Sistem mühendisliği

Transkript

Sistem mühendisliği

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ
GENEL BİR BAKIŞ
ÖMER ERTEKİN
INCOSE TÜRKİYE KOLU
Sistem Mühendisliği Genel Tanıtım, Sürüm1
ÖMER ERTEKİN, PSCONSULTECH
1
KONU1
TARİHÇE VE MAGAZİN
2
Muhtemelen çok anlatılan bir örnektir
 Bir hastanenin yoğun bakım odasına konulan tüm hastalar sabah
“visit” saati öncesi kaybediliyor.
 Her türlü tıbbi analiz yapılıyor ve sebep bulunamıyor
 Cihazlar gayet düzgün çalışıyor
 Herhangi bir zarar verici ya da bakteriye rastlanmıyor
 Doktor ve hemşire raporları düzenli ve doğru işler yapılmış
 Odaya kamera konularak izlenmeye başlanıyor
3
GÜNDEM
Systems Thinking has grown during the 20th century into highly useful
discipline independent theories and practices. Systems Thinking focuses
upon understanding the holistic properties of complex systems and,
in particular, the dynamic relationships that arise in the interactions of
multiple systems in operation.
Systems Engineering has gained momentum during the latter part of the
20th century and has led to engineering related practices and standards
that can be used in the life cycle management of complex systems.
Systems Engineering focuses upon transforming the need for a
system into a set of capabilties, requirements, functions or objects,
that guides production of products and services that meet the need
in an effective manner.
The combination of Systems Thinking and Systems Engineering is of
particular interest in establishing the capabiltiy to “think” and “act” in
terms of systems.
4
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ
 Dünyada ilk Sistem Mühendisliği yaklaşımının ortaya
konması 1940 yılında olmuştur (Bell Labs, MIT, RAND
Corp.).
 ABD, Sistem Mühendisliği yöntemlerini İkinci Dünya
Savasında birçok sistemin geliştirilmesinde yaygın olarak
kullanmıştır.
 İlk SM dersleri MIT ‘de 1950 yılında verilmeye başlamıştır.
 Günümüzde ABD ve Avrupa ülkelerinde SM uygulamaları
standart hale gelmiştir.
 Bu ülkelerde öğrenciler SM eğitimini lisans ya da yüksek
lisans eğitimi olarak alabilmektedirler.
5
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI
•http://www.fhwa.dot.gov/cadiv/segb/files/se
gbversion3.pdf
•http://www.leidraadse.nl/
6
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI
The Systems Engineering Initiative
for Patient Safety (SEIPS),
The Systems Engineering Initiative for
Patient Safety (SEIPS), housed within
CQPI, is a multidisciplinary initiative
applying systems engineering, human
factors engineering, and quality
engineering approaches.
•http://energy.gov/sites/prod/files/cioprod/documents/SEM3_1231.pdf
http://cqpi.engr.wisc.edu/seips_home
7
GENEL
Eğer, sistemlere dışarıdan/bütüncül bakmaya eğilimli iseniz, liderlik
ve iletişim yetenekleriniz varsa, kabiliyetlerinizi, bütünün önemli/büyük
parçaları arasındaki bağlantıları geliştirmek yönünde geliştiriyorsanız,
sistem mühendisliği sizin için ideal bir meslek olabilir.
Sistem Mühendisliği, disiplinler arası bir mühendislik alanıdır ve bir
ömür devri bakışı ile karmaşık sistemler ile ya da sistemlerdeki
karmaşa ile ilgilenir. Klasik bir örnek olarak uçağı ele alırsak:
 Sistem Mühendisliği Süreci müşteri ihtiyaçlarının ve çözülmesi gereken
problemlerin belirlenmesi ile başlar,
 Alternatif çözümlerin bulunması, sistemin modellenmesi, çeşitli bileşenlerin
entegrasyonu (sıklıkla, bir çok üretici ve/veya ülkeden gelir) ve sistemin
işletmeye alınması ile devam eder.
Ancak sistemin işletmeye alınması ile iş bitmez: sistem mühendisi sistemin
ya da ürünün performansını değerlendirir ve sistemin düzgün bir şekilde
çalışmaya devam etmesi için çözümü gözden geçirir/günceller.
8
KONU2
TEORİK TEMELLER
9
SİSTEM
“System means a grouping of parts that operate together for a common
purpose.” (Business Systems Engineering Watson, 1994).
Etimoloji
Late Latin:
systemat-, systema (1619)
Greek: systEmat-, systEma,
synistanai kökeninden syn- ve histanai kelimelerinin
birleşiminden
oluşmaktadır.
syn- “birlikte (together) "
histanai “ayakta kalmayı, dayanmayı sağlamak, (cause to stand)"
(Kaynak : www.etymonline.com)
Sözlük
Dizge. Düzen. Bir sonuç elde etmeye yarayan yöntemler düzeni
(Kaynak : Türk Dil Kurumu Sözlüğü)
10
“ORTAYA ÇIKAN” ÖZELLİKLER
 Sistem bileşenlerinin kendi başlarına iken göstermediği; bir
bütün olarak bir araya geldiklerinde gösterdikleri özellikler .
 Ortaya Çıkan Özellikler, sistem bileşenleri arasındaki
etkileşimlerin bir sonucudur.
 Bileşenler bir sistem olarak bir araya getirilmedikçe
değerlendirilemezler ve ölçülemezler
11
SİSTEM
Standart
Sistem Tanımı
EIA 632
Her birinin ayrı işlevleri yerine getirdiği nihaî ürünlerin bir
araya getirilmesiyle elde edilen yapı.
IEEE 1220
Birbiriyle ilgili insan kaynağı, ürün (donanım, yazılım) ve
süreçlerin (tesis, ekipman, malzeme, işlemler) oluşturduğu,
işletme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik, kullanım ömür
devri boyunca sürdürülebilir set.
ISO 15288
Bir ya da birden fazla işlevi yerine getirebilecek, kendi
aralarında etkileşen unsurların bütünü. Sistem, bir ürün veya
bir hizmet şeklinde olabilir.
INCOSE Sis. Müh.
Kılavuzu
Belirli bir hedefi (ör. hava taşımacılığı) gerçekleştirmeye
yönelik alt sistem, bölüm ve unsurların tümleşik hâli.
12
MÜHENDİS
Mühendis, belli amaçlara yönelik olarak, kısıtlamalarıyla birlikte ortaya
konan bir soruna, teknik çözüm bulan kişidir. Amaçlar ve kısıtlamalar,
teknik, toplumsal veya iş dünyasıyla ilgili olabilir. .
Etimoloji
Latin
Greek
ingeniatorem
Yaratıcı, yetenekleri olan kişi,
İcat etme, yaratıcı olma özelliğine sahip kişi
ingenium “deha/ dahi”
Sözlük:
“hendese” yani geometri, aritmetik yapan anlamındadır.
(Kaynak : Türk Dil Kurumu Sözlüğü)
13
Systems engineering is a professional endeavor that leads to the
engineering of a system of humans, organizations and technologies
 through knowledge management efforts associated with
 bringing the perspectives of all stakeholders to the associated issue to bear,
 such as to enable the appropriate definition of the system to be engineered
such as to achieve needed capabilities and fulfill requirements;
 development of the system through appropriate architecture,
design, and integration efforts; and
ultimate deployment of the system in an operational environment
and
associated maintenance and reengineering of it throughout a
lifetime of trustworthy service to these stakeholders.
Andrew P. Sage
George Mason University
14
NELERLE İLGİLENİR
YETENEKLER
İHTİYAÇLAR
İŞLEVLER
BİLEŞENLER
SİSTEM
15
Sistem Bileşenleri
İhtiyaçlar, Servisler, Etkileri
Bizim
Sistemimiz
Gerçekleşme
Anı
B1
B2
Sistem
Bileşeni
B1
SERVİS(LER)
E-B3
Sistem
Bileşeni
SERVİS(LER)
B3
SERVİS(LER)
Sistem
Bileşeni
B2
SERVİS(LER)
16
BİLİMSEL YAKLAŞIM VE MÜHENDİSLİK
Doğa
Davranışlar
Gözlemle
Taklit Et
Mühendislik
Bilim
Tespit Et
ve Tanımla
Tasarla ve
Geliştir
Temel Yapılar
17
BİLİMSEL YAKLAŞIM VE MÜHENDİSLİK
Temel bilimler, fiziksel evrenin davranışını yöneten temel ilke ve süreçlerin
keşfi ve yorumlanmasıyla ilgilenir.
Uygulamalı bilimler, sözü edilen ilke ve süreçlerin nitelendirilmesiyle,
bunların teknik sorunların çözümüne yönelik uygulamalarıyla ilgilenir.
Geleneksel mühendislik eğitimi, önceden belirlenen işlevleri yerine
getirecek araçların tasarımı, üretimi ve değerlendirilmesi amacına yönelik
temel ilke ve süreçlerin uygulamalarıyla ilgilenir.
Sistem mühendisliği, temel ilke ve süreçlerle doğrudan ilgilenmez, bunları
sadece olası bir çözüm alanı için sınırlamalar şeklinde değerlendirir.
İhtiyaçları ve işlevleri belirler
18
KONU3
CARİ DURUM
19
PROJE YÖNETİMİ
BİLEŞEN
MÜHENDİSLİĞİ
SİSTEM
ALAN UZMANLIĞI
•Trafik Yönetimi,
MÜHENDİSLİĞİ
•Hava Savunma,
•Otoyol Ücret Top. vs
20
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ SÜRECİ
21
SİSTEM/BİLEŞEN MÜHENDİSLİĞİ
Kullanıcı
Gereksinimleri &
Harekat Konsepti
Sistemin
Çalıştırılması &
Geçerli Kılınması
Sistem
Gereksinimleri &
Mimari
Sistem
Bütünleştirme &
Doğrulama
Bileşen Tasarımı
Bileşen
Bütünleştirme &
Doğrulama
Satın Al, Üret, &
Birleştir
Sistem
Mühendisliği
Alanı
Bileşen
Mühendisliği
Alanı
22
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ (ISO 15288)
23
SİSTEM PARÇALARI
24
SİSTEM
SİSTEM SADECE “ANA ÜRÜN” DEĞİLDİR
25
GEÇMİŞTE KARŞILAŞILMIŞ PROBLEMLERE TEPKİ
Historical Success Rate
16%
53%
31%
Inadequate
Cancelled
Acceptable
Ref: http://www.standishgroup.com/visitor/chaos.htm
26
EN ÖNEMLİ 10 NEDEN
Başarılı Projeler İçin
Başarısız Projeler İçin
Kullanıcı Katılımı
Yarım Gereksinimler
Üst Yönetim Desteği
Kullanıcı Katılımında Eksiklik
Açık/Anlaşılır Gereksinim Cümleleri
Kaynak Eksikliği
Uygun Planlama
Gerçekçi Olmayan Beklentiler
Gerçekçi Beklentiler
Üst Yönetim Desteği Eksikliği
Küçük Proje Adımları
Gereksinim ve Spek Değişiklikleri
Uzman Ekip
Plansızlık
Sahiplenme
İhtiyacın Ortadan Kalkması
Açık Vizyon ve Hedefler
IT Yönetimi Problemleri
Çalışkan, Konsantre Olabilen Ekip
Teknolojide Deneyimsizlik
Ref: http://www.standishgroup.com/visitor/chaos.htm
27
Ratio of actual to planned program cost
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ KATKISI– BİR ÖRNEK
1.6
1.4
1.2
1.0
5
10
15
20
Systems engineering effort as % of project cost
Ref.: Honour, et al, “Value of Systems Engineering, Honourcode, Inc., Pensacola, FL
28
NE (DEĞİL) DİR

Süreçler önemlidir ama süreç bilmek sizi sistem mühendisi yapmaz

Sistem mühendisliği süreçlerini uygulamak programın başarı ihtimalini artırır, ama
faaliyetler içinde ve sonucunda kararlar “mühendislik kararları” dır.

Dokümantasyon ve gözden geçirmeler önemli sistem mühendisliği adımlarıdır,
ancak sistem mühendisliği içi boş bir bürokrasiye dönüştürülmemelidir.

Büyük resme odaklanılmalı ve stratejik düşünülmelidir.

Yeterli tecrübe ve bilgiye sahip olunmalıdır.

Araçlar ve usuller iyi anlaşılmış olmalıdır.

Liderlik ve iletişim kabiliyetleri geliştirilmelidir.
İyi bir sistem mühendisi, yeterli alan bilgisi ve tecrübesine sahip olmalıdır!
Haberleşme Sistem Mühendisi,
Aviyonik Sistemler Mühendisi
Bilgi Sistemleri Mühendisi,
Güvenlik Sistemler i Mühendisi
29
EFSANELER, ENGELLER
 Efsane : “Sistem Mühendisliği sadece karmaşık projelerde uygulanır”
o SM her proje için faydalıdır (Karmaşık projeler için hayatidir !)
o Arayüz sayısı karmaşıklık için iyi bir ölçü olarak kullanılabilir.
 Yazılım, Donanım ve Insan Makine Arayüzleri
 Sadece geliştirilmekte olan ürüne ait arayüzler değil, geliştiriciler arasında ve
geliştiriciler ile geliştirme ortamı arasındaki arayüzler
 Efsane : “SM kağıt işi, bürokrasi yoğun ve maliyetli”
o Yapılmadığı zaman daha az kağıt üretiliyor, maaliyetler düşüyor mu?
 Şüpheciliğin aşılması büyük bir problem
o SM uygulaması proje büyüklüğü/karmaşıklığına göre farklı yoğunluklarda
uygulanabilir.
o Eğer, Sistem Mühendisliği işinizi bozuyorsa, yanlış uygulanıyor demektir.
 Engelleme : “Bizim Sistem Mühendisliğine ihtiyacımız yok, biz farklıyız, ekibimiz çok
iyi”
o Bizim bilmediğimiz/üretmediğimiz şey doğru değildir mantığı (değişime direnç)
o Bütün kurumlarda “iyi ekipler” vardır, ancak ne yapmaları gerektiği tarif edilmelidir?
o Birlikte çalışabilme ve teknik çalışmaların koordinasyonu bütün organizasyonların
ihtiyacıdır.
30

Sistem mühendisliği

Transkript

Benzer belgeler

Sistem mühendisliği

FIRST® Hakkında Sıkça Sorulan Sorular FIRST® Nedir? FIRST

RM1500M RM2500F RMX3000M RMF702 RM4000KM

Sistem Muhendisligi Egitimi Kavram ve Ihtiyaclar

bilimsel yayınlar - Hacettepe Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü

Group EAL Flyer 2015 - 16.pub (Read