yangın yalıtımcısı

YANGIN YALITIMCISI
(SEVİYE 3)
YETERLİLİK KODU: 12UY0060-3
HAZIRLAYAN
SABAHATİN ŞİMŞEK
1
2012 ANKARA
İÇİNDEKİLER
SAYFA
1.GİRİŞ
4
2. KİŞİSEL GÜVENLİK VE KAZA RİSKLERİ
4
2.1. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Önlemler
4
2.2. Şantiyedeki Risk Unsurları ve Gerekli Önlemler
5
2.3. Şantiyede Uyulması ve yapılması Gerekli Kurallar
7
3. GENEL MESLEKİ BİLGİLER
8
3.1. Yangın Yalıtımı
9
3.2. Yangın Yalıtımının Faydaları
10
3.3. Binalarda Yangın Yalıtımı
10
4. YANGIN YALITIMI ARAÇLARI VE MALZEMELERİ
11
4.1. Yalıtım Makinaları
11
4.2. El Araçları
11
4.2.1. Vurma ve Kırma Araçları
11
4.2.2. Sıkma ve Vidalama Araçları
13
4.2.3. Kesici ve Delici Araçlar
13
4.2.4. Koruyucu Gereçler
15
4.2.5. Diğer Gereçler
17
4.3. Yangın Yalıtım Malzemeleri
18
4.3.1. Tanımı
18
4.3.2. Çeşitleri
18
4.3.3. Özellikleri
18
4.3.3.1. Taşyünü
18
4.3.3.2. Cam Yünü
20
4.3.3.3. Kalsiyum Silikat Plakalar
23
2
4.3.3.4.Cam Köpüğü
24
4.3.3.5. Vermikülit
24
4.3.3.6. Genleştirilmiş Perlit
27
4.3.3.7. Alçı Panolar
28
4.3.3.8. Seramik Yünü
30
4.3.3.9. Yangına Dayanıklı Özel Harçlar
32
4.3.3.10. Yangına Dayanıklı Özel Slikon ve Mastikler
33
4.3.3.11. Özel Boru Kelepçeleri
34
5. YALITIM YAPILACAK YÜZEYİ VE MALZEMEYİ HAZIRLAMAK
5.1. Yüzey temizliği
35
35
5.1.1. Tuz Kusması
36
5.1.2. Yağlardan Arındırma
36
5.2. Yüzey Tamiratı
36
5.2.1. Korozyon Tamiratı
36
5.2.2. Kırık, Boşluk ve Çatlak Tamiri
37
5.2.2.1. Yapısal Olmayan Çatlaklar
37
5.2.2.2. Yapısal Çatlaklar
37
5.3. Ahşap Metal ve Tesisat Yüzeylerinin Hazırlığı
38
5.3.1. Keskin Dönüşlerin Yuvarlatılması
38
5.3.2. Taşıyıcı olmayan Katmanların Kaldırılması
38
5.4. Yangın Yalıtım Malzemesini hazırlamak39
6. YANGIN YALITIM MALZEMESİNİ YÜZEYE UYGULAMAK
40
6.1. Tanımı
40
6.2. Amacı
40
6.3. Çeşitleri
40
6.3.1. Yangın Yalıtımının Uygulandığı Yüzeye Göre
3
40
6.3.2. Yangın Yalıtım Malzemesinin Cinsine Göre
6.4. Kullanıldığı Yerler
40
41
6.4.1. Taş Yünü
41
6.4.2. Cam Yünü
41
6.4.3. Kalsiyum Silikat
41
6.4.4. Cam Köpüğü
41
6.4.5. Vermikülit Yanmaz Paneller
41
6.4.6. Perlit
41
6.4.7. Alçı Panolar
41
6.4.8. Seramik Yünü
42
6.4.9. Kompozit Ürünler
42
6.4.10. Özel Harçlar
42
6.4.11. Özel Slikon ve Mastikler
42
6.4.12. Özel Boru Kelepçeleri
42
6.5. Montaj
42
6.5.1. Tanımı
42
6.5.2. Çeşitleri
43
6.5.2.1. Serme-Döşeme
43
6.5.2.2. Kaplama
43
6.5.2.3. Püskürtme
44
6.5.2.4. Giydirme
45
6.5.3. Yapılışı
45
6.5.3.1. Serme Döşeme
45
6.5.3.2. Kaplama
45
6.5.3.3. Püskürtme
46
6.5..4. Giydirme
46
4
KAYNAKLAR
47
1. GİRİŞ
Mesleğin tanımı: İş sağlığı ve güvenliği ile çevresel önlemleri alarak, kalite sistemleri
çerçevesinde, mesleği ile ilgili iş organizasyonu yapan, yangın yalıtımı öncesi hazırlık
işlemlerini gerçekleştiren, yapının yapılması gerekli yerlerine yangın yalıtımı işlemini
uygulayan, mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten nitelikli kişiye yangın yalıtımcısı
denir.
2. KİŞİSEL GÜVENLİK VE ÇEVRE KAZA RİSKLERİ
2.1 İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve
güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen,
takılan veya tutulan tüm alet, araç, gereç ve cihazlara KKD adı verilir.
İlk yardım çağırma 112: Bir yaralanma veya sağlık sorunu esnasında, sağlık ekibinden
yardım istemek için bilinmesi gereken telefon numarasıdır. Telefon numarasını bilmek
yardımın zamanında gelmesi için çalışma alanının tam adresini de bilmek gerekir.
İş eldiveni: Çalışanlar iş yaparken eldiven giymek zorundadır. Eldiven elin korunması için
çalışanın ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olmalıdır.
Baret: Başa bir cismin düşmesi, çarpması veya başın bir yere vurulması yahut başın
gerilimli bir iletkene değmesi olasılığına karşı kullanılır. Genellikle, inşaat iş kollarında
kullanılmaktadır. Yönetim faaliyetleri dışındaki çalışan ve buraları ziyaret eden herkes,
baret giymek zorundadır. Genellikle, barette renk standardı şöyledir;
Beyaz renkli: Üst düzey yönetici ve ziyaretçiler, Mavi renkli: Mühendisler ve teknik
elemanlar, Turuncu renkli: Formenler ve ustabaşları, Sarı renkli: İşçiler, Kırmızı renkli:
iş güvenliği, sivil savunma ve yangınla mücadele elemanlar, Yeşil renkli: Sağlık personeli
içindir.
İş ayakkabısı: Çalışanların ağır malzemenin kaldırılıp taşınması esnasında düşürme ve
çivi batma riskine karşı emniyet ayakkabısı kullanılmalıdır.
Reflektik yelek: İnşaat işlerinde çalışanların fark edilmesine yarayan renkleri, gündüz
görüşü kolaylaştırmak için, turuncu veya kırmızı fosfor file örgü kumaştan
5
yapılır. Önünde ve arkasında geceleri ışık yansıtan şeritler bulunur, kolsuz yapıldığı için iş
elbisesi üzerine giyilir. Kafadan geçirilerek giyilen tipleri olabileceği gibi önden açılıp
kapatılabilen yelek biçiminde giyilebilen tipleri bulunmaktadır.
Yağmurluk: Çalışanı yağmurdan ve ıslak ortamın zararlarından korumada kullanılır.
Yağmurluk, kaynak dikişli ve dayanıklı fermuarlıdır. Boyu diz kapağının hemen altındadır.
Emniyet kemeri: Çalışanların yüksek yerde çalışmalarında, düşmeye karşı emniyetli,
çalışmaya uygun, bel desteksiz paraşüt tipi emniyet kemeri kullanmaları muhtemel
düşmelerde hasar almadan kurtulmasını sağlar.
İş iskelesi: İşin durumuna göre düşmeye karşı tutmayı ve dayanmayı sağlayan en az 60
cm gezinme yeri ve basma yerinden en az 90 cm korkuluğa sahip iskeledir.
İlk yardım dolabının yerini bilmesi gerekir. Dolapta; Büyük sargı bezi (10 cm x 3-5 m),
hidrofil gaz steril (10x10 cm üçgen sargı 50’lik kutu), antiseptik solüsyon (50 ml), flaster (2
cm x 5 m), çengelli iğne, küçük makas (paslanmaz çelik), esmark bandajı, turnike (En az
50 cm örgülü tekstil malzemeden), yara bandı, tıbbı eldiven ve el feneri bulunmalıdır.
2.2 Şantiyedeki risk unsurları ve gerekli ikazlar
a) Güvenlik ve sağlık işaretleri: Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha,
renk, sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el–kol işareti yoluyla iş sağlığı ve
güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretleridir,
b) Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı
yasaklayan işareti, daire biçiminde, beyaz zemin üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve
ve diyagonal çizgiden oluşur.
Sigara İçilmez
Açık alev kullanmak
Yaya giremez
yasaktır
6
Yetkisiz kimse giremez
c) Uyarı işareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında
uyarıda bulunan işarettir. Üçgen şeklinde sarı zemin üzerine siyah piktogram, siyah
çerçevelidir.
İş makinesi
Elektrik tehlikesi
Tehlike
d) Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işarettir, daire biçiminde,
mavi zemin üzerine beyaz piktogramlıdır.
Gözlük kullan
Baret giy
İş ayakkabısı giy Emniyet kemeri kullan
Eldiven giy
e) Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri: Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi
veren işaretlerdir.
2.3 Şantiyede uyulması ve yapması gereken kurallar
a) Çalışacağı alanın gereken güvenlik donanım kontrolünü iş sağlığı ve güvenliği
uzmanının direktiflerine uygun olarak yapar,
b) Çalışma alanında ilgisiz kişilerin bulunmasını engeller,
c) Çalıştığı veya kullandığı makinede gerekli güvenlik tedbirleri mevcut mu ve görevini
yapabiliyor mu kontrol eder veya gerekli bilgiyi alır,
d) Kullandığı alet ve ekipmanların kaza riski olanlarda ikaz edici levhalara dikkat eder,
e) Ayakla kontrol edilen elektrikli makinelerin şartelleri düşen cisimlere veya çalışandan
kaynaklanan hatalı hareketlere karşı koruma önlemi alınmış olmalıdır,
f) Çalışma alanının temizlik ve düzenini sağlar,
g) İşin gerektirdiği çalışma alanını belirler,
h) Yapılacak işle ilgili ekibini oluşturur ve iş dağılımını yapar,
7
i) Çalışma alanında bulunan atıkların uzaklaştırılmasını sağlar.
3. GENEL MESLEKİ BİLGİLER
İnsanların her türlü ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla yerüstü ve yeraltında inşa
edilen tesislere yapı adı verilir. Yapılara örnek olarak binalar, köprüler, otoyollar, enerji
santralleri, baraj, sulama kanalı gibi sulama tesisleri, stadyum, spor salonları vb. verilebilir.
İnsanların sahip olduğu eşya ve değerlerini soğuk, sıcak, fırtına gibi dış etkilerden korumak
ve yaşama, eğitim, sağlık gibi değişik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa ettikleri
yapılara ise bina denir.
Binalar, kullanım maksadına göre aşağıdaki gibi sınıflara ayrılabilir:
1. Konut binaları (ev, villa, apartman gibi)
2. Eğitim binaları (anaokulu, İlköğretim, üniversite gibi)
3. Sağlık binaları (hastane, sağlık ocağı, poliklinik, dispanser gibi)
4. Ticaret binaları (Büro, dükkân, mağaza, iş hanı gibi)
5. Sanayi binaları (atölye, fabrika gibi )
6. Konaklama binaları (Otel, motel gibi)
7. Barınma binaları (Öğrenci yurtları, yaşlılar evi, yetiştirme yurdu gibi)
8. Sosyal binalar (Sinema, tiyatro gibi)
9. Kültür binaları (Müze, kütüphane, tarihi yapılar gibi)
10. Kamu binaları (Bakanlıklar, Belediyeler gibi)
11. Spor binaları (Kapalı spor salonu, spor binaları gibi)
12. Ulaştırma binaları (Terminaller (gar, otogar), İşletme binaları gibi)
13. Dini binalar (Cami, mescit, kilise, havra gibi)
14. Emniyet binaları (Polis, TSK ait binalar, itfaiye gibi)
15. Barınak binaları (Çiftlik, ahır, ağıl, kümes gibi)
Binalar mülkiyetlerine göre;
1. Resmi binalar (bakanlıklar, adliye, belediye, hükümet konağı gibi)
2. Özel binalar (ev, işyeri, atölye, otel, mağaza, AVM gibi)
8
3. Vakıf binalar (hanlar, hastaneler, camiler, darülaceze, darüşşafaka gibi)
Binalar yapıldıkları malzemeye göre ;
1. Kargir binalar
2. Ahşap binalar
3. Çelik binalar
4. Betonarme binalar
5. Kompozit binalar
Binalar üretildikleri yere göre ;
1. Yerinde yapım binalar
2. Prefabrik veya ön yapım binalar olarak incelenebilir.
Genellikle binalar inşa
edildiği ülkenin geleneksel mimarisinin
özelliklerini
taşımaktadır. Bu nedenle insanlar herhangi bir binaya baktıklarında o binanın hangi
bölgeye ait olduğu konusunda bir tahminde bulunabilmektedir. Öte yandan binaların uzun
yıllar hizmet verebilmesi veya binanın servis ömrü, bina yapımında kullanılan malzemeler,
kaplamalar, yapım tekniği, işçilik vb. gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu nedenle binaların iç ve
özellikle dış yüzeylerinin kaliteli ve güzel bir şekilde kaplanması önemlidir.
3.1. Yangın Yalıtımı
Gelişen teknoloji ve sanayileşmenin artması, nüfusun giderek çoğalmasına paralel olarak
toplu yerleşim bölgelerin fazlalaşması yangın riskinin ve buna bağlı olarak yangının maddi
ve manevi zararlarının artışına neden olmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde ve diğer
gelişmiş ülkelerde meydana gelen yangın sayısı, ülkemizde meydana gelen yangın
sayısına oranla fazladır. Örnek olarak İstanbul’da yılda 15.000 civarı yangın meydana
gelirken Avrupa’nın önemli şehirlerinde bu sayı 50.000 mertebesindedir. Ancak buna
rağmen ortaya çıkan maddi ve manevi zarar ülkemize göre çok azdır. Bunun en önemli
sebebi, yangını önleyici ve yayılmasını engelleyici tedbirlerin alınmış olması, bireylerin
yangın konusunda daha bilinçli olmalarıdır.
Yangınlar sonucunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını en aza indirmek için
yapılarda gerçekleştirilen uygulamalara yangın yalıtımı denir. Evlerde ve iş yerlerinde
kullanılan malzemelerin çoğu yanıcı olduğundan yangın tehlikesini artırır. Yangın yalıtımı,
durdurulabilen veya yavaşlatılabilen bir felaket olan yangının vereceği zararları en aza
indirir.
9
Ülkemizde yangın yalıtımı için ağırlıklı olarak Alman DIN normları kullanılmaktadır. Yangın
yalıtımıyla ilgili üretilen malzemelerin çoğu DIN 4102 ‘ye göre beyan edilmektedir. Yerli
olarak üretilen mineral yün malzemelerin (cam yünü, taş yünü), yanı sıra endüstriyel
yapılarda kullanılan yangın önleyici ve geciktirici paneller, kablo kanallarında kullanılan
yangın önleyici akrilik macunlar, vermikulit esaslı inorganik bağlayıcılı malzemeler, yangın
tutucu bantlar, silikon mastikler, alçı ve cam elyafından imal plakalar, taş yünü esaslı
paneller yangın yalıtımında kullanılan elemanlardır.
Binanın yanıcılığının yapıda kullanılan malzemelerin niteliğiyle ilgili olduğunu düşünürsek,
yangın çıkış olasılıklarının azaltılması ve çıkan yangının en az zararla atlatılması için
binada kullanılacak yapı malzemesinin seçiminde tasarımcıya çok önemli görevler
düşmektedir. Yangın denince akla sadece itfaiye ve söndürme gelmemeli, gerekli yangın
güvenlik önlemleri bina tasarımından itibaren alınarak yangını önleme yoluna gidilmelidir.
Tüm bunların başarıyla gerçekleşmesi için öncelikli olarak yasal yaptırımların uygulanması
ve sonrasında eğitim faaliyetlerinin her yaş grubuna ve eğitim seviyesine göre
düzenlenerek gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
3.2. Yangın Yalıtımının Faydaları
Yangın yalıtımı;
- Yangının oluşturduğu çok yüksek ısı ve dumanın yayılmasını geciktirir.
- Yangın dolayısıyla bina çökmeden yapının güvenli bir şekilde terk edilmesi için imkân ve
zaman sağlar.
- Yapıların içerisinde oluşturulan güvenli bölümlerle can ve mal kayıplarının azaltılmasını
sağlar.
3.3. Binalarda Yangın Yalıtımı
Yalıtım, yangın söndürülene kadar binanın ayakta kalması için taşıyıcı kısımlara ve güvenli
kaçış amacıyla oluşturulan bölümlere uygulanır. Dışarıdan yangının sıçramaması için çatı
ve cepheler ile kazan dairesi gibi patlama riski olan yerlere yalıtım yapılır. Duman ve ısının
yayılmaması için hava kanallarına ve tesisat borularının geçtiği bölgelere de yangın
yalıtımı uygulanır.
10
4. YANGIN YALITIMI ARAÇLARI VE MALZEMELERİ
4.1. Yalıtım Makinaları
4.1.1. Poliüretan Makinesi
Makine kullanım yerine dikkatlice getirildikten sonra, düz bir zemin üzerine konulmalı,
makine çalıştıktan sonra sarsıntı ve sendeleme olmaması için teker veya ayakların zemine
tam oturmasına dikkat edilmelidir. Hortum ve tabanca bağlantısı yapılmalıdır. Kablosu
üzerine uygulama malzemesinin dökülmeyeceği ve ezilip çiğnenmeyeceği bir yoldan
topraklı bir prize takılmalıdır. Uygulama malzemesi veya malzemeleri makine haznesine,
dışarı taşırmadan ve dökmeden dikkatlice doldurulmalıdır. Makine malzemeyi yüksek
basınçla yüzeye püskürttüğü için hortum ve tabanca da oluşacak geri tepme ve itme gücü
unutulmamalı ve sıkı bir şekilde tutulmalıdır. Makineyi kullanırken mutlaka maske, eldiven
gibi koruyucu gereçlerin kullanılması unutulmamalıdır. Uygulama bittikten sonra makine
mutlaka bir sonraki kullanım için temizlenmelidir.
4.2. El Araçları
Yalıtım malzemelerinin gerek yüzeye uygulamadan önce yüzey hazırlığı, gerekse
uygulama ve montaj sırasında işçilik, zaman ve malzemeden tasarruf sağlayan basit el
araçlarıdır. Yalıtım malzemelerinin en iyi şekilde görevlerini yapabilmeleri için maksimum
verim alınması, ömürlerinin uzun olması ve müşteri memnuniyeti için bazı el araç ve
gereçlerinin kullanılması zorunludur. Aksi takdirde, yalıtım malzemesi yüzeye sağlam bir
şekilde monte edilemeyecektir.
Yalıtım malzemelerinin sağlıklı uygulanabilmesi için gerekli olan el araçları şunlardır:
4.2.1. Vurma ve Kırma Araçları
- Çekiç: Isı ve ses yalıtım malzemelerinin yüzeye montajında ve dübel ile burgulu çivilerin
çakılması işleminde kullanılır. Çekiçler metal kısma çok yakın ve sapın uç kısmından
tutulmamalıdır
Resim 4.1. Çekiç
11
- Madırga: Isı, ses ve su yalıtım malzemelerinin yüzeye uygulanabilmesi için zemin
hazırlığı aşamasında kâgir yüzeydeki istenmeyen çıkıntı, artık ve kalıntıların murç ve keski
ile temizlenmesi işleminde vurma işini gören araçtır. Ele vurmamak için özen
gösterilmelidir.
Resim 4.2. Madırga
- Kırıcı Matkaplar: Yalıtım işlerinde yüzey hazırlık aşamasında istenilmeyen kalıntı ve
çıkıntıların
temizlenmesi
işinde
kullanılan
bağlanmalıdır. Topraklı piriz kullanılmalıdır.
araçtır.
Kırıcı
uçlar
matkaba
sıkıca
Hareketli yardımcı kol, tutuş şekline göre
ayarlanmalıdır. Kullanım sırasında mutlaka tutacaklarından tutulmalı ve hareketli metal
kısma
dokunulmamalıdır.
Makinenin
gücü
dikkate
zorlanmamalıdır.
Resim 4.3. Kırıcı Matkaplar
12
alınarak
gereğinden
fazla
4.2.2. Sıkma ve Vidalama Araçları
-Tornavidalar: Isı ve ses yalıtım malzemelerini yerine monte etme sırasında kullanılan
vidaların sıkma işlerinde kullanılır. Tornavidaların şarjlı ve çok uçlu tipleri de vardır.
Tornavidalar asla ıskarpela yerine kullanılmamalıdır.
Resim 4. 4. Tornavidalar
4.2.3. Kesici ve Delici Araçlar
- Murç: Yalıtım yapılacak yüzeyin durumuna göre duvar veya zeminde yapılacak
tamiratlarda kırma veya delik delme amacıyla kullanılan çelikten yapılmış keski veya
delicilerdir. Arkasına vurmaktan oluşmuş dağılan ve ezilen kısımlar yaralanmalara neden
olmaması için çarka tutularak temizlenmelidir.
Resim 4.5. Murç
- Spiral: Özellikle su yalıtımı yapılacak metal yüzeylerin hazırlanmasında kullanılır.
Metallerin keskin kenarları, sivri köşeleri ve varsa kaynakçapaklarının siliminde kullanılır.
Topraklı priz ile kullanılmalıdır. Makine ele aldıktan sonra çalıştırılmalı ve tamamen durana
13
kadar yere bırakılmamalıdır. Kesinlikle çatlak ve kırık taşlar kullanılmamalı ve muhafazası
çıkarılmamalıdır.
Resim 4.6. Spiral
- Demir Testeresi: Yalıtım işlerinde özellikle ısı ve ses yalıtım malzemelerinin yüzeye
montajı sırasında alüminyum ve sac profillerin kesilmesinde kullanılır.
Resim 4.7. Demir Tersteresi
- Matkap: Isı ve ses yalıtım işlerinde, malzemenin yüzeye uygulanmasında kullanılan
dübeller için delik delme işlerinde kullanılır. Kullanılan uç matkaba sıkıca bağlanmalıdır.
Delme işlerinde kör ve kırık uçlar kullanılmamalıdır.
14
Resim 4.8. Matkap
- Maket Bıçağı ve Bıçaklar: Yalıtım malzemelerinin şekillendirilmesinde kullanılır. Kanca
uçlu tipleri vardır. Kullanırken el, kol vb yerlerin kesilmemesine dikkat edilmelidir. Uç
gereğinden fazla dışarı çıkarılmamalıdır.
Resim 4.9. Maket Bıçağı
4.2.4. Koruyucu Gereçler
- Maske: Gerek şalümo aleviyle ısıtılarak uygulanan gerekse basınçla beraber yüzeye
püskürtülerek uygulanan yalıtım malzemelerinin toz ve gazlarından korunmak için
kullanılır. Kullanırken yüz kısmına tam olarak oturmasına dikkat edilmelidir.
Resim 4.10. Maske
- Eldiven: Yüksek sıcaklıklarda ısıtılarak uygulanan su yalıtım malzemelerinin veya
püskürtme tipi yalıtım malzemelerinin ele bulaşmaması için ve elleri korumak için önemle
kullanılması gereken bir gereçtir.
15
Resim 4.11. Eldiven
- Çizme: Daha çok su yalıtım malzemelerinden ısıtılarak veya eritilerek kullanılanların
yapımında ayakları korumak için kullanılırlar.
Resim 4.12. Çizme
-
Baret:
Baret
sadece
yalıtım
işlerinde
değil
özellikle
inşaat
sektörünün
vazgeçilmezlerindendir. Çünkü başın korunması inşaat işlerinde mutlaka dikkat edilmesi
gereken bir husustur.
Resim 4.13. Baret
16
- Gözlük : Çalışırken sıçrayan parçalardan gözleri koruyan bir gereçtir.
Resim 4.14. Gözlük
4.2.5. Diğer Araçlar
- Spatula: Spatula yalıtım işlerinde, derz dolgu macunlarının çekilmesinde ve yalıtım için
yüzey hazırlık aşamasında kazıma işinde kullanılır.
Resim 4.15. Spatula
- Metal
Rulo:
Isı ile kaynak yapılan su yalıtım örtülerinin kaynak yerlerinin
baskılanmasında kullanılır.
Resim 4.16. Metal Rulo
17
4.3. Yangın Yalıtım Malzemeleri
4.3.1. Tanımı
Yangın yalıtımı işlerinde kullanılan, yüksek ısının ve alevin direkt olarak yapı elemanına
zarar vermesini önleyen malzemelere yangın yalıtım malzemesi denir.
4.3.2. Çeşitleri
Yangın yalıtım malzemelerini aşağıdaki başlıklar altında inceleyebiliriz:
- Taş yünü
- Cam yünü
- Kalsiyum silikat plakaları
- Cam köpüğü
- Vermikülit
- Genleştirilmiş perlit
- Alçı panolar
- Seramik yünü
- Kompozit ürünler
- Yangın dayanımlı özel harçlar
- Yangına dayanıklı mastikler
- Özel boru kelepçeleri
4.3.3. Özellikleri
4.3.3.1. Taş Yünü
Taş yünü, inorganik hammadde olan bazalt taşının 1350 °C - 1400 °C' de ergitilerek elyaf
haline getirilmesi ile elde edilir.
- Kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve yoğunlukta, değişik kaplama malzemeleri
ile şilte levha, boru ve dökme şeklinde üretilmektedir.
- Isı yalıtımı, ses yalıtımı, akustik düzenleme ve yangın yalıtım malzemesi olarak
kullanılmaktadır.
- Kullanım sıcaklığı 750~1000 °C' dir.
18
- Sıcağa ve neme maruz kalması durumunda boyut değişikliği olmaz.
- Zamanla bozulmaz, çürümez, küf tutmaz, korozyon ve paslanma yapmaz. Böcek ve
mikroorganizmalar tarafından tahrip edilemez. Şilte halinde taş yünü: Taş yününün 750 –
1000 °C' lere kadar yanmazlık özelliği, bu malzemenin sanayide çok yüksek sıcaklıklarda
kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Uygun boyda kesilen şilteler, yalıtım yapılacak yüzey
üzerine sarılarak ek yerleri galvanizli tel ile taşıyıcı rabitz tel arasından geçirilerek dikilir.
Resim 4.17. Taş yünü (şilte hali)
Levha halinde taş yünü: Her türlü duvar ve betonarme elemanının iç yüzeyinde, iç bölme
duvarlarda, merdiven ve asansör boşluklarında, dış duvarların dıştan sıva altı
uygulamalarında, dış duvarın içten yalıtım uygulamalarında, ahşap ve metal çatılarda,
yapıların doğal zemine oturan döşemelerinde, giydirme cephe sistemlerinde; cam granit,
mermer vb kaplamaların arkasında yangın güvenliği amacıyla kullanılmaktadır
Kalınlık : 2-2,5-3-4-5-6-7-8-10 cm.
Ebat : (40–60)x(120–270) cm.
Resim 4.18. Taş Yünü (Levha hali)
19
Boru şeklinde taş yünü: 10 - 250 °C' den yüksek sıcaklıktaki akışkanların taşındığı
boruların yalıtımında, enerji tasarrufu ve yangın yalıtımı ile personelin korunması amaçlı
olarak, proses ekipmanlarının ses ve titreşim yalıtımında kullanılır.
Resim 4.19. Taş yünü (Boru halde)
Dökme halde taş yünü: Kaya yünü şilte ve levha uygulamanın mümkün olmadığı yüksek
sıcaklıktaki, şekilsiz yüzeylerin, çift cidarlı kapıların yalıtımında tıkma usulü uygulanan,
bağlayıcısız ve formsuz kaya yünü elyafıdır. Uygulama yoğunluğunun sıkıştırmadan sonra
80 kg/m³ olması tavsiye edilir.
Resim 4.20. Taş Yünü (Dökme halde)
4.3.3.2. Cam Yünü
İnorganik ham madde olan silis kumunun 1200 – 1250 °C' de ergitilerek elyaf haline
getirilmesiyle elde edilir.
- Kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve yoğunlukta, değişik kaplama malzemeleri
ile şilte, levha, boru ve dökme şeklinde üretilmektedir. Ancak dökme cam yünleri yalıtım
işlerinde çok tercih edilen bir ürün değildir.
20
- Isı yalıtımı, ses yalıtımı ve akustik düzenleme malzemesi olarak kullanılmaktadır.
- Kullanım sıcaklığı -50~+250 °C' dir. Bağlayıcısız cam yünleri 500 °C' ye kadar
kullanılabilmektedir.
- Ayrıca -250~+450 °C aralığında kullanılan cam yünü ürünler de üretilmektedir. Sıcağa ve
neme maruz kalması durumunda boyut değişikliği olmaz.
- Cam yünü, zamanla bozulmaz, çürümez, küf tutmaz, korozyon ve paslanma yapmaz.
Böcek ve mikroorganizmalar tarafından tahrip edilemez.
Cam yünü her türlü yapıda, dış ve iç duvarlarda, çatı katı döşemelerinde, çift cidarlı
sandviç duvarlarda gerek ses gerekse ısı yalıtımı amacıyla kullanılmaktadır.
Şilte halinde cam yünü: Her türlü ahşap oturtma, metal çatı ve sandviç çatılar, tavuk
çiftliği ve hayvan barınaklarında yalıtım amacıyla kullanılır.
Çıplak veya alüminyum
kaplamalı olabilir.
Kalınlık : 8–10–12–14 cm
Ebat : (120)x(1000 – 800 – 750 – 600) cm
Resim 4.21. Cam Yünü (şilte hali)
Levha halinde cam yünü: Levha özelliğine göre; iki duvar arasında, dış duvarlarda, hafif
bölme duvarlarda ısı ses ve yangın yalıtımı amaçlı, giydirme cephe sistemlerinde, granit
mermer, alüminyum vb. cephe kaplamalarının arkasında su itici özellikte yangın, ısı ve ses
yalıtımı amacıyla kullanılır.
Kalınlık : 2–2,5–3–5–6–7,5–8–10 cm
Ebat : (40–60)x(120–270) cm
21
Resim 4.22. Cam Yünü (levha hali)
Boru şeklinde cam yünü: Özellikle tesisat yalıtımlarında kullanılır. Alüminyum kaplı ve
çıplak olanları vardır.
- Sanayi boruları, kalorifer tesisatı ve merkezi ısıtma tesisatı,
- Güneş enerjisi tesisatı boruları,
- Boruların terlemeye karşı korunmasında,
- Boruların donmaya karşı korunmasında,
- Basınçlı su borularında titreşime ve sese karşı yalıtım uygulamalarında kullanılır.
Resim 4.23. Cam Yünü (boru hali)
22
4.3.3.3. Kalsiyum Silikat plakalar
Kalsiyum silikat plakaları, mükemmel izolasyon özelliğine sahip, yüksek mukavemetli ve
yüksek sıcaklığa dayanıklı ve hafif bir üründür. Maksimum 1100°C’ ye kadar mükemmel ısı
izolasyonu sağlar.
Resim 4.24. Kalsiyum silikat plakalar
BOYUTLAR
1220x1000 mm-1000x610 mm-1250x500 mm
25-30-40-50-60-65-75-100 mm
Standart boyuttaki plak inorganik kaplamalar yardımıyla suya dayanıklı duruma getirilebilir.
Kalsiyum silikat plakalar el aletleri ile rahatlıkla kesilebilir ve şekillendirilebilir. Yangın
yalıtımında kullanmak için kalsiyum silikat bloklar da üretilmiştir.
Resim 4.25. Kalsiyum silikat bloklar
23
4.3.3.4. Cam Köpüğü
Mineral esaslı olmasından dolayı cam köpüğünden, yangın yalıtımında memnuniyet verici
sonuçlara ulaşılmıştır. Cam köpüğü aynı zamanda ısı ve ses yalıtımında da
kullanılmaktadır.
Özellikleri
- Su ve buhar difüzyonu geçirmez
- Çok yüksek basınç mukavemetine sahiptir
- Yanmaz
- Kimyasallara dayanıklıdır
- Anti bakteriyel olması sebebiyle küf ve hastalık yapmaz
- Haşere ve kemirgenler cam köpüğüne zarar veremezler
- Uygulama kolaylığına sahiptir.
Resim 4.26. Cam köpüğü
4.3.3.5. Vermikülit
Hafif vermikulitin inorganik bağlayıcılarla birleşiminden oluşmaktadır. Boyut sabitlemesi
mükemmel olan vermikülit paneller, düzgün bir yüzeye ve yüksek mukavemet /ağırlık
oranına sahiptir. Günümüzde vermikülit yanmaz paneller, zararlı etkilerinden dolayı
asbestsiz üretilmektedir.
24
Çeşitli kalınlıklarda ve ebatlarda üretilebilen vermikülit paneller, ihtiyaca göre 1.5 saatten 4
saate kadar yangına dayanımlı olup sahada ahşap kadar kolay işlenebilmektedir.
Vermikülit panellerin üzerine istenen renkte laminat kaplanabilmekte ve dekoratif olarak iç
mekânlarda rahatlıkla kullanılabilmektedir. 1150°C’ ye kadar sıcak yüzey ve arka plan
yangın izolasyonun da kullanılırlar.
Vermikülit izolasyon blokları, mükemmel izolasyon özelliğine sahip, yüksek sıcaklıkta
yüksek mukavemet gösteren son derece hafif bir üründür. Maksimum 1100°C-1150°C ye
kadar mükemmel ısı izolasyonu sağlar. Yüksek mukavemet ve düşük termal iletkenliğin
bileşimi sayesinde termal şoklara karşı yüksek dayanımlıdır. Vermikülit bloklar, farklı
yoğunluk, izolasyon özelliği ve basma dayanımları ile pek çok seçenek sunabilmektedir.
Standart Boyutlar :
Boyut
Kalınlık
1000x610
25 mm
1000x305
100mm
Bütün vermikülit bloklar el aletleri ile kolaylıkla şekillendirilebilir. Özel şekilli malzemeler için
sipariş üzerine imalat yapılmaktadır. Basınçlı kalıplama sistemi ile farklı şekilli parçaların
farklı yoğunluklarda imalatı mümkündür.
Resim 4.27 Vermikülit yanmaz panel ve bloklar
İşlevleri ve Kullanıldığı Yerler
- Asma tavanlar
- Bölme duvarlar
25
- Elektrik kablo kanalları
- Havalandırma kanalları
- Yangın kapıları
- Yangın damperleri
- Döşemeler
- Çelik konstrüksiyon üzeri yangın yalıtımında kullanılır
Uygulama Alanları
- Ofis binaları
- Konutlar
- Alışveriş merkezleri
- Gösteri merkezleri
- Sinemalar
- Tiyatrolar
- Gemiler
Özellikleri
- Kimyasal olarak nötrdür.
- Korozyona sebep olmaz ve boya, tutkal vb. malzemelerle uyumludur.
- Yapısında lif yoktur.
- Yapısal olarak hafif ama yüksek dayanımlıdır.
- Boyut stabilizesi yüksektir.
- Su emme kapasitesi sınırlı olduğundan suya batması durumunda kurutulup eski
dayanımına sahip olabilecek yapıdadır.
- Tipik ahşap kakımlarla işlenebilir yapıdadır, uygulaması pratiktir.
- Üzeri boyanabileceği gibi laminat da kaplanabilir.
- Özel vidalarla veya özel tutkalla birleştirilir.
26
4.3.3.6. Genleştirilmiş Perlit
Belirli nitelikte öğütülmüş perlit kayası parçacıklarının 1200 °C sıcaklıkta genleştirilmesi
yöntemi ile üretilen, gerek yapı gerekse tesisat kısımlarında ısı ve ses izolasyonu
sağlamak, yangına karşı koruyucu önlem almak gibi değişik maksatlar için kullanılan çok
hafif, kum görünümünde, yapı sağlığı kurallarına son derece uygun, doğal bir yalıtım
malzemesidir.
Resim 4.28. Genleştirilmiş perlit
Şilte halinde genleştirilmiş perlit: İçi granül halinde özel katkılı genleştirilmiş perlit
agregası ile doldurulmuş, deniz yatağı görünümünde, pratik-ekonomik, her bakımdan
mükemmel bir ısı, ses ve yangın yalıtımı malzemesidir. Malzeme perlit esaslı olduğu için
teknik özelliklerini hiçbir zaman kaybetmez.
Resim 4.29. Şilte haline getirilmiş genleştirilmiş perlit
27
Uygulandığı yerler
Şiltelerin en büyük kullanım alanı tavan aralarının (kapalı çatıların) ve teras çatıların (açık
çatıların) ısı yalıtımıdır. Ayrıca çift duvar arasının doldurulmasında, zemine oturan
döşemelerin ısı yalıtımında ve katlar arasında ses geçmesini önlemek maksadıyla yüzer
şap sisteminde de kullanılmaktadır. Yangına karşı korunması gereken yapı kısımları
(örneğin ahşap binalar) için de perlit şilteler kullanılabilir.
Teknik Özellikleri
- Şilte boyutları : 50x100 cm
- Şilte kalınlığı : Yaklaşık 7 cm
- Şilte ağırlığı : 3–4 kg
- Isı iletkenliği : 0.030 kcal/mh°C
- Yanıcılığı : Kesinlikle yanmaz-yangın önleyici olarak kullanılır.
- Depolama süresi : Kapalı ve nemsiz ortamda sınırsızdır.
- Ambalaj : 50x100 cm şilte
4.3.3.7. Alçı Panolar
Alçı taşı, dünyanın var oluşundan bu yana bulunan düşük yoğunlukta bir taştır. Alçının her
iki yüzünün karton ile kaplanmasıyla elde edilirler. Alçı, bugün dünyanın birçok ülkesinde
ev ve işyerlerinin duvar ve tavan kaplama malzemesi olarak kullanılmaktadır. İç
mekânlarda detaylara gösterilen özenle birlikte şekil, renk ve fonksiyon arasında kurulan
uyum mekân içinde eşsiz bir görsel şölen yaratır (Resim 1.20).. Alçı, doğadaki en iyi ham
madde olmasının dışında, sağladığı esneklik, akustik performans, yüksek dayanım, doğa
dostu olma özellikleri ile pek çok tasarımcının fikir ve tasarımlarını zenginleştirerek görsel
şölenlere dönüşür.
28
Resim 4.30. Alçı plaka uygulaması
Alçının Sahip Olduğu Özellikler
- Yanmazlık
- Isı yalıtımı
- Hafiflik
- İşleme ve onarım kolaylığı
- Yüzeye nefes aldırma
- Bakteri üretmeme
Alçının Nem Düzenleyici Özelliği
Kapalı bir hacimde bulunan su buharı, hacmi çevreleyen dış yapı elemanlarının
yüzeylerine temas ettiğinde soğuyarak yoğuşur ve yapı elemanlarının ıslanmasına
dolayısıyla da elemanın yüzeyinde su lekelerine ve çiçeklenmelere neden olur. Alçı ise ısı
iletkenliğinin düşük olması dolayısıyla yalnız yoğuşmayı geciktirmekle kalmaz, aynı
zamanda boşluklarında önemli bir oranda ortam nemini ve kondansasyon suyunu absorbe
(emme) edip, iç hacimde bağıl nemin azalmasını sağlayarak yoğuşmayı azaltır. Buna ek
olarak nem azaldığında alçı kendi bünyesindeki nemi ortama vererek ortamın yeterli
derecede nemli kalmasını sağlar ve bu suretle kaloriferli evlerde yaşam koşullarının
iyileştirilmesine katkıda bulunur.
Alçının Isı İletkenlik Özelliği
Alçının ısı iletkenlik değerinin doğal malzemeler arasında ahşaba çok yakın olduğu ve
diğer doğal malzemelerden daha az ısı ilettiği görülmüştür. Alçının ısı iletkenlik derecesi,
alçı hamurunun birim hacim ağırlığına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Birim hacim
29
ağırlığı, hamura katılan alçı/su oranına bağlıdır. Alçı hamurundaki alçı oranı fazlalaşıp su
oranı azaldıkça alçının birim hacim ağırlığı artar. Geleneksel bir yapı malzemesi olan alçı,
ısı yalıtımı ve
diğer olumlu özellikleri
nedeniyle
günümüzdeki yapıların
duvar
konstrüksiyonlarının estetik, konfor ve insan sağlığı açısından standardını yükseltecek
niteliktedir. İnşaat sektöründe, doğadan kolayca elde edilip işlenebilen alçı malzeme
kullanımının artması ile minimum enerji sarfiyatıyla yüksek performanslı ürün elde
edilebilecek ve binalardaki ısı kaybı da azalacaktır. Alçı malzeme doğru olarak ve uygun
yerlerde uygulandığında, mimariye çok geniş imkânlar tanıyan ve yüzyıllarca bozulmadan
kalan bir malzemedir. Ayrıca sanıldığının aksine alçı malzeme çimento ve kireç esaslı
malzemelerden maliyet açısından daha ekonomiktir. Alçı panonun özelliklerine ek olarak
cam elyafı katkısı ile yangına dayanım süresi uzatılabilir.
Avantajları
Yangına dayanıklı oluşu, kolay ve hızlı montaj yapılabilmesi, ses, ısı ve yangın yalıtımı
sağlaması, tesisat yerleştirilmesi, onarımının kolay olması, eksiz ve düzgün yüzeyler
sunması, yer kazanımı ve hafiflik, kuru ve temiz uygulama imkânı, ekonomik çözüm
sunması alçı panonun avantajlarındandır.
4.3.3.8. Seramik Yünü
Seramik esaslı elyaf malzemeler farklı sektörlere ve farklı uygulama alanlarına yönelik
olarak değişik kompozisyonlarda ve fiziksel yapılarda üretilmektedirler. Bu ürünler
malzemenin uygulanacağı alana uygun ve kullanım şartlarına karşılık vermelidir. Bu
sebeplerle üretilen farklı fiziksel yapılardaki elyaf malzemelerin uygulama sıcaklığı 1260 °C
-1430 °C arasındadır.
Resim 4.31. Kağıt tipi seramik yünü malzemeler
30
İzolasyon malzemeleri arasında en düşük ısı iletim katsayısına sahiptir. Bu sayede daha
hafif ve daha az hacimli tasarımlar yapılmasına olanak verir. Sağlığa zararlı malzemeler
içermez. İçeriğinde organik kimyasallar ve asbest ürünler gibi insan sağlığına zararlı
maddeler yoktur.
Avantajları
- Enerji kaybını en aza indirir.
- İzolasyon kalınlığını ve hacmini azaltır.
- Isı yalıtımını artırır.
Seramik yünü plakaların kullanıldığı diğer uygulama alanları
- Endüstriyel fırın uygulamalarında,
- Sıvı metal ve seramik taşıma potalarında,
- Yangından korunma donanımlarında,
- Elektronik sanayinde,
- Mühendislik uygulamalarında,
- Ölçme ve kontrol cihazlarında,
- Otomotiv endüstrisinde,
- Baca, sıcak su kanalları ve dizel egzozlarında kullanılırlar.
Resim 4.32. Değişik hallerde seramik yünü
31
4.3.3.9. Yangına Dayanıklı Özel Harçlar
Hazır karışımlı torbalar halindeki yangın durdurucu harçlar; beton, ahşap, plastik, kablo
kanalları gibi tüm inşaat yüzeylerine mükemmel bir aderans sağlar. Yüksek ısı dayanımı
ve yangın korunumu yanında, su ve duman geçirimsiz bir uygulama sağlar. Katı kıvamda
da esnek uygulama imkânları mevcuttur.
Resim 4.33. Özel harçlar
Kablo Kanallarında Kullanımı: Toz halinde 25 kg' lık torbalar içindeki malzeme kablo
şaftına uygulanacağı zaman su ile belli oranda karıştırılarak harç haline getirilir. Harç
haline getirilen malzeme kablo şaftına mala ile perdahlanır. Şaftlara perdahlanırken
hacmini % 3 oranında genişleterek kablolar arasındaki boşlukları doldurmaktadır. Bu
genişleme esnasında hiçbir şekilde çatlama, kırılma veya büzüşme gibi fiziksel
bozulmalara maruz kalmaz. Özel kimyasal karışımı sayesinde uygulandığı ortam
sıcaklığına bağlı olarak hacmini genişleterek gaz ve duman geçişini engellediği gibi
yaklaşık 600 0C'de katılaşarak kabloları dahi koparır ve yangının kablo üzerinden
yürümesine kesinlikle engel olur.
Resim 4.34. Yangına dayanıklı harç uygulaması
32
Kaplama Tipi Harç: Kaplama tipi yangın durdurucu malzeme, su esaslı bir kaplama olup,
özellikle kablo ve kablo demetleri üzerinde ve kablo şaftlarında yangını durdurmak için
özel olarak üretilmiştir. Kaplamanın kullanılmasının ana amacı, dikey veya yatay kablo
yollarında muhtemel bir yangın durumunda alevin kablo üzerinden yayılmasını önlemektir.
Ayrıca yangın ve sıcaklıktan dolayı kablo üzerinde oluşabilecek kısa devreyi de
geciktirmektedir. Hem fırça hem de sprey boya tabancası ile kullanılabilir. Ayrıca Panel tipi
kaplamalar ile birlikte kullanılabilir.
Resim 4.35. Yangına dayanıklı kaplama tipi harç
4.3.3.10. Yangına Dayanıklı Özel Silikon ve Mastikler
Yangın durdurucu mastik ve silikonlar, birçok yapısal derz ve yangın bölmesi geçişlerinde,
240 dakikaya kadar yangın dayanımı, duman, nem, su ve zehirli gazların yalıtımında yeni
yapım veya tamir amaçlı kullanılır.
33
Resim 4.36. Yangına dayanıklı silikon
Macun: Yangın durdurucu macunlar, yangın bölmesinden geçen tesisatların, geçiş
boşluklarından duman, zehirli duman ve gazların, alev ve yangının 240 dakikaya kadar
yangın dayanımı ile korunmasını sağlarlar.
Resim 4.37. Yangına dayanıklı macun
Silikon:
Karmaşık geçişlerin yangın korumasının yapılmasında kullanılır. Küçük
boşluklarda kolayca elle karışım yapılarak kullanılabilir. Büyük boşluklarda mekanik
karıştırıcılar yardımı ile uygulanır.
4.3.3.11. Özel Boru Kelepçeleri
Bina içinde kullanılan plastik borular, yangını odadan odaya veya bir yangın sonundan
diğerine taşımaktadır. Plastik borular üzerinde yangının yayılmasını engelleyen önemli bir
uygulama yangına dayanıklı plastik boru kelepçeleridir. Plastik boru kelepçeleri tüm yatay
ve dikey plastik boru geçişlerinde duvar veya tavana monte edilerek yangının bina içinde
34
genişlemesini engeller. Plastik boru kelepçesi alev ile karşılaştığında sıcaklığın etkisi ile iç
çeperinde bulunan intumescant malzeme genişleyerek boruyu keser ve en kesitini % 100
dolu gövde haline getirerek duman ve alev yayılımını engeller. Böylelikle yangın sırasında
ortaya çıkan üç tehlike; sıcaklık, duman ve zehirli gazların duvarın diğer tarafına geçmesi
engellenmektedir. Plastik boru kelepçeleri çapları 32 mm' den 500 mm' ye kadar olan
borularda başarı ile uygulanabilmektedir.
Yukarıda kısaca teknik özellikleri belirtilen ürün özellikle güç santralleri, demir ve çelik
fabrikaları, kimya ve petrokimya fabrikaları, otomotiv endüstrisi, çimento fabrikaları,
yiyecek endüstrisi, kâğıt fabrikaları ve tekstil endüstrisi ile çarşı, alışveriş merkezleri, otel
ve iş merkezlerindeki elektrik ve mekanik şaftlarda uygulanmaktadır.
Resim 4.38. Özel boru kelepçeleri
5. YALITIM YAPILACAK YÜZEYİ VE MALZEMEYİ HAZIRLAMAK
Bütün yalıtım türlerinde yüzey hazırlığı hayati önem taşımaktadır. Uygulamada gerekli
zaman dilimi ayrılmazsa, aceleye getirilen ve özensiz yapılan bir yüzey hazırlığı üzerine
uygulanacak malzemeden istenilen performansın alınması mümkün olmayacaktır.
5.1. Yüzey Temizliği
Yüzey temizliğinde yüzeyde bulunan kalıp yağı, tuz kusması, pas gibi aderans önleyiciler
yüzeyden uzaklaştırılmalıdır.
35
5.1.1. Tuz Kusması
Mineral esaslı yapı malzemelerinin su ile teması sırasında yapının içerisinde mevcut olan
ve su ile çözülebilir olan tuzlar yüzeye taşınır. Suyun buharlaşması sonucunda yüzeyde
kalan bu tip tuzlar kusmalara neden olurlar. Bu kusmalar yalıtım katmanının yüzeye
yapışmasını
engelleyeceği
için
uygulamadan
önce
tam
olarak
temizlenmeleri
gerekmektedir. Temizleme işlemi; basınçlı su, ıslak kumlama veya özel temizlik maddeleri
ile yapılır.
5.1.2 Yağlardan Arındırma
Yüzeye yapışmaya engel teşkil edecek kalıp yağları temizlenmelidir. Bunun için çeşitli
yöntemler uygulanmaktadır. Yağ, şalümo alevi ile yakılabilir. Ancak alevin tehlikelerine
karşı önlem alınmalıdır. Betonu çok ısıtıp patlatmamaya da dikkat edilmelidir. Yağ derine
işlemiş ise oyulup çıkarılarak tamir harcı ile doldurulmalıdır. Kalıp yağı gibi betonun
üzerinde olan yağlar tel fırça yardımı ile çıkarılabilir. Basınçlı ve deterjanlı su ile yıkamada
yağdan kurtulmanın diğer bir yoludur.
5.2. Yüzey Tamiratı
5.2.1. Korozyon Tamiratı
Metallerin çevreleri ile girdikleri elektro-kimyasal reaksiyon sonucu aşınmaya ve
bozulmaya uğramasına korozyon denir. Donatılı beton içerisine su sızarsa gerek beton
hazırlanırken kullanılan katkılar, zemin suyunda çözünmüş halde bulunan sülfat ve tuzlar
betonun özelliklerine bağlı olarak zamanla betona kimyasal yolla etki yapar, betonarme
sistemini yıpratır. Genel olarak beton geçirimsiz bir yapı elemanı olmasına rağmen çeşitli
faktörlerin etkisi ile betonun pH değeri düşer, bu da korozyonun nedenlerinden biridir.
Korozyon sonucunda donatı üzerinde ortamdaki şartlara bağlı olarak donatının hacminin
birkaç katı kadar hacim artışı yapan pas tabakası meydana gelir. Bunun sonucu olarak
beton çatlar ve parçalanır. Donatının açığa çıkması ile de korozyon daha da hızlanır.
Betonarme yapıların korozyona karşı korunmasında kaliteli beton kullanımının yanı sıra su
yalıtımı yapmanın önemi büyüktür. Zemin sularına karşı yapıyı korumak için temelde
uygun su yalıtımı mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca betona katılan korozyon inhibitörleriyle de
ilave önlemler alınabilir. Bu inhibitörler hem sıvı, hem de gaz halde sızarak donatı üzerinde
bir film tabakası oluştururlar. Eğer bu önlemler baştan alınmamış ve korozyon meydana
gelmiş ise, bu kısımlar tamir edilmelidir.
36
Şekil 5.1. Korozyona uğramış donatının tamiri
5.2.2. Kırık, Boşluk, Çökme ve Çatlakların Tamiri
Öncelikle eğer varsa yalıtım malzemesinin uygulanacağı zemindeki kırık, boşluk, çökme
gibi düzensizlikler giderilmelidir. Çatlakların önce ne tür bir çatlak olduğu belirlenmeli, tamir
işlemi ondan sonra yapılmalıdır.
Çatlaklar tiplerine göre ikiye ayrılırlar:
1. Yapısal olmayan çatlaklar
2. Yapısal çatlaklar
5.2.2.1 Yapısal Olmayan Çatlaklar
Yüzeysel olarak görülen ve sıva çatlağı olarak adlandırılan çatlaklardır. Bu tip çatlaklar
hareketsizdir ve örümcek ağını andırır bir görünümdedir.
5.2.2.2. Yapısal Çatlaklar
Yapılarda taşıyıcı betonarmede görülen çatlaklardır. Kendi aralarında ikiye ayrılırlar.
- Statik (hareketsiz) çatlaklar
- Dinamik (hareketli) çatlaklar
Statik çatlaklar mekanik yöntemlerle kırılarak açılmalı ve uygun bir tamir harcı ile
doldurulmalıdır.
37
Birkaç cm’den derin olmayan yapısal veya yapısal olmayan çatlaklar çeşitli mineral veya
reçine esaslı ürünler kullanılarak tamir edilir. Soğuk derzler ve hareketsiz çatlaklar “U”
biçiminde ve 2–3 cm derinliğinde açılarak kireç içermeyen tamir harçları ile doldurulmalıdır.
Derin çatlakların tamiri için çeşitli mineral ve reçine esaslı ürünler kullanarak bir iğne ya da
uç kullanarak manüel ya da motorlu pompa sayesinde çatlak aralığından madde zerk
etmek suretiyle tamir edilebilirler.
5.3. Ahşap, Metal, Kâgir ve Tesisat Yüzeyleri Hazırlama
Yalıtım yapılacak yüzeyde, yukarıda anlatılan temizlik ve tamirat işlerinden sonra
aşağıdaki işlemler de yapılmalıdır.
5.3.1. Keskin Dönüşlerin Yuvarlatılması
Taban – duvar, duvar - duvar ve duvar – tavan birleşim noktalarındaki köşeler
uygulamadan önce yapısal tamir harcı ile pahlandırılmalıdır. Sivri köşeler kıvrılarak veya
tıraşlanarak yuvarlatılmalıdır.
5.3.2. Taşıyıcı Olmayan Katmanların Kaldırılması:
Mevcut mineral esaslı yüzeylerdeki taşıyıcı olmayan katmanlar, kireçli sıva, yağ emmiş
şap vs gibi kaplamalar uygulamadan önce tam olarak kaldırılmalıdır.
- Mekanik kırma işleri ile,
- Yüksek veya çok yüksek basınçlı su ile,
- Islak veya kuru kumlama ile,
- Frezeleme ile,
- Mekanik fırçalama ile,
- Bilyalama ile uzaklaştırılabilir.
Bu tip katmanların kaldırılması ile uygulanacak yalıtım malzemesinin yüzeye aderansı
sağlanmış olacaktır. Beton kalitesinin yetersizliğinden dolayı veya beton imalatı sırasındaki
negatif dış etkenler sebebi ile beton yüzeyinde zayıflık oluşabilir. Bu zayıflık kendini tozma
veya gevşek parçacıklarla gösterir. Uygulamadan önce bu kısımlar sağlam yapıya kadar
kazınmalı veya uygun yöntemler ile kaldırılmalıdır. Murç ve çekiç ile yüzey gevşek
parçalardan arındırılabilir ayrıca aynı işlemi yapan makinelerde kullanılabilir. İşlem bittikten
sonra bir süre tozun yatışması beklenmeli ve tozu yüzeyden uzaklaştırmak için süpürme
işine geçilmelidir. Segragasyona (beton-agrega ayrışması) uğramış yüzeyler varsa bunlar
38
su yalıtımından önce kaldırılmalıdır. Bu amaçla gevşek bölge mekanik işlemlerle gevşek
parçalardan arındırılmalı ve uygun bir tamir harcı ile doldurulmalıdır.
5.4. Yangın Yalıtım Malzemesini Hazırlamak
- Yapılacak yapının kullanım amacına ve yangın riski göz önüne alınarak planlanan yangın
yalıtımı ve yalıtımda kullanılacak yalıtım elemanı proje detaylarından okunur.
- Gerekli kullanılacak yalıtım malzemesi temin edilir.
- Yalıtım malzemesi uygulanacağı yapı elemanının yanına getirilir.
- Yalıtım uygulanacak yüzey çok büyük ise (duvar, döşeme vb.) yalıtım malzemesi uygun
bir yerde depo edilerek buradan kullanılacağı yere götürülür.
- Kullanılacak yalıtım malzemesinin cinsine bağlı olarak görevlerini tam olarak
yapabilmeleri için saklama koşullarına dikkat edilmelidir.
- Levha tipi malzemeler katlanmamalı ve gerek taşıma gerekse uygulama sırasında
kırılmamalıdır.
- Sürme ve püskürtme tipi malzemeler kullanım kılavuzlarında belirtilen oranlarda
karıştırılmalıdır.
- Yalıtım malzemesinin cinsine bağlı olarak, yüzeye tatbikinde yardımcı malzeme
gerekiyorsa (askı, pim, vida, subasman profili vb.) yalıtım malzemesiyle birlikte
hazırlanmalıdır.
- Levha tipi yalıtım malzemelerinin yüzeye uygulanmasında yapıştırma harcı kullanılacak
ise gerekli olan yapıştırma harcı da yalıtım malzemesiyle birlikte uygulama yerinde
hazırlanmalıdır.
- Yalıtım malzemesinin yüzeye uygulanmasında, malzemenin cinsi de dikkate alınarak
kullanılacak el araçları tespit edilmeli ve yalıtım malzemesi ile birlikte uygulama yerinde
hazır bulundurulmalıdır.
- Yalıtım malzemesinin cinsine bağlı olarak uygulama sırasında iş kazalarından korunmak
için gerekli koruyucu malzemelerde (eldiven, maske, tulum, çizme, vb.) uygulama
başlamadan önce hazırlanmalıdır.
39
6. YANGIN YALITIM MALZEMESİNİ YÜZEYE UYGULAMAK
6.1. Tanımı
Yangınlar sonucunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını en aza indirmek için
yapılarda gerçekleştirilen uygulamalara yangın yalıtımı denir. Evlerde ve iş yerlerinde
kullanılan malzemelerin çoğu yanıcı olduğundan yangın tehlikesini artırır. Yangın yalıtımı,
durdurulabilen veya yavaşlatılabilen bir felaket olan yangının vereceği zararları en aza
indirir.
Yangın yalıtımı, yapıların proje aşamasında başlar. Yangın yalıtımında yanmaz (A sınıfı)
ve ısı geçişine yüksek direnç gösteren camyünü (beyaz), taşyünü, alçı levhalar, perlit,
vermükülit vb. özel malzemeler; yapının duvarlarına, tavanlarına, döşemelerine ve hava
kanallarına
sabitlenir.
Pencerelere
yangına
ve
ısıya
dayanıklı
özel
camlar
konulur..Yapıların taşıyıcı kısımlara ve dışardan yangının sıçramaması için çatı ve
cephelere yangın yalıtımı yapılır. Kazan dairesi gibi özel odaların duvarlarına, duman
gazlarının ve ısının yayılmaması için hava kanallarına ve tesisat borularının geçtikleri
bölgelere de yangın yalıtımı uygulamaları yapılır.
6.2. Amacı
Yangın yalıtımının iki temel amacı vardır:
- Bir yangında ölümler çoğunlukla duman nedeniyle (zehirli gaz soluma ya da karbon
monoksit zehirlenmesi) olmaktadır. Karbon monoksit zehirlenmelerinin halk arasındaki
diğer adı kan zehirlenmesidir. Yangın yalıtımı; yapı içerisinde yangının yayılmasını,
dolayısıyla zehirli gazların çıkışını geciktirerek yangın mahallinden kaçılması için gerekli
zamanı kazandırması için yapılır.
- Yangının yayılmasının dışında, açığa çıkan ısı, yapıların tamamen veya kısmen
yıkılmalarına neden olabilir. Yangın çıkan mahalde ısınan gazların yükselmesi sonucu
sıcaklık tavanda 1000 °C seviyelerine ulaşır. Betonarmenin 500 °C’ nin üzerinde dayanımı
1/3 oranında düştüğü düşünülürse, yangın sırasında açığa çıkan ısıyla bina çökebilir.
Yangın yalıtımı ile binalarımızın özellikle taşıyıcı sistemini korumak için yapılır.
6.3. Çeşitleri
Yangın yalıtım çeşitlerini yangın yalıtımının uygulandığı yüzeye göre ve malzemenin
cinsine göre iki ana gurupta inceleyebiliriz.
40
6.3.1. Yangın Yalıtımının Uygulandığı Yüzeye Göre
Yalıtım, yangın söndürülene kadar binanın ayakta kalması için taşıyıcı kısımlara ve güvenli
kaçış amacıyla oluşturulan bölümlere uygulanır. Dışarıdan yangının sıçramaması için çatı
ve cepheler ile kazan dairesi gibi patlama riski olan yerlere yalıtım yapılır. Duman ve ısının
yayılmaması için hava kanallarına ve tesisat borularının geçtiği bölgelere de yangın
yalıtımı uygulanır.
6.3.2. Yangın Yalıtım Malzemesinin Cinsine Göre
- Püskürtme tipi yalıtım malzemesiyle yangın yalıtımı
- Kaplama tipi malzemeyle yangın yalıtımı
- Harç tipi malzeme ile yangın yalıtımı
- Asma tipi malzeme ile yangın yalıtımı
6.4. Kullanıldığı Yerler
6.4.1. Taş Yünü
Granit, cam, alüminyum vb.tüm cephe giydirme sistemlerinde, dış ve iç duvarlarda, asma
tavanlarda, yangın bölmelerinde, asansör kanallarında ısı, ses ve yangın yalıtımı amacıyla
kullanılan malzemelerdir. Taşyünü, kullanım sıcaklığı -55/+760 dereceleri arasındadır. DIN
ve EN normlarına göre, A1 yanmazlık sınıfına sahiptir.
Resim 6.1. Taş yünü uygulaması
41
6.4.2. Cam Yünü
Her türlü yapıda, dış duvarlarda, iç duvarlarda, çatı katı döşemelerinde, çift cidarlı sandviç
duvarlarda gerek ses gerekse ısı yalıtımı amacıyla kullanılmaktadır.
6.4.3. Kalsiyum Silikat
Her türlü yapıda iç ve dış duvarlarda, yangından korunması istenen elemanların
kaplanmasında kullanılırlar.
6.4.4. Cam Köpüğü
Ofis Binaları, konutlar, alışveriş merkezleri, gösteri merkezleri, sinema ve tiyatro gibi her
türlü binanın döşeme ve asma tavanlarında yangın yalıtım malzemesi olarak kullanılır.
6.4.5. Vermikülit Yanmaz Paneller
Gemiler, ofis binaları, konutlar, alışveriş merkezleri, gösteri merkezleri, sinemalar ve
tiyatrolarda kullanılır.
6.4.6. Perlit
En büyük kullanım alanı tavan aralarının (kapalı çatıların) ve teras çatıların (açık çatıların)
ısı yalıtımıdır. Ayrıca çift duvar arasının doldurulmasında, zemine oturan döşemelerin ısı
yalıtımında ve katlar arasında ses geçmesini önlemek maksadıyla yüzer şap sisteminde
de kullanılmaktadır. Yangına karşı korunması gereken yapı kısımları (örneğin ahşap
binalar) için de perlitli şilteler kullanılabilir.
İçi granül halinde perlit ile (özel katkılı,genleştirilmiş perlit agregası ile) doldurulmuş,deniz
yatağı görünümünde,pratik-ekonomik,her bakımdan mükemmel bir ısı, ses ve yangın
yalıtımı malzemesidir. Perlit esaslı olduğu için teknik özelliklerini hiçbir zaman kaybetmez.
Uygulama : Tavan arası zemininde kaba bir temizlik yapıldıktan sonra ŞİLTE PERLİT' ler
muntazam bir şekilde yan yana serilir. Döşeme sırasında şilteler ayakla ezilmek suretiyle
bütün noktalarda üniform bir kalınlık olması ve arada boşluk kalmaması sağlanır. Çatı
arası devamlı olarak kullanılacaksa ŞİLTE PERLİT' lerin üstüne geçirimsiz çimento harcı
ile 4 - 5 cm. kalınlıkta bir şap atılabilir. Teras çatı zemininde aynı işlem uygulanır. Şilte
perlit tabakasının üzerine eğim betonu ya da koruma betonu yapıldıktan sonra su yalıtımı
tabakası ve seramik, karomozaik, vs. kaplanabilir.
42
Resim 6.2. Şilte perlit uygulaması
6.4.7. Alçı Panolar
Alçı her türlü yapı elemanının kaplanmasında, sıva olarak, asma tavan olarak, iç ve dış
duvarların panolarla kaplanmasında kullanılır.
6.4.8. Seramik Yünü
Her türlü endüstriyel tav fırınında ön ve arka plan malzemesi olarak, çelik potalarında arka
plan yalıtım malzemesi olarak, fırınların gaz kanalları bacalar ve yüksek gaz geçişi olan
yerlerde kullanılır.
6.4.9. Kompozit Ürünler
Ofis binaları, konutlar, alışveriş merkezleri, gösteri merkezleri, sinemalar ve tiyatrolarda
kullanılır. Kablo kanalları, bus bar, kablo demetleri, hava kanaları, mekanik tesisat
tesisatların yangın bölmesi geçişlerinde yangın, duman ve ısı dayanımı sağlamak
amacıyla kullanılır.
6.4.10. Yangına Dayanıklı Harçlar
Yangın durdurucu harçlar, beton, ahşap, plastik, metal ve kablo ceketleri gibi tüm inşai
yüzeylerde yangın durdurucu olarak kullanılabilir.
6.4.11. Yangına Dayanıklı Özel Slikon ve Mastikler
Yangın durdurucu mastik ve silikonlar, birçok yapısal derz ve yangın bölmesi geçişlerinde
kullanılır. Asma Tavan, Bölme Duvar, Elektrik Kablo Kanalları, Havalandırma Kanalları,
43
Yangın kapıları, yangın damperleri, döşemeler ve çelik konstrüksiyon üzeri yangın
yalıtımında kullanılırlar.
6.4.12. Özel Boru Kelepçeleri
Güç santralleri, demir ve çelik fabrikaları, kimya ve petrokimya fabrikaları, otomotiv
endüstrisi, çimento fabrikaları, yiyecek endüstrisi, kâğıt fabrikaları ve tekstil endüstrisi ile
çarşı, alışveriş merkezleri, hotel ve iş merkezlerindeki elektrik ve mekanik şaftlarda
uygulanmaktadır.
6.5. Montaj
6.5.1. Tanımı
Yangın yalıtım malzemesinin korunması istenen yapı elemanına tutturulması, bağlanması,
sarılması, kaplanması, serilmesi işlemlerinde yapılan işlem basamaklarının hepsine birden
montaj denir.
6.5.2. Çeşitleri
Yangın yalıtım malzemeleri, çeşitlerine ve özelliklerine göre farklı montaj teknikleri ile
yüzeye uygulanabilir. Montaj çeşitlerini; serme-döşeme, kaplama, püskürtme ve giydirme
olmak üzere dörde ayırabiliriz.
6.5.2.1. Serme – Döşeme
Bu yöntem genellikle döşemelerde kullanılır. Yalıtım malzemesi yüzeye birbirini takip eden
sıralar halinde dizilir ve üzerleri dış etkilerden etkilenmemeleri için koruyucu malzemelerle
kaplanır (Şap, kora mozaik, seramik, vb.)
Resim 6.3. Malzemeyi serme-döşeme ile montaj
44
6.5.2.2. Kaplama
Yangın yalıtımında en çok kullanılan yöntemdir. Yalıtım malzemeleri uygulanacakları
yüzeye özel dübeller, profiller yardımı ile monte edilirler. İsteğe göre yüzeyleri dekoratif
malzemelerle kaplanarak hoş görüntüler elde edilebilir
Resim 6.4. Malzemeyi kaplama yöntemi ile montaj
Resim 6.5. Tesisatların ve duvarlarda geçiş yerlerini kaplama
Kazan dairesi gibi özel odaların duvarlarına, duman gazlarının ve ısının yayılmaması için
hava kanallarına ve tesisat borularının geçtikleri bölgelere de yangın yalıtımı uygulamaları
yapılır.
45
Resim 6.6. çelik elamanlarda ve çatılarda uygulama
Yangın yalıtımında, yanmayan veya alevi iletmeyen taşyünü, alçı ve lifli çimento levhalar
vb. malzemeler; yapının duvarlarına, tavanlarına, döşemelerine ve hava kanallarına
uygulanır Tesisatların duvar, döşeme ve tavanları deldiği yerlerde ısı ile genleşen özel
mastikler kullanılarak alev ve dumanın yayılması önlenir.
Resim 6.7. Duvar yalıtım uygulaması
46
6.5.2.3. Püskürtme
Bazı durumlarda, yapı elemanı yüzeyinden kaynaklanan veya yalıtılması istenen elemanın
şeklinden dolayı diğer montaj yöntemleri kullanılamaz. Böyle durumlarda püskürtme
yöntemi ile uygulanan yalıtım malzemeleri tercih edilir. Bu uygulamada yalıtım malzemesi
yüksek basınçlı makineler yardımı ile yüzeye püskürtülürler. Malzemenin özelliğinden
dolayı hangi tür yüzeye uygulanırsa uygulansın memnuniyet verici sonuçlar alınır.
Resim 6.8. Malzemeyi püskürtme yöntemi ile montaj
6.5.2.4. Giydirme
Bu yöntem daha çok yangın sırasında korunması gerekli olan gaz, yakıt, sıcak buhar,
sıcak su ile yine çok düşük sıcaklıklarda gaz ve sıvı taşıyan boru ve kazanlarda
uygulanmaktadır.
Resim 6.9. Malzemeyi giydirme yöntemi ile montaj
6.5.3. Yapılışı
Dört çeşit montaj tekniği olduğunu yukarıda belirtmiştik. Bu montaj teknikleri şu şekilde
yapılmaktadır.
47
6.5.3.1. Serme – Döşeme
Bu yöntem yapılarda daha çok döşemelerde kullanılmaktadır. Yalıtım malzemesi üzerinde
yürünmeyecek veya kullanılmayacak yapı elemanının üzerine doğrudan serilebileceği gibi
yalıtım malzemesi altına yapıştırıcı kullanarak ta serilebilir. Bu yöntemde yalıtım
malzemesinin arasında boşluk kalmamasına dikkat edilmelidir.
6.5.3.2. Kaplama
Kaplama yöntemine uygun yalıtım malzemesi yalıtım yapılacak yüzey üzerine kendi
cinsinden yapıştırıcı ile veya dübel, pim kullanılarak monte edilir. Pimlerin kendinden
yapışkanlı tipleri de vardır.
Resim 6.10. Malzemeyi kaplama yöntemi ile montaj
Bu yöntem içerisine yangına dayanıklı malzemelerden yapılmış asma tavanlar da
girmektedir. Asma tavanlar yapılırken önce döşeme üzerine metal iskelet yapılır. Metal
parçalar, döşemeye bağlanan kiriş ve kolonlar dikkate alınarak kesilir ve kaynak yapılır.
Büyük döşeme yüzeyleri üzerine metal iskelet parça parça yapılarak monte edilir.İskeletin
montajı, döşemeye vidalama veya kaynatma ile olur. Yalıtım malzemesi bu metal iskelet
üzerine vidalar ile tutturulur. Bir başka asma tavan tekniği ise döşeme alt yüzeyine askı
pimleri ve askı maşaları ile yalıtım malzemesini tutturmaktır.
6.5.3.3. Püskürtme
Püskürtme yöntemi ile uygulanacak yalıtım malzemesi her türlü yüzeye yapışma özelliği
gösterdiği için yüzeyi tortu, yağ ve kirlerden arındırıldıktan sonra malzeme yüzeye yüksek
basınç üreten makineler ile püskürtülür. Püskürtmede dikkat edilecek husus, malzemenin
uygulandığı her noktada kalınlığın yeter derecede ve eşit olmasıdır.
48
6.5.3.4. Giydirme
Resim 6.11. İçeriden giydirme uygulaması
Bu yöntem daha çok tesisat boruları ve kazanlarında uygulanmaktadır. Girdirmeye uygun
eleman malzeme üzerine kaplanarak ısıya dayanıklı bantlar yardımı ile ek yerleri
birleştirilir.
Resim 6.12. Isıya dayanıklı bant
Resim 6.13. Boruda giydirme yöntemi
49
Resim 6.14. Boruda giydirme yöntemi
PVC, Alüminyum folyo gibi malzemelerden oluşur. Altında izolasyon bulunan bu ürün aynı
zamanda su ve UV'den korumak için tasarlanmıştır.
50
KAYNAKLAR
1- TS EN 13501–1(23.12.2003): Yapı Mamulleri ve Yapı Elemanları – Yangın
sınıflandırması
2- TS ISO TR 11925–1(20.04.2004): Yapı Malzemeleri–Yangın Dayanımı Deneyleri
3- TS EN ISO 11925–2 (20.04.2004): Yapı Malzemeleri – Yangın Dayanımı Deneyleri
4- TS ISO 11925–3 (20.04.2004): Yapı Malzemeleri – Yangın Dayanımı Deneyleri
5- TS EN ISO 9239–1 (17.01.2005): Dösemelerin Yangına Tepki Deneyleri
6- TS EN 13238 (29.11.2001): Bina Ürünlerinin Yangın Deneylerine Reaksiyonu
7- TS EN 13823 (11.11.2002): Yapı Ürünleri için Yangına Tepki
8- TS EN ISO 13943 (18.03.2002): Yangın Güvenligi – Terimler Ve Tarifleri
9- TS 1913 EN ISO 1716 (17.01.2005): Yapı ürünlerinin yangına tepki deneyleri
10- TS EN ISO 1182 (09.03.2006): Yapı Malzemeleri - Yangın Dayanımı Deneyleri
11- TS EN 1365–1 (07.02.2002): Yangına Dayanıklılık Deneyleri
12- TS EN 1365–2 (19.03.2003): Yangına Dayanıklılık Deneyleri
13- TS EN 1365–3 (19.03.2003): Yangına Dayanıklılık Deneyleri
14- TS EN 1365–4 (05.04.2001): Tasıyıcı Elemanların Yangına Dayanıklılık Deneyi
15- TS EN 1634–1 (29.04.2003): Yangına Dayanıklılık Deneyleri-Kapı ve Kepenkler
16- TS EN 1634–3 (16.04.2003): Yangına Dayanıklılık Deneyi
17- Açıkel, Durmuş Ali, Mustafa ALTIN, Atila DORUM Yapı Teknolojisi, ANKARA,
2005
18- Oymael, Sabit Yapı Bilgisi 1, İSTANBUL, 2003
19- Şimşek, Osman Yapı Malzemesi II, ANKARA, 2000
20- İlgili firma katalogları
51