İndirmek için tıklayınız... - Mersin Ticaret Ve Sanayi Odası
Transkript
İndirmek için tıklayınız... - Mersin Ticaret Ve Sanayi Odası
EKONOMÝK RAPOR 2010 MERSÝN TÝCARET VE SANAYÝ ODASI Abdulkadir DÖLEK Genel Sekreter Aslý ÖZYAMANOÐLU Didem ÖZER Araþtýrma Yayýn Müdürlüðü Yayýn No : 2011-7 Tasarým Alpaslan Akbaþ 2010 Baský REPROTEK MATBAACILIK 0324.235 09 66 EKONOMÝK RAPOR YAYIN KURULU ÖNSÖZ Finans piyasalarýnda 2008 ortalarýnda kredi krizi olarak baþlayan ve 2009da likidite krizi olarak devam eden global kriz geliþmiþ ülkeler baþta olmak üzere tüm ülkelerde, kapsamlý parasal ve mali teþvik programlarýnýn devreye sokulmasýyla küresel boyuttaki etkileri hafifleme trendine girmiþtir. 2011 yýlý ile tüm dünyada bir olumlu seyir görülse de krizin negatif etkilerinin tam anlamýyla atlatýldýðý ve kriz öncesi düzeye geldiði söylenemez. Türkiye genelinde ise, 2009 yýlýnda gerek iç gerekse dýþ talepteki daralmanýn devam etmesiyle stoklarda ciddi artýþlar yaþanmýþ; baþta imalat sanayi olmak üzere ticaret, ulaþtýrma, depolama ve haberleþme sektörlerinde önemli ölçüde gerilemeler kaydedilmiþtir. Çift haneli küçülme rakamlarý ancak 2009 yýlýnýn üçüncü çeyreðinde tek hanelere gerilemiþ ve 2009 yýlýnýn son çeyreðinde de birçok sektörde gözlenen olumlu geliþmelerle, toparlanma sinyalleri verdiði gözlenmiþtir. Kýsacasý, reel sektörde yaþanan düþüþlerin mali sektöre yansýmamýþ olmasý Türkiye ekonomisinin krizden daha fazla etkilenmesini engellemiþtir. Özellikle, komþu ülkelere olan ticaretimizdeki artýþ bu düzelmeye büyük ivme kazandýrmýþtýr. Kriz nedeniyle kredi musluklarýný kapatan bankalar, ekonomideki toparlanmaya paralel tekrar kredi musluklarýný açmýþ, buda özel sektörü rahatlatmýþtýr. 2010 yýlýnda üretmeye ve ihraç etmeye devam eden Türk iþ dünyasý yarattýðý istihdam ile yeni iþ kapýlarý açmýþtýr. Yani 2010 Türkiyenin krizden çýkýþ yýlý olmuþtur. Geride býraktýðýmýz yýlda Mersindeki gerçekleþmelere baktýðýmýzda; 2009 yýlýnýn ilk çeyreðinde dip noktaya ulaþan sanayi üretimi yýlýn ikinci çeyreðinden itibaren toparlanmaya baþlamýþtýr. Üretimdeki geliþmelere paralel olarak istihdamda benzer eðilimlerin olduðu gözlenmiþtir. 2010 yýlýnda gerek sanayi üretimi, gerek Serbest Bölge üretimi, gerekse liman kapasitesindeki istikrarlý yükseliþ Mersin ekonomisinin olumlu bir yolda gittiðini göstermektedir. Ancak, özellikle Kuzey Afrika ve Orta Doðu ülkelerindeki olumsuz geliþmeler bölgeye olan yakýnlýðý ve yoðun ticaretinden dolayý Mersini etkilemiþtir. Mersin iþ dünyasýnýn bu bölgelerden vazgeçme lüksü yoktur. Ancak, yeni pazarlar bulma çabamýzý hiçbir zaman býrakmamamýz gerektiðini düþünüyoruz. Bölgenin en istikrarlý ve geliþmiþ ülkesi olan Türkiye her þeye raðmen bir cazibe merkezi olmaya devam edecektir. Mersin iþ dünyasý olarak amacýmýz sadece farklý pazarlar bulmak deðil, ürün çeþitliliðimiz ile de rekabetçiliði yakalamaktýr. 20 binin üzerinde kayýtlý üye sayýsý ile kentimizin en büyük sivil toplum örgütü olan Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý, kentimizin ve iþ dünyasýnýn yaþadýðý sýkýntýlarý istatistiklerden faydalanarak somut tablolar ortaya koyabilmekteyiz. Bu baðlamda; Odamýz tarafýndan hazýrlanan kitabýmýz farklý kurumlarca derlenen verilerin detaylý olarak bir araya getirilerek, toplumsal ve kültürel yapý, ekonomik yapý ve makro ekonomik göstergeler, alt yapý sistemleri, sivil toplum kuruluþlarý alt baþlýklarýnda incelenen konularýn yaný sýra Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki geliþmeler ve beklentilere ait deðerlendirmelere de yer verilmiþtir. Yayýnýmýzýn üyelerimize ve ilgililere faydalý olmasýný diler, destek veren tüm Kurum ve Kuruluþlara teþekkür ederiz. Þerafettin AÞUT Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý Yönetim Kurulu Baþkaný BOÞ MERSÝN TÝCARET VE SANAYÝ ODASI YETKÝ ORGANLARI YÖNETÝM KURULU Þerafettin AÞUT Baþkan Serdal KUYUCUOÐLU Baþkan Yardýmcýsý Murat KARTEPER Sayman Üye Ayhan KIZILTAN Rýza DURDU Ali Fuat BUDUR Hakan Sefa ÇAKIR Ýbrahim ZEPER Uður KUZUCU Ufuk MAYA Kasým TANRIÖVER MECLÝS ÜYELERÝ Faik BURAKGAZÝ Baþkan Ýsmet SÖKÜN Baþkan Yardýmcýsý Mehmet Alper GÜRSOY Baþkan Yardýmcýsý Yakup GÝTMÝÞ Katip Üye Süleyman YILMAZ Kenan YAVUZ Salih ERTAÞ Hakan Sefa ÇAKIR Yusuf Vedat YÜCESOY Mehmet KARABULUT Doðan NARÝN Mahmut ARSLAN Mehmet Taci BAYAM Hadi DOÐAN Mustafa Sýtký YETER Ufuk ONUK Ali Fuat BUDUR Nihat TAN Hatem DÜLEK Ýbrahim ZEPER Halim EREN Mevlüt ISIYEL Mehmet ÝLHAN Hakan KAYACI Celal SALMAN Senan ÝDÝN Nafi AÐAOÐLU Sabahattin KILIÇÇIOÐLU Ýhsan ACIR Mehmet Rýza BOYRAZ Ýbrahim BÝRSÖZ Ýbrahim KÝPER Mehmet KÝPER Seyit Serdar AKYURT Erhan ÖZYILDIRIM Musa AKDEMÝR Nesim EKÝNCÝ Birol GELBUL Nuh YÜKSELGÜNGÖR Kenan PEKER Ýbrahim ARGÜN Mehmet GÖKÇEL Mehmet ALTAY Serdal KUYUCUOÐLU Sadýk Çaðatay GÜNEÞ Uður KUZUCU Mustafa KABADAYI Savaþ TÜRKALP Çetin KANAR Mehmet KELEÞ Bedirhan ORAK Ufuk MAYA Güner ÖZDEMÝR Mehmet GÜNENÇ Mehmet Azmi DAMLA Sezgin ARIMUM Adil ACIR M. Mutlu KOYUNCUOÐLU Murat KARTEPER Doðan ERTÜRK Hýdýr KARADAÐ Necmi GÖÇTÜ Numan OLCAR Halit ARSLAN Yaþar GÖLLÜ Mehmet Orhan ÖZBABA Kasým TANRIÖVER Suat ERAS Ýbrahim AKTAN Haci Ýbrahim BÝLÝR Hüseyin DÝNLER Gürsel TEMEL Cebrail ORMAN Erol KARACA Cuma KAPLAN Hikmet ELÇÝÇEÐÝ Abdullah YILMAZ Þahin ÖDER Cumali AVÞAR Sabri TEKLÝ Sinan ACAR Mehmet Salih BÝLGÝN Hasan Hüseyin ÝPEK Mehmet KÝSÝN Mehmet ÇAÐLAYAN Serdar ALTUNTAÞ Serdal KURU Ayhan KIZILTAN Serhat Servet DÖVENCÝ Þerafettin AÞUT Hilmi Serdar YÜREKLÝ Rýza DURDU Saffet ÖZDEMÝR BOÞ ÝÇÝNDEKÝLER Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Geliþmeler ve Beklentiler Mersin Hakkýnda Genel Bilgiler 1 13 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI Nüfus 23 Eðitim - Kültür 28 Saðlýk 39 Sosyal Güvenlik Çalýþmalarý 42 Sosyal Hizmetler 45 EKONOMÝK YAPI VE MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER Ekonomik Yapý Tarým ve Ormancýlýk 49 Ýmalat Sanayi 65 Organize Sanayi Bölgesi 67 Dýþ Ticaret 69 Mersin Serbest Bölgesi 85 Mersin Limaný Faaliyetleri 89 Ticaret Borsalarý ve Toptancý Halleri 93 Turizm 97 Madencilik 103 Makroekonomik Göstergeler Milli Gelir 104 Fiyat Ýndeksleri 108 Parasal Göstergeler 111 Yatýrýmlar 117 Kamu Gelirleri 121 Ýstihdam 124 ALT YAPI SÝSTEMLERÝ Enerji 137 Ulaþtýrma 139 Haberleþme Hizmetleri 142 Konut 144 SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý Hakkýnda Genel Bilgiler 151 Ýlimizdeki Mesleki Kuruluþlar 154 BOÞ EKONOMÝK RAPOR 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER BOÞ 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR 2010 Yýlýnda Dünya Ekonomisi 2008 yýlýnda baþlayýp neredeyse tüm ülkeleri içine alan global kriz sonrasýnda, toparlanma ülke gruplarý bazýnda farklýlaþarak devam etse de risklerin devam ettiði anlaþýlýyor. Özellikle krzini etkisi geliþmiþ ülkelelerde yoðun bir biçimde hala hissedilirken, genelde geliþmekte olan ülkelerde kriz etkisinin azaldýðý ve ekonomik canlanmanýn devam ettiði görülüyor. Bilindiði gibi dünya ekonomisi 2008 yýlýnda yüzde 2.8 oranýnda büyürken, dünya ticaret hacmi de yüzde 2.9 oranýnda artýþ göstermiþ; krizin etkisinin derin biçimde hissedildiði 2009 yýlýnda ise dünya ekonomisi yüzde 0.6 oranýnda küçülürken, ticaret hacmi ise yüzde 11 oranýnda daralmýþ ve iþsizlik tüm ülkelerde artmýþtý. Reel ekonomide bu sancýlar yaþanýrken finansal piyasalarda büyük dalgalanmalar yaþanmýþtý. Tablo1. Dünyada Sanayi Üretimi ve Ticaret Hacmi (2006=100) 114 130 112 125 Sanayi Üretimi 110 120 108 115 106 110 104 105 102 Ticaret (sað eksen) 100 100 95 98 90 96 85 94 2007 2008 2009 2010 Kaynak : Bloomberg. TCMB 2010 yýlýnda ise özellikle geliþmekte olan ülkelerdeki performans ile dünya ekonomisinin yeniden pozitif büyümeye yöneldiði biliniyor. Yine uluslar arasý ticaret hacminin yeniden yüzde 11ler civarýnda artýþ göstermesi de 2010 yýlýndaki toparlanmaya iþaret ediyor. Ancak daha önce belirttiðimiz gibi ülkeler arasýnda toparlanmada bariz farlýlýklar gözleniyor. Örneðin ABD ekonomisinin 2010 yýlýnda 2008 yýlýndaki üretim düzeyini yakaladýðýný buna karþýn Euro bölgesinin hala 2008 yýlý üretim düzeyinin yaklaþýk yüzde 5 altýnda kaldýðý görülüyor. Ýþsizlik geliþmeleri de benzer geliþmeleri iþaret ediyor. ABDde iþsizlik oranlarý krizde yüzde 10un üzerinde seyrederken, yüzde 9.6lara gerilemiþ; ancak Euro bölgesinde yüzde 10.1 olan iþsizlik oranýnda bir iyileþmenin saðlanamadýðý gözlendi. (Bkn.Durmuþ Yýlmaz 13 Ocak 2011 Askon Sunumu) 3 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR Tablo2. Ýþsizlik Oranlarýndaki Geliþmeler (Mart 2008=100) 220 ABD 200 180 Euro Bölgesi 160 Türkiye 140 120 100 80 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Kaynak : Bloomberg. BDDK, TCMB Özellikle Çin ve Hindistan gibi dünya ekonomisinde payýný hýzla artýrmakta olan geliþen ülkelerde toparlanmanýn daha hýzlý olduðu, krizin etkilerinin daha hýzla atýlmaya çalýþýldýðý IMFnin yayýnladýðý World Economic Outlook (October 2010) raporunda da belirtiliyor. Global Krizin Sonuçlarý ve Maliyeti Dünya ekonomisi hýzla toparlanýrken, global krizin etkileri de 2010 yýlý itibariyle belirginleþmeye baþladý. Krizden çýkmak için ABD ekonomisinde kurtarma operasyonlarý devreye girmiþ, Amerikan Merkez Bankasý FED piyasalara ciddi biçimde likidite aktarmýþ faiz oranlarý ise ABDde tarihsel olarak en düþük düzeylere çekilmiþti. Benzer geliþmeler Almanyanýn direnmesine karþýn AB bölgesinde de görüldü. Faizler hýzla yüzde 1 düzeyine çekilirken, ülkeler özel kesim firmalarýný kurtarýrken, genelde de Yunanistan, Ýrlanda, Ýzlanda ve devamýnda da Portekiz ülkelerine yönelik kurtarma önlemleri yürütüldü. Geliþmiþ ülkeler artan likiditeyi kontrol etmek ve piyasalardaki beklentileri olumluya çevirmek için finans kurumlarýnýn bilançolarýný piyasa fiyatlamasý dýþýna taþýdý. Böylece sözkonusu kurumlarýn sahip olduðu ancak piyasada deðeri hýzla düþen finansal varlýk ve/veya gayrimenkullerin piyasa fiyatý üzerinden deðil, elde edilme deðeri üzerinden muhasebeleþtirilmesi yasallaþtýrýldý. Sonuçta piyasa deðeri hýzla düþen varlýklara sahip bilançolar kaðýt üzerinde kar yazmaya baþladý. Bu giriþim 2009 yýlý ortasýndan itibaren piyasalardaki iyimser beklentilerin de kaynaðý oldu. Ancak herþey ayný þekilde yolunda gitmiyor. Finansal ve ekonomik istikrarýn saðlanmasýna yönelik kurtarma operasyonlarý ülkelerin mali dengelerini altüst ederken; sonuçta artan bütçe açýklarý ve devasa boyuttaki kamu borçlarý mevcut sorunlarýn ötelenmesi anlamýna geliyor ve sorun özel kesimden kamu kesimine aktarýlmýþ bulunuyor. Kriz öncesi ABD hazinesinin borç yükünün GSYÝHya oraný yüzde 60 iken bu oran yüzde 90lara yükseldi ve Bütçe açýðýnýn GSYÝH oraný ise çift haneli rakamlara ulaþtý. Euro Bölgesinde de Bütçe Açýðý/ GSYÝH oraný ortalama yüzde 3lerden kriz sonrasýnda yüzde 6lara yükseldi. Kamu Borcunun GSYÝHya oraný ise yüzde 60 iken kriz sonrasý yüzde 90ýn üzerine çýktý. Japonyada da benzer geliþmeler sözkonusu: Örneðin Kamu Borcunun GSYÝHya oraný yüzde 232yi aþarken, Blütçe Açýðýnýn GSYÝHya oraný da çift haneli rakamlarla ifade edilmeye baþladý. 4 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR Tablo 3. Kamu Borcu/GSYÝH Oraný (%) 120 120 110 110 Geliþmiþ G-20 Ülkeleri 100 100 90 90 80 80 70 70 Türkiye* 60 60 50 50 40 40 30 30 Geliþmekte olan G-20 Ülkeleri 20 20 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 *Orta Vadeli Program (2010-2013) Hedefleri Kaynak : IMF WEO Ekim 2010, Hazine, BDDK, TCMB Dünya Ekonomisinde Yaþanan Riskler Dünya ekonomisinde 2008 ve 2009 yýllarý, þirket iflaslarý ve þirket kurtarmalarýnýn belirginlik kazandýðý yýllar olarak tarihe geçerken; 2010 yýlý ise ülke iflaslarýnýn gündeme geldiði ve ülkeleri kurtarmaya yönelik giriþimlerin yaþandýðý yýl olarak akýllarda kalacak. 2011 yýlý ise bu aðýr baskýnýn altýnda ülkeler ve bölgeler arasýnda ayrýþýmýn yaþandýðý önemli bir dönemeç yýlý olmaya þimdiden aday görünüyor: 1. Global Kriz etkisini en fazla geliþmiþ ülkelerde hissettirdi. Mevcut durumda geliþmiþ ülkeler yüksek kamu borçlarý ve ciddi biçimde bozulan kamu mali dengeliri ile karþý karþýya kaldý. 2011 yýlý ve gelecek yýllar bu aðýr baskýlarýn altýnda tüm ekonomileri etkilemeye devam edecek. 2. ABD ekonomisi neredeyse sýfýr düzeyindeki faiz ile finansal varlýk fiyatlarýný þiþirmeye devam ederken, bozulan mali dengelerine çözüm aramaya devam ediyor. ABDnin sorunlarýný piyasalara likidite aktararak sürdürmesi parasýnýn hýzla deðer kaybetmesine yol açýyor ve kur savaþlarý açýsýndan bir mevzi kazanmasýna neden oluyor. Ancak bunun da bir maliyeti var: Hýzla kendisini hissettirmeye baþlayan enflasyon ve dünyada artan emtia fiyat baskýsý. 3. ABD ekonomisi artan dýþ açýklarýný kapatmaya yönelik olarak Çin ile savaþýný sürdürürken, Çin merkezi denetim sistemi ile parasýnýn deðerini düþük tutumayý baþarýyor ve hýzla artan üretim gücü ile gelecekte Asyanýn aðýrlýðýnýn artmasýnýn kaçýnýlmaz olduðunu ortaya koyuyor. 4. AB bölgesinde ise ayrýþma devam ediyor. Bir taraftan 2010 yýlýnda yüzde 3.6 büyüme yakalayan Almanya, diðer tarafta ise Yunanistan, Ýspanya ve Portekiz gibi büyüme konusunda sýkýnýtý yaþayan ülkeler iki kutuplu AB ayrýþmasýnýn iþaretlerini veriyor. Dünya ekonomisinin iyi olduðu yýllarda gereken reformalarý yapmayan ve bu konuda da pek uyarýlmayan ABnin sorunlu ülkelerinin Euroyu çökertebileceði konusundaki korkularýn hala devam ettiði bölgenin gelecekte mali disiplini artýrarak sorunularýný çözmesi bekleniyor. Ancak toplumsal muhalefetin ve sosyal dengelerin bu disipline ne ölçüde uyulacaðý konusundaki kaygýlarý artýrýyor. 5. Geliþmiþ ülkeler arasýnda önemli bir yeri olan Japon ekonomisi global krizden öncelikle etkilenen ülkelerden biri olmuþtu. Hýzla daralan dünya ticaret hacmi Japonyaya iþsizlikte artýþ, deflasyon, hýzla artan bütçe açýðý ve kamu borç stoðu olarak yansýdý. 2010 yýlýnda dünya ekonomisi toparlanmaya baþladýðýnda Japonya rahat bir soluk aldý. Ancak yüksek kamu borç stoðu konusunda çözümsüzlüðü devam etti. 2011 yýlýnda ise büyük bir nükleer felaket ile karþýlaþan Japon ekonomisinin bu durumu kolay atlatmasý beklenmiyor. Ýlk tespitlere göre 300 milyar dolara ulaþan zarardan söz edilse de radyasyonun etkileri bu rakamýn dýþýnda kalýyor. 6. Geliþmiþ ülkeler hýzla artan emtia fiyatlarý ve enflasyon baskýsýna karþý sýkýlaþma tercihi yapmakta zorlanýyor. ABD faiz oranlarýnýn uzunca bir süre düþük kalacaðý sinyali verirken, AB Merkez Bankasý ise 0.25 oranýnda göstermelik faiz artýþý ile yetinmek zorunda kalýyor. Kisaca geliþmiþ ükleler iþsizlik karþýsýnda enflasyonu tercih etmek zorunda kalýyor. Enflasyon ise gelecek açýsýndan riske iþaret ediyor. Ancak bu ülkeler de de büyüme tercihi enflasyonla mücadelenin bir baþka döneme ertelendiðini gösteriyor. 5 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR 7. Uluslararasý sermaye ise geliþmiþ ülkelerdeki düþük faiz oranlarý ve diðer sorunlar nedeniyle, nisbeten faiz oraný daha yüksek dinamik geliþmekte olan ülkelere yönelmeyi tercih ediyor. Ancak bu kez uluslararasý sermaye; 2004-2008 yýllarýnda olduðu gibi doðrudan yabancý sermaye yatýrýmý biçiminde deðil, portföy yatýrýmý biçiminde ülkelere yöneliyor. Çeþitli ülkeler portföy yatýrýmlarýnýn yýkýcý etkisine karþý kendilerini korumaya çalýþsa da artan risk iþtahý bu giriþimleri þimdilik etkisiz býrakýyor. 8. Türkiye de uluslararasý sermayenin hýzla artan risk iþtahý nedeniyle tercih ettiði ülkelerden biri. Türkiye ekonomisi 2010 yýlýnda hýzla giriþ yapan uluslar arasý sermayenin etkisi altýnda performans gösterirken, sermayenin çýkýþý halinde yaþanabilecek olasý risklerle karþý karþýya. Tüm bu geliþmeler çerçevesinde; Türkiye ekonomisinin 2010 yýlýndaki performansýný ve 2011 yýlýndaki olasý geliþme ve beklentileri ortaya koyabiliriz. Emtia Fiyatlarýndaki Geliþmeler (1986-2010) CI-CRB CCI Index (ICEFI) - Monthly Nearest OHLC Chart 700.00 650.00 600.00 550.00 500.00 450.00 400.00 350.00 300.00 250.00 200.00 150.00 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 CRB Indeksi, her türden hammadde ve emtia fiyatlarýndaki geliþmeyi aðýrlýklý ortalama olarak ölçen bir endekstir. Endeks 1997 Asya krizinin ardýndan 1999 yýlýnda dip yaptýktan sonra 2002 yýlýndan sonra genelde geliþmiþ ülkelerin uyguladýðý geniþletici politikalarýn sonucunda tekrar yükselerek enflasyonist baský yaratmýþtý. Ancak bu baskýyý kaldýrmaya yönelik olarak faizlerin yükseltilmesi ile birlikte sönen balon ve finansal piyasalarda yaþanan dalgalanma reel kesime yansýmýþ ve dünya ekonomisi durgunluk ile karþý karþýya kalmýþtý. Durgunluktan çýkmak için uygulanan geniþletici politikalar endeksi yeniden týrmandýrdý. Þimdi dünya ekonomisi yeni bir enflasyonist tehdit ile karþý karþýya. Ancak bu durum talep artýþýndan deðil, geliþmiþ ülke paralarýna olan güvensizlikten ve alternatifsizlikten kaynaklanýyor. 6 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR 2010 Yýlýnda Türkiye Ekonomisi Türkiye ekonomisi 2008 yýlýnýn üçüncü çeyreðinden itibaren hissedilir biçimde global krizin etkisi altýna girdi. Krizden çýkýþ için alýnan önlemlerler gecikmiþ olsa da ekonomideki düþüþü durdurmayý baþardý ve ekonomi iç talep kaynaklý büyüme sürecini 2009 yýlýnýn son çeyreðinden itibaren yeniden yakaladý. Hiç kuþkusuz bu geliþmede dünya ekonomisindeki kýsmi toparlanma da etkili oldu. 2009 yýlýnda kamu harcamalarýndaki artýþ ile desteklenen büyümeye, 2010 yýlýnda özel kesim tüketim ve yatýrým harcamalarý damgasýný vurdu. Ýhracatýn ise büyüme üzerinde etkisi oldukça sýnýrlýydý. Sonuçta 2009 yýlýnýn tamamýnda yüzde 4.8 olan küçülmenin ardýndan 2010 yýlýnda Türkiye ekonomisi yüzde 8.9 gibi yüksek bir büyüme hýzý yakaladý. Bu yüksek büyüme hýzý ile birlikte ekonomi 2008 yýlýndaki üretim düzeyini yeniden yakaladý. Tablo 4. Mevsimsellikten Arýndýrýlmýþ GSYÝH ve Talep Unsurlarý 105 101.4 100.0 100 120 110 95 100 90 90 85 87.2 80 80 70 75 60 70 50 65 Nihai Yurt Ýçi Talep Ýthalat Ýhracat 40 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 2003 2004 2005 Kaynak : TÜÝK, TCMB 2006 2007 2008 2009 2010 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 1 2 3 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Kaynak : TÜÝK, TCMB Hiç kuþkusuz tüm firmalar büyümeden ayný oranda etkilenmedi. Özellikle iç talebe yönelik üretim yapan firmalarýn üretim kapasiteleri 2008 yýlýnýn üzerine çýkarken, ihracata yönelik üretim yapan firmalarda toparlanma daha yavaþ gerçekleþti. 7 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR Tablo 5. Sanayi Üretim Endeksi (2008 Mart=100) 120 Ýç Piyasaya Yönelik Üretim Yapan Firmalar 110 100 90 80 Dýþ Piyasaya Yönelik Üretim Yapan Firmalar 70 60 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Kaynak : TCMB Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamikleri 1. Geliþmiþ ülkelerdeki fazla likidite olumsuzlar içinde nispeten daha iyi durumda olan ülkelere akmaya baþladý. 2010 yýlý verilerine göre Türkiyeye 63.5 milyar dolar sermaye giriþi gerçekleþti. Giren sermayenin 19.6 milyar dolarý portföy yatýrýmý, 8.9 milyar dolarý doðrudan yabancý sermaye yatýrýmý, 27 milyar dolarý dýþ borçlanma ve 4 milyar dolarý ise nedeni saptanamayan Net Hata Noksan olarak deðerlendirilen sermaye giriþinden kaynaklandý. 2. Sermaye giriþi bir taraftan Türk Lirasýnýn deðerlenmesine yol açarken, diðer taraftan da fonlara ulaþýmý kolaþtýrdý. Döviz giriþine baðlý faiz oranlarý düþmeye baþladý. Bu da varlýk balonlarýnýn oluþmasýna, teminat deðerlerinin de yükselmesine neden olurken, kredi iþtahýný da kabartmaya baþladý. 3. Bankacýlýk sektörü 2009 yýlýnýn son çeyreðinden itibaren global krizin etkilerini azaltmak için iki kez yeniden yapýlandýrma gerçekleþtirmiþ ve reel kesimin sýkýntýlarýný bir ölçüde paylaþmýþtý. Ancak 2010 yýlýnda yeniden yapýlandýrma yerine kredi verme tercihi kullanýldý. 4. Bir taraftan hýzlý sermaye giriþi diðer taraftan bankalarýn kredi tercihini kullanmasý ekonomide parasal geniþlemenin kontrolünü zorlaþtýrdý. Sonuçta; ekonomik büyümenin yüzde 3.5 ve deflatörün ise yüzde 6 olarak hedeflendiði Orta Vadeli Program sapmaya baþladý. Ekonomi hýzla ýsýnmaya baþladý. 8 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR Tablo 6. ABD, AB ve Türkiyede Kredi Geliþmeleri (% artýþ) 20 60 15 45 10 Türkiye (sað eksen) 30 5 15 0 0 ABD -5 -15 Euro Bölgesi -10 2007 -30 2008 2009 2010 Kaynak : Bloomberg, BDDK, TCMB Ýç Talebe Dayalý Büyüme ve Cari Açýk Ýç talebin kredi kaynaklý olarak büyümesi, genelde zaten yetersiz olan tasarruflarýn daha hýzlý düþmesine neden olurken kamu kesimindeki kýsmi toparlanmaya karþýn ithalat talebini artýrdý ve sonuçta cari açýk 2010 yýlýnda 48.5 milyar dolarý aþarak yýllýk bazda GSYÝHnýn yaklaþýk yüzde 6.6sýna ulaþtý. 1. Portföy yatýrýmlarý aðýrlýklý büyük sermaye giriþi; 2010 yýlýnda son iki aydaki yüzde 5lik kur artýþýna raðmen Türk Lirasýnýn deðerliliðinin devam etmesini saðladý. TCMBnin yayýnladýðý ve 2003 yýlýnýn temel alýndýðý Reel Efektif Döviz Kuru Endeksine göre 2010 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibariyle Türk Lirasý (sepet) TÜFEye göre yüzde 26, ÜFEye göre ise yüzde 22 oranýnda deðerli hale geldi. 2. Kur savaþlarý ve korumacýlýk eðilimlerinin arttýðý gobal eðilimler dikkate alýndýðýnda; Türk Lirasýnýn deðerlenmesinin firmalarý asýl iþinden kar etme yerine faaliyet dýþý gelirlere yönelttiði biliniyor. Reel kesimin yýl ortalamasý itibariyle yaklaþýk 86 milyar dolarlýk döviz açýðýnýn Türk Lirasýnýn deðerlenmesi ile birlikte kur farký karý yarattýðý ve firmalarý büyük ölçüde faaliyet dýþý gelirlere dayandýrmaya baþladýðý da bir gerçek. 3. Artan uluslararasý rekabete karþýn Türk lirasýnýn deðerlenmesinin önlenememesi rekabet gücünü hýzla düþürürken, ithalatýn cazibesini artýrdý. Ýç talebi dayalý bir büyüme de ithalattaki artýþ ile birlikte cari açýðýn büyümesine neden oldu. 4. Cari açýðý artýran bir diðer önemli faktör ise uluslararasý piyasalardaki likidite geniþlemesinin petrol baþta olmak üzere emtia fiyatlarýný yukarý yönlü hareket ettirmesi. Tüm bu geliþmeler; 2010 yýlýnda cari açýðýn tehlikeli boyutlara ulaþmasýna ve söz konusu açýðýn finansmanýndaki kalitesizlik de Merkez Bankasýný önlemler almaya itti. Doðal olarak Merkez Bankasýnýn bu giriþimi baþta bankalar olmak üzere çeþitli kesimlerin itirazlarýna yol açtý. 9 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR Tablo 7. Türkiyede Cari Açýk Cari Ýþlemler Dengesi / GSYH 2 Cari Ýþlemler Dengesi / GSYH (Enerji Fiyat Etkisi Hariç) 0 0,5 -0,3 -1,8 -2 -2,5 -2,5 -2,5 -3,0 -2,9 -1,3 -2,3 -3,4 -3,7 -4 -4,6 -6 -6,1 -5,9 -5,7 -6,6 -8 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Kaynak: TCMB ve Hazine Müsteþarlýðý Cari Açýk ve Merkez Bankasý Müdahalesi Merkez Bankasý 2010 yýlýnda ekonomideki aþýrý ýsýnmanýn yarattýðý cari açýk baskýsýný özellikle dünya ekonomisindeki iyileþmenin sanýldýðýnýn aksine yavaþ olduðu ve risklerin büyük ölçüde devam ettiði biçimdeki uyarýlarla örtülü biçimde vermeye çalýþtý. Ancak ardýndan kredi geniþlemesindeki artýþýn devam ettiði anlaþýlýnca zorunlu karþýlýk oranlarýný yükseltmeye baþladý ve bankalara zorunlu karþýlýklar karþýlýðý ödediði faiz oranýný sýfýrladýðýný açýkladý. Böylece kredi maliyetleri artýrýlmýþ oldu. Sermaye hareketleri, kredi hacmindeki artýþ hýzý cari açýk ve Türk Lirasý'nýn deðerlenmesi arasýndaki güçlü iliþki; kontrol edilemediði zaman belirsizlik de artýyordu. Merkez bankasýnýn bu sürece müdahalesi bankalarýn kredilerini artýrmaya devam ettirmesiyle daha sert oldu. Yýlýn son ayýnda zorunlu karþýlýk oranlarý yeniden düzenlendi, kredi kartý alacaklarýndaki asgari ödeme tutarý artýrýldý, konut kredilerinin finansmanýna üst sýnýr getirildi. Alýnan kararlarýn 2011 yýlýnda etki göstermeye baþlayacaðý açýk. Çünkü bir taraftan bankalarý uzun vadeli kaynak bulmaya zorlayan, diðer taraftan kredi maliyetlerini artýrarak kredi vermeyi zorlaþtýran söz konusu kararlar, ekonomideki büyümeyi frenlemeyi hedefliyor. 2011 yýlýnda büyümenin yüzde 4.5 olarak hedeflenen orana çekilmesi ve böylece kýrýlgan dünya ekonomisinde cari açýðýn daha makul düzeylere çekilmesi isteniyor. Tabii ki Merkez Bankasýnýn bu giriþimlerini etkisizleþtirecek riskler de var. Sözkonusu riskler; 2011 yýlý ortasýnda yapýlacak seçimler nedeniyle uygulanacak mali politikalar ile son ayda TLnin yüzde 5 deðer kaybýnýn ve dünyadaki emtia fiyatlarýnýn enflasyon üzerine yansýmalarý olacaðý yönündedir. 10 2010 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER EKONOMÝK RAPOR TL deðerlendi, Tüketim Arttý Kamu Dengesi Düzeldi Global kriz yalnýzca geliþmekte olan ülkelerde deðil hemen tüm ülkelerde kamu maliyesinde bozulmalara yol açtý. 2009 yýlýnda Türkiyede de kamu maliyesinde ciddi bir bozulma ortaya çýkmýþ, vergi gelirleri hýzla düþerken, harcamalar artmýþ sonuçta Bütçe Açýðýnýn GSYÝHya oraný yüzde 6ya ulaþmýþ, Kamu Borcunun GSYÝHya oraný ise yüzde 39.5den 45.5e yükselmiþti. Ancak 2010 yýlýnda bu olumsuz trend tersine döndü. 1. Ekonomideki hýzlý tüketim artýþý ile birlikte kamunun dolaylý vergi tahsilatlarý ve genelde de vergi gelirlerinde önemli artýþ oldu. 2010 yýlýnda bir önceki yýla kýyasla Bütçe Gelirleri yüzde 18, bunun içinde vergi gelirleri yüzde 22, dolaylý vergiler ise yüzde 29 oranýnda artýþ gösterdi. 2. Türk Lirasýndaki deðerlenmenin devam etmesi ve sermaye giriþleriyle düþen faiz ve borçlanma maliyetleri bütçenin faiz giderlerini ayný dönemde yüzde 9.3 oranýnda azalttý. Faiz dýþý giderler yüzde 13.9 artmasýna karþýn, faiz giderlerindeki düþüþ Bütçe Giderlerinin yalnýzca yüzde 9.3 oranýnda artmasýna neden oldu. 3. Gelirler artarken, giderlerdeki artýþýn sýnýrlý kalmasý bütçe açýðýný 2010 yýlýnda 2009 yýlýna kýyasla yüzde 25 oranýnda küçülttü. Böylece 2010 yýlýnda 39.6 milyar TL olan bütçe açýðýnýn GSYÝHya oraný yüzde 3.5 olarak gerçekleþti. 2010 yýlý için hedeflenen oran ise yüzde 4 idi. Ekonominin iç talep itiþli hýzlý büyümesi kamu dengesini büyük ölçüde olumlu etkiledi. Tablo 8. Merkezi Yönetim Bütçe Açýðý / GSYÝH (%) 14 12 11,9 11,5 10 8,8 8 6 5,5 5,2 3,6 4 2,8 2 1,1 1,6 1,8 2007 2008 2,4 1,6 0,6 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2009 2010* 2011** 2012** 2013** Kaynak: T.C. Maliye Bakanlýðý 11 DÜNYA VE TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE BEKLENTÝLER 2010 EKONOMÝK RAPOR 2011 Yýlý Beklentisi Doðal olarak ekonomideki geliþmeleri analiz ederken büyüme bir baþlangýç noktasýdýr. Çünkü büyüme ekonomide üretim artýþýný, istihdam ve iþsizlik gibi temel konulardaki olumlu trendi de ifade eder. Ancak büyümenin kaynaklarý ve finansmaný da en az bu göstergeler kadar önemlidir. Türkiye ekonomisi sermaye hareketlerinin serbest olduðu 1990 yýlýndan bu yana sermaye giriþ çýkýþlarýnýn etkisi altýnda kaldý ve döviz giriþ çýkýþý ekonominin genel gidiþatýný belirledi. Faiz oranlarý, enflasyon, kamunun borçlarýný çevirme becerisi, finansal varlýklarýn deðeri, bankalarýn kredi verme isteði, tüketim, yatýrým ve büyüme gibi birçok makro gösterge sermaye giriþ çýkýþýnýn yarattýðý etki ile þekillendi. Genelde sermaye giriþi konusunda sorun yaþanmayan dönemlerde ekonomi yükselen bir trend izlerken sermaye çýkýþý bu trendin tersine dönmesine neden oldu. Finansal piyasalar gibi reel kesim de üretimden deðil, üretim dýþýndaki faaliyet gelirlerinden para kazanmayý 1990 yýlýndan sonra öðrendi. Reel kesim bu uyuþmanýn etkisi ile üretim sorunlarýný dile getirmekte zorlandý. Reel kesimde istihdam yaratmak olgusu yerini finansal karlýlýða býraktý. Gerçek sorunlarý tartýþmak yerine reel kesim genelde Merkez Bankasýnýn faiz düþürmesi ve/veya yükseltmesi gibi para politikasý konularýný tartýþtý. 2011 yýlý Türkiye ekonomisinin geleceðini ayný kalýplar içinde tartýþmaya devam edersek, yine sermaye giriþ çýkýþýna ve yabancý yatýrýmcýnýn risk iþtahýna baðlý olarak deðerlendirmeler yapmak gerekiyor. Türkiye ekonomisi 2011 yýlýnda, büyük ölçüde global piyasalarda likidite artýþýnýn yarattýðý risklerin ektisini hissederken; diðer taratan da Merkez Bankasýnýn aldýðý kararlar sonucu daralan kredi hacminin yarattýðý sorunlar ve seçimler nedeniyle kamu maliyesinde yaþanabilecek olasý sonuçlarýn etkisi altýnda kalacak. Emtia fiyat riskleri sonucu ithal edilen enflasyon da bu riskleri artýracak gibi görünüyor. Yurtiçinde bir taraftan yavaþlayan ekonomik büyüme diðer taraftan kendisini hissettiren maliyet artýþlarý; uluslararasý piyasalarda ise likidite geniþlemesi, kur savaþlarý ve kur-emtia fiyatlarý oynaklýðý 2011 yýlýna damgasýný vurmasý bekleniyor. Prof. Dr. Sadi Uzunoðlu Trakya Üniversitesi ÝÝBF Öðretim Üyesi 12 EKONOMÝK RAPOR 2010 MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER BOÞ 2010 MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER EKONOMÝK RAPOR TARÝH Mersinin Kalkolitik, Ýlk Tunç ve Orta Tunç Çaðlarýndan bu yana bir yerleþim yeri olduðu anlaþýlmýþtýr. Yörede Hititler, Asurlar, Fenikeliler, Frikyalýlar,Yunanlýlar, Selefkoslar, Araplar, Selçuklular, Karamanoðullarý ve Osmanlýlarýn kültür birikimi mevcuttur. M.Ö. 17-12 yy. arasýnda Hititler le çaðdaþ Kizuvatna Krallýðý hüküm sürmüþ, M.Ö. 1290-612 yýllarý arasýnda Kue Krallýðý ve M.Ö. 546da Persler yöreye yerleþmiþlerdir. M.Ö. 334 yýlýnda Makedonya Kralý Büyük Ýskender bölgeyi ele geçirmiþ, özellikle Silifke de etkinliðini sürdürmüþtür. Kral Selefkos Nikador, adýný bu ilçeye vererek hükümdarlýðýný M.Ö. 100 yýlýna kadar devam ettirmiþtir. M.Ö. 66 yýlýnda Roma Ýmparatorlarýndan Pompeus, korsanlarýn iþgalindeki Mersin ve çevresini zaptederek Soloi þehrini kendi adýna izafeten Pompeipolis olarak deðiþtirmiþtir. Böylece Kilikya ve Selefkoslar ülkesi bir Roma eyaleti olmuþ, daha sonra doðu bölgesi Antoniusa verilmiþ ve onun yönetiminde Tarsus ile çevresi zenginleþerek bir bilim merkezi olmuþtur. M.S. 330 yýlýna kadar bir yükselme devri yaþayan bölge Ýmparator Julyanus döneminde (361363) putperestliðin resmi din olmasý ve Hristiyanlara baský yapýlmasý nedeniyle büyük karýþýklýklar yaþamýþtýr. Ýlk Kral Arcadius zamanýnda Kilikya eyaleti üçe bölündü: Silifke, Tarsus ve Anavarza þehirleri merkez seçildi. Bu dönemde Neapolis (Kanlýdivane) þehri kuruldu. Bizans döneminde þehirleþme geliþmiþ daha sonra Ýslam Ordularý Kýbrýsý ve Silifkeyi, Muaviye döneminde de Kilikyayý ele geçirmiþlerdir. Ancak bir süre sonra Bizanslýlar bölgeyi egemenlikleri altýna almýþlardýr. Bölgenin 705 yýlýnda Ýslam Ordularý tarafýndan tekrar ele geçirildiði ve 250 yýl süre ile egemenliklerini sürdürdükleri bilinmektedir. Çok kýsa bir süre Selçuklularýn elinde kalan Ýçel, 1516 yýlýnda Yavuz Sultan Selim zamanýnda Osmanlý topraklarýna katýlmýþtýr. Ancak Mýsýr Valisi Kavalalý Mehmet Ali Paþa ayaklanmasý sýrasýnda Mersin ve çevresi Ýbrahim Paþa tarafýndan ele geçirilmiþ, 1852 Kütahya Anlaþmasý ile Osmanlýlar yeniden egemen olmuþlardýr. Osmanlý Devletinin son zamanlarýnda Ýçel de müstakil mutasarrýflýk ve Sancak kurulmuþ, Sancaðýn Merkezi Silifke ve bir sürede Ermenek olmuþtur. Önceleri Tarsus Ýlçesi Gökçeli bucaðýna baðlý olan Mersin 1850 yýlýnda Bucak Merkezi olmuþtur. 1864 yýlýnda Mersin de Kaza Teþkilatý, 1894 yýlýnda da merkezi Mersin ile Tarsus u içine alan Adana Vilayetine baðlý Sancak Teþkilatý kurulmuþ, 1915 yýlýnda müstakil mutasarrýflýk olmuþtur. Birinci Dünya Savaþýndan sonra 1918 yýlýnda tüm Çukurovayý iþgal eden Fransýz ve Ýngilizler, Kurtuluþ Savaþý sonunda Ankara Anlaþmasý ile 3 Ocak 1922 de Mersini terk etmiþlerdir. 1924 yýlýnda Mersin Vilayeti kurulmuþtur. 1933 yýlýnda, Merkezi Silifke olan Ýçel Vilayeti laðvedilerek Silifke, Anamur, Gülnar, Mut Ýlçeleri Mersine baðlanmýþ ve vilayetin adý Ýçel olarak deðiþtirilmiþtir. 1954 yýlýnda Erdemli, 1989 yýlýnda Aydýncýk (Gilindire), Bozyazý ve Çamlýyayla Ýlçelerinin kurulmasýyla Ýçel in Merkezi Ýlçe Mersin ile birlikte ilçe sayýsý 10a yükselmiþtir. Ýçel adý, 20.06.2002 tarihli ve 4764 sayýlý kanunun 1.maddesinde Mersin olarak deðiþtirilmiþtir. Kaynak: Ýl Turizm Müdürlüðü 15 2010 MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER EKONOMÝK RAPOR MERSÝN KRONOLOJÝSÝ M.Ö. 6000-5500 M.Ö. 5500-3000 M.Ö. 3000-2000 M.Ö. 2000-1700 M.Ö. 1700-1200 M.Ö. 1200-612 M.Ö. 546-334 M.Ö. 301-101 M.Ö. 101-MS 395 M.S. 395-661 661 685-960 960 1082 1129 1224 1254 1357 1473 1516 1839 1852 1886 17 Aralýk 1918 19 Aralýk 1918 17 Mart 1920 20 Temmuz 1920 05 Aðustos 1920 20 Aralýk 1921 27 Aralýk 1921 03 Ocak 1922 1924 Neolitik Dönem Kalkolitik Dönem Ýlk Tunç Çaðý Orta Tunç Çaðý Kizuvatna Krallýðý Kue Krallýðý Persler Dönemi Selefkos Dönemi Roma Dönemi Bizans Dönemi Muaviyenin Ýçelde bazý yöreleri ele geçirmesi Yörenin Bizanslýlar ile Araplar arasýnda sýk sýk el deðiþtirmesi Bizanslýlarýn yöreye egemen olmasý Süleyman Þahýn Ýçel yöresini ele geçirmesi Ermenilerin Tarsusu ele geçirmesi Alaaddin Keykubatýn Ýçel yöresinin büyük bölümünü ele geçirmesi Karamanoðullarýnýn Ýçel yöresinde egemenliði Silifkenin Karamanoðullarý Beyliðinin eline geçmesi Gedik Ahmet Paþanýn Silifkeyi Osmanlý topraklarýna katmasý Mersin ve Tarsus yöresinin Osmanlý yönetimine katýlmasý Mýsýrlý Ýbrahim Paþanýn yöreyi ele geçirmesi Ýçel yöresinin yeniden Osmanlý yönetimine katýlmasý Adana-Mersin demiryolunun hizmete girmesi Mersinin Ýngiliz ve Fransýz birliklerince iþgal edilmesi Tarsusun Fransýzlar tarafýndan iþgal edilmesi Fransýzlarla ilk silahlý çatýþma Baþnalar Savaþý Fransýzlarla Baðlar Savaþý Pozantý Kongresi Çukurovanýn iþgalciler tarafýndan boþaltýlmasý için Fransýzlarla Ankara Anlaþmasý Tarsusun Kurtuluþu Mersinin Kurtuluþu Mersin Vilayetinin Kuruluþu Kaynak: Mersin Valiliði COÐRAFÝ KONUMU ENLEMLER BOYLAMLAR Kaynak: Mersin Valiliði KUZEY DOÐU KOMÞU ÝLLER VE UZAKLIKLARI 34o 47' 30'' 34o 38' 00'' ÝL ADANA ANTALYA KARAMAN KONYA NÝÐDE Kaynak: Mersin Valiliði 16 ÝSTÝKAMET Doðu Batý Kuzey batý Kuzey Kuzey doðu UZAKLIK (KM) 69 487 236 367 198 2010 MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER EKONOMÝK RAPOR MERSÝN ÝLÝ KÝLOMETRE CETVELÝ Mersin 224 173 211 90 37 148 159 84 27 Anamur 51 13 314 187 87 146 140 251 Aydýncýk 38 263 136 36 95 89 200 Bozyazý 301 Çamlýyayla 174 127 74 238 133 249 187 174 238 63 Erdemli 111 122 47 64 Gülnar 59 64 175 Mut 75 186 Silifke 111 Tarsus Kaynak: Mersin Valiliði ÝLÇELERÝN YÜZÖLÇÜMÜ (KM2) MERSÝN (MERKEZ ) 1.772 ANAMUR 1.280 AYDINCIK 410 BOZYAZI 625 ÇAMLIYAYLA 675 ERDEMLÝ 2.078 GÜLNAR 1.769 MUT 2.554 SÝLÝFKE 2.666 TARSUS 2.024 TOPLAM 15.853 Kaynak: Mersin Valiliði ÝLÝN ÝDARÝ DURUMU Ýlçesi AKDENÝZ MEZÝTLÝ TOROSLAR YENÝÞEHÝR ANAMUR AYDINCIK BOZYAZI ÇAMLIYAYLA ERDEMLÝ GÜLNAR MUT SÝLÝFKE TARSUS TOPLAM Belediye Sayýsý 1 3 6 2 3 1 3 2 11 5 2 9 6 54 Köy Sayýsý 8 15 32 8 37 10 14 10 50 41 90 66 129 510 Kaynak: Mersin Valiliði 17 MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER 2010 EKONOMÝK RAPOR ÖNEMLÝ COÐRAFÝ BÝLGÝLER Ovalar Mersin-Berdan ve Efrenk Ovalarý, Silifke, Gilindire (Aydýncýk) Ovalarý, Anamur, Bozyazý, Ovacýk-Eðribük Ovalarý, Vadiler Anamur, Erdemli, Göksu(Silifke),Tarsus, Yaylalar Anamurda Kaþ, Abanoz, Beþoluk, Akpýnar Aydýncýkda Söðüt, Göcüm, Karagöl Bozyazýda Elmagözü, Kozaðacý Erdemlide Sorgun, Mühlü, Pýnarbaþý,Avgadý (Aydýnlar), Karakýzderesi, Küçük Sorgun (Toros Köyü), Nohutlu, Güneyli, Küçükfýndýk, Güzeloluk Gülnarda Bardat, Tersakan, Balyaran Mersin (Merkez)de Gözne, Fýndýkpýnarý, Soðucak, Bekiralaný, Mihrican, Ayvagediði (Fatih), Arslanköy, Kýzýlbað (Güzelyayla), Sunturas (Çaðlarca), Mutta Kozlar, Çivi, Söðütözü, Sertavul, Elmapýnarý, Dað Pazarý Silifkede Balandýz, Gökbelen, Kýrobasý (Mara Köyü), Uzuncaburç Tarsusda Gülek. Çamlýyaylada Sebil, Atdaðý Akarsular Berdan, Efrenk(Müftü), Lamas, Göksu, Dragon(Anamur) Göller Çamlýyaylada krater göllerinin en büyüðü Çinili göl, Gülnarda Kamýþlý, Uzun, Çýplak, Silifkede set gölü (Akgöl, Keklik, Paradeniz) Baraj Gölleri Tarsusda Berdan, Gülnarda Aygýr, Mutda Gezende, Göletler Merkezde (Evcili Deðirmendere, Tepeköy Gölpýnarý), Tarsusda (Çavuþlu Kaleönü) Erdemlide (Karakýz, Esenpýnar) Daðlar Bolkar, Kümpet, Elma, Alamusa, Büyükeðri, Kýzýl, Geven, Kayrak, Naldöken, Kabaklý, Karaziyaret, Tol, Sunturas, Tepeler Medetsiz, Balkalesi, Ayvagediði, Makamtepesi, Kaþkaya Geçitler Sertavul, Gülek Obruklar Cennet, Cehennem, Kanlýdivane Maðaralar Anamur: Köþekbükü, Çukurpýnar (Düden), Üðü, Bicikli Aydýncýk: Aynalý Göl (Mavi Göl) Bozyazý: Çaltý Çamlýyayla: Mehribakan, Hacý Sarýnýn, Saydibi, Karain Mut: Dereköyü Kuzeyi, Sason Kanyonu Maðaralarý, Gökden Kapýz Bölgesi Maðaralarý, Çayýrharman, Karýkoca,Karain, Kýravga, Alaoda, Silifke: Cennet Çöküðü, Cehennem Çukuru, Astým- Dilek, Ekizin Düdeni, Sumaklý Düden Tarsus: Eshab-I Kehf Þifalý Su Kaynaklarý Gülnarda Kafesin Suyu, Mutda Hocantý, Tarsusta Akçakoca ve Keþbükü, Silifkede Saparca, Mersinde Güneysu-Güneyyolu , Þelâle Gülnarda (Ilýsu Köyünde Düþensu), Tarsus Þellalesi, Kýyý Uzunluðu 326 Km. Bitki Örtüsü Kýyý ile 500-600 m. yükseklik arasýnda görülen maki, Akdeniz Bölgesinin yaz ve kýþ yeþil kalan tipik bitki topluluðudur. Defne, yabani zeytin, keçi boynuzu, mersin, zakkum, kozayemiþ, böðürtlen, kuþburnu bu kuþakta doðal olarak yetiþmektedir. Makilerden sonra ormanlar baþlar. Meþe 100-1000 m., kýzýlçam 100-1200 m., karaçam 1500 m., sedir ve ardýç ise 2000 m. Yüksekliklerde yetiþir. 2500 m.den sonra çalýlýklara ve otlaklara rastlanýr. Ýklimi Kaynak: Mersin Valiliði 18 Mersinin kýyý kesiminde yazlarý sýcak ve kurak, kýþlarý ýlýk ve yaðýþlý Akdeniz iiklimi, iç kesimlerde ve yükseklerde kara iklimi görülür. 2010 MERSÝN HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER EKONOMÝK RAPOR YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI Anamur Çamlýyayla Mut Silifke Göksu Deltasý Tarsus Kýzýlaliler Keklik Koruma Alaný (4.500 Ha.) Cehennemdere Yaban Keçisi Koruma Alaný (27.000 Ha.) Kestel Daðý Yaban Keçisi Koruma Alaný (1.961 Ha.) Hisar ve Gedik Daðý Yaban Keçisi Koruma Alaný (4.763 Ha.), Su Kuþlarý Koruma Alaný (4.350 Ha.) Karabucak Turaç Koruma Alaný (1.635 Ha.) Hopur-Topaþýr Daðkeçisi Koruma Alaný (9.014 Ha.) Kaynak: Mersin Valiliði AYLAR Ortalama Sýcaklýk ºC En Yüksek Sýcaklýk ºC En Düþük Sýcaklýk ºC Ortalama Açýk Günler Sayýsý Ortalama Deniz Suyu Sýcaklýðý ºC Ortalama Nisbi Nem % Toplam Yaðýþ Miktarý (mm) Yaðýþlý Gün Sayýsý Aylýk Maksimum Yaðýþ Miktarý (mm) 2010 YILI MERSÝN METEOROLOJÝK DEÐERLERÝ OCAK ÞUBAT MART NÝSAN MAYIS HAZÝRAN TEMMUZ AÐUSTOS EYLÜL EKÝM KASIM ARALIK 12,5 13,3 16,4 18,9 22,8 26,2 28,9 30,9 28,8 23,0 19,7 14,4 21,5 24,0 24,8 29,3 33,6 32,4 34,6 37,0 37,6 32,7 30,2 27,0 1,2 3,0 8,0 11,0 13,5 19,8 23,2 27,0 22,6 12,8 12,8 6,8 2 1 6 7 4 5 5 18 13 6 18 6 17,5 15,6 16,1 18,7 21,5 25,0 27,3 29,7 29,1 26,2 22,6 18,5 64,3 58,3 60,0 64,2 69,5 70,2 74,6 67,9 60,4 56,0 45,7 59,5 100,5 90,4 21,9 46,8 8,2 4,1 11,3 0,0 50,1 0,7 193,4 11 8 4 9 4 1 3 8 2 10 27,6 23,6 14,9 15,7 3,7 4,1 11,1 0,0 39,7 0,5 89,8 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüðü 19 BOÞ EKONOMÝK RAPOR 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI BOÞ 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > NÜFUS EKONOMÝK RAPOR NÜFUS NÜFUS SAYIMI SONUÇLARI* Türkiye Mersin Toplam Nüfus Þehir Köy Nüfus Yoðunluðu Yýllýk Nüfus Artýþ Hýzý () Toplam Nüfus Þehir Köy Nüfus Yoðunluðu Yýllýk Nüfus Artýþ Hýzý () 2009 72.561.312 54.807.219 17.754.093 94 14,50 1.640.888 1.270.621 370.267 106 23,42 2010 73.722.988 56.222.356 17.500.632 96 15,88 1.647.899 1.281.048 366.851 106 4,26 * :Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi Sonuçlarý Kaynak: TÜÝK 2009 yýlý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi kapsamýndaki sayým sonuçlarýna göre 1.640.888 kiþi olan Mersin nüfusu, 2010 yýlý sayým sonuçlarýna göre 1.647.899 kiþiye yükselmiþtir. Nüfusun 819.515ünü erkek, 828.384ini ise kadýnlar oluþturmaktadýr. Ülkemiz nüfusunun %2,2si Ýlimiz de ikamet etmektedir. Ýlimiz toplam nüfusu ile Türkiyenin 10.büyük ilidir. Nüfus yoðunluðu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düþen kiþi sayýsý, Türkiye genelinde 96 iken nüfus yoðunluðunun en fazla olduðu illerin sýralamasýnda Mersin 106 kiþi ile 19. sýrada yer almaktadýr. 2010 yýlý sonuçlarýna göre yýllýk nüfus artýþ hýzý Türkiye genelinde 15,88, Ýlimizde ise 4,26 olarak gerçekleþmiþtir. Yýllýk nüfus artýþ hýzý ile iller arasýnda 45. sýrada yerini almaktadýr. Türkiye genelinin aksine nüfus artýþ hýzý ilimizde yavaþladý gözlenmektedir. MERSÝN ÝLÝ ÝLÇELERE GÖRE ÞEHÝR VE KÖY NÜFUSU Ýl ve Ýlçeler Mezitli Akdeniz Yeniþehir Toroslar Anamur Aydýncýk Bozyazý Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi 2009 Nüfus Sayýmý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi 2010 Nüfus Sayýmý Þehir 119.092 284.333 186.967 251.838 34.227 8.004 15.615 2.861 45.241 8.357 28.966 51.684 233.436 1.270.621 Þehir 126.112 276.094 191.189 250.034 34.805 9.050 15.881 2.633 46.903 8.078 28.842 53.151 238.276 1.281.048 Köy 11.358 6.130 5.071 24.014 28.475 3.647 10.680 6.986 80.150 22.084 34.707 61.720 75.245 370.267 Toplam 130.450 290.463 192.038 275.852 62.702 11.651 26.295 9.847 125.391 30.441 63.673 113.404 308.681 1.640.888 Köy 12.056 6.045 5.017 24.948 28.257 2.835 10.851 6.721 79.635 20.473 34.765 60.951 74.297 366.851 Toplam 138.168 282.139 196.206 274.982 63.062 11.885 26.732 9.354 126.538 28.551 63.607 114.102 312.573 1.647.899 Kaynak: TÜÝK 2009 yýlý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi kapsamýndaki sayým sonuçlarýna göre þehir nüfusunun toplam nüfus içerisindeki payý %77,4 iken; bu oran 2010da %77,7ye yükselmiþ, köy nüfusu ise %22,6dan %22,3e gerilemiþtir. 23 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > NÜFUS EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SÝSTEMÝ SONUÇLARINA GÖRE MERSÝN ÝLÝ NÜFUS PRAMÝDÝ 90+ ERKEK KADIN 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 0-4 Kaynak: TÜÝK 8 6 4 2 0 0 2 4 6 8 X10000 2009 yýlý Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi kapsamýndaki sayým sonuçlarýna göre 0-14 yaþ grubu yani çalýþma çaðýna gelmemiþ nüfusun toplam nüfus içerisindeki %25,6 olan payýnýn 2010 sonuçlarýnda da ayný seviyede kaldýðý, 15-24 yaþ grubu arasýndaki genç nüfusun 2009 yýlýnda toplam nüfus içerisindeki payý %17,2 iken; 2010da bu oran %16,4e gerilediði gözlenmiþtir. 15-64 yaþ grubunda bulunan çalýþma çaðýndaki nüfus ile 65 yaþ ve üzeri nüfusun, 2009 yýlýnda toplam nüfus içerisindeki paylarý sýrasýyla %67,9 ile %6,7 iken, 2010 yýlýnda ayný seviyeyi koruduðu görülmektedir. 2010 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SÝSTEMÝ SONUÇLARINA GÖRE ÝLÇE NÜFUSUNUN CÝNSÝYETE GÖRE DAÐILIMI VE ORTANCA YAÞ Nüfus Ýl ve Ýlçeler Akdeniz Mezitli Toroslar Yeniþehir Anamur Aydýncýk Bozyazý Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Kaynak: TÜÝK 24 Erkek 140,977 31,750 6,031 13,429 4,674 63,233 14,221 31,683 57,208 155,297 96,160 67,537 137,315 819,515 Kadýn 141,162 31,312 5,854 13,303 4,680 63,305 14,330 31,924 56,894 157,276 100,046 70,631 137,667 828,384 Ortanca Yaþ Toplam 282,139 63,062 11,885 26,732 9,354 126,538 28,551 63,607 114,102 312,573 196,206 138,168 274,982 1,647,899 Erkek 26.1 32.3 26.7 31.4 33.5 32.2 31.7 36.0 30.6 32.1 31.5 33.3 28.5 29.5 Kadýn 26.0 32.7 27.9 32.7 34.6 34.0 32.7 37.6 30.8 35.6 32.2 34.2 29.5 30.4 Toplam 26.3 32.5 28.2 32.1 34.1 33.1 32.2 36.8 30.7 33.8 31.8 33.8 29.0 29.9 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > NÜFUS EKONOMÝK RAPOR Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi 2010 nüfus sayýmý sonuçlarýna göre, Ülkemizde ortanca yaþ 29,2dir. Ortanca yaþ erkeklerde 28,7 iken, kadýnlarda 29,8dir. Ýlimizde ise ortanca yaþ 29,9dur. Ortanca yaþ erkeklerde 29,5 iken, kadýnlarda 30,4dür. DÖNEMLER ÝTÝBARÝYLE MERSÝN ÝLÝNÝN NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI Dönemler 2008-2009 2009-2010 Aldýðý Göç 48.377 50.430 Verdiði Göç 49.209 51.739 Net Göç - 832 -1.309 Net Göç Hýzý () - 0,51 - 0,79 Kaynak: TÜÝK 2009-2010 döneminde 24 il göç alýrken, 57 il göç vermiþtir. Net göç hýzýna göre illerin sýralamasýnda, - 0,79luk net göç hýzý ile Mersin, Türkiye genelinde 28. sýrada yer almaktadýr. 2008-2009 dönemi ile karþýlaþtýrýldýðýnda net göç hýzýnýn azaldýðý görülmektedir. Söz konusu dönemde Ýlimizin aldýðý göç 20-34 yaþ grubu, verdiði göç ise 15-29 yaþ grubu arasýnda yoðunlaþtýðý görülmektedir. DÖNEMLER ÝTÝBARÝYLE MERSÝN ÝLÝNÝN CÝNSÝYETE VE YAÞ GRUBUNA GÖRE VERDÝÐÝ GÖÇ 2008-2009 Yaþ Grubu 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Toplam Toplam 2.544 3.156 3.017 7.104 11.377 6.525 4.169 2.956 2.056 1.803 1.370 1.081 771 1.280 49.209 Erkek 1.308 1.620 1.561 3.116 4.676 3.061 2.158 1.587 1.090 937 711 543 389 580 23.337 2009-2010 Kadýn 1.236 1.536 1.456 3.988 6.701 3.464 2.011 1.369 966 866 659 538 382 700 25.872 Toplam 3.309 3.630 3.445 6.715 8.931 7.902 4.938 3.209 2.124 2.014 1.579 1.383 957 1.603 51.739 Erkek 1.714 1.906 1.716 3.049 3.657 3.631 2.466 1.639 1.103 981 807 699 471 775 24.614 Kadýn 1.595 1.724 1.729 3.666 5.274 4.271 2.472 1.570 1.021 1.033 772 684 486 828 27.125 Kaynak: TÜÝK 25 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > NÜFUS EKONOMÝK RAPOR 2009-2010 DÖNEMÝ MERSÝN ÝLÝNÝN DÝÐER ÝLLERE VERDÝÐÝ GÖÇ 11% 12% 40% 7% 5% 2% Adana Ýzmir Ýstanbul 4% 3% 3% 3% Ankara Gaziantep 3% 3% Antalya Diyarbakýr Mardin 4% Þanlýurfa Hatay Karaman Konya Diðer Ýller Kaynak: TÜÝK DÖNEMLER ÝTÝBARÝYLE MERSÝN ÝLÝNÝN CÝNSÝYETE VE YAÞ GRUBUNA GÖRE ALDIÐI GÖÇ 2008-2009 Yaþ Grubu 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ TOPLAM Kaynak: TÜÝK 26 Toplam 3,390 4,219 3,771 4,547 8,105 6,771 4,916 3,582 2,317 2,073 1,559 1,143 767 1,217 48,377 Erkek 1,707 2,163 1,953 1,928 3,384 3,170 2,464 1,938 1,223 1,100 841 635 402 498 23,406 2009-2010 Kadýn 1,683 2,056 1,818 2,619 4,721 3,601 2,452 1,644 1,094 973 718 508 365 719 24,971 Toplam 3.875 4.216 3.697 4.563 9.398 7.012 5.083 3.557 2.284 1.955 1.407 1.213 824 1.346 50.430 Erkek 1.971 2.221 1.927 2.009 3.996 3.239 2.515 1.854 1.230 1.022 732 662 420 595 24.393 Kadýn 1.904 1.995 1.770 2.554 5.402 3.773 2.568 1.703 1.054 933 675 551 404 751 26.037 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > NÜFUS EKONOMÝK RAPOR 2009-2010 DÖNEMÝ MERSÝN ÝLÝNÝN DÝÐER ÝLLERDEN ALDIÐI GÖÇ 11% 3% 8% 5% 5% 5% 49% 3% Adana Adýyaman Diyarbakýr Ýstanbul 3% Þanlýurfa Gaziantep 4% 4% Ankara Mardin Hatay Antalya Diðer Ýller Kaynak: TÜÝK 27 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR EÐÝTÝM - KÜLTÜR Ýlimizde eðitim faaliyetleri Milli Eðitime baðlý çeþitli kademedeki okullar, Saðlýk Bakanlýðýna baðlý Saðlýk Meslek Liseleri ve ikisi özel olmak üzere üç üniversite kanalýyla yürütülmektedir. Ýl genelinde toplam 540 (35i özel) ilköðretim okulu ve 142 (16sý özel) lise ve dengi okul mevcuttur. 2009-2010 YILLARI BÝTÝRÝLEN EÐÝTÝM DÜZEYÝ VE CÝNSÝYETE GÖRE MERSÝN ÝLÝ NÜFUSU 2009 2010 Bitirilen eðitim düzeyi (6+ yaþtaki nüfus) Toplam Erkek Kadýn Toplam Erkek Kadýn Okuma yazma bilmeyen 100.013 19.577 80.436 77.156 14.457 62.699 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 302.903 148.374 154.529 305.012 144.335 160.677 Ýlkokul mezunu 439.526 213.932 225.594 380.677 172.549 208.128 Ýlköðretim mezunu 169.977 90.906 79.071 234.000 129.302 104.698 Ortaokul veya dengi okul mezunu 63.330 38.792 24.538 70.034 42.312 27.722 Lise veya dengi okul mezunu 239.391 133.152 106.239 255.931 139.772 116.159 Yüksekokul veya fakülte mezunu 97.438 57.525 39.913 101.050 59.743 41.307 Yüksek lisans mezunu 3.538 2.114 1.424 5.022 2.969 2.053 Doktora mezunu 1.152 712 440 1.539 890 649 Bilinmeyen 62.044 35.541 26.503 53.751 29.460 24.291 Toplam 1.479.312 740.625 738.687 1.484.172 735.789 748.383 Kaynak: TÜÝK Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi (ADNKS) sonuçlarýna göre, ilimizde 6 ve üzeri yaþ grubunda, okuma yazma bilenlerin oraný 2009 yýlýnda %89,1 iken 2010 yýlýnda %91,2ye yükselmiþtir. 691.872i erkek (%51), 661.393ü (%49) kadýn olmak üzere 1.353.265 kiþidir. Mersinde okur yazar oraný %89,16 iken Türkiye genelinde %90dýr. Mersin, bu oranla Türkiye genelinde il olarak 27. sýrada yer almaktadýr. Okuryazar kadýn nüfusun toplam kadýn nüfusa oraný il bazýnda %88,4, Türkiyede ise %86,5dir. Yüksekokul veya fakülte bitirenlerin okul bitirenlere oraný, Türkiyede ise %9,9 iken, Mersinde %9,6dýr. Ýl bazýnda okuma yazma bilmeyenler toplamý 77.156 kiþi olup, il nüfusunun %5,2sini oluþturmaktadýr. 305.012 kiþi ise okuma yazma bilmekle beraber bir öðrenim kurumundan mezun olmamýþtýr. 2009-2011 ÖÐRETÝM DÖNEMÝ EÐÝTÝM SEVÝYESÝNE GÖRE GÖRE OKULLAÞMA ORANI 2010/2011 2009/2010 Öðretim Yýlý Ýlköðretim Türkiye Mersin Türkiye Mersin Kaynak: T.C. Milli Eðitim Bakanlýðý 28 Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Net (%) Brüt (%) Net (%) Toplam 106,48 98,17 107,62 99,25 107,58 98,41 107,09 99,15 Erkek 107,05 98,47 108,30 99,45 107,36 98,59 106,75 99,32 Ortaöðretim Kadýn 105,88 97,84 106,90 99,04 107,81 98,22 107,45 98,97 Toplam 84,19 64,95 85,14 67,72 93,34 69,33 92,10 70,93 Erkek 89,14 67,55 88,37 69,32 99,06 72,35 95,86 72,94 Kadýn 78,97 62,21 81,76 66,05 87,31 66,14 88,17 68,82 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÝLKÖÐRETÝM OKULU ÖÐRENCÝ DURUMU* Ýlçe Adý Akdeniz Yeniþehir Mezitli Toroslar Anamur Aydýncýk Bozyazý Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Þehir 61 40 24 50 10 5 10 1 17 4 12 18 52 304 Okul Sayýsý Köy Toplam 61 40 6 30 5 55 20 30 1 6 8 18 5 6 47 64 18 22 36 48 32 50 56 108 234 538 Öðrenci Sayýsý Þehir Köy Toplam 48.914 48.914 28.714 28.714 13.657 651 14.308 39.076 741 39.817 5.179 2.779 7.958 1.302 142 1.444 2.504 1.168 3.672 320 695 1.015 8.005 10.817 18.822 1.459 2.209 3.668 5.051 3.692 8.743 7.788 6.138 13.926 39.397 10.008 49.405 201.366 39.040 240.406 Öðretmen Sayýsý 1.913 1.506 672 1.778 460 77 234 60 1.100 203 425 785 2.030 11.243 *: Resmi ve Özel Okullarý kapsamaktadýr. Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI LÝSE ÖÐRETÝMÝ ÖÐRENCÝ DURUMU Ýlçe Adý Akdeniz Yeniþehir Mezitli Toroslar Anamur Aydýncýk Bozyazý Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Genel Lise Öðrenci Sayýsý 8.763 8.430 4.570 9.850 1.898 1.203 235 4.255 478 1.146 3.436 11.330 55.594 Meslek Liseleri Öðrenci Sayýsý 10.348 2.037 2.587 4.584 1.845 316 3.044 652 1.474 3.034 7.475 37.396 Özel Lise Öðrenci Sayýsý 1.163 135 132 64 546 2.040 Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü 2010-2011 öðretim yýlýnda genel lise öðrenci sayýsý bir önceki öðretim yýlýna göre %4, meslek liseleri öðrenci sayýsý %12; özel lise öðrenci sayýsý %2 oranýnda artmýþtýr. Toplam lise öðrencisi sayýsý ise bir önceki öðretim yýlýna göre %7 oranýnda artmýþtýr. 29 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÖZEL OKUL DURUMU Ýlçe Toroslar Toroslar Toroslar Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Mezitli Mezitli Mezitli Anamur Anamur Bozyazý Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Mut Silifke Silifke Silifke Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Toroslar Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Yeniþehir Erdemli Silifke Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Okul Adý Özel Bahçeþehir Ýlköðretim Okulu Özel Metin Uður Sarýkaya Özel Eðitim Okulu Özel Berraksu Özel Eðitim Okulu Özel Ýçel Ýlköðretim Okulu Özel Toros Ýlköðretim Okulu Özel Yýldýrýmhan Ýlköðretim Okulu Özel Doða Ýlköðretim Okulu Özel Güney Geliþim Ýlköðretim Okulu Özel Ýzel Özel Eðitim Okulu Özel Derin Algý Özel Eðitim Okulu Özel Lodos Özel Eðitim Okulu Özel Umuda Gülümse Özel Eðitim Okulu Özel Günýþýðý Özel Eðitim Okulu Özel Tek Ufuk Özel Eðitim Okulu Özel Tez Özel Eðitim Okulu Özel Anamur Ýlköðretim Okulu Özel Yýldýrýmhan Tekalan Ýlköðretim Okulu Özel Yýldýrýmhan Aysal Aytaç Ýlköðretim Okulu Özel Erdemli Yýldýrýmhan Ýlköðretim Okulu Özel ODTÜ Geliþtirme Vakfý Mersin Ýlköðretim Okulu Özel TED Mersin Ýlköðretim Okulu Özel Erdemli Günýþýðý Özel Eðitim Okulu Özel Yýldýrýmhan Mutlu Ýlköðretim Okulu Özel Silifke Uður Ýlköðretim Okulu Özel Taþeli Ýlköðretim Okulu Özel Yýldýrýmhan Burak Ýlköðretim Okulu Özel Tarsus Toros Ýlköðretim Okulu Özel Tarsus Toros Sev Ýlköðretim Okulu Özel Tarsus Ýlköðretim Okulu Özel Tarsus Yýldýrýmhan Eðitim Okulu Özel Çað Ýlköðretim Okulu Özel Makbule Ölçen Özel Eðitim Okulu Özel Duymed Özel Eðitim Okulu Özel Aksuna Özel Eðitim Okulu Özel Bahçeþehir Koleji Özel Ýçel Anadolu Lisesi Özel Toros Anadolu Lisesi Özel Toros Fen Lisesi Özel Yýldýrým Beyazýt Anadolu Lisesi Özel Yýldýrým Han Anadolu Lisesi Özel Mersin Doða Lisesi Özel Yýldýrým Han Fen Lisesi Özel Yýldýrýmhan Burç Fen Lisesi TED Özel Mersin Lisesi Özel Silifke Uður Lisesi Özel Tarsus Toros Anadolu Lisesi Özel Tarsus Amerikan Koleji Özel Çað Lisesi Özel Çað Fen Lisesi Toplam Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü 30 Öðrenci Sayýsý 258 103 36 249 522 607 404 343 65 10 18 20 108 81 18 109 232 122 208 220 428 2 158 142 86 47 102 469 47 441 374 18 92 75 135 218 160 64 233 242 161 70 15 132 64 52 275 146 73 8.254 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 öðretim yýlýnda, Milli Eðitim Bakanlýðýndan kurum açma ve öðretime baþlama izni alarak faaliyet gösteren 50 özel okulda, toplam 8.254 öðrenci öðrenim görürken, 2009-2010 öðretim yýlýnda faaliyet gösteren özel okul sayýsý 49, söz konusu okullarda öðrenim gören öðrenci sayýsý ise 8.007dir. Yeniþehir Mezitli Anamur Aydýncýk Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Endüstri Meslek Lisesi Teknik Lise Anadolu Teknik Lise Anadolu Meslek Lisesi Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi Çok Programlý Lise (Erkek Tek. Baðlý) Mesleki ve Teknik Eðitim Merkezi Kýz Meslek Lisesi Anadolu Kýz Meslek Lisesi Meslek Lisesi Anadolu Teknik Lise Kýz Teknik Lise Ticaret Meslek Lisesi Anadolu Ticaret Meslek Lisesi Anadolu Ýletiþim Meslek Lisesi Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Çok Programlý Lise (Tic.Turz. Baðlý) Ýmam Hatip Lisesi Anadolu Ýmam Hatip Lisesi Ýþitme Engelliler Çok Programlý Lisesi Saðlýk Meslek Lisesi Çankaya Ýþ Okulu Toplam Toroslar Okul Türü Akdeniz 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI MESLEK OKULLARININ ÝLÇELERE GÖRE DAÐILIMI 2 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 17 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 14 2 1 2 1 6 1 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12 3 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 21 14 11 15 3 2 4 1 6 6 1 1 1 6 3 1 3 4 7 4 1 5 1 100 Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÇIRAKLIK VE KALFALIK EÐÝTÝMÝ GÖRENLERÝN DURUMU Eðitim Veren Ýlçeler Akdeniz Anamur Erdemli Mut Silifke Tarsus Toplam Çýrak Öðrenci 1.482 170 217 134 171 582 2.756 Kalfa Öðrenci 86 152 328 255 160 279 1.260 Öðretmen Sayýsý* 84 7 12 11 19 28 161 *: Öðretmen sayýlarýna idareci sayýsý dahildir. Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü 31 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 öðretim yýlýnda Çýraklýk Eðitim Merkezlerinde 2.756 çýrak, 1.260 kalfa öðrenci eðitim görmektedir. Söz konusu dönemde çýraklýk eðitimi alan öðrenci sayýsý, bir önceki öðretim yýlýna göre %19, kalfalýk eðitimi alan öðrenci sayýsý %12 oranýnda azalmýþtýr. 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI OKULLARA GÖRE ÖÐRETMEN VE ÖÐRENCÝ DURUMU Meslek Okullarý Genel Lise Özel Lise Ýlköðretim Okullarý (Resmi) Ýlköðretim Okullarý (Özel) Toplam Okul Sayýsý 100 85 15 503 35 738 Öðretmen Sayýsý 2.365 3.002 361 10.582 661 17.811 Öðrenci Sayýsý 37.396 55.594 2.040 234.192 6.214 335.436 Kaynak: Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü EÐÝTÝM SEVÝYESÝNE GÖRE OKUL, ÞUBE, ÖÐRETMEN VE DERSLÝK BAÞINA DÜÞEN ÖÐRENCÝ SAYISI Eðitim Seviyesi Türkiye Mersin Türkiye Genel Mersin Mesleki ve Türkiye Teknik Mersin Türkiye Toplam Mersin Ortaöðretim Ýlköðretim Okul 316 433 492 562 338 358 408 463 2009/2010 Öðretim Yýlý Þube Öðretmen Derslik 25 22 32 26 21 31 27 18 31 26 17 34 26 17 36 25 16 37 26 18 33 26 16 35 2010/2011 Öðretim Yýlý Okul Þube Öðretmen Derslik 322 25 21 31 429 26 20 30 519 27 18 31 620 27 17 32 355 27 18 38 368 26 16 38 428 27 18 34 488 27 17 34 Kaynak: T.C. Milli Eðitim Bakanlýðý Ýlimizde 2010/2011 öðretim döneminde ilköðretim eðitim seviyesinde okul, öðretmen ve derslik baþýna düþen öðrenci sayýsýnda 2009/2010 yýlýna göre azalýþ olduðu, þube baþýna düþen öðrenci sayýsýnda ise bir deðiþim olmadýðý gözlenmektedir. Söz konusu dönemde ortaöðretimde ise okul,þube ve öðretmen baþýna düþen öðrenci sayýsýnda 2009/2010 öðretim yýlýna göre artýþ olduðu, derslik baþýna düþen öðrenci sayýsýnda azalýþ olduðu görülmektedir. Mersin, 2010/2011 öðretim döneminde okul, þube, öðretmen ve derslik baþýna düþen öðrenci sayýsý ile Türkiye geneli ile karþýlaþtýrýldýðýnda sýrasýyla 9, 14, 24, 23. sýrada yer alýrken, ortaöðretimde ise söz konusu sýralama 13, 28, 35, 23 þeklindedir. Mersinde yüksek öðrenim alanýnda biri resmi (Mersin Üniversitesi), ikisi özel (Çað, Toros Üniversitesi) olmak üzere üç üniversite ve Orta Doðu Teknik Üniversitesine baðlý Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulu bulunmaktadýr. 32 2010 EKONOMÝK RAPOR TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI MERSÝN ÜNÝVERSÝTESÝ ÖÐRETÝM ELEMANI VE ÖÐRENCÝ SAYISI Fakülte, Yüksek Okul ve Enstitüsü Adý Fen-Edebiyat Fakültesi Mühendislik Fakültesi Ýktisadi ve Ýdari Bil. Fakültesi Güzel Sanatlar Fakültesi Týp Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi Eczacýlýk Fakültesi Eðitim Fakültesi Mimarlýk Fakültesi Tarsus Teknik Eðitim Fakültesi Ýletiþim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü Saðlýk Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Devlet Konservatuarý Beden Eðitimi Ve Spor Yüksekokulu Saðlýk Yüksekokulu Taký Teknolojisi ve Tasarýmý Yüksekokulu Turizm Ýþletmeciliði Ve Otelcilik Yüksekokulu Yabancý Diller Yüksekokulu* Anamur Meslek Yüksekokulu Aydýncýk Meslek Yüksekokulu Erdemli Meslek Yüksekokulu Gülnar Meslek Yüksekokulu Mersin Meslek Yüksekokulu Mut Meslek Yüksekokulu Tarsus Meslek Yüksekokulu Silifke Meslek Yüksekokulu Saðlýk Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Silifke Uygulamalý Teknoloji ve Ýþletmecilik Yüksekokulu Tarsus Uygulamalý Teknoloji ve Ýþletmecilik Yüksekokulu Erdemli Uygulamalý Teknoloji ve Ýþletmecilik Yüksekokulu Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Denizcilik Meslek Yüksekokulu Rektörlük Toplam Öðretim Elemaný Sayýsý 121 80 43 31 417 22 18 58 24 21 17 55 48 45 24 12 17 3 9 78 10 3 11 12 9 15 21 8 9 31 4 1 10 48 8 49 1.392 Öðrenci Sayýsý 3.167 1.532 1.204 295 766 251 231 2.135 178 684 283 271 174 563 54 207 527 193 958 801 109 1.150 183 1.749 444 1.027 356 512 2.156 195 312 3.680 117 26.464 *: Yabancý Diller Yüksekokulunda eðitim gören öðrenciler, Ýsteðe Baðlý veya Zorunlu Yabancý Dil Hazýrlýk programýna kayýtlý ya da üniversitenin çeþitli yüksekokul ve fakültelerinde ortak zorunlu yabancý dil dersi alan öðrenciler olduðundan, bu bölümün öðrenci sayýlarý verilmemiþtir. Kaynak: Mersin Üniversitesi Rektörlüðü 33 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI MERSÝN ÜNÝVERSÝTESÝ AKADEMÝK PERSONEL DURUMU Ünvaný Profesör Doçent Yardýmcý Doçent Öðretim Görevlisi Okutman Araþtýrma Görevlisi Uzman Toplam Sayýsý 120 123 286 208 129 478 48 1.392 Kaynak: Mersin Üniversitesi Rektörlüðü 1992 yýlýnda kurulan ve üç kampuse yerleþtirilen Mersin Üniversitesinde toplam 11 fakülte, 3 enstitü, 20 yüksekokul bulunmaktadýr. 2010-2011 öðretim yýlýnda 26.464 öðrencinin öðrenim gördüðü Mersin Üniversitesinde 120si Profesör, 123ü Doçent, 286sý da Yardýmcý Doçent olmak üzere toplam 1.392 öðretim elemaný görev yapmaktadýr. Mersin Üniversitesi akademik personel sayýsý bir önceki öðretim yýlýna göre %0,1, öðrenci sayýsý ise %2 oranýnda azalmýþtýr. 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ODTÜ DENÝZ BÝLÝMLERÝ ENSTÝTÜSÜ AKADEMÝK PERSONEL VE ÖÐRENCÝ DURUMU Ana Bilim Dalý Kimyasal Oþinografi Fiziksel Oþinografi Deniz Biyolojisi ve Balýkçýlýk Toplam Toplam Araþtýrma Görevlisi Prof. 2 1 2 5 3 Öðretim Üyesi Sayýsý Doç. Yrd.Doç. Toplam 2 2 3 1 3 1 2 8 Master 6 3 9 Öðrenci Sayýsý Doktora 1 6 4 11 Toplam 1 12 7 20 Kaynak: Orta Doðu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü Erdemlide bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsünde; Fiziksel ve Kimyasal Oþinografi, Deniz Jeolojisi ve Jeofiziði, Deniz Biyolojisi ve Balýkçýlýk Bölümleri mevcut olup, 8 öðretim üyesi bulunmakta ve 20 öðrenci öðrenim görmektedir. 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI SELÇUK ÜNÝVERSÝTESÝ SÝLÝFKE-TAÞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMÝK PERSONEL DURUMU Ünvaný Profesör Yardýmcý Doçent Öðretim Görevlisi Okutman Uzman Toplam Kaynak: Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulu 34 Sayýsý 2 5 14 6 2 29 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI SELÇUK ÜNÝVERSÝTESÝ SÝLÝFKE-TAÞUCU MESLEK YÜKSEKOKULU ÖÐRENCÝ DURUMU Bölümler Ýktisadi ve Ýdari Programlar Bölümü Teknik Programlar Bölümü Toplam Öðrenci Sayýsý Normal Öðretim Ýkinci Öðretim 546 338 268 136 814 474 Kaynak: Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulu Selçuk Üniversitesi Silifke-Taþucu Meslek Yüksekokulunda, 29 öðretim üyesi bulunmakta ve 884ü Ýktisadi ve Ýdari Programlar Bölümünde, 404ü Teknik Programlar Bölümünde olmak üzere toplam 1.288 öðrenci öðrenim görmektedir. 2010-2011 öðretim yýlýnda toplam öðrenci sayýsýnda bir önceki öðretim yýlýna göre %21 oranýnda azalmýþtýr. 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÇAÐ ÜNÝVERSÝTESÝ ÖÐRENCÝ DURUMU Fakülte ve Yüksekokul Adý Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi Fen Edebiyat Fakültesi Hukuk Fakültesi Meslek Yüksek Okulu Sosyal Bilimler Enstitüsü Toplam Öðrenci Sayýsý 1.036 334 482 394 75 2.321 Kaynak: Çað Üniversitesi Rektörlüðü 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI ÇAÐ ÜNÝVERSÝTESÝ AKADEMÝK PERSONELÝ DURUMU Ünvaný Profesör Doçent Dr. Yardýmcý Doçent Dr. Doktor Öðretim Görevlisi Araþtýrma Görevlisi Okutman Toplam Personel Sayýsý 12 4 30 1 17 15 51 130 Kaynak: Çað Üniversitesi Rektörlüðü 1997de Mersin ve Adana arasýnda Yenicede kurulan ve Mersine 35 km. uzaklýkta olan Çað Üniversitesinde, üç fakülte, bir yüksekokul ve bir enstitü bulunmaktadýr. 2010-2011 öðretim yýlýnda 2.321 öðrencinin eðitimini sürdürdüðü Çað Üniversitesinde 12si Profesör, 4ü Doçent, 30u Yardýmcý Doçent olmak üzere toplam 130 akademik personel görev yapmaktadýr. Çað Üniversitesi öðrenci sayýsý, 2010-2011 öðretim yýlýnda bir önceki öðretim yýlýna göre %17 azalýrken, akademik personel sayýsý ise %4 oranýnda artmýþtýr. 35 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI TOROS ÜNÝVERSÝTESÝ ÖÐRENCÝ DURUMU Fakülte ve Yüksekokul Adý Ýktisadi, Ýdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Mühendislik Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Fen Bilimleri Enstitüsü Toplam Öðrenci Sayýsý 10 50 15 75 Kaynak: Toros Üniversitesi 2010-2011 ÖÐRETÝM YILI TOROS ÜNÝVERSÝTESÝ AKADEMÝK PERSONELÝ DURUMU Unvaný Profesör Doçent Dr. Yardýmcý Doçent Dr. Okutman Toplam Personel Sayýsý 6 1 3 13 23 Kaynak: Toros Üniversitesi Toros Üniversitesi, 2010 yýlýnda Mersinde kurulan ikinci özel üniversite olarak, 2010-2011 öðretim yýlýnda ilk öðrencilerini kabul ederek faaliyete geçmiþtir. 2010-2011 öðretim yýlýnda 6sý Profesör, 1i Doçent, 3ü Yardýmcý Doçent olmak üzere toplam 23 akademik personel görev yapmakta olup, öðrenci sayýsý ise 75dir. 36 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR ÝLÝMÝZÝN KÜLTÜREL DEÐERLERÝ KÜLTÜREL DEÐERÝN ADI Yumuktepe Viranþehir (Soli-Pompeiopolis) St. Paul Anýtý Gözlükule Kleopatra Kapýsý Eshab-ý Kehf Maðarasý St. Paul Kuyusu Namrun Kalesi Akkale Kanlýdivane Kýzkalesi Silifke Kalesi Frederik Barbaros Anýtý Jüpiter Tapýnaðý Narlýkuyu Mozaik Müzesi Cennet Cehennem Maðarasý Hagia Theklia Uzuncaburç Adamkayalar Meydancýk Kalesi Mut Kalesi Alahan Manastýrý Aynalýgöl Maðarasý Kelenderis Çaltý Maðarasý Mamure Kalesi Anemurium Antik Kenti Köþebükü Maðarasý YERÝ Mersin Mersin Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Çamlýyayla Erdemli Erdemli Erdemli Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Erdemli Gülnar Mut Mut Aydýncýk Aydýncýk Bozyazý Anamur Anamur Anamur Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 37 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > EÐÝTÝM - KÜLTÜR EKONOMÝK RAPOR MERSÝN ÝLÝ HALK VE ÇOCUK KÜTÜPHANELERÝNDE BULUNAN KÝTAP VE KÜTÜPHANEDEN YARARLANAN OKUYUCU SAYISI* Ýlçesi Akdeniz Toroslar Mezitli Anamur Bozyazý Aydýncýk Gülnar Mut Silifke Erdemli Tarsus Çamlýyayla Toplam Halk Kütüphanesi 2 2 2 2 2 1 4 1 1 1 3 2 23 Çocuk Kütüphanesi 1 1 *: Ýl Halk Kütüphanesine baðlý olarak 1 adet Gezici Kütüphane bulunmaktadýr. Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 38 Kitap Sayýsý 50.456 6.901 14.057 22.769 5.009 4.150 18.998 7.692 15.159 17.470 36.216 9.629 208.506 Okuyucu Sayýsý 279.653 1.736 2.921 30.218 27.949 2.181 38.714 15.614 15.892 22.777 35.982 927 474.564 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SAÐLIK EKONOMÝK RAPOR SAÐLIK Ýl Saðlýk Müdürlüðü, baðlý birimleriyle koruyucu ve tedavi edici saðlýk hizmetleri ve saðlýk eðitim öðretim görevlerini yürütmektedir. Hastane ve saðlýk merkezlerinde; ayakta ve yatarak tedavi hizmetleri, saðlýk ocaklarý ve dispanserlerde de tedavi edici hizmetler verilmektedir. Bu kapsamda anne ve çocuk saðlýðý hizmetleri, aþýlar, aile planlamasý, bulaþýcý hastalýklarýn önlenmesi, takibi ve çevre saðlýðý hizmetleri yer almaktadýr. Mersinde, 12 Devlet, 1 Üniversite Hastanesi ve 10 adet Özel Hastane olmak üzere toplam 23 adet hastane ile saðlýk hizmeti verilmektedir. ÝLÝMÝZ SAÐLIK PERSONELÝNÝN SAYISAL DAÐILIMI 2009 516 679 388 1.721 1.408 1.319 583 6.614 Uzman Hekim Pratisyen Hekim Diþ Hekimi Hemþire Saðlýk Memuru Ebe Eczacý Toplam 2010 573 682 383 1.710 237 1.304 608 5.497 Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü, Eczacýlar, Diþ Hekimleri Odasý 2010 yýlýnda Ýlimiz saðlýk personelinin sayýsal daðýlýmý incelendiðinde, uzman hekim sayýsýnýn 2009 yýlýna göre %11, pratisyen hekim sayýsýnýn %0,4, toplam saðlýk personeli sayýsýnýn ise %17 oranýnda azaldýðý görülmektedir. MERSÝN ÝLÝ SAÐLIK PERSONELÝ DAÐILIMI 2009 2010 516 573 679 682 388 383 1.721 1.710 1.408 237 1.319 1.304 583 608 Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü 39 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SAÐLIK EKONOMÝK RAPOR ÝLÝMÝZDEKÝ YATAKLI SAÐLIK KURUMLARININ HÝZMETLERÝ Kuruluþun Adý Mersin Ün.Týp Fak. Ar. Ve Uy. Hast. Mersin Devlet Hastanesi Toros Devlet Hastanesi Mersin Kadýn Doðum ve Çocuk Hast. Hast. Anamur Devlet Hastanesi Aydýncýk Devlet Hastanesi Bozyazý Devlet Hastanesi Erdemli Devlet Hastanesi Gülnar Devlet Hastanesi Mut Devlet Hastanesi Silifke Devlet Hastanesi 70. Yýl Tarsus Devlet Hastanesi Çamlýyayla Ent. Hastanesi Özel Ýmece Hastanesi Özel Doðuþ Hastanesi-Mersin Özel Yeniþehir Hastanesi-Mersin Özel Gözde Diabet Hastanesi-Mersin Özel Ömer Sayar Hastanesi Özel Ortadoðu Hastanesi Özel Vizyon Göz Merkezi Özel Tarsus Kadýn Doðum Hastanesi Özel Forum Yaþam Hastanesi Özel Anamur Anamed Hastanesi Genel Toplam Yatak Sayýsý 2009 2010 402 407 500 502 400 255 298 301 145 134 30 30 30 30 120 120 50 50 50 50 165 164 722 722 10 43 69 30 30 27 27 40 42 49 49 50 50 12 12 22 22 75 42 3.185 3.193 Yatan Hasta Sayýsý 2009 2010 22.463 22.684 22.559 25.139 13.819 12.927 25.428 23.092 8.340 9.376 280 227 879 1.057 7.229 6.959 1.477 2.381 2.847 4.038 9.435 8.261 29.870 36.173 5.942 7.118 6.644 5.389 2.889 3.080 6.168 1.413 4.195 3.788 5.372 5.762 899 6.165 1.337 2.732 5.262 643 178.072 193.666 Poliklinik Hasta Sayýsý 2009 2010 410.272 428.357 818.676 825.756 670.907 625.031 234.817 237.905 139.838 164.618 22.389 13.648 23.603 18.104 241.948 267.391 37.557 44.953 99.826 108.805 236.951 238.193 1.085.920 951.118 8.829 86.372 96.652 101.742 86.936 89.288 77.886 78.423 25.030 40.686 32.919 100.651 102.926 41.738 56.454 17.070 34.546 91.675 17.637 4.578.674 4.555.369 Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü ile Mersin Üniversitesi Týp Fak. Araþ. ve Uygulama Hastanesi Baþ Hekimliði 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE YATAKSIZ SAÐLIK HÝZMETÝ VEREN KURUMLAR* Yataksýz Saðlýk Kurumlarý Aile Saðlýðý Merkezi Aile Hekimliði Birimi Halk Saðlýðý Laboratuarý Verem Savaþ Dispanseri Ana Çocuk Saðlýðý ve Aile Planlama Merkezi Sýtma Savaþ Dispanseri Deri ve Zührevi Hastalýklarý Dispanseri Saðlýk Evi 112 Komuta Kontrol Merkezi 112 Acil Yardým Ýstasyonu Aðýz ve Diþ Saðlýðý Merkezi Saðlýk Grup Baþkanlýðý 40 Adet 116 441 3 4 2 1 1 44 1 26 1 13 *: 5 Temmuz 2010 tarihinde Aile Hekimliði uygulamasýna geçildiðinden, Saðlýk Ocaklarý kapatýlýp yerine Aile Saðlýðý Merkezleri ve Aile Hekimliði Birimleri açýlmýþtýr. Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SAÐLIK EKONOMÝK RAPOR YATAK VE HEKÝM SAYISINA AÝT GÖSTERGELER 2009 1.195 1.373 3.185 515 Hekim Sayýsý Hekim Baþýna Düþen Nüfus Yatak Sayýsý Yatak Baþýna Düþen Nüfus 2010 1.255 1.313 3.193 516 Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü, TÜÝK Saðlýk hizmetlerine eriþimin önemli göstergeleri olan yatak ve hekim sayýsý ile bunlarýn nüfusa oranlarýný incelediðimizde; yatak baþýna düþen nüfus sayýsýnda 2009 yýlýna göre artýþ olduðu; hekim baþýna düþen nüfusta ise iyileþmeler olduðu görülmektedir. Mezitli Toroslar Yeniþehir Tarsus Silifke Anamur Aydýncýk Bozyazý Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut TOPLAM Üniversite Hastanesi Devlet Hastanesi Özel Hastane Aile Saðlýðý Merkezi Aile Hekimliði Birimi Halk Saðlýðý Laboratuarý Ana Çocuk Sað. ve Aile Plan.Mer. Verem Savaþ Dispanseri Sýtma Savaþ Dispanseri Týp Mer. ve Özel Dal Týp Mer. Poliklinik Özel Saðlýk Kabinleri Saðlýk Grup Baþkanlýðý 112 Komuta Kontrol Merkezi 112 Acil Yardým Merkezi Akdeniz 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE BULUNAN SAÐLIK KURUMLARININ DURUMU 1 2 4 19 76 1 1 14 5 10 1 3 1 8 34 3 1 1 1 3 1 18 73 1 1 2 3 1 2 2 9 50 5 2 5 1 3 1 2 19 86 1 1 1 4 1 4 1 10 32 1 2 1 2 1 1 6 17 1 1 2 1 1 2 1 1 3 1 1 1 4 7 1 1 1 1 3 1 - 1 13 35 1 1 2 1 3 1 5 8 1 1 1 3 17 1 1 1 12 10 116 441 3 2 4 1 33 9 21 13 1 26 *: Çamlýyayla 1 Nolu Acil Saðlýk Ýstasyonu faal olmayýp, toplam sayýya dahil edilmiþtir. Kaynak: Ýl Saðlýk Müdürlüðü 41 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL GÜVENLÝK ÇALIÞMALARI EKONOMÝK RAPOR SOSYAL GÜVENLÝK ÇALIÞMALARI Sosyal güvenlik sistemi; genel ve katma bütçeli kamu kurum ve kuruluþlarýnda çalýþan memurlarý kapsayan Emekli Sandýðý, diðer ücretlileri kapsayan S.S.K ve baðýmsýz çalýþanlarý kapsayan Bað-Kurdan oluþmakta iken; yeni Sosyal Güvenlik sistemi ile mevcut kurumlar tek çatý altýnda birleþtirilerek Sosyal Güvenlik Kurumu tarafýndan temsil edilmektedir. MERSÝN ÝLÝ 4/A* KAPSAMINDAKÝ ÝÞYERÝ VE ZORUNLU SÝGORTALI SAYISI 2009 Daimi Mevsimlik Kamu Özel Erkek Kadýn Toplam ÝÞYERÝ SAYISI 20.074 3.409 620 22.863 23.483 ZORUNLU SÝGORTALI SAYISI 109.737 33.197 15.705 127.229 112.049 30.885 142.934 2010 ORTALAMA GÜNLÜK KAZANÇ (TL.) 37,41 28,99 65,78 31,83 35,87 34,61 35,60 ÝÞYERÝ SAYISI 22.076 4.029 640 25.465 26.105 ZORUNLU SÝGORTALI SAYISI 121.445 39.155 15.710 144.890 125.457 35.143 160.600 ORTALAMA GÜNLÜK KAZANÇ (TL.) 40,52 31,27 71,83 34,84 38,65 37,73 38,46 *: Hizmet Akdine Tabi Çalýþanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu 2010 yýlýnýn Aralýk ayý itibariyle; Mersinde bulunan iþyeri sayýsý önceki yýlýn ayný dönemine göre %11 artarak 26.105e, bu iþyerlerinde çalýþan zorunlu sigortalý sayýsý ise %12 artarak 160.600e yükselmiþtir. Türkiyede hizmet akdine tabi iþyerlerinin %2si Mersinde bulunurken, bu iþyerlerinde çalýþan zorunlu sigortalý sayýsý ile Mersin; Türkiye içerisinde %2 oranýnda paya sahiptir. Ýlimiz iþyeri sayýsýna göre iller içerisinde 9. sýrada yer alýrken; zorunlu sigortalý sayýsýna göre 13. sýrada yer almaktadýr. MERSÝN ÝLÝ 4/A KAPSAMINDAKÝ SÝGORTALILARIN DAÐILIMI I- Aktif Sigortalýlar Zorunlu Sigortalýlar Çýraklar Tarým Ýsteðe Baðlý Y.dýþý Topluluk Sigortalýlarý II- Pasif Sigortalýlar (Aylýk Alanlar) Malullük, Yaþlýlýk, Ölüm Sigortasý Malullük Aylýðý Alanlar Yaþlýlýk Aylýðý Alanlar Ölüm Aylýðý Alanlar (Hak sahibi) Ölüm Aylýðý Alanlar (Dosya) Ýþ Kazasý Ýle Meslek Hastalýðý Sigortasý Sürekli Ýþ Göremezlik Geliri Alanlar Ölüm Geliri Alan (Hak sahibi) Ölüm Geliri Alan (Dosya) Toplam Aylýk ve Gelir Alanlar (Dosya) Toplam Aylýk ve Gelir Alanlar (Kiþi) Aktif/Pasif Oraný Sosyal Güvenlik Kapsamý Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu 42 2009 157.768 142.934 7.153 6.174 1.453 54 2010 174.093 160.600 7.948 5.504 41 - 1.299 67.804 31.109 21.201 1.295 71.134 32.291 22.188 892 1.672 933 92.129 102.776 1,7 594.233 920 758 470 96.500 107.377 1,8 611.644 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL GÜVENLÝK ÇALIÞMALARI EKONOMÝK RAPOR MERSÝN ÝLÝ 4/B* SÝGORTALILARIN DAÐILIMI 2009 Aktif Sigortalýlar Aylýk Alanlar -Dosya -Kiþi Yaþlýlýk Malullük Ölüm (Dosya) Ölen Sigortalýlarýn Hak sahipleri Aktif/Pasif Oraný Sosyal Güvenlik Kapsamý 1479 S.K. 48.169 32.146 35.518 22.460 270 9.416 12.788 1,5 317.233 2926 S.K. 38.608 3.000 3.534 2.125 55 820 1.354 12,9 121.778 2010 TOPLAM 86.777 35.146 39.052 24.585 325 10.236 14.142 2,5 439.011 1479 S.K. 49.094 2926 S.K. 42.272 TOPLAM 91.366 33.287 37.200 23.386 291 9.610 13.523 1,5 325.196 3.492 4.083 2.482 65 945 1.536 12,1 133.726 36.779 41.283 25.868 356 10.555 15.059 2,5 458.922 *: Kendi Adýna ve Hesabýna Baðýmsýz Çalýþanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu MERSÝN ÝLÝ 4/C* SÝGORTALILARININ DAÐILIMI Aktif Sigortalýlar Pasif Sigortalýlar (Aylýk Alanlar) Dosya Kiþi Yaþlýlýk Malullük Vazife Malulü Ölüm (Dosya) Ölen Sigortalýlarýn Hak sahipleri Vataniler Aktif/Pasif Oraný Sosyal Güvenlik Kapsamý 2009 44.106 38.304 42.045 30.016 573 164 7.551 11.292 1.262 1,15 196.196 2010 45.962 39.432 42.773 30.512 600 167 8.153 11.494 1.257 202.570 *: Kamu Ýdarelerinde Çalýþanlar Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu 43 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL GÜVENLÝK ÇALIÞMALARI EKONOMÝK RAPOR 2022 SAYILI KANUNA GÖRE MERSÝNDE AYLIK ALANLARIN DAÐILIMI 2009 Aylýk Alanlar Malullük Sakatlýk Yaþlýlýk (65 +) 18 Yaþ Altý Sakatlar Toplam 3816 S.K.G. Yeþil Kartlý Sayýsý Toplam Erkek 2.485 4.229 8.625 801 16.140 Kadýn 1.630 2.502 14.244 558 18.934 2010 Toplam 4.115 6.731 22.869 1.359 35.074 Erkek 2.995 4.468 8.690 994 17.147 232.021 Kadýn 2.113 2.765 14.371 668 19.917 Toplam 5.108 7.233 23.061 1.662 37.064 234.234 Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu MERSÝN ÝLÝ SOSYAL GÜVENLÝK KAPSAMINDAKÝ KÝÞÝ SAYISI VE NÜFUSA ORANI Yýllar Ýlin Toplam Nüfusu Sosyal Aktif Çalýþan Sosyal Emeklilerin Güvenlik Kiþi Sayýsýnýn Güvenlik Nüfusa Kapsamýnda Ýl Nüfusuna Kapsamýnda Oraný ki Aktif Oraný Aylýk Alan Kiþi Çalýþan Kiþi Sayýsý* Sayýsý Sosyal Güvenlik Kapsamýnda Bakmakla Yükümlü Tutulan Kiþi Sayýsý** Bakmakla Yükümlü Tutulanlarýn Ýl Nüfusuna Oraný 2009 1.640.888 288.651 % 17,6 183.873 %11,2 753.420 % 45,9 2010 1.647.899 312.094 %18,9 191.536 %11,6 772.078 % 46,9 *: Sosyal güvenlik kapsamýnda aylýk alan kiþi sayýsýna haksahibi kiþi sayýsý dahildir. **:Sosyal güvenlik kapsamýnda bakmakla yükümlü tutulanlarýn (yararlanýcýlarýn) sayýsý tahmini olarak verilmiþtir. Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Mersinde Soysal Güvenlik Kapsamýndaki kiþi sayýsý, nüfus göstergeleri ile birlikte incelendiðinde; 2010 yýlýnda Sosyal Güvenlik Kapsamýndaki aktif çalýþan sayýsýnýn, 2009 yýlýna göre %8 artarak 312.094 kiþiye yükselmiþtir. Sosyal Güvenlik Kapsamýnda aktif çalýþan sayýsýnýn nüfusa oraný 2009 yýlýnda %17,6 iken, 2010 yýlýnda bu oran %18,9dur. 2010 yýlýnda Sosyal Güvenlik Kapsamýnda aylýk alanlarýn sayýsý %0,4 artarak 191.536 kiþiye, emeklilerin il nüfusuna oraný ise %11,2den %11,6ya yükselmiþtir. Sosyal Güvenlik Kapsamýnda Bakmakla Yükümlü Tutulan kiþi sayýsý geçen yýla göre %2 artarak 772.078 kiþiye, bakmakla yükümlü tutulanlarýn il nüfusuna oraný ise %45,9dan %46,9a yükselmiþtir. 44 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL HÝZMETLER EKONOMÝK RAPOR SOSYAL HÝZMETLER 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZ SOSYAL HÝZMETLER MÜDÜRLÜÐÜNE BAÐLI SOSYAL HÝZMET KURULUÞLARININ DURUMU Kuruluþun Adý Mersin Yetiþtirme Yurdu Müdürlüðü Mersin Çocuk Yuvasý Müdürlüðü Mersin Özürlü Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü Mersin Nihat Sözmen Zihinsel Özürlü Çocuklar Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü Aile Danýþma Merkezi Müdürlüðü Çocuk ve Gençlik Merkezi Müdürlüðü Mersin Erkek Koruma Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü Mersin Kýz Çocuk Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüðü Erdemli Huzurevi Müdürlüðü Kadýn Konukevi Müdürlüðü Ýlk Adým Ýstasyonu MTSO Akdeniz Toplum Merkezi Müdürlüðü Halkkent Toplum Merkezi Müdürlüðü Çilek Toplum Merkezi Müdürlüðü Tarsus Toplum Merkezi Müdürlüðü Çocuk Evleri Yeri Mersin " Kapasitesi 76 100 80 80 Mevcut 65 88 74 87 Hizmet Türü Yatýlý Kuruluþ Yatýlý Kuruluþ Yatýlý Yatýlý Tarsus Mersin 30 25 88 14 14 28 12 18 77 10 3 26 Gündüzlü Kuruluþ Gündüzlü Kuruluþ Yatýlý Yatýlý Yatýlý Yatýlý Kuruluþ Yatýlý Kuruluþ Gündüzlü Kuruluþ Gündüzlü Kuruluþ Gündüzlü Kuruluþ Gündüzlü Kuruluþ Yatýlý Kaynak: Mersin Ýl Sosyal Hizmetler Müdürlüðü 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZ DÝÐER SOSYAL HÝZMET KURULUÞLARININ DURUMU MERSÝN Kreþ ve Gündüz Bakým Evi Huzurevi Çocuk Kulüpleri Özürlü Bakým ve Rehabilitasyon Mrk. SÝLÝFKE TARSUS ANAMUR ERDEMLÝ TOPLAM Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite Sayý Kapasite 41 2.229 6 268 5 170 3 156 1 35 56 2.858 5 221 1 44 6 265 4 97 3 55 3 85 10 237 4 210 1 80 5 290 Kaynak: Mersin Ýl Sosyal Hizmetler Müdürlüðü 45 2010 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI > SOSYAL HÝZMETLER EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝL MERKEZÝ VE ÝLÇELERDEKÝ DERNEKLERÝN DURUMU Dernekler Akdeniz, Yeniþehir, Toroslar, Mezitli Anamur Aydýncýk Bozyazý Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Dini Hizmet 73 Kamu Yararýna 29 Kültür ve Sanat 85 Sosyal 500 Spor 134 Diðer 22 Toplam 843 2 39 3 2 19 30 168 5 2 3 1 4 7 12 63 7 1 10 3 3 50 36 195 55 7 19 6 78 12 38 45 96 856 1 2 20 2 3 18 30 210 3 1 6 7 1 5 14 59 70 8 25 8 156 28 51 144 218 1.551 Kaynak: Mersin Valiliði Ýl Dernekler Müdürlüðü 46 EKONOMÝK RAPOR 2010 EKONOMÝK YAPI VE MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER BOÞ 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR EKONOMÝK YAPI TARIM VE ORMANCILIK 2010 YILINDA MERSÝNDE ARAZÝ VARLIÐI Arazi Nevi Tarým Arazisi Çayýr ve Mera Arazisi Orman ve Fidanlýk Tarým Dýþý Araziler Toplam Alan (hektar) 406.000 59.282 840.347 279.671 1.585.300 (%) %25 %4 %53 %18 %100 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü Akdeniz Havzasýnýn içinde yer alan Mersin ili, 1.585.300 hektarlýk yüzölçümü ile Türkiyenin yüzölçümünün yaklaþýk %2sini oluþturmaktadýr. Ýl yüzölçümünün %53ünü orman arazisi, %25ini tarým arazisi, %18ini tarým dýþý arazi oluþtururken, %4ünü de çayýr ve mera arazisi oluþturmaktadýr. ÝLÝMÝZ ARAZÝ VARLIÐININ DAÐILIMI Tarým Dýþý Araziler 18% Tarým Arazisi 25% Çayýr - Mera Arazisi 4% Orman Arazisi 52% Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 49 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR MERSÝNDE ÝÞLENEN TARIM ARAZÝSÝNÝN KULLANIMI 2009 Hektar 1-Tarla Arazisi 247.835 2-Bahçe Arazisi 57.255 Meyve Bahçesi 30.216 Narenciye Bahçesi 27.039 3- Bað Arazisi 23.470 4- Sebze Arazisi 32.329 5- Zeytinlikler 36.227 6- Süs Bitkileri 28 7-Tarýma Elveriþli Olup Kullanýlmayan Arazi 8.856 Toplam 406.000 % 61,0 14,1 5,8 8,0 9,0 2,2 2010 Hektar % 248.945 61,3 56.528 13,9 30.217 26.311 23.355 5,8 30.538 7,5 37.302 9,2 21 9.311 2,3 406.000 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü Ýlimizdeki tarým arazilerinin kullaným alanlarýna göre daðýlýmý incelendiðinde; tarla arazilerinin %61lik, bahçe arazilerinin %14lük, bað, sebze ve zeytinlik alanlarýn %23lük paya sahip olduklarý görülmektedir. Geri kalan %2lik alanlar ise süs bitkileri ve tarýma elveriþli olup kullanýlmayan arazilerin oluþturduðu alanlardýr. 50 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÖNEMLÝ ÜRÜNLERÝN EKÝM DÝKÝM ALANLARI VE ÜRETÝM MÝKTARLARI ÜRÜNLER TAHILLAR Buðday Arpa Çavdar Mýsýr Çeltik Yulaf Diðer BAKLAGÝLLER Nohut Fasulye Mercimek(Yeþil) Mercimek(Kýrmýzý) Burçak Bakla Diðer ENDÜSTRÝYEL BÝTKÝLER Pamuk YAÐLI TOHUMLAR Susam Yer Fýstýðý Soya Fasulyesi Ayçiçeði SEBZE ÜRÜNLERÝ Açýk Sebze Alaný Soðan (Kuru) Biber Domates Fasulye Bezelye Hýyar Kabak Patlýcan Bakla Karpuz Diðer Örtü Altý Sebze Alaný Domates Hýyar Patlýcan Biber Kabak Karpuz Diðer MEYVE ÜRÜNLERÝ Elma Kayýsý Þeftali Üzüm Gaziantep Fýstýðý Çilek(örtüaltý dahil) Muz(örtüaltý dahil) Limon Portakal Mandalina Altýntop Zeytin Diðer GENEL TOPLAM Ekim ve Dikim Alanlarý (Hektar) 175.998 125.231 25.801 460 23.850 624 0 32 29.654 18.646 177 68 1 65 4 10.692 7.562 7.562 11.486 4.599 1170 3.525 2.192 34.476 22.097 594 2.947 5.885 1.932 749 716 284 751 1.180 258 6.801 12.379 2.159 989 755 2.126 742 1.333 4.276 112.895 4.696 6.231 3.892 22.452 507 3.766 2.496 10.468 7.994 4.200 791 36.859 8.542 372.071 Üretim Miktarý (Ton) 718.745 342.728 60.081 789 311.693 3.094 0 360 97.225 17.660 202 68 2 13 22 79.258 33.199 33.199 26.716 5.536 2.249 12.363 6.569 1.793.398 914.611 10.364 59.335 555.621 22.586 6.593 28.052 8.622 24.859 7.197 9.400 181.982 878.787 218.664 119.621 53.867 140.526 49.460 86.476 210.173 1.906.947 91.077 55.381 64.707 220.961 1.205 142.268 144.963 488.013 281.392 158.320 35.698 131.758 91.203 4.576.230 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 51 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR Mersin ili, arazi yapýsý tarýmsal çeþitlilik sunan, özellikle meyve üretiminde ülke ekonomisine önemli katkýsý olan illerden biridir. Elveriþli toprak yapýsý, bitkisel üretimde sulu tarýmýn yaygýnlýðý, ýlýman iklimi ve geliþmiþ alt yapýsý ile yüksek katma deðerli ürünler yetiþtirilmektedir. Türkiye narenciye üretiminin %27sini, sebze üretiminin %7sini, meyve üretiminin %12sini, tarla ürünlerinin %2sini toplamda ise Türkiye tarým ürünlerinin %4,4ünü Mersin saðlamaktadýr. Ýlimiz, Türkiye limon üretiminin %62sini, portakal üretiminin %17sini, muz üretiminin %69unu, çilek üretiminin %47sini, zeytin üretiminin %9unu domates üretiminin %8ini karþýlamaktadýr. Bununla birlikte ülkemiz greyfurt ihracatýnýn %35i, portakal ihracatýnýn %39u, limon ihracatýnýn %33ü, mandarin ihracatýnýn %26sý toplamda narenciye ihracatýnýn %33si, armut ihracatýnýn %20si, patates ihracatýnýn %19u, kayýsý ihracatýnýn %16sý, biber ihracatýnýn %14ü ve çilek ihracatýnýn %13ü Mersin firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilmektedir. 2010 yýlýnda Mersin ilinde önemli ürünlerin ekim dikim alanlarý ve üretim miktarlarýný incelediðimizde; ekim ve dikim alanlarýnýn 2009 yýlýna göre %22, üretim miktarýnýn ise %15 oranýnda arttýðý görülmektedir. Mersin ilindeki ekili alanlarda %47lik oranla en büyük payla tahýllar ekilmekte, bunu sýrasýyla %31 ile meyve, %9 sebze, %8 baklagiller, %3 ve yaðlý tohumlar ve %2 ile endüstriyel bitkiler takip etmektedir. Tahýllar ve diðer bitkisel ürünlerin üretimi içerisinde buðday, toplam tarla ürünleri üretiminin %48ini, mýsýr %43ünü oluþturmaktadýr. Açýk sebze ekim alanlarýnýn %27sini domates oluþturmaktadýr. Ýlimizde meyve ekim ve dikim alanlarýnda ilk sýrayý %33lük oranla zeytin almakta ve onu %21lik oranla narenciye, %20lik oranla da üzüm izlemektedir. 2010 YILINDA ÝÞLENEN TOPRAKLARIN KURU/SULU TARIM DAÐILIMI Kuru Tarým Arazisi Sulu Tarým Arazisi TOPLAM Hektar 250.000 156.000 406.000 % %55 %45 % 100 Kaynak:T.C.Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 2010 YILI MERSÝN ÝLÝNDE EKÝLEN ALANLARIN DAÐILIMI MEYVE ÜRÜNLERÝ 31% TAHILLAR 47% SEBZE ÜRÜNLERÝ 9% YAÐLI TOHUMLAR 3% ENDÜSTRÝYEL BÝTKÝLER 2% 52 BAKLAGÝLLER 8% Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI MERSÝN ÝLÝ ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE ÜRETÝM MÝKTARI TAHILLAR 0% BAKLAGÝLLER 1% 39% 2% ENDÜSTRÝYEL BÝTKÝLER 16% 81% YAÐLI TOHUMLAR 42% SEBZE ÜRÜNLERÝ MEYVE ÜRÜNLERÝ Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü MERSÝN ÝLÝ ORGANÝK TARIMSAL ÜRETÝM MÝKTARI (TON) Ürünler Keçiboynuzu Muz Üzüm Zeytin Defne Limon Hýyar Mandarin Yenidünya Domates Diðer Toplam 2009 100 6.337 1.176 508 120 287 142 123 102 171 981 10.047 2010 1.970 1.873 1.572 495 450 294 224 123 106 99 437 7.643 Deðiþim (%) 1870,4% -70,4% 33,7% -2,5% 275,0% 2,2% 58,3% 0,0% 3,9% -42,1% -55,4% -23,9% Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðü MERSÝN ÝLÝ ORGANÝK TARIMSAL ÜRETÝM VERÝLERÝ Çiftçi Sayýsý Üretim Alaný (da) Üretim Miktarý (Ton) 2009 2010 Deðiþim (%) 296 6.948 10.047 206 9.452 7.643 -31% 36% -24% Mersin'in Türkiye Ýçerisindeki Payý %2.6 %2.8 %3.2 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðü 2010 yýlýnda Mersin'de organik tarýmsal üretim miktarý önceki yýla göre %24 oranýnda azalarak 7.643 ton olarak gerçekleþmiþtir. Organik tarýmsal üretimde %26'lýk payla keçiboynuzu ilk sýrada yer alýrken, onu %25'lik payla muz ve %21'lik payla üzüm takip etmektedir. Mersin; 2010 yýlýnda organik tarýmsal üretimde iller içerisinde 13. sýrada yer alýrken, üretim alanýna göre 3. sýrada, çiftçi sayýsýna göre 15. sýrada yer almaktadýr. 53 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR MERSÝN FÝRMALARININ GERÇEKLEÞTÝRDÝÐÝ YAÞ MEYVE SEBZE ÝHRACATI ÜRÜN ARMUT AYVA BEZELYE BÝBER ÇAY ÇÝLEK DÝÐER BAKLAGÝLLER DÝÐER SEBZELER DÝÐER TAZE MEYVELER DOMATES ELMA ERÝK FASULYE GREYFURT HAVUÇ, TURP HIYAR, KORNÝÞON HURMA ISPANAK ÝNCÝR KABAK KARNABAHAR KARPUZ KAVUN KAYISI KESTANE KÝRAZ, VÝÞNE LAHANA LÝMON MANDARÝN MANTAR MARUL, HÝNDÝBA MAYDANOZ NAR PATATES PATLICAN PIRASA PORTAKAL SARMISAK SOÐAN, ÞALOT ÞEFTALÝ ÜZÜM DÝÐER TURUNÇGÝLLER GENEL TOPLAM Kaynak: AKÝB 54 2009 MÝKTAR (KG) TUTAR($) 3.434.398 1.996.018 1.812.769 1.222.808 41.355 21.259 9.238.992 9.365.865 41,366 171.931 2.432.508 3.175.559 277.895 197.358 511.973 644.604 140.547 75.895 24.436.249 16.470.379 15.400.025 5.935.183 1.519.491 1.221.125 294,886 382.461 47.454.900 30.064.078 6.064.776 1.983.316 2.767.466 2.279.468 255.064 202.521 1.316.469 1.484.296 250.592 505.224 2.016.850 1.452.469 510,933 358.595 10.094.055 2.120.137 2.260.477 1.509.869 2.636.965 3.518.925 32.460 69.521 5.727.918 13.101.770 1.361.691 674.855 134.864.283 93.075.362 87.605.574 60.260.374 71.412 198.312 1.113.765 1.328.448 1.669.806 1.629.389 4.587.308 3.714.136 848,986 542.438 614.862 631.752 3.559.489 1.581.373 99.447.357 61.933.597 48.288 75.752 8.209.185 2.488.541 3.554.738 2.943.905 6.843.706 6.068.947 42.420 27.078 495.414.249 336.704.893 2010 MÝKTAR (KG) TUTAR ($) 3.757.561 1.782.626 965.271 778.432 5.710 9.259 8.984.201 9.749.932 23.807 123.823 3.222.655 3.589.000 68.587 67.670 403.117 427.875 73.614 101.990 25.325.760 19.093.550 15.228.269 6.914.774 2.080.027 1.564.599 281.146 417.322 55.376.493 35.054.434 3.241.940 895.463 2.704.101 2.419.855 262.095 280.042 1.415.698 1.362.324 230.223 620.352 2.675.544 1.934.921 232.251 170.875 11.445.038 2.825.182 1.232.324 1.460.803 3.795.048 4.268.267 47.867 86.801 5.070.836 10.043.520 1.589.402 767.984 138.242.829 101.954.204 107.660.428 73.574.557 31.684 125.978 671.487 1.218.826 734.810 568.770 6.295.920 5.372.933 5.698.760 1.774.320 1.101.173 928.574 3.870.996 2.032.090 86.265.611 58.785.162 96.835 220.025 9.293.749 3.137.940 9.247.241 5.640.755 7.916.014 7.102.986 526.866.121 369.248.795 DEÐÝÞÝM (%) MÝKTAR TUTAR 9% -11% -47% -36% -86% -56% -3% 4% -42% -28% 32% 13% -75% -66% -21% -34% -48% 34% 4% 16% -1% 17% 37% 28% -5% 9% 17% 17% -47% -55% -2% 6% 3% 38% 8% -8% -8% 23% 33% 33% -55% -52% 13% 33% -45% -3% 44% 21% 47% 25% -11% -23% 17% 14% 3% 10% 23% 22% -56% -36% -40% -8% -56% -65% 37% 45% 571% 227% 79% 47% 9% 29% -13% -5% 101% 190% 13% 26% 160% 92% 16% 17% 6% 10% 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR 2009 - 2010 YILLARI YAÞ MEYVE VE SEBZE ÜRÜNLERÝ ÝHRACATINDA ÝLK 5 ÜRÜNDEKÝ DEÐÝÞÝM $ 120.000.000 22% 17% 100.000.000 16% 80.000.000 60.000.000 10% 40.000.000 20.000.000 0 -5% LÝMON MANDARÝN 2009 PORTAKAL 2010 GREYFURT DOMATES Deðiþim(%) Kaynak: AKÝB 55 140 800 244 500 100 0 45 250 800 0 400 140 500 1.735 2.900 1.460 300 3.100 750 4 1.840 800 40 Akdeniz Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü Çapa Makinesi Damla Sulama Tesisi Diskli ve Diðer Týrmýklar Elektropomp Harman Makinesi Hayvan Pulluðu Hububat Ekim Makinesi Gübre Daðýtma Makinasý K.Milinden Hareketli Pulverizatör Karasaban Krema Makinesi Kültüvatör Motorlu Pülverizatör Pulluk Römork Santrifüj Pompa Sedyeli Motorlu Pulverizatör Sýrt Pülverizatörü Su Tankeri Süt Saðým Tesisi Toplam Traktörler Toprak Frezesi (Rotovatör) Yaðmurlama Tesisi Cinsi Anamur 10 150 360 1.300 135 20 0 0 190 1.500 100 80 320 363 420 253 20 2.900 95 0 439 40 150 Aydýncýk 15 1 10 980 10 0 84 0 1 0 4.200 0 40 22 270 0 0 20 140 0 0 15 0 6.600 0 5.500 20 120 0 0 15 0 0 30 90 300 250 220 15 1.800 80 0 290 0 5.700 Bozyazý 56 0 100 0 25 35 180 0 0 100 160 0 130 150 330 230 20 5 900 50 0 250 0 0 Çamlýyayla Erdemli 2.600 300 50 1.157 5 0 0 0 6 325 200 170 10 10 465 0 1.550 90 550 1.382 1.065 300 2010 YILI KULLANILAN TARIMSAL ARAÇ VE GEREÇLERÝN MÝKTARI (ADET) Gülnar 0 230 11 75 330 2 50 40 74 0 4 15 200 502 500 56 2 3.000 90 3 699 0 0 Mezitli 50 250 54 100 50 0 21 50 130 0 80 28 100 606 330 250 60 500 150 2 1.103 200 8 Mut 2.250 660 1 3.932 20 500 150 2.500 1.960 3.200 200 1.000 20 30 600 200 950 750 650 3.217 2.097 2.120 Silifke 326 6.110 411 1.628 256 1.800 234 472 201 990 155 351 255 4.103 2.201 340 19 2.510 777 0 1.929 119 54 Tarsus 792 4.293 42 232 624 0 412 1.823 1.713 0 1.953 5.968 461 6.531 5.945 1.723 373 4.285 1.954 146 6.968 95 2.484 Toroslar 110 375 64 215 141 0 15 55 180 0 122 35 155 895 720 435 55 1.130 255 4 802 250 13 Yeniþehir 0 1.768 126 0 0 0 0 0 155 0 0 15 58 373 456 320 0 438 147 0 1.399 0 0 Toplam 1.578 27.376 3.278 13.140 2.113 3.562 807 2.730 4.643 2.990 5.314 7.632 3.504 20.337 17.129 7.498 859 26.393 5.318 210 20.892 1.529 8.950 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK 2010 EKONOMÝK RAPOR 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR SEÇÝLMÝÞ MEYVE ÜRÜNLERÝNDEN MEYVE VEREN AÐAÇ SAYISI 2009 Elma Armut Ayva Yenidünya Üzüm¹ Çilek¹ Muz¹ Dut Ýncir Keçi Boynuzu Nar Trabzon Hurmasý Erik Kayýsý Ve Zerdali Kiraz Kýzýlcýk Viþne Þeftali Zeytin 2010 Meyve Veren Yaþta Aðaç Sayýsý Meyve Vermeyen Yaþta Aðaç Sayýsý Meyve Veren Yaþta Aðaç Sayýsý Meyve Vermeyen Yaþta Aðaç Sayýsý 1.093.601 121.268 27.994 78.271 213.479 37.610 24.360 24.248 116.016 138.489 276.237 109.156 411.966 1.058.276 261.928 8.140 1.373 1.673.385 4.096.705 558.795 29.834 1.953 16.338 21.224 0 0 922 29.414 21.585 443.756 6.589 188.226 413.663 197.157 585 1.060 370.700 7.530.722 1.188.623 153.329 29.027 4.247.095 224.523 37.660 24.961 24.140 113.520 109.678 433.292 106.949 309.819 1.198.301 389.418 8.180 1.557 1.593.108 4.247.095 343.259 32.587 2.148 7.194.743 975 29.248 21.250 533.581 7.884 215.260 415.442 138.546 630 1.115 229.758 7.194.743 (¹)Çilek, muz, ahududu ve üzümde meyve veren ve meyve vermeyen aðaç sütunlarý alan (hektar) dýr. Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü SERT KABUKLU MEYVE VEREN AÐAÇ SAYISI 2009 Antep Fýstýðý Ceviz Badem Meyve Veren Yaþta Aðaç Sayýsý 269.635 103.280 243.538 Meyve Vermeyen Yaþta Aðaç Sayýsý 139.520 71.296 72.719 2010 Meyve Veren Yaþta Aðaç Sayýsý 260.379 124.756 257.668 Meyve Vermeyen Yaþta Aðaç Sayýsý 136.940 65.066 90.065 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü TURUNÇGÝLLER MEYVE VEREN AÐAÇ SAYISI 2009 Limon Turunç Altýntop Portakal Mandalina Meyve Veren Yaþta Aðaç Sayýsý 3.817.457 1.800 146.216 2.343.958 1.067.687 Meyve Vermeyen Yaþta Aðaç Sayýsý 193.389 150 26.512 131.329 49.180 2010 Meyve Veren Yaþta Aðaç Sayýsý 3.267.893 1.800 166.206 2.289.313 1.192.089 Meyve Vermeyen Yaþta Aðaç Sayýsý 511.453 150 166.107 304.082 56.700 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 57 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE SERA ALANLARI (Dekar) Ýlçeler AKDENÝZ ANAMUR AYDINCIK BOZYAZI ERDEMLÝ GÜLNAR MEZÝTLÝ MUT SÝLÝFKE TARSUS TOROSLAR YENÝÞEHÝR Toplam Cam Sera 18 1.340 3.732 1.027 10 160 5 0 182 0 0 0 6.474 Plastik Sera 16.988 18.220 70 8.070 16.100 30 1.115 15 5.283 4.590 8 65 70.554 Yüksek Tünel 3.002 13.123 0 0 0 90 445 0 0 13.272 105 6 30.043 Alçak Tünel 140 2.040 0 250 160 0 40 0 50 14.037 0 0 16.717 Toplam Sera 20.148 34.723 3.802 9.347 16.270 280 1.605 15 5.515 31.899 113 71 123.788 Ýþletme Sayýsý 2.175 13.315 2.195 1.783 11.300 250 165 19 1.250 3.624 18 15 36.109 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü Ýlimizdeki sera alanlarý ve seracýlýk faaliyetlerini incelediðimizde; plastik seranýn sera çeþitleri içerisinde öne çýktýðý ve bu nitelikteki seralarýn Anamur, Akdeniz, Erdemli ve Bozyazý ilçesinde yoðunlaþtýðý görülmektedir. 2010 yýlý itibariyle ilimizde bulunan seralarýn %57si plastik sera, %24ü yüksek tünel, %14ü alçak tünel, %5i ise cam seradýr. Seralarda ekilen ürünlerin daðýlýmýna baktýðýmýzda, cam seralarda hýyar ve patlýcan üretimi ilk sýrada yer alýrken, plastik seralarda muz, domates ve biber, yüksek tünel seralarda çilek, alçak tünelde karpuz üretimi önemli yer tutmaktadýr. 2010 YILI ÜRÜN TÜRLERÝNE GÖRE ÖRTÜ ALTI EKÝM ALANLARI ve ÜRETÝM MÝKTARI Ürünlerin Türü Biber Çilek Domates Fasulye Hýyar Kabak Karpuz Muz Patlýcan Üzüm Diðer Cam Sera (da) 176 1 663 30 3.192 0 0 0 2.272 0 140 Plastik Sera (da) 16.095 150 20.676 13 5.803 1.910 0 22.878 1.886 1.023 120 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 58 Yüksek Tünel (da) 4.992 13.000 210 1.420 892 5.285 0 0 3.390 0 854 Alçak Tünel (da) 0 2.260 40 0 0 220 13.327 0 0 0 870 Toplam Ekilen Alan (da) 21.263 15.411 21.589 1.463 9.887 7.415 13.327 22.878 7.548 1.023 1.984 Toplam Üretim (ton) 140.526 60.624 218.664 2.361 119.621 49.460 86.476 137.230 53.867 2.558 7.401 2010 EKONOMÝK RAPOR EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK 2010 YILI SULAMA VE SULANAN ALANLARIN DAÐILIMI Sorumlu Ýdarelere Göre 67. Teknik Þube Sorumluluk Bölgesi Mersin Ovasý Sulamasý Tarsus-Berdan Ovasý Sulamasý Erdemli Pompaj Sulamasý Gilindires Sulamasý Alata-Kýzýlalan Sulamasý Limonlu-Kumkuyu Sulamasý Arslanköy Göleti Sulamasý 62. Þube Sorumluluk Bölgesi Silifke Ovasý Sulamasý (Göksu ve Silifke Sulama Birlikleri) Anamur Ovasý Sulamasý Bozyazý Sulama Ovasý Aydýncýk-Yenikaþ Pompaj Sulamasý Mut Pompaj Sulamasý Kýzýlgeçit Sulamasý ASO Sulamasý Pamukova Toroslar Yukarý Seyhan Seyhan Tarsus Onköy Genel Toplam Sulama Alaný (Hektar) 25.237 8.481 14.371 550 800 800 63 151 10.072 5.860 3.775 1.370 750 2.013 79 36.235 11.084 9.447 1.363 2.358 11.983 71.544 Sulanan Alan (Hektar) 23.195 7.608 13.191 532 851 731 181 101 7.003 5.552 1.993 641 228 503 79 33.448 10.100 9.303 1.293 2.441 10.311 70.907 Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý Devlet Su Ýþleri Genel Müdürlüðü DSÝ VI.Bölge Müdürlüðü 59 60 *:Sulama birliklerinin merkezleri dikkate alýnarak yapýlmýþtýr. 4 sulama birliðinin (Pamukova, Seyhan, Toroslar, Y.Seyhan) sulama alanlarý Adana-Mersinde bulunmaktadýr. Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý Devlet Su Ýþleri Genel Müdürlüðü DSÝ VI. Bölge Müdürlüðü Sorumlu Ýdarelere Göre Sulama Her Çeþit Fidan Her Çeþit Meyve Pamuk Sera Pamuk Yer Fýstýðý Çilek Muz Mýsýr Narenciye Hububat Sebze Diðerleri Toplam 59,5 0 1.563,8 0 39,8 160,4 24,6 120,4 0 7,1 17,3 1.993 Anamur Ovasý Sulamasý 0 0 0 99 0 129 22 326 0 44 0 21 0 641 Bozyazý Ovasý Sulamasý 480,8 114,5 0 543 0 74 1.040 4,7 384 1.720 2 55,6 1.133,3 5.551,9 Silifke Ovasý Sulamasý 0 503,3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 503,3 Mut Pompaj Sulamasý 0 30,3 0 170 0 0,5 0 0 0,8 26,2 0 0,6 0 228,4 Aydýncýk-Yenikaþ Pompaj Sulamasý 0 31,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 47,5 0 79 Kýzýlgeçit Sulamasý 62.Þube Toplam 0 Mersin Ovasý Sulamasý 1.679,8 422,8 0 0 0 0 0 0 15,7 4.900,2 0 589,4 0 7.607,9 Tarsus-Berdan Ovasý Sulamasý 740 370,5 23 2.568,9 58,3 0 0 0 2.848,7 1.771,9 0 4.500,1 332,9 13.191,3 Gilindires Sulamasý 0 0 0 1,7 0 0 0 0 0 710,6 0 138,5 0 850,8 Alata-Kýzýlalan Sulamasý 0 9,5 0 210 0 0 0 5,5 0 475 0 31 0 731 Limonlu-Kumkuyu Sulamasý 0 0 0 0 0 0 0 0 0 134 0 47 0 181 Erdemli Pompaj Sulamasý 38,4 4,8 0 205,3 0 0 0 0,5 0 281,8 0 1,3 24 532,1 Arslanköy Göleti Sulamasý 0 94 0 0 0 0 0 0 0 0 6,5 0 100,5 67.Þube Toplam 2.458,20 901,6 23 2985,9 58,3 0 0 6 2864,4 8.273,50 0 5313,8 356,9 23.194,60 Toroslar 747 287 34 0 59 119 0 0 2.893 2.592 0 346 2.260 9.303 Yukarý Seyhan 74 0 7 0 63 3 0 0 633 144 7 27 342 1.293 Seyhan 70 19 63 0 156 0 0 0 1.235 66 0 85 810 2.441 Pamukova 501 18 305 0 740 8 0 0 5.685 533 0 294 2.321 10.100 Tarsus Onköy 357 109 411 0 987 0 0 0 5.896 332 0 664 1.966 10.311 ASO 1.749 433 810 0 2.005 130 0 0 16.342 3.667 7 1.416 7.699 33.448 2010 YILI SULANAN ALANLARIN MAHSUL CÝNSLERÝNE GÖRE DAÐILIMI (Hektar) EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK 2010 EKONOMÝK RAPOR 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÝLÝMÝZÝN ORMAN ALANI (Hektar) Normal Koru (Verimli) Orman Alaný Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Alaný Normal Baltalýk (Verimli) Orman Alaný Bozuk Baltalýk (Verimsiz) Orman Alaný Toplam 378.739 459.192 908 1.508 840.347 Kaynak: Mersin Orman Bölge Müdürlüðü 2010 YILI ÝLÝMÝZÝN ORMAN SERVETÝ (m3) Normal Koru (Verimli) Orman Serveti 33.764.881 Bozuk Koru (Verimsiz) Orman Serveti 3.839.947 Normal Baltalýk (Verimli) Orman Serveti 144.410 Bozuk Baltalýk (Verimsiz) Orman Serveti 3.125 Toplam 37.752.363 Kaynak: Mersin Orman Bölge Müdürlüðü Mersin ili genel alanýnýn %53ünü oluþturan ormanlýk alanýn yaklaþýk %45i verimli orman niteliði taþýmaktadýr. Ýlimiz orman serveti ise 37.752.363 m3 olup, bunun en önemli kýsmýný normal koru(verimli) orman serveti oluþturmaktadýr. 61 62 Akdeniz 1.152 214 345 54 725 2.490 1.231 - Kaynak: Mersin Orman Bölge Müdürlüðü Emvalin Cinsi Tomruk (m3) Tel Direk (m3) Maden Direk (m3) Sanayi Odunu (m3) Kaðýtlýk Odun (m3) Lif-Yonga Odun (m3) Sýrýk (m3) Toplam (m3) Top.Yap.Od.Ster St. Defne Yapraðý (kg) Kekik (kg) Karaðan Yap. (kg) Biberiye (kg) Kýzýlçam Kozalaðý (kg) Mersin Yapraðý (kg) Toroslar 12.484 53 3.236 2.789 648 2.081 157 21.448 9.298 27.002 670 Mezitli 7.985 6 1.588 1.780 239 1.297 59 12.954 3.526 11.250 450 Anamur 41.064 291 7.312 13.543 1.273 63.483 46.127 54 47.850 - Bozyazý 21.491 14 2.244 6.506 1.145 37 32 31.469 40.782 6.000 3.000 Erdemli 4.519 1.088 1.571 566 4.110 11.854 13.903 22.000 - MERSÝN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜÐÜ ÝLÇELER ÝTÝBARÝYLE 2010 YILI ÜRETÝM CETVELÝ Gülnar 8.570 1.852 2.405 2.312 562 71 15.772 18.059 501 - Aydýncýk 14.703 26 1.669 4.046 471 58 20.973 13.939 - Mut 6.537 1.145 2.992 2.499 1.388 284 14.845 10.534 53.606 - Silifke 13.371 2.187 6.738 3.941 8.539 307 35.083 23.424 30.000 - Tarsus 7.983 7.291 674 1.568 2.256 476 20.248 2.317 140.088 31.044 5.320 - Çamlýyayla 29.121 4.907 7.338 3.135 4.399 48.900 6.778 6.250 7.400 31.123 - EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK 2010 EKONOMÝK RAPOR 2010 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK EKONOMÝK RAPOR ÝLÝMÝZ HAYVAN VARLIÐI 2009 (Adet) 90.435 90.415 20 5.792 1.426 2.919 1.420 27 489.309 198.094 291.215 5.789.327 5.780.147 858.315 4.921.832 6.870 255 2.055 146.960 538 Büyükbaþ Hayvanlar Sýðýr Manda Tek Týrnaklý At Eþek Katýr Deve Küçükbaþ Hayvanlar Koyun Kýl keçi Kanatlý Hayvanlar Tavuk -Yumurtacý - Broiler Hindi Kaz Ördek Arý kovaný (fenni) Arý kovaný (eski tip) 2010 (Adet) 83.542 83.536 6 4.176 1.116 1.938 1.095 27 554.582 242.111 312.471 6.467.337 6.458.352 971.900 5.486.452 6.635 295 2.055 151.461 570 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü ÝLÝMÝZDE ELDE EDÝLEN HAYVANSAL MADDELERÝN ÜRETÝMÝ Ton CÝNSÝ 2009 111.622 5.158 7.815 2.676 319 74.518.250 Süt Et (kýrmýzý) Et (beyaz) Bal Balmumu Yumurta (adet) 2010 133.534 9.364 10.285 2.522 227 69.202.750 Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü ÝLÝMÝZDE KESÝLEN HAYVAN MÝKTARI Cinsi Büyükbaþ Sýðýr Dana Küçükbaþ Koyun-Kuzu Keçi-Oðlak Özel Mezbahanede* / Adet 2009 9.262 5.953 - 2010 3.372 3.124 248 3.858 3.734 124 Belediye Mezbahanelerinde/Adet 2009 7.230 5.247 1.983 57.553 42.377 15.176 2010 5.770 4.189 1.581 44.395 35.361 9.034 Kaynak: Ýlçe Belediye Baþkanlýklarý ile Hadi Doðan Mersin Et Entegre Tesisleri *: Özel Mezbahanede kesimi yapýlan büyükbaþ ve küçükbaþ hayvan sayýsý toplu olarak alýnmýþtýr. 63 EKONOMÝK YAPI > TARIM VE ORMANCILIK 2010 EKONOMÝK RAPOR 2010 YILINDA ÝLÝMÝZDEKÝ DENÝZ VE TATLI SU BALIKÇILIÐININ DURUMU Av Sahalarý Seyhan, Berdan, Göksu Nehirleriyle Lemas, Bozyazý ve Dragon Çaylarýnýn denize döküldüðü mansaplar ile Viranþehir ve Týrtar açýklarý verimli av sahalarýdýr. Silifke Ýlçesi hudutlarý dahilinde bulunan ve 2.100 hektar alana sahip olan Paradeniz-Akgöl Dalyaný da önemli av sahalarýmýzdan biridir. Ayrýca Ýlimizde, Kazanlý kasabasýnda açýlan suni göletle deniz ürünleri (kefal ve levrek) üretimi yapýlmaktadýr. Balýkçý Teknelerinin Barýndýðý Liman ve Barýnaklar Karaduvar, Mersin, Taþucu, Yeþilovacýk, Aydýncýk ve Bozyazý. Balýkçý Teknesi Sayýsý Balýkçý teknesi sayýsý 572 adet. Balýkçý Ailesi Sayýsý 2.500 Ýlimizde Avcýlýk Trol (Sürütme Aðý), Gýrgýr (Çevirme Aðý), Uzatma Aðlarý (Molozma, Palamut, Kefal, Barbunya aðlarý), Paraketa ile yapýlmaktadýr. Avlanan Balýklar Trol aðý ve paraketa ile Demeresal (dip), gýrgýr aðý ile de orta su ve pelajik balýklar yakalanmaktadýr. Ayrýca Paradeniz-Akgölde dalyancýlýk usulü ile balýk avlanmaktadýr. Ýlimizde avlanan balýklarýn (Deniz ürünlerinin) baþýnda Lagos, Barbunya, Mercan, Dil, Ýskarmoz, Mezgit, Karides, Mürekkep balýðý, Kalamar, Levrek, Karagöz, Çipura, Ýstavrit, Ýzmarit, Mýrmýr, Kýrlangýç, Karakulak, Halili, Sardalya, Turna, Kolyoz gelmektedir. Ýlimizin 2010 Yýlý Su Ürünleri Üretimi Deniz Ürünleri Üretimi: 1.800 Ton, Tatlý Su Balýklarý Üretimi: 44 Tonve Kültür Balýklarý Üretimi: 700 Tondur. Ýlimizde Su Ürünleri Avcýlýðý ve Kontrolü 1380 Sayýlý Yasa Çerçevesinde Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý Mersin Tarým Ýl Müdürlüðünce yapýlmaktadýr. Ayrýca Sahil Güvenlik Komutanlýðý kontrol destek hizmetlerini de yürütmektedir. Ýlimizdeki Ýstihsal ve Satýþ Amacýyla Kurulmuþ Kooperatifler Ýlimizde hali hazýrda faal durumda bulunan ve istihsal ve satýþ amacýyla kurulmuþ olan kooperatifler Karaduvar-Mersin, Silifke Yeþilovacýk, Taþucu, Aydýncýk ve Anamurda olmak üzere 10 adet kooperatif bulunmaktadýr. Tatlý Su Balýkçýlýðý Ýlimizde tatlý su balýkçýlýðý, tesis edilen iþletmeler ile akarsu, dere ve çaylarda avcýlýk yoluyla ayrýca göl-gölet ve baraj göllerinin balýklandýrýlmasý þeklinde olmaktadýr. Ýþletmelerin tamamýnda Gökkuþaðý Alabalýðý yetiþtirilmektedir. Ýlimiz sýnýrlarý dahilinde faal halde 21 adet alabalýk iþletmesi bulunmakta ve bunlarýn üretim miktarý yýllara göre deðiþmekle beraber toplam ortalama 250 Ton/Yýl dýr. Ayrýca 1 adet akvaryum balýklarý yetiþtiriciliði iþletmesi bulunmaktadýr. Balýklandýrma ve Kerevitlendirme Projesi Ýlimiz sýnýrlarý içerisinde bulunan Gölpýnar Göletine 30.000 adet, Fýndýklý Göletine 20.000 adet, Deðirmençay Göletine 20.000 adet, Esenpýnar Göletine 100.000 adet, Karakýz Göletine 20.000 adet, Çavuþlu Göletine 100.000 adet, Hortu Göletine 300.000 adet, Karakuyu Göletine 12.000, Çelebi Göletine 10.000 adet, Aydýnlar Göletine 14.000 adet aynalý sazan yavrusu atýlmýþtýr. Su Ürünleri Pazarlama ve Satýþ Tekniði Ýlimizde su ürünlerinin pazarlanmasý çoðunlukla komisyoncular tarafýndan yapýlmaktadýr. Bir bölümü de kurulmuþ bulunan su ürünleri kooperatiflerinin açmýþ olduklarý satýþ bürolarý tarafýndan yapýlmaktadýr. Çok az bir bölümü ise istihsal yapanlar tarafýndan pazarlanmaktadýr. Pazarlanan balýklarýn çoðu taze olarak tüketilmektedir. Bir bölümü de baþta Ýstanbul, Ankara, Ýzmir ve Antalyaya olmak üzere iç pazarlara da gönderilmektedir. Kaynak: T.C. Tarým ve Köy Ýþleri Bakanlýðý Ýl Müdürlüðü 64 2010 EKONOMÝK YAPI > ÝMALAT SANAYÝ EKONOMÝK RAPOR ÝMALAT SANAYÝ 2002 GENEL SANAYÝ VE ÝÞYERLERÝ SAYIMI 1. AÞAMA SONUÇLARI: ÝLLERE GÖRE ÝÞYERÝ SAYISI Sýra No 1 2 3 4 5 6 7 8 Ýller Ýstanbul Ankara Ýzmir Bursa Antalya Konya Adana Mersin Ýþyeri Sayýsý 351.053 133.652 121.470 78.278 68.495 56.185 49.137 43.754 Türkiye Ýçindeki Payý (%) 18,66 7,10 6,46 4,16 3,64 2,99 2,61 2,33 Kaynak: TÜÝK ÝLLERE GÖRE ORTALAMA ÇALIÞAN SAYISI Sýra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ýller Ýstanbul Ankara Ýzmir Bursa Antalya Kocaeli Adana Konya Denizli Gaziantep Mersin Ortalama Çalýþan Sayýsý 1.799.831 544.607 475.584 324.204 207.079 168.086 159.023 135.443 123.167 113.451 110.523 Türkiye Ýçindeki Payý (%) 27,76 8,40 7,33 5,00 3,19 2,59 2,45 2,09 1,90 1,75 1,71 Kaynak: TÜÝK ÝÞYERÝ SAYISI VE ÝSTÝHDAM Madencilik ve Taþocakçýlýðý Ýmalat Elektrik, Gaz ve Su Ýnþaat Toptan ve Perakende Ticaret; Motosiklet ve Motorlu Araçlar ile Kiþisel Eþyalar ve Ev Eþyalarýnýn Onarýmý Otel ve Lokantalar Ulaþtýrma, Depolama ve Haberleþme Mali Aracý Kuruluþlarýn Faaliyetleri Gayrimenkul, Kiralama ve Ýþ Faaliyetleri Eðitim Saðlýk Ýþleri ve Sosyal Hizmetler Diðer Sosyal, Toplumsal ve Kiþisel Hizmet Faaliyetleri TOPLAM TÜRKÝYE Ýþyeri Sayýsý Çalýþanlar Ortalamasý 2.393 75.841 272.513 2.126.896 1.721 57.819 35.611 224.210 868.186 174.390 267.237 20.958 96.039 6.697 33.386 101.748 1.880.879 2.007.384 546.088 502.774 175.889 334.778 78.755 101.148 222.102 6.453.684 MERSÝN Ýþyeri Sayýsý Çalýþanlar Ortalamasý 58 359 5.426 25.983 58 1.124 783 3.405 20.653 4.322 5.853 447 2.303 173 873 2.805 43.754 41.869 9.860 11.028 2.171 5.628 1.918 1.998 5.180 110.523 Kaynak: TÜÝK 65 2010 EKONOMÝK YAPI > ÝMALAT SANAYÝ EKONOMÝK RAPOR 2002 Genel Sanayi ve iþyeri sayýmý sonuçlarýna göre Mersin de faaliyet gösteren iþyeri sayýsý toplam 43.754 adet olup bu iþyerlerinde 110.523 kiþi istihdam edilmektedir. Ýlimizdeki toplam iþyeri sayýsýnýn; %17si ve istihdamýn ise %25ilik payý sanayi(madencilik ve taþocakçýlýðý, imalat ve elektrik, gaz, su) sektörü oluþturmaktadýr. Toplam iþyeri sayýsýnýn, %47sini toptan ve perakende ticaret, %13ünü ulaþtýrma, depolama ve haberleþme, %12sini imalat, %10u otel ve lokantalar %18ini diðer sektörlerde faaliyet gösteren iþyerleri oluþturmaktadýr. Ýstihdamýn sektörel daðýlýmýna göre; %38i toptan ve perakende ticaret, %24ü imalat, %10u ulaþtýrma, depolama ve haberleþme,%9u otel ve lokantalar, %5erlik eþit oranlarla gayrimenkul, kiralama ve iþ faaliyetler ile diðer sosyal, toplumsal ve kiþisel hizmet faaliyetleri ve %9u diðer sektörlerde istihdam edilmektedir. Ýþyeri sayýsý ve istihdamýn Türkiye geneli içerindeki yeri incelendiðinde; ilimizdeki iþyeri sayýsý ve istihdam sýrasýyla Türkiye genelinin %2,3ünü ve %1,7sini oluþturmaktadýr. Türkiye genelindeki bu paylarý ile, iþyeri sayýsýnda 8., istihdamda ise 11. sýrada yer almaktadýr. 2010 YILI KÜÇÜK SANAYÝ SÝTELERÝNE AÝT ÝSTATÝSTÝKÎ BÝLGÝLER Küçük Sanayi Sitesinin Adý ÝLÇE Anamur Küçük Sanayi Sitesi Bozyazý Küçük Sanayi Sitesi Erdemli Küçük Sanayi Sitesi Gülnar Küçük Sanayi Sitesi Mersin Küçük Sanayi Sitesi Mezitli Küçük Sanayi Sitesi Mut Küçük Sanayi Sitesi Silifke Küçük Sanayi Sitesi Tarsus Küçük Sanayi Sitesi Týrmýl Küçük Sanayi Sitesi Toroslar Küçük Sanayi Sitesi Toplam Anamur Bozyazý Erdemli Gülnar Akdeniz Mezitli Mut Silifke Tarsus Mersin Toroslar Kaynak: Mersin Sanayi ve Ticaret Ýl Müdürlüðü 66 TOPLAM ÝÞYERÝ 141 48 254 80 754 130 104 204 276 463 88 2.542 DOLU ÝÞYERÝ 141 48 254 80 754 130 104 204 273 463 88 2.539 BOÞ ÝÞYERÝ 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 3 BÝR ÝÞYERÝNDE ÇALIÞAN ORTALMA ÝÞÇÝ SAYISI 5 3 2 2 5 2 2 4 3 6 2 10.344 2010 EKONOMÝK YAPI > ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ EKONOMÝK RAPOR MERSÝN-TARSUS ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝNÝN 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE SON PARSELASYON DURUMU 1. Bölgede 2. Bölgede (Geliþme Alaný) Toplam Parsel/Adet 156 47 203 Tahsis Edilen Parsel/Adet 156 38 194 Boþ Parsel/Adet 9 9 Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüðü 2010 yýlý sonu itibariyle bölgede, 1. bölgede bulunan 156 sanayi parselinin tamamý, Geliþme Alanýnda bulunan 47 parselin 38i tahsis edilmiþ olup, 9u ise boþ kalmýþtýr. Söz konusu dönemde yatýrýma yönelen firmalarýn 104ü üretime geçmiþ, 21i inþaat halinde, 4ü proje safhasýnda iken, üretimi durdurulan firma sayýsý ise 12dir. 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝNDE TAHSÝS YAPILMIÞ FÝRMALARIN SEKTÖRLER ÝTÝBARÝYLE DURUMU (ADET) Üretime Ýnþaat Proje Üretimi Duran Geçen Halinde Safhasýnda Firmalar Gýda, Ýçki ve Tütün Sanayi 21 3 Dokuma, Giyim Eþyasý ve Deri Sanayi 2 1 Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayi 4 Kâðýt-Kâðýt Ürünleri ve Basým Sanayi 3 1 1 Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi 26 5 1 Taþ ve Topraða Dayalý Sanayi 10 2 2 Metal Ana Sanayi 4 2 Metal Eþya, Makine ve Teçhizat Sanayi 39 2 2 Diðer Ýmalat Sanayi 1 2 Diðer 1 TOPLAM 110 12 3 10 Faaliyet Alaný Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüðü Organize Sanayi Bölgesinde üretime geçen firmalarýn sektörel olarak daðýlýmý incelendiðinde; aðýrlýklý olarak Metal Eþya, Makine ve Teçhizat Sanayi, Kimya-Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Sanayi ile Gýda, Ýçki ve Tütün Sanayi olduðu görülmektedir. Söz konusu dönemde Bölgede faaliyet gösteren firmalarda fiili istihdam ise 2010 yýlý sonu itibariyle yaklaþýk 6.000 kiþidir. 67 2010 EKONOMÝK YAPI > ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ EKONOMÝK RAPOR ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ ELEKTRÝK TÜKETÝMÝ '000 kWh 18.000 16.000 14.000 %42 %30 %39 %36 %35 %42 %41 %28 %12 %17 %8 %4 12.000 10.000 8.000 6.000 2009 2010 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 10.406 13.573 8.908 12.117 9.530 13.512 9.616 13.346 10.311 14.571 10.597 15.042 11.614 15.632 12.111 15.470 13.404 15.002 14.646 15.881 13.180 13.740 13.945 16.361 Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüðü 2010 yýlýnda Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde tüketilen enerji miktarý incelendiðinde; gerek elektrik gerekse doðalgaz tüketiminin 2009 yýlýnýn üzerinde gerçekleþtiði görülmektedir. Bölgede tüketilen enerji miktarýndaki geliþmeler aylýk bazda incelendiðinde; yýlýn dokuz aylýk dönemindeki artýþ eðiliminin, 2009 yýlýnda yaþanan ekonomik krizin de etkisiyle daha belirgin olduðu, yýlýn son çeyreðinde ise baz etkisiyle enerji tüketimi artýþ hýzýnýn gerilediði görülmektedir. Yýllýk bazda bölgede tüketilen elektrik miktarý %26lýk artýþla 174.246.009 kWh, doðalgaz tüketimi ise %45lik artýþla 118.752.757 sm³ seviyesine yükselmiþtir. ORGANÝZE SANAYÝ BÖLGESÝ DOÐALGAZ TÜKETÝMÝ ('000 sm3) 11.000 10.000 9.000 8.000 %64 %28 %78 %72 %87 %75 %72 %65 %7 %3 %12 %57 7.000 6.000 5.000 4.000 2009 2010 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 5.847 9.615 5.170 8.894 5.535 9.859 5.386 9.408 5.495 10.273 5.624 9.696 6.272 10.336 6.538 10.256 7.797 9.981 9.500 10.156 9.510 9.756 9.389 10.524 Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüðü 68 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR DIÞ TÝCARET DIÞ TÝCARET ÝSTATÝSTÝKLERÝ Ýhracat Deðeri ($) Ýthalat Deðeri ($) Hacim ($) Denge ($) Karþýlama Oraný (%) Türkiye Mersin Hinterlandý Mersin Firmalarý Türkiye Mersin Hinterlandý Mersin Firmalarý Türkiye Mersin Hinterlandý Mersin Firmalarý Türkiye Mersin Hinterlandý Mersin Firmalarý Türkiye Mersin Hinterlandý Mersin Firmalarý 2006 85.534.675.518 3.260.200.589 775.076.018 139.576.174.148 5.701.445.780 465.610.398 225.110.849.666 8.961.646.369 1.240.686.416 -54.041.498.630 -2.441.245.191 309.465.620 61,3% 57,2% 166,5% 2007 107.271.749.904 4.067.335.574 892.530.140 170.062.714.501 7.827.489.080 733.383.126 277.334.464.405 11.894.824.654 1.625.913.266 -62.790.964.597 -3.760.153.506 159.147.014 63,1% 52,0% 121,7% 2008 132.027.195.626 5.262.182.458 1.075.866.617 201.963.574.109 9.753.116.402 956.588.710 333.990.769.735 15.015.298.860 2.032.455.327 -69.936.378.483 -4.490.933.944 119.277.907 65,4% 54,0% 112,5% 2009 102.142.612.603 4.682.518.158 1.048.626.371 140.928.421.211 7.139.247.915 689.728.534 243.071.033.814 11.821.766.073 1.738.354.905 -38.785.808.608 -2.456.729.757 358.897.837 72,5% 65,6% 152,0% 2010 113.975.607.143 5.911.180.115 1.182.422.319 185.535.044.040 10.188.638.896 1.080.208.068 299.510.651.183 16.099.819.011 2.262.630.387 -71.559.436.897 -4.277.458.781 102.214.251 61,4% 58,0% 109,5% Kaynak: TÜÝK MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝHRACATTAKÝ GELÝÞMELER $ 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0 24,9% 20,5% 15,2% -2,5% 2006 Kaynak: TÜÝK 2007 Ýhracat 2008 2009 % 30,0% 25,0% 20,0% 12,8% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% -5,0% 2010 Deðiþim MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝTHALATTAKÝ GELÝÞMELER $ 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 15% 400.000.000 200.000.000 0 2006 Kaynak: TÜÝK 58% 57% 30% -28% 2007 Ýthalat 2008 2009 2010 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% Deðiþim(%) 69 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR Dýþ talep konusunda sýkýntý yaþayan ülkelerin baþýnda yer alan Türkiye; bir taraftan AB ülke ekonomilerinde yaþanan sýkýntýlar, diðer taraftan Türk lirasýnýn deðerli olmasý ihracat konusunda yaþanan sýkýntýlarý artýrmaktadýr. Bu çerçevede; 2010 yýlýnda ihracat, Türkiye genelinde yüzde 12 oranýnda artýþ gösterdi. Ayný dönemde ise Mersin hinterlandý kapsamýnda faaliyet gösteren firmalarýn ihracatý ile Mersin firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ihracat Türkiyenin üstünde, sýrasýyla yüzde 26 ve yüzde 14 oranýnda artýþ göstermiþtir.Ayný dönemde Türkiye genelinde ithalat yüzde 32 oranýnda artarken, ilimiz hinterlandýnda ve Ýlimiz firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ithalat sýrasýyla %43 ve yüzde 58 oranýnda artmýþtýr. Ýthalattaki hýzlý artýþ, dýþ ticaret açýðýný Türkiye ve ilimiz hinterlandýnda yükseltirken; Ýlimiz firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ticarette dýþ ticaret fazlasýnýn daralmasýna ve ihracatýn ithalatý karþýlama oranýnýn ise gerilemesini beraberinde getirmiþtir. 2010 yýlýnda Mersin firmalarý tarafýndan gerçekleþtirilen ihracatta; önemli aðýrlýða sahip olan tarým ve hayvancýlýk, gýda ürünleri ve içecek ürünleri ihracatýnda artýþ etkili olduðu gözlenirken, Metalik olmayan diðer mineral ürünler ihracatýndaki azalýþ ve Metal eþya sanayi (makine ve teçhizatý hariç) ürünleri ihracatýnda önceki yýla göre deðiþim olmamýþtýr. Ýthalattaki hýzlý yükseliþte önemli paya sahip olan sektörlerin baþýnda tarým ve hayvancýlýk ürünleri, kok kömürü, rafine edilmiþ petrol ürünleri ve nükleer yakýtlar, kimyasal madde ve ürünleri sektörleri gelmektedir. 000 $ 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2009 - 2010 YILLARI AYLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝHRACATIN DAÐILIMI Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 2009 104.398 85.989 80.724 85.809 79.031 70.805 77.999 64.900 67.304 92.979 100.268 138.422 2010 100.285 88.767 100.347 90.317 93.704 92.170 94.036 77.760 89.318 103.323 107.426 144.969 Kaynak:TÜÝK 000 $ 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 2009 50.260 47.406 47.462 51.558 47.192 50.014 69.169 56.366 51.148 60.022 65.211 93.962 2010 72.274 79.913 99.358 11.631 75.733 75.234 85.844 79.562 70.995 92.475 89.541 144.647 Kaynak:TÜÝK 70 2009 - 2010 YILLARI AYLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN FÝRMALARI TARAFINDAN GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÝTHALATIN DAÐILIMI 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR MERSÝN FÝRMALARININ DIÞ TÝCARETÝNÝN SEKTÖR GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI ($) Sektörler Tarým ve hayvancýlýk Ormancýlýk ve tomrukçuluk Balýkçýlýk Maden kömürü , linyit ve turb Metal cevherleri Taþocakçýlýðý ve diðer madencilik Gýda ürünleri ve içecek Tütün ürünleri Tekstil ürünleri Giyim eþyasý Dabaklanmýþ deri, bavul, el çantasý, saraciye ve ayakkabý Aðaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasýr vb. örülerek yapýlan maddeler Kaðýt ve kaðýt ürünleri Basým ve yayým; plak, kaset vb. Kok kömürü, rafine edilmiþ petrol ürünleri ve nükleer yakýtlar Kimyasal madde ve ürünler Plastik ve kauçuk ürünleri Metalik olmayan diðer mineral ürünler Ana metal sanayi Metal eþya sanayi (makine ve teçhizatý hariç) Baþka yerde sýnýflandýrýlmamýþ makine ve teçhizat Büro, muhasebe ve bilgi iþleme makinalarý Baþka yerde sýnýflandýrýlmamýþ elektrikli makine ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleþme teçhizatý ve cihazlarý Týbbi aletler; hassas optik aletler ve saat Motorlu kara taþýtý ve römorklar Diðer ulaþým araçlarý Mobilya ve baþka yerde sýnýflandýrýlmamýþ diðer ürünler Elektrik, gaz ve su Atýk ve hurdalar Eðlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler Diðer hizmet faaliyetleri Toplam 2009 2010 DEÐÝÞÝM (%) Ýhracat 538.207.170 1.859.282 2.528.495 363.034 4.975.647 6.873.537 104.049.219 5.581.344 14.113.925 25.891.969 672.158 5.703.575 Ýthalat 247.760.502 389.721 199.939 751.343 572 87.811 39.228.138 1.019.217 29.132.907 2.213.483 270.400 811.878 Ýhracat 551.269.307 4.019.189 5.435.938 245.038 6.789.591 11.810.871 110.036.626 44.157.087 11.047.000 29.530.522 1.061.751 4.968.621 Ýthalat 350.558.622 704.700 57.079 8.127 780 118.630 65.241.501 657.371 41.869.721 4.246.935 385.437 860.950 Ýhracat 2,4% 116,2% 115,0% -32,5% 36,5% 71,8% 5,8% 691,2% -21,7% 14,1% 58,0% -12,9% Ýthalat 41,5% 80,8% -71,5% -98,9% 36,4% 35,1% 66,3% -35,5% 43,7% 91,9% 42,5% 6,0% 5.395.871 647.600 1.556.557 14.352.089 218.116 207.390.376 8.534.735 450.930 1.100.552 22.953.044 412.525 315.841.394 58,2% -30,4% -29,3% 59,9% 89,1% 52,3% 21.635.532 31.378.462 120.187.559 17.145.638 69.098.381 46.787.691 143.928 3.523.625 49.590.448 4.069.656 19.478.466 6.726.950 6.288.624 38.826.086 570.557 1.805.923 24.872.291 77.315.214 102.064.728 28.374.701 69.737.410 67.014.236 196.607 5.524.480 124.751.676 5.851.942 18.969.927 5.690.379 7.540.115 64.059.148 199.886 4.788.439 15,0% 146,4% -15,1% 65,5% 0,9% 43,2% 36,6% 56,8% 151,6% 43,8% -2,6% -15,4% 19,9% 65,0% -65,0% 165,2% 230.610 2.079.520 9.410.860 160.749 6.303.131 862 2.119.901 539 1.048.626.371 2.340.621 3.490.361 7.823.860 1.209.658 1.929.028 1.740.061 11.743 689.728.534 364.081 1.217.045 6.894.518 130.371 6.345.940 889 1.912.050 1.182.422.319 4.961.475 3.764.719 7.937.616 2.516.123 4.519.676 20.639.955 14.332 85.844 1.080.208.068 57,9% -41,5% -26,7% -18,9% 0,7% 3,1% -9,8% 12,8% 112,0% 7,9% 1,5% 108,0% 134,3% 1086,2% 631,0% 56,6% Kaynak: TÜÝK 71 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝHRACAT (000 $) Türkiye Ýçerisindeki Pay (%) Fasýl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 72 Fasýl Adý Canlý hayvanlar Etler ve yenilen sakatat Balýklar,kabuklu hayvanlar,yumuþakçalar,diðer omurgasýzlar Süt ve süt mamulleri,kuþ ve kümes hay.yumurtalarý,bal vb. Tarifenin baþka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar Canlý bitkiler ve çiçekçilik müstahzarlarý Yenilen sebzeler ve bazý kök ve yumrular Yenilen meyvalar,kabuklu yemiþler,turunçgil ve kavun kabuðu Kahve,çay,paraguay çayý ve baharat Hububat Deðirmencilik ürünleri,malt,niþasta,inülin,buðday gluteni Yaðlý tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi Laklar,sakýzlar,bitkisel özsu ve hülasalar Örülmeye elveriþli bitkisel maddeler,bitkisel müstahzarlar Hayvansal ve bitkisel yaðlar ve bunlarýn müstahzarlarý Et,balýk,kabuklu hayvan,yumuþakça vb hayvansal müstahzarlar Þeker ve þeker mamulleri Kakao ve kakao müstahzarlarý Esasýný hububat,un,niþasta,süt teþkil eden müstahzarlar Sebze,meyva,bitki parçalarý,sert kabuklu yemiþ konserveleri Yenilen çeþitli gýda müstahzarlarý Meþrubat,alkollü içkiler ve sirke Gýda sanayii kalýntý ve döküntüleri,hazýr hayvan gýdalarý Tütün ve tütün yerine geçen iþlenmiþ maddeler Tuz,kükürt,toprak ve taþlar,alçýlar ve çimento Metal cevherleri,cüruf ve kül Mineral yakýtlar,mineral yaðlar ve müstahsallarý,mumlar Ýnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileþikler Organik kimyasal müstahsallar Eczacýlýk ürünleri Gübreler Debagat ve boyacýlýkta kullanýlan hülasa,boya,macun,sakýzlar Uçucu yaðlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yýkama-yaðlama madde. Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb Barut,patlayýcý maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb Fotoðrafçýlýkta,sinemacýlýkta kullanýlan eþya Muhtelif kimyasal maddeler Plastik ve plastikten mamul eþya Kauçuk ve kauçuktan eþya Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler Deri eþya,saraciye eþyasý,seyahat eþyasý,baðýrsaktan eþya Türkiye Ýhracat 7.322 208.012 312.935 303.491 33.747 56.086 1.108.714 3.494.150 103.472 349.962 723.120 182.898 4.683 23.363 458.604 55.776 387.542 431.051 804.954 1.491.715 554.816 229.572 27.536 697.027 2.509.582 1.286.081 4.505.845 930.971 520.326 558.212 205.587 532.800 492.057 678.234 94.367 15.581 14.050 399.848 3.717.488 1.895.400 115.760 371.018 Mersin Hinterlandý Ýhracat 294 33.927 8.124 49.985 2.377 2.353 283.753 593.677 8.158 173.865 69.007 40.919 1.870 18.734 32.785 7.880 61.279 52.304 217.803 122.409 55.158 44.523 3.525 46.947 335.173 458.247 7.367 173.550 31.002 17.411 7.592 80.113 7.286 22.111 5.326 340 141 11.423 318.566 94.793 7 1.485 Mersin Firmalarý Ýhracat 11.326 5.739 5.301 1.547 191.538 343.673 3.500 2.819 16.168 8.378 1.877 2.142 8.450 231 3.259 932 40.339 17.025 3.145 1.100 550 44.161 102.129 6.790 1.384 281 266 9.802 671 988 886 6.643 4.134 5 659 57.228 20.697 20 272 Mersin Hinterlandý 4,0% 16,3% 2,6% 16,5% 7,0% 4,2% 25,6% 17,0% 7,9% 49,7% 9,5% 22,4% 39,9% 80,2% 7,1% 14,1% 15,8% 12,1% 27,1% 8,2% 9,9% 19,4% 12,8% 6,7% 13,4% 35,6% 0,2% 18,6% 6,0% 3,1% 3,7% 15,0% 1,5% 3,3% 5,6% 2,2% 1,0% 2,9% 8,6% 5,0% 0,0% 0,4% Mersin Firmalarý 5,4% 1,8% 1,7% 2,8% 17,3% 9,8% 3,4% 0,8% 2,2% 4,6% 40,1% 9,2% 1,8% 0,4% 0,8% 0,2% 5,0% 1,1% 0,6% 0,5% 2,0% 6,3% 4,1% 0,5% 0,0% 0,0% 0,1% 1,8% 0,3% 0,2% 0,2% 1,0% 4,4% 0,0% 0,2% 1,5% 1,1% 0,0% 0,1% 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝHRACAT (000 $) Türkiye Ýçerisindeki Pay (%) 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 78 79 80 81 82 83 84 85 Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri Aðaç ve aðaçtan mamul eþya:odun kömürü Mantar ve mantardan eþya Hasýr:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurlarý,hurdalar Kaðýt ve karton:kaðýt hamurundan kaðýt ve kartondan eþya Basýlý kitap,gazete,resim vb baský sanayi mamulu,el yazmalarý Ýpek Yün,kýl,at kýlý:bunlarýn iplik ve dokumalarý Pamuk,pamuk ipliði ve pamuklu mensucat Dokumaya elveriþli bitkisel lifler,kaðýt ipeði ve dokumalarý Dokumaya elveriþli suni ve sentetik lifler Sentetik ve suni devamsýz lifler Vatka,keçe,dokunmamýþ mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri Halýlar ve diðer dokumaya elveriþli maddeden yer kaplamalarý Özel dokunmuþ mensucat,dantela,duvar halýlarý,iþlemeler Emdirilmiþ,sývanmýþ,kaplanmýþ mensucat,bunlardan teknik eþya Örme eþya Örme giyim eþyasý ve aksesuarlarý Örülmemiþ giyim eþyasý ve aksesuarlarý Mensucattan mamul diðer eþya,kullanýlmýþ eþya,paçavralar Ayakkabýlar,getrler,tozluklar vb eþya ve aksamý Baþlýklar ve aksamý Þemsiye,baston,kamçý,kýrbaç ve bunlarýn aksamý Hazýr kuþ tüyü ve insan saçý mamulleri,yapma çiçekler Taþ,alçý,çimento,amyant,mika vb maddelerden eþya Seramik mamulleri Cam ve cam eþya Ýnciler,kýymetli taþ ve metal mamulleri,madeni paralar Demir ve çelik Demir veya çelikten eþya Bakýr ve bakýrdan eþya Nikel ve nikelden eþya Aluminyum ve aluminyum eþya Kurþun ve kurþundan eþya Çinko ve çinkodan eþya Kalay ve kalay mamulleri Diðer adi metaller,sermetler,bunlardan eþya Adi metallerden aletler,býçakçý eþyasý,sofra takýmlarý Adi metallerden çeþitli eþya Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçalarý Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçalarý 174.895 573.345 330 619 14.612 1.217.155 84.344 3.700 173.222 1.449.877 21.755 1.250.370 1.120.923 302.615 1.267.375 479.599 286.798 1.267.132 7.741.628 4.639.951 1.838.963 395.739 14.364 11.267 1.135 1.028.161 787.092 903.488 3.748.594 8.761.001 4.855.067 1.063.538 11.042 1.917.209 6.360 11.410 2.302 8.262 158.742 581.248 9.407.838 7.535.773 3 20.503 0 33 18 41.363 1.730 58 2.015 195.488 1.047 193.714 132.602 67.794 187.428 3.485 362 40.969 4.938 21.099 33.086 13.684 745 351 15 87.640 16.496 135.475 42 131.486 337.054 34.085 23 38.082 737 469 3 92 1.839 5.121 296.863 113.584 20 4.960 0,213 9 11 8.602 336 1 7.563 40 928 431 191 320 232 25 151 3.452 26.798 3.867 844 20 23 8 6.451 1.569 3.568 3.586 17.762 68.835 103 2.976 8 12 0,105 82 2.147 1.338 67.112 6.134 0,0% 3,6% 0,1% 5,4% 0,1% 3,4% 2,1% 1,6% 1,2% 13,5% 4,8% 15,5% 11,8% 22,4% 14,8% 0,7% 0,1% 3,2% 0,1% 0,5% 1,8% 3,5% 5,2% 3,1% 1,3% 8,5% 2,1% 15,0% 0,0% 1,5% 6,9% 3,2% 0,2% 2,0% 11,6% 4,1% 0,1% 1,1% 1,2% 0,9% 3,2% 1,5% 0,0% 0,9% 0,1% 1,4% 0,1% 0,7% 0,4% 0,0% 0,5% 0,2% 0,1% 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,6% 0,2% 0,2% 0,1% 0,2% 0,7% 0,6% 0,2% 0,4% 0,1% 0,2% 1,4% 0,0% 0,2% 0,1% 0,1% 0,0% 1,0% 1,4% 0,2% 0,7% 0,1% 73 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝHRACAT (000 $) Türkiye Ýçerisindeki Pay (%) 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 Kaynak: TÜÝK 74 Demiryolu ulaþým araçlarý vb,aksam ve parçalarý Motorlu kara taþýtlarý,traktör,bisiklet,motosiklet ve diðer Hava taþýtlarý,uzay araçlarý,aksam ve parçalarý Gemiler,suda yüzen taþýt ve araçlar Optik,fotoðraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazlarý,týbbi alet. Saatler ve bunlarýn aksam ve parçalarý Müzik aletleri:bunlarýn aksam,parça ve aksesuarý Silahlar ve mühimmat,bunlarýn aksam,parça ve aksesuarlarý Mobilyalar,aydýnlatma,reklam lambalarý,prefabrik yapýlar Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçalarý Çeþitli mamul eþya (kalemler, fýrçalar vb) Sanat eserleri,koleksiyon eþyasý,antikalar Zati eþya, kumanya ve baþka yerde belirtilmeyen diðer eþyalar TOPLAM 16.841 13.813.629 294.359 1.114.331 367.162 20.299 8.749 187.602 1.786.442 65.729 118.385 2.956 166.530 113.975.607 1.029 149.797 1.325 272 4.833 119 77 1.696 76.006 2.103 3.091 3 5.615 5.911.180 290 6.725 18 43 792 64 17 5.119 417 571 1.796 1.182.422 6,1% 1,1% 0,5% 0,0% 1,3% 0,6% 0,9% 0,9% 4,3% 3,2% 2,6% 0,1% 3,4% 5,2% 1,7% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2% 0,3% 0,2% 0,3% 0,6% 0,5% 1,1% 1,0% 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝTHALAT (000 $) Türkiye Ýçerisindeki Pay (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 Canlý hayvanlar Etler ve yenilen sakatat Balýklar,kabuklu hayvanlar, yumuþakçalar, diðer omurgasýzlar Süt ve süt mamulleri, kuþ ve kümes hay.yumurtalarý, bal vb. Tarifenin baþka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar Canlý bitkiler ve çiçekçilik müstahzarlarý Yenilen sebzeler ve bazý kök ve yumrular Yenilen meyvalar, kabuklu yemiþler, turunçgil ve kavun kabuðu Kahve, çay, paraguay çayý ve baharat Hububat Deðirmencilik ürünleri, malt, niþasta, inülin, buðday gluteni Yaðlý tohum ve meyvalar, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi Laklar, sakýzlar, bitkisel özsu ve hülasalar Örülmeye elveriþli bitkisel maddeler, bitkisel müstahzarlar Hayvansal ve bitkisel yaðlar ve bunlarýn müstahzarlarý Et,balýk, kabuklu hayvan, yumuþakça vb hayvansal müstahzarlar Þeker ve þeker mamulleri Kakao ve kakao müstahzarlarý Esasýný hububat, un, niþasta, süt teþkil eden müstahzarlar Sebze, meyva, bitki parçalarý, sert kabuklu yemiþ konserveleri Yenilen çeþitli gýda müstahzarlarý Meþrubat, alkollü içkiler ve sirke Gýda sanayii kalýntý ve döküntüleri, hazýr hayvan gýdalarý Tütün ve tütün yerine geçen iþlenmiþ maddeler Tuz, kükürt, toprak ve taþlar,alçýlar ve çimento Metal cevherleri,cüruf ve kül Mineral yakýtlar,mineral yaðlar ve müstahsallarý,mumlar Ýnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileþikler Organik kimyasal müstahsallar Eczacýlýk ürünleri Gübreler Debagat ve boyacýlýkta kullanýlan hülasa,boya,macun,sakýzlar Uçucu yaðlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yýkama-yaðlama madde. Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb Barut,patlayýcý maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb Fotoðrafçýlýkta,sinemacýlýkta kullanýlan eþya Muhtelif kimyasal maddeler Plastik ve plastikten mamul eþya Kauçuk ve kauçuktan eþya Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler Deri eþya,saraciye eþyasý,seyahat eþyasý,baðýrsaktan eþya Ýthalat Ýthalat Ýthalat 333.293 250.174 133.830 128.277 38.273 49.757 315.380 315.147 103.376 1.056.747 52.782 1.558.753 32.122 6.860 990.266 4.267 52.453 406.759 169.328 62.915 375.926 138.990 739.080 368.274 314.261 998.513 38.496.313 1.423.788 4.400.320 4.410.048 1.016.777 1.545.048 984.293 625.558 429.274 35.951 223.838 1.795.418 9.730.505 2.321.640 473.295 408.835 67.359 1.537 8.418 62.443 3.885 1.029 273.070 169.069 23.974 327.356 3.579 261.199 304 2.204 285.185 164 2.662 24.138 4.687 10.781 6.958 34.789 56.389 20.969 7.922 29.316 2.453.201 130.077 126.264 335 63.133 115.751 2.010 15.464 25.827 2.853 1.186 74.630 1.332.726 180.865 1.894 348 1.935 9.116 762 1.957 565 1.693 165.026 55.428 6.657 63.810 21 42.038 212 493 419 0 156 925 881 97 1.124 5.511 17.273 21.165 135 1 315.850 5.511 4.903 41 9.688 2.981 1.097 4.637 2.572 81 11 5.315 76.133 11.898 1.342 110 0,6% 3,6% 0,6% 1,5% 1,5% 3,4% 52,3% 17,6% 6,4% 6,0% 0,0% 2,7% 0,7% 7,2% 0,0% 0,0% 0,3% 0,2% 0,5% 0,2% 0,3% 4,0% 2,3% 5,7% 0,0% 0,0% 0,8% 0,4% 0,1% 0,0% 1,0% 0,2% 0,1% 0,7% 0,6% 0,2% 0,0% 0,3% 0,8% 0,5% 0,3% 0,0% 20,2% 0,6% 6,3% 48,7% 10,2% 2,1% 86,6% 53,6% 23,2% 31,0% 6,8% 16,8% 0,9% 32,1% 28,8% 3,8% 5,1% 5,9% 2,8% 17,1% 1,9% 25,0% 7,6% 5,7% 2,5% 2,9% 6,4% 9,1% 2,9% 0,0% 6,2% 7,5% 0,2% 2,5% 6,0% 7,9% 0,5% 4,2% 13,7% 7,8% 0,4% 0,1% 75 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝTHALAT (000 $) Türkiye Ýçerisindeki Pay (%) 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 78 79 80 81 82 83 84 85 76 Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri Aðaç ve aðaçtan mamul eþya:odun kömürü Mantar ve mantardan eþya Hasýr:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurlarý,hurdalar Kaðýt ve karton:kaðýt hamurundan kaðýt ve kartondan eþya Basýlý kitap,gazete,resim vb baský sanayi mamulu,el yazmalarý Ýpek Yün,kýl,at kýlý:bunlarýn iplik ve dokumalarý Pamuk,pamuk ipliði ve pamuklu mensucat Dokumaya elveriþli bitkisel lifler,kaðýt ipeði ve dokumalarý Dokumaya elveriþli suni ve sentetik lifler Sentetik ve suni devamsýz lifler Vatka,keçe,dokunmamýþ mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri Halýlar ve diðer dokumaya elveriþli maddeden yer kaplamalarý Özel dokunmuþ mensucat,dantela,duvar halýlarý,iþlemeler Emdirilmiþ,sývanmýþ,kaplanmýþ mensucat,bunlardan teknik eþya Örme eþya Örme giyim eþyasý ve aksesuarlarý Örülmemiþ giyim eþyasý ve aksesuarlarý Mensucattan mamul diðer eþya,kullanýlmýþ eþya,paçavralar Ayakkabýlar,getrler,tozluklar vb eþya ve aksamý Baþlýklar ve aksamý Þemsiye,baston,kamçý,kýrbaç ve bunlarýn aksamý Hazýr kuþ tüyü ve insan saçý mamulleri,yapma çiçekler Taþ,alçý,çimento,amyant,mika vb maddelerden eþya Seramik mamulleri Cam ve cam eþya Ýnciler,kýymetli taþ ve metal mamulleri,madeni paralar Demir ve çelik Demir veya çelikten eþya Bakýr ve bakýrdan eþya Nikel ve nikelden eþya Aluminyum ve aluminyum eþya Kurþun ve kurþundan eþya Çinko ve çinkodan eþya Kalay ve kalay mamulleri Diðer adi metaller,sermetler,bunlardan eþya Adi metallerden aletler,býçakçý eþyasý,sofra takýmlarý Adi metallerden çeþitli eþya Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçalarý Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçalarý Ýthalat Ýthalat Ýthalat 81.910 1.098.375 6.433 12.341 544.956 2.819.743 138.083 39.865 369.955 3.385.770 256.953 1.685.962 2.089.035 420.354 181.415 173.847 285.182 372.156 1.007.370 1.550.013 146.877 659.674 42.197 41.787 31.307 427.961 390.126 616.460 3.036.963 16.118.040 1.966.625 3.299.333 168.362 2.487.568 179.709 433.671 55.019 86.328 583.036 673.973 21.264.461 14.639.439 0 27.224 0 119 35.729 199.069 205 28 18.543 1.185.584 200.080 102.475 615.795 19.277 3.636 15.816 14.436 5.765 5.882 24.666 11.278 0 730 4.540 10.826 56.616 25.153 27.467 59 166.641 113.828 9.186 0 22.247 1.027 533 0 10.152 16.081 5.567 628.005 162.602 1 911 0 0 142 23.153 139 0 101 31.048 22.185 1.306 13.949 5.294 66 272 140 13 764 3.784 3.069 28 167 20 14 16.916 821 2.027 26 4.196 4.201 7.247 0 2.537 16 0 0 1 1.181 1.017 62.831 10.426 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,8% 0,1% 0,0% 0,0% 0,9% 8,6% 0,1% 0,7% 1,3% 0,0% 0,2% 0,0% 0,0% 0,1% 0,2% 2,1% 0,0% 0,4% 0,0% 0,0% 4,0% 0,2% 0,3% 0,0% 0,0% 0,2% 0,2% 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2% 0,2% 0,3% 0,1% 0,0% 2,5% 0,0% 1,0% 6,6% 7,1% 0,1% 0,1% 5,0% 35,0% 77,9% 6,1% 29,5% 4,6% 2,0% 9,1% 5,1% 1,5% 0,6% 1,6% 7,7% 0,0% 1,7% 10,9% 34,6% 13,2% 6,4% 4,5% 0,0% 1,0% 5,8% 0,3% 0,0% 0,9% 0,6% 0,1% 0,0% 11,8% 2,8% 0,8% 3,0% 1,1% 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI FASILLARA GÖRE ÝTHALAT (000 $) Türkiye Ýçerisindeki Pay (%) 0 Ýthalat 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 Demiryolu ulaþým araçlarý vb,aksam ve parçalarý 526.476 Motorlu kara taþýtlarý,traktör,bisiklet,motosiklet ve diðer 13.419.213 Hava taþýtlarý,uzay araçlarý,aksam ve parçalarý 3.156.116 Gemiler,suda yüzen taþýt ve araçlar 1.040.619 Optik,fotoðraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazlarý,týbbi alet. 3.437.572 Saatler ve bunlarýn aksam ve parçalarý 253.280 Müzik aletleri:bunlarýn aksam,parça ve aksesuarý 36.748 Silahlar ve mühimmat,bunlarýn aksam,parça ve aksesuarlarý 152.277 Mobilyalar,aydýnlatma,reklam lambalarý,prefabrik yapýlar 1.080.868 Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçalarý 471.822 Çeþitli mamul eþya (kalemler, fýrçalar vb) 387.300 Sanat eserleri,koleksiyon eþyasý,antikalar 22.548 Zati eþya, kumanya ve baþka yerde belirtilmeyen diðer eþyalar 364.865 TOPLAM 185.535.044 Ýthalat Ýthalat 3.395 50.443 66.305 6.003 22.921 929 396 266 64.694 7.642 2.650 130 49 10.188.639 5 7.939 166 2.288 3.741 11 50 0 5.307 1.029 67 14 16 1.080.208 ,0% 0,1% 0,0% 0,2% 0,1% 0,0% 0,1% 0,0% 0,5% 0,2% 0,0% 0,1% 0,0% 0,6% 0,6% 0,4% 2,1% 0,6% 0,7% 0,4% 1,1% 0,2% 6,0% 1,6% 0,7% 0,6% 0,0% 5,5% Kaynak: TÜÝK 77 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($) 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($) Ülke Adý A.B.D. ABD Küçük Out. Ad. ABD Virjin Adalarý Afganistan AHL Serb. Bölge Almanya Amerikan Okyan. Amerikan Samoa Andorra Angola Anguilla Antalya Serb. Bölge Antigua ve Barbuda Arjantin Arnavutluk Aruba Avrupa Serb. Bölge Avustralya Avusturya Azerbeycan B.A.E. Bahamalar Bahreyn Bangladeþ Barbados Belçika Belize Benin Bermuda Beyaz Rusya Bolivya Bosna-Hersek Botsvana Brezilya Brunei Bulgaristan Burkina Faso Burma Bursa S.Bölge Burundi Butan Cape Verde Cayman Adalarý Cebelitarýk Ülke Adý A.B.D. ABD Küçük Out. Ad. ABD Virjin Adalarý Afganistan AHL Serb. Bölge Almanya Amerikan Okyan. Amerikan Samoa Andorra Angola Anguilla Antalya Serb. Bölge Antigua ve Barbuda Arjantin Arnavutluk Aruba Avrupa Serb.Bölge Avustralya Avusturya Azerbeycan B.A.E. Bahamalar Bahreyn Bangladeþ Barbados Belçika Belize Benin Bermuda Beyaz Rusya Bolivya Bosna-Hersek Botsvana Brezilya Brunei Bulgaristan Burkina Faso Burma Bursa S.Bölge Burundi Butan Cape Verde Cayman Adalarý Cebelitarýk 78 Türkiye 3.768.530.763 139.902 3.114.405 259.799.164 208.086.153 11.484.874.975 0 64.099 332.877 109.527.737 29.252 96.906.407 3.725.220 179.194.878 241.161.005 412.375 135.650.324 336.582.348 834.898.607 1.551.103.622 3.337.655.881 6.300.587 171.974.099 169.547.081 4.818.696 1.960.585.836 2.342.502 116.928.879 830.409 186.841.024 5.880.838 224.366.503 615.927 614.015.345 590.215 1.497.924.986 10.297.813 19.093.944 226.483.409 4.386.646 92.736 5.838.862 38.245.645 153.450.903 Mersin Firmalarý 9.296.079 0 0 496.610 37.358 73.124.407 0 0 0 1.581.139 1.157 2.241 18.000 259.221 986.708 0 0 729.045 8.298.595 14.361.128 11.155.713 42.354 356.694 16.502.878 93.866 4.232.216 0 17.290 0 8.908.450 0 4.492.700 0 6.578.525 0 15.545.603 28.184 0 0 31.720 0 0 0 2.291 Türkiye 12.318.561.889 69.474 4.043.723 5.097.508 49.302.101 17.548.288.665 1.798 94.404 1.236 276.260 0 8.393.578 0 281.128.023 86.843.357 1.372 108.284.575 444.884.021 1.439.230.253 865.131.286 698.420.581 1.534.111 71.682.248 844.660.552 1.337.801 3.213.707.100 2.332.896 3.217.116 150.739 154.633.347 1.613.057 72.328.496 0 1.347.524.962 150 1.700.713.246 44.872.445 23.840.017 104.137.235 1.511 3.047 2.019 1.594.749 6.731 Mersin Firmalarý 77.467.221 0 0 80.000 0 40.817.019 0 0 0 0 0 0 0 13.235.454 2.779 0 0 2.980.463 5.016.233 3.126.997 0 0 0 21.181.080 10.268.470 112.927 2.002.567 0 56.513 0 1.244 0 14.994.539 0 1.702.875 1.385.954 14.944 0 0 0 0 0 0 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($) 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($) Ülke Adý Ceuta Cezayir Christmas Adalarý Cibuti Cocos Adalarý Cook Adalarý Çad Çek Cumhuriyeti Çin Danimarka Denizli Serb.Bölge Doðu Timor Dominik Dominik Cum. Ege Serbest Bölge Ekvator Ekvator Ginesi El Salvador Endonezya Eritre Ermenistan Estonya Etiopya Falkland Adalarý Faroe Adalarý Fas Fiji Fildiþi Kýyýsý Filipinler Filistin Finlandiya Fransa Fransa Güney Böl Fransýz Polinezyasý G.Antep Serb.Bölge Gabon Gambiya Gana Gine Gine Bissau Gizli Ülke Grenada Grönland Guam Ülke Adý Ceuta Cezayir Christmas Adalarý Cibuti Cocos Adalarý Cook Adalarý Çad Çek Cumhuriyeti Çin Danimarka Denizli Serb.Bölge Doðu Timor Dominik Dominik Cum. Ege Serbest Bölge Ekvator Ekvator Ginesi El Salvador Endonezya Eritre Ermenistan Estonya Etiopya Falkland Adalarý Faroe Adalarý Fas Fiji Fildiþi Kýyýsý Filipinler Filistin Finlandiya Fransa Fransa Güney Böl Fransýz Polinezyasý G.Antep Serb.Bölge Gabon Gambiya Gana Gine Gine Bissau Gizli Ülke Grenada Grönland Guam Türkiye 41.930 1.506.891.585 0 30.771.469 3.125 1.947.703 3.323.113 694.306.756 2.259.784.885 766.007.946 4.605.546 2.113 2.103.355 30.073.111 542.806.600 35.131.187 32.741.894 2.104.754 250.731.623 6.828.272 15.685 90.534.717 175.013.406 0 165.413 624.320.336 1.056.152 47.924.283 70.782.429 40.304.886 296.093.371 6.055.129.911 98.599 1.170.984 7.663.497 18.697.188 20.696.689 96.476.725 27.688.016 2.513.854 0 222.558 10.458 278.982 Mersin Firmalarý 0 6.712.006 0 2.587.349 0 0 0 13.793.094 9.716.377 5.112.773 0 0 4.674 0 235.312 0 366.359 0 606.608 1.181.000 0 1.296.189 817.491 0 0 1.790.225 0 130.152 390.697 1.913.451 543.740 20.675.936 0 0 0 31.159 1.183.667 95.160 424.643 0 0 0 0 0 Türkiye 65.082 2.274.924.282 50.929 387.102 0 0 113.195 1.327.676.938 17.180.628.655 678.756.963 2.315.015 0 11.902 9.957.947 176.499.508 79.051.488 57.257 383.900 1.476.658.613 10.187 2.626.280 146.192.295 40.933.596 851 43.549 396.797.711 194 97.214.765 107.400.070 576.261 1.115.496.426 8.176.441.978 0 0 361.873 4.965.728 10.010 194.358.368 2.654.914 0 861.564.990 0 4.417 23.145 Mersin Firmalarý 0 312.000 0 0 0 0 0 580.017 86.962.254 458.930 0 0 0 0 0 23.335.878 17.002 0 6.629.405 0 0 0 9.141.353 0 23.467 10.825 0 8.762 376.231 0 1.220.448 8.365.815 0 0 0 0 0 124.100 44.241 0 0 0 0 0 79 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($) Ülke Adý Guatemala Guyana Güney Afrika Güney Kýbrýs Güney Kore Gürcistan Haiti Heard Ve Mcdon.Ad. Hýrvatistan Hindistan Hollanda Hollanda Antilleri Honduras Hong Kong Irak Ýngiliz Virjin Ad. Ýngiliz.Ok.Ad. Ýngiltere Ýran Ýrlanda Ýspanya Ýsrail Ýst.Deri Serb.Böl. Ýsveç Ýsviçre Ýtalya Ýzlanda Jamaika Japonya K.K.Türk.Cum. Kamboçya Kamerun Kanada Karadag Katar Kayseri Serb.Bölge Kazakistan Kenya Kes.Ülke ve Böl. Kýrgýzistan Kiribati Kocaeli Serb.Bölge Kolombiya Komorolar 80 Türkiye 16.307.809 5.498.448 369.231.843 627.560 304.590.354 769.441.160 20.611.907 3.699 249.503.988 606.835.305 2.461.434.263 19.581.752 4.606.142 247.540.912 6.041.773.475 74.652.238 29.828 7.238.004.934 3.043.413.224 339.324.920 3.564.857.455 2.082.970.224 267.620.345 947.362.788 2.057.165.624 6.509.577.445 7.454.765 22.751.214 272.229.184 978.110.832 4.489.609 48.604.590 479.548.388 27.178.509 162.545.837 103.456.951 819.895.814 86.361.006 11.315.778 129.213.408 98.146 65.436.783 52.862.545 3.077.078 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($) Mersin Firmalarý 0 29.773 1.005.574 0 1.272.883 5.626.219 0 0 2.828.690 2.595.397 21.649.925 0 0 749.078 217.136.322 118.361 0 19.587.751 31.456.367 2.120.596 10.320.517 32.876.349 6.100 3.904.896 1.319.338 24.091.390 0 1.230 3.364.725 57.590.020 56.104 205.413 1.080.754 253.371 760.431 0 1.796.051 2.694.562 142.719 692.862 203 0 0 2.904 Ülke Adý Guatemala Guyana Güney Afrika Güney Kýbrýs Güney Kore Gürcistan Haiti Heard Ve Mcdon.Ad. Hýrvatistan Hindistan Hollanda Hollanda Antilleri Honduras Hong Kong Irak Ýngiliz Virjin Ad. Ýngiliz.Ok.Ad. Ýngiltere Ýran Ýrlanda Ýspanya Ýsrail Ýst.Deri Serb.Böl. Ýsveç Ýsviçre Ýtalya Ýzlanda Jamaika Japonya K.K.Türk.Cum. Kamboçya Kamerun Kanada Karadag Katar Kayseri Serb.Bölge Kazakistan Kenya Kes.Ülke ve Böl. Kýrgýzistan Kiribati Kocaeli Serb.Bölge Kolombiya Komorolar Türkiye 11.907.640 2.412.769 889.635.176 290.105 4.764.041.746 290.725.481 56.028 0 211.348.175 3.409.808.985 3.155.964.982 325.439 1.988.787 118.243.559 1.354.510.032 215.519 2.712 4.680.550.737 7.644.781.502 873.961.307 4.839.988.246 1.359.635.677 43.839.880 1.922.782.267 3.153.682.472 10.203.336.632 18.092.222 6.456 3.297.749.939 58.178.056 27.980.664 39.910.908 915.317.047 6.213.975 177.045.995 86.605.052 2.470.966.578 13.377.658 29.117.142 30.899.692 0 32.766.610 296.765.626 2.873.334 Mersin Firmalarý 6.052.146 0 1.474.976 0 12.167.736 613.131 0 0 435.647 38.079.714 5.901.752 0 12.575 57.612 950.440 0 0 13.549.455 5.426.567 19.964 8.590.521 21.987.610 0 3.917.203 7.005.461 41.880.698 0 0 1.413.033 11.068.378 0 0 118.953.664 0 0 0 2.930.685 1.218.177 66.102 10.232.822 0 0 805.770 69.390 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($) 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($) Ülke Adý Kongo Kosova Kostarika Kuveyt Kuzey Kore Kuzey Mariana Ad. Küba Laos Lesotho Letonya Liberya Libya Liechtenstein Litvanya Lübnan Lüksemburg Macaristan Madagaskar Makao Makedonya Malavi Maldivler Malezya Mali Malta Mardin Serb.Bölge Maritus Marshall Adalarý Mayotte Meksika Menemen Deri S.Bölge Mersin Serbest Bölge Mýsýr Moðolistan Moldova Moritanya Mozambik Namibya Nauru Nepal Nijer Nijerya Nikaragua Niue Adasý Ülke Adý Kongo Kosova Kostarika Kuveyt Kuzey Kore Kuzey Mariana Ad. Küba Laos Lesotho Letonya Liberya Libya Liechtenstein Litvanya Lübnan Lüksemburg Macaristan Madagaskar Makao Makedonya Malavi Maldivler Malezya Mali Malta Mardin Serb.Bölge Maritus Marshall Adalarý Mayotte Meksika Menemen Deri S.Bölge Mersin Serbest Bölge Mýsýr Moðolistan Moldova Moritanya Mozambik Namibya Nauru Nepal Nijer Nijerya Nikaragua Niue Adasý Türkiye 45.449.799 294.078.539 7.554.328 395.005.043 665.101 0 15.264.342 1.242.734 551.306 66.140.172 67.324.629 1.934.066.162 8.155.380 208.322.833 619.481.057 25.757.901 441.392.305 26.978.180 234.030 262.727.511 3.402.635 7.426.471 225.056.010 9.923.326 410.435.607 9.334 22.496.277 80.604.732 2.366.038 145.507.651 19.871.588 240.798.742 2.260.700.798 11.151.072 148.318.455 37.436.149 45.689.139 3.431.557 0 8.610.500 14.739.186 250.631.834 1.352.244 0 Mersin Firmalarý 590.947 1.565.638 0 7.580.860 15.540 0 0 0 389.821 2.621.695 688.009 14.796.619 0 2.706.267 9.835.657 3.219 4.472.592 87.266 0 2.768.027 0 0 3.616.895 0 623.803 0 153.859 47.059 0 0 0 45.739.139 44.188.489 70.026 6.027.378 18.144 21.703 0 0 755.380 0 3.149.731 0 0 Türkiye 11.227.604 13.606.648 60.506.111 214.513.146 4.558.843 48.914 1.697.746 1.314.080 141.995 71.359.887 7.596.137 425.652.133 2.024.405 119.165.489 228.536.206 114.342.465 1.382.192.866 1.914.957 434.098 52.399.170 20.221.735 10.704 1.124.036.067 1.397.249 195.306.954 1.874.769 6.574.024 0 1.509.531 494.608.472 71.589.465 71.342.752 926.279.537 895.909 110.731.543 1.440.560 43.346.032 243.614 16.661 9.616.236 8.942 602.557.381 145.823 56.461 Mersin Firmalarý 0 349.633 9.996.091 786.979 0 0 0 0 0 8.127 0 1.600.023 0 1.811.836 727.000 629.395 4.771.990 389.203 0 1.004.500 39.968 0 4.054.605 0 8.643.245 0 0 0 0 950.483 0 5.086.623 21.796.988 0 294.028 0 1.499.759 0 0 225 0 15.444.259 0 0 81 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($) 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($) Ülke Adý Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti Özbekistan Pakistan Palau Panama Papua Yeni Gine Paraguay Peru Polonya Portekiz Rize Serb.Bölge Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa Samsun Serb.Bölge San Marino Sao Tome ve Prin. Senegal Sierra Leone Singapur Sirbistan Slovakya Slovenya Solomon Ada. Somali Sri Lanka St Helene ve Dep. St Lucia St Pierre St Vincent St.George.ve Sand.Ad. St.Kitts ve Nevis Sudan Surinam Suriye Suudi Arabistan Svaziland Þeyseller Þili Tacikistan Tanzanya Tayland Ülke Adý Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti Özbekistan Pakistan Palau Panama Papua Yeni Gine Paraguay Peru Polonya Portekiz Rize Serb.Bölge Romanya Ruanda Rusya Federasyonu Samoa Samsun Serb.Bölge San Marino Sao Tome ve Prin. Senegal Sierra Leone Singapur Sirbistan Slovakya Slovenya Solomon Ada. Somali Sri Lanka St Helene ve Dep. St Lucia St Pierre St Vincent St.George.ve Sand.Ad. St.Kitts ve Nevis Sudan Surinam Suriye Suudi Arabistan Svaziland Þeyseller Þili Tacikistan Tanzanya Tayland 82 Türkiye 343.777.542 1.040.783 282.969.762 248.171.703 3.529 140.710.313 2.353.443 24.806.892 159.386.731 1.504.562.159 465.324.317 1.364.652 2.598.685.503 7.992.757 4.632.269.298 42.379 4.299.734 1.775.407 473.168 83.266.631 24.465.473 598.402.780 306.445.718 454.948.581 356.507.445 43.067 4.810.314 32.016.453 0 241.382 0 6.164.718 36.980 3.349.206 227.612.145 3.070.934 1.849.002.389 2.219.413.653 98.219 4.439.141 81.214.516 144.111.420 89.329.441 220.015.893 Mersin Firmalarý 1.266.345 331.383 4.137.258 1.105.993 0 442.575 0 0 0 16.742.783 611.590 0 20.243.041 1.242.013 108.627.738 0 0 0 0 1.639.843 392.534 1.794.131 7.645.836 2.959.034 1.078.153 0 376.587 2.084.616 0 0 0 5.911 0 8.146 17.726.648 0 19.464.589 20.192.323 0 405.478 187.043 116.817 3.272.381 373.782 Türkiye 828.587.677 5.145.051 861.373.489 749.931.328 0 20.670.036 7.502 221.920.555 78.575.376 2.620.952.306 503.658.339 0 3.449.172.789 0 21.599.562.709 0 5.147.104 782.649 5.557 1.448.675 10.609.787 210.769.531 109.522.472 926.716.316 291.300.090 0 1.361.149 155.567.174 461 7.023 2.646 5.031.783 3.363 2.688.451 5.214.731 116.523 662.650.720 2.437.304.313 9.147 254.057 311.709.442 283.689.489 14.331.532 1.280.624.170 Mersin Firmalarý 4.176.443 0 5.059.335 5.845.660 0 112.435 0 0 1.125.064 3.535.828 6.448.608 0 1.295.051 0 243.295.088 0 0 0 0 20.180 0 215.828 556.890 16.502 285.419 0 0 639.885 0 0 0 0 0 0 406.415 0 2.103.746 6.688.210 0 0 960.815 120.081 451.158 2.006.728 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝHRACAT ($) 2010 YILI ÜLKELERE GÖRE ÝTHALAT ($) Ülke Adý Tayvan Togo Tokelau Adalarý Tonga Trabzon Serb.Bölge Trakya Serbest Bölge Trinidad ve Tobago Tubitak Tekn.Ser.Böl Tunus Tuvalu Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan Uganda Ukrayna Umman Uruguay Ürdün Vallis ve Fortuna Vanuatu Venezuella Vietnam Yemen Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalýk S.Bölge Yunanistan Zaire(Kongo Dem. Cum.) Zambia Zimbabve Toplam Ülke Adý Tayvan Togo Tokelau Adalarý Tonga Trabzon Serb.Bölge Trakya Serbest Bölge Trinidad ve Tobago Tubitak Tekn.Ser.Böl Tunus Tuvalu Türk ve Caicos Ad. Türkmenistan Uganda Ukrayna Umman Uruguay Ürdün Vallis ve Fortuna Vanuatu Venezuella Vietnam Yemen Yeni Kaledonya Yeni Zelanda Yumurtalýk S.Bölge Yunanistan Zaire(Kongo Dem. Cum.) Zambia Zimbabve Toplam Türkiye 136.782.759 30.544.081 0 112.694 7.867.395 126.154.093 24.954.018 5.063.908 714.404.955 10.688 254.678 1.139.156.786 13.562.231 1.261.224.400 129.330.213 31.808.381 572.215.150 11.716 1.010.140 44.166.073 106.208.847 328.909.755 3.258.070 64.152.889 19.226.873 1.456.193.177 13.870.194 6.032.566 2.247.081 113.975.607.143 Mersin Firmalarý 2.104.059 246.218 0 0 0 0 40.565 0 15.172.638 0 0 13.460.487 298.060 43.313.193 203.317 1.329 3.975.942 0 0 7.919.115 896.022 727.748 31.291 0 305.436 12.593.456 0 0 0 1.182.422.319 Türkiye 1.842.911.564 6.963.501 11.568 0 286.033 34.726.604 1.558.330 3.317.645 280.405.564 0 0 386.342.009 11.494.165 3.832.744.022 39.464.452 171.877.121 42.752.093 479 126 149.846.117 751.327.484 1.044.386 0 48.029.577 75.770.617 1.541.599.493 3.170.364 8.315.718 6.549.303 185.535.044.040 Mersin Firmalarý 5.810.331 169.595 0 0 0 0 0 0 230.645 0 0 5.600.765 426.601 6.601.652 0 718.968 824.623 0 0 18.978.388 3.412.759 0 144.586 0 1.061.906 20.461.801 0 0 3.575.883 1.080.208.068 Kaynak: TÜÝK 83 2010 EKONOMÝK YAPI > DIÞ TÝCARET EKONOMÝK RAPOR MERSÝN ÝLÝ DIÞ TÝCARET ÝSTATÝSTÝKLERÝNÝN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI ÜLKE GRUPLARI Avrupa Avrupa Birliði Diðer Avrupa Ülkeleri Afrika Kuzey Afrika Diðer Afrika Ülkeleri Amerika Kuzey Amerika Orta Amerika ve Karayipler Güney Amerika Asya Yakýn ve Orta Doðu Asya Ülkeleri Diðer Asya Ülkeleri Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Avustralya ve Yeni Zelanda Diðer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diðer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam 2009 Ýhracat($) 456.229.645 220.534.303 235.695.342 104.535.649 67.000.135 37.535.514 15.558.002 6.450.570 335.513 8.771.919 404.234.069 369.509.640 34.724.429 1.570.835 1.559.857 10.978 171.186 55.447.904 1.037.747.290 Ýthalat($) 318.462.164 114.447.250 204.014.914 39.661.120 22.660.640 17.000.480 161.381.302 87.129.707 5.932.640 68.318.955 159.558.078 22.441.206 137.116.872 1.881.413 1.881.413 35.120 4.129.152 685.108.349 2010 Ýhracat ($) Ýthalat ($) 536.937.650 464.902.815 253.399.144 187.153.337 283.538.506 277.749.478 126.166.739 61.860.024 82.768.801 23.950.481 43.397.938 37.909.543 26.145.064 287.814.791 10.376.833 196.423.258 793.225 17.236.657 14.975.006 74.154.876 446.781.536 256.157.621 377.935.990 43.237.153 68.845.546 212.920.468 816.720 3.125.049 760.336 3.125.049 56.384 188.377 66.102 46.325.586 6.148.529 1.183.361.672 1.080.074.931 Deðiþim (%) Ýhracat Ýthalat 18% 46% 15% 64% 20% 36% 21% 56% 24% 6% 16% 123% 68% 78% 61% 125% 136% 191% 71% 9% 11% 61% 2% 93% 98% 55% -48% 66% -51% 66% 414% 10% 88% -16% 49% 14% 58% Kaynak: TÜÝK Dýþ ticaretteki geliþmeler ülke gruplarý itibariyle incelendiðinde; Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerinden yapýlan ithalatta önemli artýþlar oldu gözlenirken, ihracattaki artýþta ise Avrupa, Asya ve Afrika ülkelerinin etkili olduðu görülmektedir. Ülke gruplarý itibariyle dýþ ticaret içerisindeki paya baktýðýmýzda; Avrupa, Afrika ve Amerika ülkelerinin ihracat içerisindeki paylarýnýn yükseldiði Asya, Okyanusya ve Kutup Bölgelerinin paylarýnýn gerilediði ithalatta ise Amerika ve Asya ülkelerinin payýnýn arttýðý, Avrupa ülkelerinin payýnýn ise gerilediði gözlenmektedir. 84 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ EKONOMÝK RAPOR MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ Bölgenin Toplam Brüt Alaný Bölgenin Net Parsel Alaný Kiraya Verilen Toplam Alan Kiraya Verilebilir Toplam Alan 836.322 m2 570.365 m2 570.365 m2 - Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü MERSÝN SERBEST BÖLGESÝNDEKÝ ÝSTÝHDAMIN DAÐILIMI 7.000 0% 6.800 -2% 6.600 -4% 6.400 -6% 6.200 -8% 6.000 5.800 Toplam Deðiþim 2008 2009 2010 6.855 6.219 6191 -6% -9% -0,5% -10% Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE YATIRIM HARCAMALARININ DAÐILIMI (ABD $) (*) Bina Makine-Teçhizat Ýþgücü Diðer(Büro Malzemesi) Toplam Türkiye'den 63.099.000 12.588.500 5.045.327 972.400 81.705.227 Yurtdýþýndan 4.710.000 1.531.000 13.256 261.800 6.516.056 Toplam 67.809.000 14.119.500 5.058.582 1.234.200 88.221.282 (*) Beyan Edilen Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE BÖLGEYE GETÝRÝLEN SERMAYE MÝKTARININ DAÐILIMI (ABD $) Menþei Sermayenin Cinsi Ayni Nakdi Toplam Türkiye 81.705.227 24.790.428 106.495.655 Yabancý 6.516.056 916.639 7.432.695 Toplam 88.221.282 25.707.067 113.928.349 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 85 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ EKONOMÝK RAPOR 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE VERÝLEN RUHSATLARIN SAYISI Yerli Yabancý Yerli-yabancý Ortaklýðý Toplam Yatýrýmcý 173 23 43 239 Kiracý 269 17 28 314 Toplam 442 40 71 553 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE FÝRMA SAYISI Yerli Yabancý Yerli-Yabancý Ortaklýðý Toplam Firma Sayýsý 317 32 54 403 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE FAALÝYET RUHSATLARININ KONULARINA GÖRE DAÐILIMI Yerli Faaliyet Konularý Alým-Satým Bankacýlýk-Sigortacýlýk Ýþyeri Kiralama Üretim Depolama Montaj-Demontaj Ýþletici Diðer Toplam Kiracý 131 3 36 1 2 173 Yatýrýmcý 76 2 80 62 46 1 2 269 Yabancý Kiracý 20 3 23 Yatýrýmcý 9 4 1 3 17 Yerli-Yabancý Ort. Kiracý 33 1 1 8 43 Yatýrýmcý 10 1 8 3 6 28 Genel Toplam 279 7 93 113 55 547 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 2010 yýlý sonu itibariyle, Mersin Serbest Bölgesinde 13ü yabancý olmak üzere toplam 6.191 kiþi istihdam edilmektedir. 2009 yýlýna göre istihdam %0,5 oranýnda azalýrken, 2010 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kiþi sayýsýna göre 3. sýrada yer almaktadýr. Söz konusu dönemde faaliyet gösteren firma sayýsý, 2009 yýlýnýn belirtilen dönemine göre %3 azalarak 403e gerilemiþtir. Mersin Serbest Bölgesinde faaliyet gösteren firmalarýn %51i alým-satým, %20si üretim, %17si iþyeri kiralama, %10u depolama, %1i bankacýlýk sigortacýlýk, %1i ise diðer hizmetler alanlarýnda yer almaktadýr. 86 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ EKONOMÝK RAPOR YILLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN SERBEST BÖLGESÝNDE TOPLAM TÝCARET HACMÝ ($) Yýllar 2006 2007 2008 2009 2010 Türkiye'den Bölgeye 220.728.753 306.653.957 313.271.178 238.687.103 260.493.613 Bölgeden Türkiye'ye 494.774.673 663.330.926 700.327.739 364.953.413 447.361.780 Yurtdýþýndan Bölgeye 649.055.007 898.422.429 913.409.038 669.403.794 801.983.650 Bölgeden Yurtdýþýna 519.446.325 687.923.582 710.913.536 645.592.821 717.469.740 Toplam 1.884.004.759 2.556.330.893 2.637.921.491 1.918.637.131 2.227.308.782 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 2010 YILI TÝCARET HACMÝNÝN SEKTÖREL DAÐILIMI SANAYÝ GRUBU 68% TARIM GRUBU 32% Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü Mersin Serbest Bölgesinde 2009 yýlýnda ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmindeki azalýþýn, 2010 yýlýnda yerini artýþa býraktýðý, geçen yýla göre %16lýk artýþla 2,2 milyar $a ulaþtýðý görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler toplam ticaret hacminde, 2009 yýlýnda %11lik payla 4. sýrada yer alýrken, 2010 yýlýnda da %12lik payla yerini koruduðu görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi ticaret hacminin sektörel olarak daðýlýmý incelendiðinde; sanayi ürünlerinin toplam ticaret hacminin %67sini oluþturduðu ve geçen yýla göre %11lik artýþla 1,5 milyar $a yükselmiþtir. Sektörde ticaret hacmindeki artýþta dokumacýlýk mamulleri, kimya sanayi mamulleri ve iþlenmiþ tütün ürünleri sektörleri etkili olmuþtur. Tarým ürünleri ise toplam ticaret hacminin %32sini oluþtururken, geçen yýla göre %29 oranýnda artarak yaklaþýk 704 milyon $a gerilemiþtir. Tarým sektöründeki ticaret hacmindeki söz konusu geliþmede, meyveler ve sanayi bitkileri alt sektörlerinin etkili olduðu görülmektedir. 2010 YILI TÝCARET HACMÝNÝN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI (1.000 ABD $) ÜLKE GRUPLARI OECD Ülkeleri AB Ülkeleri Diðer OECD Ülkeleri Diðer Avrupa Ülkeleri Türk Cumhuriyetleri Eski S.S.C.B Ýslam Ülkeleri Diðer Ülkeler Türkiye Toplam Bölgeye Giriþ 399.130.591 208.464.325 190.666.266 38.610 34.631.669 11.038.933 62.531.590 294.612.258 260.493.613 1.062.477.264 Bölgeden Çýkýþ 167.431.132 142.826.697 24.604.626 4.563.195 45.497.513 37.407.162 355.054.483 107.516.064 447.361.780 1.164.831.520 Toplam Ticaret Hacmi 566.561.723 351.291.022 215.270.892 4.601.805 80.129.182 48.446.095 417.586.073 402.128.322 707.855.393 2.227.308.784 Toplam Ticaret Hacmi Ýçindeki Payý (%) 25% 16% 10% 0,2% 4% 2% 19% 18% 32% 100% Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 87 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ EKONOMÝK RAPOR Bölgede gerçekleþen ticaretin ülke gruplarýna göre daðýlýmý incelendiðinde; ticaret hacmi içerisinde önemli aðýrlýða sahip olan Türkiye ve AB ülkelerinin ticaret hacmindeki geçen yýlki azalýþýn, 2010 yýlýnda yerini artýþa býraktýðý, Ýslam Ülkelerinin ise ticaret hacmindeki artýþýn yerini azalýþa býraktýðý görülmektedir. 2009-2010 YILLARI AYLAR ÝTÝBARÝYLE MERSÝN SERBEST BÖLGESÝ TÝCARET HACMÝ '000 $ 250.000 %39 200.000 %3 %50 %22 %8 -%5 %5 %34 %31 %17 -%14 %33 150.000 100.000 50.000 0 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 2009 151.699 146.858 139.069 125.647 151.190 165.136 159.503 182.709 154.376 147.042 159.582 235.824 2010 157.007 153.678 193.501 187.876 183.758 177.753 186.149 174.347 202.433 194.995 213.761 202.052 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 2010 YILI TÝCARET HACMÝNÝN SEKTÖRLERE GÖRE DAÐILIMI (1.000 $) Türkiye Mersin Mersin Serbest Serbest Bölgeleri Serbest Bölgesi Bölgesinin Payý(%) I.TARIM 1.067.490 703.674 66% A-Bitkisel Ürünler 992.304 698.807 70% B-Hayvansal Ürünler 68.295 3.940 6% C-Su Ürünleri 2.064 158 8% D-Orman Ürünleri 4.826 768 16% II.MADENCÝLÝK-TAÞOCAKÇILIÐI 53.700 20.751 39% III.SANAYÝ 17.451.017 1.502.884 9% A-Ýþlenmiþ Tarým Ürünleri 1.131.015 624.378 55% B-Ýþlenmiþ Petrol Ürünleri 17.973 2.421 13% C-Sanayi Ürünleri 16.302.028 876.084 5% TOPLAM 18.572.206 2.227.309 12% Sektörler Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüðü 88 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ EKONOMÝK RAPOR MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ MERSÝN LÝMANI HAKKINDA ÖNEMLÝ BÝLGÝLER Ýþleticisi Hizmete Açýlýþ Tarihi Toplam Rýhtým Uzunluðu Liman Alaný Deniz Alaný Kullanýlan Net Saha Kapalý Alan Rýhtým Derinlikleri Gemi Kabul Kapasitesi Dökme Kuru & Dökme Sývý Yük Kapasitesi Genel Kargo Kapasitesi Konteyner Operasyon Kapasitesi Sahalarda Konteyner Tutma Kapasitesi* Mersin Uluslararasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ. 12.05.2007 3.245 m 105 hektar 3.225.330 m2 105 hektar 15.170 m2 14 m-10 m max uzunluk 305 m, max draft 13 m 5.000.000 Ton 1.000.000 Ton 4.800.000 TEU 1.445.000 TEU/Yýl *:Konteyner stoklama kapasitesi aktarma payý býrakýlmaksýzýn, tam kapasite hesaplanmýþtýr. Kaynak: Mersin Uluslararasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ. 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE MERSÝN LÝMANI KONTEYNER ÝLE YÜKLEME-BOÞALTMA ARAÇLARI Araç Cinsi Gentry-Crane Dolu Konteyner Forklifti Boþ Konteyner Forklifti Saha Kreynleri Mobil Vinçler Forkliftler Týrlar Çekiciler Treylerler Mini Loder (Bobcat) Adet 5 15 12 19 7 62 61 19 85 5 Kapasitesi/Ton 40-45 40-45 8 35-40 70-140 3-5-9-11-16 50 25-50 50 1,5 Kaynak: Mersin Uluslararasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ. 89 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ EKONOMÝK RAPOR MERSÝN LÝMANI GEMÝ TRAFÝÐÝ 4.500 8,0% 4.400 6,4% 4.300 6,0% 6,9% 4.200 4,0% 4.100 2,0% 4.000 -1,0% 3.900 0,0% 3.800 -2,8% -1,0% 3.700 3.600 -2,0% -4,0% 2006 2007 2008 GEMÝ SAYISI Kaynak: Mersin Deniz Ticaret Odasý 2009 2010 DEÐÝÞÝM MERSÝN LÝMANI YÜKLEME BOÞALTMA TONAJLARI 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 DAHÝLÝ ÝHRACAT ÝTHALAT TRANSÝT TOPLAM 2008 1.431.042 7.114.182 9.228.793 2.083.406 19.857.423 2009 1.483.597 7.877.050 10.100.613 1.962.073 21.423.333 2010 1.246.818 9.402.253 11.914.321 1.756.137 24.319.529 Kaynak: Mersin Deniz Ticaret Odasý Mersin Limaný yük taþýma istatistikleri incelendiðinde; 2009 yýlý Mersin Limaný yük trafiði artýþ hýzýndaki yavaþlamanýn ardýndan, 2010 yýlýnda artýþ hýzýnýn yükseldiði görülmektedir. Limandaki yük trafiði; yükleme 10.568.932 ton, boþaltma 13.750.598 tona; toplam yük trafiði ise %14 artarak 24.319.530 ton olarak gerçekleþmiþtir. Limana operasyon için uðrayan gemi sayýsý 2009 yýlýna göre %1 oranýnda azalarak 4.416ya gerilemiþtir. 90 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ EKONOMÝK RAPOR MERSÝN LÝMANI PETROL ÜRÜNLERÝ YÜKLEME-BOÞALTMA TONAJLARI Yýllar 2006 2007 2008 2009 2010 Dâhili 916.139 987.912 1.018.458 1.045.026 924.040 Ýhracat 166.226 273.426 79.094 346.468 302.121 Ýthalat 2.972.213 3.082.528 3.073.565 3.688.914 3.863.362 Transit 2.042 1.455 4.623 1.556 1.765 Toplam 4.056.620 4.345.321 4.175.740 5.081.964 5.091.288 Deðiþim(%) -%24,9 %7,1 -%3,9 %21,7 %0,2 Kaynak: Mersin Deniz Ticaret Odasý Limanda elleçlenen yüklerin önemli bir kýsmýný teþkil eden petrol ürünlerinin; ATAÞ Rafinerisinin, 1 Ocak 2005 tarihi itibarý ile rafineri fonksiyonunu kapatýp sadece depo hizmeti vermesinin etkisiyle, söz konusu tarihten itibaren toplam yük içerisindeki payýnýn giderek azaldýðý ve 2010 yýlýnda %21 seviyesinde gerçekleþtiði görülmektedir. MERSÝN LÝMANINA PETROL ÜRÜNLERÝ DIÞINDAKÝ YÜKLERLE ÝLGÝLÝ YÜKLEME-BOÞALTMA DEÐERLERÝ Yýllar 2006 2007 2008 2009 2010 Dâhili 384.598 430.586 412.584 438.571 322.778 Ýhracat 5.733.704 6.213.605 7.035.088 7.530.582 9.100.132 Ýthalat 4.578.711 5.373.303 6.155.228 6.411.699 8.050.959 Transit 1.325.786 1.527.287 2.078.783 1.960.517 1.754.372 Toplam 12.022.799 13.544.781 15.681.683 16.341.369 19.228.241 Kaynak: MDTO Mersin Limanýndan yapýlan ihracat son beþ yýllýk dönem için deðerlendirildiðinde; ihracat artýþýnýn düzenli olarak devam ettiði, 2010 yýlýnda artýþ hýzýnýn yükseldiði ve son beþ yýlýn en yüksek seviyesine ulaþtýðý görülmektedir. 2010 yýlýnda Mersin Limanýnda ihracat kapsamýnda tahliye edilen yükler, önceki yýla göre %19 artýþ göstererek 9,4 milyon tona ulaþmýþtýr. Mersin Limanýndan en çok ihracat yapýlan sektörler son beþ yýllýk dönem için incelendiðinde; genel kargo ihracat artýþ hýzýnýn yýllar itibariyle yükseldiði, 2009 yýlýndaki yavaþlamanýn 2010 yýlýnda yerini yükseliþe býraktýðý, maden yükleri ihracat artýþ hýzýnýn iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði, 2009 yýlý ihracatýndaki gerilemenin, 2010 yýlýnda yerini artýþa býraktýðý, çimento ihracatý artýþ hýzýnda 2006-2009 dönemindeki yavaþlamanýn, 2010 yýlýnda ise yerini azalýþa býraktýðý gözlenmektedir. Söz konusu dönem için Mersin Limanýnda ithalat kapsamýnda tahliye edilen yükler incelendiðinde; ihracattaki geliþmelerle paralellik gösterdiði, son beþ yýl içerisinde ithalat kapsamýndaki yüklerde en yüksek seviyeye 2010 yýlýnda ulaþtýðý gözlenmektedir. 2010 yýlýnda, Mersin Limanýnda ithalat kapsamýnda tahliye edilen yükler, bir önceki yýla göre %18 oranýnda artýþ göstererek 11,9 milyon ton seviyesine ulaþmýþtýr. Toplam ithalat yükleri içerisinde ilk sýrada yer alan petrol ürünleri ithalatýnýn yýllar itibariyle iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði, 2009 yýlýndaki artýþýn 2010 yýlýnda hýz kestiði, tahýl ithalatýnýn 2006-2009 döneminde artýþ hýzýnýn yavaþladýðý, 2010 yýlýnda ise azalýþa geçtiði, genel kargo ithalatýnýn iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði, 2009 yýlý ithalatýndaki azalýþýn, 2010 yýlýnda yerini yükseliþe býraktýðý gözlenmektedir. Mersin Limaný transit yük hacminde 2005-2007 döneminde artýþ hýzýnda önemli bir deðiþim olmadýðý, 2008 yýlýnda ise artýþ hýzýndaki yükseliþin 2010 yýlýnda yerini azalýþa býraktýðý gözlenmektedir. Transit taþýmacýlýk yükleri içerisinde ilk sýrada yer alan konteyner yüklerinin artýþ hýzýnda 2007-2008 yýllarýndaki yavaþlamanýn, 2010 yýlýnda yerini yükseliþe býraktýðý, meyve yüklerinde 2005-2008 döneminde iniþli çýkýþlý eðilimi ardýndan, 2009 ve 2010 yýllarýnda artýþ hýzýnýn yavaþladýðý, dondurulmuþ et yüklerinde ise yýllar itibariyle iniþli çýkýþlý bir seyir izlediði görülmektedir. 91 2010 EKONOMÝK YAPI > MERSÝN LÝMANI FAALÝYETLERÝ EKONOMÝK RAPOR Mersin Limanýnda dahili taþýmacýlýk yüklerinin 2006-2009 yýllarý arasýnda artýþ hýzýnda yavaþlama olduðu gözlense de 2010 yýlýnda bir önceki yýla göre %16 oranýnda azalarak 1,2 milyon ton seviyesinde gerçekleþtiði görülmektedir. 2010 yýlýnda dâhili taþýmacýlýkta yükleme ve boþaltma bazýnda toplam hareketin %74lük kýsmýný petrol ürünleri, %6sýný genel kargo, %5ini maden ürünleri teþkil etmektedir. MERSÝN LÝMANI KONTEYNER TRAFÝÐÝ (TEU) Yýllar 2006 2007 2008 2009 2010 Yükleme 318.758 390.845 415.823 426.678 502.613 Boþaltma 321.953 401.425 428.808 413.713 517.210 Toplam 640.711 792.270 844.631 840.391 1.019.823 Kaynak: Mersin Deniz Ticaret Odasý Son beþ yýllýk dönemde Limanda elleçlenen yüklerdeki artýþa paralel olarak konteyner adedi bazýnda da artýþ olduðu ve 2010 yýlýnda Limana giren konteyner sayýsýnýn en yüksek seviyeye ulaþtýðý görülmektedir. 2010 yýlýnda konteyner adedi bazýnda (TEU), 2009 yýlýna göre yüklemede %18lik, boþaltmada ise %25lik artýþ olduðu görülmektedir. MERSÝN LÝMANINA GELEN KONTEYNER VE RO-RO TÝPÝ GEMÝ SAYISI Yýl Konteyner Gemisi Ro-Ro Gemisi 2008 1.238 614 2009 1.338 671 2010 1.391 614 Kaynak: TCDD Mersin Liman Ýþletmesi Müdürlüðü MERSÝN LÝMANI YOLCU TRAFÝÐÝ ( Yolcu Sayýsý ) Yýl 2008 2009* 2010* Gelen 7.021 8.120 6.431 Giden 10.944 6.491 5.436 Toplam 17.965 14.611 11.867 Deðiþim (%) -%18,7 %18,8 *: Tarife dýþý yolcu sayýsý dahil edilmemiþtir. Kaynak: TCDD Mersin Liman Ýþletmesi Müdürlüðü MERSÝN LÝMANI BAÐLANTILI ARAÇ VE YÜK TRAFÝÐÝ Hinterlanddan Limana Gelen Limandan Hinterlanda Giden Yýl Kamyon** Yük*** Vagon** Yük*** Kamyon** Yük*** Vagon** Yük*** 20.063 -2008 124.556 -84.540 -4.551 --303.881 2009* -2.504.600 -2.072.487 -65.636 2010* 693.274 3.338.407 12.621 340.376 708.835 5.681.832 12.621 68.898 Kaynak: TCDD Mersin Liman Ýþletmesi Müdürlüðü *: Tablodaki istatistiki bilgiler, araç/vagon üstünde limana gelen ve limandan giden konteynerize yük tonajlarýný göstermektedir. **: Adet, ***: Ton 92 2010 EKONOMÝK YAPI > TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ EKONOMÝK RAPOR TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ MERSÝN TÝCARET BORSASININ ÝÞLEM HACMÝ 2009 CÝNSÝ Hububat (Kg) Hububat Mamulleri (Kg) Bakliyat ve Mamulleri (Kg) Yaðlý Tohumlar (Kg) Küspe ve Prina (Kg) Bitkisel Yaðlar(Kg) Hayvansal Yaðlar (Kg) Bitkisel Gýda Maddeleri (Kg) Hayvansal Gýda Maddeleri (Kg) Kuru Meyveler (Kg) Yaþ Meyveler (Kg) Meyve Çekirdekleri (Kg) Orman Ürünleri (Kg) Canlý Hayvanlar Büyük Baþ (Adet) Küçük Baþ (Adet) Kümes Hayvanlarý Piliç (Kg) Ham Deriler Büyük Baþ Hayvan Derileri (kg) Küçük Baþ Hayvan Derileri (Adet) Baðýrsaklar (Adet) Çeþitli Maddeler (Kg) Pamuk (Kg) Yem (Kg) Muhtelif Gýda Maddeleri (Kg) Diðer Yan Ürünler (Kg) GENEL TOPLAM 2010 Miktar 506.234.848 97.678.678 560.195.023 15.359.847 4.257.904 1.918.949 45.168 23.232.770 1.583.264 13.023.951 624.389.037 1.186.320 2.022.864 Deðer (TL) 359.610.675 97.300.434 842.696.780 39.257.664 605.679 3.231.535 560.259 9.936.643 8.427.555 15.944.666 412.056.436 650.421 7.851.871 Miktar 591.552.083 113.392.729 643.586.953 27.414.021 3.512.309 3.696.592 30.993 33.853.934 2.892.955 9.993.892 670.655.916 1.119.910 1.226.817 Deðer (TL) 477.380.624 110.057.707 878.974.413 70.120.465 582.679 8.596.478 432.605 18.748.727 21.944.358 13.613.483 479.088.372 598.985 3.864.207 38.018 15.800 30.663.700.64 3.161.309.38 9.480 21.800 25.118.082 9.312.078 -- -- 28.462 120.964 609 1.004 459 5.084.669 17.895.846 -230.958.032 235.490 2.105.358.550 609 4.211 1.148 8.030.818 35.974.035 -148.636.360.56 200.552 2.024.803.361 6.284.042 80.477.726 3.069.870 256.704.889 272.700 2.449.798.073 11.732.940 237.517.060 1.135.211 162.074.348 174.365 2.531.188.151 Kaynak: Mersin Ticaret Borsasý 93 2010 EKONOMÝK YAPI > TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ EKONOMÝK RAPOR TARSUS TÝCARET BORSASININ ÝÞLEM HACMÝ 2009 CÝNSÝ Hububat (Kg) Hububat Mamulleri (Kg) Bakliyat ve Mamulleri (Kg) Yaðlý Tohumlar (Kg) Küspe ve Prina (Kg) Bitkisel Yaðlar (Kg) Bitkisel Gýda Maddeleri (Kg) Hayvansal Gýda Maddeleri (Kg) Kuru Meyveler (Kg) Yaþ Meyveler (Kg) Meyve Çekirdekleri (Kg) Orman Ürünleri (Kg) Canlý Hayvanlar Büyük Baþ (Adet) Küçük Baþ (Adet) Kümes Hayvanlarý Piliç (Kg) Piliç (Adet) Ham Deriler Çeþitli Maddeler (Kg) Pamuk (Kg) Pamuk Çiðitli (Kg) GENEL TOPLAM 2010 Miktar 997.354.584 43.147.102 -42.087.117 1.121.400 73.300 748.060 38.473.731 263.591 108.832.009 -3.524.193 Deðer ( TL) 438.677.781 25.100.969 -33.240.645 55.175 285.534 561.928 17.365.226 2.022.784 79.132.312 -4.303.265 Miktar 1.032.199.703 41.411.632 43.217 133.595.993 583.964 619.091 1.980.972 44.723.798 2.982.828 106.010.166 5.880 1.951.476 Deðer ( TL) 501.781.039 26.686.530 91.883 98.913.709 23.359 2.570.071 2.029.149 17.022.765 7.818.771 72.996.481 12.348 2.609.801 940 5.541 1.212.333 629.669 1.084 4.389 2.026.915 659.734 1.485.203 -- 4.353.618 -- 602.718 122.791 1.821.488 79.596 1.533.087 21.139.371 10.575.575 1.270.364.804 168.804 43.465.140 8.085.430 658.660.613 -32.071.093 19.204.506 1.418.115.301 -108.531.289 26.551.967 872.226.895 Kaynak: Tarsus Ticaret Borsasý MERSÝN TOPTANCI HALÝNÝN ÝÞLEM HACMÝ (TL) Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk TOPLAM 2009 10.572.060 10.880.200 11.327.330 10.964.900 16.576.400 20.195.590 19.454.670 12.328.400 8.684.400 8.810.200 10.269.150 11.802.260 151.865.560 2010 12.029.730 10.273.570 10.664.470 22.285.050 24.536.910 30.098.960 25.105.140 15.751.450 12.622.000 16.541.700 20.738.250 18.628.635 219.275.865 Kaynak: Mersin Büyükþehir Belediyesi Toptancý Hal Müdürlüðü 94 2010 EKONOMÝK YAPI > TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ EKONOMÝK RAPOR 2010 YILINDA ÝLÝMÝZ TOPTANCI HALLERÝNDE EN ÇOK ÝÞLEM GÖREN TAZE SEBZE MÝKTARI Ton Cinsi Bakla Barbunya Bezelye Biber (Sivri-Dolma) Domates Fasulye Havuç Ispanak Kabak Karnabahar Kurusoðan Lahana Patates Patlýcan Pýrasa Roka Salatalýk Turp Yeþil Soðan Mersin 588 1.161 32.218 39.226 6.319 2.474 10.235 11.967 2.162 15.562 1.644 20.691 19.833 3.338 17.226 Tarsus 18.570 4.734 822 1.270 9.140 1.840 630 Silifke 5 106 614 76 12 32 72 715 162 15.235 5.638 760 137 12.324 450 125 451 Bozyazý 0,5 17,5 123,9 963,8 1031,4 Erdemli 2 25.141 22,7 0,2 6,3 3,1 860,8 Kazanlý 3.150 1.180 25 150 25 150 250 100 150 500 Aydýncýk 89 23 13.888 22.982 Anamur 0,6 15 349 7 12 2.646 573 Kaynak: Mersin Büyükþehir Hal Müdürlüðü ile Yukarýda Yer Alan Ýlçelerin Hal Müdürlükleri 95 2010 EKONOMÝK YAPI > TÝCARET BORSALARI VE TOPTANCI HALLERÝ EKONOMÝK RAPOR 2010 YILINDA ÝLÝMÝZ TOPTANCI HALLERÝNDE EN ÇOK ÝÞLEM GÖREN BAÞLICA TAZE MEYVE MÝKTARI Ton Cinsi Armut Avokado Ayva Çaðla Çilek Dut Elma Erik Greyfurt Hurma Karpuz Kavun Kayýsý Kiraz Kivi Limon Mandalin Muz Nar Pepino Portakal Þeftali Üzüm Mersin (Murt) Yeni Dünya Mersin Tarsus Silifke Bozyazý Erdemli Kazanlý 600 Aydýncýk 200 792 252 1.249 16.531 3.002 14.616 6.280 1.982 1.039 29.011 14.138 783 2.728 880 315 318 350 2.640 1.850 750 2.585 2.183 540 202 5 3 170 65 21 257 80 86 66 91 6.872 0,4 7 307 2 61 1 1 500 650 30 30 100 20 750 30 200 174 8.404 7.661 4.887 3.275 1.470 3.795 142 63 20 2 8 42 0,3 500 100 50 25 670 2 173 Kaynak: Mersin Büyükþehir Hal Müdürlüðü ile Yukarýda Yer Alan Ýlçelerin Hal Müdürlükleri 96 14 Anamur 1 Mut 6 8.410 13 1 5 0,3 0,8 33 4 80 5 4.225 6 100 3 4 0,2 1.329 7.051 2010 EKONOMÝK YAPI > TURÝZM EKONOMÝK RAPOR TURÝZM Mersin ili, coðrafi konumu itibariyle, Akdeniz Bölgesinin Çukurova bölümünün batýsýnda Doðu Akdeniz Havzasýnýn önemli bir bölümünü kapsamaktadýr. 330 km.lik sahil þeridiyle, Türkiyenin en uzun sahil þeritlerinden birine sahiptir. Tarsustan Anamura kadar, antik kentleri, tarihi ve doðal deðerleri, ören yerleri ile Mersin, bir turizm kenti potansiyeline sahiptir. Ýlimizde, turizmin çeþitlendirilerek geliþtirilmesi, bütün bir yýla yaygýn her mevsim turizm yapýlmasý için; kongre ve teþvik Turizmi, dað, yayla ve kýþ turizmi, inanç, kültür turizmi, termal turizmi, deniz, yat turizmi, eko turizmi gibi turizm çeþitleri ile Silifke-Taþucu-Anamur-Antalya arasý karayolu projesi, Karboðazý Kýþ Sporlarý Turizm Merkezi Projesi açýða çýkarýlmamýþ turizm ve kültürel deðerlerin turizme kazandýrýlmasý, tanýtýlmasý ve geliþtirilmesi projeleri gibi projeler ve ilimizde ilan edilen sekiz adet Turizm Merkezi ve Bölgesinin entegreli olarak ele alýnarak, sözü edilen turizm potansiyellerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir. 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ BELEDÝYE BELGELÝ KONAKLAMA TESÝSLERÝNÝN ÝLÇELERE GÖRE DAÐILIMI Ýlçeler Otel Motel Pansiyon Apart Sosyal Kamp Toplam Tesis Oda Daire Çadýr Karavan Bungalov Yatak Otel Tesis Mokamp Sayýsý Mezitli 1 2 3 203 422 Yeniþehir 1 1 2 186 372 Toroslar 1 1 72 144 Akdeniz 29 29 731 1.318 Silifke 28 8 61 2 3 102 1.712 65 90 4.789 Erdemli 10 19 101 130 2.296 9.745 Tarsus 6 6 118 205 Anamur 18 5 9 4 3 39 573 90 12 1.284 Bozyazý 2 2 50 134 Aydýncýk 1 1 30 114 Gülnar 2 2 42 102 Mut 3 3 46 113 Çamlýyayla 1 1 2 43 97 Toplam 102 32 173 8 1 6 322 6.102 155 90 12 18.839 Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 97 2010 EKONOMÝK YAPI > TURÝZM EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ TURÝZM ÝÞLETME BELGELÝ KONAKLAMA TESÝSLERÝ Bulunduðu Yer Mersin Mersin Mersin-Mezitli Mersin-Silifke Mersin-Silifke Mersin-Bozyazý Mersin Mersin-Kýzkalesi Mersin-Tarsus Mersin Mersin-Erdemli Mersin-Bozyazý Mersin Mersin-Erdemli Mersin-Anamur Mersin-Erdemli Mersin-Silifke Mersin-Erdemli Mersin-Erdemli Mersin-Mut Mersin-Mut Mersin Mersin Mersin-Erdemli Mersin Mersin-Silifke Mersin-Silifke Mersin Mersin-Anamur Mersin-Kýzkalesi Mersin-Erdemli Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin-Anamur Mersin-Silifke Mersin-Erdemli TOPLAM Tesisin Adý Hiltonsa Oteli Mersin Oteli Sahil Martý Altýn Orfoz Oteli Pinepark Holiday Cl. Anemurion Otel Gondol Oteli Club Hotel Barbarossa Tarsus Þelale Oteli Nobel Oteli Kilikya Oteli Mamure Otel Büyük Yalçýn Otel Olbios Marina Resort Grand Hermes Hotel Eylül Hotel Mediterrenean Otel Admiral Otel Korykos Otel Neslihan Otel Bulutbey & Spa Oteli Mistur Oteli Gökhan Oteli Ya-Ka Oteli-K.Kalesi Park Hotel Yalçýn Göksu Oteli Tolya Otel Yaþat Oteli Luna Piena Otel Angel Saadet Oteli Davut Otel Kar Otel Kardelen Otel Akdeniz Otel Grand Aktaþ Oteli Yan Oteli Ýntermot-Boðsak Merada Apart Otel Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 98 Sýnýfý ***** **** **** **** **** **** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** * * * Motel Apart Otel Kapasitesi Oda Yatak 189 378 102 207 61 122 112 232 68 232 74 150 78 140 79 158 50 104 72 144 75 162 40 80 72 144 84 204 70 140 79 170 58 116 63 141 25 50 41 96 20 56 68 120 28 56 15 30 30 59 24 50 25 50 39 81 32 68 12 24 15 30 30 60 67 134 36 61 40 80 21 42 65 134 168 554 2.227 4.859 2010 EKONOMÝK YAPI > TURÝZM EKONOMÝK RAPOR 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ TURÝZM YATIRIM BELGELÝ TESÝSLER Bulunduðu Yer Mersin-Erdemli Mersin-Erdemli Mersin-Erdemli Mersin-Tarsus Mersin-Silifke Mersin-Silifke Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Erdemli Mersin-Silifke Mersin-Silifke Mersin-Silifke Mersin-Mezitli Mersin-Mezitli Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Bozyazý Mersin-Gülnar Mersin-Anamur Mersin-Tarsus Mersin-Mezitli Mersin-Yeniþehir Mersin-Erdemli Mersin-Anamur Mersin-Erdemli Mersin-Erdemli Mersin-Silifke Mersin-Erdemli Mersin-Toroslar Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Mersin-Tarsus Tesisin Adý Otel Den-Þah Neoplis Otel Kervan Otel Limmer Tarsus Otel&Resort Combatsun Otel Valentine Otel Gloria Soloi Golf Resort CK Tatil Köyü Gloria Sandon Otel Limmer Otel&Resort Öz De Otel Selefkos Resort Hotel Göknar Butik Otel Susanoðlu Resort Otel Yücesoy Atlantis Otel Grand Martý Otel Dream of Cleopatra Ýç Otel Antbel Limmer Tarsus Otel&Resort Gloria Kydnos Saðlýk Merkezi Ýç Hotels Antbel Tarsus Mamure Otel Otel Erdað Grand Ful-Ta Otel Limmer Otel&Resort Jasmin Court Otel Mislina Otel Akboða Otel Alataþ Otel Pal Otel Denizkumu Oteli Jasmin Court Apart Otel Neoplis Apart Otel Arslanköy Turizm Konaklama Tesisi Limmer Golf Gloria Soloi Golf Resort Gloria Kydnos Saðlýk Merkezi Ýç Günübirlik Tesis Türü Otel Otel Otel Tatil Köyü Otel Otel Tatil Köyü Tatil Köyü Otel Tatil Köyü Otel Otel Butik Otel Otel Otel Otel Tatil Köyü Otel Otel Tatil Köyü Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Otel Apart Apart Dað Evi Golf Tesisi Golf Tesisi Saðlýklý Yaþam Tesisi Günübirlik Tesis Sýnýfý 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 5 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz Butik Otel 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 4 Yýldýz 3 Yýldýz 3 Yýldýz 3 Yýldýz 2 Yýldýz 2 Yýldýz 2 Yýldýz Oda 120 190 125 400 130 374 150+50Ap. 475 499 400 101 82 33 84 70 88 475 477 100 100 477 85 155 49 100 30 40 52 32 23 30 39 Ap 1.221 Ap. 10 Dað Evi - Kapasitesi Yatak 240 420 408 800 262 988 400 1.000 1.000 800 236 170 66 224 140 206 1.000 1.000 200 200 1.000 175 338 100 200 60 64 104 70 46 60 78 2.424 20 - Lokanta 650 1.130 330 800 1.000 1.040 650 1.000 1.200 800 150 250 250 320 500 673 1.000 1.000 550 350 1.000 200 900 550 550 290 50 50 50 680 150 400 Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 99 2010 EKONOMÝK YAPI > TURÝZM EKONOMÝK RAPOR 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ TURÝZM ÝÞLETME BELGELÝ YEME-ÝÇME TESÝSLERÝ Bulunduðu Yer Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin-Silifke TOPLAM Tesisin Adý Ali Baba Kordon Þimal Yýldýzý Öz Tropicana Bar Grand Deniz Yýldýzý Botanik Garden Begonvil Restoran Kafe Miz Sýnýfý 2. Sýnýf Yüzer (Yeme-Ýçme) 2. Sýnýf 2. Sýnýf 1. Sýnýf Özel Tesis Kapasitesi 80 Kiþilik 104 Kiþilik 25 Kiþilik 150 Kiþilik 80 Kiþilik 150 Kiþilik 100 Kiþilik 689 Kiþilik Türü Lokanta-Bar Yüz. Tesis Bar Lokanta Lokanta Lokanta Özel Tesis Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü Ýlimizde 6.866 oda, 14.499 yatak kapasiteli 39 adet turizm yatýrým belgeli tesis, 7 adet 689 kiþi kapasiteli turizm iþletme belgeli yeme-içme tesisleri bulunmaktadýr. Mersinde belediye iþletme belgeli konaklama tesisi sayýsý 322 iken, turizm iþletme belgeli konaklama tesisi sayýsý 38dir. Turizm iþletme belgeli konaklama tesislerinden alýnan cevaplara göre; 2010 yýlýnda ortalama doluluk oraný %43 olup, geçen seneye göre 1 puanlýk azalýþ söz konusu olmuþtur. % TURÝZM ÝÞLETME BELGELÝ TESÝSLERÝN DOLULUK ORANLARI 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2009 2010 Ocak 38,2 33,3 Þubat 44,0 37,1 Mart 37,5 35,4 Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 100 Nisan 39,2 41,3 Mayýs Haziran Temmuz Aðustos 39,9 41,4 61,1 52,7 40,1 44,0 69,3 57,9 Eylül 36,2 53,0 Ekim 37,3 38,5 Kasým 36,6 34,8 Aralýk 36,7 34,5 2010 EKONOMÝK YAPI > TURÝZM EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI ÝLÝMÝZ DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ-ÇIKIÞ YAPAN ZÝYARETÇÝ SAYISI GÝRÝÞ Aylar Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk TOPLAM Yerli 7.318 5.269 5.625 7.803 9.096 12.902 17.279 12.097 10.838 7.914 15.098 6.221 117.460 ÇIKIÞ Yabancý 572 556 955 1.003 1.213 1.833 4.118 3.016 1.765 1.118 1.670 976 18.795 Yerli 7.273 8.430 7.380 8.750 9.532 9.623 14.557 12.633 15.014 9.745 13.223 7.418 123.578 Yabancý 607 663 877 1.123 1.246 1.573 2.902 3.585 2.908 1.468 1.675 957 19.584 TOPLAM Giriþ 7.890 5.825 6.580 8.806 10.309 14.735 21.397 15.113 12.603 9.032 16.768 7.197 136.255 Çýkýþ 7.880 9.093 8.257 9.873 10.778 11.196 17.459 16.218 17.922 11.213 14.898 8.375 143.162 Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü ÝLÝMÝZ DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ YAPAN ZÝYARETÇÝLERÝN DAÐILIMI 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 2010 yýlýnda ilimiz deniz sýnýr kapýlarýndan giriþ yapan yerli ve yabancý ziyaretçilerin sayýsý 2009 yýlýna göre %6 oranýnda artmýþtýr. Söz konusu artýþ, giriþ yapan yerli ziyaretçi sayýsýnda %5, yabancý ziyaretçi sayýsýnda %12 olarak gerçekleþmiþtir. 2010 yýlýnda ilimiz deniz sýnýr kapýlarýndan giriþ yapan ziyaretçilerin sayýsýnýn geçen yýlýn üzerinde bir seyir izlediði, Temmuz ayýnda yýlýn en yüksek seviyesine ulaþtýðý görülmektedir. Kasým ayýnda ise bayram tatili olmasýnýn da etkisiyle özellikle yerli turist sayýsýndaki artýþ, giriþ yapanlarýn sayýsýnda yükseliþe neden olmuþtur. Ýlimiz deniz sýnýr kapýlarýndan giriþ yapan yabancý ziyaretçilerin ülke gruplarýna göre daðýlýmý incelendiðinde, Avrupa ve Asya ülkelerinden gelen ziyaretçilerin sayýsýnýn arttýðý, Afrika ülkelerinde önemli bir deðiþim olmadýðý, Okyanusya ve Kutup Bölgeleri, Amerika ile Diðer Ülkelerde ise az da olsa artýþ olduðu görülmektedir. 101 2010 EKONOMÝK YAPI > TURÝZM EKONOMÝK RAPOR MERSÝN DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ YAPAN YABANCI ZÝYARETÇÝLERÝN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI Ülke Gruplarý Avrupa Avrupa Birliði Diðer Avrupa Ülkeleri Afrika Kuzey Afrika Diðer Afrika Ülkeleri Amerika Kuzey Amerika Orta Amerika ve Karayipler Güney Amerika Asya Yakýn ve Orta Doðu Asya Ülkeleri Diðer Asya Ülkeleri Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Avustralya ve Yeni Zelanda Diðer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diðer Ülkeler Toplam 2009 13.821 2.738 11.083 102 95 7 667 667 1.358 1.234 124 103 103 799 16.850 2010 15.671 2.935 12.736 81 57 24 240 209 2 29 2.524 1.945 579 117 117 162 18.795 Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü MERSÝN DENÝZ SINIR KAPILARINDAN GÝRÝÞ YAPAN ZÝYARETÇÝLERÝN BAZI ÜLKELERE GÖRE DAÐILIMI Uyruðu Ýngiltere A.B.D. Almanya Yunanistan Bulgaristan Romanya Ukrayna Gürcistan Rusya Fed. Diðer Ülkeler Yabancý Toplamý KKTC Toplamý Türk Toplamý Genel Toplam 2009 TOPLAM 768 638 543 502 436 369 332 265 250 3.320 7.423 9.427 112.193 129.043 Kaynak: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü 102 Uyruðu Ýngiltere Bulgaristan Yunanistan Suriye Almanya Romanya Ukrayna Rusya Fed. Ýran Diðer Ülkeler Yabancý Toplamý KKTC Toplamý Türk Toplamý Genel Toplam 2010 TOPLAM 801 679 628 621 563 540 344 313 307 3.412 8.208 10.587 117.460 136.255 2010 EKONOMÝK YAPI > MADENCÝLÝK EKONOMÝK RAPOR MADENCÝLÝK MERSÝN ÝLÝ MADEN VE ENERJÝ KAYNAKLARI Cinsi Bakýr Kurþun Çinko Kurþun,Çinko Barit Barit Demir Demir Demir Demir Demir Dolomit Yeri Açýklamalar Anamur - Ortakonuþ Tenör %1 S, %22 Pb %28 Zn Tarsus-Çiðdemgölü Anamur - Aþaðýkuren Ky. Silifke - Torul - Çýlbayýr Ky. Silifke - Pelitpýnarý Sahasý Gülnar-Kocaþlý Grubu (Yanýþlý,Besi T.,Taþbaþý T.) Gülnar - Dedeler Sahasý Gülnar - Örendüzü Zuhuru Anamur - Melleç Yataðý Aydýncýk Yataðý %16.75 Zn, %57.19 Pb %94.15 BaSO4 %77-96 BaSO4 %24-39 Fe2O3 %16-50 Fe2O3 %40-57 Fe2O3 %35 Fe2O3 %50 Fe2O3 %19.5 MgO Dolomit Silifke Yataðý %19.45 MgO Fosfat %2.15-20.83 P2O5 Dolomit Dolomit Anamur-Pembecik, Bahçekayaðý, Tekmen, Karaharnup, Lenger Ky. Aslanköy Yataðý Silifke - Ovacýk Yataðý 21.000 ton görünür+muhtemel 2.250 ton görünür rezerv 70.000 ton görünür+muhtemel 1.000.000 ton görünür+muhtemel 550.000 ton görünür+muhtemel Cevher 750 m. uzunluk ve 100 m. geniþliktedir. 5-30 cm. kalýnlýðýnda 90.000 ton muhtemel 9.841.717.818 ton görünür+muhtemel 21.287.606.880 ton mümkün rezerv 75.240.000.ton görünür 192.199.366 ton muhtemel Küçük mercekler þeklinde zuhurlar Krom Manyezit Manyezit Çimento Çimento Ýl Geneli Mut - Çatalköy Tarsus - Sarýkavak Ky. Mersin - Merkez Silifke - Taþucu Sahasý Linyit Tarsus - Çamlýyayla Sýcak Su Güneyyolu Kuvars Kumu Kuvarsit Tarsus Ovacýk Tuz Yenice-Arap Ali Yataðý %54 CaO, %0.24 MgO %32.14 CaO, %19.45 MgO, %0.50 SiO2, %0.76 Fe2O3 %10-48 Cr2O3 %45 MgO %46 MgO 10.000 ton rezerv 220.000.000 ton görünür+muhtemel 1.5-2 milyon ton görünür+muhtemel 100.000 ton muhtemel 36.642 ton görünür+muhtemel 111.000.000 ton marn Su: %19.00 Kül: %35.00 Kükürt: %3.5 AID K kal/kg: 2.300 Sýcaklýk: 34.5-37.5 °C Debi: 1.6 lt/sn. Potansiyel: 0.02 MWt Milyonlarca ton, detaylý etüde ihtiyaç var Ovacýk ilçesinde çok yaygýn olarak bulunur. %95 NACl, %5nCaSO4 Kapalý iþletme 4.458 ton görünür rezerv Kullaným alaný kaplýca 64 milyon ton görünür rezerv Kaynak : M.T.A. Genel Müdürlüðü Doðu Akdeniz Bölge Müdürlüðü Mersin ilinin %87si daðlarla kaplý bir yapýdadýr. Orta Toroslarýn ilin bütünü içerisinde yer almasý nedeniyle madencilik yönünden zengin kaynaklar ihtiva ettiði söylenmekte, ancak yeterli araþtýrmalarýn tamamlanmamasýndan dolayý fiili durum bunu yansýtmamaktadýr. Ýlde çýkartýlan Demir Ýskenderun Demir Çelik Fabrikalarýnda iþlenmekte ve linyit de Ýç Anadolu yöresine gönderilmektedir. Demir yataklarý Anamur, Gülnar ve Silifke ilçelerinde; krom il genelinde, linyit Tarsus Çamlýyaylada bulunmaktadýr. 103 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > MÝLLÝ GELÝR EKONOMÝK RAPOR MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER MÝLLÝ GELÝR CARÝ FÝYATLARLA-GSYÝH Türkiye GSYÝH (Milyon TL.) 52.224.945.129 77.415.272.307 124.583.458.276 178.412.438.499 YIL 1998 1999 2000 2001 Mersin GSYÝH (Milyon TL.) 1.419.094.404 2.181.421.253 3.424.605.768 5.040.086.494 Mersin'in GSYÝH Ýçindeki Payý (%) 2,7 2,8 2,7 2,8 Mersin'in GSYÝH Geliþme Hýzý (%) 78 53,7 57 47,2 Kaynak: TÜÝK SABÝT FÝYATLARLA- GSYÝH (1987 FÝYATLARIYLA) Türkiye GSYÝH (Milyon TL.) 116.113.609 110.645.883 118.789.113 109.885.336 YIL 1998 1999 2000 2001 Mersin GSYÝH (Milyon TL.) 3.001.226 2.950.785 3.079.797 2.948.871 Mersinin GSYÝH Ýçindeki Payý (%) 2,6 2,7 2,6 2,7 Mersin'in GSYÝH Geliþme Hýzý (%) 2,6 -1,7 4,4 -4,3 Kaynak: TÜÝK ÝLLERÝN GSYÝH ÝÇÝNDEKÝ PAYLARI (SABÝT FÝYATLARLA) ÝSTANBUL; 21,5% ANKARA ; 7,7% ADANA ; 2,9% ANTALYA; 2,7% MERSÝN ; 2,7% Diðer; 11,5% KONYA; 2,1% HATAY ; 1,6% GAZÝANTEP; 1,5% DÝÐER ÝLLER ; 56,4% KAHRAMANMARAÞ; 1,0% CARÝ FÝYATLARLA DOLAR CÝNSÝNDEN KÝÞÝ BAÞINA DÜÞEN GSYÝH YIL 1998 1999 2000 2001 Kaynak: TÜÝK 104 Türkiye $ 3.176 2.847 2.941 2.146 Geliþme Hýzý % 5 -10,3 3,3 -3,7 Mersin $ 3.579 3.299 3.297 2.452 Geliþme Hýzý % 2,4 -7,8 -0,06 -25,6 Mersin Sýra No 18 16 17 16 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > MÝLLÝ GELÝR EKONOMÝK RAPOR 2001 YILI CARÝ FÝYATLARLA ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE GSYÝH Sektörler 1. Tarým a. Çiftçilik ve hayvancýlýk b. Ormancýlýk c. Balýkçýlýk 2. Sanayi a. Madencilik ve taþocakçýlýðý b. Ýmalat sanayii c. Elektrik, gaz, su 3. Ýnþaat 4. Ticaret a. Toptan ve perakende ticaret b. Otel, lokanta hizmetleri 5. Ulaþtýrma ve haberleþme 6. Mali kuruluþlar 7. Konut sahipliði 8. Serbest meslek ve hizmetler 9. (Eksi) Ýzafi banka hizmetleri 10. Sektörler toplamý (1-9) 11. Devlet hizmetleri 12. Kâr amacý olmayan özel hizmet kuruluþlarý 13. Toplam (10 + 11 + 12) 14. Ýthalat vergisi 15. GSYÝH (Alýcý fiyatlarýyla) (13+14) Deðer 000 000 TL 948.054.884 914.791.364 20.923.904 12.339.616 1.343.014.636 6.714.167 1.279.123.123 57.177.346 126.792.847 877.158.357 691.695.264 185.463.093 674.697.030 125.998.772 222.776.511 174.008.316 52.473.280 4.440.028.071 366.865.898 5.248.905 4.812.142.875 227.943.619 5.040.086.494 Sektör Paylarý (%) 18,8 18,2 0,4 0,2 26,6 0,1 25,4 1,1 2,5 17,4 13,7 3,7 13,4 2,5 4,4 3,5 1,0 88,1 7,3 0,1 95,5 4,5 100,0 Geliþme Hýzý (%) 28,8 29,1 18,3 25,3 69,1 228,2 67,6 97,8 29,4 46,6 45,1 52,6 51,7 23,3 48,9 50,0 138,5 47,2 53,2 91,6 47,7 37,6 47,2 Kaynak : TÜÝK GSYÝH'NIN SEKTÖREL OLARAK DAÐILIMI Ulaþtýrma ve Haberleþme 13% Devlet Hizmetleri 7% Tarým 19% Ticaret 17% Kaynak : TÜÝK Ýnþaat Sanayi 3% Diðerleri 14% Sanayi 27% 105 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > MÝLLÝ GELÝR EKONOMÝK RAPOR 20062008 YILLARI ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ CARÝ FÝYATLARLA GAYRÝSAFÝ KATMA DEÐERÝ (1.000 TL.) ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARI Tarým Sanayi Hizmetler Gayri Safi Katma Deðer TÜRKÝYE MERSÝN 2006 2007 2008 2006 2007 2008 62.662.754 64.331.717 72.274.585 4.466.842 5.014.007 5.262.912 188.646.805 209.515.201 232.475.082 6.307.753 7.191.925 8.042.157 417.108.706 480.537.624 549.835.548 16.405.820 18.502.708 20.815.049 668.418.265 754.384.542 854.585.214 27.180.415 30.708.639 34.120.118 Kaynak : TÜÝK 2008 yýlý iktisadi faaliyet kollarýna göre gayri safi katma deðer Türkiye genelinde 855 milyar TL'dir. TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde ise 34 milyar TL'dir. TR 62 (Adana, Mersin) bölgesi için gayri safi katma deðerin iktisadi faaliyet kollarýna göre daðýlýmýnda 20,8 milyar TL (%61) ile hizmetler ilk sýrada yer alýrken, hizmetleri 8 milyar TL (%23,6) sanayi ve 5,3 milyar TL (%15,4) ile tarým sektörü takip etmektedir. 2006-2008 döneminde TR 62 (Adana, Mersin) bölgesinde faaliyet kollarýna göre gayri safi katma deðer paylarýna bakýldýðýnda hizmetler ve sanayi sektörünün paylarýnýn arttýðý, tarým sektörünün payýnda da azalýþ olduðu görülmektedir. 2006-2008 YILLARI ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ GAYRÝ SAFÝ KATMA DEÐER PAYLARI 100% 80% 60,4 60,3 61 23,2 23,4 23,6 16,4 16,3 15,4 2006 2007 2008 60% 40% 20% 0% Kaynak : TÜÝK Tarým Sanayi Hizmetler 20062008 YILLARI ÝKTÝSADÝ FAALÝYET KOLLARINA GÖRE TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ GAYRÝ SAFÝ KATMA DEÐERÝNÝN TÜRKÝYE ÝÇERÝSÝNDEKÝ PAYI 2006 2007 2008 7.1 7.8 7.3 Tarým 3.3 3.4 3.5 Sanayi 3.9 3.9 3.8 Hizmetler 4.1 4.1 4.0 Gayri Safi Katma Deðer 6 6 6 TR62 (ADANA, MERSÝN) Bölgesi Sýra No Kaynak : TÜÝK 106 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > MÝLLÝ GELÝR EKONOMÝK RAPOR Bölgesel gayri safi katma deðer hesaplarýna göre TR 62 alt bölgesinde yer alan Adana ve Mersin illerinin Türkiye geneli içerisindeki payý %4'dür. Ülkemizde üretilen her 100 liralýk katma deðerin 4 lirasý Bölgemiz kaynaklýdýr. Söz konusu oran ile TR 62 alt bölgesi 26 bölge içerisinde 6.sýrada yer almaktadýr. Bölgesel gayri safi katma deðer hesaplarýný sektörel olarak incelediðimizde, tarým sektöründe Bölgemiz tarafýndan üretilen %7,3'lük katma deðer ile 26 bölge içerisinde ikinci sýrada, sanayi sektöründe üretilen %3,5 ile 8.sýrada, hizmetler sektöründe ise %3,8'lik pay ile 7. sýradadýr. 20062008 YILLARI TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ KÝÞÝ BAÞINA DÜÞEN GAYRÝ SAFÝ KATMA DEÐERÝ Kiþi baþýna GSKD (TL) Kiþi baþýna GSKD ($) Sýra 2006 7.674 5.327 12 2007 8.569 6.593 12 2008 9.431 7.363 12 Kaynak : TÜÝK TR 62 (Adana, Mersin) bölgesinde kiþi baþýna düþen gayri safi katma deðer 20062008 yýllarý arasýnda sýrasýyla 5.327, 6.593 ve 7.363 $ olarak gerçekleþmiþtir. 26 Bölge içersinde TR62 (Adana, Mersin) bölgesi 12. sýrada yer almaktadýr. 107 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > FÝYAT ENDEKSLERÝ EKONOMÝK RAPOR FÝYAT ENDEKSLERÝ KENTSEL YERLER TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ÝNDEKSÝ DEÐÝÞÝM ORANLARI ( % ) (2003 = 100) TR62 (Adana, Mersin*) Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk Bir Önceki Aya Göre Deðiþim Oraný 2009 0,36 -0,03 1,32 0,80 1,10 -0,39 0,51 0,25 0,40 1,98 1,19 0,76 2010 1,67 2,08 0,12 1,11 -0,76 -1,13 -0,48 0,95 1,73 2,39 -0,40 -0,27 Bir Önceki Yýlýn Aralýk Ayýna Göre Deðiþim Oraný 2009 0,36 0,33 1,66 2,47 3,60 3,19 3,71 3,97 4,39 6,46 7,72 8,55 2010 1,67 3,78 3,90 5,06 4,26 3,08 2,58 3,55 5,35 7,86 7,43 7,13 Bir Önceki Yýlýn Ayný Ayýna Göre Deðiþim Oraný 2009 9,41 7,40 7,83 6,84 5,76 6,56 6,27 6,73 6,78 6,17 6,98 8,55 2010 9,95 12,27 10,94 11,28 9,24 8,43 7,36 8,11 9,54 9,98 8,25 7,13 12 Aylýk Ortalamalara Göre Deðiþim Oraný 2009 10,20 10,05 9,97 9,79 9,36 9,05 8,57 8,25 7,95 7,48 7,18 7,09 2010 7,16 7,57 7,84 8,22 8,50 8,65 8,74 8,84 9,07 9,38 9,48 9,35 (*): TR62 : Ýstatistik amaçlý bölge sýnýflamasý Adana ve Mersin illerine göre düzenlenmiþtir. Kaynak: TÜÝK KENTSEL YERLER TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ÝNDEKSÝ DEÐÝÞÝM ORANLARI (%) (2003 = 100) Bir Önceki Aya Göre Deðiþim Oraný TÜRKÝYE Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk Kaynak: TÜÝK 108 2009 0,29 -0,34 1,10 0,02 0,64 0,11 0,25 -0,30 0,39 2,41 1,27 0,53 2010 1,85 1,45 0,58 0,60 -0,36 -0,56 -0,48 0,40 1,23 1,83 0,03 -0,30 Bir Önceki Yýlýn Aralýk Ayýna Göre Deðiþim Oraný 2009 0,29 -0,06 1,05 1,07 1,71 1,83 2,08 1,78 2,18 4,64 5,96 6,53 2010 1,85 3,32 3,93 4,55 4,17 3,59 3,09 3,50 4,77 6,69 6,72 6,40 Bir Önceki Yýlýn Ayný Ayýna Göre Deðiþim Oraný 2009 9,50 7,73 7,89 6,13 5,24 5,73 5,39 5,33 5,27 5,08 5,53 6,53 2010 8,19 10,13 9,56 10,19 9,10 8,37 7,58 8,33 9,24 8,62 7,29 6,40 12 Aylýk Ortalamalara Göre Deðiþim Oraný 2009 10,54 10,41 10,29 9,98 9,49 9,08 8,52 7,99 7,52 6,95 6,53 6,25 2010 6,16 6,38 6,53 6,87 7,20 7,41 7,59 7,83 8,16 8,45 8,59 8,57 Bir Önceki Aya Göre Oraný (%) Kaynak: TÜÝK Ana Harcama Gruplarý Gýda ve Alkolsüz Ýçecekler Alkollü Ýçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabý Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diðer Yakýtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakim Hizmetleri Saðlýk Ulaþtýrma Haberleþme Eðlence ve Kültür Eðitim Lokanta ve Oteller Çeþitli Mal ve Hizmetler Gýda ve Alkolsüz Ýçecekler Alkollü Ýçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabý Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diðer Yakýtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakim Hizmetleri Saðlýk Ulaþtýrma Haberleþme Eðlence ve Kültür Eðitim Lokanta ve Oteller Çeþitli Mal ve Hizmetler Ocak 1,33 21,00 -7,79 1,41 0,78 -0,12 3,02 -0,23 0,48 0,00 0,97 -0,51 1,33 21,00 -7,79 1,41 0,78 -0,12 3,02 -0,23 0,48 0,00 0,97 -0,51 Þubat 6,18 4,13 -5,37 0,51 0,04 -0,38 1,44 0,10 -0,29 0,00 1,77 0,63 7,60 26,00 -12,74 1,93 0,82 -0,49 4,51 -0,13 0,19 0,00 2,75 0,12 Mart -0,05 0,01 -4,31 0,11 0,04 0,04 0,83 3,30 -0,31 0,00 2,44 0,68 7,54 26,00 -16,50 2,04 0,86 -0,46 5,37 3,16 -0,12 0,00 5,26 0,80 Nisan 1,01 -0,03 14,52 0,13 0,79 0,57 0,10 -4,91 -1,22 -0,05 1,34 -0,04 8,62 25,97 -4,38 2,17 1,66 0,11 5,48 -1,90 -1,34 -0,05 6,67 0,75 Mayýs -5,88 0,01 12,98 0,15 0,37 0,00 -0,09 -1,36 -0,34 0,61 1,37 1,36 2,24 25,98 8,03 2,33 2,03 0,11 5,39 -3,24 -1,67 0,56 8,14 2,12 Haziran -4,59 -0,01 0,65 0,35 0,31 0,00 -0,20 0,73 0,21 1,27 0,45 -0,25 -2,46 25,97 8,73 2,69 2,35 0,11 5,18 -2,53 -1,47 1,84 8,63 1,86 Temmuz -0,25 0,01 -7,16 0,25 1,18 0,28 0,78 -0,11 -0,55 0,26 0,37 -1,90 -2,71 25,97 0,95 2,94 3,56 0,39 6,00 -2,64 -2,01 2,10 9,03 -0,07 Aðustos 5,07 0,00 -3,85 -0,38 -0,04 -0,30 -0,31 -0,95 -0,07 0,27 -0,01 -0,55 2,22 25,98 -2,95 2,55 3,51 0,09 5,67 -3,56 -2,08 2,37 9,02 -0,62 Eylül 6,43 -0,57 -5,09 0,75 0,65 0,05 0,09 -1,85 0,10 1,24 2,24 1,42 8,79 25,26 -7,88 3,32 4,18 0,14 5,77 -5,34 -1,98 3,64 11,46 0,79 Ekim 5,75 -0,57 8,06 0,30 -0,33 0,05 0,06 -0,64 -0,63 -0,32 2,03 1,49 15,05 24,55 -0,46 3,63 3,84 0,19 5,84 -5,94 -2,59 3,30 13,72 2,29 Kasým -2,78 0,64 2,59 0,80 0,25 0,00 0,58 0,29 -0,39 0,00 0,14 0,73 11,85 25,35 2,12 4,46 4,09 0,19 6,45 -5,67 -2,98 3,30 13,88 3,04 TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ENDEKSÝ VE DEÐÝÞÝM ORANI (%) (2003=100) Aralýk -2,67 0,01 0,54 1,18 0,15 0,02 1,05 2,67 -0,53 0,00 -0,04 2,03 8,87 25,36 2,67 5,70 4,25 0,20 7,57 -3,15 -3,49 3,30 13,84 5,13 EKONOMÝK RAPOR Bir Önceki Yýlýn Aralýk Ayýna Göre Deðiþim (%) 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > FÝYAT ENDEKSLERÝ 109 110 Bir Önceki Yýlýn Ayný Ayýna Göre (%) Ana Harcama Gruplarý Gýda ve Alkolsüz Ýçecekler Alkollü Ýçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabý Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diðer Yakýtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakim Hizmetleri Saðlýk Ulaþtýrma Haberleþme Eðlence ve Kültür Eðitim Lokanta ve Oteller Çeþitli Mal ve Hizmetler Gýda ve Alkolsüz Ýçecekler Alkollü Ýçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabý Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diðer Yakýtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakim Hizmetleri Saðlýk Ulaþtýrma Haberleþme Eðlence ve Kültür Eðitim Lokanta ve Oteller Çeþitli Mal ve Hizmetler Kaynak: TÜÝK Oniki Aylýk Ortalamalara Göre Deðiþim (%) Ocak 10,24 46,82 3,81 9,35 -3,34 1,77 11,32 2,39 8,98 6,56 15,39 8,33 9,56 16,87 0,05 9,99 -1,90 2,53 0,86 3,36 9,79 5,98 15,22 11,65 Þubat 16,70 52,77 5,29 9,54 -1,93 1,29 11,43 3,73 8,12 6,53 14,27 6,25 10,34 21,23 0,49 9,44 -2,55 2,55 1,72 3,32 9,83 5,95 14,95 11,10 Mart 12,19 42,65 2,48 9,49 0,46 1,34 13,87 7,58 7,27 6,53 14,19 5,77 10,45 24,28 0,93 8,99 -2,73 2,58 2,95 3,68 9,77 5,92 14,70 10,52 Nisan 11,97 42,55 1,24 10,67 4,63 -0,75 15,67 2,00 5,44 6,48 15,08 7,41 10,53 27,29 1,13 8,78 -2,29 2,20 4,61 3,54 9,46 5,90 14,60 10,30 Mayýs 5,48 42,49 0,86 10,70 5,06 -0,94 14,47 0,46 5,05 5,96 16,31 8,21 10,16 30,26 1,46 8,63 -1,63 1,79 6,27 3,26 9,19 5,94 14,69 10,07 Haziran 4,74 42,41 -0,04 10,05 5,60 -0,96 11,45 0,04 5,11 2,66 15,51 7,54 9,57 33,17 1,58 8,44 -0,82 1,39 7,67 2,90 8,96 5,57 14,78 9,80 Temmuz 4,93 28,17 -0,28 9,66 5,27 -0,68 10,89 -0,27 -0,95 2,59 15,32 4,50 9,15 33,80 1,53 8,67 -0,08 1,02 8,93 2,58 7,73 5,26 14,97 9,23 Aðustos 9,99 26,09 3,50 7,72 5,02 -0,92 8,42 -1,45 -0,66 2,82 13,32 2,90 9,26 34,05 1,87 8,67 0,58 0,75 9,60 2,18 6,59 5,01 14,89 8,35 Eylül 16,15 25,36 0,26 7,55 5,48 -0,89 8,52 -3,41 -0,26 3,64 14,35 2,60 9,88 34,24 1,73 8,69 1,30 0,47 10,31 1,72 5,58 4,91 14,90 7,38 Ekim 20,41 24,50 2,73 5,02 2,60 -0,85 6,72 -5,12 -1,15 3,27 13,97 3,84 11,04 34,32 1,98 8,62 1,60 0,21 10,61 1,00 4,61 4,79 14,77 6,74 Kasým 14,67 25,33 0,46 5,13 3,90 -0,85 6,05 -4,82 -2,65 3,30 14,72 3,24 11,59 34,48 1,84 8,50 2,27 -0,05 10,58 0,35 3,55 4,69 14,78 5,95 TR62 (ADANA, MERSÝN) BÖLGESÝ ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜKETÝCÝ FÝYATLARI ENDEKSÝ VE DEÐÝÞÝM ORANI (%) (2003=100) Aralýk 8,87 25,36 2,67 5,70 4,25 0,20 7,57 -3,15 -3,49 3,30 13,84 5,13 11,36 34,64 1,81 8,32 3,02 -0,20 10,44 -0,21 2,44 4,42 14,68 5,44 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > FÝYAT ENDEKSLERÝ 2010 EKONOMÝK RAPOR 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER EKONOMÝK RAPOR PARASAL GÖSTERGELER KREDÝLERÝN DAÐILIMI* (BÝN TL.) TÜRKÝYE Toplam Nakdi Krediler Nakdi Krediler Takipteki Alacaklar Gayri Nakdi Krediler 2009 356.845.499 335.170.279 21.675.220 131.921.490 2010 537.997.447 518.274.716 19.722.731 151.795.327 MERSÝN Deðiþim (%) 51% 55% -9% 15% 2009 5.168.207 4.774.062 394.145 1.149.281 2010 7.748.329 7.371.930 376.399 1.532.296 Deðiþim (%) 50% 54% -5% 33% *: Geçici Veriler Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu Türkiyede ve Ýlimizdeki kredi ve mevduat ile ilgili geliþmeler incelendiðinde; 2010 yýlýnda Türkiyede toplam nakdi krediler geçen yýla göre %51 artarak yaklaþýk 538 milyar TL.ye, gayri nakdi krediler ise %15 artarak yaklaþýk 152 milyar TLye yükselmiþtir. Küresel krizin etkisiyle 2009 yýlýnýn ilk yarýsýnda duraklayan kredi hacminin, ekonomide yaþanan toparlanmaya baðlý olarak 2009 yýlýnýn ikinci yarýsýndan itibaren artmaya baþladýðý görülmektedir. Küresel krizin etkisiyle Aralýk 2009 itibarýyla en yüksek seviyesine ulaþan takipteki alacaklar, sonrasýnda yaþanan düþüþ eðilimi neticesinde 2009 yýlsonuna göre %9 azalarak Aralýk 2010 itibarýyla 19,7 milyar TL seviyesine gerilemiþtir. Ýlimizde ise; toplam nakdi kredilerin geçen yýlýn ayný dönemine göre %50lik artýþla yaklaþýk 7,8 milyar TLye yükseldiði, takibe düþen alacaklarýn %5lik azalýþla 376 milyon TLye gerilediði, gayri nakdi kredilerin ise %33lük artýþla 1,5 milyar TL olarak gerçekleþtiði görülmektedir. Kredi hacminde yýlýn ilk çeyreðinde gözlenen artýþýn, ikinci çeyreðinde ekonomideki canlanmanýn etkisiyle hýzýný yükselttiði ve söz konusu yükseliþin yýlýn üçüncü çeyreðinde de devam ettiði, yýlýn son çeyreðinde ise artýþ hýzýnýn bir miktar yavaþladýðý görülmektedir. Yýlýn ilk iki çeyreðinde takipteki alacaklardaki duraklamanýn, üçüncü çeyrekte yerini bir miktar yükseliþe býraktýðý, yýlýn son çeyreðinde ise gerilediði görülmektedir. MEVDUATIN DAÐILIMI* (BÝN TL.) TÜRKÝYE Tasarruf Mevduatý Tasarruf Mevduatý Türk Lirasý Tasarruf Mevduatý Döviz Tevdiat Hesabý Diðer Mevduat Diðer Mevduat Türk Lirasý Diðer Mevduat Döviz Tevdiat Hesabý Toplam Mevduat 2009 313.711.243 211.462.989 102.248.254 167.184.404 112.955.280 54.229.124 480.895.647 2010 352.284.553 253.719.626 98.564.927 247.999.361 174.626.344 73.373.017 600.283.914 MERSÝN Deðiþim (%) 12% 20% -4% 48% 55% 35% 25% 2009 5.015.670 4.016.362 999.308 961.205 658.194 303.011 5.976.875 2010 5.562.384 4.631.117 931.267 1.505.177 1.093.159 412.018 7.067.561 Deðiþim (%) 11% 15% -7% 57% 66% 36% 18% *: Geçici Veriler Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu 2010 yýlýnda Türkiye genelinde toplam mevduat 2009 yýlýna göre %12 artarak 600 milyar TLye, ulaþtýðý görülmektedir. Toplam mevduatýn 2010 yýlýnda gösterdiði arýþta, özellikle yýlýn son çeyreðindeki artýþýn ivme kazanmasý etkili olmuþtur. 2010 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibarýyla ilimizdeki toplam mevduat hacminin, geçen yýlýn ayný dönemine göre %18 arttýðý görülmektedir. Yýlýn ilk çeyreðinde yavaþlayan mevduat artýþ hýzýnýn, ikinci çeyrekte hýzýný yükselttiði, üçüncü çeyrekte de söz konusu yükseliþin devam ettiði, dördüncü çeyrekte bir miktar yavaþladýðý görülmektedir. Mevduatýn krediye dönüþüm oraný Türkiye genelinde %73den %74e yükselirken; Mersinde ise %87den %86ya gerilemiþtir. Mersin Türkiye genelinde toplam mevduat büyüklüðü ile iller arasýnda 9. sýrada yer almaktadýr. 111 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER EKONOMÝK RAPOR TÜRKÝYE Banka Þube Sayýsý Toplam Nakdi Kredi/ Toplam Mevduat Toplam Nakdi Kredi/Tasarruf Mevduatý Takipteki Alacaklar/Toplam Nakdi Kredi 2009 9.541 %74 %114 6 MERSÝN 2010 10.008 %90 %153 4 2009 166 %86 %103 8 2010 172 %110 %139 5 Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu TÜRKÝYE GENELÝ BÝREYSEL BANKACILIK ÝSTATÝSTÝKLERÝ* (BÝN TL.) TÜRKÝYE TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ -TAÞIT KREDÝSÝ -KONUT KREDÝSÝ -DÝÐER TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ -KREDÝLÝ MEVDUAT HESABI -DÝÐER KREDÝ KARTLARI BÝREYSEL KREDÝLER TOPLAMI 2009 Nakdi Krediler 93.244.359 4.394.261 44.851.450 43.998.648 2.650.137 41.348.511 36.576.013 129.820.372 2010 Takipteki Krediler 4.033.601 506.681 961.402 2.565.518 4.338.721 8.372.322 Nakdi Krediler 129.033.346 5.665.615 60.793.473 62.574.258 2.798.330 59.775.928 43.581.905 172.615.251 Takipteki Krediler 3.638.046 360.510 859.240 2.418.296 3.858.770 7.496.816 Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu MERSÝN ÝLÝ BÝREYSEL BANKACILIK ÝSTATÝSTÝKLERÝ* (BÝN TL.) MERSÝN TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ -TAÞIT KREDÝSÝ -KONUT KREDÝSÝ -DÝÐER TÜKETÝCÝ KREDÝLERÝ -KREDÝLÝ MEVDUAT HESABI -DÝÐER KREDÝ KARTLARI BÝREYSEL KREDÝLER TOPLAMI 2009 Nakdi Krediler 1.793.328 106.809 880.266 806.253 43.417 762.836 671.977 129.820.372 2010 Takipteki Krediler 88.753 8.434 22.724 57.595 79.621 8.372.322 Nakdi Krediler 2.476.188 124.720 1.196.576 1.154.892 51.217 1.103.675 883.430 172.615.251 Takipteki Krediler 80.980 6.780 17.199 57.001 100.237 7.496.816 *: Geçici Veriler. Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bireysel kredilerle ilgili geliþmelere bakýldýðýnda; Türkiye genelinde Aralýk 2010 itibariyle 172,6 milyar TLye ulaþan bireysel kredilerin %25,2si kredi kartý alacaklarýndan, %74,8i ise tüketici kredilerinden oluþmaktadýr. Mersinde kullandýrýlan bireysel kredilerin ise yaklaþýk 3,4 milyar TLye ulaþtýðý ve bireysel kredilerin %26,3ünün kredi kartý alacaklarýndan, %73,7sinin ise tüketici kredilerinden oluþtuðu görülmektedir. Tüketici kredileri içinde en fazla paya Türkiye genelinde %47,1, Mersinde ise %48,3lük payla konut kredilerinin sahip olduðu gözlenmektedir. Gerek Türkiye genelinde gerekse Mersinde tüm bireysel kredi türlerinde artýþ olduðu gözlenmektedir. Konut kredisi faiz oranlarýndaki düþüþün, konut kredisindeki artýþta etkili olduðu söylenebilir. Bireysel kredilerin takibe dönüþüm oraný Türkiye genelinde 2009 yýlý sonunda %6,4 iken; Aralýk 2010 itibariyle %4,3e; Mersinde ise %6,8den %5,4e gerilemiþtir. Bireysel kredilerin türleri itibariyle takibe dönüþüm oranlarý incelendiðinde; Türkiyede taþýt kredisinin takibe dönüþüm oranýnýn %11,5den %6,4e konut kredilerinin %2,1den, %1,4e, kredi kartý alacaklarýnýn %11,9dan %8,9a; Mersinde ise taþýt kredilerinin %7,9dan %5,4e, konut kredilerinin %2,6dan %1,4e, kredi kartý alacaklarýnýn ise %11,8den %11,3e gerilediði göze çarpmaktadýr. Bireysel kredilerde takibe dönüþüm oranlarýnda gözlenen düþüþlerde, faiz oranlarýndaki gerilemeyle birlikte kredi talebindeki artýþýn yaný sýra, ekonomik krizin geri ödemelerdeki olumsuz etkilerinin azalmasýnýn etkili olduðu söylenebilir. 112 *: Geçici Veriler Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu GIDA, MEÞRUBAT VE TÜTÜN SANAYÝ ÝNÞAAT METAL ANA SANAYÝ VE ÝÞLENMÝÞ MADEN ÜRÜNLERÝ TEKSTÝL VE TEKSTÝL ÜRÜNLERÝ SANAYÝ TOPTAN, PERAKENDE TÝCARET VE KOMÝSYONCULUK TURÝZM ZÝRAAT VE BALIKÇILIK FÝNANSAL KURULUÞLAR MERSÝN Kaynak: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu GIDA, MEÞRUBAT VE TÜTÜN SANAYÝ ÝNÞAAT METAL ANA SANAYÝ VE ÝÞLENMÝÞ MADEN ÜRÜNLERÝ TEKSTÝL VE TEKSTÝL ÜRÜNLERÝ SANAYÝ TOPTAN, PERAKENDE TÝCARET VE KOMÝSYONCULUK TURÝZM ZÝRAAT VE BALIKÇILIK FÝNANSAL KURULUÞLAR TÜRKÝYE SEÇÝLMÝÞ SEKTÖREL KREDÝLER* (BÝN TL) Nakdi Krediler 136.526 96.361 26.224 23.073 436.930 22.971 522.206 3.180 Nakdi Krediler 9.749.837 17.774.060 11.148.958 9.994.019 19.474.621 5.213.369 14.954.740 10.640.514 2009 Takipteki Krediler 12.333 22.624 1.027 12.744 30.383 1.165 38.346 1.015 2009 Takipteki Krediler 739.551 1.183.325 391.194 1.678.749 1.606.830 276.016 941.356 123.966 Gayri Nakdi Krediler 41.081 117.874 19.524 7.361 241.760 9.075 43.398 70.333 Gayri Nakdi Krediler 3.489.376 27.178.196 8.344.152 4.125.603 11.367.245 1.197.582 1.358.593 12.849.319 Nakdi Krediler 349.013 148.975 51.318 33.063 722.388 40.624 763.573 4.423 Nakdi Krediler 17.915.065 29.934.294 20.523.811 15.567.548 29.758.185 11.402.825 22.811.166 18.415.527 2010 Takipteki Krediler 10.070 17.561 1.346 8.977 17.018 1.057 49.648 380 2010 Takipteki Krediler 619.783 1.277.825 374.333 1.548.650 1.236.693 311.431 997.220 41.565 Gayri Nakdi Krediler 88.327 153.697 23.978 14.848 308.172 11.879 47.733 5.651 Gayri Nakdi Krediler 4.342.175 32.618.395 10.545.309 5.645.881 12.763.251 1.505.825 1.556.229 10.664.547 Nakdi Krediler 156% 55% 96% 43% 65% 77% 46% 39% Nakdi Krediler 84% 68% 84% 56% 53% 119% 53% 73% DEÐÝÞÝM % Takipteki Krediler -18% -22% 31% -30% -44% -9% 29% -63% DEÐÝÞÝM % Takipteki Krediler -16% 8% -4% -8% -23% 13% 6% -66% Gayri Nakdi Krediler 115% 30% 23% 102% 27% 31% 10% -92% Gayri Nakdi Krediler 24% 20% 26% 37% 12% 26% 15% -17% 2010 EKONOMÝK RAPOR MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER 113 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER EKONOMÝK RAPOR Aralýk 2010 itibariye bankacýlýk sektörünün Türkiye genelinde KOBÝlere 166 milyar TL. nakdi kredi, 80 milyar TL gayri nakdi kredi kullandýrdýðý; KOBÝlere kullandýrýlan kredilerin 6,4 milyar TLlik kýsmýnýn takibe düþtüðü görülmektedir. Mersinde ise söz konusu dönemde KOBÝlere 2,1 milyar TLlik nakdi kredi, 654 milyon TLlik gayri nakdi kredi kullandýrýldýðý ve kredilerin 106 milyon TLlik tutarýnýn takibe düþtüðü görülmektedir. KOBÝlere kullandýrýlan kredilerin seçilmiþ sektörlere göre daðýlýmý incelendiðinde; Türkiye genelinde inþaat, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk, ziraat ve balýkçýlýk sektörlerinin; Mersinde ise ziraat ve balýkçýlýk, toptan, perakende ticaret ve komisyonculuk, gýda, meþrubat ve tütün sanayi sektörlerinin ilk sýrada yer aldýðý gözlenmektedir. KOBÝ kredileri içerisinde en yüksek takibe dönüþüm oraný sektörler itibariyle deðerlendirildiðinde; Türkiye genelinde tekstil ve tekstil ürünleri sanayi, ziraat ve balýkçýlýk, inþaat; Mersinde tekstil ve tekstil ürünleri sanayi, inþaat ve finansal kuruluþlar sektörlerinin ilk sýrada yer almaktadýr. AYLIK ORTALAMA DÖVÝZ KURLARI1 Aylar Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 2009 ABD DOLARI 1,5891 1,6524 1,7045 1,6042 1,5518 1,5398 1,5137 1,4792 1,4852 1,4621 1,4800 1,4995 EUR0 2,1149 2,1156 2,2187 2,1170 2,1116 2,1584 2,1317 2,1084 2,1576 2,1667 2,2055 2,1943 2010 ABD DOLARI 1,4663 1,5056 1,5283 1,4879 1,5348 1,5703 1,5363 1,5016 1,4889 1,4185 1,4295 1,5132 EUR0 2,0973 2,0639 2,0755 1,9994 1,9395 1,9181 1,9561 1,9418 1,9438 1,9702 1,9626 1,9993 Dolar/Euro Paritesi 2009 2010 1,33 1,43 1,28 1,37 1,30 1,36 1,32 1,34 1,36 1,26 1,40 1,22 1,41 1,27 1,43 1,29 1,45 1,31 1,48 1,39 1,49 1,37 1,46 1,32 (1) Döviz Alýþ Kuru Kaynak: DPT, Merkez Bankasý 2010 YILI PROTESTOLU SENETLER AYLAR Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk TOPLAM TÜRKÝYE Adet Tutar TL. 80.120 583.144.468 66.102 400.753.809 79.895 473.358.381 71.813 448.517.458 71.917 415.436.331 78.046 458.226.029 77.363 542.943.130 75.108 452.651.779 79.738 461.397.378 72.680 416.872.774 72.549 426.870.495 75.269 504.083.856 900.600 5.584.255.888 Kaynak: T.C. Merkez Bankasý 114 Adet 1.440 1.196 1.488 1.326 1.386 1.489 1.341 1.265 1.387 1.196 1.314 1.319 16.147 MERSÝN Tutar TL. 8.691.574 7.453.535 7.175.852 8.056.155 8.585.888 8.402.428 7.722.674 7.551.275 7.715.466 8.498.776 6.785.833 6.603.851 93.243.307 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER EKONOMÝK RAPOR Türkiye ile Ýlimizde protesto edilen senetlere bakýldýðýnda; 2010 yýlýnda Türkiyede protesto edilen senet sayýsýnda, geçen yýlki artýþýn, 2010 yýlýnda yerini azalýþa býraktýðý, önceki yýla göre %23lük azalýþla 900.600 adete; senet sayýsýndaki geliþmelere paralel olarak, protesto edilen senet tutarýnýn da %26 azalarak 5,6 milyar TLye gerilediði görülmektedir. Ýlimizde ise protesto edilen 1.000 TL. ve üzeri tutarýndaki senet sayýsý önceki yýla göre %25 azalarak 16.147ye; protesto edilen senet tutarý ise %30 azalarak 93 milyon TLye gerilediði gözlenmektedir. Gerek Türkiye genelinde gerekse Mersin ilinde protesto edilen senet sayýsý ve tutarýndaki azalýþ, 2009 yýlýnda ekonomide gözlenen daralmanýn, 2010 yýlý ile birlikte yerini canlanmaya býraktýðýnýn bir göstergesi olarak deðerlendirilebilinir. MERSÝN ÝLÝ PROTESTO EDÝLEN SENET TUTARLARININ YILLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI 140.000.000 30,0% 19,5% 120.000.000 20,0% 100.000.000 10,0% 8,5% 80.000.000 0,0% 60.000.000 -10,0% 40.000.000 -20,0% -30,0% 20.000.000 -29,6% 0 2008 2009 Tutar -40,0% 2010 Tutar Deðiþim Kaynak: T.C. Merkez Bankasý TÜRKÝYE'DE PROTESTO EDÝLEN SENETLERÝN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI ADET 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2009 2010 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs 104.672 80.120 95.539 66.102 99.027 79.895 98.612 71.813 96.391 71.917 Haziran Temmuz Aðustos 97.301 78.046 104.992 77.363 97.646 75.108 Eylül Ekim Kasým Aralýk 99.272 79.738 95.465 72.680 81.671 72.549 104.738 75.269 Kaynak: T.C. Merkez Bankasý 115 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > PARASAL GÖSTERGELER EKONOMÝK RAPOR TÜRKÝYE'DE PROTESTO EDÝLEN SENET TUTARLARININ AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI (1.000 TL VE ÜZERÝ) BÝN TL 800.000 600.000 400.000 200.000 0 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 2009 718.686 592.497 613.807 585.108 586.619 624.006 701.335 615.691 637.299 623.622 553.517 678.696 2010 583.144 400.754 473.358 448.517 415.436 458.226 542.943 452.652 461.397 416.873 426.870 504.084 Kaynak: T.C. Merkez Bankasý MERSÝN ÝLÝ PROTESTO EDÝLEN SENETLERÝN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI ADET 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2009 2010 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 1.929 1.861 1.928 1.926 1.779 1.783 1.792 1.676 1.690 1.733 1.509 1.924 1.440 1.196 1.488 1.326 1.386 1.489 1.341 1.265 1.387 1.196 1.314 1.319 Kaynak: T.C. Merkez Bankasý MERSÝN ÝLÝ PROTESTO EDÝLEN SENET TUTARLARININ AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI (1.000 TL VE ÜZERÝ) ('000 TL.) (Bin TL) 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2009 2010 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk 11.365 11.469 11.818 12.372 10.796 10.821 11.153 9.952 10.221 10.316 8.738 13.357 8.692 7.454 7.176 8.056 8.586 8.402 7.723 7.551 7.715 8.499 6.786 6.604 Kaynak: T.C. Merkez Bankasý 116 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > YATIRIMLAR EKONOMÝK RAPOR YATIRIMLAR GENEL ÝDARE YATIRIMLARI 2011 YILI MERSÝN ÝLÝ YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAÐILIMI* (Bin TL.) Sektörü Tarým Enerji Ulaþtýrma Eðitim Saðlýk Diðer Kamu Hizmetleri TOPLAM Proje Sayýsý 4 2 2 6 5 6 25 Proje Toplamý 681.197 52.570 309.727 111.768 286.627 551.529 1.993.418 2011 Yýlý Ödeneði Toplamý 11.600 12.500 7.000 14.998 20.000 53.771 119.869 *:14.01.2010 tarih ve 27462 sayýlý mükerrer Resmi Gazetede yayýnlanan 2010 yýlý yatýrým programýndan derlenmiþtir. Kaynak: Ýl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüðü 2011 YILI MERSÝN ÝLÝ YATIRIMLARININ KURULUÞLARI ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI (Bin TL.) Kuruluþu Proje Sayýsý Proje Toplam 2011 Yýlý Ödeneði Toplam DSÝ Genel Müdürlüðü 4 681.197 11.600 Elektrik Üretim A.Þ.Genel Müdürlüðü 2 52.570 12.500 TCK Genel Müdürlüðü 2 309.727 7.000 Mersin Üniversitesi 10 315.393 31.998 Adalet Bakanlýðý-Ceza Ýnf.Kur.Tutukev.Ýþ.Y.K. 1 62.000 5.000 Devlet Su Ýþleri Gn.Md.-Ýller Bankasý Gn.Md. 3 475.973 43.271 Saðlýk Bakanlýðý 3 96.558 8.500 TOPLAM 25 1.993.418 119.869 Kaynak: Ýl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüðü KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAÐILIMI (Bin TL.) Tarým Madencilik Enerji Ulaþtýrma-Haberleþme Turizm Eðitim Saðlýk Diðer Kamu Hizmetleri Ýl Toplamý Türkiye Ýçerisindeki Payý Türkiye Ýçerisindeki Sýrasý 2009 29.195 193 18.828 2.441 36.719 24.500 180.368 292.244 %1,1 11.sýrada 2010 24.479 179 8.500 7.251 5.934 46.670 25.800 139.858 258.671 %0,8 19.sýrada Payý 2009 2010 %10 %9,5 %0,1 %0,1 %3,3 %6 %2,8 %1 %2,3 %13 %18,0 %8 %10,0 %62 %54,1 Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Devlet Planlama Teþkilatý Müsteþarlýðý 117 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > YATIRIMLAR EKONOMÝK RAPOR Kamunun ilimize yaptýðý yatýrýmlar sektörel olarak incelendiðinde; aðýrlýklý olarak eðitim, saðlýk ve tarým sektörlerine yatýrým yapýldýðý; buna karþýlýk madencilik, turizm ve ulaþtýrma-haberleþme sektörlerinin kamu yatýrýmlarýndan daha az oranda pay aldýðý görülmektedir. Ýlimizin; Türkiye genelindeki toplam kamu yatýrýmlarý içerisinden aldýðý pay 2009 yýlýnda %1,1 iken 2010 yýlýnda %0,8e; Türkiye içerisindeki sýrasý ise 11den 19a gerilemiþtir. 2010 yýlýnda toplam yatýrýmlarý içerisinde sahip olduðu %3,3lük payla enerji sektörü yatýrým yapýlan yeni bir sektör olarak karþýmýza çýkmaktadýr. 2010 YILINDA YATIRIM TEÞVÝK BELGELERÝNÝN DAÐILIMI Genel Teþvik Sistemine Göre Bölgesel Teþvik Sistemine Göre Büyük Ölçekli Yatýrýmlara Göre Genel Toplam Belge Sayýsý Sabit Yatýrým (TL) Ýstihdam Belge Sayýsý Sabit Yatýrým (TL) Ýstihdam Belge Sayýsý Sabit Yatýrým (TL) Ýstihdam Belge Sayýsý Sabit Yatýrým (TL) Ýstihdam Türkiye 2.274 16.610.740.810 53.512 2.002 19.004.833.974 82.377 13 21.842.522.999 3.459 4.289 57.458.097.783 139.348 Mersin 52 245.875.847 1.019 33 270.937.199 1.278 85 516.813.046 2.297 Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý 2009 yýlýnda Türkiye genelinde yatýrým teþvik belgesi, bu belgeler ile yapýlacak yatýrýmýn ve yaratýlacak istihdamýn düzeyi 2008 yýlýna kýyasla gerilemiþti ancak 2010 yýlýnýn yatýrým eðiliminin hýzla arttýðý, istihdam yaratýmý hariç belge sayýsý ve yatýrým tutarýnýn önemli ölçüde arttýðý görülmektedir. Mersinde yatýrým teþvik belgesine baðlanan sabit yatýrým projesi sayýsý 93 iken; 2010 yýlýnda bu rakamýn 85e gerilemiþtir. Teþvik Belgeleri kapsamýnda öngörülen yatýrým harcamalarý tutarý ise; %12 artarak yaklaþýk 517 milyon TL. olarak gerçekleþmiþtir. Yatýrým projelerine öngörülen istihdamda ise önemli deðiþim olmamýþtýr. Yatýrým tutarýnýn %41ini hizmetler, %39unu imalat, %9unu tarým, %5ini enerji, %5ini madencilik sektörlerine yapýlan yatýrýmlar oluþturmaktadýr. Teþvik sistemi kapsamýnda Mersin, Türkiye içerisinde yatýrým tutarýna göre 22., yatýrým teþvik belgesi sayýsýna göre 14., istihdama göre 21. sýrada yer almaktadýr. 118 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > YATIRIMLAR EKONOMÝK RAPOR 2010 YILINDA YATIRIM TEÞVÝK BELGELERÝNÝN SEKTÖREL DAÐILIMI Genel Teþvik Sistemine Göre Genel Toplam Bölgesel Teþvik Sistemine Göre Mersin Türkiye Tarým Madencilik Ýmalat Enerji Hizmetler Tarým Madencilik Ýmalat Hizmetler Tarým Madencilik Ýmalat Enerji Hizmetler Tarým Madencilik Ýmalat Enerji Hizmetler Belge Sayýsý 3 2 26 1 20 4 6 13 10 7 8 39 1 30 513 260 2.271 153 1.092 Sabit Yatýrým (TL) 14.760.050 8.070.000 75.283.527 28.000.000 119.762.270 32.922.143 17.750.000 126.067.851 94.197.205 47.682.193 25.820.000 201.351.378 28.000.000 213.959.475 2.940.309.703 1.986.031.904 33.246.934.376 6.766.683.000 12.518.138.800 Ýstihdam 78 41 590 10 300 263 85 516 414 341 126 1.106 10 714 14.946 5.662 67.563 2.637 48.540 ULUSLARARASI SERMAYELÝ ÞÝRKETLER Hazine Müsteþarlýðý tarafýndan açýklanan geçici verilere göre; 2009 yýlýnýn Aralýk ayý sonu itibariyle Mersinde faaliyet gösteren uluslar arasý sermayeli þirket sayýsý 394 iken; 2010 yýlýnýn söz konusu döneminde bu rakam 431dir. Mersin, Türkiyede bulunan uluslararasý sermayeli þirketlerin illere göre sýralamasýnda %1,7lik payla 8.sýrada yer almaktadýr. Söz konusu dönemde Mersinde faaliyet gösteren uluslararasý sermayeli þirketlerin sektörel daðýlýmý incelendiðinde; %51i toptan ve perakende ticaret, %13ü ulaþtýrma, haberleþme ve depolama hizmetleri ve %12si imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. Ýmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararasý sermayeli þirketlerde gýda ürünleri ve içecek imalatý birinci sýrada yer alýrken, bunu tekstil ürünleri ve mobilya imalatý izlemektedir. 119 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > YATIRIMLAR EKONOMÝK RAPOR MERSÝNDEKÝ YABANCI SERMAYELÝ FÝRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAÐILIMI* Sektörler Tarým, Avcýlýk, Ormancýlýk ve Balýkçýlýk Madencilik ve Taþocakçýlýðý Ýmalat Sanayii Gýda Ürünleri ve Ýçecek Ýmalatý Tekstil Ürünleri Ýmalatý Mobilya Ýmalatý; B.Y.S. Diðer Ýmalat Plastik ve Kauçuk Ürünleri Ýmalatý Kaðýt ve Kaðýt Ürünleri Ýmalatý Diðer Ýmalat Elektrik, Gaz ve Su Ýnþaat Toptan ve Perakende Ticaret Oteller ve Lokantalar Ulaþtýrma, Haberleþme ve Depolama Hizmetleri Gayrimenkul Kiralama ve Ýþ Faaliyetleri Diðer Toplumsal, Sosyal ve Kiþisel Hizmet Faaliyetleri Toplam 31.12.2009 17 7 47 16 6 2 3 3 17 4 22 205 16 49 21 6 394 31.12.2010 15 7 52 19 5 4 3 3 18 4 26 218 19 57 26 7 431 *:Geçici veriler. Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý Mersinde faaliyet gösteren uluslar arasý sermayeli þirketlerin ülke gruplarýna göre daðýlýmý incelendiðinde; %48i Yakýn ve Ortadoðu, %28i AB, %5i ise Kuzey Amerika ülkeleri ortaklý þirketlerdir. Söz konusu ülke gruplarý içerisinde yer alan Irak, Almanya ve Suriye ortaklý þirketler, Mersinde faaliyet gösteren uluslar arasý sermayeli þirketler arasýnda ilk sýrada yer almaktadýr. MERSÝNDEKÝ YABANCI SERMAYELÝ FÝRMALARIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI* ÜLKE GRUPLARI AB Ülkeleri Almanya Ýngiltere Hollanda Diðer AB Ülkeleri Diðer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakýn ve Orta Doðu Ülkeleri Irak Suriye Lübnan Diðer Diðer Asya Diðer Ülkeler Toplam *:Geçici veriler. Kaynak: T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý 120 31.12.2009 110 42 13 12 43 27 8 19 13 6 7 201 108 25 16 52 20 2 394 31.12.2010 119 51 12 13 43 18 8 20 15 5 11 205 112 28 18 47 48 2 431 Kaynak: Mersin Vergi Dairesi Baþkanlýðý TAHAKKUK 1.619.830.401,01 329.347.690,19 357.821.519,92 250.133.305,85 169.588.906,52 289.062.196,26 68.071.332,77 68.585.171,67 39.211.969,23 12.101.075,89 30.318.541,55 14.054.549,88 4.440.291,08 3.364.196,78 152.987.410,10 1.732.882.099,58 5.141.800.658,28 2009 TAHSÝLÂT 1.106.989.286,86 173.606.940,35 156.484.647,34 171.780.386,05 83.734.280,81 89.370.490,98 42.453.603,89 44.443.752,19 28.270.389,64 7.625.202,88 22.370.433,02 9.246.752,089 2.568.665,47 1.910.731,99 152.987.410,10 1.732.882.099,58 3.826.725.074,04 TAHSÝLÂT ORANI % %68 %53 %44 %69 %49 %31 %62 %65 %72 %63 %74 %66 %58 %57 %100 %100 %74 TAHAKKUK 1.881.727.044,40 373.042.905,13 479.574.659,67 333.390.138,52 192.835.540,99 313.940.230,05 81.620.606,34 77.139.851,88 46.874.644,43 12.665.873,86 33.353.793,39 15.948.932,45 5.309.884,43 3.770.614,31 182.701.340,74 2.409.360.469,09 6.443.256.529,68 2010 TAHSÝLÂT 1.218.079.440,60 171.945.744,47 202.460.680,67 236.257.312,44 90.174.881,27 100.577.216,98 48.657.811,03 48.970.705,40 30.116.496,08 7.972.055,25 22.502.389,40 9.822.219,49 2.369.760,65 2.130.583,30 182.701.340,74 2.409.360.469,09 4.784.099.106,86 TAHSÝLÂT ORANI % %65 %46 %42 %71 %47 %32 %60 %63 %64 %63 %67 %62 %45 %57 %100 %100 %74 EKONOMÝK RAPOR VERGÝ DAÝRESÝ URAY VERGÝ D. ÝSTÝKLAL VER.D. LÝMAN VERGÝ D. TOROS VERGÝ D. ÞEHÝTKERÝM V.D. KIZILMURAT V.D. ERDEMLÝ VER.D. SÝLÝFKE VERGÝ D. ANAMUR VER. D. GÜLNAR MAL MD. MUT MAL MD. BOZYAZI MAL MD. AYDINCIK MAL MD. ÇAMLIYAYLA M.MD. MUH.MD.DÝÐ.ML.M. GÜMRÜK SAYMANLIÐI TOPLAM ÝLÝMÝZDE VERGÝ DAÝRELERÝNÝN TAHAKKUK VE TAHSÝLAT DURUMU (TL.) KAMU GELÝRLERÝ 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > KAMU GELÝRLERÝ 121 122 Kaynak: Mersin Vergi Dairesi Baþkanlýðý VERGÝNÝN TÜRÜ GELÝR VERGÝSÝ KURUMLAR VER. KATMA DEÐER V. DAMGA VERGÝSÝ MOTORLU TAÞ.V. VERASET ÝNT.V. BANKA SÝG.M.V. HARÇLAR DÝÐER VERGÝLER VERGÝ GEL.TOP. VERGÝ DIÞI G.TOP. TEÞEBBÜS VE MÜLKÝYET GEL. GÜMRÜK GELÝRLERÝ GENEL TOPLAM TAHAKKUK 663.087.803,31 174.081.536,03 441.495.313,70 75.953.694,73 144.323.467,79 1.979.747,66 39.325.988,29 92.339.612,87 772.319.856,74 2.404.907.021,12 966.407.187,05 37.604.350,53 1.732.882.099,58 5.141.800.658,28 ÝLÝMÝZ VERGÝ GELÝRLERÝNÝN MUKAYESESÝ (TL.) 2009 TAHSÝLÂT 515.085.907,51 108.184.745,07 280.821.656,16 52.365.106,75 101.408.560,68 1.494.877,30 37.922.218,54 80.454.189,58 749.112.742,06 1.926.850.003,65 137.146.347,83 29.846.622,98 1.732.882.099,58 3.826.725,074,04 TAHSÝLÂT ORANI% %78 %62 %64 %69 %70 %76 %96 %87 %97 %80 %14 %79 %100 %74 TAHAKKUK 738.766.617,57 199.790.579,55 511.846.285,98 94.755.682,12 159.174.315,86 3.594.297,57 37.862.899,94 128.558.394,70 876.092.898,46 2.750.441.971,75 1.238.185.197,51 45.268.891,33 2.409.360.469,09 6.443.256.529,68 2010 TAHSÝLÂT 563.216.816,66 123.161.606,25 310.052.518,35 67.845.820,94 113.736.953,52 2.253.004,32 36.497.826,91 113.533.563,01 835.907.046,52 2.166.205.156,48 171.961.879,28 36.571.602,01 2.409.360.469,09 4.784.099.106,86 TAHSÝLÂT ORANI% %76 %62 %61 %72 %71 %63 %96 %88 %95 %79 %14 %81 %100 %74 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > KAMU GELÝRLERÝ 2010 EKONOMÝK RAPOR 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > KAMU GELÝRLERÝ EKONOMÝK RAPOR MAHALLÝ ÝDARELERÝN BÜTÇE TAHMÝNLERÝNE DAYANAN GELÝR DURUMU (TL.) Ýl Özel Ýdaresi Köyler TOPLAM 2010 53.000.000 1.998.178 54.198.178 2011 55.000.000 2.400.316 57.400.316 Kaynak: Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü-Ýl Özel Ýdare Müdürlüðü MERSÝN BÜYÜKÞEHÝR VE MERKEZ ÝLÇE BELEDÝYELERÝNÝN 2011 MALÝ YILI BÜTÇELERÝ BELEDÝYENÝN ADI Büyükþehir Belediyesi Akdeniz Belediyesi Yeniþehir Belediyesi Toroslar Belediyesi Mezitli Belediyesi BÜTÇE TUTARI (TL) (A) ÖDENEK (B) GELÝRLERÝN EKONOMÝK CETVELÝ SINIFLANDIRILMASI 397.504.304,00 335.026.078,00 74.700.000,00 67.700.000,00 46.806.258,00 46.806.258,00 49.285.000,00 46.785.000,00 43.000.000,00 43.000.000,00 Kaynak: Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü ÝL ÖZEL ÝDARESÝNÝN BÜTÇESÝ Harcamalar Cari Harcamalar Yatýrým Harcamalarý Transfer Harcamalarý TOPLAM BÜTÇE TUTARI (TL) 2010 2011 18.399.288,27 20.059.976,00 26.634.315 28.579.081,00 7.966.396,73 6.360.943,00 53.000.000 55.000.000,00 Kaynak: Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü-Ýl Özel Ýdare Müdürlüðü ÝL ÖZEL ÝDARESÝNDEN 2011 YILINDA KURUMLARA AYRILAN PAYLAR (TL) KURUMUN ADI Özel Ýdare Müdürlüðü Köye Yönelik Hizmetler Daire Baþ. Bayýndýrlýk Ve Ýskan Müdürlüðü Milli Eðitim Ýl Müdürlüðü Saðlýk Müdürlüðü Tarým Ýl Müdürlüðü Kültür ve Turizm Ýl Müdürlüðü Spor Ýl Müdürlüðü Emniyet Ýl Müdürlüðü Sosyal Hizmetler Müdürlüðü Çevre Orman Müdürlüðü Sivil Savunma Müdürlüðü TOPLAM Cari Hr. 19.764.976,00 120.000,00 175.000,00 20.059.976,00 Yatýrým Hr. 18.847.075,00 8.827.000,00 100.000,00 4,00 80.000,00 400.000,00 300.000,00 2,00 25.000,00 28.579.081,00 Transfer Hr. 6.360.943,00 6.360.943,00 TOPLAM 44.972.994,00 8.827.000,00 100.000,00 4,00 200.000,00 400.000,00 300.000,00 2,00 200.000,00 55.000.000,00 Kaynak: Ýl Mahalli Ýdareler Müdürlüðü-Ýl Özel Ýdare Müdürlüðü 123 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR ÝSTÝHDAM HANEHALKI ÝÞGÜCÜ ANKETÝ SONUÇLARI 2009 NÜFUS VE ÝÞGÜCÜ DURUMU 15 ve daha yukarý yaþtaki nüfus ('000) Ýþgücü durumu ('000) Ýstihdam edilenler Ýþsiz Ýþgücüne katýlma oraný (%) Ýþsizlik oraný (%) Ýstihdam oraný (%) Ýþgücüne dahil olmayanlar ('000) Ýþ bulma ümidi yok Ýþ aramayýp, iþbaþý yapmaya hazýr olanlar Mevsimlik Çalýþanlar Ev Ýþleriyle Meþgul Öðrenci Emekli Çalýþamaz Halde Diðer Erkek 1.290 961 766 195 74,5 20,3 59,4 329 27 44 102 72 76 8 Kadýn 1.323 386 285 101 29,2 26,1 21,5 937 54 126 1 358 89 25 151 133 TR62 (Adana, Mersin)* 2010 Toplam 2.613 1.347 1.051 296 51,6 22 40,2 1.266 81 170 1 358 191 97 227 141 Erkek 1.315 977 828 149 74,3 15,3 63 337 27 42 97 81 79 12 Kadýn 1.345 431 345 86 32 19,9 25,7 914 47 120 1 350 87 23 145 140 Toplam 2.660 1.408 1.173 235 52,9 16,7 44,1 1.251 74 162 1 350 184 104 224 152 (*):TR62:Ýstatistik amaçlý bölge sýnýflamasý Adana ve Mersin illerine göre düzenlenmiþtir. Kaynak:TÜÝK ÝSTÝHDAMIN EKONOMÝK FAALÝYET KOLLARINA GÖRE DAÐILIMI (1.000 KÝÞÝ) SEKTÖRLER Tarým Sanayi* Hizmetler Toplam TR62 (Adana, Mersin) 2010 2009 Erkek Kadýn 174 129 189 29 402 127 766 285 Toplam 303 218 529 1.051 Erkek 192 195 441 828 Kadýn 163 34 148 345 Toplam 355 229 589 1.173 Deðiþim (%) Erkek 10% 3% 10% 8% Kadýn 26% 17% 17% 21% Toplam 17% 5% 11% 12% (*): Ýnþaat sektörü, sanayi sektörü içinde deðerlendirilmiþtir. Kaynak: TÜÝK Türkiye Ýstatistik Kurumunun açýklamýþ olduðu Hanehalký Ýþgücü Anketi sonuçlarýna göre, 2010 yýlýnda TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde, kurumsal olmayan çalýþma çaðýndaki (15 ve daha yukarý yaþtaki) nüfus 47 bin kiþi artmýþtýr. 2010 yýlýnda iþgücüne katýlma oraný önce yýla göre 1,3 puanlýk artýþ göstererek %52,9 olmuþtur. Erkeklerde iþgücüne katýlma oraný 0,2 puanlýk azalýþla %74,3e, kadýnlarda ise 2,8 puanlýk artýþla %32 olarak gerçekleþmiþtir. 124 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR 2010 yýlýnda istihdam edilenlerin sayýsý önceki yýla göre 122 bin kiþi artarak 1 milyon 173 bin kiþiye ulaþmýþtýr. Ýstihdam edilenlerdeki artýþ 2009 yýlýnda %5,3 düzeyinde iken bu oran 2010 yýlýnda %11,6 düzeyinde gerçekleþmiþtir. Ýstihdamýn cinsiyete göre daðýlýmý incelendiðinde, erkeklerde 62 bin kiþi, kadýnlarda ise 60 bin kiþi artýþ olmuþtur. Ýstihdamýn sektörel daðýlýmýna bakýldýðýnda artýþýn hizmetler ve tarým sektöründe yoðunlaþtýðý görülmektedir. Söz konusu dönemde, istihdam edilenlerin, %30u tarým, %50si hizmetler, %20si sanayi sektöründe yer almaktadýr. Bir önceki yýla göre tarým sektöründe istihdamda %17, hizmetler sektöründe %3lük, sanayi sektöründe %5lik artýþ olmuþtur. TR62(Adana, Mersin) bölgesi, istatistiksel amaçlý bölge sýnýflamasý Düzey 2de yer alan 26 adet bölge içerisinde, 2009 yýlýnda %22lik iþsizlik oraný ile 1. sýrada yer alýrken, 2010 yýlýnda söz konusu oran 5,3 puanlýk azalýþla %16,7 seviyesine ulaþmýþ ve sýralamadaki yeri 2.sýraya gerilemiþtir. 2010 yýlýnda TR62 bölgesinde kadýnlarýn iþsizlik oraný önceki yýla göre 6,2 puan azalarak %19,9, erkeklerin iþsizlik oraný ise 5 puan azalarak %15,3 düzeyine gerilemiþtir. ÝSTÝHDAMIN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI 55+ 9% 15-19 7% 20-24 10% 35-54 45% 25-34 29% Kaynak: TÜÝK ÝSTÝHDAM EDÝLENLERÝN ÝÞTEKÝ DURUMU (1.000 KÝÞÝ) TR62 (Adana, Mersin)* Ücretli, maaþlý ve yevmiyeli Ýþveren ve kendi hesabýna Tarým Erkek Kadýn Toplam Tarým Dýþý Erkek Kadýn Toplam Genel Toplam 2009 50 39 89 435 116 551 640 2010 50 37 87 477 128 605 692 2009 106 8 114 143 25 168 282 2010 114 18 132 143 33 176 308 Ücretsiz aile iþçisi 2009 20 82 102 12 15 27 129 2010 28 108 136 16 21 37 173 Kaynak: TÜÝK 125 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde, 2010 yýlýnda istihdam edilenlerin %30unu oluþturan tarým sektöründe; istihdam edilenlerin %38i ücretsiz aile iþçisi, %37si iþveren ve kendi hesabýna çalýþanlar oluþtururken %25ini ücretli, maaþlý ve yevmiyeli çalýþanlar oluþturmaktadýr. 2009 yýlýna göre tarým sektöründe en fazla istihdam artýþýnýn ücretsiz aile iþçisi olarak çalýþan kadýnlarda olduðu gözlenmektedir. Söz konusu dönemde istihdamýn %70ine sahip olan tarým dýþý sektörlerde ise istihdamýn %74ünü ücretli, maaþlý ve yevmiyeli çalýþanlar oluþtururken, %22sini iþveren ve kendi hesabýna çalýþanlar, %4ünü ücretsiz aile iþçileri oluþturmaktadýr. TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde, son üç yýllýk dönem istihdam edilenlerin iþteki durumu karþýlaþtýrýldýðýnda ücretli, maaþlý ve yevmiyeli çalýþanlar ile iþveren ve kendi hesabýna çalýþanlarýn payýnýn azaldýðý ücretsiz aile iþçisi olarak çalýþanlarýn payýnýn arttýðý gözlenmektedir. ÝSTÝHDAMIN ÝÞYERÝ BÜYÜKLÜÐÜNE VE SOSYAL GÜVENLÝK KURUMUNA KAYITLILIK DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI (1.000 KÝÞÝ) Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayýtlýlýk Kayýtlý Ýþyeri Büyüklüðü Kayýtlý Deðil 1-9 10-24 25-49 50+ Toplam Erkek 338 22 16 8 384 Kadýn 207 18 8 2 235 Toplam 545 40 24 10 619 Erkek 192 39 93 120 444 Kadýn 38 10 30 32 110 Toplam 230 49 123 152 554 Erkek 530 61 109 128 828 Toplam Kadýn 245 28 38 34 345 Toplam 775 89 147 162 1.173 Kaynak: TÜÝK 2010 yýlýnda TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde istihdamýn iþyeri büyüklüðüne göre daðýlýmý incelendiðinde; istihdamýn %66sý 1-9 kiþi istihdam eden mikro iþletmelerde istihdam edilirken, %20si küçük ölçekli iþletmelerde, %14ü ise orta büyüklükteki isletmelerde yer almaktadýr. Söz konusu dönemde istihdamýn %53ü sosyal güvenlik kurumuna kayýtlý olmadýðý, %47sinin ise kayýtlý olduðu görülmektedir. EÐÝTÝM DURUMUNA GÖRE ÝSTÝHDAMIN DAÐILIMI (15+,1.000 Kiþi) Eðitim Durumu Okuma yazma bilmeyen Lise altý Lise ve dengi meslek okulu Yükseköðretim Cinsiyet Erkek Kadýn Toplam Erkek Kadýn Toplam Erkek Kadýn Toplam Erkek Kadýn Toplam 2009 23 29 52 493 162 655 169 53 222 80 41 121 2010 18 36 54 521 201 722 187 57 244 102 51 153 Kaynak: TÜÝK 2010 yýlýnda TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde eðitim durumuna göre istihdamýn daðýlýmýna bakýldýðýnda istihdam edilenlerin %62si lise altý eðitimli olanlar, %21i lise ve dengi meslek okulu, %13ünü yükseköðretim mezunlarý, %5i ise okuryazar olmayanlar oluþturmaktadýr. 2009 yýlýna göre lise altý eðitim ve yükseköðretim düzeyinde eðitim sahibi olanlarda istihdamda önemli artýþlar olduðu gözlenmektedir. 126 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR ÝSTÝHDAM EDÝLENLERÝN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAÐILIMI Kanun yapýcýlar üst düzey yöneticiler ve müdürler Profesyonel meslek mensuplarý 17% Yardýmcý profesyonel meslek mensuplarý Büro ve müþteri hizmetlerinde çalýþan elemanlar Hizmet ve satýþ elemanlarý Nitelikli tarým,hayvancýlýk,avcýlýk,ormancýlýk ve su ürünlerinde çalýþanlar Sanatkarlar ve ilgili iþlerde çalýþanlar Tesis ve makina operatörleri ve montajcýlar Nitelik gerektirmeyeniþlerdeçalýþanlar 13% 7% 14% 46% 26% 6% 5% 6% 6% Kaynak: TÜÝK TR62(Adana, Mersin) Bölgesinde istihdam nitelik gerektirmeyen iþlerde çalýþanlar, nitelikli tarým, hayvancýlýk, avcýlýk, ormancýlýk ve su ürünlerinde çalýþanlar, hizmet ve satýþ elemanlarý ile sanatkarlar ve ilgili iþlerde çalýþanlarýn yer aldýðý meslek gruplarýnda yoðunlaþmaktadýr. ÝÞGÜCÜ PÝYASASI BÝLGÝLERÝ Açýk Ýþler Baþvurular Ýþe Yerleþtirmeler Ýþsizlik Ödeneðine Baþvuru Kayýtlý Ýþsiz Kayýtlý Ýþgücü 2009 165.941 1.435.020 99.809 598.711 1.689.349 1.858.855 TÜRKÝYE 2010 369.134 1.217.860 187.106 427.043 1.414.541 1.604.355 Deðiþim(%) 122% -15% 87% -29% -16,3% -13,7% 2009 1.969 31.299 1.461 7.649 44.118 45.781 MERSÝN 2010 Deðiþim(%) 3.160 60% 26.825 -14% 1.678 15% 6.642 -13% 29.775 -32,5% 33.050 -27,8% Kaynak: Türkiye Ýþ Kurumu 2010 yýlýnda Ýlimiz iþgücü piyasasý bilgilerine baktýðýmýzda iþ baþvurusunda bulunanlarýn sayýsý özellikle yýlýn son çeyreðinde hýz kazanmýþ ve önceki yýla göre %14 oranýnda azalýþ göstermiþtir. Açýk iþ sayýsýndaki artýþa paralel olarak iþe yerleþtirmelerde %15 oranýnda artýþ yaþanmýþ ve iþsizlik ödeneðine baþvurularda ise %13 oranýnda azalýþ kaydedilmiþtir. Ýþgücü göstergelerini, Türkiye ile karþýlaþtýrdýðýmýzda, Türkiye genelinde ve ilimizde iþsizliðin azaldýðý gözlenmektedir. 2010 yýlýnda Türkiye genelinde bir önceki yýla kýyasla açýk iþler hýzla artarken; yeni iþ için baþvurular ve iþsizlik ödeneðine baþvuranlarda hýzlý düþüþ gerçekleþti. Ýþe yerleþmelerdeki artýþ oraný yüzde 87 lere ulaþmýþtýr. Mersin ili ise hýzlý göç ve demografik yapýsý göz önüne alýndýðýnda; Türkiye geneline kýyasla istihdamdaki iyileþme sýnýrlý kaldýðýný söyleyebiliriz. 127 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR ÝÞ BAÞVURUSUNDA BULUNANLARIN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül 2010 Kaynak : Türkiye Ýþ Kurumu Ekim Kasým Aralýk 2009 ÝÞSÝZLÝK ÖDENEÐÝNE BAÞVURANLARIN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Ocak Þubat Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül 2010 Kaynak : Türkiye Ýþ Kurumu Ekim Kasým Aralýk 2009 AÇIK ÝÞ SAYISININ AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI 600 500 400 300 200 100 0 Ocak Þubat Kaynak : Türkiye Ýþ Kurumu 128 Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos 2010 2009 Eylül Ekim Kasým Aralýk 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR ÝÞE YERLEÞTÝRMELERÝN AYLAR ÝTÝBARÝYLE DAÐILIMI 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Ocak Þubat Kaynak : Türkiye Ýþ Kurumu Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos 2010 Eylül Ekim Kasým Aralýk 2009 129 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝÞGÜCÜ BÝLGÝLERÝNÝN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI ÝÞ BAÞVURUSUNDA BULUNANLARIN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI 0,46% 9% 2010 28% 22% 15% 11% 8% 8% 0,27% 2009 7% 0% 27% 10% 15-19 20% 20-24 23% 30% 25-29 16% 12% 7% 8% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 30-34 35-39 40-44 45-64 65 ve Daha Büyük ÝÞE YERLEÞTÝRMELERÝN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI 4% 25% 2010 27% 21% 11% 7% 5% 3% 2% 18% 2009 0% 29% 10% 23% 20% 30% 40% 50% 15-19 20-24 25-29 30-34 60% 35-39 15% 70% 40-44 80% 11% 90% 100% 45-64 KAYITLI ÝÞGÜCÜNÜN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI 0,1% 2% 2010 17% 29% 22% 15% 9% 8% 0,3% 2009 4% 0% 130 24% 30% 22% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-64 14% 80% 9% 2% 90% 65 ve Daha Büyük 100% 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR KAYITLI ÝÞSÝZLERÝN YAÞ GRUBUNA GÖRE DAÐILIMI 0,1% 2% 2010 18% 28% 21% 14% 9% 8% 0,2% 2009 4% 23% 0% 29% 22% 13% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-64 80% 8% 2% 90% 100% 65 ve Daha Büyük Kaynak: Türkiye Ýþ Kurumu 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝÞGÜCÜ BÝLGÝLERÝNÝN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI ÝÞ BAÞVURUSUNDA BULUNANLARIN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI 0,24% 2% 1% 2010 39% 39% 12% 7% 0,04% 0,22% 10% 2009 4% 41% 31% 7% 5% 0,01% 0% 20% 40% Okur Yazar Olmayan Ortaöðretim (Lise ve Dengi) Yüksek Lisans 60% Okur Yazar Ön Lisans Doktora 80% 100% Ýlköðretim Lisans 131 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR ÝÞE YERLEÞTÝRMELERÝN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI 1% 2010 3% 56% 33% 5% 3% 59% 30% 5% 4% 1% 2009 1% 0% 20% Okur Yazar Olmayan 40% Okur Yazar Ýlköðretim 60% 80% Ortaöðretim (Lise ve Dengi) 100% Ön Lisans Lisans KAYITLI ÝÞGÜCÜNÜN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI 2% 1% 2010 39% 39% 12% 7% 3% 2009 3% 0% Okur Yazar Olmayan 132 38% 20% Okur Yazar 35% 40% Ýlköðretim 60% 13% 80% Ortaöðretim (Lise ve Dengi) 7% 100% Ön Lisans Lisans 2010 MAKROEKONOMÝK GÖSTERGELER > ÝSTÝHDAM EKONOMÝK RAPOR KAYITLI ÝÞSÝZLERÝN ÖÐRENÝM DURUMUNA GÖRE DAÐILIMI 1% 2010 39% 2% 2% 2009 39% 39% 12% 36% 12% 7% 7% 3% 0% 20% 40% Okur Yazar Olmayan Ortaöðretim (Lise ve Dengi) Yüksek Lisans 60% Okur Yazar Ön Lisans Doktora 80% 100% Ýlköðretim Lisans Kaynak: Türkiye Ýþ Kurumu 133 BOÞ EKONOMÝK RAPOR 2010 ALT YAPI SÝSTEMLERÝ BOÞ 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ENERJÝ EKONOMÝK RAPOR ENERJÝ 2010 YILI ELEKTRÝK GENEL ABONE DURUMU Akdeniz,Yeniþehir, Toroslar, Mezitli Anamur Bozyazý Aydýncýk Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Sanayi 730 Ticaret 48.867 Resmi Daire 1.632 T.Sulama 8.660 Þantiye 8.538 Mesken 292.539 Diðer 2.819 Toplam 363.785 39 21 9 4 48 62 102 55 514 1.584 3.297 1.321 594 528 9.382 1.122 3.012 6.930 13.770 88.823 144 113 53 52 250 196 220 378 437 3.475 6.182 3.946 433 672 7.566 1.078 4.098 5.099 2.472 40.206 1.261 451 82 189 1.172 112 310 1.391 1.667 15.173 30.396 12.217 4.855 10.784 57.128 15.488 27.311 60.106 106.210 617.034 271 195 105 87 885 452 474 707 1.149 7.144 41.590 18.264 6.131 12.316 76.431 18.510 35.527 74.666 126.219 773.439 Kaynak: Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.-Mersin Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.den edinilen bilgilere göre; 2010 yýlý sonu itibariyle elektrik genel abone sayýsý bir önceki yýla göre %3 oranýnda artarak 773.439a yükselmiþtir. Abone grubunun %47si merkez ilçede, %16sý Tarsusda, %10u ise Erdemlide bulunmaktadýr. MERSÝN' DE ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKÝLEN ENERJÝNÝN DURUMU (kWh) Abone Grubu Sanayi Ticaret Resmi Daire Tarým Sulama Mesken Diðerleri Toplam 2009 944.820.026 378.578.238 198.029.315 94.894.823 946.333.134 235.909.771 2.798.565.307 2010 841.374.579 320.000.707 118.899.470 107.785.490 975.766.083 340.336.640 2.704.162.969 Kaynak: Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.-Mersin 2010 yýlý sonu itibariyle Mersinde tüketilen enerji miktarý bir önceki yýla göre %3 oranýnda azalýþ göstererek 2.704.162.969 kWha gerilemiþtir. Tüketilen enerji miktarý kullaným alanlarýna göre incelendiðinde; %36sý meskenler, %31i sanayi, %12si ise ticarethaneler tarafýndan tüketilmektedir. 2010 yýlýnda sanayi sektöründe tüketilen enerji miktarý, 2009 yýlýna göre %11, ticarethanelerde %15 oranýnda azalýrken, meskenlerde ise %3 oranýnda artýþ göstermiþtir. Sanayi sektöründe enerji tüketiminde geçen yýlki artýþýn, 2010 yýlýnda yerini azalýþa býraktýðý görülmektedir. 137 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ENERJÝ EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE KÖYLERDEKÝ ELEKTRÝK ABONE DURUMU ÝLÇE ADI Merkez Anamur Bozyazý Aydýncýk Çamlýyayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam KÖY SAYISI 63 37 13 10 10 50 41 90 66 129 509 KÖY ABONE SAYISI 26.514 13.058 3.384 1.815 4.483 20.145 8.627 21.056 24.630 30.231 153.943 Kaynak: Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.-Mersin 2009-2010 YILLARI ABONE GRUBUNA GÖRE ÇEKÝLEN ENERJÝNÝN DAÐILIMI kWh 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0 Sanayi Ticaret Resmi Daire Tarým Sulama 2009 Kaynak: Toroslar Elektrik Daðýtým A.Þ.-Mersin 138 2010 Mesken Diðerleri 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ULAÞTIRMA EKONOMÝK RAPOR ULAÞTIRMA Mersinde ulaþým aðýrlýklý olarak karayolu ile saðlanmaktadýr. Ülkemizdeki bütün yerleþim birimlerine karayolu ile baðlantýsý bulunmaktadýr. Mersinde 508 km.si devlet yolu, 673 km.si il yolu, 184 km.si otoyol, 5.008 km.si köy yolu olmak üzere toplam 6.373 km karayolu bulunmaktadýr. 2010 yýlýnda kaydý yapýlan taþýtlarýn illere göre yoðunluðu incelendiðinde Mersin, %3lük payla yedinci sýrada yer almaktadýr. Ýlimizde demiryolu baðlantýsý bulunmakta ve denizyolu ile ulaþým saðlanmaktadýr. Havaalaný olmamasýna raðmen, hava yolu ile ulaþým Adana hava alanýndan saðlanmaktadýr. ÝLÝMÝZDEKÝ MOTORLU VE MOTORSUZ ARAÇLARIN DURUMU Aracýn Cinsi Motorlu Motosiklet Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Traktör Çekici Özel A.Taþýt Tanker Arazi Taþýtý TOPLAM Motorsuz Römork Yarý Römork TOPLAM 2009 109.712 150.504 6.887 7.161 53.584 17.862 27.177 6.827 833 1.408 1.721 383.676 2010 122.480 151.345 6.296 5.133 65.029 13.792 27.385 8.025 628 1.079 1.239 402.431 Deðiþim (%) %12 %1 -%9 -%28 %21 -%23 %1 %18 -%25 -%23 -%28 %5 175 7.542 7.717 229 10.044 10.273 %31 %33 %33 Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüðü Trafik Tescil Þube Müdürlüðü 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDEKÝ ARAÇLARIN ÝLÇELERE GÖRE DAÐILIMI (%) Akdeniz, Yeniþehir Toroslar Mezitli 53% Tarsus 18% Anamur 5% Bozyazý 2% Gülnar 1% Erdemli 8% Mut 4% Silifke 9% Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüðü Trafik Tescil Þube Müdürlüðü 139 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ULAÞTIRMA EKONOMÝK RAPOR 2009-2010 YILLARI MERSÝN'DE YAPILAN ARAÇ TESCÝL ÝÞLEMLERÝ ADET 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Trafikten Toplam Çekme Yeni Kayýt Devir Hurda 2009 43.184 32.464 2.917 3.700 82.265 2010 48.520 45.788 3.687 2.820 100.815 Kaynak: Mersin Emniyet Müdürlüðü Trafik Tescil Þube Müdürlüðü MERSÝN'DE ARAÇ SATIÞLARININ TÜRLERÝNE GÖRE DAÐILIMI Araç Türü Aðýr Ticari Araç Hafif Ticari Araç Binek Araç Toplam 2009 677 4.639 7.608 12.924 2010 1.149 5.823 9.757 16.729 DEÐÝÞÝM (%) %70 %26 %28 %29 Kaynak: MODER Mersin Otomobil Yetkili Satýcýlarý Derneðinden edinilen bilgilere göre; Mersinde 2010 yýlýnda araç satýþlarýnýn geçen yýla göre %29 artarak 16.729a yükseldiði görülmektedir. Tüm araç türleri satýþlarýnda geçen yýla göre artýþ olduðu gözlenirken, hafif ve ticari araç satýþlarýnda artýþ yaþanmasý, ticari faaliyetler açýsýndan olumlu sayýlabilecek bir geliþmedir. Aylýk bazda Þubat ayýndan itibaren düzenli artýþ eðiliminin Aralýk ayýnda hýzýný arttýrdýðý görülmektedir. Söz konusu geliþmede otomotiv sektöründeki yýlsonu kampanyalarýnýn etkili olduðu söylenebilir. 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE MERSÝN KARAYOLU DURUMU Ýl Yolu Devlet Yolu Otoyol Köy Yolu TOPLAM Uzunluðu ( km.) 673 508 184 5.008 6.373 Kaynak: T.C. Ulaþtýrma Bakanlýðý Karayollarý Genel Müdürlüðü T.C. Mersin Ýl Özel Ýdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Baþkanlýðý 140 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > ULAÞTIRMA EKONOMÝK RAPOR ÝLÝMÝZDEKÝ DEMÝRYOLU YÜK TAÞIMACILIÐININ DURUMU Cinsi Hububat-Bakliyat Maden cevheri Suni Gübre Muhtelif Eþya Soda Akaryakýt Pomza taþý Yurt dýþý Kaðýt Demir Konteyner Diðerleri Toplam 2009 Gelen 1.274 3.469 137.504 32.748 4.588 460 378.394 70.148 628.585 Giden 623 882 83.986 68.187 3.405 72.131 240 25.343 3.876 41.489 144.315 5.832 450.309 2010 Gelen 12.251 109.767 29.915 9.026 242 326.399 49.200 536.800 Giden 5.219 1.124 94.155 94.519 5.430 111.169 183 19.418 3.527 29.061 103.190 4.027 471.022 Kaynak: T.C. Devlet Demiryollarý Genel Müdürlüðü Mersin Lojistik Müdürlüðü Kara Yolu Ulaþýmý Türkiyede olduðu gibi Mersinde de, yolcu ve yük taþýmacýlýðý karayollarý üzerine yoðunlaþmýþtýr. Serbest bölgenin varlýðý ve yoðun liman faaliyetleri, ilimizde ulaþtýrma sektörünün önemini artýrmýþtýr. Limanda yükleme ve boþaltmasý yapýlan yüklerin ülke içerisine daðýlýmý çoðunlukla karayolu ile saðlanmaktadýr. Ýl ekonomisinde önemli bir yeri olan tarýmsal üretim içerisindeki meyve ve sebze ürünlerinin daðýtýmý da yine aðýrlýklý olarak karayollarý üzerinden yapýlmaktadýr. Deniz Yolu Ulaþýmý Doðu Anadolu Bölgesi, Güneydoðu Anadolu Bölgesi ve Ýç Anadolu Bölgeleri ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleþtirmek için Mersin Uluslararasý Limanýný kullanmaktadýr. Ayrýca Ortadoðu Ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine, ABD ve AB ülkelerine ithalat-ihracat ve bu ülkelere transit yük taþýmacýlýðý yapýlmaktadýr. 2007 yýlýna kadar, T.C. Devlet Demiryollarý tarafýndan iþletilen Mersin Limaný, 11.05.2007 tarihinde özelleþtirilmiþtir. Bu tarihten itibaren Mersin Limanýndaki faaliyetler, PSA-Akfen grubuna ait Mersin Uluslar arasý Liman Ýþletmeciliði A.Þ. tarafýndan yürütülmektedir. Demir Yolu Ulaþýmý Ýl sýnýrlarý içerisinde 55 km. çift hat yolcu ve yük taþýmacýlýðý yapýlmaktadýr. Yolcu trenlerinin sevk ve kabulü için 3 adet yolcu peronu ve yük trenleri için 3 adet yükleme rampasý olup, Mersin limanýna 250 metre demir yolu ile hat baðlantýsý bulunmaktadýr. Liman içinde de 31 km Demiryolu ile 51 adet makas bulunmaktadýr. Deniz yolu ile gelen transit yükler demir yolu ile Ortadoðu ülkeleri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine taþýnmaktadýr. Hava Yolu Ulaþýmý Mersinde hava alaný bulunmamaktadýr. Ancak il sýnýrlarý içerisinde Çukurova Bölgesel Havalimaný kurulmasý için çalýþmalar yürütülmektedir. Mevcutta hava yolu ulaþýmý; il merkezine 69 km. uzaklýktaki Adana hava alanýndan yapýlmaktadýr. Hava alanýndan yurt içi ve yurt dýþýna düzenli olarak uçak seferleri yapýlmaktadýr. 141 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > HABERLEÞME HÝZMETLERÝ EKONOMÝK RAPOR HABERLEÞME HÝZMETLERÝ ÞEHRÝMÝZDE POSTA HABERLEÞMESÝ VE TELGRAF HÝZMETLERÝ Posta Haberleþmesi Mektup, Posta ve Tebrik Kartý Deðer Konulmuþ Mektup ve Kart Taahhütlü Maddeler Gazete ve Basýlmýþ Kaðýt Küçük Paket, Ticaret Eþyasý Örneði Ücretsiz Posta Malzemeleri Toplam Telgraf Hizmetleri Yurt Ýçi Telgraf Yurt Dýþý Telgraf Giren (Þehrimize) Çýkan (Þehrimizden) Adet 2009 2010 3.207.719 2.896.620 129 84 996.558 961.234 1.610.982 390.893 21.709 20.641 10.400 482.226 5.847.497 4.751.698 4.778 2 4.680 4.780 4.051 2 4.005 4.053 Kaynak: Mersin PTT Baþ Müdürlüðü 2010 yýlýnda ilimizde posta haberleþmesi kapsamýnda gönderilen ücretsiz posta malzemeleri dýþýndaki tüm gönderilerde ve yurtiçi telgraf sayýsýnda geçen yýla göre azalýþ olduðu görülmektedir. Özellikle gazete ve basýlmýþ kaðýt gönderilerinde geçen yýla göre önemli miktarda azalýþ olduðu gözlenmektedir. BASIN-YAYIN FAALÝYETLERÝ ÝLÝMÝZDEKÝ ULUSAL BASIN KURULUÞLARI TEMSÝLCÝLÝKLERÝ SAYISI Ýlçeler Akdeniz Mezitli Toroslar Yeniþehir Toplam Temsilcilikler 10 2 2 14 Kaynak: T.C. Mersin Valiliði Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürlüðü 142 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > HABERLEÞME HÝZMETLERÝ EKONOMÝK RAPOR 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE YAYIN YAPAN ÖZEL TELEVÝZYON VE RADYOLARIN ÝLÇELERE GÖRE SAYISI Ýlçeler Akdeniz Mezitli Toroslar Yeniþehir Anamur Erdemli Mut Silifke Tarsus Toplam Televizyonlar 5 1 6 Radyolar 13 1 1 3 4 2 3 7 34 Kaynak: T.C. Mersin Valiliði Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürlüðü 2010 YILI SONU ÝTÝBARÝYLE ÝLÝMÝZDE YAYIN YAPAN GAZETE VE DERGÝLERÝN ÝLÇELERE GÖRE SAYISI Ýlçeler Akdeniz Mezitli Toroslar Yeniþehir Anamur Bozyazý Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Toplam Gazeteler 60 2 8 1 1 4 1 2 3 19 101 Dergiler 5 1 6 Kaynak: T.C. Mersin Valiliði Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürlüðü 143 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > KONUT EKONOMÝK RAPOR KONUT KULLANIM AMACINA GÖRE YAPILACAK YENÝ VE ÝLAVE YAPILAR (YAPI RUHSATI) KULLANIM AMACI ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR BÝR DAÝRELÝ BÝNALAR ÝKÝ VE DAHA FAZLA DAÝRELERÝ BÝNALAR HALKA AÇIK ÝKAMET YERLERÝ TOPLAM OTEL VB. BÝNALARI ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ BÝNALAR OFÝS (ÝÞYERÝ) BÝNALARI TOPTAN VE PERAKENDE TÝCARET BÝNALARI TRAFÝK VE ÝLETÝÞÝM BÝNALARI SANAYÝ BÝNALARI VE DEPOLAR KAMU EÐLENCE, EÐÝTÝM, HASTANE VEYA BAKIM KURULUÞLARI BÝNALARI ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ DÝÐER BÝNALAR TOPLAM BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI 2009 2010 600 940 104.395 163.505 600 942 1.534 2.881 1.640.851 4.712.747 9.851 26.916 5 9 20.060 32.818 0 0 2.139 3.830 1.765.306 4.909.070 10.451 27.858 19 28 19.784 46.078 1 2 23 24 141.699 68.392 0 0 68 144 84.455 222.840 28 190 3 0 170 0 0 0 63 131 141.312 268.857 8 2 30 30 121.320 158.461 0 0 9 19 4.925 8.727 2 4 215 376 513.665 773.355 39 198 Kaynak : TÜÝK 2010 yýlýnda yapý ruhsatý baz alýndýðýnda, Mersinde kullaným amacýna göre yapýlacak yeni ve ilave yapýlarýn sayýsý 2009 yýlýna göre %79 oranýnda artarak 4.206ya yükselmiþtir. Söz konusu dönemde yapý ruhsatý verilen binalarýn %91ini oluþturan ikamet amaçlý binalar önceki yýla göre %79, %9unu oluþturan ikamet amaçlý olmayan binalar ise %75 oranýnda azalýþ göstermiþtir. Yapý ruhsatý verilen ilçelerin en fazla Toroslar, Yeniþehir ve Tarsus ilçelerinde yoðunlaþtýðý gözlenmektedir. 144 2010 EKONOMÝK RAPOR ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > KONUT KULLANIM AMACINA GÖRE BÝTEN YENÝ VE ÝLAVE YAPILAR (YAPI KULLANIM ÝZÝN BELGESÝNE GÖRE) KULLANIM AMACI ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR BÝR DAÝRELÝ BÝNALAR ÝKÝ VE DAHA FAZLA DAÝRELERÝ BÝNALAR HALKA AÇIK ÝKAMET YERLERÝ TOPLAM OTEL VB. BÝNALARI ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ BÝNALAR OFÝS(ÝÞYERÝ) BÝNALARI TOPTAN VE PERAKENDE TÝCARET BÝNALARI TRAFÝK VE ÝLETÝÞÝM BÝNALARI SANAYÝ BÝNALARI VE DEPOLAR KAMU EÐLENCE, EÐÝTÝM, HASTANE VEYA BAKIM KURULUÞLARI BÝNALARI ÝKAMET AMAÇLI BÝNALAR DIÞINDAKÝ DÝÐER BÝNALAR TOPLAM BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DAÝRE SAYISI 2009 626 98.198 626 1.317 2.123.190 14.881 6 22.031 0 1.949 2.243.419 15.507 12 29.371 1 34 43.176 0 148 174.212 36 3 664 0 69 68.789 9 38 80.112 0 12 6.620 0 316 402.944 46 2010 409 59.719 409 747 1.011.573 6.571 7 15.680 0 1.163 1.086.972 6.980 5 17.792 0 14 46.017 0 40 120.137 15 0 0 0 10 114.967 2 38 117.647 0 7 8.463 4 114 425.023 21 Kaynak : TÜÝK 2010 yýlýnda yapý kullaným izin belgesi baz alýndýðýnda, Mersinde kullaným amacýna göre biten yeni ve ilave yapýlarýn sayýsý 2009 yýlýna göre %44 oranýnda azalarak 1.277ye gerilemiþtir. Söz konusu dönemde kullaným izin belgesi verilen binalarýn %91ini oluþturan ikamet amaçlý binalar önceki yýla göre %40, %9unu oluþturan ikamet amaçlý olmayan binalar ise %64 oranýnda azalýþ göstermiþtir. Yapý kullaným izin belgesi verilen ilçelerin en fazla Tarsus, Silifke ve Toroslar ilçelerinde yoðunlaþtýðý gözlenmektedir. 145 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > KONUT EKONOMÝK RAPOR MERSÝN ÝLÝ VE ÝLÇELER BAZINDA YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANIM ÝZÝN BELGELERÝNE GÖRE KONUT ÝSTATÝSTÝKLERÝ BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI 146 YAPI RUHSATI 199 266.533 139.256.754 430 41 40.214 21.206.064 173 1 958 492.461 7 21 25.235 13.282.788 98 56 8.274 4.209.647 67 133 265.710 138.987.553 1.292 14 2.199 1.118.532 19 142 194.348 101.314.134 935 93 48.038 25.365.786 257 281 214.033 115.439.140 1.374 2009 YAPI KULLANMA ÝZÝN BELGESÝ 113 116.028 57.145.555 302 107 78.086 41.343.209 583 85 23.310 11.700.980 186 26 17.372 9.117.843 102 45 6.146 3.197.890 52 258 430.758 207.965.282 2.556 23 4.024 1.997.741 26 350 746.275 355.867.716 5.262 173 70.109 34.890.972 451 341 209.970 110.463.837 1.358 YAPI RUHSATI 265 405.233 227.681.695 806 89 104.612 61.656.609 629 15 8.623 4.875.263 51 66 61.003 35.511.415 298 98 16.493 9.189.043 121 297 397.155 228.189.325 1.905 60 29.754 17.137.491 184 480 1.236.347 728.882.524 6.061 258 134.435 77.073.148 792 550 437.070 253.563.640 2.593 2010 YAPI KULLANMA ÝZÝN BELGESÝ 43 106.972 51.177.518 134 68 37.335 20.847.656 216 9 5.765 3.257.282 31 24 18.226 10.345.393 109 51 13.764 7.871.017 59 99 145.754 71.606.781 908 9 10.459 5.800.836 13 105 221.783 110.641.436 1.253 71 41.257 21.812.882 215 219 139.307 75.313.661 942 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > KONUT EKONOMÝK RAPOR MERSÝN ÝLÝ VE ÝLÇELER BAZINDA YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANIM ÝZÝN BELGELERÝNE GÖRE KONUT ÝSTATÝSTÝKLERÝ BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI BÝNA SAYISI YÜZÖLÇÜMÜ (m²) DEÐER (TL.) DAÝRE SAYISI 2009 YAPI YAPI KULLANMA RUHSATI ÝZÝN BELGESÝ 419 318 380.794 282.444 200.382.351 135.114.146 1.601 1.214 595 232 251.281 185.977 130.539.883 92.092.683 1.501 1.228 359 194 581.354 475.864 312.187.406 236.833.959 2.736 2.233 2.354 2.265 2.278.971 2.646.363 1.203.782.499 1.297.731.813 10.490 15.553 2010 YAPI YAPI KULLANMA RUHSATI ÝZÝN BELGESÝ 600 229 685.807 264.615 393.288.835 134.271.318 3.374 1.186 805 190 619.298 97.595 355.628.779 51.392.456 3.290 471 623 160 1.546.595 409.163 908.039.386 228.702.842 7.952 1.464 4.206 1.277 5.682.425 1.511.995 3.300.717.153 793.041.078 28.056 7.001 Kaynak: TÜÝK 147 2010 ALTYAPI SÝSTEMLERÝ > KONUT EKONOMÝK RAPOR 2010 YILI MERSÝN ÝLÝ BELEDÝYE SINIRLARI ÝÇERÝSÝNDEKÝ SAHÝL SÝTELERÝNÝN DAÐILIMI Belediye Adý Mersin Merkez Ýlçe Mezitli TOPLAM Erdemli Arpaçbahþiþ Çeþmeli Kargýpýnarý Kocahasanlý Limonlu Tömük Kumkuyu Kýzkalesi Ayaþ TOPLAM Silifke Taþucu Atakent Atayurt Narlýkuyu Yeþilovacýk Arkum TOPLAM Gülnar (Büyükeceli) Aydýncýk Bozyazý Tekeli Tekmen TOPLAM Anamur Ören TOPLAM GENEL TOPLAM Kaynak: Ýlgili Belediye Baþkanlýklarý 148 Belediye Sýnýrlarý Ýçerisindeki Toplam Konut Sayýsý Site Sayýsý Konut Sayýsý 87 87 14 23 14 18 25 33 67 8 53 34 289 13.741 13.741 1.918 3.500 2.880 2.573 934 2.717 12.136 1.375 1.570 1.930 31.533 58.575 58.575 16.500 6.468 4.240 4.749 2.152 4.234 15.129 805 1.723 1.930 57.930 46 318 19 3 17 16 181 3 8 24 14 7 56 117 14 131 744 2.286 8.630 1.727 104 1.884 1.048 12.730 137 320 1.248 752 428 2885 4.860 700 5.560 66.449 8.820 13.905 4.420 1.298 3.313 2.148 33.904 1.247 2.904 6.520 1.542 2.379 14.592 19.482 4.000 23.482 188.483 EKONOMÝK RAPOR 2010 SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI BOÞ 2010 SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > MTSO HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER EKONOMÝK RAPOR MERSÝN TÝCARET VE SANAYÝ ODASI HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER ÜYELERÝMÝZÝN HUKUKÝ STATÜLERÝNE GÖRE DAÐILIMI Kuruluþ Nevi Hakiki Þahýs Firmalarý Kollektif Þirketler Komandit Þirketler Limited Þirketler Anonim Þirketler Yabancý Sermayeli Þirketler Kooperatifler Vakýf ve Dernek Ýþletmeleri TOPLAM 2009 6.024 100 8 11.324 1.181 468 773 10 19.888 2010 6.096 98 8 11.943 1.227 532 770 10 20.684 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý 2010 yýlý sonu itibariyle Odaya kayýtlý üye sayýsý, geçen yýla göre %4 oranýnda artarak 20.684e yükselmiþtir. Söz konusu dönemde yeni kayýt yaptýran firma sayýsý, 2009 yýlýna göre %17 artarak 1.388e yükselirken; kapanan firma sayýsý ise %10 azalarak 592ye gerilemiþtir. Kayýtlý üyelerin hukuki statülerine göre daðýlýmý incelendiðinde, 2009 yýlýna göre yabancý sermayeli firma sayýsý %14, limited þirketlerin sayýsý %5, anonim þirketlerin sayýsý %4 þahýs firmalarýnýn sayýsý %1 oranýnda artarken ve kooperatiflerin sayýsý %0,4 oranýnda azalmýþtýr. YENÝ KAYIT YAPTIRAN FÝRMALARIN HUKUKÝ STATÜLERÝNE GÖRE DAÐILIMI 1500 1000 500 0 Limited Þirketler Anonim Þirketler Kollektif Þirketler Kooperatifler Vakýf ve Dernek Ýþletmeleri Gerçek Kiþi Tacirleri TOPLAM 2009 852 109 0 4 1 221 1.187 2010 989 112 0 6 2 279 1.388 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý 151 2010 SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > MTSO HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER EKONOMÝK RAPOR KAYIT SÝLDÝREN FÝRMALARIN HUKUKÝ STATÜLERÝNE GÖRE DAÐILIMI 750 500 250 0 Limited Þirketler Anonim Þirketler Kollektif Þirketler Kooperatifler Gerçek Kiþi Tacirleri Vakýf ve Dernek Ýþletmeleri TOPLAM 2009 339 57 3 18 243 0 660 2010 326 46 2 9 207 2 592 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý YILLAR ÝTÝBARÝYLE AÇILAN KAPANAN FÝRMALAR 1.600 60% 49% 1.400 50% 1.200 40% 30% 1.000 17% 800 6% 6% 600 -10% -13% 2006 Yeni Kayýt Yaptýran -20% 2007 2008 2009 Kayýt Sildiren Yeni Kayýt Deðiþim (%) -30% 2010 Kayýt Sildiren Deðiþim (%) Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý YILLAR ÝTÝBARÝYLE ÜYE SAYISI 21.000 20.500 4% 20.000 3% 3% 19.000 17.500 5% 4% 3% 20.684 19.286 4% 3% 19.888 3% 18.097 2% 17.567 2% 17.000 1% 16.500 1% 16.000 2005 2006 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý 152 3% 18.637 18.500 18.000 5% 4% 19.500 0% -10% -23% 200 0 10% -8% 2% -4% 400 20% 2007 2008 2009 2010 0% 2010 EKONOMÝK RAPOR SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > MTSO HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER 31.12.2010 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE ODAMIZA KAYITLI FAAL ÜYELERÝN GRUPLARA GÖRE DAÐILIMI Grup No.su 1.GRUP 2.GRUP 3.GRUP 4.GRUP 5.GRUP 6.GRUP 7.GRUP 8.GRUP 9.GRUP 10.GRUP 11.GRUP 12.GRUP 13.GRUP 14.GRUP 15.GRUP 16.GRUP 17.GRUP 18.GRUP 19.GRUP 20.GRUP 21.GRUP 22.GRUP 23.GRUP 24.GRUP 25.GRUP 26.GRUP 27.GRUP 28.GRUP 29.GRUP 30.GRUP 31.GRUP 32.GRUP 33.GRUP 34.GRUP 35.GRUP 36.GRUP 37.GRUP 38.GRUP 39.GRUP 40.GRUP 41.GRUP 42.GRUP 43.GRUP 44.GRUP FAAL ÜYE SAYISI DÝÐER* TOPLAM ÜYE SAYISI Grup Adý SEBZE ve MEYVELERÝN TÝCARETÝ SEBZE ve MEYVELERÝN YETÝÞTÝRÝLMESÝ, ÝÞLENMESÝ, PAKETLENMESÝ TAHILLARIN YETÝÞTÝRÝLMESÝ ve TÝCARETÝ BAKLAGÝLLERÝN YETÝÞTÝRÝLMESÝ ve TÝCARETÝ HAYVANCILIK, ET ve ET ÜRÜNLERÝ TÝCARETÝ TARIM ALETLERÝ, GÜBRE, ZÝRAÝ ÝLAÇ ve FÝDE TÝCARETÝ GIDA MADDELERÝ TOPTAN TÝCARETÝ GIDA MADDELERÝ PERAKENDE TÝCARET ELEKTRÝKLÝ EV ALETLERÝ TÝCARETÝ BÝLGÝSAYAR ve DONANIMLARI ile TELEKOMÜNÝKASYON ARAÇLARI TÝCARETÝ GAZ ve AKARYAKIT ÝMALATI ile TÝCARETÝ KONFEKSÝYON, TEKSTÝL ve AYAKKABI TÝCARETÝ HALI, MOBÝLYA ve EV EÞYASI TÝCARETÝ MOTORLU ARAÇLARIN TÝCARETÝ TAÞIT ARAÇ ve PARÇALARI TÝCARETÝ ÖZEL AMAÇLI YAPILARIN ÝNÞAATI ve ONARIMI KONUT AMAÇLI YAPILARIN ÝNÞAATI ve ONARIMI YAPI KOOPERATÝFLERÝ ÝNÞAAT DESTEK FAALÝYETLERÝ ve PROJE YAPANLAR ÝNÞAAT MALZEMELERÝ TÝCARETÝ MADENLERÝN ÇIKARILMASI, ÝÞLENMESÝ ve TÝCARETÝ YURTDIÞI YÜK ve YOLCU TAÞIMACILIÐI YURTÝÇÝ YÜK ve YOLCU TAÞIMACILIÐI DENÝZ TAÞIMACILIÐI ve DESTEK HÝZMETLER PARASAL ve FÝNANSAL HÝZMETLER DEÐERLÝ METALLER ve MÜCEVHER TÝCARETÝ LOKANTA ve KAFETERYALAR OTELLER ve TURÝSTÝK ÝÞLETMELER ile SANAT, SPOR ve EÐLENCE YERLERÝ TIBBÝ MALZEME ÝMALATI ve TÝCARETÝ SAÐLIK HÝZMETLERÝ EÐÝTÝM ve DESTEK HÝZMETLERÝ REKLAMCILAR, MATBAALAR, HALKLA ÝLÝÞKÝLER ve ÝLETÝÞÝM HÝZMETLERÝ SÝGORTACILIK HÝZMETLERÝ MÜÞAVÝRLÝK ve ARACILIK HÝZMETLERÝ GAYRÝMENKUL ARACILARI, GÜVENLÝK ve TEMÝZLÝK HÝZMETLERÝ KONFEKSÝYON, TEKSTÝL ve AYAKKABI SANAYÝ GIDA SANAYÝ ORMAN ÜRÜNLERÝ SANAYÝ HALI, MOBÝLYA ve EV EÞYASI SANAYÝ TAÞIT ARAÇ ve PARÇALARI SANAYÝ ile ONARIMI PLASTÝK ve KÝMYASAL MADDELER SANAYÝ METAL SANAYÝ MAKÝNA ve YEDEK PARÇA SANAYÝ ENERJÝ SÝSTEMLERÝ ile ELEKTRÝKLÝ ARAÇ GEREÇ SANAYÝ FAAL ÜYE SAYISI DÝÐER* TOPLAM ÜYE SAYISI Üye Sayýsý 554 173 172 293 144 168 342 398 225 291 519 498 218 154 174 391 649 107 473 364 207 493 712 233 130 178 223 254 183 144 267 193 273 358 186 134 235 93 107 128 218 190 139 148 11.733 8.951 20.684 *: Durumu Geçici Terkin ve Üyeliði Askýda Olan Üyeler. Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý 153 SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > ÝLÝMÝZDEKÝ MESLEKÝ KURULUÞLAR 2010 EKONOMÝK RAPOR ÝLÝMÝZDEKÝ MESLEKÝ KURULUÞLAR Ticaret ve Sanayi Odalarý - Mersin Ticaret ve Sanayi Odasý - Anamur Ticaret ve Sanayi Odasý - Erdemli Ticaret ve Sanayi Odasý - Mut Ticaret ve Sanayi Odasý - Silifke Ticaret ve Sanayi Odasý - Tarsus Ticaret ve Sanayi Odasý - Mersin Deniz Ticaret Odasý Akdeniz Ýhracatçý Birlikleri - Akdeniz Hububat Bakliyat Yaðlý Tohumlar ve Mamulleri Ýhracatçýlar Birliði - Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Ýhracatçýlarý Birliði - Akdeniz Yaþ Sebze-Meyve ve Mamulleri Ýhracatçýlarý Birliði - Akdeniz Aðaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Ýhracatçýlarý Birliði - Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri Ýhracatçýlarý Birliði - Akdeniz Hazýr Giyim ve Konfeksiyon Ýhracatçýlarý Birliði - Akdeniz Demir ve Demir Dýþý Ýhracatçýlarý Birliði - Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Ýhracatçýlarý Birliði Ticaret Borsalarý - Mersin Ticaret Borsasý - Tarsus Ticaret Borsasý Ziraat Odalarý - Mersin Ziraat Odasý - Anamur Ziraat Odasý - Erdemli Ziraat Odasý - Silifke Ziraat Odasý - Tarsus Ziraat Odasý -Aydýncýk Ziraat Odasý -Mut Ziraat Odasý -Çamlýyayla Ziraat Odasý Mersin Barosu Mersin Serbest Muhasebeciler ve Mali Müþavirler Odasý Mimarlar Odasý Mersin Þubesi Ýnþaat Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi Makine Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi Elektrik Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi Çevre Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi Ziraat Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi Gýda Mühendisleri Odasý Mersin Þubesi Mersin Tabip Odasý Mersin Diþ Hekimleri Odasý Mersin Veteriner Hekimler Odasý 25. Bölge Mersin Eczacý Odasý Mersin Esnaf ve Sanatkarlarý Odalarý Birliði - Mersin Bakkallar ve Bayiler Odasý - Mersin Berberler ve Kuaförler Odasý 154 Üye Sayýsý 2009 2010 27.118 27.879 19.888 20.684 1.187 1.084 1.644 1.650 542 576 1.209 1.488 2.265 2.016 383 381 4.808 5.874 603 689 156 182 904 1.129 700 815 428 458 305 329 968 1.335 744 937 1.455 1.591 1.209 1.359 246 232 103.328 110.092 20.186 21.272 9.002 9.373 15.560 16.450 11.482 13.048 26.464 28.479 2.847 2.969 15.887 16.401 1.900 2.100 1.172 1.258 1.533 1.541 470 510 1.024 1.100 1.230 1.329 707 742 189 197 1.445 1.473 341 240 1.530 1.580 388 383 487 333 583 608 54.250 56.240 2.267 2.407 1.529 1.485 2010 EKONOMÝK RAPOR SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > ÝLÝMÝZDEKÝ MESLEKÝ KURULUÞLAR Üye Sayýsý - Mersin Büfeciler Esnaf Odasý - Mersin Camcýlar Esnaf Odasý - Mersin Çiçekçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Mersin Tüm Emlakçýlar Meslek Odasý - Mersin Elektrik, Bobinaj ve Benzerleri Teknisyenleri Odasý - Mersin Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Mersin Fýrýncýlar Un ve Undan Mamul Ürünler Ýmalat ve Satýcýlarý Odasý - Mersin Fotoðraf Sanatkarlarý Odasý - Mersin Giyim Eþyasý Ýmalat ve Satýcýlarý Esnaf Odasý - Mersin Hamallar Odasý - Mersin Hurdacýlar Odasý - Mersin Kahveciler Odasý - Mersin Kasaplar Esnaf Odasý - Mersin Kýrtasiyeciler Odasý - Mersin Kundura Deri Mamulleri ve Hediyelik Eþya Ýmalat Tamir ve Satýcýlarý ESO - Mersin Kuyumcular Odasý - Mersin Kebapçýlar Lokantacýlar Kafeteryacýlar Pastacýlar Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Mersin Madeni Sanatkarlar Odasý - Mersin Manavlar ve Seyyar Satýcýlarý Odasý - Mersin Marangozlar ve Mobilyacýlar Odasý - Mersin Matbaacýlar Odasý - Mersin Milli Piyangocular Odasý - Mersin Minibüsçüler Odasý - Mersin Oto Sanatkarlarý Odasý - Mersin Sýhhi Tesisatçýlar Güneþ Enerjisi Ýmalatçýlarý ve Tenekeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Mersin Süt ve Süt Mamulleri Ýmalat ve Satýcýlarý Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Mersin Servis Aracý Ýþletmecileri Esnaf Odasý - Mersin Þoförler ve Otomobilciler Odasý - Mersin Terziler Odasý - Mersin Taksiciler Esnaf Odasý - Mersin Tüpçüler Esnaf Odasý - Mersin Pazarcýlar Odasý - Tarsus Bakkallar ve Bayiler Odasý - Tarsus Berberler ve Kuaförler Odasý - Tarsus Biriketçiler, Karocular, Büzcüler, Mozaikçiler ve Büz Borucularý Odasý - Tarsus Elektrik Teknisyenleri Odasý - Tarsus Fýrýncýlar Odasý - Tarsus Fotoðrafçýlar Odasý - Tarsus Kahveciler ve Eðlence Yerleri Odasý - Tarsus Kasaplar Odasý - Tarsus Kebapçýlar Lokantacýlar Odasý - Tarsus Kunduracýlar Odasý - Tarsus Kuyumcular Odasý - Tarsus Madeni Sanatkarlar Odasý - Tarsus Mobilyacýlar ve Marangozlar Odasý 496 347 146 690 393 720 475 141 1.230 241 255 1.622 404 283 470 257 1.727 1.511 222 1.030 141 301 756 768 303 116 518 2.607 540 562 155 690 1.917 440 256 361 160 202 872 174 423 173 110 1.016 369 497 392 149 748 425 851 463 149 1.290 246 261 1.749 423 299 499 265 1.850 1.541 290 1.064 160 344 779 830 303 111 555 2.637 554 602 192 683 2.045 459 265 407 170 256 906 186 472 179 116 1.033 403 155 2010 SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > ÝLÝMÝZDEKÝ MESLEKÝ KURULUÞLAR EKONOMÝK RAPOR Üye Sayýsý - Tarsus Seyyar ve Sabit Tuhafiyeciler ve Zücaciyeciler Odasý - Tarsus Þoförler ve Otomobilciler Odasý - Tarsus Tenekeciler Odasý - Tarsus Terziler Odasý - Tarsus Servis Aracý Ýþletmeciler Esnaf Odasý - Anamur Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Anamur Terziler Odasý - Anamur Þoförler ve Nakliyeciler Odasý - Aydýncýk Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Aydýncýk Þoförler ve Nakliyeciler Odasý - Bozyazý Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Bozyazý Þoförler ve Nakliyeciler Odasý - Erdemli Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Erdemli Þoförler ve Otomobilciler Odasý - Erdemli Oto Sanatkarlarý ve Madeni Eþya Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Gülnar Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Gülnar Þoförler ve Nakliyeciler Odasý - Mut Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Mut Þoförler Nakliyeciler ve Otomobilciler Odasý - Mezitli Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Silifke Bakkallar ve Bayiler Odasý - Silifke Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Silifke Þoförler ve Otomobilciler Odasý - Silifke Minibüsçüler Odasý - Tömük Esnaf ve Sanatkarlar Odasý - Çamlýyayla Esnaf ve Sanatkarlar Odasý Kaynak: Yukarýda Yer Alan Kuruluþlar 156 984 2.770 215 208 445 1.915 121 458 372 124 724 184 2.985 942 555 560 310 1.186 435 1.799 658 3.146 963 349 1.160 296 1.016 2.720 242 242 458 1.968 123 418 364 121 763 186 3.114 967 572 569 266 1.178 441 1.911 663 3.129 924 348 1.238 309 2010 EKONOMÝK RAPOR SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI > MERSÝNDE FAALÝYET GÖSTEREN SENDÝKALAR MERSÝN DE FAALÝYET GÖSTEREN SENDÝKALAR Ünvaný Öz-Orman-Ýþ Petrol-Ýþ Öz Gýda-Ýþ Teksif Selüloz-Ýþ Kristal Kristal- Çitser T. Yol-Ýþ Koop-Ýþ Türktis Tümtis Liman-Ýþ T. Saðlýk-Ýþ Hizmet-Ýþ Hizmet-Ýþ Hizmet-Ýþ Toleyis Türk Harb-Ýþ Belediye-Ýþ Belediye-Ýþ Genel-Ýþ Genel-Ýþ Genel-Sen PUÝS Birleþik- Metal -Ýþ TOPLAM Faaliyet Sahasý Tarým-Orman Petrol, Kimya Gýda Dokuma Kaðýt Çimento-Cam Çimento-Cam Yapý-Ýnþaat Büro, Kooperatif Kara Taþ. Kara Taþ. Liman Tah. Saðlýk Genel Hizmetler Genel Hizmetler Genel Hizmetler Otel- Eðlence Harb Sanayi Genel Hizmetler Genel Hizmetler Genel Hizmetler Genel Hizmetler Genel Hizmetler Ýþverenler Sen. Metal-Çelik Kurulu Bulunduðu Yer Mersin Mersin Tarsus/Mersin Tarsus / Mersin Silifke / Mersin Tarsus / Mersin Mersin Mersin Tarsus-Mersin Mersin Mersin Mersin Mersin Tarsus / Mersin Mersin Ýl Bþk. Mersin 2. Þube Mersin Mersin Mersin Anamur/ Mersin Mersin Arpaçsakarlar Tarsus / Mersin Mersin Mersin Ýþyeri Sayýsý ----------1 2 ------4 -2 ----9 Ýþçi Sayýsý ----------30 659 ------99 -348 ----1.136 T.Ý.S Sayýsý ----------1 2 ------4 -2 ----9 Kaynak: T.C. Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý Adana Bölge Müdürlüðü 157