1 - Siemens

Transkript

1 - Siemens

Önsöz
İçindekiler
SIPROTEC
Giriş
Fonksiyonlar
Lokal Kontrollü Çok
Fonksiyonlu Koruma Rölesi
7SJ62/64
Montaj ve Devreye Alma
Teknik Veriler
Ek
V4.7
Kaynakça
Kullanım kılavuzu
Terimler Sözlüğü
Dizin
C53000-G115A-C207-1
1
2
3
4
A
Not
Emniyetiniz için, Önsöz'de yer alan talimat ve uyarılara uyunuz.
Sorumluluk reddi
Telif hakkı
Bu kullanım kılavuzunun içeriği, açıklanan yazılım ve donanıma
uygunluğu yönünden kontrol edilmiştir. Bununla birlikte,
açıklamalarda sapmalar tamamen ortadan kaldırılamaz, bundan
dolayı verilen bilgilerdeki hata veya eksiklikler konusunda herhangi
bir sorumluluk kabul edilemez.
Telif hakkı © Siemens AG 2009. Tüm hakları saklıdır.
Bu kullanım kılavuzundaki bilgiler düzenli olarak gözden
geçirilmekte olup, gerekli düzeltmeler ileriki baskılara dahil
edilecektir. Kullanım kılavuzunda karşılaşacağınız bu tür hataları
yapacağınız düzeltmelerle bize bildirmenizi rica ederiz.
Siemens’in açık müsaadesi olmadan, bu belgenin yayınlanması,
kopyalanması, içeriğinin aktarılması veya değerlendirilmesi
yasaktır. Bu kuralları ihlal edenler, oluşacak zararların tazmini ile
yükümlüdürler. Özellikle patent başvurusu veya marka tescili
maksadıyla, tüm hakları saklıdır.
Tescilli markalar
Çıkış tarih 04.2009
SIPROTEC, SINAUT, SICAM ve DIGSI, SIEMENS AG’nin tescilli
markalarıdır. Bu kullanım kılavuzundaki diğer ad ve gösterimler,
üçüncü şahıslarca kendi amaçları doğrultusunda kullanılması
durumunda unvan sahibinin haklarını ihlal edebilecek ticari
markalar olabilir.
Siemens Aktiengesellschaft
Sipariş No.: C53000-G115A-C207-1
Herhangi bir bildirimde bulunmaksızın teknik
düzeltmeler/iyileştirmeler yapma hakkımız saklıdır.
Belge sürümü V04.00.02
Önsöz
Bu kullanım kılavuzunun amacı
Bu kullanım kılavuzu, 7SJ62/64 cihazlarının fonksiyonlarını, çalışmasını, montajını ve devreye alınmasını
açıklamaktadır. Özellikle, aşağıdakileri bulabilirsiniz:
• Cihaz konfigürasyonu konusunda bilgiler ve cihaz işlevleri ve ayarlarının açıklaması → Bölüm 2;
• Montaj ve devreye alma talimatları → Bölüm 3;
• Teknik Verilerin derlenmesi → Bölüm 4;
• İleri düzeydeki kullanıcılar için en önemli verilerin derlenmesi → Ek A.
SIPROTEC 4 cihazlarının tasarımı, konfigürasyonu ve çalışması hakkında genel bilgiler SIPROTEC 4 Sistem
Tanımlamasında sunulmuştur /1/.
Hedef kitle
Koruma mühendisleri, devreye alma mühendisleri, koruma, otomasyon ve kontrol aygıtlarının ayar, kontrol ve
işletmesinden sorumlu personel ve elektrik tesisleri ve enerji santrallerinde çalışan işletme personeli
Uygulanabilirlik
Bu kullanım kılavuzu, SIPROTEC 4 Çok Fonksiyonlu Koruma Röleleri, 7SJ62/64; Firmware sürümü V4.7
geçerlidir.
Uygunluk Bildirimi
Bu ürün, Avrupa Topluluğu Konseyi’nce üye ülkelerin elektromanyetik uyumluluk ile ilgili
kanunları dikkate alınarak hazırlanan yönergeye (EMC Konsey Yönerge No. 2004/108/EG) ve
yine elektrik cihazlarının belli gerilim sınırları içerisinde kullanımına ilişkin yönergeye (Alçakgerilim Yönerge No.2006/95 EG) uygunluk arz etmektedir.
Bu uygunluk, SIEMENS AG tarafından Konsey Yönergelerine göre, EMC yönergesi için genel
standartlar EN 61000-6-2 ve EN 61000-6-4 ve alçak-gerilim yönergesi için EN 60255-27
standardı doğrultusunda yapmış olduğu testlerle kanıtlanmıştır.
Bu ürün endüstriyel kullanım için tasarlanmış ve üretilmiştir.
Bu ürün, IEC 60 255 serisi uluslar arası standartlara ve VDE 0435 Alman standardına uygun
olarak tasarlanmıştır.
SIPROTEC, 7SJ62/64, Kullanım kılavuzu
C53000-G115A-C207-1, Yayın Tarihi 04.2009
3
Önsöz
Diğer Standartlar
IEEE Std C37.90 ("Teknik Veriler" Bölüm 4.’e bakın)
Ek destek
SIPROTEC 4 Sistemi konusunda fazla bilgi edinmek veya kılavuzda yeterince ele alınmayan sorunlar ortaya
çıkması halinde, yerel Siemens yetkili bayisine müracaat ediniz.
Müşteri Destek Merkezimiz 24 saatlik bir hizmet sunar.
Telefon-No.: +49 (180) 524-7000
Fax-No.: +49 (180) 524-2471
E-posta: [email protected]
Eğitim Kursları
Bireysel kurs programları eğitim merkezimizden temin edebilirsiniz:
Siemens AG
Siemens Power Academy TD
Humboldtstr. 59
90459 Nürnberg
Telefon-No.: + 49 (911) 433-7005
Fax: +49 (911) 433-7929
Internet: www.siemens.com/power-academy-td
Güvenliğiniz için talimatlar
Özel işletim koşulları ilave tedbirler gerektirdiğinden, bu kullanım kılavuzu cihazın (modül, aygıt) işletmesi için
gerekli tüm emniyet tedbirlerinin tam bir dizinini içermez. Ancak, kişisel güvenlik maksatlarıyla ve maddi
hasardan kaçınmak üzere dikkat edilmesi gerekli önemli bilgiler içerir. Bir İkaz Üçgeni ile ve tehlike derecesine
göre vurgulanmış bilgiler aşağıdaki şekilde gösterilir:
TEHLİKE
Gerekli tedbirlerin alınmamasının, ölüm, ciddi kişisel yaralanma veya önemli maddi hasarlara yol açacağını
bildirir.
UYARI
Gerekli tedbirlerin alınmamasının, ölüm, ciddi kişisel yaralanma veya önemli maddi hasarlara yol açabileceğini
gösterir.
4
Önsöz
Dikkat
Gerekli önlemlerin alınmamasının; hafif kişiselel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabileceğini bildirir.
Bu, genellikle cihaz üzerinde veya cihazın kendisinde olabilecek hasarlara uygulanır.
Not
Cihaz hakkında bilgi vermek ve vurgulanması gerekli olan kullanım yönergesinin ilgili kısmını belirtmek için
kullanılır.
UYARI!
Kalifiye personel
Bu kullanım kılavuzunda açıklanan cihazın(modül, aygıt) devreye alma işlemleri ve işletmesi ancak güvenlik
konularına tam olarak aşina, nitelikli personel tarafından gerçekleştirilebilir. Bu kılavuzda belirtilen teknik
emniyet bilgileri bakımından nitelikli personel, cihazları, sistemleri ve elektrik devrelerini emniyet standartlarına
uygun olarak devreye alma, aktif hale getirme, topraklama ve atamaya yetkili kişilerdir.
Amaca uygun kullanım
İşlemsel cihaz (aygıt, modül) yalnızca katalog ve teknik açıklamalarda belirtilen uygulamalar için ve yalnızca
Siemens tarafından önerilen veya onaylanan bağımsız şirketlere ait ekipmanla birlikte kullanılabilir
Cihazın başarılı ve güvenilir şekilde çalışması, uygun taşıma, depolama, montaj, kullanım ve bakımına bağlıdır.
İşletme sırasında cihazda tehlikeli gerilimler mevcuttur. Cihazın uygun şekilde kullanılmaması ciddi kişisel
yaralanma veya maddi hasarlara yol açabilir.
Herhangi bir elektrik bağlantısı yapılmadan önce, cihaz şasi terminaline topraklanmalıdır.
Güç kaynağına bağlı tüm devre bileşenlerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir.
Güç kaynağı kesildikten sonra bile cihaz üzerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir (kondansatörler hala şarjlı
bulunabilir).
Açık devre akım transformatörü devrelerine sahip işlemsel cihaz çalıştırılamayabilir.
Kullanım kılavuzu veya işletme talimatlarında belirtilen sınır değerleri, test ve devreye alma işlemleri de dahil
olmak üzere, asla aşılmamalıdır.
5
Önsöz
Basım ve sembol gösterimleri
Cihazdan alınacak veya cihaza gönderilecek hazır bilgileri metin akışında göstermek için, aşağıdaki metin
formatları kullanılmıştır:
Parametre adları
Cihaz göstergesi veya kişisel bir bilgisayar ekranında (işletim yazılımı DIGSI ile) kelimesi kelimesine
görüntülenen yapılandırma veya işlev parametreleri göstericileri, sabit aralıklı kalın harf tipinde gösterilir.
Bu, menü başlıkları için de geçerlidir.
1234A
Parametre adresleri parametre adları şekilinde görüntülenir. Parametre adreslerinin genel tabloları A sonekini
içerir, eğer parametre sadece Ek Ayarlar Ekranı seçeneği ile DIGSI’de ayarlanabiliyorsa.
Parametre seçenekleri
Cihaz göstergesi veya kişisel bir bilgisayar ekranında (işletim yazılımı DIGSI ile) kelimesi kelimesine
görüntülenen metin parametrelerinin mümkün olan ayarları, ilave olarak italik formatında yazılır. Bu, menü
seçenekleri için de geçerlidir.
“Mesajlar”
Röle çıkışı olabilen ya da diğer aygıtlar veya şalt cihazı tarafından ihtiyaç duyulan bilgi göstericiler, tırnak
içerisinde ve eş aralıklı tipte gösterilir.
Gösterici tipi resimden açıkça anlaşılabiliyorsa, çizim ve tablolarda sapmalara müsaade edilebilir.
Çizimlerde aşağıdaki semboller kullanılmışltır:
Aygıt-dahili mantıksal giriş sinyali
Aygıt-dahili mantıksal çıkış sinyali
bir analog büyüklüğün dahili giriş sinyali
numaralı harici giriş sinyali
(İkili girdi, giriş bildirimi)
numaralı harici çıkış sinyali
(Değer bildirimi örneği)
Giriş sinyali oarak kullanılan numaralı harici ikili çıkış sinyali
(Aygıt bildirimi)
1234 adres numarası ve On AÇIK) ve OFF (KAPALI) mümkün olan
ayar seçeneklerine sahip, FONKSIYON (İŞLEV)
olarak atanmış bir parametre anahtarı örneği.
6
Önsöz
Bunlardan başka; IEC 60617-12 ve IEC 60617-13 ve benzeri standartlara göre grafik sembolleri kullanılmıştır.
Çok sık kullanılan bazı semboller aşağıda listelenmiştir:
Bir analog büyüklüğün giriş sinyali
AND (VE) kapısı
OR (VEYA) kapısı
D-YA dışlayıcı VEYA kapısı (değerlik karşıtı): Girişlerden yalnızca biri
etkin olduğunda çıkış etkindir
Çakışma kapısı (eşdeğerlik): Girişlerin her ikisi aynı anda etkin ya da
etkin değilse çıkış etkindir
Yukarısı pozitif, aşağısı negatif kenarlı dinamik girişler
(kenar tetiklemeli)
Birkaç analog giriş sinyalinden bir analog çıkış sinyalinin oluşturulması
Ayar adresi ve parametre göstericili (adı) sınır (eşik) kademesi
Ayar adresi ve parametre göstericili (adı) zamanlayıcı T
(çalışma gecikmesi, ayarlanabilir zaman örneği)
Zamanlayıcı (T bırakma gecikmesi, ayarlanamaz zaman örneği)
Dinamik tetiklemeli darbe zamanlayıcı T [monoflop (tek durumlu)]
Ayar girişi (S), resetleme girişi (R), çıkış (Q) ve
ters çevrilmiş çıkışa (Q) sahip statik bellek (RS-iki durumlu)
■
7
Önsöz
8
İçindekiler
1
2
Giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
1.1
Genel Çalışması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
1.2
Uygulama Kapsamı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
1.3
Özellikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
2.1
Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
2.1.1
2.1.1.1
2.1.1.2
2.1.1.3
Fonksiyon Kapsamı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
2.1.2
2.1.2.1
2.1.2.2
2.1.2.3
2.1.2.4
Cihaz, Genel Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
2.1.3
2.1.3.1
2.1.3.2
2.1.3.3
2.1.3.4
Güç Sistemi Verileri 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
2.1.4
2.1.4.1
2.1.4.2
2.1.4.3
2.1.4.4
Osilografik Arızası Kayıtları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
2.1.5
2.1.5.1
2.1.5.2
2.1.5.3
2.1.5.4
Ayar Grupları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
2.1.6
2.1.6.1
2.1.6.2
2.1.6.3
2.1.6.4
Güç Sistemi Verileri 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
2.1.7
2.1.7.1
2.1.7.2
2.1.7.3
EN100 Modülü 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
İşlevsel Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
9
İçindekiler
2.2
2.2.1
Genel
2.2.2
Sabit Zamanlı Yüksek Ayar Elemanları I>>>, I>>, IE>>>, IE>> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
2.2.3
Sabit Zamanlı Aşırı Akım Elemanları I>, IE> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
2.2.4
Ters zamanlı aşırı akım elemanları Ip, IEp
2.2.5
Ters zamanlı aşırı akım koruma 51V (Gerilim denetimli/tutuculu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
2.2.6
Dinamik Soğuk Yük Başlatma Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
2.2.7
Demeraj Tutuculuğu
2.2.8
Başlatma Mantığı ve Açma Mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2.2.9
İki fazlı aşırı akım koruma (sadece yönsüz)
2.2.10
Ters Kilitlemeli Hızlı Bara Koruma
2.2.11
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.12
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2.2.13
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
2.3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Yönlü Aşırı Akım Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2.3.1
Genel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2.3.2
Sabit Zamanlı, Yönlü Yüksek Ayar Elemanları I>>, IE>> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
2.3.3
Sabit Zamanlı, Yönlü Aşırı Akım Koruma I>, IE>. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
2.3.4
Ters Zamanlı, Yönlü Aşırı Akım Elemanları Ip, IEp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
2.3.5
Sigorta Arızası İzleme (SAİ) ile etkileşim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2.3.6
Dinamik Soğuk Yük Başlatma Ayarları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2.3.7
Demeraj Tutuculuğu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2.3.8
Yön Tespiti. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2.3.9
Çift Taraftan Beslenen Hatlar için Ters Kilitleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
2.3.10
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
2.3.11
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
2.3.12
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
2.4
Dinamik Soğuk Yük Başlatma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
2.4.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
2.4.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
2.4.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
2.4.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
2.5
10
Aşırı Akım Koruması I, Ip, IE, IEp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1Faz Aşırı Akım Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
2.5.1
İşlevsel Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
2.5.2
Yüksek Empedanslı Diferansiyel Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
2.5.3
Tank Kaçağı Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
2.5.4
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
2.5.5
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
2.5.6
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
İçindekiler
2.6
Gerilim Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
2.6.1
Ölçme Prensibi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
2.6.2
Aşırı Yüksek Gerilim Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145
2.6.3
Düşük Gerilim Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146
2.6.4
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
2.6.5
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
2.6.6
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
2.7
Negatif Bileşen Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
2.7.1
Sabit Zaman Karakteristiği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
2.7.2
Ters Zaman Karakteristiği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
2.7.3
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158
2.7.4
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161
2.7.5
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161
2.8
Motor Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
2.8.1
2.8.1.1
2.8.1.2
Motor Yol Alma Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .165
2.8.2
2.8.2.1
2.8.2.2
Motor Yeniden Çalıştırma Engelleme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174
2.8.3
2.8.3.1
2.8.3.2
Yük Sıkışıklığı Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
Çalışma Modu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181
2.8.4
Motor Koruma (Motor Yolalma Koruması, Motor Yeniden Çalıştırma Engelleme,
Yük Sıkışıklığı Koruması). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .184
2.8.4.1
2.8.4.2
2.9
Frekans Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
2.9.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
2.9.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
2.9.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
2.9.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
2.10
Termal Aşırı Yük Koruma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
2.10.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
2.10.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
2.10.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199
2.10.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199
11
İçindekiler
2.11
2.11.1
2.11.1.1
2.11.1.2
2.11.1.3
2.11.1.4
2.11.1.5
2.11.1.6
2.11.1.7
2.11.1.8
2.11.1.9
2.11.1.10
Ölçme Denetimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Donanım İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Donanım Modülleri İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Yazılım İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Trafo Devrelerinin İzlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Ölçme Gerilimi Arıza Tespiti. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Gerilim Trafo Devresi Kopuk İletken İzleme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
2.11.2
2.11.2.1
2.11.2.2
2.11.2.3
2.11.2.4
Açma Devresi Denetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
2.11.3
2.11.3.1
İzleme Fonksiyonlarının Hatalı Çalışma Arıza Tepkileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
2.12
Toprak Arıza Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
2.12.1
cos-φ– / sin-φ – Ölçümü için toprak arıza tespiti (Standart yöntem) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
2.12.2
U0/I0-φ –Ölçümünde Toprak Arıza Tespiti. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
2.12.3
Toprak Arızasının Yerinin Belirlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
2.12.4
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
2.12.5
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
2.12.6
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
2.13
Aralıklı Toprak Arıza Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
2.13.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
2.13.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
2.13.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
2.13.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
2.14
2.14.1
Otomatik Tekrar Kapama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Program Uygulama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
2.14.2
Bloklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
2.14.3
Kesici Durum Tanıma ve İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
2.14.4
Koruma Elemanlarının Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
2.14.5
Bölge Sıralama (7SJ6***-**A**- sürümü için mevcut değildir) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
2.14.6
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
2.14.7
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
2.14.8
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
2.15
12
İzleme Fonksiyonları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Arıza Yeri Tespit Cihazı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
2.15.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
2.15.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
2.15.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
2.15.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
İçindekiler
2.16
Kesici Arıza Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .281
2.16.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .281
2.16.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285
2.16.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287
2.16.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287
2.17
Esnek Koruma Fonksiyonları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .288
2.17.1
İşlevsel Açıklaması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .288
2.17.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .293
2.17.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297
2.17.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .299
2.18
Esnek Koruma Fonksiyonu ile Ters Güç Koruma Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300
2.18.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300
2.18.2
Ters güç korumasının gerçekleşmesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .304
2.18.3
DIGSI'de Ters Güç Koruma Yapılandırma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .306
2.19
2.19.1
2.19.1.1
2.19.1.2
2.19.1.3
2.19.1.4
2.19.1.5
2.19.1.6
2.19.1.7
2.19.1.8
2.19.1.9
2.19.1.10
2.20
Senkronlama Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309
SENK Fonksiyonu grup 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309
Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309
Senkron-Denetim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313
Senkron/asenkron (sadece 7SJ64) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313
Enerjisiz Anahtarlama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .314
Doğrudan Komut/Bloklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315
SENK Fonksiyon Grupları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315
Kumanda Fonksiyonu, OTK ve harici Kumanda ile Etkileşimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .316
Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .325
RTD Kutuları üzerinden Sıcaklık Tespiti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .327
2.20.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .327
2.20.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .328
2.20.3
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330
2.20.4
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .334
2.21
Faz Dönüşü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336
2.21.1
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336
2.21.2
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .337
2.22
Fonksiyon Mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .338
2.22.1
Tüm Cihaz için Başlatma Mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .338
2.22.2
Tüm Cihaz için Açma Mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .339
2.22.3
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .339
13
İçindekiler
2.23
2.23.1
2.23.1.1
2.23.1.2
2.23.1.3
Mesaj İşleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
LED Ekranlar ve İkili Çıkışlar (Çıkış Röleleri) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Entegre Ekran (LCD) veya PC üzerindeki Bilgiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Bir Kontrol Merkezine İletilen Bilgiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
2.23.2
2.23.2.1
2.23.2.2
2.23.2.3
2.23.2.4
2.23.2.5
İstatistikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Kesici Ömrü İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
Motor İstatistikleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
2.23.3
2.23.3.1
2.23.3.2
2.23.3.3
Ölçme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Ölçülen Değerlerin Gösterimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Ölçülen Değerlerin İletilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
2.23.4
2.23.4.1
2.23.4.2
2.23.4.3
2.23.4.4
Ortalama Ölçümler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
2.23.5
2.23.5.1
2.23.5.2
2.23.5.3
2.23.5.4
Min/Maks Ölçme Ayarları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
2.23.6
2.23.6.1
2.23.6.2
2.23.6.3
Ölçülen Değerler için Ayar Noktaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
2.23.7
2.23.7.1
2.23.7.2
2.23.7.3
İstatistik için Ayar Noktaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
2.23.8
2.23.8.1
2.23.8.2
2.23.8.3
2.23.8.4
Enerji Ölçme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
2.23.9
2.23.9.1
Devreye Alma Yardımcıları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
2.23.10
2.23.10.1
2.23.10.2
2.23.10.3
2.23.10.4
2.23.10.5
Web-Monitör . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
İşletim Modları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
Görüntü Örneği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
2.24
14
Yardımcı Fonksiyonlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Tek-Fazlı Gerilim Trafo Bağlantısı için Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
2.24.1
Bağlantı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
2.24.2
Cihazın İşlevselliği üzerindeki Etkiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
2.24.3
Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
İçindekiler
2.25
3
Kesici Kontrolü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .382
2.25.1
2.25.1.1
2.25.1.2
Kontrol Cihazı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .382
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .383
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .384
2.25.2
2.25.2.1
Komut Tipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .385
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .385
2.25.3
2.25.3.1
Komut Sırası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .386
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .386
2.25.4
2.25.4.1
Kilitleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .387
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .387
2.25.5
2.25.5.1
Komut Kaydı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395
Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395
Montaj ve Devreye Alma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .397
3.1
Montaj ve Bağlantılar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .398
3.1.1
Yapılandırma Bilgileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .398
3.1.2
3.1.2.1
3.1.2.2
3.1.2.3
3.1.2.4
3.1.2.5
3.1.2.6
Donanım Değişiklikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403
Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403
Sökme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .405
7SJ62’nin Baskılı Devre Kartları üzerindeki Anahtarlama Elemanları . . . . . . . . . . . . . . . . . . .409
7SJ64’nin Baskılı Devre Kartları üzerindeki Anahtarlama Elemanları . . . . . . . . . . . . . . . . . . .419
Arayüz Modülleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .432
Tekrar Monte Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .436
3.1.3
3.1.3.1
3.1.3.2
3.1.3.3
3.1.3.4
3.1.3.5
Kurulum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .437
Gömme Tip Pano Montajı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .437
Raf Montajı ve Hücre İçine Montaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .439
Çıkma Tip Pano Montajı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .441
Ayrı Operatör Paneli ile Montaj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .442
Operatör Panelsiz montaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443
3.2
Bağlantıların Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .445
3.2.1
Seri Arayüzlerin Veri Bağlantılarının Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .445
3.2.2
Sistem Bağlantılarının Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .448
3.3
Devreye Alma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .450
3.3.1
Test Modu ve İletim Bloklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451
3.3.2
Sistem Arayüzünün Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451
3.3.3
Girişlerin/Çıkışların Durumunun Kontrolü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .453
3.3.4
Kesici Arıza Koruma Testleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .456
3.3.5
Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonların Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .457
3.3.6
Akım, Gerilim ve Faz Dönüşü Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .458
3.3.7
Yüksek Empedans Koruma Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .459
3.3.8
Ters Kilitleme Tertibi Testi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .459
3.3.9
Yük Akımı ile Yön Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .460
3.3.10
U4 Gerilim Girişi için Polarite Kontrolü (sadece 7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 için). . . . . . . . . . . . . .461
3.3.11
Toprak arıza kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .463
3.3.12
Akım Girişi IE için Polarite Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .464
3.3.13
RTD-Kutusu üzerinden Sıcaklık Ölçümünün Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .466
3.3.14
Kesicinin Çalışma Zamanının Ölçülmesi (sadece 7SJ64 için) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .467
3.3.15
Yapılandırılmış İşletim Aygıtları için Açma/Kapama Testleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .468
3.3.16
Test Amaçlı Osilografik Kayıtlar Oluşturma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .469
15
İçindekiler
3.4
4
Teknik Veriler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
4.1
16
Cihazın Son Hazırlıkları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
Genel Cihaz Verileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
4.1.1
Analog Girişler
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
4.1.2
Yardımcı Gerilim
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
4.1.3
İkili Girişler ve Çıkışlar
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
4.1.4
Haberleşme Arayüzleri
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
4.1.5
Elektriksel Testler
4.1.6
Mekanik Gerilim Testler
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
4.1.7
İklimsel Gerilim Testleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
4.1.8
Servis Koşulları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
4.1.9
Sertifikalar
4.1.10
Tasarım . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
4.2
Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
4.3
Ters Zamanlı Aşırı Akım Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
4.4
Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499
4.5
Demeraj Tutuculuğu
4.6
Dinamik Soğuk Yük Başlatma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
4.7
Bir fazlı Aşırı Akım Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
4.8
Gerilim Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
4.9
Negatif Bileşen Koruması (Sabit Zamanlı Elemanlar)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
4.10
Negatif Bileşen Koruması (Ters Zamanlı Elemanlar)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507
4.11
Motorlar Yol Alma Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
4.12
Motorlar Yeniden Başlatma Engelleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
4.13
Yük Sıkışıklığı Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
4.14
Frekans Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
4.15
Isıl Aşırı Yük Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
4.16
Toprak Arıza Koruması (Hassas/Normal)
4.17
Aralıklı toprak arıza koruma
4.18
Otomatik Tekrar Kapama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
4.19
Arıza Yeri Tespit Cihazı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
4.20
Kesici Arıza Koruması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
4.21
Esnek Koruma Fonksiyonları
4.22
Senkronlama Fonksiyonu
4.23
RTD Kutuları üzerinden Sıcaklık Tespiti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
4.24
Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC)
4.25
İlave Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
4.26
Kesici Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 534
İçindekiler
4.27
4.27.1
4.27.2
A
Boyutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .545
Gömme tip pano veya hücre montajı (büyüklüğü 1/3)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .545
1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .546
1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .547
Gömme tip pano veya hücre montajı (büyüklüğü /2)
4.27.3
Gömme tip pano veya hücre montajı (büyüklüğü /1)
4.27.4
Çıkma Tip Pano Montajı (büyüklüğü 1/3)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .548
4.27.5
Çıkma Tip Pano Montajı (büyüklüğü 1/2)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .548
1
4.27.6
Çıkma Tip Pano Montajı (büyüklüğü /1)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .549
4.27.7
Ayrı Operatör Paneli ile Montaj veya operatör panelsiz (kasa büyüklüğü 1/2)
. . . . . . . . . . .550
4.27.8
Ayrı Operatör Paneli ile Montaj veya operatör panelsiz (kasa büyüklüğü 1/1)
. . . . . . . . . . .551
4.27.9
Ayrı operatör paneli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .552
4.27.10
Donanım Kilidi Kablosu D-Alt-minyatür konektörü (Pano açıklığı veya hücre kapısı açıklığı) . . . .553
4.27.11
Varistör . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .553
Ek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .555
A.1
Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .556
A.1.1
A.1.1.1
A.1.1.2
Sipariş Bilgileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .556
7SJ62 V4.7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .556
7SJ64 V4.7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .561
A.1.2
Aksesuarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .566
A.2
Terminal Atamaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .569
A.2.1
7SJ62 — Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı Kasası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .569
A.2.2
7SJ62 — Çıkma Tip Pano Montajı Kasası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .573
A.2.3
7SJ62 — Çıkma Tip Pano Montajı Kasalarında Arayüz pin atamaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .577
A.2.4
7SJ64 — Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı Kasası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .579
A.2.5
7SJ64 — Çıkma Tip Pano Montajı Kasası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .586
A.2.6
7SJ64 — Ayrı Operatör Paneli ile Montaj Kasası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .593
A.2.7
7SJ64 — Operatör Panelsiz Montaj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .599
A.2.8
Bağlantı Konektör Pim Atamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .605
A.3
Bağlantı Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .606
A.3.1
Akım trafoları için bağlantı örnekleri, bütün Cihazları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .606
A.3.2
Gerilim trafoları için bağlantı örnekleri 7SJ621, 7SJ622 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .610
A.3.3
Gerilim trafoları için bağlantı örnekleri 7SJ623, 7SJ624, 7SJ64 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .613
A.3.4
Yüksek Empedanslı toprak arızası Diferansiyel Koruması için Bağlantı Örneği . . . . . . . . . . . . . .618
A.3.5
Thermobox (RTD Kutusu) için bağlantı Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .618
A.4
Akım Trafoları Gereklilikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .620
A.4.1
Doğruluk Sınırlayıcı Faktörler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .620
Etkin ve Anma Doğruluk Sınırlama Faktörleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .620
IEC 60044-1'e göre Hesaplama Örneği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .620
A.4.2
Sınıf Dönüşümü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .621
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .621
A.4.3
Kablo damarı dengeli AT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .622
Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .622
Gereklilikler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .622
Sınıf Doğruluğu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .622
17
İçindekiler
A.5
Varsayılan Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
A.5.1
LED'ler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
A.5.2
İkili Girişler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
A.5.3
İkili Çıkışlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
A.5.4
Fonksiyon Tuşları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
A.5.5
Varsayılan Ekran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
A.5.6
Önceden tanımlanmış CFC Grafikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
A.6
Protokole Bağlı Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
A.7
Fonksiyon Kapsamı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
A.8
Ayarlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
A.9
Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
A.10
Toplu Bildirimler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691
A.11
Ölçülen Değerler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692
Kaynakça . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
Terimler Sözlüğü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
Dizin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711
18
1
Giriş
Bu bölümde SIPROTEC Cihaz ailesi 7SJ62/64 tanıtılmıştır. Cihazın uygulamaları, karakteristikleri ve
fonksiyonlarının kapsamı genel bakışı tanıtılmıştır.
1.1
Genel Çalışması
20
1.2
Uygulama Alanı
24
1.3
Özellikler
26
19
Giriş
1.1 Genel Çalışması
1.1
Genel Çalışması
SIPROTEC 7SJ62/64, güçlü bir mikrobilgisayar sistemiyle donatılmış sayısal, çok fonksiyonlu koruma ve
kumanda cihazlarıdır. Ölçülen büyüklüklerin toplanmasından kesicilere ve diğer şalt teçhizatına komutların
gönderilmesine kadar bütün işlemler tamamen sayısal olarak işlenir. Şekil 1-1 ve 1-2 7SJ62 ve 7SJ64
cihazların temel yapısını görüntülemektedirler.
Analog Girişler
Ölçüm girişleri (MI), aygıt trafolarından gelen akım ve gerilimleri dönüştürür ve cihazın dahili işlemesi için
bunları uygun seviyeye uyarlar. Cihaz üzerinde 4 akım girişi bulunmaktadır. Sipariş edilen modele bağlı olarak
cihaz, üç veya dört gerilim girişi ile de donatılır. Üç akım girişi faz akımları içindir. Modele bağlı olarak, dördüncü
akım girişi (IN), toprak arıza akımını IN (akım trafosu yıldız noktası) veya ayrı bir akım trafosunu (hassas toprak
arızası tespiti INs ve toprak arızalarının yönünün tespiti için) ölçmek için kullanılabilir.
Şekil 1-1
20
Sayısal, Çok Fonksiyonlu 7SJ621/622 Cihazının Donanım Yapısı
Giriş
7SJ62/64 cihazları, MI bölümünde üç gerilim girişine sahiptir. Girişler, ya üç faz-toprak-gerilimini ölçmek için
veya iki faz-faz gerilim ile -örneğin açık üçgen gerilim trafolarından- 3V0 gerilimini ölçmek için kullanılabilir.
Ayrıca V-bağlı gerilim trafolarının iki faz-faz gerilimini bağlamak da mümkündür.
7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 ’ün 4 gerilim trafosu, üç faz-toprak gerilimi girişi, bir rezidüel gerilim Udelta veya diğer
bir gerilim olarak senkronlama fonksiyonu için uygulanabilir.
Analog giriş büyüklükleri, MI aşamasından sonra, giriş yükselticileri (IA) grubuna geçirilir. “IA” giriş yükselteci
grubu, giriş büyüklükleri için yüksek direncçli bir sonlandırma sağlar. Bu bölüm, ölçülen değerlerin, bant
genişliği ve işlem hızı bakımından işlenmesi için en uygun hale getirilmiş filtrelerden oluşur.
Analog-Sayısal (AD) elemanı, bir multiplexor (yol seçici), bir analogdan sayısala (A/D) çevirici ve sayısal
sinyallerin mikrobilgisayar sistemine iletimi için bellek bileşenlerinden oluşur.
Şekil 1-2
7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 sayısal, çok fonksiyonlu koruma cihazlarının donanım yapısı
21
Giriş
Mikrobilgisayar Sistemi
Mikrobilgisayar sistemi (μC), ölçülen değerleri işlemenin yanında, aşağıdaki gerçek koruma ve denetim
işlevlerini de yerine getirir:
• Ölçülen büyüklüklerin filtrelenmesi ve işlenmesi,
• Ölçülen büyüklüklerin sürekli izlenmesi,
• Her bir koruma fonksiyonunun ve elemanlarının başlatma koşullarının izlenmesi,
• Sınır değerlerinin ve zaman akış sırasının sorgulanması,
• Mantık fonksiyonları için sinyallerin kontrolü,
• Anahtarlama aygıtları için kontrol komutları çıkışı,
• Analiz için mesajların, arıza verilerinin ve arıza değerlerinin kaydedilmesi,
• İşletim sisteminin ve veri kaydetme, gerçek zamanlı saat, haberleşme, arayüzler vb. ikincil fonksiyonların
yönetimini.
• Bilgiler çıkış yükselteçleri (OA) üzerinden dağıtılır.
İkili girişler ve çıkışlar bilgisayar sistemine giriş/çıkış modülleri üzerinden anahtarlanır. Bilgisayar sistemi
bilgileri sistemden (örn. uzaktan resetleme) veya harici ekipmandan (örn. bloklama komutları) alır. Çıkışlar,
özellikle, şalt ünitelerine giden komutlar ve önemli olay ve durumların uzaktan bildirilmesi için bildirimlerdir.
Ön Panel
Dahili veya ayrı operatör panelli cihazlarda, olaylar, durumlar, ölçülen değerler ve cihazın işlevsel durumu ile
ilgili mesajlar gibi bilgiler, ön panelde yer alan LED'ler ve bir görüntü ekranı (LCD) tarafından gösterilir.
Göstergeyle birlikte dahili kontrol ve sayısal tuşlar, uzak aygıt ile etkileşimi sağlar. Dahili kontrol ve sayısal tuşlar
kullanılarak yapılandırma ve ayar parametreleri, işletme arıza mesajları ve ölçülen değerler gibi cihazın tüm
bilgilerine erişilebilir. Ayar parametreleri aynı yolla değiştirilebilir.
Ayrıca kesicilerin ve diğer anahtarlama teçhizatının 7SJ62/64’ün ön panelinden kumandası da mümkündür.
22
Giriş
Seri Arayüzler
Ön PC Arayüzü, DIGSI yazılımı kullanılarak, kişisel bir bilgisayar ile lokal haberleşme için sağlanmıştır.
Böylece bütün cihaz fonksiyonlarının rahatlıkla işlenmesini/kullanılmasına imkan verilir.
Arka Servis Arayüzü de DIGSI çalışan kişisel bir bilgisayar üzerinden röle ile haberleşme kurmak üzere
kullanılabilir. Bu port, özellikle cihazların PC’ye sürekli bağlantısı için veya modem üzerinden işletilmesi için
kullanılır. Hizmet portu, cihaza harici sıcaklık bilgilerini sağlayacak bir RTD (= resistance temperature detector
- direnç sıcaklık algılayıcısı) kutusunu bağlamak için de kullanılabilir.
İlave Arayüz (yalnızca 7SJ64) harici sıcaklıkları elde etmek üzere RTD-Kutusuna (direnç sıcaklık algılayıcı)
bağlantı için özel olarak tasarlanmıştır.
Tüm veriler, seri Sistem Arayüzü üzerinden merkezi bir kontrol sistemi veya izleme sistemine aktarılabilir. Özel
uygulamalara uyarlamak için değişik iletişim kuralları (protokoller) ve fiziksel arayüzler mevcuttur.
Dahili saatin, harici senkronizasyon kaynakları üzerinden zaman senkronizasyonu için ilave bir arayüz
sağlanmıştır.
İlave arayüz modülleriyle başka haberleşme protokolleri da gerçekleştirilebilir.
Operatör veya Servis arayüzü, devreye alma, denetim ve de haberleşme esnasında bir haberleşme ağı
üzerinden standart bir tarayıcı kullanarak haberleşmeyi mümkün kılar. Bu uygulama için, özel bir araç olan
SIPROTEC 4 Standart, "WEB Monitor" mevcut olup, bu araç, mesafe koruması için en uygun hale getirilmiştir.
Güç Kaynağı
Yukarıda açıklanan işlevsel birimler, farklı gerilim seviyelerinde yeterli güce sahip bir güç kaynağından (PS)
beslenir. Besleme gerilimindeki 50 ms’ ye kadar geçici kesintiler bir kondansatör ile köprülenir (Teknik Verilere
bakın). Gerilim kesintileri, örneğin gerilim besleme sisteminde (istasyon bataryası) kısa-devre olduğunda veya
önemli yük değişikliklerine maruz kalındığında olabilir.
23
Giriş
1.2 Uygulama Kapsamı
1.2
Uygulama Kapsamı
Sayısal, çok fonksiyonlu SIPROTEC 4 7SJ62/64 röleler bara fiderlerin koruma, kontrol ve izlemesi için
tasarlanmış, çok yönlü cihazlardır. Cihazlar, topraklı, düşük dirençli topraklı, topraksız veya kompanze nötr
nokta yapılı şebekelerde hat koruması için kullanılabilirler. Cihazlar, radyal, gözlü veya enterkonnekte
şebekeler için ve tek veya çok uçlu beslenen hatlar için uygundur. 7SJ62/64, her büyüklükteki asenkron
motorlar için uygulanabilir motor koruma fonksiyonları ile donatılmışlardır.
7SJ62/64, koruma, kesici konumlarının izlenmesi ve düz bara uygulamalarında veya 1 1/2 kesicili baralarda
kesicilerin kumandası için gerekli fonksiyonlara sahiptir. Dolayısıyla; cihaz üniversal olarak kullanılabilir.
7SJ62/64, bütün gerilim seviyelerindeki hatların, trafoların, jeneratörlerin, motorların ve baraların diferansiyel
koruma düzenleri için mükemmel artçı koruma özellikleri sağlar.
Koruma Fonksiyonları
Yönsüz aşırı akım koruması cihazın temel fonksiyonudur. Faz akımları ve toprak akımı için üç sabit zamanlı
aşırı akım koruma elemanı ve bir ters zamanlı aşırı akım koruma elemanı bulunur. Ters zamanlı aşırı akım
koruma elemanları için, farklı standartlarda birkaç eğri sağlanır. Alternatif olarak, kullanıcı tanımlı
karakteristikler de programlanabilir.
Sipariş edilen cihazın sürümüne bağlı olarak; temel yönsüz aşırı akım korumaya, yönlü aşırı akım koruma,
kesici arıza koruma ve yüksek-dirençli toprak arızaları için duyarlı toprak arıza tespiti fonksiyonları eklenebilir.
Yukarıda belirtilen arıza koruma fonksiyonlarına ilave olarak, bir kısmı sipariş edilen cihazın sürümüne bağlı,
başka koruma fonksiyonlar da mevcuttur. Bu ilave fonksiyonlar arasında, frekans koruması, yüksek gerilim
koruması ve düşük gerilim koruması, negatif bileşen koruması ve aşırı yük koruması ile motorlar için başlatma
engelleme, motor çalıştırma koruması ve kademe değiştirme koruması ile havai hatlarda farklı tekrar kapatma
çevrimlerine imkan tanıyan otomatik tekrar kapatma yer alır. Otomatik bir tekrar kapatma sistemi de harici
olarak bağlanabilir. Arızanın hızlı biçimde tespitini temin etmek üzere, cihaz bir Arıza Yeri Tespit Fonksiyonu
ile donatılır.
Aralıklı toprak arızalarının tespiti için, geçici toprak arızalarını tespit eden ve biriktiren bir koruma özelliği sipariş
edilebilir.
(Harici bir RTD-Kutusu vasıtasıyla) harici ısıl algılayıcılar, ortam ve soğutma suyu sıcaklıklarını hesaba katar.
7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 sistemlerinde 3-kutup açma sonrasında tekrar kapama öncesi, gerilim ve/veya
senkronizasyon denetimiyle tekrar kapamanın geçerliliğini sorgulayabilir. Senkronlama fonksiyonu, harici
olarak da kontrol edilebilir.
Kontrol Fonksiyonları
Cihaz, entegre operatör paneli, sistem arayüzü, ikili girişler ve DIGSI kurulu kişisel bir bilgisayar kullanarak seri
port üzerinden şalt teçhizatını etkinleştirme ve devre dışı bırakma için bir kontrol fonksiyonu özelliği taşır.
Primer teçhizatın veya yardımcı aygıtların konumları/durumları, ikili girişlere bağlı yardımcı kontaklar üzerinden
7SJ62/64’e iletilebilir. Primer teçhizatın mevcut durumu (veya konumu), 7SJ62/64’de görüntülenebilir ve
kilitleme veya -eğer mevcutsa- kabul edilebilirlik izlemesi için kullanılabilir. Anahtarlanacak primer ekipmanın
sayısı cihazda mevcut ikili girişler ve çıkışlar ya da anahtar konum göstergeleri için tahsis edilmiş ikili giriş ve
çıkışlar tarafından sınırlandırılır. Kumanda edilen primer teçhizata bağlı olarak, bu işlem için, bir ikili giriş (tek
noktalı gösterim) veya iki ikili giriş (çift noktalı gösterim) kullanılabilir.
Primer teçhizatın anahtarlanabilmesi, -Lokal veya Uzaktan- anahtarlama yetkisi ayarı ile ve işletim moduna kilitlemeli veya kilitsiz- ilişkin bir şifre girişi ile kısıtlanabilir.
Anahtarlama için kilitleme koşullarının oluşturulması ve işlenmesi (örneğin şalt cihazı kilitleme), dahili, kullanıcıbiçimlendirmeli mantık fonksiyonları yardımı ile yürütülebilir.
24
Giriş
1.2 Uygulama Kapsamı
Mesajlar ve Ölçülen Değerler; Olay ve Arıza Verilerinin Kaydedilmesi
İşletme mesajları, güç sistemi koşulları hakkında ve cihaza ilişkin bilgiler sağlar. Ölçülen büyüklükler ve
bunlardan hesaplanan değerler, lokal göstergede görüntülenebilir ve seri arayüzler üzerinden uzağa iletilebilir.
Cihazın mesajları, ön paneldeki programlanır LED’lerle gösterilebilir ve programlanır çıkış kontaklarıyla harici
olarak işlenebilir ve seri arayüzler üzerinden uzağa iletilebilir.
Bir arıza sırasında (sistem arızası), önemli olaylar ve durum değişiklikleri arıza protokollerinde (Olay Kayıtları
veya Açma Kayıtları) saklanır. Anlık arıza değerleri de cihaz da kaydedilir ve daha sonra analiz edilebilir.
Haberleşme
Harici işletim, kontrol ve depolama sistemleri ile haberleşme için aşağıdaki arayüzler mevcuttur.
Bir kişisel bilgisayarla lokal haberleşme için ön panelde bir 9-pin D-Altminyatür dişi konektör bulunur.
SIPROTEC 4 işletim yazılımı DIGSI vasıtasıyla, bu operatör arayüzü üzerinden, yapılandırma parametreleri ve
ayarlarını belirleme ve değiştirme, kullanıcı tanımlı işlevleri yapılandırma, işletim mesajlarını ve ölçülen
değerleri alma, cihaz durumlarını ve ölçülen değerleri sorgulama ve kontrol komutları gönderme gibi, tüm
işletim ve değerlendirme görevleri yerine getirilebilir.
Diğer portlar, sipariş biçimine bağlı olarak, cihazının arka tarafında bulunur. Bundan dolayı diğer sayısal
işletme, kontrol ve depolama elemanları ile kapsamlı bir iletişim kurulabilir:
Servis arayüzü elektriksel veri hatları veya fiber optik kablolar üzerinden işletilebilir ve aynı zamanda model ile
haberleşmeye imkan tanır. Bu sayede, kişisel bilgisayar ve DIGSI işletim sistemi ile uzaktan çalıştırma, örneğin
bir merkezi PC üzerinden birkaç cihazı çalıştırmak mümkündür.
İlave port (yalnızca 7SJ64) harici sıcaklıkları elde etmek üzere RTD-Kutusuna (direnç sıcaklık algılayıcı)
bağlantı için özel olarak tasarlanmıştır. İlave port da veri hatları veya fiber optik kablolar üzerinden işletilebilir.
Sistem portu, cihaz ile istasyon denetçisi arasında merkezi haberleşme sağlar. Sistem portu da veri hatları ve
fiber optik kablolar üzerinden çalıştırılabilir. Verileri sistem portu üzerinden IEC 60870-5-103'e göre iletmek
üzere standart protokoller mevcuttur. Cihazların diğer SINAUT LSA ve SICAM üreticilerin otomasyon
sistemlerine dahil edilmesi, bu profille olabilir.
EN-100 modülü, cihazların, IEC61850'ye göre protokolleri kullanarak, kontrol ve otomasyon sistemlerindeki
100-Mbit-Ethernet haberleşme ağlarına entegre edilmesine imkan tanır. İletim tekniği dahil edilmesine paralel
bu port üzeri DIGSI-İletişimi ve Röleler Arası İletişlim GOOSE ile sağlanabilir.
Seçenek olarak SIPROTEC 4 için, PROFIBUS FMS ile bir alan veriyolu kuplajı mevcuttur. PROFIBUS FMS
IEC 19245’ye göre yapılır, özellikle işlem/süreç kontrol ve otomasyon tekniğinde yüksek performansıyla geniş
kabul gören açık bir haberleşme standardıdır. PROFIBUS iletişimi için, koruma ve işlem/süreç kontrol
mühendisliği için gerekli tüm bilgi türlerini kapsayan bir profil tanımlanmıştır. Cihazların, SICAM enerji
otomasyon sistemine katılması da bu profil ile olabilir.
PROFIBUS FMS ile alan-veri yolu bağlantısından başka; PROFIBUS DP ile DNP3.0 ve MODBUS protokolleri
arasında başka kuplajlar da yapılabilir. Ancak; bu protokoller, PROFIBUS FMS tarafından sunulan tüm
seçenekleri desteklemez.
Ayrıca, yedek bir IEC 60870-5-103 arayüzü mevcuttur.
25
Giriş
1.3 Özellikleri
1.3
Özellikleri
Genel Özellikler
• 32-bit güçlü mikroişlemci sistemi;
• Analog giriş değerlerinin örneklenmesi, cihazlar arasındaki iletişimin yönlendirilmesi ve organizasyonundan,
kesicilerin veya diğer şalt teçhizatının kapama ve açma komutlarına kadar, ölçülen değerlerin tamamen
sayısal olarak işlenmesi ve kontrolü;
• Analog giriş dönüştürücüleri, ikili girişler, ikili çıkışlar ve DC/DC veya AC/DC çeviriciler ile, cihazın dahili
işleme devrelerinin, harici ölçüm, kontrol ve güç besleme devrelerinden tam galvanik ve güvenilir yalıtımı;
• Hatların, fiderlerin, motorların ve baraların uygun korunması için gerekli fonksiyonların tamamı;
• Dahili operatör paneli üzerinden çalışan, DIGSI kurulu bir kişisel bilgisayar vasıtasıyla cihazın kolay işletimi;
• Ölçülen büyüklüklerin sürekli hesaplanması ve -cihaz ön panelinde- gösterilmesi;
• Min/maks ölçüm değerlerinin (sınır-bağımlı fonksiyon) ve uzun-süreli ortalama değerlerin saklanması;
• Son sekiz ağ arızası (Ağda arıza), Arıza kaydı için kullanılacak SER bilgileriyle, olay verilerinin, arıza
verilerinin ve osilografik dalga biçimlerinin kaydedilmesi, maksimum zaman bölümü için 20 s;
• Ölçülen büyüklüklerin sürekli izlenmesi ve ayrıca cihazın yazılım ve donanımını kapsayan sürekli kendi
kendine arıza teşhisi;
• Veri kablosu, modem veya optik fiber bağlantı seçenekleriyle seri portları üzerinden SKADA veya istasyon
denetçisiyle haberleşme;
• Bir IRIB-B (veya DCF77) sinyali ile, ikili giriş sinyali ile veya sistem arayüz komutu ile eşlenebilen pil destekli
saat;
• Motor istatistikleri: Önemli istatistik motor verilerin (İşletme- ve Başlatma bilgileri) kaydı;
• Anahtarlama İstatistikleri: Cihazdan gönderilen açma sayısı ve kesicinin her bir kutbu tarafından kesilen
akım toplamları da dahil kesici istatistik bilgilerinin saklanması;
• Çalışma Saati Sayacı: Korunan teçhizatın çalışma saatlerinin (yüklenme süresinin) izlenmesi;
• Harici bağlantıların kontrolleri, yön tespiti, bütün ikili giriş ve çıkışların durum bilgileri ve test kayıtlarının
gösterilmesi gibi devreye alma yardımcıları.
Zamanlı Aşırı Akım Koruması
• Faz akımı ve toprak akımı IE veya toplam akımı 3I0 için, üç sabit zamanlı aşırı akım koruma elemanı ve bir
ters akım zamanlı aşırı akım koruma elemanı;
• İki fazlı zamanlı aşırı akım koruma çalıştırması (IL1, IL3) mümkündür;
• Için farklı standart eğrileri veya kullanıcı tanımlı karakteristik;
• Ters kilitlemeli bara koruma için veya yön karşılaştırmalı hat koruma için bloklama yeteneği;
• Herhangi bir aşırı akım elemanı tarafından AÜK sonrası ani açma mümkündür;
• İkinci harmonik salınımlı demeraj tutuculuğu.
26
Giriş
1.3 Özellikleri
Toprak arıza koruma
• Topraklı sistemlerde yüksek dirençli toprak arızaları için, üç sabit zamanlı aşırı akım koruma elemanı (DT)
ve bir ters zamanlı aşırı akım koruma elemanı (IDMT);
• Için farklı standart eğrileri veya kullanıcı tanımlı karakteristik;
• İkinci harmonik salınımlı demeraj tutuculuğu;
• Herhangi bir aşırı akım elemanı tarafından AÜK sonrası ani açma mümkündür;
Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruma
• Far koruma ve toprak koruma için üç yönlü zamanlı aşırı akım koruma elemanı, yönsüz zamanlı aşırı akım
elemanlarına paralel çalışır. Başlatma değerleri ve zaman gecikmeleri yönsüz zamanlı aşırı akım
elemanlarından bağımsız olarak ayarlanabilir;
• Çapraz polarizasyonlu gerilimler ve gerilim belleği ile arıza yönü. Dinamiksel olarak sınırsız yön hassasiyeti;.
• Arıza yönü, faz arızaları, toprak arızaları ve toplam akım arızaları için faz seçicili ve ayrı olarak hesaplanır.
Dinamik Soğuk Yük Başlatma Fonksiyonu
• Soğuk yük başlatma koşulları beklendiğinde, hem yönlü hem de yönsüz zamanlı aşırı akım fonksiyonları için
başlatma değerleri ve açma zamanları dinamik olarak uyarlanabilir;
• Kesici, ayarlanabilir bir süre kadar açık konumda olduğunda soğuk yük başlatma koşulları öngörülür. Kesici
konumu, yardımcı kontaklarla veya duyarlı bir aşırı akım elemanıyla tespit edilir;
• Otomatik tekrar kapama (OTK) üzerinden etkinleştirme mümkündür;
• Bir ikili giriş üzerinden başlatma da mümkündür.
Bir fazlı Aşırı Akım Koruma
• Duyarlı veya duyarsız Toprak Akım Trafosu üzerinden ölçülen akımın değerlendirmesi;
• Bir trafo, bir jeneratör veya bir motor tarafında ya da topraklı bir reaktör seti için nötr nokta akımı içeren
diferansiyel koruma olarak uygundur;
• Trafo muhafazası ve toprak arasındaki kaçak akımlarına karşı tank kaçak koruması olarak.
Gerilim Koruma
• Pozitif bileşen sistem gerilimleri, faz-faz veya faz-toprak gerilimleri üzerinden, iki elemanlı düşük gerilim
tespiti;
• Için akım denetimi seçimi;
• Pozitif bileşen sistem gerilimleri, negatif bileşen sistem gerilimleri, faz-faz veya faz-toprak gerilimleri
üzerinden, iki elemanlı aşırı gerilim tespiti;
• Tek fazlı bağlantı için, bağlı tek-faz faz-toprak veya faz-faz gerilim değerlendirilir;
• Tüm düşük gerilim ve aşırı gerilim koruma elemanları için ayarlanabilir bırakma oranı.
Negatif Bileşen Koruma
• Akımların Negatif Bileşen değerlendirmesi;
• İki sabit zamanlı eleman ve bir ters zamanlı eleman; için ortak standart eğrileri mevcuttur.
27
Giriş
1.3 Özellikleri
Motor Yolalma Koruması
• Motor yol alma akımının değerlendirilmesine dayalı ters zamanlı açma karakteristiği;
• Kilitli rotor için sabit zamanlı gecikme.
Motor Yeniden Başlatma Engelleme
• Aşırı rotor sıcaklığının yaklaşık yinelemesi;
• Başlatmaya, ancak tam kalkış için rotor yeterli ısıl rezervine sahipse müsaade edilir;
• Eğer bir acil durum başlatma söz konusu ise başlatmayı engelleme fonksiyonu etkisiz kılınır.
Motorlar için Yük Sıkışıklığı Koruması
• Ani rotor bloklamasında motorların koruması;
• Faz akımlarının pozitif bileşen sisteminin değerlendirme;
• Kesici anahtarlama durumunun değerlendirmesi;
• Motor dururken ve motor çalıştırma esnasında fonksiyon bloklaması.
Frekans Koruma
• Düşük frekans (f<) ve/veya aşırı frekans (f>) koruma olarak ayarlanabilen dört bağımsız eleman. Her bir
elemanın başlatma ve zaman gecikmesi ayrı olarak ayarlanabilir;
• Harmoniklere ve ani faz açısı değişmelerine duyarsız;
• Ayarlanabilir düşük gerilim eşiği.
Termal Aşırı Yük Koruma
• Enerji kayıplarının termal profili (aşırı yük koruması toplam bellek kapasitesine sahiptir);
• Gerçek efektif değer hesaplaması;
• Ayarlanabilir termal alarm seviyesi;
• Akım büyüklüğüne dayalı ayarlanabilir alarm seviyesi;
• Motorun çalışma ve durma periyotlarının her ikisini de uyumlamak için motorlar için ek zaman sabitesi ayarı;
• Harici sıcaklık algılayıcıları ve RTD-kutusu üzerinden ortam sıcaklğının veya soğutma suyunun sıcaklığının
eklenmesi mümkündür.
İzleme Fonksiyonlar
• Dahili ölçme devrelerinin, güç kaynağının, donanım ve yazılımın kendi kendini izlemesi sayesinde, cihazın
güvenirliği büyük ölçüde artar;
• Toplama ve simetri denetim teknikleri kullanılarak akım trafolarının ve gerilim trafolarının sekonder devreleri
izlenir;
• Açma devresi denetimi;
• Faz dönüşü kontrolü.
28
Giriş
1.3 Özellikleri
Toprak Arıza Tespiti
• Rezidüel gerilimi üç faz gerilimlerden ölçülür veya hesaplanır;
• Topraksız veya topraklı şebekelerde arızalı bir fazın beilrlenmesi;
• İki kademeli Toprak Arıza Tespiti;
• Yüksek duyarlılık (1 mA kadar düşük);
• Sabit zamanlı veya ters zaman gecikmeli aşırı akım kademesi;
• Bir kullanıcı tanımlı, iki logaritmik ters akım/zaman kademesi için bir V0-I0-φ özelliği mevcuttur;
• Sıfır bileşen büyüklükleri (I0, U0) ile yön tespiti, wattmetric toprak arızası yön tespiti;
• Her Kademe yönsüz veya yönlü— öne doğru veya geriye doğru — ayarlanabilinir;
• Yön gösterge çizgisi ayarlanabilinir;
• Opsiyonel olarak, ilave toprak arıza koruması olarak uygulanabilir.
• Aralıklı toprak arızalarını tespit eder ve biriktirir;
• Biçimlendirilebilir toplam süre sonrası açma verir.
Otomatik Tekrar Kapama
• Bir-vurumlu veya çok-vurumlu;
• Birinci ve tüm müteakip vurumlar için ayrı ölü zamanlı;
• Otomatik tekrar kapamayı başlatan koruma elemanları seçilebilir. Seçimler, faz ve toprak arızalar için farklı
olabilir;
• Faz ve toprak arızalar için farklı programlar;
• Zamanlı aşırı akım koruma kademeleri ve toprak arıza kademeleri ile etkileşimi mümkündür. Tekrar kapama
çevriminden bağımsız olarak bu elemanlar kilitlenebilir veya ani açma yapmaları sağlanabilir;
• Dahili senkronlama özelliğiyle birlikte, senkron tekrar kapama mümkündür (sadece 7SJ623, 7SJ624 ve
7SJ64için).
Arıza Yeri Tespiti
• Açma komutu, harici komut veya başlatma bırakması tarafından başlatma;
• Arıza uzaklığı hesaplanır ve arıza yeri primer ve sekonder ohm, mil veya km olarak verilir;
• Üç Hat Bölümü Sayısına kadar konfigüre edilebilir.
Kesici Arıza Koruma
• Kesici arıza durumu, bir açma sinyali sonrası akım akış ile ve/veya kesici yardımcı kontaklarının
değerlendirilmesi ile tespit edilir;
• Kesiciye açma komutu veren herhangi bir dahili koruma elemanını açması ile başlatılabilir (dahili başlatma);
• Başlatma, bir ikili giriş üzerinden harici bir koruma cihazıyla da mümkündür (harici başlatma);
29
Giriş
1.3 Özellikleri
• Üç faz veya bir faz modda çalışacak, bireysel olarak ayarlanabilen 20'ye kadar koruma fonksiyonu;
• Hesaplanmış veya doğrudan ölçülmüş herhangi bir değer genel olarak hesaplanabilir;
• Sabit zaman özellikli standart koruma mantık fonksiyonu;
• Dahili ve yapılandırılabilir başlatma- ve bırakma gecikmesi;
• Değiştirilebilir mesaj metinleri.
Senkron Denetimi (sadece 7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64)
• 3-kutup açma sonrası tekrar kapama öncesinde senkron koşulların kontrolü;
• Gerilim farkı ΔU, faz açısı farkı ve frekans farkı Δf’nin hızlı ölçümü;
• Alternatif olarak, tekrar kapama öncesinde enerjisiz durumun kontrolü;
• Senkronizasyon süresinin tahmini ile asenkron sistem koşullarında anahtarlama mümkün (sadece 7SJ64);
• Ayarlanabilir minimum ve maksimum gerilim;
• Kesicinin elle kapatılması öncesi, senkron koşulların veya enerjisiz durumun ayrı sınır değerleriyle
doğrulanması da mümkündür;
• Harici eşleme trafoları kullanılmaksızın bir trafo üzerinden ölçüm de yapılabilir;
• Ölçme gerilimleri, seçenek olarak faz-faz veya faz–toprak olabilir.
RTD-Kutuları
• RTD-kutuları ve harici sıcaklık sensorları ile, herhangi bir ortam veya soğutma suyu sıcaklığının tespiti.
Faz dönüşü
• Parametre (statik) veya ikili girişle (dinamik) üzeri faz sırası değiştirilmesi mümkün.
Kesici Ömrü İzleme
• Gerçek yıpranma durumlarına göre kesici kontakları için bakım aralıklarını ayarlamaya yardımcı olan
istatistiksel yöntemler;
• birçok birbirinden bağımsız fonksiyon kısımları gerçekleştirilmiş (SI-İşlem, SIx-İşlem, 2P-İşlem ve I2t-İşlem);
• Tüm alt fonksiyonlar için ölçülen değerlerin elde edilme ve hazırlanması, alt fonksiyon başına bir prosedüre
özel eşik kullanılarak faz seçici olarak çalışır.
30
Giriş
1.3 Özellikleri
Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar
• Kullanıcı-tanımlı fonksiyonlar tesis etmek için dahili ve harici sinyaller mantıksal işlemlerle birleştirilebilir;
• Bütün genel mantık fonksiyonları (VE, VEYA, DEĞİL, YA-DEĞİL vb.) programlama için kullanılabilir;
• Zaman gecikmeleri ve sınır değer sorgulamaları yapılabilir;
• Bir analog dönüştürücünün girişine bir kırılım (knee) eğrisi ve canlı/sıfır izleme eklenerek, sıfır bastırım da
dahil ölçülen değerlerin işlenmesi.
Kesici Kumandası
• Kesiciler, özel işlem kontrol tuşları (yalnızca grafik ekranlı modellerde), ön panelde yer alan programlanabilir
fonksiyon tuşları, sistem arayüzü (örn., SICAM veya SCADA tarafından), veya DIGSI kurulu kişisel bir
bilgisayar kullanılarak, ön PC arayüzü üzerinden açılabilir veya kapatılabilir;
• Kesici yardımcı kontakları üzerinden kesici izlenir;
• Kesici konumunun kabul edilebilirlik izlemesi ve kilitleme koşullarının kontrolü.
■
31
Giriş
1.3 Özellikleri
32
Fonksiyonlar
2
Bu bölümde, SIPROTEC 4 7SJ62/64 cihazında mevcut bir çok fonksiyon açıklanmıştır. Maksimum
konfigürasyona göre bütün fonksiyonların ayar seçenekleri gösterilmiştir. Ayar değerlerinin belirlenmesi için
bilgiler ve – gerektiği yerde – formüller verilmiştir.
Ayrıca, hangi fonksiyonların kullanılacağı da tanımlanabilir.
2.1
Genel
34
2.2
Aşırı Akım Koruması I, Ip, IE, IEp
64
2.3
Yönlü Aşırı Akım Koruma
97
2.4
Dinamik Soğuk Yük Başlatma
124
2.5
1Faz Aşırı Akım Koruma
132
2.6
Gerilim Koruması
143
2.7
154
2.8
Motor Koruma
162
2.9
Frekans Koruma
185
2.10
190
2.11
İzleme Fonksiyonları
200
2.12
Toprak Arıza Koruma
222
2.13
Aralıklı Toprak Arıza Koruma
247
2.14
Otomatik Tekrar Kapama Sistemi
254
2.15
Arıza Yeri Tespit Cihazı
278
2.16
281
2.17
288
2.18
Esnek Koruma Fonksiyonu ile Ters Güç Koruma Uygulaması
300
2.19
Senkronlama fonksiyonu
309
2.20
RTD Kutuları üzerinden Sıcaklık Tespiti
327
2.21
Faz dönüşü
336
2.22
Fonksiyon Mantığı
338
2.23
Yardımcı Fonksiyonlar
340
2.24
Tek-Fazlı Gerilim Trafo Bağlantısı için Koruma
377
2.25
Kesici Kontrolü
382
33
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1
Genel
Çeşitli cihaz fonksiyonlarına ilişkin ayarlar DIGSI kurulu kişisel bir bilgisayarda işletim veya servis arayüzü
üzerinden değiştirilebilir. Bazı parametreler cihazın ön panelinde yer alan kontroller kullanılarak da
değiştirilebilir. Biçimlendirme yordamı, SIPROTEC /1/ Sistem Açıklamalarında ayrıntılı olarak verilmiştir.
2.1.1
Fonksiyon Kapsamı
Cihaz 7SJ62/64 Koruma fonksiyonları ve yardımcı fonksiyonlara sahiptir. Cihaz donanımı ve yazılımı, bu
fonksiyonların kapsamına göre tasarlanmıştır. Ayrıca, komut fonksiyonları, sistem gerekliliklerine uyarlanabilir.
Ayrıca tek tek fonksiyonlar projelendirme yoluyla devreye sokulabilir veya kaldırılabilir, ya da fonksiyonların
etkileşimi değiştirilebilir.
2.1.1.1 Açıklama
Fonksiyon Kapsamının Yapılandırılması
Fonksiyon kapsamının yapılandırılması için örnek:
Bir korunan sistem, havai hatlar ve yer altı kablolarından oluşmuştur. Otomatik tekrar kapama sistemi sadece
havai fiderler için gerekli olduğundan, yer altı fiderlerini koruyan röleler için otomatik tekrar kapama fonksiyonu
yapılandırılmaz veya devre dışı bırakılır.
Mevcut fonksiyonlar Etkin veya Etkin Değil olarak yapılandırılabilir. Bazı fonksiyonlar için, aşağıda
açıklanacağı gibi bir kaç seçenek arasında bir seçim mümkündür.
Etkin Değil olarak yapılandırılmış fonksiyonlar, 7SJ62/64 tarafından işlenmez: Bunlara ilişkin bir bildirim
alınmaz ve ayar parametrelerine (fonksiyonlar, sınır değerler) erişilemez.
Not
Mevcut fonksiyonlar ve varsayılan ayarlar, cihazın sipariş biçimine bağlıdır (ayrıntılar için A.1'e bakın).
34
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.1.2 Ayar Notları
Fonksiyon Kapsamının Yapılandırılması
Yapılandırma ayarları kişisel bir bilgisayar ve DIGSI yazılım programı kullanılarak girilebilir ve cihazın ön seri
portu veya arka servis arayüzü üzerinden aktarılır. DIGSI üzerinden işletim, SIPROTEC 4 Sistem Kullanım
Kılavuzu’nda açıklanmıştır.
Yapılandırma parametrelerini değiştirmek için (ayar değişikliği için), 7 no’lu şifre girişi gerekir. Şifre girişi
olmaksızın, ayarlar okunabilir, ancak değiştirilemez ve cihaza aktarılamaz.
Mevcut seçenekleri ile fonksiyonel kapsam, tesis gerekliliklerine uyarlamak için Fonksiyon Kapsamı diyalog
kutusunda ayarlanır.
Özel Karakteristikler
Ayarların bir çoğu, kendinden açıklamalıdır. Özel bir takım özellikler aşağıda açıklanmıştır.
Parametre grubu değiştirme fonksiyonunun kullanılması isteniyorsa 103 Gr.Değişt.SEÇE. adresi Etkin
seçilerek bu fonksiyon etkinleştirilmelidir. Bu durumda, cihazın işletimi sırasında 4’e kadar
farklı ayar grubu (bakınız bölüm ), kolaylıkla ve hızla değiştirilebilir. Eğer Etkin Değil ayarı seçilmişse
sadece bir ayar grubu seçilip kullanılabilir.
Yönsüz faz ve toprak aşırı akım koruma elemanları için, sırasıyla 112 DMT/IDMT Faz ve 113 DMT/IDMT
Toprak adreslerinde değişik açma karakteristikleri seçilebilir. Sadece sabit zamanlı karakteristik istenirse, o
zaman Sabit Zaman seçilmelidir. İlave olarak; sipariş edilen rölenin modeline bağlı olarak IEC (ZAAE IEC),
standartlarına veya ANSI–Norm (ZAAE ANSI) standartlarına dayalı) değişik ters zamanlı karakteristikler
kullanılabilir veya kullanıcı tanımlı karakteristik tanımlanabilir. IEC ve ANSI karakteristikleri için bırakma eğrileri,
daha sonra ayar sırasında belirlenir (1210 ve 1310 no’lu adresler). Ancak, kullanıcı tanımlı karakteristik için,
ayrıca 112 ve 113 no’lu adreslerde sadece başlatma karakteristiği (Kull.Ta. Baş.) veya başlatma ve
bırakma karakteristiği (Kull.Ta. Reset) seçeneklerinden biri seçilir.
Bütün bu durumlarda bindirilmiş I>>> ve I>> yüksek-akım kademesi de mümkündür. Yönsüz aşırı akım
koruma, yapılandırma sırasında Etkin Değil ayarlanarak etkisiz kılınabilir.
Yönlü aşırı akım koruma için 115 DMT/IDMT YÖN.F ve 116 DMT/IDMT YÖN.F adresleri altında, yönsüz aşırı
akım koruma için girilen aynı bilgiler (I>>>—elemanı hariç) girilebilir.
Duyarlı toprak arıza koruma için, Arıza Yön tespiti 130 HTA Yön.Karakt. parametre üzeri, ölçüm
yöntemlerini cos φ / sin φ veya V0/I0 φ ölçümü üzeri ayarlanabilir. Bu arada cos φ / sin φ ön
ayarlınmış standart yöntemidir ( rezidüel akım tespiti üzeri). cos φ / sin φ Ölçme yöntemi ayarlanmış ise,
131 no’lu adres altında Hassas T/A (Sabit Zaman) karakteristiği, Kull.Ta. Baş. ya da iki logaritmik-ters
karakteristiği arasında seçim yapılabilir. V0/I0 φ ölçümü ters zaman karakteristiği Sabit Zaman kullanıma
hazır bulunuyor. Etkin Değil ayarı ile tamamen bu fonksiyondan vaz geçilir.
Kesintili toprak arıza koruma için, 133 no’lu A/T/A adresi altında, hangi ölçülen büyüklük (IE ile, 3I0 ile
veya IEE ile) bu koruma fonksiyonu tarafından kullanılabilir, belirtilir.
Negatif bileşen akım koruması için, 140 no’lu adresi altında DENGESİZ YÜK belirtilir; burada fonksiyonun
etkisiz kılınması Sabit Zaman veya ZAAE ANSI yada ZAAE IEC vaya fonksiyonun Etkin Değil açma
karakteristikleri ile belirtilir.
Aşırı yük koruma için; 142 no’lu adresinde Term Aşırı Yük aşırı yük korumanın ısıl benzetiminin, bir
soğutma suyu sıcaklığını veya ortam sıcaklığını hesaba katıp (Ortam sıc. ile) katmayacağı (Ortam sıc.
yok) ayarlanabilir veya bu fonksiyon tamamen etkisiz kılınabilir Etkin Değil.
35
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Senkronlama fonksiyonu için 4’e kadar SYNC-fonksiyon grubu mevcuttur (7SJ62 sisteminde sadece birtane).
Bunlar, 161 SENK fonksiyon1 164 SENK fonksiyon4 kadar adresler, ilgili senkronlama fonksiyonlarının
Etkin Değil veya Etkin olacağını gösterir. Eğer bir fonksiyon grubu etkinleştirilmişse; bu fonksiyon
seçildiğinde ASENK/SENKRON (asenkron ve senkron koşullar altında anahtarlama) veya SENKRON-DENETİM
(senkronizasyon denetimi) işletim modu biçimlendirilebilir. 7SJ62 sadece SENKRON-DENETİM fonksiyonu
kullanıma hazır bulunuyor.
Kesici Ömrü izleme fonksiyonu için 172 KE AŞINMA İZL. no’lu adresi altında birkaç seçenek mevcuttur.
Bundan bağımsız her zaman (ΣI-Yöntemi) toplam akım oluşumun temel işlevselliği etkindir, bu başka
parametrelemeyi gerektirmiyor. Koruma fonksiyonlardan harekete geçirilen açma akımlarını birleştirmiyor.
ΣIx-Yöntemi seçiminde, tüm açma akım güçlerin tutarı oluşturulur ve referans bir değer olarak tanıtılır. 2PYöntemi sürekli olarak kesicinin kalan ömrünü hesaplar.
I2t-Yönteminde Akım Kareleri Toplamı entegral ışık bağlantısı ile oluşturulur ve referans bir değer olarak
tanıtılır.
Kesici Ömrü izleme Yöntemlere ilişkin detaylı bilgileri aşağıdaki bölümde bulabilirsiniz 2.23.2.
181 AYT için H.Böl. no’lu adreste Arıza Yeri Tespit Cihazı tarafından dikkate alınacak farklı hat bölümü
sayısını (maks. üç) seçebilirsiniz.
Açma devresi denetimi için; 182 ADD no’lu adresi, iki ikili girişin (2 Giriş İle) veya bir ikili girişin (1 Giriş
İle) kullanılacağını belirtmek veya fonksiyonu tamamen etkisiz kılmak Etkin Değil için kullanılır.
Eğer bir ortam sıcaklığının veya soğutma suyu sıcaklığının tespit edilerek bu bilginin aşırı yük korumaya
gönderilmesi isteniyorsa, 190 no’lu RTD-Box GRŞ. adresinde RTD-kutusunun bağlanacağı port belirtilir. Bu
amaçla, 7SJ62/64’de C portu (hizmet portu) kullanılır. 7SJ64’te ise C portu (hizmet portu) veya D portu (ek port)
seçilebilir. Sıcaklık algılayıcıların (RTD = Resistance Temperature Detector - Direnç Sıcaklık Algılayıcısı) sayısı
ve tipi, 191 no’lu RTD BAĞLANTI adresinde belirtilir. 6 RTD simplex veya 6 RTD HDX (bir RTD-kutusu ile)
veya 12 RTD HDX (iki RTD-kutusu ile). Ek ’te, tasarım örnekleri verilmiştir. 191 no’lu adres ayarı, RTDkutusunun tipi ile uyumlu olmalıdır (Altbölüm 2.20.2 Bölüm altında „RTD-kutusunda ayarlar“ bakın).
Esnek Koruma Fonksiyonları ESNEK FONKSİYON parametreleri üzerinden yapılandırılabilir. Maksimum 20
Fonksiyon oluşturulabilir. Bu sadece, Fonksiyonu Seçme ile gerçekleşir (onay imi yerleştirilirse) (Örnek bölüme
bakın 2.18). Bir fonksiyonun seçeneği (onay imi) çıkartılırsa eğer, tüm ön alınmış ayarlar yok olur. Fonksiyonun
tekrar seçildiğinde tüm ayarlar ve konfigürasyonlar ön ayarlamada bulunur. Esnek koruma fonksiyonun
ayarlaması DIGSI de „ Parametreler“, „İlave Fonksiyonlar“ ve „Ayarlar“altında gerçekleşir. Konfigürasyon, her
zaman olduğu gibi, „Parametre“ ve „Konfigürasyon“ altında gerçekleşir.
36
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.1.3 Ayarlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
103
Gr.Değişt.SEÇE.
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Ayar Grubu Değiştirme Seçeneği
104
OSİL. AR. KAYDI
Etkin Değil
Etkin
Etkin
Osilografik Arıza Kayıtları
112
DMT/IDMT Faz
Etkin Değil
Sabit Zaman
ZAAE IEC
ZAAE ANSI
Kull.Ta. Baş.
Kull.Ta. Reset
Sabit Zaman
DMT/IDMT Faz
113
DMT/IDMT Toprak
Etkin Değil
Sabit Zaman
ZAAE IEC
ZAAE ANSI
Kull.Ta. Baş.
Kull.Ta. Reset
Sabit Zaman
DMT/IDMT Toprak
115
DMT/IDMT YÖN.F
Etkin Değil
Sabit Zaman
ZAAE IEC
ZAAE ANSI
Kull.Ta. Baş.
Kull.Ta. Reset
Sabit Zaman
DMT / IDMT Yönlü Faz
116
DMT/IDMT YÖN.F
Etkin Değil
Sabit Zaman
ZAAE IEC
ZAAE ANSI
Kull.Ta. Baş.
Kull.Ta. Reset
Sabit Zaman
DMT / IDMT Yönlü Toprak
117
Soğ.Yük.Baş.
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Soğuk Yük Başlatma
122
Demeraj Tut.
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
2. Harmonik Demeraj Tutuculuğu
127
50 1 Faz
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
50 1 Faz
130
HTA Yön.Karakt.
cos φ / sin φ
V0/I0 φ ölçümü
cos φ / sin φ
(hassas) Toprak arıza yön
karakteristiği
131
Hassas T/A
Etkin Değil
Sabit Zaman
Kull.Ta. Baş.
Log. ters A
Log. ters B
Etkin Değil
(hassas) Toprak arıza
133
A/T/A
Etkin Değil
IE ile
3I0 ile
IEE ile
Etkin Değil
140
DENGESİZ YÜK
Etkin Değil
ZAAE ANSI
ZAAE IEC
Sabit Zaman
Etkin Değil
Dengesiz Yük (Negatif Bileşen)
141
Yol Alma İzleme
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Motorlar için Başlatma Denetimi
37
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
142
Term Aşırı Yük
Etkin Değil
Ortam sıc. yok
Ortam sıc. ile
Etkin Değil
143
Mot Yolal. Say.
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Motorlar için Başlatma Sayıcısı
144
YÜK SIKIŞ. KOR.
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Yük Sıkışıklığı Koruma
150
A./D. GERİLİM
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Düşük / Aşırı Gerilim Koruma
154
FREKANS Koruma
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Aşırı / Düşük Frekans Koruma
161
SENK fonksiyon1
Etkin Değil
ASENK/SENKRON
SENKRON-DENETİM
Etkin Değil
SENK Fonksiyon grubu 1
162
SENK fonksiyon2
Etkin Değil
ASENK/SENKRON
SENKRON-DENETİM
Etkin Değil
163
SENK fonksiyon3
Etkin Değil
ASENK/SENKRON
SENKRON-DENETİM
Etkin Değil
164
SENK fonksiyon4
Etkin Değil
ASENK/SENKRON
SENKRON-DENETİM
Etkin Değil
170
KESİCİ ARIZA
Etkin Değil
Etkin
3I0> ile etkin
Etkin Değil
171
OTK
Etkin Değil
Etkin
Etkin Değil
Fonksiyonu
172
KE AŞINMA İZL.
Etkin Değil
Ix-Yöntemi
2f-Yöntemi
I2t Yöntemi
Etkin Değil
180
AYTC
Etkin Değil
Etkin
Etkin
Arıza Yeri Tespit Fonksiyonu
181
AYT için H.Böl.
1 Bölüm
2 Bölüm
3 Bölüm
1 Bölüm
Arıza yeri tespiti için hat bölümleri
182
ADD
Etkin Değil
2 Giriş İle
1 Giriş İle
Etkin Değil
Açma Devresi Denetimi
190
RTD-Kutusu GRŞ.
Etkin Değil
Port C
Etkin Değil
Harici Sıcaklık Girişi
38
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Adr.
191
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
RTD BAĞLANTI
6 RTD simplex
6 RTD HDX
12 RTD HDX
6 RTD simplex
Harici Sıcaklık Girişi Bağlantı Tipi
ESNEK FONKSİYON.
1..20
Esnek Fonks. 01
Esnek Fonks. 02
Esnek Fonks. 03
Esnek Fonks. 04
Esnek Fonks. 05
Esnek Fonks. 06
Esnek Fonks. 07
Esnek Fonks. 08
Esnek Fonks. 09
Esnek Fonks. 10
Esnek Fonks. 11
Esnek Fonks. 12
Esnek Fonks. 13
Esnek Fonks. 14
Esnek Fonks. 15
Esnek Fonks. 16
Esnek Fonks. 17
Esnek Fonks. 18
Esnek Fonks. 19
Esnek Fonks. 20
Lüften çiniz
Esnek Fonksiyon
39
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.2
Cihaz, Genel Ayarlar
Cihaz bazı genel bilgilere gerek duyar. Örneğin bir güç sistemi arızası olduğu takdirde verilecek ihbarın tipi gibi
bilgiler.
2.1.2.1 Açıklama
Ani arıza ihbarı
Bir arıza sonrası, arızanın en önemli verileri cihaz göstergesinde görüntülenir. 610 no’lu LED/LCDAr.Göst.
adresinde, her arızada ani arıza ihbarın güncelleşmesi (Baş.daki hedef) veya sadece arıza durumu açma
ile (AÇMAdakı hedef).
Eğer bir doğal arıza ihbarının otomatik görüntüleneceğin belirtmek için, Grafik göstergeli cihazlar için, 611
no’lu SPN Ar. İhbarı adresinde, (EVET) veya (HAYIR) seçiniz. Metin göstergeli cihazlar için, bir sistem
arızası sonrası her durumda böyle ihbarlar göstergede görüntülenir.
Şekil 2-1
LED ve LCD Gösterge Belleği için Reset Komutunun Üretilmesi
Kaydedilmiş LED / Röle’lerin Reset
Yeni bir koruma fonksiyonunun başlatması, genel olarak önceden çıkmış LED ihbarlarının silinmesine yol açar.
Böylelikle herhangi bir anda, son arızaya ait ihbarlar görüntülenir. Önceden kayd edilmiş LED ve Relais lerin
silinmesi, 625 T MIN LED TUTMA adresinde, bir ayarlanabilir süre için kilitlenebilir. Bu zaman esnasında tüm
ortaya çıkan bilgiler VEYA ile bunları birbiriyle bağlanır.
Eğer bu arıza durumu cihazın Açma komutuna sebep olmamışsa, 610 no’lu LED/LCDAr.Göst. adresinde,
(AÇMAdakı hedef) ayarı ile LED ve Relais üzerine son arıza durumun kayd edilmiş bilgileride silinebilinir.
Uyarı
610 no’lu adresinde LED/LCDAr.Göst. ayarı (AÇMAdakı hedef) sadece 625 T MIN LED TUTMA
adresinin 0 ile ayarlanmışsa yararlıdır.
40
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Şekil 2-2
Önceden kaydı edilmiş LED / Relais Gösterge Belleği için Reset Komutunun Üretilmesi
Arıza Mesajları
Yeni bir koruma fonksiyonunun başlatması, genel olarak önceden çıkmış LED ihbarlarının silinmesine yol açar.
Böylelikle herhangi bir anda, en son olan arızaya ait ihbarlar görüntülenir. Hafızalı LED göstergelerinin ve
göstergedeki doğal mesajların, yenilenen her başlatmada ya da sadece açma komutu verildiğinde
görüntülenmesi seçilebilir. İstenilen gösterge tipini seçmek için, "SETTINGS" (AYARLAR) menüsünden Device
alt menüsünü seçin. 610 no’lu LED/LCDAr.Göst. adresinde, iki seçenekten biri, Baş.daki hedef ve
AÇMAdaki hedef („No trip – no flag“) seçilir.
Göstergede doğal arıza ihbarının görüntülenip görüntülenmeyeceğini belirtmek için 611 SPN Ar.
parametresini kullanın. İhbarı, eğer bir doğal arıza ihbarının otomatik görüntüleneceğin belirtmek
için (EVET) veya (HAYIR) seçiniz. Göstergede bu ihbarlar bir ağ arızasında her durumunda görüntülenir.
Varsayılan Gösterge Seçimi
4-Satırlı Göstergeye sahip, cihazın tipine göre önceden tanımlanmış bir takım görüntü sayfaları mevcuttur.
Standart Olağan göstergenin başlangıç sayfası, bir cihazı açılısında standart şekilinde görüntülenir, cihaz
verileri ile 640 parametresiyle İzl.Ekranı Baş. seçilebiliyor. Mevcut görüntü sayfaları Ek A.5'te
listelenmiştir.
41
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.2.3 Ayarlar
Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir.
Adr.
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
610
LED/LCDAr.Göst.
Baş.daki hedef
AÇMAdaki hedef
Baş.daki hedef
LED / LCD'de Arıza Gösterimi
611
SPN Ar. İhbarı
EVET
HAYIR
HAYIR
Arıza ihbarlarının spontane
gösterimi
625A
T MİN LED TUTMA
0 .. 60 dak; ∞
0 dak
Kilitli LED'lerin minimum tutma
süresi
640
İzl.Ekranı Baş.
görüntü 1
görüntü 2
görüntü 3
görüntü 4
görüntü 5
görüntü 6
görüntü 7
görüntü 8
görüntü 9
görüntü 10
görüntü 1
Fabrika Ayarı Ekran Başlangıç
görüntüsü
2.1.2.4 Bilgi Listesi
Nr.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
-
>Işık açık
SP
>Arka Aydınlatma açık
-
LED Reset
IE
LED Reset
-
Veri Durd.
IE
Veri iletimini durdurma
-
Test modu
IE
Test modu
-
Fider Tlı'
IE
Fider TOPRAKLI
-
Ke AÇILDI
IE
Kesici AÇILDI
-
DonaTstMod
IE
Donanım Test Modu
-
Saat Senk.
IE_W
Saat Senkronlama
-
Hata FMS1
AM
FMS Hatası FO 1
-
Hata FMS2
AM
FMS Hatası FO 2
-
Arıza CFC
AM
CFC Hatası
1
Biçimlenmemiş
SP
Hiçbir Fonksiyon konfigüre edilmemiş
2
Mevcut değil
SP
Fonksiyon Mevcut Değil
3
>Zm. Senkr.
SP_Ev
>Dahili Gerçek Zaman Saatini Senkronlama
5
>LED Reset
SP
>LED leriResetleme'
15
>Test modu
SP
>Test modu
16
>VeriDurd.
SP
>Veri iletimini durdurma
51
Cihaz OK
AM
Cihaz işletmede ve koruma yapıyor
52
Kor.Aktif
IE
En az 1 Koruma Fonksiyonu Aktif
55
Cihaz resetleme
AM
Cihazı Resetleme
56
İlk Başlatma
AM
Cihazın İlk Başlatması
67
Yeniden Başla
AM
Yeniden Başla
68
Saat Senk. Ha
AM
Saat Senkronlama Hatası
69
Yaz Saati
AM
Yaz Saati
42
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Nr.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
70
Ayar hesapl.
AM
Ayar hesaplaması sürmekte
71
Ayar Kontrolü
AM
Ayarlarların Kontrolü
72
Düzey-2 Değiş.
AM
Düzey-2 değişikliği
73
Lokal değiş.
AM
Lokal ayar değişikliği
110
Olay Kaybı
Out_Ev
Olay Kaybı
113
Bayrak Kayıp
Out
Bayrak Kayıp
125
DarbeSalınım ON
Out
Darbe Salınım ON (Chatter)
140
ÖzetAlarmHatası
Out
Özet alarmı ile hata
144
Hata 5V
Out
Hata 5V
145
Hata 0V
Out
Hata 0V
146
Hata -5V
Out
Hata -5V
147
Ha. Güç Kaynağı
Out
Güç Kaynağı Arızası
160
OlayÖzetiAlarmı
Out
Alarm Özet Olay
177
Arıza Pil
Out
Arıza: Boş pil
178
G/Ç Kart hatası
Out
G/Ç Kart hatası
181
Ha A/D-çevirici
Out
Hata: A/D çevirici
183
Hata Kart 1
Out
Hata Kart 1
184
Hata Kart 2
Out
Hata Kart 2
185
Hata Kart 3
Out
Hata Kart 3
186
Hata Kart 4
Out
Hata Kart 4
187
Hata Kart 5
Out
Hata Kart 5
188
Hata Kart 6
Out
Hata Kart 6
189
Hata Kart 7
Out
Hata Kart 7
191
Offset hatası
Out
Hata: Offset
192
Hata1A/5Ayanlış
Out
Hata:1A/5A köprüsü ayardan farklı
193
Alarm Kalib.YOK
Out
Alarm: Kalibrasyon verisi mevcut değil
194
Hata nötr AT
Out
Hata: Nötr AT MLFB ile aynı değil
220
AT Faz yanlış
Out
Hata: Faz AT Aralığı hatalı
301
Güç Sis. Ar.
Out
Güç Sistemi arızası
302
Arıza Olayı
Out
Arıza Olayı
303
Toprak Arıza
Out
Toprak Arıza
320
Haf. Verisi Uy.
Out
Uyarı: Veri Hafızası sınırı aşıldı
321
Uyarı:Haf Para.
Out
Uyarı: Parametre Hafıza sınırı aşıldı
322
UyarıHaf İşlemi
Out
Uyarı: Çalışma Hafıza sınırı aşıldı
323
Yeni Haf. Uyarı
Out
Uyarı: Yeni Hafıza Sınırı aşıldı
502
Röle Bırakma
SP
Röle Bırakma
510
Röle KAPAMA
SP
Rölenin Genel KAPAMAsı
545
Baş.Zm.nı
VI
Başlatmadan Bırakmaya geçen süre
546
Aç Süresi
VI
Başlatmadan AÇMA ya geçen süre
43
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.3
Güç Sistemi Verileri 1
2.1.3.1 Açıklama
Cihaz, korunan ekipmanla ilgili bir takım temel verilerine gerek duyar ve uygulanan fonksiyonları bu verilere
göre uyarlar. Bunlar, anma sistem verileri, ölçü trafolarının anma verileri, ölçülen akım ve gerilimlerin polariteleri
ve bağlantı tipleri, bazı durumlarda kesici özellikleri ve benzerleridir. Bundan başka, özel bir koruma, denetim
veya izleme fonksiyonundan çok bütün fonksiyonları ilgilendiren birkaç ayar da mevcuttur. Tanımlanan Veriler
bu altbölümde açıklanacaktır.
Genel
Dahili veya ayrı operatör panelli cihazlarda, açıklanan ayarların 209 FAZ SIRASI, 210 TMin AÇMA KOM, 211
TMaks KA KOM ve 212 KeKapalı I min verileri, doğrudan cihaza girilebilir. Ana menüyü açmak için MENU
tuşuna basın. ▼ tuşu ile Ayar başlığı opsiyonunu seçilir ve X tuşu ile AYARLAR ekranında dolaşılır. Güç
Sistemi Verilerini girmek için, Ayarlar menüsünden GüçSis.Veriler1 seçin.
DIGSI üzerinden Ayarla çift tıklayın ve daha sonra uygun seçenek elde edinir. Bu esnada GüçSis.Veriler1
sekmelerini kapsayan bir diyalog kutusu açılır. Bu sekmelerde, bağımsız ayarlar biçimlendirilir. Böylelikle,
aşağıdaki altbölümler uygun şekilde yapılandırılır.
Anma Frekansı (Güç Sistemi)
Sistemin anma frekansı, 214 no’lu Anma Frekansı adresinde ayarlanır. Sipariş koduna (MLFB) göre fabrika
ayarı, ancak cihaz siparişte belirtilenden farklı bir bölgede kullanılıyorsa değiştirilmesine gerek duyulur.
Faz Dönüşü (Güç Sistemi)
209 no’lu FAZ SIRASI adresi, faz dönüşünü tesis etmek için kullanılır. Faz sırası varsayılan ayarı, saat
ibresinin dönüş yönü için L1 L2 L3 tür. Saat ibresinin tersi yönünde faz sırasına sahip sistemler için, bu adres
olarak ayarlanır (L1 L3 L2). İkili girişler kullanılarak faz dönüşünün geçici olarak değiştirilmesi de mümkündür
(Bölüm 2.21.2'ye bakın).
Sıcaklık Birimi (Güç Sistemi)
276 no’lu SICAKLIK BİRİMİ adresi, santigrat derece veya fahrenhayt derece olarak sıcaklık değerinin
görüntülenmesini sağlar.
44
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Akım Trafolarının Polaritesi (Güç Sistemi)
201 no’lu AT Yıldız Nokt. adresinde yıldız bağlı akım trafolarının polaritesi belirtilir (Aşağıdaki şekilde
gösterilen seçenekler, iki AT için de geçerlidir). Bu ayar, cihazın ölçme yönünü belirler (ileri yön = hat yönü). Bu
ayarın değiştirilmesi, toprak akım girişleri IE veya IEE’nin polaritelerinin de terslenmesine sebep olur IE veya
IEE.
Şekil 2-3
Akım Trafosu Polaritesi
Akım Bağlantısı I4 (Güç Sistemi)
Burada cihaza, akım trafosu yıldız noktaları toprak akımının dördüncü akım girişine (I4) bağlı olup olmadığı
bildirilir. Bu Holmgreen-kontağına uygundur, (aşağıdaki ek örneğe bakın A.3, şekil A-37). Bu durumda ayar
başlığı 280 Σi için Holmgr. EVET olarak ayarlanır. Tüm diğer durumlarda, kendi hattında toprak akımın
ayrı bir toprak akım trafosuna ölçülürse bile, HAYIR üzeri ayarlanır. Ayar sadece fonksiyon „Ölçülen değer
denetimine “ bir etkisi olur (bölüm 2.11.1'e bakın).
45
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Akım Bağlantısı (Güç Sistemi)
251 AT Bağlantısı parametresi üzerinden, akım trafosu (AT) özel bağlantısı belirtilir.
Standart Bağlantısı L1, L2, L3, (E) dir. Bunun değiştirilmesine, sadece cihaz iki akım girişleri üzeri bir
veya birden fazla toprak akımı ölçülecekse, izin verilir. Tüm diğer durumlarda standart bağlantısı kullanılır.
Aşağıdaki Şekilde özel bir bağlantı gösterilmektedir.
Şekil 2-4
İki Toprak Akımı ölçümü, örnek
Bu sırada birinci Akım Girişine (Terminal Q1, Q2) ve üçüncü Akım Girişine (Terminal Q5, Q6) faz akımları IL1
ve IL3 bağlanmalıdır. Dördüncü Akım Girişine (Terminal Q7, Q8) alışıldığı gibi Akım Trafosu IE veya IE hassas.
bağlanmıştır, bu durumda hattın Akım Trafosu. İkinci bir Akım Trafosu, Topraklı Güç Trafosu Yıldız Noktası
Akım bu durumda, ikinci Akım Girişine IE2 (Terminal Q3, Q4) bağlanır.
Bunun için L1,E2,L3,E;E>L2 veya L1,E2,3,E;E2>L2 ayarını kullanın. Bu ayarların ikisi de, ikinci akım
girişinde (Terminal Q3, Q4) bir toprak akım bağlantısı IE2 tanımlar. Ayarlar sadece IL2 hesaplanmasında
farklıdırlar. L1,E2,L3,E;E>L2 durumunda, IL2 faz akımı, dördüncü akım girişi üzeri, IL1 ve IL3 faz
akımlarından ve ayrıca ölçülen toprak akımı IE veya IE hassas faz akımları tarafından belirlenir.
L1,E2,3,E;E2>L2 durumunda, faz akımı IL2 faz akımlarından IL1 ve IL3 ayrıca ölçülen toprak akımı IE2 ikinci
akım girişi üzeri belirlenir. Ayar sistem gerekliliklerine uygun olarak seçilmelidir.
46
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Koruma fonksiyonlarının özel bağlantılarda toprak akım girişlerine tahsisi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Akım Girişi
IE2
Fonksiyon
Zamanlı AA Koruma Toprak (Bölüm 2.2)
Yönlü Zamanlı AA Koruma Toprak (Bölüm 2.3)
Dikkat!
Fonksiyon „Yönlü Zamanlı AA Koruma Toprak“ sadece, korunan hattın toprak akımının
IE2 üzerinden ölçülmesi durumunda çalışabilir. Şekil 2-4 görüntülen örnekte bu durum
söz konusu değil. Burada korunan hattın toprak akımı IE2 üzerinden ölçülür. Fonksiyon
devre dışı bırakılmalıdır. Fonksiyonun etkinleştirilebildiği bir bağlantı Ek A.3 Şekil A-41
'de gösterilmektedir.
IE veya IE hassas
Toprak Arıza (Hassas / Normal) (Bölüm 2.12)
Tek fazlı Zamanlı AA (Bölüm 2.5)
Aralıklı toprak arıza koruma (Bölüm 2.13)
251 no`lu adres için yapılan ayarlar sadece DIGSI ile Diğer Ayar altında mümkündür.
Not
251 AT Bağlantısı adresi altındaki ayarlar, faz akımlarının değerlendirilmesi ile ilgili, zamanlı aşırı akım
korumasını, 250 AA 2-f kor. No`lu adresin OFF olarak ayarlanması halinde etkiler.
Gerilim Bağlantısı (Güç Sistemi)
213 no’lu adresi, gerilim trafoların nasıl bağlanacağını belirtir. GT Bağl. 3 faz = UL1E,UL2E,UL3E anlamı,
Gerilim trafoları yıldız bağlı olduklarını tanımlar, GT Bağl. 3 faz = U12, U23, UE anlamı, iki faz-faz gerilim
(V-bağlantısı) ve bir Uen rezidüel gerilim bağlanacağını tanımlar. Sadece iki faz-faz gerilim veya sadece sıfır
bileşen gerilim (sıfır bileşen gerilim) kullanılacaksa, yine ikinci ayar kullanılır.
7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 gerilim giriş seçeneği sunmaktadır. GT Bağl. 3 faz = U1E,U2E,U3E,UE seçilir:
Yukarıda bahsedilen bağlantı tiplerinden ayrı olarak, eğer cihaza yıldız bağlantıda üç faz-toprak gerilim ve
4’üncü gerilim girişi içinde bir Uen gerilim bağlanacaksa. Eğer dördüncü gerilim girişi senkronizasyon
fonksiyonu için kullanılacaksa GT Bağl. 3 faz = U1E,U2E,U3E,USENK seçilir: primer taraflı faz-faz
gerilimler kullanıma hazır bulunur ise bile (çünkü bunlar öyle bir şekilde cihaza bağlanır ki, cihaz simetrik
koşullar altında Faz-Toprak-gerilimini ölçer.)
240 üzeri GT Bağl. 1f parametresi, cihazlara yalnızca bir gerilim trafosu bağlanacağını belirtmek üzere
girilir. Bu durumda, hangi primer gerilimin hangi analog girişine bağlanacağı, burada belirlenir. Mümkün
gerilimlerden birtanesi seçilmiş ise, yani bir ayar eşitsiz HAYIR parametrelenmiş ise, 213 `no lu parametre ayarı
o zaman anlamsızdır ve sadece 240 `no lu parametre ayarı yetkilidir. Buna karşılık 240 `no lu parametre ayarı
GT Bağl. 1f = HAYIR seçilmiş ise, o zaman 213`no lu parametre geçerlidir.
7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 cihazlarda tek fazlı gerilim trafo bağlantısında gerilim girişi U4 `de bulunan gerilim
esas itibariyle senkronlanacak gerilim olarak yorumlanır.
Uyarı
Senkronlama fonksiyonu iki faz-faz gerilimini bağlantısında V-bağlı gerilim trafolarında kullanılır ise (yukarıya
bakın), cihaz bir sıfır bileşen gerilimi belirleyemez. Fonksiyonlar „Yönlü Zamanlı AA Toprak“, „Yönlü Toprak
Arıza Tespiti“ ve „Gerilim Ölçme-Sinyal kaybı (Sigorta Ar. İzl.)“ gizlenmelidirler veya kapanmalıdırlar.
47
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Mesafe Birimi (Güç Sistemi)
215 no’lu Mesafe Birimi adresi, arıza yeri tespiti gösterimi için uygulanan mesafe birimini (km veya Mil)
belirlemenize imkan tanır. Arıza yeri tespiti yok ise veya bu fonksiyon çıkartılmış ise, o zaman bu ayar önemsiz.
Mesafe biriminin değiştirilmesi, mesafe birimine bağlı ayar değerlerinin otomatik dönüşümünü sağlamaz.
Bunlar, uygun adreslerde yeniden girilmelidir.
ATEX100 (Güç Sistemi)
235 no’lu ATEX100 adresi, ısıl benzetimler için tehlikeli çalışma ortamlarındaki motor koruma gereklerini
karşılamayı sağlar. Bu parametre eğer ki EVET olarak ayarlanmış ise, bir güç beslemesi arızasında 7SJ62/64
’ün bütün ısıl benzetimlerini saklar. Bu durumda, besleme gerilimi tekrar geldiğinde; ısıl benzetimler, saklı
değerleri kullanarak çalışmayı sürdürecektir. Eğer bu parametre HAYIR olarak ayarlanmışsa, güç kesintisinde
bütün ısıl benzetimlerin hesaplanan aşırı sıcaklıkları sıfırlanacaktır.
Akım Trafoları Anma Değerleri (AT -BAĞLANTISI)
204 no’lu adresinde AT PRİMER ve 205 no’lu adresinde AT SEKONDER akım trafolarının primer ve sekonder
anma akım değerleri girilir. Ayrıca; akım trafosunun anma sekonder akımının cihazın anma sekonder akımına
uyması gerekir. Aksi takdirde, cihaz primer amper değerlerini yanlış hesaplayacaktır. 217 no’lu adreslerde IEAT PRİMER ve 218 no’lu adreslerde IE-AT SEKONDER akım trafolarının primer ve sekonder anma akım
değerleri girilir. Normal bağlantıda (yıldız noktası IE–trafoya bağlı,) 217 no’lu IE-AT PRİMER ve 204 no’lu AT
PRİMER adresi aynı değere ayarlanmış olmalıdır.
Eğer cihaz duyarlı toprak arıza akım girişi ile donatılmışsa; 218 no’lu adresi IE-AT SEKONDER varsayılan
değer olarak 1 A ’dir. Bu durumda ayar değiştirilemez.
Eğer 251 no’lu adresi altında, iki giriş üzeri toprak akımları kaydedilecekse (Ayar seçenekleri
L1,E2,L3,E;E>L2 veya L1,E2,3,E;E2>L2), bu durunda, 238 No'lu adreste IE2 'ye bağlı ikinci toprak akım
trafosunun primer anma akımı ayarlamanız gerekmektedir Sekonder amper değeri faz akım trafosuna uygun
olmalıdır.
Faz akımının doğru şekilde hesaplanması için IL2, toprak akım trafosunun IL2 primer anma akım tespitinin
hesaplanması için, (217 no`lu adres veya 238 no`lu adres) faz akım trafosunun primer anma akımından küçük
olması gerekmektedir (204 no`lu adres).
Gerilim Trafoları Anma Değerleri (GT–Bağlantısı)
202 no’lu Unom PRİMER ve 203 no’lu Unom SEKONDER adreslerinde, bağlı gerilim trafolarının primer ve
sekonder anma gerilim değerleri (faz-faz) girilir.
48
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Gerilim Trafosu Dönüşüm Oranları (GT–Bağlantısı)
206 no’lu Uf / Udelta adresi altında, cihaza faz gerilimi ile rezidüel gerilim arasındaki ayar faktörü bildirilir.
Bu bilgi, toprak arızalarının işlenmesi (topraklı ve topraksız sistemlerde), işlemsel ölçülen değerler UN ve
ölçülen değişken değerler için anlamlıdır.
Eğer gerilim trafoları açık üçgen sargılara sahipse ve açık-üçgen gerilim de cihaza bağlanmışsa; 213 no’lu
adres buna göre ayarlanmalıdır (yukarıda “Gerilim Bağlantısı” paragrafına bakın). Sekonder cihaz giriş
gerilimleri ile primer faz-toprak ve rezidüel gerilimler arasındaki bağıntılar aşağıda verilmiştir:
bağlantı durumunda; Uen Gerilim trafosunda, faktör Uph/Uen çarpanı (sekonder gerilim 206 Uf /
Udeltaadresi) 3/ √3 = √3 = 1,73 ayarlanmalıdır. Diğer dönüştürme oranları için, örneğin ara gerilim trafoları
seti üzerinden rezidüel gerilimin oluşturulması durumunda, bu çarpan uygun şekilde hesaplanmalıdır.
Lütfen dikkat ediniz ki, Uen- çarpanı hesaplanmış sekonder gerilimi 206 ayarlanmış parametre altında buna
göre değiştirilmelidir. Bu yüzden 206 no`lu parametre bağlanmamış Uen-gerilimde bile işletme ölçüm sonucuna
etkisi vardır. Ue çarpanı işletme ölçüm sonucuna etkisi vardır.
Açma ve Kapama Komutu Süresi (Kesici)
Açma kontağının kapalı kalacağı, 210 no’lu adreste TMin AÇMA KOM minimum açma komutu süresi, ayarlanır.
Bu süre, açma komutu üreten bütün koruma fonksiyonları için geçerlidir.
211 no’lu adreste, Kapama kontağının kapalı kalacağı TMaks KA KOM maksimum kapama komutu süresi,
ayarlanır. Bu süre, dahili tekrar kapama fonksiyonu için geçerlidir. Bu süre, kesici kontaklarının güvenli şekilde
kapanmasına müsaade edecek kadar uzun seçilmelidir. Bu sürenin çok uzun seçilmesi bir problem teşkil
etmez; çünkü herhangi bir koruma fonksiyonundan yeni bir açma komutu verilmesi durumunda, kapama
komutu derhal sonlandırılır.
Akım Akışı İzleme (Kesici)
212 no’lu KeKapalı I min adresi, dahili akım akışı izleme fonksiyonunun eşik değerine karşılık gelir. Bu
ayar, birkaç koruma fonksiyonu tarafından kullanılır (örneğin akım denetimli gerilim koruma, aşırı yük koruma,
yük sıkışıklığı koruması ve motorlar için tekrar başlatmayı engelleme). Eğer 212 no’lu adreste ayarlanan eşik
değer aşılmışsa, kesicinin kapalı olduğu var sayılır.
Eşik değeri ayarı tüm üç faz için de uygulanır ve kullanılan tüm koruma fonksiyonlarını dikkate almalıdır.
Kesici arıza koruması için başlatma eşik değer ayarı ayrı olarak belirlenir (bakın 2.16.2).
Cihaz motor koruma, aşırı yük koruma, yük sıkışıklığı koruması ve tekrar başlatma kilitleme olarak
kullanıldığında; koruma rölesi, çalışan bir motor ile duran bir motoru birbirinden ayırt edebilmeli ve ayrıca
değişken motor soğuma davranışını da hesaba katmalıdır. Bu uygulamalar ışığında, ayar değeri, motorun
minimum yüksüz akımından daha küçük seçilmelidir.
Kesici Bakımı (Kesici)
260`den 267 `ye kadar olan parametreler, kesici bakımı (Kesici) fonksiyonuna tahsislidir ve parametreler ve
farklı prosedürler bu fonksiyonun ayar notlarında açıklanmaktadır (Bölüm 2.23.2 'ye bakın).
49
Fonksiyonlar
2.1 Genel
İki fazlı zamanlı aşırı akım koruma (Koruma İşletim Büyüklükleri)
İki fazlı aşırı akım koruma işlevselliği, üç fazlı aygıtların mevcut iki fazlı koruma ekipmanı ile etkileşiminin
gerektiği, topraklı veya dengeli sistemlerde kullanılır. 250 AA 2-f kor. parametresi üzerinden, zamanlı aşırı
akım korumanın iki veya üç fazlı çalıştığı, tasarlanabiliniyor. Eğer parametre ON üzerinde ise, eşik değer
karşılaştırma için, ölçme değer yerine IL2 yerine sürekli 0 A değeri kullanılır ki, L2 fazın çalışması mümkün
olmasın. Tüm diğer fonksiyonlar üç fazlı çalışırlar.
Toprak Arızası Koruma (Koruma İşletim Büyüklükleri)
613 (I)DMT T no’lu parametresi ile: toprak arıza koruma, kesici arıza koruma veya Sigorta Arıza
İzlemenin ölçülen değerleri mi (IE (ölçülen)) yoksa üç fazlı akımlardan hesaplanan büyüklükleri mi (3I0
(hesapl.) kullanarak çalışacağı tanımlanır. İlk durumda, dördüncü akım girişine uygulanan ölçülen
büyüklükler değerlendirilir. İkinci durumda, üç faz akım girişinden toplam akım hesaplanır. Eğer cihaz duyarlı
bir akım girişine (ölçüm aralığı 1 mA’den başlar) sahipse, toprak arıza koruma, genellikle 3I0 hesaplanan
büyüklüğü kullanır. 613 (I)DMT T no’lu parametresi ile: bu durumda gizlenmiştir.
Gerilim Koruma (Koruma İşletim Büyüklükleri)
Üç fazlı bağlantıda, aşırı gerilim korumaya seçimli üç faz-faz-gerilimlerin en yüksek temel titreşimi (Vfaz-faz)
veya faz-toprak -gerilim (Uf-t) veya pozitif bileşen sistem gerilimi (U1) veya negatif bileşen gerilimi (U2) ilteilir.
Düşük gerilim için, üç fazlı bağlantıda ya pozitif bileşen sistem gerilimi (U1) değerlendirilir veya faz-fazgerilimlerin (Vfaz-faz) veya faz-toprak-gerilmlerin (Uf-t) en düşüğü kullanılır. 614 ÇAL.SAYISIU>(>) ve
615 ÇAL.SAYISIU<(<) parametreleri ile bu belirtmeler uygun şekilde biçimlendirilir. Bir fazlı gerilim trafo
bağlantısında, eşik değerlerin ve ölçülen değerlerlerin direk karşılaştırması gerçekleşir, ve karakteristik
çevrimin biçimlendirilmesi gözardı edilir.
50
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.3.3 Ayarlar
Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “Ekran İlave Ayarları“ menüsünden değiştirilebilir.
Tabloda, bölgeye özgü varsayılan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin
karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir.
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
201
AT Yıldız Nokt.
Hatta doğru
Baraya doğru
Hatta doğru
AT Yıldız Noktası
202
Unom PRİMER
0.10 .. 800.00 kV
12.00 kV
Anma Primer Gerilimi
203
Unom SEKONDER
100 .. 225 V
100 V
Anma Sekonder Gerilimi
(F-F)
204
AT PRİMER
10 .. 50000 A
100 A
AT Anma Primer Akım
205
AT SEKONDER
1A
5A
1A
AT Anma Sekonder Akımı
206A
Uf / Udelta
0.10 .. 3.00
1.73
Faz-GT / Açık-Üçgen-GT
Eşleştirme oranı
209
FAZ SIRASI
L1 L2 L3
L1 L3 L2
L1 L2 L3
Faz Sırası
210A
TMin AÇMA KOM
0.01 .. 32.00 sn
0.15 sn
Minimum AÇMA Komutu
Süresi
211A
TMaks KA KOM
0.01 .. 32.00 sn
1.00 sn
Maksimum Kapama
Komutu Süresi
212
KeKapalı I min
1A
0.04 .. 1.00 A
0.04 A
5A
0.20 .. 5.00 A
0.20 A
Kapalı Kesici Minimum
Akım Eşiği
213
GT Bağl. 3 faz
UL1E,UL2E,UL3E
U12, U23, UE
U1E,U2E,U3E,UE
U1E,U2E,U3E,USY
UL1E,UL2E,UL3E
GT Bağlantısı, üç faz
214
Anma Frekansı
50 Hz
60 Hz
50 Hz
Anma Frekansı
215
Mesafe Birimi
km
Mil
km
Mesafe ölçme birimi
217
IE-AT PRİMER
1 .. 50000 A
60 A
IE-AT anma primer akımı
218
IE-AT SEKONDER
1A
5A
1A
IE-AT anma sekonder
akımı
235A
ATEX100
HAYIR
EVET
HAYIR
Güç Kaynaksız Termal
Benzetim Saklama
238
Itopr2-AT PRİ.
1 .. 50000 A
60 A
Itopr2-AT anma primer
akımı (I2 bağl.)
240
GT Bağl. 1f
HAYIR
U1E
U2E
U3E
U12
U23
U31
HAYIR
GT Bağlantısı, tek-faz
51
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
250A
AA 2-f kor.
ON
OFF
OFF
Zamanlı AA ile 2 faz
koruma
251A
AT Bağlantısı
L1, L2, L3, (E)
L1,E2,L3,E;E>L2
L1,E2,3,E;E2>L2
L1, L2, L3, (E)
AT Bağlantısı
260
Ir-Ke
10 .. 50000 A
125 A
Anma Akımı (Kesici)
261
AT Ir ÇAL.Çevr.
100 .. 1000000
10000
Anma Akımında
Anahtarlama Çevrimleri
262
Isc-Ke
10 .. 100000 A
25000 A
Kesici Anma Kısa Devre
Kesme Akımı
263
Isc ÇAL.Çevrimi
1 .. 1000
50
Anma KD Akımında
Anahtarlama Çevrimleri
264
Ix ÜS
1.0 .. 3.0
2.0
Ix-Yöntemi için Üs
265
Kum.yoluyla Kom
(Uygulamaya bağlı ayar
imkanları)
Hiçbiri
Ke Ömrü: Kum. Cihazı ile
Açma Komutu
266
T Ke KESME Zm.
1 .. 600 ms
80 ms
Kesme Süresi (Kesici)
267
T Ke AÇMA
1 .. 500 ms
65 ms
Açma Süresi (Kesici)
276
SICAKLIK BİRİMİ
Derece
Fahrenhayt
Derece
Sıcaklık ölçme birimi
280
Σi için Holmgr.
HAYIR
EVET
HAYIR
Holmgreen bağl. (hızlı
toplam-i-izleme)
613A
(I)DMT T ile:
IE (ölçülen)
3I0 (hesapl.)
IE (ölçülen)
(I) DMT Toprak Aşırı Akım
614A
ÇAL.SAYISIU>(>)
Vfaz-faz
Uf-t
U1
U2
Vfaz-faz
A.Gerilim Kor. için Çalışma
Büyüklüğü
615A
ÇAL.SAYISIU<(<)
U1
Vfaz-faz
Uf-t
U1
D.Gerilim Kor. için
Çalışma Büyüklüğü
Nr.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
5145
>Ters F Sırası
SP
(Tek nokta)
>Ters Faz Dönüşü
5147
F Sırası L1L2L3
Out
Faz Dönüşü L1L2L3
5148
F Sırası L1L2L3
Out
Faz Dönüşü L1L2L3
52
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.4
Osilografik Arızası Kayıtları
7SJ62/64 çok fonksiyonlu koruma rölesi, osilografik dalga biçimi verilerini kaydetme özelliği ile donatılmıştır.
Aşağıdaki ölçülen büyüklüklerin anlık değerleri
iL1, iL2, iL3, iE veya iEE ve uL1, uL2, uL3, uE veya 3 á u0 ve uSENC (sadece 7SJ623/624 ve 7SJ64)
(gerilimler bağlantıya bağlı), 1,25 ms için (50 Hz) aralıklarla örneklenir ve döner bir bellekte saklanır (devir
başına 16 örnek). Bir arıza durumunda, bu veriler, ayarlanabilir süre kadar kaydedilir. Bu süre en fazla 5 s’dir.
Tüm arıza süresince 20’s’dir. Bu arabellekte, 8’e kadar arıza kayıtı depolanabilir. Her yeni arızada bellek
otomatik olarak güncellenir. Dolayısıyla bellek dolduğunda, yeni bir kayıt için önce eski kayıtların elle silinmesi
gerekmez. Osilografik veri kaydı, koruma başlatması ile, ikili giriş üzerinden veya seri arayüzü üzerinden
tetiklenebilir.
2.1.4.1 Açıklama
Ön PC arayüzü veya arka SKADA arayüzü kullanılarak, verilere bir PC üzerinden erişilebilir ve bu veriler,
koruma verileri işleme programı DIGSI 4 ve grafik program SIGRA 4 kullanılarak işlenebilir. Grafik programı
SIGRA 4, arıza sırasında üretilen verilerin grafiğini hazırlar ve bunlardan empedans ve efektif değerler gibi ek
bilgileri hesaplar. Akımlar ve gerilimler primer ve sekonder değerler olarak gösterilebilir. Ayrıca, olay kayıtları
da (ikili izler) röle tarafından saklanır.
Cihaz bir seri sistem arayüzüne sahipse, arıza kaydı bu arayüz üzerinden merkezi bir cihaza aktarılabilir.
Merkezi cihazda uygun programlar tarafından veri değerlendirmesi yapılır. Akımlar ve gerilimler anma
değerlerine ölçeklenir ve grafik gösterimi için hazırlanır. Sinyaller ayrıca ikili izler (işaretler), örn., "başlatma",
"açma" olarak kaydedilir.
Merkezi cihaza aktarım, ister koruma tarafından her bir arıza tespiti sonrasında isterse de bir açma işleminden
sonra otomatik olarak taranır.
Not
İkili izler için kullanılan sinyaller DIGSI de yapılandırılabilir.
Uyarı
Eğer 251 no`lu AT Bağlantısı parametresi üzerinden akım trafoları -giriş seçeneği L1,E2,L3,E;E>L2
veya L1,E2,3,E;E2>L2 seçilmiş ise, ikinci akım trafosuyla ölçülmüş toprak akımı IE2 „iE“ izinde gösterilir.
Dördüncü akım trafosuyla elde edilen toprak akımı „iEe“ izinde gösterilir.
53
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Yapılandırma
Arızaların osilografik verileri, ancak 104 no’lu OSİL. AR. KAYDI = Etkin olarak ayarlanmışsa kaydedilebilir.
Osilografik kayıtlara ait diğer ayarlar, Osil.ArızaKaydı parametrelenin alt menüsünde bulunmaktadır. Bir
osilografik kayıtı tetikleme ve kayıtı saklama ölçütü, (401 no’lu DALGAFORMU TET. adresi ayarıyla belirtilir).
Cihaz tarafından verilen açma komutu, bu ayar ile hem tetikleme hem de saklama için ölçüttür. Bu esnada kayıtı
saklama kriteri cihazın çalışması (Baş.ile kayıt) veya cihazın açması (AÇMA ile kayıt) olabilir. Cihazın
açması kayıtı tetikleme olarak da seçilebilir (AÇMA ile Baş.), bu durumda, bu aynı zamanda kaydetme
kriteridir.
Bir arıza kaydı herhangi bir koruma fonksiyonun başlatmasıyla başlar ve son koruma fonksiyonun başlatma
bırakmasıyla biter. Genelde bu bir arıza kayıtın da kapsamıdır (402 no`lu DAL.FO.VERİLERİ = Arıza
olayı). Eğer otomatik tekrar kapamalar uygulanıyorsa, tüm ağ arızası — gerekirse bir çok otomatik tekrar
kapama girişimi ile — arıza geri dönmemek üzere temizlenene kadar, kaydedebilir (402 no`lu
DAL.FO.VERİLERİ = Güç SİSTEMİ Ar. adresinde kayıt edilebilir). Bu seçenek, arızanın tüm geçmişini
çözümlemek için ayrıntılı verileri sağlar, ancak aynı zamanda ölü zaman süresince kayıt için oldukça büyük
bellek kapasitesinin kullanılmasını gerektirir.
Bir osilografik kayıt, tetikleme zamanı öncesi başlar TET.ÖNCESİ SÜRE (404 no`lu adresinde) ve kayıt
ölçütünün bırakması sonrası biter OL.SONR.KAY.SÜ. (405 no’lu adresinde) arıza kaydı sonra kaybolur. Bir
kayıtın maksimum süresi, MAKS. UZUNLUK 403 no’lu adresinde girilir. En büyük değer 5 s’dir. Toplam 8 kayıt
saklanabilir. Ancak arabellekteki bütün kayıtların toplam süresi 20 s’yi aşamaz.
Osilografik kayıt, bir ikili girişi üzerinden veya bir PC bağlı işletim arayüzü üzerinden değiştirilebilir. Tetikleme
dinamik olarak olur. Bu özel tetiklemeler için bir kayıtın uzunluğu, 406 no’lu G üz.KAY. ZM. adresinde
ayarlanır (üst sınır MAKS. UZUNLUK, 403 no’lu adreste). 0404 ve 0405 no’lu adreslerdeki ön-tetikleme ve
bırakma-sonrası zaman ayarları uygulanmaz. Eğer ikili girişin süresi ∞ ayarlanmışsa, o zaman kayıt uzunluğu
ikili girişin enerjilendiği sürenin (statik), en çok MAKS. UZUNLUK (403 no’lu adreste ayarının hangisi kısa ise
ona eşittir.).
2.1.4.3 Ayarlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
401
DALGAFORMU TET.
Baş.ile kayıt
AÇMA ile kayıt
AÇMA ile Baş.
Baş.ile kayıt
Dalga Formu Yakalama
402
DAL.FO.VERİLERİ
Arıza olayı
Güç SİSTEMİ Ar.
Arıza olayı
Dalga Formu Veri Kapsamı
403
MAKS. UZUNLUK
0.30 .. 5.00 sn
2.00 sn
Maksimum Dalga Formu Kayıt
Uzunluğu
404
TET.ÖNCESİ SÜRE
0.05 .. 0.50 sn
0.25 sn
Tetikleme Öncesi Dalga Formu
Kayıt Sü.
405
OL.SONR.KAY.SÜ.
0.05 .. 0.50 sn
0.10 sn
Olay Sonrası Dalga Formu Kayıt
Süresi
406
G üz.KAY. ZM.
0.10 .. 5.00 sn; ∞
0.50 sn
Giriş ile Kayıt Süresi
54
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Nr.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
-
ArKay.Baş.
IE
Arıza Kaydı Başlatma
4
>DalgaYak.Tet.
SP
>Dalga Formu Yakalama tetikleme
203
Dalga silindi
Out_Ev
Dalga Formu verisi silindi
30053
Ar.Kay. sürüyor
Out
Arıza kaydı sürmekte
2.1.5
Ayar Grupları
Cihazın fonksiyon ayarlarını oluşturmak üzere azami dört ayar grubu oluşturulabilir.
Uygulama
• Kullanıcı, cihaz üzerinden yerel olarak, ikili girişler üzerinden (eğer bu şekilde biçimlendirilmişse), bir kişisel
bilgisayar kullanılarak operatör veya hizmet arayüzü üzerinden veya sistem arayüzü üzerinden ayar grupları
arasında ileriye ve geriye doğru anahtarlama/geçiş yapabilir. Bütün ayar grupları rölede saklanmış olmasına
rağmen, belli bir zamanda ancak bir ayar grubu etkindir.
2.1.5.1 Açıklama
Ayar grupları-değiştirme
Kullanıcı, cihaz üzerinden yerel olarak, ikili girişler üzerinden (eğer bu şekilde biçimlendirilmişse), bir kişisel
bilgisayar kullanılarak operatör veya hizmet arayüzü üzerinden veya sistem arayüzü üzerinden ayar grupları
arasında ileriye ve geriye doğru anahtarlama/geçiş yapabilir. Güvenlik açısından, bir güç sistemi arızası
sırasında ayar grubunu değiştirmek mümkün değildir.
Bir ayar grubu, yapılandırma sırasında Etkin olarak seçilmiş tüm fonksiyonlar için ayar değerleri içerir (Bölüm
2.1.1.2 'ye bakın). 7SJ62/64 rölelerinde (A’dan D’ye kadar) dört bağımsız ayar grubu mevcuttur. Her bir ayar
grubunda farklı ayar değerleri kullanılabilir; ancak bütün ayar grupları için seçilen fonksiyonlar aynıdır.
Genel
Ayar grubu değiştirme seçeneği gerekmiyorsa, Grup A varsayılan seçimdir. Bu durumda aşağıdakiler
uygulanamaz.
Eğer birden fazla ayar grubunun kullanılması isteniyorsa, röle fonksiyonlarının biçimlendirmesi sırasında
Gr.Değişt.SEÇE. = Etkin olarak ayarlanır (Adres 103). Fonksiyon parametrelerinin ayarı için, A’dan D’ye
kadar istenilen ayar gruplarının her biri, sırayla biçimlendirilmelidir. Maksimum 4 kadarı mümkündür. Bir ayar
grubundan diğerine nasıl geçileceği, bu ayar gruplarının nasıl kopyalanacağı ve fabrika çıkışı varsayılan
değerlerine nasıl resetleneceği ve diğer bilgiler için, SIPROTEC 4- Sistem Kullanım Kılavuzu’na bakın.
İkili girişler üzerinden ayar grupları arasında harici anahtarlamanın nasıl olacağı, bu Kullanım Kılavuzun
Altbölümün ’de açıklanmıştır 3.1.
55
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.5.3 Ayarlar
Adr.
302
Parametre
Değişiklik
Ayar Seçenekleri
Grup A
Grup B
Grup C
Grup D
Girişler
Protokol
Varsayılan Ayar
Grup A
Açıklama
Başka Bir Ayar Grubuna
Değiştirme
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
IE
Açıklama
-
Grup A Akt
Ayar Grubu A aktif
-
Grup B Akt
IE
Ayar Grubu B aktif
-
Grup C Akt
IE
Ayar Grubu C aktif
-
Grup D Akt
IE
Ayar Grubu D aktif
7
>Ayar Gr. Bit0
EM
>Ayar Grubu Seçme Bit 0
8
>Ayar Gr. Bit1
EM
>Ayar Grubu Seçme Bit 1
2.1.6
Güç Sistemi Verileri 2
2.1.6.1 Açıklama
Genel koruma verileri (Sis. Verileri 2) özel bir koruma, izleme veya denetim fonksiyonundan ziyade
bütün fonksiyonlarla ilgili ayarları içerir. Altbölümde açıklanan; GüçSis.Veriler1 ’in tersine; bu ayarlar, ayar
grupları ile değiştirilebilir ve cihazın ön panelinden de biçimlendirilebilir.
Uygulama
Eğer cihaza, izlenecek faaliyet aracın referans gerilimi ve referans akımı üzerinde bildirimler yaparsanız, cihaz
işlemsel ölçüm değeri yüzdesini hesaplayıp, verebilir.
Arıza yeri tespiti maksadıyla, azami üç farklı hat bölümü dikkat alınabilir. Motorların kullanılmasıyla ilgili, motor
başlatma tespiti önemli bir özelliktir. Yapılandırılmış bir akım değerinin aşılması kriter olarak kullanılır.
56
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Nominal Anma Değerlerin Tanımı
1101 no’lu Tam Skala Ger. ve 1102 no’lu Tam Skala Akım adreslerinde, korunan teçhizatın (örneğin
motor) referans gerilimi (faz-faz) ile referans akımı (faz) girilir. Şayet bu referans büyüklükler GT ve AT'lerin
primer anma değerlerine eşitse, bunlar 202 ve 204 No'lu adreslerdeki ayarlara karşılık gelir (Bölüm 2.1.3.2).
Bunlar, genellikle tam skala değerleri göstermek için kullanılır.
Toprak Empedans Oranları (sadece arıza yeri için)
Hattın arıza yerinin tespitinin doğru yapılabilmesi, için toprak empedans oranları girilmelidir. Hattın omik oranı
RE/RL Oranı ve hattın reaktans oranı XE/XL Oranı girilir.
1103 no’lu ve 1104 no’lu adresindeki değerler, sadece bir hat bölümü mevcut ise ve tüm tanımlanmış hat
bölümün dışında ortaya çıkan arızalar için geçerlidir.
Eğer bir çok hat bölümleri arızalanır ise,
• hat bölümü 1 için adres 6001 ve 6002
• hat bölümü 2 için adres 6011 ve 6012
• hat bölümü 3 için adresler 6021 ve 6022 geçerlidir.
Direnç oranı RE/RL Oranı ve reaktans oranı XE/XL Oranı, toprak empedans oranları ayrı ayrı hesaplanır
ve ZE/ZL’nin gerçek ve sanal bileşenlerinin karşılığı değillerdir. Dolayısıyla, kompleks sayılarla bir hesaplama
gerekli değildir! Oranlar, sistem verilerinden aşağıdaki formüller kullanılarak elde edilir:
Burada
R0
– Hattın sıfır bileşen direnci
X0
– Hattın sıfır bileşen reaktansı
R1
– Hattın pozitif bileşen direnci
X1
– Hattın pozitif bileşen reaktansı
Bölümler hat uzunluğundan bağımsız olduğu için, bu değerler, tüm hat uzunluğu olarak uygulanabilir ya da hat
uzunluğu birim değerine dayalı olabilir.
Hesaplama Örneği:
20 20 kV havai hat, 120 mm2 kesitinde ve aşağıdaki ve hat karakteristikleri:
R0/s = 0,88 Ω /km
Sıfır bileşen empedans
X0/s = 1,26 Ω/km
Sıfır bileşen reaktans
R1/s = 0,24 Ω/km
Pozitif bileşen direnci
X1/s = 0,34 Ω/km
Pozitif bileşen reaktans
57
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Toprak empedans oranları:
Reaktans Ayarı (sadece arıza yeri tespiti için)
Birim uzunluğu başına reaktans ayarı, yalnızca hat arıza yeri tespiti fonksiyonunun kullanımı için önemlidir.
Reaktans ayarı koruma rölesinin mesafe olarak arıza yerini göstermesini sağlar.
Korunan hattın reaktans değeri X’ mesafe birimi x’ olarak girilir, örneğin, mesafe birimi mil olarak seçilirse
Ω/Mil (adres 215, "Mesafe Birimi" konusu altında Bölüm 2.1.3.2'ye bakın), veya mesafe birimi km seçilirse
Ω/km'dir. 215 no’lu adres reaktans değeri girişi sonrasında değiştirilmişse, reaktans değerleri değiştirilmiş
mesafe birimine göre yeniden girilmelidir.
1106 no’lu adresteki değerler (km) veya 1105 (Mil no’lu adresteki değerler) sadece, bir hat bölümü mevcut
ise ve tüm tanımlanmış hat bölümün dışında ortaya çıkan arızalar için, geçerlidir.
Eğer bir çok hat bölümleri ayarlanır ise,
• hat bölümü 1 için adres 6004(km) veya 6003 (Mil)
• hat bölümü 3 için adres 6024 (km) veya 6023 (Mil).
DIGSI çalışan bir PC ile parametreler girilirken, ayarlar, seçenek olarak primer değerler olarak da yapılabilir. O
zaman aşağıdaki Sekonder değerlere çevrimine ihtiyaç duyulmaz.
Primer değerlerin sekonder değerlere dönüşümü için genel olarak aşağıdaki formül kullanılır:
Benzer şekilde, bir hattın reaktans ayarı için aşağıdaki formül uygulanır:
ile (burada)
58
NAT
- Akım trafosu dönüştürme oranı
NGT
- Gerilim trafosu dönüştürme oranı
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Hesaplama Örneği:
Toprak empedans oranlarının hesaplanmasını göstermek için kullanılan aynı örnek, aşağıdaki ek akım ve
gerilim trafo verileri ile birlikte reaktans ayarının hesabını açıklamak için kullanılacaktır:
Akım Trafosu
500 A / 5 A
Gerilim Trafosu
20 kV / 0,1 kV
Birim uzunluk başına sekonder reaktans değer şu şekilde hesaplanır:
Hat açısı (sadece arıza yeri tespiti için)
Hat açısı ayarı, yalnızca hat arıza yeri tespiti fonksiyonunun kullanımı için önemlidir. Hat açısı, hat
parametrelerinden hesaplanılabilir. Aşağıdakiler uygulanır:
RL ve XL, sırasıyla hattın direnci ve reaktansıdır.
1109 no’lu adresindeki değer, sadece bir hat bölümü mevcut ise ve tüm tanımlanmış hat bölümün dışında
ortaya çıkan arızalar için geçerlidir.
• hat bölümü 1 için adres 6005
Bölümler hat uzunluğundan bağımsız olduğu için, bu değerler, tüm hat uzunluğu olarak uygulanabilir ya da hat
uzunluğu birim değerine dayalı olabilir. Bunun gibi, bölümlerin primer değerlerle veya sekonder değerlerle
hesaplanması fark etmez.
Hesaplama Örneği:
110 kV, havai hat 150 mm2 aşağıdaki verilerle
R'1 = 0,19 Ω/km
X'1 = 0,42 Ω/km
Hat açısı, aşağıdaki şekilde hesaplanır
Uygun adres altında HAT AÇISI = 66° ayarlanır.
59
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Hat uzunluğu (sadece arıza yeri tespiti için)
Hat uzunluğu ayarı, yalnızca hat arıza yeri tespiti fonksiyonunun kullanımı için önemlidir. Hat Uzunluğuna, arıza
yerini mesafe birimi (% olarak) göstermek için, ihtiyaç duyulur. Birçok hat bölümlerin kullanımında, her bir
bölümün uzunluğu tanımlanır.
1110 no’lu adresteki değerler (km) veya 1111 (Mil no’lu adresteki değerler) sadece, bir hat bölümü mevcut
ise ve tüm tanımlanmış hat bölümün dışında ortaya çıkan arızalar için, geçerlidir.
Tüm hat için ayarlanmış hat uzunluğu, aşağıdaki hat bölümlerde parametrelenmiş uzunlukların toplamına
uygun olması gerekmektedir. Burada maksimum % 10 luk bir sapmaya izin verilir.
Motor Yol Alma Tanıma (sadece motorlar için)
1107 no’lu I MOTOR YOLAL. adresinde yapılandırılan akım değeri aşıldığında, bu motorun çalışması olarak
yorumlanır. 1107 no’lu adreste girilen akım, cihazın, korunan motorun yol alma modunda olup olmadığını
belirlemesini ve böylelikle yol alma/kalkış zamanı izleme ve aşırı yük koruma fonksiyonlarını doğru olarak
yapmasını sağlar.
Ayarı belirlemek için aşağıdakiler göz önünde tutulur:
• Bütün yük ve gerilim koşullarında gerçek motor yol alma akımından daha küçük bir değer seçilmelidir.
• Motorun yol alması sırasında, aşırı yük korumanın ısıl benzetimi "dondurulur", yani sabit bir düzeyde tutulur.
Yüksek akımlar için çalışma sırasında aşırı yük korumanın çalışma aralığını sınırladığından, bu eşik
gereksiz şekilde düşük ayarlanmamalıdır.
Ölçülen Güç Değerlerini Tersine Çevirme/Ölçülen Değerler
Ölçülen işletme değerlerinden hesaplanan yöne bağlı değerler (güç, güç faktörü, enerji ve bunlara ilişkin
minimum, maksimum ve ortalama değerleri), genellikle korunan teçhizata doğru pozitif yönde tanımlanmıştır.
Bu, tüm cihaz için bağlantı polaritesinin, GüçSis.Veriler1’de uygun olarak tanımlanmış olmasını gerektirir
(akım trafolarının polarite’na, adres 201 bakın). Ancak, koruma fonksiyonları için „İleri“-yön-ile güç vb. için
pozitif yönü farklı olarak tanımlamak, örneğin hattan baraya doğru aktif güç akışını pozitif olarak göstermek de
mümkündür. Bunun için 1108 no’lu P,Q işareti adresi ters çevrilmiş olarak ayarlanır. Eğer ayar ters
çevrilmemiş se (olağan ayar), güç vb. için pozitif yön, koruma fonksiyonları için “ileri”-yöne karşılık olur.
Bölüm 4'te söz konusu değerlerin ayrıntılı bir listesi verilmektedir.
60
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.6.3 Ayarlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
1101
Tam Skala Ger.
0.10 .. 800.00 kV
12.00 kV
Ölçme: Tam Skala Gerilimi
(%100)
1102
Tam Skala Akım
10 .. 50000 A
100 A
Ölçme: Tam Skala Akımı
(%100)
1103
RE/RL Oranı
-0.33 .. 7.00
1.00
Sıfır blş. denkleştirme
çarpanı RE/RL
1104
XE/XL Oranı
-0.33 .. 7.00
1.00
Sıfır blş. denkleştirme
çarpanı XE/XL
1105
x'
1A
0.0050 .. 15.0000 Ω/mil
0.2420 Ω/mil
5A
0.0010 .. 3.0000 Ω/mil
0.0484 Ω/mil
x’ - Uzunluk birimine göre
Hat Reaktansı
1A
0.0050 .. 9.5000 Ω/km
0.1500 Ω/km
5A
0.0010 .. 1.9000 Ω/km
0.0300 Ω/km
1A
0.40 .. 10.00 A
2.50 A
5A
2.00 .. 50.00 A
12.50 A
1106
1107
x’
I MOTOR YOLAL.
x’ - Uzunluk birimine göre
Hat Reaktansı
Motor Baş. Akımı (BLK
OVL,Başl. İzl.)
1108
P,Q işareti
tersçevrilmemiş
ters çevrilmiş
tersçevrilmemiş
P,Q ölçülen işletme değeri
işareti
1109
HAT AÇISI
10 .. 89 °
85 °
Hat Açısı
1110
Hat Uzunluğu
0.1 .. 1000.0 km
100.0 km
Hat Uzunluğu
1111
Hat Uzunluğu
0.1 .. 650.0 Mil
62.1 Mil
Hat Uzunluğu
6001
S1: RE/RL
-0.33 .. 7.00
1.00
T1: Sıfır blş denkleştirme
çarpanı RE/RL
6002
S1: XE/XL
-0.33 .. 7.00
1.00
çarpanı XE/XL
6003
S1: x'
1A
0.0050 .. 15.0000 Ω/mil
0.2420 Ω/mil
5A
0.0010 .. 3.0000 Ω/mil
0.0484 Ω/mil
T1: mil başına fider
reaktansı: x'
1A
0.0050 .. 9.5000 Ω/km
0.1500 Ω/km
5A
0.0010 .. 1.9000 Ω/km
0.0300 Ω/km
6004
S1: x'
T1: km başına fider
reaktansı: x'
6005
S1: Hat açısı
10 .. 89 °
85 °
S1: Hat açısı
6006
S1:hat uzunluğu
0.1 .. 650.0 Mil
62.1 Mil
T1: Hat uzunluğu (km)
6007
S1:Hat uzunluğu
0.1 .. 1000.0 km
100.0 km
6011
S2: RE/RL
-0.33 .. 7.00
1.00
çarpanı RE/RL
6012
S2: XE/XL
-0.33 .. 7.00
1.00
çarpanı XE/XL
6013
S2: x'
1A
0.0050 .. 15.0000 Ω/mil
0.2420 Ω/mil
5A
0.0010 .. 3.0000 Ω/mil
0.0484 Ω/mil
reaktansı: x'
1A
0.0050 .. 9.5000 Ω/km
0.1500 Ω/km
5A
0.0010 .. 1.9000 Ω/km
0.0300 Ω/km
6014
S2: x'
reaktansı: x'
61
Fonksiyonlar
2.1 Genel
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
6015
S2: Hat açısı
10 .. 89 °
85 °
T2: Hat açısı
6016
S2:Hat uzunluğu
0.1 .. 650.0 Mil
62.1 Mil
T2: hat uzunluğu (mil)
6017
S2:Hat uzunluğu
0.1 .. 1000.0 km
100.0 km
6021
S3: RE/RL
-0.33 .. 7.00
1.00
çarpanı RE/RL
6022
S3: XE/XL
-0.33 .. 7.00
1.00
çarpanı XE/XL
6023
S3: x'
1A
0.0050 .. 15.0000 Ω/mil
0.2420 Ω/mil
5A
0.0010 .. 3.0000 Ω/mil
0.0484 Ω/mil
reaktansı: x'
1A
0.0050 .. 9.5000 Ω/km
0.1500 Ω/km
5A
0.0010 .. 1.9000 Ω/km
0.0300 Ω/km
6024
S3: x'
reaktansı: x'
6025
S3: Hat açısı
10 .. 89 °
85 °
T3: Hat açısı
6026
S3:Hat uzunluğu
0.1 .. 650.0 Mil
62.1 Mil
T3: hat uzunluğu (mil)
6027
S3:Hat uzunluğu
0.1 .. 1000.0 km
100.0 km
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
126
Kor ON/OFF
IE
Koruma ON/OFF (sistem portundan)
356
>Elle Kapama
EM
>Manuel kapama sinyali
501
Röle BAŞLATMA
AM
Röle BAŞLATMA
511
Röle AÇMA
AM
Röle GENEL AÇMA komutu
533
Ia =
VI
Primer arıza akımı IL1
534
Ib =
VI
535
Ic =
VI
561
E/K Tes. Edildi
Out
Manuel kapama sinyali tespit edildi
2720
>ANSI#-2Etkinl.
SP
(Tek nokta)
>50/67-(N)-2yietkinl.(79kltiptal)'
4601
>Ke Yardımcı NA
SP
(Tek nokta)
>Kesici kontağı (AÇIK, kesici açıksa)
4602
>Ke Yardımcı NK
SP
(Tek nokta)
>Kesici kontağı (AÇIK, kesici kapalıysa)
16019
>Ke Aşınma Baş.
SP
(Tek nokta)
>Kesici Aşınması Başlama Kriteri
16020
Ke.Aş.Z.A. ar.
Out
Ke Aşınma Zaman Ayarı Arızası ile blk.
16027
KeAş.BLKI PaHa.
Out
Ke Aşınma Lojiği Ir-Ke >= Isc-Ke ile blk
16028
KeAş.BLKn PaHa.
Out
Ke Aş.Lojiği blk AnhÇevr Isc>=AnhÇevr Ir
62
Fonksiyonlar
2.1 Genel
2.1.7
EN100 Modülü
2.1.7.1 İşlevsel Açıklama
EN100 Modülü 7SJ62/64'ün kontrol ve otomasyon sistemlerindeki 100 Mbit'lik haberleşme ağlarına, IEC
61850 standardına uygun protokoller ile entegrasyonuna imkan tanır. Bu norm cihazların, ağ geçitleri ve
protokol çeviriciler olmaksızın, sürekli haberleşmesini mümkün kılar. Böylelikle SIPROTEC 4-cihazları, açık ve
dahili kullanılabilir şekilde, uygun heterojen çevrelerde kullanılabilir. Cihazın proses kontrol entegrasyonuna
paralel olarak, bu arayüz DIGSI ile haberleşme ve GOOSE üzerinden röleler arası haberleşme için de
kullanılabilir.
Arayüzü seçimi
Ethernet-Sistem arayüzü modülü (IEC 61850, EN100 Modülü) İşletimi için herhangi bir özel ayar gerekmez.
Ancak cihaz MLFB` e göre böyle bir modüle sahipse, bu otomatikmen Port B üzerine mevcut bir arayüzü
olarak ön ayarlanır.
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
009.0100 Arızalı Modül
IE
EN100 Modülü Arızalı
009.0101 Arıza Kanal 1
IE
EN100 Bağlantısı Kanal 1 Arıza
009.0102 Arıza Kanal 2
IE
EN100 Bağlantısı Kanal 2 Arıza
63
Fonksiyonlar
2.2 Aşırı Akım Koruması
2.2
Aşırı Akım Koruması
Aşırı akım koruması 7SJ62/64 rölesinin ana koruma fonksiyonudur. Cihazın dört sabit zamanlı (seçimli süre
ölçerlerle ani elemanlar) ve iki ters zamanlı aşırı akım elemanı mevcuttur. Tüm elemanlar birbirinden
bağımsızdır ve istenirse birleştirilebilir.
Yalıtılmış veya denkleştirilmiş sistemlerde 3-fazlı cihazların iki fazı koruma donanımlarıyla etkileşimi ihtiyaç
duyulursa, zamanlı aşırı akım koruma için üç fazlı çalışma yöntemin yanısıra iki fazlı işletmesinde tasarlanabilir
(bölüm è bakın 2.1.3.2).
Yüksek ayarlı elemanlar I>>> ve I>> ile aşırı akım elemanı I> her zaman sabit açma zamanı ile çalışırken,
dördüncü eleman Ip daima ters açma zamanı ile çalışır.
Uygulama
• Yönsüz aşırı akım koruması, radyal ve tek kaynaklı veya açık çevrim ağlardan beslenen şebekeler ve tüm
hat, trafo, jeneratör, motor ve bara türlerinin diferansiyel koruma planlarının artçı koruması için uygundur.
2.2.1
Genel
Toprak akımı için aşırı akım koruma, 613 no’lu (I)DMT T ile:, parametresinin ayarına bağlı olarak, ölçülen
IE değerleri ile veya üç faz akımlardan hesaplanan 3I0 büyüklükleri ile çalışabilir. Ancak; duyarlı toprak akım
girişi özelliğine sahip cihazlar, genellikle faz akımlarının toplamından hesaplanan 3I0 büyüklüğünü kullanır.
Cihazda etkinleştirilmiş bütün ters ve sabit zamanlı aşırı akım elemanları, otomatik tekrar kapama fonksiyonu
tarafından (tekrar kapama çevrimine bağlı olarak) veya cihazın ikili girişleri üzerinden harici sinyallerle
kilitlenebilir. İkili girişleri enerjileyen harici sinyallerin kaldırılması ile, bu elemanlar tekrar etkinleştirilir. Manual
Close Mode (Elle Kapama Modu) istisnası olarak tanımlanan bir özellik de biçimlendirilebilir. Ayrıca, Manual
Close Mode (Elle Kapama Modu) ile Arıza üzerine- Kapama koşullarında arıza temizleme süresini iyileştirmek
mümkün. Bu durumda, harici kumanda (kesici) anahtarından bir impuls sinyaliyle, üç zamanlı aşırı akım faz
elemanından birinin ve yine üç zamanlı aşırı akım toprak elemanından birinin zaman gecikmeleri köprülenebilir
ve böylelikle yüksek hızlı açma sağlanır. Bu impuls, 300 ms süreyle uzatılır.
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu, tekrar kapama çevrimine bağlı olarak aşırı akım kademeleri veya yüksekakım kademeleri için ani açmayı da başlatabilir.
Sabit zamanlı elemanların başlatması bırakma zamanlarının ayarlanması ile dengelenebilir. Bu koruma, aralıklı
arızaların meydana geldiği sistemlerde kullanılır. Elektromekanik rölelerle beraber bir uygulamada farklı
bırakma eğrisi uygun hale getirebilir ve dijital ve elektromekanik cihazların zamanlı kademeleri
gerçekleştirebilir.
Başlatma ve gecikme ayarları dinamik ayar değiştirme fonksiyonu üzerinden hızlı bir şekilde sistem
gerekliliklerine adapte edilebilir (Bölüm 2.4'e bakın).
Demeraj tutuculuğu özelliği kullanılarak, demeraj koşulları için I> ve Ip Ip elemanlarının (fazlarda), IE> ve IEp
elemanlarının (toprak hattında) açmaları bloklanabilir.
Aşağıdaki tablo’da, aşırı akım korumanın, 7SJ62/64’ün diğer fonksiyonlarıyla etkileşimi özetlenmiştir.
64
Fonksiyonlar
Tablo 2-1
Aşırı akım korumanın, 7SJ62/64’ün diğer fonksiyonlarıyla bağlantısı
Zamanlı aşırı akım
kademeleri
2.2.2
Otomatik tekrar
kapama ile
etkileşimi
Elle kapama
Dinamik
Demeraj
Soğuk yük başlatma
tutuculuğu
I>
•
I>>
•
•
•
•
•
•
I>>>
•
•
•
Ip
•
•
•
•
IE>
•
•
•
•
IE>>
•
•
•
IE>>>
•
•
•
IEp
•
•
•
•
Sabit Zamanlı Yüksek Ayarlı Elemanlar I>>>, I>>, IE>>>, IE>>
Her Kademe için bireysel başlatma eşiği I>>>, I>> veya IE>>>, IE>> ayarlanır. I>>> ve IE>>> yanında,
Temel ve Gerçek RMS hemde Ani ölçülebilir. Her faz akımı ve toprak akımı, Kademe başına başlatma eşiği
I>>>, I>> veya IE>>>, IE>> ile ayrı ayrı karşılaştırılır. Başlatma değerlerinin üzerindeki akımlar, koruma
rölesi tarafından tespit edilerek kaydedilir. Ayarlanan zaman gecikmesinin dolması ile, bir açma sinyali üretilir.
İlgili gecikme zaman bitiminden sonra T I>>>, T I>> veya T IE>>>, T IE>> başlatma komutları verilir,
bunların herbiri ayrı ayrı her bir kademe için hazır bulunur. Bırakma eşiği başlatma değerinin yaklaşık % 95’idir
> 0,3 IN akımları için. I>>>- veya IE>>>-Kademe Anlık Değer ölçmesi ayarlandığı takdirde, Bırakma eşiği
başlatma değeri % 90’idir.
Başlatmalar ayar bırakma süreleri 1215 T BIR. DMT-FAZ veya 1315 T BIR. DMT-TOPR tarafından stabilize
edilebilir. Akım eşik değeri altına düşerse, bu süre başlatılır ve başlatma koşullarını sürdürür. Fonksiyon bu
durumda yüksek hızda bırakmaz. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I>>>, T I>> veya T IE>>>, T IE>>
bu arada devam sürüyor. Bırakma Zaman Gecikmesi süresi sonrasında başlatma bildirilir ve AÇMA Komutu
gecikme zamanı sıfırlanır, eğer yeniden bir eşik değer aşımı I>>>, I>> veya IE>>>, IE>> gerçekleşmemişse.
Eğer tekrar eşik değer aşımı bırakma zaman gecikmesi esnasında yürütülüyor ise, bu kesilir. AÇMA Komutu
gecikme zamanı T I>>>, T I>> veya T IE>>>, T IE>> bu arada devam sürüyor. Bunun bitiminde tekrar
eşik değer aşımı derhal başlatılır. Bu sırada bir akım eşik değer aşımı söz konusu değilse, herhangi bir
reaksiyon gerçekleşmez. Açma komutu gecikme zamanı bitiminden sonra bir tane daha eşik değer aşımı
bırakma zaman gecikmesi esnasında gerçekleşir ise, hemen başlatılır.
Bu kademeler, otomatik tekrar kapama özelliği tarafından bloklanabilir (79 AR).
Aşağıdaki şekiller örnek biçiminde elemanlarının mantık şemalarını I>> veya IE>> için görüntülenmektedirler.
Analog Sabit zamanlı aşırı akım elemanları I>>> ve IE>>> için geçerlidirler.
65
Fonksiyonlar
Şekil 2-5
Mantık şeması I>> Röle Elemanı
Eğer E/K MODU parametresi I>> ANİ veya I>>> Anİ olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti kullanılırsa,
eleman ikili giriş üzerinden bloklansa bile, bir başlatma ani açmaya neden olur. Aynısı OTK I>> gecikmesiz için
geçerlidir.
66
Fonksiyonlar
Şekil 2-6
Röle Elemanı IE için Mantık Şeması>>
Eğer E/K MODU parametresi IE>> ANİ veya IE>>> Anİ olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti
kullanılırsa, eleman ikili giriş üzerinden bloklansa bile, bir başlatma ani açmaya neden olur. Aynısı OTK IE>>
gecikmesiz için geçerlidir.
67
Fonksiyonlar
2.2.3
Sabit Zamanlı Aşırı Akım Elemanları I>, IE>
Her eleman için bireysel başlatma eşiği I> veya IE>, ayarlanır. Temel yanında Gerçek RMS de ölçülebilir.
Her faz ve toprak akımı tek tek eleman başına başlatma eşiği I> veya IE> ile ayrı ayrı karşılaştırılır ve ilgili
değerin aşılması halinde, bu bildirilir. Demeraj tutuculuğu özelliği uygulanırsa (aşağıya bakın), demeraj akımı
tespit edildiği sürece, ya normal başlatma sinyalleri ya da ilgili demeraj sinyalleri çıkış verilir. Kullanıcı tanımlı
gecikme süreleri T I> veya T IE> geçtikten sonra, herhangi bir demeraj akımı tespit edilmez ya da demeraj
tutuculuğu devre dışı bırakılırsa bir açma sinyali bildirilir. Demeraj tutuculuğu özelliği etkinleştirilir ve bir demeraj
koşulu mevcut olursa, herhangi bir açma meydana gelmez ancak bir mesaj kaydedilir ve aşırı akım elemanı
gecikme süresi geçtiğinde görüntülenir. Açma sinyalleri ve gecikme süresi bitimindeki sinyaller her bir eleman
için ayrı ayrı mevcuttur. Bırakma eşiği başlatma değerinin yaklaşık % 95’idir > 0,3 IN akımları için.
Başlatmalar ayar bırakma süreleri 1215 T BIR. DMT-FAZ veya 1315 T BIR. DMT-TOPR tarafından stabilize
edilebilir. Akım eşik değeri altına düşerse, bu süre başlatılır ve başlatma koşullarını sürdürür. Fonksiyon bu
nedenle yüksek hızda bırakmaz. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I> veya T IE> bu arada devam sürüyor.
Bırakma Zaman Gecikmesi süresi sonrasında başlatma bildirilir ve AÇMA Komutu gecikme zamanı sıfırlanır,
eğer yeniden bir eşik değer aşımı I> veya IE> gerçekleşmemişse. Eğer tekrar eşik değer aşımı bırakma zaman
gecikmesi esnasında yürütülüyor ise, bu kesilir. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I> veya T IE> bu arada
devam sürüyor. Bunun bitiminde tekrar eşik değer aşımı derhal başlatılır. Bu sırada bir akım eşik değer aşımı
söz konusu değil ise, herhangi bir reaksiyon gerçekleşmez. Açma komutu gecikme zamanı bitiminden sonra
bir tane daha eşik değer aşımı bırakma zaman gecikmesi esnasında gerçekleşir ise, hemen başlatılır.
Aşırı akım elemanlarının I> veya IE> başlatma stabilizasyonu, bir demeraj aralıklı bir arızayı temsil
etmediğinden, bir demeraj başlatması mevcut ise, ayarlanabilir bırakma süresi vasıtasıyla devre dışı
bırakılabilir.
Bu kademeler, otomatik tekrar kapama özelliği tarafından bloklanabilir (79 AR).
Aşağıdaki şekiller örnek biçiminde elemanlarının mantık şemalarını I> ve IE> için görüntülenmektedir.
68
Fonksiyonlar
Şekil 2-7
Mantık şeması I> Röle Elemanı
Zamanlayıcı kademesinin bırakma gecikmesi herhangi bir demeraj tespit edilmemesi durumunda çalışır.
Gelecek bir demeraj çalışmakta olan bir zamanlayıcı bırakma gecikmesini resetleyecektir.
Eğer E/K MODU I> ANİ olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti kullanılırsa, eleman ikili giriş üzerinden
bloklansa bile, bir başlatma ani açmaya neden olur. Aynısı OTK I> gecikmesiz için geçerlidir.
Şekil 2-8
I>için bırakma gecikmesi mantık diyagramı
69
Fonksiyonlar
Şekil 2-9
Röle Elemanı IE> için mantık diyagramı
Eğer E/K MODU IE> ani olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti kullanılırsa, eleman ikili giriş üzerinden
bloklansa bile, başlatma koşulları oluşur oluşmaz açma başlatılır. Aynısı OTK IE> gecikmesiz için geçerlidir.
Her Kademe I>, I>> başlatma değerleri, Faz akımları için ve IE>, IE>> toprak akımı için ve her bir kademenin
gecikme süreleri ayrı ayrı ayarlanabilir.
Bırakma gecikmesi ancak herhangi bir demeraj tespit edilmez ise çalışır. Gelecek bir demeraj çalışmakta olan
bir zamanlayıcı bırakma gecikmesini resetleyecektir.
Şekil 2-10
70
IE> için bırakma gecikmesi mantığı
Fonksiyonlar
2.2.4
Ters zamanlı aşırı akım kademeleri Ip, IEp
Ters zamanlı aşırı akım elemanları sipariş biçimine bağlıdır. IEC veya ANSI standardına göre bir ters zaman
karakteristiği ile ya da kullanıcı tanımlı bir karakteristikle çalışırlar. Karakteristikler ve ilgili formüller Teknik
Veriler bölümünde gösterilmiştir.
Ters zamanlı aşırı akım karakteristik eğrilerinin yapılandırılması sırasında, sabit zamanlı röle elemanları I>>>,
I>> ve I> etkinleştirilebilir (Altbölüm ’e bakın I>>>, I>>, IE>>>, IE>>“ ve „sabit zamanlı aşırı akım I>, IE>“).
Opsiyonel olarak bir gerilim tutuculuğu ayarlanabilir (bölüme bakın „ters zamanlı aşırı akım koruma
(Gerilim denetimli/ –tutuculu“).
Başlatma Davranışı
Her eleman için bireysel başlatma eşiği I veya IEp, ayarlanır. Temel yanında Gerçek RMS de ölçülebilir. Her
faz ve toprak akımı tek tek Eleman başına başlatma eşiği Ip veya IEp ile ayrı ayrı karşılaştırılır. Akım ayar
değerini 1.1 kat aştığında, eleman başlatma alır ve cihaz içerisinde bir mesaj kaydedilip görüntülenir. Demeraj
tutuculuğu özelliği kullanılırsa, demeraj akımı tespit edildiği sürece, ya normal başlatma sinyalleri ya da ilgili
demeraj sinyalleri yayınlanır. Ip–elemanları başlatma aldığında, açma sinyalinin zaman gecikmesi, dahili bir
ölçme işlemi kullanılarak hesaplanır. Hesaplanan açma zamanı seçilen açma eğrisine bağlıdır. Bu süre
geçtiğinde, herhangi bir demeraj akımı tespit edilmediği veya demeraj tutuculuğu devre dışı bırakıldığı sürece,
bir açma sinyali yayınlanır. Demeraj tutuculuğu özelliği etkinleştirilir ve bir demeraj durumu mevcut olursa,
açma gerçekleşmez fakat bir mesaj kaydedilir ve aşırı akım elemanı gecikme süresi geçtiğinde görüntülenir.
Bu kademeler, otomatik tekrar kapama özelliği ile bloklanabilir (79 AR).
Toprak akımı IEp karakteristiği faz akımların kullanımından bağımsız olarak Karakteristiğinden olarak
seçilebilir.
Ayrıca; bu elemanların Ip (Faz) ve IEp (Toprak) başlatmaları, zaman çarpanları ve zaman kadranları ayrı ayrı
ayarlanabilir.
Aşağıdaki şekillerde ters zamanlı aşırı akım elemanlarının mantık şemaları görülmektedir.
71
Fonksiyonlar
Şekil 2-11
Ters zamanlı aşırı akım koruma Röle Elemanı için Mantık şeması
Eğer E/K MODU Ip ANİ olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti kullanılırsa, eleman ikili giriş üzerinden
bloklansa bile, başlatma koşulları oluşur oluşmaz açma başlatılır. Aynısı OTK Ip anlık için geçerlidir.
72
Fonksiyonlar
Şekil 2-12
Ters zamanlı aşırı akım koruma Röle Elemanı Mantık şeması Toprak için
Eğer E/K MODU IEp ANİ olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti kullanılırsa, eleman ikili giriş üzerinden
bloklansa bile, başlatma koşulları oluşur oluşmaz açma başlatılır. Aynısı OTK IEp anlık için geçerlidir.
ANSI ve IEC Eğrileri için Bırakma
ANSI ve IEC eğrileri için; bir kademenin bırakmasının, eşik değerinin altına düşmesinden hemen sonra veya
disk benzetimi ile birlikte olması belirlenebilir. Burada; “Hemen sonra”, başlatma değerinin yaklaşık % 95’inin
altına düşer düşmez başlatmanın bırakması anlamına gelir. Yeni bir başlatma için, süre ölçer tekrar sıfırdan
sayar.
Disk benzetimi seçildiğinde, bırakma, endüksiyon diski kullanan bir elektromekanik rölenin bırakmasına
benzetilir. Disk öykünümü için; bırakma süreci, arıza akımının kesilmesinden sonra başlar. Bırakma süreci,
başlatma değerinin % 90 düştüğünde başlar. Bırakma sonrası, (% 95 ile % 90 röle elemanındaki akım
başlatma değerinin) arasında ise, ne açma ne de bırakma yönünde disk hareketi benzetilmez, yani eleman
eylemsiz konumdadır.
Disk benzetimi, ters zamanlı aşırı akım röle elemanlarının kaynağa doğru olan klasik elektromekanik aşırı akım
röleleriyle koordinasyonu gerekiyorsa yararlıdır.
73
Fonksiyonlar
Kullanıcı Tanımlı Karakteristikler
Kullanıcı tanımlı karakteristikler kullanıldığında; akım-zaman karakteristik eğrisi, nokta nokta tanımlanabilir.
20’ye kadar değer çifti (akım-zaman) girilebilir. Bu değerlerle; röle elemanı, doğrusal ara değerleme yöntemiyle
yaklaşık bir karakteristik oluşturur.
Bırakma eğrisi de kullanıcı tanımlı olabilir. ANSI ve IEC eğrileri için işlev açıklamasında bırakma davranışına
bakın. Eğer kullanıcı tanımlı bir bırakma karakteristiği kullanılmıyorsa; akım röle elemanının başlatma değerinin
yaklaşık % 95 ’inin altına düştüğünde, röle elemanı hemen bırakır. Yeni bir başlatmada zaman tekrar baştan
başar.
2.2.5
Ters zamanlı aşırı akım koruma 51V (Gerilim denetimli/tutuculu)
Düşük gerilimin dikkate alınması
Ters zamanlı aşırı akım koruması (açmalı) düşük gerilim algılamasına sahiptir (1223 GERİLİM ETKİSİ`no lu
adresinde), bunlar seçime göre iki değişik yöntemle aşırı akım algılamasını etkileyebilir:
• Gerilim denetimli (voltage controlled): Seçilebilir bir gerilim sınırın müsaade edilen minimum değerin
altına düşmesiyle aşırı akım kademesi açılır.
• Gerilim tutuculu (voltage restraint): Aşırı akım elemanının başlatma eşiği gerilim genliğine bağlıdır. Daha
küçük gerilim akım eşiğini azaltır (Şekile bakın 2-13). U/UNominal = 1,00 den 0,25 kadar arasında ise, bir
doğrusal, direk orantılı bağımlık gerçekleşir, bu durumda aşağıdakiler geçerlidir:
Şekil 2-13
74
Başlatma değerinin gerilim etkisi
Fonksiyonlar
Ip değeri gerilim azalmasına orantılı olarak azalır, bunun sonucunda, sabit akım I için I/Ip oranı artırılır ve açma
zamanı azaltılır. Bu durumda açma karakteristiği bölüm „Teknik Veriler“ e karşın, standart karakteristikler
gösterisiyle azaltılmış gerilim ile sola doğru kaydırılır.
Bu ayarın en düşük başlatma eşiğinin veya başlatma kademesinin kısaltmasıyla değiştirilmesi, basamak
şekilinde gerçekleşir. Burada, aşağıdaki tabloda görüntülenmiş akıma yönetilmiş basamaklara doğru gerilim
atamalar söz konusudur.
Tablo 2-2
Arıza akımlarına ilişkin kontrol gerilimleri
Akım
Gerilim
IL1
UL1 – UL2
IL2
UL2 – UL3
IL3
UL3 – UL1
Bir gerilim trafosu arızası durumunda istenmeyen bir çalışmadan kaçınmak üzere, gerilim trafosu koruma
kesicisi tarafından kontrol edilen bir ikili giriş üzerinden ve cihaz dahili ölçme gerilim arıza tespiti üzerinden
(Sigorta Arızası İzleme) bir fonksiyon bloklama uygulanır.
Aşağıdaki şekillerde ters zamanlı aşırı akım elemanlarının düşük gerilim etkisi ile mantık şemaları
görülmektedir.
75
Fonksiyonlar
Şekil 2-14
76
Gerilim denetimli ters zamanlı aşırı akım koruması mantık diyagramı
Fonksiyonlar
Şekil 2-15
Gerilim tutuculu ters zamanlı aşırı akım koruması mantık diyagramı
77
Fonksiyonlar
2.2.6
Çalıştırma sırasında, belli sistem elemanlarının uzun bir sıfır gerilim süresi sonrasında artırılmış bir güç tüketimi
göstermesi durumunda ( örn., klima sistemleri, ısıtma sistemleri, motorlar vb.), başlatma değerlerini dinamik
olarak artırmak gerekebilir. Bu yüzden, bu tür çalıştırma koşulları göz önünde bulundurularak, genel bir
başlatma eşiği artışından kaçınılabilir.
Dinamik soğuk yük başlatma değer değişimi,, bütün kademeler için ortaktır ve Bölüm 2.4 ’te açıklanacaktır.
Zamanlı aşırı akım korumanın her bir kademesi için, dinamik soğuk yük başlatma sırasında etkin olacak
başlatma değerleri ayrı ayrı ayarlanabilir.
2.2.7
Demeraj Tutuculuğu
7SJ62/64 bir güç trafosunu korumak için kullanılıyorsa, trafo enerjilendiği sırada büyük miktarda mıknatıslanma
demeraj akımları meydana gelebilir. Bu demeraj akımları, trafonun büyüklüğüne ve tasarımına bağlı olarak
anma akımının birkaç katına erişebilir ve birkaç milisaniyeden birkaç saniyeye kadar sürebilir.
Röle elemanlarının başlatması sadece ölçülen akımların temel harmonik bileşenine dayalı olmasına rağmen;
trafonun büyüklüğüne ve tasarımına bağlı olarak, temel harmonik, demeraj akımının büyük bir bileşenini
oluşturduğundan, trafonun enerjilenmesi sırasında cihazın başlatma alma ihtimali hala mevcuttur.
7SJ62/64, bir dahili demeraj tutuculuğu fonksiyonuna sahiptir. Bu fonksiyo, röle elemanlarının dışında bütün
yönlü ve yönsüz aşırı akım röle „normal“ açmalarını I>– veya Ip–elemanlarının (I>> ve I>>>değil) denetler.
Örneğin bir trafo enerjilendiğinde; akım seviyeleri, cihazın aşırı akım elemanlarının normal başlatma ayarlarını
aşabilir. Eğer demeraj koşulları tespit edilmişse, cihaz içerisinde aşırı akım elemanlarının açmasını kilitleyen
özel demeraj mesajları yaratılır. Eğer açma zamanı dolduğunda hala demeraj koşulları sürüyorsa; ilgili bir
mesaj görüntülenir („...giriş zamanı doldu.“) ve kaydedilir, ancak aşırı akım açması bloklanır (Zamanlı
aşırı akım elemanları mantık diyagramına bakın, (şekil 2-7 ila 2-12).
Demeraj akımı, bir kısa-devre arızasında pratik olarak mevcut olmayan büyük miktarda ikinci harmonik (çift
anma frekanslı akım) içerir. Bundan dolayı; demeraj akımı tespiti demeraj koşulları sırasında mevcut olan ikinci
harmonik bileşenin değerlendirilmesine dayalıdır. Frekans çözümlemesi için, üç faz akımlarının ve toprak
akımının Fourier çözümlemesini yapan sayısal süzgeçler kullanılır.
Belli bir faz veya toprak röle elemanından akan akımın ikinci harmonik bileşeni bir ayar değerini aşmışsa;
• harmonik içerik ayar değerinden büyük 2202 2. HARMONİK (minimal 0,025 * INsek);
• akımlar bir Üst sınır değerini aşmıyor 2205 I maks;
• Eşik değer aşımı Demeraj Tutuculuk tespiti ile bloklanabilen bir kademe ile mevcut bulunuyor.
Bu durumda, ilgili fazda bir demeraj tespit edilir (Bildiriler 1840 `den 1842 kadar ve 7558 „Topr. Dem. Tes.“,
şekile bakın 2-16) ve bunların bloklamaları uygulanır.
Bir röle elemanından akan akımın harmonik bileşenlerinin nicel çözümlemesi, demeraj akımının tam bir çevrimi
ölçülmeden tamamlanamayacağından; demeraj tutuculuğu kilitlemesi ve ilgili demeraj tespiti mesajı, doğal
olarak bir çevrim kadar geciktirilir. Ancak demeraj koşulları tespit edilse bile, röle elemanlarının ilgili açma
zamanlarının röle elemanının başlatma almasıyla derhal başlatıldığını unutmayın. Ancak demeraj koşulları
tespit edilse bile, röle elemanlarının ilgili açma zamanlarının röle elemanının başlatma almasıyla derhal
başlatıldığını unutmayın. Dolayısıyla, eğer zaman gecikmesi sırasında demeraj kilitlemesi bırakmışsa,
elemanın zaman gecikmesi dolduğunda açma olacaktır. Yani; demeraj tutuculuğu özelliğinin kullanılması, ek
bir açma gecikmesine yol açmayacaktır. Eğer demeraj kilitlemesi sırasında röle elemanı bırakırsa, ilgili zaman
gecikmesi -demeraj tutuculuğundan bağımsız olarak- sıfırlanacaktır.
78
Fonksiyonlar
Çapraz- Kilitleme
Demeraj tutuculuğu her faz için ayrı olarak çalıştığı için, güç trafosu bir fazlı bir arıza üzerine anahtarlandığında
muhtemelen sağlam fazlardan birinde demeraj akımları olmuş olsa bile koruma tamamen çalışır durumdadır.
Bu özellik, maksimum koruma sağlar. Bununla birlikte, sadece müsaade edilen değerin üzerinde harmonik
içeren demeraj akımının bulunduğu faz değil, aynı zamanda ilgili kademenin diğer fazları da kilitlenecek şekilde
demeraj tutuculuğu biçimlendirilebilir. Bu, (ÇAPRAZ BLOKLAMA–fonksiyonu, çapraz kilitleme olarak bilinir ve
2203 no’lu adreste etkinleştirilir).
Toprak yolundan akan demeraj akımları, faz elemanlarının açmasını kilitlemeyecektir.
Eğer hiç bir faz da Inrush bulunmasa, Çapraz kilitleme geri alınır. Çapraz-kilitleme fonksiyonu, (2204
ÇAPR.BLK.ZAMANL no’lu adreste ayarlanabilen belli bir zaman aralığı ile de sınırlandırılabilir.) Bu zaman
aralığının dolması sonrası çapraz-kilitleme fonksiyonu etkisiz kılınır.
Demeraj tutuculuğu, bir sınır değerine sahiptir: Biçimlendirilen bir akım değeri aşıldığında, 2205 I maks
fonksiyon iptal edilir. Çünkü, bu durum ancak gerçek dahili yüksek-akım arızasından kaynaklanır.
Aşağıdaki şekil ’de, demeraj tutuculuğunun, çapraz-kilitleme de dahil mantık şeması verilmiştir.
79
Fonksiyonlar
Şekil 2-16
80
Demeraj Tutuculuğu için Mantık şeması
Fonksiyonlar
2.2.8
Başlatma Mantığı ve Açma Mantığı
Her fazın (veya toprağın) başlatma sinyalleri ve her kademe, başlatma almış olan faz ve kademe bilgileri
verilecek şekilde birbirleriyle bağlanır:
Tablo 2-3
Zamanlı aşırı akım korumanın başlatma sinyalleri
Dahili sinyal
Şekil
Başlatma I>>> L1
Başlatma I>> L1
Başlatma I> L1
Başlatma Ip L1
2-5
2-7
2-11
Başlatma I>>> L2
Başlatma I>> L2
Başlatma I> L2
Başlatma Ip L2
2-5
2-7
2-11
Başlatma I>>> L3
Başlatma I>> L3
Başlatma I> L3
Başlatma Ip L3
2-5
2-7
2-11
Başlatma IE >>>
Başlatma IE>>
Başlatma IE>
Başlatma IEp
2-6
2-9
2-12
Başlatma I>>> L1
Başlatma I>>> L2
Başlatma I>>> L3
Başlatma IE>>>
Çıkış sinyali
FNo.
„AA Faz L1 Baş.“
1762
1763
1764
„AA Toprak Baş.“
1765
„I>>> Baş.“
1767
Başlatma I>> L1
Başlatma I>> L2
Başlatma I>> L3
Başlatma IE>>
2-5
2-5
2-5
2-6
„I>> Başlatıldı“
1800
Başlatma I> L1
Başlatma I> L2
Başlatma I> L3
Başlatma IE>
2-7
2-7
2-7
2-6
„I> başlatıldı“
1810
Başlatma Ip L1
Başlatma Ip L2
Başlatma Ip L3
Başlatma IEp
(Gerilim denetimli/ –tutuculu)
2-11
2-11
2-11
2-12
2-14
2-15
„Ip başlatıldı“
1820
„Aşırı Akım Baş.“
1761
(Bütün başlatmalar)
Ayrıca; açma sinyalleri için, açmayı başlatan kademe bildirilir.
81
Fonksiyonlar
2.2.9
İki fazlı aşırı akım koruma (sadece yönsüz)
İki fazlı aşırı akım koruma işlevselliği, mevcut iki fazlı koruma ekipmanı ile etkileşiminin gerektiği, topraklı veya
dengeli sistemlerde kullanılır. İzole ve rezonans topraklı bir sistem tek fazlı toprak arızasında çalışır durumda
kaldığından, bu koruma yüksek toprak arıza akımlı çift toprak arızalarını tespit etmeye yarar. Ancak o zaman
ilgili Fider temizlenir. Bunun için iki fazlı ölçme yeterlidir. Ağ bölümünde bulunan korumanın seçiciliğin sağlamak
için, sadece faz L1 ve L3 izlenirler.
250 AA 2-f kor. (GüçSis.Veriler1 altında biçimlendirilebilir) ON ’a biçimlendirilmişse, IL2 eşik değer
karşılaştırılmasına değerlendırılmez. Eğer bir arıza L2 ’de basit toprak bağlantı olarakmevcut ise, başlatma
gerçekleşmez. L1 veya L3’ ün başlatılmasında ancak bir cift toprak bağlantı varsayılir. Bir başlatma ve gecikme
zamanı sonrasında açma gerçekleşir.
Uyarı
Aktif demeraj tespitinde ve L2 üzerinde yalnız demerajda öteki hatlarda çapraz bloklama gerçekleşmez. Diğer
taraftan, L1 veya L3 üzerinde olan çapraz bloklama ile demarajlarda L2’de bloklanır.
2.2.10
Ters Kilitlemeli Hızlı Bara Koruma
Uygulama Örneği
Aşırı akım elemanlarının her bir rölenin ikili girişleri üzerinden bloklanabilir. Bir ayar parametresi ikili girişin
normalde açık (örn., enerjilendiğinde harekete geçer) veya normalde kapalı (örn., enerjisi kesildiğinde harekete
geçer) modda çalışıp çalışmayacağını belirler. Ters kilitleme, zaman-akım koordinasyonu için gerekli
gecikmeyi ortadan kaldırarak daha hızlı korumaya imkan verir. Ters kilitleme, örneğin üretim santrallerinde
iletim şebekesinden beslenen bir istasyon besleme trafosunun, bir çok fiderin bağlı olduğu bir OG barası
üzerinden üretim santralının dahili yüklerini beslemesi uygulamalarında sık sık kullanılır (şekil 2-17’e bakın).
7SJ62/64 rölesi, ters kilitleme tertibinde kaynak tarafı rölesi olarak kullanıldığında, yük tarafındaki bir rölenin
açmayı kilitlemesine fırsat tanınması için, Gecikme Zamanı Kademe Z I>> elemanı için kısa bir zaman
gecikmesi ayarlanmalıdır (Şekil 2-17). Yük tarafındaki röle, ilerisindeki arızalarda kaynak tarafındaki rölenin ikili
girişine hemen bir kilit sinyali gönderebilmesi için ani olarak çalışmalıdır. Zaman kademeleri TI> veya TIp
Reserv kademesi olarak etkinler. Yük tarafındaki röle tarafından üretilen başlatma mesajları, kaynak tarafındaki
rölenin bir ikili girişine „>I>> BLK“ giriş mesajı olarak aktarılır.
82
Fonksiyonlar
Şekil 2-17
2.2.11
Ters Kilitlemeli Koruma Tertibi
Ayar Notları
Genel
DIGSI’de; zamanlı aşırı akım koruma seçildiğinde, birden fazla sekmelerini içeren bir diyalog kutusu açılır ve
buradan ayrı ayrı ayarlar değiştirilebilir. Koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesine göre 112 DMT/IDMT Faz
ve 113 DMT/IDMT Toprak no’lu adreslerde, önceden belirlenmiş işlev kapsamında az çok birden fazla ayar
sayfaları görünür. FAZ AA = Sabit Zaman, veya DMT/IDMT Toprak = Sabit Zaman seçiminde, burada
sadece sabit zamanlı aşırı akımın ayarları erişir. ZAAE IEC veya ZAAE ANSI ayrıca ters zamanlı eğriler
mevcuttur. Bütün bindirilmiş yüksek-akım kademeleri I>>, I>>> veya IE>>, IE>>>, bu durumlarda mümkündür.
250 AA 2-f kor. Parametresi iki fazlı zamanlı aşırı akım koruma etkinleştirilecek şekilde ayarlanabilir.
1201 FAZ AA no’lu adresinde faz akımları için aşırı akım koruma, 1301 Toprak AA no’lu adresinde toprak
akımları için aşırı akım koruma ON- veya OFFa ayarlanabilir.
Toprak arızaları için eğri, faz elemanlarından ayrı başlatma eşiği ve gecikme zamanı ayarlanabilir. Bu şekilde,
çoğu zaman toprak arızaları için ayrı, kısa sürelerle ve hassas ayarlarla kademele, mümkün.
251 AT Bağlantısı parametre ayarına bağlı, bu cihaz gerilim bağlantılarla ilgili güç santral kümelerine özgü
de kullanılabilir. Bölüm `de 2.1.3.2, „Akım Bağlantıları” paragrafındaki açıklamaları gözlemleyin.
83
Fonksiyonlar
Ölçme tekniği
Kademelerin ayar sayfalarında, ilgili kademenin hangi karşılaştırma değeri ile çalışacağını, ayarlanır.
•
Temel Harmonik Ölçümü (Standart yöntem):
Ölçme tekniği, akımların tarama değerlerini işler ve temel titreşim değerlendirilmesi için sayısal süzgeçlerle
filtreler. Bu durumda üst titreşimler ve geçici akım sivrileri dikkate alınmadan kalabilir.
• Gerçek Etkin Değer (rms) Ölçümü
Akım değeri, efektiv değerin tanım formülü tanımlarından tarama değerlernden belirtilir. Eğer fonksiyon üst
titreşimler dolaysıyla dikkate alınmak zorundazsa, bu ölçme tekniği hep seçilmeldir (örneğin kapasitör
sıralarında).
• Anlık Değer ile ölçüm
Bu yöntem, anlık değerleri ayarlanmış eşik ile karşılaştırır. Bir ortalama almasını uygulamaz ve böylece
arızalara karşı hassastır. Eğer elemanın başlatması için çok kısa bir süre gerekiyorsa, bu ölçme yöntemi
seçilmelidir. Koruma elemanlarının doğal çalışması bu yöntemde efektif değerlerin ölçmelerine veya temel
titreşimlere göre azaltırır („Teknik Verilere“ bakın).
Karşılaştırma değerlerini türlerini aşağıdaki adreste ayarlanabilir:
I>>>-eleman
Adres 1219 I>>> ölçümü
I>>-eleman
Adres 1220 I>> ölçümü
I>-eleman
Adres 1221 I> ölçümü
Ip-eleman
Adres 1222 Ip ölçümü
IE>>>-eleman
Adres 1319 IE>>> ölçümü
IE>>-eleman
Adres 1320 IE>> ölçümü
IE>-eleman
Adres 1321 IE> ölçümü
IEp-eleman
Adres 1322 IEp ölçümü
Yüksek aşırı akım elemanları I>>, I>>> (Fazlar)
Yüksek aşırı akım elemalarının I>> veya I>>> aşırı akım çalıştırmaları 1202 veya 1217 nolu adreslerde
ayarlanırlar. T I>> veya T I>>> ilgili gecikme 1203 veya 1218 nolu adreslerde biçimlendirilebilinir. Genelde
yüksek aşırı akım elemanları büyük empedansların ani aşırı akım koordinasyonu için kullanılır, trafolarda ve
jeneratörlerde olduğu gibi. Yüksek aşırı akım elemanı o şekilde ayarlanırki, kısa-devreden bu empedansa
kadar enerjilenene kadar.
Yüksek aşırı akım Elemanı I>> için örnek: Trafo bir baranın beslenmesinde aşağıdaki veriler ile:
Trafo anma gücü
SNT = 16 MVA
Kısa-devre gerilim
uk = 10 %
primer anma gerilim
UN1 = 110 kV
sekonder anma gerilim
UN2 = 20 kV
Trafonun vektör grubu
Dy 5
yıldız noktası
topraklı
kısa-devre gücü 110 kV–tarafı üzerinde
1 GVA
Bu veriler ile aşağıdaki arıza akımları hesaplanır:
84
3-fazlı, yüksek gerilim taraflı arıza akımı
I"k3, 1, 110 = 5250 A
3-fazlı, düşük gerilimi taraflı arıza akımı
I"k3, 2, 20 = 3928 A
yüksek gerilim tarafında bu esnada akıyor
I"k3, 2, 110 = 714 A
Fonksiyonlar
Trafonun anma akımı şudur:
INT, 110 = 84 A yüksek taraflı
INT, 20 = 462 A alt taraflı
Akım trafosu (yüksek tarafında)
100 A / 1 A
Akım trafosu düşük tarafında)
500 A / 1 A
Bununla, koruma cihazında talep dolayısıyla
aşağıdaki ayarlama meydana çıkar: Örnekte seçilen yüksek aşırı akım elemanı I>> maksimum kısa-devre
akımından daha yüksek ayarlanmalıdır. Bu, düşük gerilim taraflı bir arızada yüksek gerilim tarafında görülür.
Arıza gücü değiştiğinde bile arıza olasılığını mümkün olduğunca azaltmak için, primer değerlerde aşağıdaki
ayarlar seçilir: I>>/IN = 10, bu demektir ki I>> = 1000 A. Aynısı, I>>> yüksek aşırı akım elemanının kullanımı
için de geçerlidir.
Artan demeraj akımları, temel harmoniği ayar değerini aştığında, gecikme zamanı (Parametre 1203 T I>>
veya 1218 T I>>>) ile etkisiz kılınırlar.
Motorun koruması için, I>> ayar değeri en düşük (2-kutuplu) kısa-devreden daha küçük ve en yüksek başlatma
akımından daha yüksek olması, dikkate alınmalıdır. Maksimum yol alma akımı, genellikle anma motor akımının
1,6 x mertebelerinde olduğu için; I>> elemanı, aşağıdaki şekilde ayarlanmalıdır:
1,6 x IYol Alma < I>> < Ik2kutup
Aşırı gerilim koşullarından kaynaklanabilecek yol alma akımındaki olası artışlar, 1,6 çarpanıyla hesaba
katılmıştır. I>>–elemanı gecikmesiz ayarlanabilir (T I>> = 0.00 s), çünkü trafonun tersine, bir motorda
mıknatıslanma akımları olmaz.
Eğer ters kilitleme tertibi kullanılmışsa, aşırı akım zaman korumanın iki kademeleliğinden yararlanır: I>>
elemanı, kısa güvenlik gecikmesi T I>> (örneğin 100 ms) ile yüksek hızlı bara koruma olarak kullanılabilir.
Çıkış fider kesicilerinin ötesindeki arızalarda I>> kilitlenebilir. I> elemanı veya Ip, fider korumalarına artçılık
yapar. (I> elemanı veya Ip ile I>> elemanının) başlatma değerleri birbirleriyle eşit ayarlanır. T I> veya T Ip
elemanının zaman gecikmesi, çıkış fider röleleriyle koordineli çalışacak şekilde onlardan bir basamak yüksek
seçilir.
Ayarlanan gecikme, yüksek aşırı akım elemanının doğal başlatma süresine eklenir. Gecikme, ∞’a ayarlanabilir.
Bu durumda eleman başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer I>>–elemanı
veya I>>>–elemanı hiç istenmiyorsa; başlatma değeri I>> veya I>>> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu elemanın
başlatma alması, bir mesaj üretmesi ve açma yapması önlenmiş olur.
Yüksek Ayarlı Akım Elemanları IE>>, IE>>> (Toprak)
IE>> veya IE>>> röle elemanının başlatma akımları, sırasıyla 1302 no’lu veya 1317 no’lu adreslerinde
ayarlanır. İlgili zaman gecikmeleri T IE>> veya T IE>>> no’lu veya 1303 veya 1318 no’lu adreslerinde
biçimlendiriliebilir. Ayarlama için, faz akımları için öngörülen aynı varsayımlar geçerlidir.
Ayarlanan zaman/süre, koruma kademelerinin doğal çalışma sürelerini kapsamayan şalt gecikme
zamanlarıdır. Zamanlı Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının gecikmesi, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, bu
eleman başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma olmayacaktır. IE>>– veya IE>>>–elemanı hiç
istenmiyorsa; başlatma değeri IE>> veya IE>>> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu elemanın başlatma alması, bir
mesaj üretmesi ve açma yapması önlenmiş olur.
85
Fonksiyonlar
Aşırı akım elemanı I> (Faz)
Aşırı akım elemanının başlatma değeri I> için, öngörülen maksimum yük akımının üzerinde ayarlanmalıdır. Aşrı
akım elemanı sadece bir kısa-devre koruması olarak tasarımlandığı için, aşırı yükten başlatma almamalıdır. Bu
sebeple, beklenen puant yükün, hat koruması için % 20, ve trafolar ve motorlar içinse % 40 üzerinde bir ayar
önerilir.
Ayarlanabilir zaman gecikmesi (Parametre 1205 T I>), şebeke için tasarlanan normal aşırı akım
koordinasyonuna göre ayarlanır.
Ayarlanan gecikme, aşırı akım elemanının doğal başlatma süresine eklenir. Aşırı Akım Koruma elemanının
gecikmesi,∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, aşırı akım koruma elemanı, başlatma alacak ve bir mesaj üretecek,
ancak açma yapmayacaktır. Eğer I>–elemanı hiç istenmiyorsa, başlatma değeri I> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu
elemanın başlatma alması, bir mesaj üretmesi ve açma yapması önlenmiş olur.
Aşırı akım kademesi IE> (Toprak)
Başlatma değeri IE>, öncelikle minimum toprak arıza akımı üzerinde ayarlanmalıdır.
Eğer 7SJ62/64 rölesi, yüksek demeraj akımların mevcut olduğu güç trafolarının veya motorların korunması için
kullanılacaksa; zamanlı aşırı akım koruma IE> yanlış açma yapmasını önlemek için demeraj tutuculuğu özelliği
kullanılabilir. Tutuculuk, faz ve toprak akımlarının her ikisi için de 2201 DEMERAJ TUT. no’lu adresinde
etkinleştirilebilir veya etkisiz kılınabilir. Demeraj tutuculuğu için karakteristik değerler, Altbölüm ’da listelenmiştir.
Zamanlı Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının gecikmesi, (Parametre 1305 T IE>adresinde -sistem
koordinasyonu gereklerine göre- ayarlanır).
1305 no’lu adreste ayarlanan gecikme, Zamanlı Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının doğal başlatma
süresine eklenir. Zamanlı Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının gecikmesi, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, ters
zaman aşırı akım koruma elemanı başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer
IE>–elemanı hiç istenmiyorsa; başlatma değeri IE> ayarlanır. Böylelikle bu elemanın başlatma alması, bir
mesaj üretmesi ve açma yapması önlenmiş olur.
Başlatma stabilizasyonu (Sabit Zaman)
Bırakma ayarlanabilir süreleri 1215 T BIR. DMT-FAZ veya 1315 T BIR. DMT-TOPR Elektromekanik
rölelerle beraber bir uygulamada farklı bırakma eğrisi uygun hale getirebilir. Bu bir zamanlı kademele için
gereklidir. Bunun için elektromekanik rölenin bırakma zamanı tanınmış olmalıdır. Bundan cihazın kendine ait
bırakma zamanı çıkarmaldıdır (teknik verilere bakın). Sonuç ayarlara kayıt edilir.
Ters Zamanlı Aşırı Akım Koruma Röle Elemanı Ip IEC veya ANSI Eğrileriyle
Koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1.2) 112 no’lu DMT/IDMT Faz = ZAAE IEC
adresi veya ZAAE ANSI olarak seçilmişse, ancak o zaman ters zaman karakteristikleri parametrelerine
erişilebilir.
112 DMT/IDMT Faz = ZAAE IEC no’lu adresi olarak seçilmişse; 1211 IEC EĞRİSİ no’lu adresinde, istenilen
IEC–Eğrisi (Normal Ters, Çok Ters, Aşırı Ters veya Uzun Ters) seçilebilir. Eğer 112 DMT/IDMT Faz
= ZAAE ANSI no’lu olarak seçilmişse, 1212 no’lu adresinde, ANSI EĞRİSİ istenilen ANSI–Eğrisi (Çok Ters,
Normal Ters, Kısa Ters, Uzun Ters, Orta Ters, Aşırı Ters veya Sabit Ters) seçilebilir.
Ters Zamanlı Aşırı Akım Koruma röle elemanının başlatması, Ters Zamanlı Aşırı Akım Koruma elemanının
başlatma değerinin % 110’una eşit ve üzerindeki akımlarda olur. %100 ile % 110’u arasındaki akımlar için
başlatma olabilir veya olmayabilir. 1210 ZAA Bırakma no’lu adresinde Disk Emilasyonu seçilmişse;
bırakma, Altbölüm ’de açıklandığı şekilde bırakma karakteristiğine göre yapılır.
Ters zaman aşırı akım röle elemanının başlatması, 1207 Ip no’lu adresinde ayarlanır. Başlatma değeri,
öngörülen maksimum yük akımının üzerinde ayarlanmalıdır. Ters zaman aşırı akım elemanı sadece bir kısadevre koruması olarak tasarımlandığı için, aşırı yükten başlatma almamalıdır.
86
Fonksiyonlar
İlgili zaman çarpan ayarı, bir IEC–Eğrisi seçildiğinde, 1208 T Ip no’lu adresinde ve bir ANSI–Eğrisi
seçildiğinde 1209no’lu adresinde Zm Çarpanı: ZÇ yapılır. Bu gecikme, sistem koordinasyonu gereklerine
göre ayarlanır.
Zaman çarpanı, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, ters zaman aşırı akım koruma elemanı başlatma alacak ve bir
mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer Ip–elemanı hiç istenmiyorsa, koruma fonksiyonlarının
biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1.2) no’lu adres 112 DMT/IDMT Faz = Sabit Zaman olarak
ayarlanmalıdır.
Zayıf şebekelerde veya trafolarda yük akımına yakın hassas ayarlar gerekiyorsa, o zaman düşük gerilimin
üstündeki eleman ek kriter olarak şebeke arızasını stabilizise edebilir. 1223 GERİLİM ETKİSİ `nolu adresinde
işletim türleri ayarlanabilir. Gerilim yönetilmiş işletmede, 1224 U< no’lu adres üzeri gerilim sınırı müsaade
edilen minimum değerin altına düşmesiyle aşırı akım kademesi açılır.
Aşırı akım kademesi IEp (Toprak) IEC veya ANSI Eğrileriyle
Koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1) 113 DMT/IDMT Toprak = ZAAE IEC
no’lu adres olarak seçilmişse, ancak o zaman ters zaman karakteristikleri parametrelerine erişilebilir. 1311 IEC
EĞRİSİ no’lu adreste istenilen IEC–Eğrisi (Normal Ters, Çok Ters, Aşırı Ters veya Uzun Ters)
seçilebilir. Eğer 113 DMT/IDMT Toprak = ZAAE ANSI no’lu olarak seçilmişse, 1312 no’lu adresinde, ANSI
EĞRİSİ istenilen ANSI–Eğrisi (Çok Ters, Normal Ters, Kısa Ters, Uzun Ters, Orta Ters, Aşırı
Ters veya Sabit Ters) seçilebilir.
başlatma değerinin % 110’una eşit ve üzerindeki akımlarda olur. %100 ile % 110’u arasındaki akımlar için
başlatma olabilir veya olmayabilir. 1310 ZAA Bırakma no’lu adresinde Disk Emilasyonu seçilmişse;
bırakma, Altbölüm ’de açıklandığı şekilde bırakma karakteristiğine göre yapılır.
Ters zaman aşırı akım röle elemanının başlatması, 1307 IEp no’lu adresinde ayarlanır. Başlatma değeri,
öngörülen minimum yük akımının üzerinde ayarlanmalıdır.
İlgili zaman çarpan ayarı, bir IEC–Eğrisi seçildiğinde, 1308 T IEp no’lu adresinde ve bir ANSI–Eğrisi
seçildiğinde 1309 no’lu adresinde Zm Çarpanı: ZÇ yapılır. Bu, sistem koordinasyonu gereklerine göre
ayarlanır, Topraklı sistemlerdeki toprak akımlar için çoğu zaman kısa gecikme zamanlar olduğu için, ayrı
koordinasyon planına gerek var.
Zaman çarpanı, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, ters zaman aşırı akım koruma elemanı başlatma alacak ve bir
mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer IEp–elemanı hiç istenmiyorsa, koruma fonksiyonlarının
biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1) no’lu adres 113 DMT/IDMT Toprak = Sabit Zaman olarak
ayarlanmalıdır.
Kullanıcı Tanımlı Karakteristik Eğrileri (Faz ve Toprak)
Eğer koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1.2) 112 DMT/IDMT Faz veya 113 =
DMT/IDMT Toprak = Kull.Ta. Baş. veya Kull.Ta. Reset seçilmişse, Kullanıcı Tarafından Belirlenen
Karakteristik Eğrileri ayarlanabilirler. Bu durumda 1230 I/Ip Baş. T/Tp veya 1330 I/IEp Baş.T/TEp
nolu adreste maksimum 20 değer çifti (akım-zaman) girilebilir. Bu seçenek, istenilen herhangi bir eğrinin noktanokta girişine imkan verir. Eğer kullanıcı tanımlı eğri seçeneğinin biçimlendirilmesi sırasında, no’lu adres 112
= Kull.Ta. Reset olarak ayarlanmışsa veya 113 = Kull.Ta. Reset olarak ayarlanmışsa, bunun ötesinde
1231 Baş. çarp. T/Tp veya1331 ResT/TepBaş.Çar ilave değer çiftleri (akım ve bırakma zamanı) girilir.
Girilen akım değerleri, biçimlendirilmeden önce cihazın belli bir düzende standart değerlere yuvarlandığı için
(Tabloya bakın 2-4) ; bu tablodaki akım değerlerinin aynen kullanılması önerilmiştir.
Akım ve zamanın çifte değerlerin girdileri, 1207 Ip ve 1208 T Ip nolu adresinde faz akımları için ve 1307 ve
1308 nolu adresinde toprak için. Bu yüzden; bu oranların hesaplanmasını sadeleştirmek için, 1207 ve 1208
no’lu adreslerin ilk olarak 1.00’e ayarlanması önerilir. Bir kez ayarlar girildiğinde, 1207 veya 1307 veya/ve
1208 veya 1308 no’lu adreslerdeki ayarlar istenirse sonra değiştirilebilir.
87
Fonksiyonlar
Fabrika çıkışında, bütün zaman değerleri ∞’a ayarlanmıştır. Dolayısıyla; bu eleman başlatma almış olsa bile bir
açma sinyali vermeyecektir.
Kullanıcı tanımlı bir eğriyi girerken aşağıdakileri gözlemleyin:
• Veri noktalarını, sürekli artan sırayla girin. Kullanıcının isteğine bağlı olarak 10 değer çiftinin girilmesi
yeterlidir, çoğu durumda tam net bir Karakteristik tanımlayın. Kullanılmayan değer çiftleri, zaman ve akım
değerleri için „∞“ girilerek geçersiz kılınır. Açık ve kararlı bir Karakteristğini oluşturulduğundan emin olun.
Akım değerlerini Tablo ’ten seçin ve bunlara karşılık gelen zaman değerlerini girin. Başlatma katların
dışındaki diğer değerler I/Ip en yakın bitişik değere yuvarlanır. Ancak bu gösterilmez.
Girilen en küçük akım değerinden daha küçük akımlar, açma zamanının uzamasına yol açmaz. Açma eğrisi
(bk. şekil 2-18, sağ taraf), girilen en küçük değerinden daha küçük akımlar için sabit bir açma zamanını
belirtir.
Girilen en büyük akım değerinden daha büyük akımlar, açma zamanının kısalmasına yol açmaz. Açma
eğrisi (bk. şekil 2-18, sağ taraf), girilen en büyük değerinden daha büyük akımlar için sabit bir açma
zamanını belirtir.
Tablo 2-4
Kullanıcı Tanımlı Açma Karakteristikleri için Tercih Edilen Standart Akım Değerleri
I/Ip = 1 den 1,94 kadar
I/Ip = 8 den 20 kadar
1,00
1,50
2,00
3,50
5,00
6,50
8,00
15,00
1,06
1,56
2,25
3,75
5,25
6,75
9,00
16,00
1,13
1,63
2,50
4,00
5,50
7,00
10,00
17,00
1,19
1,69
2,75
4,25
5,75
7,25
11,00
18,00
1,25
1,75
3,00
4,50
6,00
7,50
12,00
19,00
1,31
1,81
3,25
4,75
6,25
7,75
13,00
20,00
1,38
1,88
1,44
1,94
Şekil 2-18
88
14,00
Kullanıcı Tanımlı bir Eğrinin Kullanılması
Fonksiyonlar
Zaman ve akım değer çiftleri, bırakma eğrisini oluşturmak için 1231 Baş. çarp. T/Tp veya 1331
ResT/TepBaş.Çar no’lu adreste girilir. Aşağıdakiler gözlemlenmelidir:
• Girilen akım değerleri, aşağıdaki Tablo ’dan 2-5 seçilmeli ve bunlara karşılık gelen zaman değerleri
girilmelidir. Başlatma katların dışındaki diğer değerler I/Ip en yakın bitişik değere yuvarlanır. Ancak bu
gösterilmez.
Girilen en büyük akım değerinden daha büyük akımlar, açma zamanının kısalmasına yol açmaz. Bırakma
eğrisi (bk. şekil, 2-18 sol taraf), girilen en büyük değerinden daha büyük akımlar için sabit bir açma zamanını
belirtir.
Girilen en küçük akım değerinden daha küçük akımlar, açma zamanının uzamasına yol açmaz. Bırakma
eğrisi (bk. şekil 2-18, sol taraf), girilen en büyük değerinden daha küçük akımlar için sabit bir açma zamanını
belirtir.
Tablo 2-5
Kullanıcı Tanımlı Bırakma Karakteristikleri için Tercih Edilen Standart Akım Değerleri
I/Ip = 1 den 0,86 kadar I/Ip = 0,84 den 0,67 kadar I/Ip = 0,66 den 0,38 kadar I/Ip = 0,34 den 0,00 kadar
1,00
0,93
0,84
0,75
0,66
0,53
0,34
0,16
0,99
0,92
0,83
0,73
0,64
0,50
0,31
0,13
0,98
0,91
0,81
0,72
0,63
0,47
0,28
0,09
0,97
0,90
0,80
0,70
0,61
0,44
0,25
0,06
0,96
0,89
0,78
0,69
0,59
0,41
0,22
0,03
0.95
0,88
0,77
0,67
0,56
0,38
0,19
0,00
0,94
0,86
Ayarları değiştirmek için DIGSI kullanıldığında; bir karakteristik eğrisi için 20’ye kadar değer çiftinin
girilebileceği bir diyalog kutusu açılır (şekil 2-19’a bakın).
Eğrinin grafik olarak görüntülenmesi için, „Karakteristik” üzerine tıklayın. Önceden girilen, Şekil 2-19 ’da
gösterilen eğri görüntülenecektir.
Grafikte görülen karakteristiği,sonradan değiştirebilirsiniz. Fare imlecini eğri üzerinde bir noktaya getirdiğinde,
imleç bir el şekline dönüşür. Fare sol tuşuna basınız ve tuşu basılı tutarak veri noktasını istenen yeni pozisyona
çekiniz. Fare tuşunu bıraktıktan sonra, değer tablosu içindeki değer otomatik olarak güncellenecektir.
Değer aralıklarının üst sınırları, koordinat sisteminin üst ve sağ uçlarında noktalı çizgilerle gösterilmiştir. Eğer
bir veri noktasının konumu bu sınırlar dışında bulunursa; bu değer sonsuz olarak ayarlanır.
Şekil 2-19
DIGSI ’de Kullanıcı Tanımlı bir Karakteristik Eğrisinin Girilmesi ve Görüntülenmesi
89
Fonksiyonlar
Demeraj Tutuculuğu
Koruma cihazı, yüksek demeraj akımlarının beklendiği trafolara uygulandığında; 7SJ62/64 ’ün I>, Ip, IE> ve
IEp zamanlı aşırı akım kademeleri için, demeraj tutuculuğu fonksiyondan yararlanılabilir.
Demeraj tutuculuğu seçeneği, 122 Demeraj Tut. no’lu adresinde etkinleştirilir. = Etkin ayarlanmışsa.
Fonksiyon gerekmiyorsa, Etkin Değil ayarlanır. 2201 DEMERAJ TUT. nolu adresinde aşırı akım
kademeleri için beraber I>, Ip, IE> ve IEp ON - veya OFF-girildi.
Bundan dolayı; demeraj akımı tespiti demeraj koşulları sırasında mevcut olan ikinci harmonik bileşenin
değerlendirilmesine dayalıdır. Fabrika çıkışında bir oran I2f/If % 15 den ayarlanmış, bu oran genellikle
değiştirilmemiş bir şekilde, aktarılır. Faz elemanlarının ve Toprak ayar değerleri aynıdır. Stabilize için gereken
ilgili kısım sadece 2202 2. HARMONİK nolu adresinde şebeke oranlarına uyarlanabilir. Eğer istisna
durumunda fazla uygun olmayan başlatma şartlarına daha iyi stabilize edebilmek için, orada daha küçük,
mesela12 % den ayarlanabilir. 2202 2. HARMONİK ayarından bağımsız, bir demeraj bloklaması sadece söz
konusudur, eğer 2. harmoniğin kesin toplamı en az 0,025 * INsek olur ise.
Çapraz-kilitlemenin etkin süresi, 2203 ÇAPR.BLK.ZAMANL no’lu adresinde 0 s (harmonik tutuculuk her faz için
ayrı olarak etkin) ile 180 s (bir fazın harmonik tutuculuğu aynı zamanda diğer fazları da kilitler) arasında bir
değere ayarlanabilir.
Demeraj tutuculuğunun çalışacağı maksimum akım, 2205 I maks no’lu adresinde ayarlanır. Bu değerin
üzerinde, demeraj tutuculuğu etkisizdir.
Elle Kapama Modu (Faz ve Toprak)
Bir kesici, arızalı bir hat üzerine kapatıldığı zaman, çoğu kez bu kesicinin tekrar hızlı olarak açması istenir. Elle
kapama özelliği, kesicinin arıza üzerine elle kapatılması durumunda zamanlı aşırı akım elemanından birinden
gecikmeyi kaldırmak için tasarımlanmıştır. Harici kumanda anahtarından (kesici anahtarı) bir impuls ile, bir ikili
giriş üzerinden, üç adet zamanlı aşırı akım elemanından ve yine üç adet toprak elemanından birinin zaman
gecikmeleri köprülenir Bu impuls, 300 ms süreyle uzaltılır. Bu amaçla, Elle Kapama Modu 1213 E/K MODU
nolu adresinde az elemanlarının arıza durumunda cihazın reaksiyonu dikkate alınır. Toprak yolu için, uygun
1313 E/K MODU nolu adres dikkate alınır. Bu durumda, her faz ve toprak için eğer güç şalteri elle açılır ise,
hangi başlatma eşiğinin hangi gecikme ile etkin olduğu belirlenir.
Harici Kumanda (Kesici) Anahtarı
Eğer elle kapama sinyali, bir 7SJ62/64’ten, yani rölenin dahili operatör panelinden ve bir seri arayüzü üzerinden
değil, doğrudan bir kumanda/kesici anahtarından verilmişse; yüksek hızlı açma için biçimlendirilmiş elemanın
etkin olabilmesi için, bu sinyal 7SJ62/64 ’ün bir ikili girişine aktarılmalı ve ikili giriş buna göre biçimlendirilmelidir,
(„>Elle Kapama“) ya uygun parametrelenmelidir ki, E/K MODU için ön görülmüş elemanın etkin olabilmesi
için. Aktif değil alternatifi bütün elemanların elle-kapama fonksiyonunda ayarlanmış gibi çalişabileceğini
ve özel işlem gerektirmediği anlamına gelir.
Dahili Kumanda Fonksiyonu
Eğer dahili kumanda fonksiyonu kullanılıyorsa; elle kapama bilgisi, CMD_Information (KOMUT bilgisi) bloğunu
kullanan CFC (kilitleme görev-seviyesi) üzerinden yönlendirilmelidir. (Şekil 2-20).
Şekil 2-20
90
Dahili kumanda fonksiyonu kullanılarak bir elle kapama sinyali üretme örneği
Fonksiyonlar
Not
Bir otomatik tekrar kapama (OTK) ve kumanda fonksiyonu arasında etkileşim için, genişletilmiş CFC-Mantığı
gerkmektedir. Altbölüm „Açma komutu: Direk veya kumanda üzeri“ OTK ayar uyarlarında (Bölüm 2.14.6).
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu ile etkileşim (fazlar)
Tekrar kapama meydana gelirken, I>> veya I>>>'lı arızalara karşı yüksek hızlı korumaya sahip olunması
istenir. İlk otomatik tekrar kapama sonrasında arıza hala giderilmemişse, I>–elemanları veya Ip–elemanları
kademeleri sıralandırılmış açma zamanları ile faaliyete geçirilir, yani I>>– veya I>>>–elemanları bloklanırlar.
1214 I>> aktif veya 1216 I>>> no’lu adresinde, dahili veya harici otomatik tekrar kapama cihazının
durumuyla I>>– veya I>>>– elemanının denetlenip denetlenmeyeceği belirtilebilir. OTK aktifken olarak
ayarlanmışsa; otomatik tekrar kapama kilitlenmezse, I>>– veya I>>>– elemanı çalışmayacaktır. Bu istenilmiyor
ise, Her zaman ayarı seçilir, bu durumda I>>– veya I>>>–elemanı her zaman aktif durumdadır.
7SJ62/64 ’ün dahili tekrar kapama fonksiyonu, her bir zamanlı aşırı akım kademesi için, AR ile etkilenmeksizin,
açma veya kilitlemenin ani olarak ya da zaman gecikmesi ile gerçekleştirilmesini ayrı ayrı belirleyecek bir
seçenek sunmaktadır (Altbölüm 2.14’e bakın).
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu ile etkileşim (toprak)
Tekrar kapama meydana gelirken, IE>> veya IE>>>'lı arızalara karşı yüksek hızlı korumaya sahip olunması
istenir. İlk otomatik tekrar kapama sonrasında arıza hala giderilmemişse, IE>–elemanları veya IEp–elemanları
sıralandırılmış açma zamanları ile faaliyete geçirilir, yani IE>>–veya IE>>>–elemanları bloklanırlar. 1314 IE>>
aktif veya 1316 IE>>> aktif no’lu adresinde, dahili veya harici otomatik tekrar kapama cihazının
durumuyla IE>>– veya IE>>>– elemanının denetlenip denetlenmeyeceği belirtilebilir. OTK aktifken ayarı
demektirki, IE>>– veya IE>>>–elemanları sadece açılır, eğer otomatık tekrar kapama bloklanmadıysa. Bu
istenilmiyorsa, I Her zaman ayarı seçilir, bu durumda IE>>– veya IE>>>–elemanları her zaman aktif olur.
91
Fonksiyonlar
2.2.12
Ayarlar
Sonuna “A” harfi eklenmiş adresler, ancak DIGS’nin “Ekran İlave Ayarları” menüsünden değiştirilebilir.
Adr.
Parametre
1201
FAZ AA
1202
I>>
1203
T I>>
1204
I>
1205
T I>
1207
Ip
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
ON
OFF
ON
Zamanlı AA Faz
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
2.00 A
I>> Çalışma Akımı
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
10.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
T I>> Zaman Gecikmesi
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
1.00 A
I> Çalışma Akımı
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
5.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.50 sn
T I> Zaman Gecikmesi
1A
0.10 .. 4.00 A
1.00 A
Ip Çalışma Akımı
5A
0.50 .. 20.00 A
5.00 A
1208
T Ip
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
T Ip Zaman Çarpanı
1209
Zm Çarpanı: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: TD
1210
ZAA Bırakma
Ani
Disk Emilasyonu
Disk Emilasyonu
Bırakma Karakteristiği
1211
IEC EĞRİSİ
Normal Ters
Çok Ters
Aşırı Ters
Uzun Ters
Normal Ters
IEC Eğrisi
1212
ANSI EĞRİSİ
Çok Ters
Normal Ters
Kısa Ters
Uzun Ters
Orta Ters
Aşırı Ters
Sabit Ters
Çok Ters
ANSI Eğrisi
1213A
E/K MODU
I>>> ani
I>> ANİ
I> ANİ
Ip ANİ
Aktif değil
I>> ANİ
Manuel Kapama Modu
1214A
I>> aktif
Her zaman
OTK aktifken
Her zaman
I>> aktif
1215A
T BIR. DMT-FAZ
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Bırakma Zaman
Gecikmesi DMT Faz
1216A
I>>>
Her zaman
OTK Aktifken
Her zaman
I>>> aktif
1217
I>>>
1A
1.00 .. 35.00 A; ∞
∞A
I>>> Çalışma Akımı
5A
5.00 .. 175.00 A; ∞
∞A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
1218
92
T I>>>
T I>>> Zaman Gecikmesi
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
1219A
I>>> ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Ani
Temel
I>>> ölçümü
1220A
I>> ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Temel
I>> ölçümü
1221A
I> ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Temel
I> ölçümü
1222A
Ip ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Temel
Ip ölçümü
1223
GERİLİM ETKİSİ
HAYIR
Ger. kontrollü
Gerilim tut.lu
HAYIR
Gerilim Etkisi
1224
U<
10.0 .. 125.0 V
75.0 V
If Sürülmesi için U< Eşiği
1230
I/Ip Baş. T/Tp
1.00 .. 20.00 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
51/51N
1231
Baş. çarp. T/Tp
0.05 .. 0.95 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
Başlatma Çarpanı <->
T/Tp
1301
Toprak AA
ON
OFF
ON
Zamanlı AA Toprak
1302
IE>>
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
0.50 A
IE>> Çalışma Akımı
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
2.50 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.10 sn
T IE>> Zaman Gecikmesi
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
0.20 A
IE> Çalışma Akımı
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
1.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.50 sn
T IE> Zaman Gecikmesi
1A
0.05 .. 4.00 A
0.20 A
IEp Çalışma Akımı
5A
0.25 .. 20.00 A
1.00 A
1303
T IE>>
1304
IE>
1305
T IE>
1307
IEp
1308
T IEp
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.20 sn
T IEp Zaman Çarpanı
1309
Zm Çarpanı: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: TD
1310
IEp RESET
Ani
Disk Emilasyonu
Disk Emilasyonu
1311
IEC EĞRİSİ
Normal Ters
Çok Ters
Aşırı Ters
Uzun Ters
Normal Ters
IEC Eğrisi
1312
ANSI EĞRİSİ
Çok Ters
Normal Ters
Kısa Ters
Uzun Ters
Orta Ters
Aşırı Ters
Sabit Ters
Çok Ters
ANSI Eğrisi
93
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
1313A
E/K MODU
IE>>> ani
IE>> ANİ
IE> ani
IEp ANİ
Aktif değil
IE>> ANİ
Manuel Kapama Modu
1314A
IE>> aktif
Her zaman
OTK aktifken
Her zaman
IE>> aktif
1315A
T BIR. DMT-TOPR
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Bırakma Zaman
Gecikmesi DMT Toprak
1316A
IE>>> aktif
Her zaman
OTK Aktifken
Her zaman
IE>>> aktif
1317
IE>>>
0.25 .. 35.00 A; ∞
∞A
IE>>> Çalışma Akımı
1318
T IE>>>
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
T IE>>> Zaman Gecikmesi
1319A
IE>>> ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Ani
Temel
IE>>> ölçümü
1320A
IE>> ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Temel
IE>> ölçümü
1321A
IE> ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Temel
IE> ölçümü
1322A
IEp ölçümü
Temel
Gerçek RMS
Temel
IEp ölçümü
1330
I/IEp Baş.T/TEp
1.00 .. 20.00 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
50N/51N
1331
ResT/TepBaş.Çar
0.05 .. 0.95 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
T/TEp
2201
DEMERAJ TUT.
OFF
ON
OFF
Demeraj Tutuculuğu
2202
2. HARMONİK
10 .. 45 %
15 %
2. harmonik [% Temel]
2203
ÇAPRAZ BLOKLAMA
HAYIR
EVET
HAYIR
Çapraz Bloklama
2204
ÇAPR.BLK.ZAMANL
0.00 .. 180.00 sn
0.00 sn
Çapraz Bloklama Süresi
2205
I maks
1A
0.30 .. 25.00 A
7.50 A
5A
1.50 .. 125.00 A
37.50 A
Demeraj Tutuculuğu için
Maks. Akım
94
Fonksiyonlar
2.2.13
Bilgi Listesi
No.
1704
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
>Faz AA BLK
SP (Tek nokta)
>Faz zamanlı AA koruma BLOKLAMA
1714
>Toprak AA BLK
SP (Tek nokta)
>Toprak zamanlı AA BLOKLAMA
1718
>I>>> BLK
SP (Tek nokta)
>I>>> BLOKLAMA
1719
>IE>>> BLK
SP (Tek nokta)
>IE>>> BLOKLAMA
1721
>I>> BLK
SP (Tek nokta)
>I>> BLOKLAMA
1722
>I> BLK
SP (Tek nokta)
>I> BLOKLAMA
1723
>Ip BLK
SP (Tek nokta)
>Ip BLOKLAMA
1724
>IE>> BLK
SP (Tek nokta)
>IE>> BLOKLAMA
1725
>IE> BLK
SP (Tek nokta)
>IE> BLOKLAMA
1726
>Iep BLK
SP (Tek nokta)
>IEp BLOKLAMA
1751
AA Faz OFF
Out
Zamanlı Aşırı Akım Faz OFF
1752
AA Faz BLKdı
Out
Zamanlı Aşırı Akım Faz BLOKLANDI
1753
AA Faz AKTİF
Out
Zamanlı Aşırı Akım Faz AKTİF
1756
AA Toprak off
Out
Zamanlı Aşırı Akım Toprak DEVRE DIŞI
1757
AA Toprak BLKdı
Out
Zamanlı Aşırı Akım Toprak BLOKLANDI
1758
AA Toprak AKTİF
Out
Zamanlı Aşırı Akım Toprak AKTİF
1761
Aşırı Akım Baş.
Out
Zamanlı Aşırı Akım başlatma
1762
AA Faz L1 Baş.
Out
Zamanlı Aşırı Akım Faz L1 başlatma
1763
AA Faz L2 Baş.
Out
1764
AA Faz L3 Baş.
Out
1765
AA Toprak Baş.
Out
Zamanlı Aşırı Akım Toprak başlatma
1767
I>>> Baş.
Out
I>>> başlatma
1768
IE>>> Baş.
Out
IE>>> başlatma
1769
I>>> AÇMA
Out
I>>> AÇMA
1770
IE>>> AÇMA
Out
IE>>> AÇMA
1787
I>>> Z.Aşımı
Out
I>>> Zaman Aşımı
1788
IE>>> Z.Aşımı
Out
IE>>> Zaman Aşımı
1791
A.Akım AÇMA
Out
Zamanlı AA AÇMA
1800
I>> Başlatıldı
Out
I>> başlatıldı
1804
I>> Zaman Aşımı
Out
I>> Zaman Aşımı
1805
I>> AÇMA
Out
I>> AÇMA
1810
I> başlatıldı
Out
I> başlatıldı
1814
I> Zaman Aşımı
Out
I> Zaman Aşımı
1815
I> AÇMA
Out
I> AÇMA
1820
Ip başlatıldı
Out
Ip başlatıldı
1824
Ip Zaman Aşımı
Out
Ip Zaman Aşımı
1825
Ip AÇMA
Out
Ip AÇMA
1831
IE>> başlatıldı
Out
IE>> başlatıldı
1832
IE>> ZamanAşımı
Out
IE>> Zaman Aşımı
1833
IE>> AÇMA
Out
IE>> AÇMA
1834
IE> başlatıldı
Out
IE> başlatıldı
1835
IE> Z.Aşımı
Out
IE> Zaman Aşımı
1836
IE> AÇMA
Out
IE> AÇMA
1837
IEp başlatıldı
Out
IEp başlatıldı
95
Fonksiyonlar
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
1838
IEp Zaman Aşımı
Out
IEp Zaman Aşımı
1839
IEp AÇMA
Out
IEp AÇMA
1840
Faz L1 Dem. Tes
Out
Faz L1 demeraj tespiti
1841
Faz L2 Dem. Tes
Out
1842
Faz L3 Dem. Tes
Out
1843
DEMERAJ X-BLK
Out
Çapraz blk: FazX FazY yi blokladı
1851
I> BLKdı
Out
I> BLOKLANDI
1852
I>> BLKdı
Out
I>> BLOKLANDI
1853
IE> BLKdı
Out
IE> BLOKLANDI
1854
IE>> BLKdı
Out
IE>> BLOKLANDI
1855
Ip BLKdı
Out
Ip BLOKLAMA
1856
IEp BLKdı
Out
IEp BLOKLANDI
1866
Ip Disk Baş.
Out
Ip Disk emilasyonu başlatma
1867
IEp Disk Baş.dı
Out
IEp Disk emilasyonu başlatma
7551
I> Demeraj Baş.
Out
I> Demeraj başlatıldı
7552
IE>Demeraj Baş.
Out
IE> Demeraj başlatma
7553
Ip Demeraj Baş.
Out
IE Demeraj başlatma
7554
IEpDemeraj Baş.
Out
IEp Demeraj başlatma
7556
DemerajTut. OFF
Out
Demeraj Tutuculuk DEVRE DIŞI
7557
Demeraj BLKdı
Out
Demeraj BLOKLANDI
7558
Topr. Dem. Tes.
Out
Demeraj Toprak tespit edildi
7559
I>YönlüDem.Baş.
Out
I> Yönlü Demeraj başlatma
7560
IE>YönlüDemBaş.
Out
IE> Yönlü Demeraj başlatma
7561
Ip Yönlü Baş.
Out
Ip Yönlü Demeraj başlatma
7562
IEpYönlüDemBaş.
Out
IEp Yönlü Demeraj başlatma
7563
>Demeraj FazBLK
SP (Tek nokta)
>Demeraj BLOKLAMA
7564
Topr. Dem. Baş.
Out
Toprak Demeraj başlatma
7565
L1 Demeraj Baş.
Out
Faz L1 Demeraj başlatma
7566
L2 Demeraj Baş.
Out
7567
L3 Demeraj Baş.
Out
10034
I>>> BLKdı
Out
I>>> BLOKLANDI
10035
IE>>> BLKdı
Out
IE>>> BLOKLANDI
96
Fonksiyonlar
2.3 Yönlü Faz/Toprak Aşırı Akım Koruma
2.3
Yönlü Faz/Toprak Aşırı Akım Koruma
7SJ62/63/64, yönlü aşırı akım koruma özelliğine sahiptir. Yönlü aşırı akım tüm olarak üç sabit zamanlı ve üç
toprak elemanı içerir. Tüm elemanlar birbirinden bağımsız ve istenildiği gibi birleştirilebilir.
Yüksek-akım kademesi I>> ve Aşırı akım kademesi I> her zaman sabit bir açma zamanı ile (DMT) çalışır,
üçüncü kademe Ip her zaman ters zamanlı bir açma zamanı ile çalışır (IDMT).
Uygulamalar
• Yönlü aşırı akım koruma 7SJ62/64 çok fonksiyonlu uygun korumanın, hem arıza akımının büyüklüğüne ve
hem de arıza yerine enerji akış yönünün bilinmesine bağlı olduğu sistemlerde uygulanabilir.
• Bölüm 2.2 ’de açıklanan zamanlı aşırı akım koruma (yönsüz), yönlü korumayla örtüşen bir artçı koruma
olarak kullanılabilir veya devre dışı bırakılabilir. Veya elemanların her biri yönlü aşırı akım koruma ile
birleştirilibir (örneğin I>> ve/veya IE>>).
• Tek bir kaynaktan beslenen paralel hatlarda veya -trafolarında sadece yönlü aşırı akım dolayısıyla seçicili
arıza tespiti sağlanabilir.
• İki kaynaktan beslenen hatlarda veya ring çalışan hatlarda da, zamanlı aşırı akım koruma yön kriterisi ile
eklenmesi gerekmektedir.
2.3.1
Genel
Tek bir kaynaktan beslenen paralel hatlar veya trafolar için (Şekil 2-21), paralel fiderdeki kesicinin açması yönlü
bir ölçme elemanı (B'de) tarafından engellenemez ise, ilk fiderde (I) bir arıza meydana geldiğinde ikinci fider
(II) açılır. Şekil 2-21 ’de görülen yön okunda belirlenmiş yerlerde bu nedenle yönlü aşırı akım koruması
uygulanır. Koruma elemanının "ileri" yönünün hat (veya korunacak nesne) yönünde olduğuna emin olun.
Bunun, Şekil 2-21'de gösterildiği gibi, normal yük akışının yönü ile aynı olmasına gerek yoktur.
Şekil 2-21
Paralel Trafolar için Aşırı Akım Koruma
97
Fonksiyonlar
İki kaynaktan beslenen paralel hatlarda veya ring çalışan hatlarda da, zamanlı aşırı akım koruma yön kriteri ile
eklenmesi gerekmektedir. Şekil 2-22 ’de görüldüğü gibi, yönlü aşırı akım koruma, halka biçiminde bağlı veya
her iki taraftan beslenen iletim hatlarını ve dağıtım fiderlerini korumak için de kullanılabilir.
Şekil 2-22
Her iki uçtan beslenen iletim hatları
Toprak akımı kademesi, 613 no’lu (I)DMT T ile:, parametresinin ayarına bağlı olarak, ölçülen IE değerleri
ile veya üç faz akımlardan hesaplanan 3I0 büyüklükleri ile çalışabilir. Ancak; duyarlı toprak akım girişi özelliğine
sahip cihazlar, genellikle faz akımlarının toplamından hesaplanan 3I0 büyüklüğünü kullanır.
Yön yönelimi (ileri veya geri) her kademe için bireysel ayarlanabilir.
Her bir elemanda, zaman ikili girişler üzerinden veya otomatik tekrar kapama fonksiyonu tarafından (tekrar
kapama çevrimine bağlı olarak) bloklanarak, açma komutu bastırılabilir. İkili girişleri enerjileyen harici
sinyallerin kaldırılması ile, bu elemanlar tekrar etkinleştirilir. Manual Close Mode (Elle Kapama Modu) hariç
olmak üzere. Ayrıca, Manual Close Mode (Elle Kapama Modu) ile Arıza üzerine- Kapama koşullarında arıza
temizleme süresini iyileştirmek mümkün. Bu durumda, harici kumanda (kesici) anahtarından bir impuls
sinyaliyle, zamanlı aşırı akım faz elemanından birinin veya yüksek hızlı aşırı akımlar yine elemanından birinin
zaman gecikmeleri baypas edilebilir ve böylelikle yüksek hızlı açma sağlanır.
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu işbirliği ile tekrar kapama çevrimine bağlı olarak aşırı akım kademeleri
veya yüksek-akım kademeleri için ani açmayı da başlatabilir.
Yönlü zaman aşırı akım korumasının DMT-kademeleri için, başlatma stabilizasyonu ayarlanabilir bırakma
süreleri vasıtasıyla yapılabilir. Bu koruma, titreşimli arızalar şebekelerde kullanılır. Elektromekanik rölelerle
beraber bir uygulamada farklı bırakma eğrisi uygun hale getirebilir ve dijital ve elektromekanik cihazların
zamanlı kademelesi gerçekleştirebilir.
Dinamik ayar değiş-tokuş fonksiyonu üzerinden, (bölüm bakın 2.4) , başlatma ve gecikme ayarları hızla sistem
gereklerine ayarlanabilir.
Demeraj tutuculuk özelliği kullanılarak, demeraj koşullarında I>– veya Ip–elemanlarının yönlü açmaları
kilitlenebilir.
Aşağıdaki tablo ’da, aşırı akım korumanın, 7SJ62/64’ün diğer fonksiyonlarıyla etkileşimi özetlenmiştir.
98
Fonksiyonlar
Tablo 2-6
Diğer fonksiyonlarla bağlantı
Yönlü zamanlı aşırı Otomatik tekrar kapama
akım kademeleri
ile etkileşimi
I> yönlü
2.3.2
•
Elle kapama
Dinamik - soğuk
yük başlatma
Demerajtutuculuğu
•
•
•
I>> yönlü
•
•
•
Ip yönlü
•
•
•
•
IE> yönlü
•
•
•
•
IE>> yönlü
•
•
•
IEp yönlü
•
•
•
•
Sabit Zamanlı, Yönlü Yüksek Ayarlı Elemanlar I>>, IE>>
Her kademe için bireysel bir başlatma eşiği I>> veya IE>> ayarlanır. Bu başlatma eşiği, ya Temel ya da
Gerçek RMS olarak ölçülebilir. Her faz ve toprak akımı tek tek I>> veya IE>> başına aynı başlatma eşiği ile
karşılaştırılır ve aşmada bildirilir. Ayarlanan zaman gecikmesinin dolması ile, T I>>, T IE>> başlatma
komutları verilir. Bunların herbiri her bir kademe için ayrı ayrı hazır bulunur. Bırakma eşiği > 0,3 IN akımları için
başlatma değerinin yaklaşık % 95 ’idir.
Başlatmalar ek olarak bırakma ayarlanabilir süreleri 1518 67 T BIRAKMA veya 1618 67N T BIRAKMA
stabilize edilebilir. Tespit edilmiş akım eşiği düşmesinde bu zaman başlatılır ve başlatmayı ettirir. Fonksiyon bu
durumda yüksek hızda bırakmaz. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I>> veya T IE>> bu arada devam eder.
Bırakma Zaman Gecikmesi süresi sonrasında başlatma bildirilir ve AÇMA Komutu gecikme zamanı sıfırlanır,
eğer yeniden bir eşik değer aşımı I>> veya IE>> gerçekleşmemişse. Eğer tekrar eşik değer aşımı bırakma
zaman gecikmesi esnasında yürütülüyor ise, bu kesilir. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I>> veya T IE>>
bu arada devam eder. Bunun bitiminde tekrar eşik değer aşımı derhal başlatılır. Bu sırada bir akım eşik değer
aşımı söz konusu değil ise, herhangi bir reaksiyon gerçekleşmez. Açma komutu gecikme yamanı bitiminden
sonra bir tane daha eşik değer aşımı bırakma zaman gecikmesi esnasında gerçekleşir ise, hemen başlatılır.
Bu kademeler, otomatik tekrar kapama fonksiyonuyla (AR) kilitlenebilir.
Aşağıdaki şekilde, yüksek ayarlı elemanlar I>> için mantık diyagramına bir örnek verilmektedir.
99
Fonksiyonlar
Şekil 2-23
Fazlar için yönlü yüksek ayarlı eleman I>> için mantık diyagramı
Eğer E/K MODU I>> ani olarak ayarlanır ve manuel kapama tespiti kullanılırsa, eleman ikili giriş üzerinden
bloklansa bile, bir başlatma ani açmaya neden olur. Aynısı OTK I>> anlık için de geçerlidir.
100
Fonksiyonlar
2.3.3
Sabit Zamanlı, Yönlü Aşırı Akım Elemanları I>, IE>
Her kademe için bireysel başlatma eşiği I> veya IE> ayarlanır. Bu başlatma eşiği, ya Temel ya da Gerçek
RMS olarak ölçülebilir. Her faz ve toprak akımı tek tek I> veya IE> başına ortak ayar değeri ile karşılaştırılır ve
aşmada bildirilir. Başlatma değerlerinin üzerindeki akımlar, koruma rölesi tarafından tespit edilerek kaydedilir.
Eğer demeraj koşulları yok ise veya demeraj tutuculuğu etkin değil ise, ayarlanan zaman gecikmesinin dolması
ile, T I>, T IE> bir açma sinyali üretilir. Eğer demeraj tutuculuğu ve demeraj koşulları mevcutsa başlatma
olmaz, fakat zaman elemanı hakkında bildiri verilir. Başlatma- ve zamanın dolma bildirileri her eleman için ayrı
olarak mevcuttur. Bırakma eşiği başlatma değerinin yaklaşık % 95 ’idir> 0,3 IN akımları için.
Başlatmalar ek olarak bırakma ayarlanabilir süreleri 1518 67 T BIRAKMA veya 1618 67N T BIRAKMA
stabilize edilebilir. Tespit edilmiş akım eşiği düşmesinde bu zaman başlatılır ve başlatma durumunu idame
ettirir. Fonksiyon bu durumda yüksek hızda bırakmaz. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I> veya T IE> bu
arada devam eder. Bırakma Zaman Gecikmesi süresi sonrasında başlatma bildirilir ve AÇMA Komutu gecikme
zamanı sıfırlanır, eğer yeniden bir eşik değer aşımı I> veya IE> gerçekleşmemişse. Eğer tekrar eşik değer
aşımı bırakma zaman gecikmesi esnasında yürütülüyor ise, bu kesilir. AÇMA Komutu gecikme zamanı T I>
veya T IE> bu arada devam eder. Bunun bitiminde tekrar eşik değer aşımı derhal başlatılır. Bu sırada bir akım
eşik değer aşımı söz konusu değil ise, herhangi bir reaksiyon gerçekleşmez. Açma komutu gecikme yamanı
bitiminden sonra bir tane daha eşik değer aşımı bırakma zaman gecikmesi esnasında gerçekleşir ise, hemen
başlatılır.
Bir demeraj başlatması meydana gelmesi durumunda, demeraj oluşumu aralıklı bir arıza teşkil
etmeyeceğinden, aşırı akım elemanları I> veya IE>'nın demeraj tutuculuğu yapılandırılabilir bırakma süreleri
üzerinden devre dışı bırakılır.
Bu kademeler, otomatik tekrar kapama fonksiyonuyla (AR) bloklanabilir.
Aşağıdaki şekilde, yönlü aşırı akım elemanları I> için mantık diyagramına bir örnek verilmektedir.
101
Fonksiyonlar
Şekil 2-24
Fazlar için yönlü röle elemanı I> mantık diyagramı
Bırakma gecikmesi herhangi bir demeraj tespit edilmemesi halinde çalışır. Yaklaşan bir demeraj halihazırda
çalışan bir bırakma gecikmesini resetler.
102
Fonksiyonlar
Şekil 2-25
2.3.4
I> için bırakma gecikmesi mantığı
Yönlü Ters zamanlı aşırı akım kademeleri Ip, IEp
Ters zamanlı aşırı akım kademeleri sipariş türüne bağlıdır. Bunlar ya IEC– ya da ANSI–standartlara göre veya
kullanıcı tanımlı karakteristikle çalışırlar. Karakteristikler ve ilgili formüller yönsüz zamanlı aşırı akım korumanın
formülleri ile özdeş olup, Teknik Veriler bölümünde gösterilmiştir. Ters zamanlı aşırı akım karakteristik
eğrilerinin biçimlendirilmesi sırasında, sabit zamanlı röle elemanları da I>> ve I> etkinlerdir.
Başlatma davranışı
Her kademe için bireysel başlatma eşiği Ip veya IEp ÖLÇ. ayarlanır. Bu başlatma eşiği, ya Temel ya da
Gerçek RMS olarak ölçülebilir. Her faz ve toprak akımı tek tek Ip veya IEp ÖLÇ. eleman başına başlatma
eşiği ile ayrı ayrı karşılaştırılır . Eğer arıza yönü ayarlanmış yönü ile birbirini tutuyorsa ve akım, başlatma eşiğin,
% 110 katını aştığında, eleman başlatma alır ve cihaz içerisinde bir mesaj kaydedilir. Başlatma değerlerinin
üzerindeki akımlar, koruma rölesi tarafından tespit edilerek kaydedilir. Bir Ip–elemanın başlatma alıdığında
akan arıza akımında seçilen açma karakteristiğine bağlı, dahili bir ölçme işlemi kullanılarak hesaplanır ve bu
sürenin dolması ile, eğer demeraj yok ise veya demeraj stabilizasyonu etkin değil ise, açma komutu verilir.
Demeraj tutuculuğu etkin ve bir demeraj koşulu mevcutsa, herhangi bir açma meydana gelmez, ancak bir
mesaj kaydedilir ve aşırı akım elemanı gecikme süresi dolduğunda görüntülenir.
Toprak akımı IEp ÖLÇ. Karakteristiği faz akımların kullanımından bağımsız Karakteristiğinden seçilebilir.
Başlatma eşiğinin elemanları Ip (Faz) ve IEp (toprak akımı) ve ilgili zaman çarpanları ayrı ayrı bireysel
ayarlanabilir.
Bırakma Davranışı
ANSI ve IEC eğrileri için; bir kademenin bırakmasının, eşik değerinin altına düşmesinden hemen sonra veya
disk benzetimi ile birlikte olması belirlenebilir. Burada; “Hemen sonra”, başlatma değerinin yaklaşık % 95’inin
altına düşer düşmez başlatmanın bırakması anlamına gelir. Yeni bir başlatma için, süre ölçer tekrar sıfırdan
sayar.
benzetilir. Disk öykünümü için; bırakma süreci, arıza akımının kesilmesinden sonra başlar. Bırakma süreci,
başlatma değerinin % 90 düştüğünde başlar. Bırakma sonrası, (% 95 ile % 90 röle elemanındaki akım
başlatma değerinin) arasında ise,ne açma ne de bırakma yönünde disk hareketi benzetilmez, yani eleman
eylemsiz konumdadır.
Disk benzetimi, ters zamanlı aşırı akım röle elemanlarının kaynağa doğru olan klasik elektromekanik aşırı akım
röleleriyle koordinasyonu gerekiyorsa yararlıdır.
103
Fonksiyonlar
Kullanıcı Tanımlı Eğriler
Kullanıcı tanımlı eğriler kullanıldığında; akım-zaman karakteristik eğrisi, nokta nokta tanımlanabilir. 20’ye kadar
değer çifti (akım-zaman) girilebilir. Bu değerlerle; röle elemanı, doğrusal ara değerleme yöntemiyle yaklaşık bir
karakteristik oluşturur.
Kullanıcı tanımlı akım-zaman eğrileri kullanıldığında, istenirse bırakma eğrisi de tanımlanabilir. Bu, ters zamanlı
aşırı akım röle elemanlarının kaynağa doğru olan klasik elektromekanik aşırı akım röleleriyle koordinasyonu
gerekiyorsa yararlıdır. Eğer kullanıcı tanımlı bir bırakma karakteristiği kullanılmıyorsa; akım röle elemanının
başlatma değerinin yaklaşık % 95 ’inin altına düştüğünde, röle elemanı hemen bırakır. Yeni bir başlatmada
zaman tekrar baştan başlar.
Aşağıdaki şekilde, aşırı akım koruma elemanı Ip yönlü ters zamanlı aşırı akım korumanın faz elemanlarının
mantık diyagramı gösterilmektedir.
Şekil 2-26
104
Yönlü zamanlı aşırı akım korumasının mantık şeması; Ip-Yönlü röle elemanı
Fonksiyonlar
2.3.5
Sigorta Arızası İzleme (SAİ) ile etkileşimi
Gerilim trafosunun sekonder sistemindeki bir kısa devre, kopuk kablo veya gerilim trafosu sigortasının
başlatmasından kaynaklanan ölçme gerilimi arızası yalancı açmaya neden olabilir. Bir veya iki kutupta ölçme
gerilimi arızası tespit edilir ve yönlü zamanlı aşırı akım elemanları (RMZ Faz ve RMZ Toprak) bloklanabilir
(mantık diyagramlarına bakın). Böyle bir durumda, düşük gerilim koruma, hassas toprak arıza tespiti ve
senkronizasyon bloklanır.
2.3.6
Dinamik soğuk yük başlatma özelliği ile; dinamik soğuk yük başlatma koşulları beklendiğinde (yani uzun süreli
gerilim kesintisi sonrası), yönlü aşırı akım röle elemanlarının başlatma değerlerini dinamik olarak artırmak
mümkündür. Başlatma ayarlarının dinamik olarak artırılması sayesinde, normal başlatma ayarlarına dinamik
soğuk yük kapasitesini hesaba katmak gerekmez.
Dinamik soğuk yük başlatma değer ayarları, bütün kademeler için ortaktır ve Bölüm 2.4 ’de açıklanacaktır.
Alternatif başlatma eşiklerinin kendileri, her bir yönlü ve yönsüz zamanlı aşırı akım kademe için, ayrı ayrı
bireysel ayarlanabilir.
2.3.7
Demeraj Tutuculuğu
7SJ62/64, bir dahili demeraj tutuculuğu fonksiyonuna sahiptir. Bu fonksiyon, röle elemanlarının dışında bütün
yönlü ve yönsüz aşırı akım rölenin I>– veya Ip–elemanlarını ( I>>değil) „normal“ açmalarını engeller. Örneğin
bir trafo enerjilendiğinde; akım seviyeleri, cihazın aşırı akım elemanlarının normal başlatma ayarlarını aşabilir.
Eğer demeraj koşulları tespit edilmişse, cihaz içerisinde aşırı akım elemanlarının açmasını kilitleyen özel
demeraj mesajları yaratılır. Eğer açma zamanı dolduğunda hala demeraj koşulları sürüyorsa; ilgili bir mesaj
görüntülenir („....giriş zamanı doldu“) ve kaydedilir, ancak aşırı akım açması kilitlenir (bu konu hakkında yeterli
bilgi “Demeraj tutuculuğu” bölüm 2.2’de).
2.3.8
Yön Tespiti
Faz yönlü eleman ve toprak yönlü eleman için arıza yönü tespiti bağımsız olarak gerçekleştirilir.
Temel olarak yön tespiti, arıza akımı ile bir referans gerilim arasındaki faz açısı belirlenerek gerçekleştirilir.
Yönlü Ölçme Yöntemi
Faz yönlü eleman için, ilgili faz arıza akımı ile arızasız faz-faz gerilim referans olarak kullanılır. Referans gerilim
çeviricisi, eğer kısa-devre arıza gerilimi tamamen yıkılmışsa bile bir kesin ve doğru yön tespitine izin verir. FazToprak-gerilimlerin bağlantısında zincirlenen gerilimler hesaplanır. İki zincirlenen gerilimlerin bağlantısında ve
UE üçüncü zincirlenmiş gerilimde hesaplanır.
3-fazlı bir kısa devre arızasında; eğer gerilim büyüklüğü yön tespiti için yeterli değilse arabellekte depolanmış
gerilimlere başvurulur ve bu şekilde yine kesin ve doğru bir yön tespitini sağar. Eğer gerilim büyüklüğü yön
tespiti için mevcut ve yeterli değilse, kayıt süresi (2 s) dolması sonrası tespit edilen yön tutulur. Eğer gerilim
arabellekte mevcut değil ise, bir arıza üzerine kapamada; röle elemanı, arıza yönünü dikkate almaksızın açma
yapacaktır. Diğer durumların hepsinde, yön tespiti için yeterli gerilim büyüklüğü sağlanmaktadır.
105
Fonksiyonlar
Her bir yönlü toprak elemanı için iki yön tespiti olanağı mevcuttur:
Sıfır Bileşen Sistem veya Toprak Büyüklükleri ile Yön Tespiti
Yönlü toprak arıza elemanları için, yön tespiti sıfır bileşen sistemi büyüklükleri mukayese edilerek yapılabilir.
IE akımı, rezidüel akım yoluna bağlı bir akım trafosundan elde edilebilir veya cihaz tarafından üç faz akımların
toplamından hesaplanabilir. V0 gerilimi, cihaz tarafından üç faz-toprak gerilimlerden hesaplanabilir veya 3V0
gerilimi, gerilim trafosunun açık-üçgen bağlı sekonder sargılarından doğrudan ölçülebilir. Eğer referans gerilim
bağlanmış ise, Gerilim yolunda rezidüel gerilim UE referans gerilim olarak alınır. Aksi takdirde röle sıfır bileşen
gerilimi 3 á U0 referans gerilim olarak faz gerilimlerin toplamından heaplar. Gerilim UE veya 3 · U0 yön tespiti iin
yetersiz ise, o zaman yön belirsizdir. Yönlü toprak elemanları bir açma sinyali başlatmayacaktır. Sadece iki
akım trafosunun kullanılması veya akım trafolarının açık üçgen bağlanması durumlarında; I0 akımı artık
belirlenemeyeceğinden yönlü toprak elemanı bu durumlarda işlevsizdir. Sonuncu durum yalnızca
topraklanmamış sebekelerde mümkündür.
Negatif Bileşen Sistemi ile Yön Tespiti
Burada negatif bileşen sistem akımı ve referans gerilimi olarak negatif bileşen gerilimi yön tespiti için kullanılır.
Eğer sıfır bilesen sistemi, örneğin bir paralel hat tarafındanın etkilenirse veya sıfır bileşen gerilim elverişsizs
sıfır bileşen empedans dolaysıyla çok küçülür ise, bu yönlü toprak elemanı için yararlıdır. Negatif bileşen sistem
değerleri tek tek gerilimlerden veya akımlardan hesaplanır. Sıfır bileşenler büyüklüklerin aynı seviyede olacak
şekilde burada yön tespiti ancak bunun için gerekli büyüklüklerin bir minimum eşiğinin aşmasıyla uygulanır,
aksi halde yön belirsizdir.
Yön tespiti için çapraz polarizasyonlu gerilimler
Faz yönlü elemanın yön tespiti çapraz polarizasyonlu bir gerilim vasıtasıyla tespit edilir. Bir faz-toprak
arızasında, çapraz polarizasyonlu gerilim (referans gerilimi) arıza gerilimleri ile 90° faz dışıdır (Şekil 2-27'ya
bakın). Faz-faz arızalarda, çapraz polarizasyonlu gerilimler (referans gerilimler) ile arıza gerilimleri arasındaki
açı, arıza gerilimlerinin çökme derecesine bağlı olarak, 90° (uzak arıza) ve 60° (lokal arıza) olabilir.
Şekil 2-27
Yön tespiti için çapraz polarizasyonlu gerilimler
Yön tespiti için en yüksek akımı taşıyan faz seçilir. Eşit akım seviyelerinde, daha küçük rakamlı faz seçilir
(IL1 önce IL2 önce IL3). Aşağıdaki tablo ’da, değişik kısa-devre arıza tipleri için, arıza yönünün tespitinde
kullanılan gerilim ve akım ölçme birimleri görülmektedir.
106
Fonksiyonlar
Tablo 2-7
Bir Faz Elemanında Arıza Yönünün Tespiti için Gerilim ve Akım Değerleri
Başlatma
seçilen akım
atanmış gerilim
L1
IL1
UL2 - UL3
L2
IL2
UL3 - UL1
L3
IL3
UL1 - UL2
L1, L2 ile IL1>IL2
IL1
UL2 - UL3
L1, L2 ile IL1=IL2
IL1
UL2 - UL3
L1, L2 ile IL1<IL2
IL2
UL3 - UL1
L2, L3 ile IL2>IL3
IL2
UL3 - UL1
L2, L3 ile IL2=IL3
IL2
UL3 - UL1
L2, L3 ile IL2<IL3
IL3
UL1 - UL2
L3, L1 ile IL3>IL1
IL3
UL1 - UL2
L3, L1 ile IL3=IL1
IL1
UL2 - UL3
L3, L1 ile IL3<IL1
IL1
UL2 - UL3
L1, L2, L3 ile IL1>(IL2, IL3)
IL1
UL2 - UL3
IL2
UL3 - UL1
IL3
UL1 - UL2
Yönlü faz elemanlarının yön tespiti
Daha önce belirtildiği gibi, yön tespiti arıza akımı ile referans gerilimi arasındaki faz açısının belirlenmesiyle
gerçekleştirilir. Farklı şebeke koşulları ve uygulamaları karşılamak üzere, referans gerilimi bir ayarlanabilinir açı
kadar döndürülebilir. Bu yolla, döndürülen referans gerilimin vektörü, yön tespiti için mümkün olan en iyi sonucu
sağlamak üzere, arıza akımının vektörüne yakın şekilde ayarlanabilir. Şekil 2-28 faz yönlü eleman ile ilgili tek
fazlı toprak arızasının L1faz daki bağlantıyı görüntüler. Kısa-devre akımı IkL1 kısa-devre gerilme kısa-devre
açısına φk aceledir. Referans gerilim, bu durumda UL2L3 ölçme birimi faz için L1, azar değerine 1519 DÖNÜŞ
AÇISI döndürülür, pozitif ibrenin ters yönüne. Burada, görüntülenen durumda döndürülmeyi +45° dereceye
açar.
Şekil 2-28
Referans gerilimin döndürülmesi, yönlü faz elemanı
107
Fonksiyonlar
Döndürülmüş refereans gerilimi ileri- ve geri şebeke bölümünü tanımlar, Şekil 2-29'a bakın. İleri şebeke
bölümü, çevre olarak ±86° derece dönülmüş referans gerilim Uref,dön oluşuyor. Kısa-devre akımın vektörü bu
çevre içerisinde bulunuyorsa, o zaman cihaz ileri yönü tespit eder. Yansıtılan alanda, cihaz ters yönü tespit
eder. Ara alanda, yön sonucu belirsizdir.
Şekil 2-29
Yönlü fonksiyonların ileri karakteristiği, yönlü faz elemanı
Toprak Değerleri ile Yönlü Toprak Elemanının Yön Tespiti
Şekil 2-30 referans gerilimin işlemlerini yönlü toprak elemanı için görüntüler, aynı şekilde bir tek fazlı toprak
arıza ile faz L1`de. Referans gerilimi olarak arızasız gerilimle çalışan yönlü faz elemanlarının aksine, yönlü
toprak elemanı için arıza geriliminin kendisi referans gerilimidir. Gerilim trafolarının bağlantısına göre, gerilim
3U0 (şekil 2-30 `da görüldiği gibi) veya UE`dir. Kısa-devre akımı -3I0 180° derece kısa-devre akımına doğru IkL1
faz taşınılmıştırabilir ve kısa-devre gerilim 3U0 kısa-devre açının φk aceledir. Referans gerilim, 1619 DÖNÜŞ
AÇISI ayar değerine döndürülür. Burada, görüntülenen durumda döndürülmeyi -45° dereceye açar.
Şekil 2-30
Referans gerilimin dödürülmesi, sıfır bileşen değerleri ile yönlü toprak elemanı
İleri şebeke bölümü aynı şekilde, çevre olarak ±86° derece dönülmüş referans gerilim Uref,dön.`den oluşuyor.
Kısa-devre akımının vektörü -3I0 (veya IE) bu bölümde bulunuyorsa, cihaz bu durumda ileri yönü tespit eder.
108
Fonksiyonlar
Negatif Bileşen Değerleri ile Yönlü Toprak Elemanının Yön Tespiti
Şekil 2-31 negatif bileşen değerlerinin, referans gerilimin işlemlerini yönlü toprak elemanı için görüntüler, bir tek
fazlı toprak arıza ile faz L1ì kullanarak. Kısa-devre akımının görüntüsü bulunan, sıfır bileşen akımının yön
tespiti için, referans gerilim olarak negatif bileşen gerilim kullanılır. Kısa-devre akımı -3I2 180° derece kısadevre akımına doğru IkL1 faz taşınılabilir şelilde ve kısa-devre gerilim 3U2 kısa-devre açının φk aceledir.
Referans gerilim, 1619 DÖNÜŞ AÇISI ayar değerine döndürülür. Burada, görüntülenen durumda
döndürülmeyi -45° dereceyi açar.
Şekil 2-31
Referans gerilimin dödürülmesi, negatif bileşen değerleri ile yönlü toprak elemanı
İleri şebeke bölümü, çevre olarak ±86° derece dönülmüş referans gerilim Uref,dön.`den oluşuyor. Negatif sistem
akımın vektörü -3I2 bu bölümde ise, bu durumda cihaz ileri yönü tespit eder.
2.3.9
Çift Taraftan Beslenen Hatlar için Ters Kilitleme
Uygulama Örneği
Yönlü aşırı akım korumanın yönlülük özelliği, kullanıcının çift uçtan beslenen I> röle elemanını kullanan
hatlarda da ters bloklama uygulamasına imkan tanır. Arızalı bir hat bölümünü (örn., ring bölümlerinde) yüksek
hızda seçici olarak izole etmek üzere tasarlanmıştır. Bu tertip, koruyucu röleler arasındaki mesafe çok büyük
olmadığında ve yardımcı bir gerilim çevrimi üzerinden sinyal aktarımı için pilot kablolar mevcut olduğunda
mümkündür.
Her bir hat için, her iki yönde de sinyal iletimini sağlamak için ayrı bir veri iletim kanalına gerek duyulur. Bu sinyal
iletim kanalları, kilitleme sinyallerini hattın diğer ucuna iletir. Lokal şebeke içerisinde kilitlemede, aynı bölüm
“Ters Kilitlemeli Bara Koruma” yönsüz aşırı akım koruma için gibi, ihtiyaç duyulur, (bölüm 2.2`de) belirtilmiş.
Bir hat arızası sırasında, arızayı ileri yönde (hat yönünde) gören I>– aşırı akım elemanı, ters yöndeki (I>, Ip)
yönsüz aşırı akım elemanlarının yüksek hızlı çalışmalarını kilitler (Şekik 2-32). Ayrıca, arıza yönüne ilişkin bir
mesaj üretilir ve ters yönde bulunan rölelere gönderilir. „İleri yön“–sinyalleri, akım kademesi aşımında yönlü
I>–aşırı akım elemanının ve daha sonrasında yön tespitinde gönderilir ve geride kalan röleye aktarılır.
Ters yönde bir arıza sırasında, arızayı geri yönde (bara yönünde) gören aşırı akım elemanı I>–, hattın karşı
ucundaki yönsüz aşırı akım elemanının (I>, Ip) yüksek hızlı çalışmasının kilitler. Kilitlenecek olan yönsüz
eleman, ayrı bir istasyonda bulunduğu için kilitleme pilot kablo üzerinden gerçekleştirilir. Ayrıca, arıza yönüne
ilişkin bir mesaj üretilir ve hattın karşı ucunda bulunan röleye gönderilir.
109
Fonksiyonlar
Şekil 2-32
Yönlü Elemanlar Kullanılarak Ters Kilitleme Tertibi
Yönlü aşırı akım elemanları, ters kilitleme tertibinde yönlü aşırı akım röleleri için zaman gecikmeli artçı koruma
sağlamak üzere birbirleriyle koordinasyonu yapılmalıdır.
Aşağdaki şekil ’de, arıza yönü sinyallerinin üretilmesi için mantık şeması görülmektedir.
Şekil 2-33
110
Arıza Yönü Sinyallerinin Üretilmesi için Mantık şeması
Fonksiyonlar
2.3.10
Ayar Notları
Genel
DIGSI’te; yönlü zamanlı aşırı akım koruma seçildiğinde, birden fazla sekmelerini içeren bir diyalog kutusu açılır
ve buradan ilgili ayarlar ayrı ayrı değiştirilebilir. Koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi göre 115 DMT/IDMT
YÖN.F ve 116 DMT/IDMT YÖN.F no’lu adreslerde, önceden belirlenmiş işlev kapsamında az çok birden fazla
ayar sayfaları görünür.
DMT/IDMT YÖN.F veya. DMT/IDMT YÖN.F = Sabit Zaman seçiminde, burada sadece sabit zamanlı aşırı
akımın ayarları erişir. ZAAE IEC veya ZAAE ANSI ayrıca ters zamanlı eğriler mevcuttur. Bütün bindirilmiş
yönlü yüksek-akım kademeleri I>> ve I> veya IE>> ve IE> bu durmda geçerlidirler.
Adres 1501 YÖNLÜ FAZ AA.’de, yönlü faz aşırı akım koruma açılabilir (ON) veya kapatılabilir (OFF).
Başlatma değerleri, gecikme süreleri ve karakteristikler faz koruma ve toprak koruma için ayrı ayrı ayarlanabilir.
Bu şekilde, çoğu zaman toprak arızaları için ayrı, kısa sürelerle ve hassas ayarlarla kademele, mümkün.
Böylece 1601 YÖNLÜ TOPRAK AA nolu adresde, yönlü toprak elemanı, bağımsız bir şekilde aşırı akım
korumanın faz elemanlarından ON- veya OFF olarak anahtarlanabilir.
Ayar 613 (I)DMT T ile: ölçülmüş değerler IE veya üç faz akımlardan hesaplanan değerlerle 3I0 ile
çalışabilinir. Ancak; duyarlı toprak akım girşi özelliğine sahip röleler, genellikle faz akımlarının toplamından
hesaplanan değer 3I0 ile çalışırlar.
Fonksiyon yön yönelimi 201 AT Yıldız Nokt. ayarızla etkinleşir (böl. 2.1.3è bakın).
Ölçme Yöntemleri
Kademelerin ayar sayfalarında, ilgili kademenin hangi karşılaştırma değeri ile çalışacağını, ayarlanır.
•
Temel Harmonik Ölçümü (Standart yöntem):
Ölçme tekniği, akımın tarama değerlerini işler ve temel titreşim değerlendirilmesi için sayısal süzgeçlerle
filtreler. Bu durumda üst titreşimler ve geçici akım sivrileri dikkate alınmadan kalabilir.
• Gerçek Etkin Değer (rms) Ölçümü
Akım değeri, efektif değerin tanım formülü tanımlarından tarama değerlernden belirtilir. Eğer fonksiyon üst
titreşimler dolaysıyla dikkate alınmak zorundaysa, bu ölçme tekniği hep seçilmelidir (örneğin kapasitör
sıralarında).
Karşılaştırma değerlerinin türleri aşağıdaki adreslerde ayarlanabilir:
I>>-eleman
1520 I>> ÖLÇÜMÜ`nolu adres
I>-eleman
Adres 1521 I> ÖLÇÜMÜ
Ip-eleman
Adres 1522 Ip ÖLÇÜMÜ
IE>>-eleman
Adres 1620 IE>> ÖLÇÜMÜ
IE>-eleman
Adres 1621 IE>> ÖLÇÜMÜ
IEp-eleman
Adres 1622 IEp ÖLÇÜMÜ
111
Fonksiyonlar
Yön karekteristiği
Yön karakteristiği, yani bölümlerin polaritesi „İleri yön“ ve „Geri yön“ faz ölçme birimleri için 1519 DÖNÜŞ
AÇISI nolu adresinde ve toprak yönlü elemanı için 1619 DÖNÜŞ AÇISI nolu adreste ayarlanır. Kısa-devre
açısı genelde 30° den 60° dereceye kadar moment açısı sınırlarında bulunuyor. Bu da çoğunlukla, faz yönlü
elemanlar için +45°'lik ve toprak yönlü elemanlar için -45°'lik varsayılan ayarlar, güvenli bir yön sonucu garanti
ettiğinden, referans gerilimin ayarlanması için idame ettirilebileceği anlamına gelir.
Asağıda, yinede özel kullanım için bir kaç programlama ayarları sunulur (Tablo 2-8). Aşağıdakiler
gözlemlenmelidir: Faz ölçme birimlerinde referans gerilim (arızasız gerilim) faz-toprak-arıza için kısa-dever
gerilimin üzerinde dik durur. Bu sebeple döndürme açının ayarı (bölüm 2.3.8`bakın):
Döndürme açısı Ref.ger. = 90 - φk
Faz yönlü eleman (LE-arıza)
Toprak ölçme biriminde, referans gerilimin kendisi kısa-devre gerilimidir. Böylece döndürme açının ayarı:
Döndürme açısı Ref.ger. = -φk
Toprak yönlü eleman (LE-arıza)
Ayrıca faz ölçme birimleri için dikate alınmalıdırki, faz-faz-arızaları esnasında,arızalı gerilimin yıkılışına bağlı
referans gerilimi 0°derece (uzak arıza) ve 30° derece (yakın arıza) arasanda döndürülebilir. Bu, 15° derece orta
değere kadar, dikkate alınabilir:
Döndürme açısı Ref.ger. = 90 - φk -15°
Tablo 2-8
Ayar örnekleri
Uygulama
1)
2)
Faz yönlü eleman (LL-arıza).
φk tip.
Ayar
Ayar
Yönlü Faz Elemanı
Yönlü Toprak Elemanı
1519 DÖNÜŞ AÇISI
1619 DÖNÜŞ AÇISI
60°
Bölüm 30°...0°
→ 15°
–60°
30°
Bölüm 60°...30°
→ 45°
–30°
30°
Bölüm 60°...30°
→ 45°
–30°
Teçhizat akımının yönü
Bunların kablo oldukları varsayımı ile
Versiyon V4.60'tan önce, yön karakteristiği yalnızca üç ayrı konumda ayarlanabilmekteydi. Eski parametreler
1515 ve 1615'e uygun ayarlar aşağıda gösterilmiştir:
112
Fonksiyonlar
V4.60 kadar
V4.60` dan itibaren
Adr. 1515 / 1615
Faz ölçme birimleri Adr. 1519
1)
Endüktif (135°)
1)
45°
1)
Toprak ölçe birimi Adr. 1619
–45°1)
Rezistif (90°)
90°
0°
Kapasitif (45°)
135°
45°
Varsayılan Ayar
Yön yönelimi
Yönlü aşırı akım koruma, genellikle korunan nesnenin (hat, trafo) yönünde çalışır. Eğer cihaz, Ek ’te verilen
devre şemalarının birine göre doğru olarak bağlanmışsa; bu, „ileri“ yöndür.
Yön yönelimi her bir kademe için ayrı ayrı ayarlanabilir:
Adres 1523 I>> Yönü
Adres 1524 I> Yönü
Adres 1525 Ip Yönü
Adres 1623 IE>> Yönü
Adres 1624 IE> Yönü
Adres 1625 IEp Yönü
Uyarı
Başlatmada, I>-elemanının veya IE>-elemanının faz ilgili yön sınyalleri „ileri“ veya „geri“ görünür (Bidiriler 2628
den 2636 kadar).
I>>-elemanın, IE>>-elemanın ve Ip-Stufe elemanın başlatmaları, yön bildirisi olamadan ayarlanmış yön
bölümünde gerçekleşir.
Yönlü Toprak Elemanı için Yön Tespiti Miktar Seçimi
1617 POLARİZASYON ayarı ile seçilebilir, toprak ölçme biriminde yön tespiti sıfır bileşen sisteminden veya
toprak değerleri (VN ve IN ile) veya negatif bileşen sistem değerlerinden (U2 ve I2 ile) ile yapılacağını.
İlk tanımlanan imkan, tercih edilen ayar, sonuncu tanımlanan imkan ancak şu durumda seçilir: eğer sıfır bileşen
gerilimi uygun olmayan sıfır bileleşen empedansı yüzünden çok küçük olursa veya sıfır bileşen sistemi paralel
bir hat tarfından etkin olursa.
Yönlü Yüksek Ayarlı Eleman I>> Yönlü (Faz)
Yüksek akım elemanının başlatma ve gecikmesi sırasıyla, I>> 1502 ve T I>>, 1503 no’lu adreslerinde
ayarlanır. Aşırı akım elemanının başlatma ve gecikme ayarları için, Altbölüm ’de yönsüz aşırı akım elemanının
başlatma ve gecikmesinin ayarı için uygulanan aynı hususlar geçerlidir. 2.2.11.
1503 no’lu adreste ayarlanan gecikme, aşırı akım elemanının doğal başlatma süresine eklenir. Zamanlı Aşırı
Akım Toprak Koruma elemanının gecikmesi, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, aşırı akım koruma elemanı
başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer yönlü I>>–eleman hiç istenmiyorsa;
başlatma değeri I>> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu elemanın başlatma alması, bir mesaj üretmesi ve açma
yapması önlenmiş olur.
113
Fonksiyonlar
Yönlü Yüksek Ayarlı Eleman IE>> yönlü (Toprak)
Yüksek akım IE>> elemanının başlatması ve gecikmesi 1602 T IE>>, 1603 no’lu adresinde ayarlanır.
Başlatma değeri, öngörülen maksimum yük akımının üzerinde ayarlanmalıdır.
Ayarlanan gecikme, Zamanlı Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının doğal başlatma süresine eklenir. Zamanlı
Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının gecikmesi, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, aşırı akım koruma elemanı
başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer yönlü IE>>–eleman hiç istenmiyorsa;
başlatma değeri IE>> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu elemanın başlatma alması, bir mesaj üretmesi ve açma
Yönlü Aşırı Akım Elemanı I> Yönlü (Faz)
Aşırı akım elemanının başlatma değeri 1504 I> no’lu adresinde ayarlanır. Başlatma değeri, öngörülen
maksimum yük akımının üzerinde ayarlanmalıdır. Aşrı akım elemanı sadece bir kısa-devre koruması olarak
tasarımlandığı için, aşırı yükten başlatma almamalıdır. Bu sebeple; beklenen (aşırı) yükün, hat koruması için
% 20 üzerinde ve trafo ve motor koruması içinse % 40 üzerinde bir ayar önerilir.
Eğer 7SJ62/64 rölesi, yüksek demeraj akımlarının olduğu güç trafolarını ya da motorları korumak için
kullanılacaksa; aşırı akım I> elemanının yanlış açma yapmasını önlemek için demeraj tutuculuğu özelliği
kullanılabilir. Demeraj girme tutuculuğu özelliği için biçimlendirme verileri, (Altbölüm ’ye bakın).
Aşırı akım elemanın gecikmesi (ayar 1505 T I>) no’lu adresinde sistem koordinasyonuna göre ayarlanır.
Yönlü elemanın gecikmesi, artçı koruma olarak kullanılacak olan ilgili yönsüz elemanın gecikmesinden daha
kısa ayarlanır. (Adres 1205), çünkü yönsüz eleman yönlü yedek elemanın üzerine bindirilmiş durumdadır. Bu
yönlü başlatmalar için, sistem koordinasyonundan oluşuyor.
Tek bir kaynaktan beslenen paralel bağlı trafolar (“Uygulamalar” a bakın) için; trafoların yük tarafında bulunan
yönlü korumaların gecikmesi T I> istenirse sıfıra ayarlanabilir.
Ayarlanan gecikme, Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının doğal başlatma süresine eklenir. Zamanlı Aşırı
başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer yönlü I>–eleman hiç istenmiyorsa;
başlatma değeri I> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu elemanın başlatma alması, bir mesaj üretmesi ve açma
Yönlü Röle Elemanı IE> yönlü (Toprak)
1604 IE> röle elemanının başlatma değeri, beklenen minimum toprak arıza akımının altında ayarlanmalıdır.
kullanılacaksa; aşırı akım IE> elemanının yanlış açma yapmasını önlemek için demeraj tutuculuğu özelliği
kullanılabilir. Demeraj tutuculuğu özelliği için biçimlendirme verileri (Altbölüm ’ye bakın).
Zamanlı Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının gecikmesi, (Parametre 1605 T IE>) adresinde -sistem
koordinasyonu gereklerine göre yönlü başlatma için- ayarlanır.
Ayarlanan gecikme, Aşırı Akım Toprak Koruma elemanının doğal başlatma süresine eklenir. Zamanlı Aşırı
başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer yönlü IE>–eleman hiç istenmiyorsa;
başlatma değeri IE> ∞’a ayarlanır. Böylelikle bu elemanın başlatma alması, bir mesaj üretmesi ve açma
Başlatma stabilizasyonu (Acil AA yönlü)
Başlatmalar, 1518 67 T BIRAKMA veya 1618 67N T BIRAKMA adresleri altına yapılandırılabilen bırakma
süreleri üzerinden de stabilize edilebilirler.
114
Fonksiyonlar
Yönlü elemanı Ip IEC veya ANSI–Eğrileriyle (Aşırı akım faz)
Koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1) 115 DMT/IDMT YÖN.F = ZAAE IEC
no’lu adreste veya ZAAE ANSI olarak seçilmişse, ancak o zaman ters zaman karakteristikleri parametrelerine
erişilebilir.
kullanılacaksa; aşırı akım Ip elemanının yanlış açma yapmasını önlemek için demeraj tutuculuğu özelliği
kullanılabilir. Demeraj tutuculuğu özelliği için biçimlendirme verileri, (Altbölüm ’ye bakın)
Aşırı Akım Koruma röle elemanının başlatması, Aşırı Akım Koruma elemanının başlatma değerinin % 110’una
eşit ve üzerindeki akımlarda olur. %100 ile % 110’u arasındaki akımlar için başlatma olabilir veya olmayabilir.
Ters zaman aşırı akım röle elemanının başlatması, 1507 Ip no’lu adresinde ayarlanır. Başlatma değeri,
öngörülen maksimum yük akımının üzerinde ayarlanmalıdır. Ters zaman aşırı akım elemanı sadece bir kısadevre koruması olarak tasarımlandığı için, aşırı yükten başlatma almamalıdır.
İlgili zaman çarpan ayarı, bir IEC–Eğrisi seçildiğinde, 1508 T Ip no’lu adresinde ve bir ANSI–Eğrisi
seçildiğinde 1509 no’lu adresinde Zm Çarpanı: ZÇ erişir. Bu gecikme, sistem koordinasyonu gereklerine
göre ayarlanır.
Zaman çarpanı, ’a ayarlanabilir. Bu durumda, aşırı akım koruma elemanı başlatma alacak ve bir mesaj
üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer yönlü Ip–elemanı hiç istenmiyorsa, koruma fonksiyonlarının
biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1) 115 DMT/IDMT YÖN.F = Sabit Zaman no’lu adreste, olarak
ayarlanmalıdır.
115 DMT/IDMT YÖN.F = ZAAE IEC no’lu adresi olarak seçilmişse; 1511 IEC EĞRİSİ no’lu adresinde,
istenilen IEC–Eğrisi (Normal Ters, Çok Ters, Aşırı Ters veya Uzun Ters) seçilebilir. Eğer 115
DMT/IDMT YÖN.F = ZAAE ANSI no’lu olarak seçilmişse, 1512 no’lu adresinde, ANSI EĞRİSİ istenilen
ANSI–Eğrisi (Çok Ters, Normal Ters, Kısa Ters, Uzun Ters, Orta Ters, Aşırı Ters veya Sabit
Ters) seçilebilir.
Yönlü Eleman IEp IEC veya ANSI Eğrilerinde (AAK Toprak)
Koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1) 116 DMT/IDMT YÖN.F = ZAAE IEC
no’lu adres olarak seçilmişse, ancak o zaman ters zaman karakteristikleri parametrelerine erişilebilir. 1611 IEC
EĞRİSİ no’lu adreste istenilen IEC–Eğrisi (Normal Ters, Çok Ters, Aşırı Ters veya Uzun Ters)
seçilebilir. Eğer 116 DMT/IDMT YÖN.F = ZAAE ANSI no’lu olarak seçilmişse, 1612no’lu adresinde, ANSI
EĞRİSİ istenilen ANSI–Eğrisi (Çok Ters, Normal Ters, Kısa Ters, Uzun Ters, Orta Ters, Aşırı
Ters veya Sabit Ters) seçilebilir.
kullanılacaksa; aşırı akım IEp ÖLÇ. elemanının yanlış açma yapmasını önlemek için demeraj tutuculuğu
özelliği kullanılabilir. Demeraj tutuculuğu özelliği için biçimlendirme verileri, (Altbölüm ’ye bakın).
başlatma değerinin IEp ÖLÇ. % 110’una eşit ve üzerindeki akımlarda olur. %100 ile % 110’u arasındaki
akımlar için başlatma olabilir veya olmayabilir. Eğer 1610 IEp YÖN. RESET no’lu adreste, Disk
Emilasyonu seçilirse, bırakma eğrisine uygun yönsüz aşırı akım korumasında olduğu gibi, altbölüme bakın
2.2 bırakma olur.
Akım değeri 1607 IEp ÖLÇ. no’lu adresinde ayarlanır. Başlatma değeri, öngörülen minimum yük akımının
üzerinde ayarlanmalıdır.
İlgili zaman çarpan ayarı, bir IEC-Eğrisi seçildiğinde, 1608 T IEp no’lu adresinde ve bir ANSI-Eğrisi 1609 no’lu
adresinde Zm Çarpanı: ZÇ erişir. Bu, yönlü başlatma için sistem koordinasyonu gereklerine göre ayarlanır,
Topraklı sistemlerdeki toprak akımlar için çoğu zaman kısa gecikme zamanlar olduğu için, ayrı koordinasyon
planına gerek var.
115
Fonksiyonlar
Zaman çarpanı, ∞ ayarlanabilir. Bu durumda, aşırı akım koruma elemanı başlatma alacak ve bir mesaj
üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer yönlü IEp–elemanı hiç istenmiyorsa, koruma fonksiyonlarının
biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1) no’lu adres 116 DMT/IDMT YÖN.F = Sabit Zamanolarak
ayarlanmalıdır.
Kullanıcı tanımlı karakteristik Eğrileri (AAK Faz ve Toprak)
Eğer kullanıcı tanımlı Eğri seçeneğinin biçimlendirilmesi sırasında (115 veya 116 = Kull.Ta. Baş. veya
Kull.Ta. Reset no’lu adres) olarak ayarlanmışsa; 1530 no’lu adresinde Başlatmakatları veya 1630
ZÇ Baş. Katı aşırı akım elemanının akım-zaman karakteristik eğrisini oluşturmak için, bahsedilen adreste
maksimum 20 değer çifti (akım-zaman) girilebilir. Bu seçenek, istenilen herhangi bir eğrinin nokta-nokta girişine
imkan verir.
Eğer kullanıcı tanımlı eğri seçeneğinin biçimlendirilmesi sırasında Kull.Ta. Reset ayarlanmışsa, bundan
öte 1531 no’lu adresde Baş. çarp. T/Tp veya 1631 ResT/TepBaş.Kat ilave değer çiftleri (akım ve
bırakma zamanı) girilir.
Akım ve zaman değerleri, 1507 Ip veya 1607 IEp ÖLÇ. ve 1508 T Ip veya 1608 T IEp no’lu adreslerdeki
ayarların katları olarak girilir. Bu yüzden; bu oranların hesaplanmasını sadeleştirmek için, ilk olarak 1.00’e
ayarlanması önerilir. Bir kez ayarlar girildiğinde, 1507 veya 1607 veya/ve 1508 veya 1608 no’lu adreslerdeki
ayarlar istenirse sonra değiştirilebilir.
Fabrika çıkışında, bütün zaman deerleri ’a ayarlanmıştır. Dolayısıyla; bu eleman başlatma almış olsa bile bir
açma sinyali vermeyecektir.
Kullanıcı tanımlı bir eğriyi girerken aşağıdakileri gözlemleyin:
• Veri noktalarını, sürekli artan sırayla girin. Kullanıcının isteğine bağlı olarak 20 değer çiftinin girilmesi
yeterlidir, çoğu durumda tam net bir Karakteristik tanımlayın. Kullanılmayan değer çiftleri, zaman ve akım
değerleri için “∞” girilerek geçersiz kılınır. Değer çiftlerin açık ve kararlı bir Eğriği oluşturulduğundan emin
olun.
Akım değerlerini Tablo ’ten seçin ve bunlara karşılık gelen zaman değerlerini girin. Başlatma katların
dışındaki diğer değerler I/Ip en yakın bitişik değere yuvarlanır. Ancak bu gösterilmez.
Girilen en küçük akım değeri noktasının daha küçük akımları, açma zamanının uzamasına yol açmaz. Açma
eğrisi (bk. şekil 2-18, sağ taraf), girilen en küçük değerinden daha küçük akımlar için sabit bir açma zamanını
belirtir.
Girilen en büyük akım değer noktasından daha büyük akımlar, açma zamanının kısalmasına yol açmaz.
Açma eğrisi (bk. şekil 2-18, sağ taraf), girilen en büyük değerinden daha büyük akımlar için sabit bir açma
zamanını belirtir.
Tablo 2-9
Kullanıcı Tanımlı Açma Karakteristikleri için Tercih Edilen Standart Değerler
116
I/Ip = 8 den 20 kadar
1,00
1,50
2,00
3,50
5,00
6,50
8,00
15,00
1,06
1,56
2,25
3,75
5,25
6,75
9,00
16,00
1,13
1,63
2,50
4,00
5,50
7,00
10,00
17,00
1,19
1,69
2,75
4,25
5,75
7,25
11,00
18,00
1,25
1,75
3,00
4,50
6,00
7,50
12,00
19,00
1,31
1,81
3,25
4,75
6,25
7,75
13,00
20,00
1,38
1,88
1,44
1,94
14,00
Fonksiyonlar
Zaman ve akım değer çiftleri, bırakma eğrisini oluşturmak için 1531 Baş. çarp. T/Tp no’lu adreste girilir.
Aşağıdakiler gözlemlenmelidir:
• Girilen akım değerleri, aşağıdaki Tablo ’dan 2-9 seçilmeli ve bunlara karşılık gelen zaman değerleri
girilmelidir. Başlatma katların dışındaki diğer değerler I/Ip en yakın bitişik değere yuvarlanır. Ancak bu
gösterilmez.
Girilen en büyük akım değer noktasından daha büyük akımlar, açma zamanının kısalmasına yol açmaz.
Bırakma eğrisi (bk. şekil, 2-18sol taraf), girilen en büyük değer noktasından akım eksenine paralel yürür.
Girilen en küçük akım değer noktasından daha küçük akımlar, açma zamanının uzamasına yol açmaz.
Bırakma eğrisi (bk. şekil 2-18, sol taraf), girilen en küçük eğri noktasından akım eksenine paralel yürür.
117
Fonksiyonlar
Tablo 2-10
Kullanıcı Tanımlı Bırakma Karakteristikleri için Tercih Edilen Standart Değerler
I/Ip = 1 den 0,86
kadar
I/Ip = 0,84 den 0,67 kadar I/Ip = 0,66 den 0,38 kadar I/Ip = 0,34 den 0,00 kadar
1,00
0,93
0,84
0,75
0,66
0,53
0,34
0,16
0,99
0,92
0,83
0,73
0,64
0,50
0,31
0,13
0,98
0,91
0,81
0,72
0,63
0,47
0,28
0,09
0,97
0,90
0,80
0,70
0,61
0,44
0,25
0,06
0,96
0,89
0,78
0,69
0,59
0,41
022
0,03
0.95
0,88
0,77
0,67
0,56
0,38
0,19
0,00
0,94
0,86
Şekil 2-34
Kullanıcı Tanımlı bir Eğrinin Kullanılması
Demeraj tutuculuğu
Koruma cihazı, yüksek demeraj akımlarının beklendiği trafolara uygulandığında; 7SJ62/64 ’ün yönlü aşırı akım
kademeleri I>, Ip, IE> ve IEp ÖLÇ. ile birlikte yönsüz aşırı akım kademeleri için de demeraj tutuculuğu
fonksiyondan yararlanılabilir. Demeraj tutuculuğu seçeneği, 2201 no’lu DEMERAJ TUT. adresinde yönsüz
zamanlı aşırı akım koruma parametrelerinde) etkinleştirilir veya etkisiz kılınır. Demeraj tutuculuğu
fonksiyonunun karakteristik değerleri (Altbölüm’da 2.2.11) görülmektedir.
Elle Kapama Modu (Faz, Toprak)
Bir kesici, arızalı bir hat üzerine kapatıldığı zaman, çoğu kez bu kesicinin tekrar hızlı olarak açması istenir. Elle
kapama özelliği, kesicinin bir arıza üzerine elle kapatıldığında yönlü aşırı akım elemanından birinin zaman
gecikmeyi kaldırmak için tasarımlanmıştır. Harici kumanda anahtarından (kesici anahtarı) bir impuls ile zaman
gecikmesi köprülenebilir.Böylelikle yüksek hızlı açma sağlanır. Bu impuls, 300 ms süreyle uzaltılr. Bu amaçla,
Elle Kapama Modu 1513 E/K MODU no’lu adresi ile, aşırı akım elemanlarından birinin gecikmesi köprülenecek
veya bu özellik kullanılmayacak şekilde ayarlanabilir. Aynı şekilde; 1613 E/K MODU no’lu
MANUALCLOSEMODE adresi de toprak yolu ayarı içindir. Bu üç elemandan faz ve toprak sadece birinin
gecikmesinin köprülenmesi, elle arıza üzerine kapamada yüksek hızlı açmayı başlatmak için gerekli arıza
akımının seviyesinin denetlenmesini sağlar.
118
Fonksiyonlar
Harici Kontrol Fonksiyonu
Eğer elle kapama sinyali, bir 7SJ62/64’ten, yani rölenin dahili operatör panelinden ve bir seri arayüzü üzerinden
değil, doğrudan bir kumanda/kesici anahtarından verilmişse; yüksek hızlı açma için biçimlendirilmiş elemanın
etkin olabilmesi için, bu sinyal 7SJ62/64 ’ün bir ikili girişine aktarılmalı ve ikili giriş buna göre biçimlendirilmelidir;
(„>Elle Kapama“), çünkü E/K MODU öngörülen elemanın etkin olabilmesi için; Aktif değil demektirki,
tüm elemanların (Faz ve Toprak) elle kapama moduylada ayarlanmış açma zamanları ile çalışırlar.
Dahili Kontrol Fonksiyonu
Eğer dahili kumanda fonksiyonu kullanılıyorsa; elle kapama bilgisi, CMD_Information (KOMUT bilgisi) bloğunu
kullanan CFC (kilitleme görev-seviyesi) üzerinden yönlendirilmelidir.
Şekil 2-35
Dahili kontrol fonksiyonu kullanarak bir elle kapama sinyali üretimi için örnek
Uyarı
Bir otomatik tekrar kapama (OTK) ve kumanda fonksiyonu işbirliği için, genişletilmiş CFC-Mantığtı
gerekmektedir. Altbölüm`bakın „Açma komutu: Direk veya kumanda üzeri“ OTK ayar uyarlarında
(Bölüm 2.14.6).
Otomatik tekrar kapama (Faz) ile etkileşim
Bir kesici, arızalı bir hat I>> üzerine kapatıldığı zaman; çoğu kez bu kesicinin tekrar hızlı olarak açması istenir.
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu ile arıza hala giderilmemişse, o zaman sadece I>–elemanları veya
Ip–elemanları sıralandırılmış açma zamanları ile faaliyete geçirmeli, yani I>>–elemanları bloklanmalı. Bunun
için, 1514 I>> aktif ayarla, I>>–elemanın dahili veya harici tekrar kapama ile etkin olacağını veya
olamıyacağına bir müsaade (kilit çözme) sinyali ile, belirtilir. Ayar OTK aktifken anlamı, I>>–elemanın
sadece tekrar kapama bloklanmamışsa, müsaade (kilit çözme) edilebilir. Bu istenilmiyorsa, ayar her zaman
seçilir, sanki I>>–elemanı her zaman etkinmiş gibi, yani ayarlanmış gibi.
Otomatik tekrar kapama ile etkileşim (Toprak)
Bir kesici, arızalı bir hat IE>> üzerine kapatıldığı zaman; çoğu kez bu kesicinin tekrar hızlı olarak açması istenir.
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu ile arıza hala giderilmemişse, o zaman sadece IE>–elemanları veya
IEp–elemanları sıralandırılmış açma zamanları ile faaliyete geçirmeli, yani IE>>–elemanları bloklanmalı.
Bunun için, 1614 IE>> aktif ayarla, IE>>–elemanların dahili veya harici tekrar kapama ile etkin olacağını
veya olamıyacağına bir müsaade (kilit çözme) sinyali ile, belirtilir. OTK aktifken ayarın anlamı,
IE>>–elemanların sadece tekrar kapama bloklanmamışsa, müsaade (kilit çözme) edilebilir demektir. Bu
istenilmiyorsa, ayar her zaman seçilir, sanki IE>>–elemanların her zaman etkinmiş gibi, yani ayarlanmış gibi.
119
Fonksiyonlar
2.3.11
Ayarlar
Sonuna “A” harfi eklenmiş adresler, ancak DIGS’nin “İlave Ekran Ayarları” menüsünden değiştirilebilir.
Adres
Parametre
1501
YÖNLÜ FAZ AA
1502
I>>
1503
T I>>
1504
I>
1505
T I>
1507
Ip
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
OFF
ON
OFF
Zamanlı AA Yönlü Faz
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
2.00 A
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
10.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.10 sn
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
1.00 A
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
5.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.50 sn
1A
0.10 .. 4.00 A
1.00 A
5A
0.50 .. 20.00 A
5.00 A
1508
T Ip
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
1509
Zm Çarpanı: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: TD
1510
Ip Bırakma
Ani
Disk Emilasyonu
Disk Emilasyonu
1511
IEC EĞRİSİ
Normal Ters
Çok Ters
Aşırı Ters
Uzun Ters
Normal Ters
IEC Eğrisi
1512
ANSI EĞRİSİ
Çok Ters
Normal Ters
Kısa Ters
Uzun Ters
Orta Ters
Aşırı Ters
Sabit Ters
Çok Ters
ANSI Eğrisi
1513A
E/K MODU
I>> ani
I> ANİ
Ip ani
Aktif değil
I>> ani
Manuel Kapama Modu
1514A
I>> aktif
OTK aktifken
her zaman
her zaman
I>> aktif
1518A
67 T BIRAKMA
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
67 Bırakma Zaman
Gecikmesi
1519A
DÖNÜŞ AÇISI
-180 .. 180 °
45 °
Referans Gerilimin Dönme
Açısı
1520A
I>> ÖLÇÜMÜ
Temel
Gerçek RMS
Temel
I>> ölçümü
1521A
I> ÖLÇÜMÜ
Temel
Gerçek RMS
Temel
I> ölçümü
120
Fonksiyonlar
Adres
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
1522A
Ip ÖLÇÜMÜ
Temel
Gerçek RMS
Temel
Ip ölçümü
1523
I>> Yönü
İleri
Geri
İleri
I>> Yönü
1524
I> Yönü
İleri
Geri
İleri
I> Yönü
1525
Ip Yönü
İleri
Geri
İleri
Ip Yönü
1530
Başlatmakatları
1.00 .. 20.00 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
Başlatma Katları
1531
Baş. çarp. T/Tp
0.05 .. 0.95 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
T/Tp
1601
YÖNLÜ TOPRAK AA
OFF
ON
OFF
Zamanlı AA Yönlü Toprak
1602
IE>>
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
0.50 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
2.50 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.10 sn
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
0.20 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
1.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.50 sn
1A
0.05 .. 4.00 A
0.20 A
5A
0.25 .. 20.00 A
1.00 A
1603
T IE>>
1604
IE>
1605
T IE>
1607
IEp ÖLÇ.
1608
T IEp
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.20 sn
1609
Zm Çarpanı: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
TD Zaman Çarpanı
1610
IEp YÖN. RESET
Ani
Disk Emilasyonu
Disk Emilasyonu
1611
IEC EĞRİSİ
Normal Ters
Çok Ters
Aşırı Ters
Uzun Ters
Normal Ters
IEC Eğrisi
1612
ANSI EĞRİSİ
Çok Ters
Normal Ters
Kısa Ters
Uzun Ters
Orta Ters
Aşırı Ters
Sabit Ters
Çok Ters
ANSI Eğrisi
1613A
E/K MODU
IE>> ani
IE> ani
IEp ani
Aktif değil
IE>> ani
Manuel Kapama Modu
1614A
IE>> aktif
her zaman
OTK aktifken
her zaman
IE>> aktif
1617
POLARİZASYON
VN ve IN ile
U2 ve I2 ile
VN ve IN ile
Toprak Polarizasyonu
121
Fonksiyonlar
Adres
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklama
1618A
67N T BIRAKMA
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
67N Bırakma Zaman
Gecikmesi
1619A
DÖNÜŞ AÇISI
-180 .. 180 °
-45 °
Referans Gerilimin Dönme
Açısı
1620A
IE>> ÖLÇÜMÜ
Temel
Gerçek RMS
Temel
IE>> ölçümü
1621A
IE>> ÖLÇÜMÜ
Temel
Gerçek RMS
Temel
IE> ölçümü
1622A
IEp ÖLÇÜMÜ
Temel
Gerçek RMS
Temel
IEp ölçümü
1623
IE>> Yönü
İleri
Geri
İleri
IE>> Yönü
1624
IE> Yönü
İleri
Geri
İleri
IE> Yön
1625
Iep Yönü
İleri
Geri
İleri
IEp Yön
1630
ZÇ Baş. Katı
1.00 .. 20.00 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
Başlatma Katları
Zaman Çarpanı
1631
ResT/TepBaş.Kat
0.05 .. 0.95 I/Ip; ∞
0.01 .. 999.00 ZÇ
T/TEp
2.3.12
Bilgi Listesi
Nr.
2604
Bilgi
>Yön.AA Faz BLK
Bilgi Tipi
EM
Açıklama
>Yönlü zamanlı AA TOPRAK BLOKLAMA
2614
>Yönlü E AA BLK
EM
>Yönlü zamanlı aşırı akım FAZ BLOKLAMA
2615
>I>> YÖNLÜ BLK
EM
>I>> Yönlü BLOKLAMA
2616
>IE>> YÖNLÜ BLK
EM
>IE>> Yönlü BLOKLAMA
2621
>I> BLK
EM
>I> Yönlü BLOKLAMA
2622
>Ip YÖNLÜ BLK
EM
>Ip Yönlü BLOKLAMA
2623
>IE> YÖNLÜ BLK
EM
>IE> Yönlü BLOKLAMA
2624
>IEp YÖNLÜ BLK
EM
>IEp Yönlü BLOKLAMA
2628
Faz L1 ileri
AM
Faz L1 ileri
2629
Faz L2 ileri
AM
Faz L2 ileri
2630
Faz L3 ileri
AM
Faz L3 ileri
2632
Faz L1 geri
AM
Faz L1 geri
2633
Faz L2 geri
AM
Faz L2 geri
2634
Faz L3 geri
AM
Faz L3 geri
2635
Toprak ileri
AM
Toprak ileri
2636
Toprak geri
AM
Toprak geri
2637
I> YÖNLÜ BLKdı
AM
I> Yönlü BLOKLANDI
2642
I>> Yönlü Baş.
AM
I>> Yönlü başlatma
2646
IE>> Yönlü Baş.
AM
IE>> Yönlü başlatma
2647
I>>Yön. Z.Aşımı
AM
I>> Yönlü Zaman Aşımı
2648
IE>>Yön.Z.Aşımı
AM
IE>> Yönlü Zaman Aşımı
122
Fonksiyonlar
Nr.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklama
2649
I>> YÖNLÜ AÇMA
AM
I>> Yönlü AÇMA
2651
YÖN. Faz AA OFF
AM
Yönlü zamanlı AA FAZ OFF
2652
YÖN.FazAA BLKdı
AM
Yönlü zamanlı AA FAZ BLOKLANDI
2653
YÖN.FazAA AKTİF
AM
Yönlü zamanlı AA FAZ AKTİF
2655
IE>> YÖN. BLKdı
AM
IE>> Yönlü BLOKLANDI
2656
YÖNLÜ E AA OFF
AM
Yönlü zamanlı AA TOPRAK OFF
2657
YÖN. E AA BLKdı
AM
Yönlü zamanlı aşırıakım TOPRAK BLOKLANDI
2658
YÖN. E AA AKTİF
AM
Yönlü zamanlı aşırı akım TOPRAK AKTİF
2659
IE> YÖNLÜ BLKdı
AM
IE> Yönlü BLOKLANDI
2660
I> Yönlü Baş.
AM
I> Yönlü başlatma
2664
I> Yön. Z.Aşımı
AM
I> Yönlü Zaman Aşımı
2665
I> YÖNLÜ AÇMA
AM
I> Yönlü AÇMA
2668
IE>> YÖN. BLKdı
AM
IE>> Yönlü BLOKLANDI
2669
Ip YÖNLÜ BLKdı
AM
Ip Yönlü BLOKLANDI
2670
Ip YÖNLÜ Baş.
AM
Ip Yönlü başlatma
2674
Ip YÖN. Z.Aşımı
AM
Ip Yönlü Zaman Aşımı
2675
Ip YÖNLÜ AÇMA
AM
Ip Yönlü AÇMA
2676
IpYönlüDiskBaş.
AM
Ip Yönlü disk emilasyonu AKTİF
2677
IEp YÖNLÜ BLKdı
AM
IEp Yönlü BLOKLANDI
2679
IE>> YÖNLÜ AÇMA
AM
IE>> Yönlü AÇMA
2681
IE> Yönlü Baş.
AM
IE> Yönlü başlatma
2682
IE>Yön. Z.Aşımı
AM
IE> Yönlü Zaman Aşımı
2683
IE> YÖNLÜ AÇMA
AM
IE> Yönlü AÇMA
2684
IEp Yönlü Baş.
AM
IEp Yönlü başlatma
2685
IEp Yön.Z.Aşımı
AM
IEp Yönlü Zaman Aşımı
2686
IEp YÖNLÜ AÇMA
AM
IEp Yönlü AÇMA
2687
IEp YÖNLÜ Disk
AM
IEp Yönlü disk emilasyonu
2691
YÖNLÜ AA Baş.
AM
Yönlü zamanlı AA başlatma
2692
YÖNLÜ L1 Baş.
AM
Yönlü Zamanlı AA Faz L1 başlatma
2693
YÖNLÜ L2 Baş.
AM
2694
YÖNLÜ L3 Baş.
AM
2695
YÖNLÜ Topr Baş.
AM
Yönlü Zamanlı AA TOPRAK başlatma
2696
YÖNLÜ AA AÇMA
AM
Yönlü zamanlı AA AÇMA
123
Fonksiyonlar
2.4 Dinamik Soğuk Yük Başlatma
2.4
Dinamik soğuk yük başlatma yardımıyla, yönlü ve yönsüz zamanlı aşırı akım korumanın başlatma ve gecikme
ayarları dinamik olarak değiştirilebilir.
Uygulamalar
• Dinamik soğuk yük başlatma özelliği ile; dinamik soğuk yük başlatma koşulları beklendiğinde (yani uzun
süreli gerilim kesintisi sonrası, yönlü ve yönsüz aşırı akım röle elemanlarının başlatma değerlerini dinamik
olarak artırmak mümkündür (örneğin klima ve ısıtma sistemleri motorlar için). Bu tür başlatma koşulları göz
önünde bulundurularak, başlatma eşiklerinde bir yükselmeden kaçınılabilir.
• Başka bir kullanımda, soğuk yük başlatmayı anahtarlamak için, otomatik tekrar kapama fonksiyonunun
dahili sinyalinin mevcut olması gerekir. Bu sinyal, -otomatik tekrar kapama fonksiyonu kullanılabilir,
etkinleştirilmiş, diğer bir çevrim için kilidi çözülmüş ve hazır durumlarında- her zaman etkindir.
Ön Koşullar
Not:
Soğuk yük başlatma özelliği, 4 ayar grubu (A - D) değiştirme seçeneği ile karıştırılmamalıdır. Soğuk yük
başlatma özelliği bunlardan ek olarak mevcuttur.
Hem başlatma eşikleri hemde gecikme zamanları değiştirilebilir.
2.4.1
Açıklama
Etki
Cihazın, korunan ekipmanın enerjisinin kesik olup olmadığına karar vermesine imkan tanıyan iki yöntem
mevcuttur:
• Cihaz, ikili girişler üzerinden, kesici konumu konusunda bilgilendirilir (1702 Başlatma Koşulu = Kesici
Kontağı).
• Girilen bir akım eşiğinin altına düşülüp düşülmediği kriter olarak kullanılır (1702 Başlatma Koşulu =
Akımsız).
Eğer cihaz, yukarıda bahsedilen yöntemlerden biri ile korunan teçhizatın enerjisiz olduğunu tespit etmişse, Ke
Açma Süresi başlatılır ve bu sürenin dolmasından sonra artırılmış eşikler etkin olur.
İlave olarak; parametreler arasında anahtarlama, aşağıdaki iki sinyal ile de başlatılabilir:
• Dahili otomatik tekrar kapama fonksiyonunun “Otomatik Tekrar Kapama Hazır” sinyali ile (1702 Başlatma
Koşulu = OTK hazırno’lu adreste). Bu durumda; eğer otomatik tekrar kapama hazır ise, koruma eşikleri
ve açma zamanları değiştirilebilir. (Bölüm 2.14è bakın).
• 1702 Başlatma Koşulu no’lu parametresinin ayarına bakılmaksızın; „>SYB ETKİNL.“ (soğuk yük
başlatmayı etkinleşltirme) ikili girişi üzerinden, her zaman soğuk yük başlatma müsaadesi verilebilir.
Şekil 2-37 ’de, soğuk yük başlatma fonksiyonu için mantık şeması görülmektedir.
124
Fonksiyonlar
Yardımcı kontak veya akım ölçütü ile, teçhizatın enerjisiz olduğu, yani kesicinin açık olduğu tespit edildiğinde,
Ke Açma Süresi (kesici açık) süresi başlatılır ve bu süre dolar dolmaz ilgili röle elemanları için daha büyük
eşikler etkinleştirilir. Korunan teçhizat tekrar enerjilendiği (yani; cihaz, bir ikili giriş üzerinden kesicinin kapalı
olduğu giriş mesajını aldığı veya kesiciden akan akım, 0212 no’lu KeKapalı I min adresinde ayarlanan akım
akışı izleme eşiğinin üzerine çıktığı) zaman; Etkin Süre olarak adlandırılan ikinci bir zaman gecikmesi
başlatılır. Teçhizatın enerjilenmesi sırasında ölçülen akım değerleri normal başlatma değerlerinin altında ise,
Durma Zamanı (durdurma süresi) olarak adlandırılan ikinci bir alternatif zaman gecikmesi başlatılır. Durdurma
süresi, genellikle etkin süreden daha kısa ayarlanır. Durma zamanında ayarlanan ve ölçülen akımlar normal
başlatma ayarlarının altında olması durumunda soğuk yük başlatma ayarlarının ne kadar süreyle etkin
olacağını belirler. Durdurma süresi, genellikle etkin süreden daha kısa ayarlanır; çünkü gerçek akımların
ölçümü, dinamik soğuk yük başlatma koşullarının röle elemanlarını başlatmasının kesin olmadığını
göstermektedir. Durma Zamanı ile röle elemanlarının normal başlatma ayarlarına anahtarlanmasını önlemek
için, bu süre ∞’a ayarlanabilir veya bir ikili giriş üzerinden kilitlenebilir„>SYB ZmDur. BLK“ Dinamik ayarlar
etkinken bir röle elemanı başlatma almışsa; bu röle elemanının dinamik ayarlara göre bırakmasına kadar -etkin
süre veya durdurma süresi dolmuş olsa bile normal başlatma ayarlarına geri dönülmez.
Dinamik ayarlar etkinken bir röle elemanı başlatma almışsa; bu röle elemanının dinamik ayarlara göre
bırakmasına kadar - Etkin Süre veya durdurma süresi dolmuş olsa bile normal başlatma ayarlarına geri
dönülmez. Eğer dinamik soğuk yük başlatma fonksiyonu bir ikili giriş üzerinden kilitlenmişse; bütün tetiklenmiş
süre ölçerler derhal sıfırlanacak ve bütün “normal” ayarlar geri çağrılacaktır.
Eğer dinamik soğuk yük başlatma fonksiyonu, „>SYB ETKİNL.“ ikili girişi üzerinden veya tekrar kapama
sinyali ile etkinleştirilmşse ve bu bırakmalara sebep olmuşsa; Etkin Süre bir başlatmaya bile sebep olsa,
normal” ayarlar derhal geri çağrılır.
Eğer dinamik soğuk yük başlatma fonksiyonu „>SYB BLK“ bir ikili giriş üzerinden kilitlenmişse; bütün
tetiklenmiş süre ölçerler derhal sıfırlanacak ve bütün “normal” ayarlar geri çağrılacaktır. Eğer dinamik soğuk yük
başlatma fonksiyonları etkinleştirilmiş bir harici arıza sırasında kilitleme olmuşsa, bütün yönlü ve yönsüz aşırı
akım kademelerinin süre ölçerleri durdurulacak ve kendi “normal” sürelerine dayalı olarak yeniden
başlatılacaktır.
Kesici açıkken koruma rölesinin enerjilenmesi durumunda, ayarlanan Ke Açma Süresi zaman gecikmesi
başlatılır ve „normal“ ayarlar kullanılarak işlenir. Bu sayede, kesici kapatıldığında „normal“ ayarlar etkindir.
Şekil 2-36’da soğuk yük başlatmanın akış şeması görülmektedir, Şekil 2-37’de de soğuk yük başlatma
fonksiyonu için mantık şeması verilmiştir.
125
Fonksiyonlar
Şekil 2-36
126
Soğuk Yük Başlatma Akış şeması
Fonksiyonlar
Şekil 2-37
Soğuk Yük Başlatma Özelliği için Mantık Şeması
127
Fonksiyonlar
2.4.2
Ayar Notları
Genel
Dinamik soğuk yük başlatma özelliği, ancak koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında 117 no’lu
Soğ.Yük.Baş. = Etkin adresi olarak ayarlanmışsa etkindir. Eğer bu fonksiyon istenmiyorsa; Etkin Değil
(etkisiz) olarak ayarlanır. 1701 no’lu Soğ.Yük.Baş. adresinde, bu fonksiyon devreye alınabilir (ON)- veya
devreden çıkarılabilir (OFF).
Soğuk yük başlatma fonksiyonu için, başlatma koşuluna bağlı olarak, 1702 no’lu Başlatma Koşulu =
Akımsız, Kesici Kontağı veya OTK hazır seçeneklerinden biri seçilebilir. Kesici Kontağı
seçeneğinin seçilebilmesi için, doğal olarak en azından bir ikili giriş üzerinden kesici konumunun röleye
bildirilmesi gerekir. OTK hazır seçeneği, otomatik tekrar kapama fonksiyonu hazır olduğunda yönlü ve yönsüz
zamanlı aşırı akım korumanın başlatma eşiklerinin dinamik olarak değiştirilmesini sağlar. Soğuk yük başlatmayı
anahtarlamak için, otomatik tekrar kapama fonksiyonunun „OTK hazır“ dahili sinyalinin mevcut olması gerekir.
Bu sinyal, -otomatik tekrar kapama fonksiyonu kullanılabilir, etkinleştirilmiş, diğer bir çevrim için kilidi çözülmüş
ve hazır durumlarında- her zaman etkindir (ayrıca Altbölüm 2.14.6’de „Soğuk Yük Başlatma üzerinden
Yönlü/Yönsüz Aşırı Akım Koruma Kademelerinin Denetlenmesi” paragrafına bakın).
Zaman Gecikmeleri
Sırasıyla 1703 Ke Açma Süresi, 1704 Etkin Süre ve 1705 Durma Zamanı Zamanı no’lu adreslerdeki
zaman gecikmelerinin ayarlarının belirlenmesine ilişkin özel prosedürler yoktur. Bu zaman gecikmeleri,
korunan teçhizatın özel yüklenme karakteristiklerine göre belirlenmeli ve dinamik soğuk yük koşullarında kısa
bir aşırı yüklenmeye müsaade edecek şekilde seçilmelidir.
Yönsüz Zamanlı Aşırı Akım Koruma Elemanları (Fazlar)
Zamanlı aşırı akım faz korumanın dinamik başlatma değerleri ve açma süreleri 18 no’lu adres bloğunda
ayarlanır:
Yönsüz aşırı akım faz korumanın elemanı için dinamik başlatma ve zaman ayarları, sırasıyla 1801 I>> veya
1808 I>>> ve 1802 T I>> veya 1809 T I>>> adreslerinde ayarlanır. Yönsüz aşırı akım faz korumanın
elemanı için dinamik başlatma ve zaman ayarları, sırasıyla 1803 I> no’lu ve 1804 T I> adreslerinde ayarlanır.
Yönsüz aşırı akım faz korumanın elemanı için başlatma, zaman çarpanı (IEC) ve zaman kadranı (ANSI)
ayarları da, sırasıyla 1805 Ip no’lu ve 1806 T Ip ve 1807 Zm. ÇARPANI: ZÇ no’lu adreslerinde ayarlanır.
Yönsüz Zamanlı Aşırı Akım Koruma Elemanları (Toprak)
Yönsüz aşırı akım toprak korumanın dinamik başlatma değerleri ve zaman gecikmeleri, 19 no’lu adres
bloğunda ayarlanır:
Yönsüz aşırı akım toprak korumanın elemanı için dinamik başlatma ve zaman ayarları, sırasıyla 1901 no’lu
IE>> veya 1908 no’lu IE>>> ve 1902 no’lu T IE>> veya 1909 no’lu T IE>>> adreslerinde ayarlanır. Yönsüz
aşırı akım toprak korumanın elemanı için dinamik başatma ve zaman ayarları, sırasıyla 1903 no’lu IE> ve
1904 no’lu T IE> adreslerinde ayarlanır. Yönsüz aşırı akım toprak korumanın elemanı için başlatma, zaman
çarpanı (IEC) ve zaman kadranı (ANSI) ayarları da, sırasıyla 1905 no’lu IEp ve 1906 no’lu T IEp ve 1907
no’lu Zm Çarpanı: ZÇ adreslerinde ayarlanır.
128
Fonksiyonlar
Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruma Elemanları (Fazlar)
Yönlü aşırı akım faz korumanın dinamik başlatma değerleri ve zaman gecikmeleri, 20 no’lu adres bloğunda
ayarlanır:
Yönlü aşırı akım faz korumanın elemanı için dinamik başlatma ve zaman ayarları, sırasıyla 2001 no’lu I>> ve
2002 no’lu T I>> adreslerinde ayarlanır. Yönlü aşırı akım faz korumanın elemanı için dinamik başlatma ve
zaman ayarları, sırasıyla 2003 no’lu I> ve 2004 no’lu T I> adreslerinde ayarlanır. Yönlü aşırı akım faz
korumanın elemanı için başlatma, zaman çarpanı (IEC) ve zaman kadranı (ANSI) ayarları da, sırasıyla 2005
no’lu Ip ve 2006 no’lu T Ip ve 2007 no’lu Zm. ÇARPANI: ZÇ adreslerinde ayarlanır.
Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruma Elemanları (Toprak)
Yönlü aşırı akım toprak korumanın toprak dinamik başlatma değerleri ve zaman gecikmeleri, 21: no’lu adres
bloğunda ayarlanır:
Yönlü aşırı akım toprak korumanın elemanı için dinamik başlatma ve zaman ayarları, sırasıyla 2101 no’lu IE>>
ve 2102 no’lu T IE>> adreslerinde ayarlanır. Yönlü aşırı akım toprak korumanın elemanı elemanı için dinamik
başlatma ve zaman ayarları, sırasıyla 2103 no’lu IE> ve 2104 no’lu T IE> adreslerinde ayarlanır. Yönlü aşırı
akım toprak korumanın elemanı elemanı için başlatma, zaman çarpanı (IEC) ve zaman kadranı (ANSI) ayarları
da, sırasıyla 2105 no’lu IEp ve 2106 no’lu T IEp ve 2107 no’lu Zm Çarpanı: ZÇ adreslerinde ayarlanır.
2.4.3
Ayarlar
Adres
Ayar Başlığu
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
1701
SOĞUK YÜK BAŞ.
OFF
ON
OFF
Soğuk Yük Başlatma
Fonksiyonu
1702
Başlatma Koşulu
Akımsız
Kesici Kontağı
OTK hazır
Akımsız
Başlatma Koşulu
1703
Ke Açma Süresi
0 .. 21600 sn
3600 sn
Kesici AÇIK Zamanı
1704
Etkin Süre
1 .. 21600 sn
3600 sn
Etkin Süre
1705
Durma Zamanı
1 .. 600 sn; ∞
600 sn
Durdurma Zamanı
1801
I>>
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
10.00 A
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
50.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
2.00 A
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
10.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.30 sn
1A
0.10 .. 4.00 A
1.50 A
5A
0.50 .. 20.00 A
7.50 A
1802
T I>>
1803
I>
1804
T I>
1805
Ip
1806
T Ip
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
1807
Zm. ÇARPANI: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: ZÇ
1808
I>>>
1A
1.00 .. 35.00 A; ∞
∞A
I>>> Çalışma Akımı
5A
5.00 .. 175.00 A; ∞
∞A
129
Fonksiyonlar
Adres
Ayar Başlığu
1809
T I>>>
1901
IE>>
1902
T IE>>
1903
IE>
1904
T IE>
1905
IEp
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
T I>>> Zaman Gecikmesi
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
7.00 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
35.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
1.50 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
7.50 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.30 sn
1A
0.05 .. 4.00 A
1.00 A
5A
0.25 .. 20.00 A
5.00 A
1906
T IEp
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
1907
Zm Çarpanı: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: ZÇ
1908
IE>>>
0.25 .. 35.00 A; ∞
∞A
IE>>> Çalışma Akımı
1909
T IE>>>
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
T IE>>> Zaman Gecikmesi
2001
I>>
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
10.00 A
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
50.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
1A
0.10 .. 35.00 A; ∞
2.00 A
5A
0.50 .. 175.00 A; ∞
10.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.30 sn
1A
0.10 .. 4.00 A
1.50 A
5A
0.50 .. 20.00 A
7.50 A
2002
T I>>
2003
I>
2004
T I>
2005
Ip
2006
T Ip
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
2007
Zm. ÇARPANI: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: ZÇ
2101
IE>>
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
7.00 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
35.00 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.00 sn
T IE>>Zaman Gecikmesi
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
1.50 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
7.50 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.30 sn
1A
0.05 .. 4.00 A
1.00 A
5A
0.25 .. 20.00 A
5.00 A
2102
T IE>>
2103
IE>
2104
T IE>
2105
IEp
2106
T IEp
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
2107
Zm Çarpanı: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: ZÇ
130
Fonksiyonlar
2.4.4
Bilgi Listesi
No.
1730
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
>SYB BLK
EM
>Soğuk Yük Başlatma BLOKLAMA
1731
>SYB ZmDur. BLK
EM
>SYB Durdurma zamanlayıcısı BLOKLAMA
1732
>SYB ETKİNL.
EM
>Soğuk Yük Başlatma ETKİNLEŞTİRME
1994
SYB OFF
AM
Soğuk Yük Başlatma DEVRE DIŞI
1995
SYB BLKdı
AM
Soğuk Yük Başlatma BLOKLANDI
1996
SYB sürmekte
AM
Soğuk Yük Başlatma SÜRMEKTE
1997
Din. ayar AKTİF
AM
Dinamik ayarlar AKTİF
131
Fonksiyonlar
2.5 1Faz Aşırı Akım Koruma
2.5
1Faz Aşırı Akım Koruma
Bir fazlı zamanlı aşırı akım koruma, hassas IEE- veya hassas olmayan IE-gerilimden ölçülmüş akımın
değerlendirmesini yapar. Kullanılan gerilim SJ-modeline ve MLFB'ye bağlıdır.
Uygulama örnekleri
• Güç trafosunda basit toprak arıza koruma;
• Hassas tank kaçak koruma.
2.5.1
İşlevsel Açıklama
Bir fazlı sabit zamanlı aşırı akım toprak koruması Şekil 2-38 'deki açma karakteristiği ile gösterilmiştir.
Ölçülecek akım sayısal algoritmalarla filtrelenir. Çok yüksek hassaslık yüzünden özellikle dar bantlı bir filtre
kulanılır. Akım başlatma sınırları ve açma süreleri ayarlanabilir. Ölçülen akım başlatma eşiği ile 1Faz I> veya
1Faz I>> karşılaştırılır ve aşmada bildirilir. İlgili gecikme zamanının dolmasından sonra, T 1Faz I> veya T
1Faz I>> bir açma komutu verilir. İki kademe beraber o zaman iki fazlı koruma üretir. Bırakma eşiği, başlatma
değerinin yaklaşık 95% ’idir, I > 0,3 · IN akımları için.
Akımlar aşırı yüksek olduğunda, kısa bir açma süresi elde etmek üzere akım filtresi baypas edilir. Eğer akımın
anlık değeri, 1Faz I>>-elemanın ayar değerini en az 2 · √2 faktörü aşarsa.
Şekil 2-38
132
Bir fazlı zamanlı aşırı akım korumanın iki kademeli bir karakteristiği
Fonksiyonlar
Şekil tek fazlı aşırı akım korumanın mantık şemasını göstermektedir.
Şekil 2-39
Tek fazlı aşırı akım korumanın mantık şeması
133
Fonksiyonlar
2.5.2
Yüksek Empedanslı Diferansiyel Koruma
Uygulama örneği
Yüksek-empedans tertibinde; koruma bölgesinin sınırlarındaki bütün akım trafoları, gerilimi ölçülen R yüksekomik direncine paralel bağlanır.
Akım trafoları aynı tasarıma sahip olmalıdır ve en azından yüksek-empedans koruma için ayrı bir ölçme nüvesi
bulunmalıdır. Ayrıca aynı dönüştürme oranına ve aynı mıknatıslanma kırılım (knee) noktası gerilimine sahip
olmalıdır.
7SJ62/64 ’de; yüksek-empedans tertibi, topraklı sistemlerde, trafoların, jeneratörlerin, motorların ve şönt
reaktörlerin toprak arızalarının tespiti için özellikle uygundur.
Şekil 2-40 ’da (sol taraf), yıldız noktası topraklı bir trafo, motor veya jeneratöre ilişkin bir uygulama örneği
gösterilmiştir. Sağ tarafta ise, -sistemin topraklaması başka bir yerde olduğu var sayılan- yıldız-noktası
yalıtılmış bir trafo, motor ve jeneratöre ilişkin bir örnek verilmiştir.
Şekil 2-40
Yüksek-empedans prensibine göre toprak arıza koruma
Yüksek-Empedans Prensibi
Yüksek-empedans prensibi, topraklı bir trafo sargısı esas alınarak açıklanacaktır.
Normal çalışmada, yani yıldız noktası akımı ISt = 0 ve faz akımları toplamı 3 I0 = IL1 + IL2 + IL3 = 0 olduğunda
sıfır bileşen akım akmayacaktır.
Arıza akımlarının topraklı yıldız noktası üzerinden aktığı harici bir toprak arızasında (şekil sol taraf 2-41), trafo
yıldız noktası ve fazlarından aynı akım akar. Bunlara karşılık gelen sekonder akımlar (bütün akım trafoları aynı
dönüştürme oranına sahip), birbirini denkleştirir/dengeler. Bunlar seri olarak bağlanır. R üzerinde sadece küçük
bir gerilim düşümü olur. Bu, trafoların iç dirençlerinden ve trafoların bağlantı kablolarının dirençlerinden
kaynaklanır. Herhangi bir akım trafosu kısmi bir doymaya maruz kalmış olsa bile, doyma periyodu süresince
düşük-omik karakterde olacak ve yüksek omik R direncine bir düşük-omik şönt bir kol oluşturacaktır. Böylelikle;
direncin yüksek direnç değeri aynı zamanda (direnç tutuculuğu denilen) tutucu bir etkiye sahiptir.
134
Fonksiyonlar
Şekil 2-41
Yüksek-empedans ilkesi kullanılarak toprak arıza koruma
Korunan bölgede bir toprak arızası olması durumda (şekil , 2-41 sağ taraf); mutlaka bir yıldız noktası akımı
IStmevcut olacaktır. Şebekenin kalanındaki topraklama koşulları, sistemden ne kadar kuvvetli bir sıfır bileşen
akımının akacağını belirler. Toplam arıza akımına eşit bir sekonder akım, R direnci içerisinden geçmeye
zorlanır. Yüksekomik değerde olduğundan direnç üzerinde derhal bir yüksek-gerilim oluşlur. Dolayısıyla; akım
trafoları doyar. Direnç üzerindeki efektif gerilim düşümü yaklaşık akım trafolarının diz-noktası gerilimine karşılık
gelir.
R direnci, çok düşük toprak akımları bile tespit edilebilecek şekilde boyutlandırılır. Direnç, akım trafolarının diznoktası geriliminin yarısına eşit olan bir sekonder gerilim üretir (ayrıca Altbölüm ’teki notlara bakın 2.5.4).
Yüksek-Empedans Koruma 7SJ62/64
7SJ62/64 ’de; duyarlı ölçüm girişi IEE veya buna alternatif hassas olmayan ölçüm girişi IE kullanılır. Bu bir akım
girişi olduğundan; koruma, direnç üzerindeki gerilim düşümünü değil, direnç içerisinden geçen akımı tespit
eder.
Şekil 2-42 ’de bağantı örneği verilmiştir. 7SJ62/64, R direncine seri olarak bağlanır ve onun üzerinden geçen
akımı ölçer.
V varistörü, dahili bir arıza meydana geldiğinde gerilimi sınırlar. Trafo doyması sırasında meydana çıkan
yüksek gerilim impulsları varistör tarafından kesilir. Aynı zamanda, ortalama değer düşümü olmaksızın gerilim
düzleştirilir.
Şekil 2-42
Yüksek-empedans prensibine göre toprak arıza koruma için bağlantı tertibi
135
Fonksiyonlar
Aşırı gerilimlere karşı koruma için; cihazın, doğrudan akım trafolarının topraklanmış tarafına bağlanması da
önemlidir. Böylelikle direnç üzerindeki yüksek gerilim cihazdan uzak tutulmuş olur.
Jeneratörler, motorlar ve şönt reaktörler için; yüksek-empedans koruma aynı şekilde kullanılır. Oto-trafoları
kullanıldığında; yüksek gerilim ve düşük gerilim tarafındaki bütün akım trafoları ve yıldız noktası akım trafosu
paralel olarak bağlanmalıdır.
Esas olarak; bu tertip, korunan her nesneye uygulanabilir. Örneğin bir bara korumaya uygulandığında; cihaz,
direnç üzerinden bütün fider akım trafolarının paralel bağlantısına bağlanır.
2.5.3
Tank Kaçağı Koruma
Uygulama Örneği
Tank kaçağı koruma, bir güç trafosunun tankıyla bir faz arasındaki toprak kaçağını yüksek-omik olsa bile- tespit
etmek için kullanılır. Tankın topraktan yalıtılmış olması gerekir. Tank, bir iletken ile toprağa irtibatlanır. Bu
iletken içerisinden akan akım röleye uygulanır. Bu tank kaçağı akımı, bir aşırı akım olarak bir fazlı aşırı akım
koruma ile tespit edilir; trafonun bütün taraflarını açmak için ani veya gecikmeli bir açma komutu gönderilir.
Yüksek-duyarlı tek fazlı akım girişi, tank kaçağı koruma olarak kullanılır.
Şekil 2-43
136
Tank kaçağı koruma prensibi
Fonksiyonlar
2.5.4
Ayar Notları
Genel
Bir fazlı aşırı akım koruma, 2701 no’lu 1Faz AA adresinde ON- devreye alınabilir veya OFF devreden
çıkarılabilir.
Ayarlar, uygulamaya bağlıdır. Ayar aralıkları, duyarlı veya duyarsız akım girişlerinin kullanılmasına bağlıdır. Bu,
koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında belirlenir (Altbölüm ’de „Özel Durumlar“ paragrafı, ’ya
bakın).
Sabit zamanlı tek fazlı aşırı akım duyarsız girişi durumunda, başlatma değeri 1Faz I>> için 2702 no’lu
adreste, başlatma değeri 1Faz I> için 2705 no’lu adreste ayarlanır. Eğer sadece bir kademeye gerek
duyuluyorsa, diğerini ∞ ayarlayın.
Sabit zamanlı tek fazlı aşırı akım duyarlı girişi durumunda, başlatma değeri 1Faz I>> için 2703 no’lu adreste
ve başlatma değeri 1Faz I> için 2706 no’lu adreste ayarlanır. Eğer sadece bir kademeye gerek duyuluyorsa,
diğerini ∞ ayarlayın.
Eğer bir açma zaman gecikmesine gerek duyulursa; ayar değerini, I>>-kademesi için 2704 no’lu T 1Faz I>>
adrese girin, I>-kademesi için 2707 no’lu T 1Faz I> adrese girin. Bir gecikme meydana gelmesini
istemizorsanız, zamanı 0 s ayarlayın.
Ayar zamanları, koruma kademelerinin doğal çalışma sürelerini kapsamayan salt gecikme zamanlarıdır. Bir
zamanı sonsuza ayarladığınızda, ilgili kademe artık açma yapmaz; ancak başlatma ihbarı alınır.
Aşağıda, yüksek-empedans birim koruma ve tank kaçağı koruma olarak kullanıma ilişkin özel notlar verilmiştir.
Yüksek-Empedans Koruma olarak Kullanımı
Yüksek-empedans koruma kullanımı için, donanım tarafından faz akım tespiti yanında bir yıldız nokta akım
tespiti de mümkün olmalıdır (Şekile ’deki örneğe 2-42bakın) IE/IEE ve bir duyarlı giriş iletkenin bulunması
gerekli. 7SJ62/64 ’de o zaman bir fazlı aşırı akım koruma, giriş IE/IEE ayarlanır.
Ancak, yüksek-empedans birim korumanın tüm fonksiyonu, akım trafo karakteristiklerinin uyumuna, harici R
direncine ve R direnci üzerindeki gerilim düşümüne bağlıdır. Aşağıdaki paragraflarda bunlara ilişkin bilgiler
verilmiştir.
Yüksek-Empedans Koruma için Akım Trafo Verileri
Bütün akım trafoları aynı dönüştürme oranına ve hemen hemen eşit kırılma (knee)-noktası gerilimine sahip
olmalıdır. Eğer trafolar eşit tasarıma ve aynı anma verilerine sahipse, bu genellikle böyledir. Eğer kırılma
(knee)-noktası gerilimi belirtilmemişse; bu, aşağıdaki formülden yaklaşık olarak hesaplanabilir:
US
AT’nin kırılma (knee)-noktası gerilimi
RI
AT’nin iç direnci
PN
AT’nin anma gücü
IN
AT’nin anma sekonder akımı
n
AT’nin sınırlama çarpanı nominal doğruluğu
Anma akımı, anma gücü ve sınırlama çarpanı doğruluğu normalde akım trafosunun etiketinde belirtilmiştir.
Örneğin;
Akım Trafosu 800/5; 5P10; 30 VA
137
Fonksiyonlar
Dolayısıyla;
IN
= 5 A (800/5)
n
= 10 (5P10)
PN
= 30 VA
Dahili direnç, çoğu kez akım trafosunun test raporunda belirtilir. Eğer belirtilmemişse; sekonder sargıda dc
ölçüm yapılarak bulunabilir.
Hesaplama Örneği:
Akım Trafosu 800/5; 5P10; 30 VA; Ri = 0,3 Ω
veya
Akım Trafosu 800/5; 5P10; 30 VA; Ri = 5 Ω
AT verilerinin yanında, akım trafoları ile 7SJ62/64 arasındaki en uzun kablonun direnci bilinmelidir.
Yüksek-Empedans Koruma için Kararlılık
Kararlılık koşulu, aşağıdaki basitleştirilmiş varsayıma dayalıdır: Eğer harici bir arıza varsa; akım trafolarının biri
tamamen doyar. Diğerleri kendi (kısmi) akımlarını iletmeye devam ederler. Teorik olarak, bu en olumsuz
durumdur. Pratikte ise; bu, aynı zamanda akımı sağlayan akım trafosu olduğundan; kendiliğinden bir güvenlik
payı sağlar.
Şekil 2-44 ’te, basitleştirilmiş eşdeğer devre verilmiştir. Akım trafosu 1 ve 2, Ri1 ve Ri2 iç dirençleriyle ideal
trafolar olarak var sayılır. Ra , akım trafolarıyla R direnci arasındaki bağlantı kablolarının direncidir. Bir gidiş ve
bir geliş devrelerine sahip oldukları için bunlar 2 ile çarpılır. Ra2 en uzun kablonun bağlantı kablosunun
direncidir.
AT1, I1akımını iletir. AT2 doyacaktır. Doymadan dolayı, akım trafosu, kesikli kısadevre olarak gösterilmiş bir
düşük-dirençli şönt/köprü ile temsil edilmiştir.
R >> (2Ra2 + Ri2) diğer bir gereksinimdir.
Şekil 2-44
138
Yüksek-empedans diferansiyel koruma için bir akım dolaşım sisteminin basitleştirilmiş eşdeğer
şeması
Fonksiyonlar
R üzerine düşen gerilim aşağıdaki formülle hesaplanır:
UR = I1 · ( 2Ra2 + Ri2 )
7SJ62/64 ’nin başlatma değerinin, akım trafolarının diz-noktası geriliminin yarısına karşılık geldiği var
sayılmıştır. Dengeli durum için;
UR = US / 2
Bu, bir ISL, kararlılık sınırı ile sonuçlanır; yani devreden geçen maksimum arıza akımı, korumanın kararlılık
sınırının altında kalır.
Hesaplama Örneği:
Yukarıdaki US = 75 V ve Ri = 0,3 Ω ile, yukarıdaki gibi 5 A’lik bir AT için:
En uzun AT bağıantı kablosunun direnci, kablo kesiti 22 m mit 4 mm2 ve uzunluk Ra = 0,1 Ω bulunur.
yani × anma akımın 15 katı veya veya primer olarak 12 kA.
Yukarıdaki US = 350 V und Ri = 5 Ω ile, yukarıdaki gibi 1 A’lik bir AT için:
En uzun AT bağlantı kablosunun direnci, kablo kesiti 2.5 mm2 2 ve uzunluk 107 m için Ra = 0,75 Ω bulunur.
yani 27 × katı anma akımın veya primer olarak 21,6 kA.
Yüksek- Empedans Koruma ile Duyarlık
Trafo dönüştürme oranında meydana gelen gerilim koruma cihazına ön direnç R üzerinden proporsyonal akım
olarak değerlendirmeye iletilir. Bu, dirençin büyüklüğü için aşağıdaki açıklamalar geçerli:
Yukarıda bahsedildiği gibi; yüksek-empedans koruma, akım trafosunun kırılma (knee)-noktası geriliminin
yaklaşık yarısında ile başlatma almalıdır. R direnci buradan hesaplanabilir. R direnci buradan hesaplanabilirç
Cihaz, direnç içerisinden akan akımı ölçtüğü için; direnç ve cihaz girişi seri olarak bağlanmalıdır. Üstelik, direnç
yüksek-omik olmalıdır (koşul: R >> 2Ra2 + Ri2 yukarıda bahsedildiği gibi). Direnç, o zaman Ibaşlatma akımından
ve kırılma (knee)-noktası geriliminin yarısından hesaplanır:
139
Fonksiyonlar
Hesaplama Örneği:
Yukarıdaki gibi 5 A’lik bir AT için,
öngörülen Ibaşl = 0,1 A (primer 16 A) başlatma değeri ile
Yukarıdaki gibi 1 A’lik bir AT için,
öngörülen Ibaşl = 0,05 A (primer 40 A ) başlatma değeri ile
Gerekli kısa-süreli direnç gücü, kırılma (knee)-noktası geriliminden ve direnç değerinden hesaplanır:
Bu güç, sadece toprak arızaları sırasında meydana çıktığından; anma güç yaklaşık bunun beşte birinden daha
küçük olabilir.
Yüksek Ibaşlatma değeri seçiminde direnç değerin küçüşmesini ve güç kaybın çok yükselmesini dikkate alınız.
Varistör (ayrıca şekil ’e bakın), kırılma (knee)-noktası gerilimine kadar yüksek-omik değerinde kalacak şekilde
boyutlandırılmalıdır. Örneğin;
yaklaşık 100 V, 5 A AT örneği için,
yaklaşık 500 V 1 A örneği için.
Şekil 2-45
Yüksek-empedans prensibine göre toprak arıza koruma bağlantı tertibi şeması
Uygun olmayan dış anahtarlamadada, maksimum ortaya çıkacak gerilim pikleri güvenlik nedenleri ile 2 kV'u
aşmamalıdır.
140
Fonksiyonlar
Bir den fazla varisatörlerin paralel anahtarlanması gerekiyorsa, güç gereğince, o zaman dengesiz zorlanmayı
önlemek için, düz kademeli tipler tercih edilmelidir. METROSIL üretimi aşağıdaki tipler önerilir:
600A/S1/S256 (k = 450, β = 0,25)
600A/S1/S1088 (k = 900, β = 0,25)
7SJ62/64 için, başlatma değeri (örnekte 0.1 A veya 0,05 A) no’lu 2706 1Faz I> adresinde ayarlanır. I>>kademesi kullanılmaz (no’lu 2703 1Faz I>> = ∞ adreste).
Korumanın açma komutu, 2707 T 1Faz I> no’lu adresinde geciktirilebilir. Normalde bu ek gecikme zamanı
0 olarak ayarlanır.
Eğer yüksek sayıda akım trafosu paralel olarak bağlanmışsa, örneğin birkaç fiderle bara koruma olarak
kullanıldığında, paralel bağlı trafoların mıknatıslanma akımları artık ihmal edilemez. Bu durumda, (başlatma
değeri ayarına karşılık gelen) kırılma (knee)-noktası geriliminin yarı değerindeki mıknatıslanma akımları
toplanmalıdır. Mıknatıslanma akımları R direncinden geçen akımı düşürür. Dolayısıyla, gerçek başlatma değeri
de daha yüksek olacaktır.
Tank Kaçak Koruması olarak Kullanımı
Koruma tank kaçağı kullanımı için, cihaz girişindeki IE/IEE akım için başlatma değeri bulunmalıdır. O zaman
7SJ62/64 ’de sadece IE/IEE girişindeki akım için başlatma değeri ayarlanır.
Tank kaçağı koruma, yalıtılmış trafo tankı ile toprak arasındaki kaçak akımı tespit eden çok duyarlı bir aşırı
akım korumadır. Korumanın duyarlığı, 2706 1Faz I> no’lu adresinde ayarlanır. I>>-kademesi kullanılmaz
(no’lu adresinde 2703 1Faz I>> = ∞).
Korumanın açma komutu, 2707 T 1Faz I> no’lu adresinde geciktirilebilir. Normalde bu ek gecikme zamanı
0 olarak ayarlanır.
Uyarı
Aşağıdaki listede, 2703 ve 2706 adresler oldukça duyarlı akım ölçme girişi için listelenmiştir ve anma
akımından bağımsızdır.
141
Fonksiyonlar
2.5.5
Ayarlar
Aşlağıdaki listede, akıma dayalı ayar aralıkları ve varsayılan ayar değerleri, anma cihaz akımına göre
verilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını
göstermektedir.
Adres
Parametre
2701
1Faz AA
2702
1Faz I>>
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
OFF
ON
OFF
1Faz Zamanlı AA
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
0.50 A
50 1Faz-2 Çalışma
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
2.50 A
2703
1Faz I>>
0.003 .. 1.500 A; ∞
0.300 A
2704
T 1Faz I>>
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.10 sn
T 1Faz AA I>> Zaman
Gecikmesi
2705
1Faz I>
1A
0.05 .. 35.00 A; ∞
0.20 A
5A
0.25 .. 175.00 A; ∞
1.00 A
2706
1Faz I>
0.003 .. 1.500 A; ∞
0.100 A
2707
T 1Faz I>
0.00 .. 60.00 sn; ∞
0.50 sn
T 1Faz AA I> Zaman
Gecikmesi
2.5.6
Bilgi Listesi
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
5951
>1F AA BLK
EM
>Zamanlı A.Akım 1Faz BLOKLAMA
5952
>1F I> BLK
EM
>Zamanlı A.Akım 1Faz I> BLOKLAMA
5953
>1F I>> BLK
EM
>Zamanlı A.Akım 1Faz I>> BLOKLAMA
5961
AA 1Faz OFF
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz OFF
5962
AA 1Faz. BLKdı
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz BLOKLANDI
5963
AA 1Faz. AKTİF
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz AKTİF
5966
AA 1Faz I>BLKdı
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz I> BLOKLANDI
5967
AA1Faz I>>BLKdı
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz I>> BLOKLANDI
5971
AA 1Faz Baş.dı
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz başlatıldı
5972
AA 1Faz AÇMA
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz AÇMA
5974
AA 1Faz I> BAŞ.
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz I> başlatma
5975
AA 1Faz I> AÇMA
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz I> AÇMA
5977
AA 1Faz I>>Baş.
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz I>> başlatma
5979
AA1Faz I>> AÇMA
AM
Zamanlı A.Akım 1Faz I>> AÇMA
5980
AA 1Faz I:
WM
Zamanlı A.Akım 1Faz: Başlatmada I
142
Fonksiyonlar
2.6 Gerilim Koruması
2.6
Gerilim Koruması
Gerilim koruma, elektrik teçhizatını düşük ve aşırı yüksek gerilimlere karşı koruma görevini yerine getirir. Aşırı
yüksek gerilim sistemde yalıtım sorunlarına ve düşük gerilim ise sistemde kararlılık sorunlarına neden
olabileceğinden, her iki işletme durumu da istenmez.
Aşırı yüksek gerilim ve düşük gerilim fonksiyonları için iki kademe mevcuttur.
Uygulamalar
• Aşırı gerilimler, örneğin düşük yüklü, uzun mesafeli iletim hatlarında, ada sistemlerde jeneratör gerilim
regülatörü arızalarında veya bir jeneratörün tam yükünün devreden çıkması sonrası meydana gelir.
• Düşük gerilim koruma fonksiyonu, iletim hatları ve elektrik makinelerindeki gerilim çökmelerini tespit eder ve
uygun olmayan çalışma durumlarını ve olası kararlılık kayıplarını önler.
2.6.1
Ölçme Prensibi
Bağlantı / Ölçüm değerleri
Cihaza, seçimli olarak üç faz–toprak–gerilimleri UL1-E, UL2-E, UL3-E veya iki faz–faz–gerilimleri (UL1-L2, UL2-L3) ve
rezidüel gerilim (toprak gerilim UE) veya bir fazlı bağlantıda herhangi bir faz-toprakveya faz-faz-gerilim
iletilebilir. 7SJ623/624` de ve 7SJ64 `de ayrıca, üç faz–toprak–gerilimleri ve ek olarak toprak gerilimi kapsamak
mümkündür. Çok fazlı bağlantıda, bağlantı türü 213 GT Bağl. 3 faz biçimlendirilmesinde ayarlanmışdır.
Donanım tarafında sadece bir gerilim trafosu mevcut ise,bu cihazın biçimlendirmesinde 240 GT Bağl. 1f
bildirilmelidir (Bölüm 2.24'e bakın).
Fonksiyonlar tarafından hangi gerilimlerin değerlendirileceği aşağıdaki Tabloda gösterilmektedir. Bunun için
gerekli ayarlar GüçSis.Veriler1 (Altbölüm 2.1.3.2bakın) yapılır. Ayrıca, eşiğin hangi büyüklüğe
ayarlanması belirtilir. Tüm gerilimler temel frekans değerleridir.
143
Fonksiyonlar
Tablo 2-11
Düşük Gerilim ve Aşırı Gerilim Koruma (seçimli)
Fonksiyon
Aşırı yüksek
gerilim
Bağlantı üç fazlı
(Parametre 213)
UL1E,UL2E,UL3E
U1E,U2E,U3E,UE
U1E,U2E,U3E,USY
U12, U23,
Düşük gerilim
Fonksiyon
Aşırı yüksek
gerilim
Düşük gerilim
UE
seçilebilir gerilim
(Parametre 614 / 615)
Ufaz-faz (en büyük faz-faz-gerilim)
Eşik ayarlanması
Faz-Faz gerilim
Uf-t (en yüksek faz-toprak-gerilim)
Faz-Toprak-Gerilim
U1(Pozitif Bileşen Sistem Gerilimi)
Pozitif Bileşen Sistem
Gerilimi
U2 (negatif bileşen geriimi)
Negatif Bileşen Geriimi
Ufaz-faz (en yüksek faz-faz-gerilim)
Faz-Faz-Gerilim
Gerilimi
U2 (negatif bileşen geriimi)
Negatif Bileşen Geriimi
UL1E,UL2E,UL3E
U1E,U2E,U3E,UE
U1E,U2E,U3E,USY
Ufaz-faz (en küçük faz-faz-gerilim)
Faz-Faz-Gerilim
U12, U23,
UE
Bağlantı bir fazlı
(Parametre 240)
herhangi faz-faz- veya faztoprak-gerilim (Altbölüm
2.24bakın)
Uf-t (en küçük faz-toprak-gerilim)
Faz-Toprak-Gerilim
Gerilim · √3
Ufaz-faz (en küçük faz-faz-gerilim)
Faz-Faz-Gerilim
Gerilim · √3
seçilebilinir gerilim
Eşik olarak ayarlanabilir
yok
Faz-Faz- veya
(uygun adresin direk değerlendirmesi 240 Faz-Toprak-Gerilim
bağlanmış gerilim)
(uygun adres 240)
Akım Kriteri
İstasyona bağlı olarak, primer gerilim trafoları kesicinin bara tarafında veya hat tarafında bulunabilir. Farklı
düzenlemeler arıza durumunda korumanın farklı davranışlar sergilemesine yol açar. Bara tarafında, gerilim
sürekli mevcuttur, kesici açtığında gerilim tekrar toparlanır. Oysa; fider çıkışında, gerilim, arıza durumuna ek
olarak, kesici açtığında da sıfırdır. Gerilimin kapatılması, düşük gerilim için başlatmanın kalmasıyla sonuçlanır.
Bunun önlenmesi için, başlatma için ek bir ölçüt olarak akım denetimi (Akım kriteri SK DEN. Eğer düşük gerilim
koşulları ile aynı zamanda yapılandırılabilir minimum bir akımı aşması (KeKapalı I min) söz konusu ise,
düşük gerilim başlatması sürdürülür. Bunun için üç faz akımların en yükseği dayandırılır. Kesici açma
sonrasında, akım minimum akım sınırına düşerse, başlatma gerçekleşir.
Not
5120 No'lu adreste AKIM DENETİMİ parametresi devre dışı olarak ayarlanırsa, cihaz ölçme gerilimi
olmaksızın derhal başlatılır ve düşük gerilim koruması fonksiyonu başlar. Başka bir biçimlendirme ölçme
gerilimin gerçekleştirmesiyle veya gerilim koruma bloklamasıyla elde edilebilir. Bundan başka, voltaj korumayı
bloklamak için cihaz çalışması üzerinden bir işaret ayarlama seçeneğiniz mevcuttur. Bu başlatma resetlemesi
gerçekleştirilir ve cihaz yapılandırılması yeniden başlatılır.
144
Fonksiyonlar
2.6.2
Aşırı Yüksek Gerilim Koruma
Fonksiyon
Aşırı gerilim koruma, iki kademeli olarak tasarımlanmıştır. Yüksek aşırı akımda, kısa zaman gecikmesi ile
kapatılırken, daha az şiddetli yüksek gerilim durumunda kapatma daha uzun zaman gecikmesi ile
gerçekleştirilir. Ayarlanabilir eşiğin aşımında, başlatma gerçekleşir; belirtilmiş süre sonrasında ise çalışma
gerçekleşir. Bu süreler aşırı gerilimin yüksekliğinden bağımsızlar.
Her iki aşırı gerilim kademelri için, bırakma oranı (= Ubırakma/Ubaşlatma) ayarlanabilir.
Şekilde aşırı gerilim koruma fonksiyonu mantık diyagramı gösterilmektedir.
Şekil 2-46
Aşırı gerilim koruma mantık diyagramı
145
Fonksiyonlar
2.6.3
Düşük Gerilim Koruması
Fonksiyon
Düşük gerilim koruma, iki sabit zamanlı elemandan oluşmuştur (U< ve U<<), öyleki gerilim çökmesi şiddetine
bağlı, bununla zamanlı sıralanmış çalışma elde edilebilir. Gerilim sınır değerleri ve gecikme süreleri her iki
kademe için bireysel ayarlanabilir.
Her iki düşük gerilim kademeleri için, bırakma oranı (= Ubırakma/Ubaşlatma) ayarlanabilir.
Düşük gerilim koruma ilave bir frekans aralığında çalışır. Bununla, motor koruma kullanımında, çalışması biten
motorlarla ilişkin güvenlik fonksiyonları garanti edilir. Ancak, çok büyük frekans sapmalarında pozitif bileşen
gerilimin efektif değerinin, değerlendirilemeyecek kadar küçük olması, cihazın istenmeyen çalışmalar
sergilemesine yol açar. fN ± 10 % frekans aralığının dışına çıkılmasının beklenildiğindi uygulamalarda, akım
ölçütü doğru bir sonuç vermeyeceği için etkisiz kılınmalıdır.
Şekil 2-47 ’de, gerilim trafolarının kaynak tarafına bağlı olduğu durum için bir arıza sırasındaki tipik bir gerilim
grafiği görülmektedir. Kesici açtığında, tam gerilim bulunacağından, akım denetimi gereksizdir. Gerilim
başlatma ayarı altına düştüğünde, zaman gecikmesi T U< sonrasında, açma başlatılır. Gerilim bırakma
ayarının altında kaldığı sürece, tekrar kapama bloklanır. Arıza temizlendikten sonra, örn., gerilim bırakma
seviyesi üzerine çıktığında, eleman bırakır ve kesicinin tekrar kapamasına müsaade eder.
Şekil 2-47
Gerilim Trafosunun Kaynak Tarafı Bağlantısı için Tipik Arıza Grafiği (akım denetimi olmaksızın)
Şekil 2-48 ’te, gerilim trafolarının yük tarafına bağlı olduğu durum için bir arıza sırasındaki gerilim grafiği
görülmektedir. Kesici açtığında, gerilim sıfır olur ve elemanı başlatma alarak saymaya başlar. Bu sırada yük
akımı da (KeKapalı I min) akım akışı izleme minimum akım seviyesinin altına düşer.
Dolayısıyla artık akım ölçütü karşılanmaz ve gerilim T U< elemanının başlatma ayarının altında olmasına
rağmen bu elemanı bırakır. Sürme eşiği (KeKapalı I min) aşılır aşılmaz akım kriteri resetlenecek şekilde,
akım değeri de sıfıra düşer. Gerilim ve akım kriterinin VE-kombinasyonu sayesinde, koruma fonksiyonunun
başlatması da resetlenir. Sonuç olarak, asgari komut süresi dolduğunda, enerjileme yeni kabul edilir.
146
Fonksiyonlar
Şekil 2-48
Gerilim Trafosunun Yük Tarafına Bağlantısı için Tipik Arıza Grafiği (akım denetimi ile)
Bir kesicini kapatılmasının hemen sonrasında, akım kriteri kısa bir başlatma gecikmesine uğrar. Bu geçici
durum sırasında, gerilim kararlı duruma gelinceye kadar bu elemana kısa bir başlatma gecikmesi (ca. 60 ms)
eklenir. Bununla, kesicinin arızasız açılmasını ve arıza durumun ortaya çıkmamasını elde edinir. Ancak bu
durumda kesici kapatıldıktan sonra yük tarafında bir küçük gerilim durumu mevcutsa (yani, kesicinin yük
tarafında bir arıza mevcutsa 2-48) öngörülen başlatma (60 ms) kadar geç başlatma alacağı unutulmamalıdır.
147
Fonksiyonlar
Aşağıdaki şekil ’de, düşük gerilim koruma için mantık şeması görülmektedir.
Şekil 2-49
148
Düşük Gerilim Koruma için Mantık şeması
Fonksiyonlar
2.6.4
Ayar Notları
Genel
Gerilim koruma, ancak koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında 150no’lu adres A./D. GERİLİM
= Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Fonksiyon
gerekmiyorsa, Etkin Değil ayarlanır.
Değerlendirilen gerilimin seçimi Güç Sistemi Verileri 1 (paragraf 2.6, Tablo 2-11`ya bakın).
Düşük gerilim koruma, 5001 no’lu AŞIRI GERİLİM adresinde ON devreye alınabilir ve OFF devreden
çıkarılabilir veya sadece Yalnız alarm ihbar verecek şekilde ayarlanabilir.
Düşük gerilim koruma, 5101 no’lu DÜŞÜK GERİLİM adresinde ON devreye alınabilir ve OFF devreden
çıkarılabilir veya sadece Yalnız alarm ihbar verecek şekilde ayarlanabilir.
Düşlük gerilim koruma, ON devreye alındığı zaman, düşük gerilim elemanları ile açmaya müsaade edilir.
Ayar Yalnız alarm başlatma komutun olmadığını, arıza durumun olmadığını ve anı arıza ihbarı ekranda
olmadığını gösterir.
Aşırı gerilim koruması faz-faz- yada faz-toprak-gerilimleri ile
Faz- faz veya faz-toprak–gerilimleri ile aşırı gerilim korumada bulunan en yüksek gerilim değerlendirilir.
Eşik değerler, değerlendirilen ölçümde ayarlanır (paragraf 2.6, Tablo 2-11'e bakın).
Aşırı gerilim koruma, iki kademeli olarak tasarımlanmıştır. Böylelikle, alt eşik 5002 veya 5003 no’lu adres, U>,
faz–toprak– veya faz–faz–gerilmlerin bağlanmasına göre) daha uzun bir gecikme zamanına ayarlanır ( 5004
no’lu adres, T U>) ve üst eşik Eleman (5005 veya 5006 no’lu adres, U>>) ise kısa bir gecikme zamanına
ayarlanır (5007 no’lu adres, T U>>) . Aşırı gerilim elemanlarının ayarları için kesin bir hesaplama işlemi yoktur.
Ancak, aşırı gerilim esas olarak teçhizatta olabilecek yalıtım hasarlarını önlemek için tasarımlandığından, aşırı
gerilim elemanının başlatma değeri, 5002, 5003 no’lu adres U>, buna göre genellikle anma geriliminin %
110 ve %115 % mertebelerinde ayarlanır ve ayar değeri 5005, 5006 U>> yaklaşık % 130 bulunur.
5004 T U> ved 5007 T U>> adreslerinde girilen zaman gecikme ayarları, anahtarlama işlemleri sırasında
oluşan kısa süreli aşırı gerilimlere müsaade edecek kadar uzun seçilmelidir.
Faz-toprak- ve faz-faz-gerilim arasındaki seçim, ölçülen gerilimlerde bir simetri, örneğin bir toprak arıza
meydana gelmiş ise, bunlarıda değerlendirmesini mümkünlestirir (faz-toprak-gerilim) veya dikkate alınmadan
kalabilir (faz-faz-gerilim).
Uyarı
Bir fazlı gerilim trafosu bağlantı biçimlendirmesinde (Parametre 240 GT Bağl. 1f eşitsiz HAYIR) ayarlar 213
GT Bağl. 3 faz ve 614 ÇAL.SAYISIU>(>) değerlendirilmez. Aşırı gerilim korumanın başlatma değerleri
tek 5003 U> veya 5006 U>> ayarları önemlidir.
Aşırı Gerilim Koruması Pozitif Bileşen Sistem U1
Üç fazlı gerilim trafo bağlantısında, pozitif bileşen sistemi aşırı gerilim koruma için yapılandırma parametresi
614 ÇAL.SAYISIU>(>) vasıtasıyla U1'e değerlendirilebilir. Bu durumda, aşırı gerilim korumanın başlatma
değerleri iki kademe içinde 5019 U1> veya 5020 U1>> ayarlanır.
149
Fonksiyonlar
Aşırı Gerilim Koruması Negatif Bileşen Sistemi U2
Üç fazlı gerilim trafo bağlantısında, 614 ÇAL.SAYISIU>(>) parametresi, negatif bileşen sisteminin U2 aşırı
gerilim koruması için ölçülen bir değer olarak değerlendirilebileceğine karar verebilir. Negatif bileşen sistem
gerilim kademeleri, asimetrik gerilimleri tespit eder ve aşırı gerilim korumanın stabilize edilmesi için
kullanılabilir. Trafolar veya jeneratörler korumasında, arıza akımları yük akımların az üzerinde bulunurlar.
Duyarlı başlatma eiğinin sağlanması için, bunun gerilim koruması ile stabilizasyonu gereklidir; ancak böyle
arızalı çalışmalar önlenebilir.
Aşırı gerilim koruma, iki kademeli olarak tasarımlanmıştır. Bununla, negatif bileşenin biçimlendirmesinde alt
elemanında (5015 nolu adresinde, U2>) daha uzun (5004 nolu adresinde, T U>) ve üst elemanında (5016
nolu, U2>>) kısa (5007 no’lu adresinde, T U>>) gecikme zamanı ayarlanabilir. Başlatma eşikleri U2> veya
U2>> elemanlarının ayarları için kesin bir hesaplama işlemi yoktur, çünkü bunlar güç istasyonlarının uygulama
olanaklarına bağlıdır.
5004 T U> ved 5007 T U>> adreslerinde girilen zaman gecikme ayarları, anahtarlama işlemleri sırasında
oluşan kısa süreli aşırı gerilimlere müsaade edecek kadar uzun seçilmelidir.
Aşırı gerilim korumanın bırakma eşiği
U>–elemanın ve U>>-elemanın bıraka eşikleri, bırakma oranı üzeri r = Ubırakma/Ubaşlatma ayarlanabilir (5017 U>
BIR. ORANI veya 5018 U>> BIR. ORANI). Burada r için her zaman derkenar koşulları geçerledir:
r · biçimlendirilmiş başlatma eşiği) ≤ 150 V aralıksız ölçülen gerilimlerin değerlendirmesi (faz-faz-gerilimler veya
faz-toprak-gerilimler) yada
r · (biçimlendirilmiş başlatma eşiği) ≤ 260 V ölçülen gerilimlerden hesplanmış ölçüler (örneğin faz-faz-gerilimler
bağlanılmış faz-toprak-gerilimlerden hesaplanarak).
Minimum histeresez 0,6 V`dir.
Düşük Gerilim Koruması Pozitif Bileşen Sistem U1
Düşük gerilim için pozitif bileşen (U1) değerlendirilebilir. Özellikle kararlılık problemleri durumunda, pozitif
bileşen sistem kararlı enerji iletim sınırlarıyla ilişkili olduğundan bu sistemin tespiti bir üstünlüğü söz konusudur.
Aşırı gerilim elemanlarının ayarlara yönelik kesin bir hesaplama işlemi yoktur. Ancak; düşük gerilim esas olarak
endüksiyon motorlarını gerilim düşümlerinden korumak veya sistemde kararlılık problemlerini önlemek için
kullanılacağı için, başlatma değeri buna göre genellikle anma geriliminin % 60 ve % 85 mertebelerinde seçilir.
Burada, > 5 Hz Frekans sapmalarında, gerilimin efektif değeri daha küçük hesaplanır ve aşırı gerilime yol açar,
bunu göz önünde bulunuz.
Eşık değeri positif bileşen ile çarpılır √ 3 ayarlanır ve bununla anma gerilime dayanarak bağlantı edinir.
Düşük gerilim koruma, iki kademeli olarak tasarımlanmıştır. Böylelikle, alt eşik (5110 veya 5111 no’lu adres,
U<<, faz–toprak– veya faz–faz–gerilimlerin bağlanmasına göre) daha kısa bir gecikme zamanına ayarlanır
(5112 no’lu adres, T U<< adres) ve üst eşik (5102 veya 5103 no’lu adres, U<) daha uzun bir gecikme
zamanına ayarlanır (5106, T U<). Böylelikle, kullanıcı için en yüksek stabilize oranı, yani elemanın şiddetli
gerilim düşümlerine karşı hızlı koruma sağlar.
Zaman ayarları, kararsız çalışma koşullarına yol açan gerilim çökmeleri sonucunda açma meydana gelecek
şekilde seçilmelidir. Diğer taraftan, zaman gecikmesi, kısa süreli gerilim çökmelerinde açmadan kaçınmaya
yetecek uzunlukta olmalıdır.
150
Fonksiyonlar
Düşük gerilim koruması faz-faz- yada faz-toprak-gerilimleri ile
Üç fazlı bağlantıda, düşük gerilim 615ayar ile ÇAL.SAYISIU<(<) pozitif bileşen yerine U1 en küçük faz-faz
gerilim Vfaz-faz veğa en küçük faz-toprak-gerilim Uf-t ölçü olarak biçimlendirilebilr. Eşik değerler,
değerlendirilen ölçümde ayarlanır (paragraf 2.6, Tablo` 2-11ya bakın).
Düşük gerilim koruma, iki kademeli olarak tasarımlanmıştır. Böylelikle, alt eşik (5110 veya 5111 no’lu adres,
U<<, faz–toprak– veya faz–faz–gerilimlerin bağlanmasına göre) daha kısa bir gecikme zamanına ayarlanır
(5112 no’lu adres, T U<< adres) ve üst eşik (5102 veya 5103 no’lu adres, U<) daha uzun bir gecikme
zamanına ayarlanır (5106, T U<). Böylelikle, kullanıcı için en yüksek stabilize oranı, yani elemanın şiddetli
gerilim düşümlerine karşı hızlı koruma sağlar.
Zaman ayarları öyle seçilmelidiki, gerilim çökmeleri önceden etkisiz hale getrirmelidir. Gecikmeler yeterince
aralıklı olmalıdırki, kesicinin izinli kısa sürelü gerilim çökmelerinde, sistemin kapatılma imkanı bulunsun.
Uyarı
Bir fazlı gerilim trafosu bağlantı yapılandırmasında (Parametre 240 GT Bağl. 1f eşitsiz HAYIR) ayarlar 213
GT Bağl. 3 faz ve 615 ÇAL.SAYISIU<(<) değerlendirilmez. Düşük gerilim korumanın başlatma değerleri
tek 5103 U< veya 5111 U<< ayarları önemlidir.
Düşük Gerilim Koruma Bırakma Eşiği
U<–elemanın ve U<<-elemanın bıraka eşikleri, bırakma oranı üzeri r = Ubırakma/Ubaşlatma ayarlanabilir (5113 U<
BIR. ORANI veya 5114 U<< BIR. ORANI). Burada r için her zaman derkenar koşulları geçerledir:
r · (biçimdirelenmiş başlatma eşiği) ≤ 120 V aralıksız ölçülen gerilimlerin değerlendirmesinde (faz-faz-gerilimler
veya faz–toprak–gerilimlerde) veya
r · (biçimdirelenmiş başlatma eşiği) ≤ 210 V ölçülen gerilimlerin hesaplanmış ölçüsünden (örneğin hesaplanmış
faz-faz-gerilimlerinden bağlanmış faz–toprak–gerilimlerinden).
Minimum histeresez 0,6 V`dir.
Not
Ayar yanılarak öyle seçilmiş ise, bırakma eşiği (= başlatma eşiği á bırakma eşiği) 120 V/210 V değerinden
büyük oluşuzorsa, o zaman bu deüer otomatikmen sınırlandırılır. Bir arıza sinyali görünmez.
Düşük gerilim koruması için Akım Kriteri
U<<– elemanı ve U<–elemanı, beraber girilen akım akışı izleme ayarı ile denetlenebilir. Eğer AKIM DENETİMİ
5120 no’lu adresi devrede ise; o zaman kesiciden akım akışı (KeKapalı I min, 212 no’lu adreste girilen
(normalde çok duyarlı akım) ayarını aşana kadar elemanlar başlatma almaz. Kesilmiş gerilim ile, bu durumda
bir düşük gerilim korumasında başlatma bırakması oluşur. Akım denetiminin bir yararı, gerilim mevcut değilken
cihazın enerjilenmesi durumunda, gerilim elemanları tarafından cihazın derhal bir genel başlatma vermesini
engellemesidir.
151
Fonksiyonlar
Uyarı
Bu Ayarın kapatılmasında, AKIM DENETİMİ no’lu adresınde 5120 cihaz olmayan ölçme gerilimde ve
kapatılmış düşük gerilim korumasında, hemen açma yapar. Başka bir biçimlendirme ölçme gerilimin
gerçekleştirmesiyle veya gerilim koruma bloklamasıyla elde edilebilir. DIGSI 4 işleyen bir PC üzerinden veya
kumanda merkezinden bir etiket komut ile kilitleme başlatılabilir. Bu, başlatmanın resetlenmesine ve
parametreleme işleminin sürdürülmesine imkan sağlar. Cihaz derhal başlatma alacaktır ve bu durumda cihaz
programlanabilir.
KeKapalı I min elemanı, kesici arıza koruma, aşırı yük koruma ve motorlar için başlatmayı engelleme gibi
diğer koruma fonksiyonlarında da kullanılır.
2.6.5
Ayarlar
„A“ ya eklenmis adresler, sadece DIGSI ile „Ekran İlave Ayarları“ altında değiştirilebilir.
Adres
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
5001
AŞIRI GERİLİM
OFF
ON
Yalnız alarm
OFF
Aşırı Gerilim Koruma
5002
U>
40 .. 260 V
110 V
U> Çalışma Gerilimi
5003
U>
40 .. 150 V
110 V
U> Çalışma Gerilimi
5004
T U>
0.00 .. 100.00 sn; ∞
0.50 sn
T U> Zaman Gecikmesi
5005
U>>
40 .. 260 V
120 V
U>> Çalışma Gerilimi
5006
U>>
40 .. 150 V
120 V
U>> Çalışma Gerilimi
5007
T U>>
0.00 .. 100.00 sn; ∞
0.50 sn
T U>> Zaman Gecikmesi
5015
U2>
2 .. 150 V
30 V
59-1 Aşırı Gerilim Çalışma (neg.
blş.)
5016
U2>>
2 .. 150 V
50 V
59-2 Aşırı Gerilim Çalışma (neg.
blş.)
5017A
U> BIR. ORANI
0.90 .. 0.99
0.95
Bırakma Oranı U>
5018A
U>> BIR. ORANI
0.90 .. 0.99
0.95
Bırakma Oranı U>>
5019
U1>
40 .. 150 V
110 V
U1> Çalışma Gerilimi
5020
U1>>
40 .. 150 V
120 V
U1>> Çalışma Gerilimi
5101
DÜŞÜK GERİLİM
OFF
ON
Yalnız alarm
OFF
Düşük Gerilim Koruma
5102
U<
10 .. 210 V
75 V
U< Çalışma Gerilimi
5103
U<
10 .. 120 V
75 V
U< Çalışma Gerilimi
5106
T U<
0.00 .. 100.00 sn; ∞
1.50 sn
T U< Zaman Gecikmesi
5110
U<<
10 .. 210 V
70 V
U<< Çalışma Gerilimi
5111
U<<
10 .. 120 V
70 V
U<< Çalışma Gerilimi
5112
T U<<
0.00 .. 100.00 sn; ∞
0.50 sn
T U<< Zaman Gecikmesi
5113A
U< BIR. ORANI
1.01 .. 3.00
1.20
Bırakma Oranı U<
152
Fonksiyonlar
Adres
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
5114A
U<< BIR. ORANI
1.01 .. 3.00
1.20
Bırakma Oranı U<<
5120A
AKIM DENETİMİ
OFF
ON
ON
Akım Denetimi
2.6.6
Bilgi Listesi
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
234.2100 U<,U>BLKdı
IE
U<, U> çalışması ile bloklandı
6503
>D.Gerilim BLK
EM
>Düşük gerilim koruma BLOKLAMA
6505
>I DENETİM U<
EM
>Düşük Gerilim Akım denetimi DEVREDE
6506
>U< BLK
EM
>Düşük Gerilim koruma U< BLOKLAMA
6508
>U<< BLK
EM
>Düşük Gerilim koruma U<< BLOKLAMA
6513
>U> BLK
EM
>Aşırı Gerilim koruma U> BLOKLAMA
6530
D.Gerilim OFF
AM
Düşük Gerilim koruma DEVRE DIŞI
6531
D.Gerilim BLKdı
AM
Düşük Gerilim koruma BLOKLANDI
6532
D.Gerilim AKTİF
AM
Düşük Gerilim koruma AKTİF
6533
U< başlatıldı
AM
U< Düşük Gerilim başlatıldı
6534
U< Baş. Ak.Den.
AM
U< Düşük Gerilim akım denetimli BAŞLATMA
6537
U<< başlatıldı
AM
U<< Düşük Gerilim başlatıldı
6538
U<< Baş.Ak.Den.
AM
U<< D. Gerilim akım denetimli BAŞLATMA
6539
U< AÇMA
AM
U< Düşük Gerilim AÇMA
6540
U<< AÇMA
AM
U<< Düşük Gerilim AÇMA
6565
U> OFF
AM
U> Aşırı Gerilim koruma DEVRE DIŞI
6566
U> BLKdı
AM
U> Aşırı Gerilim koruma BLOKLANDI
6567
U> AKTİF
AM
U> Aşırı Gerilim koruma AKTİF
6568
U> başlatıldı
AM
U> başlatıldı
6570
U> AÇMA
AM
U> AÇMA
6571
59-2 başlatma
AM
Aşırı Gerilim koruma arıza tespiti U>>
6573
U>> Açma
AM
Aşırı Gerilim koruma U>> açma
153
Fonksiyonlar
2.7 Negatif Bileşen Koruma
2.7
Negatif bileşen koruma, sistemdeki dengesiz yükleri tespit eder.
Uygulamalar
• Negatif bileşen korumanın motorlara uygulanmasının özel bir önemi vardır. Dengesiz yüklere eşlik eden
negatif bileşen akımlar, üç fazlı endüksiyon motorlarında, rotor üzerinde çift frekansta etki eden, karşı döner
alanlar yaratır. Dolayısıyla rotor yüzeyinde anafor akımları indüklenir ve bu da yuva kamalarıyla sargı
demetleri arasındaki geçişlerde lokal aşırı ısınmalara yol açar. İlave olarak; motorlar dengesiz sistem
gerilimleriyle beslendiklerinde ısıl aşırı yüklenme tehlikesi meydana gelir. Motorlar, negatif bileşen
gerilimlere karşı küçük bir empedans gösterdiği için, küçük gerilim dengesizlikleri büyük negatif bileşen
akımların oluşmasına yol açar. Ayrıca, asimetrik şebeke geriliminde bir termal aşırı yük koruma tehlikesi
olusur. Küçük gerilim dengesizlikleri büyük negatif bileşen akımların oluşmasına yol açar.
• Ayrıca koruma fonksiyonları ile trafo akımlarındaki bağlantılarında kopukluklar, kısa-devreler veya yer
değiştirmeleri tespit edilebilir.
• Bundan öte, maksimum yük akımından küçük arıza akımları,1-fazlı ve 2-fazlı kısa-devreler tespit edilebilir.
Ön Koşullar
Negatif Bileşen Koruma;
eğer en az bir faz akımı 0,1 x IN daha yüksek ve
tüm faz akımarı 10 x IN küçük ise etkindir.
2.7.1
Sabit Zaman Karakteristiği
Sabit zaman karakteristiği iki elemandan oluşur. İlk ayarlanabilir eşiğe ulaşıldığında I2> bir başlatma mesaj
üretilir ve bir zaman karakteristiği T I2> başlatlır, ikinci eşiğe I2>> ulaştığında, bir diğer mesaj üretilir ve
zaman karakteristiği T I2>> başlatılır. İlgili zaman gecikmesi dolduğunda, bir açma komutu verilir.
Şekil 2-50
154
Negatif Bileşen Koruma için Sabit Zaman Karakteristiği
Fonksiyonlar
Ayarlanabilir Bırakma Süreleri
Sabit zamanlı açma karakteristiği I2> ve I2>> için başlatma stabilizasyonu, ayarlanabilir bırakma süreleri
vasıtasıyla gerçekleştirilebilir. Bu imkan olası aralıklı arızalara sahip enerji sistemlerinde kullanılır.
Elektromekanik rölelerle beraber bir uygulamada farklı bırakma eğrisi uygun hale getirebilir ve dijital ve
elektromekanik cihazların zamanlı kademelesi gerçekleştirebilir.
2.7.2
Ters Zaman Karakteristiği
Ters Zamanlı–eleman sipariş edilen modele bağlıdır. Bu eleman her zaman IEC veya ANSI açma karakteristik
eğrileri ile çalışır. Karakteristikler ve bunlara ayıt formüller teknik verilerde gösterilir. Ters zaman Karakteristiği
programlandığında, sabit zamanlı elemanlar da I2>> ve I2> elemanlar da etkindir (önceki Altbölüm ’ye bakın).
Başlatma ve Açma
Ters akım I2 ayar değeri I2p ile karşılaştırılır. Negatif bileşen akım, ters zamanlı elemanının başlatma ayarının
% 110’unu aştığında, eleman başlatma alır, bir mesaj üretir ve seçilen Karakteristikeğrisine dayalı olarak zaman
gecikmeli açmayı başlatır. Eğri üzerindeki ilgili zaman aralığı dolduğunda, bir açma sinyali verilir. Karakteristik
eğrisi, şekil ’de görülmektedir.
Şekil 2-51
Negatif Bileşen Koruma için Ters Zaman Açma Karakteristiği
IEC Eğrileri için Bırakma
IEC eğrileri eleman kullanıldığında; negatif bileşen akım, başlatma ayarının % 95 ìnin altına düştüğünde ters
zaman elemanı bırakır. Yeni bir başlatmada zaman tekrar baştan başlar.
155
Fonksiyonlar
ANSI Eğrileri için Bırakma
ANSI eğrileri kullanıldığında başlatma sonrası bırakmanın anlık mı yoksa disk benzetimi ile mi olacağı seçilir.
Burada; “Hemen sonra”, başlatma değerinin yaklaşık 95 %’inin altına düşer düşmez başlatmanın bırakması
anlamına gelir. Yeni bir başlatma için, süre ölçer tekrar sıfırdan sayar.
benzetilir. Disk benzetimi için; bırakma süreci, arıza akımının kesilmesinden sonra başlar. Bununla aşırı
sarsılan negatif bileşen değerlerdede koruma sıcaklığın benzetimi sağlanır. Bırakma süreci, başlatma
değerinin 90 % düştüğünde başlar. Bırakma sonrası, (95 % ile 90 % röle elemanındaki akım başlatma
değerinin) arasında ise, ne açma ne de bırakma yönünde disk hareketi benzetilmez, yani eleman eylemsiz
konumdadır.
Disk benzetimi, negatif bileşen korumanın kaynağa doğru olan klasik elektromekanik rölelerle koordinasyonu
gerekiyorsa yararlıdır.
Mantık
Şekil `de negatif bileşen koruma için mantık şeması verilmiştir. Koruma, bir ikili giriş üzerinden kilitlenebilir. Bu,
başlatmaları ve zaman kademelerini resetler ve ölçülen değerleri sıfırlar.
Negatif bileşen koruma ölçütü artık karşılanmayınca (yani bütün faz akımları anma röle akımının IN % 10’unun
altında düşmüşse veya en az bir faz akımı anma röle akımının 10 x IN) on katının üzerinde ise); açma zamanı
gecikmesi derhal sıfırlanır.
156
Fonksiyonlar
Şekil 2-52
Dengesiz Yük Koruması Mantık Diyagramı
Sabit zaman elemanının başlatma ve gecikme ayarları, 4012 no’lu T BIR adreslerinde I2>(>) stabilize
edilebilir. Akım eşik değeri altına düşerse, bu zaman başlatılır ve başlatma koşulunu idame ettirir. Fonksiyon
bu durumda gecikmesiz açmaya geri dönmez. AÇMA Komutu gecikme zamanı bu arada devam eder. Bırakma
Zaman Gecikmesi süresi sonrasında başlatma bildirilir ve AÇMA Komutu gecikme zamanı sıfırlanır, eğer
yeniden bir eşik değer aşımı gerçekleşmemişse. Eğer tekrar eşik değer aşımı bırakma zaman gecikmesi
esnasında yürütülüyor ise, bu kesilir. AÇMA Komutu gecikme zamanı bu arada devam eder. Bunun bitiminde
tekrar eşik değer aşımı derhal başlatılır. Bu sırada bir akım eşik değer aşımı sözkonusu değil ise, herhangi bir
reaksiyon gerçekleşmez. Açma komutu gecikme zamanı sonrasında, bir diğer eşik değer aşımı bırakma zaman
gecikmesi esnasında gerçekleşir ise, kesici hemen başlatılır.
Biçimlendirilmiş gecikme zamanları başlatma zamanarının ters zamanlı elemanlarına etkisi olamz, çünkü bu
elemanlar dinamik şekilde ölçülen akıma bağlılar. Bırakma koordinasyonu maksadıyla, disk benzetimi
elektromekanik röleler ile kullanılır.
157
Fonksiyonlar
2.7.3
Ayar Notları
Genel
Negatif bileşen koruma, (Altbölüm 2.1.1.2, 140 no’lu, DENGESİZ YÜK adresinde biçimlendirilir. Eğer sadece
sabit zamanlı elemanlar istenirse, DENGESİZ YÜK = Sabit Zaman olarak ayarlanmalıdır. Eğer hem sabit hem
de ters zamanlı elemanlar kullanılacaksa, DENGESİZ YÜK = ZAAE IEC veya = ZAAE ANSI 140 no’lu adres
olarak ayarlanır. Eğer bu korumaya gerek duyulmuyorsa, Etkin Değil olarak ayarlanır.
Negatif bileşen koruma, 4001 no’lu DENGESİZ YÜK adresinde devreye alınabilir ON- veya OFF devre dışı
edilebilir.
Negatif bileşen zamanlı aşırı akım röle elemanlarının olağan başlatma ve zaman ayarları, genel olarak birçok
uygulama için yeterlidir. Eğer cihaz bir motoru korumak için kullanılıyorsa ve müsaade edilen uzun süreli yük
dengesizliği ve birim zamanda müsaade edilen yük dengesizliği verileri üreticiden sağlanmışsa, başlatma ve
zaman ayarlarının seçimi için bu değerler referans alınmalıdır. Bu durumda, üretici tarafından verilen değerlerin
motorun primer değerlerini göstermesi önemlidir. Örneğin uzun-süreli müsaade edilen ısıl negatif bileşen akım
(anma motor akımına göre) verildiğinde; bu değer, negatif bileşen zamanlı aşırı akım elemanının ayarlarının
hesaplanması için kullanılır. Bu durumda;
ile (burada)
I2 maks prim
Müsaade edilen motor termal ters akımı
IN Motor
Motor anma akımı
IAT sek
Akım trafosunun sekonder anma akımı
IAT prim
Akım trafosunun primer anma akımı
Sabit Zamanlı Elemanlar
Sabit zamanlı elemanının başlatma ve gecikme ayarları, sırasıyla (4004 no’lu I2>>) kısa (4005 no’lu T I2>>)
ve alt eleman (4002 no’lu I2>) daha uzun başlatma ve gecikme ayarları ile (4003 no’lu T I2>) ayarlanır.
Bununla, eleman düşük dengesizliklerde bir ihbar kademesi olarak görev yapmasını ve elemanının terseşiği
da daha şiddetli dengesizliklerde hızlı açmayı başlatmasını sağlar. Bir I2>> % 60 ’derecesine ayarlanması,
şiddetli dengesizliklerde, ısıl kademe ile başlatmayı sağlar. Bu, bir fazın akımı tamamen sıfır olduğunda koruma
elemanının başlatma almasına imkan verir. Diğer taraftan; dengesiz yükün %60'ından daha fazlası ile, kullanıcı
bir faz-faz arıza varsayacaktır. Bu elemanın zaman gecikmesi T I2>> normal aşırı akım rölelerinin zamanıyla
koordinasyonu sağlanmalıdır. Bir faz kesikken, negatif bileşlen akımın I faz akımına göre büyüklüğü:
158
Fonksiyonlar
Örnekler:
Motor Bu ayarlar:
Anma akımı
IN Motor = 545 A
Müsaade edilen sürekli negatif
bileşen akımı
I2 dd prim / IN Motor = 0,11 sürekli
Müsaade edilen kısa süreli negatif I2 maks prim /IN Motor= 0,55; Tmax = 1 s
bileşen akımı
Akım Trafosu
ü = 600 A / 1 A
Ayar değeri
I2> = 0,11 á 545 A · (1/600 A) = 0,10 A
Ayar değeri
I2>> = 0,55 á 545 A · (1/600 A) = 0,50 A
Bir Güç- ve Kablo sebekelerinde negatif bileşen korumanın, rölenin normal yönlü ve yönsüz aşırı akım
elemanlarının başlatma değerlerinin altında düşük büyüklükteki dengesiz akımları tespit etmesini sağlar.
Aşağıdakiler gözlemlenmelidir:
I akımlı bir faz-toprak arızası aşağıdaki negatif bileşen akımına karşılık gelir:
Diğer taraftan; negatif bileşen % 60 ın üzerine çıktığında, bir faz-faz arızası varsayılabilir. Koruma bölgesinin
dışındaki arızalarda yanlış çalışmaları önlemek için, rölenin, sistemdeki diğer koruma röleleri ile T I2>> zaman
koordinasyonu sağlanmalıdır.
Bir güç Trafosu için; negatif sistem koruması, düşük mertebedeki faz-toprak ve faz-faz arızalar için duyarlı
koruma olarak kullanılabilir. Bu uygulama, özellikle AG tarafındaki faz-toprak arızaların YG tarafta sıfır bileşen
akımları üretemediği üçgen-yıldız bağlı trafolar için uygundur.
Yukarıda faz-faz ve faz-toprak arızalar için verilen negatif bileşen akımların toplam arıza akımına göre
büyüklükleri, -eğer güç trafosu sarım oranı dikkate alınmazsa- trafo için de geçerlidir.
Aşağıdaki karakteristiklere sahip bir güç trafosunu var sayalım:
Anma Görünen Güç
SNT = 16 MVA
YG Taraf Anma Gerilimi
UN = 110 kV
AG Taraf Anma Gerilimi
UN = 20 kV
Trafo Bağlantısı
Dy5
YG Taraf akım trafo oranı
100 A/1 A
(üU = 110/20)
(üI = 100)
Alçak gerilim tarafında aşağıdaki arıza akımları tespit edilebilir:
Eğer trafonun YG tarafındaki cihazın başlatma ayarı I2> = 0,1 A ’e ayarlanırsa; o zaman; alçak gerilim
tarafında aşağıdaki arıza I = 3 · üU · üI · I2> = 3 · 110/20 · 100 · 0,1 A = 165 A faz-toprak arıza akımı ve √ 3 ·
üU · üI ·I2> = 95 A bir faz-faz arıza akımı AG tarafta tespit edilebilir. Bu arızalar, sırasıyla güç trafosu anma
değerinin % 36 ve % 20 ’sine karşılık gelmektedir. Bu yalın örnekte, yük akımının dikkate alınmadığına dikkat
edin.
159
Fonksiyonlar
Arızanın hangi tarafta olduğu belirlenemeyeceğinden; diğer koruma bölgelerindeki arızalarda bu korumanın
yanlış çalışmasını önlemek için, sistemdeki diğer koruma röleleriyle zaman T I2> koordinasyonu
sağlanmalıdır.
Başlatma stabilizasyonu (Sabit Zaman)
Aşırı akım elemanlar için başlatmalar biçimlendirilmiş bırakma zamanı ile stabilize edilebilir. Bu bırakma süresi
4012 T BIR. I2>(>) adresinde ayarlanır.
IEC Eğrileri (Ters Zaman Açma Eğrisi)
Ters zamanlı başlatma karakteristik seçimi ile, negati bileşen ile oluşan techizatın yükü benzetimi mümkündür.
Cihazdan öngörülen üç IEC–Karakteristiklerinden (IEC EĞRİSİ, 4006 no’lu adresinde seçilir) kullanılıacaksa,
korunan teçhizatı (örneğin endüksiyon motoru vb.) temsil eden ısıl aşırı yük eğrisine uygun bir açma
karakteristik eğrisi seçilmelidir. Karakteristik açma eğrileri ve bu eğrilerin formülleri Teknik Karakteristikler’de
verilmiştir.
Dikkate alınmalıdırki, ters zamanlı elemanı negatif bileşen akım, başlatma ayarının % 110’unu aştığında
başlatma alır. Başlatma ayarı, I2p (4008 no’lu adresinde girilir). Başlatma ayarının % 95’ inin altına
düştüğünde ise bırakır.
lgili zaman çarpanı, 4010no’lu, T I2p adresinde girilir.
Zaman çarpanı, ∞ yapılabilir. Bu durumda, bu eleman başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma
olmayacaktır. Eğer ters zamanlı elemanın kullanılması gerekli değilse; koruma fonksiyonlarının
biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1.2) 140 DENGESİZ YÜK = Sabit Zaman no’lu olarak ayarlanır.
ANSI Eğrileri (Ters Zaman Açma Eğrisi)
Ters zamanlı başlatma karakteristik seçimi ile, negati bileşen ile oluşan techizatın yükü benzetimi mümkündür.
Cihazdan öngörülen dört ANSI–Karakteristiklerinden (ANSI EĞRİSİ, 4007 no’lu adresinde seçilir)
kullanılıacaksa,korunan teçhizatı (örneğin endüksiyon motoru vb.) temsil eden ısıl aşırı yük eğrisine uygun bir
açma karakteristik eğrisi seçilmelidir. Karakteristik açma eğrileri ve bu eğrilerin formülleri Teknik
Karakteristikler’de verilmiştir.
Ters zamanlı eğrinin seçiminde dikkate alınmalıdırki, başlatma değerinin ve biçimlendirme ayarının arasında
% 110’lu bir güvenlik faktörü göe alınmıştır. Bu demktirki, negatif bileşen akım, başlatma ayarının % 110’unu
aştığında başlatma alır ve başlatma ayarının % 95’inin altına düştüğünde ise bırakır. Eğer 4011 no’lu I2p
RESET Disk Emilasyonu (disk öykünümü) seçilmişse; bırakma, Altbölüm ’te açıklandığı şekilde bırakma
eğrisine göre yapılır.
Negatif bileşen ayarı, 4008no’lu I2p adresinde girilir. İlgili zaman kadranı ayarı, 4009no’lu Zm. ÇARPANI:
ZÇ adresinde girilir.
Zaman, ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, bu eleman başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma
olmayacaktır. Eğer ters zamanlı elemanın kullanılması gerekli değilse; koruma fonksiyonlarının
biçimlendirilmesi sırasında (Altbölüm 2.1.1.2) 140 DENGESİZ YÜK = Sabit Zaman no’lu olarak ayarlanır.
160
Fonksiyonlar
2.7.4
Ayarlar
Aşlağıdaki listede, akıma dayalı ayar aralıkları ve varsayılan ayar değerleri, anma cihaz akımına göre
verilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını
göstermektedir.
Adres
Parametre
4001
DENGESİZ YÜK
4002
I2>
4003
T I2>
4004
I2>>
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
OFF
ON
OFF
Dengesiz Yük (Negatif
Bileşen)
1A
0.10 .. 3.00 A
0.10 A
I2> Çalışma Akımı
5A
0.50 .. 15.00 A
0.50 A
0.00 .. 60.00 sn; ∞
1.50 sn
T I2> Zaman Gecikmesi
1A
0.10 .. 3.00 A
0.50 A
I2>> Çalışma Akımı
5A
0.50 .. 15.00 A
2.50 A
4005
T I2>>
0.00 .. 60.00 sn; ∞
1.50 sn
T I2>> Zaman Gecikmesi
4006
IEC EĞRİSİ
Normal Ters
Çok Ters
Aşırı Ters
Aşırı Ters
IEC Eğrisi
4007
ANSI EĞRİSİ
Aşırı Ters
Normal Ters
Orta Ters
Çok Ters
Aşırı Ters
ANSI Eğrisi
4008
I2p
1A
0.10 .. 2.00 A
0.90 A
I2p Çalışma Akımı
5A
0.50 .. 10.00 A
4.50 A
4009
Zm. ÇARPANI: ZÇ
0.50 .. 15.00 ; ∞
5.00
ZAMAN ÇARPANI: ZÇ
4010
T I2p
0.05 .. 3.20 sn; ∞
0.50 sn
T I2p Zaman Çarpanı
4011
I2p RESET
Ani
Disk Emilasyonu
Ani
I2p Bırakma
4012A
T BIR. I2>(>)
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Bırakma Zaman
Gecikmesi DMT
2.7.5
Bilgi Listesi
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
5143
>BLOK 46
EM
>I2 (Dengesiz Yük) BLOKLAMA
5151
I2 OFF
AM
I2 DEVRE DIŞI
5152
46 BLKdı
AM
46 BLOKLANDI
5153
I2 AKTİF
AM
46 AKTİF
5159
I2>> başlatıldı
AM
I2>> başlatıldı
5165
I2> başlatıldı
AM
I2> başlatıldı
5166
I2p başlatıldı
AM
I2p başlatıldı
5170
I2 AÇMA
AM
I2 AÇMA
5171
I2 Disk Baş.
AM
I2 Disk emilasyonu başlatma
161
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
2.8
Motor Koruma
Motorların koruması için, 7SJ62/64 cihazlar bir motor yol alma koruması, bir tekrar çalıştırma engelleme ve bir
yük sıkışıklığı koruması ile donatılır. Yol alma/kalkış zamanı izleme, motoru uzun yol alma/kalkış işlemlerinden
korur ve böylece aşırı yük koruma ile tamamlar (bakınız Bölüm 2.10). Tekrar başlatmayı engelleme; eğer bu
yol alma/kalkış zamanında beklenen uygun akış ısınmasını aşan durumda motorun tekrar başlatmasını önler.
Aşırı yük koruma motoru ani rotor bloklamasında korur.
2.8.1
Motor Yol Alma Koruması
7SJ62/64 rölesi bir motor koruması olarak kullanıldığında, motorun sık sık başlatılması veya yol alma sırasında
kalkış sürelerinin uzun sürmesi sonucu olabilecek olası hasarlara karşı motoru korumak için yol alma koruma
özelliği kullanılır (bakın Bölüm 2.10).
2.8.1.1 Açıklama
Genel
Özellikle yüksek gerilimlere karşı duyarlı motorlar, kısa bir zaman periyodu sırasında bir çok başlatma girişimi
olduğunda, ısıl sınırların üzerine çıkacak şekilde çok çabuk ısınırlar. Eğer bu başlatma girişimlerinin süreleri,
motor başlatmaları sırasında aşırı gerilim darbeleriyle, aşırı yük momentleriyle veya kilitli rotor durumlarıyla
uzatılmışsa; cihaz tarafından bir açma sinyali başlatılacaktır.
Motor yol alma için ölçüt olarak (ayarlanabilir) bir akım eşiği aşılması I MOTOR YOLAL. değerlendirilir ve
böylece açma zamanı hesabı müsaadesi verilir. Akım eşiğinin aşılması, ne işletme bildirim arabelleklerindeki
girişlere veya merkezi bir değerlendirme yerine (kontrol merkezi) ne de bir arıza durumu açılmasına yol açan
normal bir işletim durumudur.
Koruma fonksiyonu bir ters zamanlı aşırı akım ve bir sabit zamanlı aşırı akım açma karakteristiğinden oluşur.
Ters Zamanlı Aşırı Akım Karakteristiği
Ters zamanlı aşırı akım elemanı, yalnızca rotor kilitlenmediğinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Motor yol
alması esnasında voltaj çökmelerinden kaynaklanan düşük bir çalıştırma akımı ile, uzatılmış çalıştırma süreleri
doğru olarak değerlendirilir ve uygun zamanlı bir açma etkinleştirilir. Bu arada karakteristik (aşağıdaki formüle
bakın), motorun soğuk ve sıcak durumuna göre uygun motor durumuna ayarlanarak farklı yol alma süreleri
uygulanabilir (bakın Şekil 2-53).
162
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Açma zamanı aşağıdaki denkleme göre hesaplanır:
Burada
tAÇMA
– I motor akımı için gerçek açma zamanı
tA maks
– Anma yol alma akımı IA için açma zamanı (Param. 4103, YOL ALMA ZAMANI veya 4105,
YOL ALMA T SIC.)
I
– Motor akımı (ölçülen değer)
IA
– Motorun anma yol alma akımı (Parametre 4102, YOL ALMA AKIMI)
IMOTBAŞL
– Motor yol alma tanıma için başlatma değeri (Parametre 1107, I MOTOR YOLAL.)
Şekil 2-53
Motor Yol Alma Akımı için Ters Zaman Karakteristik Açma Eğrisi
Eğer ölçülen gerçek motor yol alma akımı I, 4102 no’lu adrese girilen IA (Parametre YOL ALMA AKIMI) anma
yol alma akımından küçükse (veya büyükse), buna uygun olarak gerçek açma zamanı tAÇMA (bakın Şekil 2-53)
uzar.
Sabit Zamanlı Aşırı Akım Açma Karakteristiği (Rotor Kilit Süresi)
Motorun kalkışı sırasında, eğer kalkış zamanı, müsaade edilen maksimum rotor kilit süresini tE aşmışsa, sabit
zamanlı karakteristik en geç tE–Süresi sonra bir açma başlatır. Cihaz, bir kilitli rotor durumunu harici bir rpm
(dakika başına dönüş)-sayacından uyarılan bir ikili giriş (">Rotor kilitli") üzerinden tespit edebilir. Eğer
herhangi bir faz akımı motor yol alma tanıma akım eşiğini aşmışsa I MOTOR YOLAL., motorun başlatma aldığı
var sayılır ve sabit zaman karakteristiği üzerinden (müsaade edilen maksimum rotor kilit süresine dayalı)
zaman gecikmeli açma başlatılır.
Kilitii rotor süresi (Klt.li ROT Sür.) ">Rotor kilitli" ikili girişi ile bir VE geçidi ile bağlanmıştır. Bir ikili
giriş üzerinden kilitli rotor durumu tespit edilmişse ve sabit zaman karakteristiği süresi de dolmuşsa, rotor
kilitlenmesinin sabit zaman karakteristiği süresinin dolmasından önce veya sonra tespit edilmiş olmasına
bakılmaksızın ani açma olacaktır.
163
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Mantık
Motor yol alma koruma, parametre üzerinden devreye alınıp, devreden çıkartılabilir. Ayrıca; motor yol alma
koruma, bir ikili giriş üzerinden kilitlenebilir, yani başlatma mesajları ve zaman gecikmeleri de sıfırlanır.
Aşağıdaki şekil bildirim mantığını ve arıza yönetimini göstermektedir. Bir başlatma yalnız başına arıza kaydını
başlatmaz. Yani açma kumandasıyla bir arıza kaydı açılır. Yürüyen başlatmalarla yol alma süresi, motor kilit
süresi ve ihbarlar sıfırlanır ve arıza kaydı sonlandırılır.
Şekil 2-54
164
Motor Yol Alma Koruma için Mantık Şeması
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Motor yol alma sürelerini değiştirme
Motor üreticileri hem soğuk hem de sıcak motor için yol alma karakteristikleri sağlarlar (Şekil 2-53'e bakın). Yol
alma/Kalkış zamanı izleme fonksiyonunda otomatik olarak bir değiştirme seçeneği bulunur. "Sıcak motor"
koşulu, tekrar başlatmayı engellemenin termal belleğinden (Bölüm 2.8.2'ye bakın) türetilmiştir. Bunun için bu
fonksiyon etkinleştirilmiş olmalıdır. Değiştirme için koşul, 4106 no’lu SOĞUK MOTOR SIC parametresiyle
belirlenir. Motor sıcaklığı (rotor sıcaklığı) eşik değerini aşarsa, "soğuk motor" dan "sıcak motor" a değiştirme
olur (bakın Mantık Şeması 2-54). Ayar eşiği, soğuk (nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) motor yol almalarının müsaade
edilen sayılarından oluşturulabilir. Aşağıdaki formül ile sınır değeri belirlenir.
(Parametre 4106 SOĞUK MOTOR SIC)
Ayar değeri daima sınır değerinden daha küçük seçilmelidir (Ayar Notları 2.8.1.2'ye bakın).
Genel
Yol alma/kalkış zamanı izleme, ancak yapılandırma sırasında 141 no’ lu adres Yol Alma İzleme = Etkin
olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon
kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4101 no’lu Yol Alma İzleme adresinde devreye alınabilir ON
veya devre dışı edilebilir OFF.
Yol alma parametresi
Koruma cihazına, yol alma akımının değerleri 4102 no’lu YOL ALMA AKIMI adresinde ve yol alma süresi 4103
no’lu YOL ALMA ZAMANI adresinde normal koşullarda iletilir. Eğer koruma cihazında hesaplanan I2t nin değeri
aşılırsa, uygun zamanlı bir açma gerçekleşir.
Eğer yol alma zamanı müsaade edilen maksimum rotor kilit süresinden daha uzun ise, harici bir sayaçtan bir
ikili giriş üzerinden (">Rotor kilitli") sabit zamanlı aşırı akım açma karakteristiği başlatılabilir. Kilitli
rotorda ve bu nedenle düşürülmüş havalandırma makinenin termal kapasitesini azaltır. Yol alma/kalkış zamanı
izleme bu nedenle, normal işletim için geçerli termal açma karakteristiğine ulaşılmasından önce bir açma
komutu vermelidir.
Akım değerinin aşılması 1107 no’lu I MOTOR YOLAL. adresinde motor yol alması olarak yorumlanır. Gerçek
yol alma akımı, motor çalışması esnasında bütün yük- ve gerilim koşullarına rağmen aşılırsa, fakat müsaade
edilen, kısa süreli aşırı yüke erişilmezse; bu değer seçilir.
Örnek: Motor aşağıdaki verilerle:
Anma gerilimi
UN = 6600 V
Anma akımı
IB = 126 A
Yol alma akımı (primer)
IMaks.YOLALMA = 624 A
Uzun süreli müsaade edilen stator akımı
Imaks = 135 A
Yol alma süresi (soğuk durum)
TMaks.YOLALMA = 15 s
Yol alma süresi (sıcak durum)
TMaks.YOLALMA W = 8,5 s
Akım Trafoları
IN Traf prim/IN Traf sek = 200 A/1 A
165
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Ayar değeri YOL ALMA AKIMI için (IMaks. YOLALMA) sekonder değer olarak hesaplama:
Azaltılmış gerilimde yol alma akımı da doğrusal olarak azaltılır. Anma geriliminin % 80’ i yol alma akımını bu
örnekte 0,8 . IMaks.YOLALMA = 2,5 A ’a düşürür.
Aşıldığında yol alması kapatılan eşik, maksimum yük akımının üzerinde ve minimum yol alma akımının altında
bulunmalıdır. Eğer başka etki faktörleri bulunmuyorsa (Yük uçları), motor yol alma tanıma için değer (I MOTOR
YOLAL., Adres 1107) ortalama bir değere ayarlanabilir:
Uzun süreli müsaade edilen akım için:
Anma gerilim koşullarında farklı oranlar motorun açma zamanını değiştirirler:
Anma geriliminin % 80’inde (ve bununla birlikte anma yol alma akımının yaklaşık % 80’i) açma zamanı örneğin:
Gecikme süresi 4104 Klt.li ROT Sür. dolduğunda, kilitlenmiş rotor ikili girişi etkin olur ve bir açma sinyali
başlatır. Eğer sabit zaman karakteristiği zamanı, normal kalkışta ">Rotor kilitli" (FNo. 6805) gecikme
süresi içerisinde Klt.li ROT Sür. ikili girişi kilitlenecek şekilde seçilmişse; kilitsiz kalkış için açma
süresinden daha kısa bir açma komutu gecikme süresi gerçekleştirilebilir.
166
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Eşik Değerleri "soğuk"/"sıcak" Motor
4106 no’lu SOĞUK MOTOR SIC parametresiyle değiştirme eşiği belirlenir. Bu, soğuk (nk) ve sıcak (nw) motor
yol almalarından hesaplanır.
Hiçbir veri mevcut değilse, üç soğuk- ve iki sıcak yol alma (nsoğuk = 3; nsıcak = 2) yeterli olacaktır. Bunlar temelde
motora özgü tipik verilerdir. Böylece sınır hesaplaması:
Ayar değeri olarak SOĞUK MOTOR SIC = % 25 önerilir.
Teknik verilerde motor için dört soğuk- ve iki sıcak yol alma (nsoğuk = 4; nsıcak = 2) bulursanız, aşağıdaki sınır
değeri hesaplanır:
Ayar değeri tekrar sınır değerinin altında tutulur. Burada bunun için bir değerin % 40’ı önerilir.
Not
Aşırı yük karakteristik eğrileri, motor yol alma koşulları sırasında etkindir. Ancak, motorun yol alması sırasında
termel dağılım sabittir. I MOTOR YOLAL., 1107 no’lu adresdeki ayar, aşırı yük korumanın çalışma aralığını
daha büyük akım değerlerine sınırlar.
Not
Motorun soğuk ve sıcak durumunu ayırt edebilmek için, başlatmayı engelleme 4301 no’lu YOLAL. SAYICISI
devreye alınmış olmalıdır.
167
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
2.8.2
Motor Yeniden Çalıştırma Engelleme
Tekrar başlatmayı engelleme; eğer bu yol alma/kalkış zamanında beklenen uygun akış ısınmasını aşan durum
varsa motorun tekrar başlatmasını önler.
Eğer rotor sıcaklığı maksimum müsaade edilen aşırı sıcaklık (%100) aşıldıysa (rotor aşırı yük), seçenek olarak
bu fonksiyon direkt olarak açılabilir.
2.8.2.1 Açıklama
Genel
Bir motorun rotor sıcaklığı, normal çalışmada ve hatta aşırı yüklenme durumlarında genellikle müsaade edilen
maksimum sıcaklığının altında kalır. Buna karşılık çalışmada ve bununla birlikte bağlanan yüksek çalışma
akımları rotorun daha küçük termal zaman sabitleri nedeniyle bu, statordan daha güçlü bir termal tehlikeye
düşer. Eğer yol almada müsaade edilen rotor ısınmasının üzerine çıkılması bekleniyorsa, çoklu başlatmalar
esnasında bir başlatmanın bitirilmesini engellemek için, motorun tekrar çalışmaması gerekir. 7SJ62/64 ’ün
motor yol alma engelleme özelliği, bu amaçla tasarımlanmıştır. Röle, rotor sıcaklığının müsaade edilen
maksimum rotor sıcaklığını aşacağını öngördüğünde; bir motor yol alma kilitleme sinyali başlatır ve hesaplanan
rotor sıcaklığı reset seviyesine düşene kadar kilitlemeyi sürdürür. Motorun başlatmasını kilitlemek için, kilitleme
sinyali bir ikili çıkışa atanmalı ve bu ikili çıkışın kontağı da motor yol alma devresine eklenmelidir.
Aşırı Rotor Sıcaklığının Tespiti
Rotor akımı doğrudan ölçülemeyeceği için, rotorun bir ısıl grafiğini çıkarmak için stator akımı kullanılmalıdır.
Bunun için akımların efektif değerleri oluşturulur. Aşırı rotor sıcaklığı TL üç faz akımdan en büyüğü kullanılarak
hesaplanır. Rotor sargısı için ısıl sınır değerler, anma yol alma akımı, müsaade edilen yol alma süresi ve soğuk
(nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) yük koşullarından müsaade edilen yol alma sayısına ilişkin üretici verilerine dayalıdır.
Bu verilerden, cihaz gerekli hesaplamaları yapar ve ısıl grafiği çıkarır ve ısıl rotor çizgesi yol alma sınırının
altına düşünceye kadar bir kilitleme sinyali üretir Böylece yeni bir yol alma müsaadesi oluşur.
168
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Şekil 2-55
Tekrarlanan Çalıştırma Girişimleri Sırasında Rotorun Sıcaklık Eğrisi ve Isıl Grafiği
Motorun çalıştırılması esnasında, rotor fırçalarındaki ısı dağılımı çok değişkenlik gösterir. Ancak; bu, rotor
üzerindeki farklı maksimum sıcaklıklar yüzünden, motor başlatmasının muhakkak kilitleneceği anlamına
gelmez (bakın Şekil 2-55). Bir tam motor yol alma süresi sonrasında, bir ısıl grafiğin tesisi çok daha önemlidir.
Bu, motorun ısıl koruması için daha uygundur. Şekil 2-55 ’de, örnek olarak, tekrarlanan motor çalıştırmalarında
(soğuk işletim durumundan üç yol alma) ısınma süreçleri ve koruma rölesi tarafından ısıl benzetimi
görülmektedir.
169
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Tekrar Başlama Eşiği
Eğer rotor sıcaklığı tekrar başlama sıcaklık sınırını aşmışsa, motorun tekrar başlatılması engellenir. Rotor
sıcaklığı tekrar başlatma sınırı altına düşmedikçe, bloklama sinyali kaldırılmaz. Cihaz motorun ayarlanmış
karakteristiklerinden, tekrar başlama sınırını TTBS hesaplar:
bunun içinde anlamları:
TTBS
=
Tekrar başlatmanın mümkün olduğu sıcaklık eşiği
kL
=
Rotor için k-Faktörü, dahili hesaplanır
IA
=
Yol alma akımı
IB
=
Temel akım
Tmaks.YOLALM =
Maksimum yol alma süresi
tL
=
Rotorun termal zaman sabiti, dahili hesaplanır
nk
=
Soğuk durumda müsaade edilen çalıştırma sayısı
Tekrar Başlama/Açma oranı, TTBS “ısıl ölçülen değerler” de ölçülen işletme değeri olarak görüntülenir.
Rotor aşırı yük tespiti
Rotor sıcaklığı, % 100 termal rotor grafiğinden hesaplanan maksimum sıcaklığın üzerine çıkarsa, motorun
hasar görme tehlikesi oluşur. Bu sınır değerin aşılmasında ya bir açma olanağı ya da bir aşırı yük bildirimi
oluşur. İstenilen reaksiyon 4311 no’lu ROTOR AŞIRI YÜK parametresi ile belirlenir. Parametre OFF olarak
ayarlanırsa, rotor aşırı yük tanıma gerçekleşmez.
Tekrar Başlama Süresi
Motor üreticileri soğuk (nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) işletim durumunda belli bir yol alma sayısına müsaade ederler.
Bundan sonra yeni bir başlatmaya müsaade edilmez. Uygun bir zaman — tekrar başlama süresi TTB —
beklenmesi gerekir, böylece rotor tekrar başlama sınırının altına düşerek soğur (İşletme ölçüm değeri 661).
Isıl Denge Süresi
Cihaz, ısıl dengenin tesisi için: Her motor kapamasından sonra ek denge süresi (Adres 4304 , T Dengeleme)
başlatılır. Bu, motorun tek tek parçalarının kapama anında farklı sıcaklık durumları göstermesinde dikkate
alınır. Isıl denge süresi esnasında rotorun termal tablosu güncellenmez, rotorda denge işlemlerini
oluşturabilmek için aksine sabit tutulur. Bundan sonra termal tablo uygun zaman sabitleri ile soğur (Rotor
zaman sabitesi x Uzatma faktörü). Isıl dengesi sırasında motor tekrar başlatılamaz. Sıcaklık tekrar başlama
sınırının altına düştüğünde, yeni bir tekrar başlatma girişimi yapılabilir.
Minimum Engelleme Süresi
Bazı motor üreticileri, ısıl grafiğe bakılmaksızın müsaade edilen maksimum başlatma girişimi sonrası minimum
bir engelleme süresi isterler.
Engelleme sinyalinin toplam süresi TMİN ENGELLEME veya TTEKRAR BAŞLAMA sürelerinden uzun olanına bağlıdır.
170
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Toplam Süre TTekrar Kapama
Toplam bekleme süresi TTekrar Kapama, motorun yeni bir başlatmasına kadar süren, denge süresinden ve termal
model tarafından hesaplanmış TTK süresinin tekrar kapama sınırının altına düşene kadar, hesaplanır. Motor
durduğunda, eğer hesaplanan aşırı motor sıcaklığı tekrar başlama sınırının üzerinde ise, ısı dengesi ile birlikte
minimum engelleme süresi başlatılır.
Bu şekilde kapama süresi TTekrar Kapama, eğer yukarıda bahsedilen iki sürenin toplamından daha uzun ise bu
minimum engelleme süresine eşit olacaktır:
TTekrar Kapama = TDenge + TTK
eğer TMin. Engelleme < TDenge + TTK için
TTekrar Kapama = TMin.Engelleme
TMin. Engelleme = TDenge + TTK için, eğer hesaplanan aşırı sıcaklık > tekrar
başlatma sınır sıcaklığı ise
Ölçülen işletme değeriyle 809 TTekrar Kapama (“ısıl ölçülen değerler” de görünebilir), sonraki tekrar başlatmaya
müsaade edilinceye kadar geçmesi gereken süredir. Rotor aşırı sıcaklığı tekrar başlama sınırının altında ise ve
dolayısıyla motorun tekrar başlatılmasına müsaade edilmişse, bekleme süresi için ölçülen işletme gerilimi sıfıra
yaklaşır.
Soğuma - Zaman Sabitelerinin Uzatılması
Kendiliğinden soğutmalı motorlar için; motor durduğunda düşürülmüş ısı değişimini -motor daha yavaş
soğuyacaktır- doğru olarak hesaba katmak için; soğuma zaman sabitesi, çalışan bir motora göre DURURKEN
Kt (Adres 4308) (durma sırasındaki zaman sabitesi) kadar artırılır. Duran bir motor, KeKapalı I min
ayarlanabilir bir akım akışı izleme eşiğinin altındaki akımla tanımlanır. Bunun için, motorun yüksüz akımının bu
eşik değerinden daha büyük olması gereklidir. Bu sırada başlatma eşiği KeKapalı I min termal aşırı yük
korumanın koruma fonksiyonunu etkiler (bakın Bölüm 2.10).
Motor çalışıyorken, ısınma grafiği motor anma değerlerinden hesaplanan tL zaman sabitesi ve tL . ÇALIŞMADA
Kt (Adres 4309) ile hesaplanan soğuma ile modellenir. Koruma, bu şekilde, yavaş bir soğuma (yavaş sıcaklık
dengesi) durumunun benzetimini sağlar.
Tekrar başlama süresi TTEKR BAŞL ’nın hesabı için aşağıdakiler var sayılır:
Burada
kt Dururken
Zaman sabitesi için uzatma çarpanı= DURURKEN Kt, Adres 4308
kt Çalışmada
Zaman sabitesi için uzatma çarpanı= ÇALIŞMADA Kt, Adres 4309
Tön
Motor durduğu andaki ısıl benzetim (çalışma durumuna bağlı)
tL
Rotor zaman sabitesi, dahili olarak hesaplanır
171
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Güç Besleme Arızası Durumunda Davranışı
235 no’lu ATEX100 parametresinin ayarına bağlı olarak Güç Sistemi Verileri 1’de (bakın Bölüm 2.1.3.2); güç
besleme gerilimi arızasında termal tablonun değeri sıfırlanır (ATEX100 = HAYIR) veya çevrimsel olarak "kalıcı"
bir bellekte saklanır (ATEX100 = EVET), böylece güç besleme gerilimi arızası değişmeden kalır. İkinci durumda;
ısıl benzetim, gerilim beslemesi normale geldiğinde, hesaplama için belleğe alınan değeri kullanır ve bunu
çalışma sıcaklığına uyarlar. İlk seçenek, varsayılan ayardır. Daha fazla bilgi için bakın /5/.
Acil Durum Başlatma
Eğer, acil durum koşulları altında, müsaade edilen maksimum rotor sıcaklığının üzerinde motorun başlatılması
gerekli ise, motor başlatma kilitleme sinyali bir ikili giriş (">Acil Başlatma") üzerinden sonlandırılarak
motorun tekrar başlatılması sağlanabilir. Isıl rotor grafiği işlemeyi sürdürür ve müsaade edilen maksimum rotor
sıcaklığı aşılabilir. Motor başlatması engellenmez. Ancak risk değerlendirmesi için rotorun hesaplanan aşırı
sıcaklığı gözlemlenebilir.
Bloklama
">Mot.Yolal. BLK" ikili girişi üzerinden veya tekrar başlatmayı engelleme fonksiyonu ile kilitlemede, rotor
aşırı sıcaklığının termal tablosu hem de denge süresi T Dengeleme ve minimum engelleme süresi T
MİN.ENGELLEME sıfırlanır ve böylece bulunan veya gelmekte olan kilitleme sinyali sonlandırılır.
Bir başka ikili giriş (">HR TerBen.TR") üzerinden ısıl benzetim bağımsız olarak sıfırlanabilir. Bu, test
sırasında veya devreye alma çalışmalarında veya bir güç besleme gerilimi arızası sonrasında yararlı olabilir.
Mantık
Motorlar için başlatmayı engelleme başlatma bildirimi içermez, arıza durumu Açma ile açılır. Aşağıdaki şekil
tekrar başlatmayı engellemenin mantık şemasını gösterir.
172
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Şekil 2-56
Motorlar için Başlatmayı Engelleme Özelliğinin Mantık şeması
173
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Genel
Tekrar başlatma engeli, ancak biçimlendirme esnasında 143 no’lu Mot Yolal. Say. = Etkin olarak
ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon
kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4301 no’lu YOLAL. SAYICISI adresinde fonksiyon, devreye
alınabilir ON veya devreden çıkarılabilir OFF.
Not
Tekrar kapama engelinin fonksiyon parametrelerindeki değişikliklerde, bu fonksiyonun termal modeli resetlenir.
Tekrar kapama engeli, kapatılmış bir motorun çalıştırma sürecine etki eder. Eğer kendi akım tüketimi
ayarlanabilir eşik 212 no’lu KeKapalı I min altında ise, bir motor bu esnada kapalı kabul edilir. Bu eşik
motorun yüksüz akımından daha düşük ayarlanmalıdır.
Yol alma/kalkış zamanı izleme, tekrar kapama engelinin termal tablosunun "sıcak motor" koşulundan
türetilmiştir. Bu fonksiyon için, adres 4301YOLAL. SAYICISI devreye alınmalıdır.
Eğer rotor sıcaklığı maksimum müsaade edilen aşırı sıcaklığı (%100) aşmışsa, seçenek olarak fonksiyon direkt
başlatılabilir. Bunun için 4311 no’lu ROTOR AŞIRI YÜK adresini ON olarak ayarlayınız. Eğer sadece bir izleme
arzu ediliyorsa, o zaman Yalnız alarm olarak , aksi durumda OFF olarak ayarlayınız.
Karakteristik Değerler
Rotor sıcaklığını hesaplamak için gerekli, yol alma akımı IYol alma, motor anma akımı IMot.Anma, müsaade edilen
maksimum kalkış T BAŞL MAKS (Adres 4303), izin verilen soğuk (nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) durumdan çalıştırma
sayısı gibi değişkenler motor üreticileri tarafından sağlanır.
Bu sırada çalışma akımı motor anma akımının davranışı olarak (I Yolal/IMOTnom, 4302 no’lu adreste)
verilir, motor anma akımı buna karşılık sekonder büyüklük olarak direkt amper olarak 4305 no’lu I MOTOR
NOMİNAL adresinde ayarlanır. 4306 no’lu (MAKS.SICAK BAŞ.) adresinde müsaade edilen sıcak çalışmaların
sayısı, 4307 no’lu adreste (#SOĞUK-#SICAK) müsaade edilen soğuk- ve sıcak çalışmalar arasındaki farkın
sayısı ayarlanır.
Fanlı havalandırması olmayan motorlarda 4308 no’lu adreste azaltılmış soğutma motor dururken DURURKEN
Kt ile dikkate alınır. Akımın 212 no’lu KeKapalI I min adresinde ayarlanan bir değeri geçmemesinden
itibaren, motorun durduğu anlaşılır ve zaman sabitesi ayarlanmış uzatma faktörü kadar yükseltilir.
Zaman sabiteleri arasında bir fark olmazsa (örneğin fanlı havalandırmalı motorlarda), o zaman uzatma faktörü
DURURKEN Kt = 1 olarak ayarlanır.
Çalışan motorda soğutmaya uzatma faktörü 4309 ÇALIŞMADA Kt ile etki edilir. Bu faktör yüklü, çalışan bir
motorla kapatılmış bir motorun farklı soğutmalarında dikkate alınır. Akımın, 212 no’lu KeKapalIi I min
adresinde ayarlanan değeri aşmasından itibaren etkin olur. ÇALIŞMADA Kt = 1 ’de Isınma- ve Soğutma
sabiteleri (I > KeKapalı I min) işletme koşulları altında aynıdır.
174
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Örnek: Aşağıdaki verilerle motor:
Anma gerilimi
UN = 6600 V
Anma akımı
IB = 126 A
Yol alma akımı
IMaks. YOLALMA = 624 A
Motor Yol Alma Süresi
TMaks. YOLALMA = 8,5 s
Soğuk motorda müsaade edilen yol
almalar
nsoğuk = 3
Sıcak motorda müsaade edilen yol
almalar
nsıcak = 2
Akım Trafosu
200 A/1 A
Buradan aşağıdaki ayarlar elde edilir:
Aşağıdaki ayarlar yapılır:
I Yolal/IMOTnom = 4,9
I MOTOR NOMİNAL = 0,6 A
T BASL MAKS = 8,5 s
MAKS.SICAK BAŞ. = 2
#SOGUK-#SICAK = 1
Rotor sıcaklığı denge süresi için, (Adres 4304) T Dengeleme = 1 min ayarı, makul bir değer olarak
kanıtlanmıştır. Minimum engelleme süresi T MİN.ENGELLEME için değer motor üreticisi veya sistem koşulları
gereklerine göre ayarlanır. Her koşulda, 4304 no’lu T Dengeleme adresinden büyük seçilmelidir. Bu örnekte,
ısıl grafiği yansıtan bir değer seçilmiştir (T MİIN.ENGELLEME = 6,0 min).
Motor üreticisinin veya sistemin gerekleri, soğuma sırasında -özellikle motor durduğu sırada- zaman
sabitesinin uzatma faktörleri için ek sabiteyi belirler. Başka belirtimler yapılmamışsa, aşağıdaki ayarlar önerilir:
DURURKEN Kt = 5 ve ÇALISMADA Kt = 2.
Doğru şekilde fonksiyonun çalışması için, aynı zamanda AT değerleri ve duran ve çalışan motorlar arasındaki
ayrım (212 no’lu KeKapalı I min adresi, önerilen değer ≈ 0,1 . IMot.Anma) doğru şekilde ayarlanmalıdır. Ayar
değerlerinin özeti ve varsayılan ayarlar parametre tablolarında verilmiştir.
175
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Değişen Çalışma Durumları Sırasında Sıcaklık Davranışı
Yukarıdaki hususları daha iyi anlamak için, iki farklı çalışma alanına ilişkin birkaç olası çalışma durumu
aşağıdaki paragrafta açıklanacaktır. Örneklerde yukarıda verilen değerler kullanılmıştır. 3 soğuk ve 2 sıcak
başlatma girişimi, % 66.7’lik bir tekrar başlama sınırı ile sonuçlanmıştır:
A) Isıl tekrar başlama sınırının altı için:
1.
Normal yol alma, makineyi ısıl tekrar başlama sınırının altında bir sıcaklık aralığı içerisine sokar ve makine
durur. Durma, 4304 no’lu T Dengeleme denge süresini başlatır ve "Mot. Yolal AÇMA" mesajını üretir.
Denge süresi dolar ve "Mot. Yolal AÇMA" mesajı silinir. T Dengeleme süresi içerisinde, ısıl model
“donmuş” olarak kalır (bakın Şekil 2-57, sol).
2.
Normal yol alma, makineyi ısıl tekrar başlama sınırının altında bir sıcaklık aralığı içerisine sokar, makine
durur ve denge süresinin dolması beklenmeksizin bir acil durum yol alma başlatılır. Denge süresi düşer ve
ısıl model ölçümü serbest bırakılır ve rapor edilen "Mot. Yolal AÇMA" mesajı silinir (bakın Şekil 2-57,
sağ).
Şekil 2-57
176
Örnek A.1 ve A.2’ye göre başlatmalar
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
B) Isıl tekrar başlama sınırının üstü için:
1.
Bir yol alma, makineyi yük çalışmasından ısıl tekrar başlama sınırının çok üstünde bir sıcaklık aralığı
içerisine sokar ve makine durur. Minimum engelleme süresi ve denge süresi başlatılır ve "Mot. Yolal
AÇMA" rapor edilir. Sıcaklığın tekrar başlama sınırının altına düşmesi, 4310 no’lu T MİN.ENGELLEME ve
4304 no’lu T Dengeleme sürelerinden daha uzun sürer. Dolayısıyla sıcaklık sınırının altına düşene kadar
geçecek süre "Mot. Yolal AÇMA" mesajının silinmesi için belirleyici etkendir. Minimum engelleme
süresi içerisinde ısıl model “donmuş” durumda kalır (bakın Şekil 2-58, sol).
2.
Bir yol alma, makineyi yük çalışmasından ısıl tekrar başlama sınırının tam üstünde bir sıcaklık aralığı
içerisine sokar ve makine durur. Minimum engelleme süresi ve denge süresi başlatılır ve "Mot. Yolal
AÇMA" rapor edilir. Bir müddet sonra sıcaklık tekrar başlatma sınırının altına düşecek olmasına rağmen,
denge süresi ve minimum engelleme süresi dolana kadar "Mot. Yolal AÇMA" sürdürülür (bakın Şekil
2-58, sağ).
Şekil 2-58
Örnek B.1 ve B.2’ye göre başlatmalar
177
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
2.8.3
Yük Sıkışıklığı Koruması
Yük Sıkışıklığı Koruması ani rotor kilitlemelerinde motorları korumaya yarar. Hızlı motor kapaması ile böyle bir
durumda mekanizmada, depolamada ve diğer mekanik motor parçalarındaki zararları önler veya azaltır.
Kilitlemeden fazlarda elektrikli bir darbe akımı oluşur. Bu fonksiyondan tanıma işareti olarak belirlenir.
Termal modelin ayarlanmış eşik değerinin aşılmasından itibaren tabii ki termal motor koruma da oluşur. Aşırı
yük koruma, sıkışmış rotoru daha hızlı fark etmeye ve böylelikle motorda ve harekete geçirilmiş işletme
araçlarındaki muhtemel zararları azaltmaya imkan sağlar.
2.8.3.1 Çalışma Modu
Çalışma prensibi
Şekil 2-59 bir asenkron Kısa devre rotor - motorun prensip olarak özelliğini gösterir. Anma akımı normal yükte
akar. Yük yükselirse, akım akışı da yükselir ve motorun dönüş hızı biraz düşer. Bununla birlikte, belli bir yük
sonrasında, motor torku artırarak hızı artık ayarlayamaz. Motor anma değerinin birkaç katı akımın artışına
rağmen durma durumuna gelir (bakın Şekil 2-60). Endüksiyon motorlarının başka tipleri benzer özelliklere
sahiptirler. Motorun termal ısıtması yanında sıkışmış rotor, bobinlerin bir hayli mekanik yüklenmesine ve
depolamasına yol açar.
Şekil 2-59
178
Muhafazalı asenkron bir motorun tipik karakteristiği
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Şekil 2-60'da mekanik aşırı yükten kaynaklanan kilitlenmiş bir rotor örneği gösterilmektedir. Mekanik yükün
kararlılık sınırına ulaşır ulaşmaz, akım akışının önemli ölçüde arttığına dikkat edilmelidir.
Şekil 2-60
Mekanik rotor kilitlemede zaman karakteristiği için örnek
Mantık
Kilitlenmiş bir rotoru tespit etmek maksadıyla, motor akımı ile koruma fonksiyonunun yapılandırılmış eşik
değerlerinin sürekli olarak karşılaştırması yapılır. Şekil 2-61’te mantık şeması görülmektedir. Eşik değeri
karşılaştırması, sıkışmış rotorda ortaya çıkan akımlarda olduğu gibi yol alma akımı genellikle büyüklük
düzenlemelerinde hareket ettiği için motor yol alma fazında engellenir.
Algoritma, motor durmasını akımlar ve (eğer mevcutsa) ">Ke Yardımcı NA" bildirimi vasıtasıyla denetler.
Motor durmasının anlaşılmasından sonra bir akım yükselmesinin oluşmasından itibaren, motor çalışırken
motorun kapanması esnasında oluşabilecek zararlardan kaçınmak için aşırı yük korumanın geçici bir kilitlemesi
gerçekleşir.
Eğer üç faz akımından hiçbiri 212 no’lu KeKapalı I min parametresiyle ayarlanan eşik değerini aşmadıysa
ve ">Ke Yardımcı NA" ikili sinyali etkin olmayan seviyede ise, motor ayakta olarak tanınır. ">Ke Yardımcı
NA" sinyali eğer sadece bir ikili giriş uygun atandıysa dikkate alınır.
179
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Şekil 2-61
180
Yük sıkışıklığı koruması mantık şeması
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Kademeler
Bir Uyarı- ve bir Açma kademesi ayarlanabilir. Açma kademesinin eşik değeri 4402 Yük Sıkış I>
alışılagelmiş olarak motor yol almasının altında, motor anma akımının iki katına ayarlanır. Uyarı kademesi
4404 doğal olarak açma kademesinin altında, yaklaşık açma kademesinin % 75’i, daha uzun bir gecikme
süresi ile (Parametre 4405 ALARM GECIKMESI) ayarlanır. Eğer uyarı kademesine gereksinim duyulmuyorsa,
uygun değer kendi maksimum değerine ayarlanabilir ve uygun bildirim arabelleklerden silinir.
Motor durması ve Motor yol alması
Motor yol alma akımının altında eşik değeri ayarlanması nedeniyle, bir motor yol alması esnasındaki aşırı yük
korumanın engellenmesi gerekir. Sistem parametreleri 212 KeKapalı I min üzerinden akım akış ölçümüyle
açık kesici (Motor dururken) belirlenir. Bu durumda aşırı yük koruma kilitlenir. Kesicinin kapanmasından sonra
kilitleme 4406 T Baş. Blk. ayarı ile motor yol alması esnasında idame ettirilir. Bir fonksiyon aşımından
kaçınmak için, T Baş. Blk. yol alma süresinin iki katına ayarlanır.
Motor koruma-Örnek
Şekil 2-62'de komple bir motor koruma özelliğine bir örnek gösterilmektedir. Böyle bir özellik çoğunlukla farklı
koruma elemanlarından oluşur ve her bir eleman özel motor arızalarından sorumludur. Bunlar:
• Termal Aşırı Yük Koruma: Müsaade edilmeyen yük nedeniyle motor aşırı ısınmasını önlemek için
• Yük Sıkışıklığı Koruması: Sıkışmış bir rotor nedeniyle aşırı ısınma ve mekanik hasara karşı korumak için
• Motor Yol Alma Koruması: Motoru uzun yol alma işlemlerine ve böylece rotorun termal aşırı yüklenmesine
karşı korur
• Aşırı akım- ve Yüksek akım kademeleri: Elektriksel kısa devre arızaları nedeniyle motor kapaması için
181
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Şekil 2-62
Komple bir motor koruma özelliği örneği
Örnek:
Aşağıdaki verilerle motor:
Anma gerilimi
UN = 6600 V
Anma akımı
IB = 126 A
Uzun süreli müsaade edilen stator Imaks = 135 A
akımı
Motor Yol Alma Süresi
TMaks.Yol alma = 8,5 s
Akım Trafosu
IN Traf prim / IN Traf sek = 200 A / 1 A
4402 Yük Sıkış. I> ayar değeri için sekonder değer olarak hesaplama:
Açma gecikme süresi varsayılan ayar 1 s ’de bırakılabilir. Uyarı eşiği açma kademesinin % 75 ine ayarlanır
(4404 = 0,95 A sek.).
Açma gecikme süresi varsayılan ayar 2 s ’de bırakılabilir.
Motor yol alması esnasında fonksiyonun kilitlenmesi 4406 T Bas. Blk. parametresi, yol alma süresinin iki
katına ayarlanır. (T Bas. Blk. = 2 . 8,5 s = 17 s).
182
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
2.8.4
Motor Koruma (Motor Yolalma Koruması, Motor Yeniden Çalıştırma
Engelleme, Yük Sıkışıklığı Koruması)
Motor korumaya ait fonksiyonlar Motor Yolalma Koruması, Motor Yeniden Çalıştırma Engelleme, Yük
Sıkışıklığı Koruması; daha önceki üç bölümde açıklanmıştır ve notlarla parametreleme için tamamlanmıştır.
2.8.4.1 Ayarlar
Adr.
Parametre
4101
YOL ALMA Motor
4102
YOL ALMA AKIMI
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
OFF
ON
OFF
Motor (Baslatma Izleme /
Sayici)
1A
0.50 .. 16.00 A
5.00 A
Yol Alma Akim
5A
2.50 .. 80.00 A
25.00 A
4103
YOL ALMA ZAMANI
1.0 .. 180.0 sn
10.0 sn
Yol Alma Süresi
4104
Klt.li ROT Sür.
0.5 .. 180.0 sn; 8
2.0 sn
Izin Verilen Kilitli Rotor
Süresi
4105
YOL ALMA T SIC.
0.5 .. 180.0 sn; 8
10.0 sn
Sicak Motor için Baslatma
Zamani
4106
SOGUK MOTOR SIC
0 .. 80 %; 8
25 %
Soguk motor için sicaklik
siniri
4301
YOLAL. SAYICISI
OFF
ON
OFF
Motorlar için Baslatma
Sayicisi
4302
I Yolal/IMOTnom
1.10 .. 10.00
4.90
I Baslatma / I Motor
nominal
4303
T BASL MAKS
1 .. 320 sn
10 sn
Maksimum Izin Verilen
Baslatma Süresi
4304
T Dengeleme
0.0 .. 320.0 dak
1.0 dak
Sicaklik Dengeleme
Süresi
4305
I MOTOR NOMINAL
1A
0.20 .. 1.20 A
1.00 A
Anma Motor Akimi
5A
1.00 .. 6.00 A
5.00 A
4306
MAKS.SICAK BAS.
1 .. 4
2
Maksimum Sicak
Baslatma Sayisi
4307
#SOGUK-#SICAK
1 .. 2
1
Soguk Bas. - Sicak Bas.
Sayisi
4308
DURURKEN Kt
0.2 .. 100.0
5.0
Dururken Zaman Sabiti
Uzatimi
4309
ÇALISMADA Kt
0.2 .. 100.0
2.0
Çalisirken Zaman Sabiti
Uzatimi
4310
T MIN.ENGELLEME
0.2 .. 120.0 dak
6.0 dak
Min. Tekrar Baslatma
Engelleme Süresi
4311
ROTOR ASIRI YÜK
ON
OFF
Yalniz alarm
ON
Rotor Asiri Yük Koruma
183
Fonksiyonlar
2.8 Motor Koruma
Adr.
Parametre
4401
Yük Sikis. Kor.
4402
Yük Sikis. I>
4403
AÇMA GECIKMESI
4404
I Alarm
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
OFF
ON
Yalniz alarm
OFF
Yük Sikisikligi Koruma
1A
0.50 .. 12.00 A
2.00 A
Yük Sikisikligi Açma Esigi
5A
2.50 .. 60.00 A
10.00 A
0.00 .. 600.00 sn
1.00 sn
Yük Sikisikligi Açma
Gecikmesi
1A
0.50 .. 12.00 A
1.80 A
Yük Sıkışıklığı Eşiği
5A
2.50 .. 60.00 A
9.00 A
4405
ALARM GECIKMESI
0.00 .. 600.00 sn
1.00 sn
Yük Sikisikligi Alarm
Gecikmesi
4406
T Bas. Blk.
0.00 .. 600.00 sn
10.00 sn
Motor basl. sonrasi yük
sikisikligi blk.
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
4822
>Mot.Yolal. BLK
EM
>Motor yol alma sayicisi BLOKLAMA
4823
>Acil Baslatma
EM
>Acil Durum baslatma
4824
Mot. Yolal. OFF
AM
Motor yol alma koruma OFF
4825
Mot. Yolal. BLK
AM
Motor yol alma koruma BLOKLANDI
4826
Mot.Yolal AKTIF
AM
Motor yol alma koruma AKTIF
4827
Mot. Yolal AÇMA
AM
Motor yol alma koruma AÇMA
4828
>HR TerBen.TR
EM
>Rotor termal hafiza reset
4829
HR th.rep. TR
AM
Rotor termal hafiza reset
4834
ROTOR A/Y AÇMA
AM
Rotor Asiri Yük AÇMA
4835
ROTOR A/Y ALARM
AM
Rotor Asiri Yük Alarm
6801
>Y.ALMA DEN.BLK
EM
>Yol Alma Denetimi BLOKLAMA
6805
>Rotor kilitli
EM
>Rotor kilitli
6811
Y.ALMA DEN. OFF
AM
Yol Alma denetimi OFF
6812
Yolal.DEN.RöBLK
AM
Yol Alma denetimi BLOKLANDI
6813
Y.ALMA DEN. AKT
AM
Yol Alma denetimi AKTIF
6821
Y.ALMA DEN. AÇ
AM
Yol Alma denetimi AÇMA
6822
Rotor kilitli
AM
Rotor kilitli
6823
Y.ALMA DEN.Bas.
AM
Baslatma denetimi baslatma
10020
>YS Kor. BLK
EM
>Yük Sikisikligi Koruma BLOKLAMA
10021
YSK BLKdi
AM
Yük Sikisikligi Koruma BLOKLANDI
10022
YSK OFF
AM
Yük Sikisikligi Koruma OFF
10023
YSK AKTIF
AM
Yük Sikisikligi Koruma AKTIF
10024
Yük Sikis.Alarm
AM
Yük Sikisikligi Koruma alarm
10025
YSK Bas.di
AM
Yük Sikisikligi Koruma baslatildi
10026
YSK AÇMA
AM
Yük Sikisikligi Koruma AÇMA
184
Fonksiyonlar
2.9 Frekans Koruma
2.9
Frekans Koruma
Frekans koruma, sistemde veya elektrik makinelerinde anormal bir şekilde yüksek veya düşük frekansları tespit
eder. Frekans eğer müsaade edilen aralığın dışına çıkarsa, şebekeyi bölmek, yük atmak veya bir jeneratörü
sistemden ayırmak gibi, uygun anahtarlama işlemleri başlatılır.
Uygulamalar
• Sistem frekansında bir düşme, sistemin gerçek güç talebinde bir artış olması veya bir jeneratör
regülatörünün veya otomatik üretim kontrol (AGC) sisteminin hatalı çalışması sonucu olur. Jeneratör, düşük
frekans koruma vasıtasıyla güç sisteminden ayrılır.
• Sistem frekansında bir artış örneğin sistemde büyük bir yük kapasitesinin devre dışı kalması (yalnız başına
çalışan bir sistemde) veya yine bir güç frekansı kontrolünün hatalı çalışması sonucu olur. Aynı zamanda,
yüksüz uzun hatları besleyen jeneratörler için kendi kendini ikazlama riski de mevcuttur.
2.9.1
Açıklama
Frekans tespiti
Frekans, cihaza uygulanan UL1-L2 faz-faz geriliminden tespit edilir. Eğer bu gerilimin büyüklüğü çok küçükse,
bunun yerine diğer faz-faz gerilimlerden biri kullanılır.
Süzgeçlerin kullanılıyor ve yinelenmiş ölçümler sayesinde, frekans değerlendirmesi, harmoniklerden
etkilenmeksizin çok doğru olarak yapılır.
Frekans Artması ve Azalması
Frekans koruma, dört frekans elemanından oluşmuştur. Korumayı farklı güç sistemi koşullarına esnek hale
getirmek üzere, bu elemanlar frekans artması veya azalması için ayrı olarak kullanılabilir ve farklı kontrol
fonksiyonlarını yerine getirmek üzere bağımsız olarak ayarlanabilirler.
Çalışma Aralığı
Faz-faz gerilimlerden en az biri mevcut olduğu sürece veya bir fazlı gerilim trafo bağlantısında uygun gerilim
yeterli büyüklüğe sahipse frekans tespit edilebilir. Eğer gerilim ayarlanabilir bir dUmin = değerinin altına
düşmüşse, o zaman burada sinyalden doğru frekans değerleri artık hesaplanamayacağından frekans koruma
kilitlenir.
Zaman Gecikmeleri/Mantık
Her bir frekans elemanı ayarlanabilir bir zaman gecikmesine sahiptir. İlgili zaman dolduğunda, bir açma sinyali
üretilir. Bir frekans elemanı bıraktığında, açma sinyali derhal resetlenir; ancak açma komutu en az minimum
komut süresi kadar sürdürülür.
Dört frekans elemanından her biri, ikili girişler üzerinden ayrı ayrı kilitlenebilir.
185
Fonksiyonlar
2.9 Frekans Koruma
Aşağıdaki şekil frekans koruma fonksiyonunun mantık şemasını göstermektedir.
Şekil 2-63
186
Frekans Koruma için Mantık şeması
Fonksiyonlar
2.9 Frekans Koruma
2.9.2
Ayar Notları
Genel
Frekans koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 154 no’lu adres FREKANS Koruma
= Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon
kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 5401 no’lu A./D. FREKANS adresinde devreye alınabilir ON
devre dışı edilebilir OFF.
5421 ’den 5424 ’e kadar olan parametrelerin ayarlanması ile 81-1 ÇAL. AKIMI ’ndan 81-4 ÇAL. AKIMI
’na kadar olan her kademe için onların fonksiyonları aşırı frekans veya düşük frekans olarak belirlenebilir veya
kademe gerekli değilse OFF olarak ayarlanabilir.
Minimum Gerilim
5402 no’lu dUmin = adresinde minimum gerilim ayarlanır. Eğer faz-faz gerilim bu değerin altında ise, frekans
koruma kilitlenir.
Bir faz-faz-gerilimin üç faz bağlantısında esas olarak, ve bir faz bağlantıda eşik değeri faz-faz olarak ayarlanır.
Bir fazlı faz-toprak-bağlantısında eşik değeri faz gerilimi olarak ayarlanır.
Başlatma Değerleri
Aşırı frekans kademesi veya düşük frekans kademesi olarak ayar, kullanılan kademenin eşik değeri
parametrelemesinden bağımsızdır. Eğer eşik değeri anma frekansının altında ayarlandıysa, bu kademe bu
durumda örneğin aşırı frekans kademesi olarak çalışır veya bunun tersi de olabilir.
Eğer düşük frekans koruma yük atma amacıyla kullanılacaksa, o zaman diğer fider rölelerinin frekans ayarları,
koruma rölesinin hizmet verdiği müşterilerin önceliklerine göre yapılır. Normalde; yük atma için, müşterilerin
veya müşteri gruplarının önem sırası dikkate alınarak bir koordinasyon çizelgesi (yük atma planı) hazırlanır.
Güç santrallerinde başka uygulama örnekleri de mevcuttur. Ayarlanacak olan frekans değerleri, daha çok güç
sistemi/güç santrali operatörünün bildirimlerine bağlıdır. Bu bağlamda; düşük frekans koruma, güç
istasyonunu, zamanında güç sisteminden ayırarak santralin kendi yük talebini de garanti eder. Turbo regülatör,
makineyi yeniden anma frekansına ayarlar. Sonuç olarak, istasyonun kendi yükü, sürekli anma frekansında
sağlanır.
Turbo jeneratörler genel olarak anma frekansının % 95’inin altına kadar çalışabilirler, bunun için koşul görünen
gücün aynı ölçülerde azaltılmasıdır. Endüktif tüketiciler için frekans azalması sadece yüksek bir akım tüketimi
anlamına gelmez, aynı zamanda stabil işletimin bir tehlikesi anlamını da taşır. Bu nedenle genellikle sadece
kısa süreli frekans gerilemelerinde yaklaşık 48 Hz’e ( fN = 50 Hz) veya 58 Hz’e ( fN = 60 Hz) müsaade edilir.
Bir frekans artışı, örneğin bir yük atma veya (örneğin yalnız başına çalışan bir sistemde) bir hız regülatörünün
hatalı çalışması yüzünden olabilir. Bu durumda; aşırı frekans koruma, bir aşırı hız koruma olarak kullanılabilir.
Bırakma eşiği
Ayarlanabilir bırakma farkı ile 5415 no’lu adres BIR. Dif. bırakma eşiği tanımlanır. Böylece şebeke
durumlarına uyarlanır. Bırakma farkı, eşik değer ve bırakma değeri arasındaki farktır. Varsayılan ayar
alışılagelmiş olarak 0,02 Hz’den bırakılabilir. Eğer buna karşılık sık sık küçük frekans dalgalanmaları ile hesap
etmek için, değer yükseltilmelidir.
Gecikmeler
81-1 GECİKME ’den 81-4 GECİKME ’ye kadar gecikme süreleriyle (Adresler 5405, 5408, 5411 ve 5414)
frekans kademeleri bir öncelik sırasına konabilir, örneğin yük atma düzenlemeleri için. Ayar zamanları, koruma
fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir.
187
Fonksiyonlar
2.9 Frekans Koruma
2.9.3
Ayarlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
5401
A./D. FREKANS
OFF
ON
OFF
Asiri / Düsük Frekans Koruma
5402
dUmin =
10 .. 150 V
65 V
Çalisma için gerekli minimum
gerilim
5403
81-1 ÇAL. AKIMI
40.00 .. 60.00 Hz
49.50 Hz
f1 Çalisma
5404
81-1 ÇAL. AKIMI
50.00 .. 70.00 Hz
59.50 Hz
f1 Çalisma
5405
81-1 GECIKME
0.00 .. 100.00 sn; 8
60.00 sn
T f1 Zaman Gecikmesi
5406
81-2 ÇAL. AKIMI
40.00 .. 60.00 Hz
49.00 Hz
f2 Çalisma
5407
81-2 ÇAL. AKIMI
50.00 .. 70.00 Hz
59.00 Hz
f2 Çalisma
5408
81-2 GECIKME
0.00 .. 100.00 sn; 8
30.00 sn
5409
81-3 ÇAL. AKIMI
40.00 .. 60.00 Hz
47.50 Hz
f3 Çalisma
5410
81-3 ÇAL. AKIMI
50.00 .. 70.00 Hz
57.50 Hz
f3 Çalisma
5411
81-3 GECIKME
0.00 .. 100.00 sn; 8
3.00 sn
5412
81-4 ÇAL. AKIMI
40.00 .. 60.00 Hz
51.00 Hz
f4 Çalisma
5413
81-4 ÇAL. AKIMI
50.00 .. 70.00 Hz
61.00 Hz
f4 Çalisma
5414
81-4 GECIKME
0.00 .. 100.00 sn; 8
30.00 sn
5415A
BIR. Dif.
0.02 .. 1.00 Hz
0.02 Hz
Birakma farki
5421
A./D.FREKANS F1
OFF
ON f>
ON f<
OFF
Asiri / Düsük Frekans Koruma F1
5422
A./D.FREKANS F2
OFF
ON f>
ON f<
OFF
5423
A./D.FREKANS F3
OFF
ON f>
ON f<
OFF
5424
A./D.FREKANS F4
OFF
ON f>
ON f<
OFF
188
Fonksiyonlar
2.9 Frekans Koruma
2.9.4
Bilgi Listesi
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
5203
>Frekans BLK
EM
>Frekans koruma BLOKLAMA
5206
>f1 BLK
EM
>Frekans koruma kademesi f1 BLOKLAMA
5207
>f2 BLK
EM
5208
>f3 BLK
EM
5209
>f4 BLK
EM
5211
Frekans OFF
AM
Frekans koruma DEVRE DISI
5212
Frekans BLKdi
AM
Frekans koruma BLOKLANDI
5213
Frekans AKTIF
AM
Frekans koruma AKTIF
5214
Frek. D.Ger BLK
AM
Frekans koruma düsük gerilim bloklama
5232
f1 baslatildi
AM
Frekans koruma: f1 baslatildi
5233
f2 baslatildi
AM
5234
f3 baslatildi
AM
5235
f4 baslatildi
AM
5236
f1 AÇMA
AM
Frekans koruma: f1 AÇMA
5237
f2 AÇMA
AM
5238
f3 AÇMA
AM
5239
f4 AÇMA
AM
189
Fonksiyonlar
2.10 Termal Aşırı Yük Koruma
2.10
Termal Aşırı yük korumanın görevi, korunacak teçhizatın termal aşırı yüklenmesini önlemektir. Bu koruma
fonksiyonu, korunan nesnenin termal tablosunu (Hafıza fonksiyonlu aşırı yük koruma) gösterir. Hem aşırı yükün
önceki geçmişi, hem de ortam ısı kaybı dikkate alınır.
Uygulamalar
• Termal aşırı yük koruma, motorlar, jeneratörler ve trafoların termal durumunun izlenmesine imkan tanır.
• Eğer ek bir termal giriş kullanılırsa, termal tablo gerçek çevre- ve soğutma maddesi sıcaklığına uydurulabilir.
2.10.1
Açıklama
Termal Benzetim
Cihaz, sıcaklık artışını termal tek bir kütle modeline göre aşağıdaki termal diferansiyel denkleminden hesaplar:
Burada
Θ
Müsaade edilen maksimum işletme akımına k · IN Nes. karşılık gelen çalışma sıcaklığının
yüzdesi olarak gerçek çalışma sıcaklığı
tth
Korunan nesnenin ısınması için ısıl (termal) zaman sabitesi
I
Güncel efektif işletme akımı
k
Müsaade edilen maksimum sürekli faz akımını belirten k-çarpanı, korunan nesnenin anma
akımının katı olarak
IN Nes.
Korunan nesnenin anma akımı
Burada
Θortam
Ölçülen ortam veya soğutucu madde sıcaklığı
ΘN
Nesne-Anma akımda sıcaklık
Eğer ortam veya soğutucu madde sıcaklığı ölçülmeyecekse, sabit bir Θu = 40 °C değer var sayılır ve dolayısıyla
Θortam’ = 0 olur.
Bu koruma fonksiyonu, korunan nesnenin termal tablosunu (Hafıza fonksiyonlu aşırı yük koruma) gösterir. Bir
aşırı yükün hem önceki hikayesi hem de ısı değişimi çevreye bildirilir.
190
Fonksiyonlar
Hesaplanan çalışma sıcaklığı müsaade edilen en yüksek çalışma sıcaklığının ayarlanabilir bir yüzdesine T
ALARM ulaştığında, yük düşürme önlemlerinin alınabilmesi için bir uyarı mesajı verilir. Eğer ikinci aşırı sıcaklık
sınırına ulaşıldıysa, korunan teçhizat şebekeden ayrılabilir. Bunun için kriter, üç faz akımından hesaplanan en
büyük aşırı sıcaklıktır.
Müsaade edilen en yüksek sürekli termal akımı Imaks , IN Nes. anma akımının bir katı olarak ifade edilir:
Imaks = k · IN Nes.
Bu k-çarpanının verisi dışında (Parametre K-FAKT.) , ZAMAN SABİTİ tth ve hem de uyarı sıcaklığı T ALARM
(Açma sıcaklığının % si olarak TAÇMA) verilir.
Aşırı yük koruma, termal uyarı kademesine ek olarak bir akım uyarı elemanına I Alarm da sahiptir. Bu
eleman, hesaplanan aşırı sıcaklık henüz uyarı veya açma sıcaklık seviyelerine ulaşmamış olsa bile vaktinden
önce bir aşırı yük akımını bildirir.
Soğutma Maddesi Sıcaklığı (Ortam Sıcaklığı)
Cihaz, harici sıcaklıkları dikkate alır. Uygulama tipine bağlı olarak; bu sıcaklık, bir soğutucu madde veya ortam
sıcaklığı olabilir. Sıcaklık, bir sıcaklık algılama birimi (RTD-kutusu) üzerinden ölçülür. Bunun için kullanılacak
olan sıcaklık algılayıcı, ilk RTD-kutusunun 1 no’lu algılayıcı girişine bağlanır. Eğer yanlış sıcaklık değerleri
ölçülürse veya RTD-kutusu ile cihaz arasında bir arıza varsa, bir alarm verilir ve ortam sıcaklığı tespiti ile
hesaplama tamamen atlanarak bunun yerine Tortam = 40 °C standart sıcaklık değeri kullanılır.
Soğutma maddesinin sıcaklığının tespitinde; müsaade edilen maksimum akım Imaks , soğutma maddesi
sıcaklığı ile 40 °C standart sıcaklık arasındaki farktan etkilenir. Eğer ortam veya soğutma maddesi sıcaklığı
düşükse; korunan nesne, sıcaklık yüksek olduğundakinden daha fazla yüklenebilir.
Zaman Sabitelerinin Uzatılması
Cihaz motor koruması olarak kullanıldığında; motorun dur-kalk yük çevrimine eşlik eden değişken ısıl davranışı
doğru şekilde uyarlayabilir. Dur-kalk çalışma biçiminde, -harici soğuma kayıpları dikkate alınmazsa- motor
daha yavaş soğuyacaktır ve dolayısıyla daha uzun bir zaman sabitesinin kullanılması gerekir. Kapanmış bir
makinede bu 7SJ62/64 , zaman sabitinin tth ayarlanabilir bir uzatma faktörü (kt-Faktör) kadar yükseltilmesiyle
dikkate alınır. Motor akımı programlanır bir minimum akım ayarının altına düştüğünde KeKapalı I min
(bakın paragraf "Akım akışı izleme", Bölüm 2.1.3) motorun durduğu var sayılır. Harici soğutmalı motorlar,
kablolar ve trafolar için k sabitesi Kt-FAKT. = 1.
Akım sınırlaması
Yüksek kısa devre arızalarının ortaya çıkmasında aşırı yük koruma (ve daha küçük zaman sabiti seçimi) çok
şiddetli açma zamanlarına ulaştığı için ve muhtemelen kısa devre arıza koruma kademe koordinasyon
planında bulunduğu için, akımın 1107 no’lu I MOTOR YOLAL. ayarını aşmasıyla termal benzetim dondurulur
(sabit tutulur).
Kilitlemeler
Bir ikili giriş üzerinden (">TermA/Y GöRs.") termal bellek sıfırlanabilir, yani akım şartlı aşırı sıcaklık sıfıra
düşer. Aynısı, (">Termal A/Y BLK") ikili girişi üzerinden de gerçekleştirilebilir. Bu durumda, akım uyarı
kademesi de dahil aşırı yük koruma tamamen kilitlenir.
Motorların acil durum sebepleriyle devreye alınmaları gerektiğinde, müsaade edilen maksimum çalışma
sıcaklığının üzerindeki çalışma sıcaklıklarına müsaade edilmelidir . Bunun için, bir ikili giriş (">Acil
Başlatma") üzerinden açma sinyali kilitlenir. İkili girişin bırakması sonrası, hesaplanan çalışma sıcaklığı hala
müsaade edilen maksimum çalışma sıcaklığından büyük olabilir. Bundan dolayı; ısıl aşırı yük koruma
fonksiyonu, ikili giriş bıraktığında başlatılan programlanır bir acil durum sürdürme zamanı (T ACİL DURUM)
özelliği sağlar. Bu sürenin dolmasından sonra tekrar aşırı yük koruma ile bir açma mümkün olur. Bu ikili giriş
sadece açma kumandasına etki eder, arıza durumu raporuna bir etkisi olmaz ve termal tablo resetlenmez.
191
Fonksiyonlar
Güç Besleme Arızası Sırasında Davranış
235 no’lu ATEX100 parametresinin ayarına bağlı olarak Güç Sistemi Verileri 1’de (bakın Bölüm 2.1.3); güç
besleme gerilimi arızasında termal benzetim değeri ya sıfırlanır (ATEX100 = HAYIR) ya da çevrimsel olarak
"kalıcı" bir bellekte saklanır (ATEX100 = EVET), böylece güç besleme gerilimi arızası değişmeden kalır. İkinci
durumda; ısıl benzetim, gerilim beslemesi normale geldiğinde, hesaplama için belleğe alınan değeri kullanır ve
bunu çalışma sıcaklığına uyarlar. İlk seçenek, varsayılan ayardır. Daha fazla bilgi için bakın /5/.
Aşağıdaki şekil aşırı yük koruma için mantık şemasını göstermektedir.
192
Fonksiyonlar
Şekil 2-64
Aşırı Yük Koruma için Mantık şeması
193
Fonksiyonlar
2.10.2
Ayar Notları
Genel
Aşırı yük koruma, ancak koruma fonksiyonlarının biçimlendirilmesi sırasında 142 no’lu adresde Term aşırı
Yük = Ortam sıc. yok veya = Ortam sıc. ile olarak ayarlanmış ise etkindir ve ancak bu durumda ayar
parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır.
Özellikle trafolar ve kablolar, uzun süreli aşırı yüklere maruz kaldıklarında hasarlanabilirler. Bu bir kısa devre
korumadan elde edilemezler ve edilmemelidirler. Aşırı akım zaman koruma, kısa devre koruma olarak sadece
kısa gecikme süreleri için izinli olduğundan sadece kısa devre arızalarını kapsayacak yükseklikte
ayarlanmalıdır. Kısa gecikme süreleri dolayısıyla ne aşırı yüklenmiş işletme elemanlarının yük boşaltma
tedbirleri için ne de kendi (sınırlı) aşırı yükleme özelliğinin kullanımı için uygundur.
Koruma rölesi 7SJ62/64 , korunan nesnenin aşırı yük toleranslarına uyarlanabilir ısıl açma karakteristik eğrisi
olan bir ısıl aşırı yük koruma fonksiyonuna sahiptir (Hafıza fonksiyonlu aşırı yük koruma).
Aşırı yük koruma, 4201 no’lu Term AŞIRI YÜK adresinde devreye alnabilir ON veya devreden çıkarılabilir OFF
veya sadece alarm Yalnız alarm verebilir. ON olarak ayarlanmış aşırı yük korumada; açma, arıza durumu
açılması ve arıza kaydı mümkündür.
Yalnız alarm ayarı sonucunda, hiçbir açma komutu verilmez, arıza durumu açılmaz ve ani arıza durumu
görüntüleri ekranda görüntülenmez.
Not
Fonksiyon parametrelerinin değişikliklerinde termal model sıfırlanır. Akımın 1107 no’lu I MOTOR YOLAL.
ayarını aşmasından itibaren termal benzetim dondurulur (sabit tutulur).
Aşırı Yük Ayarları k-Çarpanı
Aşırı yük koruma ilgili büyüklüklerle ayarlanmıştır. Aşırı yükün tespitine temel olmak üzere korunan nesnenin
anma akımı IN Nes. kullanılır (Motor, Transformatör, Kablo). Müsaade edilen ısıl sürekli akımla Imaks , kprim
çarpanı hesaplaması:
Korunan teçhizat için müsaade edilen ısıl sürekli akım, imalatçının karakteristik verilerinden bilinir. Havai hatlar
için; geniş aralıklarla değişen ortam koşulları yüzünden bir sıcaklık artışı hesaplaması makul olmadığı için, ısıl
aşırı yük koruma genellikle kullanılmaz. Kablolar için; müsaade edilen sürekli akım, kablo kesitine, yalıtım
maddesine, tasarıma, kablonun yol güzergahına vb. bağlıdır. Kablo karakteristik tablolarından alınır veya kablo
imalatçısı tarafından belirtilir. Eğer hiçbir veri mevcut değilse, anma akımın 1.1 katı alınabilir.
194
Fonksiyonlar
Cihazda ayarlanan K-FAKT. (Adres 4202) için aşağıdaki denklem kullanılmalıdır:
Burada
Imaks prim
Müsaade edilen motor termal primer akımı
IN Obj.
Korunan nesnenin anma akımı
INAT prim
Akım trafosunun primer anma akımı
Örnek: Aşağıdaki verilerle motor ve akım trafosu:
Müsaade edilen sürekli akım
Imaks prim = 1,2 · IN Obj.
Motor anma akımı
IN Nes. = 1100 A
Akım Trafosu
1200 A/1 A
Zaman Sabitesi
Isıl aşırı yük koruma elemanı, çözümü bir üstel fonksiyon olan bir ısıl diferansiyel denklem kullanarak aşırı
sıcaklığın gelişimini izler. ZAMAN SABİTİI tth (Adres 4203), sınır aşırı sıcaklığına ulaşmak için ve bununla
birlikte açma zamanı için belirleyicidir.
Kablo koruması olarak; ısı-kazancı zaman sabitesi t kablo karakteristiklerinden ve kablo ortamından belirlenir.
Eğer bir zaman sabitesi verisi mevcut değilse, kablonun kısa-süreli yük kapasitesinden bulunabilir. 1 s-Akım,
yani 1 s süreyle müsaade edilen maksimum akım çoğu kez bilinir veya karakteristik tablolarından elde edilebilir.
O zaman, zaman sabitesi aşağıdaki formülden hesaplanabilir:
Eğer kısa-süreli yük kapasitesi 1 s ’den farklı bir zaman aralığı için verilmişse, yukarıdaki formülde 1 s-akım
yerine bu akım kullanılır ve elde edilen sonuç verilen süre ile çarpılır. Örneğin eğer 0,5 s-akım anma değeri
biliniyorsa:
Daha uzun etkin süresiyle sonucun daha az doğru olacağına dikkat edilmelidir.
195
Fonksiyonlar
Örnek: Aşağıdaki verilerle kablo ve akım trafosu:
Müsaade edilen sürekli akım
Imaks = 500 A, Tu = 40 °C için
1 s için maksimum akım
I1s = 45 · Imaks = 22,5 kA
Akım Trafosu
600 A/1 A
Örnek: Aşağıdaki verilerle kablo ve akım trafosu:
Bunlardan hesaplama:
Ayarlar, K-FAKT. = 0,83; ZAMAN SABİTİ = 33,7 dk.
Uyarı Kademeleri
Termal uyarı kademesi T ALARM (Adres 4204) ayarı ile, açma sıcaklığına ulaşılmadan önce bir ihbar verilebilir
ve bu sayede erken yük düşümüyle ve böylece örneğin yük başka taraflara kaydırılarak açma önlenebilir. Bu
uyarı seviyesi, aynı zamanda açma sinyalinin bırakma seviyesini gösterir. Diğer bir ifade ile; açma sinyali,
ancak koruma tarafından hesaplanan çalışma sıcaklığı bu uyarı seviyesinin altına düşmüşse resetlenir ve
ancak o zaman korunan teçhizatın tekrar devreye alınmasına müsaade edilir.
Isıl uyarı seviyesi, açma sıcaklık seviyesinin %’si olarak verilir.
Ayrıca salt bir akım uyarı kademesi (Parametre 4205 I Alarm) de kullanılabilir. Akım ayarı sekonder amper
olarak girilir ve müsaade edilen sürekli akıma k · IN sek eşit veya biraz altında ayarlanmalıdır. Akım uyarı
seviyesi, ısıl uyarı seviyesi % 100 ’e ayarlanarak ısıl uyarı seviyesinin yerine kullanılabilir ve böylece pratik
olarak etkisiz olur.
Zaman Sabitelerinin Uzatılması
4203 no’lu adreste ayarlanan ZAMAN SABİTİ , çalışan bir motor için geçerlidir. Doğal soğutmalı tip ve durkalk biçiminde çalışan motorlar için, motorun soğuması daha yavaş olur. Bu davranış zaman sabitinin KtFAKT. (Adres 4207) kadar uzatılmasıyla motor dururken oluşturulur. Eğer akım, akım akışı izlemenin eşik
değerinin KeKapalı I min altına düşmüşse, (bakın paragraf " Akım akışı izleme" Bölüm 2.1.3.2), motorun
durduğu var sayılır. Bunun için, motorun yüksüz akımının bu eşik değerinden daha büyük olması gereklidir.
Başlatma eşiği KeKapalı I min, aynı zamanda gerilim koruma, koruma fonksiyonları ve motor için
başlatmayı engelleme fonksiyonlarını da etkiler.
Eğer zaman sabitesinde bir ayrım gerekmiyorsa (örneğin harici soğutmalı motorlar, kablolar, trafolar vb.), KtFAKT. = 1’e ayarlanır (varsayılan ayar).
Acil Durum Başlatma sonrası bırakma süresi
4208 no’lu adreste girilen T ACİL DURUM bırakma süresi, bir acil durumdan sonra ve ">Acil Başlatma"
ikili girişinin bırakması sonrası, ısıl benzetimin yeniden bırakma eşiğinin altına düşünceye kadar açmayı
kilitleyecek yeterli sürede seçilmelidir.
196
Fonksiyonlar
Ortam- veya Soğutucu Madde Sıcaklığı
Şimdiye kadar belirtilen göstergeler, bir sıcaklık artışının benzetilmesi için yeterlidir. Bununla birlikte, ortam
veya soğutucu madde sıcaklığı da işlenebilir. Bu, cihaza, seri iletişim arayüzü üzerinden sayısallaştırılmış
ölçülen değer olarak iletilmelidir. Bu özelliğin kullanılabilmesi için, biçimlendirme sırasında 142 no’lu Term
Aşırı Yük = Ortam sıc. ile olarak ayarlanmalıdır.
Eğer ortam sıcaklığı tespiti kullanılacaksa; ayarlanacak olan K-FAKT. çarpanının, 40 °C ortam sıcaklığına,
yani 40 °C ’de müsaade edilen maksimum akıma karşılık olması gerektiği unutulmamalıdır.
Bütün hesaplamalar, normlandırılmış büyüklüklerle yürütülür, ortam sıcaklığı da aynı şekilde
normlandırılmalıdır. Norm büyüklüğü olarak anma akımındaki sıcaklık kullanılır. Eğer anma akımı akım
trafosunun anma akımından farklı ise, aşağıdaki formüle göre sıcaklık uyarlanmalıdır. 4209 veya 4210 no’lu
SIC. ARTIŞI I adresinde, akım trafosu anma akımına uyarlanan sıcaklık ayarlanır. Bu ayar değeri, ortam
sıcaklığı girişi için referans büyüklük olarak kullanılır.
Burada
ΘNsek
Sekonder anma akımı olarak makine sıcaklığı = Koruma cihazında ayarlama
(Adres 4209 veya 4210)
ΘNMaki
Makine anma akımındaki makine için sıcaklık
INAT prim
Akım trafosu primer anma akımı
IN Maki
Makine anma akımı
Sıcaklık girişi kullanıldığında, eğer soğutucu madde sıcaklığı 40 °C dahili referans sıcaklıktan farklı ise açma
zamanları değişecektir. Açma zamanını hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır:
Burada
τ th
ZAMAN SABİTİ (Adres 4203)
k
K-FAKT. (Adres 4202)
IN
Cihaz anma akımı A olarak
I
Faz akımı ile arıza akımı A olarak
Iön
Ön arıza akımı
ΘOrtamt=0
Soğutucu madde sıcaklığı t=0’ da °C olarak
ΘN
IN anma akımı sıcaklığı (Adres 4209 SIC. ARTIŞI I)
Θortam
Soğutucu madde sıcaklığı (4209 veya 4210 adresi ile ölçekleme)
197
Fonksiyonlar
Örnek:
Makine: INMaki = 483 A
ImaksMaki= 1,15 IN , ΘK = 40 °C için
ΘNMaki= 93 °C , INMaki için sıcaklık
tth = 600 s (makine ısıl zaman sabitesi)
Akım Trafosu: 500 A/1 A
Motor Yol Alma Tanıma
Bir motorun başlatmasının tespiti için, motor akımı I MOTOR YOLAL. (Adres 1107) ayarlanabilir bir eşiğin
aşılmasıyla değerlendirilir. Parametreleme için bakış açısı “Motor Yol Alma Tanıma” (sadece motorlar için)
paragrafında 2.1.3.2 verilmiştir.
198
Fonksiyonlar
2.10.3
Ayarlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
4201
Term ASIRI YÜK
OFF
ON
Yalniz alarm
OFF
Termal Asiri Yük Koruma
4202
K-FAKT.
0.10 .. 4.00
1.10
K-Faktörü
4203
ZAMAN SABITI
1.0 .. 999.9 dak
100.0 dak
Zaman Sabiti
4204
T ALARM
50 .. 100 %
90 %
Termal Alarm Kademesi
4205
I Alarm
1A
0.10 .. 4.00 A
1.00 A
5A
0.50 .. 20.00 A
5.00 A
Akim Asiri Yük Alarmi Ayar
Degeri
4207A
Kt-FAKT.
1.0 .. 10.0
1.0
Motor dururken KtFAKTÖRÜ
4208A
T ACIL DURUM
10 .. 15000 sn
100 sn
Acil Durum Süresi
4209
SIC. ARTISI I
40 .. 200 °C
100 °C
Anma sek. akimda sicaklik
artisi
4210
SIC. ARTISI I
104 .. 392 °F
212 °F
Anma sek. akimda sicaklik
artisi
4211
SIC. SEN. RTD
1 .. 6
1
RTD’ ye bagli sicaklik
sensörü
4212
SIC. SEN. RTD
1 .. 12
1
RTD’ ye bagli sicaklik
sensörü
2.10.4
Bilgi Listesi
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
1503
>Termal A/Y BLK
EM
>Termal A.Yük Koruma BLOKLAMA
1507
>Acil Baslatma
EM
>Motorlarin Acil Durum Baslatmasi
1511
Termal A/Y OFF
AM
Termal Asiri Yük Koruma OFF
1512
Term. A/Y BLKdi
AM
Termal Asiri Yük Koruma BLOKLANDI
1513
Term. A/Y AKTIF
AM
Termal Asiri Yük Koruma AKTIF
1515
A/Y I Alarm
AM
Asiri Yük Akim Alarm (I alarm)
1516
A/Y T Alarm
AM
Asiri Yük Alarm! Termal Açmaya yakin
1517
Sargi A/Y
AM
Sargi Asiri Yük
1521
Term A.Yük AÇMA
AM
Termal Asiri Yük AÇMA
1580
>TermA/Y GöRs.
EM
>Termal Asiri Yük Görüntüsü reset
1581
Term. A/Y GöRs.
AM
Termal Asiri Yük Görüntüsü reset
199
Fonksiyonlar
2.11 İzleme Fonksiyonları
2.11
Cihaz, hem yazılımı hem de donanımı kapsayan kapsamlı izleme fonksiyonları ile donatılmıştır. Ölçülen
büyüklüklerin kabul edilebilirliği, sürekli olarak kontrol edilir. Bu sayede, akım ve gerilim trafo devreleri de büyük
ölçüde izleme fonksiyonlarına dahil edilmiştir.
2.11.1
Ölçme Denetimi
2.11.1.1 Genel
Ölçme girişlerinden ikili çıkışlara kadar tüm cihaz izlenir. İzleme anahtarlamaları ve işlemci, hatalı çalışmalar
veya müsaade edilmeyen koşullar için donanımı denetler.
Aşağıda anlatılan donanım- ve yazılım-izlemeleri kalıcı olarak etkindir, ayarlar (İzleme fonksiyonunun açma ve
kapama imkanları da dahil) trafo devrelerinin veya ölçme gerilimi arızası tanımanın izlemeleriyle ilişkilidir.
2.11.1.2 Donanım-İzleme
Yardımcı ve Referans Gerilimler
5 V DC işlemci gerilimi izlenir ve eğer gerilim minimum değerin altına düşmüşse cihaz artık faal değildir.
Bu durumda cihaz servis dışı edilir. Normal gerilim geri geldiğinde, işlemci sistemi yeniden başlatılır.
Besleme gerilimi arızaları veya minyatür şalterinin indirilmesi cihazı devre dışı bırakır ve bir kontak bırakması
ile derhal bir mesaj üretilir. Besleme gerilimindeki < 50 ms ’den daha kısa süreli kesintiler (anma yardımcı
gerilim > 110 V–) rölenin görev yapmasını engellemez.
İşlemci, AD (analog-sayısal) çeviricinin offset (kayma) ve referans gerilimlerini izler. Müsaade edilen çalışma
aralığının dışındaki gerilim sapmalarında, koruma kilitlenir ve uzun süreli sapmalar rapor edilir.
Arabellek Pili
Arabellek pil, yardımcı gerilim arızasında dahili saatin çalışmasını sürdürmesini ve sayaçların ve mesajların
saklanmasını sağlar. Pilin şarj durumu periyodik olarak kontrol edilir. Eğer gerilim müsaade edilen minimum
gerilimin altına düşmüşse "Arıza Pil" ihbarı verilir.
Bellek Modülleri
İşleyen bellekler (RAM), sistemin başlatılması sırasında test edilirler. Eğer bir arıza/bozukluk olmuşsa, o zaman
başlatma işlemi durdurulur ve bir LED yanıp sönmeye başlar. Çalışma sırasında; bellekler, sağlama toplamları
kullanılarak kontrol edilir. Program belleği (EPROM) için çevrimsel olarak sağlama toplamı üretilir ve
depolanmış bir çapraz sağlama toplamı ile karşılaştırılır.
Parametre belleği için, çevrimsel olarak bir sağlama toplamı üretilir ve her ayar değişikliği sonrası hesaplanan
yeni bir çapraz-sağlama toplamıyla karşılaştırılır.
Eğer bir hatalı çalışma olmuşsa, işlemci sistemi yeniden başlatılır.
Tarama
Dahili arabellek elemanları arasında tarama ve senkronlama sürekli izlenir. Eğer herhangi bir sapma, düzeltilen
bir eşzamanlama ile giderilemezse, o zaman işlemci sistemi yeniden başlatılır.
200
Fonksiyonlar
Ölçme Değerlerini Toplama - Akımlar
Akımların cihaz içi ölçme değerlerini toplamanın izlemesi akım miktarı toplama üzerinden gerçekleştirilebilir.
Cihaz tarafından en fazla dört giriş akımı ölçülür. Eğer üç faz akımı ve akım trafolarının yıldız noktasının toprak
akımı cihaza bağlı ise, dört sayısalllaştırılmış akımların toplamı 0 olmalıdır. Bu muhtemel bir trafo doyması
durumunda da geçerlidir. Bu nedenle – bir trafo doyması nedeniyle bir başlatmayı dışarda bırakabilmek için–
fonksiyon sadece Holmgreen-kontağı durumunda kullanılabilir (ayrıca bakın 2.1.3.2). Akım devresinde bir arıza
olduğu tespit edilir, eğer:
IF = | iL1 + iL2 + iL3 + iE | > ΣI ESIK + ΣI FAKTÖR · Imaks
ΣI EŞİK (Adres 8106) ve ΣI FAKTÖR (Adres 8107) ayar parametreleridir. ΣI FAKTÖR · Imaks bileşeni,
özellikle yüksek arıza akım seviyeleri için giriş trafolarının müsaade edilen hatalarını hesaba katar (Şekil 2-65).
Bırakma oranı, yaklaşık % 97’dir.
Şekil 2-65
Akım Toplamı İzleme
Akım toplamı hatası "Ar.: Σ I“ (Nor. 162) bildirimine ve koruma fonksiyonunun kilitlenmesine neden olur.
Ayrıca arıza yazılımı 100 ms uzunluğu olarak düzenlenir.
İzleme kapatılabilir.
İzleme aşağıdaki koşullara göre mevcuttur:
• Üç faz akımı cihaza bağlıdır (Adres 251 L1, L2, L3, (E))
• Dördüncü akım girişinde (I4) akım trafo yıldız noktasının toprak akımı bağlıdır (Holmgreen-Bağlantısı).
Bu cihaza Güç Sistemi Verileri 1 ’de 280 no’lu adres EVET üzerinden bildirilir.
• Dördüncü akım ölçme girişi normal I4–Trafosu olarak biçimlendirilmelidir. Hassas bir trafo tipinde izleme
mümkün değildir.
•
AT PRİMER (Adres 204) ve IE-AT PRİMER (Adres 217) ayar değerleri eşit olmalıdır.
•
AT SEKONDER (Adres 205) ve IE-AT SEKONDER (Adres 218) ayar değerleri aynı olmalıdır.
201
Fonksiyonlar
Aşağıdaki mantık şeması akım toplamı izleme çalışma modunu gösterir.
Şekil 2-66
Hızlı akım toplamı izlemenin mantık şeması
AD-Trafo İzleme
Sayısallaştırılmış örneklenmiş değerler uygunluklarına göre izlenir. Uygun olmayan sonuçlar ortaya çıkarsa,
181 no’lu "Ha A/D-çevirici" bildirimi verilir. Fonksiyon aşılması olmaması için koruma kilitlenir. Ayrıca
dahili arızayı yazmak için, bir arıza kaydı oluşturulur.
202
Fonksiyonlar
2.11.1.3 Donanım Modülleri İzleme
Cihazın, işletme esnasında donanım-modüllerinin arıza fonksiyonlarını tanıma özelliği bulunur. Arıza
durumunda "Hata Kart 1" (No. 183) ’den "Hata Kart 7" (No. 189)’a kadar olan bildirimlerden biri verilir.
Modül numarası adres numarasına (örneğin "Hata Kart 3" = Adres 3 = C-I/O11) uyar. Cihazda modüller ve
modüllerin yuvaları için adreslerin atanması aşağıdaki tablodan çıkarılabilir.
Tablo 2-12
Cihaz
Cihazda yuvalar için adreslerin atanması (açık kasaya bakış)
Kasa
Modül-Yuvası
I/5
I/19
I/33
7SJ62
1/3
A-CPU
A-I/O2
Adr. 1
7SJ640
1/3
C-CPU2
C-I/O11
Adr. 3
7SJ641
1/2
C-CPU2
C-I/O1
Adr. 5
C-I/O11
Adr. 3
7SJ642
1/2
C-CPU2
B-I/O2
Adr. 5
C-I/O11
Adr. 3
7SJ645
1/1
C-CPU2
B-I/O2
Adr. 5
7SJ647
1/1
C-CPU2
B-I/O2
Adr. 5
II/5
C-I/O4
Adr. 7
II/19
II/33
B-I/O2
Adr. 6
C-I/O11
Adr. 3
B-I/O2
Adr. 6
C-I/O11
Adr. 3
2.11.1.4 Yazılım İzleme
Güvenlik Gözetimi (Watchdog)
Program akışının sürekli izlenmesi için, donanım devresinde bir güvenlik zamanlayıcısı (donanım için güvenlik
gözetimi) mevcuttur. Bu zamanlayıcı, işlemcide veya dahili programda bir arıza olduğunda derhal çalışır ve
işlemci sisteminin sıfırdan tekrar başlatılmasına sebep olur.
Ek bir yazılım güvenlik zamanlayıcısı, programların işlenmesi sırasında hatalı çalışmaların tespit edilmesini
sağlar. Bu da işlemcinin yeniden başlatılmasına yol açar.
Eğer tekrar başlamayla böyle hatalar giderilemezse, yeniden bir başlatma girişimi başlatılır. Eğer 30 s
içerisindeki üç tekrar başlatma girişimi sonrası arıza hala mevcut ise, koruma sistemi kendini servis harici eder
ve kırmızı "HATA" LED’i yanar. Cihaz çalışır durumda rölesi bırakır ve normalde kapalı kontağı ile "Cihaz
arızası"nı ihbar eder.
Offset İzleme
Bu izleme ile bütün veri kanalları döngüsel bir arabellekte Offset-Filtreleri yardımıyla analog/dijital-trafoların
hatalı Offset-Oluşumu ve analog giriş yolu kontrol edilir. Dc gerilim filtrelerinin yardımıyla muhtemel offset
hataları ayıklanır ve ilgili yoklama değerleri belli bir sınıra kadar düzeltilir. Eğer bu aşılırsa, bir bildirim verilir (191
"Offset hatası"), Uyarı-Toplu bildirimine (Bildirim 160) akan. Yüksek offset değerleri ölçümleri etkilediği
için, bu bildirimin sürekli ortaya çıkışında, arızanın giderilmesi için cihazın üreticisine geri gönderilmesi önerilir.
203
Fonksiyonlar
2.11.1.5 Trafo Devrelerinin İzlenmesi
Akım trafolarının veya gerilim trafolarının sekonder devrelerindeki kopukluklar veya kısa-devreler ve bağlantı
hataları cihaz tarafından tespit edilerek rapor edilir (önemli bir işletmeye alma desteği!). Bu amaçla; herhangi
bir sistem arızası olmadığı sürece, ölçülen büyüklükler çevrimsel periyotlarla arka planda denetlenir.
Akım Simetrisi
Hatasız normal işletme koşullarında giriş akımlarının belirli bir simetrisi olması beklenir. Bu simetri, cihaz
tarafından bir büyüklük izleme kullanılarak kontrol edilir. Bunun için, en düşük faz akımı en yüksek faz akımıyla
karşılaştırılır. Asimetri tespit edilir, eğer | Imin | / | Imaks | < DENGE FAKT. I ise, Imaks / IN > DENGE I SINIR
/ IN olması koşuluyla.
Böylece Imaks üç faz akımının en büyüğü ve Imin ise en küçüğüdür. Simetri çarpanı DENGE FAKT. I (8105
no’lu adres) faz akımlarının müsaade edilen asimetrisini gösterir. DENGE I SINIR (8104 no’lu adres) sınır
değeri, bu izleme fonksiyonunun çalışma aralığının alt eşiğidir (Şekil 2-67’e bakın). Her iki parametre de
ayarlanabilir. Bırakma oranı, yaklaşık % 97’dir.
Hatalı çalışma, "Ar.: I denge“ olarak bildirilir.
Şekil 2-67
204
Akım Simetrisi İzleme
Fonksiyonlar
Gerilim Simetrisi
Hatasız normal işletme koşullarında giriş gerilimlerin belirli bir simetrisi olması beklenir. Faz-faz gerilimler
toprak temasına duyarsız olduğundan; simetri izleme için faz-faz gerilimler kullanılır. Eğer cihaz
faz–toprak–gerilimlerine bağlanmışsa, o zaman bu gerilimlerden faz-faz gerilimler hesaplanır. Eğer cihaz iki
faz-faz gerilim ve rezidüel gerilim UE cihaza bağlanmışsa üçüncü faz-faz-gerilim bunlardan hesaplanır. Faz-fazgerilimlerden aynı yönlü-ortalama değerler oluşturulur ve bunlar değerlerinin simetrisine göre kontrol edilir.
Bunun için, en düşük faz gerilimi en yüksek faz gerilimiyle karşılaştırılır. Bir asimetri tespit edilmiş olur, eğer
| Umin| / |Umaks| < DENGE FAKT. U ise, | Umaks | > DENGE U-SINIR olması koşuluyla. Umaks üç gerilimin en
büyüğü ve Umin ise en küçüğüdür. Simetri çarpanı DENGE FAKT. U, (8103 no’lu adres) iletken gerilimlerinin
asimetri ölçüsüdür. DENGE U-SINIR (8102 no’lu adres) sınır değeri, bu izlemenin çalışma aralığının alt
sınırıdır (Şekil 2-68’ye bakın). Her iki parametre de ayarlanabilir. Bırakma oranı, yaklaşık % 97’dir.
Hatalı çalışma, "Arıza: U deng.“ ile bildirilir.
Şekil 2-68
Gerilim Simetrisi İzleme
Akım ve Gerilimlerin Faz Sırası
Akım ve gerilim giriş devrelerindeki hatalı faz bağlantılarını tespit etmek için, faz-faz ölçülen gerilimlerin ve
ölçülen faz akımlarının faz sıraları, izleme tarafından kontrol edilir.
Normal gerilimlerle yön ölçümü, arıza yeri tespiti için döngü seçimi ve negatif bileşen tespiti, ölçme
büyüklüklerinin saat ibresinin dönüş yönünde olduğunu var sayar. Ölçülen değerlerin faz dönüşü, gerilimlerin
faz sıraları doğrulanarak kontrol edilir. Faz sırası izleme bunun için faz-faz-gerilimleri UL12, UL23, UL31 kullanır.
Gerilimler: UL12 - UL23 - UL31 ve
Akımlar: IL1 - IL2 - IL3.
Gerilim dönüşünün kontrolü için, ölçülen gerilimlerin her birinin en az,
|UL12|, |UL23|, |UL31| > 40 V olması gerekir.
Akım dönüşünün doğrulanması için; ölçülen akımların her birinin en az;
|IL1|, |IL2|, |IL3| > 0,5 IN.
Eğer akım veya gerilimlerin dönüş yönü ayarlanan dönüş yönünden farklı ise; "FazSırası V Ar." veya
"Ar. Faz Sıra I" mesajı ile birlikte "Ar. Faz Sırası“ ortak mesajı verilir.
205
Fonksiyonlar
Ters faz dönüşünün beklendiği uygulamalar için, bir ikili giriş üzerinden veya programlanır bir ayar yoluyla
koruma rölesinin FAZ SIRASI ayarı ayarlanmalıdır (Adres 209) . Eğer rölede faz sırası ayarı değiştirilmişse;
röle içerisinde L2 ve L3 fazları yer değiştirilir ve dolayısıyla pozitif ve negatif bileşen akımlarda yer değiştirmiş
olur (ayrıca bakın Bölüm 2.21.2); faz ayrımlı mesajlar, arıza değerleri ve ölçülen değerler bundan etkilenmez.
2.11.1.6 Ölçme Gerilimi Arıza Tespiti
Gereklilikler
Ölçme gerilimi arıza izleme fonksiyonu, aşağıda "Fuse Failure Monitor" (FFM) olarak adlandırılmıştır, sadece
aşağıdaki koşullara göre çalışır:
• cihaza üç faz-toprak-gerilimler bağlıdır; faz-faz-gerilimlerin bağlantılarında ve UE veya tek fazlı bağlantıda
FFM mevcut değildir.
Sigorta Arızası İzleme'nin Amacı
Gerilim trafosu sekonder devredeki bir kısa devre veya kopuk iletken yüzünden ölçülen gerilim arızası
durumunda, belli döngüler hatalı bir şekilde bir sıfır gerilim görür. Dolayısıyla, hassas toprak arıza tespitinin
rezidüel gerilim elemanı, yönlü aşırı akım koruma, gerilim kontrollü ters zamanlı yönsüz aşırı akım koruma,
düşük gerilim koruması ve 7SJ64'de senkronlama fonksiyonu hatalı ölçüm sonuçları elde eder.
Tabii ki minyatür kesici denetimi ve Sigorta Arızası İzleme (FFM) aynı anda kullanılabilir.
Çalışma Modu - Topraklanmış Sistem
Topraklanmış şebekede FFM’in uygulaması cihaza 5301 SİG. AR. İZLEME Direkt toprakl I adresi
üzerinden bildirilir.
Not
Sadece düşük toprak akımı veya toprak akımsız toprak arızalarının olduğu hatlarda, (örneğin topraklanmamış
besleme trafolarında) fonksiyon kapalı veya Bobin Top/izole olarak ayarlanmış olmalıdır.
Topraklanmış şebekede fonksiyonun mantık şeması Şekil2-69’de gösterilmiştir. Konfigürasyon ve MLFB’ye
göre, FFM ölçülen veya hesaplanan büyüklüklerle UE veya IE çalışır. Eğer aynı zamanda bir toprak akımı
oluşmadan bir sıfır bileşen gerilim ortaya çıkarsa, bu gerilim trafosunun sekonder devresinde asimetrik bir
arızaya neden olur. Hassas toprak arıza tespitinin, yöne bağlı aşırı akım zaman korumanın (Fazlar- ve Toprak
fonksiyonu), yönsüz aşırı akım zaman korumanın gerilim denetimli IDMT’nin, düşük gerilim korumanın ve
senkronlama fonksiyonun kayma gerilim kademesi, 5310 KORUMA BLK parametresi EVET olarak ayarlanmışsa
kilitlenir.
FFM bir toprak geriliminde UE açılır, 5302 SİG ARIZASI 3U0 ’da ayarlanmış sınır değerinden daha büyük
ise ve bir toprak akımında IE, 5303 SİG. AR. REZİD ’de ayarlanmış sınır değerinden daha küçük ise.
Başlatma ayarlanmış değerlerle olur. Bırakma için % 105’lik bir histerezis IE ’de veya % 95’lik UE ’de alınabilir.
Zayıf beslemeli şebekede bir zayıf akım asimetrik arızada, arıza ile ortaya çıkan toprak akımı FFM’nin başlatma
eşiğinin altında bulunabilir. FFM ’nin bir aşırı fonksiyonu fider koruma düzeninin düşük fonksiyon durumuna yol
açabilir, bundan dolayı gerilim sinyallerini kullanan bütün koruma fonksiyonları kilitlenir. FFM’nin böyle bir aşırı
fonksiyonunu önlemek için, faz akımının ayrıca bir denetimi gerçekleşir. Eğer en az bir faz akımı başlatma eşiği
5303 SİG. AR. REZİD üzerinde bulunursa, o zaman bir kısa devrede oluşan sıfır bileşen akımın da aynı
şekilde bu eşiği de geçeceği bilinmelidir.
206
Fonksiyonlar
Mevcut arızaların atanmasından sonra hemen tanınması için aşağıdakiler geçerlidir: Sigorta Arızası kriterinin
tanınmasından sonra 10 saniye içinde bir toprak akımı IE ortaya çıkarsa, o zaman kısa devre oluştuğu var
sayılır ve FFM tarafından kilitleme arızanın süresi için kaldırılır. Eğer gerilim arızası ölçütü yaklaşık
10saniyeden daha uzun sürerse, kilitleme sürekli kalır. Bu sürenin dolmasından sonra gerçek bir Sigorta
Arızası ortaya çıktığı anlaşılır. Gerilim kriterinin kaybolmasından 10 saniye sonra sekonder devre arızasının
kaldırılmasıyla kilitleme kendiliğinden kaldırılır böylece kilitli koruma fonksiyonları tekrar serbest bırakılır.
Dahili sinyalin oluşturulması "Alarm SAİ izol. N.", izole edilmiş şebekede çalışma türü, Şekil 2-70 ’de
görüntülenir.
Şekil 2-69
Topraklanmış şebekeler için Sigorta Arızası İzleme Mantık Diyagramı
207
Fonksiyonlar
Çalışma Modu - Yalıtılmış Sistem
FFM sadece düşük toprak akımının beklendiği yalıtılmış ve kompanze (topraklı) şebekelerde çalışabilir. Bu
cihaza 5301 SİG. AR. İZLEME adresi üzerinden bildirilir.
Yalıtılmış şebekede fonksiyonun mantık şeması Şekil2-70’de gösterilmiştir. Aşağıdaki tanımda gerilim trafosusekonder sistemdeki 1-, 2- ve 3-kutup için arıza prensipleri açıklanır. FFM-Mantığının bu kısmı çalışırsa, dahili
sinyal "Alarm FFM isol. N." oluşturulur, onun işlenmesi Şekil2-69’de görülür.
Şekil 2-70
208
Yalıtılmış Şebekeler için Sigorta Arızası İzleme Mantık Diyagramı
Fonksiyonlar
Gerilim trafo devrelerinde 1- ve 2-kutuplu arızalar
Sigorta-Arızası izleme fonksiyonu, 1- veya 2-kutup gerilim arızasında negatif bileşen anma akımı geriliminde
oluştuğu gerçeğini kullanır, ama bu kendisini akımda göstermez. Bununla şebeke tarafından tanımlanmış
asimetrilerde belli bir sınırlamaya ulaşılır. Negatif bileşen sistemi güncel pozitif bileşen sistemle karşılaştırılırsa,
arızasız durum için aşağıdakiler geçerlidir:
Eğer gerilim trafosu-sekonder sistemde bir arıza ortaya çıkarsa, tek kutuplu arıza için şunlar geçerlidir:
Eğer gerilim trafosu-sekonder sistemde bir arıza ortaya çıkarsa iki kutuplu arıza için şunlar geçerlidir:
Primer sistemin birli ya da ikili hat arızasında akımda aynı şekilde negatif bileşen 0,5 veya 1 gösterir, gerilim
trafosunda arıza olamayacağı için gerilim izleme sıraya göre doğru çalışmaz. Çok küçük pozitif bileşen
sistemde eksiklikler nedeniyle Sigorta-Arızası izleme fonksiyonun aşırı fonksiyonu ortaya çıkmaması için,
fonksiyon pozitif bileşen sistemin bir en düşük eşiğinin altında gerilim (U1 < 0,1 UN) ve akım (I1 < 0,1 IN)
tarafından kilitlenir.
Gerilim trafosu devrelerinde 3-kutuplu arızalar
Gerilim trafosu-sekonder sisteminde bir 3-kutup arıza Pozitif- ve Negatif sistem üzerinden daha önce
tanımlandığı gibi tespit edilemez. Burada akım ve gerilimin zamansal akışının izlemesi gereklidir. Eğer
gerilimin kesintisi tahminen sıfır olursa (veya gerilim sıfırsa), aynı zamanda akım değiştirilemez olarak kalırsa,
gerilim trafosu-sekonder sisteminde bir 3-kutup arıza olabilir. Bunun için bir aşırı akım eşiği aşılması
(Parametre 5307 I> BLK) kullanılır. Bu eşik değeri DMT’e özdeş ayarlanmalıdır. Eşik değeri aşılmasında
sigorta arızası-izleme fonksiyonu kilitlenir. Aynı şekilde, eğer hazırda bir (aşırı akım) koruma fonksiyonunun bir
başlatması mevcutsa bu fonksiyon kilitlenir.
209
Fonksiyonlar
2.11.1.7 Gerilim Trafo Devrelerinin Kopuk İletken İzlemesi
Gereklilikler
Fonksiyon, sadece bazı bölgelerde gerekli olan "Dünya" cihaz sürümünde (Sipariş verileri Poz. 10 = B)
kullanılır. Ayrıca bütün üç faz-toprak-gerilimlerde ölçme koşuldur. Eğer yalnızca iki faz-faz-gerilim ölçülürse,
gerekli kriterlerden ikisi değerlendirilemez.
Görevi
Kopuk İletken fonksiyonu sekonder sistemin gerilim trafo devrelerini arıza konusunda izler. Bu vesileyle
1-kutuplu, 2-kutuplu ve 3-kutuplu arıza arasında ayırt edilir.
Çalışma Modu / Mantık
Her üç faz-toprak-gerilim, rezidüel gerilim ve üç faz akımı gerilimler ölçülür. Buradan her bir kriter için gerekli
değerler hesaplanır ve karar oluşturulur. Hesaplanan alarm bildirimi geciktirilebilir. Koruma fonksiyonlarının bir
kilitlemesi ancak bu esnada olmaz. Bunu sigorta arızası -izleme fonksiyonu üstlenir.
Kopuk İletken-İzleme bir arıza durumu esnasında da etkindir. Fonksiyon devreye alınabilir veya devreden
çıkarılabilir.
Aşağıdaki mantık şeması "Kopuk İletken"-İzlemenin fonksiyon türünü gösterir.
210
Fonksiyonlar
Şekil 2-71
“Kopuk İletken”-İzlemenin mantık şeması
211
Fonksiyonlar
Ölçülen Değerleri İzleme
Ölçülen değer izleme fonksiyonunun duyarlığı değiştirilebilir. Fabrika çıkışı varsayılan ayarlar, çoğu durumlar
için yeterlidir. Özellikle akımlarda ve/veya gerilimlerde yüksek işletme asimetrilerinin beklendiği uygulamalarda
veya işletme sırasında bazı izleme fonksiyonlarının kararsız çalışması durumunda, bu ayarlar daha az duyarlı
yapılmalıdır.
8102 no’lu DENGE U-SINIR adresi, gerilim simetrisi izlemenin etkin olacağı sınır gerilimi (faz-faz) belirler.
8103 no’lu DENGE FAKT. U adresi, simetri karakteristik eğrisinin eğimine karşılık olan simetri çarpanıdır.
8104 no’lu DENGE I SINIR adresi, akım simetrisi izlemenin etkin olacağı sınır akımı belirler. 8105 no’lu
DENGE FAKT. I adresi, simetri karakteristik eğrisinin eğimine karşılık olan simetri çarpanıdır.
8106 no’lu ΣI EŞİK adresi, akım toplamı izlemenin etkinleştirileceği sınır akımı belirler (mutlak kısım, sadece
IN ’ye ilişkin). Akım toplamı izlemeyi etkinleştirmek için (maksimum iletken akıma ilişkin) ilgili kısım, 8107 no’lu
ΣI FAKTÖR adresinde ayarlanır.
Not
Akım toplamı izleme, sadece üç faz akımı ve dördüncü akım ölçme girişindeki (IE) toprak akımı için korunan
hattın toprak akımına bağlı ise etkindir (bakın Güç Sistemi Verileri 1). Ayrıca dördüncü akım ölçme girişi
(IE) duyarlı olmamalıdır.
Not
Toprak yollarının bağlantıları ve uyumlama çarpanları, genel güç sistemi verilerinin yapılandırılması sırasında
önceden ayarlanmış olmalıdır. Ölçülen değerleri izleme fonksiyonunun doğru olarak çalışması için bu ayarlar
da doğru girilmelidir.
Ölçme değerleri izleme 8101 no’lu ÖLÇME DENETİMİ adresinde ON (AÇIK) veya OFF (KAPALI) olarak
ayarlanabilir.
Sigorta-Arızası İzleme (FFM)
5301 no’lu SİG. AR. İZLEME adresi üzerinden, FFM’nin hangi sistem koşullarıyla çalışacağı seçilebilir. Buna
bağlı olarak topraklı şebekede gerekli ayar 5302, 5303 ve 5307 parametreler üzerinden yapılır. Topraklı/İzole
bir sistemde 5307 parametresi önemlidir.
Gerilim sigortası izleme ayarları, bir faz geriliminin kesilmesi durumunda bu fonksiyon güvenli olarak çalışacak,
ancak topraklı bir şebekede toprak arızaları sırasında yanlış çalışmayacak şekilde yapılmalıdır. Bu gereklere
uygun olarak 5303 no’lu SİG. AR. REZİD adresi, yeterince duyarlı (en düşük toprak arıza akımının altında)
ayarlanmalıdır.
FFM bir toprak geriliminde UE çalışır, 5302 no’lu SİG ARIZASI 3U0 adresinde ayarlanmış sınır değerinden
daha büyük ise ve bir toprak akımında IE, 5303 no’lu SİG. AR. REZİD adresinde ayarlanmış sınır
değerinden daha küçük ise.
3–kutuplu bir arızayı tespit etmek için, akım ve gerilimin zamansal akışı izlenir. Gerilim, akım değerini
değiştirmeden bir eşik değerin altına düşerse, 3-kutup arıza belirlenir. 5307 no’lu I> BLK adresinde akım
kademesinin başlatma eşiği girilir. Eşik değeri DMT’e özdeş ayarlanmalıdır.
5310 no’lu KORUMA BLK adresinde, FFM’in başlatmasında koruma fonksiyonlarının kilitlenmesinin gerekip
gerekmediği girilir.
212
Fonksiyonlar
Not
Ayar 5310 no’lu KORUMA BLK adresinde esnek koruma fonksiyonlarına etki etmez. Orada ayrı bir kilitleme
seçilebilir.
5301 no’lu SİG. AR. İZLEME adresinde fonksiyon devreden çıkarılabilir, örneğin asimetrik denetimlerde.
2.11.1.9 Ayarlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
5201
GT KOPUK ILET.
ON
OFF
OFF
Gerilim Trafosu Kopuk
Iletken Denetimi
5202
S V>
1.0 .. 100.0 V
8.0 V
Gerilim toplami esigi
5203
Vf-f maksimum<
1.0 .. 100.0 V
16.0 V
Maksimum faz-faz gerilimi
5204
Vf-f minimum<
1.0 .. 100.0 V
16.0 V
Minimum faz-faz gerilimi
5205
Vf-f maks-min>
10.0 .. 200.0 V
16.0 V
Faz-Faz gerilim simetrisi
5206
I min>
1A
0.04 .. 1.00 A
0.04 A
Minimum hat akimi
5A
0.20 .. 5.00 A
0.20 A
5208
T GECIKME ALARM
0.00 .. 32.00 sn
1.25 sn
Gecikme zamani alarmi
5301
SIG. AR. IZLEME
OFF
Direkt toprakli
Bobin Top/izole
OFF
Sigorta Arizasi Izleme
5302
SIG ARIZASI 3U0
10 .. 100 V
30 V
Sifir Bilesen Gerilim
5303
SIG. AR. REZID
1A
0.10 .. 1.00 A
0.10 A
Rezidüel Akim
5A
0.50 .. 5.00 A
0.50 A
5307
I> BLK
0.10 .. 35.00 A; 8
1.00 A
SAI bloklama için I>
Çalisma
5310
KORUMA BLK
HAYIR
EVET
EVET
SAI ile koruma bloklama
8101
ÖLÇME DENETIMI
OFF
ON
ON
Ölçme Denetimi
8102
DENGE U-SINIR
10 .. 100 V
50 V
Denge Izleme Gerilim
Esigi
8103
DENGE FAKT. U
0.58 .. 0.90
0.75
Gerilim Izleme için Denge
Çarpani
8104
DENGE I SINIR
1A
0.10 .. 1.00 A
0.50 A
Akim Dengesi Izleme
5A
0.50 .. 5.00 A
2.50 A
0.10 .. 0.90
0.50
Akim Izleme Denge
Çarpani
1A
0.05 .. 2.00 A; 8
0.10 A
Toplam Akim Izleme Esigi
5A
0.25 .. 10.00 A; 8
0.50 A
8105
DENGE FAKT. I
8106
ΣI ESIK
213
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
8107
ΣI FAKTÖR
0.00 .. 0.95
0.10
Toplam Akim Izleme
Çarpani
8109
HizliS i Izleme
OFF
ON
ON
Hizli Akim Toplami Izleme
8110A
T DENGE U SINIR
0 .. 100 s
5s
T Gerilim İzleme için
Denge Çarpanı
8111A
T DEN. I SINIR
0 .. 100 s
5s
T Akım Dengesi İzleme
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
161
Ariza I Denetim
AM
Ariza: Genel Akim Denetimi
162
Ar.: S I
AM
Ariza: Akim Toplami
163
Ar.: I denge
AM
Ariza: Akim Dengesi
167
Ariza: U deng.
AM
Ariza: Gerilim Dengesi
169
GT Sig. Ar.>10s
AM
GT Sigorta Arizasi (alarm >10s)
170
GT Sig. Arizasi
AM
GT Sigorta Arizasi (ani alarm)
171
Ar. Faz Sirasi
AM
Ariza: Faz Sirasi
175
Ar. Faz Sira I
AM
Ariza: Faz Sirasi Akim
176
FazSirasi V Ar.
AM
Ariza: Faz Sirasi Gerilim
197
Ölç. Den. OFF
AM
Ölçme Denetimi DEVRE DISI
253
GT kopuk ilet.
AM
Ariza GT devresi: kopuk iletken
255
Ariza GTdevresi
AM
GT devresi ariza
256
GT k.i.1 faz
AM
Ariza GT devresi: 1 faz kopuk iletken
257
GT k.i.2 faz
AM
258
GT k.i.3 faz
AM
6509
>ARIZA:FIDER GT
EM
>Ariza: Fider GT
6510
>ARIZA: BARA GT
EM
>Ariza: Bara GT
214
Fonksiyonlar
2.11.2
7SJ62/64 rölesi, dahili bir açma devresi denetimi ile donatılmıştır. Mevcut (ortak bir potansiyele bağlı olmayan)
ikili girişlerin sayısına bağlı olarak, bir veya iki ikili giriş ile denetim seçilebilir. Eğer bunun için gerekli ikili
girişlerin atanması seçilen denetim moduyla uyuşmuyorsa; o zaman bir tepki mesajı ("ADD ProgArıza")
üretilir.
Uygulamalar
• İki ikili giriş kullanılırsa, bütün kesici koşulları için devre arızası (kopuk iletken veya kısa-devre) tespit
edilebilir;
• Sadece bir ikili giriş kullanılırsa, kesicinin kendi arızaları tespit edilemez.
Ön Koşullar
Açma devresi denetiminin kullanılabilmesi için bir önkoşul, kesici kontrol geriliminin en az ikili girişteki gerilim
azalmasının iki katı olmasıdır (UKontrol > 2 · UGİRmin).
Her bir ikili giriş için en az 19 V gerektiğinden; denetim, ancak 38 V’un üzerindeki kontrol gerilimleriyle
kullanılabilir.
2.11.2.1 Açıklama
İki İkili Giriş ile Denetim
İki ikili giriş kullanıldığında; bunlar, Şekil 2-72 ’e göre, biri açma rölesinin kontağına paralel ve diğeri de kesicinin
yardımcı kontaklarına paralel bağlanır.
Şekil 2-72
İki İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Prensip Şeması
215
Fonksiyonlar
İki ikili giriş ile denetim, sadece açma devresindeki kopuklukları ve kontrol gerilim arızasını tespit etmez; aynı
zamanda kesici yardımcı kontaklarının konumunu kullanarak kesicinin tepkisini de izler.
Açma kontağının ve kesicinin durumlarına bağlı olarak, ikili girişler ya etkin (mantık durumu "H" Tablo 2-13)
veya etkisiz kılınmıştır (mantıksal durum "L").
Sağlam açma devresinde bile, kısa bir geçiş periyodu içerisinde (açma kontağı kapalı ancak kesici henüz
açmamışken) her iki ikili girişin enerjisinin de aynı anda kesik olması („L“) mümkündür. Her iki ikili girişin de
sürekli enerjisiz olması, ancak açma devresinin açık (iletken kopukluğu) veya kısa-devre olması veya bir dc
besleme gerilim arızası veya kesici çalışma mekanizmasının arıza olması durumlarında mümkündür.
Tablo 2-13
Açma Kontağına ve Kesici Konumuna Bağlı Olarak İkili Girişler için Durum Tablosu
No
Röle Açma
Kontağı
Kesici
KE/Yard 1
KE/Yard 2
BI 1İkili
Girişi
BI 2İkili
Girişi
1
açık
KAPALI
kapalı
açık
H
L
2
açık
AÇIK
açık
kapalı
H
H
3
kapalı
KAPALI
kapalı
açık
L
L
4
kapalı
AÇIK
açık
kapalı
L
H
İkili girişlerin durumları periyodik olarak sorgulanır. Bir soruşturma yaklaşık her 600 ms’de bir olur. Eğer ardışık
3 kontak durumu sorgulaması sonunda (1,8 s sonra), bir anormallik tespit edilmişse, o zaman bir ihbar verilir
(bakın Şekil 2-73). Bu yinelenen ölçümler, ihbarın gecikmeli olarak alınmasına yol açar ve böylece kısa süreli
kontak geçişi periyodu içerisinde ihbar verilmesi engellenmiş olur. Açma devresi arızası giderildiğinde, ihbar
kendiliğinden silinir.
Şekil 2-73
216
İki İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Mantık şeması
Fonksiyonlar
Bir İkili Giriş ile Denetim
İkili giriş, aşağıdaki şekle göre koruma cihazının ilgili açma kontağına paralel bağlanır. Kesici yardımcı kontağı,
bir yüksek-omik R direncine seri bağlanır.
Şekil 2-74
Bir ikili giriş ile açma devresi denetiminin prensibi
Normal çalışmada; izleme devresi, ya kesici yardımcı kontağı üzerinden (eğer kesici kapalı ise) veya kesici
yardımcı kontağı ve yedek R direnci üzerinden kapalı olduğundan; açma rölesi kontağı açık ve açma devresi
de normal olduğunda ikili giriş etkinleştirilir (mantık durumu „H“). İkili giriş, ancak açma kontağı kapalı olduğu
sürece kısa-devre edilir ve dolayısıyla etkisiz kılınır (mantık durumu "L").
İkili girişin çalışma sırasında sürekli enerjisiz olması, açma devresinde bir iletken kopukluğunu veya kontrol
(açma) gerilim arızasını gösterir.
Sistem arızaları sırasında, açma devresi denetimi çalışmadığından, kapalı açma kontağı bir arıza mesajına yol
açmaz. Ancak, eğer diğer rölelerden açma kontakları açma devresine paralel bağlanmışsa; o zaman alarm
geciktirilmelidir (ayrıca bakın Şekil 2-75). Gecikme süresi 8202 no’lu parametre Alarm Gecikmesi üzerinden
ayarlanır. Bu sürenin sona ermesinden sonra bir bildirim verilir. Açma devresi arızası giderildiğinde, ihbar
kendiliğinden silinir.
Şekil 2-75
Bir İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Mantık Şeması
217
Fonksiyonlar
Aşağıdaki şekilde denetim ayarlarına ve ikili giriş sayısına bağlı olarak açma devresi denetimi tarafından
üretilebilecek mesaj için mantık şeması görülmektedir.
Şekil 2-76
Açma Devresi Denetimi için Mesaj Mantığı
Genel
Açma devresi denetimi, ancak 182 (Bölüm 2.1.1.2) no’lu adreste ya 2 Giriş İle veya 1 Giriş İle
ayarlanmış ve bu amaç için uygun ikili girişler atanmışsa devrededir ve fonksiyon 8201 no’lu adreste ADD = ON
olarak ayarlanmış olmalıdır. Eğer bunun için gerekli ikili girişlerin biçimlendirilmesi seçilen denetim moduyla
uyuşmuyorsa; o zaman bir tepki mesajı („ADD ProgArıza“) verilir. Eğer açma devresi denetimi hiç
kullanılmayacaksa, 182 no’lu adreste Etkin Değil olarak ayarlanır.
Bir açma kumandasının en uzun süresinin emniyetle zamansal olarak köprülenmesini ve açma devresinde
gerçek bir arızada bir bildirim gelmesini sağlamak için, bir açma devresi kesintisinin bildirimi geciktirilir.
Gecikme süresi 8202 no’lu Alarm Gecikmesi adresinde ayarlanır.
Bir İkili Giriş ile Denetim
Not: Açma devresi denetimi için bir ikili giriş (BI) kullanıldığında; açma devresi kopukluğu veya kontrol gerilimi
arızası gibi bazı hatalı durumlar tespit edilebilir; ancak açma kontağının kapalı olduğu durum için bir arıza tespit
edilemez. Bundan dolayı; ölçme, bir kapalı açma kontağının olası en uzun süresini köprüleyecek bir sürenin
üzerinde olmalıdır. Bu, sabit sayıda ölçme yapılarak ve periyodik durum kontrollerinin arasındaki süreyle
sağlanır.
Eğer bir ikili giriş kullanılacaksa, açma devresinin sistem (+ dc) tarafına bir R direnci bağlanır. Direncin uygun
şekilde boyutlandırılmasıyla – sistemin durumuna bağlı olarak – çoğu kez daha düşük bir kontrol gerilimi
yeterlidir.
R Direncin uygun şekilde boyutlandırılmasıyla ilgili bilgiler biçimlendirme bilgileri altında "Açma Devresi
Denetimi" bölümünde "Montaj ve devreye alma talimatları"’nda bulunur.
218
Fonksiyonlar
2.11.2.3 Ayarlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
8201
ADD
ON
OFF
ON
8202
Alarm Gecikmesi
1 .. 30 sn
2 sn
Alarm gecikme zamani
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
6851
>BLK 74TC
EM
>Açma devresi denetimi BLOKLAMA
6852
>ADD açma röles
EM
>Açma devresi denetimi: açma rölesi
6853
>ADD Ke rölesi
EM
>Açma devresi denetimi: kesici rölesi
6861
ADD OFF
AM
74TC Açma devresi denetimi DEVRE DISI
6862
74TC BLOKLANDI
AM
74TC Açma devresi denetimi BLOKLANDI
6863
ADD AKTIF
AM
74TC Açma devresi denetimi AKTIF
6864
ADD ProgAriza
AM
Açma Devresi blk. girisi ayarli degil
6865
ARIZA: Aç Devr.
AM
Açma Devresi Ariza
2.11.3
İzleme Fonksiyonlarının Hatalı Çalışma Arıza Tepkileri
Aşağıda izleme fonksiyonlarının hatalı çalışma tepkileri özetlenmiştir.
2.11.3.1 Açıklama
Arıza Tepkileri
Tespit edilen arızanın türüne bağlı olarak, bir ihbar verilir, işlemci tekrar başlatılır veya cihaz servis dışı bırakılır.
Eğer üç tekrar başlatma girişimi sonunda arıza hala giderilememişse, koruma sistemi kendini servis dışı bırakır.
Canlı durum kontağı bırakarak cihazın arızalı olduğu ihbar edilir. Aynı zamanda ön paneldeki kırmızı "ERROR"
(HATA) LED’i yanar, eğer dahili yardımcı besleme gerilimi mevcutsa ve yeşil "RUN" (ÇALIŞMA) LED’si söner.
Eğer dahili yardımcı besleme gerilimi arızalanmışsa; o zaman bütün LED’ler söner. Tablo 2-14’de, izleme
fonksiyonlarının ve rölenin bunlara ilişkin olası arıza tepkilerinin bir özeti verilmiştir.
219
Fonksiyonlar
Tablo 2-14
Cihazın Arıza Tepkilerinin Özet Listesi
İzleme
Olası Sebepler
Arıza Tepkisi
Mesaj (No)
Çıkış
Yardımcı Besleme Gerilim Arıza harici
harici (Yard.Gerilim)
dahili (Güç Kaynağı)
Cihaz servis harici
edilir
Bütün LED’ler sönük
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Dahili Besleme Gerilimi Arızası
dahili (RAM)
Cihaz servis harici
edilir
„ERROR“ LED’i yanar
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Arabellek Pili
dahili (Pil)
Bildirim
"Arıza Pil" (177)
Donanım İzleme
dahili
(İşlemci arızası)
Cihaz servis harici
edilir 1)
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Yazılım İzleme
dahili
(İşlemci arızası)
Sistem tekrar başlatılır „ERROR“ LED’i yanar
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Çalışma belleği ROM
dahili (donanım)
Akışın iptali, cihaz
servis dışı bırakılır
LED yanıp söner
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Program belleği RAM
dahili (donanım)
Önyükleme sürecinde
arıza tespiti
Çalışma sırasında:
Tekrar başlatma
girişimi 1)
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Parametre belleği
dahili (donanım)
1)
Sistem tekrar başlatılır „ERROR“ LED’i yanar
1)
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Yoklama Frekansı
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
Ölçüm değerlerinin
toplanmasında arıza,
harici (donanım)
Koruma fonksiyonunun "Ha A/D-çevirici" (181), GOK2) (canlı
kilitlenmesi
„ERROR“ LED’i yanar durum
kontağı)
bırakır
I/O-Kartında arıza
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"G/Ç Kart hatası“ (178), GOK2) (canlı
„ERROR“ LED’i yanar durum
kontağı)
bırakır
Kart arıza
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"Hata Kart 1" ’den "Hata
Kart 7"’e kadar (178
’den189’a kadar),
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
dahili yardımcı gerilim 5 V
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"Hata 5V" (144),
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
0V-İzleme
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"Hata 0V" (145),
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
220
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Fonksiyonlar
İzleme
Olası Sebepler
Arıza Tepkisi
Mesaj (No)
Çıkış
dahili yardımcı gerilim 5 V
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"Hata -5V" (146),
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Offset İzleme
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"Offset hatası" (191)
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Dahili Besleme Gerilimi
dahili (donanım)
Cihaz servis harici
edilir
"Ha. Güç Kaynağı"
(147),
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Akım Toplamı
dahili
(Ölçülen Değer
Toplama)
Cihaz servis harici
edilir
"Ar.: S I" (162)
GOK2) (canlı
durum
kontağı)
bırakır
Akım Simetrisi
harici (güç sistemi
veya akım trafosu)
Bildirim
"Ar.: I denge" (163)
atandığı
şekilde
Gerilim Simetrisi
veya gerilim trafosu)
Bildirim
"Arıza: U deng." (167)
atandığı
şekilde
Gerilim Faz Sırası
veya bağlantı)
Bildirim
"FazSırası V Ar." 176)
atandığı
şekilde
Akım faz sırası
veya bağlantı)
Bildirim
"Ar. Faz Sıra I" (175)
atandığı
şekilde
"Fuse–Failure–Monitor"
harici
(Gerilim Trafosu)
Bildirim
"GT Sig. Ar.>10s" (169), atandığı
"GT Sig. Arızası" (170) şekilde
harici (Açma Devresi Bildirim
veya Kontrol Gerilimi)
"ARIZA: Aç Devr."
(6865)
atandığı
şekilde
Sekonder gerilim trafo devre
izlemesi
harici (gerilim trafo
devresi-kesilme)
Bildirim
"GT kopuk ilet." (253)
atandığı
şekilde
Kalibre edilebilir verilerde arıza
dahili (donanım)
Bildirim
"Alarm Kalib.YOK"
(193)
atandığı
şekilde
1)
2)
Üç başarısız girişimden sonra, cihaz devreden çıkartılır.
GOK ="Cihaz Tamam" = Canlı durum kontağı düşer; Koruma ve kumanda fonksiyonu kilitlenir, göstergeye erişilebilir.
Toplu Bildirimler
İzleme fonksiyonlarının belirli mesajları toplu halde gruplandırılmıştır. Bu toplu bildirimler ve kapsamları
EkA.10’te gösterilmiştir. Burada, 160 no’lu "OlayÖzetiAlarmı" bildiriminin sadece, eğer ölçme değerleri
izlemeleri (8101 ÖLÇME DENETİMİ) devreye alınmışsa verileceğine dikkat edilmelidir.
221
Fonksiyonlar
2.12 Toprak Arıza Koruması
2.12
Toprak Arıza Koruması
Modele bağlı olarak, çok fonksiyonlu koruma rölelerinin 7SJ62/64 dördüncü akım girişleri duyarlı bir giriş
trafosu ya da 1/5 A'lik standart bir trafo ile donatılabilir.
İlk durumda devreye alınmış koruma fonksiyonu toprak arıza tespitinin yüksek duyarlılığı nedeniyle yalıtılmış
veya kompanze şebekelerde, büyük toprak akımlı toprak arızaların tespitinde daha az uygun olduğu
belirlenmiştir, duyarlı toprak akımının cihaz klemenslerindeki yaklaşık 1,6 A ’lik doğrusallık aralığı terk edilir.
Rölenin 1/5 A'lik standart bir trafo ile donatılması durumunda, büyük akımlar da tam doğru tespit edilebilir.
Fonksiyon iki çalışma modunda çalıştırılır. Standart yöntem, "cos-φ– / sin-φ – Ölçme“, toprak akımının
bölümünü dikey olarak ayarlanabilir bir yön karakteristiğine değerlendirir.
İkinci yöntem, "U0/I0-φ –Ölçüm", açıyı toprak akımı ve rezidüel gerilim arasında değerlendirir. Bu yöntemde iki
farklı yön karakteristiği ayarlanır.
Uygulamaları
• Duyarlı toprak arıza tespiti, yalıtılmış ve kompanze sistemlerde toprak arızalarını tespit etmek için
kullanılabilir.
• Doğrudan veya düşük-direnç üzerinden topraklı sistemlerde, duyarlı toprak arıza koruma, yüksek
empedanslı toprak arızalarını tespit etmek için kullanılır.
• Fonksiyon ek toprak arıza koruması olarak da kullanılabilir.
2.12.1
cos-φ– / sin-φ – Ölçümü için toprak arıza tespiti (Standart yöntem)
Gerilim kademesi
Gerilim kademesi, rezidüel gerilim Uen veya 3 · U0 tarafından başlatılan bir başlatmaya dayanır. Rezidüel gerilim
Uen ya doğrudan cihaza uygulanabilir ya da toplam gerilim 3 · U0 cihaz tarafında üç faz -toprak–gerilimlerden
hesaplanabilir. İkinci durumda, cihazın üç gerilim girişinin yıldız bağlı gerilim trafolarına bağlanması gerekir
(ayrıca bakınız Parametre 213 GT Bağl. 3 faz , Bölüm 2.1.3). Eğer cihaza sadece faz-faz gerilimler
bağlanmışsa, bunlardan bir rezidüel gerilimi hesabı yapmak mümkün değildir. Bu durumda, yön tespit
edilemez.
Eğer rezidüel gerilim hesaplanacaksa, o zaman:
3 · U0 = UL1 + UL2 + UL3
Eğer rezidüel gerilim doğrudan röleye uygulanmışsa; o zaman Uen doğrudan cihaz klemenslerindeki gerilimdir.
Dolayısıyla Uf / Udelta (Adres 206) adresindeki gerilim eşleme çarpanından etkilenmez.
Rezidüel gerilim, hem bir toprak arızasını tespit etmek için ve hem de yön belirlemek için kullanılır. Gerilim
elemanı başatma aldığında, rezidüel gerilim tespitinin rapor edilmesinden önce, önceden ayarlanan bir zaman
gecikmesinin dolması gerekir. Bu zaman gecikmesi, ayarlanabilir (T-GEC. Baş.) fabrika çıkışında 1 s’ye
ayarlıdır.
Başlatma rezidüel gerilimle zaman gecikmeli olarak (T-GEC. AÇMA) açmaya iletilebilir.
Toplam açma zamanının, rezidüel gerilim ölçme süresi (yaklaşık 50 ms) + Başlatma zaman gecikmesi T-GEC.
Baş. + açma gecikmesi T-GEC. AÇMA olduğuna dikkat edilmelidir.
Bir rezidüel gerilimin tespit edilmesinden dolayı gerilim elemanı başlatmalarından sonra, — eğer mümkünse —
toprağa temas eden faz belirlenir. Bunu yapmak için, faz–toprak–gerilimler ölçülür. Şüphesiz; bu, sadece üç
faz-toprak gerilimler, yıldız bağlı topraklı gerilim trafolarından sağlanmışsa mümkündür. Eğer herhangi bir fazın
faz-toprak gerilim büyüklüğü UPh min ayar değerinden küçükse, aynı anda diğer iki faz–toprak–gerilim
büyüklüklerinin UPh maks ayar değerinden büyük olması koşuluyla bu faz toprağa temas eden faz olarak tespit
edilir.
222
Fonksiyonlar
Şekil 2-77
Toprağa Temas Eden Fazın Tespiti
Akım kademeleri
Akım kademeleri toprak arıza için toprak akımının büyüklükleriyle çalışırlar. Bu nedenle toprak akımının yüksek
olduğu yerlerde ve gerekirse toprak arıza ile ilgili bilgiye izin verecek yönde anlam kazanırlar. Bu örneğin,
makine toprak arızasının olduğu toplam şebeke kapasiteli toprak akımının taşındığı, şebeke toprak arızasında
ama düşük makine kapasitesi nedeniyle toprak akımının ihmal edilebilir olduğu topraklı şebekelerde (efektif
veya düşük dirençli) veya yalıtılmış şebekedeki bara anahtarlamasındaki elektrikli makinelerde olabilir. Toprak
arıza koruma, eğer Ana-Kısa devre koruma bazı durumlarda başlatma durumuna gelemezse, genellikle yüksek
dirençli toprak arızalarında son yedek koruma olarak efektif (yıldız) veya düşük dirençli (yarı yıldız) topraklı
şebekelerde kullanılır.
Toprak akımı ölçümü için iki kademeli bir Akım/Zaman–Karakteristiği ayarlanabilir. Aşırı akım zaman koruma
için mukayesede yüksek akım kademesi IEE>> ve T IEE>> ile nitelendirilir ve sabit zamanlı bir (DMT–)
karakteristiği gösterir. Aşırı akım kademesi seçime bağlı olarak sabit zamanlı gecikme süresiyle (IEE> ve T
IEE>) veya bir kullanıcı tanımlı Karakteristik ile (IEEp ve T IEEp) çalışır. Bu arada bir akım kademesi
logaritmik ters karakteristik ile veya kırılma noktalı logaritmik ters karakterle gerçekleştirilir. Bu akım
kademesinin karakteristikleri ayarlanabilir özelliktedir. Bu kademelerin her biri yönlü veya yönsüz olabilir.
Sabit zamanlı aşırı akım koruma başlatması ayarlanabilir bir bırakma gecikmesiyle (Adres 3121 T BIR.
IEE>(>)) stabilize edilebilir.
223
Fonksiyonlar
Yön Tespiti
Duyarlı toprak arızasının tespitinde, önemli olan akımın büyüklüğü değil, ayarlanabilir bir yönlü karakteristiğe
dik olan (simetri ekseni) akım bölümüdür. Yönün tespiti için önkoşul, UE rezidüel gerilim eşiğinin ve aynı
zamanda yön kontrolünü sağlayan biçimlendirilebilen akım bileşeninin (aktif/gerçek veya reaktif/sanal bileşen)
aşılmış olmasıdır.
Aşağıdaki şekil kompleks bir vektör şeması kullanılarak, rezidüel gerilimin UE ilgili büyüklüğünün olduğu gerçek
ekseni göstermektedir. Burada akımın aktif bileşeni IEEa (akım IEE) rezidüel gerilime UE bağlı olarak hesaplanır
ve YÖN SÜRME ayar değeriyle karşılaştırılır. Örnek denkleştirilmiş bir şebekede toprak arıza yönünü belirlemek
için, IEE · cos φ büyüklüğünün ölçüt olduğu durumlarda kullanılır. Simetri ekseni IEEa–Ekseni ile birlikte düşer.
Şekil 2-78
Cos- ölçümü için yön karakteristiği
Simetri ekseni bir düzeltme açısı ile (Parametre PHI DÜZELTME) alanda ± 45°’ye kadar döndürülebilir. Bu
sayede, topraklanmış şebekelerde açı - 45° döndürülerek omik-endüktif aralığında büyük bir duyarlığa ulaşmak
veya yalıtılmış şebekede fider anahtarlamasında elektrikli makinelerde açı + 45° döndürülerek omik-kapasitif
aralığında duyarlığı arttırmak mümkündür (aşağıdaki şekle bakın). Ayrıca yalıtılmış şebekelerde toprak
arızalarını ve onların yönlerini tespit etmek için, simetri ekseni 90° döndürülebilir.
224
Fonksiyonlar
Şekil 2-79
Cos-φ ölçümü için yön karakteristiği
Yön tespiti sıfır bileşen büyüklükleriyle toprak akımından IEE ve rezidüel gerilimden Uen veya 3 · U0 olur. Bu
büyüklüklerle Toprak-Aktif güç ve Toprak-Reaktif güç hesaplanır.
Etkin hesaplama algoritmasının ve eşanlı sayısal süzgeçlemenin kullanılması, yön tespitinin yüksek doğrulukla
yapılmasına ve ayrıca harmonik etkilere -özellikle toprak arıza akımlarında büyük miktarda mevcut olan üçüncü
ve beşinci harmoniklere- duyarsız olmasına imkan verir. Yön tespiti, aktif ve reaktif gücün işaretine dayalıdır.
Akımın -güç değil- aktif ve reaktif bileşeni çalışmayı belirlediği için, güç bileşenlerinden bu akım bileşenleri
hesaplanır. Böylelikle, toprak arızasının yönü için aktif veya reaktif güç ile birlikte rezidüel gerilime bağlı olarak,
akımın aktif ve reaktif bileşenleri de değerlendirilir.
sin–φ –Ölçümü için (yalıtılmış şebeke için) şunlar geçerlidir
• Eğer QE < 0 ve IEr > ayar değeri (YÖN SÜRME) ise, toprak arızası ileri yönde,
• Eğer QE >0 ve IEr > ayar değeri (YÖN SÜRME) ise, toprak arızası geri yöndedir.
cos–φ –Ölçümü için (topraklı sistemler için) şunlar geçerlidir
• Eğer PE > 0 ve IEEa > ayar değeri (YÖN SÜRME)ise, toprak arıza ileri yönde,
• Eğer PE < 0 ve IEEa > ayar değeri (YÖN SÜRME) ise, toprak arıza geri yöndedir.
PHI DÜZELTME 0° ye eşit değilse simetri doğrularının açısı aktif- ve reaktif gücün bileşenlerinin toplamıyla
gerçekleştirilir.
225
Fonksiyonlar
Mantık
Aşağıdaki şekil duyarlı toprak arıza başlatması için aktivite koşullarını göstermektedir. 3101 no’lu adreste
toprak arıza tespitinin işletme modu ayarlanabilir.
ON ayarında açma mümkündür, bir arıza günlüğü oluşturulur.
Yalnız alarm ayarında açma mümkün değildir, sadece bir toprak arıza günlüğü oluşturulur.
Toprak arıza günlüğünü açmak için koşul, rezidüel gerilim kademesinin UE gelmekte olan başlatmasıdır.
Günlüğü sonlandırmak için koşul, UE-kademesinin başlatmasının bırakmasıdır (bakın Mantık şemaları Şekiller
2-81 ve 2-82).
Tüm fonksiyon aşağıdaki koşullar altında kilitlenebilir;
• İkili giriş yerleştirilir,
• Sigorta Arıza İzleme veya Gerilim Trafoları için Minyatür Şalter çalışır ve parametre 3130 Baş. Ölçütü ,
Uen/3U0 VE IEE olarak ayarlanır,
• Sigorta Arıza İzleme veya Gerilim Trafoları için Minyatür Şalter çalışır, parametre 3130 Baş. Ölçütü ,
Uen/3U0 veya IEE olarak ayarlanır ve her iki akım kademesi yönlü çalışır.
Kapama veya Kilitleme, bildirim mantığının gösterdiği ölçme sisteminin aktifliğinin sona erdiği anlamına gelir,
süreler ve başlatma bildirimleri sıfırlanır.
Bütün kademeler, ikili girişler üzerinden ayrı ayrı kilitlenebilir. Bu durumda, başlatmalar, arıza yönü ve toprak
teması olan faz rapor edilir, ancak zaman gecikmesi kilitlendiği için açma olmaz.
Şekil 2-80
cos-φ -/sin-φ Ölçümü için duyarlı Toprak Arızası Tespitinin Etkinleştirilmesi
Her iki akım kademesinin bir başlatma bildiriminin yerleştirilmesi, her bir kademenin yön seçimine ve 3130
Baş. Ölçütü parametresinin ayarına bağlıdır. Eğer kademe, Yönsüz olarak ve parametre Baş. Ölçütü =
Uen/3U0 veya IEE olarak ayarlanmışsa, o zaman başlatma bildirimi için akım eşiğinin aşılması ortya çıkar,
UE–kademe durumuna bağlı olmadan. Buna karşılık eğer parametre Baş. Ölçütü = Uen/3U0 VE IEE
ayarlanmışsa, yönsüz çalışma türünde de UE–kademe başlatılmış olmalıdır.
Eğer bir yön programlanmışsa; bir mesaj üretmek için akım elemanı başlatma almış olmalı ve aynı zamanda
yön tespiti koşulu sağlanmış olmalıdır. Yine, geçerli yön tespiti için bir koşul, UE–kademenin başlatma almış
olmasıdır.
Baş. Ölçütü parametresiyle, bir arızanın, rezidüel gerilim ve toprak akımı başlatmanın ya VE–fonksiyonu ya
da VEYA fonksiyonu ile üretileceği belirlenir. Eğer rezidüel gerilimin UE başlatma eşiği çok düşük seçilmişse,
birincisi daha avantajlı olabilir.
226
Fonksiyonlar
Şekil 2-81
UE>-kademesinin cos-φ -/sin-φ -Ölçümünde mantık şeması
227
Fonksiyonlar
Şekil 2-82
228
IEE-kademesinin cos-φ -/sin-φ -Ölçümünde mantık şeması
Fonksiyonlar
2.12.2
U0/I0-φ –Ölçümünde Toprak Arıza Tespiti
Gerilim kademesi
Gerilim kademesi, rezidüel gerilim Uen veya 3 · U0 tarafından başlatılan bir başlatmaya dayanır. Rezidüel gerilim
Uen ya doğrudan cihaza uygulanabilir ya da toplam gerilim 3 · U0 cihaz tarafından üç faz -toprak–gerilimlerden
hesaplanabilir. İkinci durumda, cihazın üç gerilim girişinin yıldız bağlı gerilim trafolarına bağlanması gerekir
(ayrıca bakınız Parametre 213 GT Bağl. 3 faz , Bölüm 2.1.3). Eğer cihaza sadece faz-faz gerilimler
bağlanmışsa, bunlardan bir rezidüel gerilimi hesabı yapmak mümkün değildir. Bu durumda, yön tespit
edilemez.
Eğer rezidüel gerilim hesaplanacaksa, o zaman:
3 · U0 = UL1 + UL2 + UL3
Eğer rezidüel gerilim doğrudan röleye uygulanmışsa; o zaman Uen doğrudan cihaz klemenslerindeki gerilimdir.
Dolayısıyla Uf / Udelta (Adres 206) adresindeki gerilim eşleme çarpanından etkilenmez.
Başlatma rezidüel gerilimle zaman gecikmeli olarak (T-GEC. AÇMA) açmaya iletilebilir.
Toplam açma zamanının, rezidüel gerilim ölçme süresi (yaklaşık 50 ms) + Başlatma zaman gecikmesi T-GEC.
AÇMA olduğuna dikkat edilmelidir.
Bir rezidüel gerilimin tespit edilmesinden dolayı gerilim elemanı başlatmalarından sonra, — eğer mümkünse —
toprağa temas eden faz belirlenir. Bunu yapmak için, faz–toprak–gerilimler ölçülür. Şüphesiz; bu, sadece üç
faz-toprak gerilimler, yıldız bağlı topraklı gerilim trafolarından sağlanmışsa mümkündür. Eğer herhangi bir fazın
faz-toprak gerilim büyüklüğü UPh min ayar değerinden küçükse, aynı anda diğer iki faz–toprak–gerilim
büyüklüklerinin UPh maks ayar değerinden büyük olması koşuluyla bu faz toprağa temas eden faz olarak tespit
edilir.
Şekil 2-83
Toprağa Temas Eden Fazın Tespiti
229
Fonksiyonlar
Akım kademeleri
İki akım kademesi mevcuttur. Açma bölgesinin ayrı ayrı ayarlandığı her iki kademe yönlü çalışır ("Açma Alanı"
paragrafına bakın).
Her iki kademe sabit zamanlı (DMT-) Karakteristik gösterir. Böylece iki kademeli bir akım-/zaman-karakteristiği
ayarlanabilir. Aşırı akım zaman koruma için mukayesede aşırı akım kademesi IEE> ve T IEE> ve IEE>> ile
yüksek akım kademesi ve T IEE>> tanımlanır.
Sabit zaman elemanının başlatması ayarlanabilir bir bırakma gecikmesiyle (Adres 3121 T BIR. IEE>(>))
stabilize edilebilir.
Açma Alanı
U0/I0–φ –Karakteristiği, U0/I0–Gösterge şemasında devre çizelgesi olarak görüntülenir (bakın Şekil 2-84). Bu
devre çizelgesi açma aralığına karşılık gelir. Toprak akımının imleci bu aralıkta ise, fonksiyon başlar.
Açma alanı birkaç parametre üzerinden tanımlanır: φ Açısı üzerinden (Parametre 3154 IEE> Phi veya3151
IEE>> Phi) aralığın merkezi, rezidüel gerilime UE bağlı olarak, ayarlanır. ∆φ Açısı üzerinden (Parametre 3155
IEE> Delta Phi veya 3152 IEE>> Delta Phi) merkezin ker iki yanının aralığı genişletilir.
Bölge ayrıca rezidüel gerilim ve toprak akımının minimum değerleriyle aşağıya doğru sınırlanır. Bu ayarlanabilir
eşik değerlerinin başlatma olması için aşılmış olması gerekir.
Negatif açı ayarları açma aralığını „endüktüf“ yönünde döndürür, yani toprak akımı toprak gerilimine karşı geri
faz.
Şekil 2-84
230
U0-I0-φ-Karakteristiğinde açma alanı
Fonksiyonlar
Mantık
Aşağıdaki şekil duyarlı toprak arıza başlatması için etkinleştirme koşullarını göstermektedir. 3101 no’lu adreste
toprak arıza tespitinin işletme modu ayarlanabilir.
ON ayarında açma mümkündür, bir arıza günlüğü oluşturulur.
T/A kaydıyla ON ayarında açma mümkündür, bir arıza günlüğü ve toprak arıza protokolü oluşturulur.
Yalnız alarm ayarında açma mümkün değildir, sadece bir toprak arıza günlüğü oluşturulur.
Toprak arızası günlüğünü açmak için koşul, rezidüel gerilim kademesinin UE gelen başlatması veya IEE>>Kademesinin başlatması veya IEE> veya IEp-Kademesinin başlatmasıdır. Günlüğü sonlandırmak için koşul,
ilgili kademe başlatmasının bırakmasıdır (bakın mantık şemaları Şekiller 2-86 ve 2-87).
Tüm fonksiyon aşağıdaki koşullar altında kilitlenebilir:
• İkili giriş yerleştirilir,
• Fuse-Failure-Monitor veya Gerilim Trafoları için Minyatür Şalter çalışır.
Kapama veya Kilitleme, bildirim mantığının gösterdiği ölçme sisteminin aktifliğinin sona erdiği anlamına gelir,
süreler ve başlatma bildirimleri sıfırlanır.
Bütün kademeler, ikili girişler üzerinden ayrı ayrı kilitlenebilir. Bu durumda, başlatmalar, arıza yönü ve toprak
teması olan faz rapor edilir, ancak zaman gecikmesi kilitlendiği için açma olmaz.
Eğer bir kademenin akım- ve gerilim sınırı aşılmışsa, fakat toprak akım göstericisi açma aralığında bulunmuyor
ise, korumanın devreye almasında destek olarak bir ihbar verilir.
Şekil 2-85
Duyarlı Toprak Arızası Tespitinin Etkinleştirilmesi, U0/I0-φ -Ölçümünde
231
Fonksiyonlar
Şekil 2-86
232
U0-/I0 -φ-Ölçümünde mantık şeması, Bölüm 1
Fonksiyonlar
Şekil 2-87
U0-/I0-φ-Ölçümünde mantık şeması, Bölüm 2
233
Fonksiyonlar
2.12.3
Toprak Arızasının Yerinin Belirlenmesi
Uygulama Örneği
Yön tespiti, çoğu kez toprak arızalarının yerini saptamak için kullanılır. Radyal sistemlerde toprak arızalarının
yerini belirlemek nispeten kolaydır. Ortak bir baradan beslenen bütün fiderler (Şekil 2-88) arıza yerine bir
kapasitif şarj akımı sağlar ve topraklı sistemde sistemin toprak arıza akımının neredeyse tamamı arızalı fiderin
ölçme noktasından akar. Topraksız sistemde, ölçüm noktası üzerinden akan Peterson bobininin rezidüel
wattmetrik akımıdır. Toprak arızalı kabloda bu yüzden belirgin bir "İleri yön" kararı verilir; geri kalan devreler
için, toprak akımı ölçülemeyecek kadar küçük olmadıkça bir "Geri yön" ihbarı verilir. Her durumda arızalı hat
kesin olarak belirlenebilir.
Şekil 2-88
Radyal bir şebekede toprak arızalarının yerinin belirlenmesi
Gözlü veya halka biçimli şebekelerde, arızalı hattın uçlarındaki ölçme noktalarında en büyük (kapasitif veya
omik) toprak arıza akımı görünür. Sadece bu kabloda her iki uçta "İleri yön" bildirilir (Şekil 2-89). Toprak
arızasının tespiti için, ayrıca sistemdeki diğer yön bildirimlerinden de yararlanılabilir. Toprak akımı çok küçük
olduğu zaman bazı yön bildirimleri alınamayabilir.
Şekil 2-89
234
Bir gözlü sistemde -yön göstergelerine dayalı olarak- toprak temasının/arızasının yerinin
saptanması
Fonksiyonlar
2.12.4
Ayar Notları
Genel Ayarlar
Koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında; (Bölüm 2.1.1, 131 Hassas T/A , toprak arızası tespitinin
hangi parametrelerle çalışacağı belirlenir. Hassas T/A = Sabit Zaman seçiminde burada
DMT–Parametreleri ulaşılabilirdir. Eğer Hassas T/A = Log. ters A ayarlanırsa, logaritmik ters Karakteristik
kullanıma hazır bulunur. Eğer Hassas T/A = Log. ters B ayarlanırsa, kırılma noktalı logaritmik ters bir
karakteristik etkin olur. Hassas T/A = Kull.Ta. Bas. seçiminde, aşırı akım kademeleri IEE> veya IEEp
için kullanıcı tarafından belirlenen bir Karakteristik kullanılabilir. Bindirilmiş yüksek akım kademesi IEE>> bütün
bu durumlarda kullanıma sunulur. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. Logaritmik ters
karakteristikler ve kullanıcı karakteristikleri sadece, eğer 130 no’lu adreste standart ölçme metodları cos φ /
sin φ ayarlanırsa kullanıma sunulur.
130 no’lu HTA Yön.Karakt. adresinde yön tespiti için karakteristik belirlenir. Ayrıca standart metodlar cos φ
/ sin φ veya V0/I0 φ ölçümü arasında bir devre çizelge karakteristiği ile seçim yapılabilir.
3101 no’lu Hassas T/A adresinde fonksiyon devreye alınabilir ON veya devreden çıkarılabilir OFF, T/A
kaydıyla ON veya Yalnız alarm olarak ayarlanabilir. ON ve T/A kaydıyla ON ayarlarında bir açma da
mümkündür, ayrıca arıza günlüğü oluşturulur. T/A kaydıyla ON ve Yalnız alarm ile toprak arıza günlüğü
oluşturulur. T/A kaydıyla ON ayarı sadece, eğer 130 no’lu HTA Yön.Karakt. adresinde V0/I0 φ
ölçümü karakteri seçilmişse kulanıma sunulur.
3111 no’lu T-GEC. Bas. ve 3130 Bas. Ölçütü parametreleri sadece yön karakteristiğinin cos φ / sin
φ standart ölçme metoduna ayarlanmasında görünebilir. Toprak arıza bu ayarda, eğer rezidüel gerilim en az
T-GEC. Bas. süresi için bekletilirse, tanınır ve bildirilir. 3130 no’lu Bas. Ölçütü parametresiyle, toprak
arıza tanımanın sadece UE ve IEE (Uen/3U0 VE IEE) nin başlatmalarında gerçekleşmesi gerekip gerekmediği
veya halihazırda, eğer her iki başlatmadan biri gerçekleştirilmişse (Uen/3U0 veya IEE) belirlenir.
Zamanlı aşırı akım eğrisi ile toprak akımı tespiti için başlatma ayarlanabilir bir bırakma gecikmesi üzerinden
(Adres 3121 T BIR. IEE>(>)) stabilize edilebilir. Bu koruma, kesintili arızalı şebekelerde kullanılır.
Elektromekanik rölelerle beraber bir uygulamada farklı bırakma eğrisi uygun hale getirilebilir ve dijital ve
elektromanyetik cihazların zamanlı kademelemesi gerçekleştirilebilir. Ayar elektromanyetik rölelerin bırakma
gecikmesine göre düzenlenir. Eğer bir koordinasyon gerekmiyorsa, önceden girilen ayar (Sıfır = bırakma
gecikmesi değil) bırakılır.
Not
213 no’lu GT Bagl. 3 faz adresinde, biçimlendirme esnasında gerilim trafosunun nasıl bağlı olduğu
belirlenir (Faz-Toprak veya Faz-Faz). Ayrıca 206 no’lu adreste uyarlama faktörü Uf / Udelta rezidüel gerilim
için ve 217 ve 218 ’de toprak yolunda primer ve sekonder trafo anma akımı doğru ayarlanır.
Aşırı Akım Kademeleri DMT/IDMT
3113 ’den 3120 ’ye kadar olan adreslerde iki kademeli bir Akım/Zaman–Karakteristiği ayarlanabilir. Bu
kademeler toprak akımının miktarlarıyla çalışırlar. Bu nedenle toprak akımının yüksek olduğu yerlerde ve
gerekirse toprak arıza ile ilgili bilgiye izin verecek yönde anlam kazanırlar. Bu örneğin, makine toprak arızasının
olduğu toplam şebeke kapasiteli toprak akımının taşındığı, şebeke toprak arızasında ama düşük makine
kapasitesi nedeniyle toprak akımının ihmal edilebilir olduğu topraklı şebekelerde (efektif veya düşük dirençli)
veya yalıtılmış şebekedeki bara anahtarlamasındaki elektrikli makinelerde olabilir.
235
Fonksiyonlar
Logaritmik Ters Karakteristik (IDMT)
Logaritmik ters karakteristik sadece standart ölçme yöntemi cos φ / sin φ (Adres 130 HTA Yön.Karakt.)
’da kullanılır. Karakteristik (bakın Şekil 2-90) 3119 no’lu IEEp, 3141 no’lu T IEEpmaks, 3140 no’lu T
IEEpmin, 3142 no’lu 51Ns Zm ÇARPANI ve 3143 no’lu 51Ns Basl.Nokt. parametrelerle ayarlanır. T
IEEpmin ve T IEEpmaks açma zamanı aralığını belirler. 3142 no’lu 51Ns Zm ÇARPANI adresinin
biçimlendirilmesiyle karakteristik çıkışı belirlenir. IEEp bütün akım değerleri için referans değeridir, yani 51Ns
Basl.Nokt. karakteristiğinin başladığı, akım ekseni üzerindeki alt çalışma aralığını (IEEp ile ilgili) oluşturur.
Bu faktör analog olarak diğer IDMT-Karakteristikleri için 1,1 değerine ayarlıdır. Ancak logaritmik ters
karakteristikte açma zamanı akım değerinde ayarlanmış başlatma eşiğine eşit olduğundan, sonsuza doğru
değil, sonlu bir zaman değerine gösterdiğinden, faktör problemsiz olarak 1,0 değerine ayarlanabilir.
Şekil 2-90
Logaritmik ters
Not:
Logaritmik ters karakteristikli ters zamanlı toprak arıza korumanın açma zamanı karakteristiği
t = TIEEPmaks - TIEEP·ln(I/IEEP)
I/IEEP > 35 için I/IEEP = 35 için zaman geçerlidir
Kırılma (Knee) Noktalı Logaritmik Ters Karakteristik (IDMT)
Kırılma (knee) noktalı logaritmik ters karakteristik sadece standart ölçme yöntemi cos φ / sin φ (Adres 130
HTA Yön.Karakt.) için kullanılır. Karakteristik (bakın Şekil 2-91), 3119 no’lu IEEp, 3127 no’lu IEE T min,
3128 no’lu IEE T kırılım, 3132 ZÇ, 3140 no’lu T min ve 3141 no’lu T maks parametrelerle ayarlanır. T
min ve T maks açma zamanının aralığını belirler, yani T maks akım eşiği IEEp ve T min akım eşiği IEE T
min atanır. Kırılma noktası zamanı parametrelemesiyle T kırılım açma zamanı farklı yükselme ile iki
karakteristik bölümünün geçitinde belirlenir. Geçit noktası akım eşiği IEE T kırılım ile tanımlanır. IEEp,
aşırı akım kademesinin toprak arıza-başlatma akımı için minimum başlatma sınırını görüntüler. En geç 1,4 A
’lik maksimum bir sekonder akımdan itibaren açma zamanı sabit bir değer alır. ZÇ parametresi açma zamanının
çarpılmasına zaman çarpanı olarak hizmet eder.
236
Fonksiyonlar
Şekil 2-91
Kırılma noktalı logaritmik ters karakteristikli ters zamanlı toprak arıza korumanın açma zamanı
karakteristikleri (IEEp = 0,004 A için örnek)
Kullanıcı tanımlı karakteristik (IDMT)
Kullanıcı tanımlı karakteristikler sadece standart ölçme yöntemi cos φ / sin φ (Adres 130 HTA
Yön.Karakt.) için kullanılır. Bir kullanıcı tanımlı karakteristik yapılandırması sırasında, başlatma değeri ve
ayar değeri arasında – tüm ters zamanlı açma karakteristiklerinde olduğu gibi – halihazırda yaklaşık 1,1
güvenlik faktörünün olduğuna dikkat edilmelidir. Yani bir başlatma; bir akımın akışı, ayar değerinin 1,1-katı
yükseklikte olmasından itibaren gerçekleşir.
Akım ve zamanın değer çiftleri 3119 no’lu IEEp ve 3120 no’lu T IEEp adres ayarlarının katları olarak girilir.
Bu yüzden; bu adreslerin hesaplanmasını sadeleştirmek için, ilk olarak 1.00’e ayarlanması önerilir. Daha sonra
karakteristikler bir veya başka yöne kaydırmak istenirse, 3119 veya/ve 3120 no’lu adreslerdeki ayarlar
sonradan değiştirilebilir.
Fabrika çıkışında, bütün akım değerleri ∞’a ayarlanmıştır. Dolayısıyla; bunlar etkin değillerdir ve sonuçta bu
koruma fonksiyonları ne başlatma alacak ne de açma verecektir.
3131 no’lu ZÇ. Bas Katı adresinde akım ve zamanın 20’ye kadar değer çiftleri girilebilir. Cihaz bu değerlerle;
doğrusal aradeğerleme yöntemiyle yaklaşık bir karakteristik oluşturur.
Aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
• Değer çiftleri, sürekli artan sırayla girilmelidir. 20’den daha az değer çifti girilebilir, çoğu durumda tam net bir
Karakteristik tanımlanabilmesi için 10 değer çifti yeterlidir. Kullanılmayan değer çiftleri, zaman ve akım
değerleri için “∞” girilerek geçersiz kılınır. Değer çiftlerinden düzgün ve sürekli bir karakteristik eğrisinin
oluşturulduğundan emin olun.
Girilen akım değerleri, aşağıdaki Tablo 2-4 ’den seçilmeli ve bunlara karşılık gelen zaman değerleri
girilmelidir. Başlatma katları dışındaki diğer değerler I/Ip en yakın bitişik değere yuvarlanır. Ancak bu
gösterilmez.
Girilen en küçük akım değerinden daha küçük akımlar, açma zamanının uzamasına yol açmaz. Açma
karakteristiği (bk. Şekil 2-92), en küçük karakteristik noktasına kadar akım eksenine paralel gider.
Girilen en büyük karakteristik noktasının akım değerinden daha büyük akımlar, açma zamanının
kısalmasına yol açmaz. Açma karakteristiği (bk. Şekil 2-92), en büyük karakteristik noktasından itibaren
akım eksenine paralel gider.
237
Fonksiyonlar
Tablo 2-15
Kullanıcı Tanımlı Açma Karakteristikleri için Tercih Edilen Standart Akım Değerleri
I/Ip = 1’den 1,94’e kadar I/Ip = 2’den 4,75’e kadar I/Ip = 5’den 7,75’e kadar I/Ip = 8’den 20’ye kadar
1,00
1,50
2,00
3,50
5,00
1,06
1,56
2,25
3,75
1,13
1,63
2,50
4,00
1,19
1,69
2,75
1,25
1,75
3,00
1,31
1,81
3,25
1,38
1,88
1,44
1,94
Bild 2-92
6,50
8,00
15,00
5,25
6,75
9,00
16,00
5,50
7,00
10,00
17,00
4,25
5,75
7,25
11,00
18,00
4,50
6,00
7,50
12,00
19,00
4,75
6,25
7,75
13,00
20,00
14,00
Kullanıcı Tanımlı Bir Karakteristiğin Kullanılması
Toprağa Temaslı/Arızalı Fazın Tespiti
Toprak arızalı faz, topraksız veya rezonant topraklı bir sistemde, eğer cihaz üç yıldız bağlı ve yıldız noktasında
topraklı gerilim trafosu bağlı ise tespit edilebilir. Faz, gerilimi UPH MİN (Adres 3106) ayar değerinin altında
bulunuyorsa, eğer aynı anda diğer iki faz gerilimi UPH MAKS (Adres 3107) değerini aşmışsa arızalı olarak
tanınır. Buna göre UPH MİN, müsaade edilen minimum faz–toprak–geriliminin altında ayarlanmalıdır. Bu ayar
tipik olarak, 40 V’tur. UPH MAKS maksimum müsaade edilen faz–toprak–geriliminin üzerinde bulunmalıdır, ama
minumum faz-faz gerilimin altında olmalıdır, UN = 100 V için yaklaşık 75 V tipik bir ayardır. Topraklanmış bir
sistemde bu parametre hiçbir anlam taşımaz.
238
Fonksiyonlar
Rezidüel Gerilim Kademesi Uen
Rezidüel gerilim Uen> (Adres 3108 veya 3109) veya 3U0> (Adres 3110), toprak arıza tespitinin başlatması
ve yön belirleme için bir müsaade koşuludur (yön karakteristiğinin cos φ / sin φ olarak ayarlanmasında).
Yön karakteristiğinin V0/I0 φ ölçümü olarak ayarlanmasında, rezidüel gerilim kademesi akım
kademelerinden tamamen bağımsızdır. 213 no’lu GT Bağl. 3 faz adresindeki konfigürasyona bağlı olarak
sadece 3108 Uen>, 3109 Uen> veya 3110 3U0> sınır değeri adreslerinde ulaşılabilir:
Eğer cihaza faz-faz-gerilim ve rezidüel gerilim Uen bağlanmışsa, ölçülen rezidüel gerilim, doğrudan toprak arıza
tespiti için kullanılır. Uen için sınır değeri, 3108 no’lu (7SJ62) veya 3109 no’lu (7SJ64) adreste ayarlanır ve
hesaplanan rezidüel gerilime göre daha duyarlı bir ayara izin verir. Üst parametre sınır değeri 7SJ64’de
7SJ62’ye göre daha yüksektir (bakın Teknik Veriler). Ayrıca, bağlı Uen-geriliminde 206 no’lu Uf / Udelta
parametresiyle verilen faktörün (Normal durum = 1,73; ayrıca bakın Bölüm 2.1.3.2) değerlendirileceğine dikkat
edilmelidir. 3108 Uen> veya 3109 Uen> parametrelerinin primer değerlerde gösterilmesi için dönüşüm
formülü:
Eğer cihaza üç faz–toprak–gerilim bağlanmışsa, rezidüel gerilim 3 · U0 bu üç faz–toprak–gerilimden hesaplanır
ve 3110 no’lu adres sınır değeri ayarı için yetkilidir. 3110 parametresinin primer değerlerde gösterilmesi için
şunlar gereklidir:
Böylece - (örneğin) 3108 ve 3110 no’lu parametrelerin aynı ayarlı sekonder değerlerinde— primer değerleri
Uf / Udelta uyarlama faktörü kadar farklılaşırlar.
Örnek:
Parametre 202
Unom PRİMER
= 12 kV
Parametre 203
Unom SEKONDER
= 100 V
Parametre 206
Uf / Udelta
= 1,73
Parametre 213
GT Bagl. 3 faz
= U12, U23,
Parametre 3108
Uen>
= 40 V
UE
Primer değerlere dönüştürmede:
Aşağıdaki ayarlamalar ile
Parametre 213
GT Bagl. 3 faz
=
UL1E,UL2E,UL3E
Parametre 3110
3U0>
= 40 V
Primer değerlere dönüştürmede:
Topraksız veya rezonant topraklı şebekelerde toprak teması olduğunda hemen hemen rezidüel gerilimin
tamamı cihaz klemenslerinde gözükür. Dolayısıyla başlatma kritik değildir ve tipik olarak 30 V ve 60 V ( Uen>
için normal Uen–bağlantısında) veya 50 V ve 100 V ( 3U0> için) arasında bulunur. Büyük arıza dirençleri, daha
yüksek duyarlığı, (yani daha düşük bir başlatma ayarını) gerektirebilir.
239
Fonksiyonlar
Topraklı bir sisteme gelince; daha fazla duyarlı (daha düşük) başlatma değeri ayarlanabilir. Fakat bu değer,
normal sistem çalışmasında dengesiz yüklerden dolayı beklenilen maksimum rezidüel gerilimden büyük
seçilmelidir.
Başlatma, rezidüel gerilim ile zaman gecikmeli olarak açmaya iletilebilir, bunun için açma, duyarlı toprak arıza
tespiti ile ayarlanır (Adres 3101 Hassas T/A = ON veya T/A kaydıyla ON) ve ayrıca 3130 Bas. Ölçütü
= Uen/3U0 veyaIEE parametresiyle konfigüre edilir. Açma gecikmesi bunun ardından 3112 no’lu T-GEC.
AÇMA adresinde ayarlanır. Toplam açma zamanı, rezidüel gerilim ölçme süresi (yaklaşık 50 ms) + Başlatma
zaman gecikmesi (Adres 3111 T-GEC. Bas.) + açma gecikmesi (Adres 3112 T-GEC. AÇMA olduğuna dikkat
edilmelidir.
cos-φ– / sin-φ’de Yön Tespiti
Yön tespiti için 3115 ’den 3126 ’ya kadar olan adresler kullanılır.
3115 IEE>> Yönü adresi sabit zamanlı yüksek-ayar kademesinin IEE>> yönünü belirler ve İleri veya Geri
veya Yönsüz, yani her iki yönde, olarak ayarlanabilir. IEE> veya IEEp akım kademesinin yönü 3122 no’lu
adreste YÖN. IEE>/IEEp = İleri veya Geri veya Yönsüz, yani her iki yönde, olarak ayarlanabilir.
Akım değeri YÖN SÜRME (Adres 3123), yön tespiti için serbestlik eşiğidir. Yön sınır çizgilerine dik olan akım
bileşenine göre yapılır. Yön sınır çizgilerinin konumu, 3124 ve 3125 no’lu adreslerde girilen ayarlara dayalıdır.
Toprak arızaları sırasında yön tespiti için aşağıdakiler geçerlidir: Başlatma akımı IEE YÖN. (= YÖN SÜRME
Adres 3123), şebekenin asimetrik akımları ve akım trafosu vasıtasıyla cihazın hatalı bir başlatmasını önlemek
için, mümkün olduğunca yüksek seçilmelidir (özellikle Holmgreen–Bağlantısındaki bağlantıda).
Eğer yön tespiti yukarıda anlatılan toprak akımı kademelerinden biriyle bağlantılı olarak kullanılırsa (IEE>,
Adresler 3117 ff, veya IEEp, Adresler 3119 ff), YÖN SÜRME için sadece yukarıdaki çalışma değerine eşit veya
daha küçük olan bir değer anlamlı olur.
Yön tespiti ile uygun bir bildirim (geri/ileri veya tanımsız) iletilir. Aşırı sarsılan toprak arıza akımlarında bu
bildirimin titreşimini önlemek için, bildirim sürdüğü esnada yön kararının bırakmasıyla bir bırakma gecikmesi
RESET GECİKMESİ (Adres 3126) başlatılır.
Eğer 3124 no’lu PHI DÜZELTME adresi 0,0° olarak ayarlanırsa, 3125 adresi için aşağıdakiler uygulanır:
• ÖLÇME YÖNTEMI = COS φ
Toprak akımının aktif bileşeni rezidüel gerilime göre, akım değeri YÖN SÜRME (IEE YÖN) için belirleyicidir,
ÖLÇME YÖNTEMİ = SİN φ
Toprak akımının kapasitif reaktif bileşeni rezidüel gerilime göre,akım değeri YÖN SÜRME (IEE YÖN) için
belirleyicidir (Şekil 2-93).
240
Fonksiyonlar
Şekil 2-93
sin–φ–ölçümü için yön çizgisi
• Bunun üzerine 3124 no’lu PHI DÜZELTME adresinde yön sınır çizgisi ± 45° ’ye kadar döndürülebilir. Şekil
2-79 "cos-φ-ölçümü için yön çizgileri" duyarlı toprak arıza tespitinin işlevsel açıklamasında bu konuda bir
örnek verilmektedir.
U0/I0 φ–Ölçümünde yön belirleme
Minimum gerilim ile IEE>> Umin, Adres 3150 ve başlatma akımının yüksekliği ile IEE>>, Adres 3113 yüksek
akım kademesinin IEE>> devre parçasının alt sınırı belirlenir. Açma alanının sınırları rezidüel gerilime bağlı
olarak ilgili faz açısı IEE>> Phi, Adres 3151 ve açı IEE>> Delta Phi, Adres 3152 ile ayarlanır. Açma
gecikme süresi 3114 no’lu T IEE>> adresinde ayarlanır. Somut ayarlar özel uygulamaya göre olur.
Minimum gerilim IEE> Umin aşırı akım IEE> kademesi 3153 no’lu adreste belirlenir, başlatma akımı IEE> ise
3117 no’lu adreste. İlgili faz açısı IEE> Phi , 3154no’lu adreste parametrelenir, açı IEE> Delta Phi ise
3155 no’lu adrese yazılır. Açıyı 180° olarak ayarlanırsa kademe yönsüz çalışır. Açma gecikme süresi 3118
no’lu T IEE> adresinde ayarlanır.
Pozitif açı ayarları (Adres 3151 ve 3154) açma alanını "kapasitif" yönünde döndürürler, yani toprak akımı,
toprak gerilimi karşısında ileri fazdır.
Negatif açı ayarları açma alanını "endüktif" yönünde döndürür, yani toprak akımı toprak gerilimine karşı geri faz.
Açı hatası kompanzasyonu (I-Trafo)
Rezonant topraklı şebekelerdeki yüksek reaktif akım bileşeni ve nüve dengeli akım trafolarının kaçınılmaz hava
boşluğu yüzünden, akım trafolarının bir faz açısı denkleştirmesinin yapılmasına gerek duyulur. 3102 ’den
3105 ’e kadar olan adreslerde, akım trafosunun gerçek sekonder yükü için, akım trafosunun maksimum faz
kayması AT Hatası F1 ve ilgili akım AT Hatası I1 ve ek olarak faz açısı kaymasının üzerinde artık
değişmeyeceği varsayılan diğer bir AT çalışma noktası AT Hatası F2/AT AçıHatası I2 girilir. Cihaz, bu
sayede yüksek bir doğrulukla trafonun dönüştürme eğrisinin yaklaşık değerini hesaplar. Topraksız veya
topraklanmış sistemlerde açı hatası kompanzasyonuna gerek duyulmaz.
241
Fonksiyonlar
Topraksız Şebeke
Topraksız şebekelerde, bir kablo arızasında, arızalı kablonun kendisi hariç elektriksel olarak bağlı tüm
şebekenin toplam kapasitif toprak akımları ölçme noktasından arıza yerine doğru akar (yani ölçme noktası
üzerine değil). Başlatma değeri olarak yaklaşık bu toprak arıza akımının yarısına eşit bir ayar seçilmelidir,
burada kapasitif toprak arıza akımı belirleyici olduğundan ölçme yöntemi olarak SİN φ kullanılır.
Rezonant Topraklı Şebeke
Rezonant topraklı şebekelerde yön tespiti daha zordur; çünkü kritik vatmetrik (aktif) akım üzerine daha büyük
bir reaktif (kapasitif veya endüktif) akım bindirilir. Dolayısıyla sistem düzenlemesine ve Petersen bobininin
yerine bağlı olarak, cihaza sağlanan toplam toprak akımı büyüklük ve faz açısı olarak çok büyük oranda bir
değişkenlik gösterir. Bununla birlikte, röle, sadece toprak arıza akımının aktif bileşenini, yani IEE · cos φ’yi
değerlendirmelidir. Bu, özellikle bütün ölçü trafolarının faz açısı ölçümlerinin çok büyük bir doğrulukla olmasını
gerektirir. Bundan başka, cihaz çok duyarlı çalışacak şekilde ayarlanmamalıdır. Topraklı sistemlerde bu
fonksiyon uygulandığında, güvenilir bir yön tespiti, ancak toroidal akım trafoları kullanıldığında yapılabilir.
Burada pratik olarak şu kural uygulanır: beklenen ölçülen akımın yarısında bir ayar, ki bundan sadece rezidüel
vatmetrik akım değerlendirilecektir. Rezidüel vatmetrik akım, genelde Petersen bobininin kayıplarından elde
edilir. Ölçme yöntemi olarak COS φ kullanılır, çünkü burada omik rezidüel vatmetrik akım belirleyicidir.
Topraklı Sistem
Topraklı bir sistemde, öngörülen minimum toprak arızası akımının altında ayarlanmalıdır. Sadece, IEE GER.
(Akım değeri YÖN SÜRME) 3124 ve 3125 no’lu adreslerde tanımlanan sınır çizgilerine dikey olan akım
bileşenlerinin değerlendirileceğine dikkat edin. Toprak akımı genel olarak omik-endüktif karakterde olduğu için,
ölçme tipi olarak COS φ kullanılır, düzeltme açısı da –45° ayarlanır, (Şekil 2-79 ’de sağ taraf Hassas toprak
arıza tespitinin fonksiyon tanımında „cos-φ-Ölçümünde Yön Karakteristikleri“).
Elektrikli Makineler
Topraksız bir sistemde ortak bir baradan beslenen elektrik motorları için, ölçme tipi COS φ ve düzeltme açısı
da +45° seçilebilir, Çünkü, toprak arıza akımı, çoğu kez sistemden kapasitif toprak akımı ile yük direncinin omik
akımından oluşmuştur (Hassas toprak arıza tespitinin fonksiyon tanımında "cos-φ-Ölçümünde Yön
Karakteristikleri"nde sol taraf).
Akım Eşiği Yapılandırılması konusunda Bilgiler
Duyarlı toprak akımı girişli cihazlarda esas itibarıyla primer değerlerde bir ayarlama da mümkündür ve bu
sırada akım trafosunun oranı dikkate alınır. Özellikle çok küçük ayarların ve küçük primer anma akımlarının
kullanılması durumunda ayar değerlerinin bir hayli büyük kademelendirilmesi ortaya çıkabilir. Bu yüzden;
kullanıcının duyarlı toprak arızası ayarlarını sekonder olarak girmesi önerilmiştir.
242
Fonksiyonlar
2.12.5
Ayarlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
3101
Hassas T/A
OFF
ON
T/A kaydiyla ON
Yalniz alarm
OFF
(Hassas) Toprak Ariza
3102
AT Hatasi I1
0.001 .. 1.600 A
0.050 A
AT Açi Hatasi için I1 Akimi
3102
AT AçiHatasi I1
1A
0.05 .. 35.00 A
1.00 A
5A
0.25 .. 175.00 A
5.00 A
3103
AT Hatasi F1
0.0 .. 5.0 °
0.0 °
I1deATAçiHatasi'
3104
AT Hatasi I2
0.001 .. 1.600 A
1.000 A
3104
AT AçiHatasi I2
1A
0.05 .. 35.00 A
10.00 A
5A
0.25 .. 175.00 A
50.00 A
3105
AT Hatasi F2
0.0 .. 5.0 °
0.0 °
I2deATAçiHatasi'
3106
UPH MIN
10 .. 100 V
40 V
Arizali Fazin F-T Gerilimi
Uf Min
3107
UPH MAX
10 .. 100 V
75 V
Saglam Fazin F-T Gerilimi
Uf Maks
3108
Uen>
1.8 .. 200.0 V; 8
40.0 V
Uen> Rezidüel Gerilimi
3109
Uen>
1.8 .. 170.0 V; 8
40.0 V
Uen> Rezidüel Gerilim
3110
3U0>
10.0 .. 225.0 V; 8
70.0 V
3U0> Rezidüel Gerilim
3111
T-GEC. Bas.
0.04 .. 320.00 sn; 8
1.00 sn
Çalisma Zaman
Gecikmesi
3112
T-GEC. AÇMA
0.10 .. 40000.00 sn; 8
10.00 sn
T-GECIKME AÇMA
Uen/3U0
3113
IEE>>
0.001 .. 1.500 A
0.300 A
IEE>> Çalisma Akimi
3113
IEE>>
1A
0.05 .. 35.00 A
10.00 A
IEE>> Çalisma
5A
0.25 .. 175.00 A
50.00 A
3114
T IEE>>
0.00 .. 320.00 sn; 8
1.00 sn
T IEE>> Zaman
Gecikmesi
3115
IEE>> Yönü
Ileri
Geri
Yönsüz
Ileri
IEE>> Yönü
3117
IEE>
0.001 .. 1.500 A
0.100 A
IEE> Çalisma Akimi
3117
IEE>
1A
0.05 .. 35.00 A
2.00 A
IEE> Çalisma
5A
0.25 .. 175.00 A
10.00 A
3118
T IEE>
0.00 .. 320.00 sn; 8
2.00 sn
T IEE> Zaman Gecikmesi
3119
IEEp
0.001 .. 1.400 A
0.100 A
IEEp Çalisma Akimi
3119
IEEp
0.003 .. 0.500 A
0.004 A
IEEp Çalisma
243
Fonksiyonlar
Adr.
3119
Parametre
IEEp
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
1A
0.05 .. 4.00 A
1.00 A
5A
0.25 .. 20.00 A
5.00 A
Açıklamalar
IEEp Çalisma
3120
T IEEp
0.10 .. 4.00 sn; 8
1.00 sn
T IEEp Zaman Çarpani
3121A
T BIR. IEE>(>)
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Birakma Zaman
Gecikmesi DMT
3122
YÖN. IEE>/IEEp
Ileri
Geri
Yönsüz
Ileri
Yön IEE> / IEEp
3123
YÖN SÜRME
0.001 .. 1.200 A
0.010 A
Yön elemanini sürme
3123
Yön SÜRME
1A
0.05 .. 30.00 A
0.50 A
Yön elemanini sür
5A
0.25 .. 150.00 A
2.50 A
3124
PHI DÜZELTME
-45.0 .. 45.0 °
0.0 °
Yön Tespiti için Düzeltme
Açisi
3125
ÖLÇME YÖNTEMI
COS ?
SIN ?
COS ?
Yön Ölçüm yöntemi
3126
RESET GECIKMESI
0 .. 60 sn
1 sn
Reset Gecikmesi
3127
IEE T min
0.003 .. 1.400 A
1.333 A
T min Sabit Zaman
Gecikmesinde Akim
3127
IEE T min
1A
0.05 .. 20.00 A
15.00 A
5A
0.25 .. 100.00 A
75.00 A
T min Sabit Zaman
Gecikmesinde Akim
0.003 .. 0.650 A
0.040 A
Kirilim (Knee) Noktasinda
Akim
1A
0.05 .. 17.00 A
5.00 A
5A
0.25 .. 85.00 A
25.00 A
Kirilim (Knee) Noktasinda
Akim
3128
IEE T kirilim
3128
IEE T kirilim
3129
T kirilim
0.20 .. 100.00 sn
23.60 sn
Kirilim(Knee) Noktasinda
Zaman Gecikmesi
3130
Bas. Ölçütü
Uen/3U0 veyaIEE
Uen/3U0 VE IEE
Uen/3U0 veyaIEE
Hassas Toprak Ariza
BASLATMA kriteri
3131
ZÇ Bas. Kati
1.00 .. 20.00 MofPU; 8
0.01 .. 999.00 ZÇ
3132
ZÇ
0.05 .. 1.50
0.20
Zaman Çarpani
3140
T IEEpmin
0.00 .. 30.00 sn
1.20 sn
51Ns Minimum Zaman
Gecikmesi
3140
T min
0.10 .. 30.00 sn
0.80 sn
Minimum Zaman
Gecikmesi
3141
T IEEpmaks
0.00 .. 30.00 sn
5.80 sn
51Ns Maksimum Zaman
Gecikmesi
3141
T maks
0.50 .. 200.00 sn
93.00 sn
Maksimum Zaman
Gecikmesi (IEEp bas.da)
3142
51Ns Zm ÇARPANI
0.05 .. 15.00 sn; 8
1.35 sn
51Ns Zaman Çarpani
3143
51Ns Basl.Nokt.
1.0 .. 4.0
1.1
51Ns Ters Karakteristik
Baslatma Noktasi
3150
IEE>> Umin
0.4 .. 50.0 V
2.0 V
IEE>>: minimum gerilim
244
Baslatma Katlari
Zaman Çarpani
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
3150
IEE>> Umin
1.8 .. 50.0 V
2.0 V
IEE>>: minimum gerilim
3150
IEE>> Umin
10.0 .. 90.0 V
10.0 V
IEE>> minimum gerilim
3151
IEE>> Phi
-180.0 .. 180.0 °
-90.0 °
IEE>> phi açisi
3152
IEE>> Delta Phi
0.0 .. 180.0 °
30.0 °
IEE>> delta phi açisi
3153
IEE> Umin
0.4 .. 50.0 V
6.0 V
IEE>: minimum gerilim
3153
IEE> Umin
1.8 .. 50.0 V
6.0 V
IEE>: minimum gerilim
3153
IEE> Umin
10.0 .. 90.0 V
15.0 V
IEE> minimum gerilim
3154
IEE> Phi
-180.0 .. 180.0 °
-160.0 °
IEE> phi açisi
3155
IEE> Delta Phi
0.0 .. 180.0 °
100.0 °
IEE> delta phi açisi
245
Fonksiyonlar
2.12.6
Bilgi Listesi
No
Mesaj
Bilgi Tipi
EM
Açıklamalar
1201
>Ue> BLK
>Ue> BLOKLAMA
1202
>IEE>> BLK
EM
>IEE>> BLOKLAMA
1203
>IEE> BLK
EM
>IEE> BLOKLAMA
1204
>IEEp BLK
EM
>IEEp BLOKLAMA
1207
>BLK HTA
EM
>Hassas Toprak ariza koruma BLOKLAMA
1211
Hassas T/A OFF
AM
Hassas Toprak ariza koruma DEVRE DISI
1212
HassasT/A AKTIF
AM
Hassas Toprak ariza koruma AKTIF
1215
Ue>/3U0 Bas.
AM
Ue>/3U0 Toprak rezidüel gerilim Baslatma
1217
Ue>/3U0 AÇMA
AM
Ue>/3U0 Toprak rezidüel gerilim AÇMA
1221
IEE>> Baslatma
AM
IEE>> Baslatma
1223
IEE>> AÇMA
AM
IEE>> AÇMA
1224
IEE> Baslatma
AM
IEE> Baslatma
1226
IEE> AÇMA
AM
IEE> AÇMA
1227
IEEp Baslatma
AM
IEEp Baslatma
1229
IEEp AÇMA
AM
IEEp AÇMA
1230
HassasT/A BLKdi
AM
Hassas Toprak ariza tespiti BLOKLANDI
1264
IEEa =
WM
Omik Toprak Akimi Düzeltme
1265
IEEr =
WM
Reaktif Toprak Akimi Düzeltme
1266
IEE =
WM
Toprak akimi, mutlak Degeri
1267
Uen, 3U0
WM
Rezidüel Gerilim VTOPR, 3Vo
1271
Hassas T/A Bas.
AM
Hassas Toprak ariza baslatma
1272
HassasT/A FazL1
AM
Hassas Toprak ariza baslatma Faz L1
1273
HassasT/A FazL2
AM
1274
HassasT/A FazL3
AM
1276
HassasT/A Ileri
AM
Hassas Toprak ariza ileri yön
1277
Hassas T/A Geri
AM
Hassas Toprak ariza geri yön
1278
Has.T/Atanimsiz
AM
Hassas Toprak ariza yönü tanimsiz
16029
IEEp BLK PaHata
AM
has. toprak ariza IEEp Ayar Hatasi KILIT
16030
?(3U0,IEE) =
WM
3U0 ve INhas. arasindaki açi
16034
IEE> Açmada Deg
AM
IEE> açma araliginda degil
16035
IEE>>Açmada Deg
AM
IEE>> açma araliginda degil
246
Fonksiyonlar
2.13 Aralıklı Toprak Arıza Koruma
2.13
Aralıklı Toprak Arıza Koruma
Aralıklı toprak arızaları sıklıkla kendiliğinden sona erer, ancak belirsiz bir zaman sonrasında tekrar ortaya
çıkabilirler. Arıza süresi birkaç milisaniyeden birkaç saniyeye kadar sürebilir. Bu nedenle bu tür arıza normal
aşırı akım zaman koruma tarafından, veya seçici olarak tespit edilemeyebilirler. Eğer darbe (arıza) süresi aşırı
kısa ise, bir kısa devre arızası yolundaki rölelerin hepsi başlatma almayabilir ve dolayısıyla seçici açma artık
sağlanamayabilir.
Aşırı akım koruma fonksiyonunun zaman gecikmesi yüzünden; böyle geçici arızalar, genellikler arızalı
kablonun enerjisinin kesilmesini (arızanın temizlenmesini) başlatamayacak kadar kısa sürelidir. Ancak kalıcı
arızalara dönüştükleri zaman, böyle toprak arızaları kısa devre koruması tarafından seçici olarak temizlenebilir.
Ancak böyle aralıklı arızalar, teçhizatın aşırı ısınmasına ve sonuçta hasarlanmasına sebep olabilir. 7SJ62/64
cihazı, böyle aralıklı toprak arızalarını tespit edebilen ve bunların sürelerini biriktirebilen bir koruma fonksiyonu
özelliğine sahiptir. Eğer arıza süreleri belirli bir zaman içerisinde ayarlanan bir değere erişirse, termal yük
kapasitesi sınırına ulaşılmış olur. Eğer toprak arızaları uzun bir süreye yayılmışsa veya toprak arızası
kaybolmuş ve bir süre sonra tekrar tutuşma olmamışsa, yük altındaki teçhizatın soğuması beklenir.
Bu durumda, açma gerekli değildir.
Uygulamaları
• Aralıklı toprak arızasına karşı koruma, örneğin kablolarda yalıtma hataları veya su girmesi sonucunda
meydana gelir.
2.13.1
Açıklama
Ölçme büyüklükleri tespiti
Aralıklı toprak arızası, ya normal toprak akım girişi üzerinden (IE) veya duyarlı torak akımı girişi (IEE) üzerinden
ya da üç faz akımlardan (3I0) hesaplanır. Temel dalgayı kullanan aşırı akım korumadan farklı olarak; kesintili
toprak arıza koruma, bu akımların efektif akımlarını hesaplar ve bunu biçimlendirilebilir bir Iie> eşiği ile
karşılaştırır. Bu yöntem, arıza akımının yüksek harmonik (400 Hz’e kadar) ve doğru bileşenlerini hesaba katar;
çünkü her iki etken de teçhizatın termal yüklenmesine iştirak eder.
Başlatma/Açma
Iie> eşik değerinin aşılması, bir başlatma mesajını ("IIE Arıza Tes.", bakın Şekil 2-94) başlatır.
Başlatmalar, ayrıca sayılır ve sayaç değeri, Algılama sayısı parametresinin değerine eriştiğinde,
"Aralıklı T/A" mesajı verilir. "IIE Arıza Tes." başlatma mesajı, ayarlanabilir bir T-alg.uzatma
süresi kadar uzatılarak bir kararlılaştırılmış başlatma elde edilir. Bu kararlılaştırma, özellikle mevcut statik veya
elektromekanik rölelerle koordinasyon için önemlidir.
"IIE kararl.Ar." kararlılaştırılmış başlatmaların süreleri, bir T-toplam alg. tümleyici devrede toplanır.
Eğer biriktirilmiş başlatma süresi, biçimlendirilebilir bir eşik değerine ulaşmışsa; bununla ilgili bir mesaj üretilir
("A/T/A Sü.doldu"). Ancak bir toprak arızası mevcut olduğunda açma verilir (Bildirim "A/T/A Açma").
Toprak arızasının süresi daha kısa olsa bile; açma komutu, cihaz için belirlenen minimum açma süresi kadar
sürdürülür. Açma komutunun tamamlanmasından sonra, bütün bellekler sıfırlanır ve koruma normal durumuna
geri döner.
Toprak arızası olduğunda; T-toplam alg. ile eşzamanlı (daha uzun) bir T-reset süresi başlatılır (Bildirim
"A/T/A Trst sürm"). T-toplam alg. süresinden farklı olarak; her bir yeni toprak arızası, bu süreyi
başlangıç değerine sıfırlar ve yeniden saymaya başlar. Eğer T-reset süresi dolmuşsa ve bu süre içerisinde
herhangi bir toprak arızası kaydedilmemişse; bütün bellekler sıfırlanır ve koruma normal durumuna geri döner.
T-reset, dolayısıyla, yeni bir toprak arızasının hala bir önceki arıza ile bağlantılı bir aralıklı toprak arızası
olarak işlenmesini gerektiren süreyi belirler. Daha sonra meydana gelecek bir toprak arızası artık yeni bir toprak
arızası olarak değerlendirilecektir.
247
Fonksiyonlar
Arıza kayıtlarında "IIE Arıza Tes." mesajı girilir ve sadece "Aralıklı T/A" mesajı verilinceye kadar
sistem arayüzünde rapor edilir. Böylece, mesajların yığılması önlenir. Eğer bu mesaj bir LED’ye veya bir röleye
atanmışsa; bu kısıtlama uygulanmaz. Bu işlem, mesajlar çift yapılarak başarılır (6924, 6926 no’lu mesajlar).
Otomatik Tekrar Kapama Fonksiyonu ile Etkileşim
Bu fonksiyon, temel fonksiyonunu termal yüklenmeyi önlemek olmasının ötesinde, ancak bir arızanın
yinelenmiş tespitlerinden sonra veya T-toplam alg. toplam izleme süresi sonrası açma verdiği için;
otomatik tekrar kapama, aralıklı toprak arızalarına karşı etkin bir önlem olarak kullanılamaz. Bu sebeple,
kesintili toprak arıza koruma, otomatik tekrar kapama fonksiyonu başlatma özelliği olarak uygulanmaz.
Kesici Arıza Koruması ile Etkileşim
AÇMA Zamanl. zaman gecikmesi dolduğunda mevcut olan başlatma, kesici arıza koruma tarafından bir arıza
açması ölçütü olarak değerlendirilir. Kesintili toprak arıza korumanın bir açma komutu sonrası kalıcı başlatması
garanti edilemeyeceği için; kesici arıza koruma ile birlikte çalışması mantıklı değildir. Bundan dolayı; kesici
arıza koruma, aralıklı toprak arıza koruma tarafından etkinleştirilmez.
248
Fonksiyonlar
Mantık Diyagramı
Aşağıdaki şekil aralıklı toprak arıza korumanın mantık şemasını göstermektedir.
Şekil 2-94
Aralıklı toprak arızası koruma için mantık şeması
Arıza Kayıtlarını Tutma
Aralıklı toprak arıza, kararsız IIE-kademesi ilk başlatma aldığında; bir arıza olayı ve dolayısıyla arıza
kayıtlarının tutulması başlatılır. "IIE Arıza Tes." mesajı verilir. "IIE Arıza Tes." bildirimi, "IIE
Arıza Tes." başlatmalarının sayısı Algılama sayısı parametresinin ayar değerine ulaşılıncaya kadar
arıza kayıtlarında girilir (ve sistem arayüzüne rapor edilir). Parametre ayar sayısına ulaşıldığında; "Aralıklı
T/A" mesajı verilir ve arıza kaydı ve sistem arayüzü için "IIE Arıza Tes." kilitlenir. Bu yöntem, IIEKademe ’sinin normal bir kısa-devre sırasında da başlatma alabileceğini hesaba katar. Bu durumda; başlatma,
"Aralıklı T/A" ihbarını başlatmaz.
Aralıklı toprak arızaları, diğer zamanlı aşırı akım kademelerinin de (örneğin I>, IE>, IEE>) başlatmasına ve
dolayısıyla bir mesaj yığılmasına neden olabilir. Arıza kayıt günlüğünün taşmasını önlemek için; bir aralıklı
toprak arızasının tespiti ( "Aralıklı T/A" mesajı) sonrası, diğer koruma fonksiyonlarından mesajlar -bunlar
bir açma komutuna yol açmadıkça- artık arıza kayıtlarında girilmez. Eğer bir aralıklı toprak arızası tespit
edilmişse; zamanlı aşırı akım korumalara ait aşağıdaki başlatma mesajları, (bakın Tablo 2-16) kısıtlama
olmaksızın rapor edilmeye devam edilecektir:
249
Fonksiyonlar
Tablo 2-16
Kısıtlamasız mesajlar
F.No.
Bildirim
Açıklamalar
1800
„I>> Baslatildi“
U/AMZ Başlatma Kademe I>>
2642
„I>> Yönlü Bas.“
yön. U/AMZ Başlatma Kademe I>>
7551
„I> Demeraj Bas.“
Devreye Girme başlatma Kademe I>
7552
„IE>Demeraj Bas.“
Devreye Girme başlatma Kademe IE>
7553
„Ip Demeraj Bas.“
Devreye Girme başlatma Kademe Ip
7554
„IEpDemeraj Bas.“
Devreye Girme başlatma Kademe IEp
7559
„I>YönlüDem.Bas.“
Devreye Girme başlatma Kademe I> yön.
7560
„IE>YönlüDemBas.“
Devreye Girme başlatma Kademe IE> yön.
7561
„Ip Yönlü Bas.“
Devreye Girme başlatma Kademe Ip yön.
7562
„IEpYönlüDemBas.“
Devreye Girme başlatma Kademe IEp yön.
7565
„L1 Demeraj Bas.“
Devreye Girme başlatma U/AMZ L1 Fazı
7566
7567
7564
„Topr. Dem. Bas.“
Devreye Girme başlatma U/AMZ Toprak
Tablo 2-17'de aralıklı bir toprak arızası sırasında mesaj yığılmasından kaçınmak üzere bir sınırlandırma
mekanizmasına tabi tutulan tüm mesajlar gösterilmektedir:
Tablo 2-17
Arabelleğe alınmış mesajlar
F.No.
1761
250
Bildirim
„Asiri Akim Bas.“
Açıklamalar
U/AMZ Genel Başlatma
1762
„AA Faz L1 Bas.“
U/AMZ Başlatma L1 Fazı
1763
1764
1810
„I> baslatildi“
U/AMZ Başlatma Kademe I>
1820
„Ip baslatildi“
U/AMZ Başlatma Kademe Ip
1765
„AA Toprak Bas.“
U/AMZ Başlatma Toprak
1831
„IE>> baslatildi“r
U/AMZ Başlatma Kademe IE>>
1834
„IE> baslatildi“
U/AMZ Başlatma Kademe IE>
1837
„IEp baslatildi“
U/AMZ Başlatma Kademe IEp
2691
„YÖNLÜ AA Bas.“
gU/AMZ Genel Başlatma
2660
„I> Yönlü Bas.“
gU/AMZ Başlatma Kademe I>
2670
„Ip YÖNLÜ Bas.“
gU/AMZ Başlatma Kademe Ip
2692
„YÖNLÜ L1 Bas.“
gU/AMZ Başlatma L1 Fazı
2693
2694
2646
„IE>> Yönlü Bas.“
gU/AMZ Başlatma Kademe IE>>
2681
„IE> Yönlü Bas.“
gU/AMZ Başlatma Kademe IE>
2684
„IEp Yönlü Bas.“
gU/AMZ Başlatma Kademe IEp
2695
„YÖNLÜ Topr Bas.“
gU/AMZ Başlatma Toprak
5159
„I2>> baslatildi“
Dengesiz Yük Koruma Başlatma I2>>
5165
„I2> baslatildi“
Dengesiz Yük Koruma Başlatma I2>
5166
„I2p baslatildi“
Dengesiz Yük Koruma Başlatma I2p
1215
„Ue>/3U0 Bas.“
Başlatma Toprak arıza koruma Ue>
1221
„IEE>> Baslatma“
Başlatma Kademe IEE>>
1224
„IEE> Baslatma“
Başlatma Kademe IEE>
Fonksiyonlar
F.No.
Bildirim
Açıklamalar
1227
„IEEp Baslatma“
Başlatma Kademe IEEp
6823
„Y.ALMA DEN.Bas.“
Yol Alma İzleme Başlatma
Tablo 2-17’den mesajlar, arıza günlüğüne (olay arabelleğine) girilmeden ve sistem arayüzüne veya CFC’ye
aktarılmadan önce, ( "Aralıklı T/A" sinyali alındıktan sonraki ilk başlatma mesajından başlayarak)
arabelleğe alınır. Arabelleğe alma/kısıtlama işlemi, ters kilitleme tertibinde zaman olarak basamaklandırılmış
koruma sistemleri için gerekli olduğundan, çıkış rölelerine ve LED’lere sinyal iletimi için uygulanmaz. Arabellek,
bildirim başına en fazla iki durum değişikliğini saklayabilir (daima en aktüel olan).
Arabelleğe alınmış mesajlar, ancak aralıklı toprak arıza koruma dışında bir koruma fonksiyonu tarafından
AÇMA komutu başlatıldığında, orijinal zaman etiketleriyle birlikte arıza günlüğüne, CFC’ye ve sistem
arayüzüne iletilir. Bu, bir başlatmanın, bir AÇMA komutu verildiğinde, gecikme ile bile olsa, her zaman iletileceği
anlamına gelir.
Aralıklı toprak arızasıyla ilgisi bulunmayan bütün başlatma mesajları, bu mekanizmadan etkilenmez. Bunlar,
örneğin aşağıdaki koruma fonksiyonlarının başlatma ve AÇMA komutlarını kapsar:
• Kesici arıza koruma,
• Aşırı yük koruma,
• Frekans koruma ve
• Gerilim koruma.
Bu fonksiyonların başlatma sinyalleri, derhal arıza günlüklerine girilir. Bu koruma fonksiyonlarının birinden bir
AÇMA- komutunun alınması, açma fonksiyonunun belleğe alınmış mesajlar ile bir ilgisi olmayacağı için,
arabelleğe alınmış mesajların temizlenmesine sebep olur.
Bir arıza durumu, T-reset süresi dolduğunda veya "A/T/A Açma" AÇMA komutu sonlandırıldığında
temizlenir.
Bir arıza kaydının aralıklı toprak arızasında sonlandırılması özel bir durumdur. Burada başlatmayı değil arıza
olayını tutan T-reset süresidir.
2.13.2
Ayar Notları
Genel
Aralıklı toprak arızaya karşı koruma, ancak 133 no’lu A/T/A adresinde değerlendirilecek akım (IE ile, 3I0
ile veya IEE ile) (toprak akımı ile, rezidüel akım ile veya duyarlı toprak akımı ile) biçimlendirilmişse etkindir
ve ancak o zaman fonksiyon parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil
olarak ayarlanır.
Fonksiyon 3301 no’lu A/T/A adresinde devreye alınabilir ON veya devre dışı edilebilir OFF.
Başlatma eşiği (efektif değer), 3302 no’lu Iie> adresinde ayarlanır. Aşırı akım arttıkça başlatma süresi
kısaldığı için, kısa mesafeli toprak arızalarına da tepki verecek daha duyarlı bir ayar mümkündür. Ayar aralığı,
133 no’lu A/T/A adresinde, değerlendirilecek olan akımın seçimine bağlıdır.
Başlatma süresi, 3303 no’lu T-alg.uzatma adresinde uzatılır. Başlatma kararlılığı, özellikle mevcut analog
veya elektromekanik aşırı akım röleleriyle koordinasyon için önemlidir. T-alg.uzatma zamanı, etkisiz de
yapılabilir (T-alg.uzatma = 0).
251
Fonksiyonlar
Kararlılaştırılmış başlatma T-toplam alg. sayacını başlatır. Bu sayaç, başlatma fonksiyonu bıraktığında
durur; ancak sıfırlanmaz. Son sayaç değerinden itibaren, kararlılaştırılmış fonksiyon bir sonraki arızada
başlatma aldığında – sayaç tekrar saymaya devam eder – . Açmayı başlatacak olan bu ayrı ayrı başlatma
sürelerinin toplamı, 3304 no’lu T-toplam alg. adresinde ayarlanır. Bu, bir baradan aşağı yüke doğru
fiderlerin röleleriyle koordinasyonu için seçicilik ölçütü olarak kullanmaya yarar (Başlatma eşiği Iie>, Başlatma
uzaması T-alg.uzatma, Sayaç T-toplam alg. ve Reset süresi T-reset) ve zamanlı aşırı akım
korumanın zaman basamaklarıyla karşılaştırılabilir. Radyal şebekede, aralıklı arızaya en yakın olan ve
başlatma alan röle, en kısa T-toplam alg. toplam süresine ayarlanır.
Bırakma süresi T-reset, normal işletmede bu süre sonunda başlatma sürelerinin toplamı sıfırlanır ve koruma
normal durumuna geri döner 3305 no’lu adreste biçimlendirilir.
Şekil 2-95
Aralıklı Toprak Arıza-Korumanın Seçicilik Ölçütü için Örnek
3306 no’lu Algılama sayısı adresi, sonrasında bir toprak arızasının aralıklı olarak varsayılacağı (rapor
edileceği) başlatmaların sayısını belirtir.
252
Fonksiyonlar
2.13.3
Ayarlar
Adr.
Parametre
3301
A/T/A
3302
Iie>
3302
Iie>
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
OFF
ON
OFF
Aralikli toprak ariza
koruma
1A
0.05 .. 35.00 A
1.00 A
5A
0.25 .. 175.00 A
5.00 A
A/T/A korumanin çalisma
degeri I/In
1A
0.05 .. 35.00 A
1.00 A
5A
0.25 .. 175.00 A
5.00 A
degeri I/In
3302
Iie>
0.005 .. 1.500 A
1.000 A
degeri I/In
3303
T-alg.uzatma
0.00 .. 10.00 sn
0.10 sn
Toprak ariza baslatma için
uzatma süresi
3304
T-toplam alg.
0.00 .. 100.00 sn
20.00 sn
Tespit süreleri toplami
3305
T-reset
1 .. 600 sn
300 sn
Reset zamani
3306
Algilama sayisi
2 .. 10
3
A/T/A koruma baslatma
tespiti sayisi
2.13.4
Bilgi Listesi
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
6903
>A/T/A BLK
EM
>Aralikli T/A koruma bloklama
6921
A/T/A OFF
AM
Aralikli T/A koruma devre disi
6922
A/T/A bloklandi
AM
Aralikli T/A koruma bloklandi
6923
A/T/A etkinl.
AM
Aralikli T/A koruma aktif
6924
IIE Ariza Tes.
AM
Aralikli T/A tespiti kademe Iie>
6925
IIE kararl.Ar.
AM
Aralikli T/A kararlilik tespiti
6926
IIE Ar.Tes. FE
AM
Aralikli T/A tespiti kademe Iie>
6927
Aralikli T/A
AM
Aralikli T/A tespit edildi
6928
A/T/A Sü.doldu
AM
Ariza tespiti süreleri sayicisi doldu
6929
A/T/A Trst sürm
AM
Aralikli T/A: reset zamani sürmekte
6930
A/T/A Açma
AM
Aralikli T/A: açma
6931
Iie/In=
WM
Arizanin maks RMS akim degeri =
6932
IIE Tes.sayisi=
WM
Kademe Iie> ile ariza tespiti sayisi =
253
Fonksiyonlar
2.14 Otomatik Tekrar Kapama
2.14
Havai dağıtım hatlarında, arızaların % 85’inin kendiliğinden sönen geçici arızalar olduğu tecrübelerle sabittir.
Bu hattın tekrar kapatılabileceğini göstermektedir. Bu tekrar kapama, bir tekrar kapama otomatiğinden
gerilimsiz bir ölü zamandan sonra iletilir.
Eğer otomatik tekrar kapama sonrası arıza hala sürüyorsa (ark sönümlenmemiş, metalik bir temas var), bu
durumda koruma elemanı kesiciyi tekrar açtırır. Bazı sistemlerde birkaç tekrar kapama denemesi
yapılabilmektedir.
Uygulamaları
• 7SJ62/64 ’de dahili olarak bulunan otomatik tekrar kapama harici bir koruma cihazından (örneğin ikinci
koruma) da kontrol edilebilir. Bu takdirde 7SJ62/64 ve harici koruma cihazı arasında ikili giriş ve çıkış
üzerinden bir sinyal alış-verişi gereklidir.
• Ayrıca, 7SJ62/64 rölesini, harici bir tekrar kapama rölesiyle birlikte çalıştırmak da mümkündür.
• İstenirse tekrar kapama, dahili senkronlama özelliğiyle veya harici bir senkron kontrolüyle gerçekleşebilir.
• Otomatik tekrar kapama fonksiyonu, esas olarak geçici arızaların öngörüldüğü durumlarda kullanılır. Bu
yüzden; 7SJ62/64 rölesi jeneratörlerin, motorların, trafoların ve kabloların korunması için kullanıldığında,
rölenin otomatik tekrar kapama sistemi uygulanmaz.
254
Fonksiyonlar
2.14.1
Program Uygulama
7SJ62/64 ’de bir 3-kutup, bir- ve çok vurumlu otomatik tekrar kapama mevcuttur. Şekil 2-96’da 2. tekrar
kapamanın gerçekleştiği çift vurumlu bir tekrar kapamanın normal zaman sırası örneği görülmektedir.
Şekil 2-96
2’inci Tekrar Kapama için Zaman Akışı Şeması, 1.çevrim başarısız, 2.çevrim başarılı
Aşağıdaki şekilde başka bir tekrar kapama olmaksızın iki başarısız tekrar kapama vurumu için bir akış şeması
örneği verilmiştir.
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu ile başlatılan açma komutları sayılır. Bunun için, ilk tekrar kapama komutu
için ayrı ve sonraki tekrar kapama komutları için ortak istatistiksel amaçlı iki açma sayacı mevcuttur.
255
Fonksiyonlar
Şekil 2-97
İki Başarısız Tekrar Kapama Vurumunu Gösteren Zaman Akışı Şeması
Başlatma
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu, dahili koruma fonksiyonlarından veya bir ikili giriş üzerinden harici olarak
başlatılabilir. Tablo 2-18’de görülen koruma kademeleri tekrar kapamayı başlatacak (OTK’yı başlatır),
başlatmayacak (Etkisiz) veya tekrar kapamayı kilitleyecek (OTK yı durdurur) şekilde otomatik tekrar
kapama sistemi programlanabilir:
Tablo 2-18
OTK Başlatma
Yönsüz başlatma
Yönlü başlatma
Diğer başlatmalar
I>
I> yönl.
DUYARLI TOPRAK ARIZA KORUMA
IE>
IE> yönl.
DENGESİZ YÜK
I>>
I>> yönl.
İKİLİ GİRİŞ
I>>>
IE>>
IE>> yönl.
IE>>>
Ip
Ip yönl.
IEp
IEp yönl.
Başlatma ile otomatik tekrar kapamaya bir açma kumandası verildiği ve uygun tekrar kapama programı
yürütülmesi gerektiği iletilir.
2715 ">79 Topr. Baş." ve 2716 ">79 Faz Baş." ikili giriş mesajları OTK-programını başlatmak için,
ayrıca CFC (hızlı PLC görev işlemi) üzerinden de etkinleştirilebilir. Eğer 7164 no’lu GİRİŞ adresi OTK’yı
başlatır olarak ayarlanmışsa, otomatik tekrar kapama fonksiyonu bu durumda herhangi bir mesaj (örneğin
bir koruma açması) ile de başlatılabilir.
256
Fonksiyonlar
Etki Süresi
Etki süresi ile (Adres 7117), bir genel cihaz başlatması ile başlatma verecek şekilde biçimlendirilen koruma
fonksiyonunun açma komutu arasındaki süre izlenir. Herhangi bir fonksiyon başlatması tespit edildiği zaman,
bu fonksiyonun tekrar kapama fonksiyonu ile birlikte çalışıp çalışmayacağına bakılmaksızın etki süresi
saymaya başlar. Yalnız alarm olarak ayarlanmış veya prensip olarak OTK başlatması gerekmeyen koruma
fonksiyonları, etki süresini tetiklemezler.
Eğer etki süresi sırasında başlatma verecek şekilde biçimlendirilmiş bir koruma fonksiyonu bir açma komutu
başlatmışsa; otomatik tekrar kapama fonksiyonu başlatılır. Başlatıcı olarak biçimlendirilmiş bir koruma
fonksiyonundan, etki süresinin bitiminden genel cihaz başlatmasının bırakmasına kadar sürede meydana
gelecek açmalar, otomatik tekrar kapama fonksiyonunun dinamik olarak kilitlenmesine yol açar. Başlatıcı olarak
tanımlanmayan koruma fonksiyonlarının açma kumandaları, etki süresini etkilemez.
Eğer otomatik tekrar kapama programı harici bir koruma rölesi ile birlikte çalışacaksa; etki süresi başlatması
için, cihazın genel başlatması, 2711 no’lu ">OTK Başlatma" ikili girişi üzerinden otomatik tekrar kapama
programına iletilir.
Ölü Zaman Başlatmasının Gecikmesi
Bir OTK-Başlatmasından sonra 2754 no’lu ">OTK ÖZ Baş.Gec" ikili giriş bildiriminin başlatması ile ölü zaman
başlatması geciktirilebilir. İkili giriş etkin olduğu sürece, ölü zaman başlatılmaz. İkili girişin devre dışı
bırakılmasıyla başlatma gerçekleşir. 7118 no’lu T ÖLÜ GECİKME parametresi üzerinden ölü zaman
başlatmasının gecikmesi izlenir. Eğer süre dolarsa ve ikili giriş etkin olmaya devam ederse, Otomatik
Tekrar Kapama dinamik kilitleme durumuna geçer (2785 "OTK Din. BLKdı"). Ölü zaman başlatmasının
maksimum gecikme süresi bitişi, 2753 no’lu "OTK ÖZG Doldu" bildirimi çıkışıyla kayda geçer.
Tekrar Kapama Programları
Arızanın tipine bağlı olarak, iki farklı tekrar kapama programı kullanılabilir. Aşağıdakiler uygulanır:
•
Toprak programı, eğer otomatik tekrar kapamayı başlatan bütün kısa devre arıza koruma
fonksiyonlarından, bir 1-fazlı arıza bildirildiyse uygulanır. Ancak belli bir faz veya sadece bir bir faz ve toprak,
veya sadece toprak başlatma almışsa bu ölçüt geçerlidir. Bu program, aynı zamanda bir ikili giriş üzerinden
başlatılabilir.
•
Faz programı, diğer bütün arıza durumları için uygulanır. Yani çok fazlı başlatmalarda, topraklı veya
topraksız, veya diğer fonksiyonların başlatmalarında, örneğin dengesiz yük koruma. Bu program, aynı
zamanda bir ikili giriş üzerinden de başlatılabilir.
Tekrar kapama programı, sadece bırakması -kesici açıldığında eğer farklı zamanlarda bırakmışlarsa- sonucu
bozacak olan elemanların başlatmalarını değerlendirir. Dolayısıyla toprak arızası tekrar kapama programı,
ancak kesici açıncaya kadar belli bir faza ait elemanların başlatması durumunda başlatılır. Diğer tüm elemanlar
faz arızası programını başlatır.
Programların her birisi için, 9’a kadar tekrar kapama girişimi ayrı ayrı programlanabilir. İlk dört tekrar kapama
girişimi öncesi ölü zaman süreleri birbirlerinden bağımsız olarak ayarlanabilir. Ancak, beşinciden dokuzuncuya
kadar tekrar kapama girişimleri öncesi ölü zaman süreleri, dördüncü tekrar kapama girişimi öncesi ölü zaman
süresi ile aynıdır.
Seçicilik Öncesi Tekrar Kapama
Otomatik tekrar kapama girişiminin başarılı olması için, hattın herhangi bir bölümündeki arızalar, besleme
tarafındaki hat ucundan/uçlarından aynı -ve mümkün olan en kısa- sürede temizlenmesi gerekir. Genellikle, bir
otomatik tekrar kapama öncesi arıza korumanın bir ani elemanı çalışacak şekilde ayarlanır. Yani burada tekrar
kapama girişiminin sistem işletimini koruması için, hızlı arıza giderme işlemi seçicilik karşısında yerleştirilir. Bu
nedenle otomatik tekrar kapamayı başlatabilen koruma fonksiyonları, bir tekrar kapamadan önce gecikmesiz
veya çok kısa bir gecikme ile tetiklenebilecek şekilde ayarlanır.
257
Fonksiyonlar
Son tekrar kapama girişimi ile, örn., herhangi bir otomatik tekrar kapama beklenmiyorsa, seçicilik önceliğe
sahip olduğundan, koruma şebekenin kademe koordinasyon planına göre gecikmeli olarak tetiklenecektir.
Ayrıca daha fazla bilgiyi, "Otomatik Tekrar Kapama ile Etkileşimi" paragrafında aşırı akım koruma
fonksiyonlarının ayarlarında ve aralıklı toprak arıza korumanın fonksiyon tanımında bulabilirsiniz.
Tek-Vurumlu Tekrar Kapama
Bir açma sinyali, otomatik tekrar kapama programı başlatması için programlanmışsa; uygun otomatik tekrar
kapama programı yürütülür. Kesici açtığı zaman, programlanır ölü zaman süresi başlatılır (ayrıca “Tekrar
Kapama Programları” paragrafına bakın). Ölü zamanın sonunda, kesicinin tekrar kapatılması için bir kapama
sinyali verilir. Aynı anda Zm. TUTUCULUĞU kilitleme zaman süresi başlatılır. Bu kilitleme zaman süresi içinde
tekrar kapamanın başarılı olup olmadığı kontrol edilir. Eğer bu süre içerisinde yeni bir arıza ortaya çıkarsa, OTK
dinamik olarak kilitlenir, son AÇMA olur. Ölü zaman her iki program için ayrı ayrı ayarlanabilir.
Kesicinin açması için ölçüt, kesicinin yardımcı kontakları veya -eğer yardımcı kontaklar biçimlendirilmemişsecihazın genel başlatması olabilir.
Eğer arıza temizlenmişse, (başarılı tekrar kapama girişimi), kilitleme süresi dolar ve bütün fonksiyonlar normale
döner. Arıza sonlandırılır.
Eğer arıza temizlenmemişse, (başarısız tekrar kapama girişimi), o zaman koruma tarafından kademe
koordinasyon planına göre nihai açma sinyali başlatılır.
Çok-Vurumlu Tekrar Kapama
7SJ62/64, 9’ a kadar tekrar kapama girişimi başlatacak şekilde programlanabilir. Tekrar kapama girişim sayısı,
faz arızası tekrar kapama programı için ve toprak arızası tekrar kapama programı için ayrı ayrı ayarlanabilir.
Prensip olarak, ilk ölü zaman süresini ilk tekrar kapama girişimi izler. Eğer ilk tekrar kapama girişimi başarısız
ise, nihai açma olmaz, kilitleme zaman süresi sıfırlanır ve ikinci tekrar kapama girişimi başlar. Bu çevrim,
programlanan müsaade edilen tekrar kapama girişim sayısına kadar yinelenir.
İki tekrar kapama programının her birisi için, ilk dört (4) tekrar kapama girişimi öncesindeki ölü zaman süreleri
ayrı ayrı ayarlanabilir. Beşinci ve sonraki tekrar kapama girişimleri için ölü zaman süreleri, dördüncü tekrar
kapama girişimi öncesi ölü zaman süresine eşit olacaktır.
Eğer tekrar kapama denemelerinin biri başarılı olmuşsa, yani tekrar kapama sonrası arıza kaybolmuşsa,
kilitleme zamanı dolar ve otomatik tekrar kapama sistemi normal durumuna döner. Arıza sona erer.
Eğer tekrar kapama girişimlerinin hiç birisi de başarılı değilse, o zaman en sonuncu müsaade edilen tekrar
kapama girişimi sonrası kesici nihai olarak açar. Tüm tekrar kapama girişimleri başarısızdır.
Başarısız tekrar kapamadan sonra, otomatik tekrar kapama dinamik olarak kilitlenir (aşağıya bakın).
Bloklama Süresi
Bloklama zamanının fonksiyonu, önceki “Tek-/Çok-Vurumlu Tekrar Kapama” paragraflarında açıklanmıştı.
Aşağıdaki koşullar yerine getirilmişse, kilitleme süresi uzatılabilir.
211 TMaks KA KOM zamanı, bir kapama komutunun maksimum uygulama süresidir. Bu sürenin dolmasından
önce eğer yeni bir açma komutu başlatılmışsa, kapama komutu sonlandırılır. Eğer TMaks KA KOM zamanı Zm.
TUTUCULUĞU zamanından daha uzun ayarlanmışsa; kilitleme, zamanı, kapama komutunun uygulanma
süresinin bitimi sonrasına kadar uzatılır!
Aynı şekilde; otomatik tekrar kapamayı başlatacak şekilde ayarlanmış bir koruma fonksiyonundan bir başlatma,
kilitleme süresinin uzatılmasına yol açar.
258
Fonksiyonlar
2.14.2
Bloklama
Statik Bloklama
Statik bloklama, otomatik tekrar kapama sisteminin, bir tekrar kapamayı başlatmak üzere hazır olmadığı ve
bloklama sinyali mevcut olduğu sürece tekrar kapamayı başlatamayacağı anlamına gelir. Statik bloklama
olduğunda, buna ilişkin bir çıkış mesajı "OTK hazır DEĞIL" (FNo. 2784) üretilir. Kalıcı bloklama sinyali, aynı
zamanda sadece tekrar kapama etkin olduğunda çalışacağı var sayılan koruma kademelerini dahili olarak
kilitlemek için de kullanılır (ayrıca yukarıdaki “Seçicilik Öncesi Tekrar Kapama” paragrafına bakın).
Otomatik tekrar kapama sistemi, aşağıdakilerin biri veya daha çoğu mevcut olduğunda statik olarak kilitlenir:
• Eğer otomatik tekrar kapama sistemi başlatmasından önce, bir ikili girişte bir bloklama sinyali ">OTK BLK"
(FNo.2703) mevcutsa (ilgili mesaj: ">OTK BLK"),
• Eğer otomatik tekrar kapama sistemi başlatmasından önce, kesicinin hazır olduğunu bildiren bir bloklama
sinyali ">Ke Hazır" (FNo. 2730) bir ikili girişte mevcut değilse (ilgili mesaj: ">Ke Hazır"),
• Her iki tekrar kapama programı için müsaade edilen tekrar kapama girişim sayısı 0 ’a ayarlanmışsa ((ilgili
mesaj: "OTK çevrim yok"),
• Otomatik tekrar kapama sistemini bafllatmak için bir koruma fonksiyonu ( 7150 ’den 7163’e kadar
parametreler) veya ikili giriş atanmamışsa (ilgili mesaj: "OTKbaşlatıcıyok"),
• Kesici halen "açık" olarak bildirilmişse ve hiçbir açma komutu da uygulanmamışsa (ilgili mesaj: "OTK
BLK:Ke açık"). Bu, 7SJ62/64’e, kesicinin yardımcı kontağı üzerinden açma kontağının durumunun
bildirildiğini var sayar.
Dinamik Bloklama
Otomatik tekrar kapama programının dinamik olarak kilitlenmesi, tekrar kapama programı etkin olmakla birlikte,
kilitleme koşullarından herhangi birisinin de mevcut olması durumunda olur. Dinamik bloklama, "OTK Din.
BLKdı" mesajıyla ihbar edilir. Dinamik bloklama fonksiyonu, biçimlendirilebilir kilit süresi T BLK DİN ile
ilişkilidir. Bu kilit süresi, genellikle bir bloklama durumu olmuşsa başlatılır. Kilit süresi dolduğunda; cihaz,
bloklama durumunun sürüp sürmediğini kontrol eder. Eğer kilitleme durumu hala mevcutsa veya yeni bir
bloklama durumu görülmüşse, kilit süresi tekrar başlatılır. Ve eğer kilit süresi sonunda bloklama durumu
ortadan kalkmışsa dinamik bloklama kaldırılır.
Dinamik bloklama şu durumlarda başlatılır,
• Tekrar kapama maksimum girişi sayısına ulaşılmışsa. Eğer kilit süresi içerisinde yeni bir açma komutu
başlatılmışsa, otomatik tekrar kapama programı dinamik olarak kilitlenecektir (ilgili mesaj "AR
Maks.çevr.yok").
• Koruma fonksiyonu üç fazlı bir başlatma almış, ancak cihaz üç fazlı arızalarda tekrar kapama yapmayacak
biçimde programlanmışsa, (ilgili mesaj "OTK BLK:3f Baş.").
• Maksimum bekleme süresi T ÖLÜ GECİKME ölü zamanın başlatmasının gecikmesi, ikili giriş vasıtasıyla ve
ikili giriş ">OTK ÖZ Baş.Gec" bu zaman zarfında etkin değil olarak devreye sokulmadan dolmuşsa.
• Bir AÇMA komutu başlatılmadan çalışma (etki) süresi dolmuşsa, etki süresinin bitiminden itibaren başlatma
alan elemanın bırakmasına kadar sürede meydana gelen her bir AÇMA komutu, dinamik bloklamayı başlatır
(ilgili mesaj "OTK Taks.SüD.").
• Otomatik tekrar kapamayı kilitleyecek şekilde biçimlendirilmiş bir koruma fonksiyonu, açma yapmışsa. Eğer
bir kilitleme elemandan bir AÇMA komutu alınmışsa; dinamik bloklama, otomatik tekrar kapama sisteminin
durumuna (başlatılmış veya sükunette) bakılmaksızın uygulanır (ilgili mesaj "Açma BLK OTK").
• Kesici arıza koruma fonksiyonu başlatma almışsa,
• Kesici, bir açma komutu verildikten sonra biçimlendirilebilir T-Baş. İZLEME süresi içerisinde açmamışsa,
yani kesici arızalı ise. (Kesici arıza izlemesi, esas olarak işletmeye alma(yapılandırma) amaçları için
düşünülmüştür. İşletmeye alma güvenlik kontrolleri, çoğu kez kesici sistemden yalıtılmış olarak yürütülür.
Kesici arıza izlemesi, kesici tekrar bağlandığında beklenmeyen tekrar kapamayı önler) (ilgili mesaj "OTK TBaş. SüD.").
259
Fonksiyonlar
• Kesici denetiminin etkinleştirilmiş olması koşuluyla (Adres 7113 , Ke KUMANDA? = Herçevrde kntrl),
kesici izleme süresi dolduğunda kesici henüz hazır değilse (ilgili mesaj: "OTK T-KEhazırDo"),
• Ölü zaman süresinin maksimum uzatımı süresi T-ÖLÜ HARİCİ sonrası, kesici hazır değilse. Kesici
durumunun izlenmesi ve senkronizasyon denetimi, istenmeyen ölü zaman süresi uzatımına sebep olabilir.
Otomatik tekrar kapama sistemini, belirsiz bir durumda kalmasını önlemek için, ölü zaman uzatım süresi
izlenir. Normal ölü zaman süresi dolduğunda ölü zaman uzatım süresi başlatılır. Bu süre dolduğunda,
otomatik tekrar kapama fonksiyonu dinamik olarak kilitlenir ve kilit süresi başlatılır. Kilit süresi dolduğunda,
yeni kilitleme durumları da ortaya çıkmamışsa, otomatik tekrar kapama sistemi normal çalışmasını sürdürür
(ilgili mesaj: "OTK TölüMaksSüD").
• Elle kapama (harici olarak) tespit edilmişse ve otomatik tekrar kapama sisteminin elle kapamaya tepki
verecek şekilde T-BLK E/K (T = 0) parametresi sıfırdan farklı bir değere ayarlanmışsa,
• Uygun olarak biçimlendirilmiş bir ikili giriş üzerinden (FNo. 2703 ">OTK BLK"). Eğer otomatik tekrar
kapama normal durumunda iken bloklama olursa, otomatik tekrar kapama statik olarak kilitlenir ("OTK
hazır DEĞİL"). İkili girişin enerjisi kesildiğinde kilitleme derhal kaldırılır ve otomatik tekrar kapama normal
durumunu sürdürür. Eğer otomatik tekrar kapama işliyorken kilitleme olursa, dinamik kilitleme yürürlüğe girer
("OTK Din. BLKdı"). Bu durumda; ikili girişin etkinleştirilmesi, T BLK DIN kilit süresini başlatır. Bu
sürenin dolması üzerine; cihaz, ikili girişin hala etkin olup olmadığını kontrol eder. Bu, otomatik tekrar
kapama programının dinamik kilitlemeden statik kilitlemeye geçiş durumudur. Eğer süre dolduğunda ikili
giriş artık enerjili değilse ve yeni bir bloklama durumu da olmamışsa otomatik tekrar kapama normal
durumunu sürdürür.
2.14.3
Kesici Durum Tanıma ve İzleme
Kesici Durumu
Kesicinin gerçek konumunun tespiti, otomatik tekrar kapama fonksiyonunun doğru çalışması için gereklidir.
Kesici konumu, kesici kontakları ve ikili girişler 4602 no’lu ">Ke Yardımcı NK" ve 4601 no’lu ">Ke
Yardımcı NA" üzerinden tespit edilebilir. Kullanılacak yöntem, bu ikili girişlerin biçimlendirilmesine bağlıdır.
Aşağıdakiler uygulanır:
• Eğer her iki ikili giriş de 4601 ">Ke Yardımcı NA" ve 4602 ">Ke Yardımcı NK" kullanılmışsa; otomatik
tekrar kapama fonksiyonu kesicinin kapalı veya açık ya da ara konumda/tanımsız olduğunu tespit edebilir.
Her iki yardımcı kontak vasıtasıyla açık bir kesici belirlenirse, ölü zaman başlatılır. Eğer bir açma komutu
olmaksızın kesici açık veya ara konumda ise; eğer otomatik tekrar kapama fonksiyonu işliyorsa dinamik
olarak bloklanır. OTK normal durumunda ise, statik olarak bloklanır. Bir açma komutunun uygulanıp
uygulanmadığı kontrol edildiğinde, otomatik tekrar kapamayı başlatacak olan veya kilitleyecek olan eleman
olup olmadığına bakılmaksızın cihazın bütün açma komutları dikkate alınır.
• Eğer sadece 4601 ">Ke Yardımcı NA" ikili girişi kullanılmışsa; ikili giriş enerjisiz olduğunda kesicinin açık
olduğu var sayılır. Eğer (herhangi bir) fonksiyon açması uygulanmaksızın ikili giriş enerjisiz olursa; otomatik
tekrar kapama sistemi kilitlenecektir. Eğer otomatik tekrar kapama sistemi o an normal durumda ise,
bloklama statik olur. Eğer otomatik tekrar kapama sistemi işlemekte ise, bloklama bu defa dinamik olacaktır.
Başlatan bir elemanın açma komutunun ardından, eğer ikili girişin enerjisi kesilmişse, ölü zaman süresi
başlatılır (4601 ">Ke Yardımcı NA" = aktif değil). Bu tip uygulamada kesicinin arıza konumu tespit
edilemez.
• Eğer sadece 4602 ">Ke Yardımcı NK" ikili girişi kullanılmışsa; ikili giriş enerjili olduğunda kesicinin açık
olduğu var sayılır. Eğer (herhangi bir) fonksiyon açması uygulanmaksızın ikili giriş enerjisiz olursa; otomatik
tekrar kapama sistemi o an işlemekteyse dinamik olarak bloklanacaktır. Aksi takdirde statik olarak
bloklanacaktır. Başlatan bir elemanın açma komutunun ardından, eğer ikili giriş enerjilenmişse ölü zaman
süresi başlatılır. Bu tip uygulamada kesicinin arıza konumu tespit edilemez.
• Eğer ne 4602 ">Ke Yardımcı NK" ikili giriş ne de 4601 ">Ke Yardımcı NA" ikili giriş kullanılmışsa;
otomatik tekrar kapama programı kesicinin konumunu tespit edemez. Bu durumda; otomatik tekrar kapama
sistemi sadece başlatmalarla ve açma komutlarıyla denetlenecektir. Bu durumda "KE açık AÇMA olmadan"
izlemesi ve kesicinin geribildirimine bağlı olarak ölü zaman süresinin başlatması mümkün olmayacaktır.
260
Fonksiyonlar
Kesici İzleme
Kesici tarafından, komple bir tekrar kapama çevrimi uygulamak için ihtiyaç duyulan süre, 7SJ62/64 tarafından
izlenebilir. Bir kesici arızası tanınması:
Rölenin bir koruma elemanı tarafından başlatılan bir açma komutunun ardından -otomatik tekrar kapamanın
başlatması sonrası- kesicinin tekrar kapatılması için bir önkoşul, kesicinin en az bir AÇMA-KAPAMA çevrimi
için hazır olmasıdır. Kesicinin hazır olma durumu, cihaz tarafından, bir ikili giriş ">Ke Hazır"“ kullanılarak
izlenir. Kesici mekanizmasında bu sinyal mevcut değilse, kesici izleme özelliği etkisiz kılınmalıdır; aksi takdirde
tekrar kapama girişimleri kilitli kalacaktır.
• Özellikle çoklu tekrar kapama denemeleri programlanmışsa, kesicinin durumunun, sadece ilk tekrar kapama
çevrimi öncesinde değil, sonraki tekrar kapama girişimleri öncesinde de izlenmesi önerilir. İkili giriş, kesicinin
başka bir KAPAMA-AÇMA çevrimini tamamlamaya hazır olduğunu bildirinceye kadar, tekrar kapama
kilitlenir.
• Kesicinin tekrar hazır durumunu kazanması için gerekli süre, 7SJ62/64 tarafından izlenebilir. Bu izleme
süresi KE ZM. AŞIMI, ikili giriş ">Ke Hazır" (FNo. 2730) üzerinden kesicinin hazır olduğu bildirilmediği
sürece devam eder, yani, ">Ke Hazır" ikili girişin enerjisi kesildiğinde izleme süresi KE ZM. AŞIMI
başlatılır. Eğer izleme süre dolmadan ikili girişin enerjisi geri gelirse, bu süre iptal edilir ve tekrar kapama
süreci devam eder. Eğer izleme süresi ölü zamandan daha uzun süre sürerse, ölü zaman süresi buna uygun
olarak uzatılır. Eğer kesici hazır sinyali alınmaksızın izleme süresi dolmuşsa, otomatik tekrar kapama
fonksiyonu dinamik olarak kilitlenir.
Senkronlama fonksiyonuyla kesici kapamasının denetimi, ölü zaman süresinin kabul edilemez şekilde
uzamasına sebep olabilir. Otomatik tekrar kapama fonksiyonunun belirsiz bir durumda kalmasını önlemek için,
ölü zaman uzatımı izlenir. Ölü zamanın maksimum süre uzatımı T-ÖLÜ HARİCİ ile ayarlanır. T-ÖLÜ HARİCİ
izleme süresi, normal ölü zaman süresi dolduğunda başlatılır. Eğer bu sürenin dolmasından önce senkronlama
fonksiyonu tepki verirse, izleme süresi durdurulur ve kapama komutu üretilir. Eğer senkronlama fonksiyonu
tepki vermeden önce bu süre dolarsa, OTK fonksiyonu dinamik olarak kilitlenir.
Yukarıda bahsedilen süre, KE ZM. AŞIMI izleme süresinden uzun seçilmelidir.
7114 no’lu T-Baş. İZLEME süresi, otomatik tekrar kapama fonksiyonunun bir kesici arızasına tepki süresini
izlemeye yarar. Bir tekrar kapama çalışması öncesi veya bu sırada meydana gelen bir açma komutu ile
etkinleştirilir ve açma komutu ile kesicinin açması arasında geçen süreyi belirler. Eğer süre dolmuşsa, cihaz,
bir kesici arızası olduğunu var sayar ve otomatik tekrar kapama dinamik olarak kilitlenir. Eğer T-Baş. İZLEME
parametresi (sonsuz) ∞’a ayarlanmışsa; başlama izlemesi etkisizdir.
261
Fonksiyonlar
2.14.4
Koruma Elemanlarının Kontrolü
Tekrar kapama çevrimine bağlı olarak, otomatik tekrar kapama sistemi vasıtasıyla yönlü ve yönsüz aşırı akım
korumanın kademelerinin gecikme sürelerini ve eşik değerlerini kontrol etmek mümkündür (Koruma
Kademelerinin Kontrolü). Bunlar şu üç mekanizmayı kapsar:
1.
Otomatik tekrar kapama çevrimine bağlı olarak, zamanlı aşırı akım kademeleri ani açma yapabilir (T = 0),
otomatik tekrar kapama fonksiyonuyla etkisiz kılınabilir (T = T) veya kilitlenebilir (T = ∞). Daha fazla bilgi
için "Çevrim Kontrolü" paragrafına bakın.
2.
OTK-Durumları "OTK hazır" veya "OTK hazır değil" üzerinden, dinamik parametre değişimi etkin/etkin
değil olarak ayarlanabilir. Böylece zamanlı aşırı akım kademe eşikleri ve zaman gecikmeleri denetlenebilir
(bakın Bölüm 2.14.6 veya Bölüm 2.4).
3.
Zamanlı aşırı akım koruma parametreleri 1X14A I(E)>> ETKİLİ veya 1X16A I(E)>>> ETKİLİ üzerinden,
I(E)>>–Kademelerinin veya I(E)>>>–Kademelerinin daima mı ya da sadece "hazır OTK" da mı çalışması
gerektiği belirlenir (bakın Bölüm 2.2).
Çevrim Kontrolü
Aşırı akım kademelerinin kontrolü, ilgili parametre ile belirtilen çevrime müsaade edilerek yürürlüğe girer.
Çevrim alanı müsaadesi "79 1.ÇevKadSür" ’den "79 4.ÇevKadSür" ’e kadar kadar mesajlar ile gösterilir.
Eğer otomatik tekrar kapama sistemi normal durumda ise, başlatma çevrimi ayarları uygulanır. Otomatik tekrar
kapama sistemi normal durumuna geldiğinde de, yine bu ayarlar uygulanır.
Her bir sonraki çevrim için, kapama komutu verilerek ve kilitleme süresi başlatılarak ayarlar uygulanır. Başarılı
bir tekrar kapama çalışmasından (kilitleme süresinin dolmasından) sonra veya kilitleme sonrası reset
olduğunda, otomatik tekrar kapama sistemi normal durumuna geri döner. Korumanın denetimi, yeniden
başlatma çevrimi parametreleriyle olur.
Aşağıdaki şekilde I>> ve IE>> koruma kademelerinin denetimi için bir örnek görülmektedir.
262
Fonksiyonlar
Şekil 2-98
İki aşama için koruma kademelerinin kontrolü, başarılı OTK
Örnek
Birinci tekrar kapama öncesi I>> veya IE>> uygulanarak, arıza hızlı şekilde temizlenir. Yani burada tekrar
kapama girişiminin sistem işletimini koruması için, hızlı arıza giderme işlemi seçicilik karşısında yerleştirilir.
Eğer arıza devam ediyorsa; ikinci açma yine ani olacak ve ardından tekrar kapama yapılacaktır.
Ancak; ikinci tekrar kapama sonrası I>> veya IE>> kademeleri bloklanacak ve arıza, seçicilik için şebekenin
zaman koordinasyonuna göre I> veya IE> kademeleri ile gecikmeli olarak temizlenecektir.
7202 no’lu 1.OTK önc :I>>, 7214 no’lu 2.OTK önc :I>> ve 7203 no’lu 1.OTK önc :IE>> ve 7215
no’lu 2.OTK önc :IE>> adresleri ani T=0 olarak ayarlanır ve böylece ilk tekrar kapama için bu kademeler
etkindir. Bunun tersine 7226 no’lu 3.OTK önc :I>> ve 7227 no’lu 3.OTK önc :IE>> adresleri bloklandı
T= ∞ ’a ayarlanır ve dolayısıyla ikinci tekrar kapama sonrası I>> ve IE>> kademeleri kilitlenir. Ancak artçı
kademeler, örneğin I> ve IE> bloklanmamalıdır (Adresler 7200, 7201, 7212, 7213, 7224 ve 7225).
263
Fonksiyonlar
Bloklama, sadece adres ayarlarına göre tekrar kapama sonrası için uygulanır. Bununla birlikte, bir üçüncü
tekrar kapama çevrimi için diğer koşulları yeniden belirlemek de mümkündür.
Bloklama koşulları, mevcut olması ve etkinleştirilmesi koşuluyla bölge sıralama koordinasyonu için de geçerlidir
(Adres 7140, ayrıca aşağıda " Bölge Sıralama Koordinasyonu" paragrafına bakın“.
2.14.5
Bölge Sıralama (7SJ6***-**A**- sürümü için mevcut değildir)
Bölge sıralamanın amacı, otomatik tekrar kapama fonksiyonunu, aynı güç sisteminin parçaları olan başka
cihazlara uyumlamaktır. Otomatik tekrar kapamanın tamamlayıcı bir fonksiyonudur ve örneğin radyal
sistemlerde gruplar halinde tekrar kapama çalışmaları yapmayı sağlar. Çoklu tekrar kapamalarda, gruplar iç içe
de düzenlenebilir ve ayrıca yüksek gerilim sigortalarının çalışma zamanlarının üzerinde veya altında
basamaklandırılabilir.
Bölge sıralama, tekrar kapama çevrimine bağlı olarak belli koruma fonksiyonlarını kilitleyerek çalışır. Bu,
koruma kademelerinin denetimleri ile sağlanır (bakın "Koruma Elemanlarının Kontrolü" paragrafı).
Özel bir uygulama olarak, açma komutu olmasızın sadece I> veya IE> Kademesinin başlatması/bırakması ile
bir tekrar kapama çevriminden diğerine geçiş mümkündür.
Aşağıdaki şekil 3 numaralı fiderdeki bir grup arızası örneğini göstermektedir. İki vurumlu tekrar kapama olduğu
varsayılır.
5 no’lu uçtaki F1 arızasında sigortalar bara beslemesinde ve 3 no’lu fiderde başlatma alır. I>> Kademesi 3
no’lu uçta hızlı bir açma ile 5 no’lu ucun güvenliği altında basamaklandırılır ve birinci tekrar kapama etki
gösterir. Eğer arıza giderilirse, kilitleme süresinin dolmasından sonra bütün fonksiyonlar sıfırlanır ve arıza
temizlenir. Bu sırada sigorta "korunur".
Arıza devam ederse, ikinci bir tekrar kapama denemesi aynı süre bitiminden sonra devreye girer.
Hızlı kademe I>> böylece 3 no’lu uç cihazında kilitlenir. Eğer arıza hala mevcutsa, 3 no’lu uçta sadece daha I>
kademesi etkindir, ama sigorta 0,4 s ile basamak üzerinde ayarlanmıştır. Sigorta arızayı kapattıktak sonra,
kullanılan cihazlar sıfırlanırlar. Eğer sigorta arızayı temizlemede başarısız olursa, I>–kademesi 3 no’lu fiderde
artçı koruma olarak etki gösterir.
Beslemedeki cihazda I>> kademesi geciktirilir (0,4 s), fider cihazlarının I>> Kademeleri ve sigortalar
basamağın üzerinde ayarlanmalıdır. İkinci tekrar kapamada I>> kademesi kilitlenmelidir, fider rölesine (I> 0,4 s
ile) öncelik tanımak amacıyla. Bunun için cihaz beslemede, iki arıza çevrimi gerçekleştiğini "bilmelidir".
Bu cihazda bölge sıralama devreye alınmalıdır: Bu, arıza çevriminde I> veya IE> nin başlatmasının
bırakmasında "sayılmasına" etki eder. İkinci tekrar kapamadan sonra arıza hala devam ederse, o zaman
sadece I> kademe, 0,9 s ile artçı koruma olarak etkilidir.
F2 Bara arızasında beslemede I>> kademe 0,4 s ile etkilidir. Bölge sıralama ile bu çok kısa bir zamanda
ayarlanabilir. I> Kademesine sadece artçı koruma olarak ihtiyaç duyulur. Bölge sıralaması olmadan burada
sadece I> Kademesi kendi uzun süresiyle (0,9 s) kullanılabilir.
264
Fonksiyonlar
Şekil 2-99
2.14.6
5 no’lu uç arızasında ve barada bölge sıralaması
Ayar Notları
Genel Ayarlar
Dahili otomatik tekrar kapama sistemi, ancak 171 no’lu adres OTK = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve
ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil
ayarlanır. Fonksiyon 7101 no’lu OTK adresinde devreye alınabilir ON veya devre dışı edilebilir OFF.
Eğer otomatik tekrar kapamalar 7SJ62/64 rölesinin kullanıldığı fiderde yapılmayacaksa (örneğin kablolar,
trafolar, motorlar vb.), otomatik tekrar kapama biçimlendirme ile etkisiz kılınır. Otomatik tekrar kapama
fonksiyonu, bu durumda tamamen etkisiz kılınır, yani 7SJ62/64 tarafından işlenmez. Tekrar kapama
fonksiyonuna ilişkin hiçbir sinyal üretilmez ve otomatik tekrar kapama için girişler bir anlam ifade etmez. 71
no’lu adres bloğun tüm parametrelerine erişilemez ve anlamsızdır.
Elle-KAPAMA Tespiti için Bloklama Süresi
7103 no’lu T-BLK E/K parametresi, bir elle kapama sinyali tespit edildiğinde otomatik tekrar kapama
fonksiyonunun tepkisini tanımlar. Bu parametre, ikili giriş üzerinden tespit edilen harici elle kapama sırasında
otomatik tekrar kapama fonksiyonunun ne kadar süreyle bloklanacağını belirler (356 ">Elle Kapama"). Eğer
ayar 0 yapılmışsa; otomatik tekrar kapama sistemi, bir elle kapama sinyaline tepki vermeyecektir.
Tutuculuk Süresi ve Dinamik Bloklama
Zm. TUTUCULUĞU (Adres 7105) , bir başarılı tekrar kapama girişimi sonrası otomatik tekrar kapama normale
dönmeden önce geçmesi gereken süre olarak tanımlanır. Eğer müsaade edilen son tekrar kapama denemesi
sonrasında tekrar bir açma olmuşsa, o zaman açma komutlarıyla birlikte fider kilitlenir. Eğer kilitleme süresi
sonrası bir koruma elemanı başlatma almışsa; o zaman yeni bir tekrar kapama çevrimi başlatılır.
Genellikle birkaç saniye yeterlidir. Sık sık yıldırımların olduğu bölgelerde, yıldırımların art arda düşmesi veya
gerilim atlamaları yüzünden fiderin nihai açmasını önlemek için daha kısa kilitleme sürelerine gerek duyulabilir.
Eğer çoklu tekrar kapamalar sırasında (örneğin yardımcı kontaklarının veya kesici hazır durum bilgisinin
olmaması sebebiyle) kesiciyi izleme imkanı yoksa (aşağıya bakın), daha uzun kilitleme süresi seçilmelidir.
Bu durumda; kilitleme süresi, kesicinin toparlanma süresinden daha uzun olmalıdır.
Eğer otomatik tekrar kapma sisteminin dinamik kilitlemesi/kilitlemesi başlatılmışsa; o zaman kilitlemenin sebebi
ortadan kalkıncaya kadar tekrar kapama fonksiyonları kilitli kalır. Daha fazla bilgi için fonksiyon tanımındaki
“Dinamik Kilitleme” paragrafındaki açıklamalara bakın. Dinamik kilitleme fonksiyonu, biçimlendirilebilir kilit
süresi T BLK DİN ile ilişkilidir. Bu kilit süresi, genellikle bir kilitleme durumu olmuşsa başlatılır.
265
Fonksiyonlar
Kesici İzleme
Bir kısa-devre açması sonrası tekrar kapama için (yani bir açma komutu başlangıcında), kesici en az bir AÇMAKAPAMA-AÇMA çevrimi yapmak için hazır olmalıdır.
Kesici hazır-durumu, cihaza ">Ke Hazır" (FNo. 2730) ikili girişi üzerinden bildirilir.
• Her tekrar kapama öncesi kesicinin durumunu denetlemek veya bu seçeneği etkisiz kılmak mümkündür
(Adres 7113, Ke KUMANDA?):
Ke KUMANDA? = Kontrolsüz, kesici durumunun denetimini etkisiz kılar,
Ke KUMANDA? = Herçevrde kntrl, her tekrar kapama öncesi kesicinin durumunu sorgular.
Genellikle kesici durumunun kontrol edilmesi önerilir. Eğer kesicide böyle bir sinyal mevcut değilse; 7113
no’lu Ke KUMANDA? adresi (Kontrolsüz) etkisiz kılınabilir. Aksi takdirde, otomatik tekrar kapama imkansız
olacaktır.
Kesici toparlanma süresinin kontrolü için, 7115 no’lu adreste, izleme süresi KE ZM. ASIMI ayarlanabilir,
bu 7113 no’lu adreste kesici durumunun sorulması şartıyla gerçekleşir. Bu süre, tekrar kapama sonrası
kesicinin toparlanma süresinden biraz yüksek ayarlanır. Eğer bu süre dolduğunda kesici hazır değilse, tekrar
kapama yapılmaz ve dinamik bloklama başlatılır. Böylece otomatik tekrar kapama fonksiyonu kilitlenir.
T-ÖLÜ HARİCİ süresi, ölü zaman süresi uzatımını izlemeye yarar. Süre uzatımı, kesici izleme süresi KE ZM.
AŞIMI ile veya senkronlama fonksiyonuyla başlatılabilir.
T-ÖLÜ HARİCİ izleme süresi, biçimlendirilmiş ölü zaman süresi dolduğunda başlatılır.
Ayarlamada bu sürenin KE ZM. AŞIMI izleme süresinden uzun seçilmesine dikkat edilmelidir. Bu izleme
süresi KE ZM. AŞIMI kullanıldığında, T-ÖLÜ HARİCİ süresi KE ZM. AŞIMI izleme süresine eşit veya ondan
daha uzun seçilmelidir.
Eğer otomatik tekrar kapama fonksiyonu (dahili veya harici) bir senkronlama fonksiyonuyla çalışacaksa; T-ÖLÜ
HARİCİ süresi, senkronlama fonksiyonunun denetimi başarısız olduğunda otomatik tekrar kapama sisteminin
belirsiz bir durumda kalmamasını sağlar.
Eğer senkronlama fonksiyonu (senkron sistemler için) senkronizasyon denetimi olarak kullanılıyorsa; izleme
süresi oldukça kısa süreye, örneğin birkaç saniyeye ayarlanabilir. Bu durumda; senkronlama fonksiyonu
sadece güç sisteminin senkronizasyonunu "denetler". Eğer senkronizasyon koşulları sürüyorsa, ani olarak
devreye girer, aksi takdirde devreye girmez.
Eğer senkronizasyon, senkron/asenkron şebekelerde kullanılıyorsa; izleme süresi, devreye girme süresinin
tespiti için yeterli süreyi sağlamalıdır. Bu, iki alt şebeke arasındaki frekans kaymasına bağlıdır. Asenkron
şebekeler için 100 s izleme süresi, bir çok uygulamanın hesaba katılması için yeterli olmalıdır.
Genel olarak; izleme süresi, senkronizasyon işleminin maksimum süresinden daha uzun olmalıdır (6x12 no’lu
parametre).
Kesici arızası izleme süresi 7114 no’lu T-Baş. İZLEME adresi, açma (açma kontağının kapanması) ile
kesicinin açması (kesici yardımcı kontaklarının geribildirimi) arasındaki süreyi belirler. Her bir açma işleminde
bu süre başlatılır. Eğer süre dolmuşsa, cihaz, bir kesici arızası olduğunu var sayar ve otomatik tekrar kapama
dinamik olarak kilitlenir.
Etki Süresi
Etki süresi, otomatik tekrar kapama hazır ancak işlemiyorken, tekrar kapama sistemini başlatmak üzere
biçimlendirilmiş bir koruma fonksiyonunun başlatması ile açma komutu arasındaki süreyi izler. Tekrar
kapamayı başlatacak bir koruma fonksiyonundan bu çalışma süresi içerisinde verilen bir açma komutu,
otomatik tekrar kapama fonksiyonunu başlatır. Eğer bu süre T-aksiyon (Adres 7117) ayar değerinden farklı
ise; otomatik tekrar kapama fonksiyonu dinamik olarak kilitlenecektir. Ters zamanlı açma karakteristiğinin açma
süresi, arıza yeri veya arıza direnci ile belirlenir. Çalışma süresi, açma süresi uzun olacak olan karşı uç
arızalarında tekrar kapamayı önler. Tekrar kapamayı başlatmayacak olan bir koruma fonksiyonunun çalışma
süresine etki etmez.
266
Fonksiyonlar
Ölü Zaman Başlatmasının Gecikmesi
2754 no’lu ">OTK ÖZ Bas.Gec" ikili giriş bildiriminin başlatmasıyla ölü zaman başlatması geciktirilebilir.
Bunun için maksimum süre 7118 no’lu T ÖLÜ GECİKME adresinde aayarlanabilir. Bu süre zarfında ikili giriş
bildirimi ölü zamanların başlatmasıyla başlamak için devre dışı bırakılmalıdır. Doğru akış fonksiyon tanımında
"Ölü Zaman Başlatmasının Gecikmesi" paragrafında anlatılmıştır.
Tekrar Kapama Deneme Sayısı
Tekrar kapama denemelerinin sayısı, "Faz" programı için (Adres 7136, FAZ TK SAYISI) ve Toprak“ programı
için (Adres 7135 TOPR. TK SAYISI) ayrı ayrı ayarlanabilir. Programların açıklamaları fonksiyon tanımında
“Tekrar Kapama Programları” paragrafında verilmiştir.
Kapama Komutu: Doğrudan veya Kumanda Fonksiyonu üzerinden
7137 no’lu Kum.yoluyla Kom adresi, kapama komutunun, doğrudan otomatik tekrar kapama üzerinden
verilecek (Ayar Kum.yoluyla Kom = yok) veya kumanda fonksiyonu tarafından -denetimli olarakbaşlatılacak şekilde ayarlanabilir.
Eğer OTK denetim fonksiyonu üzerinden açılması gerkirse, OTK’nın kapamasında elle kapama gizlenir. Bölüm
2.2.11 ’de gösterilen dahili kumanda fonksiyonu üzerinden komutlar için ELLE-KAPAMA mantığının örneği bu
durumda genişletilmelidir (bakın Şekil 2-100). 2878 no’lu "OTK Topr Sırası" ve 2879 no’lu "OTK Faz
Sırası" bildirimleri üzerinden, OTK’nın başlatıldığı ve ölü zamandan sonra bir tekrar kapama yapmak istediği
anlaşılır. Bildirimler Flip-Flop’u yerleştirirler ve OTK tekrar kapama girişimini tamamlayana kadar elle kapama
sinyalini engellerler. 2784 no’lu "OTK hazır DEĞİL", 2785 no’lu "OTK Din. BLKdı" ve 2862 no’lu "OTK
Başarılı“" bildirimlerinin VEYA haline getirilmesiyle Flip-Flop sıfırlanır. Kumanda üzerinden kapama
komutu verilirse, elle kapama üretilir.
Şekil 2-100
Kumanda Üzerinden OTK’da Elle Kapama İçin CFC-Mantığı
267
Fonksiyonlar
7137 no’lu parametre için ayar listesi, biçimlendirilen şalt teçhizatına bağlı olarak dinamik olarak yaratılabilir.
Eğer şalt teçhizatı elemanlarından biri seçilmişse; -bu genellikle "Kesici" olacaktır- tekrar kapama, kumanda
fonksiyonu üzerinden gerçekleştirilir. Bu durumda; otomatik tekrar kapama fonksiyonu bir kapama komutu
göndermeyecek, sadece bir kapama istemi verecektir Bu istem, kumanda fonksiyonuna iletilecek ve
anahtarlama kumandası oradan yapılacaktır. Böylelikle, kilitlemeler ve komut süreleri gibi şalt teçhizatı elemanı
için tanımlanan özelliklere bakılacaktır. Dolayısıyla; kapama komutu, biçimlendirilmiş bir kilitleme koşuluna
bağlı olarak belki de uygulanmayacaktır.
Eğer bu denetim istenmiyorsa; otomatik tekrar kapama fonksiyonu, bir kontak ataması ile, "OTK Kapama"
kapama komutunu doğrudan verebilecektir. Bu durumda CFC-Planı Şekil 2-100 uyarınca gerekli değildir.
Dahili Senkronizasyon Kontrolüne Bağlantı
Otomatik tekrar kapama fonksiyonu, cihazın dahili senkronlama fonksiyonuyla birlikte çalışabilir. Eğer bu
isteniyorsa ve buna elle kapama fonksiyonalitesi kullanılması gerekiyorsa, senkronlama fonksiyonu daima
denetim ile birlikte çalıştığından Şekil 2-100 ’da gösterilen CFC-Planı zorunlu olarak gereklidir. Ayrıca 7138
no’lu dahili SENK parametresi üzerinden dört adet senkronlama grubundan biri seçilmelidir. Böylece
otomatik tekrar kapama için senkronizasyon koşulları belirlenmiş olur. Kullanılacak şalt teçhizatı bu durumda
seçilmiş senkronlama grubunda tanımlanır (bu genellikle "Kesici"dir). Orada tanımlanan şalt teçhizatı ve
7137 no’lu Kum.yoluyla Kom adresinde tanımlanan şalt teçhizatı özdeş olmalıdır. "OTK Kapama" kapama
komutu üzerinden senkronizasyon denetimli tekrar kapama mümkün değildir.
Eğer dahili senkronizasyon ile etkileşim istenmiyorsa, CFC-Planı Şekil 2-100 uyarınca gerekli değildir ve 7138
no’lu adres hiç birisi olarak ayarlanır.
Harici Senkronizasyon Kontrolü ile Otomatik Tekrar Kapama
7139 no’lu Harici SENK parametresi, otomatik tekrar kapama fonksiyonunun harici senkronizasyon ile
çalışıp çalışmayacağını belirler. Eğer parametre ayarı EVET seçilmişse ve 2865 no’lu "OTK Senk.İstemi"
bildirimi ve ">Senk. sürme" ikili girişi üzerinden harici senkronizasyon denetimine bağlanmışsa, harici
senkronizasyon mümkün olacaktır.
Not: Otomatik tekrar kapamanın dahili ve harici senkronizasyon denetimine aynı anda bağlantısı mümkün
değildir!
Koruma Fonksiyonları ile Tekrar Kapamanın Başlatılması ve Bloklanması (yapılandırma)
7150 ’den 7167 ’ye kadar olan adreslerle, otomatik tekrar kapamanın hangi koruma fonksiyonlarıyla birlikte
çalışabileceği belirlenebilir. Bunlar, koruma elemanları ile otomatik tekrar kapama fonksiyonu arasındaki
arabağlantılardan oluşmuştur. Her adres, bir koruma fonksiyonunu kısaltmasıyla birlikte adlandırır, örneğin I>>
, yönsüz aşırı akım korumanın yüksek-ayar I>>– Kademesi için (Adres 7152).
Ayar seçeneklerinin anlamları aşağıda verilmiştir:
• OTK’yı başlatır Koruma elemanı, açma komutu üzerinden otomatik tekrar kapamayı başlatır;
Etkisiz Koruma elemanı otomatik tekrar kapamayı başlatmaz; ancak otomatik tekrar kapama, diğer
koruma fonksiyonlarından başlatılabilir;
OTK yı durdurur Koruma elemanı, otomatik tekrar kapamayı kilitler. Bu durumda otomatik tekrar
kapama, diğer fonksiyonlarla da başlatılamaz. Dinamik kilitleme başlatılır.
268
Fonksiyonlar
Ölü Zaman Süreleri (1.TK)
7127 ve 7128 no’lu parametreler 1. Çevrimin ölü zaman sürelerinin uzunluğunu belirler. Parametrelerle
tanımlanmış zaman kesicinin açmasıyla (yardımcı kontaklar biçimlendirilmişse) veya bir başlatıcının açma
kumandasından sonra devre dışı kalan başlatma ile başlatılır. 7127 no’lu ÖLÜ ZAMAN 1: F adresinde ilk
tekrar kapama denemesi öncesi ölü zaman "Faz" tekrar kapama programı için, 7128 no’lu ÖLÜ ZAMAN 1: T
adresinde "Toprak" programı için ayarlanır. Programların açıklamaları fonksiyon tanımında “Tekrar Kapama
Programları” paragrafında verilmiştir. Gerilimsiz ölü zamanların süresi için uygulama durumu belirleyicidir.
Uzun hatlarda bu, tekrar kapama başarılı olacak şekilde kısa-devre arkının sönmesi ve ortamın de-iyonize
olarak dielektrik dayanımını tekrar kazanması için yeterince uzun seçilmelidir (genellikle 0,9 s ’den 1,5 s’ye
kadar). Birkaç taraftan beslenen hatlarda sıklıkla sistemin kararlılığı önemli etkendir. Enerjisiz hatlar,
senkronlama kuvvetleri geliştirmedikleri için, ancak kısa ölü zamanlara müsaade eder. Alışılagelmiş değerler
0,3 s - 0,6 s arasında bulunur. Radyal sistemlerde genellikle daha uzun ölü zamanlara izin verilir.
Koruma Fonksiyonlarının Otomatik Tekrar Kapama Üzerinden Çevrimsel Kontrolleri
7200 ’den 7211 ’e kadarki adresler hem de 7248 ve 7249 no’lu adresler, otomatik tekrar kapama fonksiyonu
ile değişik koruma fonksiyonlarının çevrimsel denetimine müsaade eder. Böylelikle, koruma kademeleri seçici
olarak kilitlenebilir, ani olarak veya biçimlendirilmiş zaman gecikmeleriyle anahtarlanabilir. Aşağıdaki
seçenekler mümkündür:
Aşağıdaki seçenekler mümkündür:
• Ayar değeri T=T Koruma kademesi, normal biçimlendirilen süre sonunda çalışır; yani otomatik tekrar
kapama fonksiyonu bu Kademeyi etkilemez;
ani T=0 Eğer otomatik tekrar kapama ilgili çevrimi yapmak için hazırsa, koruma kademesi ani çalışır;
bloklandı T=∞ Eğer otomatik tekrar kapama fonksiyonu parametrede tanımlanan çevrime ulaşmışsa,
koruma kademesi kilitlenir. Kademe başlatır, ancak zaman kademesinin akışı bu ayarda kilitlenir.
Ölü Zaman Süreleri (2.den 4.ye kadar TK)
Eğer birden fazla tekrar kapama çevrimi programlanmışsa, 2. çevrimden 4. çevrime kadar tekrar kapama
ayarları ayrı ayrı biçimlendirilebilir. Seçenekler 1. çevrim için olanlar gibidir.
2. çevrim için:
Adres 7129
ÖLÜ ZAMAN 2: F
2. TK fazı için ölü zaman
Adres 7130
ÖLÜ ZAMAN 2: T
2. TK Toprak için ölü zaman
7212 ’den 7223 ’e kadarki
ve 7250, 7251 no’lu
adresler
2. TK öncesi değişik koruma fonksiyonlarının çevrimsel denetimleri
3. çevrim için:
Adres 7131
ÖLÜ ZAMAN 3: F
Adres 7132
ÖLÜ ZAMAN 3: T
7224 ’den 7235 ’e kadarki
ve 7252, 7253 no’lu
adresler
4. çevrim için:
Adres 7133
ÖLÜ ZAMAN 4: F
Adres 7134
ÖLÜ ZAMAN 4: T
7236 ’dan 7247 ’ye kadarki
ve 7254, 7255 no’lu
adresler
269
Fonksiyonlar
Beşinciden Dokuzuncuya Kadar Tekrar Kapama Girişimi
Eğer dörtten fazla tekrar kapama çevrimi programlanmışsa, dördüncü çevrimden sonra gelenler dördüncü
çevrimin ayarlarıyla çalışır.
Üç Fazlı Arızaları Bloklama
Tekrar kapama programının hangisinin yürütüldüğüne bakılmaksızın, otomatik tekrar kapama, üç fazlı arızaları
müteakip açmalar için bloklanabilir (Adres 7165 3Faz BAŞ. BLK). Bunun için ölçüt, aşırı akım
kademelerinden herhangi birisinin her üç fazının da başlatma almasıdır.
Dahili Kumanda Üzerinden Otomatik Tekrar Kapamanın Bloklanması
Tekrar kapama fonksiyonu cihazın dahili kumanda fonksiyonu üzerinden komutlarla bloklanabilir. Bunun için
CFC üzerinden (Kilitleme görev düzlemi) fonksiyon modülü CMD_Bilgileri yardımıyla bilgilerin dahili bir
bağlantısı oluşturulmalıdır (aşağıdaki şekle bakın).
Şekil 2-101
Dahili kumanda fonksiyonu kullanılarak otomatik tekrar kapama fonksiyonunun bloklanması
Bölge Sıralama (Zone Sequencing)
7SJ62/64**-**A**-Sürümleri için uygulanmaz
Bölge sıralama özelliği, 7140 no’lu Kad. Sıra Koor. adresinde devreye alınabilir ON veya devre dışı
bırakılabilir OFF.
Eğer çoklu tekrar kapama çevrimleri gerçekleştirilecekse ve bölge sıralama fonksiyonu da etkisiz kılınmışsa;
sadece bir açma komutu verdiğinde cihazın tekrar kapama çevrimleri sayılır. Ancak, eğer bölge sıralama
fonksiyonu devreye alınmışsa; ek bir sıralama sayacı, (radyal sistemlerde) yük tarafına bağlı röleler tarafından
gerçekleştirilen tekrar kapamaları sayar. Bu, otomatik tekrar kapama fonksiyonunu başlatan bir koruma
fonksiyonu tarafından bir açma komutu verilmeksizin I>/IE>–Kademelerinin başlatmasının bırakmasını var
sayar. Bu sayede 7200 ’den 7247 ’ye kadar adreslerdeki parametreler (“Koruma Fonksiyonları ile Tekrar
Kapamanın Başlatılması ve Kilitlenmesi” ile aşağıdaki “Soğuk Yük Başlatma üzerinden Yönlü/Yönsüz Aşırı
Akım Koruma Kademelerinin Denetlenmesi” paragraflarına bakın), ölü zaman çevrimi sırasında hangi koruma
kademelerinin etkin olacağını veya kilitleneceğini belirlemek için ayarlanabilir.
"5 no’lu fider arızasında ve barada bölge sıralaması" şekli örneğinde (bakın Şekil 2-99) fonksiyon tanımında
bölge sıralama, besleme cihazında başlatılır. Ayrıca, ikinci tekrar kapama sonrası I>>–Kademeleri (
I>>>–Kademeleri için de geçerli) kilitlenecektir; yani 7214 no’lu 2.OTK önc :I>> adresi bloklandı T=∞
olarak ayarlanmalıdır. Fider rölelerinin bölge sıralaması, devre dışıdır ve aynı zamanda ikinci tekrar kapama
denemesi sonrası I>>–kademeleri de devre dışı bırakılmalıdır. Ayrıca I>>–kademelerinin otomatik tekrar
kapamayı başlatması sağlanmalıdır: 7152 no’lu I>> adresi OTK’yı başlatır olarak ayarlanır.
270
Fonksiyonlar
Dinamik Soğuk Yük Başlatma Üzerinden Yönlü/Yönsüz Aşırı Akım Koruma Elemanlarının Kontrolü
Soğuk Yük Başlatma fonksiyonu, otomatik tekrar kapama sistemi üzerinden korumayı denetlemek için başka
bir seçenektir (ayrıca bakın Bölüm 2.4). Bu fonksiyon 1702 no’lu Başlatma Koşulu adresinde seçilir. Bu
fonksiyon, yönlü ve yönsüz aşırı akım koruma için uygulanacak soğuk yük başlatmanın artırılmış akım ve
zaman değerleri için başlatma koşullarını belirler.
Eğer 1702 no’lu adres Başlatma Koşulu = OTK hazır olarak ayarlanmışsa; otomatik tekrar kapama
sistemi hazır olduğunda, yönlü ve yönsüz aşırı akım koruma her zaman artırılmış ayar değerlerini kullanır.
Soğuk yük başlatmayı denetlemek için otomatik tekrar kapama fonksiyonu OTK hazır sinyalini sağlar. OTK
hazır sinyali, eğer otomatik tekrar kapama mevcut, etkin, kilitsiz ve sonraki çevrim için hazırsa; her zaman
etkindir. Soğuk yük başlatma fonksiyonu üzerinden denetim her zaman çevrimsizdir.
Soğuk yük başlatma üzerinden denetim ve otomatik tekrar kapama sistemi üzerinden çevrimsel denetim,
eşanlı çalışır. Yönlü ve yönsüz aşırı akım koruma, iki arayüzün giriş değerlerini koordine etmelidir. Bu anlamda,
çevrimsel otomatik tekrar kapama fonksiyonunu bir önceliğe sahiptir ve soğuk yük başlatma fonksiyonunun
müsaadesi ona tabidir.
Eğer koruma kademeleri otomatik tekrar kapama üzerinden denetleniyorsa; denetim değişkenlerinin (örneğin
kilitleme) değiştirilmesi, halen çalışan bir kademeyi etkilemez. Bu kademenin denetimi devam eder.
Otomatik Tekrar Kapama için Ayarlar
7137 no’lu Kum.yoluyla Kom adresinin ayar senekleri, akımın biçimlendirilmesine bağlı olarak dinamik
olarak üretilir.
2.14.7
Ayarlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7101
OTK
OFF
ON
OFF
Fonksiyonu
7103
T-BLK E/K
0.50 .. 320.00 sn; 0
1.00 sn
Man. kapama sonrasi OTK
bloklama süresi
7105
Zm. TUTUCULUGU
0.50 .. 320.00 sn
3.00 sn
Otomatik tekrar kapama reset
süresi
7108
T BLK DIN
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
Dinamik bloklama süresi
7113
Ke KUMANDA?
Kontrolsüz
Herçevrde kntrl
Kontrolsüz
OTK öncesi kesici kontrolü?
7114
T-Bas. IZLEME
0.01 .. 320.00 sn; 8
0.50 sn
OTK baslatma sinyali izleme
süresi
7115
KE ZM. ASIMI
0.10 .. 320.00 sn
3.00 sn
Kesici (Ke) Denetimi Süresi
7116
T-ÖLÜ HARICI
0.50 .. 1800.00 sn; 8
100.00 sn
Maksimum ölü zaman uzatimi
7117
T-aksiyon
0.01 .. 320.00 sn; 8
8 sn
Etki süresi
7118
T ÖLÜ GECIKME
0.0 .. 1800.0 sn; 8
1.0 sn
Ölü Zaman Baslatma Maks.
Zaman Gec.
7127
ÖLÜ ZAMAN 1: F
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
Ölü Zaman 1: Faz Arizasi
7128
ÖLÜ ZAMAN 1: T
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
Ölü Zaman 1: Toprak Arizasi
7129
ÖLÜ ZAMAN 2: F
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
7130
ÖLÜ ZAMAN 2: T
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
271
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7131
ÖLÜ ZAMAN 3: F
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
7132
ÖLÜ ZAMAN 3: T
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
7133
ÖLÜ ZAMAN 4: F
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
7134
ÖLÜ ZAMAN 4: T
0.01 .. 320.00 sn
0.50 sn
7135
TOPR. TK SAYISI
0 .. 9
1
OTK çevrimi sayisi Toprak
7136
FAZ TK SAYISI
0 .. 9
1
OTK çevrimi sayisi Faz
7137
Kum.yoluyla Kom
imkanları)
Kein
Kumanda cihazi ile kapama
komutu
7138
dahili SENK
imkanları)
Kein
Dahili senkronizasyon
7139
Harici SENK
EVET
HAYIR
HAYIR
Harici senkronizasyon
7140
Kad. Sira Koor.
OFF
ON
OFF
KSK - Kademe sirasi
koordinasyonu
7150
I>
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
I>
7151
IE>
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IE>
7152
I>>
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
I>>
7153
IE>>
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IE>>
7154
Ip
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
Ip
7155
IEp
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IEp
7156
I> YÖNLÜ
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
I> yönlü
7157
IE> YÖNLÜ
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IE> yönlü
7158
I>> YÖNLÜ
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
I>> yönlü
7159
IE>> YÖNLÜ
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IE>> yönlü
7160
Ip YÖNLÜ
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
Ip yönlü
272
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7161
IEp YÖNLÜ
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IEp yönlü
7162
Hassas T/A
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
(Hassas) Toprak Ariza
7163
Dengesiz Yük
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
Dengesiz Yük (Negatif Bilesen)
7164
GIRIS
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
Giris
7165
3Faz BAS. BLK
EVET
HAYIR
HAYIR
3 Faz Baslatma OTKyibloklar'
7166
I>>>
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
I>>>
7167
IE>>>
Etkisiz
OTKyibaslatir'
OTK yi durdurur
Etkisiz
IE>>>
7200
1.OTK öncesi:I>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: I>
7201
1.OTKöncesi:IE>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IE>
7202
1.OTK önc :I>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: I>>
7203
1.OTK önc :IE>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IE>>
7204
1.OTK önc :Ip
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: Ip
7205
1.OTK önc :IEp
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IEp
7206
1.OTK önc:I>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: I> yönlü
7207
1.OTKönc:IE>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IE> yönlü
7208
1.OTKönc:I>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: I>> yönlü
7209
1.OTKöncIE>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IE>> yönlü
273
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7210
1.OTK önc:IpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: Ip yönlü
7211
1.OTKönc:IEpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IEp yönlü
7212
2.OTKöncesi: I>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7213
2.OTK önc :IE>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7214
2.OTK önc :I>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7215
2.OTK önc :IE>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7216
2.OTK öncesi:Ip
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7217
2.OTK önc :IEp
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7218
2.OTK önc:I>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7219
2.OTKönc:IE>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7220
2.OTKönc:I>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7221
2.OTKöncIE>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7222
2.OTK önc:IpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7223
2.OTKönc:IEpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7224
3.OTK öncesi:I>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7225
3.OTK önc :IE>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
274
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7226
3.OTK önc :I>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7227
3.OTK önc :IE>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7228
3.OTK öncesi:Ip
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7229
3.OTK önc :IEp
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7230
3.OTK önc:I>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7231
3.OTKönc:IE>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7232
3.OTKönc:I>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7233
3.OTKöncIE>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7234
3.OTK önc:IpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7235
3.OTKönc:IEpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7236
4.OTK öncesi:I>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7237
4.OTK önc :IE>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7238
4.OTK önc :I>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7239
4.OTK önc :IE>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7240
4.OTK öncesi:Ip
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7241
4.OTK önc: IEp
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
275
Fonksiyonlar
Adr.
Parametre
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7242
4.OTK önc:I>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7243
4.OTKönc:IE>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7244
4.OTKönc:I>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7245
4.OTKöncIE>>Yön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7246
4.OTK önc:IpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7247
4.OTKönc:IEpYön
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7248
1.OTK Önc.:I>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: I>>>
7249
1.OTK Önc:IE>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
1. çevrim öncesi: IE>>>
7250
2.OTK Önc.:I>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7251
2.OTK Önc:IE>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7252
3.OTK Önc.:I>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7253
3.OTK Önc:IE>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7254
4.OTK Önc.:I>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
7255
4.OTK Önc:IE>>>
Ayar degeri T=T
ani T=0
bloklandi T=8
Ayar degeri T=T
2.14.8
Bilgi Listesi
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
127
OTK ON/OFF
IE
OTK ON/OFF (sistem portundan)
2701
>OTK ON
EM
>OTK DEVREDE
276
Fonksiyonlar
No
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
2702
>OTK OFF
EM
>OTK DEVRE DISI
2703
>OTK BLK
EM
>OTK BLOKLAMA
2711
>OTK Baslatma
EM
>Dahili OTK yihariciolarakbaslatma'
2715
>79 Topr. Bas.
EM
>79 Toprak programini baslatma
2716
>79 Faz Bas.
EM
>79 Faz programini baslatma
2722
>KSK ON
EM
>Kademe sirasi koordinasyonu ON
2723
>KSK OFF
EM
>Kademe sirasi koordinasyonu OFF
2730
>Ke Hazir
EM
>Kesici OTK için HAZIR
2731
>Senk. sürme
EM
>OTK: Harici senkron-denetimden senkr.
2753
OTK ÖZG Doldu
AM
OTK: Maks Ölü Zm Basl. Gec. süresi doldu
2754
>OTK ÖZ Bas.Gec
EM
>OTK: Ölü Zaman Baslatma Gecikmesi
2781
OTK OFF
AM
OTK DEVRE DISI
2782
OTK ON
IE
OTK DEVREDE
2784
OTK hazir DEGIL
AM
OTK Hazir degil
2785
OTK Din. BLKdi
AM
OTK dinamik olarak BLOKLANDI
2788
OTK T-KEhazirDo
AM
OTK: Ke hazir izleme penceresi sü. doldu
2801
OTK sürmekte
AM
OTK sürmekte
2808
OTK BLK:Ke açik
AM
OTK: Koruma açmasiz kesici açma
2809
OTK T-Bas. SüD.
AM
OTK: Baslatma-sinyali izleme sü. doldu
2810
OTK TölüMaksSüD
AM
OTK: Maksimum ölü zaman süresi doldu
2823
OTKbaslaticiyok
AM
OTK: bir baslatici biçimlenmemis
2824
OTK çevrim yok
AM
OTK: bir çevrim biçimlenmemis
2827
Açma BLK OTK
AM
OTK: açmaya bagli bloklama
2828
OTK BLK:3f Bas.
AM
OTK: 3 faz baslatmaya bagli bloklama
2829
OTK Taks.SüD.
AM
OTK: açma öncesi akisyon süresi doldu
2830
AR Max.çevr.yok
AM
OTK: maks. çevrim sayisi asildi
2844
OTK 1.çevr.Çal.
AM
OTK 1. çevrim sürmekte
2845
OTK 2.çevr.Çal.
AM
2846
OTK3.çevr.Çal.
AM
2847
OTK 4.çevr.Çal.
AM
OTK 4. veya üstü çevrim sürmekte
2851
OTK Kapama
AM
OTK Kapama komutu
2862
OTK Basarili
AM
OTK çevrimi basarili
2863
OTK Kilitleme
AM
OTK Kilit
2865
OTK Senk.Istemi
AM
OTK: Senkron-denetim istemi
2878
OTK Topr Sirasi
AM
OTK toprak tekrar kapama sirasi
2879
OTK Faz Sirasi
AM
OTK faz tekrar kapama sirasi
2883
KSK aktif
AM
Kademe Siralamasi AKTIF
2884
KSK ON
AM
Kademe Sirasi Koordinasyonu ON
2885
KSK OFF
AM
Kademe Sirasi Koordinasyonu OFF
2889
79 1.ÇevKadSür
AM
79 1. çevrim kademe uzatma sürme
2890
79 2.ÇevKadSür
AM
2891
79 3.ÇevKadSür
AM
2892
79 4.ÇevKadSür
AM
2899
OTK KA. Istemi
AM
OTK: Kumanda fonksiyonu kapama istemi
277
Fonksiyonlar
2.15 Arıza Yeri Tespit Cihazı
2.15
Bir arızanın mesafesinin ölçülmesi, koruma fonksiyonlarına önemli bir ektir. Sistem içerisinde güç iletimi için bir
hattın kullanılabilirliği, arıza yerinin hızlı olarak tespit edilerek arızanın kısa sürede temizlenmesi ile artırılabilir.
2.15.1
Açıklama
Genel
Arıza yeri tespit cihazı, diğer fonksiyonlardaki hat ve güç sistemi parametrelerini kullanan, kendi kendine
çalışan bağımsız bir fonksiyondur. Bir arıza durumunda 7SJ62/64 cihazında mevcut koruma fonksiyonları
tarafından adreslenir.
Korunan teçhizat homojen olmayan (birbirine benzemeyen) hatlardan oluşabilir. Hesaplama için hat farklı
bölümlere ayrılabilir, örneğin kısa bir kablo arkasından havai hat gelir. Korunma teçhizatları için bölümler ayrı
ayrı biçimlendirilebilinir. Bu bilgiler olmayınca, arıza yeri tespiti genel hat verilerini kullanır (Altbölüm 2.1.6.2
bakın)
Arıza yeri tespit cihazı, farklı baz noktalı çift toprak arızalarını, ters arızaları ve yapılandırılmış bölümlerin
arkasında yer alan arızaları da hesaplar. Biçimlendirilmiş bölümlerin içerisinde bulunmayan arızalarda, arıza
yeri tespiti genel hat verilerini kullanır.
Arıza yeri tespiti, yönlü veya yönsüz aşırı akım röle elemanları bir açma sinyali verdiklerinde başlatılır. Son
durumda, eğer başka korunan teçhizat kısa-devre açmasını başlatırsa bile arıza yeri tespit hesaplanması
mümkün. Arıza yeri tespiti, aynı zamanda bir yönlü veya yönsüz röle elemanı başlatma aldığı sürece bir ikili
giriş üzerinden de başlatılabilir. Bu özellik, başka bir koruma rölesinin (yük tarafı rölesi vb.) arızayı temizlemesi
(örneğin dâhili zamanlı aşırı akım elemanlarının açma yapmaması) durumunda bile arıza yeri hesaplamalarının
yapılmasını sağlar.
Arıza Yerinin Belirlenmesi
Arıza yeri tespitinin ölçme prensibi empedans hesaplamasına dayanır.
Arıza akım ve gerilimlerinin (1/16 çevrim aralıkları ile) ölçülen değer çiftleri, döngüsel bir arabellekte depolanır
ve açma komutu verildikten sonra kısa bir süreyle dondurulur. Bu sırada en hızlı kesicilerde bile, kesicinin
açması sebebiyle meydana gelecek ölçülen değer bozulumlarından/açma transiyentlerinden etkilenmemesi
sağlanmış olur. Ölçülen değerlerin süzgeçlenmesi ve empedans hesaplamalarının sayısı, belirlenen veri
penceresinde kararlılaştırılmış ölçülen değer çiftlerine otomatik olarak uyumlaşır. Eğer yeterince veri
penceresinde kararlılaştırılmış ölçülen değerlerin süzgeçlenmesi arıza yeri için tespit edilmemişse,
"Ar.Yerigeçersiz" mesajı verilir.
Arıza yeri tespiti, kısa-devre döngüsünü belirler ve en az arıza empedansına sahip döngüyü kullanır (bakın
Altbölüm „Döngü Seçimi“).
Uyarı
Eğer cihaza bir rezidüel gerilim bağlantısı olmadan Güç Sistemi Verileri 1’de gerilim trafosu bağlantısı
için 213 no’lu adreste U12, U23, UE seçilmişse (iki faz-faz-gerilim ve rezidüel gerilim bağlantısı), arıza yeri
tespiti toprak arızalarında amaca uygun çalışabilir ve servis harici edilir.
278
Fonksiyonlar
Döngü Seçimi
(Yönlü veya yönsüz) zamanlı aşırı akım elemanlarının başlatmaları kullanılarak; arıza empedansının
hesaplanması için geçerli ölçme döngüsü seçilir.
Tablo 2-19’de, koruma elemanlarının olası başlatma senaryolarına göre değerlendirilecek döngüler
görülmektedir.
Tablo 2-19
Başlatma ataması — değerlendirilmiş döngüler
Başlatma
L1
L2
Arıza türü
L3
x
x
x
x
x
x
x
x
x
L1
L1-E
L1-E
L2
L2-E
L2-E
L3
L3-E
L3-E
E
L1-E, L2-E, L3-E
en düşük empedans
x
L1-E
L1-E
L1-E
x
L2-E
L2-E
L2-E
L3-E
L3-E
L3-E
L1-L2
L1-L2
L1-L2
x
L1-L3
L1-L3
L1-L3
x
L2-L3
L2-L3
L2-L3
x
x
Bildirilmiş döngü
x
x
x
x
Olası Döngüler
E
x
L1-L2-E
L1-L2, L1-E, L2-E
x
x
L1-L3-E
L3-L1, L1-E, L2-E
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
L2-L3-E
L2-L3, L2-E, L3-E
L1-L2-L3
L1-L2, L2-L3, L3-L1
L1-L2-L3-E
L1-L2, L2-L3, L3-L1, L1-E, L2-E, L3-E
Arıza Yeri Tespit Cihazı Çıkışı
Arıza yeri tespitinin sonuçları olarak, aşağıdaki veriler cihaz göstergesinde görüntülenir:
• Arıza reaktansının hesaplandığı bir kısa devre döngüsü,
• Primer ve sekonder Ω olarak arıza reaktans X,
• Primer ve sekonder Ω olarak arıza direnci R,
• Ayarlanan birim hat uzunluğu başına hat reaktansı baz alınarak hesaplanan, reaktansla orantılı km veya mil
cinsinden arıza mesafesi,
• Ayarlanan birim uzunluk başına reaktans ve ayarlanan hat uzunluğu baz alınarak hesaplanan, hat
uzunluğunun yüzdesi olarak arıza mesafesi.
Hat Bölümleri
Hat bölümleri ayarları ile hat türü belirlenir. Eğer örneğin bir havai hat sonrası yer altı kablosu sıralandırması
söz konusu ise, o zaman iki değişik türler ayarlanmalıdır. Burada üç değişik hat türüne kadar ayrılışabilinir. Bu
hat verilerin biçimlendirilmesinde dikkate alınmalıdır: eğer fonksiyon kapsamı (181 adresinde) birden fazla hat
bölümü biçimlendirilmişse, hat bölümleri için ayar sayfaları ancak bu durumda görüntülenir. Bir tek hat
bölümünün ayarları ayar sayfalarına genel olarak yazılır.
279
Fonksiyonlar
2.15.2
Ayar Notları
Genel
Arıza yeri tespit fonksiyonu, ancak cihaz fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 180 no’lu adreste Etkin
olarak ayarlanmışsa kullanılabilir.
Hattın doğru açıklanması için 181 adresi altında AYT için H.Böl. hat bölümlerin sayısını seçilir. Eğer sayı
Bölüm 2 veya Bölüm 3’ e ayarlanırsa, DIDSI’ de Güç Sistemi Verileri 2’de diğer ayar sayfaları
görüntülenir. Ön ayarlanma Bölüm 1’de dır.
Hat Verileri
Arıza mesafesinin km veya mil olarak hesaplanması için, cihaz, hattın Ω/km veya Ω/mil olarak sekonder
reaktansına gerek duyar. Bundan öte, hat uzunluğu için km, mil, hat empedansın arkçısı, direnç- ve reaktans
oranı gerekmektedir. Bu parametre, Güç Sistemi Verileri 2 maksimum üç hat bölümleri için
ayarlanmıştır (Bölüm 2.1.6.2’de „Toprak Empedansı (Rezidüel) Denkleştirme“ ve „Reaktans Ayarı“).
Başlatma
Normalde; koruma elemanı (yönlü veya yönsüz) bir açma sinyalini başlattığında, arıza yeri hesaplaması da
başlar (8001 no’lu adres BASLAT = AÇMA). Ancak; (8001 no’lu adres BASLAT = Baslatma olarak
ayarlanarak;) koruma elemanının başlatması ile arıza yeri tespiti de başlatılabilir. Bunun haricinde; arıza yerinin
hesaplanması, ikili giriş üzerinden harici olarak da başlatılabilir FNo. 1106 „>AYTC Baslat“).
2.15.3
Adres
8001
2.15.4
Arıza Yeri Tespiti için Ayarlar
Ayar Başlığı
BASLAT
Ayar Seçenekleri
Baslatma
AÇMA
Varsayılan Ayar
Baslatma
Açıklamalar
Ariza Yeri Tespiti ile baslat
Arıza Yeri Tespiti için Bilgi Listesi
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
1106
>AYTC Baslat
EM
>Ariza Yeri Tespit Cihazi Baslatma
1114
Rpri =
WM
Ariza Yeri Tespit Cihazi: primer DIRENÇ
1115
Xpri =
WM
Ariza Yeri Tespit Cih.: primer REAKTANS
1117
Rsek =
WM
Ariza Yeri Tespit Cih.: sekonder DIRENÇ
1118
Xsek =
WM
Ariza Yeri Tes. Cih.: sekonder REAKTANS
1119
mes =
WM
Ariza Yeri Tespit Cihazi: Ariza mesafesi
1120
d[%] =
WM
Ariza Yeri Tes. Cih.: Ariza mesafesi [%]
1122
mes =
WM
Ariza Yeri Tespit Cihazi: Ariza mesafesi
1123
AYTC Döngü L1E
AM
Ariza Yeri Tespit Cihazi Döngü L1E
1124
AYTC Döngü L2E
AM
1125
AYTC Döngü L3E
AM
1126
AYTC Döngü L1L2
AM
Ariza Yeri Tespit Cihazi Döngü L1L2
1127
AYTC Döngü L2L3
AM
1128
AYTC Döngü L3L1
AM
1132
Ar.Yerigeçersiz
AM
Ariza yeri geçersiz
280
Fonksiyonlar
2.16 Kesici Arıza Koruma
2.16
Kesici arıza koruma fonksiyonu, kesicinin bir açma sinyaline tepkisini izler.
2.16.1
Açıklama
Genel
Bir açma sinyaline tepki olarak kesicinin tamamıyla açıp açmadığını belirlemek için; kesicinin durumunu
sorgulamak üzere aşağıdaki yöntemler kullanılır:
Şekil 2-102
Kesici arıza koruma fonksiyonunun sadeleştirilmiş fonksiyon şeması
Başlatma
Kesici arıza koruma iki farklı kaynaktan başlatılabilir:
• 7SJ62/64’ün dahili koruma fonksiyonları ile,
• İkili girişler üzerinden harici açma sinyalleri ile („>KAK har. Bas.“).
Bu iki kaynağın her birisi için, tek bir başlatma mesajı üretilir, tek bir zaman gecikmesi başlatılır ve tek bir açma
sinyali üretilir. Kesici arıza koruma başlatma ve gecikme ayar değerleri, her iki kaynak için de geçerlidir.
Kriterler
Kesici arıza tespiti için iki ölçüt bulunur:
• Bir açma komutu verildikten sonra akımın esastan silinmesinin kontrolü,
• Yardımcı kontakların geri denetim bilgileriyle kesicinin açık veya ara konumda olduğunun tespit edilmesidir.
281
Fonksiyonlar
Kesicinin açıp açmadığını tespit etmek için kullanılacak ölçüt, kesici arıza koruma fonksiyonunu başlatan
koruma fonksiyonuna uygun seçilmelidir. Örneğin; eğer kesici arıza koruma gerilim koruma tarafından
başlatılmışsa, kesiciden bir arıza akımının akması gerekmez. Dolayısıyla; kesicinin tamamen açıp açmadığı
hususunda, I> K/A kesiciden akım akışı güvenilir bir gösterge değildir. Bu durumda; kesicinin tam olarak açıp
açmadığı belirlemek için, kesici yardımcı kontağının konumu kullanılmalıdır. Akım ölçen koruma
fonksiyonlarında (yani bütün kısa-devre koruma fonksiyonlarında vb.) akım akışı kesici tardım kontaklarına
karşın ölçüt olarak tercih edilir, yani daha yüksek değerlendirilir. Eğer bir akım akışı ayarlanmış eşiğin veya
eşiklerin üstünde (3I0> ile etkin) tespit edilirse, kesici arıza koruma, eğer yardımcı kontaktı ölçütü „Ke
Yardımcı NK“ meydana gelirse bile başlatma yapar.
Akım Akışı İzleme
170 no’lu KESICI ARIZA adresi üzerinden, akım kriterlerinin mevcut tek bir faz akımıyla yerine getirilip
getirilemeyeceği (Ayar Etkin) veya bir başka akımın uygunluk kontrolü için gözönüne alınması gerekip
gerekmediği ayarlanır (Ayar 3I0> ile etkin), bakın Şekil 2-103.
Akımlar, sadece temel titreşim değerlendirilmesi için sayısal süzgeçlerle filtrelenirler. Akımlar izlenir ve
ayarlanmış sınır değerleri ile karşılaşırlar. Bu 3- faz akımının haricinde bir uygunluğu mümkün kılan, daha iki
akım belirlenmiştir. Bu uygunluk kontrolü için, uygun projede ayrı bir eşik değeri kullanılabilir (Şekil 2-103’e
bakın).
Uygunluk akımı olarak tercihen toprak akımı IE (3·I0) kullanılır. 613 parametresi üzeri, ölçülmüş (IE
(ölçülen)) veya hesaplanmış (3I0 (hesapl.)) değerlerinin kullanıp kullanılmadığına karar verebilirsiniz.
Şebekedeki topraksız arızalarında yüksek toprak akımı/sıfır akım akışı olmaz, onun için hesaplanan negatif
bileşen akımın 3 katı değeri 3·I2 veya ikinci bir iletken kabul edilebilirlik denetimi için kullanılır.
Şekil 2-103
282
Akım Akışı İzleme
Fonksiyonlar
Kesici Yardımcı Kontaklarının İzlenmesi
Kesici yardımcı kontağının değerlendirilmesi, kontağın (kontaklar) tipine ve ikili girişlere nasıl bağlandığına
bağlıdır:
• Hem „a“ (4602 „>Ke Yardimci NK“) hem „b“ tipi (4601 „>Ke Yardimci NA“) yardımcı kontaklar bağlı,
• Sadece „a“ tipi (4602 „>Ke Yardımcı NK“) bir yardımcı kontak bağlı
• Sadece „b“ tipi (4601 „>Ke Yardımcı NA“) bir yardımcı kontak bağlı,
• Hiçbir yardımcı kontak bağlı değil.
Kesicinin durumu, ikili girişlerin ve yardımcı kontakların biçimlendirilmesine bağlı olarak açma sinyali
başlatması öncesi tespit edilebilir. Bir açma komutu verildikten sonra; amaç, yardımcı kontakların geri denetim
bilgileriyle kesicinin açık veya ara konumda olduğunun tespit edilmesidir. Bu bilgi, kesici arıza koruma
fonksiyonunu gerektiği şekilde çalıştırmak için kullanılabilir.
Kesici Yardımcı Kontaklarının İzlenmesinin Mantık Şeması
Şekil 2-104
Kesici arıza korumanın mantık şeması, Kesici Yardımcı Kontaklarının İzlenmesi
Mantık
Aşağıdaki şekil kesici arıza korumanın mantık şemasını göstermektedir. Parametre üzerinden bütün kesici
arıza koruma devreye alınır veya devreden çıkarılır, ikili giriş üzerinden ayrıca dinamik bir şekilde de
kilitlenebilir.
Eğer kesici arıza koruma başlatma aldı ise, uygun bir mesaj verilir. Başlatma ile iki ayarlanabilinir gecikme
zamanları devreye alınır. Bunlardan bir tanesi lokal güç şalterin tekrar açması için kullanılabilir. Ötekisi ise üstte
olan güç şalterin açması için kullanılır. Eğer bu zamanların tüm esnasında başlatmaya yol açan kriterlerlerin
koşulları yerine getirildiği takdirde, açmalar arka arkaya başlatılır.
Eğer kesici arıza koruma tertibinin başlatmasına yol açan ölçütlerden biri (akım akışı veya kesici yardımcı
kontakları) zaman gecikmesi sırasında artık karşılanmıyorsa; o zaman kesici arıza süre ölçeri saymayı bırakır
ve herhangi bir açma sinyali üretilmez.
Kontak sıçramasından kaynaklanan yanlış açmalara karşı önlem olarak, harici açma sinyalleri için ikili girişlerin
bir kararlılaştırma süresi mevcuttur. Bu sinyal, zaman gecikmesinin tüm periyodu süresince mevcut olmalıdır;
aksi takdirde süre ölçer sıfırlanır ve bir açma sinyali üretilmez.
283
Fonksiyonlar
Şekil 2-105
284
Kesici arıza koruma tertibinin mantık şeması
Fonksiyonlar
2.16.2
Ayar Notları
Genel
Kesici arıza koruma, ancak 170 no’lu adresinde KESİCI ARİZA Etkin veya 3I0> ile etkin olarak
ayarlanmışsa etkindir. Etkin ayarında, akım akışı izlemesi için üç fazlı akımlara bakılır. 3I0> ile etkin
ayarında, tek bir fazlı akımın meydana geldiğinde ek olarak toprak akımı veya negatif bileşen akımda
değerlendirilir.
Eğer kesici arıza koruma fonksiyonuna gerek duyulmuyorsa; o zaman Etkin Değil olarak ayarlanır.
Fonksiyon, 7001 no’lu KESİCİ adresinde devreye alınabilir (ON) veya devre dışı edilebilir (OFF).
Kriterler
7004 no’lu KE. Knt. Kntrl adresi, bir ikili giriş üzerinden kesicinin konumunun tespiti için bir kesici yardımcı
kontağının kullanılıp kullanılmayacağını belirtir. Eğer 7004 no’lu adres ON yapılırsa, o zaman, kesicinin
konumunu sorgulamak için hem kesici içerisinden akım akışı hem de kesici yardımcı kontağının konumu
kullanılır. Eğer kesici arıza koruma, akım akışı her zaman açık kesicinin tespiti için uygun ve güvenilir ölçüt
olmayan fonksiyonlar ile başlatılırsa, bu ayar seçilmelidir.
Bir Kademeli Kesici Arıza Koruma
Bir kademeli çalışmada, gecikme zamanı sonrası, AÇMA Zamanl. (Adres 7005), bitişik kesiciler (bara
bölgesinin kesicileri ve mümkünse karşı uç kesicisi) açtırılır. Zaman 50KAK-2 Gecikme (Adres 7008) o zaman
sonsuza ayarlanır, çünkü buna gerek kalmadığı için.
Gecikme zamanı, fider kesicisinin maksimum çalışma süresi ve kesici arıza korumanın akım algılayıcılarının
bırakma süresi ve zaman gecikmelerin herhangi bir toleransını hesaba katmak için, bir güvenlik payı olarak
ayarlanır. Şekil 2-106’da, bir kesici arıza senaryosunun zaman sırası görülmektedir.
Şekil 2-106
Bir arızanın normal olarak ve -kesici arızası durumunda- bir-kademeli kesici arıza koruma ile
temizlenmesini gösteren zaman sırası örneği
285
Fonksiyonlar
İki-Kademeli Kesici Arıza Koruma
İki-kademeli çalışma ile bir AÇMA Zamanl. (AdreS 7005) zaman gecikmesi sonrası lokal kesiciye -ve
normalde kesicinin farklı bir açma bobinleri setine- yeniden bir açma komutu verilir.
Eğer kesici bu açma tekrarına tepki vermezse, 50KAK-2 Gecikme (Adres 7008) süresi sonunda bitişik
kesiciler, yani fiderin bağlı olduğu baranın veya bara bölümünün tüm kesicileri ve aynı zamanda karşı uç
kesicisi açtırılır.
Gecikme zamanları, fider kesicisinin maksimum çalışma süresi ve kesici arıza korumanın akım algılayıcılarının
bırakma süresi ve zaman gecikmelerin herhangi bir toleransını hesaba katmak için, bir güvenlik payı olarak
ayarlanır. Şekil 2-107’ de, bir kesici arıza senaryosunun zaman sırası görülmektedir.
Şekil 2-107
Bir arızanın normal olarak ve -kesici arızası durumunda- iki-kademeli kesici arıza koruma ile temizlenmesini
gösteren zaman sırası örneği
Başlatma Değerleri
7006 no’lu I> K/A adresinde akım akışın izlemesinin başlatma eşiği ayarlanır, 7007 no’lu IE> K/A adresinde
ise toprak akım akışın izlemesinin başlatma eşiği ayarlanır. Ayar değerleri o biçimde seçilmelidir, akım akışı
izleme en küçük beklenen kısa-devre akımında başlatılabilinsin. Bunun için, minimum arıza akımının % 10
altında bir ayar seçilmelidir. Aksi takdirde; oldukça büyük akımların kesilmesi koşulları altında, akım trafo
sekonder devresinde dengeleme işlemlerinin, bırakma sürelerinin uzamasına yol açması tehlikesi meydana
gelir.
286
Fonksiyonlar
2.16.3
Ayarlar
Adres.
Ayar Başlığı
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
7001
KESICI ARIZA
OFF
ON
OFF
Kesici Ariza Koruma
7004
KE. Knt. Kntrl
OFF
ON
OFF
Kesici kontaklarinin
kontrolü
7005
AÇMA Zamanl.
0.06 .. 60.00 sn; 8
0.25 sn
AÇMA Zamani Sayicisi
7006
I> K/A
1A
0.05 .. 20.00 A
0.10 A
I> çalisma esigi
5A
0.25 .. 100.00 A
0.50 A
1A
0.05 .. 20.00 A
0.10 A
5A
0.25 .. 100.00 A
0.50 A
0.06 .. 60.00 sn; 8
0.50 sn
7007
7008
2.16.4
IE> K/A
50KAK-2 Gecikme
IE> çalisma esigi
Bara açmasi için 2.
kademe gecikmesi
Bilgi Listesi
No.
Bilgi
Bilgi Tipi
Açıklamalar
1403
>KAK BLK
EM
>Kesici Ariza Koruma BLOKLAMA
1431
>KAK har. Bas.
EM
>KAK harici olarak baslatildi
1451
KAK OFF
AM
Kesici Ariza Koruma DEVRE DISI
1452
KAK BLKdi
AM
Kesici Ariza Koruma BLOKLANDI
1453
KAK AKTIF
AM
Kesici Ariza Koruma AKTIF
1456
KAK dah. bas.
AM
Kesici Ariza Koruma (dahili) BASLATMA
1457
KAK har. bas.
AM
Kesici Ariza Koruma (harici) BASLATMA
1471
KAK AÇMA
AM
Kesici Ariza Koruma AÇMA
1480
KAK har. AÇMA
AM
Kesici Ariza Koruma (dahili) AÇMA
1481
KAK har. AÇMA
AM
Kesici Ariza Koruma (harici) AÇMA
1494
KAK T2-A (bara)
AM
50KAK AÇMA 2
287
Fonksiyonlar
2.17 Esnek Koruma Fonksiyonları
2.17
Esnek koruma fonksiyonu, parametrelemeye bağlı olarak en farklı koruma prensipleri için kullanılabilen genel
olarak geçerli bir koruma fonksiyonudur. Maksimum 20’ye kadar esnek fonksiyonlar oluşturulabilir. Her bir
fonksiyon bağımsız bir koruma fonksiyonu olarak, mevcut bir koruma fonksiyonunun ek bir koruma kademesi
olarak veya genel amaçlı mantık olarak, örneğin izleme görevleri için kullanılabilir.
2.17.1
İşlevsel Açıklaması
Genel
Fonksiyon, bir standart koruma mantığının parametre üzerinden seçilebilir bir karakteristikle bağlantısına
dayanır. Tablo 2-20’de verilen karakteristikler ve oradan türetilen koruma fonksiyonları kullanıma hazır
bulunurlar.
Tablo 2-20
Gerçekleştirilebilir Koruma Fonksiyonları
Karakteristik / Ölçülen değer
Karakteristik
grubu
Akım
Frekans
Gerilim
Güç
İkili Giriş
Koruma fonksiyonu
ANSI-No.
Çalışma Modu
3-fazlı
1-fazlı
I
Temel Bileşen Efektif Değeri
Zamanlı Aşırı Akım Koruma 50, 50G
X
X
Irms
True RMS (Efektif Değer)
Zamanlı Aşırı Akım Koruma 50, 50G
Aşırı yük koruma
X
X
3I0
Sıfır Bileşen Sistem
Zamanlı Aşırı Akım
Koruma, Toprak
X
I1
Pozitif bileşen akım
50N
X
I2
Negatif bileşen akım
I2/I1
Negatif bileşenlerin Pozitif
bileşenlere oranı
46
X
f
Frekans
Frekans Koruma
df/dt
Frekans değişikliği
Frekans değişikliği koruma 81R
U
Temel Bileşen Efektif Değeri
Gerilim Koruma
Rezidüel Gerilim
27, 59, 59G
X
X
Urms
True RMS (Efektif Değer)
Gerilim Koruma
Rezidüel Gerilim
27, 59, 59G
X
X
3U0
Rezidüel Gerilim
59N
X
U1
Pozitif bileşen akım
Gerilim Koruma
27, 59
X
X
81U/O
Referans faz
olmaksızın
U2
Negatif bileşen akım
Gerilim Asimetrisi
47
X
P
Aktif Güç
Ters Güç Koruma
Güç Koruma
32R, 32, 37
X
Q
Reaktif Güç
X
Güç Koruma
32
X
X
cos φ Güç faktörü
Güç faktörü
55
X
X
–
Doğrudan-Açtırma
İkili giriş
Referans faz
olmaksızın
Bölüm 2.18’de „Ters Güç Koruma“ fonksiyonu için uygulama örneği verilmiştir.
Maksimum 20 tane kadar biçimlendirilebilen koruma fonksiyonları birbirlerinden bağımsız çalışırlar. Aşağıdaki
tanım bir fonksiyon için gerçekleşir, uygun olarak diğer bütün esnek fonksiyonlar için de geçerlidir.
Şekil 2-108’daki mantık şeması tanımın desteklenmesini sağlar.
288
Fonksiyonlar
Fonksiyon Denetimi
Fonksiyon Devreye alınabilir (ON) ve Devre dışı bırakılabilir (OFF). Bundan ötürü Yalniz alarm durumuna
anahtarlanabilir. Bu durumda başlatmada arıza durumu açılmaz ve açma kumanda gecikmesi başlatılmaz.
Açma böylece mümkün olmaz.
Esnek fonksiyonlar konfigüre edildikten sonra ,Güç Verileri 1’de değişiklikler meydana gelirse, sonuç olarak
fonksiyonlar eksik parametrelenmiş olabilirler. Bu, (FNo. „$00geçersizayar“) bildirimiyle gösterilir.
Fonksiyon bu durumda etkin değildir ve fonksiyonun parametrelemesi uyarlanmalıdır.
Fonksiyonları Bloklama
Fonksiyon, ikili giriş bildirimi (FNo. 235.2110 „>$00 BLK“) üzerinden veya ön klavye.kullanımıyla („Denetim“
-> „İşaretlemeler“ -> „Yerleştirme“) bloklanabilir. Kilitli durumda, fonksiyonun bütün ölçme sistemi ve işleyen
bütün zamanlar ve bildirimler sıfırlanır. Fonksiyon hala süren bir başlatmada bulunuyor ve bu nedenle
parametre değişimi mümkün olamıyorsa, ön klavye kullanımıyla kilitleme yapılabilir. Gerilimlere dayanan
karakteristiklerde fonksiyon, bir ölçme geriliminin kesilmesi durumunda bloklanabilir. Bunun anlaşılması, ya
dahili cihaz fonksiyonu „Sigorta-Arızası İzleme Fonksiyonu“ (FNo. 170 „GT Sig. Arizasi“; bakın Bölüm
2.11.1) üzerinden ya da gerilim trafoları için minyatür şalterin yardımcı kontakları (FNo. 6509 „>ARIZA:FIDER
GT“ ve FNo. 6510 „>ARIZA: BARA GT“ üzerinden olur). Bu bloklama mekanizması parametre üzerinden
devreye alınır veya devreden çıkarılır. İlgili parametre SAI ILE KILITLI sadece, karakteristik gerilim
ölçmesine dayalı ise kullanılabilir.
Fonksiyonun güç koruma veya güç izleme olarak uygulamasında, 0,03· IN’den daha küçük akımlarda bir
bloklama gerçekleşir.
Çalışma Modu, Ölçülen Büyüklük, Ölçme Yöntemi
Esnek fonksiyonun özel bir koruma fonksiyonu üzerine somut uygulama için düzenlemesi ÇALISMA MODU,
ÖLÇME BÜYÜKLÜGÜ, ÖLÇME YÖNTEMI ve . ILE BASLATMA parametreleri üzerinden gerçekleşir. ÇALISMA
MODU parametresi üzerinden, fonksiyonun 3 faz, 1 faz veya referanssiz, yani sabit bir faz referansı
olmaksızın mı çalıştığı ayarlanabilir. 3-fazlı çalışma şeklinde her üç faz da değerlendirilirç Yani,eşik değeri
değerlendirmesi düzenlemesi başlatma bildirimleri üzerinden açma kumandası gecikmesi de dahil olmak üzere
faz seçicili ve paralel olarak gerçekleşir. Bu örneğin bir 3-fazlı zamanlı aşırı akım korumanın tipik çalışma
şeklidir. B1-fazlı çalışma şeklinde fonksiyon, ya bir fazın net ve kesin verilmiş ölçme büyüklüğü ile (örneğin
sadece IL2 fazının akımı değerlendirilir), ya ölçülen toprak akımı IE ile ya da ölçülmüş rezidüel gerilim Uen
ile, çalışır. Eğer karakteristik frekansa dayalı olursa veya Doğrudan Açtırma fonksiyonelliği kullanılması
gerekliyse, o zaman çalışma şekli sabit bir faz referansı olmadan gerçekleşir. Diğer parametreler üzerinden
kullanılacak ÖLÇME BÜYÜKLÜGÜ ve ÖLÇME YÖNTEMI belirlenir. ÖLÇME YÖNTEMI üzerinden akım- ve gerilim
ölçme değerleri için, fonksiyonun üst titreşimler olarak değerlendirilen temel titreşim efektif değeriyle mi veya
salt efektif değerleriyle (True RMS) mi çalışması gerektiği belirlenir. bütün karakteristikler temel titreşim efektif
değerleriyle çalışırlar. Ayrıca .. ILE BASLATMA parametresi üzerinden, fonksiyonun eşik değeri aşılması
durumunda mı (>-Kademe) veya eşik değeri altında kalınması durumunda mı (<-Kademe) başlatılması
gerektiği belirlenir.
Karakteristik Eğri
Fonksiyonun eğri karakteristiği daima „sabit zamanlıdır“, yani gecikme süresi ölçme büyüklüğünden
etkilenmez.
289
Fonksiyonlar
Şekil 2-108, 3-fazlı çalışan bir fonksiyonun mantık şemasını göstermektedir. Eğer çalışma türü 1-fazlı veya
referans faz olmadan ise, faz seçiciliği devre dışı kalır ve dolayısıyla fazla ilgili bildirimler de devre dışı kalır.
Şekil 2-108
290
Esnek koruma fonksiyonlarının mantık şeması
Fonksiyonlar
Parametrelemeye bağlı olarak ayarlanmış eşik değerinin ya eşik değeri altında kalma durumu ya da eşik değeri
aşılması izlenir. Eşik değerinin aşılması durumunda (>-Kademe) parametrelenmiş başlatma gecikme süresi
başlatılır. Bu gecikme süresinin işleyişiyle ve ayrıca mevcut eşik değeri aşılmasıyla başlatılmış fazlar (örneğin.
FNo. 235.2122 „$00 Baslatma L1“) hem de fonksiyon başlatması (FNo. 235.2121 „$00 Baslatildi“)
bildirilir. Sıfıra ayarlanmış başlatma gecikmesinde başlatma, eşik değeri aşılmasının tanınmasıyla birlikte
gerçekleşir. Eğer fonksiyon devreye sokulmuşsa, o zaman başlatma ile açma kumandası gecikme süresi ve
arıza durumu günlüğü başlatılır. „Yalnız Bildirim“ ayarında bu olmaz. Eğer eşik değeri, açma kumandası
gecikme süresinin akışı esnasında aşılmış durumda kalırsa, o zaman açma kumandasının akışı yerleştirilir
(FNo. 235.2126 „$00 AÇMA“). Zaman akışı (FNo. 235,2125 „$00 Baslatildi“) üzerinden bildirilir. Açma
kumandası gecikme süresi akışı (FNo. 235.2113 „>$00 BLK TGec“) üzerinden kilitlenebilir. İkili giriş etkin
olduğu müddetçe süre başlatılmaz, böylece hiçbir açma olmaz. İkili girişin ve mevcut başlatmanın bırakmasıyla
süre başlatılır. Bundan başka gecikme süresinin akışı (FNo. 235.2111 „>$00 ani“) ikili girişinin
etkinleştirilmesi ile baypas edilebilir. İkili girişin mevcut başlatması ve etkinleştirilmesi derhal açma durumuna
gelir. Açma kumandasının yerleştirilmesi (FNo. 235.2115 „>$00 AçmaL1 BLK“) ve (FNo. 235.2114 „>$00
AÇMA BLK“) ikili girişleri üzerinden kilitlenebilir. Faz seçicili açma kumandası kilitlemesi, devreye girme
tutuculuğu ile birlikte etki gösterme için gereklidir (bakın „Diğer Fonksiyonlarla Etkileşimi“). Fonksiyonun
bırakma oranı ayarlanabilir. Başlatmadan sonra ayarlanan bırakma değerinin (>-Kademe), değer altına
düşülmesinde, bırakma gecikme süresi başlatılır. Bu süre esnasında başlatma doğruca kalır, başlatılmış bir
açma kumandası gecikme süresi dolar. Bırakma gecikmesi işlerken Açma kumandası gecikmesi biterse, o
zaman bir açma kumandası sadece eğer güncel eşik değeri aşıldıysa yerleştirilir. Bırakma gecikmesi süresinin
akışıyla başlatma sıfırlanır. Eğer zaman sıfıra ayarlanmışsa, o zaman bırakma, eşik değeri altında kalma ile
olur.
Harici Açma Komutları
İşlevsellikleri bağımsız olduğundan, harici açma komutları mantık diyagramında açık şekilde gösterilmez. Eğer
ikili giriş doğrudan açtırma için (FNo. 235.2112 „>$00 Dogr.AÇMA“) etkinleştirilirse, o zaman bu mantıksal
olarak eşik değeri aşılması gibi değerlendirilir, yani etkinleştirme ile başlatma gecikme süresi başlatılır. Bu sıfıra
ayarlanmışsa, başlatma hemen bildirilir ve açma kumandası gecikmesi başlatılır. Bu esnada mantık Şekil 2108’daki gibi görüntülenir.
291
Fonksiyonlar
Diğer Fonksiyonlarla Etkileşimi
Esnek koruma fonksiyonları diğer çeşitli fonksiyonlarla birlikte etkileşim gösterirler, bunlar
• Kesici arıza koruma ile:
Kesici arıza koruma, eğer fonksiyon bir açma kumandası yerleştirmişse otomatik olarak başlatılır. Bir açma,
ancak akım kriterinin yerine getirilmesinden sonra gerçekleşir, yani; ayarlanabilir en düşük akım eşiği 7006
I> K/A aşılmışsa.
• Otomatik tekrar kapama ile (OTK):
OTK’nın başlatması doğrudan olamaz. OTK ile çalışma için esnek fonksiyonun açma kumandası CFC
üzerinden FNo. 2716 „>79 Faz Bas.“ veya FNo. 2715 „>79 Topr. Bas.“ ikili girişleriyle bağlanmalıdır.
Eğer bir çalışma (etki) süresiyle çalışılması gerekliyse, ayrıca esnek fonksiyonun başlatması FNo. 2711
„>OTK Baslatma“ ikili girişiyle bağlanmalıdır.
• Sigorta-Arızası izleme fonksiyonu ile (tanım için bakın „Fonksiyon Kilitlemeleri“)
• Demeraj tutuculuğu ile (Inrush):
Demeraj tutuculuğu ile doğrudan bir etkileşim mümkün değildir. Eğer esnek bir fonksiyonun demeraj
tutuculuğu vasıtasıyla kilitlenmesi gerekiyorsa, o zaman bu kilitleme CFC üzerinden yürütülmelidir. Faz
seçicili çalışma şekli için esnek fonksiyon, üç ikili girişi faz seçicili açma kumandası-kilitlemesi için kullanıma
sunar (FNo. 235.2115 ‚den 235.2117’e kadar). Bunlar faz seçicili bildirimler ile Rush-Anahtarlamasının (FNo.
1840’dan 1842’ye kadar) tanınması için bağlanmalıdırlar. Eğer bir çapraz kilitleme yürütülmesi gerekliyse, o
zaman faz seçicili Rusch anahtarlaması bildirimleri mantıksal VEYA olarak bağlanmalıdır ve Açma
kumandası-Fonksiyonunun (FNo. 235.2114 „>$00 AÇMA BLK“) kilitlemesi için ikili giriş ile bağlanmalıdır.
Ayrıca esnek fonksiyonun en az 20 ms kadar geciktirilmesi gerektiğine ve böylece demeraj tutuculuğunun
esnek fonksiyonun önünde çalışabileceğine dikkat edilmelidir.
• Tüm röle mantığı ile:
Esnek fonksiyonun başlatma bildirimi genel başlatmaya girer, açma da genel açmaya girer (ayrıca bakın
Bölüm 2.22). Genel başlatma ve genel açma ile bağlantılı tüm fonksiyonlar böylelikle esnek fonksiyonlarda
da uygulama imkanı bulurlar.
Esnek koruma fonksiyonlarının açma komutları başlatma bırakmasından sonra en az ayarlanmış en kısa
Açma kumanda süresi uzunluğu 210 TMin AÇMA KOM için öylece kalırlar.
292
Fonksiyonlar
2.17.2
Ayar Notları
Fonksiyon kapsamında, esnek koruma fonksiyonların kullanılacak sayısı ayarlanır ( bunun için altbölüm 2.1.1
bakın). Eğer bir esnek fonksiyon, fonksiyon kapsamında uygulanmazsa (onay imin silinmesi), fonksiyonun
bütün ayarları ve konfigürasyonları kaybolur veya ön ayarlamalarına sıfırlanırlar.
Genel
DIGSI ayar iletişim kutusunda, „Genel“ ESNEK FONKSIYON parametresi OFF, ON veya Yalniz alarm üzerine
ayarlanabilir. Eğer fonksiyon Yalniz alarm işletme türünde çalışırsa, arıza durumları başlatırılmaz, „Etkin“Alarm verilmez, açma komutu verilmez ve böylece kesici arıza korumada etkilenmez. Eğer bir esnek
fonksiyonu koruma fonksiyonu olarak çalıştırılmayacaksa, bu işletme türü önerilir: Ayrıca ÇALISMA MODU
biçimlendirilebilir:
3-fazlı – Fonksiyonlar üç fazlı ölçme sistemini değerlendirirler, yani bütün üç fazlar paralel açma yapar. Tipik
bir örneği, üç fazlı çalışan aşırı akım zaman koruma gösterir.
1-fazlı – Fonksiyonlar sadece bir ölçme değerini değerlendirirler. Bu bir faz değeri (örneğin UL2) veya bir toprak
değeri (UE veya IE olabilir).
referanssiz ayarında, ölçme değer değerlendirmesi, akımın ve gerilimin bir- veya üç fazlı bağlantısının
bulunup bulunmadığından bağımsız, yapılır. Tablo 2-20, hangi karakteristiklerin hangi çalışma şeklinde
çalıştırılabileceğini sunar.
Ölçme Büyüklüğü
Ayar diyalogu „Ölçme Büyüklüğünde“ esnek koruma fonksiyonlarından değerlendirilecek ölçme büyüklüklerin
seçimi yapılır. Bu bir hesaplanan veya direk ölçülen değer olabilir. Burada seçilebilinir ayar imkânları ÇALISMA
MODU parametresinde öngörülmüş ölçme işletme şekline bağlıdır (aşağıdaki tabloya bakın).
Tablo 2-21
Parametresi “Çalışma Modu” ve “Ölçme Büyüklüğü”
Parametre ÇALISMA MODU
Ayar
Parametre ÖLÇME BÜYÜKLÜGÜ
Ayar seçimi
1-fazlı,
3-fazlı
Akım
Gerilim
P ileri
P geri
Q ileri
Q geri
Güç faktörü
Dayanmayarak
Frekans
df/dt artma
df/dt düsme
Giris
Ölçme Prosedürleri
Ölçme değerleri, akım, gerilim ve güç için aşağıdaki tabloda görüntülenen ölçme tekniği biçimlendirilebilir.
Ayrıca, biçimlendirilmiş çalışma şeklinden ve ölçme büyüklüğünden bağımlı olan mevcut ölçme tekniği
görüntülenir.
293
Fonksiyonlar
Tablo 2-22
Parametre Ayar diyalogunda “Ölçme Prosedürü”, Çalışma modu 3-fazlı
Çalışma Modu
3-fazlı
Ölçme
Büyüklüğü
Akım,
Gerilim
Notlar
Parametre ÖLÇME
YÖNTEMI
Ayar seçimi
Temel Bileşen
Sadece temel bileşen değerlendirilir, harmonikler gizlenirler.
Bu, koruma fonksiyonlarının standart ölçme tekniğidir.
Dikkat: Gerilim eşiği, parametre GERILIM SISTEMI nden
bağımsız her zaman faz-faz-gerilimi olarak biçimlendirilir.
True RMS
„Gerçek“ efektif değeri belirlenir, yani üst titreşimler
değerlendirilir. Eğer basit aşırı yük koruma, üst titreşimler
ısınmayı kolaylaştırdığı için, akım ölçme temeli üzeri
gerçekleşecekse, bu yöntem örneğin uygulanır.
Dikkat: Gerilim eşiği, parametre GERILIM SISTEMInden
bağımsız her zaman faz-faz-gerilimi olarak biçimlendirilir.
Pozitif Bileşen Sistem,
Negatif Bileşen Sistem,
Bazı uygulamaları gerçekleştirmek için, pozitif bileşen sistemi
veya negatif bileşen sistemi biçimlendirilebilinir. Bunun için
örnekler:
- I2 (Negatif bileşen koruma)
- U2 (Gerilim asimetrisi)
Sıfır bileşen sistemin seçimi ile diğer sıfır akım- veya sıfır
gerilim fonksiyonları dönüştüreliblinir: bunlar direk trafo üzeri
ölçülen toprak değerleri IE ve UE çalışırlar.
Dikkat: Gerilim eşiği, parametre GERILIM SISTEMInden
bağımsız her zaman simetrik bileşenlerin tanımına göre
biçimlendirilir.
Akım
Oranı I2/I1
Gerilim
Parametre GERILIM
SISTEMI
Ayar seçimi
Faz-Faz
Faz-Toprak
Negatif bileşen sistemin- pozitif bileşen sitemine oranı
değerlendirilir
Cihaz faz-toprak gerilimlerine bağlanılmış (Ayar 213 GT Bagl. 3
faz), böylece, 3-fazlı çalışan gerilim fonksiyonun faz-toprakveya faz-faz-gerilimin değerlendirileceğini, seçilebilir. Faz-faz
seçiminde bu değerler faz-toprak gerilimlerinden hesaplanırlar.
Seçim, örneğin 1-kutuplu arızalarda önem taşır. Eğer arızalı
gerilim sıfıra yıkılırsa, etkilenen faz-toprak gerilimi sıfırdır,
etkilenen faz-faz gerilimi ise bir faz-toprak gerilimim değerine
geriler.
Faz-faz gerilimler bağlantısında parametre gizlenir.
294
Fonksiyonlar
Uyarı
Faz ayırımlı başlatma sinyallerine ilişkin üç fazlı gerilim korumanın negatif bileşen büyüklükleri ile (ölçülmüş
veya hesaplanmış) bir özel yöntem oluşur, çünkü faz ayırımlı başlatma sinyali “Esn.01 Başl Lx” uygun ölçme
değer kanalına “Lx” dayanılır.
1-kutuplu arızalar:
Örneğin, UL1 gerilimi, UL12 ve UL31 gerilimlerin kendi eşiklerinin altına düşecek derecesine kadar bir çökmeye
yol açarsa, cihaz “Esn.01 Başl.L1” ve “Esn.01 Başl.L3”, başlatmalarının sinyalini verir, çünkü düşme birinci ve
üçüncü ölçme değer kanalında tespit edilmiştir.
2-kutuplu arızalar:
Örneğin, UL12 gerilimi kendi eşiğinin altına düşecek derecesine kadar bir çökme yaparsa, cihaz “Esn.01
Başl.L1”, başlatmanın sinyalini verir, çünkü düşme birinci ölçme değer kanalında tespit edilmiştir.
Tablo 2-23
Parametre Ayar diyalogunda “Ölçme Prosedürü”, Çalışma modu 1-fazlı
Çalışma Modu
1-fazlı
Ölçme
Büyüklüğü
Akım,
Gerilim
Akım
Notlar
Parametre ÖLÇME
YÖNTEMI
Ayar seçimi
Temel Bileşen
Sadece temel bileşen değerlendirilir, harmonikler gizlenirler.
Bu, koruma fonksiyonlarının standart ölçme tekniğidir.
True RMS
„Gerçek“ efektif değeri belirlenir, yani üst titreşimler
değerlendirilir. Eğer basit aşırı yük koruma, üst titreşimler
ısınmayı kolaylaştırdığı için, akım ölçme temeli üzeri
gerçekleşecekse, bu yöntem örneğin uygulanır.
Parametre AKIM
Ayar seçimi
IL1
IL2
IL3
IE
IEE
IE2
Gerilim
Parametre GERİLİM
Ayar seçimi
U12
U23
U31
U1E
U2E
U3E
UE
P ileri,
P geri,
Q ileri,
Q geri
Fonksiyon üzeri hangi ölçme kanalı değerlendirilecek diye,
belirlenme yapılır. Cihaz modeline bağlı olarak, ya IE (normalhassas toprak akım girişi), IEE (hassas toprak akım girişi) ve
IE2 (ikinci toprak akımı cihaza bağlanılmış) sunulur.
Fonksiyon üzeri hangi ölçme kanalı değerlendirilecek diye,
belirlenme yapılır. Faz-Faz gerilim seçiminde, eşik değer fazfaz-değeri olarak ayarlanmalıdır, Faz-Toprak büyüklüğü
seçiminde, eşik değer faz-toprak gerilim olarak ayarlanmalıdır.
Ayar metinlerin kapsamı gerilim trafo bağlantısına göre yönlenir
(213 adresine GT Bagl. 3 faz bakın).
Parametre GÜÇ
Ayar seçimi
IL1 U1E
IL2 U2E
IL3 U3E
Hangi güç ölçme kanalın (Akım e Gerilim) fonksiyon ile
değerleneceği, belirlenir. Faz-faz gerilimlerin bağlantısında
parametre gizlenir (213 adresine GT Bagl. 3 faz bakın).
295
Fonksiyonlar
Uyarı
Bir fazlı gerilim korumada biçimendirilmiş gerilim eşiği her zaman terminalde bulunan gerilim olarak yorumlanır.
213 nolu adresinde GT Bagl. 3 faz (Güç Sistemi Verileri 1) bulunan biçimlendirilme bu sırada göz ardı edilir.
Güçlerin ileri yönü (P ileri, Q ileri) gücün yönüne doğrudur. (1108 P,Q isareti) parametresi, işleten ölçme
değerlerinin güç sinyalin işaret yönü terslenmesi için esnek fonksiyonlarından göz ardı edilir.
.. ILE BASLATMA parametresi üzerinden, ayarlanmış eşik değerinde fonksiyonun aşımında veya
düşümünde, başlatma olsun mu diye belirlenir.
Ayarlar
Esnek koruma fonksiyonların başlatma eşikleri, Gecikme zamanları ve bırakma oranları DIGSI-Ayar
diyalogunda „Ayarlar“ altında ayarlanırlar.
BAS. ESIGI parametresi üzerinden fonksiyonun başlatma eşiği biçimlendirilir. AÇMA- Zaman Gecikmesi
Komutu T AÇMA GEC. parametresi üzerinde ayarlanır. Her iki ayar değerler istenilen uygulamalara uygun
seçilmelidirler.
Başlatma, T BAS. GEC. parametresi üzerinden geciktirilebilinir. Bir koruma fonksiyonun hızlı başlatmayı
gerçekleştirmek için, bu parametre koruma uygulamalarında genelde sıfırla ayarlanır. Eğer her kısa süreli
başlatma eşiğinin başlamasında bunun aşması bir arıza durumunu meydana getiriyorsa ve buna hemen bir
reaksiyon ile karşı koymamak için, örneğin güç korumada veya eğer fonksiyon koruma yerine ise izleme olarak
kullanılacaksa, bu durumda, sıfır ayarından değişik bir ayarlanma istenebilinir.
Güç hesaplanması için bir minimum 0,03 IN akımı gerekmektedir, bu küçük güç eşik değerlerinin
ayarlamasında dikkate alınmalıdır.
Başlatmanın bırakılması, T BIR. GEC. parametresi ile geciktirilebilinir. Bu ayarlamada standart şeklinde
sıfırlanır (Ön ayar). Bu ayarlamadan değişik bir ayarlama, eğer elektrik mekanik cihazların dijital koruma
rölesine göre daha uzun bırakma zamanları gerektirirse, ve bunlar cihaz ile beraber kullanılacaksa, gerekebilir
(Bunun için altbölüm 2.2 bakın). Bırakma zaman gecikme kullanımında, bunları AÇMA- gecikme zamanları
komutunda daha kısa biçimlendirilmesi önerilir ve böylece her iki sürelerin “Yarışlarını” önlenir.
SAI ILE KILITLI parametresi üzeri seçilebilir: ölçme değeri bir gerilim ölçümüne dayanan (Gerilim ölçme
büyüğü, P ileri, P geri, Q ileri, Q geri ve güç faktörü) fonksiyonun GT devre kaybı durumunda bloklasın mı (Ayar
EVET) veya bloklanmasın mı (Ayar HAYIR).
Fonksiyonun bırakama oranı, BIRAKMA ORANI parametresinden seçilebilir. Koruma fonksiyonların standart
bırakma oranı 0,95 dır (Ön Ayarlama). Eğer fonksiyon güç koruma olarak kullanılıyorsa, o zaman bırakma oranı
minimum 0,9 ile ayarlanması önerilir. Aynısı akım ve gerilimin simetrik bileşenleri için geçerlidir. Eğer bırakma
oranı küçülttürülürse, fonksiyonun başlatmasını gerekirse meydana çıkabilecek „Takırdamaları“ üzeri kontrol
edilmesi, önerilir.
Frekans (f) ölçme büyüklüğü için BIRAKMA Dif. (Parametre BIRAKMA Dif.) ayarlanır. Genelde 0,02 Hz
önayarı alıkonulur. Büyük, kısa süreli küçük frekans dalgalanmaları ile bulunan zayıf şebekelerde, fonksiyonun
takırdamalarını önlemek için, daha büyük bırakma Dif. ayarlanması önerilir.
Frekans değiştirme elemanı (df/dt) sabit ayarlanmış bir bırakma Dif. ile çalışır.
Mesajları Yeniden Adlandırma, Yapılandırmaların Kontrolü
Esnek fonksiyonların biçimlendirilmesinden sonra, aşağıdaki adımlar uygulanmalıdır:
• DIGSI de matriksi açın.
• Tarafsız alarm metinlerini kullanıma uygun şekilde isimlerini değiştirin.
• Kontakların üzerindeki ve işletim- ve arıza arabellekler içerisindeki yerleştirmeleri kontrol edin veya koşullara
uygun yerleştirin.
296
Fonksiyonlar
Diğer uyarılar
Aşağıdaki talimata dikkat edilmelidir:
• Güç faktörü, endüktif veya kapasitif arasında ayırım yapmadığı için, reaktif gücün ön ayarlaması CFCYardım ile gerektiğinde ek ölçüt olarak kullanılabilir.
2.17.3
Ayarlar
Sonuna “A” harfi eklenmiş adresler, ancak DIGS’nin „Ekran İlave Ayarları“ menüsünden değiştirilebilir.
Adres.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
0
ESNEK FONKSIYON
OFF
ON
Yalniz alarm
OFF
Esnek Fonksiyon
0
ÇALISMA MODU
3 faz
1 faz
referanssiz
3 faz
Çalisma Modu
0
ÖLÇME BÜYÜKLÜGÜ
Lütfen seçiniz
Akim
Gerilim
P ileri
P geri
Q ileri
Q geri
Güç faktörü
Frekans
df/dt artma
df/dt düsme
Giris
Lütfen seçiniz
Ölçülen Büyüklügü Seçme
0
ÖLÇME YÖNTEMI
Temel
Gerçek RMS
Pozitif bilesen
Negatif bilesen
Sifir bilesen
I2/I1 orani
Temel
Ölçme Yöntemini Seçme
0
.. ILE BASLATMA
Asma
Altina Düsme
Asma
Çalisma:
0
Akim
IL1
IL2
IL3
IE
IE hassas
IE2
IL1
Akim
0
GERILIM
Lütfen seçiniz
UL1T
UL2T
UL3T
UL12
UL23
UL31
Uen
Lütfen seçiniz
Gerilim
297
Fonksiyonlar
Adres.
Parametre
C
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
0
GÜÇ
IL1 UL1T
IL2 UL2T
IL3 UL3T
IL1 UL1T
Güç
0
GERILIM SISTEMI
Faz-Faz
Faz-Toprak
Faz-Faz
Gerilim Sistemi
0
BAS. ESIGI
1A
0.03 .. 40.00 A
2.00 A
Çalisma Esigi
5A
0.15 .. 200.00 A
10.00 A
1A
0.03 .. 40.00 A
2.00 A
5A
0.15 .. 200.00 A
10.00 A
0
ÇALISMA ESIGI
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
0.001 .. 1.500 A
0.100 A
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
2.0 .. 260.0 V
110.0 V
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
2.0 .. 200.0 V
110.0 V
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
40.00 .. 60.00 Hz
51.00 Hz
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
50.00 .. 70.00 Hz
61.00 Hz
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
0.10 .. 20.00 Hz/s
5.00 Hz/s
Çalisma Esigi
0
BAS. ESIGI
1A
0.5 .. 10000.0 W
200.0 W
Çalisma Esigi
5A
2.5 .. 50000.0 W
1000.0 W
0
BAS. ESIGI
-0.99 .. 0.99
0.50
Çalisma Esigi
0
BASLATMA ESIGI
15 .. 100 %
20 %
Çalisma Esigi
0
T AÇMA GEC.
0.00 .. 3600.00 sn
1.00 sn
Açma Zaman Gecikmesi
0A
T BAS. GEC.
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Baslatma Zaman
Gecikmesi
0
T BAS. GEC.
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Çalisma Zaman
Gecikmesi
0A
T BIR. GEC.
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Birakma Zaman
Gecikmesi
0A
SAI ILE KILITLI
HAYIR
EVET
EVET
Ölçülen Gerilim Kaybi
durumunda Blokaj
0A
BIRAKMA ORANI
0.70 .. 0.99
0.95
Birakma Orani
0A
BIRAKMA ORANI
1.01 .. 3.00
1.05
Birakma Orani
0A
BIRAKMA Dif.
0.02 .. 1.00 Hz
0.02 Hz
Birakma farki
298
Fonksiyonlar
2.17.4
Bilgi Listesi
No.
Bilgi
235.2110 >$00 BLK
235.2111
>$00 ani
235.2112 >$00 Dogr.AÇMA
Bilgi Tipi
EM
Açıklamalar
>Fonksiyon $00 BLOKLAMA
EM
>Fonksiyon $00 ani AÇMA
EM
>Fonksiyon $00 Dogrudan AÇMA
235.2113 >$00 BLK TGec
EM
>Fonksiyon $00 AÇMA Zaman Gec. BLOKLAMA
235.2114 >$00 AÇMA BLK
EM
>Fonksiyon $00 AÇMA BLOKLAMA
235.2115 >$00 AçmaL1 BLK
EM
>Fonksiyon $00 Faz L1 AÇMA BLOKLAMA
235.2116 >$00 AçmaL2 BLK
EM
235.2117 >$00 AçmaL3 BLK
EM
235.2118 $00 BLKdi
AM
Fonksiyon $00 BLOKLANDI
235.2119 $00 OFF
AM
Fonksiyon $00 DEVRE DISI
235.2120 $00 AKTIF
AM
Fonksiyon $00 AKTIF
235.2121 $00 Baslatildi
AM
Fonksiyon $00 Baslatildi
235.2122 $00 Baslatma L1
AM
Fonksiyon $00 Baslatma Faz L1
235.2123 $00 Baslatma L2
AM
235.2124 $00 Baslatma L3
AM
235.2125 $00 Zaman Asimi
AM
Fonksiyon $00 AÇMA Gecikme Zamani Asimi
235.2126 $00 AÇMA
AM
Fonksiyon $00 AÇMA
235.2128 $00geçersizayar
AM
Fonksiyon $00 geçersiz ayarlara sahip
235.3000 $00 Ariza I2/I1
AM
Fonksiyon $00 Ariza: I2/I1 Orani
236.2127 EsnekFonks. BLK
IE
Esnek Fonksiyon BLOKLAMA
299
Fonksiyonlar
2.18 Esnek Koruma Fonksiyonu ile Ters Güç Koruma Uygulaması
2.18
Esnek Koruma Fonksiyonu ile Ters Güç Koruma Uygulaması
2.18.1
Açıklama
Genel
Esnek koruma fonksiyonları ile tek fazlı veya çok fazlı yönlü güç koruma gerçeklestirelebilir. Her yönlü güç
elemanı bir fazlı veya üç fazlı çalıştırılabilir. Elemanlar seçimli şekilde, ileri aktif güç, geriye doğru aktif güç, ileri
reaktif güç veya geriye doğru reaktif gücü, ölçülen büyüklük olarak yetiştirilebilir. Koruma elemanların
başlatması, eşik değer aşmasında- veya düşmesinde, oluşabilir. Yönlü güç korumanın mümkün olan
kullanımlar aşağıdaki tablo `da 2-24 görüntülenir.
Tablo 2-24
Yönlü güç korumanın uygulama listesi
Değerlendirme türü
Yön
P
Q
Aşma
Düşük Kalma
İleri
Teçhizatların (trafolar, hatlar) ileri güç sınırlarının izlenmesi
Geri(ye)
Enerji sağlanma şebekesinin geri beslenmesinin önüne geçmek için
yerel endüstri şebekenin koruması
Motorların geri beslenmesinin tespiti
İleri
Teçhizatların (trafolar, hatlar) reaktif güç sınırlarının izlenmesi
Reaktif güç denkleştirmesine kapasitör sıranın enerjileşmesi
Geri(ye)
Teçhizatların (trafolar, hatlar) reaktif güç sınırlarının izlenmesi
Kapasitör sıranın kapatılması
Yüksüz çalışan
motorların tespiti
Aşağıda ters güç koruması için esnek koruma fonksiyonları ile bir pratik uygulama örneği verilir.
Ayırma İmkanı
Şekil 2-109 endüstriyel anahtarlama tesisin görüntülen jeneratör ile kendine sağlanmasının örneğini gösterir.
Bütün görüntülenen hatlar ve bara üç fazlı uygulanırlar (toprak bağlantılarından ve jeneratördeki gerilim
ölçümünden hariç). Her iki fider 1 ve 2 alıcı taraflı tüketiciyi beslerler. Endüstriyel müşteri akımını çoğunlukla
enerji sağlayıcısından alır. Jeneratör sadece beraberinde senkron yürür, gücü beslemeden. EVU, gerekli
enerjiyi sağlayamiyorsa, anahtarlama tesisi EVU-şebekesinden ayırmalıdır ve jeneratör kendi enerji
sağlanmasını uygulamalıdır. Eğer frekans anma bölümünü terk ederse (örneğin: anma frekansından 1 - 2%
sapması durumunda), gerilim biçimlendirilmiş değeri aşarsa- veya altında kalırsa veya jeneratör aktif gücü
EVU-şebekesine geri beslerse, bu durumda aşağıda gösterilen örnekte anahtarlama tesisi EVU-şebekesinden
ayırmalıdır. Kullanıcının felsefesine göre, bu kriterlerin bir kaçı henüz daha bağlanmalıdır. Bunlar CFC üzerece
gerçekleşir.
Örnek için, ters güç korumanın gerçekleşmesi esnek koruma fonksiyonları ile açıklanır. Frekans koruması ve
gerilim koruması altbölümlerde 2.9 ve 2.6 belirtilir.
300
Fonksiyonlar
Şekil 2-109
Kendi kendine çalışan bir jeneratör kaynağına sahip bir istasyon örneği
İstasyon Yerleşimi
Anahtarlama tesisi yüksek gerilim tarafında bir 110-kV-hat üzeri EVU-şebekesi ile bağlanmıştır. Güç şalteri KE1
EVU-şebekesinin bir parçasıdır. Yük ayıracı, gerektiğinde anahtarlama tesisinin EVU-şebekesinden ayrılığını
gerçekleştirir. 10:1 dönüştürme oranı ile trafo, gerilim düzeyini 11 kV aktarmasını sağlar. Trafo, jeneratör ve her
iki dalı, düşük gerilim tarafında bir bara üzere bağlıdırlar. KE2 den KE5 kadar olan anahtarlama tesisleri tüketici
ve teçhizatı baradan ayırır.
301
Fonksiyonlar
Tablo 2-25
Uygulama örneği için güç sistem verileri
Güç sistem verileri
Jeneratörün anma akımı
SN,Gen = 38,1 MVA
Trafonun anma akımı
SN,Trafo = 38,1 MVA
Yüksek gerilim tarafı anma gerilimi
UN = 110 kV
Bara tarafındaki anma gerilimi
UN = 11 kV
Bara tarafındaki anma primer akım trafosu akımı
IN,prim = 2000 A
Bara tarafındaki anma sekonder akım trafosu akımı
IN,sek = 1 A
Bara tarafındaki anma primer gerilim trafosu gerilimi
UN,prim = 11 kV
Bara tarafındaki anma sekonder gerilim trafosu gerilimi
UN,sek = 100 V
Koruma işlevselliği
7SJ64 koruması ile anahtarlama tesisi jeneratörün EVU-şebekesine ters beslenmesinde bundan ayrılır.
(Koruma fonksiyonu P geri>). Bu işlevsellik bir esnek koruma fonksiyonu vasıtasıyla gerçekleşir. EVUşebekesinde frekans- veya gerilim sapmaları, ek olarak ayrılır (Koruma fonksiyonları f<, f>, U<, U>, I>yönlü,
IE>yönlü). Koruma, ölçme değerlerinin her birini üç fazlı akım- ve gerilim trafoları setinden ve jeneratörün bir tek
fazlı bağlantısından alır (senkronizasyon için). Bir ayrılmada güç şalteri KE2 enerjileşir.
Trafo, diferansiyel koruma ve hat akımları için ters veya sabit zamanlı aşırı akım fonksiyonlarıyla, korunur. Arıza
durumunda – bir Remote-bağlantısı üzeri – EVU-tarafındaki güç şalteri KE1 enerjileşir. Ek olarak güç şalteri
KE2 enerjileşir.
Güç şalterin 1 ve 2 `dalları zamanlı aşırı akım fonksiyonları ile, bağlanılmış tüketici tarafından kısa devreler ve
aşırı yüklenmesini yol açmasını, önler ve korur. Hem hat akımları, hem de sıfır bileşen akımları, ters ve sabit
zamanlı aşırı akım elemanları ile korunabilir. Arıza durumunda güç şalterleri KE4 veya KE5 etkinleştirilir.
Bara, ayrıca çoklu uçlar için 7UT635 diferansiyel koruma rölesi ile donatılabilir. Buna gerekli olan akım trafoları
şekil 2-109 `görüntülenmiştir.
Jeneratörü Bağlamadan önce Senkronlama
Çoğu zaman akım tüketicisi açma sonrasında, sistemin normal işletimine geri dönmesi için sorumludur. 7SJ64
rölesi senkron sistem koşullarının karşılanıp karşılanmadığını test eder. Başarılı senkronlama sonrası jeneratör
bara ile bağlanır.
Senkronlama için gerekli gerilimler trafoda ve jeneratörde ölçülür. Trafoda gerilim ölçmesi üç fazlı gerçekleşir,
çünkü bu yön tespiti içinde gerekmektedir. Jeneratörden bir yıldız-üçken-akım trafosu üzerinden faz-faz-gerilim
U31 cihaz girişine U4 bağlanılır (şekilde bakın 2-110).
302
Fonksiyonlar
Bağlantı Diyagramı, güç yönü
Şekil 2-110'de ters güç koruma ve senkronlama için cihaz kablo bağlantı diyagramı gösterilmektedir. Pozitif
veya ileri yönlü güç akım, baranın yüksek gerilim tarafından (görüntülenmemiş) trafo üzeri baranın düşük
gerilim tarafına aktarılır.
Şekil 2-110
Bir 7SJ642 için ters güç koruma olarak kablo bağlantı diyagramı (gömme tip montaj kasası)
303
Fonksiyonlar
2.18.2
Ters güç korumasının gerçekleşmesi
Genel
DIGSI`de mesajların adları değiştirilebilir ve bu örneğe uygun olarak ayarlanabilir. Parametre adları sabittir.
Ters gücün tespiti
Ters güç koruması gerilim ve akımların temel harmoniklerinin simetrik bileşenlerinden gelen aktif gücü
değerlendirir. Pozitif bileşenlerin değerlendirmesi, ters güç tespitini akımların ve gerilimlerin asimetrilerinden
ayırır ve enerjileşme tarafındaki dayanıklığını gösterir. Hesaplanılmış aktif güç değeri tüm aktif gücüne
uygundur. Örnekte gösterilen bağlantıda, güç bara yönünden trafoya doğru, cihazdan pozitif ölçülür.
İşlevsel Mantık
Aşağıdaki mantık şeması ters güç korumanın fonksiyon mantığını gösterir.
Şekil 2-111
Esnek koruma fonksiyonu ile ters güç tespiti mantık diyagramı
Yapılandırılan başlatma eşiği aşıldığında ters güç koruma başlatılır. Başlatma biçimlendirilmiş başlatma
gecikmesi esnasında devam ederse başlatma ihbarı P. geri başl. komut gönderilir. Bununla açma komutu
gecikmesi başlatılır. Yürütülen açma komutu gecikmesi T esnasında başlatma bırakması meydana çıkmasa,
açma sinyali P geri Off ve zaman sırası sinyali P. geri zam.sır. komut gönderilir (sonuncu görüntülenmiyor).
Eğer bırakma eşiğin altına düşülürse, başlatma bırakması gerçekleşir. Bloklama girişi >P geri blokl. bütün
fonksiyonu bloklar, yani başlatmayı, açma komutunu ve yürütülen zamanlar bırakılır. Bloklama bırakma
sonrasında, ters güç başlatma eşiğini aşmalı ve korumanın açması içinde her iki sürede geçmelidir.
304
Fonksiyonlar
Başlatma Değeri, Bırakma oranı
Ters güç korumanın başlatma eşiği jeneratör anma gücünün % 10ùyla seçilir. Bu örnekte, ayar değeri
sekonder güç vat olarak biçimdirilir. Primer ve sekonder güçte aşağıdakiler geçerlidir:
Biçimlendirilmiş verilerle Pprim`yi dikkate alarak başlatma esikleri hesaplanır = 3,81 MW (10% von 38,1 MW)
primer düzlemde
sekonder düzleme. Bırakma oranı 0,9 olarak biçimlendirilir. Bununla bir sekonder P `nin bırakma eşiği sek, bırakma
= 15,6 W oluşur. Başlatma eşiği ayar sınırın altına yakın bir değer 0,5 W kadar azaltılırsa, o zaman bırakma
oranı da 0,7 kadar azaltılması öneriliyor.
Başlatma-, bırakma ve açma gecikmesi
İstenmeyen beslenmelere karşın ters güç koruması için kısa açma süreleri gerekmez. Aşağıdaki örnekte,
başlatmayı ve başlatma bırakmasını 0,5 s kadar ve açmayı 1 s kadar uzatılması, yararlıdır. Eğer ters gücü,
akım eşiğinde dengesizse, başlatma gecikmesi açılan arıza günlükleri sayısını azaltır.
Eğer ters güç koruması, EVU-şebekesinde arıza durumunda anahtarlama tesisinden hızlı bir şekilde sistemden
ayırmak için kullanılıyorsa, daha büyük bir başlatma değerini (örneğin % 50 anma gücün) ve daha kısa gecikme
süreleri kullanılması yararlıdır.
305
Fonksiyonlar
2.18.3
DIGSI'de Ters Güç Koruma Yapılandırma
DIGSI-Yöneticisinde öncelikle 7SJ64x (z.B. 7SJ642) kurulur ve açılır. Fonksiyon kapsamında, aşağıda
gösterilen örnek için esnek koruma fonksiyonları ( esnek fonksiyon 01) tasarlanmıştır (Şekil 2-112).
Şekil 2-112
Bir esnek koruma fonksiyonunun yapılandırılması
Esnek fonksiyonları görüntülemek için "Ayarlar" menüsünde "Ek Fonksiyonlar" seçeneğini seçin (Şekil 2-113).
Şekil 2-113
306
Fonksiyon seçiminde esnek fonksiyon görülebilir.
Fonksiyonlar
"Ayarlar ---> Genel" de işlevi etkinleştirin ve "3-faz" çalışma modunu seçin (Şekil 2-114):
Şekil 2-114
3 fazlı çalışma modunun seçilmesi
Menü noktalarında „Ölçme büyüklüğü“ ve „Ölçme Tipi“ `lerinde „aktif güç geri “ veya „aşma“ olarak
ayarlanmalıdır. Eğer menü noktası „Ayar“ `da „Diğer Ayarları göster“ kutusunu aktifleştirilirse, eşik değeri,
başlatma gecikmesi ve açma komut gecikmesi biçimlendirilebilir (Şekil 2-115). Güç yönü ölçülen gerilim
arızasında biçimlendirilemediği için, bu durumda bir koruma bloklaşması yararlıdır.
Şekil 2-115
Esnek fonksiyonun ayar seçenekleri
307
Fonksiyonlar
DIGSI Konfigürasyon Matrisinde Ters Güç Koruma Ataması
DIGSI-konfigürasyon matrisinde („sadece ihbar ve komutlar“ ve „Filtre yok“) seçilim sonrasında öncelikle
aşağıdaki ihbarlar görüntülenir (Şekil 2-116):
Şekil 2-116
Biçimlendirme öncesindeki bildirimler
Metinler üzerine tıklanarak, metinleri uygulamaya uygun şekilde kısa metin ve uzun metin olarak
biçimlendirmek mümkündür (Şekil 2-117):
Şekil 2-117
Biçimlendirme sonrasındaki bildiriler
Bildirimlerin konfigürasyonu diğer esnek koruma fonksiyonların bildirimler konfigürasyonuna benzer
gerçekleşir.
308
Fonksiyonlar
2.19 Senkronlama fonksiyonu
2.19
Senkronlama fonksiyonu
Senkronlama fonksiyonu 7SJ64 sisteminde, ayar biçimlendirme imkanıyla, dört farklı senkronlama
fonksiyonuna sahiptir. 7SJ62 sisteminde sadece bir fonksiyon grubu senkronlama denetimi için kullanıma
sunulur. Aşağıda fonksiyon ve etki tarzı SENK Fonksiyonu grup 1 vasıtasıyla belirtilir. 2. fonksiyon
grubundan 4. fonksiyon grubuna kadar ifadeler aynı şekilde geçerlidir.
2.19.1
SENK Fonksiyonu grup 1
Güç sistemi bölümlerinin birbirine bağlanması sırasında, senkronlama fonksiyonu, güç sisteminin kararlılığının
bozulmasını önler.
Uygulama örnekleri
• Tipik uygulamaları, bir fiderin bir baraya anahtarlanması (şekile bakın 2-118) veya iki bara bölümünün kublaj
fideri üzerinden birleştirilmesidir (şekil bakın2-119).
Ön Koşullar
7SJ62`de sadece SYNC Fonksiyon grubu 1 mevcuttur. Ayrıca, 7SJ62 için sadece faaliyet türü SENKRONDENETİM kullanıma hazır bulunur.
2.19.1.1 Genel
İki gerilimlerin karşılaştırması için senkronizasyon fonksiyonu referans gerilimi U1 ve ek olarak bağlanacak bir
gerilimi U2kullanıyor.
Eğer iki gerilim trafosunun arasında bir güç trafosu mevcutsa (Şekil 2-118), harici uygumlama trafolarına gerek
duyulmaksızın 7SJ62/64 rölesinde vektör grubu denkleştirilebilir.
Şekil 2-118
Besleme
309
Fonksiyonlar
Şekil 2-119
Kuplaj
Biçimlendirme, 7SJ62/64 ìn senkronlama denetiminin sadece otomatik tekrar kapama sırasında veya sadece
elle kapama sırasında veya her ikisi için de yapılmasına karar verir. Otomatik tekrar kapama ve elle kapama
kumandası için değişik müsaade ölçütleri belirlenebilir. Bu durumda; cihazlar arasındaki sinyal alışverişi, ikili
giriş ve çıkışlar üzerinden yapılmalıdır.
Senkronlama denetimin sadece tekrar kapamada veya sadece güç şalteri–fonksiyon komutunda veya her iki
durumda uygulanacağını, biçimlendirme ile belirlenir. Otomatik tekrar kapama ve elle kapama kumandası için
değişik müsaade ölçütleri belirlenebilir. Senkron/eş zamanlı bağlantı, her zaman dahili kumanda fonksiyonu
üzerinden gerçekleştirilir.
Senkronlama koşulları yerine getirildiği takdirde, enerji kapama komutu müsaadesi, 6x13 SENK Senkron
parametresi yoluyla devreden çıkarılabilir. Kilitlenmiş enerji kapama komutu müsaadesinde bu işlevsellik
sadece ikili giriş („>Senk Senkron“) üzerinden aktifleşebilir. Buda özel kullanımlara yarar (bakın „enerjisiz
Kapama“).
Bağlantı, çok fazlı
İki gerilimi karşılaştırmak için, senkronlama fonksiyonu, U1 ve referans gerilimini ve bağlanacak olan ek bir U2
gerilimi alır. U1 referans gerilimi, çok fazlı sisteme bağlanır, tipik olarak faz-toprak-gerilimleri. Senkronlanacak
U2 gerilimi, bir fazlı bağlantıya atanır. Bu, her hangi bir faz–toprak– veya faz-faz gerilim olabilir.
Rölenin, iki faz- faz gerilim kullanıldğında, V-bağlantısı da mümkün. Bu durumda, bir faz-faz-gerilimi bağlantısı
zorunludur senkronizasyonlanacak gerilim U2 için. Ayrıca dikkate alınmalıdır ki, V-bağlantısında bir sıfır bileşen
gerilimi biçimlendirilenemez. „Yönlü Zamanlı AA Toprak“, „Yönlü Toprak Arıza Tespiti“ ve „Gerilim ÖlçmeSinyal kaybı (Sigorta Ar. İzl.)“ gizlenmelidirler veya kapanmalıdırlar.
Bağlantı, bir fazlı
U1 referans gerilimi için sadece bir primer gerilim hazır bulunuyorsa, bu Güç Sistemi Verileri 1 üzerine
röleye bildirilebilinir. Senkronizasyonlaşma fonksiyonu bu durumda da tam çalışıyor.
310
Fonksiyonlar
Çalışma Modları
Senkronlama fonksiyonu iki modda çalışabilir:
• Senkronlama denetimi (7SJ62 ve 7SJ64)
• Senkron/asenkron anahtarlama (sadece 7SJ64)
Senkron/eşzamanlı güç sistemleri, faz açısı ve gerilim büyüklükleri arasında çok küçük farklılıklar gösterir.
Kesicinin kapama öncesinde koşulların senkron olup olmadığı denetlenmelidir. Senkron koşullarda kapamaya
devreye alınır, senkron olamayan koşullarda devreye alınmaz. Kesicinin kapama süresinin dikkate alınmasına
gerek yoktur. SENKRON-DENETİM işletim modu kullanılır. Bu, klasik senkronizasyon denetim fonksiyonuna
karşılık gelir.
Bunun tersine; asenkron/eşzamansız sistemler, büyük farklılıklar gösterir ve devreye alma için zaman
penceresi çok kısa sürede dolar. Kesicinin kapama süresinin dikkate alınması mantıklıdır. ASENK/SENKRON
işletim modu kullanılır.
Çalışma Sırası
Senkronlama fonksiyonu, ancak bir ölçme istemi aldığında çalışır. Bu istem, kumanda veya otomatik tekrar
kapama fonksiyonu ile veya ikili giriş üzerinden harici olarak, örneğin harici bir otomatik tekrar kapama
sisteminden verilebilir.
Senkronlama denetimi istemi ile bazı uygunluk kontrolleri uygulanır (Altbölüm è bakın „Uygunluk Kontrolü“).
Kabul edilmez bir durum söz konusu ise, „25 Senk. Hata“ mesajı gönderilir. Ölçme o zaman yürütülmez.
Kabul edilir koşullar mevcut bulunuyorsalar, ölçme başlatılır („Senkr. çal.“ mesajı verilir; x = 1..n ile,
fonksiyon grubuna uygun). İşletim moduna göre biçimlendirilmiş müsaade koşulları denetlenir (kenarlığa bakın
„Senkronizasyon denetimi“ / „Senkron/Asenkron“).
Karşılanan senkron koşullar ( „Senk. Udif ok“, „Senk. fdif ok“, „Senk. α ok“ mesajları gösterilir).
Karşılanmamış koşullar, yani gerilim farkları ( „Senk U2>U1“, „Senk U2<U1“mesajları), frekans farkları (
„Senk f2>f1“, „Senk f2<f1“mesajları), veya açı farkları ( „Senk α2>α1“, „Senk α2<α1“mesajları)
eşik değerlerinin dışındaki koşullar tek tek gösterilir. Ancak, bu mesajların verilmesi için, her iki gerilimin
senkronlama fonksiyonunun çalışma aralığı içerisinde olması gerekir („Çalışma Aralığı“ paragrafına bakın).
Bu koşullar karşılandığında; senkronlama fonksiyonu, röleye -kapama kumandası için- bir müsaadesi sinyali
(„25 Kapama Sürme“) gönderir. Bu müsaade sinyali, genellikle kesiciye kumanda edecek gerçek kapama
komutunu verecek kumanda fonksiyonu tarafından işlenir (ayrıca, paragrafına bakın „Kumanda ile Etkileşim“).
„Senk. senkron“ mesajı buna karşılık senkron koşulların karşılandığı süresinde, kalır.
Senkronlama koşullarının ölçümü, maksimum izleme süresi T-SENK. SÜRESİ ile sınırlanır. Eğer T-SENK.
SÜRESİ süresi içerisinde koşullar karşılanmamışsa; müsaade iptal edilir ( „Senk.İzl.Sü.Do“mesajı). Yeni
bir senkronizasyon denetimi, yeni bir ölçme istemi alınırsa yapılır.
Kabul Edilebilirlik Kontrolü / SENK Hatası
Senkronlama denetimi, iki sistem bölümünü birbirine bağlamadan önce senkronlama koşullarını sorgular. Eğer
senkronlama için parametreler biçimlendirilen eşiklerin dışında ise „Senk AyarHatası“ gönderilir. Bir ölçme
denetimi uygulama istemi sonrasında kabu edilmez bir durum söz konusu ise, „25 Senk. Hata“ mesajı ile
bu durum bildirilir. Bir ölçme/bağlama işlemi iptal edilir.
Bir müsaade sinyali verilmeden önce, aşağıdaki koşullar denetlenir:
• Fonksiyon grubun kesinliğinin kontrolü
• Ayar biçimlendirmenin kontrolü
• İzlemelerin Değerlendirilmesi
Aynı SYNC Fonksiyon grubun çoklu seçimi mevcut bulunuyorsa, o zaman „Senk FG-Hatası“ ek olarak
arıza mesajı gönderilir. Senkronlama fonksiyonu ikili bir giriş üzerinden kontrol edilemez.
311
Fonksiyonlar
Biçimlendirmeye bağlı, 213 donanım parametre U1E,U2E,U3E,USY üzerine ayarlandığı, kontrol edilir. Durum
öyle değilse, „25 Senk. Hata“ mesajı gönderilir. Ayrıca, seçilen fonksiyon grupların ek değerleri ve ayarları,
kontrol edilir. Burada, kabul edilen bir durum söz konusu değil ise, ayrıca „Senk AyarHatası“ masajı
gönderilir. Burada, 6x06 adres (U1, U2 gerilimli eşik) 6x03 adresten (Umin gerilim sınırın altında) daha küçük
ayarlanmasına, dikkat edilmelidir. İkili giriş üzerine bir senkrolazisyonlamanın köprülenmesi mümkün değil.
Eğer “Gerilim Ölçme-Sinyal kaybı” (Sigorta Arızası İzleme) gözetim fonksiyonu kullanılıyor ise, ve bunun ölçme
istemi sırasında senkronizasyonu enerjileşirse, o zaman senkronisazyonda devreye alınamaz („25 Senk.
Hata“mesajı) gönderilir. Aynısı, cihaza, bir gerilim trafo arıza (Kesici mekanik açma) ikili giriş üzeri 6509
„>ARIZA:FİDER GT“ veya 6510 „>ARIZA: BARA GT“ görüntülenirse, geçerlidir. Bu durumda, senkronlama
fonksiyonu doğrudan ikili bir giriş üzerinden kontrol edilebilir.
Çalışma Aralığı
Senkronizasyon denetim fonksiyonunun çalışma aralığı, Umin ve Umaks, eşikleriyle ve sabit fN ± 3 Hz frekans
bandı ile sınırlanmıştır.
Eğer ölçme başlatılmışsa ve gerilimlerin biri veya her ikisi de çalışma aralığının dışında ise veya bir frekans
müsaade edilen aralığın dışına çıkmışsa, ilgili mesajlar verilir („Senk. f1>>“, „Senk. f1<<“, „Senk.
U1>>“, „Senk. U1<<“, vb.).
Ölçülen Değerler
Senkronlama fonksiyonunun ölçülen değerleri, primer ve sekonder ölçülen değerler ve yüzdeler için ayrı
kutularda gösterilir. Ölçülen değerler aşağıdaki koşullarda görüntülennir ve güncellenir:
• sadece bir senkronlama istemi verildiğinde (ölçme isteği)
• Fonksiyon grubu „>Senk1Akt.“ (170.0001mesajı üzeri) aktif devreye alındığından itibaren.
Bununla ayrıca işletim „sadece ölçme“ gerçekleştirebilir, çünkü ölçme istemi gereksizdir ve kapama komutu
da oluşturulmaz.
Aşağıdaki değerler görüntülenir:
• Referans gerilimin değeri U1
• Senkronlanacak gerilimin değeri U2
• Frekans değerleri f1 ve f2
• Gerilim, frekans ve açı farkları.
312
Fonksiyonlar
2.19.1.2 Senkron-Denetim
İşletim modu seçiminde, SENKRON-DENETİM senkronlama denetimi, iki sistem bölümünü birbirine
bağlamadan önce senkronlama koşullarını sorgular ve eğer senkronlama için parametreler biçimlendirilen
eşiklerin dışında ise başlama işlemini iptal eder.
Bir müsaade sinyali verilmeden önce, aşağıdaki koşullar denetlenir:
• Referans gerilimi U1 Umin, ayar değerinin üzerinde ve Umaks ayar değerinin altında mı?
• U2 Umin, ayar değerinin üzerinde ve Umaks ayar değerinin altında mı?
• Gerilim farkı U2 – U1 müsaade edilen dU SenDen.U2>U1 eşiğinin içerisinde mi?
• Gerilim farkı U2 – U1 müsaade edilen dU SenDen.U2<U1 eşiğinin içerisinde mi?
• Her iki frekans f1 ve f2 müsaade edilen fN ± 3 Hzçalışma aralığının içerisinde mi?
• Frekans farkı f2 – f1 müsaade edilen df SenDen.f2>f1 eşiğinin içerisinde mi?
• Frekans farkı f1 – f2 müsaade edilen df SenDen.f2<f1 eşiğinin içerisinde mi?
• Açı farkı α2 – α1 müsaade edilen dα SenDen.α2>α1 eşiğinin içerisinde mi?
• Açı farkı α1 – α2 müsaade edilen dα SenDen.α2<α1 eşiğinin içerisinde mi?
2.19.1.3 Senkron/asenkron (sadece 7SJ64)
ASENK/SENKRON işletim modu,iki güç sisteminin birbirlerine göre asenkron (“Asenkron Sistem Koşullarında
anahtarlama”) veya senkron (“Senkron Sistem Koşullarında anahtarlama”) olduğunu belirlemek için bu güç
sistemleri arasındaki frekans kaymasını değerlendirir (F SENKRON parametresi). Senkron durumu „Senk. f
senk“ mesajı (170.2332) ile sinyallenir. Eğer asenkron ise, anahtarlama için zaman penceresi nispeten daha
hızlı dolar. Bundan dolayı kesicinin kapama süresinin hesaba katılması mantıklıdır. Böylelikle; asenkron
koşullar geçerli iken, cihaz ancak o zaman kapama kumandası verebilir. Eğer kesici kontakları birbirleriyle
temas ettiği anda, senkron koşullar mevcuttur.
Ayrıca; kesicinin kapma süresinin her zaman, yani senkron koşullar geçerli olduğunda da hesaba katılması
mümkündür.
Senkron Sistem Koşullarında anahtarlama
Senkron sistem koşullarında anahtarlama, karakteristik verilerin (gerilim farkı, açı farkı vb.) yapılandırma ile
belirlenen eşiklerin içerisinde olduğu anda kapama komutuna müsaade edilmesi anlamına gelir.
Senkron koşullar altında kapama müsaadesinin verilmesinden önce, aşağıdaki koşullar denetlenir:
• Referans gerilimi U1 Umin, ayar değerinin üzerinde ve Umaks ayar değerinin altında mı?
• Senkronlanacak gerilim U2 Umin, ayar değerinin üzerinde ve Umaks ayar değerinin altında mı?
• Gerilim farkı U2 – U1 müsaade edilen dU SenDen.U2>U1 eşiğinin içerisinde mi?
• Gerilim farkı U1 – U2 müsaade edilen dU SenDen.U2<U1 eşiğinin içerisinde mi?
• Her iki frekans f1 ve f2 müsaade edilen fN ± 3 Hz çalışma aralığının içerisinde mi?
• Frekans farkı, senkron sistem koşullarından asenkron sistem koşullarına geçişi tanımlayan, biçimlendirilmiş
F SENKRON, frekans farkı eşiğinin altında mı?
• Açı farkı α2 – α1 müsaade edilen dα SENK. α2> α1 eşiğinin içerisinde mi?
• Açı farkı α1 – α2 müsaade edilen dα SENK. α2< α1 eşiğinin içerisinde mi?
Bütün senkronlama koşulları karşılanmışsa, „Senk. senkron“ mesajı verilir.
313
Fonksiyonlar
Asenkron Sistem Koşullarında anahtarlama
Asenkron sistem koşullarında anahtarlama için; cihaz, açı ve frekans farklarından, kesici kutuplarının birbirine
temas ettiği anda (bara ve fider) gerilimleri aynı olacak şekilde kapama komutu verme süresini belirler. Bu
amaçla, kesicinin çalışma (kapama) süresinin cihaza bildirilmesi gerekir.
Kapama müsaadesinin verilmesinden önce, aşağıdaki koşullar denetlenir:
• Referans gerilimi U1 Umin, ayar değerinin üzerinde ve Umaksayar değerinin altında mı?
• Senkronlanacak gerilim U2 Umin, ayar değerinin üzerinde ve Umaks ayar değerinin altında mı?
• Gerilim farkı U2 – U1 müsaade edilen dU ASENK U2>U1 eşiğinin içerisinde mi?
• Gerilim farkı U1 – U2 müsaade edilen dU ASENK U2<U1 eşiğinin içerisinde mi?
• Her iki frekans f1 ve f2 müsaade edilen fN ± 3 Hz çalışma aralığının içerisinde mi?
• Frekans farkı f2 – f1 müsaade edilen df ASENK f2>f1 eşiğinin içerisinde mi?
• Frekans farkı f1 – f2 müsaade edilen df ASENK f2<f1 eşiğinin içerisinde mi?
Denetim başarılı olarak sonlandırıldığı zaman, cihaz, açı ve frekans farklarından sonraki senkronlama süresini
tespit eder. Senkronlama süresi eksi kesici kapama süresi sonunda kapama komutu verilir.
2.19.1.4 Enerjisiz Anahtarlama
Bir güç sisteminin iki bölümünü, en azından bir taraf enerjisiz iken birbirine bağlamak da mümkündür, eğer
ölçülen gerilim 6106 U> eşiğinin üzerinde ise. Burada çok fazlı bağlantı için U1 tarafında her üç gerilim U>
eşiğinin üzerinde olmalıdır, U1 tarafı gerilimli eşik diye tespit edilsin. Tek fazlı bağlantıda tabiki sadece o tek bir
gerilim eşiği aması zorundadır.
Senkron koşullar altında kapama müsaadesinin yanı sıra, denetim için aşağıdaki ek müsaade koşulları da
seçilebilir:
SENK U1>U2< =
U1 enerjili ve U2 enerjisiz müsaade koşulu.
SENK U1<U2> =
U1 enerjisiz ve U2 enerjili müsaade koşulu.
SENK U1<U2< =
U1 ve U2 enerjisiz müsaade koşulu.
Bu koşulların her biri ayrı ayrı etkinleştirilebilir veya etkisiz kılınabilir; birleşimler de mümkündür (örneğin SENK
U1>U2< veya SENK U1<U2> koşullarından herhangi biri sağlandığında kapama müsaadesi).
Böylelikle ek bir ayar 6x13 SENK Senkron (HAYIR üzerine biçimlendirilmiş) ile senkronizasyon örneğin toprak
arızası içinde kullanılabilir. Böyle bir durumda, anahtarlanma sadece hat tarafında gerilim bulunmuyorsa (yani
senkron koşullar altında anahtarlanma müsaade edilmez), gerçekleşir.
Otomatik tekrar kapama için ve elle kapama için müsaade koşulları ayrı ayrı biçimlendirilebilir. Örneğin elle
kumanda fonksiyonuyla veya ölü hat durumlarında müsaade edilirken; OTK öncesi hattın bir ucunda sadece
ölü hat koşulları ve OTK sonrası, hattın diğer ucunda ise sadece senkronizasyon denetimi yapılabilir.
Güç sistemin bir bölümünün enerjisiz/gerilimsiz olarak kabul edileceği maksimum eşik gerilimi U< parametresi
ile tanımlanır. Eğer ölçülen gerilim U> eşiğinin üzerinde ise enerjili/gerilim altında kabul edilir. Burada çok fazlı
bağlantı için U1 tarafında her üç gerilim U> eşiğinin üzerinde olmalıdır ki, U1 tarafı gerilimli eşik diye tespit
edilsin. Tek fazlı bağlantıda tabiî ki sadece o tek bir gerilim eşiği aması zorundadır.
Enerjili bir bölümü U1 enerjisiz bir bölüme U2 bağlamak için; bir kapama müsaadesi verilmeden önce, aşağıdaki
koşullar denetlenir:
• Referans gerilimi U1 Umin und U>, ayar değerinin üzerinde ve Umaks ayar değerinin altında mı?
• Senkronlanacak gerilim U2, U< ayar değerinin altında mı?
•
f1 frekansı, müsaade edilen fN ± 3 Hz çalışma aralığının içerisinde mi?
Denetimin başarılı olarak tamamlanması durumunda kapama müsaadesi verilir.
314
Fonksiyonlar
Canlı bir hattı ölü bir baraya anahtarlamak veya ölü bir hattı yine ölü bir baraya anahtarlamak için de, yine
bunlara karşılık olan benzer koşullar uygulanır.
Yukarıdaki koşullar karşılandığında kapama müsaadesi için şu mesajlar verilir: „Senk U1> U2<“, „Senk U1<
U2>“ ve „Senk U1< U2<“.
Senkronizasyon denetiminin harici olarak yapılması koşuluyla, ikili giriş üzerinden harici olarak „>Senk
U1>U2<“, „>Senk U1<U2>“ ve „>Senk U1<U2<“ müsaade koşulları da verilebilir.
T DEN. GERİLİMİ parametresi (6111 no’lu adreste), enerjisiz bir bölüme anahtarlamak için; yukarıda
belirtilen müsaade koşullarının en azından kapamaya müsaade edilmeden önce karşılanması için gerekli bir
izleme süresi biçimlendirmek için, ayarlanabilir.
2.19.1.5 Doğrudan Komut/Bloklama
Doğr. ON Komutu parametresi herhangi bir denetim olmaksızın doğrudan kapama müsaadesi vermek için
ayarlanabilir. Bu durumda, atanmış ikili giriş enerjileşerek denetimsiz anahtarlamaya müsaade verilir. Doğr.
ON Komutu parametresi ile diğer müsaade koşullarının birlikte kullanılması şüphesiz anlamlı değildir.
Senkronlama fonksiyonu arızalı ise, arıza türüne bağlı olarak doğrudan kapama konutu verilir “Senkronizasyon
denetimi/SYNC Arıza” bakın).
„>Sedoğ.Kom.Çkş.“ ikili girişi üzerinden senkronlama harici olarak yapılması da mümkündür.
„>Senk1 BLK“ ikili girişi üzerinden tüm senkronlama fonksiyonunu kilitlemek de mümkündür. Bu durum,
„Senk1BLKdı“mesajıyla gösterilir. Bloklaşma ile ölçme bitirilir ve bütün fonksiyon resetlenir. Yeni bir ölçme
yeni bir ölçme istemi ile mümkündür.
„>BLK Senk Kapam“ ikili giriş üzeri sadece („25 Kapama Sürme“) müsaade (kilit çözme) sinyali girişi
bloklanmalı. Ölçme bu bloklama esnasında devam yürütülür. Bloklama „Senk. K BLKdı“ mesajı üzeri
onaylanır. Eğer boklama kaldırılır ise ve müsaade (kilit çözme) sinyaller koşulları yerine getirilmişse, açılma için
müsaade (kilit çözme) sinyali verilir.
2.19.1.6 SENK Fonksiyon Grupları
7SJ62 rölesi, sadece 1 senkronlama fonksiyon grubuna sahiptir. 7SJ64 rölesi, her biri bir senkronlayıcı için
gerekli bütün ayar parametrelerini içeren 1 senkronlama fonksiyon grubuna sahiptir (fonksiyon grubu 1 - 4). Bu,
senkronlama ayarlarının uygulanacağı şalt teçhizatı elemanını kapsar.
Eğer burada açıkça hiçbir şalt teçhizatı elemanı belirtilmemişse; senkronlama fonksiyonu, ikili giriş mesajlarıyla
tetiklenmesi gereken harici senkronlama özelliği olarak kullanılabilir. Şalt teçhizatı elemanının ve fonksiyon
grubunun atanması, „>Senk1Akt.“ - „>Senk4Akt.“ ikili girişlerinden biri kullanılarak yapılır.
Senkronlama fonksiyon grubun teçhizata bağlantısı kesin ise, ikili girişlere gerek duyulmaz.
Bir senkronlama fonksiyon grubunun birden fazla seçilmesi, bir hata mesajının çıkmasına sebep olur („Senk
FG-Hatası“) .
315
Fonksiyonlar
2.19.1.7 Kumanda Fonksiyonu, OTK ve harici Kumanda ile Etkileşimi
Kumanda Fonksiyonu ile Etkileşimi
Esas olarak; senkronlama özelliği ve cihaz kumandası karşılıklı etkileşim içindedir. Senkronlanacak şalt
teçhizatı elemanı, bir parametre yoluyla seçilir. Eğer bir kapama komutu verilmişse; kumanda, şalt teçhizatı
elemanının senkronlanması gerektiğini hesaba katar. Kumanda, ancak ondan sonra kapamanın başlatılacağı
senkronlama fonksiyonuna, bir ölçme istemi („Senk.Ölç.İstemi“) gönderir. Denetimin tamamlanmasından
sonra; senkronlama fonksiyonu, kumandaya bir müsaade sinyali („25 Kapama Sürme“) verir. Kumanda,
buna, anahtarlama kumandasını pozitif/başarılı veya negatif/başarısız olarak sonuçlandırarak tepki verir (Şekil
2-120).
Şekil 2-120
316
Kumanda ve senkronlama fonksiyonlarının etkileşimi
Fonksiyonlar
Otomatik Tekrar Kapama ile Etkileşimi
Otomatik tekrar kapama (OTK) da senkronlama fonksiyonuyla karşılıklı etkileşim içindedir. Cihaz kumandası
üzerinden bu senkronlama fonksiyonları birbirlerine bağlanmıştır. Seçim, otomatik tekrar kapama
fonksiyonunun parametreleri üzerinden yapılır. Bu şekilde, OTK (7138 dahili SENK) parametrelerinde,
hangi anahtarlama teçhizatının etkinleştirileceği ve hangi fonksiyon grubunun (FG) kullanılacağı belirlenir.
Kullanılacak anahtarlama teçhizatı seçilen fonksiyon grubunda tanımlanır. OTK (7137 Kum.yoluyla Kom)
parametresinde ve seçilen senkronlama fonksiyon grubunda belirtilen anahtarlama teçhizatı özdeş olmalıdır.
Farklı ayarlamada, senkronlama fonksiyon grubu OTK`nın ayar grubunun üzerine yazılır. Eğer OTKAyarlarında senkronlama fonksiyon grubu girilmemişse; otomatik tekrar kapamadan kapama komutu
senkronizasyon denetimi yapılmaksızın gönderilir. Aynı şekilde; „OTK Kapama“ ( 2851 no’lu mesaj), sadece
senkronlanmamış anahtarlamaya müsaade eder. Eğer Q0 kesicisi anahtarlanacak eleman olarak
biçimlendirilmişse; otomatik tekrar kapama fonksiyonunun kapama komutu, bu kesiciyi adreslenecek ve
kumanda tarafından işlenecek bir kapama komutunu kesiciye atayacaktır. Burada, şalt teçhizatı elemanının
senkronlanması söz konusu olduğu için, kumanda senkronlama fonksiyonunu başlatır ve müsaade sinyalini
bekler. Biçimlendirilmiş senkronlama koşulu sağlandığında, senkronlama fonksiyonu kapama müsaadesi
verecek ve kumanda da kesiciye kapama komutu gönderecektir (Şekil 2-121).
Şekil 2-121
Otomatik tekrar kapama fonksiyonunun senkronlama fonksiyonuna bağlantısı
Harici Kumanda ile Etkileşim
Başka bir seçenek, senkronlama fonksiyonunun harici bir ölçme istemi ile etkinleştirilmesidir. Senkronlama
fonksiyonu, bir ölçme istemi kullanan bir ikili giriş üzerinden başlatılabilir („>25 Senk istemi“ oveya „>Senk
Başlatma“, „>Senk Durdurma“) . Senkronlama fonksiyonunu, denetimi tamamladıktan sonra bir müsaade
mesajı verir („25 Kapama Sürme“) (Şekil 2-122`ye bakın). Eğer ölçme istemi ikili giriş üzeri geri alınırsa,
ölçme bitirilir. Bu durumda, senkronlanacak herhangi bir kontrol aygıtının yapılandırılmasına gerek yoktur.
Şekil 2-122
Harici kumanda ile senkronlama fonksiyonunun etkileşimi
317
Fonksiyonlar
Genel
Senkronlama fonksiyonu, 7SJ64 ve 7SJ62 rölesinde bulunur. 7SJ64, dört senkronlama fonksiyon grubuna
sahiptir, 7SJ62 sadece bir senkronlama fonksiyon grubuna sahiptir.
Güç Sistemi Verileri 1 Güç sistemi verileri ayarlanırken (Altbölüm 2.1.3.2’e bakın); cihaza, senkronlama
fonksiyonunun ölçülen değerlerine ve ölçme prensibine ilişkin veriler sağlanır. Bunlar:
202 Unom PRİMER gerilim trafolarının primer anma gerilimi U1 (faz-faz) kV;
203 Unom SEKONDER gerilim trafolarının sekonder anma gerilimi U1 (faz-faz) V;
213 GT Bağl. 3 faz Gerilim trafolarının bağlantı tipini belirtir.
Senkron fonksiyonunun kullanımında esas olarak U1E,U2E,U3E,USENK ayarı kullanılmalıdır. Bu, primer
taraflı Faz-toprakveya faz-faz gerilimlerin bulunup bulunmadığına bağımsızdır. İki faz-faz gerilimleri cihaza Vanahtarlamalı bağlanır (aşağıdaki ek örneklere bakın A.3). Bu durumda sıfır bileşen biçimlendirilemiyor. „Yönlü
Zamanlı AA Toprak“, „Yönlü Toprak Arıza Tespiti“ ve „Gerilim Ölçme-Sinyal kaybı (Sigorta Ar. İzl.)“
gizlenmelidirler veya kapanmalıdırlar.
240 GT Bağl. 1f eğer primer tarafında sadece bir gerilim trafosu bulunuyor ise, U1 tarafında hangi gerilimin
bağlandığını tespit eder. Parametre eşitsiz HAYIR à ayarlanırsa, 213 no’lu adresin ayarı önemli değil. Tek fazlı
bağlantıda, cihaz dördüncü gerilim trafosundaki (U4) gerilimi esas senkronlanacak U2 gerilimi olarak yorumlar.
214 Anma Frekansı Senkronlama fonksiyonun çalışma aralığı, güç sisteminin anma frekansını faz alır
(fN ± 3 Hz);
Eğer fonksiyonların kapsamının biçimlendirilmesi (Altbölüm 2.1.1.2 bakın) en az 161 SENK fonksiyon1 164 SENK fonksiyon4 no’lu adreslerinde Etkin olarak ayarlanmışsa, ancak o zaman senkronizasyon
fonksiyonu çalışır. Bu esnada işletim modu biçimlendirilmesi yapılabilir. ASENK/SENKRON demektir ki, hem
asenkron hem de senkron koşullarda anahtarlanır. SENKRON-DENETİM klasik senkronizasyon denetim
fonksiyonuna karşılık gelir. Fonksiyon gerekmiyorsa, Etkin Değil ayarlanır. Bu şekilde etkisiz hale getirilmiş
bir senkronizasyon grubu Senkronizasyon Menü öğesinde gösterilmez, diğerleri gösterilir.
Sadece Fonksiyon Grubu 1’e ait mesajlar IEC 60870–5–103 (VDEW) için önceden atanmıştır. Diğer fonksiyon
grupları (2’den 4’e kadar), biçimlendirilir ve -eğer fonksiyon mesajları VDEW üzerinden kullanılacaksa- önce
sistem arayüzüne biçimlendirilmelidir.
Görüntülenen senkronlama fonksiyonlarından biri DIGSI 4’te seçildiğinde, senkronlaşmak için ayarlanacak
parametreler sekmeleriyle bir diyalog kutusu açılır. Senkronlama fonksiyonu x (x = 1 .. 4) için, aşağıdakiler
biçimlendirilir:
Genel Ayarlar
Senkronlama fonksiyonu için genel eşikler, 6x01 `den 6x12 `kadar adreslerde ayarlanır.
6x01 no’lu Senkronlama x adresinde, x senkronlama fonksiyon grubunun tümü devreye alınır ON- veya devre
dışı edilir OFF. Eğer devre dışı edilmişse; senkronizasyon denetimi, senkronizasyon koşullarını
sorgulamayacak ve bir kapama müsaadesi vermeyecektir.
6x02 Senkr. Kesici no’lu adresi, senkronlama ayarlarının uygulanacağı şalt teçhizatı elemanı seçimi için
kullanılır. Bu fonksiyonun harici senkronlama özelliği olarak kullanılması için (none) hiçbiri seçeneğini seçin.
O zaman; bu fonksiyon, ikili giriş mesajları üzerinden tetiklenecektir.
6x03 Umin ve 6x04 Umaks adresleri, U1 ve U2 gerilimleri için senkronlama istemi üst ve alt sınırlarını ayarlar
ve böylece senkronlama fonksiyonu için çalışma aralığını belirler. Eğer değerler bu bandı terk ederse; bir mesaj
verilir.
6x05 U< no’lu adresi, fider veya baranın güvenilir şekilde enerjisiz olduğunun var sayılacağı maksimum gerilimi
gösterir (bir enerjisiz fider veya baranın kontrolü için).
318
Fonksiyonlar
6x06 U> no’lu adresi, fider veya baranın kesinlikle enerjili olduğunun var sayılacağı minimum gerilimi gösterir
(bir enerjili fider veya baranın kontrolü için). Bu değer, öngörülen minimum işletme geriliminin altında
seçilmelidir.
Yukarıda bahsedilen gerilim değerleri için ayarlar, sekonder volt olarak yapılır. Biçimlendirme için DIGSI 4
çalışan PC kullanıldığında; bu değerler, primer olarak da girilebilir. Gerilim bağlantılarına bağlı olarak, bunlar,
faz–toprak– veya faz-faz gerilimlerdir.
6x07 den 6x10 ’a kadar adresler, kapama denetimi için müsaade koşulların belirlemek için kullanılır: Aşağıda
bu adreslerin açıklamaların anlamı verilmiştir:
6x07 SENK U1<U2> = U1 elemanı enerjisiz ve U2 elemanı enerjili olmalıdır (canlı bara, ölü hat);
6x08 SENK U1>U2< = U1 elemanı enerjili ve U2 elemanı enerjisiz olmalıdır (canlı fider, ölü bara);
6x08 SENK U1<U2< = U1 veU2 elemanının her ikisi de enerjisiz olmalıdır (ölü bara/ölü hat);
6x10A Doğr. ON Komutu = Denetimsiz kapama müsaadesi, kapama komutu doğrudan uygulanır.
Olası müsaade koşulları, birbirlerinden bağımsızdır ve birlikte kullanılabilir. Doğr. ON Komutu parametresi
ile diğer müsaade koşullarının birlikte kullanılması şüphesiz anlamlı değildir.
T DEN. GERİLİMİ parametresi (6x11A no’lu adres), gerilimsiz anahtarlamada, kapama müsaadesi
verilmeden önce yukarıda belirtilen ek müsaade koşullarının karşılanması için gerekli bir izleme süresini
ayarlamak için kullanılabilir. 0.1 s ile önceden biçimlendirilmiş değer geçici bir durumdan geçme işlemlerini
dikkate alır ve değiştirilmemiş bir şekilde, aktarılır.
Senkronlama denetimi ile müsaade, bir biçimlendirilebilir senkron izleme zamanı T-SENK. SÜRESİ (Adres
6x12 no’lu adres) ile sınırlandırılabilir. Biçimlendirilmiş senkron koşullar, bu süre içerisinde yerine getirilmiş
olmalıdır. Aksi takdirde kapama müsaadesi verilmeyecek ve senkronlama fonksiyonu iptal olacaktır. Eğer bu
süre ∞’a ayarlanmışsa; bu koşullar, yerine getirilinceye kadar denetim sürecektir.
Özel kullanımlar için (örneğin toprak arızası içinde), senkronlama koşulları yerine getirildiği takdirde, 6x13A
no’lu adresinde SENK Senkron parametresiyle açılır- veya kapatılır.
Güç Sistemi Verileri
Senkronlama fonksiyonu için güç sistemi verileri, 6x20 den 6x25 è kadar adreslerde ayarlanır.
T-Ke kapama 6x20 no’lu adresteki kesici kapama, eğer cihaz asenkron koşullar altında kapama kumandası
verecekse ayarlanmalıdır. Bu, elle kapama için, üç kutup açma sonrası otomatik tekrar kapama için veya her
ikisi için de geçerlidir. Cihaz, o zaman kesici kutuplarının birbirine temas ettiği anda gerilimlerin senkron olacağı
kapama kumandası süresini hesaplayacaktır. Bunun için kesicinin kapama süresine, kesici kapama bobinini
enerjileşecek açma yardımcı rölesinin çalışma süresinin de eklenmesi gerektiğine dikkat edin.
Balancing Denge U1/U2 parametresi (6x21 no’lu adres), güç sisteminin iki bölümünün farklı gerilim trafo
oranların hesaba katmak için ayarlanabilir (şekil 2-123`daki örneğe bakın).
Eğer senkronlanacak sistem bölümleri arasında bir güç trafosu bulunursa (trafo fideri), güç trafosunun bağlantı
grubu dikkate alınmalıdır. Bu, AÇI AYARI ( 6x22A) parametresi ile gerçekleşir.
U1 den U2 `ye faz açısı, pozitif olarak değerlendirilir.
Örnek: (aynı zamanda şekil 2-123’a bakın):
Bara
400 kV primer; 110 V sekonder
Fider
220 kV primer; 100 V sekonder
Trafo
400 kV/220 kV; Vektör grubu Dy(n) 5
Trafo vektör grubu, YG taraftan AG tarafa doğru tanımlanmıştır. Örnekte, referans gerilim trafosu (U1) trafonun
YG tarafında, yani faz açısı 5 · 30° (vektör grubuna göre), 150°dir:
6x22A no’lu adres: AÇI AYARI = 150°.
319
Fonksiyonlar
Referans gerilim trafoları, anma değerinde çalışmada 100 V sekonder gerilimi, fider gerilim trafosu ise 110 V
sekonder gerilimi sağlamaktadır. Dolayısıyla, bu fark dengelenmelidir:
6x21 no’lu adres: Denge U1/U2 = 100 V/110 V = 0,91.
Şekil 2-123
Trafo üzerinden ölçülen bara gerilimi
Bağlantılar
7SJ64, U1 gerilimi için üç gerilim girişi ve U2 gerilimi için bir gerilim girişi sağlar (şekil 2-124 ve şekil 2-123’a
bakın). Tanıma göre; üç faz gerilim, U1 referans gerilimidir. Üç faz gerilim U1 ile bir faz gerilim U2 ’yi birbirleriyle
doğru olarak karşılaştırmak için; cihaza, U2 geriliminin bağlantı tipi sağlanmalıdır. U2 BAĞLANTISI
(parametresi 6x23 no’lu adres), bu görevi üstlenir.
U1-tarafına üç faz-toprak-gerilimleri bağlanırsa, senkronlanacak U2 gerilimi için erhangi faz-faz veya faz-toprakgerilimi bağlanabilir ve biçimlendirilebilir. U1-tarafına iki faz-faz-gerilim V-vektörü ile bağlanırsa, o zaman
senkronlanacak gerilim için bir faz-faz- gerilim bağlanmak zorundadır ve biçimlendirilmedir, bu durumda
senkronlanacak U2 gerilimi için.
U1-tarafına da tek fazlı bağlantı mümkündür. Bu cihaza 240 GT Bağl. 1f adresi üzeri sağlanmalıdır (yukarıya
bakın). 213 no’lu adresin ayarlanmasının bu durumda bir anlamı yoktur. Senkronlanacak gerilim, birinci
sayfanın faz türüne ilişkin, uygun olmalıdır. 6x23 parametresi U2 BAĞLANTISI tek fazlı bağlantı için gizlenilir.
Şekil 2-125 `de cihaza bir fazlı bağlantı görüntülenir.
320
Fonksiyonlar
Şekil 2-124
Cihaza U1 ve U2 `nın bağlanısı
Şekil 2-125
Bir fazlı bağlantı (faz-toprak) U1-tarafına
Eğer senkronlanacak sistem bölümleri arasında bir trafo bulunursa; cihazın primer değerlere dahili dönüşümü
gerçekleştirmesi için, ölçülen büyüklüğünün primer anma trafo gerilimi, 6x25 no’lu GT Un2, primer U2
parametresi üzerinden girilmesi gerekir.
Asenkron Koşullar
7SJ64 ün Senkronlama fonksiyonu, aynı zamanda asenkron güç sistemlerinde, fazlar eşitken güç sistemlerini
birleştirmek amacıyla kesicinin çalışma süresini de hesaba katarak (6x20 no’lu adres) bir kapama komutu
verebilir.
6x30 no’lu dU ASENK U2>U1 ve 6x31 no’lu dU ASENK U2<U1 adresleri, asimetrik olarak izin verilen gerilim
farklarını biçimlendirmek için kullanılabilir.
6x32 no’lu df ASENK f2>f1 ve 6x33 no’lu df ASENK f2<f1 adresleri, asenkron anahtarlama için çalışma
aralığını sınırlar. Bu iki parametre, bir asimetrik anahtarlama için çalışma aralığının ayarlanmasını sağlar.
321
Fonksiyonlar
Senkron Koşullar
6x40 no’lu SENK MÜSAADESİ F SENKRON adresi, senkron sistem koşullarında anahtarlamayı etkinleştirir
(EVET) veya etkisiz kılar (HAYIR).
6x41 no’lu F SENKRON adresi, senkron ve asenkron anahtarlama arasında bir otomatik eşiktir. Eğer frekans
farkı belirlenen eşiğin altındaysa, güç sistemi senkron olarak kabul edilir ve senkron anahtarlama için koşullar
uygulanır. Eğer eşiğin üzerindeyse, anahtarlama asenkron olarak olur ve öngörülen senkron süresi hesaplanır.
6x42 no’lu dU SENK U2>U1 ve 6x43 no’lu dU SENK U2<U1 adresleri, asimetrik olarak izin verilen gerilim
farklarını biçimlendirmek için kullanılabilir.
6x44 no’lu dα SENK. α2> α1 ve 6x45 no’lu dα SENK. α2< α1 adresleri, senkron anahtarlama için çalışma
aralığını sınırlar. Bu iki parametre, bir asimetrik anahtarlama için çalışma aralığının ayarlanmasını sağlar (şekil
2-126’e bakın).
Ayrıca, senkron anahtarlama için bir T SENK GECİKME (6x46 no’lu adres) müsaade zaman gecikmesi
ayarlanır. Kapamaya müsaade edilmesi için en azından bu süre içerisinde senkron koşulların oluşması gerekir.
Şekil 2-126
322
Senkron Sistem Koşullarında anahtarlama
Fonksiyonlar
Şekil 2-127
Gerilim (U) ve Frekans (f) için senkron ve asenkron koşullarda çalışma aralığı
Senkron denetimi
6x50 no’lu dU SenDen.U2>U1 ve 6x51 no’lu dU SenDen.U2<U1 adresleri, aynı zamanda asimetrik olarak
izin verilen gerilim farklarını biçimlendirmek için kullanılabilir. İki parametrenin de mevcudiyeti, bir asimetrik
devreye alma aralığının ayarlanmasına imkan verir.
6x52 no’lu df SenDen.f2>f1 ve 6x53 no’lu df SenDen.f2<f1 adresleri, izin verilen frekans farklarını
belirler. İki parametrenin de mevcudiyeti, bir asimetrik devreye alma aralığının ayarlanmasına imkan verir.
6x54 no’lu dα SenDen.α2>α1 ve 6x55 no’lu dα SenDen.α2<α1 adresleri, senkron anahtarlama için çalışma
aralığını sınırlar. İki parametrenin de mevcudiyeti, bir asimetrik devreye alma aralığının ayarlanmasına imkan
verir.
Ayarlar
Aşağıdaki tablolarda sadece fonksiyon grubu 1 için ayarlar ve mesajlar sıralanmıştır. 2.-4. fonksiyon grubu için
aynı ayarlar ve mesajlar geçerlidir.
323
Fonksiyonlar
2.19.1.9 Ayarlar
„A“ ya eklenmis adresler, sadece DIGSI ile, "Ekran İlave Ayarları" altında değiştirilebilir.
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
6101
Senkronlama
Devrede
Devre dışı
Devre dışı
6102
Senkr. Kesici
imkanları)
Hiçbiri
Senkronlanabilir kesici
6103
Umin
20 .. 125 V
90 V
Minimum gerilim sınırı: Umin
6104
Umaks
20 .. 140 V
110 V
Maksimum gerilim sınırı: Umaks
6105
U<
1 .. 60 V
5V
Eşik U1, U2 gerilimsiz
6106
U>
20 .. 140 V
80 V
Eşik U1, U2 gerilimle
6107
SENK U1<U2>
EVET
HAYIR
HAYIR
U1< ve U2> de ON komutu
6108
SENK U1>U2<
EVET
HAYIR
HAYIR
U1> ve U2< de ON komutu
6109
SENK U1<U2<
EVET
HAYIR
HAYIR
U1< ve U2< de ON komutu
6110A
Doğr. ON Komutu
EVET
HAYIR
HAYIR
Doğrudan ON Komutu
6111A
T DEN. GERİLİMİ
0.00 .. 60.00 sn
0.10 sn
U1>;U2> veya U1<;U2< denetimi
süresi
6112
T-SENK. SÜRESİ
0.01 .. 1200.00 sn; ∞
30.00 sn
Maksimum senkron-denetim
süresi
6113A
SENK Senkron
EVET
HAYIR
EVET
Senkron durumunda ON komutu
6120
T-Ke kapama
0.01 .. 0.60 sn
0.06 sn
Kesici kapama (çalışma) zamanı
6121
Denge U1/U2
0.50 .. 2.00
1.00
Dengeleme çarpanı U1/U2
6122A
AÇI AYARI
0 .. 360 °
0°
Açı ayarı (trafo)
6123
U2 BAĞLANTISI
L1-E
L2-E
L3-E
L1-L2
L2-L3
L3-L1
L1-L2
U2 Bağlantısı
6125
GT Un2, primer
0.10 .. 800.00 kV
12.00 kV
GT nominal gerilimi U2, primer
6130
dU ASENK U2>U1
0.5 .. 50.0 V
2.0 V
Maksimum gerilim farkı U2>U1
6131
dU ASENK U2<U1
0.5 .. 50.0 V
2.0 V
Maksimum gerilim farkı U2<U1
6132
df ASENK f2>f1
0.01 .. 2.00 Hz
0.10 Hz
Maksimum frekans farkı f2>f1
6133
df ASENK f2<f1
0.01 .. 2.00 Hz
0.10 Hz
Maksimum frekans farkı f2<f1
6140
SENK MÜSAADESİ
EVET
HAYIR
EVET
Senkron koşullarda anahtarlama
6141
F SENKRON
0.01 .. 0.04 Hz
0.01 Hz
Frekans eşiği ASENK <--> SENK
6142
dU SENK U2>U1
0.5 .. 50.0 V
5.0 V
6143
dU SENK U2<U1
0.5 .. 50.0 V
5.0 V
324
Fonksiyonlar
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
6144
dα SENK. α2> α1
2 .. 80 °
10 °
Maksimum açı farkı alfa2>alfa1
6145
dα SENK. α2< α1
2 .. 80 °
10 °
Maksimum açı farkı alfa2<alfa1
6146
T SENK GECİKME
0.00 .. 60.00 sn
0.00 sn
Senkron koşullarda sürme
gecikmesi
6150
dU SenDen.U2>U1
0.5 .. 50.0 V
5.0 V
6151
dU SenDen.U2<U1
0.5 .. 50.0 V
5.0 V
6152
df SenDen.f2>f1
0.01 .. 2.00 Hz
0.10 Hz
Maksimum frekans farkı f2>f1
6153
df SenDen.f2<f1
0.01 .. 2.00 Hz
0.10 Hz
Maksimum frekans farkı f2<f1
6154
dα SenDen.α2>α1
2 .. 80 °
10 °
Maksimum açı farkı alfa2>alfa1
6155
dα SenDen.α2<α1
2 .. 80 °
10 °
Maksimum açı farkı alfa2<alfa1
No.
Alarm
170.0001 >Senk1Akt.
Bilgi Tipi
Açıklamalar
EM
>Senkr. grubu 1 etkinleştirme
170.0043 >25 Senk istemi
EM
>25 Senkronizasyon istemi
170.0049 25 Kapama Sürme
AM
25 Senk. KAPAMA Komutu Sürme
170.0050 25 Senk. Hata
AM
25 Senkronizasyon Hatası
170.0051 Senk1BLKdı
AM
Senkr. grubu 1 BLOKLANDI
170.2007 Senk.Ölç.İstemi
EM
Senk. Kumanda Ölçme istemi
170.2008 >Senk1 BLK
EM
>Senkr. grubu 1 BLOKLAMA
170.2009 >Sedoğ.Kom.Çkş.
EM
>Senk. Doğrudan Komut çıkış
170.2011 >Senk Başlatma
EM
>Senk. Senkronizasyonu Başlatma
170.2012 >Senk Durdurma
EM
>Senk. Senkronizasyonu Bitir
170.2013 >Senk U1>U2<
EM
>Senk. U1> ve U2<‘ye anahtarlama
170.2014 >Senk U1<U2>
EM
>Senk. U1< ve U2>’ye anahtarlama
170.2015 >Senk U1<U2<
EM
>Senk. U1< ve U2<‘ye anahtarlama
170.2016 >Senk Senkron
EM
>Senk. prog: Senkronizasyon
170.2022 Senk1 ölç.
AM
Senkr. grubu 1: ölçme sürmekte
170.2025 Senk.İzl.Sü.Do
AM
Senk. İzleme zamanı aşıldı
170.2026 Senk. senkron
AM
Senk. Senkronizasyon koşulları tamam
170.2027 Senk U1> U2<
AM
Senk. U1>U2< koşulu sağlandı
170.2028 Senk U1< U2>
AM
Senk. U1<U2> koşulu sağlandı
170.2029 Senk U1< U2<
AM
Senk. U1<U2< koşulu sağlandı
170.2030 Senk. Udif ok
AM
Senk. Gerilim farkı (Udif) tamam
170.2031 Senk. fdif ok
AM
Senk. Frekans farkı (fdif) tamam
170.2032 Senk. α ok
AM
Senk. Açı farkı (adif) tamam
170.2033 Senk. f1>>
AM
Senk. Frekans f1 > fmaks müsaadesi
170.2034 Senk. f1<<
AM
Senk. Frekans f1 < fmin müsaadesi
170.2035 Senk. f2>>
AM
Senk. Frekans f2 > fmaks müsaadesi
170.2036 Senk. f2<<
AM
Senk. Frekans f2 < fmin müsaadesi
170.2037 Senk. U1>>
AM
Senk. Gerilim U1 > Umaks müsaadesi
170.2038 Senk. U1<<
AM
Senk. Gerilim U1 < Umin müsaadesi
170.2039 Senk. U2>>
AM
Senk. Gerilim U2 > Umaks müsaadesi
325
Fonksiyonlar
No.
Alarm
Bilgi Tipi
Açıklamalar
170.2040 Senk. U2<<
AM
Senk. Gerilim U2 < Umin müsaadesi
170.2050 U1 =
MW
U1 =
170.2051 f1 =
MW
f1 =
170.2052 U2 =
MW
U2 =
170.2053 f2 =
MW
f2 =
170.2054 dU =
MW
dU =
170.2055 df =
MW
df =
170.2056 dα =
MW
dalfa =
170.2090 Senk U2>U1
AM
Senk. Udif çok büyük (U2>U1)
170.2091 Senk U2<U1
AM
Senk. Udif çok büyük (U2<U1)
170.2092 Senk f2>f1
AM
Senk. fdif çok büyük (f2>f1)
170.2093 Senk f2<f1
AM
Senk. fdif çok büyük (f2<f1)
170.2094 Senk α2>α1
AM
Senk. alfadif çok büyük (a2>a1)
170.2095 Senk α2<α1
AM
Senk. alfadif çok büyük (a2<a1)
170.2096 Senk FG-Hatası
AM
Senk. Fonksiyon gruplarının çoklu seçimi
170.2097 Senk AyarHatası
AM
Senk. ayar hatası
170.2101 Senk1 OFF
AM
Senkr. grubu 1 DEVRE DIŞI
170.2102 >BLK Senk Kapam
EM
>Senk. KAPAMA komutu BLOKLAMA
170.2103 Senk. K BLKdı
AM
Senk. KAPAMA komutu BLOKLANDI
170.2332 Senk. f senk
AM
Senk: Senkronizasyon koşulu f senk
326
Fonksiyonlar
2.20 RTD Kutuları üzerinden Sıcaklık Tespiti
2.20
Sıcaklık tespiti için, cihaza 1 veya 2 sıcaklık algılayıcı birimi (RTD-kutusu) bağlanabilir. Cihaz, toplam 12 ölçme
sensörünün bilgilerini değerlendirebilir.
Uygulamalar
• Bunlar, özellikle motorların, jeneratörlerin ve trafoların ısıl durumlarının izlenmesini sağlar. Ayrıca; döner
makineler, yatak sıcaklık eşiklerinin aşılmasına karşı izlenir. Sıcaklık sensörleri (RTD - Direnç Sıcaklık
algılayıcısı) kullanılarak korunan nesnenin değişik yerlerindeki sıcaklıklar ölçülür ve bu bilgiler bir veya iki
7XV566 RTD-kutusu üzerinden cihaza iletilir.
2.20.1
Açıklama
7XV56 RTD-kutusu
RTD-kutusu 7XV566, silindir şapka rayına monte edilen harici bir birimdir. 6 sıcaklık algılayıcıyı işleyebilir ve
koruma cihazıyla haberleşmek üzere bir RS485 arayüzüne sahiptir. RTD-kutusu, iki- veya üç-telli bir devre
üzerinden bağlanan sıcaklık algılayıcıların (Pt 100, Ni 100 veya Ni 120) direnç değerlerinden her bir ölçme
noktasının soğutucu madde/ortam sıcaklığını tespit eder ve bunu sayısal bir değere çevirir. Sayısal değerler,
bir seri porta hazır tutulur.
Koruma Cihazı ile Haberleşme
Koruma cihazı, hizmet portu (port C) ve 7SJ64 ’ün ilave ek portu (port D) üzerinden ikiye kadar RTD-kutusunu
işleyebilir.
Böylece, en fazla 12 sıcaklık algılayıcı kullanılabilir. Korunan nesne ile koruma cihazı arasındaki mesafe
büyükse, fiber optik kabloların kullanılması önerilir. Alternatif heberleşme yapıları, Ek A.3 ’te gösterilmiştir.
Sıcaklıkları İşleme
İletilen işlenmemiş sıcaklık verileri, Santigrat dereceye veya Fahrenhayt dereceye çevrilir. Çevrim, kullanılan
sıcaklık sensoruna bağlıdır.
Her bir sıcaklık algılayıcı, ek işlemeler de kullanılabilen iki eşik bilgisi de sağlar. Kullanıcı, biçimlendirme
matrisinde bunlara ilişkin atamalar yapabilir.
Her bir sıcaklık sensoru devresindeki kısa-devre ve iletken kopuklukları, ayrı ayrı ihbar edilir veya bir sensor
tasarlanmış ise, ama atanmamış. RTD-kutuların tüm sıcaklık sensorların toplu bildirisi (14101 „Arıza: RTD“)
oluşur. İletişim arızasında tüm RTD-kutuları için bir arıza sinyali (264 „Ar: RTD-Box 1“ veya 267 „Ar: RTDBox 2“) verilir.
Aşağıdaki Şekil'de sıcaklık işlemenin mantık şeması görülmektedir.
RTD-kutularıyla birlikte verilen kullanım broşürde, bir bağlantı şeması ve bir montaj resmi bulunmaktadır.
327
Fonksiyonlar
Şekil 2-128
2.20.2
RTD-kutusu 1 için sıcaklık işlemenin mantık şeması
Ayar Notları
Genel
Sıcaklık tespiti, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon için bir arayüz
atanmışsa etkindir ve ancak o zaman bu fonksiyona erişilebilir (Altbölüm 2.1.1) . 190 no’lu RTD-Box GRŞ.
adresinde, kullanılacak arayüz (örneğin C portu) belirlenir. Sensor girişlerinin sayısı ve iletişim modu 191 no’lu
RTD BAĞLANTI adresinde seçilmişlerdir. Sıcaklık birimi de (C veya F), Güç sistemi Verileri 1’de 276
SICAKLIK BİRİMİ adresinde ayarlanmıştırlar.
Eğer RTD-Kutuları yarı çift yönlü-modu ile çalıştırılır ise, fişli köprü yardımıyla akış denetimi (CTS) (Altbölüm
3.1.2„Montaj ve devreye alma“ paragrafında) „/RTS ile denetlenen CTS“ seçilmelidir.
Cihaz Ayarları
Burada, ölçme girişi 1 için bir ayar örneği verilmiştir. Diğer girişler de aynı şekilde ayarlanır.
RTD 1 için sıcaklık algılayıcı (ölçme noktası 1 için sıcaklık sensoru) tipini, 9011 no’lu RTD 1 TİPİ adresinde
ayarlayın. Ni 120 ve Ni 100 ayar seçenekleri mevcuttur. Eğer RTD 1 için bir sıcaklık algılayıcı mevcut
değilse, RTD 1 TİPİ = Bağlı değil seçeneğini seçin. Bu parametre, ancak DIGSI’nün Ek Ayarlar
menüsünden değiştirilebilir.
RTD 1’in montaj konumu 9012 no’lu RTD 1 YERİ adresinde ayarlanır. Yağ, Ortam, Sargı, Yatak ve Diğer
seçenekleri mevcuttur. Cihazdaki seçenek değerlendirilemiyor, sadece sıcaklık ölçmesinin yapılığı medyuma
dayanarak bir bildiri amacıyla yapılmakta. Bu parametre, ancak DIGSI’nün Ek Ayarlar menüsünden
değiştirilebilir.
328
Fonksiyonlar
Bundan başka; bir alarm ve bir açma sıcaklığı ayarlanabilir. Güç Sistemi Verilerinde seçilen sıcaklık birimine
bağlı olarak (bk. Altbölüm 2.1.1.2 ’de 276 no’lu SICAKLIK BİRİMİ), alarm sıcaklığı, santigrat derece (ºC)
9013 no’lu adres, RTD 1 KADEME 1 veya fahrenhayt (°F) derece 9014 no’lu adres RTD 1 KADEME 1 olarak
girilebilir. Açma sıcaklığı da, yine santigrat derece (C) 9015 no’lu adres, RTD 1 KADEME 2 veya fahrenhayt
derece (ºF) 9016 no’lu adres, RTD 1 KADEME 2 olarak girilebilir.
RTD-kutusu 1’e bağlı diğer sıcaklık algılayıcıları için de, ayarlar bu şekilde yapılır.
RTD-kutusu Ayarları
Eğer sıcaklık algılayıcı iki telli bağlantı ile kullanılıyorsa, (sıcaklık algılayıcı kısa-devre edilerek) devre direnci
ölçülmeli ve ayarlanmalıdır. Bu amaçla, RTD-kutusunda modu 6’yı seçin ve ilgili sıcaklık algılayıcı için direnç
değerini girin (direnç aralığı 0 -50,6 Ω). Eğer üç telli bağlantı kullanılıyorsa başka bir ayara gerek yoktur.
Haberleşme hızı, 9600 Bit/s dir. Eşlik çift seçilir. Fabrika çıkışı, veri yolu adresi, 0’dır. RTD-kutusu için
değişiklikler, modu 7’de yapılır. Aşağıdaki var sayımlar uygulanır:
Tablo 2-26
RTD-kutusunda veri yolu adresi ayarı
Mod
RTD-Kutusu Sayısı
Adres
Tek yönlü
1
0
Yarı çift yönlü
1
1
Yarı çift yönlü
2
1. ’inci RTD-kutusu: 1
2. ’inci RTD-kutusu: 2
Diğer bilgiler, RTD-kutusunun işletme yönergelerinde bulunmaktadır.
Ölçülen değerlerin ve Mesajların İşlenmesi
RTD-kutusu, DIGSI’de 7SJ62/64 rölelerinin bir parçası olarak görülür; yani dahili fonksiyonlar gibi mesajlar ve
ölçülen değerler biçimlendirme matrisinde görüntülenir ve bu fonksiyonlar gibi maskelenebilir ve işlenebilir.
Mesajlar ve ölçülen değerler, böylelikle istenirse dahili bir kullanıcı tanımlı mantığa (CFC) iletilebilir ve ara
bağlantılar yapılabilir. Fakat başlatma değerleri „RTD x Kd.1 Baş.“ ve „RTD x Kd.2 Baş.“ ne toplu
bildirilerine 501 „Röle BAŞLATMA“ ve 511 „Röle AÇMA“ girilir, nede bir arıza durumunu yaratır.
Eğer olay arabelleğinde bir mesajın çıkması istenirse, sütun/sıra kesişim noktasına bir çarpı işareti
konulmalıdır.
329
Fonksiyonlar
2.20.3
Ayarlar
„A“ ya eklenmiş adresler, sadece DIGSI ile, "Ekran İlave Ayarları" altında değiştirilebilir.
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
9011A
RTD 1 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Pt 100
RTD 1: Tip
9012A
RTD 1 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Yağ
RTD 1: Yeri
9013
RTD 1 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
RTD 1: Sıcaklık Kademesi 1
Çalışma
9014
RTD 1 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9015
RTD 1 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9016
RTD 1 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9021A
RTD 2 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 2: Tip
9022A
RTD 2 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 2: Yeri
9023
RTD 2 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9024
RTD 2 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9025
RTD 2 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9026
RTD 2 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9031A
RTD 3 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 3: Tip
9032A
RTD 3 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 3: Yeri
9033
RTD 3 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
330
Fonksiyonlar
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
9034
RTD 3 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9035
RTD 3 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9036
RTD 3 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9041A
RTD 4 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 4: Tip
9042A
RTD 4 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 4: Yeri
9043
RTD 4 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9044
RTD 4 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9045
RTD 4 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9046
RTD 4 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9051A
RTD 5 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 5: Tip
9052A
RTD 5 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 5: Yeri
9053
RTD 5 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9054
RTD 5 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9055
RTD 5 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9056
RTD 5 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9061A
RTD 6 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 6: Tip
9062A
RTD 6 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 6: Yeri
331
Fonksiyonlar
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
9063
RTD 6 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9064
RTD 6 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9065
RTD 6 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9066
RTD 6 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9071A
RTD 7 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 7: Tip
9072A
RTD 7 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 7: Yeri
9073
RTD 7 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9074
RTD 7 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9075
RTD 7 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9076
RTD 7 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9081A
RTD 8 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 8: Tip
9082A
RTD 8 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 8: Yeri
9083
RTD 8 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9084
RTD 8 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9085
RTD 8 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9086
RTD 8 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9091A
RTD 9 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD 9: Tip
332
Fonksiyonlar
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
9092A
RTD 9 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD 9: Yeri
9093
RTD 9 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9094
RTD 9 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9095
RTD 9 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9096
RTD 9 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9101A
RTD10 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD10: Tip
9102A
RTD10 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD10: Yeri
9103
RTD10 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
RTD10: Sıcaklık Kademesi 1
Çalışma
9104
RTD10 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9105
RTD10 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9106
RTD10 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
9111A
RTD11 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD11: Tip
9112A
RTD11 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD11: Yeri
9113
RTD11 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9114
RTD11 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9115
RTD11 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9116
RTD11 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
333
Fonksiyonlar
Adres
Ayar Başlığı
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
9121A
RTD12 TİPİ
Bağlı değil
Pt 100
Ni 120
Ni 100
Bağlı değil
RTD12: Tip
9122A
RTD12 YERİ
Yağ
Ortam
Sargı
Yatak
Diğer
Diğer
RTD12: Yeri
9123
RTD12 KADEME 1
-50 .. 250 °C; ∞
100 °C
Çalışma
9124
RTD12 KADEME 1
-58 .. 482 °F; ∞
212 °F
Çalışma
9125
RTD12 KADEME 2
-50 .. 250 °C; ∞
120 °C
Çalışma
9126
RTD12 KADEME 2
-58 .. 482 °F; ∞
248 °F
Çalışma
2.20.4
Bilgi Listesi
No.
264
Alarm
Bilgi Tipi
Açıklamalar
Ar: RTD-Box 1
AM
Arıza: RTD Box 1
267
Ar: RTD-Box 2
AM
Arıza: RTD Box 2
14101
Arıza: RTD
AM
Arıza: RTD (kopuk iletken/kısa devre)
14111
Arıza: RTD 1
AM
Arıza: RTD 1 (kopuk iletken/kısa devre)
14112
RTD 1 Kd.1 Baş.
AM
RTD 1 Sıcaklık kademesi 1 başlatma
14113
RTD 1 Kd.2 Baş.
AM
14121
Arıza: RTD 2
AM
14122
RTD 2 Kd.1 Baş.
AM
14123
RTD 2 Kd.2 Baş.
AM
14131
Arıza: RTD 3
AM
14132
RTD 3 Kd.1 Baş.
AM
14133
RTD 3 Kd.2 Baş.
AM
14141
Arıza: RTD 4
AM
14142
RTD 4 Kd.1 Baş.
AM
14143
RTD 4 Kd.2 Baş.
AM
14151
Arıza: RTD 5
AM
14152
RTD 5 Kd.1 Baş.
AM
14153
RTD 5 Kd.2 Baş.
AM
14161
Arıza: RTD 6
AM
14162
RTD 6 Kd.1 Baş.
AM
14163
RTD 6 Kd.2 Baş.
AM
14171
Arıza: RTD 7
AM
14172
RTD 7 Kd.1 Baş.
AM
14173
RTD 7 Kd.2 Baş.
AM
14181
Arıza: RTD 8
AM
334
Fonksiyonlar
No.
Alarm
Bilgi Tipi
Açıklamalar
14182
RTD 8 Kd.1 Baş.
AM
14183
RTD 8 Kd.2 Baş.
AM
14191
Arıza: RTD 9
AM
14192
RTD 9 Kd.1 Baş.
AM
14193
RTD 9 Kd.2 Baş.
AM
14201
Arıza: RTD 10
AM
Arıza: RTD10 (kopuk iletken/kısa devre)
14202
RTD10 Kd.1 Baş.
AM
RTD10 Sıcaklık kademesi 1 başlatma
14203
RTD10 Kd.2 Baş.
AM
14211
Arıza: RTD 11
AM
14212
RTD11 Kd.1 Baş.
AM
14213
RTD11 Kd.2 Baş.
AM
14221
Arıza: RTD 12
AM
14222
RTD12 Kd.1 Baş.
AM
14223
RTD12 Kd.2 Baş.
AM
335
Fonksiyonlar
2.21 Faz Dönüşü
2.21
Faz Dönüşü
7SJ62/64 cihazında faz dönüşü fonksiyonu ikili girişler ve ayarlar kullanılarak uygulanır.
Uygulamalar
• Faz dönüşü, tüm koruma ve izleme fonksiyonlarının saat yönü tersi istikamette bile, iki fazın ters
çevrilmesine gerek duyulmaksızın, doğru şekilde çalışmasına imkan tanır.
2.21.1
Açıklama
Genel
Eğer akımların ver gerilimlerin faz dönüşü biliniyorsa, yani Dengesiz Yük (Negatif Bileşen), Düşük gerilim
koruma (Pozitif bileşen işlenmesi), yönlü aşırı akım koruma (Yön dik gerilimler ile) ve bir kaç ölçülen değerlerin
izlenmesi, 7SJ62/64 ’ün çeşitli fonksiyonları ancak o zaman doğru çalışır.
Devamlı sistemin faz dönüşü ters yinede olursa, bu sistem verilerinde ayarlanır.
Eğer işletme sırasında faz dönüşü değişikliği olması olası ise (yani bir motorun yönünün rutin olarak
değiştirilmesi gerekiyorsa); o zaman, bu amaçla maskelenmiş girişteki bir durum değiştirme sinyalini, faz
dönüşü değişikliğini koruma rölesine bildirmesi yeterlidir.
Mantık
Daha önce belirtildiği gibi, faz dönüşü, her zaman 209 no’lu FAZ SIRASI adresinde tesis edilir. İkili giriş
„>Ters F Sırası“ bir D-YA (dışlamalı ya) fonksiyonu üzerinden, üzerinden, 209 adresinde belirtilenin
tersinde bir faz sırasını kurar.
Şekil 2-129
Faz dönüşü değişikliği için mesaj mantığı
Koruma ve İzleme Fonksiyonları üzerindeki Etkisi
Faz sıra değişikliği (iki fazın yer değiştirmesi), pozitif ve negatif bileşen büyüklüklerinin hesaplanmasını ve bir
faz-toprak–gerilimin diğerinden çıkarılmasıyla hesaplanan faz-faz gerilimleri doğrudan etkiler. Bundan dolayı,
faz tespiti mesajlarının, arıza değerlerinin ve işletme ölçümlerinin yanlış olmaması için, bu fonksiyon hayati
öneme sahiptir. Daha önce belirtildiği gibi; bu fonksiyon, negatif bileşen fonksiyonuna, yönlü aşırı akım koruma
fonksiyonuna ve eğer öngörülen ile hesaplanan faz sıraları birbiriyle uyuşmazsa mesajlar üreten bazı izleme
fonksiyonlarına etki eder.
336
Fonksiyonlar
2.21 Faz Dönüşü
2.21.2
Ayar Notları
Fonksiyon Parametrelerinin ayarlanması
Normal faz sırası, 209 no’lu adresinde ayarlanır (Altbölüm 2.1.3’e bakın). Eğer sistem tarafında faz dönüşü
geçici olarak değiştirilirse, bu durum, „>Ters F Sırası“ (5145) ikili girişi kullanılarak koruma cihazına
bildirilmelidir.
337
Fonksiyonlar
2.22 Fonksiyon Mantığı
2.22
Fonksiyon mantığı: Koruma fonksiyonlarının ve yardımcı fonksiyonların uygulanmasını koordine eder,
fonksiyonel kararları işler ve sistemden alınan verileri işler. Fonksiyon mantığı, özellikle şunlardan sorumludur:
– Arıza Tespiti / Başlatma Mantığı
– Açma mantığını işleme
2.22.1
Tüm Cihaz için Başlatma Mantığı
Genel Cihaz Başlatması
Cihazın bütün koruma fonksiyonlarının başlatma sinyalleri, bir “VEYA” fonksiyonu üzerinden bağlanır ve
cihazın genel başlatmasına yol açar. Genel cihaz başlatması, ilk başlatma alan fonksiyonla tetiklenir ve en son
fonksiyonun bırakmasıyla resetlenir ve 501 „Röle BAŞLATMA“ bildirilir.
Genel başlatma, bu fonksiyonun sonucu olan bir çok dahili ve harici fonksiyon için önkoşuldur. Genel cihaz
başlatması ile denetlenen dahili fonksiyonlar arasında şunlar sayılabilir:
• Arıza mesajları açma kayıtlarının başlatılması: Genel cihaz başlatmasından genel cihaz bırakmasına kadar
bütün arıza bildirileri açma kayıtlarına girilir.
• Osilografik kayıtların başlatılması: Osilografik arıza değerlerinin saklanması ve sürdürülmesi, buna ilaveten
bir açma komutunun alınmasına da bağlı kılınabilir.
İstisna: Bazı koruma fonksiyonları, sadece ON veya OFF üzerine ayarlanmasından hariç, Yalnız alarm
üzerinde ayarlanabilirler. Ayar, Yalnız alarm başlatma komutun olmadığını, arıza durumun olmadığını,
arıza-yazımı başlatılmadığını ve anı arıza ihbarı ekranda olmadığını gösterir.
Harici fonksiyonlar, bir çıkış kontağı üzerinden, genel cihaz başlatması ile denetlenebilir. Örnekler:
• Cihazların tekrar başlatılması,
• Ek aygıtların vb. başlatılması
338
Fonksiyonlar
2.22 Fonksiyon Mantığı
2.22.2
Tüm Cihaz için Açma Mantığı
Genel Açma
Cihazdaki bütün koruma fonksiyonları için açma sinyalleri bir “VEYA” fonksiyonu üzerinden bağlanır ve cihazın
bir açma sinyali verdiğini bildiren 511 „Röle AÇMA“mesaj üretilir.
Bu mesaj, bağımsız açma mesajları gibi, ayrı bir LED’e veya çıkış rölesine yapılandırılabilir.
Açma Komutunun Sonlandırılması
Cihazın bütün koruma fonksiyonlarının açma komutları, „Röle AÇMA“ mesajı olarak kayıt edilir (Şekil 2-130
bakın). Aynı zamanda minimum açma komutu süre ölçerini TMin AÇMA KOM başlatılır. Bu, açma komutunu
üreten fonksiyon çok hızlı bırakmış olsa bile, kesiciye yeterli süreyle açma komutunun gönderilmesini sağlar.
Açma komutu, ancak son koruma fonksiyonu bıraktıktan VE minimum açma komut süresi dolduktan sonra
sonlandırılabilir.
Son olarak; açma komutunu, elle resetleninceye kadar kilitlemek de mümkünüdür (kilitleme fonksiyonu). Bu
nedenle tekrar başlatmaya karşı güç şalteri kilitlenebilir, arızanın nedeni bulunana kadar ve kilitleme elle
resetlenme kaldırılana kadar. Resetleme, ya elle LED resetleme tuşuna basılarak veya uygun şekilde
maskelenmiş bir ikili giriş etkinleştirilerek „>LED Reset“) yapılır. Bir önkoşul, şüphesiz, açma sinyali mevcut
olduğu sürece kesici açma bobininin -her zamanki gibi- enerjili durumda kalması ve açma bobini akımının kesici
yardımcı kontağı üzerinden kesilmesidir.
Şekil 2-130
2.22.3
Açma komutunun sonlandırılması
Ayar Notları
Açma Komutu Süresi
Minimum açma komutu süresi, TMin AÇMA KOM Altbölüm 2.1.3 ’te açıklanmıştır. Bu süre, açma komutu üreten
bütün koruma fonksiyonları için geçerlidir.
339
Fonksiyonlar
2.23 Yardımcı Fonksiyonlar
2.23
7SJ62/63/64’ün genel fonksiyonlarını yardımcı fonksiyonlar paragrafında bulursunz.
2.23.1
Mesaj İşleme
Bir sistem arızası sonrası, koruma rölesinin tepkisine ve ölçülen arıza büyüklüklerine ilişkin veriler -daha sonra
arızanın çözümlemesi için- saklanmalıdır. Bu nedenle, cihaz bir mesaj işlemine sahiptir.
Uygulamalar
• Göstergeler (LED’ler) ve ikili çıkışlar (çıkış röleleri)
• Cihaz göstergesinden veya bir kişisel bilgisayar üzerinden bilgilere erişim
• Bir Kontrol Merkezine İletilen Bilgiler
Koşullar
Yapılandırma prosedürü SIPROTEC 4-Sistem Açıklamalarında ayrıntılı olarak açıklanmıştır (/1/ bakın).
2.23.1.1 LED Ekranlar ve İkili Çıkışlar (Çıkış Röleleri)
Önemli olaylar ve durumlar, röle ön panelindeki optik göstergelerle (LED’ler) görüntülenir. Ayrıca; cihaz, uzak
bildirim için çıkış rölelerine sahiptir. İhbarların ve göstergelerin çoğu, serbestçe biçimlendirilebilir; yani yol
atamaları fabrika çıkışı varsayılan ayarlarından ayrı olacak şekilde değiştirilebilir. Cihazın varsayılan ayarları,
Ek’te Bölüm ’te listelenmiştir.
Çıkış röleleri ve LED’ler kilitli veya kilitsiz modda çalışabilir (her biri ayrı olarak ayarlanabilir).
Kilitli/ röleler/LED’ler, yardımcı besleme kaybına karşı korunmuşlardır. Bunlar
• cihazın ön yüzündeki LED reset tuşuna basılarak lokal olarak,
• bu maksatla yapılandırılmış bir ikili giriş üzerinden uzaktan,
• seri arayüzlerden biri kullanılarak veya
• yeni bir başlatmada otomatik olarak resetlenirler.
Durum mesajları saklanmamalıdır. Aynı zamanda durum normale gelinceye kadar resetlenemezler. Bunlar,
izleme fonksiyonlarından veya benzerlerinden mesajlara uygulanır.
Yeşil LED („RUN“) cihazın serviste, yani çalışır durumda olduğunu gösterir; resetlenemez. Sadece
mikroişlemcinin kendi kendini denetleme özelliği bir arıza tespit etmişse veya yardımcı besleme gerilimi
kesilmişse söner.
Yardımcı besleme gerilimi mevcut ve cihaz içerisinde bir arıza varsa, kırmızı LED („ERROR“) yanar ve işlemci
röleyi kilitler.
340
Fonksiyonlar
2.23.1.2 Entegre Ekran (LCD) veya PC üzerindeki Bilgiler
Olaylar ve durumlar röle ön paneldeki göstergeden okunabilir. Ön PC arayüzü veya arka hizmet arayüzü
kullanılarak, örneğin bir kişisel bilgisayar bağlanabilir ve bu bilgiler bu kişisel bilgisayara aktarılabilir.
Cihaz, buna ek olarak, işletme mesajları, anahtarlama istatistikleri vb. için birkaç olay arabelleğine sahiptir.
Bunlar, yedek bir pil ile yardımcı besleme arızalarına karşı korunmuşlardır. İstenildiğinde, ön klavye üzerinden
bu mesajlara erişilebilir veya seri hizmet veya PC arayüzü kullanılarak bu bilgiler bir kişisel bilgisayara
aktarılabilir. İşletme sırasında mesajlara erişim/mesajların okunması, SIPROTEC 4-Sistem açıklamalarında
ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Mesajların Sınıflandırılması
Mesajlar, aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
• İşletim bildirimleri (olay günlüğü); Cihazın çalışması sırasında çıkan mesajlar. Bunlar, cihaz fonksiyonlarının
durumu, ölçüm verileri, sistem verileri ve benzeri bilgileri kapsar.
• Arıza durum bildirimleri (açma günlüğü); Arıza mesajları, cihaz tarafından işlenmiş son sekiz şebeke
arızasına ilişkin mesajlardır.
• Duyarlı Toprak Arıza Kayıtları bildirimleri, cihaz duyarlı toprak arızası tespiti fonksiyonu ile donatılmışsa.
• Kumanda istatistiği; Bunlar, cihaz tarafından başlatılan açma komutları için bir sayacı, belki tekrar kapama
komutları için sayaçları ve ayrıca kesilen akımların değerlerini ve toplam arıza akımlarını kapsar.
Maksimum fonksiyonel kapsamıyla birlikte cihaz tarafından üretilen bütün mesajların ve çıkış fonksiyonlarının
tam listesi, Ek’te verilmiştir. Bütün fonksiyonlar, bir fonksiyon numarasına (No.) sahiptir. Ayrıca her mesajın
nereye gönderileceği bu listede gösterilmiştir. Eğer herhangi bir fonksiyon cihazın özel sürümünde mevcut
değilse veya biçimlendirme sırasında Etkin Değil olarak ayarlanmışsa, doğal olarak bu fonksiyona ilişkin
mesajlar çıkmayacaktır.
İşletim Mesajları (Ara Bellek: Olay Günlüğü)
İşletim bildirimleri, cihazın, işletme sırasında ve işletme koşullarına ilişkin ürettiği bilgileri içerir. Cihazda,
kronolojik sırayla 200’e kadar işletme mesajı depolanır. Yeni üretilen mesajlar listenin sonuna eklenir. Eğer
bellek kapasitesi aşılmışsa, yeni mesaj en eski mesaj üzerine yazılır.
Arıza Mesajları (Ara Bellek: Açma Günlüğü)
Sistemde bir arıza sonrası, örneğin bir koruma elemanının başlatması veya bir açma sinyalinin başlatılması gibi
arızanın gelişimine ilişkin önemli bilgilere erişilebilir. Kısa-devre arızasının başlangıç zamanı, sistem saatinden
tam/doğru olarak sağlanır. Arızanın gelişimi/arızada çıkan bilgiler, arıza başlangıç anına göre -bağlı bir
zamanla- çıktılaşır. Bu sayede; arızanın başlangıcından açma komutunun tetiklenmesine ve yine arızanın
başlangıcından açma komutunun resetlenme sine, yani arızanın temizlenmesine kadar geçen süreler
belirlenebilir. Zaman bilgilerinin çözünürlüğü 1 ms’dir.
341
Fonksiyonlar
Kendiliğinden Çıkan/ Doğal Mesajlar
4-satırlık göstergeye sahip cihazlar için; mesajlar, bir genel başlatma sonrası, Şekil 2-131 ’da gösterilen sırayla
otomatik olarak cihaz göstergesinde çıkar. Görüntülenebilecek diğer bilgiler konusunda, Ek A.5, Altbölüm
„Göstergede kendiliğinden çıkan/doğal mesajların gösterimi“ ne bakın.
Varsayılan ayarlardan farklı olarak, 611 no’lu adreste kendiliğinden çıkan/doğal arıza mesajları müsaade
edilmiş ise, sadece o zaman bu gösterimler grafik göstergeli cihazlarda görünür.
Şekil 2-131
Göstergede kendiliğinden çıkan/doğal mesajların gösterimi
Erişilebilen Mesajlar
Son sekiz şebeke arızasına ilişkin mesajlara erişilebilir. Bir şebeke arızasının tanımı olarak; koruma
başlatmasından arızanın en son temizlenmesine kadar geçen süre bir şebeke arızası olarak kabul edilir. Eğer
tekrar kapama uygulanıyorsa, ağ arızası son toparlanma süresi dolduktan sonra sonlanır, yani başarılı veya
başarısız tekrar kapama’dan sonra. Dolayısıyla; bütün tekrar kapamalar da dahil tüm arıza temizleme süreci,
sadece bir arıza kayıtı yer tutar. Bir ağ arızası sırasında bir kaç arıza durumları ortaya çıkabilir (ilk koruma
fonksiyonunun başlatmasından son koruma fonksiyonunun bırakmasına kadar). Tekrar kapama olmadığında
her arıza durumu bir ağ arızası’dır.
Toplam olarak 600’e kadar ihbar depolanabilir. Arabellek kapasitesi dolduğunda en yeni veri en eski veri
üzerine yazılır.
Toprak arızası mesajları
Duyarlı toprak arızası tespiti ile donatılan cihazlar için, özel toprak arıza kayıtları mevcuttur. Eğer toprak arızası
tespiti açmaya değil, Yalnız alarm (sadece ihbar) (no’lu adreste 3101 = Yalnız alarm) olarak
ayarlanmışsa veya T/A kaydıyla ON ayarı seçilmişse. T/A kaydıyla ON `da, ayrıca toprak arızası tespiti
açmasında başlatılır.
cos-φ– / sin-φ – ölçümünde toprak arızası tespiti açması için bir kriter UE>-elemanın gelecek başlatmasıdır.
„U0/I0-φ –ölçümünde“ toprak arızası tespiti açması için UE>-elemanın gelecek başlatılır veya eğer bir akım
elemanı enerjileşmişse ve açı koşulu yerine getirilmişse. (Toprak arızası tespiti açma için detayları mantık
şemasının, paragrafında 2.12 bulursunuz). Toprak arızası tespitin açmasını kapatmak için, başlatma
bırakılmalıdır. Toprak arızası tespiti, 1271 no’lu adresle ihbarı verildiğinde başlatılır, „Hassas T/A Baş.“
(gelecek), ihbar gittiğinde kapatılır.
Son üç arızaya ait ve en fazla 45 mesaj kaydedilir. Arabellek kapasitesi dolduğunda en yeni veri en eski veri
üzerine yazılır.
Genel Sorgulama
DIGSI üzerinden erişilebilen genel sorgulama, SIPROTEC 4 cihazının mevcut durumunun okunmasına imkan
verir. Genel sorgulama için gerekli ihbarların tümü, cihazın gerçek değerleriyle birlikte görüntülenir.
Doğal Mesajlar
DIGSI üzerinden görüntülenen doğal ihbarlar, bir olay veya durum değişikliği olduğunda derhal güncelleştirilir.
Her yeni gelen mesaj, kullanıcının güncelleştirme için beklemesine veya başlatma vermesine gerek olmadan
derhal görüntülenir.
342
Fonksiyonlar
2.23.1.3 Bir Kontrol Merkezine İletilen Bilgiler
Kayıt edilen bildiriler, sistem arayüzü üzerinden bir kontrol ve depolama birimine aktarılabilirler. Farklı iletim
protokolleri üzerinden ile iletim mümkündür.
2.23.2
İstatistikler
7SJ62/64 ìn istatistik mesajları, her bir kesici kutbu ile kesilen akımların toplamları, cihaz tarafından kesicilere
gönderilen açmaların sayısı ve kesicinin veya korunan teçhizatın çalışma saatleridir. Diğer bir sayaç, „açık“
durumunda bulunan güç şalterin saat sayısı tespiti imkanını sağlar. Kesici ömrü izleme yöntemi, statik verilerin
bakım aralıkların optimalleştirmesini tespit edilmesine yarar.
Eğer cihaz, motor koruması olarak işletiliyorsa, ayrıca motorun işletmesine ve son 5 motor çalıştırmalarına,
istatistik değerleri kullanımına mevcuttur.
Sayaçlar ve bellekler, yardımcı gerilim kaybına karşı korunmuşlardır.
Koruma cihazının ilk çalıştırılması sırasında istatistik değerler sıfır olarak tanımlanır.
2.23.2.1 Açıklama
Açma Sayısı
7SJ62/64 cihazından gönderilen başlatılan açmalar sayısını sayabilmek için, kesici yardımcı kontakların
konumu ikili girişler üzerinden 7SJ62/64 bildirilmelidir. Bunun için, dahili impuls sayacını, matriste bir ikili giriş
üzerine konfigüre edilmelidir, bu impuls kesicinin Açma-pozisyonundan yönlendiriliyor. İmpuls sayı değeri
„AçmaSay. Ke“, eğer matriste „sadece Ölçme- ve Sayı değerleri seçilmiş se, „Statistik“ grubunda bulunur.
Otomatik Tekrar Kapama Komutlarının Sayısı
Otomatik tekrar kapama fonksiyonundan gönderilen açmaların sayısı ayrı ayrı 1’nci ve 2’nci çevrimlerde
biriktirilir.
Çalışma saati (Yüklenme süreci)
Yük altında çalışma saatleri de kaydedilir (= akım değeri minimum bir fazda 212 no’lu adresteki akım
değerinden büyüktür, KeKapalı I min biçimlendirilmiş sınır değeri).
Çalışma saatleri sayacı “kesici açık”
CFC-uygulaması olarak, çalışma saatleri sayacına benzer, „kesici açık“ durumunda saatlerin sayısını biriktiren,
bir sayaç gerçekleşebilir. Evrensel çalışma saatleri sayacı uygun ikili giriş ile bağlanılmış ve ikili giriş
aktifleştiğinde, saymaya başlar. Buna karşın, sayacın başlatılması için alternatif, 212 ayar başlığı KeKapalı
I min değerinin altında bulunan değerde kriter olarak, kullanılabilir.
Sayaç durumu ayarlanabilir veya sıfırlandırılabilir. Böyle bir sayaç için CFC-uygulama örneği internet
(SIPROTEC Download Area) da kullanıma hazır bulunur.
343
Fonksiyonlar
2.23.2.2 Kesici Ömrü İzleme
Genel
Kesici Bakımına yardımcı olan prosedürler, güç şalter(KE)- kontakları gereken bakım aralıkların esas
aşındırma derecesine göre bildirilebilir. Bakım ve servis maliyetlerinden tasarruf, bu işlevselliğin sunduğu ana
faydalardan birisidir.
Evrensel kesici ömrü izlemesi; koruma fonksiyonları tarafından başlatılan açmaların sebep olduğu kesilen
akımlarını biriktirir ve aşağıdaki birbirinden bağımsız fonksiyon kısımlarını kapsar:
• Toplam Açma akımı (ΣI-yöntemi)
• Tüm açma akım güçlerin tutarı (ΣIx-yöntemi)
• Kesicinin kesintisiz dayanıklılığı hesaplanması için iki-nokta-yöntemi
• Toplam Akım Kareleri Toplamı Entegral (I2t-yöntemi);
Bütün fonksiyon kısımları için ölçülen değer kaydedilme ve hazırlanması faz seçici olarak çalışır. İlgili üç
sonuçların göre değerlendirmesi, özel bir sınır değeri üzerine gerçekleşir (Şekil 2-132) bakın.
Şekil 2-132
Kesici ömrü izleme prosedürü şematik görünümü
ΣI-Yöntemi temel işlevliği olarak her zaman bulunur ve aktiftir. Diğer yöntemler (ΣIx, 2P ve I2t) buna karşın
beraber bir biçimlendirme ayarı üzerine seçilebilirler.
Esas anahtarlama esnasında, ark silinmesi içinde olmak üzere akım yüksekliği ve akım süreci anahtarlamanın
dayanaklığı için önemli olduğundan, başlatma- ve son kriterleri de büyük önlem kazanır. ΣIx, 2P yöntemleri ve
I2t bunun için aynı kriterleri kullanırlar. Başlatma- ve son kriterin mantığını, şekil görüntüler 2-133.
344
Fonksiyonlar
İçsel koruma açmasında, başlatma kriteri toplu bildirisi “cihaz Kapalı” yerine getirilmiştir. Eğer 265 no’lu
Kum.yoluyla Kom ayar başlığı ile bununla ilgili komut verilirse, içsel kumanda işlevselliği üzere gerçekleşen
açmalar kesici ömrü izleme için dikkate alınırlar. Eğer aynı zamanda ikili giriş üzerine „>Ke Aşınma Baş.“
mesajı verilirse, bir harici gönderilmiş açma komutu dikkate alınır. Diğer bir kriterde, gidecek mesajın ucu „>Ke
Yardımcı NA“ kullanılabilinir. Bununla, kesici mekaniğin, kontakları ayırmak için, harekete geçtiği sinyallenir.
Eğer başlatma kriteri yerine getirilirmişse, biçimlendirilmiş kesici açma zamanı başlatılır. Bununla, kesici
kontakların birbirinde ayrılmaya başla cağı zaman belirlenmiştir. Diğer bir kesici ömrü izleme-üreticisinden
sunulan karakteristik (Kesme Süresi (Kesici)) ile açma işlemin sonu, ark silinmesi içinde, belirlenir.
Kesici Arıza Koruma durumunda hesaplama tekniklerin değiştirilmemesi için, 212 KeKapalı I min akım
kriteri ile, iki diğer period sonrasında akım gerçekten sıfır olmuştur mu diye, kontrol edilir. Eğer faz-seçimli
mantık sürme akım kriteri ile yerine getirilmişse, yöntemlerin hesaplama- ve değerlendirme metotları
enerjileşirler. Bunlar bitirildikten sonra, kesici ömrü izlemenin son kriteri yerine getirilmiştir ve bu tekrar bir
enerjileşme için hazır bulunmaktadır.
Ayar biçimlendirme hatalarında, kesici ömrü izleme bloklanır. Bu dikkate alınmalıdır. Bu durum „Ke.Aş.Z.A.
ar.“, „KeAş.BLKn PaHa.“ veya „KeAş.BLKI PaHa.“ mesajı üzeri (bakınız Bölüm 2.1.6.2, „sistem
verileri 2“) işaret edilir. Son iki mesajlar sadece tasarlanmış 2P-İşlemlerde etkin olabilirler.
345
Fonksiyonlar
Şekil 2-133
346
Başlatma- ve son kriter mantığı
Fonksiyonlar
ΣI-Yöntemi
ΣI-Yöntemi, temel işlevsellik olarak, biçimlendirme üzeri etkilemez ve yöntemle ilgili özel ayarlara ihtiyaç
duyulmaz. Tüm açma akımları, koruma başlatması sonrasında ortaya çıkan 1½ aralıklı periodlar, faz seçimli
şekilde hesaplanırlar. Buradaki açma akımlarında, temel titreşimin efektif değerleri, söz konusudur.
Her açma komutunu takiben, cihaz, her bir kutbun kestiği faz akımlarını kaydeder, Arıza durumu bildirimlerinde
gösterilir ve istatistik bildirilerinin belleğinde biriktirilir. Ölçülen değerler, primer değerler olarak gösterilir.
ΣI-Yöntemi bir sınır değer incelemesini sağlamaz. Fakat bir sınır değeri ile üç toplam akımları bir mantıklı VEYA
ile bunları birbiriyle bağlayacak durumda olan ve değerlendirebilecek durumda olan, CFC üzeri bir sınır değeri
gerçekleşebilir. Sınır değeri toplam akımı aştığında, uygun bir ihbar verilir.
ΣIx-Yöntemi
ΣI-yöntemi her zaman bulunurken ve aktifken, ΣIx-yöntemin kullanımı KeÖmİz-biçimlendirmesine bağlıdır.
Esas olarak bu yöntemde ΣI-yöntemine benzer şekilde çalışır. Farklılıklar, açma akımların gücüne ilişkindir ve
bunların anma akımı (kesici) gücün bağlantılarıdır. Irx bağlantısında, kesici-üreticisinden sunulan maksimum
çevrim sayacı yaklaşımın sonucuna varılır. Gösterilen değerler bu sebeple anma akımın (kesici) açma sayısı
olarak yorumlanabilirler. Görüntüleme birimsiz istatistik dosyasında ve iki virgülden sonraki sayılarla
gerçekleşir.
Hesaplama için kullanılan açma değerleri sınır değerlerin temel titreşiminler inden oluşurlar. Bunlar her yeni
başlayan periyodu baştan hesaplar.
Başlatma kriter sağlanmışsa (Altbölüm „Genel“ de açıklandığı gibi) kesici açma süresi dolduktan sonra, o
zaman güncel etkin değerler akım kriterin tutarlılık denetimine ilişkin faz seçimliliğini takip edilir. Eğer bu
değerlerden biri bu kriterin koşullarını sağlayamıyorsa, bundan önceki kriter hesaplama için kullanılır. Başlatma
noktasının öncelliğine kadar (akım kriter dolayısıyla işaretlenmiş) hiç bir etkin değer bu kriterin koşullarını
sağlayamıyorsa, o zaman açma söz konusudur. Bu sadece kesicinin mekanik ömrünü etkiler ve bu sebeple
buradaki yöntemden tespit edilmez.
Eğer açma süre sonrasında mantık sürme akım kriteri ile gerçekleşirse, tespit edilen primer (Ib) açma akımları
üstüne alınır ve üstüne alınmış anma akıma (kesici) bağlanır. Bu değerler, bulunan ΣIx-yöntemin istatistik
değerleri üzerine toplanırlar. Bunun sonrasında, eşik değer karşılaştırması „Σ I^x>“sınır değeri ile ve
yeni alınan toplam açma akımı üstüne alma verilmesi gerçekleşir. Eğer yeni istatistik değerlerden birisi sınır
değerini aşarsa, „Eşik ΣI^x>“mesajı gönderilir.
2P-Yöntemi
İki-nokta-yöntemin kullanılması, kesici kalıcı dayanıklılığın hesaplanması için KeÖmİz-biçimlendirmesine
bağlıdır. Kesici üreticinden sunulan veriler, açma akımların ölçmesi ile daha mümkün olan açma komutlarına
ilişkin kesin bir ifade verilebilinsin şeklinde hesaplanır. Başlangıç noktası olarak, kesici üreticilerin çift logaritmik
açma komutların diyagramları yarar ve kontak ayırımı zamanında ölçülen açma akımlarına yarar. Açma
akımların denetimi, önceki altbölümdeki ΣIx–yöntemi için tanımlandığı gibi metoduna benzer.
Hesaplanmış kesici kalıcı dayanıklılığın üç sonuçları istatistik değer olarak görüntülenir. Eğer bir akımda anma
akımın (Kesici) yüksekliğinde açılırsa, sonuçlar daha mümkün olan açmaların sayısını temsil ederler.
Görüntüleme birimsiz ve virgülsüz gerçekleşir.
Diğer yöntemlerde olduğu gibi, bir sınır değeri üç „Kesici Kalıcı Dayanıklılık-neticelerini“ mantıklı bir VEYA üzeri
birbiriyle bağlar ve bunları değerlendirilir. Bu sınır değeri, „alt ayar noktası“ nı oluşturur, çünkü kesici kalıcı
dayanıklılık her açmada açma komutların sayısına uygun azaltılır. Eğer sınır ayarı, üç faz ayarların bir tanesinin
altına düşerse, uygun bir mesaj verilir.
347
Fonksiyonlar
Kesici ömrü izleme-üreticisinden çift logaritmik bir diyagram, kesici komut sayısı ile açma akım arasındaki
bağlantı için sunulur (Şekildeki örneğe bakın 2-134). Bu şekilden daha mümkün olan açmalar (aynı açma
akımlar ile açma) tespit edilebilinir. Örnekte bir 10 kA açma akımında aşağı yukarı 1000 açmalar
gerçekleştirilebilinir. Karaktiristik iki kenarda bulunan nokta ve bunları birbirine bağlayan dik çizgi ile
biçimlendirilir. Nokta 1 Ir izin verilmiş anma akımında (kesici) komutlar sayısı için, nokta 2 Isc en fazla anma
kısa devre akımında anahtarlama çevrimleri için, belirlenmiştir. İlgili dört ayarlar biçimlendirilebilirler.
Şekil 2-134
2P-Yöntemi için Anma Akımında Anahtarlama Çevrimleri
Şekilde 2-134 bir çift logaritmik gösterimi söz konusu olduğu için, nokta 1 ve nokta 2 arasındaki dik çizgi
aşağıdaki üstüne alma fonksiyonu ile tanımlanabilinir:
n = b·Ibm
n ile anma akımında (kesici) komutlar sayısı için, b Ib = 1A anma akımında (kesici) komutla için, Ib açma akımı
için ve m yön katsayısı için.
Üstüne alma fonksiyonu ile çift logaritmik gösterimi için genel dik çizgi formülü çıkarılır; bununla b ve m
katsayısı alınır.
348
Fonksiyonlar
Uyarı
m < -4`lik bir yön katsayısı teknik olarak anlamsız olduğundan, teorik olarak yanlış bir biçimlendirme
sonucundan oluşabilir. Bu yüzden yön katsayısı -4 sınırlandırılır. Eğer katsayısı -4 `den azalırsa, anma akım
anahtarlama çevrimindeki üstüne alma fonksiyonu işlem dışı bırakılır ve bunun yerine, yani biçimlendirilmiş
açma akım bölümünde, maksimum anma akım (kesici) komutlar sayısı Isc (263 Isc ÇAL.Çevrimi)
hesaplama sonucu olarak güncel anma akım (kesici) komutlar sayısı için kullanılır, şekil bakın 2-135.
Şekil 2-135
Yön kat sayısı için değer sınırlandırılması
Eğer faz seçimli mantık sürümü altbölümde „Genel“ olarak tanımlanmış akım denetimi girilirse, güncel anma
akım anahtarlama çevrimleri kesici açma süresinin bitme anında tespit edilmiş açma akımını hesaplar. Bu
hesaplar, bulunan kesici kalıcı dayanıklılığın hesabına geçirilir, böylece güncel istatistik değerlerin gösterme
imkanı oluyor ve ayarlanmış sınır değerin değerlendirilmesi gerçekleşsin. Eğer yeni ayarlardan bir tanesi sınır
değerinin altında bulunursa, mesaj „Rez. Day. Eş. <“ gönderilir.
Kesici kalıcı dayanıklılığın sonuçları altında mekanik açmalarının gerçek ilgili kısımını belirlemek için, üç diğer
faz seçimli statistik değerler konulmuştur (örneğin Faz 1 için: „mek. AÇMA L1=“). Bunların görevi sayaç
şeklinde, sadece akım denetimin ayar altında bulunan açma akımlardaki açmaları saymakla biçimlendirilmiş.
349
Fonksiyonlar
I2t-Yöntemi
I2t-yönteminde, faz seçimli açma akım kare-entegral sırasında açma başına biriktirilir. Entegral, kesicinin ışık
bağlantı esnasında ayarlanan, kareli akımların ani değerlerin üzeri hesaplanır. Bu verilerden:
T Ke ark = (Ayar 266 T Ke KESME Zm.) – (Ayar 267 T Ke AÇMA).
Hesaplanmış entegralin üç toplamı istatistik değeri gösterilir, (In2) karelenmiş cihaz anma akımına ilgili. Diğer
yöntemlerdede olduğu gibi, bir sınır değeri mevcut. Bu üç toplamı bir mantıklı VEYA üzeri birbiriyle bağlar ve
bunları değerlendirilir.
Hesaplanmış açma akım kare-entegralleri bulunan istatistik değerlerinin üstüne biriktirilir. Bunun sonrasında,
eşik değer karşılaştırması sınır değeri „Σ I^2t>“ ve yeni istatistik değerlerin verilmesi ile gerçekleşir. Eğer
değerlerden bir tanesi sınır değerini aşarsa, „Eşik Σ I^2t>“ mesaj gönderilir.
Devreye Alma
Devreye alma için genellikle hiçbir önlemler gerekmez. Eğer koruma cihazın değişimi gerçekleşirse (yani eski
kesici ve yeni koruma cihazı), o zaman sınır- ve istatistik değerlerin başlangıç değerleri ilgili kesicinin kumanda
istatistiği üzeri tespit edilebilir.
2.23.2.3 Motor İstatistikleri
Genel
İki farklı tip istatistiksel motor verisi mevcuttur:
• İşletme bilgileri ve
• Başlatma bilgileri.
İstatistiksel işletme bilgileri aşağıdakileri içerir:
• Motor başlatmanın toplam sayısı
• Motor işletme saatlerinin toplam sayısı ( başlatma koşullarını içinde)
• Motor kapalı kalma saatlerinin toplam sayısı
• motor işletme süresinin yüzde hesabıyla ve tüm mega vat saatleri (eğer cihaz gerilim trafosuna sahipse).
Başlatma mesajlarında her bir motor başlatması için
• yol alma süre
• yol Alma Akım
• yol alma gerilimi (eğer cihazda gerilim trafosu mevcut ise) kaydedilir.
Motor işletme bilgileri
Motor işletme-istatistiği çevrimli her 600 ms yeniden hesaplanır. İstatistik arabelleğinde bunun görüntüsü bir
saatlik çözünürlüğe düşürülür.
350
Fonksiyonlar
Motor başlatma bilgileri
Motor yol alma akımı ve yol alma gerilimi (eğer cihazda gerilim trafosu mevcut ise) primer ayarlar olarak
gösterilir. İstatistik değerlerin ölçümü motorun çalıştırması ile başlatılır. Bu, kesici hat durum tespiti için gerekli
akım eşiğinim aşımı (Ayar 212 KeKapalı I min) en az bir fazda tespit edilir. Bunun için ön koşul, önceden
bütün üç faz akımların biçimlendirilmiş akım eşik değerinin altında bulunmaları, gerekmektedir.
Yol alma zamanı bitmesinin tetikleme noktası 1107ayarın altına düşmesi I MOTOR YOLAL. üç faz akımların
en yükseği en az 300 ms için ayarlanmış yol alma akımıdır.
Motor yol alma akımı (Ayar 1107 I MOTOR YOLAL.) hat enerjilenmesi tespiti sonrasında aşılmasa veya akım
500 ms içerisinde enerjileşmesi tespiti sonrasında tekrar motor yol alma akımına iletilirse, bu motor yol alma
olarak değerlendirilmez. Bu durumda istatistik oluşturulmaz.
Sayaç okunması/yerleştirmesi/sıfırlanması
SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları’nda, istatistik amaçlı sayaçların cihaz göstergesinden veya DIGSI üzerinden
nasıl okunacağı açıklanmıştır. Bu istatistik sayaçlarının ayarlanması veya resetlenmesi, BİLDİRİMLER —>
İSTATİSTİK menüsü altında, sayaçların mevcut değerlerinin üzerine yazılarak yapılır.
Kesici ömrü izleme fonksiyonu biçimlendirilmesi için 172no’lu adreste KE AŞINMA İZL. seçeneklerden biri
de ΣIx-Yöntemi, 2P-Yöntemi, I2t-Yöntemi veya Etkin Değil ayarlanabilinir. Bütün bu fonksiyonlar için önemli
ayarlar, ayar bloğunda bulunurlar GüçSis.Veriler1 (Bölüme bakın 2.1.3).
Aşağıda açıklanmış biçimlendirme değerleri, fonksiyon kısımların doğru çalışması için, önemli giriş
büyüklüklerini belirler.
Kesici çalışma zamanı, kesici-üreticisi tarafından sunulan karakteristiktir. Bu karakteristik tüm açma işlemini
kapsar, açma komutundan (kesicinin açma başlatılmasının üzerine yardım enerji başlatışı) bütün kublajlarda
ark silinmesine kadar. Zaman 266no’lu adreste T Ke KESME Zm. ayarlanır.
Kesici Açma Zamanı T Ke AÇMA kesicinin yine karakteristiğidir. Bu karakteristik, açma komutu (kesicinin açma
başlatılmasının üzerine yardım enerji başlatışı) ile kesici kontakların tüm kublajlardaki ayırma zamanının
süresini kapsar. 267 no’lu adreste T Ke AÇMA biçimlendirilir.
Aşağıdaki diyagram bu kesici zamanların arasındaki bağlantılarını göz önüne bulundurur.
351
Fonksiyonlar
Şekil 2-136
Kesici zamanlarının görüntüsü
Akım-Sıfır-Kriteri olarak akım akışının izlenmesi 212 KeKapalı I min kullanılır, bu bir kaç fonksiyonlardan
kapalı olan kesici tarafından da kullanılır. Bunların ayar değeri, cihazın bu fonksiyonları gerçekten kullanımıyla
ilgili, yapılmalıdır (paragrafına bakın „akım akışının izlenmesi (Ke)“ Altbölümde 2.1.3.2.
ΣI-Yöntemi
172 no’lu adresten KE AŞINMA İZL. bağımsız yapılmış biçimlendirilmeden hariç her zaman ΣI-toplam akım
oluşumun temel işlevselliği etkindir, bu başka parametrelemeyi gerektirmiyor. Bu yöntem bir sınır değer
incelenmesini sağlamaz. Fakat bu CFC ile gerçekleşebilir.
ΣIx-Yöntemi
Biçimlendirme ayarı üzerinden 172 KE AŞINMA İZL. ΣIx-yöntemi aktifleşir. Bütün açma akım üstüne
almaların toplamı en basit şekilde uygulanması için, bu değerler üstüne alınmış anma akımı (Kesici) üzerine
bağlanırlar. Bu kesicinin verilerini alabilir ve 260 no’lu adreste Ir-Ke GüçSis.Veriler1 primer değer olarak
ayarlanabilir. Bu bağlantı ile, ΣIx-yöntemin sınır değeri maksimum açma komutların sayısına yönlenebilir. Yani,
kontakları henüz bir aşındırma görmemiş kesici, sınır değeri olarak direk maksimum açma komutların sayısını
girilebilir. Anma akımı (Kesici) üstüne alınması ve açma akımların temsilcisi 264 no’lu adreste Ix ÜS
biçimlendirilir. Farklı müşterinin istemine uygun bu temsilci 264Ix ÜS 1,0 `den (ön ayar = 2,0) 3,0 değerine
kadar yükseltilebilir.
Yöntemin fonksiyonel işlemi için kesicini zaman davranışı 266 ayar üzeri T Ke KESME Zm. ve 267 T Ke
AÇMA bildirilmelidir.
Biriktirilmiş değerler, anma akımındaki (Kesici) açma sayıları olarak yorumlanabilinir. Görüntüleme birimsiz
istatistik dosyasında ve iki virgülden sonraki sayılarla gerçekleşir.
352
Fonksiyonlar
2P-Yöntemi
Biçimlendirme ayarı 172üzerinden KE AŞINMA İZL. 2P-Yöntemi aktifleşir. Kesici -üreticisinden açma
komutların diyagramı üzeri (2P-Yöntemin fonksiyon açıklamasındaki örnek diyagrama bakın) kesici komut
sayısı ile açma akım arasındaki bağlantısı sunulur. Bu karakterisitiğin iki kenarda bulunan noktalar çift
logaritmikli ölçekteki 260 dan 263 kadar bulunan adresteki ayarların biçimlendirmesini belirler:
Nokta 1 i (Parametre 261 AT Ir ÇAL.Çevr.) izin verilmiş anma akımında (kesici) komutlar sayısı için Ir
(Parametre 260 Ir-Ke) belirlenmiştir.
Nokta P2 (Parametre 263 Isc ÇAL.Çevrimi) en fazla anma kısa devre akımında anahtarlama çevrimleri
için Isc (Parametre 262 Isc-Ke) belirlenmiştir.
Yöntemin fonksiyonel işlemi için kesicinin zaman davranışı 266 T Ke KESME Zm. ayar üzeri ve 267 T Ke
AÇMA bildirilmelidir.
I2t-Yöntemi
Biçimlendirme ayarı üzerinden 172 KE AŞINMA İZL. I2t-Yöntemi aktifleşir. Akım Kareleri Toplamı Entegralleri
karelenmiş cihaz anma akımına dayanılır. Arka aydınlatma zamanının belirlenmesi için cihaza Kesici-kesme
zamana T Ke KESME Zm. ve kesici-açma zamanı T Ke AÇMA des bildirilmelidir. Akımların açma sonrasındaki
son sıfır kesişimin tespiti (ark silinmesi) için „akım-sıfır“-kriteri gereklidir.
353
Fonksiyonlar
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
-
Açma Say.=
IPZW
AÇMA sayısı=
409
>Çal Sayıcı BLK
EM
>Çalışma Sayıcısı Bloklama
1020
Çal.Say.=
WM
Çalışma saati sayıcısı
1021
Σ L1 =
WM
Kesilen akım toplamı Faz A
1022
Σ L2 =
WM
Kesilen akım toplamı Faz B
1023
Σ L3 =
WM
Kesilen akım toplamı Faz C
2896
OTK #Kap.1./3f=
WM
1. OTK çevrimi 3 faz KAPAMA kom. sayısı
2898
OTK #Kap.2./3f=
WM
>Diğer OTK çevrimi 3 faz KA. kom. sayısı
10027
Yolal. Süresi 1
WM
Yol Alma Süresi 1
10028
Yolal. Akımı 1
WM
Yol Alma Akımı 1
10029
Yolal. Ger. 1
WM
Yol Alma Gerilimi 1
10030
Mot.Yolalsayısı
WM
Toplam Motor Başlatması Sayısı
10031
MotorÇalış.Sür.
WM
Toplam Motor Çalışma Süresi
10032
MotorDurma Sür.
WM
Toplam Motor Durma Süresi
10033
%Çalış.Sür.
WM
Motor Yüzde Çalışma Süresi
10037
Yolal. Süresi 2
WM
Yol Alma Süresi 2
10038
Yolal. Akımı 2
WM
Yol Alma Akımı 2
10039
Yolal. Ger. 2
WM
Yol Alma Gerilimi 2
10040
Yolal. Süresi 3
WM
Yol Alma Süresi 3
10041
Yolal. Akımı 3
WM
Yol Alma Akımı 3
10042
Yolal. Ger. 3
WM
Yol Alma Gerilimi 3
10043
Yolal. Süresi 4
WM
Yol Alma Süresi 4
10044
Yolal. Akımı 4
WM
Yol Alma Akımı 4
10045
Yolal. Ger. 4
WM
Yol Alma Gerilimi 4
10046
Yolal. Süresi 5
WM
Yol Alma Süresi 5
10047
Yolal. Akımı 5
WM
Yol Alma Akımı 5
10048
Yolal. Ger. 5
WM
Yol Alma Gerilimi 5
16001
Σ I^xL1=
WM
Toplam Akım Üstünü Alma Faz L1 - Ir^x
16002
Σ I^xL2=
WM
16003
Σ I^xL3=
WM
16006
Rez.Dayanım L1=
WM
Rezidual Dayanıklılık Faz L1
16007
Rez.Dayanım L2=
WM
16008
Rez.Dayanım L3=
WM
16011
mek. AÇMA L1=
WM
Mekanik Açma Sayısı Faz L1
16012
mek.AÇMA L2=
WM
16013
mek.AÇMA L3=
WM
16014
Σ I^2t L1=
WM
Akım karesi toplamı integrali Faz A
16015
Σ I^2t L2=
WM
Akım karesi toplamı integrali Faz B
16016
Σ I^2t L3=
WM
Akım karesi toplamı integrali Faz C
354
Fonksiyonlar
2.23.3
Ölçme
Bir dizi ölçülen değer ve bunlardan türetilen değerler, cihaz göstergesine her zaman çağrılmak üzere veya veri
aktarımı için sürekli hazır durumdadır.
Uygulamalar
• Sistemin mevcut durumu hakkında bilgiler
• Sekonder değerlerinin Primer- ve Yüzde değerlerine dönüşümü
Koşullar
Sekonder değerlerinden hariç cihaz ölçülen değerlerin primer- ve yüzde değerlerini gösterir.
Primer ve yüzde değerlerin doğru gösterimi için önkoşul, ölçü trafolarının ve korunan teçhizatın anma
değerlerinin tam ve doğru olarak cihazın biçimlendirilmesinde toprak yoluna girilmiş olmasıdır. Aşağıdaki tablo,
sekonder değerlerin primer- ve yüzde değerlerine dönüşümünün formülünü hesaba geçirir.
2.23.3.1 Ölçülen Değerlerin Gösterimi
Tablo 2-27
Ölçülen
Değerler
Sekonder değerler ile primer/yüzde değerler arasındaki dönüşüm formülleri
sekonde
r
IL1, IL2, IL3,
I1, I2
Isek.
IE = 3 ·I0
(hesaplanıldı)
Ie sek.
IE = ölçülen
değer IE-giriş
Ie sek.
IEE
(IEE_ef,
IEE_a,
IEE_r)
Iee sek.
UL1, UL2, UL3,
U0, U1, U2,
Usenk
UL-E sek.
UL1–L2, UL2–L3,
UL3–L1
UPh-Ph sek.
Uen
Uen sek.
P, Q, S (P ve Q
faz ayırımlı)
sekonder ölçülen değer yok
primer
%
355
Fonksiyonlar
Ölçülen
Değerler
sekonde
r
primer
Güç faktörü (faz cos φ
ayırımlı)
cos φ
Frekans
f, Hz olarak
f, Hz
olarak
Tablo 2-28
%
cos φ · 100, % olarak
Dönüşüm formüllerine gösterge
Ayar
Adres
Ayar
Adres
Unom PRİMER
202
IE-AT PRİMER
217
Unom SEKONDER
203
IE-AT SEKONDER
218
AT PRİMER
204
Tam Skala Ger.
1101
AT SEKONDER
205
Tam Skala Akım
1102
Uf / Udelta
206
Sipariş edilen cihaz tipine ve cihaz bağlantılarına bağlı olarak, Tablo ’da listelenen ölçülen işletme değerlerinin
sadece bazısı mevcuttur. Faz–Toprak–gerilimler, ancak Faz–Toprak gerilim girişleri bağlı ise veya bağlanılmış
faz-faz gerilimlerinden hesaplanmış ise UL1–L2 ve UL2–L3 ve rezidüel gerilim Uen ölçülebilir.
Rezidüel gerilim Uen ya direk ölçülür veya Faz–Toprak–gerilimlerden hesaplanır:
Lütfen göz önünde bulundurunuz ki, ölçülen işletme değerlerinden U0 değeri gösterilir.
Toprak akımı IE ya direk ölçülür ya da faz akımlarından hesaplanır:
Ayrıca kullanıma hazır bulunurlar:
• Θ/Θ ölçülen ısıl değerinden aşırı yük korumanın (Stator sargı) % başlatma sıcaklık algılamada,
• Θ/Θ L ölçülen ısıl değerinden yeniden başlatma engellemesinin (Rotor sargı),
• Θ Ynd. Baş. Yeniden Başlatma Sınırı yeniden başlatma engellemesinin,
• TUzak Gecikme süresi, motorun yeniden başlatması mümkün olana kadar,
• ΘRTD 1 den ΘRTD 12 kadar sıcaklık değerleri RTD-kutularında.
Fabrika çıkışı, güç ve işletme değerleri, hat yönünde güç akışı pozitif olacak şekilde ayarlanmıştır. Hat yönünde
aktif bileşenler ve yine hat yönünde endüktif reaktif bileşen pozitiftir. Aynısı güç faktörü cosφ için de geçerlidir.
Bazen hattan çekilen gücün (örneğin müşteri tarafından göründüğü şekilde) pozitif olarak tanımlanması
istenebilir. 1108 no’lu P,Q işareti parametre adresi kullanılarak bu bileşenlerin işaretleri terslenebilir.
Ölçülen işletme değerlerinin hesaplanması, ayrıca mevcut bir sistem arızası sırasında yürütülür. Yukarıda
bahsedilen değerlerin için, zaman penceresi uzunluğu > 0,3 s ve < 1 s ve bu süre içerisindeki güncelleştirme
sıklığı yapılır.
356
Fonksiyonlar
2.23.3.2 Ölçülen Değerlerin İletilmesi
Ölçülen değerler, arayüzler üzerinden merkezi bir kontrol ve depolana birimine aktarılabilir.
Değerlerin iletilecek ölçme bölümü protokol ve gerekirse diğer ayarlara bağlıdır.
Protokol
İletilebilinen ölçme bölümü, format
IEC 60870–5–103
Ölçülen değerin 0 dan 240 % kadar.
IEC 61850
Primer işletme ölçülen değerler iletilir.
Ölçülen değerler hem de bunların birimler formatı PIXIT 7SJ kullanım kılavuzunda
detaylı şekilde belirtilmiştir.
Ölçülen değerler „Float“-Formatında iletilirler. Bununla iletilebilen ölçme bölümü
sınırlandırılmamıştır ve işletme ölçümüne uygundur.
PROFIBUS,
Modbus, DNP 3.0
Cihaz tarafındaki birimler formatı ilk başta otomatik şekilde akım ve gerilimin seçilen
sistem verilerin içerisindeki anma değerlerinden oluşur.
Güncel birim formatı DIGSI veya cihazın işletme ölçülen değerler menüsü üzerinden
tespit edilebilir.
Kullanıcı DIGSI üzerinden, hangi işletme ölçülen değerlerin (primer, sekonder veya
yüzde) iletilmesini, seçebilir.
Genellikle ölçülen değerler 16 Bit-değeri, ön değer işareti ile (bölüm ± 32768) olarak
iletilir. Kullanıcı iletilecek ölçülen işletme değerinin skalasını belirleyebilir. Bu durumda o
zaman, iletilebilinir ölçme bölümü oluşur.
Diğer detayları protokol profilinden alınız.
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
268
Basınç Denetimi
AM
Basınç Denetimi
269
Sıc. Denetimi
AM
Sıcaklık Denetimi
601
IL1 =
MW
I L1
602
IL2 =
MW
I L2
603
IL3 =
MW
I L3
604
IN =
MW
IN
605
I1 =
MW
I1 (pozitif bileşen)
606
I2 =
MW
I2 (negatif bileşen)
621
UL1E=
MW
U L1-E
622
UL2E=
MW
U L2-E
623
UL3E=
MW
U L3-E
624
UL12=
MW
U L12
625
UL23=
MW
U L23
626
UL31=
MW
U L31
627
Uen =
MW
Uen
629
U1 =
MW
U1 (pozitif bileşen)
630
U2 =
MW
U2 (negatif bileşen)
632
Vsenk =
MW
Vsenk (senkronizasyon)
641
P =
MW
P (aktif güç)
642
Q =
MW
Q (reaktif güç)
644
Frekans=
MW
Frekans
645
S =
MW
S (görünür güç)
661
Θ YB =
MW
Yeniden Başlatma Engelleme Eşiği
701
IEEa
MW
İzole sistemlerde Rezistif Toprak akımı
357
Fonksiyonlar
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
702
IEEr
MW
İzole sistemlerde Reaktif Toprak akımı
805
Θ Rotor
MW
Rotor Sıcaklığı
807
Θ/Θaçma
MW
Termal Aşırı Yük
809
T Tek.Kap=
MW
Tekrar kapama kilidi sürülene kadar süre
830
IEE =
MW
Hassas Toprak Arıza Akımı
831
3I0 =
MW
3I0 (sıfır bileşen)
832
3U0 =
MW
3U0 (sıfır bileşen)
901
PF =
MW
Güç Faktörü
991
Basınç =
MWB
Basınç
992
Sıc =
MWB
Sıcaklık
996
Td1 =
MW
Transdüser 1
997
Td2 =
MW
Transdüser 2
1068
Θ RTD 1=
MW
RTD 1 Sıcaklığı
1069
Θ RTD 2=
MW
RTD 2 Sıcaklığı
1070
Θ RTD 3=
MW
RTD 3 Sıcaklığı
1071
Θ RTD 4=
MW
RTD 4 Sıcaklığı
1072
Θ RTD 5=
MW
RTD 5 Sıcaklığı
1073
Θ RTD 6=
MW
RTD 6 Sıcaklığı
1074
Θ RTD 7=
MW
RTD 7 Sıcaklığı
1075
Θ RTD 8=
MW
RTD 8 Sıcaklığı
1076
Θ RTD 9=
MW
RTD 9 Sıcaklığı
1077
Θ RTD10=
MW
RTD 10 Sıcaklığı
1078
Θ RTD11=
MW
1079
Θ RTD12=
MW
16031
φ (3U0,IEE) =
MW
3U0 ve INhas. arasındaki açı
16032
IN2 =
MW
Toprak akımı IN2 =
30701
P, L1 =
MW
P, L1 (aktif güç, faz L1)
30702
P, L2 =
MW
30703
P, L3 =
MW
30704
Q, L1 =
MW
Q, L1 (reaktif güç, faz L1)
30705
Q, L2 =
MW
30706
Q, L3 =
MW
30707
PF, L1 =
MW
Güç Faktörü, faz L1
30708
PF, L2 =
MW
30709
PF, L3 =
MW
358
Fonksiyonlar
2.23.4
Ortalama Ölçümler
7SJ62/64 tarafından usun süreli ortalamalar hesaplanır ve çıkış olarak verilir.
Uzun-süreli ortalamalar değerler
Primer olarak üç faz akımlar ILx, üç faz akımlar için pozitif bileşenler I1 aktif güç P, reaktif güç Q ve görünen güç
S.Ortalama alma için zaman periyodu seçilebilir.
Uzun-süreli ortalamalar için minimum ve maksimum değerler: primer değerler olarak ve en son güncelleştirildiği
tarih ve zamanla birlikte, ayarlanabilir.
Ortalama Hesaplama
Ölçülen ortalama değer hesabı için zaman periyodunun seçimi, 8301 no’lu DMD Aralığı ilgili parametre ayar
grubu a den D kadar Ölçme Ayarları adresinde ayarlanır. İlk rakam, dakika olarak ortalama alma süresinin
zaman penceresini belirtir. İkinci rakam ise, bu zaman penceresinde yapılacak güncelleştirme sıklığını verir. 15
dak., 3 defa ayarı, örneğin: süresi 15 dakikaya erişen tüm ölçülen değerler için zaman ortalamasının
yapılacağını gösterir. Yani her 15/3 = 5 dakikada bir güncelleştirileceğini gösterir.
Ortalama almanın başlatılacağı zaman noktası 8302 no’lu DMD Senk.Süresi biçimlendirilme imkanı sunulur,
8301 no’lu adreste eğer ortalama alma ayarları değiştirilsin mi, (Saat başı) başlatılsın veya diğer bir zamanla
(SaBaş.15dk.sonr, SaBaş.30dk.sonr veya SaBaş.45dk.sonr) senkronlaşsın mı.
Eğer ortalama alma ayarları değiştirilirse, o zaman arabellekte depolanan ölçülen değerler silinir ve ortalama
hesapları için yeni sonuçlar, ancak ayar zaman periyodu geçtikten sonra mevcuttur.
2.23.4.3 Ayarlar
Adres
Ayar
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
8301
DMD Aralığı
15 dak., 1 defa
15 dak., 3 defa
15 dak.,15 defa
30 dak., 1 defa
60 dak., 1 defa
60 dak.,10 defa
5 dak., 5 defa
60 dak., 1 defa
Demant Hesaplama Aralıkları
8302
DMD Senk.Süresi
Saat başı
SaBaş.15dk.sonr
SaBaş.30dk.sonr
SaBaş.45dk.sonr
Saat başı
Demant Senkronlama Zamanı
359
Fonksiyonlar
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
833
I1dmd =
MW
I1 (pozitif bileşen) Demant
834
Pdmd =
MW
Aktif Güç Demant
835
Qdmd =
MW
Reaktif Güç Demant
836
Sdmd =
MW
Görünür Güç Demant
963
IL1dmd=
MW
I L1 demant
964
IL2dmd=
MW
I L2 demant
965
IL3dmd=
MW
I L3 demant
2.23.5
Min/Maks Ölçme Ayarları
Minimum ve maksimum değerler, 7SJ62/64 tarafından hesaplanır ve değerlerin son güncelleme tarih ve saati
okunabilir.
2.23.5.1 Açıklama
Minimum ve Maksimum Değerler
Üç faz akımlarının minimum ve maksimum değerleri Ix, faz gerilimlerin Ux-E, faz-faz-gerilimlerin Uxy, pozitif
bileşenlerin I1 ve U1, gerilimin UE, termal aşırı yük fonksiyonunun Θ/Θaç, aktif gücün P, reaktif gücün Q ve
görünen gücün S ve frekans ve güç faktörün cos φ (son yapılan tarih ve saatin güncelleştirmesinin kazdı ile)
primer değerlerde oluşturulur.
Ayrıca önceki bölümde belirtilen uzun-süreli ortalama değerlerinin minimum- ve maksimum değerleri
oluşturulur.
İkili girişler veya DIGSI kullanılarak, minimum ve maksimum değerler resetlenebilir. Ayrıca, önceden seçilen bir
zamandan başlayarak, çevrimsel olarak resetlenebilir.
Min/Maks–Değerler
Minimum ve maksimum demant değerleri, zaman olarak programlanabilen bir noktada otomatik olarak
sıfırlanabilir. Bu özelliğin seçilmesi için 8311 no’lu MinMaks çevrRST adresi EVET ’e ayarlanmalıdır.
Sıfırlamanın olacağı zaman noktası (sıfırlamanın olacağı günün dakikası), 8312 no’lu MinMa RST Zml.
adresinde ayarlanır. Günler mertebelerinde resetleme çevrimi, 8313 no’lu MinMaksRST.ÇEVR adresinde
ayarlanır. Ayarlama işleminin yapılmasından itibaren çevrimsel sürecin başlayacağı tarih (günler
mertebelerinde), 8314 no’lu MinMaksRST.BAŞ. adresinde girilir.
360
Fonksiyonlar
2.23.5.3 Ayarlar
Adres
Ayar
Ayar Seçenekleri
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
8311
MinMaks çevrRST
HAYIR
EVET
EVET
Otomatik Çevrimsel Reset
Fonksiyonu
8312
MinMa RST Zml.
0 .. 1439 dak
0 dak
MinMaks Reset Zamanlayıcısı
8313
MinMaksRST.ÇEVR
1 .. 365 Gün
7 Gün
MinMaks Reset Çevrimi Süresi
8314
MinMaksRST.BAŞ.
1 .. 365 Gün
1 Gün
MinMaks Reset Çevrimini
Başlatma
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
-
Rst. Mi/Ma
IE_W
Minimum ve Maksimum Sayıcı Resetleme
395
>I MinMaksReset
EM
>I MİN/MAKS Arabellek Reset
396
>I1MinMaksReset
EM
>I1 MİN/MAKS Arabellek Reset
397
>U MinMaksReset
EM
>U MİN/MAKS Arabellek Reset
398
>Uff Mi/MaReset
EM
>Ufaz-faz MİN/MAKS Arabellek Reset
399
>U1MinMaksReset
EM
>U1 MİN/MAKS Arabellek Reset
400
>P MinMaksReset
EM
>P MİN/MAKS Arabellek Reset
401
>S MinMaksReset
EM
>S MİN/MAKS Arabellek Reset
402
>Q MinMaksReset
EM
>Q MİN/MAKS Arabellek Reset
403
>IdmdMi/MaReset
EM
>Idmt MİN/MAKS Arabellek Reset
404
>PdmdMi/MaReset
EM
>Pdmt MİN/MAKS Arabellek Reset
405
>QdmdMi/MaReset
EM
>Qdmt MİN/MAKS Arabellek Reset
406
>SdmdMi/MaReset
EM
>Sdmt MİN/MAKS Arabellek Reset
407
>FrekMi/MaReset
EM
>Frekans MİN/MAKS Arabellek Reset
408
>PF Mi/Ma Reset
EM
>Güç Faktörü MİN/MAKS Arabellek Reset
412
>Θ Mi/MaReset
EM
>Theta MİN/MAKS Arabellek Reset
837
L1dmdMin
MWZ
I L1 Demant Minimum
838
L1dmdMak
MWZ
I L1 Demant Maksimum
839
L2dmdMin
MWZ
I L2 Demant Minimum
840
L2dmdMak
MWZ
841
L3dmdMin
MWZ
I L3 Demant Minimum
842
L3dmdMax
MWZ
843
I1dmdMin
MWZ
I1 (pozitif bileşen) Demant Minimum
844
I1dmdMax
MWZ
I1 (pozitif bileşen) Demant Maksimum
845
PdMin=
MWZ
Aktif Güç Demant Minimum
846
PdMax=
MWZ
Aktif Güç Demant Maksimum
847
QdMin=
MWZ
Reaktif Güç Minimum
848
QdMax=
MWZ
Reaktif Güç Maksimum
849
SdMin=
MWZ
Görünür Güç Minimum
850
SdMax=
MWZ
Görünür Güç Maksimum
851
IL1Min=
MWZ
I L1 Minimum
852
IL1Max=
MWZ
I L1 Maksimum
853
IL2Min=
MWZ
I L2 Mimimum
361
Fonksiyonlar
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
854
IL2Max=
MWZ
I L2 Maksimum
855
IL3Min=
MWZ
I L3 Minimum
856
IL3Max=
MWZ
I L3 Maksimum
857
I1 Min=
MWZ
Pozitif Bileşen Minimum
858
I1 Max=
MWZ
Pozitif Bileşen Maksimum
859
UL1EMin=
MWZ
U L1E Minimum
860
UL1EMax=
MWZ
U L1E Maksimum
861
UL2EMin=
MWZ
U L2E Minimum
862
UL2EMax=
MWZ
U L2E Maksimum
863
UL3EMin=
MWZ
U L3E Minimum
864
UL3EMax=
MWZ
U L3E Maksimum
865
UL12Min=
MWZ
U L12 Minimum
867
UL12Max=
MWZ
U L12 Maksimum
868
UL23Min=
MWZ
U L23 Minimum
869
UL23Max=
MWZ
U L23 Maksimum
870
UL31Min=
MWZ
U L31 Minimum
871
UL31Min=
MWZ
U L31 Maksimum
872
Uen Min=
MWZ
U nötr Minimum
873
Uen Max=
MWZ
U nötr Maksimum
874
U1 Min =
MWZ
U1 (pozitif bileşen) Gerilim Minimum
875
U1 Max =
MWZ
U1 (pozitif bileşen) Gerilim Maksimum
876
Pmin=
MWZ
Aktif Güç Minimum
877
Pmaks=
MWZ
Aktif Güç Maksimum
878
Qmin=
MWZ
Reaktif Güç Minimum
879
Qmaks=
MWZ
Reaktif Güç Maksimum
880
SMin=
MWZ
Görünür Güç Minimum
881
SMax=
MWZ
Görünür Güç Maksimum
882
fmin=
MWZ
Frekans Minimum
883
fmaks=
MWZ
Frekans Maksimum
884
PF Max=
MWZ
Güç Faktörü Maksimum
885
PF Min=
MWZ
Güç Faktörü Minimum
1058
Θ/ΘAçMaks=
MWZ
Aşırı Yük Ölçer Maksimum
1059
Θ/ΘAçMin=
MWZ
Aşırı Yük Ölçer Minimum
362
Fonksiyonlar
2.23.6
Ölçülen Değerler için Ayar Noktaları
SIPROTEC 4 Cihazı bazı Ölçülen- ve Sayısal büyüklükler için sınır değerlerini ayarlamaya olanak sağlar. Bu
sınır değerlerden birine işletimde ulaşılırsa veya aşılırsa, cihaz işletme bildirimi olarak görüntülenen bir alarm
oluşturur. Bu, LED ve/veya ikili çıkışlara atanabilir, arayüzler üzerinden iletilebilir ve DIGSI CFC’ye bağlanabilir.
Bunun haricinde DIGSI CFC üzerinden diğer Ölçülen- ve Sayısal büyüklükler için sınır değerler
projelendirilebilir ve bunlar DIGSI cihaz matrisi üzerinden atanabilir. Buna karşılık esas koruma fonksiyonları
için bu sınır değeri programı ancak, arka planda işler ve eğer koruma fonksiyonlarından başlatmalar gelirse,
hata durumunda ölçülen değerlerin hızlı değişikliklerinde uygun olmaz. Ayrıca çoklu sınır değeri aşmalarında
bir bildirim verilirse, bu sınır değeri izlemeleri, koruma fonksiyonlarının açma sinyalleri kadar hızlı bir reaksiyon
göstermez.
Uygulamalar
• Bu merkezi kontrol sistem izlemesi çok vurumla yenilenen ölçümlerle ve koruma fonksiyonlarına göre
duruma bağlı olarak daha düşük öncelikle çalışır. Bu sebeplerden dolayı, ölçülen değerlerin hızlı
değişiminde arıza durumunda belirli koşullar altında enerjileşmez, tahki koruma fonksiyonlarının
başlatmaları ve açmaları gerçekleşene kadar. Bu yüzden bu merkezi kontrol sistem izlemesi koruma
fonksiyonlarının bloklaşması için uygun değildir.
2.23.6.1 Açıklama
Ayar Noktası İzleme
Cihazın teslimi sırasında, aşağıdaki sınır değerleri yapılandırılabilir:
• IL1dmd>: L1fazı için önceden belirlenmiş bir maksimum ortalama akımın aşılması.
• I1dmd>: Önceden belirlenmiş bir maksimum ortalama pozitif bileşen akımın aşılması.
• |Pdmd|>: Önceden belirlenmiş bir maksimum ortalama aktif gücün aşılması.
• |Qdmd|>: Önceden belirlenmiş bir maksimum ortalama reaktif gücün aşılması.
• Sdmd>: Önceden belirlenmiş bir maksimum ortalama görünen gücün aşılması.
• Temp>: Önceden belirlenmiş bir sıcaklığın aşılması.
• Druck<: Önceden belirlenmiş bir basıncın altına düşülmesi.
• IL<: Herhangi bir faz için önceden belirlenmiş bir akımın altına düşülmesi.
• |cos φ |<: Önceden belirlenmiş bir güç faktörünün altına düşülmesi.
Ölçülen Değerler için Ayar Noktaları
Ayarlama DIGSI`de Ayar, Konfigürasyon altında, Konfigürasyon matrisinde gerçekleşir. Filtre „sadece ölçümve sayaç değerleri“ yerleştirilmelidir ve konfigürasyon grubu „sınır değerleri“ seçilmelidir. Ön ayarlar
değiştirilebilir veya yeni sınır değerleri yerleştirebilir.
Ayarlamalar yüzde olarak yapılmalıdır ve çoğunlukla cihazın anma değerlerine karşılık gelir.
363
Fonksiyonlar
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
-
IL1dmd>
GW
I L1 dmt>
-
IL2dmd>
GW
I L2 dmt>
-
IL3dmd>
GW
I L3 dmt>
-
I1dmd>
GW
I1dmt>
-
|Pdmd|>
GW
|Pdmt|>
-
|Qdmd|>
GW
|Qdmt|>
-
|Sdmd|>
GW
|Sdmt|>
-
Basınç<
GWB
Basınç<
-
Sıcakl>
GWB
Sıcaklık>
-
IL<
GW
IL< düşük akım
-
|PF|<
GW
|Güç Faktörü|<
270
AN Basınç<
AM
Ayar Değeri Basınç<
271
AN Sıc>
AM
Ayar Değeri Sıcaklık>
273
AN IL1 dmd>
AM
Ayar Noktası Faz A dmt>
274
AN IL2 dmd>
AM
Ayar Noktası Faz B dmt>
275
AN IL3 dmd>
AM
Ayar Noktası Faz C dmt>
276
AN I1dmd>
AM
Ayar Noktası pozitif bileşen I1dmt>
277
AN |Pdmd|>
AM
Ayar Noktası |Pdmt|>
278
AN |Qdmd|>
AM
Ayar Noktası |Qdmt|>
279
AN |Sdmd|>
AM
Ayar Değeri |Sdmt|>
284
AN I<
AM
Ayar Değeri I< alarm
285
AN PF(55) alarm
AM
Ayar Değeri 55 Güç faktörü alarm
364
Fonksiyonlar
2.23.7
İstatistik için Ayar Noktaları
2.23.7.1 Açıklama
İstatistik sayaçları için, sınır değerleri girilebilir. Sınır değerlerine ulaştığında bir mesaj verilir. Bu mesaj çıkış
rölelerine ve LED'lere atanabilir.
İstatistik sayaçlar için sınır değerleri
İstaistik sayaçları için sınır değerlerin ayarlaması DIGSI altında Bildiriler → İstatistik alt menüsünde İstatistik
için sınır değerleri`nde gerçekleşir. İlgili içeriğin üzerine çift tıklayarak diğer bir pencerede gösterilir, öyleki
önceden ayarlanmış sınır değerlerinin üzerine yazılarak yeni bir sınır değeri belirlenebilir (SIPROTEC 4 Sistem
Açıklamaları’na bakın).
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
-
Ça.Sa.>
GW
Çalışma saatleri daha büyük
272
ANÇal.Saatleri>
AM
Ayar Noktası Çalışma Saatleri
16004
Σ I^x>
GW
Toplam Akım Eşiği Üstünü Alma
16005
Eşik ΣI^x>
AM
Eşiği Toplam Akım Üstü Değeri aşıldı
16009
Rez. Dayanım <
GW
Kesici Kalıcı Dayanıklılık Alt Eşiği
16010
Rez. Day. Eş. <
AM
Kesici Kalıcı Day. Eş. altına düşüldü
16017
Σ I^2t>
GW
Akım Kareleri Toplamı Eşiği Integrali
16018
Eşik Σ I^2t>
AM
Akım Kareleri Toplamı Eş. İnteg. aşıldı
365
Fonksiyonlar
2.23.8
Enerji Ölçme
Aktif ve reaktif güç için enerji ölçme değerler cihaz tarafından tespit edilir. Bu değerler, cihaz göstergesinde
görüntülenebilir, DIGSI çalışan bir PC kullanılarak işletim arayüzü üzerinden okunabilir veya sistem arayüzü
üzerinden bir merkezi işletim istasyonuna aktarılabilir.
2.23.8.1 Açıklama
Aktif ve Reaktif Güç için Ölçülen Değerler
Aktif güç için (Wp) ve reaktif güç için (Wq) enerji ölçme değerleri Kilo-, Mega- veya Gigavatt saatleriyle primer
veya kVARh, MVARh veya GVARh primer, bağlantıya (+) ve verilen (–) göre ayırtılırlar, veya endüktif veya
kapasitif tespit edilirler. Ölçme çözünürlüğü bu esnada biçimlendirilebilir. Ölçme değerlerinin işaretleri 1108
no’lu P,Q işareti adresinde yapılan ayara bağlıdır (Altbölümde „Ölçülen Değerlerin Gösterimi“ paragrafına
bakın).
Ölçme Çözünürlüğü için Parametre Ayarı
8315 no’lu Ölçüm Çözünür. ayarı ile enerji ölçme değerlerin çözünürlüğü Çarpan 10 veya Çarpan 100
için Standart ayarına karşın büyültülür.
2.23.8.3 Ayarlar
Adres
8315
Ayar
Ayar Seçenekleri
Ölçüm Çözünür.
Standart
Çarpan 10
Çarpan 100
Varsayılan Ayar
Açıklamalar
Standart
Ölçme çözünürlüğü
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
-
Ölç. reset
IE_W
Sayaç resetleme
888
Wp(puls)=
IPZW
Enerji Wp Pulsı (aktif)
889
Wq(puls)=
IPZW
Enerji Wq Pulsı (reaktif)
916
WpΔ=
-
Aktif enerji artışı
917
WqΔ=
-
Reaktif enerji artışı
924
Wp İleri
MWZW
Wp İleri
925
Wq İleri
MWZW
Wq İleri
928
Wp Ters
MWZW
Wp Ters
929
Wq Ters
MWZW
Wq Ters
366
Fonksiyonlar
2.23.9
Devreye Alma Yardımcıları
Test modu veya devreye alma esnasında merkezi veya ana bir bilgisayar sistemine gönderilen cihaz verileri
üzerinde etkili olunabilir. Sistem arayüzü ile, cihazın ikili giriş ve çıkışlarını test etmek üzere araçlar mevcuttur.
Uygulamalar
• Test Modu
• Devreye alma
2.23.9.1 Açıklama
Test İşlemi sırasında SCADA Arayüzüne gönderilen Test Mesajları
Şayet cihaz SCADA arayüzü üzerinden merkezi veya ana bir bilgisayar sistemine bağlı ise, o zaman iletilen
bilgiler denetlenebilir.
Protokolün tipine bağlı olarak; merkezi kontrol sistemine iletilen bütün mesajlara ve değerlere, cihaz mahallinde
test ediliyorken “test operation” (test işlemi) mesajı eklenir. Bu tanılama, iletilen mesajların gerçek güç sistemi
arızası veya olayı sonucu değil, sadece test sonucu çıkan mesajlar olduğunu belirtir. Diğer bir seçenek olarak;
sistem arayüzüne mesajların iletimi, test sırasında tamamen kilitlenir („Veri İletimini Bloklama“).
Bu çevrim, cihaz göstergesinin operatör veya hizmet arayüzünün bir PC yardımıyla gerçekleşebilir.
Test modunun ve iletimi kilitlemenin nasıl etkinleştirileceği ve etkisiz kılınacağı, SIPROTEC 4 Sistem Kullanım
Kılavuzu’nda açıklanmıştır.
Sistem Arayüzünün Testi
Eğer cihaz bir sistem arayüzü ile donatılmışsa ve bu arayüz de kontrol merkezi ile iletişim için kullanılıyorsa,
mesajların doğru olarak iletilip iletilmediğini test etmek için DIGSI - cihaz çalışması kullanılabilir.
Bunun için bir diyalog kutusunda, sistem arayüzü için matris biçiminde konfigüre edilmiş bütün mesaj metinleri
gözükecektir. Diyalog kutusunun diğer bir sürümünde testleşecek bildiriler için bir değer biçimlendirebilinir
(örneğin mesaj geliyor/mesaj gitti) ve (Hardware-Test menüleri için şifre) No 6 şifre girdisi sonrasında bir mesaj
üretilebilir. İlgili mesajlar gönderilir ve SIPROTEC 4 cihazının olay kayıtlarından ve kontrol merkezinden bu
mesajlar okunabilir.
Bölüm „Montaj ve Devreye Alma“da yaklaşım şekli detaylı tanımlanmıştır.
İkili Girişlerin ve İkili Çıkışların Kontrolü
Bir SIPROTEC4 cihazının ikili girişleri, çıkış röleleri ve LED'leri, DIGSI kullanılarak ayrı ayrı ve tamamı kontrol
edilebilir. Bu özellik, örneğin devreye alma sırasında cihazdan şalt teçhizatına olan kublajı doğrulamak için
kullanılır.
Bir diyalog kutusunda bütün bulunan ikili giriş- ve çıkışlar ve LED'lerin bu andaki anahtar durumları görüntülenir.
Ayrıca, donanım bileşenlerine biçimlendirilen (atanan) komutları veya mesajları gösterilir. Diyalog kutusunun
diğer bir sürümünde, (Hardware-Test menüleri için şifre) No 6 şifre girdisi sonrasında değerlik karşıtlı
durumuna çevirtilme imkanı sunulur. Böylece, örnek olarak, her bir çıkış röleleri ve bununla tesis ve korumanın,
konfigüre edilmiş mesajlarını oluşturmadan, arasındaki bağlantılarını denetlenebilir.
Prosedür „Montaj ve Devreye Alma“ da detaylı olarak açıklanmaktadır.
367
Fonksiyonlar
Test Amaçlı Osilografik Kayıtlar
Kapama işletimlerinde de koruma teçhizatın dinamik çalışması sırasındaki kararlılığını denetlemek için,
devreye almada kapama testleri uygulanabilir. Osilografik kayıtlar, korumanın davranışı hakkında maksimum
bilgi sağlar.
Sistem arızaları sırasında dalga biçimi verilerinin kaydedilebilmesine ilaveten; 7SJ62/64 DIGSI 4 yazılım
programı, seri arayüzler veya bir ikili giriş üzerinden de cihaza komutlar verilerek osilografik kayıt başlatılabilir.
Sonuncusunda, bu ikili girişe „>DalgaYak.Tet.“ fonksiyonu atanmalıdır. Osilografik kayıt tetiklemesi, o
zaman korunan teçhizatın devreye alınması sırasında bu ikili giriş enerjileşerek yapılır.
Harici bir tetikleme ile (yani, bir koruma başlatması olmaksızın) başlatılan bir osilografik kayıt, cihaz tarafından
normal arıza kayıtı olarak işlenir. Her bir osilografik kayıt başlatma sırasında, atamanın uygun şekilde
yapılmasını sağlayan ayrı bir kayıt numarasıyla yeni bir kayıt oluşturulur. Yalnız, tetiklenen bu tür kayıtlar,
gerçek bir arıza olayı olmadığı için, arıza ihbar kayıtlarında görüntülenmez.
Prosedür „Montaj ve Devreye Alma“da detaylı olarak açıklanmaktadır.
2.23.10 Web-Monitör
Web-Monitörü, SIPROTEC 4- cihazlarının devre alma veya işletme esnasındaki ayarları, veri ve ölçüm
değerlerinin görüntülenmesini sağlar. Bunun için internet-teknolojisini kullanır. Görüntü bir Web-Browser,
örneğin internet Explorer, ile gerçekleşir.
SIPROTEC-Web monitörü, cihaz sıçramalı bir kaç fonksiyonları sunar, diğerlere sadece cihazla ilgili sunulur.
7SJ62/64 için, bir faz diyagramı ve kontrol fonksiyonu için senkronlama verileri, özel fonksiyonlar olarak
gerçekleştirilmiş. Bu kullanım kılavuzunda, genel montaj için uyarıların yanında sadece 7SJ62/64 SIPROTEC
Web monitörün özgül ağırlıklı fonksiyonları tanımlanmıştır. Genel fonksiyonları, DIGSI-CDsinin Yardım
dosyasında (DIGSI sürümü V4.60 itibaren) bulursunuz.
Koşullar
Web-Monitörü, yalnızca PC`nin standart donanımı ile çalışır. Aşağıdaki yazılım programları/işletim sistemleri
yüklenmelidir:
İşletim sistemi: Microsoft Windows XP, Microsoft Windows 2000, Microsoft Windows NT, Microsoft Windows
ME, Microsoft Windows 98 .
Internet-Browser: Netscape Communicator sürüm 4.7, Netscape Communicator 6.x sürümünden itibaren veya
Microsoft Internet Explorer 5.0 sürümünden itibaren. Java programı kurulmalı ve etkinleştirilmelidir.
DFÜ-Ağ: Gereken donanım bileşeni Microsoft Windows XP, Microsoft Windows 2000, Microsoft Windows NT
ve Windows 98ìn takımıdır. Bileşen, cihazın bir seri arayüz üzerinden bağlanması durumunda gereklidir.
Ağ Adaptörü: Gereken donanım bileşeni Microsoft Windows XP, Microsoft Windows 2000, Microsoft Windows
NT ve Windows 98ìn takımıdır. Bileşen, cihazın bir seri arayüz üzerinden bağlanması durumunda gereklidir.
368
Fonksiyonlar
2.23.10.1 Genel
İşletme esnasında, oluşturulan cihaz konfigürasyonu cihazlarda doğrulanmalı ve fonksiyonları kontrol
edilmelidir. Web-Monitörü bu fonksiyonlarının basit ve açık bir şekildeki tespitini ve en önemli ölçüm
değerlerinin gösterilmesine destekler.
Kablo bağlantıları ve yapılandırma tutarsızlıkları çabucak bulunur ve kaldırılır.
Web-Monitörün uygulanması için, cihaza PC üzeri bağlanılması, cihazın ön ve arka operatör (servis) arayüzü
ile gerekmektedir. Bağlantı direk 9-kutuplu DIGSI-kablosu üzeri oluşturulmuş bir DFÜ-bağlantısı yardımıyla
gerçekleşir. Modem üzerinden bir uzak erişimde mümkündür. Kullanım arabiriminin-PC üzerinde bir internet
browser (açar) montaj edilmelidir (sistem koşularına bakın). Kullanım arabiriminin-PC üzerinde genelde DIGSI
4`te bulunur.
DIGSI 4 ve Web-Monitörün aynı anda aynı operatör arayüzünü kullanmadığına emin olun. Aynı zamandaki seri
erişim, veri çarpışmasına yol açar. Yani, ya DIGSI 4 veya Web-Monitörü cihazın bir kullanım arayüzünde
çalışmaktadır. Web-Monitörü başlatılmadan önce, DIGSI 4 kapatılması lazım veya DIGSI 4 ile cihazdaki
ayarlamalar ve konfigürasyonlar önceden yapılmış olmalıdırlar. DIGSI 4`tü ön kullanım arayüzünde bir PC nin
COM-Portu üzerinde ve Web-Monitörü arka kullanım arayüzünde diğer bir PC nin COM-Portu üzerinde aynı
zamanda çalıştırmak mümkündür.
Web-Monitör HTML-Sayfalarından ve bunların içinde bulunan Java-Applets`den oluşuyor, bunlar 7SJ62/64 `de
SIPROTEC 4-cihazının EEPROM ùnda kaydedilmişler. Bu ürün SIPROTEC 4-cihazının kesin bir takımıdır ve
özel bir montaja gerek duymaz. Kullanım-PC üzerine sadece DFÜ-Ağı oluşturulmalı, bunun üzerine iletişimin
seçimini gerçekleştirmek için. DFÜ-Ağı üzerinden başarılı iletişim bağlantı alınması sonrasında browser
başlatılır ve orada koruma rölenin TCP-IP adresi girilir. Cihazın sunucu adresi, aynı zamanda cihazın HomePage-adresidir, browsere aktarılır ve orada HTML-Sayfası olarak gösterilir. Cihaz göstergesi- ve Kullanım
arabirimi TCP-IP adresi için DIGSI 4 ile veya direk cihazın dahili kullanımıyla ayarlanır.
Uyarı
Sadece işletimin izlenmesi mümkündür. DFÜ-bağlantısının üzerinden bir kullanım sağlamak için, bu önceden
kurulmalı ve oluşturulmalıdır. Doğrudan cihaz üzerinden veya DIGSI 4 ile bir ayar değiştirilebilir, WebMonitöründe yer alan cihaz kontrol özelliği sayısal değerlerin girişine imkan tanır. Bu sebeple, parolalar artık
klavyeden girilebileceğinden, normalde sadece cihaz üzerinden ayarlanabilen Web Monitör parametreleri de
değiştirilebilir.
369
Fonksiyonlar
2.23.10.2 Fonksiyonlar
Temel-İşlevselliği
Temel işlevsellik, genel olarak mevcut olan, cihaza bağlı olmayan fonksiyonları kapsar.
Bunlar:
• Cihaz Kontrolü
• Mesajlar
• Arıza Kayıtları
• Ölçüm Genel Bakışı
• Arıza Teşhis
• Cihaz-Dosya Sistemi
• CFC
Bu fonksiyonlara ilişkin açıklamaları DIGSI sürüm V4.60.den itibaren bulunan çevrimci Yardım menüsünde
bulabilirsiniz.
Şekil 2-137
Web-Monitörün Varsayılan Ekranı
Yukarıdaki resimde, veri iletim hattı üzerinden kontrol (klavye) ve ekran elemanlarına (ekran, LED'ler, yazılar)
bağlanmış bir cihaz görüntülenmektedir. Cihaz, ekranda gösterilen tuşlar veya cihaz üzerindeki tuş takımı
kullanılarak işletilebilir.
370
Fonksiyonlar
Kontrolün Web-Monitör üzerinden bloklanması önerilir. Bu, arayüz için "Sadece oku"-talimat tahsisi vasıtasıyla,
Web browserın cihaza erişiminde, ulaşılabilir. Bu parametreye DIGSI`de "Arayüzler - cihaz kullanım arayüzü"
(ardışık arayüzü erişimi için) veya "Arayüzler - Cihaz Ethernet" (Ethernet- Arayüzü erişimi için, aşağıdaki şekil)
üzeri ulaşılır.
Şekil 2-138
Ethernet arayüzü üzerinden Web-Monitör erişim yetkisinin ayarlanması
Temel işlevselliğe bir örnek olarak, aşağıdaki resimde bir liste halinde cihaz olay günlüğü gösterilmektedir. Bu
mesajlar cihaz içerisinde depolanan kısa metinleri ile görüntülenir.
371
Fonksiyonlar
Şekil 2-139
İşletim Mesajları (Ara bellek: Olay Günlüğü)
Cihaza Özel İşlevsellik
Temel-işlevselliğin yanında Web-Monitörü 7SJ62/64 için senkronlama fonksiyonunu içerir. Aşağıdaki bildiriler
Web Montörü üzerinden gösterilir.
Senkronlama fonksiyonu aşağıdaki Görüntüleri sunar:
• Senkronlama aralığı
Senkronlama aralıkları bir koordinasyon sisteminde gösterilir. X-Ekseninin üzerinde frekans ve Y-ekseninin
üzerinde gerilim gösterilir.
• Senkronoskop
Senkronoskopun görselleştirilmesi 3 diyagram ile dinamik, arçı farkı, gerilim farkı ve frekans frakı için
gerçekleşir.
• Senkron ağlar
Görüntüleme daire diyagramı ve güncel ölçülen değer ile yapılır.
372
Fonksiyonlar
Aşağıdaki şekilde örnek olarak Senkronoskopun seçenek listesi, daire/çubuk diyagramı ve güncel değerler ile
gösterilir.
Şekil 2-140
Web monitör-Senkronoskop
Bütün biçimlendirilmiş ayarlar bir listede gösterilir. Seçilmiş grubunun güncel statüsü LED-Sembolü ile
gösterilir, açık yeşil (AÇIK) etkin için ve koyu yeşil (KAPALI) etkin değil için. Etkin olmayan bir fonksiyon grubu
için sadece ayarlanmış parametreler gösterilir, etkin bir fonksıyon grubu için ölçülen değerlerde gösterilir.
Başlatmada otomatikman ilk bulunan etkin fonksiyon grubu gösterilir. Bütün ölçülen değerler direk cihazdan
alınır - yukarı aşağı her 100 ms - ve ya tablolaşmış şekilde ya da grafik şekilde görüntülenir.
373
Fonksiyonlar
2.23.10.3 İşletim Modları
Web-Monitör PC ile SIPROTEC 4 cihazı arasında aşağıdaki işletim modlarında çalışır:
Doğrudan Seri Bağlantı
Cihazın ön operatör arayüzü veya arka servis arayüzü ile PC seri arayüzü arasında doğrudan bağlantı. bu
bağlantı için, DIGSI ile aksesuar olarak verilen, 9-pimli bir kablo kullanılmalıdır.
Modem üzerinden Opsiyonel Bağlantı
Cihazın arka hizmet-arayüzünün seri bağlantısı donanım içindeki bir modem ile bu bağlantı RS232 (kısa
uzaklık) üzerinden elektriksel olarak veya fiber optikler üzerinden gerçekleştirilebilir. Donanım modemine
bağlantının kuruluşu yazıhaneden veya bir diğer donanımdan seçim hattı üzeri yapılabilir. DIGSI-Remote`da
bu bağlantı üzeri çalıştırılabilir. Böylece, devreye almada uzaktaki bir cihazın ayarları bununla değiştirilebilinir.
Yıldız Çoklayıcı ile İşletim
Cihaz arka servis arayüzünün doğrudan optik bir bağlantı üzerinden bir yıldız çoklayıcıya bağlantısı. PC seri
arayüzünün bir yıldız çoklayıcıya bağlantısı. Bu yolla, sistem içerisinde birkaç cihaz işletilebilir, mevcut kurulum
koruma aygıtlarının merkezi işletimi için kullanılabilir.
Ethernet üzerinden İşletim
Ethernet- arayüzü üzerinden bağlantı. Bu bağlantı türü için, cihazın bir EN100- iletişim modu ve bu modun yerel
bir ağ ile bağlanılması, ön koşul olarak gerekmektedir.
Temel-işlevselliği, montaj ve işletime bağlı yapılandırma hakkında yeterli diğer bilgilerini Web-Monitöründe
bulunan DIGSI-CD`nin Online yardımlarında verilmiştir.
Web monitör için erişim kontrolü
Web-Monitör için erişim yetkileri “Interfaces” (Arayüzler) girişi üzerinden DIGSI ile atanır. Burada Salt
Okunur yetkisi verilmesi önerilir. Böylelikle, Web-Monitör üzerinden olay listesinin silinmesi, bir komut verilmesi
ya da kayıtlı bir LED'in resetlenmesi gibi işlemler mümkün olmayacaktır. Tam Erişim atanması durumunda,
Web-Monitör üzerinden tüm bu işlemler mümkün olacaktır.
Uyarı
Erişim yok kademesi henüz etkisiz, yani burada kullanıcı tam erişime varabilir. Bunun için şekil bakın 2-138.
374
Fonksiyonlar
2.23.10.4 Ekran örneği
Web-Monitörün yardımıyla cihazın en önemli ölçüm değerlerini, açık bir şekilde gösterilmesine izin verir. Ölçme
değerleri dolaşım araç çubuğu ile çağırılabilir. İstenen bilgileri içeren bir liste görünür (şekil bakın 2-141).
Şekil 2-141
Web-Monitörde Ölçülen Değerler
Primer-, ve Sekonder değerlerinin türevleri olan akımlar, gerilimler ve onların faz açıları grafik gösterge
diyagramı olarak görüntülenirler (şekil 2-142bakın). Ölçüm büyüklüklerinin gösterge diyagramları yanı sıra,
sayı değerleri, frekans ve cihaz adreslerinde kaydedilmiştir.
375
Fonksiyonlar
Şekil 2-142
Primer ölçülen değerlerin fazör diyagramı - Örnek
Aşağıdaki mesaj tipleri WEB-Monitör üzerinden çağırılıp, görüntülenebilir:
• İşletim mesajları (ara bellek: olay günlüğü),
• Arıza mesajları (ara bellek: açma günlüğü),
• Toprak arızası mesajları,
• Anlık mesajlar.
"Bildirim arabellekleri yazdır" butonu üzerinden bu bildirim listeleri de yazdırılabilir.
Web-Monitör parametreleri cihaz menüsü (Setup/Options/IP Configurations) üzerinden veya ön operatör
arayüzü veya arka servis arayüzü için DIGSI üzerinden ayrı olarak ayarlanabilir. Burada IP-adresleri,
arayüzüne uygun, söz konusudur. Bu adresler üzerinden PC ve WEB-Monitörü ile iletişim kurulması sunulur.
IP-Adresleri SIPROTEC-genişliğinde geçerlidirler aşağıda işletmedeki gibi üzeri
• Ön operatör arayüzü: 192.168.1.1
• Arka servis arayüzü: 192.168.2.1
Eğer cihaz bir EN100–Modu üzerine sahipse, arayüzü üzeri işletmede mümkündür. Bu durumda, IP-Adresse
otomatikman ağdan alınır veya bireysel donanım konfigürasyonuna iletilir.
Tarayıcı için geçerli bir 12-rakamlı IP-Adresi, ***.***.***.*** format şeklinde ayarlanmış olmalıdır. Bunun DIGSI
veya cihazın göstergesi üzerinden doğru ayarlanmış olmasına dikkat edilmelidir.
376
Fonksiyonlar
2.24 Tek-Fazlı Gerilim Trafo Bağlantısı için Koruma
2.24
Tek-Fazlı Gerilim Trafo Bağlantısı için Koruma
Cihazlar 7SJ62/64 tek bir primer gerilim trafosuna da bağğlanabilir. Bu bölümde, bu durumunda koruma
fonksiyonları üzerindeki, göz önünde bulundurulması gerekli olan etkileri açıklanmaktadır.
Uygulamalar
• Bazı uygulamalarda, primer gerilim tarafında yalnızca bir gerilim trafosu bulunur. Bu çoğunlukla bir faz
gerilimidir, ancak faz-faz gerilim de olabilir. Konfigürasyon ile cihaz böyle bir uygulamaya uyarlanabilir.
2.24.1
Bağlantı
Cihaza seçimli faz-Toprak (örneğin: UL1–E) veya bir faz-faz-gerilimi (örneğin: UL1–L2) bağlanılabilir. Bağlantı türü
biçimlendirmede (bölüme bakın 2.1.3.2) parametre 240 GT Bağl. 1f ayarlanmıştır. Aşağıdaki şekil bir
uygulama örneğini gösterir, diğer örnekler Ek`te altbölümde A.3 listelenmiştir.
Şekil 2-143
7SJ62 için bir fazlı gerilim trafosu için uygulama örneği faz-toprak-geriliminde UL3–E
377
Fonksiyonlar
2.24.2
Cihazın İşlevselliği üzerindeki Etkiler
Cihaz yalnızca bir gerilim trafosu tarafından işletildiğinde, bunun birkaç cihaz işlevi üzerinde etkileri olacaktır.
Aşağıda bundan etkilenen işlevler açıklanmaktadır. Bunun yanında, bu tür bir bağlantı işlevsel açıklamalarda
da ele alınmakta olup, aşağıda belirtilmeyen fonksiyonlar bu tür bir bağlantıdan etkilenmezler.
Düşük gerilim Koruma, Aşırı Gerilim Koruma
Gerilim koruması ya faz-toprak- ya da faz-faz-gerilim ile çalışır, biçimlendirilmeye uygun 240 no’lu adresteki
gibi. Bu demektir ki, bir faz-toprak-gerilim bağlantısındaki eşik değer faz gerilim olarak ve faz-faz-gerilim
bağlantısında faz-faz gerilimi olarak ayarlanmalıdır. Bu, üç fazlı bağlantının farklılığını gösterir. Üç fazlı
gerilimde eşik değer genelde bir faz-faz-büyüklüğüdür, altbölüme bakın 2.6.4.
Bu fonksiyona ilişkin işlevsel mantık, ayar kapsamı ve bilgiler Bölüm 2.6'da açıklanmaktadır.
Frekans Koruma
Frekans koruması ya faz-toprak- ya da faz-faz-gerilim ile çalışır, biçimlendirilmeye uygun 240 no’lu adresteki
gibi. Minimum bir gerilim biçimlendirilebilinir, bunun altına düşüldüğünde frekans koruma bloklaşır. Bir faztoprak-gerilim bağlantısındaki ilgili eşik değer faz gerilim olarak ve faz-faz-gerilim bağlantısında faz-faz gerilimi
olarak ayarlanılır.
Bu fonksiyona ilişkin işlevsel mantık, ayar kapsamı ve bilgiler Bölüm 2.9'da açıklanmaktadır.
Bu fonksiyon sadece bir gerilim trafo bağlantısında girişi etkin değil olarak anahtarlanır ve gizlenir.
378
Fonksiyonlar
Senkronlama
Senkronlama fonksiyonu herhangi bir sınırlama olmaksızın uygulanabilir. Uygulama örnekleri aşağıdaki şekilde
ve altbölüm Ek`te A.3 görüntülenir.
Şekil 2-144
7SJ64 için bir fazlı gerilim trafosu için uygulama örneği (faz-toprak-gerilimler)
Gerilimlerin fazları U1 ve U2 farklı ise, 6122 no’lu adreste AÇI AYARI faz kayması düzeltilebilir.
(hassas) Toprak Arıza Tespiti
Herhangi bir rezidüel gerilimi olmadığından, bu fonksiyonun yönlü işlevselliği ve rezidüel gerilim elemanı
uygulanamaz. Bununla birlikte, bu fonksiyonun akım kademeleri yönsüz modda işletilebilir.
Yukarıda tanımlanan kısıtlamalardan başka Fonksiyon mantığı, Parametre kapsamı ve fonksiyonlarının bildiri
kapsamı altbölümdeki gibi 2.12 tanımlanmıştır.
Arıza yeri tespiti
Bu fonksiyon sadece bir gerilim trafo bağlantısında girişi etkin değil olarak anahtarlanır ve gizlenir.
Gerilimi ölçen izleme fonksiyonlar, „Gerilim Simetrisi“ ve „Ölçülen Gerilim Arızası (Sigorta Arızası İzleme)“ gibi
işler halde değiller ve girişi etkin değil olarak anahtarlanır ve gizlenir.
Ölçülen İşletme Değerleri
Birkaç ölçülen işletme değeri hesaplanamaz. Eğer tam işletim ölçüm değerleri pencereleri bundan
etkilenmişlerse, bunlar gizlenirler. Eğer pencerelerin kısımları etkilenmişlerse, uygun işletim ölçüm değerleri
geçerli değil olarak görüntülenilir (değer yerine ayıraç görünür) veya sıfırlanır.
379
Fonksiyonlar
2.24.3
Ayar Notları
Gerilim Bağlantısı
Ayar 240 üzeri GT Bağl. 1f ayarlanır, cihaz sadece bir tane gerilim trafosuna bağlanılacağını ve
hangisine. Hangi primer gerilimin hangi analog girişine bağlanılacağı belirlenir. Mümkün gerilimlerden bir tanesi
seçilmiş ise, yani bir ayar eşitsiz HAYIR seçilmişse, o zaman parametre 213 çok fazlı bağlantı için önemsiz ve
sadece parametre 240 belirleyicidir.
7SJ64, 7SJ623 ve 7SJ624 cihazlarda tek fazlı gerilim trafo bağlantısında gerilim girişi U4 `de bulunan gerilim
esas itibariyle senkronlama için kullanılır.
Gerilim trafosunun anma değerleri
202 no’lu Unom PRİMER ve 203 no’lu Unom SEKONDER adreslerinde bu sayede genelde, faz-faz değerleri
olarak belirlenmiş, gerilim trafosunun anma değerleri ayarlanmalıdırlar. Bu, cihazın bir faz gerilim veya faz-faz
gerilim ile beslenmesinden bağımsızdır.
Düşük gerilim Koruma, Aşırı Gerilim Koruma, Frekans Koruma
240 adresi için bir faz-toprak-bağlantısı seçilmiş ise, o zaman fonksiyonun gerilim eşik değerleri de faz-toprakgerilimleri olarak ayarlanmalıdır. 240 adresi için bir faz-faz-bağlantısı seçilmiş ise, o zaman fonksiyonun gerilim
eşik değerleri de faz-faz-gerilimleri olarak ayarlanmalıdır.
(hassas) Toprak Arıza Tespiti
Bütün yönlü- ve ilgili olan gerilimli parametreler (3102 den 3107 kadar, 3109 den 3112 kadar ve 3123 den
3126 kadardaki adreslerinde) önemsizler ve ön ayarlamalarında bırakılabilir.
Akım elemanları 3115 ve 3122 adresleri üzerinden Yönsüz ayarlanmalıdırlar.
Parametre 3130 Uen/3U0 veyaIEE ayarlanmalıdır. Bununla akım elemanları Ue`den bağımsız çalıştırılır.
380
Fonksiyonlar
Örnek
Bir 138 kV primer anma akımlı ve 115 V sekonder anma akımı donanıma tek fazlı gerilim UL1–E bağlanılır
(Şekil 2-145 bakın).
Gerilim koruma için eşik değerler aşağıdaki gibi ayarlanmalıdırlar:
Aşırı gerilim U>:
üzerine 120 % UN
Düşük Gerilim U<:
üzerine 60 % UN
Şekil 2-145
Tek fazlı gerilim trafo bağlantısı için örnek (Faz-Toprak)
Cihazda gerekli ayarlamalar yapılmalıdır:
Parametre 202 Unom PRİMER
Parametre 203 Unom SEKONDER
Parametre 240 GT Bağl. 1f
= 138 kV
= 115 V
= U1E
381
Fonksiyonlar
2.25 Kesici Kontrolü
2.25
Kesici Kontrolü
Şimdiye kadar açıklanan koruma fonksiyonlarına ilave olarak; güç sistemindeki kesicilerin ve diğer teçhizatın
çalışmalarını eşgüdümleşmek için SIPROTEC 4 7SJ62/64 ’a bir kumanda komutu işleme fonksiyonu
eklenmiştir.
Kumanda komutu, dört komut kaynağından verilebilir:
• Cihazın kullanım alanı üzeri ön mevkide kullanımı (kullanım alanı olmadığı modelinden hariç)
• DIGSI kullanılarak
• Şebeke kontrol merkezi veya istasyon denetçisi üzerinden uzaktan kumanda (örneğin SICAM)
• Otomatik fonksiyonlar (örneğin bir ikili giriş kullanılarak veya CFC ile)
Tek ve çoklu baraya sahip şalt tesisleri desteklenir Cihaz, kesicilerin/şalt teçhizatının açma-kapama
kumandasını destekler. Kumanda edilecek şalt teçhizatı sayısı, esas olarak mevcut ikili giriş ve çıkışlarla
sınırlıdır Kilittleme denetimi sonucu hatalı bağlantılara karşın yüksek güvenlik ve bağlantı türleri ve işletim türü
ile ilgili çok varyantlar saylanılır.
2.25.1
Kontrol Cihazı
Dahili veya ayrı operatör panelli cihazlarda, kesicinin kumandası kullanıcı arayüzün üzerinden gerçekleşebilir.
Ayrıca, kesici kumandası PC`ye bağlı işletim arayüzü üzerinden ve anahtarlama tesislerinin iletim tekniğine
bağlantısı ile gerçekleşebilir.
Uygulamalar
• Tek- ve çift baralar ile olan anahtarlama tesisiler
Koşullar
Kumanda edilecek şalt teçhizatı sayısı:
– mevcut olan ikili girişler ve
– mevcut olan ikili çıkışlar ile sınırlıdır
382
Fonksiyonlar
2.25.1.1 Açıklama
Metin Ekranlı Tuş Takımı Kullanılarak İşletim
Rölenin yerel kullanıcı arayüzündeki tuş takımı kullanılarak kumanda komutları başlatılabilir. ▲, ▼, W, X
dolaşım tuşları kullanılarak CONTROL (kumanda) menüsüne erişilebilir ve buradan kumanda edilecek
kesici/şalt teçhizatı seçilebilir. Bir şifre girişinden sonra, ▼ ve ▲ tuşlarıyla seçilebilen birçok kumanda işleminin
(açma, kapama, iptal) görüntülendiği yeni bir pencere açılır. Sonra, bir güvenlik kontrolü yapılır. Güvenlik
kontrolünün tamamlanmasından sonra, komutu yürütmek için tekrar ENTER-tuşuna basılmalıdır. Eğer bir dakika
içerisinde bu tuşa basılmamışsa, seçim iptal edilir. Kumanda komutu verilmeden önce, herhangi bir anda ESC
tuşuna basılarak komutu iptal etmek de mümkündür.
Grafik Ekranlı Tuş Takımı Kullanılarak İşletim
Rölenin yerel kullanıcı arayüzündeki tuş takımı kullanılarak kumanda komutları başlatılabilir. Bu amaçla, grafik
ekranın altında üç bağımsız ve farklı renkle biçimlendirilmiş tuş mevcuttur. CTRL tuşuna basıldığında; sıvı kristal
göstergede Kumanda ekranı çıkar. Diğer iki tuş, OPEN (açma) ve CLOSE (kapama) tuşları etkin olur ve
anahtarlama teçhizatının kumandası mümkün olur. Diğer, kumandasız, işletim modları için ekran tekrar olağan
gösterimine getirilmelidir.
Kumanda ekranında istenilen aygıtı seçmek için ▲, ▼, W, X gezinim tuşları kullanılır. Kumanda komutu yönünü
belirlemek için I -tuşuna veya O-tuşuna basılır.
Uygun tuşa basıldıktan sonra, Kumanda ekranında seçilmiş aygıt hedef-konumunda yanıp sönmeye başlar ve
kumanda komutunun onayı için bir mesaj verilir. Onay için ENTER-tuşuna basılır. Sonra, bir güvenlik kontrolü
yapılır. Güvenlik kontrolünün tamamlanmasından sonra, komutu yürütmek için tekrar ENTER-tuşuna
basılmalıdır. Eğer bir dakika içerisinde bu tuşa basılmamışsa, seçim iptal edilir. Kumanda komutu verilmeden
önce, herhangi bir anda ESC tuşuna basılarak komutu iptal etmek de mümkündür.
Başarılı bir anahtarlama işleminden sonra, Kumanda ekranı cihazın bir sonraki konumunu gösterir ve ekranın
altında „Komut sonu“ mesajı verilir. Geribildirimli kumanda komutları için, kısaca „GB ulaşıldı“mesajı çıkar.
Eğer bir kilitleme koşulunun sağlanmaması sebebiyle seçilen kumanda komutu kabul edilmemişse, o zaman
ekranda bir hata mesajı çıkar. Bu mesaj, komutun niçin kabul edilmediğini bildirir (ayrıca SIPROTECã4 Sistem
Kullanım Kılavuzu’na bakın). Mesaj, başka kumanda komutları verilmeden önce ENTER tuşu ile silinmelidir.
DIGSI Kullanılarak İşletim
Kesici kumandası PC ile DİGSİ`nin kullanım arayüzü ile gerçekleşebilir. DIGSI kullanılarak kumanda
komutlarının verilmesi yordamı, SIPROTEC Sistem Kullanım Kılavuzu’nda, “Şalt Teçhizatının Kumandası”
bölümünde açıklanmıştır.
Sistem Arayüzü Kullanılarak İşletim
Kesici kumandası seri sistem arayüzü üzerinden ve anahtarlama tesislerinin iletim tekniğine bağlantısı ile
gerçekleşebilir. MLFB sipariş numarasını kontrol ederek, cihazın bunu destekleyen bir SKADA arayüz
modülüne sahip olduğundan emin olun. Desteklenen komutların tam bir listesi için, özel protokol
dokümanlarına bakın.
383
Fonksiyonlar
No.
Mesaj
Bilgi Tipi
Açıklamalar
-
Kesici
BR_D12
Kesici
-
Kesici
DM
Kesici
-
Ayırıcı
BR_D2
Ayırıcı
-
Ayırıcı
DM
Ayırıcı
-
Topr. Ay.
BR_D2
Toprak Ayırıcısı
-
Topr. Ay.
DM
Toprak Ayırıcısı
-
Ke. Açma
IE
Kilitleme: Kesici Açma
-
Ke Kapama
IE
Kilitleme: Kesici Kapama
-
Ay. Açma
IE
Kilitleme: Ayırıcı Açma
-
Ay. Kapama
IE
Kilitleme: Ayırıcı Kapama
-
T.Ay. Açma
IE
Kilitleme: Toprak Ayırıcısı Açma
-
T.Ay.Kapam
IE
Kilitleme: Toprak Ayırıcısı Kapama
-
Veriİlt.BÇ
IE
Giriş ile veri iletimi kilidini çözme
-
Q2 Aç/Kapa
BR_D2
Q2 Açma/Kapama
-
Q2 Aç/Kapa
DM
Q2 Açma/Kapama
-
Q9 Aç/Kapa
BR_D2
Q9 Açma/Kapama
-
Q9 Aç/Kapa
DM
Q9 Açma/Kapama
-
Fan ON/OFF
BR_D2
Fan ON/OFF
-
Fan ON/OFF
DM
Fan ON/OFF
31000
Q0 ÇalSay=
WM
Q0 çalışma sayıcısı=
31001
Q1 ÇalSay=
WM
31002
Q2 ÇalSay=
WM
31008
Q8 ÇalSay=
WM
31009
Q9 ÇalSay=
WM
384
Fonksiyonlar
2.25.2
Komut Tipleri
Cihazın kesici kumandası ile ilgili farklı komut tipleri işlenebilir:
2.25.2.1 Açıklama
İşlem Komutları
Bu tip komutlar, doğrudan şalt teçhizatına kumanda eder ve bu teçhizatın, dolayısıyla güç sisteminin durumunu
değiştirir.
• Kesicilerin ve ayırıcıların (senkronlanmamış) ve toprak ayırıcılarının kumandası için komutlar
• Örneğin trafonun kademe değiştiricisini düşürmek ve yükseltmek için adım komutları
• Biçimlendirilebilir zaman ayarlarıyla ayar-noktası komutları, örneğin E-bobinlerinin kumandası için.
Dahili/Sözde Komutlar
Bu komutlar, ikili çıkışlara doğrudan kumanda etmez. Bunlar, dahili fonksiyonları başlatmak, durum
değişikliklerini cihaza bildirmek veya bunları alındılamak gibi görevler yapar.
• İşaretleme/etiketleme komutları, normalde ikili girişler üzerinden denetlenen durum fonksiyonlarını elle
ayarlamak veya iptal etmek için kullanılır. Elle geçersiz kılınan teçhizat, bilgi durumunda bu şekilde
işaretlenir ve buna uygun olarak görüntülenebilir.
• Ayrıca, anahtarlama yetkisi (uzak/yakın), parametre seti değişikliği, veri iletimini kilitleme ve impuls
sayaçlarını resetlemek gibi dahili ayarları tesis etmek üzere etiketleme/işaretleme komutları da
gönderilebilir.
• Dahili arabelleklerin kurulması ve resetlenmesi için alındılama ve resetleme komutları
• Durum bilgisi komutları
– Giriş bloklama
– Çıkış bloklama
385
Fonksiyonlar
2.25.3
Komut Sırası
Komut yolundaki güvenlik mekanizmaları, bir komutun, ancak önceden belirlenen koşulların karşılandığı tam
olarak görüldükten sonra uygulanmasını sağlar. Ayrıca; her bir kumanda komutu için standart kilitleme koşulları
sağlanmıştır. İlave olarak; her bir komut için ayrı olarak kullanıcı tanımlı kilitleme koşulları da programlanabilir.
Aynı zamanda, kumanda komutu verildikten sonra, komutun gerçek uygulaması da izlenir. Bir komutun
uygulama adımlarının tümü, aşağıda özet olarak verilmiştir.
2.25.3.1 Açıklama
Kontrol Akışı
Aşağıdakileri gözlemleyin:
• Komut Girişi (örneğin cihazın yerel kullanıcı arayüzündeki tuş takımı kullanılarak)
– Şifre kontrolü → Erişim Yetkileri:
– Anahtarlama modunun kontrolü (etkinleştirilmiş/etkisiz kılınmış kilitleme) - Etkisiz kılınmış kilitleme
durumunun seçilmesi.
• Her bir kullanıcı tarafından biçimlendirilebilen kilitlemelerin kontrolü
– Anahtarlama yetkisi (yerel/uzak)
– Teçhizatın Konumu (gerçek konumun karşılaştırılmasına programlanmış)
– Anahtar hata koruması, Fider kilitlemeleri (mantık, CFC kullanılarak),
– Anahtar hata koruması, Sistem kilitlemeleri (SICAM üzerinden merkezden),
– Çifte Kumanda (paralel anahtarlama kumandasına karşı kilitleme)
– Koruma kilitlemesi (koruma fonksiyonlarıyla anahtarlama kumandalarının kilitlenmesi)
• Sabit komut kontrolleri
– Zaman aşımı izleme (yazılım gözetleyici, komutun başlatılmasından rölenin nihai kontağını kapatmasına
kadar kumanda işleminin yürütüldüğü süreyi izler)
– Ayar Değişikliği sürmekte (ayar değişikliği sırasında, komutlar iptal edilir veya geciktirilir)
– Çıkışta Teçhizat Ataması Yapılmamış (eğer bir ikili çıkışla, bir kesici veya diğer anahtarlanabilir teçhizat
ataması yapılmamışsa, bu durumda komut ret edilir)
– Çıkış kilitlemesi (eğer kesici için bir çıkış kilitlemesi programlanmış ve komutun uygulanması sırasında
bu kilitleme de etkinse; bu durumda komut ret edilir.)
– Teçhizat Donanım Hatası
– Komut uygulanmakta (bir kesici veya anahtarlama teçhizatı için, bir defada sadece bir komut
uygulanabilir)
– n denetimden-1’i (ortak kontak toprak potansiyeli gibi çoklu atamalı tertiplerde, etkilenen çıkış rölesi için,
bir komutun, o an başlatılmış olup olmadığı kontrol edilir)
Komutun Uygulanmasını İzleme
Aşağıdakiler izlenir:
• Bir iptal komutundan dolayı bir komutun kesilmesi
• Çalışma periyodunun izlenmesi (geribildirim mesajı izleme süresi)
386
Fonksiyonlar
2.25.4
Kilitleme
Kilitleme, kullanıcı-tanımlı mantıkla (CFC) yürütülebilir.
2.25.4.1 Açıklama
Bir SICAM/SIPROTEC 4 sisteminde, sistem kilitleme kontrolleri genellikle aşağıdaki gruplara ayrılır:
• Sistem Kilitlemeleri, merkezi kontrol sisteminin veya istasyonun sistem veri tabanına dayanır
• Bölge Denetimi/Fider Kilitlemeleri, fider biriminin biçimlendirme sırasında belirlenen teçhizat veritabanına
(geribildirimler) dayalıdır
• fider kilitlemeleri geçen GOOSE-Mesajlar ile fider ve koruma cihazların arasında doğru (IEC 61850: ile
GOOSE ile iç cihaz iletişimi EN100-Modülü üzerinden yapılır)
Kilitleme kontrollerinin kapsamı, rölenin biçimlendirilmesi ve kilitleme mantığı ile belirlenir. GOOSE konusunda
daha fazla bilgi için SIPROTEC 4-Sistem Açıklamalarına bakın.
Bir merkezi kontrol sisteminde sistem kilitlemesine gerek duyan anahtarlama teçhizatı, (biçimlendirme matrisi
üzerinden) fider birimi içerisinde özel bir parametreye atanır.
Bütün komutlar için; kilitlemeli (normal mod) veya kilitlemesiz (Interlocking OFF) işletim modu seçilebilir.
• Yerel komutlar için, anahtar şalterli veya şifre denetimli olarak ayarları tekrar programlanarak,
• Otomatik komutlar için, CFC ile komut işleme ve etkisiz kılınmış kilitlemeyi tanıma yoluyla,
• Yakın/uzaktan komutlar için Profibus üzerinden ek bir kilitlemeyi etkisizleştirme komutu kullanılarak.
Kilitlemeli/Kilitlemesiz Anahtarlama
SIPROTEC 4 cihazlarında, biçimlendirilebilir komut kontrolleri, aynı zamanda „Standart Kilitleme“ olarak
adlandırılır. Bu kontroller DIGSI üzerinden etkinleştirilebilir (kilitlemeli mod) veya etkisiz kılınabilir (kilitlemesiz
mod).
Kilitleme kaldırılmış veya kilitlemesiz anahtarlama, biçimlendirilmiş kilitleme koşullarının röle tarafından kontrol
edilmeyeceği anlamına gelir.
Kilitlemeli anahtarlama, tüm biçimlendirilmiş kilitleme koşullarının, komut kontrol rutinleri ile denetleneceği
anlamına gelir. Eğer bir koşul sağlanamamışsa; bir kumanda tepki bilgisini takiben ona eklenen bir eksi işareti
ile komut iptal edilir (örneğin. „CO–“).
Aşağıdaki tabloda şalt teçhizatına gönderilen olası komutların tipleri ve bunlara eşlik eden ihbarlar
görülmektedir. *) işaretli mesajlar, cihazın olay kayıtlarında görüntülenir. DIGSI ’deyse bunlar doğal mesajlar
olarak gözükür.
Komut tipi
Komut
Sebebi
Mesaj
Gönderilen kumanda
Anahtarlama
CO
CO+/-
Elle işaretleme
Elle işaretleme
MT
MT+/-
Bilgi durumu komutu, giriş kilitlemesi
İkili girişin durumunun
etkinleştirilmesini denetleme
GB
GB+/– *)
Bilgi durumu komutu, çıkış kilitlemesi
Çıkış Bloklama
ÇB
GB+/– *)
Komutu iptal etme
İptal
CA
CA+/–
Mesajda görünen “artı” işareti, komutun yürütüldüğünün bir onayıdır. Komut yürütümü beklendiği gibi
gerçekleşmiştir, diğer bir deyişle pozitif olmuştur. “Eksi”, negatif bir onaydır, yani komut red edilmiştir.
SIPROTEC 4 Sistem Kullanım Kılavuzu’nda olası işletme mesajları ve bunların sebepleri gösterilmiştir.
Aşağıdaki şekil ’de, komut yürütümüne ilişkin mesajlar ve kesicinin başarılı şekilde kumanda edilmesi
durumunda işletme ihbarlarında çıkan geribildirim mesajları görülmektedir.
387
Fonksiyonlar
Kilitleme denetimleri, bütün anahtarlama aygıtları için ve bir etiketleme komutuyla ayarlanmış etiketler için ayrı
ayrı programlanabilir. Komutu geçersiz kılma veya durdurma gibi diğer dahili komutlar kontrol edilmez, yani
kilitlemelerden bağımsız olarak yerine getirilir.
Şekil 2-146
Kesicinin (Q0) kapatılması sırasında çıkan bir işletme mesajı - Örnek
Standart Kilitleme (varsayılan)
Standart kilitlemeler her bir şalt teçhizatının sabit biçimlendirilmiş denetlemelerine sahiptir. Bu denetlemeler
ayrı ayrı başlatılıp ve kapatılabilinirler:
• Anahtarlama yönü (İtibari = Gerçek): Eğer kesici itibari durumunda bulunursa, kumanda komutu iptal adilir
ve uygun mesaj verilir. Eğer bu kontrol mekanizması başlatılır ise, hem kilitli hemde kilitsiz kumanda için
geçerlidir.
• Sistem Kilitlemesi: Sistem kilitleme için şalter hâkimiyetinde yerel komut = yerel merkez sistemine iletilir.
Sistem kilitlemeye bağlı olan bir anahtarlama cihazı, DIGSI tarafından anahtarlanamaz.
• Fider Kilitlemesi: Cihazda bırakılmış CFC ile oluşturulmuş mantık bağlantıları kilitlenmiş anahtarlamada
sorulur ve dikkate alınır.
• Koruma tarafından Kilitleme: Koruma elemanlarından biri başlatma aldığında, bir KAPAMA-komutu ret edilir.
Bunun tersine, AÇMA-komutu her zaman uygulanır. Isıl aşırı yük koruma elemanlarının veya duyarlı toprak
arıza tespitinin etkinleştirilmesinin bir arıza durumu yaratabileceğine ve bunu sürdürebileceğine dikkat edin.
Koruma tarafından Kilitleme kaldırıldığında, motorlar için tekrar başlatma kilitlemesinin de kaldırılacağına ve
dolayısıyla motora bir KAPAMA-komutunun da mümkün olacağına dikkat edin. Tekrar başlatmanın, bu
durumda başka yollarla kilitlenmesi gerekir. Bir yöntem, CFC mantığı ile özel bir kilitlemenin kullanılması
olabilir.
• Çift işletim kilidi: Paralel anahtarlama kumandaları, birbirlerine karşı kilitlenir. Bir komut yürütülürken, bir
ikincisi uygulanamaz.
• Anahtarlama Yetkisi LOKAL: Nesne Özellikleri diyalog kutusunda bu kilitleme kontrolü etkinleştirilmişse, bir
kumanda komutu verilmeden önce Anahtarlama yetkisinin konumu kontrol edilir.
• Anahtarlama yetkisi DIGSI: Anahtarlama komutları yerel (sebep kaynağı DIGSI ile) olarak veya uzaktan
(anahtar şalterli veya biçimlendirmeli) olarak DIGSI üzerinden verilebilir. Güvenlik özelliklerinin bir parçası
olarak; doğru biçimlendirme dosyasının kullanıldığından emin olmak için, cihaz, DIGSI biçimlendirme
dosyasını gerçek cihaz numarasına göre kontrol edecektir. DIGSI, aynı gerçek cihaz numarasına sahip
olmalıdır. Bir dosyanın sadece bir röle tarafından kullanılması önemlidir. Uzak kumandasının anahtarlama
komutları red edilir.
• Anahtarlama yetkisi UZAK: Nesne Özellikleri diyalog kutusunda bu kilitleme kontrolü etkinleştirilmişse, bir
kumanda komutu gönderilmeden önce Anahtarlama yetkisinin konumu kontrol edilir.
388
Fonksiyonlar
Şekil 2-147
Standart Kilitlemeler
Aşağıdaki Şekil'de DIGSI 4 kullanılarak kilitleme koşullarının yapılandırılması gösterilmiştir.
389
Fonksiyonlar
Şekil 2-148
Kilitleme koşullarının ayarlanması için DIGSI iletişim kutusu
Operatör paneli olan cihazlarda; gösterge, biçimlendirilmiş kilitleme sebeplerini gösterir. Bunlar Tablo da
açıklanan harflerle işaretlenmişlerdir.
Tablo 2-29
Kilitleme komutları
Kısaltma
Mesaj
Kontrol yetkisi
Kilitleme komutları
L
L
Sistem Kilitlemesi
S
S
Fider Kilitlemesi/Bölge denetimi
Z
Z
Hedef durum = mevcut durum (anahtar konumu
denetimi) P P
P
P
Koruma Kilitlemesi
B
B
Aşağıdaki Şekil'de Tablo'da gösterilen komut sembolleriyle birlikte, üç şalt teçhizatı için bütün kilitleme koşulları
gösterilmiştir. Bunlar, genellikle cihazın göstergesinde çıkar. Bütün parametrelenmiş kilitleme koşulları
gösterilmiştir.
Şekil 2-149
390
Yapılandırılmış Kilitleme Koşulları - Örnek
Fonksiyonlar
CFC kullanılarak Kumanda Mantığı
Bölge Denetimi (fider kilitlemeleri) için, CFC kullanılarak kumanda mantığı geliştirilebilir. Özel müsaade
koşulları yoluyla „müsaade edilmiş“ ve „fider kilitlemeli“ bilgiler kullanılabilir. (Örneğin „Sürme SG Open“ ve
„Sürme SG Close“ aşağıdaki bilgi değerli ile: On / OFF).
Anahtarlama Yetkisi (operatör paneli olan cihazlar için)
Anahtarlama yetkisi, rölenin Lokal/Remote denetleyici fonksiyonlarının uygulanmasını düzenler. Bir defada
sadece bir kaynağın anahtarlama yetkisine sahip olabileceğine dikkat edin. Aşağıdaki anahtarlama yetki
alanları, öncelik sırasına göre tanımlanmıştır:
• LOKAL
• DIGSI
• UZAKTAN
Nesne „Anahtar yetkisi” uzak- ve DIGSI-komutlarına karşın, önmevki- kullanımının kilitlemesi veya sürmesi için
yararlı. 1/2- veya 1/1-boy kasalı cihazlarda, ön panelde anahtar tuşları bulunur. Üst anahtar, anahtarlama
yetkisinin “Lokal” veya “Uzaktan” moduna anahtarlanması için kullanılır. LOKAL anahtarlama yetkisi,
komutların uzaktan veya DIGSI üzerinden değil, sadece rölenin kullanıcı arayüzünden gönderilmesine
müsaade eder. 1/3-boy kasalı cihazlarda, anahtarlama yetkisinin “Lokal” ve “Uzaktan” modlarına
anahtarlanması, ön panelde şifre girişinden veya CFC yoluyla veya ikili giriş ve fonksiyon tuşu üzerinden
gerçekleştirilebilir.
DIGSI anahtarlama yetkisi konumu, DIGSI kullanılarak komutların başlatılmasına imkan verir. Komutlar, uzak
veya yerel DIGSI bağlantısı ile gönderilebilir. Güvenlik özelliklerinin bir parçası olarak; doğru biçimlendirme
dosyasının kullanıldığından emin olmak için, cihaz, DIGSI biçimlendirme dosyasını gerçek cihaz numarasına
göre kontrol edecektir. DIGSI, aynı gerçek cihaz numarasına sahip olmalıdır. Bir dosyanın sadece bir röle
tarafından kullanılması önemlidir. DIGSI-PC dosyayı terk ederse, cihaz numarası silinir.
Komut, SC= komutun kaynağına bağlı ve cihaz-biçimlendirilmesine bağlı, „anahtarlama yetkisi” ve „DIGSI
Anahtarlama yetkisi” nesnelerin güncel bilgi değerlerine karşın denetlenir
Biçimlendirme Programlaması
Cihaza özgü (örneğin anahtarlama
teçhizatı):
Anahtarlama yetkisi LOKAL (ön klavye üzerinden yerel olarak
başlatılan komutlar için kontrol: e/h)
Anahtarlama yetkisi DIGSI:
Anahtarlama yetkisi LOKAL (Anahtarlama yetkisi UZAKTAN
(SAS, UZAKTAN veya DIGSI komutları için kontrol: e/h)
teçhizatı)
Anahtarlama yetkisi LOKAL (ön klavye üzerinden yerel olarak
başlatılan komutlar için kontrol: e/h
teçhizatı)
Anahtarlama yetkisi UZAKTAN, (SAS, UZAKTAN veya
DIGSI komutları için kontrol: e/h
391
Fonksiyonlar
Tablo 2-30
Kilitleme mantığı
Güncel Mevcut
Yetkisi Konumu
Anahtarlama
yetkisi DIGSI
Lokal olarak gönderilen
komutlar VQ3)=LOKAL
SAS veya SKADA
üzerinden gönderilen
komutlar
DIGSI üzerinden
gönderilen komutlar
LOKAL
Kontrol
edilmez
Müsaade edilir
Kilitlemeli 2)„Kilitlemeli anahtarlama yetkisi
LOKAL”
Kilitlemeli - DIGSI yetkisi
LOKAL
LOKAL
Kontrol edilir
Müsaade edilir
LOKAL”
LOKAL”
UZAKTAN
Kontrol edilmez Kilitlemeli 1) „anahtarlama Müsaade edilir
kontrol edilmez yetkisi
UZAKTAN”
UZAKTAN
Kontrol edilir
1)
2)
3)
kilitli 1)„Kilitlemeli,
anahtarlama yetkisi
DIGSI”
Kilitlemeli „DIGSI kontrol
edilmez”
kilitli 2)„Kilitlemeli,
Müsaade edilir
anahtarlama yetkisi DIGSI”
(Lokal konum için kontrol): “Anahtarlama yetkisi LOKAL” konumu için, kilitleme köprülenir. (Lokal konum için kontrol):
işaretlenmez işaretlenmez”
Lokal konum için kontrol: „Anahtarlama yetkisi UZAKTAN” konumu için, kilitleme köprülenir. (KAPAMA, UZAKTAN veya
DIGSI konumu için kontrol): işaretlenmez”
VQ= Verilen Komut
VQ = Auto SICAM:
dahili olarak başlatılan komutlar (CFC’de komut işleme) için anahtarlama yetkisi uygulanmaz, dolayısıyla her
zaman bu komutlara „müsaade edilir”.
Anahtarlama Yetkisi (operatör paneli olmayan cihazlar için)
Donanım kablosu seti, cihazın anahtarlama yetkisini “Uzak” konuma ayarlar. Önceki bölümdeki koşullar
uygulanır.
Anahtarlama Modu (operatör paneli olan cihazlar için)
Anahtarlama modu, seçilen kilitleme koşullarının anahtarlama işlemi anında etkinleştirilip, devre dışı
bırakılacağını belirler.
Aşağıdaki anahtarlama modları tanımlanmıştır:
• LOKAL (röle ön klavyesinden verilen komutlar)
– kilitlemeli (normal mod) veya
– Kilitlemeli/Kilitlemesiz Anahtarlama
1
/2- veya 1/1-boy kasalı cihazlarda, ön panelde iki anahtar tuşları ile bulunur. Üst anahtar, anahtarlama
yetkisinin “Lokal” veya “Uzaktan” moduna anahtarlanması için kullanılır. LOKAL anahtarlama yetkisi,
komutların uzaktan veya DIGSI üzerinden değil, sadece rölenin kullanıcı arayüzünden gönderilmesine
müsaade eder. “Uzaktan” konumu ise, komutların uzaktan gönderilmesine imkan verir. 1/3-kasalı cihazlarda,
anahtarlama yetkisinin “Lokal” ve “Uzaktan” modlarına anahtarlanması, ön panelde şifre girişinden veya CFC
yoluyla veya ikili giriş ve fonksiyon tuşu üzerinden gerçekleştirilebilir.
392
Fonksiyonlar
Biçimlendirme Programlaması:
• UZAKTAN veya DIGSI komutları için (Verilen Komut=Lokal, UYAK veya DIGSI)
– Kilitleme, veya
– Kilitlemesiz Anahtarlama. Burada KİLITLEME ÇÖZ ayrı bir kilitlemeyi çözme komutu ile gerçekleşir.
Anahtarlama durumu önemsiz.
– CFC (VQ = Auto SICAM) komtları için CFC–Kullanım Kılavuzunda bulunan uyarılar (yapıtaşı: BOOL
komuta göre) dikkate alınmalıdır.
Anahtarlama Modu (operatör paneli olmayan cihazlar için)
Donanım kablosu seti, cihazın anahtarlama yetkisini “Normal” konuma ayarlar. Önceki bölümdeki koşullar
uygulanır.
Bölge Denetimi/Fider Kilitlemeleri
Bölge Denetimi (fider kilitlemeleri), anahtarlama hatalarını önlemek ve diğer mekanik kilitleme düzenlerinin
(örneğin Yüksek Gerilim hücre kapısı vb.) durumlarının doğrulanması için, önceden belirlenmiş şalt teçhizatı
konumlarının doğrulanmasını içerir.
Kilitleme koşulları, her bir şalt teçhizatın KAPAMA ve/veya AÇMA kumandası için ayrı ayrı programlanabilir.
Bir anahtarlama teçhizatının kumandası için müsaade durumunun işlenmesi, edinilen bilgiye dayanır:
• - doğrudan bir tek öğeli veya çift öğeli ihbar (ikili girişler), anahtar tuşu veya dahili ihbar (işaretleme)
kullanılarak veya
• - CFC kullanan mantıkla
Bir anahtarlama komutu başlatıldığında, ilgili anahtarlama teçhizatının gerçek durumları çevrimsel olarak
taranır. Atama „Serbest nesne AÇIK–Komut/KAPALI–Komut“.
İstasyon Denetçisi (Sistem Kilitlemeleri)
İstasyon denetçisi (Sistem kilitlemeleri), bir merkezi kontrol sistemi ile değerlendirilen diğer fiderlerin
anahtarlama teçhizatının koşullarını kapsar.
Çift Kumanda
Paralel anahtarlama kumandaları kilitlenir. Bu fonksiyon etkin olduğunda, bir defada sadece bir komut
verilebilir. Komut gönderilmeden önce bütün kontrol nesneleri kontrol edilir.
Koruma
Biçimlendirildiğinde; koruma elemanlarının başlatması, anahtarlama kumandasını kilitler. Kapama ve açma
kumandaları için ayrı biçimlendirilebilir.
İstenilen koruma kilitlenmesinde, „şalt teçhizatın KAPAMA” bloklanması şalt teçhizatın KAPAMA komutu
kilitlenmesini uygular, „şalt teçhizatın AÇMA” bloklanması ise şalt teçhizatın AÇMA komutu kilitlemesini
uygular. Bir koruma elemanı başlatma aldığında, sürmekte olan bir anahtarlama kumandası iptal edilir.
Cihaz Durum Kontrolü (Programlanmış = Gerçek)
Anahtarlama komutlarının uygulanması için, önce seçilen anahtarlama teçhizatının programlanan/istenen
konumda olup olmadığı kontrol edilir ) (Açık/Kapalı; programlanmış/gerçek karşılaştırması). Bu, örneğin bir
kesici kapalı konumda iken ve bu kesiciye kapama kumandası verilmeye teşebbüs edildiğinde; komut,
“programlanan konum gerçek konumla aynı” mesajı verilerek ret edilmesi anlamına gelir. Eğer şalt teçhizatı
arıza konumda ise, o zaman bu kontrol yapılmaz.
393
Fonksiyonlar
Kiltlemeleri Baypas Etme
Anahtarlama işlemi sırasında biçimlendirilen kilitlemelerin baypas edilmesi, komut güdümünde kilitleme
tanıması yoluyla cihaz içerisinde veya anahtarlama modları üzerinden dünya çapında olarak olur.
• VQ=LOKAL
– Kilitlemeli veya - kilitlemesiz anahtarlama modları 1/2- veya 1/1-boy kasalı cihazlarda, ön panelde anahtar
şalt teçhizatı tarafından ayarlanabilirler. Bu esnada, komum „Interlocking OFF“ Kilitsiz anahtarlamaya
uygundur ve standart kilitlemesinin baypas edilmesine yarar. 1/3-kasalı cihazlarda, anahtarlama
yetkisinin “Lokal” ve “Uzaktan” modlarına anahtarlanması, ön panelde şifre girişinden veya CFC yoluyla
veya ikili giriş ve fonksiyon tuşu üzerinden gerçekleştirilebilir.
• UZAKTAN ve DIGSI
– SICAM veya DIGSI 4 ile verilen komutların, genel UZAKTAN anahtarlama modu üzerinden kilitleri
çözülür. Kilit çözme için ayrı bir iş komutu gönderilmelidir. Kilit çözme, sadece bir anahtarlama kumandası
için ve aynı kaynaktan gönderilen komutlar için uygulanır.
– İş komutu: “anahtarlama modu UZAKTAN” konumunda olan teçhizata anahtarlama komutu
– İş komutu: “Anahtarlama teçhizat›” na anahtarlama komutu
• CFC üzerinden sağlanan komut (otomatik komut, SC = Auto SICAM)
– Davranış, biçimlendirme ile CFC bloğunda belirlenir (Boole işlemi, komut)
394
Fonksiyonlar
2.25.5
Komut Kaydı
Komutların işlenmesi sırasında, diğer ihbar atamalarından ve işlemlerinden bağımsız olarak, komut ve işlem
geri beslemeleri de mesaj işleme merkezine gönderilir. Bu mesajlar, mesajların olası sebeplerini bildirir. İlgili
atamalarla (yapılandırma), bu mesajlar olay kayıtlarında girilir ve böylece bir işletme raporu olarak iş görür.
Koşullar
Olası işletme mesajları ve anlamları ile şalt teçhizatının açma ve kapaması ve trafo kademelerinin düşürülmesi
ve artırılması için gerekli komut tiplerinin bir listesi SIPROTEC 4 Sistem Açıklamalarında açıklanmaktadır.
2.25.5.1 Açıklama
Komutların Cihaz Ön Panelinden Alındılanması
LOKAL kumanda kaynaklı bütün mesajlar, ilgili tepki mesajlarına dönüştürülür ve cihaz göstergesinde
görüntülenir.
Komutların Lokal/Uzak/DIGSI ile Alındılanması
Verilen komut = Lokal/Uzaktan/DIGSI orijinli komutlara ilişkin mesajların alındılanması, atamadan (seri sayısal
arayüzdeki biçimlendirmeden) bağımsız olarak başlatma noktasına geri gönderilir.
Komutların alındılanması, dolayısıyla, yerel komut da olduğu gibi bir tepki bildirimiyle değil, sadece normal
komut ve geribildirim bilgilerinin kaydedilmesiyle yapılır.
Geribildirim Bilgilerinin İzlenmesi
Komut işleme, -bütün komutlar için- komutun yürütülmesini ve geribildirim süresini izler. Komut gönderildiğinde,
izleme zamanı başlatılır (komut yürütümünü izleme). Bu süre, izleme zamanı içerisinde istenilen nihai sonuçla
şalt teçhizatının kumandasının gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini denetler. İzleme zamanı, geribildirim bilgisi
tespit edilir edilmez durdurulur. Eğer hiçbir geribildirim bilgisi ulaşmamışsa „İzleme Zaman aşımı“ tepkisi verilir
ve işlem sonlandırılır.
Komutlar ve geribildirim bilgileri ayrıca olay listesine kaydedilir. Normalde, bir komutun yürütülmesi, ilgili
teçhizatın geribildirim bilgisi (GB+) alınır alınmaz sonlandırılır; işlem geribildirim bilgisinin alınmaması
durumunda ise komut çıkışı resetlenir.
Bir geribildirim bilgisinde görünen “artı” işareti, komutun -beklenildiği gibi- başarıyla tamamlandığını, diğer bir
deyişle pozitif olduğunu gösterir. Bu komutun beklenildiği gibi pozitif olduğu gösterilir. “Eksi” işareti ise,
olumsuz/negatif bir onaydır ve komutun -beklenilen şekilde- yürütülmediğini gösterir.
Komut Çıkışları ve Anahtarlama Röleleri
Anahtarlama teçhizatını açma ve kapama veya trafo kademesini alçaltma ve yükseltme için gerekli komut
türleri, SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları yapılandırma Bölümünde (1) açıklanmıştır.
■
395
Fonksiyonlar
396
3
Bu bölüm tecrübeli devreye alma personeli için hazırlanmıştır. Bu personel, esas olarak koruma ve kumanda
sistemlerinin montaj, test ve devreye alınması ve uygulanabilir güvenlik kurallarını ve güvenlik yönergeleri ile
güç sisteminin işletilmesi konularında yeterli bilgiye sahip olmalıdır. Bazı durumlarda gerekli olabilecek
donanım değişiklikleri açıklanmıştır. Ayrıca cihazın servise alınmasından önce yapılması gerekli bağlantı
kontrolleri (hat, trafo, v.s.) ve devreye alma testleri sağlanmalıdır.
3.1
Montaj ve Bağlantılar
398
3.2
Bağlantıların Kontrolü
445
3.3
Devreye Alma
450
3.4
Cihazın Son Hazırlıkları
470
397
3.1 Montaj ve Bağlantılar
3.1
Montaj ve Bağlantılar
Genel
Uyarı
Yanlış Nakliye, Depolama, Montaj veya Kurulum Konusunda Uyarı.
Bu uyarılara uyulmaması, ölüme, yaralanmalara veya önemli ölçüde maddi hasara sebep olabilir.
Bu cihazının sorunsuz ve güvenilir olarak çalışması, nakliye ve montaj işlemlerinin bu kullanım kılavuzunda yer
alan tüm uyarı ve yol göstermeler doğrultusunda ve kalifiye elemanlar tarafından gerçekleştirilmesine bağlıdır.
Özellikle bir yüksek-gerilim ortamında çalışma için gerekli genel montaj ve güvenlik talimatları (örneğin ANSI,
IEC, EN, DIN veya ulusal ve uluslararası standartlara) önemlidir. Bu düzenlemelere uyulmalıdır.
3.1.1
Yapılandırma Bilgileri
Ön Koşullar
Montaj ve bağlantılar için, aşağıdaki koşullar karşılanmalıdır:
Anma cihaz verileri, SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları’nda önerildiği şekilde kontrol edilir. Bu verilerin, güç
sistemi verileri ile uygunluğu doğrulanır.
Genel şemalar
7SJ62/64 cihazı için genel şemalar Altbölüm A.2 `de görüntülenir. Akım ve gerilim trafo devreleri için bağlantı
örnekleri, Ek A.3’te verilmiştir. GüçSis.Veriler 1’deki ayarların (Bölüm 2.1.3.2’de gösterilmiştir) cihazın mevcut
bağlantılarına göre yapılmış olduğu kontrol edilmelidir.
Gerilim Bağlantı Örnekleri
Gerilim trafo devreleri için mümkün olan bağlantı örnekleri Ek A.3’te gösterilir.
7SJ621 ve 7SJ622 cihazları 3 gerilim girişine sahip olup, 7SJ623, 7SJ624 ve tüm 7SJ623, 7SJ64 modellerde
4 gerilim girişi mevcuttur.
Normal bağlantıda 4’üncü gerilim ölçme girişi kullanılmaz. Dolayısıyla, 213 no’lu adres GT Bağl. 3 faz =
UL1E,UL2E,UL3E olarak ayarlanmalıdır. Faktör 206no’lu adres Uf / Udelta yinede 1,73 ayarlanmak
zorundadır (bu değer dahili, ölçme- ve arıza değerlerinin dönüştürmesi için kullanılır).
Bundan başka, bir açık-üçgen gerilim ucunun ek bağlantısı için bir örnek verilmiştir. Burada 213no’lu adres GT
Bağl. 3 faz = UL1E,UL2E,UL3E olarak ayarlanmalıdır. Faktör, 206nolu adres Uf / Udelta açık-üçgen
sargıların dönüştürme oranına bağlıdır. 2.1.3.2 „Gerilim Trafosu Oranları“ bölüm `deki paragrafındaki
açıklamaları gözlemleyin.
Diğer bir bağlantı örneğinde de yine bir gerilim trafo setinin açık-üçgen sargıları bağlanır. Ancak; bu defa, bara
gerilim trafoları kullanılır. Daha fazla bilgi için, önceki paragrafa bakın.
Diğer bir şekilde diğer bir ek bağlantısını, burada (senkronlama için) bara gerilimi örneğini gösterir.
Senkronlama fonksiyonu için 213 = U1E,U2E,U3E,USY nolu adres ayarlanmalıdır. Eğer fider trafosu ve bara
trafosu farklı dönüştürmelere sahipse, Denge U1/U2, 6X21nolu adres, sadece o zaman 1 karşın dengesizdir.
Faktör 206 no’lu adres Uf / Udelta 1.73 olmalıdır (bu değer dahili, ölçme- ve arıza değerlerinin
dönüştürmesi için kullanılır).
398
Cihaza, faz-faz gerilimi ve rezidüel gerilimde Uen bağlanabilir. Burada 213`nolu adres GT Bağl. 3 faz =
U12, U23,
UE ayarlanmalıdır. Son ayarlamada, sadece faz-faz gerilimi veya sadece rezidüel gerilim Uen
`de bağlanılabilir.
Donanım tarafında sadece bir gerilim trafosu mevcut ise, bağlantıların kontrolü bir fazlı bağlantının örneğine
uygun gerçekleşir. Bu durumda cihaz, 240`nolu adres GT Bağl. 1f ayarı ile GüçSis.Veriler1 hangi
primer gerilim hangi girişe bağlanacağını bildirilmelidir.
7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 `de bir fazlı gerilim trafo bağlantısında gerilim girişi U4 `deki bulunan gerilim esas
anlamıyla senkronlanacak gerilim olarak yorumlanır.
7SJ62/64 için ikili giriş- ve çıkışlar
İkili girişlerin ve çıkışların olası atamaları, yani sisteme nasıl bağlanılacağının yaklaşım şekli, SIPROTEC 4sistem kullanım kılavuzunda açıklanmıştır. Sisteme bağlantılar, ikili girişlerin ve çıkışların olası atamalarına,
yani sisteme nasıl atandığına bağlıdır. Cihazın olağan ayarları altbölümde bulunur-A.5. Ayrıca, cihazın
önündeki etiket bilgilerinin, atanan ihbar fonksiyonlarına karşılık olup olmadığını kontrol edin.
Ayar Gruplarının Değiştirilmesi
Ayar gruplarını değiştirmek için ikili girişler kullanılıyorsa, şu hususlara dikkat edin:
• Olası dört ayar grubunun denetimi için, iki ikili giriş kullanılmalıdır. Bunlar „>Ayar Gr. Bit0 “ ve „>Ayar
Gr. Bit1“ olarak belirlenirler ve iki fiziksel ikili girişe biçimlendirilmiş ve böylelikle de denetlenebilir
olmalıdırlar.
• İki ayar grubu denetlenecekse „>Ayar Gr. Bit0“ için bir ikili giriş yeterlidir. Çünkü atanmayacak olan
„>Ayar Gr. Bit1“ ikili girişi denetlenmeyecek olarak değerlendirilir.
• Özel bir ayar grubunu etkinleştirmek için ikili girişleri denetleyecek sinyallerinin durumu, ilgili grup etkin
kaldığı sürece değişmemelidir.
Aşağıdaki tablo ’da, ikili girişleri ile A - D ayar grupları arasındaki ilişki gösterilmiştir. İki ikili giriş için prensip
şemaları şekil gösterilmiştir. Şekilde, örnek olarak ilgili ikili giriş enerjilendiğinde (yüksek), etkinleştirilmiş olarak
biçimlendirilmiştir.
Burada:
hayır
enerjili değil veya bağlı değil
evet =
enerjili
Tablo 3-1
İkili girişler kullanılarak ayar gruplarını değiştirme
İkili Giriş
Etkin Grup
>AyarGr. Bit0
>AyarGr. Bit1
hayır
hayır
Grup A
evet
hayır
Grup B
hayır
evet
Grup C
evet
evet
Grup D
399
Şekil 3-1
İkili girişlerle ayar grubu anahtarlaması için bağlantı şeması (örnek)
7SJ62/64 için Açma Devresi Denetimi
İki ikili girişin veya bir ikili girişle ve bir baypas direnci R’nin seri bağlanması gerektiğine dikkat edilmelidir. İkili
girişlerin enerjilenme eşikleri, bu yüzden anma dc kontrol geriliminin yarısının oldukça altında seçilmelidir.
Eğer açma devresi denetimi için iki ikili giriş kullanılacaksa, bu ikili girişler izole olmalı, yani birbiriyle veya başka
bir ikili girişle ortak potansiyeli olmamalıdır.
Eğer bir ikili giriş kullanılacaksa, ek bir baypas direnci R kullanılmalıdır (aşağıdaki resimlere bakınız) Kesici
yardımcı kontağı 1 (KE/Yard1) açık olduğunda da bir kesici arızasının tespit edilebilmesi için, R direnci kesicinin
ikinci yardımcı kontağına (KE/Yard2) seri bağlanmalıdır. Bu direncin değeri, kesici açık durumda (dolayısıyla
KE/Yard1 açık ve KE/Yard2 kapalı) iken açma rölesi kontağı da açıksa kesici açma bobini (KAB) artık
enerjilenmeyecek, ancak ikili giriş (GİR1) hala enerjili olacak şekilde boyutlandırılmalıdır.
Şekil 3-2
400
Bir ikili Girişle Açma Devresi Denetimi Bağlantı Diyagramı
Bu, direnç büyüklüğü için bir üst sınırın Rmaks ve bir alt sınırın Rmin olmasına yol açar. Bunların aritmetik
ortalamasından en uygun değer bulunmalıdır:
İkili girişleri enerjileyecek minimum gerilimi sağlayacak, R maks şu formülden bulunur:
Yukarıdaki durumda, kesici açma bobininin enerjilenmemesini sağlayacak Rmin şu formülden bulunur:
IGİRİŞ (YÜKSEK) İkili giriş enerjili iken sabit akım GİRİŞ (= 1,8 mA)
UGİRİŞ min
İkili giriş GİR için minimum kontrol gerilimi
(= 19 V, 24 V/ 48V/ 60 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarı;
88 V, 110 V/ 125 V/ 220 V/ 250 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarı)
UKontrol
Açma Devresi için Kontrol Gerilimi
RKAB
Kesici açma bobininin DC direnci
UKAB (DÜŞÜK)
Açmaya yol açmayacak kesici açma bobini üzerindeki maksimum gerilim
Eğer hesaplama sonucunda Rmaks < Rmin çıkarsa, bu durumda hesaplama işlemi diğer en küçük anahtarlama
eşiği UGİRİŞ min için tekrarlanmalı ve bu eşik, fişli köprüler kullanılarak röleye uygulanmalıdır ( bakınız Altbölüm
’’Donanım değişiklikleri’’).
Direncin güç tüketimi için:
401
Örnek:
IGİRİŞ (YÜKSEK) 1,8 mA (SIPROTEC 4 7SJ62/64`den)
UGİRİŞ min
19 V, 24 V/ 48 V/ 60 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarı; (7SJ62/64’den)
88 V, 110 V/ 125 V/ 220 V/ 250 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarı (7SJ62/64’den)
UKontrol
110 V (sistem / açma devresi)
RKAB
500 Ω (sistem / açma devresi)
UKAB (DÜŞÜK)
2 V (sistem / açma devresi)
En yakın 39 kΩ standart direnç değeri seçildiğinde, güç:
402
3.1.2
Donanım Değişiklikleri
3.1.2.1 Genel
Donanım değişiklikleri gerekli olabilir veya istenebilir. Örneğin, ikili girişler için enerjilenme eşiği değişiklikleri
yararlı olabilir. İletişim baraları için sonlandırma dirençlerine gerek duyulabilir. Her iki durumda da donanım
değişiklikleri gerekir. Değişiklikler, cihaz içerisinde baskılı devre kartlarında yapılır. Donanım değişiklikleri için,
bu bölümde açıklanan prosedürleri izleyin.
Modül tasarımları farklı olduğu için, donanım uyarlaması hakkında ayrıntılı bilgiler, 7SJ62 ve 7SJ64 cihazlarının
her biri için ayrı ayrı listelenmiştir.
Yardımcı Gerilim
Değişik güç kaynaklarının güç besleme gerilimleri için farklı giriş aralıkları bulunmaktadır (Sipariş numaraları
verilerine bakın Ek A.1). Farklı modellerin güç kaynakları DC 60/110/125 V ve DC 110/125/220 V,
AC 115/230 V köprü konumları değiştirilerek büyük oranda birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bu köprülerin
besleme gerilimlerine atamaları, 7SJ62 ve 7SJ64 ve 7SJ64 modelleri kadar altbölümlerde ayrı ayrı
açıklanmıştır. Ayrıca Minyatür sigortanın ve Arabellek pilinin anma değerleri verilmiştir. Rölelerin fabrika çıkışı
köprü ayarları, isim plakası etiketinde belirtildiği şekilde yapılmıştır ve bunların değiştirilmesine gerek
duyulmaz.
Canlı Kontak
7SJ62/64 cihazların canlı kontakları, durum değiştirici kontaklardır. 7SJ64 ’de tüm üç bağlantı da cihaz
klemenslerine çıkarılmıştır. 7SJ63 ve 7SJ64’te ise, N/A veya N/K kontak, bir fişli köprü (X40) üzerinden cihaz
klemenslerine çıkarılmıştır. Fişli köprünün kontak tipine göre ataması ve köprünün yeri, 7SJ64 modelli için
Altbölüm ’de açıklanmıştır.
Anma Akımlar
Cihazın giriş trafoları 1 A veya 5 A anma akıma ayarlıdır. Köprülerin konumu, isim plakası etiketinde belirtildiği
şekilde ayarlanmıştır. Köprülerin anma akımı atamaları ve fiziksel düzenlemeleri, 7SJ62, ve 7SJ64 için
altbölümlerde ayrı ayrı açıklanmıştır.
Bütün köprüler, yani her bir giriş trafosu için bir köprü (X61’den X63’e kadar) ve ek olarak X60 ortak köprüsü,
aynı anma akımı için ayarlanmalıdır.
Toprak yolu için X64 köprüsü, 1/5 A-akım trafolu modeller için, diğer köprü konumlarından bağımsız olarak,
normal sipariş seçeneğine göre 1 A veya 5 A ’ya ayarlıdır.
0,001’den 1,500 A’ya kadar ayar alanı için duyarlı toprak akım girişi ile işlemlerde, X64 köprüsü uygulanmaz.
Not
Eğer anma akım değerleri -nadiren de olsa- değiştirilmişse, yeni anma değerler Güç Sistemi Verileri’nde 205
AT SEKONDER /218 IE-AT SEKONDER adresinde girilmelidir (Altbölüm 2.1.3.2 bakın).
403
İkili Girişler için Kontrol Gerilimleri
Cihazın fabrika çıkışında; ikili girişler, güç kaynağının anma DC gerilimine karşılık gelen bir gerilimle çalışacak
şekilde ayarlanmışlardır. Eğer ikili girişler için kullanılacak anma gerilim güç sistemi kontrol geriliminden farklı
ise, bunların anahtarlama eşiklerini değiştirmek gerekebilir.
Bir ikili girişin anahtarlama eşiğini ayarlamak için, bir köprünün konumu değiştirilir. İkili girişlerin enerjilenme
gerilimlerine göre ikili giriş köprülerinin fiziksel düzenlemeleri, 7SJ62, ve 7SJ64 için altbölümlerde ayrı ayrı
açıklanmıştır.
Not
Eğer açma devresi denetimi yapılacaksa, daha önce de açıklandığı gibi, kullanılacak olan ikili girişler (veya bir
ikili giriş ve bir köprüleme direnci) birbirlerine seri olarak bağlanır. Dolayısıyla, bu girişlerin anahtarlama eşiği
açma devresinin anma DC geriliminin yarısından düşük olmalıdır.
İkili Çıkışlar için Kontak Modu
Giriş ve çıkış kartlarında bulunan röleler, durum değiştirici kontaklarla donatılmışlardır. Bundan dolayı, bir köprü
ayarı gerekebilir. 7SJ62, ve 7SJ64 için ayrı olarak, altbölümlerde hangi modüllerde ve hangi rölelerde bu köprü
ayarlarının uygulanacağı açıklanmıştır.
Arayüzleri Değiştirme
Sadece gömme ve hücre içi montaj kasaları olan cihazların ve ayrı operatör paneli olan modellerin seri
arayüzleri değiştirilebilir. Hangi tip arayüzlerin değiştirileceği ve değişikliklerin nasıl yapılacağı, Altbölüm ’de
„Arayüz Modüllerini Değiştirme’’ paragrafında açıklanmıştır.
Veriyolu Yeteneği ile Arayüzleri Sonlandırma
Eğer cihaz bir RS485 portu ile donatılmışsa; güvenilir veri iletiminin sağlanması için, bunlar, veriyolunda ki en
son cihazda dirençlerle sonlandırılmalıdır. Bu amaçla, C-CPU-2 işlemcinin baskılı devre kartında ve RS485
veya PROFIBUS arayüz modülünde, köprüler üzerinden bağlanabilen sonlandırma dirençleri bulunur.
Seçeneklerden sadece birinin kullanılması gerekir. C-CPU-2 işlemcinin baskılı devre kartındaki köprülerin
konumları ve ayarları, Altbölüm„İşlemci Kartı C-CPU-2“ paragrafında ve arayüz modülleri için de Altbölüm
„RS485 Arayüzü“ ve „Profibus-/FMS-/DP- Arayüzü“ paragraflarında gösterilmiştir. Her iki köprü de aynı biçimde
takılı olmalıdır.
Fabrika çıkışında, dirençler devre dışıdır/bağlı değildir.
Yedek Parçalar
Yedek parçalar, gerilim arızasında pil-destekli RAM’lardaki verileri sürdürmek için bir arabellek pili ve dahili güç
kaynağının minyatür sigortasıdır. Bunların konumları, işlemci kartı şemasında gösterilmiştir. Sigorta anma
değerleri, kart üzerinde, sigortanın yanında basılıdır. Sigorta değiştirilirken, SIPROTEC 4 Sistem
Açıklamaları’nın „Bakım“ ve „Düzeltici Eylemler / Onarımlar“ bölümlerinde verilen açıklamaları gözlemleyin.
404
3.1.2.2 Sökme
Baskılı Devre Kartlarında Çalışma
Not
Aşağıdaki işlem adımlarında, cihazın çalışır durumda olmadığı varsayılmıştır.
Dikkat!
Cihazın anma değerlerini etkileyen köprü ayarlarını değiştirirken şunlara dikkat edin:
Sipariş numarası (MLFB) ve isim plakası üzerinde yer alan anma değerleri artık gerçek cihaz özellikleri ile
uyuşmaz.
Eğer böyle değişiklikler gerekli ise, yapılan değişiklikler cihaz üzerinde açıkça ve tam olarak belirtilmelidir.
Etiket değişikliği için, kendiliğinden yapışan etiketler mevcuttur.
Baskılı devre kartları üzerinde, anahtarlama elemanlarının kontrol edilmesi veya değiştirilmesi, modüllerin
değiştirilmesi gibi değişik işlemleri gerçekleştirmek üzere herhangi bir çalışma yapılacağı zaman, aşağıdaki
işlem sırasını takip edin:
• Çalışma yüzeyini hazırlayın: Elektrostatik olarak hassas cihazlar (ESD) için uygun bir altlık sağlayın.
Yapılacak çalışmalar için, ayrıca aşağıdaki gereçleri de yanınızda bulundurun:
– 5 veya 6 mm uç genişliğinde bir tornavida,
– 1 yıldız tornavida,
– 5 mm'lik bir lokma anahtarı.
• Arka panelde „A“ ve „C“ (7SJ64) montaj konumlarındaki D-altminyatür konektörün vidalı tutaçlarını gevşetin.
Cihazın çıkma tip montaj kasası için bu işlem gerekli değildir.
• Eğer „A“ ve „C“ konumlarına bitişik „B“ ve „D“, konumlarında da ek arayüzler varsa, arayüzlere çapraz olarak
yerleştirilmiş vidaları sökün. Cihazın çıkma tip montaj kasası için bu işlem gerekli değildir.
• Ön kapakta bulunan kapak başlıklarını çıkarın ve kasanın tespit vidalarını gevşetin.
• Ön kapağı çıkarın ve özenle bir kenara koyun. Ayrı operatör paneli olan cihazlarda, vidaları gevşetildikten
sonra ön kapak doğrudan çıkarılabilir.
Fişli Konektörler üzerinde Çalışma
Dikkat!
Elektrostatik boşalmalara karşı gerekli önlemleri alın:
Elektrostatik boşalmalara dikkat edilmemesi hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir.
Fişli konektörler üzerinde bir işlem yapmadan önce, topraklı bir metal yüzeye dokunarak elektrostatik
boşalmanın oluşmasını önleyin.
Arayüz konektörlerini gerilim altında yerlerinden çıkarmayın veya yerlerine takmayın!
405
Aşağıdaki işlemleri uygulayın:
• Ön kapak ile CPU kartı (1 den 3-3’ya 3-6kadar şekillerde) arasındaki şerit kabloyu ön kapak tarafından
çıkarın. Kabloyu çıkarmak için, önce fiş konektörünün üst mandalını yukarı ve alt mandalını aşağı itin. Fişli
konektörü dikkatlice dışarı çıkarın. Bu işlem, ayrı operatör panelli sürümlere uygulanmaz. Ancak, CPU (No.
1) merkezi işlemci kartında D-Altminyatür konektörün gerisindeki 7-pin X16 fişli konektörü ve şerit kablonun
arka yüzde 68-pin fişli konektöre bağlı olan fişli konektörü çıkarılmalıdır.
• Ön kapak ile CPU kartı (1) ve I/O giriş/çıkış kartı (No 2), (No. 3) ve (No 4) arasındaki şerit kabloyu ön kapak
tarafından çıkarın.
• Kartları çıkarın ve elektrostatik hasarlara karşı korumak için topraklı altlığın üzerine koyun. Mevcut fişli
konektörlerden dolayı, özellikle çıkma tip montaj biçimlerinde C-CPU-2 kartının çıkarılması için biraz kuvvet
uygulanması gerekir.
• Şekil 3-8’den 3-17’a kadar şemalara göre köprü konumlarını kontrol edin.
Ayrı cihaz tipleri ve kasaları için kartların sırası, şekil ’dan 3-3 3-7 ’e kadar resimlerde gösterilmiştir.
7SJ62’nin Modül Düzenlemesi
Şekil ’da, 7SJ62’nin modüllerinin yerleşimi görülmektedir.
Şekil 3-3
406
Ön kapak çıkarılmış durumda önden görünüm (sadeleştirilmiş ve ölçeği küçültülmüş olarak)
7SJ64’ün Modül Düzenlemesi
7SJ64 Düzenlemesi şekil ’de 1/3–büyüklüğü için, şekil ’de 1/2 ve şekil ’de 1/1 kasa büyüklüğü için 7SJ64’ün
modüllerinin yerleşimi görülmektedir.
Şekil 3-4
Ön kapak çıkarılmış durumda 1/3 kasa büyüklüğü ile 7SA6’nın önden görünüşü (sadeleştirilmiş ve ölçeği
küçültülmüş olarak)
Şekil 3-5
Ön kapak çıkarılmış durumda 1/2 kasa büyüklüğü ile 7SA6’nın önden görünüşü (sadeleştirilmiş ve ölçeği
407
Şekil 3-6
Ön kapak çıkarılmış durumda 1/1 kasa büyüklüğü ile 7SJ645’ın önden görünüşü (sadeleştirilmiş ve ölçeği
Şekil 3-7
Ön kapak çıkarılmış durumda 1/1 kasa büyüklüğü ile 7SJ647’nın önden görünüşü (sadeleştirilmiş ve ölçeği
408
3.1.2.3 7SJ62’nin Baskılı Devre Kartları üzerindeki Anahtarlama Elemanları
A-CPU kartının iki farklı sürümü mevcuttur. Bunlar, aşağıdaki şekillerde görüntülenir. Mini sigortanın (F1) anma
değerleri ve arabellek pili (G1)´de aşağıdaki şekilde görülmektedir.
7SJ62…/EE için A-CPU işlemci Kartı
Şekil 3-8
7SJ62…/EE için A-CPU işlemcinin -modül biçimlemesi için gerekli köprü ayarları ile birlikte- baskılı devre
kartı
Dahili akım kaynağının anma gerilimi Tablo ’e göre 3-2 ve GİR1 ve GİR3 ikili girişlerinin seçilen başlatma
gerilimleri Tablo 3-3'e göre kontrol edilir.
409
Güç Kaynağı
Tablo 3-2
A-CPU’dan 7SJ62.../DD’ye kadar işlemci kartındaki dahili güç kaynağının anma gerilimi için
köprü ayarları
Anma Gerilimi
Köprü
DC 60 V - 125 V
DC 110 V - 250 V
DC 24 V/ 48 V
AC 230 V
AC 115 V
X51
1-2
2-3
X52
1-2 ve 3-4
2-3
X53
1-2
2-3
X51 den X53 kadar köprüler kullanılmaz
birbirlerinin yerine kullanılabilir
değiştirilemez
GİR1’den GİR3’e kadar İkili Girişlerin Kontrol Gerilimi
Tablo 3-3
1)
2)
410
Gerilimleri 7SJ62…/DD için A-CPU işlemci kartında GİR1’den GİR3’e kadar ikili girişlerin
enerjilenme gerilimleri için köprü önayarları
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
GİR1
X21
L
H
GİR2
X22
L
H
GİR3
X23
L
H
Anma gerilimi DC 24 V - 125 V olan cihazlar için fabrika ayarları
Anma gerilimi DC 110 V - 220 V ve AC 115 V/ 230 V olan cihazlar için fabrika ayarları
7SJ62…/EE için A-CPU işlemci Kartı
Şekil 3-9
7SJ62…/EE için A-CPU işlemcinin -modül biçimlemesi için gerekli köprü ayarları ile birlikte- baskılı devre
kartı (Ürün bilgisi V4.6 sürümüne kadar)
Dahili güç kaynağının önceden ayarlanmış anma gerilimi Tablo 3-4, GİR1 ila GİR3 ikili girişlerinin başlatma
gerilimleri Tablo 3-5 ve ÇIK1 ve ÇIK2 ikili çıkışlarının kontak modu Tablo 3-6'ya göre kontrol edilir.
411
Güç Kaynağı
Tablo 3-4
A-CPU’dan 7SJ62.../EE’ye kadar işlemci kartındaki dahili güç kaynağının anma gerilimi için
köprü ayarları
Anma Gerilimi
Köprü
DC 24 V/ 48V
DC 60 V - 125 V
DC 110 V - 250 V
AC 115 V - 230 V
X51
kullanılmaz
1-2
2-3
X52
kullanılmaz
1-2 ve 3-4
2-3
kullanılmaz
1-2
2-3
X53
değiştirilemez
GİR1’den GİR3’e kadar Başlatma Gerilimleri
Tablo 3-5
1)
2)
A-CPU işlemci kartında GİR1’den GİR3’e kadar ikili girişlerin kontrol gerilimleri için köprü
ayarları
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
GİR1
X21
L
H
GİR2
X22
L
H
GİR3
X23
L
H
Anma gerilimi DC 110 V - 220 V ve AC 115 V/ 230 V olan cihazlar için fabrika ayarları
İkili Çıkışlar için Kontak Modu ÇIK1 ve ÇIK2
Tablo 3-6
412
A-CPU-2 işlemci kartında ÇIK1 ve ÇIK2 ikili çıkışlarının kontak modu için köprü ayarları,
7SJ62.../EE için
İkili çıkış
Köprü
Normal durumda açık
(N/A)
Normalde kapalı (N/K)
kontak
Önayar
ÇIK1
X41
1-2
2-3
1-2
ÇIK2
X42
1-2
2-3
1-2
7SJ62…/FF için A-CPU işlemci Kartı
Şekil 3-10
7SJ62…/FF için A-CPU işlemcinin -modül biçimlemesi için gerekli köprü ayarları ile birlikte- baskılı devre
kartı (Ürün bilgisi V4.7 sürümüne kadar)
413
Güç Kaynağı
Tablo 3-7
A-CPU 7SJ62.../FF işlemci kartındaki dahili güç kaynağının anma gerilimi için köprü ayarları
Anma Gerilimi
Köprü
DC 24 V - 48V
DC 60 V - 125 V
DC 110 V - 250 V
X51
kullanılmaz
1-2
X52
kullanılmaz
1-2 ve 3-4
2-3
X53
kullanılmaz
1-2
2-3
AC 115 V - 230 V
değiştirilemez
2-3
Tablo 3-8
1)
2)
Tablo B-I/O-1 kartında GİR1’den GİR4’e kadar ikili girişlerin başlatma gerilimleri için köprü
önayarları
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
176 V Eşik
GİR1
X21
L
M
H
GİR2
X22
L
M
H
GİR3
X23
L
M
H
DC 110 V - 220 V ve 115 V/ 230 V güç kaynağı gerilimleri için fabrika ayarları
İkili Çıkışlar için Kontak Modu ÇIK1 ve ÇIK2
Tablo 3-9
414
A-CPU işlemci kartında ÇIK1 ve ÇIK2 ikili çıkışlarının kontak modu için köprü ayarları,
7SJ62.../FF`den itibaren
İkili çıkış
Köprü
(N/A)
Normalde kapalı (N/K)
kontak
Önayar
ÇIK1
X41
1-2
2-3
1-2
ÇIK2
X42
1-2
2-3
1-2
B-I/O-2 Giriş/Çıkış Kartı
B-I/O-2 girişçıkış kartı için baskılı devre kartının serimi, aşağıdaki şekil ’de gösterilmiştir. Burada, akım giriş
trafolarının anma ön ayarlarını ve GİR4’ten GİR11’ye kadar ikili girişlerin seçilen çalışma gerilimleri, kontrol
edilir.
Şekil 3-11
Şekil 3-21 Modül biçimlemesi için gerekli köprü ayarlarının gösterimiyle B-I/O-1 giriş/çıkış kartı
X60’dan X63’e kadar köprüler aynı anma akımına ayarlanmalıdır; örneğin, faz akımlarının giriş trafoları
köprüleri (X61’den X63’e kadar) ve ayrıca X60 ortak köprüsü için aynı akım değeri seçilmelidir. X64 köprüsü,
IE girişi için anma akımı belirler ve böylelikle faz akımlarından bağımsız ayarlanabilir. Duyarlı toprak akım girişli
sürüm için X64 köprüsü bulunmaz.
415
Tablo 3-10
1)
2)
416
Enerjilenme Tablo B-I/O-1 kartında GİR4’den GİR11’e kadar ikili girişlerin başlatma gerilimleri
için köprü önayarları
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
GİR4
X21
L
H
GİR5
X22
L
H
GİR6
X23
L
H
GİR7
X24
L
H
GİR8
X25
L
H
GİR9
X26
L
H
GİR10
X27
L
H
GİR11
X28
L
H
DC 110 V - 220 V ve AC 115 V/ 230 V güç kaynağı gerilimleri için fabrika ayarları
A-I/O-2 7SJ62.../FF için Giriş/Çıkış Kartı
A-I/O-2 giriş/çıkış kartı için baskılı devre kartının serimi, aşağıdaki şekil ’de gösterilmiştir. Burada, akım giriş
trafolarının anma ön ayarlarını ve GİR4’ten GİR11’ye kadar ikili girişlerin seçilen çalışma gerilimleri, kontrol
edilir.
Şekil 3-12
Şekil Modül biçimlemesi için gerekli köprü ayarlarının gösterimiyle A-I/O-2 giriş/çıkış kartı
X60’dan X64’e kadar köprüler, yani her bir giriş trafoları için bir köprü ve ek olarak X60 ortak köprüsü için aynı
akım değeri seçilmelidir. X64 köprüsü, IE girişi için anma akımı belirler ve böylelikle faz akımlarından bağımsız
ayarlanabilir. Duyarlı toprak arıza akım girişi olan sürümlerde (T8 giriş trafosu), X64 köprüsü bulunmaz.
X80 - X85 köprüleri üzerinden gerilim girişlerin ölçülen bölgesi belirtilir. 7SJ62 için zorundadır bölüm 170 V
ayarlanmalıdır, şekil 3-12’de görüntülendiği gibi. Bölüm değiştirilmemelidir 200 V.
417
Tablo 3-11
1)
2)
418
A-I/O-4 giriş/çıkış kartındaki, GİR4 ve GİR11 ikili girişlerinin başlatma gerilimlerinin köprü
ayarları, 7SJ62.../FF’den itibaren
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
176 V Eşik
GİR4
X21
L
M
H
GİR5
X22
L
M
H
GİR6
X23
L
M
H
GİR7
X24
L
M
H
GİR8
X25
L
M
H
GİR9
X26
L
M
H
GİR10
X27
L
M
H
GİR11
X28
L
M
H
Besleme gerilimi DC 24 V - 125 V olan cihazlar için fabrika ayarları
Besleme gerilimi DC 110 V - 220 V ve AC 115 V/ 230 V olan cihazlar için fabrika ayarları
3.1.2.4 7SJ64’nin Baskılı Devre Kartları üzerindeki Anahtarlama Elemanları
İşlemci Kartı C-CPU- 2 (7SJ64)
İşlemci kartı C-CPU-2 için baskılı devre kartının serimi aşağıdaki şekilde görülmektedir. Minyatür sigortanın
(F1) anma değerleri ve arabellek pili (G1)´de aşağıdaki şekilde görülmektedir.
Şekil 3-13
Kart biçimlendirmesi için gerekli köprü ayarları ile C-CPU-2 işlemci baskılı devre kartı
Dahili güç kaynağının ayarlanan anma gerilimi Tablo 3-12’ye göre, canlı kontağın normal durumu Tablo 3-13’e
göre, GİR1’den GİR5’e kadar ikili girişlerin seçilen kontrol gerilimleri Tablo 3-14’e göre ve RS232/RS485 dahili
arayüzler de Tablo 3-15'e göre 3-17 kontrol edilir.
419
Güç Kaynağı
Tablo 3-12
C-CPU-2 işlemci kartındaki dahili güç kaynağının anma gerilimi için köprü ayarları
Anma Gerilimi
Köprü
DC 24 V - 48 V
DC 60 V - 125 V
DC 110 V - 250 V
AC 115 V - 230 V1)
X51
kullanılmaz
1-2
2-3
X52
kullanılmaz
1-2 ve 3-4
2-3
X53
kullanılmaz
1-2
2-3
kullanılmaz
kullanılmaz
1-2
X55
değiştirilemez
1)
AC 230 V sadece 7SJ64**-.../CC
kadar olan sürümler için mümkündür
Canlı Kontak
Tablo 3-13
C-CPU-2 işlemci kartındaki canlı kontağın normal durumu için köprü önayarları
Köprü
Normal durumda kapalı
Önayar
X40
1-2
2-3
2-3
GİR1’den GİR5’e kadar İkili Girişlerin Başlatma Gerilimleri
Tablo 3-14
1)
2)
3)
420
C-CPU-2 işlemci kartında GİR1’den GİR5’e kadar ikili girişlerin başlatma gerilimleri için köprü
ayarları
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
176 V Eşik 3)
GİR1
X21
1-2
2-3
3-4
GİR2
X22
1-2
2-3
3-4
GİR3
X23
1-2
2-3
3-4
GİR4
X24
1-2
2-3
3-4
GİR5
X25
1-2
2-3
3-4
Anma gerilimi DC 110 V - 250 V ve AC 115 V veya AC 115 V - 230 V olan cihazlar için fabrika ayarları
sadece DC 220 V veya 250 V başlatma gerilimleri ile kullanılır
RS232/RS485
RS232/RS485 Köprü ayarlarıyla, hizmet arayüzü (C portu), RS232 portu veya RS485 portu-olarak çalışabilir.
X105 - X110 á kadar, köprüler aynı şekilde takılmalıdır!
Sipariş edilen biçimlemeye göre köprü önayarları fabrikada yapılmıştır.
Tablo 3-15
C-CPU-2 işlemci kartında dahili RS232/485 arayüzünün köprü ayarları
Köprü
RS232
RS485
X103 ve X104
1-2
1-2
X105 - X110
1-2
2-3
RS232 arayüzü için, X111 köprüsü ile, modem iletişimi için önemli olan akış denetimi etkinleştirilir.
CTS (Akış denetimi)
Tablo 3-16
1)
C-CPU-2 işlemci kartında CTS (Akış denetimi) için köprü ayarı
Köprü
RS232 arayüzden /CTS
RTS ile denetlenen /CTS
X111
1-2
2-3 1)
Önayar
Köprü Ayarı 2-3: Modeme bağlantı genellikle yıldız çoğullayıcı veya optik fiber FO-çevirici ile yapılır.
Dolayısıyla; RS232 standardı DIN 66020’ye göre modem kontrol denetim sinyalleri mevcut değildir.
SIPROTEC 4 cihazları her zaman yarı çift yönlü modunda çalıştığı için, modem sinyalleri gerekli değildir.
7XV5100-4 sipariş numaralı bağlantı kablosunu kullanın.
Köprü Ayarı 1-2, RTD-kutusunun yarı çift yönlü işletmede kullanırısa da, gereklidirler.
Köprü Ayarı 1-2: Bu ayar, modem sinyallerini hazır duruma getirir. SIPROTEC 4 cihazı ile modem arasında
doğrudan bir RS232 bağlantı için, istenirse bu ayar seçilebilir. Bu amaçla, standart bir RS232 modem bağlantı
kablosu (25’e 9-luk çevirici) kullanmanızı öneririz.
Not
RS232 arayüzü üzerinden DIGSI ile doğrudan bir bağlantı kurmak için, X111 köprüsü 2-3 konumuna
takılmalıdır.
Eğer sistemde harici bir sonlandırma direnci yoksa, bir RS485 veriyolunda ki en son cihaz X103 ve X104
köprüleri ile sonlandırılmalıdır.
421
Sonlandırma dirençleri
Tablo 3-17
Köprü
C-CPU-2 işlemci kartında RS485 arayüzünün sonlandırma dirençlerinin köprü ayarları
Sonlandırma direnci
Sonlandırma direnci
Önayar
kapalı
açık
X103
2-3
1-2
1-2
X104
2-3
1-2
1-2
Not: Her iki köprü de her zaman aynı biçimde takılı olmalıdır!
X90 köprüsünün bir fonksiyonu yoktur. Fabrika ayarı 1-2’dir.
Sonlandırma dirençleri, harici olarak da (örneğin klemens bloğuna) bağlanabilir. Bu durumda; RS485 veya
Profibus arayüzü modülünde bulunan veya doğrudan C-CPU-2 işlemci kartı (7SJ64) üzerindeki sonlandırma
dirençleri enerjisiz bırakılmalıdır.
Şekil 3-14
422
RS485 arayüzünün sonlandırılması (harici)
Giriş/Çıkış Kartı C-I/O-11 (7SJ64)
Şekil 3-15
Biçimlendirme ayarlarının kontrolü için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile C-I/O-11
Giriş/çıkış kartı
Akım giriş trafolarının anma akım ayarı giriş/çıkış kartı C-I/O-11'de kontrol edilir. X60’dan X63’e kadar köprüler,
yani her bir giriş trafoları için bir köprü ve ek olarak X60 ortak köprüsü için aynı akım değeri seçilmelidir. X64
köprüsü, IE girişi için anma akımı belirler ve böylelikle faz akımlarından bağımsız ayarlanabilir. Duyarlı toprak
arıza akım girişi olan sürümlerde, X64 köprüsü bulunmaz.
X65 köprüsü, normal toprak akım girişleri için „IE“ konumuna ve duyarlı toprak akım girişleri için de „IEE“
konumuna alınır.
423
GİR6 ve GİR7 İkili Girişlerin Başlatma Gerilimleri
Tablo 3-18
1)
2)
3)
C-I/O-11 giriş/çıkış kartındaki, GİR6 ve GİR7 ikili girişlerinin başlatma gerilimlerinin köprü
ayarları
İkili Giriş
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
176 V Eşik 3)
GİR6
X21
L
M
H
GİR7
X22
L
M
H
Sadece DC 220 V veya DC 250 V kontrol gerilimleri ile kullanılır
C-I/O-11 giriş/çıkış kartı üzerindeki X71,X72 ve X73’e kadar köprüler veriyolu adres ayarları için kullanılır ve
değiştirilmemelidir. Aşağıdaki tabloda, köprü önayarları listelenmiştir.
Montaj konumları:
1
/3 kasa büyüklüğü ile
1/
2
Şekil 3-4’te No.2, yuva 19
kasa büyüklüğü ile
Şekil 3-5’te No.2, yuva 33
1
/1 kasa büyüklüğü ile
Şekil 3-6’te No.2, yuva 33 sağ taraf
Veriyolu Adresi
Tablo 3-19
424
C-I/O-11 giriş/çıkış kartının veriyolu adresi için köprü ayarları (7SJ64)
Köprü
Önayar
X71
1-2 (H)
X72
1-2 (H)
X73
2-3 (L)
Giriş/Çıkış Kartı C-I/O-2
Giriş/çıkış kartı B-I/O-2 için baskılı devre kartının yerleşimi Şekil 3-16’da görülmektedir.
Şekil 3-16
Kart yapılandırması için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile B-I/O-2 giriş/çıkış kartı
GİR8’den GİR20’ye kadar ikili girişlerin seçilen kontrol gerilimleri (1/2 kasa büyüklüğü ile) 3-20 no`lu tabloya
göre kontrol edilir ve GİR8’den GİR33’e kadar ikili girişlerin (1/1 kasa büyüklüğü ile) 3-21 no`lu tabloya göre
kontrol edilir.
Şekil 3-5 ve 3-6’da ikili girişlerin kart yuvalarına tahsisleri gösterilmektedir.
425
7SJ642*- için GİR8`den GİR20`ye kadar Başlatma Gerilimi
Tablo 3-20
GİR8`den GİR20`ye kadar ikili girişlerin Başlatma Geriliminin köprü ayarları 7SJ642*-... `de
B- I/O-2 giriş/çıkış kartında (1/2 Büyüklüğü)
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
GİR8
X21
1-2
2-3
GİR9
X22
1-2
2-3
İkili Girişler
Yuva 19
1)
2)
GİR10
X23
1-2
2-3
GİR11
X24
1-2
2-3
GİR12
X25
1-2
2-3
GİR13
X26
1-2
2-3
GİR14
X27
1-2
2-3
GİR15
X28
1-2
2-3
GİR16
X29
1-2
2-3
GİR17
X30
1-2
2-3
GİR18
X31
1-2
2-3
GİR19
X32
1-2
2-3
GİR20
X33
1-2
2-3
GİR8 ve GİR33 İkili Girişlerin Başlatma Gerilimi, 7SJ645*- için
Tablo 3-21
B-I/O-2 giriş/çıkış kartında GİR8’den GİR33’e kadar ikili girişlerin başlatma gerilimleri için
köprü ayarları, 7SJ645*-... sürümünde (1/1 kasa büyüklüğü)
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
Yuva 33 sol taraf Yuva 19 sağ taraf
1)
2)
426
GİR8
GİR21
X21
1-2
2-3
GİR9
GİR22
X22
1-2
2-3
GİR10
GIR23
X23
1-2
2-3
GİR11
GİR24
X24
1-2
2-3
GİR12
GİR25
X25
1-2
2-3
GİR13
GİR26
X26
1-2
2-3
GİR14
GIR27
X27
1-2
2-3
GİR15
GİR28
X28
1-2
2-3
GİR16
GIR29
X29
1-2
2-3
GİR17
GİR30
X30
1-2
2-3
GİR18
GİR31
X31
1-2
2-3
GİR19
GİR32
X32
1-2
2-3
GİR20
GİR33
X33
1-2
2-3
Anma gerilimi DC 110 V - 220 V ve AC 115 V veya AC 115 V - 230 V
B-I/O-2 giriş/çıkış kartı üzerindeki X71, X72 ve X73’e kadar köprüler veriyolu adresinin ayarı için kullanılır ve
değiştirilmemelidir. Aşağıdaki iki tabloda, köprü önayarları listelenmiştir.
Montaj konumları, Şekil 3-5 ve 3-6’da görülmektedir.
Veriyolu Adresleri
Tablo 3-22
Köprü
B-I/O-2 giriş/çıkış kartının veriyolu adresi için köprü ayarları, 1/2 kasa büyüklüğü için
Montaj konumu
Yuva 19
X71
1-2
X72
2-3
X73
1-2
Tablo 3-23
B-I/O-2 giriş/çıkış kartının veriyolu adresi 1/1 kasa büyüklüğü için
Montaj konumu
Köprü
Yuva 19 sağ taraf
Yuva 33 sol taraf
X71
2-3
1-2
X72
1-2
2-3
X73
1-2
1-2
427
Şekil 3-17
Kart yapılandırması için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile C-I/O-1 giriş/çıkış kartı
GİR8’den GİR15’e kadar ikili girişlerin seçilen kontrol gerilimleri 3-24 no`lu Tabloya göre ve ÇIK6 rölenin ikili
çıkışının kontak modu için Tablo 3-25'e göre köprü ayarları kontrol edilir.
Şekil 3-5’de ikili girişlerin montaj konumlarına tahsisleri gösterilmektedir.
428
GİR8 ve GİR15 İkili Girişlerin Başlatma Gerilimleri, 7SJ641*- için
Tablo 3-24
C-I/O-1 giriş/çıkış kartındaki, GİR8 - GİR15 ikili girişlerin başlatma gerilimlerinin, 7SJ641*-
için
1)
2)
3)
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
176 V Eşik 3)
GİR8
X21/X22
L
M
H
GİR9
X23/X24
L
M
H
GİR10
X25/X26
L
M
H
GİR11
X27/X28
L
M
H
GİR12
X29/X30
L
M
H
GİR13
X31/X32
L
M
H
GİR14
X33/X34
L
M
H
GİR15
X35/X36
L
M
H
Sadece DC 220 V veya DC 250 V kontrol gerilimleri ile kullanılır
Kontak Modu
7SJ641’ in işleminde ÇIK6 çıkış rölesi için açık konumdan normalde kapalı konuma değiştirilebilir. Aşağıdaki
tablo, X40 köprü ayarının kontak moduna olan bağlılığını gösterir.
Tablo 3-25
Rölenin C-I/O-1 giriş/çıkış kartındaki ÇIK6 kontak modu için köprü ayarı
Köprü
Normalde açık (N/A) kontak
Normalde kapalı (N/K) kontak
Önayar
X40
1-2
2-3
1-2
Kart adresleri
Şekil 3-5’de montaj konumu görüntülenir.
Tablo 3-26
C-I/O-1 giriş/çıkış kartının veriyolu adresleri için köprü ayarları, 7SJ64
için
Köprü
Önayar
X71
H
X72
L
X73
H
429
Giriş/çıkış kartı C-I/O-4 için baskılı devre kartının yerleşimi aşağıdaki şekilde görülmektedir.
GİR6’dan GİR20’ye kadar ikili girişlerin seçilen başlatma gerilimleri 3-14 no`lu tabloya göre kontrol edilir.
Şekil 3-18
430
Kart yapılandırması için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile C-I/O-4 Giriş/çıkış kartı
7SJ647*- için GİR34`den GİR48è kadar Kontrol Gerilimi
Tablo 3-27
1)
2)
3)
C-I/O-4 giriş/çıkış kartındaki, GİR34 ve GİR48 ikili girişlerinin kontrol gerilimlerinin köprü
ayarları
İkili Girişler
Köprü
19 V Eşik 1)
88 V Eşik 2)
176 V Eşik 3)
GİR34
X21
1-2
2-3
3-4
GİR35
X22
1-2
2-3
3-4
GİR36
X23
1-2
2-3
3-4
GİR37
X24
1-2
2-3
3-4
GİR38
X25
1-2
2-3
3-4
GİR39
X26
1-2
2-3
3-4
GİR40
X27
1-2
2-3
3-4
GİR41
X28
1-2
2-3
3-4
GİR42
X29
1-2
2-3
3-4
GİR43
X30
1-2
2-3
3-4
GİR44
X31
1-2
2-3
3-4
GİR45
X32
1-2
2-3
3-4
GİR46
X33
1-2
2-3
3-4
GİR47
X34
1-2
2-3
3-4
GİR48
X35
1-2
2-3
3-4
Anma gerilimi DC 110 V - 250 V ve AC 115 V/ 230 V
sadece DC 220 V veya 250 V kontrol gerilimleri ile kullanılır
Kart adresi
Tablo 3-28
C-I/O-4 giriş/çıkış kartının veriyolu adresleri için köprü ayarları
Köprü
Montaj konumu
X71
1-2 (H)
X72
1-2 (H)
X73
1-2 (H)
431
3.1.2.5 Arayüz Modülleri
Arayüz Modüllerinin Değiştirilmesi
Aşağıdaki şekilde işlemci kartı CPU ve modüllerin yerleşimi gösterilmektedir.
Şekil 3-19
Arayüz modülleriyle birlikte İşlemci Kartı CPU
Arayüz modülleri, 7SJ62/64 cihazları CPU (sür. No 1, Şekil 3-3`den 3-6ýa kadar) işlemci kartı üzerinde
bulunmaktadır.
432
Aşağıdakilere dikkat edin:
• Sadece gömme ve hücre tipi montaj kasası olan veya ayrı operatör paneli olan cihazların arayüz modülleri
değiştirilebilir. Çift sıra klemensli çıkma tip montaj kasalı cihazlar için, arayüz modülleri sadece üretim
merkezinde değiştirilmelidir.
• Sadece sipariş kodu ile belirtilen arayüz modüllerinin eşini kullanın (ayrıca Ek, Bölüm A.1.’e bakın).
• Veriyolu kapasitesi özellikli cihazların sonlandırılması, „Sonlandırma“ paragrafına göre yapılmalıdır.
Tablo 3-29
Arayüz modüllerini Değiştirme
Arayüzü
Montaj
konumu/Port
Sistem arayüzü
(7SJ62/64)
Değiştirme modülü
IEC 60870–5–103 RS232
IEC 60870–5–103 RS485
IEC 60870–5–103 artik RS485
Fiber optik 820 nm
Profibus FMS RS485
Profibus FMS Çift buklaj
Profibus FMS Tek buklaj
B
Profibus DP RS485
Profibus DP Çift buklaj
Modbus RS485
Modbus 820 nm
DNP 3.0 RS485
DNP 3.0 820 nm
IEC 61850 elektrik Ethernet
IEC 61850 optik Ethernet
RS232
DIGSI /Modem Arayüzü/Thermobox (7SJ62) 1)
C
RS485
Fiber optik 820 nm
Ek Port/RTD-Kutusu (7SJ64)
1)
D
RS485
Fiber optik 820 nm
7SJ64 `de C / servis portu sabittir, yani fişli modül değildir.
Değiştirme modüllerinin sipariş numaraları, Ek, Bölüm A.1 Aksesuarlar da bulunabilir.
433
RS232 Arayüzü
Köprü konumları değiştirilerek, RS232 arayüzü bir RS485 arayüzüne dönüştürülebilir veya bunun tersi
yapılabilir (Şekil 3-20 ve 3-21’a bakın).
Şekil 3-19’te, C-CPU-2 baskılı devre kartı üzerinde arayüz modüllerinin yerleşimi görülmektedir.
Aşağıdaki şekilde, arayüz modülü üzerinde RS232 arayüzünün biçimlendirilmesi için gerekli köprü konumları
görülmektedir.
Fiber optik bağlantılı çıkma tip montaj kasası olan cihazlarda, fiber optik arayüz modülü konsol kasasına
yerleştirilmiştir. Fiber-optik modülü, ilgili CPU arayüz yuvasında bir RS232 arayüz modülü üzerinden denetlenir.
Bu tip uygulama için, RS232 modülü üzerindeki X12 ve X13 köprüleri 2-3 konumuna takılmalıdır.
Şekil 3-20
RS232’nin konfigürasyonu için fişli köprülerin ve sonlandırma dirençlerinin köprü konumları
RS232 için sonlandırma dirençleri gerekmez. Bunlar, daima etkisizdir.
X11 köprüsü ile, modemle haberleşme için gerekli ve önemli olan Akış denetimi (CTS) sağlanır.
Tablo 3-30
1)
Arayüz modülünde CTS (Akış denetimi) köprü ayarı
Köprü
/RS232 arayüzden CTS
RTS ile denetlenen CTS
X11
1-2
2-31)
Varsayılan ayar
Köprü Ayarı 2-3: Modeme bağlantı genellikle yıldız bağlayıcı veya fiber optik FO-çevirici ile yapılır. Dolayısıyla;
RS232 standardı DIN 66020’ye göre modem kontrol denetim sinyalleri mevcut değildir. SIPROTEC 4 cihazları
her zaman yarı çift yönlü modunda çalıştığı için, modem sinyalleri gerekli değildir. 7XV5100-4 sipariş numaralı
bağlantı kablosunu kullanın.
Thermobox`ların çift yönlü modu kullandığında, 2-3 köprü ayarı`da gereklidir.
Köprü Ayarı 1-2: Bu ayar, modem sinyallerini hazır duruma getirir. SIPROTEC 4 cihazı ile modem arasında
doğrudan bir RS232 bağlantı için, istenirse bu ayar seçilebilir. Bu amaçla, standart bir RS232 modem bağlantı
kablosu (25’e 9-luk çevirici) kullanmanızı öneririz.
Not
RS232 arayüzü üzerinden DIGSI ile doğrudan bir bağlantı kurmak için, X11 köprüsü 2-3 konumuna takılmalıdır.
434
RS485 Arayüzü
Aşağıdaki şekilde, arayüz modülü üzerinde RS485 arayüzünün konfigürasyonu için gerekli köprü konumları
görülmektedir.
RS485-Arayüzü Şekil 3-20’ye göre bir RS232-Arayüzüne dönüştürülebilir.
Şekil 3-21
RS485’in konfigürasyonu için fişli köprülerin ve sonlandırma dirençlerinin konumları
Profibus (FMS/DP), DNP 3.0/Modbus
Şekil 3-22
Profibus-, (FMS- ve DP) DNP 3.0- ve MODBUS- arayüzünde sonlandırma dirençlerinin konfigürasyonu için
fişli köprülerin konumu
IEC 61850 Ethernet (EN 100)
Ethernet arayüz modülünün köprü konumları yoktur. Bu yüzden, faaliyete girişinde donanım türünden herhangi
bir donanım değişikliğine gerek yoktur.
435
Yedek IEC 60870–5–103
Şekil 3-23
Sonlandırma dirençlerinin konfigürasyonu için fişli köprülerin konumu
Sonlandırma
Veriyolu yeteneği özellikli arayüzler, veriyoluna bağlı son cihazda bir sonlandırmaya gerek duyarlar. Cihaz
ailesi 7SJ62/64 için; bu, RS485- veya Profibus-/DNP- arayüzlü modellere uygulanır.
Sonlandırma dirençleri, C-CPU-2 kartına monte edilmiş RS485 veya Profibus arayüzü üzerinde
(Şekil 3-3 - 3-6).
Fabrika çıkışı, köprüler, sonlandırma dirençleri bağlı olmayacak şekilde ayarlanmıştır. Modülün her iki köprüsü
aynı biçimde takılmalıdır.
Şekil 3-14`de gösterildiği gibi, sonlandırma dirençleri, harici olarak da (örneğin klemens bloğuna) bağlanabilir.
Bu durumda, modül üzerinde bulunan sonlandırma dirençleri sisteme bağlanmamalıdır.
3.1.2.6 Tekrar Monte Etme
Cihazın montajı, aşağıdaki işlem sırası takip edilerek yapılır:
• Kartları kasa içerisine dikkatlice yerleştirin. Montaj konumları, Şekil 3-3’ten 3-6’ya kadar şemalarda
gösterilmektedir. Çıkma tip pano montaj için tasarımlanmış cihaz modeli için, CPU işlemci devre kartını
yerine itmek için metal kolu kullanın. Metal kol ile kartı yerine takmak daha kolaydır.
• Şerit kablonun fişli konektörlerini, önce I/O giriş/çıkış kartına ve sonra CPU işlemci kartına takın. Herhangi
bir bağlantı pininin bükülmemesine dikkat edin! Aşırı güç uygulamayın!
• CPU işlemci modülü ile ön kapak arasındaki şerit kablonun fişli konektörünü ön kapağın soketine takın. Bu
işlem, ayrı operatör panelli sürümlere uygulanmaz. Bunun yerine, cihazın arka panelinde 68-pin konektöre
bağlı şerit kablo, CPU işlemci kartının konektörüne takılmalıdır. Şerit kabloya ait 7-pin X16 konektör de
D-altminyatür dişi konektörün arkasına takılmalıdır. Fiş bağlantıları polarite terslenmesine karşı korunmuş
olduğu için, fiş takma konumu önemli değildir.
• Fişli konektörün alt ve üst mandallarına birlikte basın.
• Ön kapağı yerine takın ve vidalarla kasaya sabitleyin.
• Kapak başlıklarını tekrar yerlerine takın.
• Cihaz kasasının arka yüzündeki arayüz modüllerini tekrar yerlerine vidalayın. Cihazın çıkma tip montaj
kasası için bu işlem gerekli değildir.
436
3.1.3
Kurulum
3.1.3.1 Gömme Tip Pano Montajı
Uygulamaya bağlı olarak, cihaz kasası 1/3, 1/2 veya 1/1 büyüklüğünde olabilir. Cihazın tespiti için 1/3 veya 1/2
(Şekil 3-24 ve Şekil 3-25) kasa büyüklükleri için 4’er adet, 1/1 (Şekil 3-26) kasa büyüklükleri için de 6’şar adet
kapak ve delik mevcuttur.
• Ön kapağın köşelerinde bulunan 4 adet kapağı 1/1 kasa büyüklükleri için üst ve altta ortadaki ilave 2 kapak
da dahil- yerlerinden çıkarın. Böylelikle montaj konsolundaki 4 veya 6 adet uzun tespit deliği açığa çıkar.
• Cihazı pano açıklığına yerleştirip 4 veya 6 vida ile yerine tespit edin. Cihaz boyutları için, Bölüm 4.27’e bakın.
• 4 veya 6 kapağı tekrar yerlerine takın.
• Cihazın arka levhasındaki topraklamayı, panonun/istasyonun düşük-omik koruma toprağına bağlayın.
Cihaz toprağı için en az bir M4 vida kullanın. Toprak iletken kesiti, cihaza bağlı diğer kablo kesitlerinden
büyük veya en azından onlara eşit olmalıdır. Ayrıca, topraklama iletkeninin kesiti en az 2,5 mm2 olmalıdır.
• Cihazın arka yüzündeki fişli veya vidalı klemenslere, panonun bağlantı şemasına göre gerekli bağlantıları
yapın. Köşeli vidaları sıkarken veya vidalı klemenslere doğrudan kabloları bağlarken, pabuçların veya
iletkenlerin yerleştirilmesinden önce vida başları klemens bloğuyla aynı seviyede olacak şekilde vidalar
sıkılmalıdır. Vida dişi pabuç deliğine geçecek şekilde bağlantı yerindeki halkalı pabucu ortalayın.
SIPROTEC Sistem Açıklamalarına göre, kablo boyutu, sıkma torku, bükme çapı ve kablo boşluğu gibi
bilgilere dikkat edilmelidir.
Şekil 3-24
Gömme tip pano montajı, (1/3kasa büyüklüğü için örnek)
437
438
Şekil 3-25
Şekil 3-26
3.1.3.2 Raf Montajı ve Hücre İçine Montaj
Cihazı bir pano çerçevesine veya hücre kabini içerisine monte etmek için iki montaj braketi gerekir. Sipariş
kodları, ekte Bölüm A.1’de verilmiştir.
Cihazın tespiti için 1/3 (Şekil ) ve 1/2 (Şekil ) kasa büyüklükleri için 4’er adet, ve 1/1 (Şekil ) kasa büyüklükleri için
de 6’şar adet kapak ve delik mevcuttur.
• İki montaj braketini, her birini 4 vida ile rafa veya kabine gevşek şekilde tutturun.
• Ön kapağın köşelerinde bulunan 4 adet kapağı 1/1 kasa büyüklükleri için üst ve altta ortadaki ilave 2 kapak
da dahil- yerlerinden çıkarın. Böylelikle montaj konsolundaki 4 veya 6 adet uzun tespit deliği açığa çıkar.
• 4 veya 6 adet vida ile cihazı birisi üstte, diğeri altta bulunan montaj braketlerine bağlayın.
• 4 veya 6 kapağı tekrar yerlerine takın.
• Toplam sekiz vida ile montaj kollarını rafa sıkıca tespit edin.
Cihaz toprağı için en az bir M4 vida kullanın. Toprak iletken kesiti, cihaza bağlı diğer kablo kesitlerine eşit
olmalıdır. Ayrıca, topraklama iletkeninin kesiti en az 2,5 mm2 olmalıdır.
• Cihazın arka yüzündeki fişli ve/veya vidalı klemenslere, panonun bağlantı şemasına göre gerekli bağlantıları
sıkılmalıdır. Vida dişi pabuç deliğine geçecek şekilde bağlantı yerindeki halkalı pabucu ortalayın. İletken
kesiti büyüklüğü, pabuçlar, bükme çapı (optik kablolar) vb. ile ilgili bilgileri SIPROTEC 4 Sistem
Açıklamaları’nda bulabilirsiniz.
Şekil 3-27
Cihazın rafa veya hücreye montajı, (1/3 kasa büyüklüğü için örnek)
439
Şekil 3-28
440
Şekil 3-29
3.1.3.3 Çıkma Tip Pano Montajı
Cihazın montajı için, aşağıdaki işlem sırasını takip edin:
• Cihazı 4 vida ile panoya bağlayın. Boyutlar için Bölüm 4.27´de Teknik Verilere bakın.
• Cihazın toprağını panonun/istasyonun düşük-omik koruma toprağına bağlayın. Toprak iletken kesiti, cihaza
bağlı diğer kablo kesitlerine eşit olmalıdır. Topraklama iletkeninin kesiti en az 2.5 mm2 olmalıdır.
• Bu toprağı alternatif olarak yan taraftaki topraklama yüzeyine en az bir M4 standart vida ile bağlanabilinir.
• Vidalı klemenslere devre şemasına göre bağlantıları yapın. Optik fiberler ve elektriksel iletişim arayüz
modüller için bağlantıları eğimli kutular üzerinden yapın. Bu esnada, iletken kesiti büyüklüğü, pabuçlar,
bükülme çapı vb. ile ilgili bilgileri SIPROTEC 4 Sistem Açıklamalarında bulunabilir.
441
3.1.3.4 Ayrı Operatör Paneli ile Montaj
Dikkat!
Cihaz ile ayrı operatör paneli arasındaki konektörü takıp çıkartırken dikkatli olun!
Aşağıdaki önlemin gözardı edilmesi, maddi hasara yol açabilir. Kablo yerine takılmadan, cihaz çalışmaya hazır
değildir!
Cihaz enerjili iken, cihazla operatör paneli arasındaki konektörü kesinlikle yerinden çıkarmayın veya yerine
takmayın!
Cihazın montajı için aşağıdaki işlem sırasını takip edin:
• Cihazı, 1/2 kasa büyüklüğü için 6 ve 1/1 kasa büyüklüğü için 10 vida ile yerine tespit edin. Boyutlar için Bölüm
4.27´de Teknik Verilere bakın.
kesiti büyüklüğü, pabuçlar, bükme çapı vb. ile ilgili bilgiler SIPROTEC 4- Açıklamalarına göre mutlaka dikkat
edilmelidir.
Operatör Panelinin montajı için aşağıdaki işlem sırasını takip edin:
• Ön kapağın köşelerinde bulunan 4 adet kapağı yerlerinden çıkarın. Böylelikle montaj konsolundaki 4 adet
uzun tespit deliği açığa çıkar.
• Operatör panelini pano açıklığına yerleştirip 4 vida ile yerine tespit edin. Boyutlar için, Teknik Verilere bakın.
• 4 kapağı tekrar yerlerine takın.
• Operatör kumanda elemanının arka levhasındaki topraklamayı, panonun/istasyonun düşük-omik koruma
toprağına bağlayın. Cihaz toprağı için en az bir M4 vida kullanın. Toprak iletken kesiti, cihaza bağlı diğer
kablo kesitlerinden büyük veya en azından onlara eşit olmalıdır. Ayrıca, topraklama iletkeninin kesiti en az
2,5 mm2 olmalıdır.
• Operatör panelini cihaza bağlayın. Ayrıca; operatör paneline ait kablonun 68-pin konektörünü, cihazın arka
yüzündeki bağlantı yerine takın (SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları’na bakın).
442
3.1.3.5 Operatör panelsiz montaj
Cihazın montajı için aşağıdaki işlem sırasını takip edin:
• Cihazı, 1/2 kasa büyüklüğü için 6 ve 1/1 kasa büyüklüğü için 10 vida ile yerine tespit edin. Boyutlar için Bölüm
4.27´de Teknik Verilere bakın.
kesiti büyüklüğü, pabuçlar, bükme çapı vb. ile ilgili bilgiler SIPROTEC 4- Açıklamalarına göre mutlaka dikkat
edilmelidir.
Dongle-Kablonun D-altminyatür montajı için aşağıdaki adılar uygulanmalıdır:
• 9-pin D-altminyatür konektör listede teslim edilen tutturmalık parçalarıyla aşağıdaki şekilde Raf Montajı ve
Hücre İçine Montaj edilmelidir. Raf Montajı ve Hücre İçine Montaj için teknik verilere, altbölüme 4.27 bakın.
• Operatör paneline ait kablonun 68-pin konektörünü, cihazın arka yüzündeki bağlantı yerine takın.
Dikkat!
Dongle Kablosunu takarken veya çıkartırken dikkatli olun
Aşağıdaki önlemin alınmaması, hafif personel yaralanmalarına veya maddi hasara yol açabilir.
Dongle-Kablosunu hiçbirzaman gerilim altındayken takıp çıkartmayın. Kablo yerine takılmadan, cihaz
çalışmaya hazır değildir!
Cihaz tarafındaki Dongle-Kablonun konektörü işletme süresince takılı olmalıdır.
443
Şekil 3-30
444
Dongle-Kablonun D-altminyatür konektörünün kontrol paneli veya kabin kapağına takılması
(kasa büyüklüğü için örnek 1/2)
3.2 Bağlantıların Kontrolü
3.2
Bağlantıların Kontrolü
3.2.1
Seri Arayüzlerin Veri Bağlantılarının Kontrolü
Pin atamaları
Aşağıdaki bölümlerde, cihazın farklı seri arayüzlerine, zaman eşlemesi arayüzüne ve Ethernet arayüzüne
ilişkin pin atamaları tablo biçiminde listelenmiştir. Bağlantıların konumu aşağıdaki bölümlerde görülebilir.
Şekil 3-31
9-pin D-altminyatür dişi konektörler
Şekil 3-32
RJ45–dişi konektörler
Operatör Arayüzü
Önerilen haberleşme kablosunun kullanılması durumunda (Kablonun sipariş tanımlaması için, Ek bakın);
SIPROTEC 4 cihazı ile PC (kişisel bilgisayar) veya Laptop (dizüstü bilgisayar) arasında doğru bağlantı
otomatik olarak sağlanır.
Servis Arayüzü
Eğer hizmet arayüzü (arayüz C) sürekli bir bağlantıyla veya bir modem üzerinden cihazla iletişim kurmak için
kullanılıyorsa, veri bağlantılarını kontrol edin. Servis portunun bir ya da iki RTD kutusu için giriş olarak
kullanılması durumunda, bağlantıyı Ek A.3'te verilen örneklere göre teyit edin.
445
Sistem arayüzü
Bir cihaz seri arayüzü bir kontrol merkezine bağlandığında, veri bağlantısı kontrol edilmelidir. Gönderme ve
alma kanallarının görsel bir kontrolünün yapılması önemlidir. RS232- ve Fiber optik kablo arayüzünde her bir
kanal bir iletim yönüne tahsis edilmiştir. Bu nedenle bir cihazın veri çıkışı diğer cihazın veri girişine
bağlanmalıdır ve bunun tersi de olabilir.
Veri kablosu bağlantıları, DIN 66020 ve ISO 2110 standartlarına göre işaretlenmiştir.
• TxD= veri gönderme
• RxD = veri alma
• RTS = gönderme istemi
• CTS = gönderime hazırlama
• GND = Sinyal / Şasi Toprağı
Kablo koruyucu ekranı, her iki uçta topraklanmalıdır. Aşırı derecede EMC-yüklü ortamlarda, girişim
bağışıklığını iyileştirmek için, toprak bağlantısı ayrı bir şiltli iletken çifti üzerinden yapılabilir.
Tablo 3-31
Değişik arayüzler için altminyatür konektörünün pim-atamaları
Pin- RS232
No
1
1)
RS485
Profibus FMS Bağımlı, RS485 Modbus RS485
Profibus DP Bağımlı, RS485 DNP 3.0 RS485
Kablo koruyucu ekranı (elektriksel olarak bağlı ekran uçlarıyla)
EN 100
elektr.
IEC 60870–5–103
artık
RJ45
RS485 (RJ45)
Tx+
B/B’ (RxD/TxD-P)
–
Tx–
A/A’ (RxD/TxD-N)
B/B’ (RxD/TxD-P)
A
Rx+
CNTR-A (TTL)
RTS (TTL
seviyesi)
–
C/C’ (GND)
C/C’ (GND)
GND1
–
2
RxD
–
–
3
TxD
A/A’ (RxD/TxD-N)
4
–
–
5
GND
6
–
–
+5V (maks. yük <100 mA)
VCC1
Rx–
7
RTS
– 1)
–
–
–
8
CTS
B/B’ (RxD/TxD-P)
A/A’ (RxD/TxD-N)
B
–
9
–
–
–
–
mevcut
değil
7 no’lu pim, bir RS485 arayüz olarak çalıştırıldığında, RS232 seviyesinin RTS sinyalini de taşıyabilir. 7 no’lu pim, bu
yüzden kullanılmamalıdır!
Ek Port (sadece 7SJ64 için)
Koruma cihazı, hizmet portu (port C) ve 7SJ64’ün ilave ek portu (port D) üzerinden ikiye kadar RTD-kutusunu
işleyebilir. Mümkün olan haberleşme yapıları, Ek A.3 ’de gösterilmiştir. D-altminyatür konektörlerinin pinatamaları için yukarıdaki tabloya bakın.
446
Sonlandırma
RS485 arayüzü, C/C’ (GND) ortak referans potansiyelli A/A’ ve B/B’ sinyalleriyle yarı çift yönlü işletilebilir.
Sonlandırma dirençlerinin veriyolunda sadece son cihaza bağlandığını ve veriyoluna bağlı diğer cihazların
sonlandırma dirençlerinin bağlı olmadığını kontrol edin. Sonlandırma dirençleri için köprüler, arayüz modülünde
RS485 (Şekil 3-20’a bakın) veya Profibus RS485 (Şekil 3-22’a bakın) veya 7SJ64 için; doğrudan C-CPU-2
üzerinde (Şekil 3-13 ve Tablo 3-17’ye bakın) bulunur. Sonlandırma dirençleri harici olarak da bağlanabilir
(örneğin bağlantı modülüne, Şekil 3-14’de görüldüğü gibi). Bu durumda, modül üzerinde bulunan sonlandırma
dirençleri sisteme bağlanmamalıdır.
Eğer veriyolu genişletilecekse, yine sadece veriyolundaki en son cihazın sonlandırma dirençlerinin devreye
alındığından ve diğer cihazların sonlandırma dirençlerinin bağlı olmadığından emin olun.
Zaman Senkronlama Arayüzü
5 V, 12 V veya 24 V zaman senkronlama sinyalleri aşağıdaki Tablolar´da gösterilen girişlere bağlanmışsa,
seçimli olarak, bu sinyalleri işlemek de mümkündür.
Tablo 3-32
1)
Zaman senkronlama arayüzünün D-altminyatür konektörünün pim-atamaları
Pim-No
Tanımlama
Sinyalin Anlamı
1
P24_TSIG
24 V giriş
2
P5_TSIG
5 V giriş
3
M_TSIG
Dönüş hattı
4
– 1)
– 1)
5
EKRAN
Ekran potansiyeli
6
–
–
7
P12_TSIG
12 V giriş
8
P_TSYNC 1)
24 V giriş1)
9
EKRAN
Ekran potansiyeli
atanmış, ancak kullanılamaz
Fiber Optikler
UYARI
Lazer Işınlarına dikkat!
Fiber-optik elemanlara çıplak gözle bakmayın!
Fiber optik kablolar üzerinden gönderilen sinyaller elektromanyetik müdahaleden etkilenmez. Fiberler,
bağlantılar arasında elektriksel yalıtımı sağlar. Gönderme ve alma bağlantıları, sembolleriyle gösterilmiştir.
Fiber optik arayüz için, karakter eylemsiz durumu “Sönük” tür. Eğer ayar değiştirilecekse; SIPROTEC 4- Sistem
Açıklamalarında gösterildiği gibi, DIGSI işletim programını kullanın.
447
Sıcaklık Algılama Ünitesi (RTD Kutusu)
Eğer bir veya iki 7XV5662-xAD sıcaklık algılama ünitesi bağlanmışsa; bunların portlara (Port C ve D)
bağlantılarını kontrol edin.
Ayrıca arayüz sonlandırmayı da kontrol edin: Sonlandırma dirençleri 7SJ62/64’e bağlanmalıdır (Altbölüm
„Sonlandırma“ da paragrafına bakın).
Daha fazla bilgi için, 7XV5662-xAD’nin işletim kılavuzuna bakın. Sıcaklık ölçerin iletim parametrelerini kontrol
edin. İletim hızı ve eşliğin yanı sıra bara numarasını da kontrol edin.
RTDU-kuturların bağlantısında aşağıdakileri gözlemleyin:
• Bır 7XV5662-xAD ısıl kutunun bağlantısı için: Bara numarası = 0 (7XV5662-xAD’da ayarlanacak).
• İki 7XV5662-xAD ısıl kutunun bağlantısı için: 1’inci ısıl kutu için bara numarası = 1 (RTD1’den RTD6’ya
kadar 7XV5662–xAD’da ayarlanacak), 2’nci ısıl kutu için bara numarası = 2 (RTD7’den RTD12’ye kadar
7XV5662-xAD’da ayarlanacak).
1’inci ısıl kutunun algılayıcı girişi 1 (RTD1)’in, ısıl aşırı yük korumanın ortam sıcaklığı/soğutucu sıcaklığı için
ayrılmış olduğunu gözlemleyin.
3.2.2
Sistem Bağlantılarının Kontrolü
UYARI
Tehlikeli gerilimlere dikkat!
Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir.
Aşağıdaki test adımları, tehlikeli gerilimler mevcutken yapılır. Bu testler, sadece tüm güvenlik yönergelerini tam
olarak bilen ve bunlara gerekli titizliği gösteren kalifiye personel tarafından yapılmalıdır.
Dikkat!
Cihazı, bir batarya olmaksızın doğrudan bir batarya şarj cihazı üzerinden beslemeyin.
Bağlı bir batarya olmaksızın cihazın sadece bir batarya şarj cihazı üzerinden beslenmesi, yüksek gerilimlerin
oluşmasına ve sonuçta cihazın hasar görmesine yol açabilir.
Bu yüzden, cihazı, bağlı bir batarya olmaksızın doğrudan bir batarya şarj cihazı üzerinden beslemeyin.
(Sınır değerler için, Teknik Veriler, Bölüm 4.1’e bakın).
Eğer bir düşük gerilim elemanı (27) etkin ve devrede ise ve bu elemanın akım denetimi devre ise dışı edilmişse;
o zaman, cihaz gerilimi kesildiğinde 27 elemanı derhal açma verecektir. Bu durum, kullanıcının cihazı
ayarlamasını veya diğer işlemleri yapmasını engelleyecektir. Bunun önlenmesi için; akım denetimi devreye
alınmalı veya gerilim koruma kilitlenmelidir. Bu, programlama ile yapılabilir.
Cihazı, ilk defa enerjilemeden önce, sıcaklığı denkleştirmek, nemi mümkün olduğunca azaltmak ve
yoğunlaşmayı önlenmek için, en az 2 saat süreyle en son kullanılacağı çalışma ortamında bekletin. Cihazın
harici bağlantılarını kontrol edin. Tesis, enerjisiz ve topraklı olmalıdır.
448
Sistem bağlantılarını kontrol etmek için aşağıdaki işlem sırasını takip edin.
• Güç kaynağı ve ölçülen gerilimler için koruma anahtarları (örneğin test anahtarları, sigortalar veya minyatür
şalterler) açık olmalıdır.
• Akım ve gerilim trafolarının bağlantılarının sürekliliğini, sistem ve bağlantı şemalarına göre kontrol edin.
– Akım trafoları uygun şekilde topraklanmış mı?
– Akım trafolarının polariteleri aynı seçilmiş mi?
– Akım trafolarının faz bağlantıları doğru mu?
– Gerilim trafoları uygun şekilde topraklanmış mı?
– Gerilim trafolarının polariteleri doğru mu?
– Gerilim trafolarının faz bağlantıları/faz sırası doğru mu?
– Akım girişi I4 polaritesi doğru mu (eğer kullanılmışsa)?
– U4 gerilim girişi polaritesi doğru mu (sadece 7SJ623, 7SJ624, 7SJ64 için ve -örneğin açık üçgen sargısı
veya bara gerilimi ile- kullanılıyorsa)?
• Cihazın dış devreden yalıtılması için ve sekonder testi için konulmuş bütün test anahtarlarının
fonksiyonlarını kontrol edin. Özellikle akım trafo devrelerindeki „Test“ konumunda bulunan test anahtarları
önemlidir. Bunların, test modundayken akım trafo sekonderlerini kısa-devre ettiğinden emin olun.
• Cihazın akım devrelerini kısa-devre etme özelliği de kontrol edilmelidir. İletkenliğin kontrolü için ommetre
veya diğer test aygıtları gereklidir. Terminal iletkenliğinin, akım trafoları veya bunların kısa-devre köprüleri
üzerinden hatalı olarak ters yönde simule edilmediğinden emin olun.
– Cihazın ön kapağını çıkarın.
– Ölçülen akım girişlerinin olduğu giriş/çıkış kartına bağlı şerit kabloyu çıkarın (ön taraftan sağdaki baskılı
devre kartı). Baskılı devre kartını, fişli klemenslerle temas etmeyecek şekilde dışarı çıkarın.
– Cihaz terminallerinde, akım trafo sekonderlerine bağlı her biri klemens çifti için devrenin iletkenliğini
kontrol edin.
– Giriş/çıkış kartını tekrar yerine sıkıca yerleştirin. Şerit kabloyu dikkatlice yerine takın. Herhangi bir
bağlantı pininin bükülmemesine dikkat edin! Aşırı güç uygulamayın!
– Her bir akım klemensi çiftinin (gidiş/dönüş) bağlantılarını tekrar kontrol edin.
– Ön kapağı yerine takıp vidaları sıkıştırın.
• Güç kaynağının besleme devresine bir ampermetre bağlayın. 2,5 A - 5 A ölçme aralığı ampermetre için
uygundur.
• Cihazın yardımcı besleme gerilimini uygulayan koruyucu minyatür şalteri kaldırın. Cihaz klemenslerindeki
veya bağlantı modüllerindeki gerilimin büyüklüğünü ve polaritesini kontrol edin.
• Ölçülen kalıcı-durum akım, cihazın normal durum güç tüketimine karşılık olmalıdır. Ampermetrenin geçici
sapması, sadece kondansatörlerin şarj akımlarını gösterir.
• Koruyucu minyatür şalteri indirerek yardımcı besleme gerilimini kesin.
• Bağlı tüm ölçü aletlerini devreden çıkarın; güç beslemesi bağlantılarını normale getirin.
• Yardımcı besleme gerilimini tekrar uygulayın.
• Gerilim trafolarının minyatür koruma şalterlerini kaldırın.
• Cihaz klemenslerindeki gerilimlerin faz sırasını kontrol edin.
• Gerilim trafolarının ve yardımcı beslemenin minyatür koruma şalterlerini tekrar indirin.
• Kesicilerin kapama devrelerini kontrol edin.
• Diğer cihazlarla olan bağlantıların doğruluğunu kontrol edin.
• Sinyal devrelerini kontrol edin.
• Koruyucu minyatür şalteri kaldırarak güç kaynağına tekrar gerilim uygulayın.
449
3.3 Devreye Alma
3.3
Devreye Alma
UYARI
Elektrikli bir cihaz üzerinde çalışma konusunda tehlikeli gerilim uyarısı
Aşağıdaki tedbirlere uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir.
Sadece tüm güvenlik adımlarını ve önleyici önlemleri alan kalifiye personel bu cihaz üzerinde çalışabilir.
Uygulanabilecek tüm güvenlik talimatları ile birlikte bu kullanım kılavuzundaki tüm uyarı ve güvenlik
bildirimlerini tam olarak bilinmelidir.
Herhangi bir elektrik bağlantısı yapılmadan önce, cihazın topraklaması, doğrudan istasyonun koruyucu toprak
iletkenine bağlanmalıdır.
Güç kaynağında ve akım trafoları, gerilim trafoları ve test devreleri bağlantılarında tehlikeli gerilimler mevcut
olabilir.
Besleme gerilimi kesildikten sonra bile cihaz üzerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir; yani (depolama
kondansatörleri) hala yüklü olabilir.
Yardımcı besleme gerilimi kesildikten sonra; gerilimi tekrar uygulamadan önce cihazın kalıcı başlangıç
koşullarına ulaşması için en az 10 s süreyle bekleyin.
Teknik Veriler bölümünde belirtilen sınır değerler -test ve devreye alma işlemleri de dahil- asla aşılmamalıdır.
Röle bir sekonder test cihazı ile test edilirken, aksi belirtilmedikçe, diğer ölçme geriliminin bağlı olmadığına ve
kesicilere giden açma ve kapama komutlarının bloke edildiğine emin olun.
TEHLİKE
Akım trafolarının sekonder devrelerindeki kesintiler sırasında tehlikeli gerilimler
Cihaza giden akım bağlantıları açılmadan önce, akım trafosu sekonder devrelerini kısa devre edin.
Cihazın devreye alınmasından önce, fonksiyon testlerinin -açma/kapama testleri- yapılması gerekir. Öngörülen
testler için önkoşul, anahtarlama işlemlerinin tehlikesiz olarak yapılmasıdır. Bunların işletme kontrollerinin daha
önce yapılmış olması gerekir.
UYARI
Hatalı primer testlerinden kaynaklanan tehlike uyarısı
Primer testler, ancak, koruma sistemlerinin devreye alınmasını, tesisin işletilmesini ve ilgili güvenlik kurallarını
ve yönergelerini (anahtarlama, topraklama vb.) bilen kalifiye personel tarafından yapılabilir.
450
3.3 Devreye Alma
3.3.1
Test Modu ve İletim Bloklama
Etkinleştirme ve Devre Dışı Bırakma
Eğer cihaz bir merkezi kontrol sistemine veya SCADA arayüzü üzerinden bir sunucuya bağlanmışsa, iletilen
bilgi mevcut bazı protokoller ile değiştirilebilir. (Ek A.6'da yer alan "Protokole Bağlı Fonksiyonlar" tablosuna
bakın).
Test modu’nda, bir SIPROTEC 4-cihazdan ana sisteme gönderilen bütün mesajlar, -bunların gerçek arızalara
ilişkin ihbar mesajları değil, sadece test sonucu çıkan mesajlar olduğunu belirten- ilave bir test biti ile işaretlenir.
Ayrıca; test modunda mesaj iletimini tamamen kilitleyen bir iletimi kilitleme fonksiyonu Aktarma kilidi de
mevcuttur.
Test modunun ve iletimi kilitlemenin nasıl etkinleştirileceği ve etkisiz kılınacağı, SIPROTEC 4 Sistem
Açıklamaları’nda açıklanmıştır. DIGSI kullanıldığında, test özelliklerinin kullanılabilmesi için programın Online
(çevrim-içi) olması gerektiğine dikkat edin.
3.3.2
Sistem Arayüzünün Testi
Ön Açıklamalar
Eğer cihaz bir sistem arayüzü ile donatılmışsa ve bu arayüz de kontrol merkezi ile iletişim için kullanılıyorsa
mesajların doğru olarak iletilip iletilmediğini test etmek için DIGSI - cihaz çalışması kullanılabilir. Ancak, cihaz
„aktif“ serviste ve sistem gerilim altında iken bu test seçeneğini kesinlikle kullanmayın.
TEHLİKE
Test fonksiyonu üzerinden işletim araçlarının devreye alınmasında tehlike (örneğin Kesici, Ayırıcı)!
Kesiciler ve ayırıcılar gibi anahtarlama teçhizatı, sadece devreye alma sırasında kontrol edilmelidir. Bu tür
teçhizat, sistem arayüzü üzerinden mesajların iletildiği ve alındığı „aktif“ çalışma sırasında, test modunda asla
kontrol edilmemelidir.
Not
Bu testin sonuçlandırılmasından sonra, cihaz yeniden başlatılmalıdır. Böylece bütün ihbar arabellekleri silinir.
Gerekirse, test öncesi, DIGSI ile bu arabellekler seçilip çıkartılmalıdır.
Sistem arayüzü testi, DIGSI kullanılarak Online (Çevrim-içi) işletim modunda yapılır:
İstenilen diyalog kutusunu açmak için Online klasörüne çift tıklayın. Cihaz için işletim fonksiyonları çıkar.
• Pencerenin sağ tarafında fonksiyon seçenekleri görünmesi için; Test’i tıklayın.
• Liste görünümden Bildirimler Üret’i çift tıklayın. Bildirimler Üret diyalog kutusu açılır.
(bakınız aşağıdaki Şekil).
451
3.3 Devreye Alma
Diyalog Kutusunun Yapısı
Bildirim sütununda, sistem arayüzü için matris biçiminde biçimlendirilmiş bütün mesaj metinleri gözükecektir.
Durum OLMALI sütununda, test edilecek mesajlar için bir değer tanımlanabilir. Mesajların türüne bağlı olarak,
değişik giriş alanları (örneğin „Bildirim ON “/„Bildirim OFF“). Bu düğmelerden birinin üzerine
tıklayarak aşağı açılır menüden istenilen değer seçilebilir.
Şekil 3-33
Diyalog kutusu ile sistem arayüzünün testi: Bildirimler oluştur – örnek
İşletim Durumunu Değiştirme
İşlem sütunundaki düğmelerden birine tıkladığınızda, sizden 6 no’lu şifreyi (Donanım-deneme menüleri için)
girmeniz istenir. Doğru şifre girişinden sonra ayrı ayrı mesajlar gönderebilirsiniz. Bir mesajı göndermek için,
bunun yanındaki Gönder butonuna tıklayın. İlgili mesajlar gönderilir ve SIPROTEC 4 cihazının olay
kayıtlarından ve kontrol merkezinden bu mesajlar okunabilir.
Diyalog kutusu açık olduğu sürece, başka testlerde yapılabilir.
Mesaj Bildirimli Test
Merkezi istasyona gönderilen bütün bilgiler için Durum OLMALI altında çıkan aşağı açılır menü listesinde olan
tüm seçenekler test edilir:
• Her bir test işleminin, herhangi bir tehlikeye yol açmaksızın dikkatlice yapıldığından emin olun (yukarıdaki
TEHLİKE uyarısını gözlemleyin!).
• Test edilecek fonksiyonun karşısındaki Gönder’i tıklayın ve gönderilen bilginin merkezi istasyona ulaştığını
ve muhtemelen istenilen tepkinin alındığını kontrol edin. Normalde ikili girişler üzerinden bağlı veriler
(ilk karakter „>“), bu işlemle aynı şekilde kontrol merkezine bildirilir. İkili girişler, ayrı olarak test edilir.
452
3.3 Devreye Alma
Test işleminden Çıkma
Sistem arayüzü testini sonlandırmak için Kapat’ı tıklayın. Diyalog kutusu kapanır, cihaz bundan dolayı tekrar
çalıştırıldığında kısa süre için işletilemiyor.
Komut Bildirimli Test
Cihaza gönderilen komutların, merkezi istasyon tarafından bildirilmesi gerekir. Tepkinin doğru olup olmadığını
kontrol edin.
3.3.3
Girişlerin/Çıkışların Durumunun Kontrolü
Ön Açıklamalar
Bir SIPROTEC 4 cihazının ikili girişleri, çıkış röleleri ve LED'leri, DIGSI kullanılarak ayrı ayrı ve tamamı kontrol
edilebilir. Bu özellik, örneğin İlk çalıştırma sırasında cihazdan şalt teçhizatına olan kablo bağlantısını
doğrulamak için kullanılır. Ancak, cihaz „aktif“ serviste ve sistem gerilim altında iken bu test seçeneğini
kesinlikle kullanmayın.
TEHLİKE
Test fonksiyonu üzerinden işletim araçlarının devreye alınmasında tehlike (örneğin Kesici, Ayırıcı)!
Kesiciler ve ayırıcılar gibi anahtarlama teçhizatı, sadece devreye alma sırasında kontrol edilmelidir. Bu tür
teçhizat, sistem arayüzü üzerinden mesajların iletildiği ve alındığı „aktif“ çalışma sırasında, test modunda asla
kontrol edilmemelidir.
Not
Bu donanım testinin sonuçlandırılmasından sonra, cihaz yeniden başlatılmalıdır. Böylece bütün ihbar
arabellekleri silinir. Gerekirse, test öncesi, DIGSI ile bu arabellekler seçilip çıkartılmalıdır.
Donanım testi, DIGSI kullanılarak Online (Çevrim-içi) işletim modunda yapılır.
• İstenilen diyalog kutusunu açmak için Online klasörüne çift tıklayın. Cihaz için işletim fonksiyonları çıkar.
• Pencerenin sağ tarafında fonksiyon seçenekleri görünmesi için; Test’i tıklayın.
• Liste görünümden Cihaz girdi ve çıktıları’nı çift tıklayın. Aynı isimli diyalog kutusu açılır
(aşağıdaki resimlere bakınız).
Diyalog Kutusunun Yapısı
Diyalog kutusu üç gruba bölünmüştür: ıkili girişler için GİR, çıkış röleleri için ÇIK ve ışık-saçan diyotlar için
Kutusunun LED. Her grubun solunda aynı etikette bir panel mevcuttur. Bir panele çift tıklayarak, seçilen grubun
içindeki elemanlar açılıp kapatılabilir.
Aktüel sütununda, donanım bileşenlerinin mevcut durumları görüntülenir. Gösterim sembolik olarak
gerçekleşir. İkili giriş ve çıkışlar, açık veya kapalı anahtar sembolleriyle ve ışık diyotlar karanlık veya
aydınlatılmış LED sembolleriyle gösterilir.
Donanım bileşenlerinin karşıt durumları Ayar sütununda görünür. Görüntüleme açık metinde gerçekleşir.
453
3.3 Devreye Alma
En sağdaki sütun, donanım bileşenlerine biçimlendirilen (atanan) komutları veya mesajları gösterir.
Şekil 3-34
İkili girişlerin ve çıkışların testi – örnek
İşletim Durumunu Değiştirme
Bir donanım bileşeninin işletim durumunu değiştirmek için Ayar sütunundaki ilgili basma düğmesine tıklayınız.
İşletim durumunun ilk değişikliğine müsaade edilmeden önce, 6 no’lu şifreyi (eğer biçimlendirme sırasında
etkinleştirilmişse) girmeniz istenir. Doğru şifre girişinden sonra bir durum değişikliği uygulanabilir. Diyalog
kutusu açık olduğu müddetçe, başka durum değişiklikleri de yapılabilir.
Çıkış Rölelerinin Testi
7SJ62/64’nın çıkış röleleriyle tesis arasındaki kablo bağlantısının kontrolü için; röleye atanan mesajın
üretilmesine gerek duyulmaksızın her bir çıkış rölesi ayrı ayrı enerjilenebilir. Herhangi bir çıkış rölesinin ilk
durum değişikliği tetiklendiğinde, bütün çıkış röleleri dahili cihaz fonksiyonelliğinden ayrılır ve sadece donanım
test fonksiyonu ile çalıştırılabilir. Bu, bir çıkış rölesine, örneğin bir koruma fonksiyonundan bir açma faaliyeti
veya operatör panelinden bir kumanda komutunun uygulanamayacağı anlamına gelir.
Çıkış rölesini kontrol etmek için işlemleri uygulayın:
• Çıkış rölesi üzerinden anahtarlama işlemlerinin tehlikesiz yürütülmesini sağlayın (yukarıdaki TEHLİKE!
ikazına bakın).
• Her bir çıkış rölesi, diyalog kutusundaki ilgili OLMALI-hücresi üzerinden test edilmelidir.
• Daha sonraki testler sırasında istenmeyen hatalı anahtarlama işlemlerini önlemek için testi sonlandırın
(„Test Modundan Çıkma“ paragrafına bakın).
454
3.3 Devreye Alma
İkili Girişlerin Testi
7SJ62/64 ’nun ikili girişleriyle tesis arasındaki bağlantıların kontrolü için, ikili girişlerin enerjilenmesine yol açan
tesisteki koşullar tek tek üretilmeli ve cihazın bunlara gösterdiği tepkiler kontrol edilmelidir.
İkili girişlerin mevcut fiziksel durumlarının görülmesi için Cihaz girdi ve çıktılar, diyalog kutusunu yeniden açın.
Şifre girişi henüz gerekli değildir.
İkili girişleri kontrol etmek için aşağıdakileri gözlemleyin:
• İkili girişlerin enerjilenmesine yol açan tesisteki her bir durumu ayrı ayrı üretin.
• Bu tepkileri, Aktüel diyalog kutusunun sütununda kontrol edin. Bunun için diyalog kutusu tekrar
güncelleştirilmelidir. Seçenekler, aşağıdaki “Göstergeyi Güncelleştirme” paragrafında gösterilmiştir.
• Testi tamamlayın („Test İşleminden Çıkma“paragrafına bakın).
Eğer bir ikili girişin çalışmasının, tesiste herhangi bir anahtarlama işlemi yapılmaksızın test edilmesini
istiyorsanız, ilgili ikili girişi donanım test fonksiyonuyla tetiklemek de mümkündür. Herhangi bir ikili girişin ilk
durum değişikliği tetiklenip 6 no’lu şifre de girildiği an, bütün ikili girişler tesisten ayrılır ve sadece donanım test
fonksiyonu üzerinden etkinleştirilebilir.
LED'lerin Testi
LED'ler diğer giriş ve çıkış elemanlarındaki gibi aynı şekilde test edilebilir. Herhangi bir LED'in ilk durum
değişikliği tetiklendiğinde, bütün LED'ler dahili cihaz fonksiyonelliğinden ayrılır ve sadece donanım test
fonksiyonu üzerinden denetlenebilir. Dolayısıyla, bir koruma fonksiyonundan veya LED resetleme tuşuna
basılarak artık hiç bir LED aydınlatılamayacaktır.
Göstergeyi Güncelleme
Donanım-test menüleri diyalog kutusu açıldığında, donanım bileşenlerinin o andaki mevcut durumları okunur
ve görüntülenir.
Şu durumlarda bir güncelleme yapılır:
• her bir donanım bileşeni için, eğer durum değişikliği komutu başarıyla gerçekleştirilmişse,
• bütün donanım bileşenleri için, eğer Güncelleştir alanı tıklanmışsa,
• eğer çevrimsel olarak güncellenen bütün donanım bileşenleri için, (devir süresi 20 saniye) Devresel
Güncelleme alanı işaretlenmişse.
Test Modundan Çıkma
Donanım testini sonlandırmak için Kapat’ı tıklayın. Diyalog kutusu kapanır. Bunun ardından, kısa bir başlatma
periyodu süresince cihaz servis harici olur. Daha sonra, bütün donanım bileşenleri tesis ayarlarıyla belirlenen
işletme koşullarına geri döner.
455
3.3 Devreye Alma
3.3.4
Kesici Arıza Koruma Testleri
Genel
Eğer cihaz kesici arıza koruma ile donatılmışsa ve bu fonksiyon da kullanılıyorsa; bu fonksiyonun sistemle
bütünlüğü, uygulama koşulları altında test edilmelidir.
Güç istasyonlarının uygulama olanaklarının ve fiziksel düzenlemelerinin çeşitliliği yüzünden; gerekli test
adımlarının ayrıntılı tanımlamalarını yapmak burada mümkün değildir. Özellikle, mevcut lokal durumlar ve
koruma- ve sistem-projeleri dikkate alınmalıdır.
Kesici testlerine başlamadan önce, kesici çalışmasının risksiz olmasını temin etmek için, test edilen fider
kesicisinin her iki taraftan yalıtılması, yani bara ve hat ayırıcılarının her ikisinin de açılması önerilir.
Dikkat!
Fiderin lokal kesicisinin testleri sırasında, yanlışlıkla bitişik kesicilere açma komutu gönderilerek tüm baranın
veya bara bölümünün devre harici olması mümkündür.
Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalarına veya maddi hasara yol açabilir.
Bu yüzden; her şeyden önce bitişik kesicilere (bara) ilgili açma komutları çıkışlarının açılması, örneğin kontrol
gerilimlerinin minyatür şalterlerinin indirilmesi önerilir.
Kesici arıza korumanın kontrolü için, kesiciye yönlendirilmiş fider korumasının açma komutu devresi açılmalı
ve böylece açma komutunun sadece kesici arıza koruma ile başlatılması sağlanmalıdır.
Aşağıdaki listelerin bütün seçenekleri kapsadığı iddia edilemez. Diğer taraftan; gerçek uygulamada
atlanabilecek hususlar da olabilir.
Kesici Yardımcı Kontakları
Eğer kesici yardımcı kontakları cihaza bağlanmış ise; bunlar, kesici arıza korumanın esas kısmını oluşturur.
Doğru atamaların daha önce kontrol edildiğinden emin olun.
Harici Başlatma Koşulları
Eğer kesici arıza koruma harici koruma cihazlarından da başlatılması düşünülmüşse; harici başlatma
koşullarının her biri kontrol edilmelidir.
Kesici arıza koruma başlatması için, en azından cihazın test edilen fazından ve toprağından bir akım akması
gerekir. Bu, sekonderden enjekte edilen bir akım olabilir.
• Harici korumanın açma komutu ile başlatma: „>KAK har. Baş.“ (FNo 1431) ikili giriş fonksiyonları
(doğal mesajlarda veya arıza ihbarlarında).
• Her bir başlatmada, arıza ihbarlarında veya doğal mesajlarda „KAK har. baş.“ (FNr 1457) mesajı
çıkmalıdır.
• AÇMA Zamanl. (7005no’lu adres) zamanı sonunda, kesici arıza koruma açma komutu verir.
Test akımını kesin.
456
3.3 Devreye Alma
Eğer akım akışı olmaksızın kesici arıza korumayı başlatmak mümkün ise:
• Her iki taraf ayırıcıları açıkken test edilen kesiciyi kapatın.
• Akım akışı olmaksızın harici korumanın açma komutu ile kesici arıza korumayı başlatın: „>KAK har.
Baş.“ (FNo 1431) ikili giriş fonksiyonları (doğal mesajlarda veya arıza ihbarlarında)
• Her bir başlatmada, arıza ihbarlarında veya doğal mesajlarda„KAK har. baş.“ (FNo 1457) mesajı
çıkmalıdır.
• AÇMA Zamanl. (7005 no’lu adres) zamanı sonunda kesici arıza koruma açma komutu verir.
Lokal kesiciyi tekrar açın.
Bara Açması
En önemli husus, lokal kesici arızasında açma komutlarının bitişik kesicilere doğru olarak gönderildiğinin
kontrol edilmesidir.
Bitişik kesiciler, lokal kesici arızasında arıza akımının kesilmesi/arızanın yalıtılması için açılması gereken bütün
kesicileri kapsar. Diğer bir deyişle; bitişik kesiciler, arızalı fiderin bağlı bulunduğu aynı bara veya bara bölümünü
besleyen bütün fider kesicileri demektir.
Bitişik kesicilerin tanılanması, büyük oranda bara topolojisine ve olası anahtarlama düzenlemelerine bağlıdır.
Bu yüzden; genel, ayrıntılı bir test tanımlaması belirlenemez.
Özellikle çok baralı tertiplerde, bitişik kesiciler için açma dağıtım mantığı kontrol edilmelidir. Burada, -her bir
bara bölümü için- gözetim altındaki kesicinin bağlı olduğu ilgili bara bölümüne bağlı tüm kesicilerin açtığı ve
diğer kesicilerin ise açmadığı kontrol edilir.
Testin Sonlandırılması
Yukarıdaki test işlemleri sonrası, alınan geçici önlemlerin tümü kaldırılmalıdır. Özellikle, tesisin bütün
anahtarlama teçhizatı tekrar normal konumlarına getirilmeli, açılan açma uçları tekrar bağlanmalı, indirilen dc
gerilim koruma şalterleri tekrar kaldırılmalı, değiştirilen ayarlar tekrar eski değerlerine alınmalı ve etkisiz kılınan
koruma fonksiyonları tekrar devreye alınmalıdır.
3.3.5
Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonların Testi
CFC-Mantığı
Cihaz, kullanıcı tarafından, özellikle CFC mantığıyla özel fonksiyonların tanımlanmasına izin veren geniş bir
yeteneğe sahiptir. Bu yolla cihaza eklenen herhangi bir özel fonksiyon veya mantık kontrol edilmelidir.
Doğal olarak, genel test prosedürleri mevcut değildir. Bu tür fonksiyonların yapılandırılması ve bunlara ilişkin
ayarlanmış koşulların önceden bilinmesi ve test edilmiş olması gerekir. Bunlardan en önemlileri, şalt
teçhizatının (kesici, ayırıcı, topraklayıcı) olası kilitleme koşullarıdır. Bunlar dikkate alınmalı ve test edilmelidir.
457
3.3 Devreye Alma
3.3.6
Akım, Gerilim ve Faz Dönüşü Testi
≥ Yük akımı % 10
Akım ve gerilim trafolarının bağlantıları primer büyüklükler kullanılarak test edilir. Bunun için cihazın anma
akımının en az % 10’u kadar sekonder yük akımı gerekir. Hat enerjilenir ve ölçümler sırasında enerjili kalır.
Eğer ölçme devreleri bağlantıları doğru ise, cihazın ölçülen-değerleri izleme elemanlarından hiç birisi
çalışmamalıdır. Eğer yinede bir arıza mesajı verilirse, olay kayıtlarında hangi sebeplerin söz konusu olduğu
görülebilir. Eğer akım veya gerilim toplamı hatası olmuşsa, o zaman eşleştirme çarpanlarını kontrol edin.
Simetri izlemeden gelen bildirimde, hatta gerçekten asimetrik koşullar bulunduğu olabilir. Eğer bu koşullar
normal işletme koşullarıysa, ilgili izleme fonksiyonları daha az duyarlı yapılmalıdır.
Akım ve Gerilim Değerleri
Akımlar ve gerilimler, primer veya sekonder büyüklükler olarak ön paneldeki gösteri alanından veya bir PC’nin
Servis arabirimi üzerinden okunabilir ve ayrıca bağımsız bir kaynak tarafından ölçülen büyüklükler ile, primer
ve sekonder büyüklükler olarak karşılaştırılabilir.
Eğer ölçülen değerler kabul edilebilir değilse, hat açılıp yalıtıldıktan ve akım trafo devreleri kısa-devre edildikten
sonra bağlantılar kontrol edilip düzeltilmelidir. Ölçümler daha sonra tekrarlanmalıdır.
Faz Dönüşü
Faz dönüşü biçimlendirilmiş faz dönüşüne -genellikle saat ibresinin dönüş yönüne- karşılık gelmelidir. Eğer
sistem saat ibresinin tersi yönünde faz dönüşüne sahipse, güç sistemi verileri ayarlanırken, faz dönüşü ayarı
buna göre yapılmış olmalıdır (Adres 209 FAZ SIRASI). Eğer faz dönüşü yanlış ise, „Ar. Faz Sırası“
(No 171) mesajı verilir. Eğer gerekliyse, hat açılıp yatıldıktan ve akım trafo devreleri kısa-devre edildikten sonra
faz bağlantıları kontrol edilip düzeltilmelidir. Bu ölçüm bu durumda tekrarlanmalıdır.
Gerilim Trafosu Minyatür Devre kesicisi (GT mcb)
Fiderin Gerilim Trafo minyatür şalterini (kullanılıyorsa) indirin. Ölçülen işletme değerlerinde ölçülen gerilimlerin
sıfıra yakın değerlerde olduklarını görün (küçük gerilim değerleri anlamsızdır).
Ani bildirimleri dikkate alarak, gerilim trafo minyatür şalterinin attığından emin olun. (Bildirim „>ARIZA:FİDER
GT“ „ON“ ani bildirimlere). Bunun önşartı tabi ki Gerilim trafo minyatür şalterinin sinyal kontağının önceden bir
ikili giriş üzerinden cihaza bağlanmış olmasıdır.
Gerilim trafo minyatür şalterinin tekrar kaldırın: Ani bildirimlerde, yukarıdaki bildiri „OFF“, (giden) olarak
görünmelidir, bu demektir ki „>ARIZA:FİDER GT“ „OFF“.
Eğer bu bildirimlerin biri görünmezse, bu sinyallerin devre bağlantısı ve konfigürasyonları kontrol edilmelidir.
Eğer “ON” ve “OFF” durumları yer değiştirmişse, kontak tipi (Y-etkin veya D-etkin) kontrol edilip düzeltilmelidir.
sadece 7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64
Eğer 7SJ623, 7SJ624 veya 7SJ64 U4 bara gerilimi (senkronizasyon denetimi için) kullanılıyorsa ve atanan GT
minyatür şalteri konum bilgisi de cihaza bağlanmışsa; aşağıdaki fonksiyonları kontrol edin:
GT minyatür şalterini indirin ve doğal mesajlarda „>ARIZA: BARA GT“ „ON“, mesajının çıktığını görün.
Şalter kaldırıldığında ise „>ARIZA: BARA GT“ „OFF“.
Korunan enerji iletim hattını tekrar açın.
458
3.3 Devreye Alma
3.3.7
Yüksek Empedans Koruma Testi
Trafo Polaritesi
Yüksek Empedans Korumanın Denetiminde IE veya IEE`de ki akım, korunan teçhizatın arıza akımı ile aynıdır.
Burada önemli olan, akımı IE(E)'de ölçülen direnci besleyen tüm akım trafolarının aynı polariteye sahip
olmasıdır. Bunun için akan akımlar kullanılır. Her akım trafosu bir ölçüme dahil olmalıdır. IE(E)`de ki akım
kesinlikle tek fazlı aşırı akım zaman korumasının başlatma değerinin yarısını aşmamalıdır.
3.3.8
Ters Kilitleme Tertibi Testi
(sadece kullanıldığında)
Ters kilitlemenin denetimi, eğer en az mevcut olan bir ikili girişin bunun için parametrelenmişse, mümkündür
(örneğin Fabrika çıkışında ikili giriş GİR1 „>I>> BLK“ ve „>IE>> BLK“ enerjilendiğinde). Bu denetim, faz
akımlarıyla veya toprak akımıyla yapılabilir. Toprak akımı için ilgili toprak akım parametreleri geçerlidir.
Bu Bloklama fonksiyonu seçimli olarak mevcut kontrol gerilimi (enerjilendiğinde) için veya eksik kontrol gerilimi
için (enerjilenmediğinde) parametrelenebilir. Aşağıdaki denetim sırası enerjilenmiş durumda geçerlidir.
Tüm çıkışların fider koruma cihazları devrede olmalıdırlar. Başlangıçta, ters kilitleme için kilit hattına herhangi
bir yardımcı gerilim uygulanmaz.
I>> ve I> veya Ip parametrelerin başlatma değerinin üzerinde olan bir test akımı ayarlanır. Koruma, bloklama
sinyalinin eksikliği yüzünden kısa süre sonra T I>> zamanı meydana getirir.
Dikkat!
Cihaz anma akımının 4 katı üzerindeki akımlar ile test giriş devrelerinde bir aşırı yüklenmeye neden olur.
Denetim sadece kısa sürede yapılması gerekir (Teknik Veriler, Bölüm 4.1è bakın). Daha sonra cihaz
soğutulmalıdır!
Şimdi ters kilitleme için kilit hattına dc gerilim uygulayın. Önceki testi tekrarlayın. Sonuç aynı olmalıdır.
Çıkış fiderlerinin koruma cihazlarının birinden bir başlatma benzetin. Bu sırada, bara giriş fiderinin koruma
cihazı için de yukarıda açıklandığı gibi bir arıza benzetin. Şimdi açma (daha uzun ayarlanmış) T I> (sabit
zamanlı aşırı akım koruma için) veya Kademe ùygun(Aşırı Akım Koruma için) süresi içinde gerçekleşir.
Bu testler sırasında, aynı zamanda ters kilitleme için bağlantı kontrol edilmiş olur.
459
3.3 Devreye Alma
3.3.9
Yük Akımı ile Yön Kontrolü
≥ Yük akımı % 10
Yük akımı kullanılarak, korunan hat üzerinden akım ve gerilim trafolarının bağlantısının doğru olup olmadığını
kontrol edilir. Bu amaçla, hattı devreye alın. Hattın taşıdığı yük akımı, en az 0,1.IN olmalıdır. Akım, gerilimle aynı
fazda veya geri fazda olmalıdır (omik veya omik-endüktif yük). Yük akımının yönü bilinmelidir. Akım yönünün
değişkenlik göstermesi durumunda, enterkonekte veya ring şebekeler açılmalıdır. Ölçümler sırasında hat
enerjili kalır.
Yön, ölçülen işletme değerlerinden doğrudan çıkarılabilir. Önce, yük akışının gerçek yönü ile ölçülen yük yönü
karşılaştırılır. Burada, ileri yön (ölçme yönü) baradan hatta doğru olacak şekilde normal durum varsayılmıştır.
P pozitif, eğer aktif güç akışı hatta doğru ise,
P negatif, eğer aktif güç akışı baraya doğru ise,
Q pozitif, eğer reaktif güç akışı hatta doğru ise,
Q negatif, eğer reaktif güç akışı baraya doğru ise.
Şekil 3-35
Görünen Yük Gücü
Güçlerin bütün işaretleri terslenmişse, bu amaçlanmış olabilir. 1108nolu adres ile P,Q işareti Sis.
Verileri 2 polariteleri terslenmişmi diye, denetlenmelidir. O zaman aktif- ve reaktif güçler ters işaretlerle
geçerlidir.
Güç ölçümü, ölçülen değerlerin doğru polaritede olup olmadığı konusunda ilk bilgiyi verir. Hem aktif- hemde
reaktif güçlerin yanlış isaretlenmişse ve 1108nolu adresinde P,Q işareti tersçevrilmemiş üzeri
ayarlanmışsa, 201 nolu adreste AT Yıldız Nokt. polaritesi denetlenmelidir ve doğruya ayarlanmalıdır.
Bununla birlikte, enerjinin ölçümü yalnız başına bütün bağlantı hatalarının tespiti için yeterli değildir. Bunun için
yönlü yamanlı aşırı akımın yardımıyla ön sinyalleri üretilmelidir. Bu sebeple, başlatma eşikleri o derecede
düşürülmeliler ki, kullanıma mevcut yük akımı kedin başlatmayı sağlayabilsin. Yön, örneğin „Faz L1 ileri“
veya „Faz L1 geri“ sinyalleriyle yük akımına uygun gösterilmelidir. Bunun için, Koruma rölelerinin „İleri“korunacak yönünü gösterir, bu normal teçhizat akımının yönü ile aynı olmak zorunda değil. Tüm üç hat için yük
akımına uygun yön sinyalleri doğru şekilde gösterilmelidir.
Eğer yön verileri farklı ise, o zaman akım- ve gerilim trafo iletkenlerinde ayrı ayrı fazlar değiştirilmiş veya doğru
değil, veya faz bağlantıları yanlış. Hat açılıp yalıtıldıktan ve akım trafo devreleri kısa-devre edildikten sonra,
bağlantılar kontrol edilip düzeltilmelidir. Ölçümler daha sonra tekrarlanmalıdır.
Son olarak, enerji iletim hattını tekrar açın.
Dikkat! Testler sırasında değiştirilen başlatma akım ayar değerleri tekrar eski işletme değerlerine alınmalıdır!
460
3.3 Devreye Alma
3.3.10
U4 Gerilim Girişi için Polarite Kontrolü (sadece 7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64 için)
Sadece 7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ64
U4 (7SJ64) gerilim ölçüm girişinin uygulamasına bağlı olarak; bir polarite kontrolü gerekli olabilir. Eğer bu girişe
herhangi bir ölçülen gerilim bağlanmamışsa, bu bölümü atlayın.
Eğer U4 girişi Uen rezidüel gerilimin ölçümü için kullanılıyorsa (Güç Sistemi Verileri 1’de 213 GT Bağl. 3 faz
= U12, U23, UE veya U1E,U2E,U3E,UE), polarite, I4 akım ölçümü ile birlikte kontrol edilir (sonraki bölüme
bakın).
Sadece 7SJ623, 7SJ624 ve 7SJ647SJ64’de Senkronizasyon Denetimi için
Eğer U4 girişi, senkronizasyon gerilimini ölçmek için kullanılıyorsa (Güç Sistemi Verileri 1’de 213 no’lu adresi
GT Bağl. 3 faz = U1E,U2E,U3E,USENK ise, aşağıdakileri gözlemleyin:
• Senkronlanacak U2 bir faz gerilimi U4 girişine bağlanmalıdır;
• Polarite, senkronizasyon denetimi fonksiyonu kullanılarak aşağıdaki gibi test edilmelidir:
Cihaz, senkronlama denetimi fonksiyonu ile donatılmış olmalıdır. Senkronlama denetimi fonksiyonunun
doğrulanması için, 16x = SENK FONKS. x adresinin SENKRON-DENETİM olarak biçimlendirilmelidir.
Senkronlanacak U2 gerilimi, 6x23 no’lu U2 BAĞLANTISI adresinde doğru olarak belirlenmelidir.
Eğer referans gerilimi U1 ile senkronlanacak gerilim U2 U2’nin ölçüm noktaları arasında bir trafo bulunursa;
açı, fiderden baraya doğru bakıldığında trafonun vektör grubunun gerilimi döndürdüğü faz kaymasına karşılık
gelmelidir. Bu amaçla, 6x22 no’lu AÇI AYARI adresinde trafo vektör grubuna karşılık gelen bir açı girilir.
Bir örnek, Altbölüm 2.19.1’de gösterilmiştir.
Eğer baranın ve fiderin gerilim trafoları dönüştürme oranları birbirlerinden farklı ise, no’lu Denge U1/U2
adresinde farklı dönüştürme oranları birbirine uyarlanmış olmalıdır.
6x01 no’lu Senkronlama x adresinde ON ayarıyla dikkate alınmalıdır.
Bağlantıların kontrolü için diğer bir yardım gereci, doğal ihbarlarda çıkan 170.2090 „Senk U2>U1“, 170.2091
„Senk U2<U1“, 170.2094 „Senk α2>α1“ ve 170.2095 „Senk α2<α1“ mesajlarıdır.
• Kesiciyi açın. Fider ayırıcılarını açın (sıfır gerilim). Her iki gerilim trafo devrelerinin GT minyatür şalterleri
kapalı olmalıdır.
• Senkronlama denetimi için Doğr. ON Komutu = EVET programını seçin (6x10 no’lu adres) diğer
programlar (6x07 den 6x09’a kadar) HAYIR’ya ayarlanır.
• İkili giriş (170.0043 „>25 Senk istemi“) üzerinden senkronlama denetimi istemini başlatın. Senkronlama
denetimi (Bildirim „25 Kapama Sürme“ 170.0049) müsaade vermelidir. Aksi taktirde, ilgili bütün
parametreleri yeniden kontrol edilir (senkronlama denetimi doğru olarak biçimlendirilmiş ve devreye alınmış
mı, ayrıca Altbölüm 2.1.1 ve 2.19.1’ye bakın).
• 6x10 no’lu adresi, Doğr. ON Komutu = HAYIR’ya ayarlayın.
• Hat ayırıcısı açıkken kesiciyi kapatın (bakın Şekil 3-36). Dolayısıyla her iki trafo da aynı gerilimi ölçecektir.
• SENK Fonksiyon grubu X = ASENK/SENKRON programını seçin (016x adresi) (sadece 7SJ64 için).
denetimi (Bildirim „25 Kapama Sürme“, 170.0049) müsaade vermelidir.
461
3.3 Devreye Alma
• •Eğer bu durum verilmemişse, ilk olarak, belirlenmiş olan bildirimlerden biri, 170.2090 „Senk U2>U1“ veya
170.2091 „Senk U2<U1“ veya 170.2094 „Senk α2>α1“ veya 170.2095 „Senk α2<α1“ ani bildirimler
arasında mevcut oldup olmadığını kontrol edin.
„Senk U2>U1“ veya „Senk U2<U1“ bildirileri büyüklük (oran) uyarlamasının hatalı olduğunu gösterir.
6x21nolu adresteki Denge U1/U2 kontrol edin ve eğer gerekli ise, uyarlama çarpanını yeniden hesaplayın.
„Senk α2>α1“ veya „Senk α2<α1“ mesajları, no’lu U2 BAĞLANTISI adresinin bara geriliminin faz
sırasına uyumlanmadığını gösterir (Altbölüm 2.19.1’ye bakın). Bir güç trafosunun bir tarafından diğer
tarafına ölçüm yapılıyorsa; 6x22 no’lu AÇI AYARI adresi de kontrol edilmelidir. Eğer doğru ise, muhtemelen
U1 gerilim trafo uçlarında ters bir polarite var demektir.
• Senkronlama denetimi için SENK U1>U2< = EVET (6x08 adresi) ve SENK fonksiyon X = ASENK/SENKRON
(16x adresi) programını seçin.
• Bara geriliminin GT minyatür şalterini indirin.
• İkili giriş (170.0043 „>25 Senk istemi“) üzerinden senkronlama denetimi istemini başlatın. Kapama
müsaadesi olmamalıdır. Eğer varsa, bara geriliminin GT minyatür şalteri röleye atanmamıştır. Bunun
istenilen durum olup olmadığını kontrol edin, seçenek olarak, gerekirse „>ARIZA: BARA GT“ (6510) ikili
girişini kontrol edin.
• Bara geriliminin GT minyatür şalterini tekrar kaldırın.
• Kesiciyi açın.
• Senkronlama denetimi için, SENK U1<U2> = EVET (6x07 adresi) ve SENK U1>U2< = HAYIR (6x08 adresi)
programını seçin.
denetimi (Bildirim „25 Kapama Sürme“ , 170.0049), kapamaya müsaade etmelidir. Bunun olmaması
durumunda, ilgili bütün parametreleri, Altbölüm 2.19.1’de açıklandığı gibi yeniden kontrol edin.
• Fider geriliminin GT minyatür şalterini indirin.
• İkili giriş (170.0043 „>25 Senk istemi“) üzerinden senkronlama denetimi istemini başlatın. Kapama
müsaadesi olmamalıdır.
• Fider geriliminin GT minyatür şalterini tekrar kaldırın.
6x07’den 6x10’a kadar adres ayarlarını, testler sırasında değiştirildiği için eski değerlerine alın. Eğer LED’lerin
veya sinyal rölelerinin atamaları da testler sırasında değiştirilmişse, bunlar da normale getirilmelidir.
Şekil 3-36
462
Senkronlama denetimi için ölçülen gerilimler
3.3 Devreye Alma
3.3.11
Toprak arıza kontrolü
Yalıtılmış Sistemde
Toprak arıza kontrolü, ancak cihaz yalıtılmış veya denkleştirilmiş bir sistemde kullanılıyorsa ve cihazın toprak
arızası tespiti fonksiyonu da uygulanıyorsa gereklidir. Dolayısıyla; Cihaz fonksiyonlarının biçimlendirilmesi
sırasında, Hassas T/A ( 131adreste) eşitsiz Etkin Değil ayarlanmalıdır. Ayrıca, yön karakteristiği (HTA
Yön.Karakt., Adr. 130) cos ϕ / sin ϕ üzeri ayarlanmalıdır.
Eğer bu durumların hiç birisi mevcut değilse, bu bölümü atlayın.
Primer kontroller, toprak arızasının yönünün tespiti için trafo bağlantılarının doğru polaritesini bulmaya yarar.
TEHLİKE
Güç sisteminde enerjili teçhizata dikkat! Güç sisteminin yalıtılmış bölümünde kapasitif şarj yoluyla oluşan
gerilimlere dikkat!
Primer ölçümler, ancak enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır!
Primer toprak arıza yöntemi kullanılması ile, çok güvenilir bir test sonucu garanti edilmiş olur. Bunun için
aşağıdaki test yordamını izleyin:
• Her iki uçtan hattın enerjisini kesip topraklayın. Tüm testler süresince, karşı hat ucu açık olmalıdır.
• 1-faz ile toprak arasına bir test gerilimi bağlantısı yapın. Havai hatlarda bağlantı herhangi bir yerden
yapılabilir; ancak bağlantının (baradan bakıldığında kontrol edilen fiderin) akım trafosundan önce olması
gerekir. Karşı uçta kablolar topraklanır (kablo başlığı).
• Hattın koruma toprağını kaldırın.
• Kontrol edilecek hat ucunun kesicisini kapayın.
• Yön bildirimini (eğer atanmışsa LED üzerinden) kontrol edin.
• Toprak arıza protokolünde, arızalı faz (No 1272 L1 fazı için, veya 1273 L2 fazı için, veya 1274 L3fazı için)
ve yön, yani „HassasT/A İleri“ (No 1276) bildirimleri çıkmalıdır.
• Toprak akımının aktif ve reaktif bileşenleri de arıza ihbarlarında çıkmalıdır. Yalıtılmış sistemler için reaktif
akım („IEEr“, FNo 702), ve denkleştirilmiş sistemler için de aktif akım („IEEa“, FNo 701) önemlidir. Eğer
„Hassas T/A Geri“ (FNo 1277), (ters yön) mesajı alınmışsa, ya akım veya gerilim trafolarının nötr
bağlantısı yer değiştirmiştir. Eğer „Has.T/Atanımsız“ (FNo 1278) (yön tanımsız) mesajı çıkmışsa,
toprak akımı çok düşük olabilir.
• Hattın enerjisini kesin ve hattı topraklayın.
Test işlemi tamamlanmıştır.
463
3.3 Devreye Alma
3.3.12
Akım Girişi IE için Polarite Kontrolü
Genel
Eğer akım girişi I4’ün akım trafoları setinin yıldız-noktasına bağlandığı standart bağlantı kullanılıyorsa (ayrıca
Ek A.3’te Şekil, bağlantı şemasına bakın); o zaman, genellikle toprak akım yolunun doğru polaritesi otomatik
olarak sağlanır.
Ancak; eğer IE akımı eğer ayrı bir toplayıcı akım trafosundan veya farklı bir ölçme noktasında (ayrıca Ek A.3’te
Şekil, bağlantı şemasına bakın), örneğin trafo yıldız-noktası akımından veya paralel bir hattın toprak akımından
sağlanıyorsa, o zaman bu akım için de ek bir polarite kontrolüne gerek duyulur.
Eğer cihaz duyarlı toprak akım girişi IE ile donatılmış ve yalıtılmış veya denkleştirilmiş bir sisteme bağlanmışsa,
IE için polarite kontrolü, toprak akım kontrolü ile birlikte yapılır. Bu durumda, bu bölüm atlanabilir.
Aksi takdirde açma devresi yalıtılarak ve primer yük akımı uygulanarak test yapılır. Normal işletmedeki
koşullara tam olarak karşılık olmayan bütün arıza benzetim testleri sırasında; ölçülen değerlerin
simetrisizliğinin, ölçülen değer izlemenin çalışmasına sebep olabileceğine dikkat edin. Dolayısıyla bu testler
sırasında izleme fonksiyonu ihmal edilmelidir.
TEHLİKE
Akım trafolarının sekonder devrelerinin açılması, tehlikeli gerilimlerin oluşmasına yol açar.
Cihazın akım uçları açılmadan önce, akım trafolarının sekonder devreleri kısa devre edilmelidir.
Topraklı Sistemler için Yön Kontrolü
Kontroller, ya “yönlü toprak arıza koruma“ fonksiyonuyla (116 no’lu adres) veya ek bir kısa-devre koruma olarak
kullanılabilen şebeke için „toprak arıza tespiti“ (131 no’lu adres), fonksiyonuyla yapılır.
Aşağıda, bir örnek olarak „yönlü toprak arıza koruma“ fonksiyonu (116 no’lu adres) kullanılarak yapılan
kontroller açıklanacaktır.
Rezidüel gerilimi üretmek için, bir fazın (örneğin L1) fazının açık-üçgen gerilim ucu atlanır (Şekil 3-37’ye bakın).
Eğer gerilim trafolarının açık-üçgen (e-n) sargıları cihaza bağlı değilse, sekonder tarafta yine bir fazın normal
gerilim ucu çıkarılır (Şekil 3-38’e bakın). Cihaz, sadece ilgili gerilim bağlantısı olmayan fazın akımını alır. Eğer
hattan omik-endüktif bir yük akımı akıyorsa, koruma, esas olarak hat yönünde bir toprak arızası sırasında
mevcut olanla aynı koşullara maruz kalır.
En azından toprak arıza korumanın bir kademesi yönlü olarak ayarlanmalıdır. (116 veya 131 no’lu adres). Bu
kademenin başlatma eşiği hattan akan yük akımının altında olmalıdır. Değiştirilmiş parametreler, daha sonra
tekrar eski değerlerine alınmak üzere bir yere not edilmelidir.
Hattı enerjileyip sonra yeniden enerjisini keserek yön bildirimi kontrol edilmelidir: Arıza mesajlarında, en
azından „YÖNLÜ Topr Baş.“ ve „Toprak ileri“ mesajları bulunmalıdır. Eğer yönlü başlatma olmamışsa,
ya toprak akımı bağlantısı veya rezidüel gerilim bağlantısı hatalıdır. Eğer hatalı yön gösterilmişse, ya yük akışı
hattan baraya doğrudur ya da toprak akım yolu polaritesi yer değiştirmiştir. Bu durumda hat yalıtıldıktan ve akım
trafolarının sekonder devreleri kısa-devre edildikten sonra hatalı polarite bağlantısı düzeltilmelidir.
Başlatma ihbarları da üretilmemişse, ölçülen toprak (rezidüel) akımı veya oluşan rezidüel gerilim çok küçük
olabilir. Bu, ölçülen işletme değerlerinden kontrol edilmelidir.
Dikkat! Eğer bu kontrol sırasında parametreler değiştirilmişse, testin tamamlanmasından sonra bunlar orijinal
değerlerine alınmalıdır!
464
3.3 Devreye Alma
Şekil 3-37
IE için polarite kontrolü, Holmgreen-bağlantısında düzenlenmiş akım trafoları örneği
(GT’ler açık üçgen bağlı - e-n sargısı)
Şekil 3-38
IE, için polarite kontrolü, Holmgreen-bağlantısında düzenlenmiş akım trafoları örneği
(GT’ler yıldız bağlı)
465
3.3 Devreye Alma
3.3.13
RTD-Kutusu üzerinden Sıcaklık Ölçümünün Kontrolü
Altbölüm 3.2’e göre RS485 portunun sonlandırılması tamamlandıktan ve veriyolu adresi ayarları
sorgulandıktan sonra; ölçülen sıcaklık değerleri ve eşikler kontrol edilebilir.
Eğer sıcaklık sensorları2-fazlı bağlantıyla kullanılıyorsa; önce, kısa-devre edilen sıcaklık algılayıcısı için devre
direnci tespit edilmelidir. RTD-Kutusunda mod 6’yı seçin ve ilgili sensor için bulunan direnç değerini RTDKutusuna girin (aralık: 0 - 50,6 Ω).
Sıcaklık algılayıcıları için 3-fazlı olağan bağlantı kullanılıyorsa; başka bir giriş yapılmamalıdır.
Ölçülen sıcaklık değerlerini kontrol etmek için, sıcaklık algılayıcıları ayarlanır dirençlerle (örneğin hassas
ondalık dirençlerle) değiştirilir ve direnç değerinin doğru ataması ve 2 veya 3 sıcaklık için gösterilen değerler
Tablo 3-33’den doğrulanır.
Tablo 3-33
Algılayıcıların direnç değeri ve sıcaklık atamaları
Sıcaklık (ºC)
Sıcaklık (ºF)
Ni 100 DIN 43760
Ni 120 DIN 34760
Pt 100 IEC 60751
–50
–58
74,255
89,106
80,3062819
–40
–40
79,1311726
94,9574071
84,270652
–30
–22
84,1457706
100,974925
88,2216568
–20
–4
89,2964487
107,155738
92,1598984
–10
14
94,581528
113,497834
96,085879
0
32
100
120
100
10
50
105,551528
126,661834
103,902525
20
68
111,236449
133,483738
107,7935
30
86
117,055771
140,466925
111,672925
40
104
123,011173
147,613407
115,5408
50
122
129,105
154,926
119,397125
60
140
135,340259
162,408311
123,2419
70
158
141,720613
170,064735
127,075125
80
176
148,250369
177,900442
130,8968
90
194
154,934473
185,921368
134,706925
100
212
161,7785
194,1342
138,5055
110
230
168,788637
202,546364
142,292525
120
248
175,971673
211,166007
146,068
130
266
183,334982
220,001979
149,831925
140
284
190,88651
229,063812
153,5843
150
302
198,63475
238,3617
157,325125
160
320
206,58873
247,906476
161,0544
170
338
214,757989
257,709587
164,772125
180
356
223,152552
267,783063
168,4783
190
374
231,782912
278,139495
172,172925
200
392
240,66
288,792
175,856
210
410
249,79516
299,754192
179,527525
220
428
259,200121
311,040145
183,1875
230
446
268,886968
322,664362
186,835925
240
464
278,868111
334,641733
190,4728
250
482
289,15625
346,9875
194,098125
Koruma cihazında yapılandırılan sıcaklık eşikleri, yavaşça direnç değerine yaklaşarak kontrol edilebilir.
466
3.3 Devreye Alma
3.3.14
Kesicinin Çalışma Zamanının Ölçülmesi (sadece 7SJ64 için)
Sadece Senkronlama Denetimi için
Eğer 7SJ64 cihazı senkronizasyon ve gerilim denetimi fonksiyonuyla donatılmışsa ve uygulanıyorsa; asenkron
anahtarlama için kesicinin kapama süresini ölçmek ve bunu doğru olarak cihaza girmek gerekir. Eğer
senkronizasyon denetim fonksiyonu kullanılmayacaksa veya sadece senkron sistem koşulları altında kesici
kapatılacaksa bu bölümü atlayın.
Çalışma zamanının ölçülmesi için düzenlenmiş bir devre örneği Şekil 3-39’da görülmektedir. Kronometreyi 1 s
ölçüm aralığına ayarlayın veya çözünürlük 1 ms olmalıdır.
Kesiciyi elle kapatın; aynı anda kronometre de saymaya başlar. Kesici kutupları kapandığında UHat; gerilimi
görünür; kronometre durur. Kronometrenin gösterdiği değer, kesicinin gerçek kapama zamanıdır.
Eğer uygun olmayan koşullar yüzünden kronometre durmazsa, testi tekrar edin.
Birkaç ardışık (3-5 arası) ölçüm sonucundan ortalama değeri hesaplamak daha uygundur.
Hesaplana ortalama değeri 6X20 no’lu T-Ke kapama (Güç Sistemi Verileri 2 altında) ayarlayın. Hesaplanan
değerin bir düşük olan ayar değerini seçin.
Şekil 3-39
Kesici kapama zamanını ölçme
467
3.3 Devreye Alma
3.3.15
Yapılandırılmış İşletim Aygıtları için Açma/Kapama Kontrolleri
Lokal Komutla Kumanda
Eğer yapılandırılmış işletme aygıtlarının anahtarlama işlemleri daha önce açıklanan donanım testleri sırasında
yapılmamışsa, cihazın dahili kumanda fonksiyonu üzerinden bu şalt teçhizatının açma ve kapama testleri
yapılmalıdır. İkili giriş üzerinden cihaza sağlanan kesici konumunun geribildirim bilgisi cihaz göstergesinde
görülerek gerçek kesici konumu ile karşılaştırılır. Grafik göstergeli cihazlar için kumanda göstergesi üzerinden
bunu yapmak daha kolaydır.
Anahtarlama yordamı SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları’nda açıklanmıştır. Anahtarlama yetkisi, kullanılan
komutların kaynağına karşılık gelecek şekilde ayarlanmalıdır. Anahtarlama modu, kilitlemeli/normal veya
kilitlemesiz/test anahtarlaması olarak seçilebilir. Kilitlemesiz kumanda, ancak güvenlik önlemleri altında
yapılabilir.
Koruma Fonksiyonu ile Kumanda
Kesicinin kapama komutunda, dahili otomatik tekrar kapama sistemi veya harici bir otomatik tekrar kapama
sistemi işbirliğinde bir AÇMA-KAPAMA test çevriminin kronolojik sırası enerjilenmesi, dikkate alınmalıdır.
Dikkat!
Başarılı bir şekilde başlatılan bir test çevrimi, kesicinin kapatılmasına yol açacaktır!
Kesicinin açma komutunda, harici otomatik tekrar kapamada bir açma/kapama test çevrimi başlatıldığını
unutmayın.
Uzaktan bir Kontrol merkezinden Kumanda
Eğer cihaz sistem arayüzü üzerinden bir uzak kontrol merkezine bağlı ise; ilgili anahtarlama testleri aynı
zamanda bu merkezden de kontrol edilmelidir. Bunun için, anahtarlama yetkisinin kullanılan komutların
kaynağına karşılık gelecek şekilde ayarlanması gerekir.
468
3.3 Devreye Alma
3.3.16
Test Amaçlı Osilografik Kayıtlar Oluşturma
Genel
Koruma rölesinin demeraj süreçleri sırasında bile güvenirliliğini doğrulamak için, devreye alma prosesini
tamamlamak için kapatma testleri uygulanabilir. Osilografik kayıtlar, koruma rölesi davranışı hakkında
maksimum bilgi sağlar.
Gereklilikler
Test Amaçlı Osilografiğin başlatmasının koşulları, işlev kapsamını altında Arıza-Yazımın Etkin olarak
biçimlendirilmesidir. Sistem arızaları sırasında dalga biçimi verilerinin kaydedilebilmesine ilaveten; 7SJ62/64
DIGSI 4 yazılım programı, seri arayüzler veya bir ikili giriş üzerinden de cihaza komutlar verilerek osilografik
kayıt başlatılabilir. Sonuncusunda, bu ikili girişe „>DalgaYak.Tet.“ fonksiyonu atanmalıdır. Osilografik kayıt
tetiklemesi, o zaman korunan teçhizatın devreye alınması sırasında bu ikili giriş enerjilenerek yapılır.
Harici bir tetikleme ile (yani, bir koruma başlatması olmaksızın) başlatılan bir osilografik kayıt, cihaz tarafından
normal arıza kayıtı olarak işlenir. Her bir osilografik kayıt başlatma sırasında, atamanın uygun şekilde
yapılmasını sağlayan ayrı bir kayıt numarasıyla yeni bir kayıt oluşturulur. Ancak harici olarak tetiklenen bu tür
kayıtlar, gerçek bir arıza olayı olmadığı için, arıza ihbar kayıtlarında görüntülenmez.
Osilografik Kayıt Tetiklemesini Başlatma
DIGSI ile bir test ölçümü kaydını başlatmak için, pencerenin sol tarafındaki Test’i tıklayın. Kaydı başlatmak için
pencerenin sağ tarafındaki listeden ArızaKaydı Baş. çift tıklayın.
Şekil 3-40
DIGSI¨ ile osilografik kayıtı tetikleme
Osilografik kayıt derhal başlatılır. Arızanın kaydı sırasında durum çubuğunun sol kısmında bir bildirim
görünecektir. İlave olarak, çubuklu kısımda, işlem ilerleme durumu da gösterilir.
Osilografik kayıtları görüntülemek ve bunları çözümlemek için SIGRA veya Comtrade Viewer programı gerekir.
469
3.4 Cihazın Son Hazırlıkları
3.4
Cihazın Son Hazırlıkları
Klemens vidalarını sıkın; kullanılmayanlar az sıkılmalıdır. Bütün pin konektörlerinin yerlerine tam olarak
oturduğundan emin olun.
Dikkat!
İzin Verilmeyen Sıkma Torkları
Bu uyarının dikkate alınmaması, ölüme, yaralanmalara veya önemli ölçüde maddi hasara sebep olabilir.
Müsaade edilen sıkma tork değerleri aşılmamalıdır; aksi takdirde bağlantı telleri kopabilir veya terminal
bölmeleri hasar görebilir!
Ayar değerleri yeniden kontrol edilmelidir. Devre alma testleri sırasında bazı ayarlar değiştirilmiş
olabileceğinden, bu husus çok önemlidir. Özellikle yapılandırma parametreleri ile devreye alınan koruma,
kontrol ve yardımcı fonksiyonların doğru olarak ayarlandığını kontrol edin (Bölüm 2.1.1, Fonksiyonel Kapsam).
Gerekli bütün elemanlar ve fonksiyonlar ON devreye alınmış olmalıdır. Cihaz ayar değerlerinin bir kopyasını bir
PC’de saklayın.
Cihazın dahili saatini kontrol edin. Saatin otomatik olarak eşlenmemesi durumunda, eğer gerekliyse, saati
ayarlayın/sistem saatine eşleyin. Daha fazla bilgi için SIPROTEC 4- Sistem Açıklamalarına bakın.
İhbar arabellekleri Ana Menü → İhbar → Ayar/Reset altında sıfırlayın. Bu sayede sonraki ihbarlar, sadece
gerçek olay ve durumlara ilişkin bilgileri içerecektir. (Ayrıntılı bilgi için SIPROTEC 4-Açıklamalarına bakın).
İstatistik sayaçları da test öncesi değerlerine resetlenmelidir.(Ayrıntılı bilgi için SIPROTEC 4-Açıklamalarına
bakın).
Ölçülen işletme değerlerine ait sayaçları (örneğin, eğer mevcutsa çalışma sayaçlarını), Ana Menü → Ölçme
→ Ayar/Reset altında resetleyin. (Ayrıntılı bilgi için SIPROTEC 4-Açıklamalarına bakın).
Varsayılan ayarlara dönmek için -eğer gerekliyse- birkaç defa ESC tuşuna basın. Şimdi göstergede varsayılan
değerler (örneğin ölçülen işletme değerleri) görünecektir.
Cihazın ön kısmındaki görüntüleri silmek için LED tuşuna basın, böylece sonraki bu bilgiler sadece gerçek
sonuçlar ve durumlar üzerinden iletilir. Silme işlemi yapıldığında, enerjili durumdaki çıkış röleleri de bırakır.
LED’lerin sonraki gösterimleri sadece gerçek olaylara ve durumlara ilişkin olacaktır. LED tuşuna basılması aynı
zamanda bir LED testinin yapılmasını da sağlar; Bu durumda bütün LED’ler yanmış olmalıdır. Yanan her hangi
bir LED, gerçek koşulları gösterecektir.
Yeşil „RUN“ LED’i sürekli yanık olmalıdır. Kırmızı „ERROR“ LED’i de sürekli sönük olmalıdır.
Koruyucu anahtarları kapayın. Eğer test anahtarları mevcutsa, bunları da çalışma konumuna alın.
Cihaz, şimdi çalışmaya hazır durumdadır.
■
470
Teknik Veriler
4
Bu bölüm, SIPROTEC cihazı 7SJ62/64’nın ve bağımsız fonksiyonlarının -hiçbir koşulda aşılmaması gereken
sınır değerleri de olmak üzere teknik verileri sunulmaktadır. Maksimum fonksiyonel kapsamına göre elektriksel
ve fonksiyonel verilerin ardından boyut çizimlerine ilişkin mekanik ayrıntılar verilmiştir.
4.1
Genel Cihaz Verileri
473
4.2
Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma
486
4.3
Ters Zamanlı Aşırı Akım Koruma
488
4.4
499
4.5
Demeraj Tutuculuğu
501
4.6
502
4.7
Bir fazlı Aşırı Akım Koruma
503
4.8
Gerilim Koruma
504
4.9
Negatif Bileşen Koruma (Sabit Zamanlı Elemanlar)
506
4.10
Negatif Bileşen Koruma (Ters Zamanlı Elemanlar)
507
4.11
Motor Yol Alma Koruması
513
4.12
Motorlar için Yeniden Başlatma Engelleme
514
4.13
Yük Sıkışıklığı Koruma
515
4.14
Frekans Koruma
516
4.15
Isıl Aşırı Yük Koruma
517
4.16
Toprak Arıza Koruması (Hassas/Normal)
519
4.17
524
4.18
525
4.19
Arıza yeri tespit cihazı
526
4.20
527
4.21
528
4.22
531
4.23
533
4.24
534
4.25
539
471
Teknik Veriler
4
472
4.26
Kesici Kumandası
544
4.27
Boyutlar
545
Teknik Veriler
4.1 Genel Cihaz Verileri
4.1
Genel Cihaz Verileri
4.1.1
Analog Girişler
Akım Girişleri
Anma Frekansı
fN
50 Hz veya 60 Hz
Anma akımı
IN
1 A veya 5 A
Toprak akım,hassas
IEE
≤ 1,6 A Doğrusallık aralığı 1)
Faz ve Toprak yolu başına Güç Tüketimi
- IN = 1 A için
- IN = 5 A için
- Duyarlı toprak arızası tespiti için 1 A
(ayarlanabilir)
yakl. 0,05 VA
yakl. 0,3 VA
yakl. 0,05 VA
Akım Girişi başına Akım Aşırı Yüklenme Kapasitesi
- ısıl (efektif)
- Dinamik (akım impulsu)
100· IN 1 s süreyle
30· IN 10 s süreyle
4· I N sürekli
250· I N (yarım-cevrim)
Duyarlı Toprak Arızası Tespiti için Aşırı Yüklenme Kapasitesi IEE 1)
- ısıl (efektif)
300 A 1 s süreyle
100 A 10 s süreyle
15 A sürekli
750 A (yarım-cevrim)
- dinamik (akım impulsu)
1)
sadece duyarlı toprak arızası tespiti girişi ile donatımlı sürümler için (sipariş verisi için Ek A.1’e bakın)
Gerilim Girişleri
Anma gerilimi
100 V - 225 V (ayarlanabilir)
Ölçme Aralığı
0 V - 170 V (7SJ62)
0 V - 200 V (7SJ64)
Yük
100 V`ta
yakl. 0,3 VA
AC Gerilim Aşırı Yüklenme Kapasitesi
– termal (efektif)
230 V sürekli
473
Teknik Veriler
4.1.2
Yardımcı Gerilim
DC Gerilim
Dahili Çevirici üzerinden Gerilim Besleme
Anma yardımcı DC gerilim UH
24 V/ 48 V
60 V/ 110 V/ 125 V
Müsaade edilen DC gerilim aralıkları
19 V - 58 V
48 V - 150 V
Anma yardımcı DC gerilim UH
110 V/ 125 V/ 220 V/ 250 V
Müsaade edilen DC gerilim aralıkları
88 V - 300 V
Bindirilmiş AC kırışıklık gerilimi,
Tepeden tepeye, IEC 60255-11
15 % güç kaynağı geriliminin
Güç
normal koşullarda
enerjili
7SJ62
Yakl. 4 W
Yakl. 7 W
7SJ640
Yakl. 5 W
Yakl. 9 W
7SJ641
Yakl. 5,5 W
Yakl. 13 W
7SJ642
Yakl. 5,5 W
Yakl. 12 W
7SJ645
Yakl. 6,5 W
Yakl. 15 W
7SJ647
Yakl. 7,5W
Yakl. 21W
IEC 60255-11’e göre Güç Kaynağı Arızası/Kısa- ≥ 50 ms’ta U ≥ DC 110 V
Devresi için Köprüleme Süresi (normal
≥ 20 ms’ta U ≥ DC 24 V
koşullarda)
AC Gerilim
Dahili AC/DC dönüştürücü üzerinden Gerilim Besleme
Güç kaynağı anma AC gerilimi UH
115 V
230 V
Müsaade edilen gerilim aralıkları
92 V - 132 V
184 V - 265 V
Güç Tüketimi (AC 115 V / AC 230 V için)
normal koşullarda
enerjili
7SJ62
yakl. 3 VA
yakl. 9 VA
7SJ640
yakl. 7 VA
yakl. 12 VA
7SJ641
yakl. 9 VA
yakl. 19,5 VA
7SJ642
yakl. 9 VA
yakl. 18,5 VA
7SJ645
yakl. 12 VA
yakl. 23 VA
7SJ647
yakl. 16 VA
yakl. 33 VA
Güç kaynağı arızası/ kısa-devresi için köprüleme
süresi
(normal koşullarda)
474
200 ms
Teknik Veriler
4.1.3
İkili Girişler
Değişik Biçimleri
Miktar
7SJ621*-
8 (yapılandırılabilir)
7SJ622*-
7SJ623*-
7SJ624*-
7SJ640*-
7SJ641*-
7SJ642*-
7SJ645*-
7SJ647*-
Anma gerilim aralığı
DC 24 V - 250 V, iki kutuplu
7SJ62
–––
GİR1 ... GİR11
7SJ640
–––
GİR1 ... 7
7SJ641
–––
GİR1 ... 15
7SJ642
GİR8... 19
GİR1 ... 7; BE20
7SJ645
GİR8... 19; GİR21...32
GİR1...7; GİR20; GİR33
7SJ647
GİR8... 19; GİR21...32
GİR1...7; GİR20;
GİR33...48
Akım Tüketimi, Uyarılmış durumda
(kontrol geriliminden bağımsız)
yakl. 0,9 mA
yakl. 1,8 mA
Başlatma Süreleri
Yakl. 9 ms
Yakl. 4 ms
garanti anahtarlama eşikleri
Köprülerle ayarlanabilir gerilim aralığı
anma gerilimleri için
DC 24 V/ 48 V/ 60 V/ 110 V/ U başl. ≥ DC 19 V
125 V
U bırak. ≤ DC 10 V
DC 110 V/ 125 V/ 220 V/
250 V
U başl. ≥ DC 88 V
(sadece 3 anahtarlama eşikleri kartlarda)
DC 220 V/2 50 V ve
AC 115 V/ 230 V
U başl. ≥ DC 176 V
Maksimum kabul edilebilir gerilim
DC 300 V
Giriş darbe süzgeci
220 V’ta 220 nF bağlama kondansatörü, toparlanma
süresi > 60 ms
475
Teknik Veriler
İkili Çıkışlar
Komutlar/ihbarlar için Çıkış Rölesi *),, Güç röleleri **) 2)
Miktar ve Veri
Sipariş biçimine göre (atanabilir);
Parantez içerisindeki değerler: …/DD’ye kadar sürümler için
Sipariş Biçimi
N/A Kontak*)
NA/NK, seçilebilir*) Komut rölesi**) 2)
7SJ621*-
6 (8)
3 (1)
–
7SJ622*-
4 (6)
3 (1)
–
7SJ623*-
6 (8)
3 (1)
–
7SJ624*-
4 (6)
3 (1)
–
7SJ640*-
5
1
–
7SJ641*-
12
2
–
7SJ642*-
8
1
4
7SJ645*-
11
1
8
7SJ647*-
21
1
8
Anahtarlama kapasitesi KAPAMA
1000 W/VA
–
Anahtarlama kapasitesi KESME
30 VA 40 W omik 25 W
L/R ≤ 50 ms için
–
DC 250 V/ AC 250 V
DC 250 V/ AC 250 V
5A
–
Anahtarlama Gerilimi
Kontak başına müsaade edilen akım (sürekli)
Kontak başına müsaade edilen akım
(kapama ve taşıma) / darbe akımı
30 A 0,5 s için (N/A kontak)
Ortak yol üzerinde toplam akım
5 A sürekli, 0,5 s için 30 A
Maks. Anahtarlama kapasitesi 30 s için
48 V - 250 V
24 V için
–
Müsaade edilen nispi kapama zamanı
–
–
1000 W
500 W
1%
AC Gerilim yüklemesinde (dış anahtarlamanın büyüklüğünde dikkate alınmalıdır)
ANSI-Kapasitörünün değeri:
4,70· 10-9 F ± 20%
*)
**)
1)
2)
476
Frekans
Empedans
50 Hz
6,77· 105 Ω ± 20%
60 Hz
5,64· 105 Ω ± 20%
Aşağıdaki anma değerlerle UL-listeli:
AC 120 V
Pilot çalışma, B300
AC 240 V
Pilot çalışma, B300
AC 240 V
5 A Genel Amaçlı
DC 24 V
5 A Genel Amaçlı
DC 48 V
0,8 A Genel Amaçlı
DC 240 V
0,1 A Genel Amaçlı
AC 120 V
1/6 hp (4.4 FLA1))
AC 240 V
1/2 hp (4,9 FLA1))
DC 240 V
1.6 FLA1)
DC 120 V
3.2 FLA1)
DC 60 V
5.5 FLA1)
Aşağıdaki anma değerlerle UL-listeli:
FLA = “Full Load Ampere” (Tam Yük Amperaj)
Güç kaynağı motorlu teçhizatların direk başlatması için yararlıdır. Güç kaynağı sadece kilitlenmiş
bölümlerde çalışırlar. Yani güç Kaynağın her bir teçhizat çifti enerjileşir ve kısa devre önlenir. Koruma
kaynağın uygulanmasında, sadece bir ikili çiftin çıkışı kullanılabilir. Sürekli işletme belirtilmemiştir.
Teknik Veriler
4.1.4
Haberleşme Arayüzleri
Operatör Arayüzü
Arabağlantı
ön panel, yalıtılmamış, RS232 bir kişisel bilgisayar bağlantısı
için 9-pin DSUB port
Çalışma
DIGSI ile
İletim hızı
min. 4800 Bd; mks. 115 200 Bd;
Fabrika Ayarı: 115 200 Bd; Eşlik: 8E1
Azami iletim mesafesi
15 m
Servis / Modem Arayüzü
Arabağlantı
Veri aktarımı için yalıtılmış arayüz
Çalışma
DIGSI ile
İletim hızı
min. 4800 Bd, maks. 115 200 Bd;
Fabrika Ayarı 38 400 Bd
RS232/RS485 sipariş edilen sürüme göre
RS232/RS485
Gömme tip pano için bağlantı
Arka pano, montaj konumu „C“,
9-pin D-altminyatür dişi konektör
Çıkma tip pano montajı kasası için Alt kısımda kasada;
bağlantı
Koruyucu ekranlı veri kablosu
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
15 m
1000 m
FO konektör tipi
ST-Konektör
Arka pano, montaj konumu „C“
RS232
RS485
Fiber-optik (FO)
1)
Çıkma tip pano montajı kasası için Alt kısımda kasada
bağlantı
1)
Optik dalga uzunluğu
λ = 820 nm
EN 60825-1/-2’ye göre Lazer
Sınıf 1
50/125 µm’lik cam fiber kullanılarak veya
62,5/125 µm’lik cam fiber kullanılarak
Müsaade edilen optik sinyal
zayıflaması iletim mesafesi
maks. 8 dB, 62,5/125 µm’lik cam fiber ile
maks. 1,5 km
Karakter eylemsiz durumu
Seçilebilir; fabrika ayarı „Sönük”
7SJ64 için değil
477
Teknik Veriler
Ek Port (sadece 7SJ64 için)
Arabağlantı
RTD-kutuları ile veri aktarımı için yalıtılmış
arayüz
İletim hızı
min. 4800 Bd, maks. 115 200 Bd;
Arka panel, montaj konumu „D“,
RS485
Çıkma tip pano montajı kasası için Alt kısımda kasada;
bağlantı
Ekranlı veri kablosu
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
1000 m
FO konektör tipi
ST-Konektör
Arka panel, montaj konumu „D“
Fiber-optik (FO)
bağlantı
λ = 820 nm
Sınıf 1
maks. 1,5 km
RS232/RS485/FO sipariş edilen
sürüme göre
Bir kontrol uçbirimine veri aktarımı için
yalıtılmış arayüz
Arka panel, montaj konumu „B“,
Sistem arayüzü
IEC 60870-5-103
kolayca
RS232
bağlantı
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
İletim hızı
min. 1200 Bd, maks. 115 200 Bd;
Fabrika Ayarı 9600 Bd
15 m
RS485
bağlantı
478
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
İletim hızı
min. 1200 Bd, maks. 115 200 Bd;
maks. 1 km
Teknik Veriler
Fiber-optik (FO)
FO konektör tipi
ST-Konektör
Arka panel, montaj konumu „B“
bağlantı
λ = 820 nm
EN 60825-1/-2’ye göre Lazer Sınıf 50/12 µm’lik cam fiber kullanılarak veya
1
IEC 60870-5-103
artık
RS485
İletim hızı
min. 1200 Bd, maks. 115 200 Bd;
maks. 1,5 km
Bir kontrol uçbirimine veri aktarımı için yalıtılmış arayüz
RJ45–DSUB portu
Çıkma tip pano montajı kasası için mevcut değil
bağlantı
Profibus RS485
(FMS ve DP)
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
İletim hızı
min. 2400 Bd, maks. 57 600 Bd;
maks. 1 km
Arka panel, montaj konumu „B“, 9-pin
D-altminyatür dişi konektör
bağlantı
Profibus FO
(FMS ve DP)
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
İletim hızı
1,5 MBd’a kadar
1000 mde≤93,75 kBd'
500 mde≤187,5 kBd'
200 mde≤1,5 MBd'
FO konektör tipi
ST-Konektör
Doğrudan erişim; FMS için tek buklaj veya
çift buklaj, sipariş sürümüne bağlı DP için
sadece çift buklaj
Çıkma tip pano montajı kasası için kasanın alt kısmında kutuda RS485 ve harici
bağlantı
RS485/LWL-Çevirici üzerinden
İletim hızı
1,5 MBd’a kadar
önerilir:
> 500 kBd normal sürüm için
≤ 57 600 Bd ayrılabilir operatör paneli ile
λ = 820 nm
Sınıf 1
maks. 1,5 km
479
Teknik Veriler
DNP3.0 /MODBUS RS485
Arka panel, montaj konumu „B“, 9-pin
D-altminyatür dişi konektör
bağlantı
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
İletim hızı
maks. 19 200 Bd
maks. 1 km
FO konektör tipi
ST-konektör Alıcı/Verici
DNP3.0 /MODBUS LWL
Çıkma tip pano montajı kasası için mevcut değil
bağlantı
İletim hızı
elektrik Ethernet
(EN 100) IEC61850 ve
DIGSI için
maks. 19 200 Bd
λ = 820 nm
Sınıf 1
maks. 1,5 km
2 x RJ45 konektör
100BaseT IEEE802.3 göre
bağlantı
Test gerilimi (konektörè göre)
IEC61850 ve DIGSI için
Ethernet optik (EN100)
480
500 V; 50 Hz
İletim hızı
100 MBit/s
20 m
Gömme Tip
Montajı Kasası Bağlantısı
arka panel, montaj konumu “B”, STKonektör
100BaseT gem. IEEE802.3
Çıkma Tip
Montajı Kasası Bağlantısı
(mevcut değil)
İletim hızı
100 MBit/s
1300 nm
maks. 1,5 km
Teknik Veriler
Zaman Senkronlama Arayüzü
Zaman eşleme
DCF 77/IRIG B-Sinyali
(telegram formatı IRIG-B000)
Arka pano, montaj konumu „A“;
Çıkma tip pano montajı kasası için bağlantı Alt kısımda çift sıralı klemenste
Sinyal anma gerilimleri
Seçilebilir 5 V, 12 V veya 24 V
Test gerilimi
500 V; 50 Hz
Sinyal Seviyeleri ve Yükleri
Anma Sinyal Gerilimi
5V
4.1.5
12 V
24 V
UIyüksek
6,0 V
15,8 V
31 V
UIdüşük
1,0 Vta'IIdüşük = 0,25 mA
IIyüksek
4,5 mA - 9,4 mA
4,5 mA - 9,3 mA
4,5 mA - 8,7 mA
RI
890 Ωda'UI = 4 V
1 930 Ωda'UI = 8,7 V
3 780 Ωda'UI = 17 V
640 Ωda'UI = 6 V
1 700 Ωda'UI = 15,8 V
3 560 Ωda'UI = 31 V
Elektriksel testler
Özellikler
Standartlar:
IEC 60255 (ürün standartları)
ANSI/IEEE Std C37.90.0/.1/.2
UL 508
DIN 57435 Bölüm 303
Diğer standartlar için bağımsız fonksiyonlara bakın.
Yalıtım Testleri
Standartlar:
IEC 60255-5 ve IEC 60870-2-1
Yüksek Gerilim Testi (rutin test) Güç kaynağı, ikili 2,5 kV (efektif), 50 Hz
girişler, yüksek hızlı çıkışlar, haberleşme- ve zaman
senkronlama arayüzleri hariç bütün devreler
Yüksek Gerilim Testi (rutin test) Sadece Güç
Kaynağı ve ikili Girişler için
DC 3,5 kV
Yüksek gerilim testi (rutin test) sadece yalıtılmış
haberleşme- ve zaman eşitleme arayüzleri için
500 V (efektif), 50 Hz
Darbe gerilim testi (tip testi) haberleşme ve zaman 5 kV (tepe); 1,2/50 µs; 0,5 J;
senkronlama arayüzleri hariç tüm devreler için,
1 s aralıklarla 3 pozitif ve 3 negatif darbe
sınıf III
481
Teknik Veriler
Bağışıklık için EMC Testleri (tip testleri)
Standartlar:
IEC 60255-6 ve -22, (ürün standartları)
EN 50082-2 (genel standart)
DIN 57435 Bölüm 303
Yüksek frekans testi
IEC 60255-22-1, sınıf III ve VDE 0435 Bölüm 303, sınıf III
2,5 kV (tepe); 1 MHz; τ = 15 µs;
400 darbe/ s; test süresi 2 s; Ri = 200 Ω
Elektrostatik boşalma
IEC 60255-22-2, Sınıf IV ve IEC 61000-4-2, Sınıf IV
8 kV kontak deşarjı; 15 kV hava deşarjı; her
iki polarite; 150 pF; Ri = 330 Ω
Yüksek frekans alanlı ışınım, tek frekans
IEC 60255-22-3 (Rapor), sınıf III
10 V/m; 27 MHz’den 500 MHz
Yüksek frekans alanlı ışınım, genlik kiplenimli
IEC 61000-4-3, sınıf III
10 V/m; 80 MHz - 1000 MHz; 80 % AM;
1 kHz
Yüksek frekans alanlı ışınım, darbe kiplenimli
IEC 61000-4-3/ENV 50204, Sınıf III
10 V/m; 900 MHz; tekrarlama frekansı
200 Hz; kapama zamanı 50 %
Hızlı geçici bozulmalar
IEC 60255-22-4 ve IEC 61000-4-4, Sınıf IV
4 kV; 5/50 ns; 5 kHz; Darbe süresi = 15 ms;
tekrarlama hızı 300 ms; her iki polarite; Ri =
50 Ω; Test Süresi 1 dk
Yüksek Enerjili Darbe Gerilimleri (DARBE),
IEC 61000-4-5 Montaj Sınıfı 3
Impuls: 1,2/50 µs
Yardımcı Gerilim
ortak mod: 2 kV; 12 Ω; 9 µF
fark modu:1 kV; 2 Ω; 18 µF
Ölçme Girişleri, İkili Girişler ve Röle
Çıkışları
ortak mod: 2 kV; 42 Ω; 0,5 µF
fark modu: 1 kV; 42 Ω; 0,5 µF
Hattan iletilen YF, genlik kiplenimli
IEC 61000-4-6, sınıf III
10 V; 150 kHz - 80 MHz; 80 % AM; 1 kHz
Güç Sistem Frekanslı Manyetik Alan
IEC 61000-4-8, sınıf IV;
IEC 60255-6
30 A/m sürekli; 300 A/m 3 s için; 50 Hz;
0,5 mT; 50 Hz
Salınımlı Akım Karşı Koyma Yeteneği
ANSI/IEEE C37.90.1
2,5 kV - 3 kV (tepe deşer); 1 MHz 1,5 MHz; sönümlü dalga; 50 darbe/s; test
süresi = 2 s; Ri = 150 Ω - 200 Ω
Hızlı Geçici Akım Karşı Koyma Yeteneği
ANSI/IEEE C37.90.1
4 kV - 5 kV; 10/150 ns; 50 Puls/ s; her iki
polarite; Süre 2 s; Ri = 80 Ω
Işıma Elektromanyetik Müdahalesi
ANSI/IEEE C37.900,2
35 V/m; 25 MHz - 1 000 MHz
Sönümlü Salınımlar
IEC 60694, IEC 61000-4-12
2,5 kV (Tepe Deşer), polarite almaşık
100 kHz, 1 MHz, 10 MHz ve 50 MHz,
Ri = 200 Ω
Bağışıklık için EMC Testleri (tip testler)
Standart:
EN 50081-* (genel standart)
İletilen Telsiz Gürültü Gerilimi, sadece güç kaynağı 150 kHz’den 30 MHz’e kadar
gerilimi
Sınır sınıf B
IEC-CISPR 22
Telsiz Girişim Alan Şiddeti
IEC-CISPR 22
30 MHz’den 1000 MHz’e kadar sınır sınıfı B
AC 230 V’de şebeke Uçlarında Harmonik Akımlar
IEC 61000-3-2
Cihaz Sınıf D’ye karşılık gelir (sadece > 50 VA güç
tüketimine sahip cihazlar için uygulanır)
AC 230 V’de şebeke Uçlarında Gerilim Değişimleri Sınırlar gözlemlenir
ve Kırpışma
IEC 61000-3-3
482
Teknik Veriler
4.1.6
Mekanik Gerilim Testler
Sabit Çalışma Sırasında Titreşim ve Darbe Direnci
Standartlar:
IEC 60255-21 ve IEC 60068
Titreşim
IEC 60255-21-1, sınıf 2;
IEC 60068-2-6
sinüzoidal
10 Hz’den 60 Hz’e kadar: ± 0,075 mm büyüklük;
60 Hz’den 150 Hz’e kadar: 1g ivme
Tarama hızı 1 oktav/dk, 3 dikey eksen yönünde 20
çevrim
Darbe
IEC 60255-21-2, sınıf 1
IEC 60068-2-27
Yarım Sinüs Biçimli
İvme 5 g, süre 11 ms, je 3 dikey eksenin her iki yönünde
3 darbe
Sismik titreşim
IEC 60255-21-3, sınıf 1
IEC 60068-3-3
sinüzoidal
1 Hz - 8 Hz: ± 3,5 mm büyüklük (yatay eksen)
1 Hz - 8 Hz: ± 1,5 mm büyüklük (dikey eksen)
8 Hz - 35 Hz: 1 g ivme (yatay eksen)
8 Hz - 35 Hz: 0,5 g ivme (dikey eksen)
Tarama Hızı 1 oktav/dk1 Oktav/min,
3 dikey eksen yönünde 1 çevrim
Taşıma Sırasında Titreşim ve Darbe Direnci
Standartlar:
IEC 60255-21 ve IEC 60068
Titreşim
IEC 60255-21-1, sınıf 2
IEC 60068-2-6
sinüzoidal
5 Hz - 8 Hz: ± 7,5 mm büyüklük;
8 Hz - 150 Hz: 2 g ivme
Frekans yürütülmesi 1 oktav/dk
20 çevrim; her 3 dikey eksen yönünde
Darbe
IEC 60255-21-2, sınıf 1
IEC 60068-2-27
Yarım sinüs dalga
ivme 15 g, süre 11 ms,
eksenin her iki yönünde 3 darbe
Sürekli darbe
IEC 60255-21-2, sınıf 1
IEC 60068-2-29
Yarım sinüs dalga
ivme 10 g, süre 16 ms,
eksenin her iki yönünde 1000 darbe (3 dikey eksenin her
iki yönünde)
483
Teknik Veriler
4.1.7
İklimsel Gerilim Testleri
Ortam Sıcaklıkları1)
Standartlar:
IEC 60255-6
Tip testli (IEC 60068-2-1 ve -2’ye göre, 16 saat
süreyle)
–25 °C - +85 °C veya –13 °F - +185 °F
Kabul edilebilir geçici çalışma sıcaklık sınırı (96
saat süreyle test edilmiş)
-20 °C - +70 °C veya –4 °F - +158 °F
(gösterge okunaklılığı, +55 °C veya +131 °F
ile sınırlanmıştır)
Kalıcı çalışma için önerilen (IEC 60255-6yagöre)'
–5 °C - +55 °C veya +23 °F - +131 °F
Depolama için sınır sıcaklıkları
–25 °C - +55 °C veya –13 °F - +131 °F
Taşıma sırasında sınır sıcaklıkları
–25 °C - +70 °C veya –13 °F - +158 °F
Cihazın depolanması ve taşınması sırasında fabrika ambalajıyla!
1
Standart 508’e göre UL-onaylı (Endüstriyel Kontrol Donanımı):
Normal çalışma için sınır sıcaklıklar (yani, çıkış
röleleri)
–20 °C - +70 °C veya –4 °F - +158 °F
Maks. yükte sınır sıcaklıklar(maks. sürekli müsaade –5 °C - +55 °C veya +23 °F - +131 °F için 7SJ62
edilen giriş ve çıkış değerler)
–5 °C - +40 °C veya +23 °F - +104 °F için 7SJ64
Nem
Müsaade edilen nem oranı
Yıllık ortalama ≤ % 75 bağıl nem;
yılda en fazla 56 gün % 93’akadar bağıl nem; İşletme
sırasında yoğunlaşmadan kaçınılmalıdır!
Cihazların, doğrudan güneş ışığına veya yoğunlaşmaya neden olabilecek sıcaklık dalgalanmalarına maruz
kalacak şekilde kurulmaması önerilir.
4.1.8
Servis Koşulları
Koruma aygıtı, normal röle odalarında ve tesislerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Elektromanyetik
uyumluluk sağlamak üzere, uygun kurulum prosedürleri uygulanmalıdır.
İlave olarak; aşağıdakiler önerilir:
• Sayısal koruma donatısıyla aynı kabin içerisinde veya aynı röle panosu üzerinde bulunan kontaktörlerin ve
rölelerin, esas olarak uygun ark/kıvılcım bastırma bileşenleri ile donatılmış olması gerekir.
• 100 kV ve üzeri işletme gerilimli trafo merkezlerinde, tüm harici kablolar her iki uçtan da topraklanacak
iletken bir koruyucu ekranla kaplanmış olmalıdır. Daha alçak gerilim seviyelerindeki trafo merkezleri için,
özel önlemlerin alınması normalde gerekli değildir.
• Koruma aygıtı enerjili iken, modülleri/kartları yerlerinden çıkarmayın ve yerlerine takmayın. Koruma aygıtı
enerjili iken, modülleri/kartları yerlerinden çıkarmayın ve yerlerine takmayın. Çıkarılmış durumda, bazı
bileşenler elektrostatik olarak tehlikeye maruz kalır; bu sebeple elle müdahalede bulunmadan önce
(elektrostatik duyarlı aygıtlar için konulmuş) ESD standartlarına uyulması gerekir. Modüller yerlerine takılı
iken böyle bir tehlike söz konusu değildir.
484
Teknik Veriler
4.1.9
Sertifikalar
UL-listelenmiş
UL-tanınmış
7SJ62**-*B***-****
7SJ62**-*D***-****
7SJ62**-*E***-****
7SJ64**-*B***-****
7SJ64**-*A***-****
Vida dişli terminalli
modeller
7SJ64**-*C***-****
Fişli terminalli
modeller
7SJ64**-*D***-****
7SJ64**-*E***-****
7SJ64**-*G***-****
7SJ64**-*F***-****
4.1.10
Tasarım
Kasa
7XP20
Boyutlar
Boyut çizimleri için, Bölüm 4.27
Cihaz
Kasa
Büyüklük
Ağırlık
7SJ62**-*B
Çıkma Tip Pano Montajı
1/
7SJ62**-*D/E
Gömme Tip Pano Montajı
1
7SJ640*-*B
1/
3
8 kg
7SJ641/2*-*B
Gömme tip pano montajı
1/
2
11 kg
7SJ645*-*B
1
/1
15 kg
7SJ641/2*-*A/C
Ayrı operatör paneli montaj
1/
2
8 kg
7SJ645*-*A/C
1/
1
12 kg
7SJ647*-*A/C
1
2
8 kg
1
12 kg
operatör panelsiz ile Montaj
7SJ645*-*F/G
1/
7SJ640*-*D/E
7SJ641/2*-*D/E
7SJ645*-*D/E
7SJ647*-*D/E
/1
1/
3
1/
2
1
/1
1/
1
Ayrı operatör panel
4 kg
12,5 kg
7SJ641/2*-*F/G
1
4,5 kg
/1
1/
7SJ647*-*F/G
3
/3
12,5 kg
5 kg
6 kg
10 kg
10,5 kg
2,5 kg
IEC 60529’a göre koruma sınıfı
Gömme tip montaj kasası
IP 51
Ayrı operatör paneli ile gömme tip montaj kasası için
Ön
Arka
IP 51
IP 50
İnsan güvenliği için
IP 2x, kapaklı klemensler
UL-onay koşulları
„Tip 1 kutu içerisinde düz bir yüzeyde kullanım içindir“
485
Teknik Veriler
4.2 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruması
4.2
Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruması
Çalışma Modları
üç fazlı
Standart
iki fazlı
Fazlar L1 ve L3
Ölçme Tekniği
bütün kademeler
Temel Bileşen, Gerçek RMS (True RMS)
I>>>, IE>>>
Anlık değerler
Ayar aralıkları/Artımlar
Başlatma Akımı fazlar
IN = 1 A için
0,10 A - 35,00 A veya ∞ (etkisiz)
IN = 5 A için
0,50 A - 175,00 A veya ∞ (etkisiz)
Başlatma Akımı Toprak
IN = 1 A için
0,05 A - 35,00 A veya ∞ (etkisiz)
IN = 5 A için
Gecikme Süreleri T
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,25 A - 175,00 A veya ∞ (etkisiz)
0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz)
Bırakma gecikme zamanları T BIR. DMT-FAZ, T 0,00 s - 60,00 s
BIR. DMT-TOPR
0,01 s artımlarla
0,01s artımlarla
Zamanlar
Başlatma Süreleri, Gecikmesiz (T) veya demeraj tutucusuz, demeraj tutuculuğu ile 10 ms ekleyin
Temel Bileşen, Gerçek RMS
- 2 x Başlatma Değeri
Anlık değerler
Bırakma süresi
Temel Bileşen, Gerçek RMS
Anlık değerler
Yakl. 30 ms
Yakl. 20 ms
Yakl. 16 ms
Yakl. 16 ms
Yakl. 30 ms
Yakl. 40 ms
Bırakma oranı
Bırakma oranı
- Temel Bileşen, Gerçek RMS
- Anlık değerler
486
Yakl. 0,95 I/IN ≥ 0,3 için
Yakl. 0,90 I/IN ≥ 0,3 için
Teknik Veriler
4.2 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruması
Toleranslar
Başlatma Akımları
Ayar değerinin % 2’si veya 10 mA, IN = 1 A için
veya 50 mA IN = 5 A için
Gecikme Zamanları T
Ayar değerinin 1 % veya 10 ms
Başlatma ve bırakma değerleri için etkileyen Değişkenler
Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında
1%
Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam ≤ 55 °C aralığında
0,5 %/10 K
Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında
1%
Harmonik akımlar
- % 10’a kadar 3’üncü Harmonik
- % 10’a kadar 5’inci Harmonik
1%
1%
τ > 100 ms için geçici istenmeyen tepki, Temel Titreşim Ölçme tipi ile
(tam sürülme rezidüel gerilimde)
<5 %
487
Teknik Veriler
4.3 Ters zamanlı aşırı akım koruması
4.3
Ters zamanlı aşırı akım koruması
Çalışma Modları
üç fazlı
Standart
iki fazlı
Fazlar L1 ve L3
Gerilim bağımsız
Gerilim kontrollü,
Gerilime Bağlı
Ölçme Tekniği
bütün kademeler
Temel Bileşen, Gerçek RMS (True RMS)
Başlatma Akımı Ip (Fazlar)
Akım Başlatma IEp
(Toprak)
IN = 1 A için
0,10 A - 4,00 A
IN = 5 A için
0,50 A - 20,00 A
IN = 1 A için
0,05 A - 4,00 A
IN = 5 A için
0,25 A - 20,00 A
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
Ip, IEp için Zaman Çarpanı,
T IEC-Karakteristikleri
0,05 s - 3,20 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Ip, IEp için Zaman Çarpanı,
D ANSI-Karakteristikleri
0,50 s - 15,00 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Düşük gerilim eşiği U< sürülmesi için Ip
10,0 V - 125,0 V
0,1V artımlarla
IEC’ye göre Açma Zamanı Karakteristikleri
IEC 60255-3 veya BS 142’ye göre, Bölüm 3.5.2 (Ayrıca Şekil 4-1 ve 4-2’ye göre)
I/Ip ≥ 20 için açma zamanları I/Ip = 20 açma zamanının aynısıdır.
Rezidüel akım için Ip yerine 3I0p ve Tp yerine T3I0p alın;
Toprak Arıza için Ip yerine IEp ve Tp yerine TIEp alın
Başlatma eşiği
488
Yakl. 1,10 · Ip
Teknik Veriler
IEC’ye göre Geri Dönme Süresi Karakteristikleri, Disk-Benzetimli
IEC 60255-3 veya BS 142’ye göre, Bölüm 3.5.2 (Ayrıca Şekil 4-1 ve 4-2’ye bakın)
Bırakma süresi karakteristiği (I/Ip) ≤ 0,90 için geçerlidir
Toprak arıza için Ip yerine IEp ve Tp yerine TIEp alın
Bırakma Ayarı
Disk-Benzetmesiz IEC
Yakl. 1,05 · Ip ayar değeri, Ip/IN ≥ 0,3 için, yakl. [0,95 · başlatma eşiği]
ne karşılık gelir
Disk-Benzetmeli IEC
Yakl. 0,90 · Ayar değeri Ip
Geri Dönme-, Başlatma Eşikleri
Ip, IEp
Ayar değerinin % 2’si veya 10 mA için IN = 1 A veya 50 mA için IN 5 A
2 ≤ I/Ip ≤ 20 için Başlatma Süresi
Referans (hesaplanan) değerin % 5’i + % 2 akım toleransı, veya 30 ms
I/Ip ≤ 0,90 için Geri Dönme Süresi
Referans (hesaplanan) değerin % 5’i + % 2 akım toleransı, veya 30 ms
Toleranslar
Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15
1%
aralığında
Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam ≤ 55 °C
0,5 %/10 K
aralığında
Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05
1%
aralığında
Harmonik akımlar
1%
1%
τ > 100 ms için geçici istenmeyen tepki (tam sürülme rezidüel gerilim için), Temel Titreşim <5 %
Ölçme tipi ile
489
Teknik Veriler
Şekil 4-1
490
Ters zamanlı aşırı akım korumanın bırakma süresi ve açma süresi eğrileri, IEC göre
Teknik Veriler
Şekil 4-2
Ters zamanlı aşırı akım korumanın bırakma süresi ve açma süresi eğrileri, IEC göre
491
Teknik Veriler
ANSI’ye göre Açma Zamanı Karakteristikleri
ANSI/IEEE’ye göre (Ayrıca Şekil 4-3 ve 4-6 bakın)
I/Ip ≥ 20 için açma zamanları I/Ip = 20 açma zamanının aynısıdır
Başlatma eşiği
492
Yakl. 1,10 · Ip
Teknik Veriler
Disk-Benzetimi ANSI/IEEE göre Bırakma süresi karakteristiği ile
ANSI/IEEE’ye göre (Ayrıca Şekil 4-3 ve 4-6 bakın)
Bırakma süresi karakteristiği (I/Ip) ≤ 0,90 için geçerlidir
Bırakma Ayarı
Disk-Benzetimsiz ANSI
Yakl. 1,05 · Ip ayar değeri, Ip/IN ≥ 0,3 için; yakl. [0,95 · başlatma eşiği]
ne karşılık gelir
Disk-Benzetimli ANSI
Yakl. 0,90 · Ayar değeri Ip
493
Teknik Veriler
Toleranslar
Başlatma/Bırakma Eşikleri Ip, IEp
2 % ayar değerinden, veya IN = 1 A için 10 mA yada IN = 5 A için 50 mA
2 ≤ I/Ip ≤ 20 için Başlatma Süresi
5 % zorunlu değerinden + akım toleransı % 2, veya 30 ms
I/Ip ≤ 0,90 için Bırakma Süresi
5 % zorunlu değerinden + % 2, veya 30 ms
Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15
aralığında
1%
Sıcaklık –5 °C ≤ Θamb ≤ 55 °C aral
aralığında
0,5 %/10 K
Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05
aralığında
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
τ > 100 için geçici istenmeyen tepki (tam sürülme rezidüel gerilim için), Temel Titreşim
Ölçme tipi ile
494
<5 %
Teknik Veriler
Şekil 4-3
Ters zamanlı aşırı akım korumanın bırakma süresi ve açma süresi karakteristikleri, ANSI/IEEE göre
495
Teknik Veriler
Şekil 4-4
496
Teknik Veriler
Şekil 4-5
497
Teknik Veriler
Şekil 4-6
498
Sabit zamanlı aşırı akım korumanın açma zamanı karakteristiği ve bırakma zamanı karakteristiği,
ANSI/IEEE`ye göre
Teknik Veriler
4.4 Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruması
4.4
Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruması
Zamanlı Aşırı akım Elemanları
Yönsüz zamanlı aşırı akım korumada olduğu şekilde aynı özellikler ve karakteristikler kullanılır
(Altbölüme bakın).
Yön Tespiti
Bundan başka; yön tespiti için aşağıdaki veriler kullanılır:
Faz Arızaları için
Polarizasyon
kısa-devresiz gerilim ile;
Bellek gerilim ile 2 s
İleri Yön Aralığı
Uref,dön. ± 86°
Referans gerilimin döndürülmesi Uref,dön.
–180° - +180°
1° artımlarla
Bırakma farkı
2°
Yön duyarlılığı
Bir veya iki fazlı arızalar için sınırsız
üç fazlı arızalar için dinamik olarak sınırsız, kalıcı
durum,
Yakl. faz-faz 7 V
Toprak Arızaları için
Polarizasyon
Sıfır bileşen büyüklüklerle 3U0, 3I0
Uref,dön. ± 86°
–180° - +180°
1° artımlarla
Bırakma farkı
2°
UE ≈ 2,5 V Rezidüel Gerilim, ölçülen
3U0 ≈ 5 V Rezidüel gerilim, hesapl.
Polarizasyon
Negatif bileşen büyüklüklerle 3U2, 3I2
Uref,dön. ± 86°
–180° - +180°
1° artımlarla
Bırakma farkı
2°
3U2 ≈ 5 V Negatif Bileşen Gerilimi
3I2 ≈ 45 mA Negatif Bileşen Akım için IN = 1 A
3I2 ≈ 225 mA Negatif Bileşen Akım için IN = 5 A
499
Teknik Veriler
4.4 Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruması
Süreleri
Başlatma Süreleri, Gecikmesiz (T) veya demeraj tutucusuz, demeraj tutuculuğu ile 10 ms ekleyin
I >, I>>, IE>, IE>>
Yakl. 45 ms
Yakl. 40 ms
Geri Dönme Süreleri
I>, I>>, IE>, IE>>
Yakl. 40 ms
Faz- ve toprak arızaları için açı hatası
±3° elektriksel
Toleranslar
Etkileyen Değişkenler
Frekans Etkisi
- Bellek gerilimi olmaksızın
500
0,95 < f/fN < 1,05 aralığında yakl. 1º
Teknik Veriler
4.5 Demeraj Tutuculuğu
4.5
Demeraj Tutuculuğu
Etkilenebilir Fonksiyonlar
Zamanlı Aşırı akım Elemanları
I>, IE>, Ip, IEp (yönlü ve yönsüz)
Tutuculuk sabitesi I2f/I
10 % - 45 %
1 % artımlarla
Çalışma Sınırları
Alt Çalışma Sınırı
IN = 1 A için
En az bir faz akımı (50 Hz ve 100 Hz) ≥ 25 mA
IN = 5 A için
En az bir faz akımı (50 Hz ve 100 Hz) ≥ 125 mA
Alt Çalışma Sınırı Toprak
IN = 1 A için
Toprak Akımı (50 Hz ve 100 Hz) ≥ 25 mA
IN = 5 A için
Toprak Akımı (50 Hz ve 100 Hz) ≥ 125 mA
Üst Çalışma Sınırı, Ayarlanabilir
IN = 1 A için
0,30 A - 25,00 A (0,01 A artımlarla)
IN = 5 A için
1,50 A - 25,00 A (0,01 A artımlarla)
Çapraz Bloklama
Çapraz Bloklama IL1, IL2, IL3
ON/OFF (AÇMA/KAPAMA)
501
Teknik Veriler
4.6
Zamanlanmış Ayar Geçişi/Değiştirme
Denetlenen Elemanlar
Yönlü ve yönsüz zamanlı aşırı akım koruma elemanları (ayrı faz ve toprak
ayarları)
Başlatma Ölçütü
Akım denetimi KE I>
Kesicinin konumunun sorgulanması
OTK hazır
İkili Giriş
Zamanlama
3 zaman seviyesi
(TKe Açma Süresi, TEtkin Süre, TDurma Zamanı)
Akım Denetimi
Akım Eşiği KE I>
(akımın eşiğin altına düşmesiyle bırakma, süre ölçer ile izleme)
Akım Denetimi KE I>
IN = 1 A için
0,04 A - 1,00 A
IN = 5 A için
0,20 A - 5,00 A
Dinamik ayarına kadar geçen zaman TKe Açma Süresi
0,01 A artımlarla
0 s - 21 600 s (= 6 h)
1 s artımlarla
OTK sonrasında dinamik ayarların aktif süresi TEtkin 1 s - 21 600 s (= 6 h)
1 s artımlarla
Süre
Durdurma Zamanı TDurdurma
1 s - 600 s (= 10 min) veya ∞
(Durdurma Zamanı etkisiz)
1 s artımlarla
Başlatma akımlarının ve zaman gecikmelerinin veya Yönlü ve yönsüz zamanlı aşırı akım koruma olarak aynı
zaman çarpanlarının dinamik ayarları
ayar aralıkları ve adımları geçerli
502
Teknik Veriler
4.7 Bir fazlı Aşırı Akım Koruması
4.7
Bir fazlı Aşırı Akım Koruması
Akım Kademeleri
Yüksek-akım kademesi
Sabit Zamanlı Kademe
I>>
0,05 A - 35,00 A 1)
0,003 A - 1,500 A 2)
veya ∞ ((kademe etkisiz)
0,01 A artımlarla
0,001 A artımlarla
TI>>
0,00 s - 60,00 s
veya ∞ (açma iptal)
0,01 s artımlarla
I>
0,05 A - 35,00 A 1)
0,003 A - 1,500 A 2)
veya ∞ (kademe etkisiz)
0,01 A artımlarla
0,001 A artımlarla
TI>
0,00 s - 60,00 s
veya ∞ (açma iptal)
0,01 s artımlarla
Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır.
Sekonder değerler IN = 1 A’e göredir. IN = 5 A için bu değerler 5 ile çarpılmalıdır.
2)
„Yüksek-duyarlı“ akım girişi için sekonder değerler anma akımından bağımsızdır.
1)
Çalışma Zamanları
Başlatma süreleri/Bırakma süresi
Frekansa göre başlatma süresi
50 Hz
60 Hz
minimum
14 ms
13 ms
maksimum
≤ 35 ms
≤ 35 ms
Bırakma süresi Yakl.
25 ms
22 ms
Bırakma Oranları
Akım kademeleri
I/IN ≥ 0,5 için yakl. 0.95
Akımlar
Ayar değerinin % 3 ’ü veya anma akımın % 1 için IN = 1 A veya 5 A
5 % ayar değerinden veya 3 % anma akımın IN = 0,1 A
Zamanlar
1 % ayar değerinden veya 10 ms
Toleranslar
Başlatma için Etkileyen Değişkenler
1%
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
503
Teknik Veriler
4.8
Gerilim Koruması
Düşük gerilim U<, U<<
Üç fazlı bağlantıda
kullanılan ölçülen gerilimler
- Pozitif bileşen sistem gerilimi
- küçük faz-faz gerilim
- küçük faz-toprak gerilim
Bir fazlı bağlantıda
kullanılan ölçülen gerilimler
Bağlanılmış 1-fazlı Faz-Toprak- veya
Faz-Faz gerilim
Faz-Toprak gerilim bağlantısı:
- Faz-toprak-gerilim değerlendirmesi
- Faz-Faz-gerilim değerlendirmesi
- Pozitif bileşen sistem değerlendirmesi
10 V - 120 V
10 V - 210 V
10 V - 210 V
1 V artımlarla
1 V artımlarla
1 V artımlarla
Faz-Faz-gerilim bağlantısı
10 V - 120 V
1 V artımlarla
Bağlantısı: 1-fazlı
10 V -120 V
1 V artımlarla
Bırakma Oranı r, U<, U<<1) için
1,01 dan 3,00è
0,01 artımlarla
Bırakma eşiği, (r · U<) veya (r · U<<) için
maks.120 V Faz-Faz gerilim ile
maks. 210 V Faz-Toprak gerilim ile
minimum histerezis 0,6 V
Gecikme Zamanı T U<, T U<<
0,00 s -100,00 s veya
∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
IN = 1 A için
0,04 A -1,00 A
0,01 A artımlarla
IN = 5 A için
0,20 A - 5,00 A
Akım kriteri KeKapalı I min
Aşırı Gerilimler U>, U>>
Üç fazlı bağlantıda
kullanılmış ölçülen gerilimler
- Pozitif bileşen sistem gerilimi
- Negatif bileşen sistem gerilimi
- büyük faz-faz gerilim
- büyük Faz-Toprak gerilim
Bir fazlı bağlantıda
kullanılmış ölçülen gerilimler
Bağlanılmış 1-fazlı Faz-Toprak veya Faz-Faz Gerilim
Faz-Toprak gerilim bağlantısı:
- Faz-toprak-gerilim değerlendirmesi
- Negatif Bileşen sistem değerlendirmesi
40 V - 150 V
40 V - 260 V
40 V - 150 V
2 V -150 V
1 V artımlarla
1 V artımlarla
1 V artımlarla
1 V artımlarla
Faz-Faz-gerilim bağlantısı:
- Negatif Bileşen sistem değerlendirmesi
40 V - 150 V
40 V - 150 V
2 V - 150 V
1 V artımlarla
1 V artımlarla
1 V artımlarla
Bağlantısı: 1-fazlı
40 V - 150 V
1 V artımlarla
Bırakma Oranı r U>, U>> için
0,90 - 0,99
0,01 V artımlarla
Bırakma eşiği (r· U>) veya (r· U>>) için
maks. 150 V Faz-Faz gerilim ile
maks. 260 V Faz-Toprak gerilim ile
Minimum histerezis 0,6 V
Gecikme Süreleri T U>, T U>>
0,00 s - 100,00 s veya
∞ (etkisiz)
1)
1)
504
0,01 s artımlarla
r = UBırakma/UBaşlatma
Teknik Veriler
Süreleri
Başlatma Süreleri
- Düşük Gerilim U<, U<<, U1<, U1<<
- Aşırı Gerilim U>, U>>
- Aşırı Gerilim U1>, U1>> , U2> , U2>>
Yakl. 50 ms
Yakl. 50 ms
Yakl. 60 ms
Bırakma Süreleri
- Düşük Gerilim U<, U<<, U1<, U1<<
- Aşırı Gerilim U>, U>>
- Aşırı Gerilim U1>, U1>> , U2> , U2>>
Yakl. 50 ms
Yakl. 50 ms
Yakl. 60 ms
Gerilim sınır değerleri
Ayar değerinin % 3’ü veya 1 V
Toleranslar
1%
0,5 %/10 K
1%
Frekans, fN ± 5 Hz aralığı dışında
Yüksek toleranslar, düşük gerilim
korumasında istenmeyen fonksiyon eğilim
Harmonik akımlar
1%
1%
505
Teknik Veriler
4.9 Negatif Bileşen Koruması (Sabit Zamanlı Elemanlar)
4.9
Negatif Bileşen Koruması (Sabit Zamanlı Elemanlar)
Dengesiz Yük-Kademeler I2>,
I2>>
IN = 1 A için
0,10 A - 3,00 A veya ∞ (etkisiz)
IN = 5 A için
0,50 A - 15,00 A veya ∞ (etkisiz)
0,01 A artımlarla
Gecikme Süreleri TI2>, TI2>>
0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Bırakma gecikme zamanları T BIR. I2>(>)
0,00 s - 60,00 s
0,01s artımlarla
Çalışma Sınırı
IN = 1 A için
bütün faz akımları ≤ 10 A
IN = 5 A için
bütün faz akımları ≤ 50 A
Süreleri
Başlatma Süreleri
Bırakma Süreleri
Yakl. 35 ms
Yakl. 35 ms
Bırakma oranı
Kademeli karakteristiği I2>, I2>>
I2/IN ≥ 0,3 için yakl. 0.95
Başlatma Değerleri I2>, I2>>
Kademe süre ölçerleri T
1 % veya 10 ms
Toleranslar
Başlatma değerleri üzerine etki değerleri
506
1%
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
τ > 100 ms için geçici istenmeyen tepki (tam sürülme rezidüel gerilim için)
<5 %
Teknik Veriler
4.10 Negatif Bileşen Koruması (Ters Zamanlı Elemanlar)
4.10
Negatif Bileşen Koruması (Ters Zamanlı Elemanlar)
Başlatma Akımı I2p
IN = 1 A için
0,10 A - 2,00 A
IN = 5 A için
0,50 A - 10,00 A
0,01 A artımlarla
Zaman Çarpanı TI2p (IEC)
0,01 s artımlarla
Zaman Çarpanı TI2p (ANSI)
0,50 s - 15,00 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
IN = 1 A için
Bütün faz akımları ≤ 10 A
IN = 5 A için
Bütün faz akımları ≤ 50 A
IEC’ye göre Açma Karakteristikleri
ayrıca bakın Şekil 4-7
I2/I2p ≥ 20 için açma zamanları I2/I2p = 20 açma zamanının aynısıdır.
Başlatma eşiği
Yakl. 1,10 · I2p
507
Teknik Veriler
ANSI’ye göre Açma Karakteristikleri
Şekil 4-8 ve 4-9 kadarda bulunan her bir şekil, sağ şekil bölümünde görüntülen açma karakteristiği seçilebilir.
I2/I2p ≥ 20 için açma zamanları I2/I2p = 20 açma zamanının aynısıdır.
Başlatma eşiği
Yakl. 1,10 · I2p
Toleranslar
Başlatma eşiği I2p
Ayar değerinin % 3’ü veya 10 mA, IN = 1 A için
2 ≤ I/I2p ≤ 20 için zaman
Referans (hesaplanan) değerin % 5’i + % 2 akım toleransı,
veya 30 ms
ANSI'ye göre Disk-Benzetimli Bırakma Süresi Eğrileri
Mümkün olan Bırakma eşiğinin görüntüsü, Şekil 4-8 ve 4-9 bakın
Bırakma zamanı gecikme eşiği (I2/I2p) ≤ 0,90 için
508
Teknik Veriler
Bırakma Değeri
IEC ve ANSI (Disk-Benzetimsiz)
Yakl. [1,05 · I2p ayar değeri], yakl. [0,95 · başlatma eşiği I2] ne
karşılık gelir
Disk-Benzetimli ANSI
yakl. 0,90 · I2p ayar değeri
Toleranslar
Bırakma Değeri I2p
I2/I2p ≤ 0,90 için zaman
Ayar değerinin % 2’si veya 10 mA, IN = 1 A için
5 % Referans (hesaplanan) değerin + 2 % akım toleransı,
veya 30 ms
Başlatma değerleri üzerine etki değerleri
Yardımcı DC Gerilim
0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında
1%
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
τ > 100 ms için geçici istenmeyen tepki (tam sürülme rezidüel gerilim için)
<5 %
509
Teknik Veriler
Şekil 4-7
510
Ters zamanlı negatif bileşen elemanı açma süresi eğrileri, IEC 60255-3’e göre
Teknik Veriler
Şekil 4-8
Ters zamanlı negatif bileşen elemanı bırakma süresi ve açma süresi eğrileri, ANSI’ye göre
511
Teknik Veriler
Şekil 4-9
512
Ters zamanlı negatif bileşen elemanı bırakma süresi ve açma süresi eğrileri, ANSI’ye göre
Teknik Veriler
4.11 Motorlar Yol Alma Koruması
4.11
Motorlar Yol Alma Koruması
Motor Yol alma
Akımı IYOL ALMA
IN = 1 A için
0,50 A - 16,00 A
IN = 5 A için
2,50 A - 80,00 A
Başlatma Esiği IMOTOR YOLAL.
für IN = 1 A
için
0,40 A - 10,0 A
IN = 5 A için
2,00 A - 50,00 A
Müsaade Edilen Başlatma Süresi TBAŞL MAKS
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
1,0 s - 180,0 s
0,1 s artımlarla
Müsaade Edilen Kilitli Rotor Süresi TKlt.li ROT Sür. 0,5 s - 180,0 s veya ∞ (etkisiz)
0,1 s artımlarla
Sıcak Motor için Başlatma Zamanı
TYOL ALMA T SIC.
0,1 s artımlarla
Soğuk motor için sıcaklık sınırı TSOĞUK MOTOR SIC 0 % - 80 % veya ∞ (etkisiz)
1 % artımlarla
Açma Eğrisi
Bırakma oranı
Bırakma oranı
yakl. 0,95
Toleranslar
Başlatma Eşiği
Zaman Gecikmesi
5 % veya 30 ms
1%
0,5 %/10 K
Frekans fN ± 5 Hz aralığında
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
513
Teknik Veriler
4.12 Motorlar Yeniden Başlatma Engelleme
4.12
Motorlar Yeniden Başlatma Engelleme
Anma Motor Akımının katı olarak Yol Alma Akımı
IYolal/IMOTnom
Anma Motor Akımı
IMOTnom
1,1 - 10,0
0,1 artımlarla
IN = 1 A için
0,20 A - 1,20 A
0,01 A artımlarla
IN = 5 A için
1,00 A - 6,00 A
Müsaade edilen maksimum Yol Alma Süresi TBAŞL MAKS
1 s - 320 s
1 s artımlarla
Sıcaklık Dengeleme Süresi TDengeleme
0,0 dk - 320,0 dk
0,1 dk artımlarla
Minimum Engelleme Süresi TMİN.ENGELLEME
0,2 dk - 120,0 dk
0,1 dk artımlarla
Maksimum Sıcak Başlatma Sayısı nMAKS.SICAK BAŞ.
1-4
1 artımlarla
Soğuk ve Sıcak Yol Almalar arasındaki Fark nSOĞUK - nSICAK
1-2
1 artımlarla
Rotorun Durma sırasındaki Soğuma Benzetimi için ek K-Sabitesi 0,2 - 100,0
kτ DURURKEN
0,1 artımlarla
Rotorun Çalışma sırasındaki Soğuma Benzetimi için ek K-Sabitesi 0,2 - 100,0
kτ ÇALIŞMADA
0,1 artımlarla
Yeniden Başlatma Eşiği
Burada:
ΘYnd. Baş. = Tekrar yol almanın mümkün olduğu sıcaklık sınır eşiği
kRot = k-Sabitesı; Rotor
IA = Yol Alma Akımı
IB = Temel Akımı
Tm = maks. Yol Alma Süresi
τRot = Termal Zaman Sabitesi; Rotor
nsoğuk = Soğuk durumdan müsaade edilen tekrar başlatma sayısı
514
1%
0,5 %/10 K
1%
Frekans, fN ± 5 Hz aralığı dışında
Yüksek Toleranslar
Teknik Veriler
4.13 Yük Sıkışıklığı Koruması
4.13
Yük Sıkışıklığı Koruması
Açma Eşiği
Alarm Eşiği
IN = 1 A için
0,50 A - 12,00 A
IN = 5 A için
2,50 A - 60,00 A
IN = 1 A için
0,50 A - 12,00 A
IN = 5 A için
2,50 A - 60,00 A
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
Açma Gecikmesi
0,00 s - 600,00 s
0,01 s artımlarla
Bildirim Gecikmesi
0,00 s - 600,00 s
0,01 s artımlarla
Kilitleme Süresi, Motor Başlatma sonra
0,00 s - 600,00 s
0,01 s artımlarla
Başlatma Süresi
Yakl. 55 ms
Bırakma Süresi
Yakl. 30 ms
Süreleri
Bırakma Oranı
Bırakma Oranı, Açma Kademesi
yakl. 0,95
Bırakma Oranı, Alarm Kademesi
yakl. 0,95
Toleranslar
Başlatma Eşiği
IN = 1 A için
IN = 5 A için
Zaman Gecikmesi
2 % ayar değerinden veya 10 mA
1 % veya 10 ms
1%
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
515
Teknik Veriler
4.14 Frekans Koruması
4.14
Frekans Koruması
Frekans Elemanlarının Sayısı
4; her biri f> veya f<
ayarlanabilir
Başlatma Değerleri f> veya f< için fN = 50 Hz
40,00 Hz - 60,00 Hz
0,01 Hz
artımlarla
Başlatma Değerleri f> veya f< için fN = 60 Hz
50,00 Hz - 70,00 Hz
0,01 Hz
artımlarla
Bırakma farkı
= |Başlatma Değeri – Bırakma Değeri|
0,02 Hz - 1,00 Hz
0,01 Hz
artımlarla
0,00 s - 100,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla
Düşük Gerilim Bloklama
3-fazlı Bağlantısı için:
Pozitif bileşen gerilim U1
Tek-fazlı Bağlantısı için:
1-fazlı faz-toprak gerilim veya faz-faz-gerilim
10 V - 150 V
Başlatma Süreleri, f>, f<
Yakl. 80 ms
Bırakma Süreleri, f>, f<
Yakl. 75 ms
1 V artımlarla
Süreleri
Bırakma Oranı
Düşük Gerilim Bloklama için Bırakma Oranı
yakl. 1,05
Frekansları, f>, f<
Düşük Gerilim Bloklama
Gecikme zamanları T(f>, f<)
10 mHz (U = UN, f = fN için)
Toleranslar
516
1%
0,5 %/10 K
Harmonik akımlar
1%
1%
Teknik Veriler
4.15 Isıl Aşırı Yük Koruması
4.15
Isıl Aşırı Yük Koruması
IEC 60255-8’e göre K-Çarpanı
0,10 - 4,00
0,01 artımlarla
Zaman Sabitesi τth
1,0 min - 999,9 min
0,1 dk artımlarla
Isıl alarm ΘAlarm /ΘAçma
Akım Aşırı Yük Alarmı IAlarm
IN = 1 A için
IN = 5 A için
Makine Durması sırasındaki ek K-Sabitesi
Açma sıcaklığının % 50 - % 100’ü
1 % artımlarla
0,10 A - 4,00 A
0,01 A artımlarla
0,50 A - 20,00 A
Makinenin çalışması sırasındaki zaman
sabitesinin 1,0 - 10,0 katı
0,1 artımlarla
Acil Durum Süresi TACİL DURUM
10 s - 15 000 s
1 s artımlarla
Anma Aşırı Sıcaklık (IN için)
40 °C’den 200 °C’e kadar
1 V artımlarla
Açma Karakteristiği
Bırakma Oranları
Θ/ΘAçma
Θ/ΘAlarm
I/IAlarm
ΘAlarm ile bırakma
yakl. 0,99
yakl. 0,97
Toleranslar
k · IN için
Açma Zamanı Sayıcısı için
% 2 veya 10 mA, IN = 1 A için, veya 50 mA IN = 5 A için
IEC 60255-8’e göre % 2 sınıfı
% 3 veya 1 s, I/(k ·IN) > 1,25 için;
IEC 60255-8’e göre % 3 sınıfı
Etkileyen Değişkenler k · IN
1%
0,5 %/10 K
1%
Frekans, aralığı dışında
fN ± 5 Hz
Yüksek Toleranslar
517
Teknik Veriler
4.15 Isıl Aşırı Yük Koruması
Şekil 4-10
518
Aşırı yük korumanın açma zaman eğrileri
Teknik Veriler
4.16
Toprak Arıza Koruması
Bütün toprak hataları için rezidüel gerilim başlatma
Rezidüel Gerilim, ölçülen
Uen> 1,8 V - 170,0 V veya
∞ (etkisiz) (7SJ62)
Uen> 0,4 V - 200,0 V veya
∞ (etkisiz) (7SJ64)
Rezidüel Gerilim, hesaplanan
3U0> 10,0 V - 225,0 V
0,1 V artımlarla
Çalışma gecikmesi T-GEC. Baş.
0,04 s - 320,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
Ayrıca, Açma Gecikmesi
T GEC. AÇMA
0,10 s - 40 000,00 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Çalışma Süresi
Yakl. 50 ms
Bırakma Değeri
0,95 veya (Başlatma değeri – 0,6 V)
Ölçme toleransı
Ue> (ölçülen)
3U0> (hesaplanan)
Ayar değerinin % 3’ü veya 0,3 V
3 % ayar değerinden veya 3 V
Bitim zamanı toleransların
0,1 V artımlarla
Topraksız bir Sistemde Toprak Arızaları için Faz Tespiti
Ölçme Prensibi
Gerilim ölçümü (faz-toprak)
UPH MİN (Arızalı Fazın)
10 V - 100 V
1 V artımlarla
UPH MAX (Sağlam Fazlar)
10 V - 100 V
1 V artımlarla
VDE 0435 Bölüm 303 göre Ölçme toleransı
Bütün toprak hataları için toprak akım başlatma (DMT Karakteristik)
Akım Başlatma IEE>>
Hassas trafo ile
Normal 1 A-trafo için
0,001 A - 1,500 A
0,05 A - 35,00 A
0,25 A - 175,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Zaman Gecikmesi T IEE>>
0,00 s - 320,00 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Akım Başlatma IEE>
Hassas trafo ile
0,001 A - 1,500 A
0,05 A - 35,00 A
0,25 A - 175,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Zaman Gecikmesi T IEE>
0,00 s - 320,00 s veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Bırakma gecikme zamanı T BIR. IEE>(>)
0,00 s - 60,00 s
0,01s artımlarla
Çalışma Süresi
≤ 50 ms (yönsüz)
≤ 50 ms (yönlü)
Bırakma Oranı
yakl. 0,95 IEE > 50 mA için
Ölçme toleransı
Bitim zamanı toleransı
Ayar değerinin %1 ’i veya 10 ms
519
Teknik Veriler
Bütün toprak hataları için toprak akım başlatma (IDMT Karakteristik)
Kullanım için belirlenen Karakteristik Eğrileri (maksimum 20 değer çifti akım- gecikme zamanı tanımlanır)
Akım Başlatma IEEp
Hassas trafo ile
0,001 A - 1,400 A
0,05 A - 4,00 A
0,25 A - 20,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Zaman Çarpanı TIEEp
0,01 s artımlarla
Başlatma Eşiği
Yakl. 1,10 · IEEp
Bırakma Oranı
yakl. 1,05 · IEEp, IEEp > 50 mA için
Ölçme toleransı
Doğrusal Aralıkta Çalışma Zamanı toleransı
Referans (hesaplanan) değerin % 7, 2 ≤ I/IEEp ≤ 20 + % 2
akım toleransı, veya 70 ms
Toprak akım başlatma bütün toprak hataları için (IDMT Logaritmik ters Karakteristik)
Hassas trafo ile
0,001 A - 1,400 A
0,05 A - 4,00 A
0,25 A - 20,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Ters Karakteristiğin Başlangıç Noktası 51Ns
Başl.Nokt.
1,0 - 4,0
0,1 artımlarla
Zaman Çarpanı 51Ns Zm ÇARPANI
0,05 s - 15,00 s; ∞
0,01 s artımlarla
Maksimum Zaman Gecikmesi T IEEpmaks
0,00 s - 30,00 s
0,01 s artımlarla
Minimum Zaman Gecikmesi T IEEpmin
0,00 s - 30,00 s
0,01 s artımlarla
Karakteristikler
Bakınız Şekil 2-90
Toleranslar
Süreleri
520
Ters Z.
5 % ± 15 ms 2 ≤ I/IEEP ≤ 20 ve TIEEP ≥ 1 s için
Sabit Z.
Ayar değerinin % 1’i veya 10 ms
Teknik Veriler
Bütün toprak hataları için toprak akım başlatma (IDMT Logaritmik ters Karakteristik kesme noktası ile)
Hassas trafo ile
0,003 A - 0,500 A
0,05 A - 4,00 A
0,25 A - 20,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Minimum Zaman Gecikmesi T min
0,10 s - 30,00 s
0,01s artımlarla
Akım Başlatma IEE T min
Hassas trafo ile
0,003 A - 1,400 A
0,05 A - 20,00 A
0,25 A - 100,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Kırılım Noktasında Zaman Gecikmesi T kırılım
0,20 s - 100,00 s
0,01 s artımlarla
Akım Başlatma IEE T kırılım
Hassas trafo ile
0,003 A - 0,650 A
0,05 A - 17,00 A
0,25 A - 85,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Maksimum Zaman Gecikmesi T maks
0,00 s - 30,00 s
0,01 s artımlarla
Zaman Çarpanı ZÇ
0,05 s - 1,50 s
0,01 s artımlarla
Karakteristikler
Bakınız Şekil 2-91
Toleranslar
Süreleri
Ters Z.
% 5 ± 15 ms
Sabit Z.
Yardımcı DC Gerilim
0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında
1%
Sıcaklık
–5 °C ≤ Θortam ≤ 55 °C aralığında
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
Not: Duyarlı aktarılıcının kullanımında, duyarlı toprak arıza tespiti için ölçüm girişinin doğrusallık aralığı
0,001 A`dan 1,6 A`ya kadar gider. Die Funktion ist jedoch auch für größere Ströme gewahrt.
Bütün toprak hataları için Yön tespiti cos φ / sin φ Ölçme yöntemi ile
Yön Ölçümü
- IE ve UE ölçülen
- 3I0 ve 3U0 hesaplanan
Ölçme İlkesi
Aktif/Reaktif Güç Ölçümü
Yön elemanını sürme Yön SÜRME
(Akım bileşeni yön doğrusu üzerinde diktir)
Hassas trafo ile
0,001 A - 1,200 A
0,05 A - 30,00 A
0,25 A - 150,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Bırakma Oranı
yakl. 0,80
Ölçme tipi
cos φ ve sin φ
Yön Doğrusu PHI DÜZELTME
-45,0° - +45,0°
0,1° artımlarla
Bırakma Gecikmesi RESET GECİKMESİ
1 s - 60 s
1 s artımlarla
521
Teknik Veriler
Bütün toprak hataları için Yön tespiti U0 φ / I0 φ Ölçme yöntemi ile
Yön Ölçümü
- IE ve UE ölçülen
- 3I0 ve 3U0 hesaplanan
Ölçme İlkesi
U0 / I0–Faz-açısı ölçümü
IEE>-eleman
Minimum Gerilim IEE> Umin
Uen ölçülen, 7SJ64
3U0 hesaplanan
0,4 V - 50 V
1,8 V - 50 V
10 V - 90 V
0,1 V artımlarla
0,1 V artımlarla
1 V artımlarla
Faz Açısı IEE> Phi
- 180° - 180°
1° artımlarla
Delta Faz Açısı IEE> Delta Phi
0° - 180°
1° artımlarla
Minimum Gerilim IEE>> Umin
3U0 hesaplanan
0,4 V - 50 V
1,8 V - 50 V
10 V - 90 V
0,1 V artımlarla
0,1 V artımlarla
1 V artımlarla
Faz Açısı IEE>> Phi
- 180° - 180°
1° artımlarla
Delta Faz Açısı IEE>> Delta Phi
0° - 180°
1° artımlarla
IEE>>-eleman
Açı Düzeltmesi
Kablo damarı denge akım trafosu için Açı düzeltme, 2 çalışma noktası ile F1/I1 ve F2/I2:
Açı düzeltme F1, F2 (denkleştirilmiş sistemlerde
için)
0,0° - 5,0°
0,1° artımlarla
Açı düzeltme akım değeri I1, I2
Hassas trafo ile
0,001 A - 1,600 A
0,05 A - 35,00 A
0,25 A - 175,00 A
0,001 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,05 A artımlarla
Ölçme toleransı
Açısı Toleransı
3°
Not: IE ölçüm girişin doğrusallık aralığı, yerleştirilmiş giriş trafosunda 0,001A den 1,6 A kadar, yüksek
hassaslığı yüzünden. 1,6 A üzerinden olan akımlarda bir doğru yön tespiti sağlanamaz.
522
Teknik Veriler
Ters logaritmik açma karakteristikleri
Şekil 4-11
Logaritmik ters
Not:
Ters zamanlı toprak arıza korumanın açma Logaritmik Ters Karakteristikli
t =T IEEpmaks – 51Ns Zm ÇARPANI · ln(I/IEEp)
I/IEEp > 35 için zaman geçerlidir I/IEEp = 35; t < T IEEpmin için T IEEpmin zamanı geçerlidir.
Ters logaritmik açma karakteristikleri kesme noktası ile
Şekil 4-12
Ters zamanlı toprak arıza korumanın açma Logaritmik Ters Karakteristikli Kırılma noktası ile
(IEEp = 0,004 A için örnek)
523
Teknik Veriler
4.17 Aralıklı toprak arıza koruma
4.17
Başlatma Eşiği
IE için
0,05 A - 35,00 A
0,25 A - 175,00 A
0,05 A - 35,00 A
0,25 A - 175,00 A
0,005 A - 1,500 A
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,01 A artımlarla
0,001 A artımlarla
Başlatma Uzatma süresi Tv
0,00 s - 10,00 s
0,01 s artımlarla
Toprak arızası biriktirme Süresi Tsum
0,00 s - 100,00 s
0,01 s artımlarla
Biriktirme için reset süresi Tres
1 s - 600 s
1 s artımlarla
Aralıklı toprak arıza için Başlatma Sayısı
2 - 10
1 artımlarla
Başlatma Süresi
- Akım = 1,25 · Ayar değeri
- Akım ≥ 2 · Ayar değeri
Bırakma Süresi (uzatma süresi katılmaksızın)
Yakl. 30 ms
Yakl. 22 ms
Yakl. 22 ms
3I0 için
IEE için
IN = 1 A için
IN = 5 A için
IN = 1 A için
IN = 5 A için
Süreleri
Toleranslar
Başlatma Eşiği IIE>
Süreler TV, Tsum, Tres
Ayar değerinin % 3’ü veya 10 mA, IN = 1 A için
524
<1 %
<% 0,5/10 K
<% 5 İstenilen süresine ilişkin
Teknik Veriler
4.18
Tekrar Kapama sayısı
0 - 9 (faz ve toprak her ikisi için)
1 - 4 arası vurumlar bağımsız olarak ayarlanır
Aşağıdaki koruma fonksiyonları OTK yönlendirir
(Etkisiz OTK/ OTKyıbaşlatır/OTKyıdurdurur)'
I>>>, I>>, I>, Ip, Iyönlü>>, Iyönlü>, Ip yönlü, IE>>>, IE>>, IE>,
IEp,
IE yönlü>>, IEyönlü>, IEp yönlü, Hassas Toprak Arıza, Dengesiz
Yük, İkili Girişler
OTK bloklanması ` tarafından
Koruma fonksiyonların başlatılması için OTK bloke
edilmesi biçimlendirilmiştir (yukarıya bakın)
3 fazlı başlatma (seçimli)
İkili Girişler
OTK çevrimin sonrasındaki son Açma komutu
(başarısız tekrar kapama)
Kesici arıza koruma Açma komutu
OTK başlatmasız kesici açılması
Harici KAPAMA komutu
Kesici Arıza Denetimi
Ölü zaman Tölü
0,01 s - 320,00 s
(Faz ve toprak için ayrı ve 1den 4 kadar çevrimleri
için bireysel)
Ölü Zaman Uzatımı
0,01 s artımlarla
İkili giriş üzerinden, denetimli zaman ile
Man. kapama sonrası OTK bloklama süresi TT-BLK 0,50 s - 320,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
E/K
Otomatik tekrar kapama reset süresi TZm.
0,50 s - 320,00 s
0,01 s artımlarla
TUTUCULUĞU
Dinamik bloklama süresi TBLK DYN
0,01 s - 320,00 s
0,01 s artımlarla
OTK başlatma sinyali izleme süresi TBaş. İZLEME
0,01 s - 320,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
Kesici denetim süresi TKE DEN. SÜRESİ
0,10 s - 320,00 s
0,01 s artımlarla
Maksimum ölü zaman uzatımı TÖLÜ HARİCİ
0,50 s - 320,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
Ölü zamanın başlatma gecikmesi
ikili giriş üzerinden, zaman gözetimi ile
Ölü Zaman Başlatma Maks. Zaman Gec.
TÖLÜ GECİKME
0,0 s - 1 800,0 s veya ∞
1,0 s artımlarla
Etki süresi Taksiyon
0,01 s - 320,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
Aşağıdaki koruma fonksiyonları OTK ile 1den 4 I>>>, I>>, I>, Ip, Iyönlü>>, Iyönlü>, Ip yönlü, IE>>>, IE>>, IE>,
kadar çevrimleri için bireysel etkinleştirilirler (ayar IEp, IE yönlü>>, IEyönlü>, IEp yönlü
değeri T=T/ gecikmesiz
T=0/ bloklandı T= sonsuz):
Ek Fonksiyonlar
Nihai AÇMA,
Kesici yardımcı kontakları kullanılarak kesici izleme
Senkron kapama (seçimli olarak dahili veya harici
senkronizasyon denetimi ile, sadece 7SJ64)
525
Teknik Veriler
4.19
Mesafe Ölçme Birimi
Ω primer ve sekonder
Hat uzunluğu cinsinden mil veya km
veya hat uzunluğu % olarak 1)
Başlatma
Açma ile,
Başlatma Reset ile veya
harici olarak ikili giriş üzerinden
Reaktans Ayarı (sekonder)
IN = 1 A için 0,0050 Ω/km - 9,5000 Ω/km
0,0050 Ω/mil - 15,0000 Ω/mil
0,0001 artımlarla
0,0001 artımlarla
IN = 5 A için 0,0010 Ω/km - 1,9000 Ω/km
0,0001 artımlarla
0,0010 Ω/mil - 3,0000 Ω/mil
0,0001 artımlarla
Diğer ayarlar sistem verileri 2 den alınabilinir
Eğer karma hatlar biçimlendirilirse, o zaman her bir hat bölümün (A1- A3) reaktans kaplaması ayarlanmalıdır
Sinüzoidal ölçülen değerler için ölçme toleranslarına
göre VDE 0435 bölüm 303
1)
526
2,5 % Arıza yeri (ara beslemesiz)
30° ≤ φK ≤ 90° ve UK/UN ≥ 0,1 ve IK/IN ≥ 1,0
Arıza mesafesinin km, mil veya % olarak verilebilmesi için, homojen hatlar veya doğru biçimlendirilmiş hat
bölümlerini gerektirir.
Teknik Veriler
4.20 Kesici Arıza Koruması
4.20
Kesici Arıza Koruması
IN = 1 A için 0,05 A - 20,00 A
0,01 A artımlarla
IN = 5 A için 0,25 A - 100,00 A
0,01 A artımlarla
IN = 1 A için
0,05 A - 20,00 A
0,01 A artımlarla
IN = 5 A için
0,25 A - 100,00 A
0,01 A artımlarla
Zaman Gecikmesi AÇMA Zamanl.
0,06 s - 60,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
Zaman Gecikmesi 50KAK-2 Gecikme
0,06 s - 60,00 s veya ∞
0,01 s artımlarla
Başlatma Eşiği I> K/A
Başlatma Eşiği IE> K/A
Süreleri
Başlatma Süreleri
- Dahili başlatma için
- Harici başlatma için
zaman gecikmesine dahil edilmiş
zaman gecikmesine dahil edilmiş
Bırakma Süresi
yakl. 25 ms 1)
Başlatma eşiği I> K/A, IE> K/A
Ayar değerinin % 2’si
Zaman Gecikmesi AÇMA Zamanl.
% 1 veya 20 ms
Toleranslar
1%
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
1%
1%
1)
Akım trafosu sekonder devresinde transiyentler ile akım kıstasında bir ek gecikmesine yol açar
527
Teknik Veriler
4.21
Ölçüm Değerleri / Çalışma Modları
üç fazlı
I, IE, IEE, 3I0, I1, I2, I2/I1, U, UE, 3U0, U1, U2, P,
Q, cosφ
tek fazlı
I, IE, IEE, U, UE, P, Q, cosφ
Kesin bir faz bağlantısı ile değil
f, df/dt, ikili giriş
Ölçme tipi, I, U için
Temel Bileşen,
Gerçek RMS (True RMS),
Pozitif Bileşen Sistem,
Negatif Bileşen Sistem
Başlatma
Eşik değer aşımı veya
akım eşiği düşmesi
Başlatma Eşiği:
Akım I, I1, I2, 3I0, IE
IN = 1 A için
0,05 A - 35,00 A
IN = 5 A için
0,25 A - 175,00 A
0,01 A artımlarla
Oranı I2/I1
15% - 100%
1% artımlarla
Hassas T/A IEE
0,001 A - 1,500 A
0,001 A artımlarla
Gerilim U, U1, U2, 3U0
2,0 V - 260,0 V
0,1 V artımlarla
Rezidüel Gerilim UE
2,0 V - 200,0 V
0,1 V artımlarla
IN = 1 A için
0,5 W - 10 000 W
0,1 W artımlarla
IN = 5 A için
2,5 W - 50 000 W
-0,99 - +0,99
0,01 artımlarla
fnom = 50 Hz için
fnom = 60 Hz için
40,0 Hz - 60,0 Hz
50,0 Hz - 70,0 Hz
0,01 Hz artımlarla
0,01 Hz artımlarla
Güç P, Q
Güç Faktörü cosφ
Frekans
Frekans değişim hızı df/dt
0,10 Hz/s - 20,00 Hz/s
0,01 Hz/s artımlarla
Bırakma Oranı >-Kademesi
1,01 - 3,00
0,01 artımlarla
Bırakma Oranı <-Kademesi
0,70 - 0,99
0,01 artımlarla
Bırakma farkı
0,02 Hz - 1,00 Hz
0,01 Hz artımlarla
Başlatma Gecikmesi (Standart)
0,00 s - 60,00 s
0,01s artımlarla
Başlatma Gecikmesi, I2/I1 için
0,00 s - 28 800,00 s
0,01s artımlarla
Kumanda Zaman Gecikmesi
0,00 s - 3 600,00 s
0,01s artımlarla
Bırakma Gecikmesi
0,00 s - 60,00 s
0,01s artımlarla
Güç ölçümü, 3-fazlı
Güç ölçümü, tek-fazlı
528
IN = 1 A için
Pozitif Bileşen Sistem Akımı > 0,03 A
IN = 5 A için
Pozitif Bileşen Sistem Akımı > 0,15 A
IN = 1 A için
Faz Akımı > 0,03 A
IN = 5 A için
Faz Akımı > 0,15 A
Teknik Veriler
Süreleri
Başlatma Süreleri:
Akım, Gerilim (Fazlar)
- 2 x Ayar değeri
- 10 x Ayar değeri
Yakl. 30 ms
Yakl. 20 ms
Akım, Gerilim (simetrik bileşenler)
- 2 x Ayar değeri
- 10 x Ayar değeri
Yakl. 40 ms
Yakl. 30 ms
Güç
tipik
maksimum (küçük Sinyaller ve Eşik Değerler)
Yakl. 120 ms
Yakl. 350 ms
Güç faktörü
300 ms - 600 ms
Frekans
Yakl. 100 ms
Frekans değişikliği, 1,25 x Başlatma Değeri ile
Yakl. 220 ms
İkili Girişler
Yakl. 20 ms
Bırakma Süreleri:
Akım, Gerilim (Fazlar)
< 20 ms
Akım, Gerilim (simetrik bileşenler)
< 30 ms
Güç
tipik
maksimum
< 50 ms
< 350 ms
Güç faktörü
< 300 ms
Frekans
< 100 ms
frekans değişikliği
< 200 ms
İkili Girişler
< 10 ms
Toleranslar
Başlatma Eşiği:
Akım
IN = 1 A için 1% ayar değerinden veya 10 mA
Akım (simetrik bileşenler)
Akım (I2/I1)
2% ayar değerinden
Gerilim
1% ayar değerinden veya 0,1 V
Gerilim (simetrik bileşenler)
2% ayar değerinden veya 0,2 V
Güç
1% ayar değerinden veya 0,3 W
(anma değerlerinde)
Güç faktörü
2°
Frekans
10 mHz
frekans değişikliği
5% ayar değerinden veya 0,05 Hz/s
Süreleri
1% ayar değerinden veya 10 ms
529
Teknik Veriler
530
1%
0,5 %/10 K
1%
Harmonik akımlar
- % 10’a kadar 5’ıncı Harmonik
1%
1%
Teknik Veriler
4.22 Senkronlama Fonksiyonu
4.22
Çalışma Modları
- Senkron-denetim
- Asenkron/Senkron (sadece 7SJ64)
Ek müsaade koşulları
- Hat gerilimsiz, Bara gerilim altında,
- Bara gerilimsiz, Hat gerilim altında,
- Hat ve Bara gerilimsiz,
- Doğrudan ON Komutu
Gerilimler
Maksimum gerilim sınırı Umaks
20 V - 140 V (faz-faz)
Minimum gerilim sınırı Umin
20 V - 125 V (faz-faz)
1 V artımlarla
U< gerilimsiz
U> gerilimle
1 V - 60 V (faz-faz)
20 V - 140 V (faz-faz)
1 V artımlarla
1 V artımlarla
0,01 kV artımlarla
Primer Gerilim Nominal Değeri U2N
0,10 kV - 800,00 kV
Toleranslar
Başlatma değeri, % 2 veya 2 V
Bırakma Oranı
yakl. 0,9 (U>) veya 1,1 (U<)
1 V artımlarla
Müsaade edilen farkı
Gerilim farkı U2>U1; U2<U1
Tolerans
0,5 V - 50,0 V (faz-faz)
1V
0,1 V artımlarla
Frekans farkı f2>f1; f2<f1
Tolerans 7SJ64 için
Tolerans 7SJ62 için
0,01 Hz - 2,00 Hz
15 mHz
20 mHz
0,01 Hz artımlarla
Açı farkı α2 > α1; α2 < α1
2° - 80°
1° artımlarla
Tolerans
2°
maks. Açı Hatası
5° Δf ≤ 1 Hz için
10° Δf >1 Hz için
Kesici kapama (çalışma) zamanı
0,01 s - 0,60 s
0,01 s artımlarla
0,01 Hz - 0,04 Hz
0,01 Hz artımlarla
Kesici
Frekans eşiği ASENK / SENK
Frekans farkı FSENKRON
Uyum
Vektör grubu uyarlaması açı ile
0° - 360°
1° artımlarla
Farklı Gerilim trafosu U1/U2
0,50 - 2,00
0,01 artımlarla
531
Teknik Veriler
4.22 Senkronlama Fonksiyonu
Süreleri
Minimum ölçme süresi
Yakl. 80 ms
Maksimum senkron-denetim süresi TSENK. SÜRESİ
0,01 s - 1200,00 s
veya ∞ (etkisiz)
0,01 s artımlarla
Denetimi Süresi TDEN. GERİLİMİ
0,00 s - 60,00 s
0,01 s artımlarla
Senkron koşullarda sürme gecikmesi TSENK GECİKME 0,00 s - 60,00 s
0,01 s artımlarla
Tüm süre ölçerler için tolerans
Senkronlama ve Gerilim Kontrolü Ölçülen Değerleri
Referans GerilimiU1
- Aralık
- Tolerans 1)
kV primer, V sekonder veya anma geriliminin yüzdesi
olarak % UN
10 % - 120 % UN
≤ 1 % ayar değerinden veya 0,5 % UN
Senkronlanacak Gerilim U2
- Aralık
- Tolerans 1)
olarak % UN
10 % - 120 % UN
U1’in Frekansı
- Aralık
- Tolerans 1)
Hz olarak f1
fN ± 5 Hz
20 mHz
U2’nin Frekansı
- Aralık
- Tolerans 1)
Hz olarak f2
fN ± 5 Hz
20 mHz
Gerilim FarkıU2-U1
- Aralık
- Tolerans 1)
olarak % UN
10 % - 120 % UN
Frekans Farkı f2-f1
- Aralık
- Tolerans 1)
mHz olarak
fN ± 5 Hz
20 mHz
Açı Farkı λ2-λ1
- Aralık
- Tolerans 1)
° olarak
0° - 180°
0,5°
1)
532
Anma Frekansında
Teknik Veriler
4.23
Sıcaklık Algılayıcıları
Bağlanabilen RTD-Kutu Sayısı
1 veya 2
RTD-Kutusu başına Sıcaklık Algılayıcı Sayısı
maks. 6
Ölçme tipi
Pt 100 Ω, Ni 100 Ω veya Ni 120 Ω
2-veya 3-hat-bağlantısı seçimli
Montaj Yeri
„Yağ“ veya „Ortam“ veya „Sargı“ veya „Yatak“ veya
„Diğer“
İşletim Ölçüm Değerleri
Ölçme noktası sayısı
Maksimum 12 Sıcaklık algılayıcıları
Sıcaklık Birimi
°C veya °F, ayarlanabilir
Ölçme Aralığı
- Pt 100 için
- Ni 100 için
- Ni 120 için
–199 °C - 800 °C (–326 °F - 1472 °F)
–54 °C - 278 °C (–65 °F - 532 °F)
–52 °C - 263 °C (–62 °F - 505 °F)
Çözünürlük
1 °C veya 1 °F
Tolerans
Ölçülen değerin ± % 0,5 ± 1 Digit
İhbar Eşikleri
her bir ölçüm noktası için
Kademe 1
–50 °C - 250 °C
–58 °F - 482 °F
veya ∞ (ihbar yok)
(1 °C artımlarla)
(1 °F artımlarla)
Kademe 2
–50 °C - 250 °C
–58 °F - 482 °F
veya ∞ (ihbar yok)
(1 °C artımlarla)
(1 °F artımlarla)
533
Teknik Veriler
4.24 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC)
4.24
Fonksiyon Modülleri ve Görev Seviyeleri
Açıklama
Fonksiyon modülü
534
Görev Seviyesi
MW_
PLC1_
PLC_
SFS_
BEARB
BEARB
BEARB
BEARB
ABSVALUE
Büyüklük Hesabı
X
—
—
—
ADD
Toplama
X
X
X
X
ALARM
Alarm Saati
X
X
X
X
AND
VE (AND) - Kapısı
X
X
X
X
BLINK
Yanıp Sönme Modülü
X
X
X
X
BOOL_TO_CO
BooleandanKumanday
a(Çevrim)'
—
X
X
—
BOOL_TO_DI
BooleandanÇiftNoktay
a(Çevrim)'
—
X
X
X
BOOL_TO_IC
BooleandandahiliSIya
Çevrim'
—
X
X
X
BUILD_DI
DP İhbar Üretme
—
X
X
X
CMD_CANCEL
Komutu İptal Etme
X
X
X
X
CMD_CHAIN
Anahtarlama Sırası
—
X
X
—
CMD_INF
Komut Bilgisi
—
—
—
X
COMPARE
Sayılan Değer
Karşılaştırılması
X
X
X
X
CONNECT
Bağlantı
—
X
X
X
COUNTER
Sayıcı
X
X
X
X
DI_GET_STATUS
Bilgi Durumu Çift
Nokta, Kodçözücü
X
X
X
X
DI_SET_STATUS
Durumlu çift bildirim,
Kodlayıcı
X
X
X
X
D_FF
D- Flipflop
—
X
X
X
D_FF_MEMO
Yeniden Başlatma için
Durum Belleği
X
X
X
X
DI_TO_BOOL
Çift Noktadan Boolean’
a (Çevrim)
—
X
X
X
DINT_TO_REAL
Adaptör
X
X
X
X
DIST_DECODE
Çift bildirim kod çözme
yapıtaşı bir çift bildirimi
durumu ile birlikte dört
Tek bildirime durumu
ile birlikte dönüştürür
X
X
X
X
DIV
Bölme
X
X
X
X
DM_DECODE
DP Kodu Çözme
X
X
X
X
DYN_OR
Dinamik VEYA
X
X
X
X
INT_TO_REAL
Çevrim
X
X
X
X
LIVE_ZERO
Canlı-Sıfır, Doğrusal
Olmayan Eğri
X
—
—
—
LONG_TIMER
Zamanlayıcı
(maks.1193sa)
X
X
X
X
LOOP
Geribildirim Döngüsü
X
X
—
X
Teknik Veriler
Açıklama
Fonksiyon modülü
Görev Seviyesi
MW_
PLC1_
PLC_
SFS_
BEARB
BEARB
BEARB
BEARB
Alt Sınır
X
—
—
—
MUL
Çarpma
X
X
X
X
MV_GET_STATUS
Bilgi Durumu Ölçme,
Kodçözücü
X
X
X
X
MV_SET_STATUS
Durum Bayrağı ile
Ölçülen Değer,
Kodlayıcı
X
X
X
X
NAND
Olumsuz VE (NAND)
Kapısı
X
X
X
X
NEG
Olumsuzlayıcı - Etkisiz
X
X
X
X
NOR
Olumsuz VEYA (NOR)
Kapısı
X
X
X
X
OR
VEYA (OR) Kapısı
X
X
X
X
REAL_TO_DINT
Adaptör
X
X
X
X
LOWER_SETPOINT
REAL_TO_INT
Çevrim
X
X
X
X
REAL_TO_UINT
Çevrim
X
X
X
X
RISE_DETECT
Kenar Algılayıcı
X
X
X
X
RS_FF
RS- Flipflop
—
X
X
X
RS_FF_MEMO
RS- Flipflop, durum
bellekli için
—
X
X
X
SQUARE_ROOT
Karekök
X
X
X
X
SR_FF
SR- Flipflop
—
X
X
X
SR_FF_MEMO
SR- Flipflop, durum
bellekli için
—
X
X
X
ST_AND
Durumu ile VE (AND) Kapısı
X
X
X
X
ST_NOT
Durumu ile
Olumsuzlayıcı - Etkisiz
X
X
X
X
ST_OR
Durumu ile VE (OR) Kapısı
X
X
X
X
SUB
Çıkarma
X
X
X
X
TIMER
Zamanlayıcı
—
X
X
—
TIMER_SHORT
Kısa Zamanlayıcı
—
X
X
—
UINT_TO_REAL
Çevrim
X
X
X
X
UPPER_SETPOINT
Üst Sınır
X
—
—
—
X_OR
X-VEYA (XOR) Kapısı
X
X
X
X
ZERO_POINT
Sıfır Bastırımı
X
—
—
—
535
Teknik Veriler
Genel Sınırlar
Tanımlama
Sınır
Açıklama
Tüm görev seviyelerine göre bütün
CFC grafiklerinin maksimum sayısı
32
Sınır aşamasında cihaz parametre takım sürümünü bir hata
mesajı ile iptal eder, son parametre takım sürümünü restore
eder ve bununla yine enerjileşir.
Bir görev seviyesine göre bütün CFC
grafiklerinin maksimum sayısı
16
Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve
cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED yanar.
Tüm grafiklere göre tüm CFC
girişlerinin maksimum sayısı
400
Sıfırlanmaya dayanıklı maksimum flip- 350
flop sayısı
D_FF_MEMO
Aygıta özgü Sınırlar
Tanımlama
Sınır
Görev seviyesi bağına grafik
girişlerinin maksimum eşzamanlı
değişim sayısı
165
Açıklama
Görev seviyesi maksimum grafik çıkışı 150
sayısı
Ek Sınırlar
Aşağıdaki CFC Bloğu için Ek Sınırlar 1)
Görev Seviyesi
Görev Seviyelerinde Maksimum Bloğu Sayısı
TIMER2) 3)
MW_BEARB
PLC1_BEARB
PLC_BEARB
SFS_BEARB
1)
2)
3)
TIMER_SHORT2) 3)
—
—
15
30
—
—
Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED
yanar.
Maksimum kullanılabilen Tımer sayısı için aşağıdaki ek koşullar geçerlidir: (2 · TIMER Sayısı +
TIMER_SHORT Sayısı) < 30. TIMER ve TIMER_SHORT demek ki, eşitsizliğin gerçekleştirme çerçevesinde
mevcut olan Timer-Kaynaklarını paylaşırlar. LONG_TIMER bu sınırlamaya bağlı değildir.
TIMER ve TIMER_SHORT yapıtaşları için zaman değerleri cihazın 10 ms zaman çözümlemesinden daha
düşük seçilmemelidir. Aksi taktirde başlangıç impulsunda ki yapıtaşları çalışmaz.
Görev Seviyelerinde Maksimum TICK Sayısı
Görev Seviyesi
Sınır TICKS olarak
1)
MW_BEARB (Ölçülen Değer İşleme)
PLC1_BEARB (Yavaş PLC İşleme)
PLC_BEARB (Hızlı PLC İşleme)
SFS_BEARB (salt Teçhizatı Kilitleme)
1)
536
10 000
4000
400
10 000
Bütün blokların TICK toplamı, daha önce belirtilen sınırları aştığında, CFC tarafından bir hata mesajı verilir.
Teknik Veriler
Bağımsız elemanlar için gerekli TICK işleme süreleri
Bağımsız Eleman
TICK Sayısı
Blok, temel gerekler
5
Genel modüller için 3 girişin üzerindeki her bir giriş
1
Bir giriş sinyaline bağlantı
6
Bir çıkış sinyaline bağlantı
7
Her bir grafik için ek
Aritmetik
Temel mantık
Bilgi durumu
Bellek
Kumanda Komutu
1
ABS_VALUE
5
ADD
26
SUB
26
MUL
26
DIV
54
SQUARE_ROOT
83
AND
5
CONNECT
4
DYN_OR
6
NAND
5
NEG
4
NOR
5
OR
5
RISE_DETECT
4
X_OR
5
SI_GET_STATUS
5
CV_GET_STATUS
5
DI_GET_STATUS
5
MV_GET_STATUS
5
SI_SET_STATUS
5
DI_SET_STATUS
5
MV_SET_STATUS
5
ST_AND
5
ST_OR
5
ST_NOT
5
D_FF
5
D_FF_MEMO
6
RS_FF
4
RS_FF_MEMO
4
SR_FF
4
SR_FF_MEMO
4
BOOL_TO_CO
5
BOOL_TO_IC
5
CMD_INF
4
CMD_CHAIN
34
CMD_CANCEL
3
LOOP
8
537
Teknik Veriler
Bağımsız Eleman
Tip dönüştürücü
Karşılaştırma
TICK Sayısı
BOOL_TO_DI
5
BUILD_DI
5
DI_TO_BOOL
5
DM_DECODE
8
DINT_TO_REAL
5
DIST_DECODE
8
UINT_TO_REAL
5
REAL_TO_DINT
10
REAL_TO_UINT
10
COMPARE
12
LOWER_SETPOINT
5
UPPER_SETPOINT
5
LIVE_ZERO
5
ZERO_POINT
5
Ölçülen değer
COUNTER
6
Zaman ve Ölçü
TIMER
5
TIMER_LONG
5
TIMER_SHORT
8
ALARM
21
BLINK
11
Matris olarak Biçimlendirilebilir
Ölçüm değerlerini ve bildirimler tanımlanmış ön meşguliyet serbest Arabelleklere kon figüre edilebilirler,
ön konfigürasyonlar silebilinirler.
538
Teknik Veriler
4.25 İlave Fonksiyonlar
4.25
İlave Fonksiyonlar
İşletim Ölçüm Değerleri
A veya kA primer, A sekonder veya anma akımın yüzdesi olarak % IN
Akımlar
IL1; IL2; IL3
Pozitif bileşen akım I1
Negatif bileşen akım I2
IE veya 3I0
Aralık
Tolerans 1)
Gerilim (faz-toprak)
UL1-E, UL2-E, UL3-E
Gerilim (faz-faz)
UL1-L2, UL2-L3, UL3-L1, USENK
Uen veya U0
Pozitif bileşen gerilim U1
Negatif bileşen gerilim U2
Aralık
Tolerans 1)
S, Görünür güç
% 10 - % 200 IN
1 % ayar değerinden veya 0,5 % IN
kV primer, V sekonder veya % UN
10 % - 120 % UN
1 % ayar değerinden veya 0,5 % UN
kVAR (MVAR veya GVAR) primer ve anma görünen gücün yüzdesi
olarak % SN
Aralık
Tolerans 1)
P, Aktif Güç
% 0 - % 120 SN
1 % SN
U/UN ve I/IN = 50 - 120 % için
alınan-verilen, toplam ve faz ayrımlı olarak kW (MW veya GW) primer
ve anma görünen gücün yüzdesi olarak % SN
Aralık
Tolerans 1)
Q, Reaktif Güç
% 0 - % 120 SN
1 % SN
U/UN ve I/IN = % 50 - % 120 ve | cos ϕ | = 0,707 - 1 için
SN =√3 · UN · IN
(alınan-verilen, toplam ve faz ayrımlı olarak kVAR (MVAR veya
GVAR) primer ve anma görünen gücün yüzdesi olarak % SN
Aralık
Tolerans 1)
cos ϕ, Güç Faktörü
% 0 - % 120 SN
1 % SN
U/UN ve I/IN = % 50 - % 120 ve | sin ϕ | = 0,707 - 1 için
SN = √3 · UN · IN için
toplam ve faz ayrımlı
Aralık
Tolerans 1)
–1 - +1
1 %, | cos ϕ | ≥ 0,707 için
Aralık
Tolerans 1)
fN ± 5 Hz
20 mHz
Frekans f
Hz olarak
Θ /ΘAçma
Aralık
Tolerans 1)
Sıcaklık
Motorlar için Yeniden Başlatma
Engelleme ΘL /ΘL Açma
Aralık
Tolerans 1)
Tekrar Başlama Eşiği
ΘYnd. Baş./ΘL Açma
in %
% 0 - % 400
5 % sınıfı doğruluğu, IEC 60255-8’e göre
in %
% 0 - % 400
5 % sınıfı doğruluğu, IEC 60255-8’e göre
% olarak
539
Teknik Veriler
Kapama zamanı TUzak
dk olarak
Duyarlı toprak akım kayıtın (etkin-,
aktif- ve reaktif güçlerin) akımları
IEE, IEEa; IEEr
A veya (kA) primer ve mA sekonder olarak
Aralık
Tolerans 1)
Sıfır gerilim ve duyarlı toprak akımın
arasında faz açısı ϕ (3U0, IEE)
Aralık
Tolerans 1)
0 mA - 1600 mA
° olarak
- 180° - + 180°
± 1°
Thermobox
Bölüm (Sıcaklık Tespiti için RTD-Kutuları) bakın.
Bölüm (Senkronlama Fonksiyonu) bakın.
1)
Anma Frekansı için
Uzun-Süreli Ortalama Değer
Zaman Penceresi
5, 15, 30 veya 60 dk
Güncelleştirmenin sıklığı
ayarlanabilir
Uzun-Süreli Ortalama Değerler
- Akımlar
- Aktif Güç
- Reaktif Güç
- Görünür Güç
IL1dmd; IL2dmd; IL3dmd; I1dmd A (kA) olarak
Pdmd W (kW, MW) olarak
Qdmd VAr (kVAr, MVAr) olarak
Sdmd VAr (kVAr, MVAr) olarak
Min/Maks. Rapor
Ölçülen Değerlerin saklanması
Tarih ve zaman etiketli
Reset - Otomatik
Ayarlanabilir süre (0 - 1439 dk) Zaman aralığı ve başlatma
zamanı ayarlanabilir (1 - 365 gün ve ∞)
Reset - Elle
İkili giriş üzerinden
Ön klavyeden
Uzaktan haberleşme kanallarından
Akımlar için Min/Maks. Değerler
IL1; IL2; IL3;
I1 (pozitif bileşen)
Gerilimler için Min/Maks. Değerler
UL1-E; UL2-E; UL3-E;
U1 (pozitif bileşen);
UL1-L2; UL2-L3; UL3-L1
Güç için Min./Maks. Değerler
S, P; Q, cos ϕ; Frekans
Aşırı Yük Koruma için Min/Maks. Değerler
Θ /ΘAçma
Ortalamalar için Min./Maks. Değerler
IL1dmd; IL2dmd; IL3dmd;
I1dmd (Pozitif bileşen);
Sdmd; Pdmd; Qdmd
Sigorta Arızası İzleme
Çalışma Modları
540
- topraklı sistemlerde
- Peterson Bobini topraklı/ izole sistemlerde
sadece Faz-Toprak-gerilimlerin bağlantısında
Teknik Veriler
Gerilim trafo devrelerinin Kopuk Tel Denetimi
1-, 2- veya 3- kutuplu gerilim trafo devrelerinin tel kopukluğu için yararlı
sadece Faz-Toprak-gerilimlerin bağlantısında
Lokal Ölçülen Değerleri İzleme
Akım asimetrisi
IMaks/IMin > Simetri çarpanı, I > ISINIR için ayarlanabilir bir
gecikme süresi ile
Gerilim asimetrisi
UMaks/UMin > Simetri çarpanı, U > USINIR için ayarlanabilir
bir gecikme süresi ile
Akım Toplamı, hızlı izleme fonksiyonu koruma
bloklaşmasıyla
| iL1 + iL2 + iL3 + iE | > sınır değeri
Akım Faz Sırası
Saat ibresinin dönüş yönü/Saat ibresinin tersi
Gerilim Faz Sırası
Saat ibresinin dönüş yönü/Saat ibresinin tersi
Sınır Değeri İzleme
IL1 > IL1dmd> sınır değeri
I1 > I1dmd> sınır değeri
IL< IL< sınır değeri
cos ϕ< | cos ϕ|< alt sınır değeri
P > | Pdmd | > sınır değeri
Q > | Qdmd | > sınır değeri
S > Sdmd > sınır değeri
Basınç < Basınç< alt sınır değeri
Sıcaklık > Sıcaklık> sınır değeri
Arıza Olay Kaydı
Son 8 güç sistemi arızasının ihbar kayıtları
Son 3 güç sistemi toprak arızasının ihbar kayıtları
Zaman Etiketleme
Olay Kayıtlarının Çözünürlüğü (İşletim
Mesajları)
1 ms
Açma Kayıtlarının Çözünürlüğü (Arıza
Kayıtları)
1 ms
Zaman Sapması (Dahili Saat)
0,01 %
Arabellek Pili
Lityum pil 3 V/1 Ah, tip CR 1/2 AA
Pil boşalmışsa „Arıza Pil“ mesajı
Arıza Kaydı
Maks. 8 arıza kaydı saklanır Güç kaynağı arızası durumunda; bellek yedek pil tarafından korunur
Kayıt süresi
Maksimum 20 s
Ön-tetikleme ve olay-sonrası kayıt ve bellek süreleri
ayarlanabilir
Örnekleme Hızı
16 örnek / çevrim (Ani değerler)
541
Teknik Veriler
Enerji
Enerji impuls değerleri
Wp, Wq (aktif ve reaktif enerji)
kWh (MWh veya GWh) ve kVARh (MVArh veya GVARh) olarak
Aralık
IEC 60870-5-103 (VDEW-protokolü) için 28 Bit veya 0 2 68 435 455 onlu Diğer protokoller (VDEW’nin dışında) için 31 bit
veya 0 - 2 147 483 647 onlu
≤ % 2, I > 0,1 IN, U > 0,1 UN ve
| cos ϕ | ≥ 0,707 için
Tolerans 1)
1)
Anma Frekansı için
İstatistikler (Kesici)
Açma Sayısı Sayacı
9 basamağa kadar
OTK Kapama Komutu Sayısı
(1’inci ve 2’nci çevrim ayrımlı)
9 basamağa kadar
Toplam Kesilen Akım (her bir kutup için (kA)
4 basamağa kadar
Motor İstatistikleri
Motor başlatmaların toplam sayısı
0 - 9 999
Çözünürlük 1
İşletmenin toplam sayısı
0 h - 99 999 h
Çözünürlük 1 h
Durgunluğun toplam süresi
0 h - 99 999 h
Çözünürlük 1 h
İşletme süresi/ Durgunluk süresi oranı
0 % - 100 %
Çözünürlük 0,1 %
Aktif güç ve Reaktif güç
(bakınız İşletim Ölçüm Değerleri)
Motor başl. verilerle:
– Başlatma Zamanı
– Yol Alma Akımı (primer)
– Yol Alma Gerilimi (primer)
Son 5 çalıştırmalar
0,30 s - 9 999,99 s
0 A - 1000 kA
0 V - 100 kV
Çözünürlük 10ms
Çözünürlük 1 A
Çözünürlük 1 V
Çalışma Saati Sayacı
Çalışma Saatleri Aralığı
7 basamağa kadar
Sayma Ölçütü
Akım, ayarlanabilir akım eşiğini (Ke I>) aştığında
Hesaplama Yöntemi
Temel RMS değer üzerine: ΣI, ΣIx, 2P;
Temel Anlık değer üzerine: I2t
Ölçülen değer kaydedilme ve hazırlanması
faz seçici
Değerlendirme
fonksıyon kısmı başına bir sınır değeri
İstatistik değerlerin kayıt edilebilen sayısı
13 basamağa kadar
Açma Devresi İzleme
Bir veya iki ikili giriş ile
542
Teknik Veriler
Devreye Alma Yardımcıları
- Saha Faz Dönüşü Kontrolü
- Ölçülen İşletme Değerleri
- Kesici / Anahtarlama Teçhizatı Testleri
- Test Sonuçlarının Raporlanması
Saat
Zaman Senkronizasyonu
DCF 77/ IRIG B Sinyal (telegram-formatı IRIG-B000)
İkili Giriş
Haberleşme
Zaman izleme için işletim Modları
No.
İşletim türü
Açıklamalar
1
Dahili
RTC ile dahili Saati Eşleme (önayar)
2
IEC 60870-5-103
SKADA arayüzü üzerinden harici eşleme
(IEC 60870-5-103)
3
PROFIBUS FMS
PROFIBUS arayüzü üzerinden harici eşleme
4
IRIG -B Zaman Sinyali
IRIG B sinyali ile harici eşleme
5
DCF 77 Zaman Sinyali
DCF 77 sinyali ile harici eşleme
6
Zaman Sinyali Sync.-Box
SIMEAS Senk. Kutusu ile harici eşleme Senkronizasyon
Kutusu
7
İkili giriş üzerinden impuls
İkili giriş üzerinden impuls ile harici eşleme
8
Alan veriyolu (DNP, Modbus)
Alan veriyolu üzerinden harici eşleme
9
NTP (IEC 61850)
SKADA arayüzü üzerinden harici eşleme (IEC 61850)
Fonksiyon Parametrelerinin Ayar Grubunun Değiştirilmesi
Mevcut Ayarlama Grubu Sayısı
4 (parametre grubu A, B, C, D)
Değiştirme Denetimi
Ön klavye ile
Ön PC port üzerinden DIGSI
PC ile İkili giriş kullanılarak sistem (SKADA) arayüzü
üzerinden protokol ile
İkili Giriş
IEC 61850 GOOSE (Röleler Arası Haberleşme)
IEC 61850 GOOSE haberleşme hizmeti anahtarlama tesis kilitlemesi için kalifiyeleşmiştir. GOOSE- iletilerin
koruma başlatma durumunda süreleri bağlanılmış IEC 61850–alıcıların sayısına bağlıdır.
Cihazların V4.6 sürümünde koruma fonksiyonlu uygulamalar gereken süre hakkında denetlenmelidir.
Uygulamanın emniyetli bir şekilde çalışmasını sağlamak üzere, duruma bağlı gereklilikler konusunda üreticiye
danışılmalıdır.
543
Teknik Veriler
4.26
544
Kesici Kontrolü
Kumanda Edilen Anahtarlama Teçhizatı
(örneğin kesici) Sayısı
İkili Teçhizat Girişlerinin ve Çıkışlarının sayısına bağlı
Kilitleme
Serbestçe programlanır kilitleme
Mesajlar
Geribildirim mesajları: kapalı, açık, ara konum
Kontrol komutları
Tek komut, çift komut
Kesiciye anahtarlama komutu
1-, 1½ - ve 2-fazlı
Programlanır Mantık Denetçisi
PLC mantığı, grafik giriş aracı
Lokal Kontrol
Menü denetimli kumanda
fonksiyon tuşlarının atanması
Uzaktan Kontrol
Haberleşme arayüzleri üzerinden SKADA
İstasyon denetçisi üzerinden (örneğin SICAM)
DIGSI (örneğin modem üzerinden)
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27
Boyutlar
4.27.1
Gömme tip pano veya hücre gömme tip pano veya hücre montajı
(büyüklüğü 1/3)
Şekil 4-13
Gömme tip pano ve hücre içi montaj için 7SJ62 veya 7SJ64 kasa boyutları (büyüklük 1/3)
545
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.2
Şekil 4-14
546
(büyüklük 1/2)
Gömme tip pano ve hücre içi montaj için 7SJ64 kasa boyutları (büyüklük 1/2)
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.3
Şekil 4-15
(büyüklük 1/1)
Gömme tip pano ve hücre içi montaj için 7SJ64 kasa boyutları (kasa büyüklüğü1/1)
547
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.4
Şekil 4-16
4.27.5
Şekil 4-17
548
Çıkma Tip Pano Montajı (kasa büyüklüğü 1/3)
Çıkma Tip Pano Montajı için 7SJ62 veya 7SJ64 kasa boyutları (kasa büyüklüğü 1/3)
Çıkma Tip Pano Montajı için 7SJ64 kasa boyutları (kasa büyüklüğü 1/2)
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.6
Şekil 4-18
Çıkma Tip Pano Montajı için 7SJ64 kasa boyutları (kasa büyüklüğü 1/1)
549
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.7
Şekil 4-19
550
Ayrı Operatör Paneli ile veya operatör panelsiz montaj (kasa büyüklüğü 1/2)
Ayrı Operatör Paneli ile veya operatör panelsiz montaj için 7SJ64 (kasa büyüklüğü 1/2)
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.8
Şekil 4-20
Ayrı Operatör Paneli ile veya operatör panelsiz montaj (kasa büyüklüğü 1/1)
Ayrı operatör paneli ile veya operatör panelsiz montaj için 7SJ64 (kasa büyüklüğü 1/1)
551
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.9
Şekil 4-21
552
Ayrı operatör paneli
7SJ64 cihazı için ayrı operatör panelinin montaj boyutları
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
4.27.10 Donanım Kilidi Kablosu D-Alt-minyatür konektörü (Pano açıklığı veya hücre
kapısı açıklığı)
Şekil 4-22
Tümleşik operatör panelsiz 7SJ64 cihazı için donanım kilidi kablosunun D-altminyatür
konektörü için pano veya hücre kapısı açıklığı boyut resmi
4.27.11 Varistör
Şekil 4-23
Yüksek-empedans koruma kullanım gerilim sınırlanmasının varistör boyutu
■
553
Teknik Veriler
4.27 Boyutlar
554
A
Ek
Bu bölüm, esas olarak deneyimli kullanıcılar için bir referanstır. Bu bölümde cihaz modellerine ilişkin bilgiler
verilir. Bu cihaz modellerinin terminal bağlantılarını gösteren bağlantı diyagramları ile cihazların birçok tipik güç
sistemi konfigürasyonundaki birincil ekipmanlara uygun bağlantısını gösteren diyagramlar da sunulur. Tüm
opsiyonlar ile donatılmış cihaza ilişkin tüm bilgileri ve ayarları içeren tablolar ve varsayılan ayarlar da
verilmektedir.
A.1
Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar
556
A.2
Terminal Atamaları
569
A.3
Bağlantı Örnekleri
606
A.4
Akım Trafoları Gereklilikleri
620
A.5
Varsayılan Ayarlar
623
A.6
Protokole Bağlı Fonksiyonlar
633
A.7
Fonksiyon Kapsamı
634
A.8
Ayarlar
637
A.9
Bilgi Listesi
661
A.10
Toplu Bildirimler
691
A.11
Ölçülen Değerler
692
555
Ek
A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar
A.1
Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar
A.1.1
Sipariş Bilgileri
A.1.1.1 7SJ62 V4.7
Fonksiyonlu Koruma
Rölesi
6
7
S
J
6
7
8
2
9
10 11 12
–
13 14 15 16
–
Ek Bilgi
+
İkili Giriş ve Çıkış Sayısı
Poz. 6
3 x U, 4 x I, 8 İkili Giriş, 8 İkili Çıkış, 1 Canlı Durum Kontağı
1
2
3
4
Ölçme Girişleri (3 x U, 4 x I)
Poz. 7
Iph = 1 A, Ie = 1 A (min. = 0,05 A); 15. Poz.: sadece A, C, E, G ile
1
Iph = 1 A, Ie = duyarlı (min. = 0,001 A); 15. Poz.: sadece B, D, F, H ile
2
5
6
7
Yardımcı Gerilim (Güç Kaynağı, İkili Girişlerin Başlatma Eşiği)
Poz. 8
DC 24 V - 48 V, İkili Giriş Eşiği DC 19 V
2
4
DC 110 V - 250 V, AC 115 V - 230 V, İkili Giriş Eşiği DC 88 V
5
DC 110 V - 250 V, AC 115 V - 230 V, İkili Giriş Eşiği DC 176 V
6
Yapı
Poz. 9
Yüzey Montaj Kasası, iki sıra klemens dizisi (üst/alt)
B
Pano/hücre için gömme tip montaj kasası, fişli terminaller (2/3 pin konektör)
D
Pano/hücre için gömme tip montaj kasası, vidalı-tip terminaller (doğrudan bağlantı/halka pabuçlar)
E
Bölgeye-özgü Varsayılan/Dil Ayarları ve Fonksiyon Sürümleri
Poz. 10
Bölge DE, 50 Hz, IEC, Dil Almanca (dil değiştirilebilir)
A
Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İngilizce (dil değiştirilebilir)
B
Bölge US, 60 Hz, ANSI, Dil Amerikan İngilizcesi (dil değiştirilebilir)
C
Bölge FR, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil Fransızca (dil değiştirilebilir)
D
Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İspanyolca (dil değiştirilebilir)
E
Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İtalyanca (dil değiştirilebilir)
F
556
Ek
Sistem arayüzleri (arka yüzde, B portu)
Poz. 11
Sistem arayüzü yok
0
IEC 60870-5-103 protokol, elektriksel RS232
1
2
IEC 60870-5-103 protokol, optik 820 nm, ST-Konektör
3
Profibus FMS Bağımlı, elektriksel RS485
4
Profibus FMS Bağımlı, optik, Tek Buklaj, ST- Konektör
1)
5 1)
Profibus FMS Bağımlı, optik, Çift Buklaj, ST- Konektör
1)
6 1)
Diğer arayüz seçenekleri için, Ek bilgi L’ye bakın.
9
Diğer Sistem arayüzleri için, bk. Ek bilgisi (arka yüzde, B portu)
Ek Bilgi
Profibus DP Bağımlı, RS485
+L0A
Profibus DP Bağımlı, 820 nm, optik çift buklaj, ST- Konektör 1)
+ L 0 B 1)
Modbus RS 485
+L0D
Modbus, 820 nm, optik, ST- Konektör
2)
+ L 0 E 2)
DNP3.0, RS 485
+L0G
DNP3.0, 820 nm, optik, ST- Konektör
2)
IEC 60870-5-103 Protokol, artık, elektriksel RS485,
+ L 0 H 2)
RJ45-Konektör2)
+ L 0 P 2)
IEC 61850, elektriksel Ethernet, çift, RJ45-Konektör (EN 100)
+L0R
IEC 61850, Ethernet optik, çift, ST-Konektör (EN 100)2)
+ L 0 S2)
1)
2)
9. basamak B’ye göre teslim edilemez. Eğer optik arayüz gerekiyorsa; sipariş bilgilerinde: 11. basamakta =
4 (RS485) bilgisini girmeniz ve buna ek olarak aşağıdakilerden birini sipariş etmeniz gerekir.
9. basamak B’ye göre teslim edilemez.
Çevirici
Sipariş numarası
Kullanım
SIEMENS OLM1)
6GK1502–2CB10
tek buklaj için
OLM1)
6GK1502–3CB10
çift buklaj için
SIEMENS
1)
Çeviricinin besleme gerilimi DC 24 V’dir. Eğer mevcut gerilim > DC 24 V ise; 7XV5810–0BA00 ek güç
kaynağına gerek duyulur.
DIGSI/Modem Arayüzü (arka yüzde, C portu)
Poz. 12
Arka DIGSI Arayüzü yoktur
0
DIGSI/ Modem, elektriksel RS232
1
1)
DIGSI/Modem/Thermobox , elektriksel RS485
2
DIGSI/Modem/Thermobox 1), Optik 820 nm, ST-Konektör 2)
3
1)
2)
Thermobox 7XV5662–*AD10
Eğer Thermobox bir optik arayüzü üzerinden çalıştırılacaksa, o zaman ek olarak bir RS485–Fiber-Optik
Dönüştürücü 7XV5650–0*A00 gereklidir
Ölçme/Osilografik Arıza Kayıtları
Poz. 13
Osilografik Arıza Kayıtları ile
1
Osilografik Arıza Kayıtları ile, Demant Hesaplama, Min/Maks-Değerleri ile
3
557
Ek
Fonksiyonlar
Tanımlama
ANSI No.
Açıklama
Temel İşlev (tüm işlemelerde
mevcuttur)
—
Denetim
50/51
Zamanlı Aşırı Akım Koruma, AA Faz I>, I>>, I>>>, Ip
50N/51N
Zamanlı aşırı akım koruma toprak
IE>, IE>>, IE>>>, IEp
50N/51N
KTA-fonksiyonu üzerinden duyarsız toprak arıza koruma
IEE>, IEE>>, IEEp 2)
50/50N
(Akım karakteristiklerinden): toplamalı zamanlı aşırı
akım koruma I>>>>
51V
Gerilim denetimli ters zamanlı aşırı akım koruma
49
Aşırı yük koruma (2 zaman sabiteli)
46
Negatif bileşen koruma
37
Düşük akım izleme
47
Faz Sırası yönü
59N/64
Rezidüel gerilim
50BF
Kesici arıza koruma
74TC
—
Zamanlı Aşırı Akım Koruma için Timer’li Parametre
takımı değiştirilmesi (yönlü/yönsüz)
—
Devreye girme tutuculuğu
86
U, f. P 27/59
81O/U
27/47/59(N)
/32/55/81R
A/T/A U, f, P 27/59
81O/U
—
27/47/59(N)
/32/55/81R
DMT/I
DMT
Yön.
DMT/I
DMT
Yön.
Yön.
T/A
558
Poz. 14
ve 15
67/67N
U, f, P 67/67N
27/59
81O/U
27/47/59(N)
/32/55/81R
Kilitleme
Düşük/Aşırı gerilim koruma
Düşük/Aşırı frekans koruma
Esnek koruma fonksiyonları
(Akım ve Gerilim karakteristiklerinden): Gerilim-/Güç-/
Güç faktörü-/Frekans değişikliği koruma
FE
Aralıklı toprak arıza
Esnek koruma fonksiyonları (Akım ve Gerilim
karakteristiklerinden): Gerilim-/Güç-/Güç faktörü/Frekans değişikliği koruma
PE
Yönlü aşırı akım koruma faz ve toprak
FC
FG
PC
DMT/I A/T/A
DMT
Yön.
67/67N
—
DMT/I
DMT
Yön.
67/67N
67Ns
87N
F D 1)
Yönlü duyarlı toprak arıza tespiti
Yüksek Empedans-Sınırlandırılmış toprak arıza koruma
Ek
Fonksiyonlar
Yön.
T/A
DMT/I
DMT
Yön.
Yön.
T/A
DMT/I A/T/A
DMT
Yön.
Yön.
T/A
U, f, P 67Ns
87N
27/59
81U/O
27/47/59(N)
/32/55/81R
Poz. 14
ve 15
F F 1)
67/67N
67Ns
87N
—
P D 1)
67Ns
87N
F B 1)
U, f, P 67Ns
87N
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)
/32/55/81R
H F 1)
Motor yol alma zaman denetimi, Rotor kilitli
Motor yol alma engelleme
Motorlarda Aşırı Yük Koruma, Motor istatistik
Yön.
T/A
Motor
Yön.
T/A
Motor
DMT/I
DMT
Yön.
U, f, P 67/67N
67Ns
87N
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)
/32/55/81R
H H 1)
Yön.
T/A
Motor
DMT/I A/T/A U, f, P 67/67N
DMT
67Ns
Yön.
87N
—
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)
/32/55/81R
R H 1)
Motor
DMT/I
DMT
Yön.
U, f, P 67/67N
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)
/32/55/81R
HG
559
Ek
Fonksiyonlar
Motor
48/14
66/86
51M
Poz. 14
ve 15
HA
Yön. T/A = Yön. Toprak arıza tespiti
A/T/A = Aralıklı toprak arıza koruma
DMT/IDMT Yön. = Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruma
U, f, P = Gerilim-, Frekans-, Güç Koruma
1)
2)
Eğer 7. basamak = 2,6 ise, yalıtılmış/denkleştirilmiş şebekelerde sadece duyarlı toprak akım trafosu için
Eğer 7. basamak = 1,5,7 ise, sadece duyarsız toprak akım trafosu için
Otomatik Tekrar kapama (OTK) / Arıza Yeri Tespit Fonksiyonu
Poz. 16
OTK sız,ArızaYeriTespitCihazsız'
1)
0
79
OTK Aktif iken
1
21FL
Arıza Yeri Tespit Cihazlı
2
79, 21FL
OTK Aktif iken, Arıza Yeri Tespit Cihazı
3
25
Kesici Senkronizasyonu ile1)
41)
25, 79, 21FL
Kesici Senkronizasyonu ile, OTK Aktif iken, Arıza Yeri
Tespit Cihazı ile1)
71)
Senkron-denetim (asenkron kapama yoktur), sadece 7SJ623 ve 7SJ624`de mevcut olan işlev grubu
Özel Uygulama
Ek Bilgi
ATEX 100–Sertifikalı patlamaya karşı korumalı motorların korunması için arttırılmış güvenlik koruma +Z X 9 9
tipi “e”
560
Ek
A.1.1.2 7SJ64 V4.7
Fonksiyonlu Koruma
Rölesi
6
7
S
J
6
7
8
4
9
10 11 12
–
13 14 15 16
–
Ek Bilgi
+
Kasa; Girişler/Çıkışlar, Transdüser
1
Poz. 6
Kasa /3 19”, 4-satırlık gösterge, 7 İkili Giriş, 5 İkili Çıkış, 1 Canlı Durum Kontağı; sadece 9. Poz.: B, D, E ile
0
Kasa 1/2 19”, Grafik Ekran, 15 İkili Giriş, 13 İkili Çıkış, 1 Canlı Durum Kontağı
1
1
Kasa /2 19”, Grafik Ekran, 20 İkili Giriş, 8 İkili Çıkış, 2 Güç rölesi (4 Kontak), 1 Canlı Durum Kontağı
2
Kasa 1/1 19”, Grafik Ekran, 33 İkili Giriş, 11 İkili Çıkış, 4 Güç rölesi (8 Kontak), 1 Canlı Durum Kontağı
5
Kasa 1/1 19”, Grafik Ekran, 48 İkili Giriş, 21 İkili Çıkış, 4 Güç rölesi (8 Kontak), 1 Canlı Durum Kontağı
7
Ölçme Girişleri (3 x U, 4 x I)
Poz. 7
1
2
5
6
7
Yardımcı Gerilim (Güç Kaynağı, İkili Girişlerin Başlatma Eşiği)
Poz. 8
2
4
DC 110 V - 250 V, AC 115 V - 230 V 1), İkili Giriş Eşiği DC 88 V
5
1)
AC 230 V gelişim durumdan itibaren 7SJ64**...../CC
Yapı
Çıkma tip montaj kasası, fişli klemensler, ayrı operatör paneli Alçak-gerilim hücre montajı
Poz. 9
A
Yüzey Montaj Kasası, iki sıra klemens dizisi (üst/alt)
B
Çıkma tip montaj kasası, vidalı-tip klemensler (doğrudan bağlantı/halka pabuçlar), ayrı operatör paneli,
Alçak-gerilim hücre montajı
C
Pano/hücre için gömme tip montaj kasası, fişli klemensler (2/3 pin konektör)
D
Pano/hücre için gömme tip montaj kasası, vidalı-tip klemensler (doğrudan bağlantı/halka pabuçlar)
E
Çıkma tip montaj kasası, vidalı-tip klemensler (doğrudan bağlantı/halka pabuçlar), operatör panelsizör,
Alçak-gerilim hücre montajı
F
Çıkma tip montaj kasası, fişli klemensler, operatör panelsiz, Alçak-gerilim hücre montajı
G
Bölgeye-özgü Varsayılan/Dil Ayarları ve Fonksiyon Sürümleri
Poz. 10
Bölge DE, 50 Hz, IEC, Dil Almanca (dil değiştirilebilir)
A
Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İngilizce (dil değiştirilebilir)
B
Bölge US, 60 Hz, ANSI, Dil Amerikan İngilizcesi (dil değiştirilebilir)
C
Bölge FR, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil Fransızca (dil değiştirilebilir)
D
Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İspanyolca (dil değiştirilebilir)
E
Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İtalyanca (dil değiştirilebilir)
F
561
Ek
Sistem arayüzleri (arka yüzde, B portu)
Poz. 11
Sistem arayüzü yok
0
1
2
IEC 60870-5-103 protokol, optik 820 nm, ST-Konektör
3
Profibus FMS Bağımlı, elektriksel RS485
4
Profibus FMS Bağımlı, optik, Tek Buklaj, ST- Konektör
1)
5 1)
Profibus FMS Bağımlı, optik, Çift Buklaj, ST- Konektör
1)
6 1)
Diğer arayüz seçenekleri için, Ek bilgi L’ye bakın
9
Diğer Sistem arayüzleri için, bk. Ek bilgisi L (arka yüzde, B portu)
Ek Bilgi
Profibus DP Bağımlı, RS485
+L0A
Profibus DP Bağımlı, 820 nm, optik çift buklaj, ST- Konektör 1)
+ L 0 B 1)
Modbus RS 485
+L0D
Modbus, 820 nm, optik, ST- Konektör
2)
+ L 0 E 2)
DNP3.0, RS 485
+L0G
DNP3.0, 820 nm, optik, ST- Konektör
2)
IEC 60870-5-103 Protokol, artık, elektriksel RS485,
+ L 0 H 2)
RJ45-Konektör2)
+L0P
IEC 61850, elektriksel Ethernet, çift, RJ45-Konektör (EN 100)
+L0R
IEC 61850, Ethernet optik, çift, ST-Konektör (EN 100)2)
+ L 0 S2)
1)
2)
9. basamak B’ye göre teslim edilemez. Eğer optik arayüz gerekiyorsa; sipariş bilgilerinde: 11. basamakta =
4 (RS485) bilgisini girmeniz ve buna ek olarak aşağıdakilerden birini sipariş etmeniz gerekir.
9. basamak B’ye göre teslim edilemez.
Çevirici
Sipariş numarası
Uygulama
SIEMENS OLM 1)
6GK1502–2CB10
tek buklaj için
1)
6GK1502–3CB10
çift buklaj için
SIEMENS OLM
1)
Çeviricinin besleme gerilimi DC 24 V’dir. Eğer mevcut gerilim > DC 24 V ise; 7XV5810–0BA00 ek güç
kaynağına gerek duyulur.
DIGSI/Modem Arayüzü (arka yüzde, C portu)
Poz. 12
DIGSI/ Modem, elektriksel RS232
1
DIGSI/Modem/Thermobox 1), elektriksel RS485
2
Diğer arayüz seçenekleri için, Ek bilgi M’ye bakın
9
1)
562
Ek
Ek Bilgi M, Hizmet- ve Ek Arayüzü (C ve D Portu)
Port C: DIGSI/Modem, elektriksel RS232
M1*
1)
Port C: DIGSI/Modem/Thermobox , elektriksel RS485
M2*
Port D: Thermobox 1), optik 820 nm 2), ST-Konektör
M*A
1)
Port D: Thermobox , elektriksel RS485
1)
2)
M*F
Eğer thermobox bir optik arayüzde devreye girecekse, o zaman ek olarak RS485–Fiber-Optik Dönüştürücü
7XV5650–0*A00 gereklidir
Ölçme/Osilografik Arıza Kayıtları
Poz. 13
Arıza Kaydedicili
1
Ortalama değerler, Min./Maks. değerler, Arıza kaydedici,
3
Fonksiyonlar
Açıklama
ANSI No.
Tanım
Temel Fonksiyonu (Bütün sürümlerde
mevcut)
—
Denetim
50/51
Zamanlı Aşırı Akım Koruma, AA Faz I>, I>>, I>>>, Ip
50N/51N
Zamanlı aşırı akım koruma toprak IE>, IE>>, IE>>, IEp
50N/51N
Duyarsız Yön. T/A-fonksiyonu üzerinden zamanlı aşırı
akım koruma toprak IEE>, IEE>>, IEEp 2)
50/50N
Esnek Koruma Fonksiyonları (Akım
karakteristiklerinden): toplamalı zamanlı aşırı akım
koruma I>>>>
51V
Gerilim denetimli zamanlı aşırı akım koruma
49
Aşırı yük koruma (2 zaman sabiteli)
46
Negatif bileşen koruma
37
Düşük akım izleme
47
Faz Sırası yönü
64/59N
Rezidüel gerilim
50BF
Kesici arıza koruma
74TC
—
Soğuk yük başlatma (Dinamik ayar değişiklikleri)
—
Devreye girme tutuculuğu
86
Kilitleme
U, f, P 27/59
81O/U
27/47/59(N)/
32/55/81R
FA
FE
27/47/59(N)/ (Akım ve Gerilim karakteristiklerinden): Gerilim-/Güç-/
32/55/81R
—
PE
67/67N
FC
A/T/A U, f, P 27/59
81O/U
DMT/I
DMT
Yön.
Poz. 14
ve 15
563
Ek
Fonksiyonlar
DMT/I
DMT
Yön.
U, f, P 67/67N
27/59
81O/U
27/47/59(N)/
32/55/81R
Poz. 14
ve 15
FG
PC
DMT/I A/T/A
DMT
Yön.
67/67N
—
Aşırı akım faz ve toprak için yön tespiti
Yön.
T/A
DMT/I
DMT
Yön.
67/67N
67Ns
87N
F D 1)
Yön.
T/A
DMT/I
DMT
Yön.
Yön.
T/A
DMT/I A/T/A
DMT
Yön.
Yön.
T/A
Yön.
T/A
Motor
Yön.
T/A
Motor
564
DMT/I
DMT
Yön.
U, f, P 67Ns
87N
27/59
81U/O
27/47/59(N)/
32/55/81R
F F 1)
67/67N
67Ns
87N
—
P D 1)
67Ns
87N
F B 1)
U, f, P 67Ns
87N
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)/
32/55/81R
H F 1)
U, f, P 67/67N
67Ns
87N
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)/
32/55/81R
H H 1)
Ek
Fonksiyonlar
Yön.
T/A
Poz. 14
ve 15
Motor
DMT/I A/T/A U, f, P 67/67N
DMT
67Ns
Yön.
87N
—
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)/
32/55/81R
R H 1)
Motor
DMT/I
DMT
Yön.
HG
HA
Motor
U, f, P 67/67N
48/14
66/86
51M
27/59
81O/U
27/47/59(N)/
32/55/81R
48/14
66/86
51M
Yön. T/A = Yön. Toprak arıza tespiti
A/T/A = Aralıklı toprak arıza koruma
DMT/IDMT Yön. = Yönlü Zamanlı Aşırı Akım Koruma
U, f, P = Gerilim-, Frekans-, Güç Koruma
1)
2)
Eğer 7. basamak = 2,6 ise, yalıtılmış/denkleştirilmiş şebekelerde sadece duyarlı toprak akım trafosu için
Eğer 7. basamak = 1,5,7 ise, sadece duyarsız toprak akım trafosu için
Otomatik Tekrar kapama (OTK) / Arıza Yeri Tespit Cihazı / Senkronlama
Poz. 16
Mevcut değil
0
79
OTK Aktif iken
1
21FL
Arıza Yeri Tespiti ile
2
79, 21FL
OTK Aktif iken, Arıza Yeri Tespiti ile
3
25
Senkronizasyon ile
4
25, 79, 21FL
Senkronizasyon ile, OTK Aktif ile, Arıza Yeri Tespiti ile
7
Özel Uygulama
ATEX 100–Sertifikalı patlamaya karşı korumalı motorların korunması için arttırılmış güvenlik koruma tipi “e”
Ek Bilgi
+Z X 9 9
565
Ek
A.1.2
Aksesuarlar
Değiştirilebilir Arayüz Modülleri
Adı
Sipariş numarası
RS232
C53207-A351-D641-1
RS485
C53207-A351-D642-1
Optik 820 nm
C53207-A351-D643-1
Profibus FMS RS485
C53207-A351-D603-1
Profibus FMS çift buklaj
C53207-A351-D606-1
Profibus FMS tek buklaj
C53207-A351-D609-1
Profibus DP RS485
C53207-A351-D611-1
Profibus DP çift buklaj
C53207-A351-D613-1
Modbus RS 485
C53207-A351-D621-1
Modbus 820 nm
C53207-A351-D623-1
DNP 3.0 RS 485
C53207-A351-D631-1
DNP 3.0 820 nm
C53207-A351-D633-1
Ethernet elektriksel (EN 100)
C53207–A351–D675–2
Ethernet optik (EN 100)
C53207–A351–D676–1
IEC 60870–5–103 Protokol, artık, RS485
C53207–A351–D644–1
Sıcaklık Ölçme Cihazı; (Thermobox)
Adı
Sipariş numarası
Thermobox, UH = 24 V - 60 V AC/DC
7XV5662–2AD10–0000
Thermobox, UH = 90 V - 240 V AC/DC
7XV5662–5AD10–0000
RS485/Fiber-Optik Dönüştürücü
RS485/Fiber-Optik Dönüştürücü
Sipariş numarası
820 nm, FSMA-vidalı klemenslere ile
7XV5650–0AA00
820 nm, ST-Konektör ile
7XV5650–0BA00
Terminal Bloğu Örtme Kapakları
Aşağıdaki Klemens Bloğu Tipi/Sayısı Kapatma Kapakları için Klemens Kapağı Sipariş numarası
566
18 gerilim ve 12 akım klemens bloğu için
C73334-A1-C31-1
12 gerilim ve 8 akım klemens bloğu için
C73334-A1-C32-1
Ek
Kısa-Devre Bağlantıları
Aşağıdaki klemens tipi/sayısı için kısa devre elemanları
Sipariş numarası
Gerilim klemensi, 18-klemens veya 12-klemens
C73334-A1-C34-1
Akım klemensi, 12-klemens veya 8-klemens
C73334-A1-C33-1
Dişi Konektörler
Konektör Tipi
Sipariş numarası
2-pin
C73334-A1-C35-1
3-pin
C73334-A1-C36-1
19” - Raflar için Montaj Rayı
Adı
Sipariş numarası
Köşebent lama (Montaj rayı)
C73165-A63-C200-4
Lityum pil 3 V/1 Ah, tip CR 1/2 AA
Sipariş numarası
VARTA
6127 101 501
Pil
Arayüz Kablosu
PC ve SIPROTEC arasındaki arayüz kablosu
Sipariş numarası
9-pin erkek/dişi bağlantılı kablo
7XV5100–4
Varistör
Yüksek empedans-Diferansiyel korumada gerilim sınırlaması için Varistör
Adı
Sipariş numarası
125 V (efektif), 600 A, 1S/S256
C53207-A401-D76-1
240 V (efektif), 600 A, 1S/S1088
C53207-A401-D77-1
Dongle-Kablo
Adı
Sipariş numarası
Operatörsüz cihaz işletimi için kablo ve PC-kullanım arayüzüne çıkarma
C73195–A100–B65–1
567
Ek
RS485–Adaptör Kablo
Adı
Sipariş numarası
S485-Arayüzlü cihaz için Y-adaptör kablosu ve 2xRJ45-Soketini D-Sub
konektörü arabağlantı kablolu bir RS485-Veriyolunu kurmak için. 2-damarlı
bükülü, koruyucu ekranlı, Uzunluğu 0,3 m; 9-Kutuplu 1xD-Sub-Fişi, 8-Kutuplu
2xRJ45-Soketine
7XV5103–2BA00
IEC 60870–5–103 yedek, RS485–adaptör kablo
Adı
Sipariş numarası
Artık IEC 60870-5-103 –Arayüzlü cihazlar için Y-adaptör kablosu ve 2xRJ45Soketini RJ45-konektörü arabağlantı kablolu bir RS485-Veriyolunu kurmak için.
2-damarlı bükülü, koruyucu ekranlı, Uzunluğu 0,3 m; 1xRF45 8 kutuplu
konektörü 2x-RJ45-soketine
7XV5103–2CA00
RJ45 için RS485 veriyolu varış konektörü
568
Adı
Sipariş numarası
Pin 1 ve Pin 2 arasında dahili 220 Ω dirençli RS485–Bara bitim konektörü,
1x RJ45-konektörü 8 pinli
7XV5103–5BA00
Ek
A.2 Terminal Atamaları
A.2
Terminal Atamaları
A.2.1
7SJ62 — Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı Kasası
7SJ621*-*D/E
Şekil A-1
7SJ621*–*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı)
569
Ek
7SJ622*-*D/E
Şekil A-2
Çift komutlar doğrudan BA5/BA7’e biçimlendirilmiyor. Bu çıkışlar bir çift komutun çıkışı olarak
kullanılırsa, bunlar CFC üzerinden iki tek komut olarak ayrılmalıdır.
570
Ek
7SJ623*-*D/E
Şekil A-3
7SJ623*-*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı)
571
Ek
7SJ624*-*D/E
Şekil A-4
7SJ624*-*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı)
572
Ek
A.2.2
7SJ62 — Çıkma Tip Pano Montajı Kasası
7SJ621*-*B
Şekil A-5
7SJ621*–*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı)
573
Ek
7SJ622*-*B
Şekil A-6
574
Ek
7SJ623*-*B
Şekil A-7
7SJ623*-*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı)
575
Ek
7SJ624*-*B
Şekil A-8
7SJ624*-*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı)
576
Ek
A.2.3
7SJ62 — Çıkma Tip Pano Montajı Kasalarında Arayüz pin atamaları
7SJ621/2*-*B gelişim durumu .../CC kadar)
Şekil A-9
7SJ621/2*–*B Genel Şeması, … /CC sürümüne kadar (çıkma tip pano montajı)
577
Ek
7SJ621/2/3/4*-*B (gelişim durumu .../DD kadar)
Şekil A-10
578
7SJ621/2/3/4*–*B Genel Şeması gelişim durumdan itibaren /DD (Çıkma Tip Pano Montajı)
Ek
A.2.4
7SJ64 — Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı Kasası
7SJ640*-*D/E
Şekil A-11
579
Ek
7SJ641*-*D/E
Şekil A-12
580
Ek
7SJ642*-*D/E
Şekil A-13
581
Ek
7SJ645*-*D/E
Şekil A-14
582
7SJ645*–*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı, bölüm 1)
Ek
7SJ645*-*D/E
Şekil A-15
7SJ645*-*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı, bölüm 2)
583
Ek
7SJ647*-*D/E
Şekil A-16
584
7SJ647*-*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı, bölüm 1)
Ek
7SJ647*-*D/E
Şekil A-17
7SJ647*-*D/E Genel Şeması (gömme tip pano veya hücre montajı; bölüm 2)
585
Ek
A.2.5
7SJ64 — Çıkma Tip Pano Montajı Kasası
7SJ640*-*B
Şekil A-18
586
Ek
7SJ641*-*B
Şekil A-19
587
Ek
7SJ642*-*B
Şekil A-20
588
Ek
7SJ645*-*B
Şekil A-21
7SJ645*–*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı, bölüm 1)
589
Ek
7SJ645*-*B
Şekil A-22
590
7SJ645*–*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı, bölüm 2)
Ek
7SJ647*-*B
Şekil A-23
7SJ647*-*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı, bölüm 1)
591
Ek
7SJ647*-*B
Şekil A-24
592
7SJ647*-*B Genel Şeması (çıkma tip pano montajı; bölüm 2)
Ek
A.2.6
7SJ64 — Ayrı Operatör Paneli ile Montaj Kasası
7SJ641*-*A/C
Şekil A-25
7SJ641*–*A/C Genel Şeması (Ayrı Operatör Paneli ile Montaj)
593
Ek
7SJ642*-*A/C
Şekil A-26
594
7SJ642*–*A/C Genel Şeması (Ayrı Operatör Paneli ile Montaj)
Ek
7SJ645*-*A/C
Şekil A-27
7SJ645*–*A/C Genel Şeması (Ayrı Operatör Paneli ile Montaj, bölüm 1)
595
Ek
7SJ645*-*A/C
Şekil A-28
596
7SJ645*–*A/C Genel Şeması (Ayrı Operatör Paneli ile Montaj, bölüm 2)
Ek
7SJ647*-*A/C
Şekil A-29
7SJ647*-*A/C Genel Şeması (Ayrı Operatör Paneli ile Montaj; bölüm 1)
597
Ek
7SJ647*-*A/C
Şekil A-30
598
7SJ647*-*A/C Genel Şeması (Ayrı Operatör Paneli ile Montaj; bölüm 2)
Ek
A.2.7
7SJ64 — Operatör Panelsiz ile Montaj
7SJ641*-*F/G
Şekil A-31
7SJ641*–*F/G Genel Şeması (operatör panelsiz ile Montaj)
599
Ek
7SJ642*-*F/G
Şekil A-32
600
7SJ642*–*F/G Genel Şeması (operatör panelsiz ile Montaj)
Ek
7SJ645*-*F/G
Şekil A-33
7SJ645*–*F/G Genel Şeması (operatör panelsiz ile Montaj, bölüm 1)
601
Ek
7SJ645*-*F/G
Şekil A-34
602
7SJ645*–*F/G Genel Şeması (operatör panelsiz ile Montaj, bölüm 2)
Ek
7SJ647*-*F/G
Şekil A-35
7SJ647*-*F/G Genel Şeması (operatör panelsiz ile Montaj; bölüm 1)
603
Ek
7SJ647*-*F/G
Şekil A-36
604
7SJ647*-*F/G Genel Şeması (operatör panelsiz ile Montaj; bölüm 2)
Ek
A.2.8
Bağlantı Konektör Pim Atamaları
Arayüzlerde
Zaman Senkronlama Arayüzünde
605
Ek
A.3 Bağlantı Örnekleri
A.3
Bağlantı Örnekleri
A.3.1
Akım trafoları için bağlantı örnekleri, bütün Cihazları
606
Şekil A-37
Üç akım trafosuna ve toprak akımı için bu akım trafolarının yıldız-noktasına akım bağlantıları
(normal devre şeması), bütün şebekeler için uygun
Şekil A-38
İki akım trafosuna akım bağlantıları - sadece topraksız veya denkleştirilmiş şebekeler için
Ek
Şekil A-39
Üç akım trafosuna ve toprak akımı için çekirdek dengeli bir nötr akım trafosuna akım
bağlantıları, bütün şebekeler için uygun
Önemli! Kablo ekranı topraklaması, kablo tarafında yapılmalıdır!
Akım trafosunun bara taraflı topraklamasında cihazın akım polaritesi 0201 no’lu adres üzerinden
değiştirilir. Bu IE/IEE akım girişinin polaritelerinin terslenmesine sebep olur. Bir nüve dengeli akım
trafosu kullanımında k ve l bağlantıları Q8 ve Q7’de değiştirilmelidir.
Şekil A-40
İki akım trafosuna ve duyarlı toprak arıza tespiti için çekirdek dengeli bir nötr akım trafosuna
akım bağlantıları
değiştirilir. Bu IEE akım girişinin polaritelerinin terslenmesine sebep olur. Bir nüve dengeli akım trafosu
kullanımında k ve l bağlantıları Q8 ve Q7’de değiştirilmelidir.
607
Ek
Şekil A-41
Önemli!
İki faz akım trafosuna ve bir toprak akım trafosuna akım trafo bağlantıları; Toprak akımı, duyarlı
ve normal-duyarlı toprak girişi üzerinden yürütülür
Kablo ekranı topraklaması, kablo tarafında yapılmalıdır!
değiştirilir. Bu IEE akım girişinin polaritelerinin terslenmesine sebep olur. Bir nüve dengeli akım trafosu
kullanımında k ve l bağlantıları Q8 ve Q7’de değiştirilmelidir.
608
Ek
Şekil A-42
İki faz akımına ve iki toprak akımına akım trafo bağlantıları; IE/IEE – Hattın toprak akımı, IE2
– Güç Trafosu Yıldız- Noktasının toprak akımı
değiştirilir. Bu IE/IEE akım girişinin polaritelerinin terslenmesine sebep olur. Bir nüve dengeli akım
trafosu kullanımında k ve l bağlantıları Q8 ve Q7’de değiştirilmelidir.
609
Ek
A.3.2
610
Gerilim Trafoları için bağlantı örnekleri 7SJ621, 7SJ622
Şekil A-43
Gerilim trafo bağlantıları üç gerilim trafosuna (Faz-toprak- gerilimler), Normal bağlantı, bütün
Ağ 2’ler için uygun
Şekil A-44
Gerilim trafo bağlantıları iki gerilim trafosuna (Faz-faz -gerilimler) ve açık üçgen sargısı (e-n),
bütün ağlar için uygun
Ek
Şekil A-45
Gerilim trafo bağlantıları V-bağlı iki gerilim trafosuna. Bu bağlantıda sıfır bileşen gerilimin U0
belirlemesi mümkün değildir. Sıfır bileşen gerilimi kullanan fonksiyonlar devre dışı
bırakılmalıdır.
Şekil A-46
Sadece açık üçgen sarımına gerilim trafo bağlantısı (e-n)
611
Ek
Şekil A-47
612
Faz-toprak gerilimlere sahip tek-fazlı gerilim trafoları için bağlantı devresi
Ek
A.3.3
Gerilim trafoları için bağlantı örnekleri 7SJ623, 7SJ624, 7SJ64
Şekil A-48
Bir yıldız-bağlı üç gerilim trafosu setine bağlı gerilim trafo bağlantıları, Normal bağlantı
7SJ623/ 7SJ624 Cihazları için parantez içindeki Klemens tanımları geçerlidir, 7SJ64 için diğerleri
Şekil A-49
Ek açık üçgen sargılı (e-n) bir yıldız-bağlı üç gerilim trafosu setine bağlı gerilim trafo bağlantıları
613
Ek
Şekil A-50
Baradan ek açık üçgen sargılı (e-n) bir yıldız-bağlı üç gerilim trafosu setine bağlı gerilim trafo
bağlantıları
614
Ek
Şekil A-51
Herhangi bir faz-faz bara gerilimine ek açık üçgen sargılı (e-n) bir yıldız-bağlı üç gerilim trafosu
setine bağlı gerilim trafo bağlantıları (örneğin senkronizasyon fonksiyonu için)
Şekil A-52
V-bağlı iki faz-faz geriliminde gerilim trafo bağlantıları. Bu bağlantıda sıfır bileşen gerilimin U0
belirlemesi mümkün değildir. Sıfır bileşen gerilimi kullanan fonksiyonlar devre dışı
bırakılmalıdır.
615
Ek
Şekil A-53
V-bağlı gerilim trafo bağlantıları ve ayrıca herhangi bir faz-faz bara gerilim bağlantısı (örneğin
senkronizasyon fonksiyonu için). Bu bağlantıda sıfır bileşen gerilimin U0 belirlemesi mümkün
değildir. Sıfır bileşen gerilimi kullanan fonksiyonlar devre dışı bırakılmalıdır.
616
Ek
Şekil A-54
Faz-faz gerilimlere sahip tek-fazlı gerilim trafoları için bağlantı devresi
617
Ek
A.3.4
Yüksek Empedanslı Toprak Arıza Diferansiyel Koruma için Bağlantı Örneği
Şekil A-55
A.3.5
Thermobox (RTD Kutusu) için Bağlantı Örnekleri
Şekil A-56
Bir Thermobox ile tek yönlü çalışma Üstte: optik tasarım (1 FO); altta: RS485’li tasarım
1)
7SJ64 için port D
2)
7SJ64 için seçenek olarak port C veya D
Şekil A-57
618
Topraklanmış bir trafo sargısı için yüksek empedans diferansiyel koruma (yüksek empedans
diferansiyel korumanın bağlantısı görüntülenmiştir)
Bir Thermobox ile yarı çift yönlü çalışma Üstte: optik tasarım (2 FO); altta: RS485’li tasarım
1)
7SJ64 için port D
2)
Ek
Şekil A-58
İki Thermobox ile yarı tek yönlü çalışma Üstte: optik tasarım (2 FO); altta: RS485’li tasarım
1)
7SJ64 için port D
2)
619
Ek
A.4 Akım Trafoları Gereklilikleri
A.4
Akım Trafoları Gereklilikleri
Faz akım trafolarına talepler genellikle zamanlı aşırı akım koruma ile belirlenir, özel olarak yüksek ayar akım
kademesinin ayarlanması ile. Bunun haricinde tecrübe değeri olan bir minimum talep bulunur.
Öneriler IEC 60044-1 normuna göre gerçekleşir.
Talebin diz-noktası gerilimine ve başka bir trafo sınıfına dönüştürülmesinde IEC 60044-6, BS 3938 ve
ANSI/IEEE C 57.13 normları kullanılır.
A.4.1
Doğruluk Sınırlayıcı Faktörler
Etkin ve Anma Doğruluk Sınırlayıcı Faktörü
Gerekli minimum etkin doğruluk sınırlayıcı
faktör
ancak en az 20
burada:
n'
minimum etkin doğruluk sınırlayıcı faktör
I>>Baş.
Yüksek Ayar Akım Kademesinin primer
başlatma değeri
IpN
Dönüştürücü nominal akım primer
Ortaya çıkan doğruluk sınırlayıcı faktör
burada:
n
Anma doğruluk sınırlayıcı faktör
RBC
Devre yükü (cihaz ve bağlantı kablosu)
RBN
Anma yükü
RCt
Trafoların iç yükü
Hesap Örneği IEC 60044–1ye göre'
IsN = 1 A
n<ElementEndPARA
RBC = 0,6 Ω (cihaz ve bağlantı kablosu)
RCt = 3 Ω
RBN = 5 Ω (5 VA)
n, 10 ile seçilmiş,
burada: 5P10, 5 VA
burada:
IsN = Dönüştürücü nominal sekonder akım
620
Ek
A.4 Akım Trafoları Gereklilikleri
A.4.2
Sınıf Dönüşümü
Tablo A-1
Diğer sınıflara dönüştürme
British Standard BS 3938
ANSI/IEEE C 57.13, sınıf C
IsN = 5 A (tipik değer)
IEC 60044-6 (geçici davranış), sınıf TPS
K≈ 1
KSSC≈ n
Sınıf TPX, TPY, TPZ
Hesaplama için Bölüm A.4.1 Doğruluk Sınırlayıcı Faktörler bakın:
KSSC≈ n
TP ile, sisteme ve belirtilmiş kapama sırasına göre.
burada:
Uk
Diz Noktası Gerilimi
RCt
İç Yük
RBN
Nominal Yük
IsN
Dönüştürücü nominal sekonder akım
n
Sınırlama ça

1 - Siemens

Transkript

Benzer belgeler

TMM MP 700-3AC - TMM Tahribatsız Malzeme Muayene

Ohm Yasası ve Ohm Yasası ile direnç ölçümü deney föyü için

DKM-430

GÜNEŞ PANELLERİ TOPRAKLANMASI VE

PARAFLU UP Cod. 1681

tc erciyes üniversitesi mühendislik fakültesi mekatronik mühendisliği

Elektrik Devre Temelleri

jeugdbeschermıng rotterdam rıjnmond