20 Kasım 1820: Essex isimli balina avı gemisi, bir

20 Kasım 1820: Essex isimli balina avı gemisi, bir kaşalot tarafından batırıldı | Marksist.org
Atilla Dirim tarafından yazıldı.
Salı, 20 Kasım 2012 08:41
Dünyada çok eski tarihten bu yana yağı, eti ve kemiği için avlanan balinalar, 19.
Yüzyıl'ın ilk yarısından itibaren daha büyük gemilerin yapımıyla birlikte kökleri
kazınırcasına avlanmaya başlandılar. Balina avcılığı bir sanayi halini aldı ve ancak
1940'lardan sonra kısmen engellenebildi. Halen başta Japonya olmak üzere, bilimsel
araştırma adı altında balina avcılığı yapan ülkeler var.
Pasifik Okyanusu'nda 1820'li yıllarda bugünkünden çok daha fazla kaşalot balinası vardı.
Balina avcılığı çok zor şartlarda yapılıyor olmasına karşın, iyi para getiren bir işti.
Massachusetts eyaletindeki Cod Burnu'nun 48 km kuzeyinde, Nantucket Boğazı'nın karşısında
yer alan Nantucket kasabası, geçimini neredeyse tümüyle balina avcılığından sağlıyordu.
1979 yılında Nantucket'te bir evin bacasında bir şişenin içinde 19. Yüzyıl'dan kalma bir mektup
bulundu. Mektupların yazarı Essex gemisinin 14 yaşındaki kamarotu Thomas Nickerson'du.
Mektupları okuyan deniz tarihçisi Nathaniel Philbrick yıllarca çalışarak balinanın intikamının
hikayesini derledi. In the Heart of The Sea (Denizin Kalbinde) adıyla basılan öykü Harper
Collins yayınevi tarafından yayınlandı.
Nickerson'un arkadaşları Barzillai Ray, Charles Ramsdell ve Owen Coffin de aynı gemide
tayfaydı. Coffin aynı zamanda 27 metre boyundaki 238 tonluk Essex'in yeni kaptanı George
Pollard'ın kuzeniydi. Essex, 12 Ağustos Perşembe günü çoğu tecrübesiz denizcilerden oluşan
21 kişilik mürettebatıyla denize açıldı. Pollard'ın kinci kaptanı Owen Chase o zamanın
standartlarına göre bile oldukça sert bir tipti. Denizciliğe Pollard'la birlikte başlayan Chase 22
yaşındaydı. Ve hedefi geminin kaptanlığıydı.
Nickerson'ın mektuplarına göre, Essex'in Güney Amerika'nın güney ucundaki Horn Burnu'nu
dönmesi bir aylarını almıştı. Peru açıklarında oldukça başarılı bir av yapmışlardı. İki ayda tam
11 kaşalot öldürmüş, kıymetli yağı fıçılara doldurup ambara indirmişlerdi.
Gemi 20 Kasım'da Galapagos Adaları'nın 500 deniz mili batısında ve ekvator çizgisinin 40
deniz mili güneyinde bulunuyordu. Hava açık ve güneşliydi; balina avı için son derece uygundu.
Sabahın sessizliği ana direğin tepesindeki gözcünün çığlığıyla yırtıldı. Av sandalları alelacele
suya indirildi. Chase'in komuta ettiği teknenin az ilerisinde küçük bir kaşalot havaya su
püskürtünce, ikinci kaptan balinaya yaklaşma emri verdi.
1/2
20 Kasım 1820: Essex isimli balina avı gemisi, bir kaşalot tarafından batırıldı | Marksist.org
Atilla Dirim tarafından yazıldı.
Salı, 20 Kasım 2012 08:41
Zıpkın balinanın etine saplanınca, paniğe kapılan hayvan bir kuyruk darbesiyle sandalın iskele
tarafında büyük bir delik açtı. Chase hemen baltasını kaldırıp, zıpkını tekneye bağlayan halatı
kesti. Sandal gemiye döndü ve tamirat başladı. O sırada Chase'in yanında duran Nickerson,
geminin iskele tarafında en az 25 metre boyunda, 80 tonluk bir kaşalot gördü. Balina, 30
metreden daha yakındaydı ve kafasındaki yara izleri açıkça görülüyordu. Balina sanki onları
seyreder gibiydi. Birden daldı, gözden kayboldu. Sonra geminin 10 metre kadar yakınında
yeniden belirdi.
Kuyruğunu hızla hareket ettirerek gemiye doğru yüzmeye başlayan balina bütün hızıyla geniş
alnını geminin iskele yanına vurdu. Açılan koca delikten tonlarca deniz suyu geminin
ambarlarına hücum etti. Dev kaşalot bir daha görülmemek üzere dalarken, Essex de batıyordu.
Essex'in batışı hem bir çok okyanus efsanesine, hem de Hernan Melville'in romanı Moby Dick'e
konu oldu.
2/2