yazarlar - WordPress.com

BIRGUN 08
SIYAH
Yayın Adı : Birgün
Yayın Tarihi : 16 Mayıs 2010
Kupür Bölümü : YAZARLAR
Sayfa Numarası : 8
Ülke : TÜRKİYE
Şehir : İSTANBUL
1 6 M AY I S 2 0 1 0 PA Z A R
‹SPANYA Samaranch’›n ölümü ve ‘Sessizlik Pakt›’
MEKTUBU 22
Altu¤
Ak›n
[email protected]
nisan perflembe günü Barselona flehrinin tarihi Barrio Gotico yani Gotik Mahallesi’nde tesadüfen bulunan, Roma devrinden
kalma darac›k sokaklar› hayran hayran gezen ve
büyük ihtimalle ‹spanya gündeminden bihaber
olan turist kafileleri, kendilerini bir anda tarihi bir
olayla burun buruna buldular: Yaklafl›k 4000 kifliden oluflan dev bir cenaze kortejiyle.
Katalunya hükümet merkezi olan ihtiflaml›
Generalitat binas›ndan, 13. yüzy›lda infla edilen
Barselona Katedrali’ne a¤›r ad›mlarla ilerleyen
kalabal›kta kimler yoktu ki: ‹spanya Kraliyet ai- 1974 tarihli bu bu fotografta sa¤dan dördüncü kifli
lesinden, Katalunya Bölge Lideri Montilla’ya, Samaranch olabilir.
merkezi hükümeti temsil eden bakanlardan,
dünyaca ünlü ‹spanyol tenisçi Rafael Nadal’a olimpiyatlar›n› Barselona’ya, yani kendi evine
kadar onlarca tan›nm›fl isim ve binlerce Barse- getiren, bu yüzden de hay›rla an›lan kifli, Salonal›, Juan Antonio Samaranch’a son yolculu- maranch.
¤unda efllik ediyorlard›. Katalunya’ bölgesinin
Hepsinden önemlisi ise, ölümünün ard›ndan
daha fazla ba¤›ms›zl›k taleplerine mesafeli du- Baflbakan Zapatero’nun ifade etti¤i üzere, Sarufluyla bilinen El Mundo gazetesinin ifadesiy- maranch ‹spanya’n›n uluslararas› arenadaki
le ‘en büyük Katalan’a veda ediyorlard›.
olumlu anlamda temsilini sa¤layan figürlerin
89 yafl›nda hayata gözlerini yuman Sama- bafl›nda gelmiflti. Özellikle de Franko rejiminin
ranch, sporla özellikle de olimpiyatlarla ilgilenen sonuna yani yetmifllerin sonuna dek dünya çahemen herkes için çok tan›d›k bir isim. 1980-2001 p›nda problemli bir imaja sahip olan ülkenin,
y›llar› aras›nda Uluslararas› Olimpiyat Komitesi demokrasiye geçiflle birlikte yaflad›¤› dönüflüIOC’nin baflkanl›¤›n› yapan ve baflkanl›¤› döne- mü dünyaya duyurmas› sürecinde, Uluslararas›
minde, ciddi maddi sorunlar sebebiyle popülerli- Olimpiyat Komitesini yöneten kifli olan Sama¤ini yitirme tehlikesindeki olimpiyatlar›n› yeni- ranch, büyük sembolik anlama sahipti.
‹flte tüm bu sebeplerden dolay›, vefatinin arden hayata döndüren baflkan olarak bilinen Samaranch, görevini b›rakt›ktan sonra da IOC’nin d›ndan ‹spanya’da görmeye al›fl›k olmad›¤›m›z
onursal baflkanl›¤›n› yapmas› sebebiyle tüm dün- bir tablo ortaya ç›kt›: neredeyse tüm ülke, krayada olimpiyatlarla özdefllefltirilmifl bir isim. l›ndan farkl› politik partilerine, her zaman çat›IOC’nin flu anki baflkan› Jacques Rogge’nin ifade- flan medya gruplar›na kadar hemen herkes, Sasiyle bu alanda, modern anlamda ilk olimpiyatla- maranch’›n ard›ndan onun ne kadar önemli bir
r› düzenleyen Pierre de Coubertin’den sonra en kay›p oldu¤unda hem fikir oldular.
önemli kifliydi Samaranch.
SAMARANC'IN KARANLIK MAZ‹S‹
‹SPANYOLLAR'IN SAMARANCH'IN
Juan Antonio Samaranch ‹spanya için ise çok
daha fazlas›n› ifade ediyor. O, ‹spanyol spor camias›na katk›lar› sebebiyle, olimpiyat flampiyonu tenisçi Rafa Nadal’›n sözleriyle, ‘‹spanyol
spor tarihinin en önemli ismi’ olarak görülmekte. E¤er bugün ‹spanya farkl› sportif alanlardaki baflar›lar›yla dikkat çekiyorsa bunda Samaranch’›n büyük pay› oldu¤u ortada. Barselonal›lar için ise onun de¤eri daha da fazla: flehirlerinin dünya çap›nda tan›t›m›n› sa¤layan 1992
‹flin tuhaf› ise Samaranch’›n asl›nda oldukça tart›flmal› bir geçmifli olmas›. Kendisinin Franko rejiminde yüksek bürokratik pozisyonlarda görev alm›fl, dahas› faflist Falanjist harekete üye oldu¤u
biliniyor. Geçti¤imiz y›l Sapiens dergisinde yay›mlanan 1974 tarihli foto¤raf›nda, faflist selam›
veren, diktatörlük rejimini temsil eden koyu mavi
gömlekli hali hâlâ ak›llarda. Ayr›ca ‘Sporda Demokrasi ve Onur’ platformu taraf›ndan geçti¤imiz
y›l uluslararas› düzeyde sürdürülen ‘Samaranch
ya Frankist geçmifli ile yüzleflip özür dilemeli ya
da OCI’un onursal baflkanl›¤›ndan ayr›lmal›d›r’
kampanyas›n›n James Petras ve Howard Zinn gibi
önemli entellektüellerin de aralar›nda oldu¤u bir
uluslararas› destek toplad›¤› da haf›zalarda.
Ama öyle görünüyor ki, Samaranch ard›ndan
yas tutanlar›n haf›zas›nda de¤il. Ya da belki de
Samaranch’›n karanl›k geçmifli haf›zalardad›r
ama bundan bahsedilmemesi daha do¤ru bulunyordur. Yani belki de bu durum, ‹spanya’ya
özgü ‘sessizlik pakt›n›n-antlaflmas›n›n’ güncel
bir örne¤idir.
SESS‹ZL‹K PAKTI
‘Sessizlik antlaflmas›’, ülkede demokrasiye geçifl döneminde ortaya ç›kan, geçmiflle yüzleflmektense bugüne ve yar›na odaklanmak, dolay›s›yla da diktatörlük boyunca yaflananlar› kurcalamamak anlam›na gelen gayri resmi uzlaflmaya halk aras›nda verilen ad. Böylece, yaln›zca diktatörlük döneminde insanl›k suçu iflleyen
az›l› faflistler de¤il ayn› zamanda rejim döneminde yükselmifl, ve bu arada olan bitenlere
sesini ç›karmayarak yaflananlarda sorumlulu¤u bulunan yüzlerce ismin de, demokrasiye geçiflle birlikte normal hayatlar›n› sürebilmesi
sa¤lanabilmifl. Geçmifl, hakk›nda konuflulmayarak unutturulmaya çal›fl›lm›fl.
Samaranch diktatörlük döneminde yükselenler grubunun en iyi örneklerinden. Ülkenin
uluslararas› alanda tan›t›m›na katk›da bulunmas›, Barselona’ya olimpiyatlar› getirmesi ve
‹spanyol sporuna katk›lar›, onun karanl›k geçmifliyle asla yüzleflmeden, istisnai bir itibarla
hayata gözlerini yummas›na yetti.
Son olarak, bahsetti¤im ‘sessizlik pakt›n›n’
toplumun genifl kesimlerince benimseniyor gibi
görünmesine ra¤men, geçmiflten gelen yaralar›
hâlâ s›zlayanlar ve bu suskunlu¤u kabul edemeyenler taraf›ndan imzalanmad›¤›n› eklemeliyiz.
Dolay›s›yla ‹spanya’da Samaranch’›n ard›ndan
a¤layanlar oldu¤u gibi, içten içe adaletin yerini
buldu¤unu düflünenlerin de varoldu¤unu söyleyebiliriz. Her ne kadar di¤erleri kadar görünür olmasalar da, onlar›n hislerinin ne kadar yo¤un oldu¤unu kestirmek hiç zor de¤il. Ülkedeki ‘sessizlik pakt›’ sürdükçe bölünmüfllü¤ün damgas›n›
vurdu¤u ‹spanya manzaralar›n› izlemeye devam
edece¤iz gibi görünüyor.
Boyut : 28 * 22 cm
Üretim Tarihi : 17 Mayıs 2010
Telif Hakkı Sahibi Birgün Yayınıdır.
DALALET Erdem kekemeli¤in neresinde? (2)
Orijinal Kopyası www.readjournal.com sistemlerinde saklanmaktadır. Lisans No : 4787497
nis Ak›n’n “kekeme fliir” kavramlaflt›rma-
mümkün: http://www.enisakin.com/bm/bm14.pdf.