Veliler için İnternet Rehberi Nereden başlıyoruz?

Veliler için İnternet Rehberi
Nereden başlıyoruz?
İnternet hepimizin, özellikle de çocuklarımızın yaşamlarını değiştirdi. Veliler için bu bilinmesi gereken
yepyeni bir dünya demek. Çoğumuz için bu yeni dünyada öğrenilecekler çok fazla olabilir.
Çocuğunuzun online olarak yaptığı şeylere yetişmekte zorlanıyor olabilirsiniz, yaptıklarının güvenli olup
olmadığını merak ediyor olabilirsiniz ve nasıl iyi bir online veli olabileceğinizi düşünüyor olabilirsiniz.
İşte bu site, size online veli olma konusunda yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Tek kullandığınız arama cihazı dürbünse bile, umudunuzu kaybetmeyin. İşte işinize yarayacak bazı öneriler.
ips

Çocuğunuzla online olarak ne yaptığı hakkında konuşun. Çocuklarınızın online hayatının bir
parçası olun; online olarak yaptıklarıyla ailece ilgilenin. Hangi sitelere girdiğini ve bu sitelerin nesini
sevdiğini, bir sorunla karşılaştığında size gelmeleri gerktiğini bilip bilmediğini öğrenin.

Çocuğunuzla birlikte Thinkuknow web sitesindeki filmleri ve çizgi filmleri seyredin.
Thinkuknow sitesinde beş yaşından 16 yaşına kadar çocuklar için filmler, oyunlar ve öneriler
bulunmaktadır.

Çocuğunuzu online olmaya ve araştırmaya teşvik edin! Çocuğunuzun yaşına uygun birçok
online site vardır. Çocuklarınızı eğlenceli, eğitici ve online becerilerini geliştirmeye yardımcı olacak siteleri
ziyaret etmeye teşvik edin.

Çocuğunuzun online gelişimini takip edin. Çocuklar çabuk büyür ve her gün kendilerine olan
güvenleri artar ve yeni beceriler öğrenirler. Çocuğunuz daha çok şey öğrendikçe, sizin de daha çok
öğrenmeniz önemlidir.

Gerçek dünyadaki gibi online dünyada da bazı sınırlar koyun. Online olarak neler
görebileceklerini, neler paylaşabileceklerini, kimlerle konuştuklarını ve ne kadar zaman harcadıklarını
düşünün. Çocukların online olarak iyi vakit geçirmeleri için gereken araçları ve becerileri geliştirmek için
sınırları erken bir yaşta belirlemek önemlidir.

Çocukların internete bağlanabileceği alanlar tüm ailenin bir arada bulunabileceği alanlar
olsun. Bu yaştaki çocuklar için, çocuğunuzun girdiği siteleri görebilmeniz ve görmesini istemediğiniz birşeyi
açtığında müdahale edebilmeniz için interneti aile üyelerinin bir arada bulunduğu yerlerde kullanmasını
sağlamak önemlidir.

Nelerin ve nasıl internete bağlandığını bilin. Son zamanlarda artık televizyonlar bile internete
bağlanıyor. Çocuğunuzun kullandığı telefon veya oyun konsolu gibi araçların hangilerinin internete
bağlanma özelliği olduğunu bilin. İnternet erişimini nereden sağladıklarını da öğrenin – internete sizin
bağlantınızdan mı giriyor, komşunun wifi’yından mı? Bunlar sağladığınız güvenlik ortamının uygulanmasını
etkileyecektir.

İnternete bağlanabilen TV, laptop, bilgisayar, oyun konsolları ve cep telefonu gibi cihazlarda
ebeveyn kontrolü kullanın. Ebeveyn kontrolü ile sadece kilitleme ve engelleme kastedilmemektedir, bu
kontroller çocuğunuz büyüdükçe ve geliştikçe uygun sınırlar belirlemenize yardımcı olur. Çocuğunuzun
online güvenliği sadece ebeveyn kontrolleriyle sağlanamaz ama bu kontrollerin kullanılması iyi bir
başlangıçtır ve uygulanması zor değildir. Hizmet sunucular ebeveyn kontrollerinin kurulmasını
kolaylaştırmak, etkili kılmak ve kullanıcı dostu hale getirmek için çalışmaktadır. Hizmet sunucunuzu bulun
ve kontrollerin nasıl kurulacağını öğrenin.
İlköğretim Çağındaki
Çocuğum İnternette Neler Yapıyor?
Oyun Oynamak
Oyun oynamak çok eğlencelidir ve birçok çocuğun ilk bilgisayar ve internet deneyimi oyun oynamak
olacaktır. Çocuğunuz Club Penguin, CBeebies, Moshi Monsters veya Neopets gibi sitelerde oyun oynuyor
olabilir. Wii veya Xbox gibi bir konsolları olabilir – unutmayın, çoğu konsoldan internete bağlanılabilir.
Çocuklar büyüdükçe “online rol yapma” veya “sosyal oyunlar” gibi daha karmaşık oyunlar oynamaya
başlayabilirler.
Ne oynarlarsa oynasınlar, bu internette oyun oynama deneyiminin en başından itibaren çocuğunuzun
yanında olmanız çok önemlidir.
Çocuğunuz daha önce hiç duymadığınız bir oyun oynamak istiyorsa, paniklemeyin! Çocuğunuzun oynadığı
oyunların onun için uygun olmasını sağlamanın basit yolları vardır.
Tıpkı filmlerde olduğu gibi, çocuğunuzun bir oyunu oynamasına izin vermeden önce oyunun çocuğunuzun
yaşına uygun olup olmadığını kontrol etmelisiniz. “PEGI” adlı organizasyon oyunlar için yaş sınırları
koymakta ve oyun içeriklerini faklı yaş gruplarına uygun olacak şekilde sınıflandırmaktadır. Bu, bir oyunun
çocuğunuz için uygun olup olmadığına karar vermenize yardımcı olacaktır. Oyun sınıflandırmaları
hakkında bilgi almak için: http://www.pegi.info/en/index/.
2. Join in the fun!
İlkokul dönemindeki çocukların oynadıkları oyunları ve oyun oynarken yapabilecekleri farklı şeyleri
bilmelisiniz. Çocuğunuzun oynadığı oyunları öğrenmenin en kolay yolu, oyunu onunla birlikte oynamaktır!
Çocuğunuzdan size oyunu oynamayı öğretmesini isteyin ve eğer rahatsız olmazsa, onunla beraber
oynayın. Kim bilir, belki siz kazanırsınız! Ona şu soruları sorabilirsiniz:

Bu oyunu neden seviyorsun?

Bu oyunun nesi eğlenceli?

Okulda bu oyunu kimler oynuyor?

Oyundaki karakterlerin adları ne?

Oyunu oynrken kimlerle konuşbilirsin?

Senin oyundaki arkadaşların kimler?
Çocukları takip etmek ve oynadıkları oyunlarla ve arkadaşları hakkında sorular sormak önemlidir.
Çocuğunuz size oynamak istediği veya oynadığı bir oyundan bahsettiği zaman, onu dinleyin ve oyuna bir
göz atın.
Bu yaş gurubuna yönelik bazı oyunlar kullanıcıların bir “hesap açmasını” gerektirmektedir. Bu yaştaki
çocuklar böyle birşeyi anne-babalarının izniyle yapmalıdır. Bu da genellikle kayıt oluştururken annesinin
veya babasının e-mail adresinin girilmesi anlamına gelmektedir. Böylece, size çocuğunuzun bu oyun
sitesine kaydolmasına izin verip vermediğinizi soran bir mail gönderilecektir.
Böyle bir şey olursa, bu oyun sitesinin kullanıcıların güvenliğini ve velilerin çocuklarının online yaşamda yer
alma konusundaki isteklerini düşündüğünü gösterir.
Oyunun anne-babalara yönelik önerileri olup olmadığına bakın. Böylece oyunun uygunluğunu kontrol
edebilir ve sitenin fonksiyonları hakkında daha çok bilgi edinebilirsiniz. Genel olarak, bu içerik oyunun
eğlenceli tarafları üzerinde duracaktır ama aynı zamanda sitenin çocuğunuzun güvenliği için aldığı
önlemlerden ve anne-baba olarak çocuklarınızı korumak için sizlerin neler yapabileceğinden bahsetmesi
gerekmektedir.
Bu bilgileri okuyup herhangi bir sorunu siteye doğrudan nasıl bildirebileceğinizi öğrenmeniz önemlidir.
Böylece gerektiğinde çocuğunuza yardımcı olabilirsiniz.
İşte bazı popüler sitelerdeki ane-babalara yönelik bilgiler içeren linkler:

Moshi

Club Penguin

Habbo
Oyun konsollarına da hangi oyunların oynanabileceği ve çocuğunuzun konsolu ne kadar süre
kullanabileceğini ayarlamanızı sağlayan kontroller kurulabilir.
İşte bazı oyun konsollarında ebeveyn kontrolü uygulama ile iligli bilgi alınabilecek bazı linkler:

Xbox

Playstation

Wii
4. Know who they’re talking to
Birçok oyun, Club Penguin ve Moshi Monsters gibi daha küçük çocuklara yönelik oyunlar bile, oyunu
oynayanların online bir profili olmasını ve diğer oyuncularla iletişim kurmalarını sağlar. Bu da eğlencenin bir
parçasıdır ama olası sorunları göz önünde bulundurmak gerekmektedir.
Çocuğunuzla oyunları kimle oynadığından ve kimlerle sohbet ettiğinden bahsedin. Online olarak oyun
oynadıkları insanların çoğu zaman kendileri gibi gerçek insanlar olduğunu anlamalarına yardımcı olun.
Kullanıcıların çoğu çocuktur ama bazıları yetişkin de olabilir.
İsim, adres, e-mail adresi, şifre, telefon numarası veya okul adı gibi kişisel bilgileri tanımadıkları ve
güvenmedikleri insanlarla paylaşmanın neden iyi bir fikir olmadığını anlamalarına yardımcı olun.
Çocuğunuza insanların bazen online ortamlarda yalan söylediğini veya başkası gibi konuştuğunu anlatın.
Bunu oyun konsolunu veya bilgisayarı çocuğunuzun yatak odasına değil de bilgisayarda ne yaptığını
görebileceğiniz ailece oturulan bir mekana koyarak takip edebilirsiniz.
Çocuğunuzla beraber eğitici çizgi filmimiz Lee & Kim’s Adventures’ı seyredip tartışabilirsiniz.
5. Talk to them about acceptable online behaviour
Çocuklar (ve yetişkinler) online ortamlarda birbirlerine karşı kaba olabilirler. Çocuğunuza insanlara karşı
online oyun oynarken de yüz yüze oynuyormuş gibi nazik olmayı öğretmek önemlidir.
Güvenlik mesajlarını daima gerçek dünyayla ilişkilendirin. Online değilken sergilenen iyi davranışlar
onlineken de sergilenmelidir. Yüzyüzeyken insanlara karşı kaba olmamaları gerektiğini biliyorlarsa,
onlineken de kaba olmamaları gerektiğini bilmeliler. Onlara bunun bir kural olduğunu söyleyin. Böyle
davranışların insanları inciteceğini ve üzeceğini söyleyin.
Çocuklara “biri size kaba davransaydı nasıl hissederdiniz” diye sorun. Onlara böyle durumlarda insanlara
karşılık vermemeleri gerektiğini, gelip sizden yardım istemelerini söyleyin.
İnsanlarla Konuşmak
Çocuklar interneti insanlarla çeşitli şekillerde konuşmak için kullanır: e-mailleşerek, web kamerasıyla,
anında mesajlaşma ile ve sohbet odalarıyla. Online sohbet etmek yüzyüze sohbet etmekten farklı
hissettirebilir. Online sohbet ederken gerçek hayatta söyleyemediklerinizi daha kolay söyleyebilirsiniz.
Bu yaş grubundaki çocukları karşılaşabilecekleri risklerden koruyabilmek için konuştukları kişilerden
rahatsız olmamalısınız.
What is instant messaging?
Anında mesajlaşma (IM) iki veya daha fazla kişi arasındaki yazışmaya dayalı sohbettir. Bu, özel bir
sohbettir. Sohbet listenize arkadaşlarınızı ekleyebilirsiniz, listenizdeki kişiler ne zaman online olduğunuzu
görürler ve sizinle sohbet edebilirler. Çocukların, örneğin konuşmak istemedikleri kişileri engelleyerek, bu
listeyi nasıl yönetecklerini bilmeleri önemlidir.
Windows Live Messenger popüler bir IM hizmetidir; bununla birlikte, Facebook gibi birçok sitenin anında
mesajlaşma özelliği vardır.
What is webcam chat?
Web kameraları sohbet ederken konuştuğunuz kişiyi görmenizi sağlar. Skype gibi hizmetler popüler ve
ücretsizdir. Bu, çocukların birbiri ile sohbet edebileceği eğlenceli bir şey olabilir ancak web kamerasında
görünen şeyin kaydedilebileceğini ve insanlarla istemediğiniz şekillerde paylaşılabileceğini unutmamak
gerek.
What are chat rooms?
Sohbet odası insanların grup halinde online sohbet ettikleri bir forumdur – bu sohbet bazen belli bir konuda
olabilir veya bir arkadaş grubu bir şeyi tartışabilir. Bazen sohebet odaları biri veya bir bilgisayar programı
tarafından uygunsuz dil veya davranış bakımından kontrol edilmektedir.
Should my child have an email account?
Çocuğunuz kendine ait bir e-mail adresi olmasını isteyebilir. Bu durumda, çocuğunuzun kendisine web
sitelerine kayıt olma gibi onlie bir bağımsızlık kazandıracak böyle bir e-mail hesabı için yeterince büyük ve
olgun olup olmadığını düşünmeniz gerekir.
Eğer çocuğunuz bir hesap açıyorsa, bu hesabı güvenli bir biçimde kullanmasını sağlamak için şu önemleri
alabilirsiniz:

Hesabı birlikte açın – böylece hangi kişisel bilgilerin istendiği ve bu hesabın işlerliği hakkında iyi
bir fikir verecektir.

Kontrol olanaklarına bakın – Hotmail gibi popüler hizmetlerin çocuklarınızın e-mail hesabını
kontrol etmenizi sağlayan özellikleri vardır. Bu özelliklerden bazıları bir aile hesabı oluşturmanızı
sağlar veya size kontrol hakkı verir. Böylece alınan e-mailleri ve çocuğunuzun kaydolduğu siteleri
görebilirsiniz. Veya özellikle daha küçük yaşlardaki çocuklarla hesap şifresini paylaşabilir ve
böylece gerektiğinde kontrol edebilirsiniz.

Çocuğunuza sadece gerçek dünyada tanıdıkları ve güvendikleri insanlara e-mail
göndermesini söyleyin.

Tanımadıkları insanlardan gelen e-mailleri veya tanımadıkları linkleri açmamalarını söyleyin çünkü
bu gibi e-mailler veya linkler bilgisayara zarar verebilecek virüsler içerebilir veya uygunsuz bir
siteye girmelerine neden olabilir.

Çocukları online ortamda kendilerini üzecek birşey görürlerse bunu size söylemeleri için
teşvik edin çünkü onlara siz yardım edebilirsiniz.
Paylaşım
Çocuklarınızın kullanacakları sitelerin birçoğu onları kendileri hakkındaki bilgileri başkalarıyla paylaşmaya
teşvik eder. Şu gibi şeyleri paylaşabilirler:

Düşünceleri – neleri sevip neleri sevmediklerini

Ne yaptıklarını

Fotoğraflarını

Kendileri hakkındaki bilgileri – adları ve yaşadıkları yer

Videolar ve müzik
İnternet bu gibi bilgileri paylaşmak için harika bir araçtır ve arkadaşlarınızın ne yaptığını görmek eğlenceli
olabilir. Ancak, kişisel bilgileri paylaşmanın bazı riskleri olabileceği için çocukların birşey paylaşmadan önce
düşünmeleri önemlidir .
Çocuklarınıza şunları öğreterek güvenli bir şekilde paylaşımda bulunmalarına yardımcı olabilirsiniz:

Sizin izniniz olmadan resim veya video paylaşmamak.

Paylaşılan kişisel bilgi miktarını sınırlamak – örneğin; adres ve okul bilgilerini paylaşmamak.

Kişisel bilgilerini sadece arkadaşlarıyla paylaşmak.
Onlara kişisel bilgileri paylaşmanın bazı sonuçlarını göstermek için ‘Jigsaw’ adlı filmi izlettirin.
Arama
Arama motorları hayatımızı kolaylaştırabilir. Arama motorları bizi ihtiyacımız olan sitelere bağlayarak webin
karmaşasında kurtarır. Google, Bing ve Yahoo arama motorlarıdır ve dünyanın en çok ziyaret edilen
sitelerindendir.
Bir bilgi dünyasını parmak uçlarında tutan çocuklar için onları rahatsız edebilecek veya üzebilecek
birşeylerle karşılaşma olasılığı yüksektir. Yaşlarına uygun olmayan sitelerle de karşılaşabilirler.
Unutmayın, bu kazayla olabilir; çoğu anne baba online ortamda çocuğuna güvenir, ancak çocuklar doğaları
gereği meraklıdır. Bulacakları sonuçları düşünmeden “terbiyesiz” kelimeleri araştırabilirler.
Çocuğunuzun görmemesi gereken şeyleri görmesini önlemenin basit bir yolu arama motorlarındaki “arama
ayarlarını” değiştirmektir. Arama ayarları değiştirilerek çocuklar için uygun olmayan sonuçların görünmesi
engellenebilir.
Not: Hiçbir filtre %100 etkili değildir. Çocuğunuzun hoşuna gitmeyen birşey gördüğünde bunu gelip size
söylemesini sağlayın.
Google
Dünyadaki en popüler arama motoru Google’dır ve Google’daki “arama ayarlarını” ayarlamak çok kolaydır.
Google’ın anasayfasına -http://www.google.co.uk/- girin ve sağ üst köşedeki “arama ayarları”na tıklayın.
Cep Telefonu Kullanma
Çocuğunuzun cep telefonuna ihtiyacı olup olmadığına siz karar verirsiniz ve buna karar vermek zor olabilir.
Bir cep telefonu sahibi olmak büyük bir sorumluluktur. Çocuğunuza cep telefonu almayı düşünüyorsanız,
kullanmalarına yardımcı olabilmeniz önemlidir.
Cep telefonu çocuğunuza ulaşmanız için harika bir yoldur. Çocuğunuzun cep telefonunun olması içinizi
rahatlatır ve çocuğunuzun da arkadaşlarıyla daha çok bağlantı kurmasını sağlar.
Gittikçe daha fazla sayıda çocuğun erken bir yaştan itibaren cep telefonu var artık ve bu cihazlar daha da
güçlü hale geliyor.
Unutmayın... cep telefonları çok gelişti. Çoğu modern cep telefonu küçük bir bilgisayar gibi ve bilgisayarla
aynı fonksiyonları taşıyor. Artık birçok cep telefonu şu özellikleri taşıyor:

İnternete girmek - cep telefonuyla tıpkı bilgisayardaki gibi internete girilebiliyor. Çocuklar
Facebook, Youtube gibi sitelere ve yaşlarına uygun olamayabilecek tüm sitelere girebilirler.

Fotoğraf ve video alıp gönderme – çoğu telefonun kamerası var. Çocuklar bu kameralarla
fotoğraf ve video çekebiliyorlar ve bunları hızlı bir şekide ve kolaylıkla mesajlar, e-mail veya
internete yükleme yoluyla paylaşabiliyorlar.

Anında mesajlaşma, video veya mesajlarla sohbet etme – çocuklar cep telefonlarını kullanarak
özel sohbetlere katılabilirler.

Bulunduğun yeri paylaşma – GPS sayesinde artık birçok cep telefonu kullanıcının yerini tespit
edebiliyor. Bu bilgi sosyal paylaşım sitelerinde ve diğer site ve uygulamalarda paylaşılabiliyor.

Oyun oynamak – çocuklar cep telefonlarını oyun oynamak ve yeni oyunlar indirmek için
kullanabilir. Bu oyunlar bazen ücretli olabiliyor. Daha ayrıntılı bilgi için oyun oynama başlığı
altındaki bölüme bakın.

“Uygulama” ekleme ve satın alma – uygulamalar programınıza ekleyebileceğiniz ve oyun
oynamaktan güncel tren tarifesini görmeye kadar pek çok şey yapmanızı sağlayan programlardır.
Bu programların bazıları ücretlidir.
Tüm bu fonksiyonlar sayesinde, artık cep telefonları insanlarla konuşmak için az kullanılıyor. Çocuğunuzun
cep telefonuyla neler yaptığını takip etmek zor olabilir.
Bu listeye bakarak çocuğunuzun çok fonksiyonlu bir cep telefonunu kullanmasını yönetmekten rahatsız
olabilirsiniz. Unutmayın, hala böyle fonksiyonları olmayan telefonlar alabilirsiniz. Bu yaş grubu için
bunun daha doğru olduğunu düşünüyoruz.
How can I help my child use their mobile phone safely?
Gerçek dünya için belirlediğiniz güvenlik önlemlerinin mobil dünyaya da uyarlanması gerekmektedir.
Ebeveyn ayarları – bazı cep telefonu servis firmaları çocuğunuzun telefonunda belli bir kontrol
uygulamanızı sağlar. Örneğin; belli sitelere girişi engelleyebilir ve çocuğunuzun aktivitelerini takip
edebilirsiniz. Cep telefonu alırken sundukları hizmetler hakkında daha çok bilgi almak için satış temsilcisiyle
konuşun. Aşağıdaki firmaların websitesindeki “Ebeveynler” bölümünden daha çok bilgi edinebilirsiniz:

Vodafone

O2

T mobile

Orange
Kaçamaklar – Siz kontrol etseniz bile, çocuğunuz intenete başka kaynaklardan giriyor olabilir. Birçok
telefonla internete sokağınızda yaşayan birinin kullandığı Wifi’dan girilebilir. Başkasının Wifi’ına girmek
güvenlik ayarlarınızın artık geçerli olmadığı anlamına gelir.
Çocuğunuzun telefonunun neler yapabileceğini bilin – tüm telefonlar farklıdır ve riskleri yönetebilmek
için telefonların özelliklerini bilmeniz gerekir.
Çocuğunuzun telefonuna pin kodu koyun – pinkodu şifre gibidir. Şifre olmazsa, başkaları çocuğunuzun
telefonunu kullanabilir, kişisel bilgilerine, online hesaplarına ulaşabilir veya yüksek faturalar gelmesine
neden olabilir.
Sınırlar koyun ve kullanımı takip edin – bu çocuğunuzu gözetlemeniz anlamına gelmez! Çocuğunuzla
birlikte cep telefonunun nerelerde ve ne kadar süreyle kullanılacağı konusunda kurallar belirleyin. Örneğin;
çocuğunuzun cep telefonunu gece kullanmasını istemiyosanız, telefonu gece oturma odasında şarj
edebilirsiniz.
Neler paylaşabileceklerini konuşun – çocuğunuza online olarak bulundukları yer bilgisi gibi şeyler
paylaşmadan önce bunun doğurabileceği sonuçları düşünmeyi öğretin.
Cep telefonu kullanma bedelini konuşun ve takip edin – telefonlar pahallı olabilir. Uygulamalar veya
müzik indirmek veya veri girmek faturayı kabartabilir. Çocuğunuz bir cep telefonuna sahip olmanın getirdiği
mali sorumluluğun bilincinde olmalıdır. Sözleşme yapmak veya kullandığın kadar öde anlaşması gibi yollarla
faturalar yönetilebilir. Bu konuyu telefon hattını alırken mutlaka konuşun.
Çocuğunuzun cep telefonu numarasını gizleyin – çocuklar telefon numaralarının sadece tanıdıkları ve
güvendikleir kişilere verilebileceğini anlamalıdır. Herhangi bir endişeleri olduğunda önce size sormalarını
sağlayın.
Telefonun kaybolması veya çalınması halinde hazırlıklı olun – SIM kartı bloke ettirmek için kiminle
temasa geçeceğinizi bilin. Her telefonu bir “IMEI” numarası vardır, bu numarayı bir yere yazın. Telefonunuz
çalınırsa, polis bu numarayla telefonunuzu bulabilir. Bu numarayı *#06#’yi tuşlayarak öğrenebilirsiniz.
Çocuğumla online olarak neler yaptığını nasıl konuşabilirim?
Bir ebeveyn olarak işiniz zor, çocuğunuzun online olarak neler yaptığını bilmeniz ve ona yaptıklarını güvenli
bir şekilde yapması konusunda yardımcı olmanız gerek. Hergün değişen teknolojiden haberdar olmanın en
iyi yolu teknolojiyi kullanmak.
İşte çocuğunuzu takip etmenize ve onlara online ortamı güvenli bir şekilde kullanmalarını öğretmenize
yardımcı olacak birkaç öneri:

Onların size öğretmesine izin verin

Bir anlaşma yapın

Film izleyin
Onların size öğretmesine izin verin
Çocuklarınızın online ortamlarda neler yaptıklarını en iyi bilenler çocuklarınızdır! Onlara aşağıdaki soruları
sorarak neler yaptıklarını size anlatmalarını sağlayın:

Bu siteyi neden seviyorsun?

Bu sitede neler yapabiliyorsun?

Bu sitenin nesi eğlenceli?

Bu siteyi okulda kimler kullanıyor?

Bu sitede kimlerle konuşabiliyorsun?

Bu sitedeki arkadaşların kimler?
Bu çocuğunuzun online ortamlarda neler yaptığı ile ilgili olarak onunla bir güven ilişkisi geliştirmek için iyi bir
yoldur.
Bir anlaşma yapın
Çocuğunuzla birlikte online ortamlarda neler yapabileceği ve yapamayacağı konusunda sınır belirlemenin
iyi bir yolu onlarla bir anlaşma yapmaktır.
Anlaşma yaparken şu hususları görüşebilirsiniz:

Çocuğunuzun online ortamlarda veya oyun oynamak için harcadığı zamanı sınırlama

Her 45-60 dakikada bir en az beş dakika ara verme

Sizinle paylaşamayacağı hiçbir resmi online ortamda paylaşmama

Tanımadıkları ve güvenmedikleri kişilere cep telefonu numarası ve adres gibi kişisel ayrıntıları
vermeme

Bir endişeleri varsa size gelmeleri veya konuyla iligli yardım almak için nereye başvuracaklarını
bilmeleri
Thinkukow sitesindeki filmlerden birini izledikten sonra bir anlaşma yapabilirsiniz.
Film izleyin
Çocuğunuz okuldaThinkuknow sitesindeki filmlerden veya çizgi filmlerden birini seyretmiş olabilir; bu filmler
çocuğunuzla online ortamda neler olabileceğini ve bu durumda ne yapabileceklerini konuşmak için iyi birer
başlangıçtır.
Çocuğunuza bu filmlerden birini seyredip seyretmediğini sorun ve filmleri birlikte izleyip konuyu tartışın.
Filmin knousunu bilmeniz açısından filmi öncelikle tek başınıza izlemenizi tavsiye ederiz.
Siber Zorbalık
Siber zorbalık, birinin interneti veya teknolojiyi başkalarına zorbalık yapmak için kullanmasıdır.
İnterneti ve teknolojiyi her yerde kullandığımız için bu zorbalık çeşidi çocukları sadece okulda değil, evde de
etkileyebilir.
Bazen zorbalığı kimin yaptığını belirlemek zor olabilir çünkü numaralarını ve e-mail adreslerini engelleyebilir
veya web sitelerinde isimsiz bir şekilde bir şeyler yayınlayabilirler. Bu zorbalık çeşidinin özelliği birçoğu
zorbalık yaptıklarının farkında bile olmayan büyük bir kitle tarafından uygulanabiliyor olmasıdır.
Bu zorbalık çeşidi ispatlanabilir. Bu teknolojiden önceki zorbalık uygulamalarında, zorbalık birinin başka
birine uygunsuz bir söz söylemesi gibi eylemler söz konusuydu. Ancak, siber zorbalıkta mesajları
kaydedebilir, e-maillerin/IM yazışmalarının/ web sayfalarının çıktısını alabilirsiniz. Bunlar zorbalık delili
olarak kullanılabilir ve zorbalığı uygulayan kişi yakalanabilir.
Çocuğunuz siber zorbalığa maruz kalırsa, şunları yapmalıdır:

Zorbalık yapana karşılık vermemek

Zorbalık yapan kişiyle olan bağlantıyı engellemek

Mesajlar, e-mailler veya web sayfaları gibi ilgili iletişimleri kaydetmek
İnternet üzerinden cinsel istismar (Grooming)
“Grooming” terimini daha önce duymamışsınızdır muhtemelen. Grooming çocukları cinsel olarak istismar
etmek amacıyla çocuklarla internet üzerinden veya birebir olarak arkadaşlık kurma sürecidir.
Ne yazık ki, bu insanlar çocuklarla internetten bağlantı kurmaya çalışmaktadır; bunu sosyal paylaşım
siteleri, sohbet odaları veya oyunlar vasıtasıyla yapmaya çalışmaktadırlar. Kendi kimliklerini saklamakta
veya çocuklarla ilgileniyormuş gibi yapmaktadırlar.
Çocukların bu tür insanlar olabileceğini ve bu tür bir rahatsızlık hissettiklerinde bu tür insanlarla online veya
offline hiçbirşey yapmamaları gerektiğini bilmeleri son derece önemlidir.
Bu cinsel istismar süreci çocukların üzerinde kontrol sahibi olmak için onların kullanıldığı bir süreçtir; bir
ebeveyn olarak çocuğunuzun herhangi bir endişesi olduğunda size gelebileceğini bilmesini sağlamalı ve
erişilebilir olmalısınız.
Birinin çocuğunuza karşı davranışları sizi endişelendiriyorsa, bu durumu CEOP’a doğrudan
bildirebilirsiniz.
Gençler de doğrudan CEOP’a bildirimde bulunabilirler; ancak, 11 yaş altındaki çocukların kendilerini
rahatsız eden bir durumla karşılaştıklarında güvendikleri bir yetişkinle konuşmalarını tavsiye ediyoruz –
durumu CEOP’a yetişkin bildirebilir ve acil durum halinde 155’i arayabilir.
Uygunsuz web siteleri
İnternette herkes birşeyler yayınlayabilir, bu yüzden bazen çocuklarınız görmek istemeyecekleri veya
yaşlarına uygun olmayan şeyler görebilirler.
Ebeveyn kontrolleri çocuğunuzun yaşına uygun olmayan bir site görme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Bununla birlikte, hiçbir ebeveyn filtresi %100 koruma sağlamaz ve nette uygunsuz materyaller her an
görülebilir. Bu nedenle küçük yaştaki çocukların online iken izlenmeleri önemlidir.
Çocuklarınıza yardımcı olabilmek için onları hoşlarına gitmeyen birşey gördüklerinde bunu size söylemeye
teşvik edin.
Cinsel içerikli çocuk ve genç resimleri gibi yasadışı bir içerik olduğunu düşündüğünüz durumlarda, bunu
Internet Watch Foundation adlı kuruluşa doğrudan bildirebilirsiniz. Bu tür içeriklerin internetten kaldırılması
bu kuruluşun görevidir.
Resimler ve videolar üzerinde kontrol kaybetme
Resimler ve videolar çok hızlı bir biçimde kopyalanabilir, paylaşılabilir ve yayılabilir. Birkaç arkadaş için
yayınlanan birşey, çok kısa bir sürede tüm okula ve daha geniş bir alana yayılabilir. Erkek arkadaşı veya kız
arkadaşı için seksi resimler yayınlayan bazı gençlerin resimleri daha çok paylaşılmıştır – bu konuyla ilgili
daha çok öneri için “Exposed” adlı filmimizi izleyin. Bu tür görüntülerin başkalarının eline geçmesinin bazı
riskleri şunlardır:

Zorbalık – gençler resimlerin içeridğinden ötürü zorbalığa maruz kalabilir

Üzüntü – tanımadıkları insanların özel resimlerine baktığını bilmek çok üzücü olabilir

Şantaj – görüntüler kötü niyetli birilerinin eline geçerse, bu görüntüleri kullanarak çocuğu
kullanmaya çalışabilirler

Saygınlık – online birşeyin kaldırılması çok zordur. Bu nedenle, resimler bir gencin “dijital
ayakizinin” bir parçası olabilir ve onları uzun vadede etkileyebilir. Örneğin; biri bir iş mülakatı
nedeniyle isimlerini onlie olarak ararsa bu resimlerle karşılaşabilir.
Virüsler, bilgisayar korsanlığı ve bilgisayarınızın
güvenliği
Bilgisayarlar artık günlük hayatımızın çok önemli bir parçası olduğu için onları sağlıklı tutmamız da
önemlidir.
Get Safe Online bilgisayar güvenliğini tehdit eden risklerle ve bilgisayarınızı virüslerden, bilgisayar
korsanlığından ve diğer tehlikelerden nasıl koruyabileceğiniz ile ilgili pek çok bilgi içermektedir.
Ebeveyn kontrolleri
Bir ebevey olarak çocuğunuzun onlineken neler yaptığını izlemek zor olabilir. Çoğu ebeveyn çocuklarına
güvenir ama bir çocuğun online ortamda kendisini ahatsız edebilecek veya üzebilecek birşeyle karşılaşma
olasılığı yüksektir.
Filtreleme ve koruma paketleri uygunsuz ve zararlı içeriklierin çoğunu önlemek için iyi bir yol olabilir. Bunlar
çocuğunuzun gelişimine uygun olarak online sınırlar belirlemenize ve bu sınırları değiştirmenize yardımcı
olur.
Bazıları ücretsiz ve bazıları ücretli olan bazı harika paketler vardır. Bu paketlerden ailenize ve ihtiyaçlarınıza
uygun olan birini edinin.
How can this help me?
Her ebeveyn kontrol paketi farklıdır ama çoğu şu hizmetleri sunar:

Filtreleme – pornografik web siteleri gibi bazı sitelere erişimi kısıtlayan içerik

Zaman sınırları – çocuğunuzun online olarak harcayabileceği zamanı sınırlar veya çocuğunuzun
belli sitelere ne zaman erişebileceğini ayarlar

İzleme – çocuğunuzun girmeye çalıştığı siteleri bildirir

Bildirim – çocuğunuzun kullandığı siteler hakkında bilgi verir
Where do I get them?
Ebeveyn kontrolü üç ana seviyede uygulanabilmektedir.

İnternet Servis Sunucusu (ISP). Bunlar interneti evinize taşıyan kuruluşlardır (Virgin Media, Talk
Talk, Sky ve BT gibi). Tüm ISP’lerin ebeveyn kontrolü paketleri vardır. Bunlar evinizden internete
bağlanmak için kullandığınız laptop veya oyun konsolları gibi tüm cihazlarda kontrol uygulamanızı
sağlar.

İnternete bağlanan cihazlar. Artık çoğu bilgisayar, cep telefonu ve oyun konsolu ebeveyn kontrolü
uygulanabilir özelliktedir. Örneğin; Windows ve Mac işletim sistemlerinde cihaza göre
ayarlanabilecek ebeveyn kontrolleri vardır.

Yazılım. Satın alınabilecek veya bazen ücretsiz olarak indirilebilecek çeşitli paketler vardır – her
zaman saygın şirketlerin yazılımlarını tercih edin ve online görüşleri kontrol edin.
Does this make my child safe?
Ebeveyn kontrolleri interneti asla ‘%100 güvenli’ hale getiremez. Ebeveyn kontrolleri çocuğunuza güvenlik
mesajları vermek için kullanılmamalıdır. Çocuğunuzla online davranışları hakkında konuşun ve çocukların
internete girebileceği tek yerin eviniz olmadığını unutmayın (gezinti çubuğuna bakın)!
Çocuklarınızdan bu ayarları yapmasını asla istemeyin, bu ayarları kendi başınıza yapamayacağınızı
düşünüyorsanız, bir tanıdığınızın veya satış asistanının yardımını isteyin.
BT
BT güvenlik paketinin adı BT Aile Koruması’dır. Bu güvenlik paketi evinizde en fazla üç bilgisayar üzerinde
çocuklarınız için doğru koruma seviyesini seçmenizi sağlar. Bu hizmet sayesinde şunları yapabilirsiniz:

Web sitelerini engelleme – çocuğunuzun uygunsuz içeriği görmesini engeller

Zaman sınırları koyma – çocuğunuzun internette ne kadar zaman harcayacağını yönetir

Anında uyarı – çocuklarınız engellenmiş sitelere girmeye çalıştığında veya gizli bilgiler
yayınladığında e-mail veya mesajla uyarı gönderir

Sosyal paylaşım araçları – Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinin kullanımını
kontrol eder ve kişisel bilgiler yayınlanırsa uyarı gönderir

YouTube filtresi – uygunsuz içeriğe maruz kalmayı engelleyen eşsiz bir teknoloji

Kullanım raporları – çocuğunuzun online aktivitelerini dünyanın her yerinden izlemenizi sağlar
Ebeveyn kontrollerinin yanı sıra, şunları da kullanabilirsiniz:

İleri spam filtreleme – çocukları zararlı içerikten koumak için görüntü ve resim engelleme

BT Cleanfeed – Internet Watch Foundation tarafından yasadışı kabul edilen siteleri engeller

İnternet istismarını engeleme ekibimize erişim – çocuklar veya ebeveynleri endişelerini
ekbimize bildirebilirler
Talk Talk
Talk Talk’un internet güvenliği hizmetinin adı HomeSafe’dir. HomeSafe eviniz için uygunsuz olduğunu
düşündüğünüz tüm web sitesi ürünlerini günlük cihazlarınızdan engeleyecek şekilde tasarlanmıştır.
Ebeveynler okul sonrası ödev rutinlerini de HomeSafe’den kontrol edebilir. HomeSafe ebeveynler paneli ve
online güvenlik uzmanları ile birlikte geliştirilmiştir.
Virgin Media
Ebeveyn Kontrolleri Virgin Media Security’nin bir parçasıdır ve tüm Virgin Media müşterileri için ücretsizdir.
Bu kontrol uygulaması ile şunları yapabilirsiniz:

Uygunsuz materyalleri filtreleme

Websitelerini önceden belirlenen yaş kategorilerine göre filtreleme

İstisnalar ekleme veya belli siteleri engelleme

Sohbet veya sosyal paylaşım siteleri gibi belli içerik türlerine erişimi engelleme

Bireysel kullanıcılar için bir erişim programı belirleme

Engelli siteler de dahil girilen siteler geçmişini görme
Plusnet
Plusnet, Plusnet Protect internet güvenliği sunmaktadır. Kullandığınız internet paketine göre ücretsiz veya
düşük bir ücretle sunulan bu hizmet sayesinde ebeveynler çocuklar için güvenli sınırlar belirleyebilmektedir.
Sky
Sky, McAfee Internet Security güvenlik hizmetini sunmaktadır. Bu hizmet kullandığınız internet paketine
göre ücretsiz veya düşük bir ücretle sunulmaktadır. Bu paket de Ebeveyn Kontrolü içermektedir, ancak tüm
Sky müşterileri en fazla üç bilgisayar için McAfee Ebeveyn Kontrollerini ücretsiz olarak indirebilirler.
McAfee’nin Ebeveyn Kontrolleri çocuğunuzun ne zaman online olabileceğini, hangi websitelerine
girebileceğini ve online aktivitelerini kontrol etmenizi ve izlemenizi sağlar. in