İroni Kavramının Postmodern Dönüşümü ve Postmodern Seramik

İroni Kavramının Postmodern Dönüşümü ve Postmodern Seramik

İRONİ KAVRAMININ
POSTMODERN DÖNÜŞÜMÜ VE
POSTMODERN SERAMİK ESERLERDE İRONİ
Gamze BOZ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Seramik Anasanat Dalı
Danışman: Yrd. Doç. Cemalettin SEVİM
Eskişehir
Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü
Ekim 2011
ii
iii
YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ
İRONİ KAVRAMININ POSTMODERN
DÖNÜŞÜMÜ VE POSTMODERN SERAMİK
ESERLERDE İRONİ
Gamze BOZ
Seramik Anasanat Dalı
Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Haziran 2011
Danışman: Yrd. Doç. Cemalettin SEVİM
İroni kavramının, ortaya çıkışından günümüze sanat ve felsefe birlikteliğini su
yüzüne çıkarırken, edebiyat, tiyatro gibi alanların yanı sıra, resim, heykel ve seramik
sanatına da yeni bir çehre kazandırmış olduğunu gözlemliyoruz. Kavramın, bir söz
oyunu olarak gündeme gelişi, zaman içerisindeki gelişimi, özellikle tiyatro ve edebiyat
alanlarında kolaylıkla görülebilmektedir. Resim sanatında ise, geçmişten beri var olan
bir özelliktir. Minyatür, Çin ve Japon resimlerindeki erotik sahnelerden, Yunan vazo
resimlerinden, 16. yy‟dan başlayarak 20. yy‟la kadar geçen süre bağlamında;
Hieronymus Bosh, Hans Holbein, Pieter Bruegel, Caravaggio, William Hogard,
Honore Damuier, Francisco Goya ve James Ensor gibi sanatçıların yapıtlarına kadar
ironinin resim sanatında kullanımı önemli bir yer tutmakta ve 20. Yüzyıl‟da Modern
sanatın tüm öncü akımlarının da başvurduğu bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.
Modern dönemin öncü sanatçıları, Pablo Picasso, Joan Miro, Marc Chagal,
Georges Braque, Paul Gauguin, Cobra Grubu ve Fernard Leger seramiği bir malzeme
olarak değil, sanatsal bir ifade aracı olarak görmüşlerdir. Bu gelişim seramiğin sanatsal
dönüşümüne önemli bir katkıdır. Özellikle Paul Gauguin'in seramik heykelleri,
seramik sanatında ironi kavramının kullanımı açısından bir başlangıçtır. Postmodern
sanatın oluşumuna ve seramik sanatında yeni sanatsal üretimlerin ortaya çıkması
açısından Marcel Duchamp, önemli bir sanatçıdır. 1960‟lı yılların sanat ve estetiği ile
iv
birlikte yoğrulan seramik sanatı ve sanatçılarının eserleri, güncel birçok eğilimi
yansıtmakla birlikte, çoğu zaman ironik etkiler göstermektedirler. İronik olarak
nitelendirilen birçok eserde olduğu gibi, Postmodern dönemin seramik sanatçıları da
yaşanılan dönemin açmazlarını, çarpıklıklarını, ikilemlerini ve tüm özelliklerini
eserlerine ironik ve eleştirel olarak bir başkaldırı biçiminde yansıtmışlardır.
„İroni Kavramının Postmodern Dönüşümü ve Postmodern Seramik Eserlerde
İroni‟ başlıklı bu tez çalışması ironi kavramı üzerine kapsamlı bir araştırmayı
içermektedir. Edebiyat, Tiyatro, Resim ve Heykel gibi alanlarda ironiyi kullanan
birçok sanatçı ve eseri, örnekleriyle sunulmuştur. İncelemenin ana bölümü olan
seramik sanatı açısından ise Modern Sanattaki gelişim sürecinden başlanılarak,
Postmodern sanat bağlamından ironinin kullanımı ile birlikte çeşitli eğilimlerin
seramik sanatında ironik bir dil ile gündeme gelişi, sanatçılar ve eserlerinin ironi
açısından analizinin yapılması ile ortaya konulmuştur.
v
ABSTRACT
POSTMODERN TRANSFORMATION OF IRONY
AND IRONY IN POSTMODERN
CERAMIC WORKS OF ART
Gamze BOZ
Ceramic Departments
Anadolu University Fine Arts İnstitute, October 2011
Consultant: Assistant Professor Cemalettin SEVİM
We observe that the concept of irony revealed the unity of art and philosophy
since its emergence with Socrates, and that it earned a new face to literature, theatre,
plastic arts, painting, sculpture and ceramic. The development of the concept in time
and its becoming a subject of the agenda as a word play can be easily distinguished
especially over theatre and literature. On the other hand, in the art of painting, it is
characteristics existence since long time ago. Minyature started from the erotic scenes
in the Chinese and Japan paintings, from Greek vase pictures, and from the 16th
century, and within the context of time passing until the 20th century, irony is
significantly used in the art of painting in the works of artists such as Hieronymus
Bosh, Hans Holbein, Pieter Bruegel, Caravaggio, William Hogard, Honore Damuier,
Francisco Goya and James Ensor and it is a method applied by all pioneering
movements of Modern art in the 20th century.
The pioneering artists of this period Pablo Picasso, Joan Miro, Marc Chagal,
Georges Braque, Paul Gauguin, Cobra Group and Fernard Leger did not regard
ceramic as a material, but they rather considered it as a means of artistic expression.
This development is an important contribution to the artistic transformation of
ceramic.
Particularly, the ceramic sculptures of Paul Gauguin provide a starting
point in terms of usage of irony concept in the ceramic art. Another important name is
Marcel Duchamp in that he contributed both to the emergence of Postmodern Art and
also to the new artistic productions. The ceramic art and artists harmonized with the
art and aesthetics of the 1960s bear the features of many contemporary tendency,
vi
while their attitude are often ironic. As in many works of art which are defined as
ironic, the ceramic artists of postmodern period reflected the impediments,
perversions, dilemmas and all features of the period in the form of an ironic and
critical rebellion.
This thesis study titled as „Postmodern Transformation of Irony and Irony in
Postmodern Ceramic Works of Art‟ includes a comprehensive research on the concept
of irony. Many artists and their works where irony is used in areas such as Literature,
Theatre, Painting and Sculpture have been presented with samples. As for the art of
ceramic, which is the main part of the study, the study starts with the development
process in Modern Art, and continues with the discussing of various tendencies in the
art of ceramic in an ironic discourse with the using of irony in the concept of
Postmodern Art, and is concluded with the analysis of artists and their works in terms
of irony.