kozmaksan son

DÜNYADAN
Her araca uygun güç ç›k›fl ünitesi Kozmaksan’da
Güce ulaflma yolu
Çal›flma alan›na uygun olarak seçilen ticari araçlar ile bunlar›n
hidrolik ifllevlerini yerine getirmek için güce ihtiyaç duyan
üstyap›lar›n›n verimli ve güvenilir biçimde çal›flmas›, uygun
PTO’larla donat›lmalar›na ba¤l›.
Araç üstyap›lar›n›n ihtiyaç duydu¤u gücün flanz›mandan
tedari¤ini ve ihtiyaç duyuldu¤u noktaya ulaflmas›n› sa¤layan
PTO ya da di¤er bir ifadeyle yavru flanz›man üretiminde
uzmanlaflan Kozmaksan, genifl ürün yelpazesi ile her araca en
uygun ve özel çözümü sunuyor.
styapı sistemlerinin çalıştırılması
için istisnai durumlar dışında
araç motorlarının gücünden yararlanılıyor. Motordan elde edilen güç,
motora veya şanzımana bağlanan PTO
ya da yavru şanzıman adı verilen yan güç
çıkış ünitesi aracılığıyla araç üstyapısında
kullanılacağı bölüme iletiliyor.
Beton mikserleri ve pompaları, itfaiye
pompaları, satrifüj pompaları, yüksek basınçlı kanal açma araçları, vidanjör, hidrolik ve mekanik vinçler, yol süpürme
makinaları, silo araçları, hidrolik presli
çöp araçları ve benzerlerinde kullanılan
PTO’larda yüksek kalite ve güvenirlilik
büyük önem taşıyor.
Bu ürünlerin en önemli üreticilerinden
biri Kozanoğlu Kozmaksan Hidrolik
Pompa ve Ara Şanzıman PTO İmalat
San. Ltd. Şti.
Hidrolik sektörüne dişli pompa ve pistonlu pompa üretimi ile giren ve kısa süre
sonra hareket alma kutuları ya da yavru
şanzıman adı verilen ekipmanları üretmeye başlayarak sektörde tanınan Kozmaksan, 1980 yılından beri ticari araçlarda
kullanılan ve güç ünitesi olarak adlandırılan hareket alma kutuları (PTO / Power
Take-Offs) üretiyor. Günümüzde bu alanda 274 çeşit ürün sunan ve her yeni çıkan
araçla birlikte ürün yelpazesini genişleten
Kozmaksan, Ankara’da Ostim Sanayi
Ü
OCAK 2006
Bölgesi ve Sincan Organize Sanayi Bölgesi’nde toplam 5 bin m2 kapalı alana sahip tesislerinde üretim yapıyor. Yılda 15
bin adet PTO ve ara şanzıman, 4000 adet
hirdolik pompa üreten şirket, müşteri talebi doğrultusunda özel PTO tasarımı da
gerçekleştiriyor.
Firmanın bugün ürün yelpazesinde; yavru şanzımanlar (PTO), ara şanzımanlar
(split-Shaft-PTO), hidrolik dişli pompalar, pistonlu pompalar ve kontrol valfleri
bulunuyor.
PTO ve pompalar ağırlık olarak damperli
kamyonlar ile çöp kamyonlarında, kar
küreme araçlarında, yol süpürme araçlarında, hiap vinçlerde, kancalı yükleyicilerde kullanılıyor. PTO’lar araçlardaki
şanzımanlara yandan ve kuyruktan takılmak suretiyle veya itfaiye araçları için bir
giriş iki çıkış olma özelliği olan ara şanzıman ile birlikte kullanılabiliyor.
ISO 9001/2000 kalite belgesi bulunan
firmanın çalışmalarındaki temel prensibi;
kaliteden ödün vermeden en iyi fiyattan
en kısa sürede müşterilerine ulaştırmak.
Firma yöneticilerinden Erdinç Kozanoğlu verimlilik ve güvenlik için; yapılacak
işe göre araç ve üstyapı seçimi ile birlikte
doğru PTO kullanımının büyük bir önem
taşıdığı belirterek, PTO hakkında bilmeleri gerekenleri şöyle özetliyor.
PTO hakk›nda bilinmesi
gerekenler
Öncelikle PTO tedariği sırasında şanzıman tipi , özellikleri ve numaraları dikkate alınmalı ve bu özellikler PTO üreticisine bildirilmelidir. PTO’nun kurulumu
sırasında da kullanım kılavuzundaki talimatlara harfiyen uyulmalıdır. Sadece üretici tarafından gönderilen contalar kullanılmalıdır. Macun kullanılması sakıncalıdır. Kurulum işleminin ardından yağ oranı kontrol edilmelidir. Vites kutusu ortam sıcaklığında çalıştırılmalıdır. Debriyaj
çalışması kontrol edilmeli, kavrama
problemi varsa gerekli ayarlama yapılmalıdır. Eğer ses ve titreşim varsa vites kutusu kontrol edilmelidir.
Vites kutusu üzerindeki PTO bağlantı yüzeyi temiz olmaladır. Vites kutusu yağ ile
doldurulmadan önce pompa, PTO’ya
bağlanmış olmalıdır.
PTO’nun kullan›m›
PTO’nun devrede olup-olmadığının anlaşılması için her zaman debriyaja basılmalıdır.
Çalışma sıcaklığına dikkat edilmeli, aşırı
ısınmalarda sıcaklık düşürülmelidir. Sıcaklık derecesi PTO’nun kullanımına göre değişmekle birlikte, kısa süre için (15
dakikadan az) maksimum 120 ºC, uzun
u; PTO
resim gelebilir??
Mitsubishi Fuso ve Isuzu araçlar için
yeni kendinden vakumlu PTO
Erdinç Kozano¤lu, dergimize PTO kullan›m›nda nelere dikkat edilmesi
gerekti¤i konusunda bilgi verdi.
Türkiye'de uzmanl›k alan›nda bir ilke
Ayr›ca PTO'da, devrede ya da devre d›fl›
daha imza atan Kozmaksan, araç üstü
oldu¤unu gösteren ikaz lambas› koyula-
mobil hidrolik uygulamalarda (damperli
bilmesi için elektrik yeri ve elektrik
kamyonlarda, çöp kamyonlar›nda, kar
büflürü de var.
küreme
Kozmaksan’›n
araçlar›nda,
yol
süpürme
kendinden
vakumlu
araçlar›nda, araç üstü vinçlerde, kancal›
PTO’sunun motor devir oranlar› ise flöyle;
yükleyicilerde, ‹tfaiye araçlar›nda, kom-
859 (MO 35 S 5) Mitsubishi için:
süre için (15 dakikadan çok) maksimum
100 ºC olmalıdır.
Ağır işlerde yağ değişimi sıklıkla yapılmalıdır. PTO yandan bağlandığı durumlarda dişli boşluğu kesinlikle kontrol
edilmelidir. PTO’nun kuyruktan bağlanarak ağır işlerde kullanıldığı durumlarda
ilave yağlama yapılmalıdır.
bine kanal açma araçlar›nda, sepetli plat-
PTO'nun rölanti devri: 300 devir -
formlarda,
rampal›
PTO'nun 1000 dev/dak devri: 480 devir.
kurtar›c›larda vs.) kullan›lan yeni bir PTO
711 (MO 15 S 5) Mitsubishi için:
gelifltirdi.
PTO'nun rölanti devri: 320 devir -
fiu an 859, 711 ve 839 model Mitsubishi
PTO'nun 1000 dev/dak devri: 440 devir .
Pompa kurulumu
çal›flmalar›na da bafllanm›fl bulunuyor.
Isuzu NPR (MYY5T / MOYCR / MOY9F /
Bu PTO'nun özelli¤i vakum tüpünün
MYY6S) için: PTO'nun 1000 dev/dak
direk PTO'nun üzerinde olmas›. Yani
devri: 800 devir.
Pompa, PTO ile hizalanmalıdır (İzin verilen maksimum merkez 0.05 mm’dir.)
Dişli boşluğu: pompa ve PTO minimum
yarıçap boşluğu 0.1 mm, eksen dişli boşluğu 1-2 mm olmalıdır. PTO ve pompanın temas ettiği yüzey temiz olmalıdır.
PTO ve pompada titreşimden dolayı vida
atmasını engellemek için saplama ve cıvataların sıkılı olmasına ve düzenli aralıklarla kontrol edilmesine özen gösterilmelidir
kayar
kasa
Fuso ve Isuzu araçlar için üretilen bu
839 (MO 25 S 5) Mitsubishi için:
PTO'nun Iveco ve di¤er hava olmayan
PTO'nun rölanti devri: 360 devir -
araçlara
PTO'nun 1000 dev/dak devri: 400 devir.
uygun
olanlar›n›n
tasar›m
hava kompresörü olmayan araçlar
için PTO'dan ayr› tak›lmakta olan
vakum tüpü, bu PTO'da direk tak›l›
vaziyette. Vakum çift tesirli pnömatik. Ayr›ca PTO'nun çift diflli
olmas› da daha küçük litrede hidrolik pompa kullanabilmesini sa¤l›yor.
Sürücü kontrolü
Gerekli durumlarda kontrolün kolayca
yapılabilmesi için PTO’nun kontrol yeri
görülebilir olmalıdır. Sürücünün yapacağı kontrol sadece bir iş kontrolü olmalıdır. Diğer kontroller yetkili servisler ve
OCAK 2006
DÜNYADAN
kişiler tarafından yapılmaladır.
Elektrik kontrolünde, olası karışıklıktan
kaçınılması için standart kontrol paneli
üzerindeki şalterlere takılmamalıdır. Ayrı
kontrol yeri olmalıdır. Bütün PTO’lar için
uygun alt destekleri, mekanik kablo kontrolleri sağlanmalıdır. Kablo kontrolleri
değişik çeşit kaldıraç kollarla veya kontrol düğmesi ile sağlanabilir.
Kaldıraç, uygun bir yere takıldığında rapor alın, sınırsız kaldıraca izin verilmesi
için yeterli açıklık olmalıdır. Kablo kurulduğunda, sıkıca çevirmekten kaçının.
Kablo için mümkün olabildiğince düz sıra seçin. Dolaylı sıra, işlemi daha da zorlaştırır.
PTO’nun çalışıp çalışmadığının kontrolü için son iki kez devreye alıp-çıkararak kablo kaldıraç/kontrol düğmesi, hareket etme yolu kontrol edilir. PTO’nun
devreye girip-çıkması kontrol edilir.
PTO’nun çalışmasını tamamlamasına dikkat edilmelidir. Bölümsel çalışma
PTO’nun arızalanmasına neden olabilir.
Tel kablo cıvatası, olası bir gevşekliği
önlemek için loctite242 veya benzer bir
ürünle kilitlenmelidir.
Sürücü, hava kontrolunü lamba ve basınç
düğmeleri aracılığıyla, sadece PTO’nun
çalışıp-çalışmaması ile ilgili yapabilir.
Çift ç›k›fll› küçük ara
flanz›man UARA.210
Hava basıncının kontrol altında tutulması
için araçlarda gerekli teçhizat ve donanım, yani lamba ve basınç düğmeleri
bulunmalıdır. Bu cihaz üzerindeki basınç
değerleri artmadığı sürece PTO çalışırken herhangi bir işaret vermez. Bu nedenle PTO takılan araçlar için bu tür hava tertibat göstergeleri her zaman gerekmektedir.
İyi işlem için kuru ve temiz havaya gerek duyulur. Aracın uygun çalışabilmesi
için hava kontrolünün fonksiyonları kontrol edilmelidir. PTO içersindeki hava basıncı 6-11 bar arasında olmalıdır.
Elektro-pnömatik kontrolde; Elektrikle
kontrol edilen pnömatik sistemlerde elektrik için solenoid kullanılır. Elektrik kontrolü ve aletleri da kılavuzlarda belirtilen
şekillerde ve normlarda olmaladır. Her
zaman elektrik devreleri sigorta ile korunmaladır. Kasıtlı olmayan işlemlerden
kaçınmak için kontrol sistemini kumanda
paneline uygun ve sağlam bir şekilde
yerleştirilmelidir.
- Debriyaj tam olarak çalışmıyor olabilir.
- Yeterli derecede hava basıncı yoktur.
Yağ düzeyi kontrolü: Eğer halâ makine
soğuksa, yağ düzeyini kontrol edin.
Yağ sızıntısı: Yağ sızıntısı çalıştırma işleminden 15-20 dakika sonra kontrol edilmelidir. Vites kutusu ile PTO bağlantısı
arasında sızıntının olmamasından emin
olun. Eğer sızıntı varsa, tam bağlanmayan
kısımları kontrol edin.
Ses kontrolü: PTO’nun tüm çalışma şartlarında vites boşa alınmalıdır.
Yüksek yalpalı ses: dişli boşluğu verilmediği ve sıkışma olduğu durumdan kaynaklanır.
Tıngırtılı & hırıltılı ses: dişli boşluğunun
haddinden fazla verildiği durumlarda ortaya çıkar.
Cıvata bağlantılarının kontrolü: Conta
ayarlarından dolayı genelde cıvatalar gevşektir. Bütün cıvata ve saplamaların, kullanımdan birkaç saat sonra sıkılması gereklidir.
fiaft kurulumu
PTO kurulumundan sonraki
kontroller
Çalıştırma kontrolü: Araç çalışmaya başladıktan sonra eğer gürültü varsa, bu aşağıdaki nedenlerden olabilir:
Şaft, burkulmadan ve eksen eğiliminden
dolayı titreşimler meydana getirir. Yüksek derecede verilen şaft açısı potansiyel
titreşimleri, bu titreşimlerde şafta bağlı
olan parçaları olumsuz derecede etkiler.
Çift ç›k›fll› a¤›r tip ara
flanz›man UARAW.2000
Tek ç›k›fll› a¤›r tip ara
flanz›man UARA.2000
PTO ba¤lant› kapa¤› olmayan, tek ç›k›fl ya
Girifl torku 2000 kgm, ç›k›fl torku 130 kgm,
da çift ç›k›fl özelli¤i olan
Ford Transit,
iletim oran› 1/1.84, a¤›rl›¤› 98 kg olan, 1000
Mercedes Sprinter, Volkswagen, Opel, Fiat,
dev/dak’da 185 Bg ç›k›fl gücü sunan bu ara
Kia Bongo gibi araçlar için tasarlanan bu
flanz›man 380 Bg üstü itfaiye araçlar›, tuz
ara flanz›man, ana flanz›man ile sürüfl flaft›
serpme araçlar›, asfalt serpme araçlar›, beten
aras›na ba¤lan›yor. Ç›k›fl torku 25 kgm, girifl
k›r›c›lar için gelifltirilmifl. Dönüfl yönü ara
flanz›man ile ayn› olan bu ara flanz›mana
torku 210 kgm, iletim oran› 1/1.5 olan 12
kg a¤›rl›¤›ndaki ara flanz›man, 6 c›vata ile
Girifl torku 1600-2000 kgm, ç›k›fl torku 130
iki yana da ba¤lanabiliyor. Haval› ve
kgm, iletim oran› 1/1.84, a¤›rl›¤› 120 kg, olan
mekanik olarak kumanda edilebilen ara
1000 dev/dak’da 185 Bg ç›k›fl gücü sunan bu
flanz›man›n dönüfl yönü ana flanz›man›n
ara flanz›man kombine vidanjörler ve kanal
dönüfl yönü ile ayn›. Ç›k›fl gücü 30 Bg.
temizleme araçlar› için gelifltirilmifl. Dönüfl
yönü ara flanz›man ile ayn› olan bu ara
flanz›mana kumanda pnömatik çift tesirli
(haval›). ‹stenildi¤inde her iki ç›k›fl flanfll› veya
ç›k›fllardan herhangi biri ISO ya da UNI
olarak hidrolik pompaya uygun yap›l›r.
OCAK 2006
kumanda pnömatik çift tesirli (haval›).
PTO SORUN G‹DERME & BAS‹T ÇÖZÜM KILAVUZU
Problem
Muhteme Neden
Sorunun Çözümü
Önlem
Kablo içersinde donma olabilir.
Kapal› bir ortamda buz çözülmelidir.
Kablo hatt› rutubet ve neme karfl› koruyucu sprey
yada s›zd›rmaz conta ile korunmal›d›r.
Kablo içersinde e¤ilme yada kesilme olabilir.
Kablo içersindeki e¤ilmeyi düzeltin yada
yenisi ile de¤ifltirin.
D›flardan gelebilecek darbelere karfl› koruyun ve
k›vr›lmalar› minimum indirin.
Uygunsuz bir flekilde vitese geçirilmifl olabilir.
PTO’yu devreye sokmadan önce debriyaja
tam olarak bas›l›r ve grup difllisi durduktan
sonra düzgün bir flekilde PTO devreye sokma
prosüdürü takip edilir.
Herzaman kullanma prosedüründeki talimatlara göre
hareket ediniz.
Kontrol mekanizmas› y›pranm›fl yada hasar
görmüfl olabilir.
Kontrol mekanizmas›n› de¤ifltirin yada tamir
edin.
Manivela yada çeflitli türde kol yard›m› ile devreye
geçirmeye çal›flmay›n.
Ba¤lant›larda ya da k›skaçlarda gevfleme
meydana gelmifl olabilir.
De¤ifltirin yada tamir edin.
Rutin bak›mlar aksat›lmadan
yap›lmal›d›r.
Hava kanal› kirlenmifl yada bozulmufl olabilir.
Hava kanal›m temizlenmelidir.
Hava kanal›m çatlamaya yada delinmeye karfl›
kontrol edin.
Hava bas›nc› yeterli seviyede de¤ildir.
PTO’yu çal›flt›rmadan önce hava bas›nc›n›n
65 psi üzerine ç›kmas›n› bekleyin.
PTO ya giren bas›nc›n 65 psi seviyesini geçmemesi için
sistem bas›nç koruma valfi ile korunmal›d›r.
Vitese geçirme esnasinda ters-aksi metot
uygulanm›fl olabilir. (Sekromeç ya da diflli
geçmemifltir)
PTO yu devreye sokmadan önce debriyaja
tam olarak bas›l›r ve grup difllisi durduktan
sonra düzgün bir flekilde PTO devreye sokma
prosüdürü takip edilir.
Her zaman kullanma prosedüründeki talimatlara
göre hareket edin.
Kontrol mekanizmas› y›pranm›fl yada hasar
görmüfl olabilir.
Kontrol mekanizmas›n› de¤ifltirin yada tamir
edin.
PTO çatal› (hilal) diflli üzerindeki kanaldan
ç›km›fl olabilir.
Do¤ru bir flekilde biraraya getiriniz.
Hava bas›nc› yeterli seviyede de¤ildir.
Kontrol mekanizmas› y›pranm›fl yada hasar
görmüfl olabilir.
PTO çatal›(hilal) diflli üzerindeki kanaldan
ç›km›fl olabilir.
Tamir edin yada de¤ifltirin
Kontrol mekanizmas›n› de¤ifltirin yada tamir edin.
Kablo kontrollü PTO
Zor Vitese
Geçme
Geç yada
k›smi çal›flma
Hava kontrollü PTO
PTO
devreye
geçin iyosa
PTO
devreden
ç›km›yorsa
Pis ve kirlenmifl valfler neden olabilir.
Hava mekanizman›z› kirden koruyun.
Do¤ru bir flekilde biraraya getiriniz.
Bu yüzden kurulumu aşağıdaki gibi doğru yapılmalıdır.
1-Bağlantı flanşları birbirine paralel olmalı ve her iki köşe eğilimi aynı olmalıdır.
2-Bağlantı açıları 2° ve 8° arasında olmalıdır. Eğer kardan açısı 8 °’yi aşarsa, garanti şartları geçerliliğini kaybeder.
3-Şaftı yeteri kadar uzatınız ve uygulamalarda darbeye neden olmayacak şekilde
sonlandırın ve balansını alın.
4-Ağır şartlarlardaki uygulamalar için
yetkili servisle görüşün.
Yol süpürme araçlar›
için ara flanz›man
UARA.S800
380 Bg ve alt› araçlar
için hafif tip ara
flanz›man UARA.800
Balatal› tip çift ç›k›fll›
ara flanz›man
UARA.2400
Kozmaksan’›n bu
‹tfaiye araçlar›, tuz ve asfalt serpme araçlar›
ürününün
en
ile beton k›r›c›lar gibi araçlar için gelifltirilen
önemli özelli¤i,
bu ara flanz›man›n girifl mili 800 kgm, ç›k›fl
motora
mili 130 kgm tork iletiyor, iletim oran› 1:1.84.
fazla
yüklenilmesine
Dönüfl yönü ana flanz›man ile ayn› olan bu
gerek
b›rakma-
ara flanz›man›n a¤›rl›¤› 98 kg, kumandas›
Girifl torku 3000 kgm, ç›k›fl torku 130 kgm,
mas›ndan dolay›
pnömatik
iletim oran› 1/1,25, a¤›rl›¤› 160 kg olan,
yak›t tasarrufuna
(haval›). Ç›k›fl gücü
1000 dev/dak’da 185 Bg ç›k›fl gücü sunan
önemli oranda katk›
1000 dev/dak’da
bu balatal› tip ara flanz›man kombine
sa¤lamas› ve meydana gelebilecek motor
185 Bg olan ara
vidanjörler ve kanal temizleme araçlar›
ar›zalar›n› ortadan kald›rmas›. Ana flanz›man
flanz›manda
için gelifltirilmifl. Dönüfl yönü ara flanz›man
girifli ile ayn› girifl torkuna sahip, iletim oran›
ya¤lama
için
ile ayn› olan bu ara flanz›mana kumanda
1/1.4, a¤›rl›¤› 95 kg olan, 465 Bg’lik bu ara
2.5 litrelik SAE
pnömatik çift tesirli (haval›). ‹stenildi¤inde
flanz›man haval› ve mekanik olarak kumanda
80W90
EP
her iki ç›k›fl flanfll› veya ç›k›fllardan herhan-
edilebiliyor. Dönüfl yönü ana flanz›man ile
numara
ya¤
gi biri ISO ya da UNI olarak hidrolik pom-
ayn›.
kullan›l›yor.
çift
tesirli
paya uygun yap›l›yor.