A.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ DENİZ KAMU HUKUKU FİNAL SINAVI

A.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ DENİZ KAMU HUKUKU FİNAL SINAVI

A.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ
DENİZ KAMU HUKUKU FİNAL SINAVI YANIT ANAHTARI
05 Ocak 2014; Saat: 14.30
1. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) 2. Dünya Savaşı’ndan sonra deniz hukuku alanında birincisi 1958, ikincisi 1960, üçüncüsü ise 19731982 tarihinde olmak üzere üç büyük Konferans yapılmıştır. b) 1958 yılında yapılan I. Deniz Hukuku
Konferansı sonucunda dört ayrı Sözleşme ve bir ihtiyari Protokol imzalanmıştır. c) 1960 yılında yapılan
II. Deniz Hukuku Konferansı, devletlerin özellikle karasularının genişliği konusunda anlaşamaması
üzerine herhangi bir Sözleşme imzalanmadan dağılmıştır. d) II. Deniz Hukuku Konferansının en önemli
özelliği Derin Deniz Yatağı ile ilgili konuların ilk kez bu Konferansta gündeme gelmesidir. e) 1973’te
başlayan III. Deniz Hukuku Konferansı, 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesinin imzalanması ile
sonuçlanmıştır.
Doğru yanıt : (d)
2. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) Karasuları rejimi, ilan edilen karasuları alanının su kütlesi ve altındaki deniz yatağında kıyı devletine
münhasır yetkiler vermekle birlikte, su alanının üzerindeki hava sahasının hukuki rejimini
etkilememektedir. b) Kıyı devleti, karasularında bulunan yabancı bayraklı savaş gemileri ile ilgili
gerektiğinde yargı yetkisini kullanabilir. c) Kıyı devleti, karasularından zararsız geçiş hakkını, sadece
karşılıklılık esasına göre tanır. d) Karasuları, devletin egemenliğinin bir parçası olmakla birlikte, kıyı
devleti yabancı bayraklı gemilerin zararsız geçişine izin vermekle yükümlüdür. e) Denize kıyısı olsun
veya olmasın tüm devletlerin gemilerine açık denizler açısından tanınan zararsız geçiş hakkı,
karasularında da kıyı devletinin egemenlik yetkisine getirilmiş bir sınırlandırmadır.
Doğru yanıt : (d)
3. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) İç sular, normal veya düz çizgi yöntemi ile de belirlenebilen esas hatların gerisinde kalan sulardır. b)
Kıyı devleti, esas hatlarını belirlerken, sahil boyunca uzayan en düşük cezir hattı olan normal esas hat
veya sahilinin derin bir şekilde girintili çıkıntılı olduğu veya sahil boyunca adalar dizisinin bulunduğu
yerlerde, uygun noktaları birleştiren düz esas hat yöntemini de uygulayabilir. c) 1982 Deniz Hukuku
Sözleşmesi’ne göre, düz esas hat yöntemi, sahilleri sadece tek devlete ait körfezlerde de uygulanabilir.
d) Sözleşmeye göre, denizin karaya girintisinin yüzölçümü, girinti ağzına çizilen bir doğruyu çap olarak
alan yarım dairenin yüzölçümüne eşit veya ondan büyük olduğu takdirde körfez sayılacaktır. Ancak
körfezin doğal giriş noktaları arasındaki mesafenin 24 mili aşmaması gerekmektedir. e) Düz esas hattın
çiziminde, kıyının genel istikametinden sapılmaması yeterli olup, bu hatların içinde kalan deniz alanının
iç sular rejimine tabi olması için kara ile yeteri kadar bağlantılı olması gerekli değildir.
Doğru yanıt : (e)
4. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) Yabancı bayraklı gemilere zararsız geçiş hakkı tanınması nedeniyle, karasularında yabancı gemilerde
işlenen suçlarla ilgili kıyı devletinin herhangi bir cezai yargı yetkisi kullanması mümkün değildir. b)
Bayrak kuralı gereğince, gemi bayrağını taşıdığı devletin yargı yetkisi altında olduğundan, karasularında
yabancı bayraklı gemilerde işlenen tüm suçlar açısından Bayrak Devleti yetkilidir. c) Karasularından
zararsız geçiş yapan yabancı bayraklı gemide işlenen suçun sonuçları kıyı devletine sirayet ederse, kıyı
devleti söz konusu gemiyle ilgili cezai yargı yetkisi kullanabilir. d) Eğer yerel makamların yardımı
karasularında suç işlenen devletten gelmişse, kıyı devleti karasularından geçen yabancı bayraklı gemi ile
ilgili cezai yargı yetkisi kullanabilir. e) Kıyı devleti, yabancı bayraklı bir gemi iç sularına girmeksizin
sadece karasularından geçmekte olsa bile, gemi karasularında bulunduğu için geminin karasularına
girmesinden önce işlenmiş bir suç dolayısıyla tutuklama veya soruşturma yapma yetkisine sahiptir.
Doğru yanıt : (c)
5. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Kıta sahanlığı, kural olarak kıyı devletinin kara ülkesinin doğal uzantısı boyunca karasularının
ötesinde kıta kenarının dış sınırına kadar uzanan deniz alanıdır. b) Kıyı devleti, kıta sahanlığı üzerinde
onu araştırmak ve kaynaklarından yararlanmak amacıyla egemen haklar kullanır. c) Kıta sahanlığı, kıta
kenarının dış sınırının 200 mile kadar uzanmadığı veya onun ötesine geçtiği yerlerde mesafe ölçütüne
göre tespit edileceğinden, kıta sahanlığının kıyı devletince açık bir şekilde duyurulması gerekir. d) Kıyı
devletinin kıta sahanlığı üzerindeki hakları, etkin ve farazi işgale konu olamaz. e) Kıyı devletinin, kıta
sahanlığına ilişkin hakları, üstteki suların veya bu sular üzerindeki hava sahasının hukuki statüsünü
etkilemez.
Doğru yanıt : (c)
6. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Münhasır Ekonomik Bölge (MEB), karasularının genişliğinin ölçülmeye başlandığı esas hatlardan
itibaren 200 deniz milinin ötesine geçmeyecektir. b) MEB, 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin yeniliği
olup, 1958 tarihli Sözleşmelerde MEB’e ilişkin düzenlemeler bulunmamaktadır. c) Kıyı devleti,
MEB’de sun’i adaların, tesislerin ve yapıların kurulması ve kullanılması konusunda münhasır yargı
yetkisine sahiptir. d) Kıyı devleti, MEB’de deniz çevresinin korunması ve düzenlenmesi konusunda
münhasır yargı yetkisine sahiptir. e) Kıyı devleti, MEB’de deniz bilimsel araştırmaları konusunda 3.
devletlerin haklarına saygı göstermekle yükümlüdür.
Doğru yanıt : (e)
7. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) Hem kıta sahanlığı hem de MEB ilk kez 1982 Deniz Hukuk Sözleşmesi ile düzenlenmiş deniz
alanlarıdır. b) Kıta sahanlığı ilana bağlı bir deniz alanı iken kıyı devletinin MEB’deki hakları herhangi
bir açık duyuruya tabi değildir. c) Hem kıta sahanlığı hem de MEB’de suni ada ve tesis kurma hakkı
münhasıran kıyı devletine tanınmıştır. d) Kıta sahanlığında 3. devletlerin seyrüsefer hakkı saklı iken
MEB’de söz konusu haktan bahsedilemez. e) Kıta sahanlığında kablo ve boru döşeme hakkı sadece kıyı
devletine tanınmış iken, MEB’de 3. Devletlerin söz konusu hakkı saklı tutulmuştur.
Doğru yanıt : (c)
8. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Açık denizler, denize kıyısı olsun veya olmasın tüm devletlerin kullanımına açıktır. b) Açık denizde
kendi bayrağını taşıyan gemileri seyrüsefer ettirme hakkı, sadece denize kıyısı olan devletlere tanınmış
bir haktır. c) Açık denizlerin serbestisi gereği, denize kıyısı olsun veya olmasın tüm devletlerin açık
denizde sun’i ada ve tesis inşa etme serbestisi vardır. d) Açık denizler, barışçıl amaçlarla kullanılmalıdır.
e) Hiçbir devlet, açık denizin herhangi bir parçasını egemenliğine tabi tutmaya kalkışamaz.
Doğru yanıt : (b)
9. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Gemilerin hangi devletin bayrağını taşıyacağı, uluslararası hukuk kuralları gereğince tespit edilir. b)
Gemiler, bayrağını taşımaya yetkili oldukları devletin tabiiyetini haizdir. c) Gemiler, sadece bir devletin
bayrağını taşırlar ve açık denizde münhasıran o devletin yargı yetkisine tabi olurlar. d) Bir gemi,
yolculuk esnasında kural olarak bayrağını değiştiremez. e) İki veya daha fazla devletin bayrağını taşıyıp
yerine göre bunlardan birini kullanan gemi, tabiiyetsiz gemi ile aynı tutulur.
Doğru yanıt : (a)
10. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Bütün devletler, açık denizde ve bir devletin yargı yetkisine tabi olmayan herhangi deniz alanında,
deniz haydutluğunun bastırılması konusunda işbirliği yapacaktır. b) Deniz haydutluğundan bahsetmek
için, özel bir geminin mürettebat veya yolcuları tarafından özel amaçla işlenen şiddet veya yağma
hareketi söz konusu olmalıdır. c) Söz konusu şiddet veya yağma hareketi özel bir gemiden başka bir
özel gemiye yönelik yapılmalıdır. d) Bir devletin yargı yetkisine tabi deniz alanında gerçekleşmiş olsa
dahi, özel bir gemiden başka bir özel gemiye yönelik özel amaçlarla yapılan bu tür eylemler deniz
haydutluğu sayılır. e) Deniz haydutluğu nedeniyle yapılan el koyma eylemleri, sadece savaş gemileri
veya devletin bu amaç için kullandığı gemiler tarafından yapılabilir.
Doğru yanıt : (d)
11. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi gereğince bir ada, su ile çevrilmiş, suların en çok yükseldiği zaman
su üstünde kalan arazi parçasıdır. b) Sun’i adalar, tesisler ve yapılar adalarla aynı statüye sahiptir. c) Bir
adanın deniz alanları, kural olarak kara ülkesine uygulanacak olan diğer hükümlere uygun şekilde
belirlenmektedir. d) Sun’i ada, tesis ve yapıların da kendine özgü deniz alanları vardır. e) İki devlet
arasındaki kıta sahanlığı ve MEB sınırlandırmasında suni ada, tesis ve yapılar da adalar gibi dikkate
alınır.
Doğru yanıt : (c)
12. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Bir devlet gemisi açık denizde 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesinde öngörülen istisnai durumlar
konusunda makul şüphesi olmadıkça yabancı gemiye yanaşmakta haklı olamaz. b) Devlet gemisi,
yabancı geminin deniz haydutluğu yaptığından şüphe ederse ilgili gemiyi ziyaret edebilir. c) Devlet
gemisi, yabancı geminin esir ticaretine giriştiğinden şüphe ederse ilgili gemiyi ziyaret edebilir. d) Devlet
gemisi, yabancı geminin tabiiyetsiz olduğundan şüphe ederse ilgiliyi gemiyi ziyaret edebilir. e) Devlet
gemisi yabancı gemide kaçak yolcu olduğundan şüphe ederse ilgili gemiyi ziyaret edebilir.
Doğru yanıt : (e)
13. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Bütün devletler, açık denizde izinsiz yayın yapılmasının bastırılması konusunda işbirliği yapmalıdır.
b) Bayrak kuralı gereğince, açık denizde izinsiz yayın yapan kişi, sadece geminin bayrağını taşıdığı
devletin mahkemeleri önünde yargılanabilir. c) Açık denizde izinsiz yayın yapan kişi, vatandaşı olduğu
devletin mahkemeleri önünde de yargılanabilir. d) Açık denizde izinsiz yayın yapan kişi yayınların
alınabileceği herhangi bir devletin mahkemeleri önünde de yargılanabilir. e) Açık denizde izinsiz yayın
yapan kişi, izinli yayınları müdahaleye uğrayan devletin mahkemeleri önünde de yargılanabilir.
Doğru yanıt : (b)
14. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) Kıyı devleti, karasularında suç işledikten sonra açık denize çıkan yabancı bayraklı gemiyi gemi artık
açık denizde bulunduğu için takip edemez. b) Kıyı devletinin sıcak takip hakkı, gemi hangi deniz
alanında bulunursa bulunsun her zaman kullanılabilir. c) Karasularında bulunan yabancı gemi, durma
emrini aldığı zaman, emri veren geminin de aynı şekilde karasularında bulunmasına gerek yoktur. d)
Sıcak takip hakkı, takip edilen gemi kendi devletinin veya 3. devletin Münhasır Ekonomik Bölgesine
girdiği an sona erer. e) Sıcak takip hakkı, takip edilen gemi kendi devletinin veya 3. devletin iç sularına
girinceye kadar devam eder.
Doğru yanıt : (c)
15. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) İki açık denizi birleştiren doğal suyolu olarak tanımlanabilen boğazlar, ulusal boğazlar ve uluslararası
kullanıma açık boğazlar olarak ikiye ayrılabilir. b) UAD, 1949 Korfu Boğazı davasında, iki açık denizi
birleştiren doğal suyolunun uluslararası kullanıma açık boğaz olarak değerlendirilebilmesi için, söz
konusu boğazın seyrüseferde etkin kullanılması şartını da aramıştır. C) 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi,
açık deniz veya MEB’in bir bölümü ile açık deniz veya MEB’in diğer bölümü arasında uluslararası
seyrüsefer için kullanılan boğazlara kural olarak Transit Geçiş Rejiminin uygulanacağını öngörmüştür.
D) 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi, Magellan, Aaland, Belt ve Türk Boğazları gibi uzun süren geçmişe
sahip sözleşmelerle düzenlenen boğazlarda, ilgili sözleşmelerle öngörülen rejimin geçerli olacağını
öngörmektedir. e) 1982 Sözleşmesi, açık denizin bir bölümü ile bir devletin karasuları arasında yer alan
boğazlarda, istisnai olarak zararsız geçiş rejiminin uygulanacağını öngörmektedir.
Doğru yanıt : (b)
16. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) Türk Boğazları ile ilgili ilk uluslararası düzenleme Montrö Boğazlar Sözleşmesidir. b) Montrö
Boğazlar Sözleşmesi, 1923 yılında 20 yıllık bir süre için imzalanmıştır. c) Montrö Boğazlar Sözleşmesi,
sadece Karadeniz’e kıyıdaş devletler açısından bağlayıcıdır. d) Montrö Boğazlar Sözleşmesinde
Türkiye’nin yakın savaş tehdidi halinde kullanabileceği yetkiler de düzenlenmiştir. e) Montrö Boğazlar
Sözleşmesi, 20 yılın sonunda feshedilmediği için günümüzde de yürürlükte olup, artık feshedilmesi de
mümkün değildir.
Doğru yanıt : (d)
17. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Seyrüsefer serbestisi, açık denizde tüm devletlere tanınmış serbestilerden biridir. b) Seyrüsefer
serbestisi, yalnızca açık denizin denize kıyısı olsun veya olmasın tüm devletle açık olduğu anlamına
gelir. c) Açık denizlerin serbestisi, denize kıyısı olsun veya olmasın tüm devletlerin açık denizde
balıkçılık yapma hakkını da kapsar. d) Açık denizler, barışçıl amaçlar için kullanılmalıdır. e) Sualtı
kablo ve boru döşeme hakkı, açık denizlerde tüm devletlere tanınmış bir haktır.
Doğru yanıt : (b)
18. Aşağıdaki cümlelerden DOĞRU olanı işaretleyiniz.
a) Montrö Boğazlar Sözleşmesi gereğince, ticaret gemileri Türk Boğazlarından yükü ne olursa olsun
gündüz geçebilir. b) Montrö Boğazlar Sözleşmesi gereğince geçiş serbestisi asıl kural olduğu için, barış
zamanında tüm devletlere ait her türlü savaş gemisi Türk Boğazlarından serbestçe geçebilir. c) Montrö
Boğazlar Sözleşmesi gereğince, savaş samanında Türkiye savaşan olsa dahi düşman ticaret gemileri
Türk Boğazlarından serbestçe geçebilir. d) İster barış isterse savaş zamanında Karadeniz’e kıyıdaş
olmayan devletlerin denizaltılarının Türk Boğazlarından geçmesi mümkün değildir. e) Karadeniz’de
bulunma amaçları ne olursa olsun, Karadeniz’e kıyıdaş olmayan devletlerin ticaret gemilerinin
Karadeniz’de bulunma süreleri 21 günü geçemez.
Doğru yanıt : (d)
19. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Türkiye ve Yunanistan arasında Ege Kıta Sahanlığı uyuşmazlığı UAD’nin önüne götürülmesine
rağmen günümüze kadar çözümlenememiştir. b) Ege sorunu, sadece kıta sahanlığı değil, aynı zamanda
karasularının sınırlandırılması ile de ilgili bir sorundur. c) Ege sorununda Yunanistan’ın takımada
devleti olduğuna ilişkin iddiaları, anakaraya da sahip olması nedeniyle takımada devleti tanımına
uymamaktadır. d) Ege sorununda Türkiye’nin en önemli savunmalarından biri de, deniz alanlarının
sınırlandırılmasının hakça ilkelere göre yapılması gerektiğidir. e) UAD’nin 2012 tarihli Nikaragua/
Kolombiya Davası kararı, Ege sorunu açısından Türkiye’nin aleyhine bir durum yaratmıştır.
Doğru yanıt : (e)
20. Aşağıdaki cümlelerden YANLIŞ olanı işaretleyiniz.
a) Saha veya Bölge olarak tanımlanan derin deniz yatağının hukuki statüsü ilk kez 1960 tarihli II. Deniz
Hukuku Konferansında gündeme gelmiştir. b) Derin deniz yatağında bulunan kaynaklar, insanlığın
müşterek mirasıdır. c) Hiçbir devlet, derin deniz yatağı veya kaynakları üzerinde egemenlik veya
egemen haklar iddia edemez. d) Derin deniz yatağının işletilmesi, 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi ile
kurulan Derin Deniz Yatağı Otoritesi’nin bir organı olan İşletme veya Teşebbüse aittir. e) Derin deniz
yatağındaki faaliyetler insanlığın ortak yararı için yürütülmektedir.
Doğru yanıt : (a)