FETHİYE GİRMELER 4 YILDIZLI TERMAL OTEL VE SAĞLIK

Transkript

FETHİYE GİRMELER 4 YILDIZLI TERMAL OTEL VE
SAĞLIK MERKEZİ FİZİBİLİTE RAPORU
1. YÖNETĠCĠ ÖZETĠ
1.1.Projenin Gerekçesi
Bu fizibilite etüdü, Fethiye Girmeler Köyü bölgesinde yapılması düĢünülen 4 yıldızlı
termal otele yöneliktir.
GeliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerde değiĢen dünya görüĢü ile beraber yaĢam
kalitesine verilen önemin artması,
insan sağlının korunmasında doğal kaynakların
kullanılmasına öncelik verilmesiyle doğal tedavi unsuru olan termal suların, daha verimli
kullanılması büyük önem kazanmaktadır.
2000‟li yıllarda nüfusunun % 17‟si 65 yaĢın üzerinde olan Avrupa‟da bu oranın 2025
yılında % 20‟ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Özellikle alım gücü çok yüksek olan 3.
kuĢak olarak tabir edilen 50 yaĢ ve üstü insanlar, sağlıkta önleyici tedavi ve zinde kalma
arzusu ile sürekli artan yüksek kaliteli SPA, wellness olanaklarına yönelik talep
oluĢturmaktadır.
2
Gerek tedavi, gerekse zinde kalma ihtiyacında yaĢlanan Avrupa nüfusunun daha fazla
termal kür gereksinimini ortaya çıkarmaktadır. Ġklim avantajları nedeniyle özellikle romatizmal
hastalıkların görüldüğü Kuzey Avrupa ve Ġskandinav ülkelerinde bu talep daha yoğunlukla
hissedilmektedir. Ayrıca, coğrafi yakınlık faktörü de göz önünde bulundurulduğunda Ortadoğu
ülkeleri için de Türkiye önemli bir termal destinasyon ülkesi olabilecek konumdadır.
Ayrıca geliĢmiĢ ülkelerde sağlık giderlerinin fazla olması nedeniyle hastaların tedavi
hizmetlerini azaltmaya yönelik olarak sağlık hizmetlerinin daha düĢük maliyetli ülkelerden
temin edilmesi eğilimi artmaktadır. Ġsveç, Norveç ve Danimarka‟dan sonra Almanya ve
Hollanda‟daki bazı özel sigorta Ģirketlerinin de termal tedavileri için Türkiye‟ye göndereceği
hastalarının masraflarını karĢılama kararı almaları ülkemiz termal turizmi açısından önemli bir
pazar payı oluĢturmaktadır.
SanayileĢme ve kentleĢme sürecine girmiĢ bulunan Türk Halkı da yüzyıllardan beri
sürdürdüğü “kaplıca-yaylacılık” geleneğine sahip bulunmaktadır. Termal merkezlere gitmek,
ülke düzeyinde yaygın bir toplumsal olay niteliğindedir. Ülkemizde resmi olmayan kayıtlara
göre 10 milyondan fazla insanın romatizma hastalığına sahip olduğu söylenmektedir. Bu
talebin yanı sıra Türkiye‟de denize ve kıyılara gitmeyen , ekonomik durumu yeterli olan ve
harcama potansiyelleri yüksek önemli bir müĢteri kitlesi bulunmaktadır.
3
Fizibilite konusu tesisin yer aldığı Fethiye bölgesi değiĢik turizm faaliyetlerine (kıyı,
kültür, kıĢ, yamaç paraĢütü) sahiptir. Ancak bölgede (Dalaman‟da bulunan tesis hariç) termal
turizm tesisi bulunmamaktadır. Fizibilite konusu tesisin faaliyete geçmesi ile Fethiye bölgesi
bir termal tesise de kavuĢacak ve böylece bu yönde de turizm çeĢitlenecektir. Ayrıca termal
turizm Fethiye bölgesinde diğer turizm çeĢitleri ile sinerji de yaratacaktır.
Bütün bu tespitler doğrultusunda ve yatırımcının talebi de dikkate alınarak, yapılan
teknik, ekonomik ve mali analizler sonucunda Fethiye Ġlçesi Girmeler Köyü bölgesinde, 100
oda-200 yatak kapasiteli ve kür (sağlık) merkezi bulunan 4 yıldızlı termal otel yatırımının
yapılmasının uygun olduğu sonucuna varılmıĢtır.
1.2.ġirket Hakkında Özet Bilgiler
Fizibilite konusu tesis yatırımı XYZ Anonim ġirketi tarafından yapılacaktır. ġirket, 15 Mart
2008 tarihinde, Ģirket merkezi Ġstanbul olmak üzere 150.000 TL sermaye ile kurulmuĢtur.
ġirket sermayesinin % 90‟ı ...... ya, % 10‟u ...... ya aittir. 10 ġubat 2010 tarihinde Ģirket
merkezi
Fethiye‟ye
nakledilmiĢtir.
ġirket
bulunmamaktadır.
4
bünyesinde
henüz
ticari
bir
faaliyet
1.3.Projenin Adı
XYZ A.ġ. ġirketi‟nin Fethiye Girmeler‟de yaptırmak istediği Termal Otel ve Sağlık
Merkezi “Girmeler Termal Otel ve Sağlık Merkezi“ adını taĢıyacaktır.
1.3.1. KuruluĢ Yeri
Termal tesis, Muğla Ġli, Fethiye Ġlçesi, Girmeler Köyü sınırları içerisinde yapılacak olup,
tesis arsası Turizmi TeĢvik Kanunu uyarınca ilan edilen herhangi bir Kültür ve Turizm Koruma
ve GeliĢim Bölgesi ile Turizm Merkezi kapsamında bulunmamaktadır. Termal otel ve sağlık
merkezinin yapılacağı bölgenin yakınında Girmeler Kaplıcaları bulunmaktadır.
1.3.2.Tesisin Sınıfı, Kapasitesi
Fethiye Girmeler‟de yapılması planlanan termal otel ve kür merkezi, 4 yıldızlı otel
niteliğinde olup, tesiste 100 oda – 200 yatak bulunacaktır.
Tesiste yer alacak olan 7 adet terapi pavyonunda çeĢitli sağlık sorunları olan hastalar
için fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmeti verilmesinin yanı sıra bazı kozmetik amaçlı
uygulamalar da yapılacaktır.
5
1.3.3. Toplam Yatırım Tutarı
Sabit Yatırım Tutarı (Arsa dahil)
14.761.159-TL
ĠĢletme Sermayesi Tutarı
426.175 TL
Yatırım Dönemi Faizleri
540.000-TL
Toplam Yatırım Tutarı (Yatırım dönemi
faizleri hariç)
15.187.334-TL
Toplam Yatırım Tutarı (Yatırım dönemi
faizleri dahil)
15.727.334-TL
1.3.4. Öngörülen Finansman Kaynakları
Öz Kaynaklar
9.187.334 TL
%60
Yabancı Kaynaklar
6.000.000-TL
%40
15.727.334-TL
%100
Toplam
Kaynakları
Finansman
6
1.3.5. Yatırım Süresi ve Uygulama Planı
Yapılacak tesise ait etüt-proje çalıĢmalarının 2011 yılının Ocak ayı baĢında baĢlayıp,
aynı yılın Mart ayı sonuna kadar devam edeceği öngörülmüĢtür.
Tesis inĢaatının 2011 yılı Nisan ayı baĢında baĢlayacağı ve 2012 yılı Mayıs ayı sonunda
tamamlanacağı varsayılmıĢtır.
Tesisat iĢlerinin 2011 yılı Eylül ayı baĢında baĢlayacağı, 2012 yılı Ağustos ayı sonunda
tamamlanacağı kabul edilmiĢtir.
TefriĢ ve teçhizat çalıĢmalarının ise 2012 yılı Eylül ayında baĢlayıp, 2012 yılı Aralık
sonunda tamamlanacağı öngörülmüĢtür.
1.3.6. Yatırımın Faydalı Ömrü
Tesisin faydalı ömrü 20 yıl olarak alınmıĢtır.
7
1.3.7. Tam Dolulukta ĠĢletme Gelir ve Giderleri
Yıllık ĠĢletme Gelirleri
: 11.203.448 TL
Yıllık ĠĢletme Giderleri
: 5.526.833 TL
1.3.8. Doluluk Oranları
Doluluk Oranları (%)
- Sezon
- Yarı Sezon
Ortalama
2013
60
40
47
2014
65
45
52
2015
70
50
57
1.3.9. Borç Ödeme Gücü (B.Ö.G.)
YILLAR
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
B.Ö.G.
2,32
1,46
1,28
1,61
1,85
2,28
3,77
8
2016 +
80
50
60
1.3.10. Geri Ödeme Süresi
7 yıl, 4 ay
1.3.11.Net Bugünkü Değer (NBD)
Net Bugünkü Değer: 1.213.738 TL
( %15 Iskonto oranına göre)
Fayda Maliyet Oranı: 1,1
1.3.12. Ġç Verimlilik Oranı (IRR)
16,32
Tam Dolulukta Ġstihdam
Tam dolulukta 119 kiĢi istihdam edilecektir.
9
1.4.Değerlendirme Sonuç ve Önerileri
Teknik Analiz Sonuçları:
Yatırım 100 oda-200 yatak ve kür merkezi olarak inĢa edilecektir. Gerek tesisin toplam
yatırım tutarı, gerekse yörenin fiziki ve ekonomik koĢulları dikkate alındığında yapılacak
tesisin sınıf ve kapasitesinin bu düzeyde olması uygun görülmüĢtür.
Tesisin otel bölümü bodrum kat + zemin kat + 3 yatak katı Ģeklinde yapılacaktır. Diğer
taraftan tesiste; özel banyolar, terapi havuzları, çamur havuzları duĢları, genel termal
havuzler, Kneipp havuzu, hidro masaj küvetleri, dört bölümlü termal banyo ve Santorini maxi
jakuzi bulunacaktır.
Ekonomik Analiz Sonuçları:
Fizibilite konusu tesis Fethiye Ġlçesi Girmeler Köyü‟nde, yatırımcının satın alacağı arsa
üzerinde inĢa edilecektir. Termal Turizm Master Planı doğrultusunda öncelikli olarak
geliĢtirilmesi düĢünülen, Kültür
ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgelerinde de
bulunmamaktadır. Bu bölgelerde, arazinin planlanması, elektrik, haberleĢme, içme suyu
temini, kanalizasyon, ulaĢım gibi teknik alt yapı yatırımları Kültür ve Turizm Bakanlığı‟nca
yapılmaktadır. Termal suyun dağıtımı da Bakanlığın yetkisindedir. Ayrıca, 2634 sayılı Turizm
10
TeĢvik Kanunu‟na göre bu bölgeler için haberleĢme kolaylıkları, elektrik, havagazı ve su
ücretlerinde indirim, yabancı personel ve sanatkar çalıĢtırılması, alkollü içki satıĢı vb. yönelik
teĢviklerde verilmektedir. Dolayısıyla, fizibilite konusu yatırım anılan bölgelerde olmadığı için
bu hizmet ve teĢviklerden yararlanamayacaktır.
Sektörde yaĢanan en büyük sorunlardan biri, özellikle kür ünitesinde çalıĢacak olan fizik
tedavi ve rehabilitasyon uzmanları, balneolog, fizyoterapist gibi tıbbi uzmanlık gerektiren
personelin temin zorluğudur. Konuyla ilgili olarak ciddi araĢtırmalar yapılması ve istihdamı
teĢvik edici unsurların geliĢtirilmesi gerekmektedir.
Termal tesislerde, tedavi süreleri 14 ile 21 günlük bir süreci kapsamaktadır. Otelde
konaklayanların bu uzun süreçte sıkılmamaları için alana özgü fiziksel, doğal, görsel değerler
turizm amaçlı olarak kullanılmalıdır.
Özellikle Fethiye‟de turizmin her alanında faaliyetler
bulunduğundan. Konaklayanların Fethiye‟deki diğer turizm aktivitelerinden yararlanmaları da
sağlanmalıdır.
Fizibilite konusu termal otel 4 yıldızlı otel konforunda olacağı ve kür merkezinde
teknolojik olarak geliĢmiĢ makine ve teçhizatlar bulunacağından Avrupa ülkelerindeki termal
tesislerle fiziksel donanım olarak rekabet edebilecek standartlara sahip olacaktır. Dolayısıyla
hitap edilecek kitle ağırlıklı olarak iç pazar olsa da dıĢ pazara da hizmet verileceği
11
varsayılmıĢtır. YurtdıĢı müĢteriler, özel sigortaları ve sosyal güvenlik kurumları kanalları ile
ülkemizdeki termal tesislere gelmektedir. Yatırım aĢamasında bu ülkelerin sosyal güvenlik
kurumları ve özel sigortalar ile görüĢülerek, tesisin niteliklerinin anlatılması, onların istedikleri
özel projelendirmeler varsa onların yapılması ve pazarlama faaliyetlerine baĢlanılması
önerilir.
Mali Değerlendirme Sonuçları:
Kurulması planlanan tesisin teknik olarak kuruluĢ kapasitesinde belirlenen esaslara göre
yapılması, ekonomik değerlendirme bölümünde öngörülen varsayımlar, doluluk oranları, satıĢ
fiyatlarında hizmet vermesi ve finansman ihtiyacının öngörülen Ģekilde karĢılanması
durumunda mali göstergelerin ve değerlendirme sonuçlarının olumlu bulunduğu tespit
edilmiĢtir.
12
2. HĠZMETĠN TANIMI VE YARARLANACAK OLANLAR
2.1.Hizmetin Tanımı
Fethiye Girmeler köyünde yapılması düĢünülen termal tesis, 4 yıldızlı otel niteliğinde
olup, 100 oda – 200 yatak kapasitelidir. Ayrıca bünyesinde kür merkezi ve kür parkı da
bulunacaktır.
Kür merkezindeki sağlık hizmetleri 7 adet terapi pavyonunda sağlanacaktır. Terapi
Pavyonlarında 2 adet jakuzi, 2 adet buhar banyosu, 2 fin hamamı, 2 adet biyo sauna, 4 adet
solaryum bulunacaktır. Burada uzman doktorlar (Ortopedi, Dahiliye, Üroloji) görev yapacaktır.
Ayrıca;
Tuz Mağarası, Terapi Havuzu, Soğuk Hava Kabinleri, CO2 Kurugaz – CO2 Yoğun
Banyolar, Banyo Üniteleri, Sualtı Masajı, Fango Ünitesi, Jimnastik Ünitesi, Tıbbi Fitness
Aletleri, Egzersiz Havuzları, Elektroterapi ve Ġnhalasyon, Carbomovtret ve 2 adet Kozmetik
Ünitesi bulunacaktır.
Kür Parkı: DıĢ mekanların doğal yapısı ve arazinin eğimi, mümkün olduğu kadar
korunacaktır. Tesis arazisinde yürüyüĢ yolları ve bu yollar üzerinde dinlenme pavyonları
13
yapılacaktır. Tesis arazini oluĢturan parseller sadece yayalara açık kemer Ģeklinde bir köprü
ile birbirine bağlanacaktır. Arazinin güney kısmında gizli derenin gün yüzüne çıktığı noktada
Kneipp havuzu yapılacak ve burada Kneipp terapisi uygulanacaktır. Ayrıca burada bir Cafe
Hause inĢa edilecektir. Arazide 3 adet yüzme havuzu bulunacak ve arazi içinde ulaĢım akülü
araçlar ile sağlanacaktır.
2.2.Yararlanacak Olanlar
Fizibilite konusu yatırıma iliĢkin konaklamalar iki grupta toplanmıĢtır. Birinci grubu, tedavi
olmaya (sağlık amaçlı) gelen hastalar, ikinci grubu ise dinlenme ve tatil amaçlı olarak tesiste
konaklayanlar oluĢturmaktadır.
Tedavi amaçlı gelen hastaların Ortopedik, romatizmal, nörolojik, solunum sistemi ve
dermotolojik rahatsızlıkları uzman hekim denetiminde ve tıbbi ekipmanlarla tedavi edilecektir.
Ayrıca tesiste SPA hizmetleri de verilecektir.
14
3.EKONOMĠK DEĞERLENDĠRME
3.1.Türkiye’de Turizm Sektörü
Dünya turizm hareketleri hızla geliĢme gösterirken, Türkiye gerek ekonomi politikaları
kapsamında ve gerekse mikro bazda turizm sektöründe çok hızlı bir büyüme göstermiĢtir.
Turistik amaçlı yatırımlardaki artıĢ, milli gelir içinde turizm payının yükseliĢi, hizmet
sektöründe öncelikli istihdam alanı haline dönüĢmesi, ödemeler dengesine olumlu katkısı,
yabancı sermayeyi ülkeye çekmesi sektörün önemini açıkça göstermektedir.
Ġhracat ağırlıklı büyüme modelimizde ve dünya ekonomisi ile bütünleĢme çabalarında
potansiyeli yüksek olan sektör, uluslararası pazarlarda rekabet gücünü kanıtlamıĢ ve son
20-25 yıl içinde dünya ortalamasının üzerinde büyüme performansı göstermiĢtir. Bu
geliĢmede turizm yatırımlarına verilen ağırlığın ve yatırımlar sonucu artan yatak
kapasitesinin payı büyüktür. 2011 yılı itibariyle 2625 adet turizm iĢletme belgeli tesis,
608.765 yatak kapasitesi ile sektörde hizmet vermektedir.
1982 yılında yürürlüğe giren “Turizm TeĢvik Yasası” ve 1985 yılında turizmin
“Kalkınmada Özel Önem TaĢıyan Sektör” kapsamına alınması sektör için canlanma
15
döneminin baĢlangıcı kabul edilir. Yıllar itibariyle Türkiye‟ye gelen yabancı sayısı ve turizm
gelirlerinin geliĢimi aĢağıda verilmiĢtir.
Tablo 3-1: Dünya Turizmi ve Uluslararası Turizm Ġçinde Türkiye’nin Payı
Yıllar
Uluslararası
Turist Sayısı
(milyon)
Türkiye’ye
Gelen Yabancı
Sayısı
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
2020
277
330
455
581
687
806
1.006
1.561***
1.288.060
2.614.924
5.389.308
7.726.886
10.412.000
21.124.886
19.648.882*
Uluslararası
turizm
Gelirleri(milyar
USD)
102
116
255
380
481
593
682
Türkiye’nin
Turizm Gelirleri
(milyon USD)
326
1.482
3.225
4.957
7.636
18.154
10.043**
Kaynak: Dünya Turizm Örgütü (WTO), Türsab, T. Turizm Yatırımcıları Derneği
* Ocak-Ağustos 2010 (TYD) ** Ocak-Temmuz 2010 (TYD) *** WTO tahmini
16
1980 yılında uluslararası turist sayısı 277 milyon iken Türkiye‟ye gelen turist sayısı
1.288.060 olmuĢtur. Yıllar itibariyle uluslararası turist sayısı sürekli artarak 2005 yılında 806
milyon seviyesine yükselmiĢtir. Türkiye‟nin payı ise Dünya ortalamasının üstünde artarak
2005 yılında 21 milyon düzeyine yükselmiĢtir.
Türkiye‟de Turizm sektörü, son yıllardaki ekonomik kalkınmanın arkasındaki en önemli
itici güçlerden biri olmuĢtur. YaklaĢık 1,7 milyon kiĢiye istihdam sağlayan sektörde (toplam
istihdamın % 7,2‟si), 2011 yılında 95,3 milyar TL değerinde ekonomik faaliyet gerçekleĢmiĢtir.
Bu rakam Türkiye‟nin toplam GSYĠH‟sının yaklaĢık % 10,2‟sine denk gelmektedir.
WTO (World Tourism Organization)‟nun hazırladığı rapora göre, 2020 yılında turist
sayısının dünya genelinde 1,6 milyar civarında olacağı tahmin edilmektedir. Dünya turizm
pastasının hacminin ise 2 trilyon dolar civarında olacağı beklenmektedir. Türkiye turizminde,
2011 yılında 27 milyon turist gelmiĢ ve 22 milyar dolar gelir elde edilmiĢtir.
Uluslararası turist varıĢları açısından ilk sekiz ülke Tablo 2‟de gösterilmektedir. Tabloyu
incelediğimizde Fransa‟nın ve daha sonra Ġspanya, ABD ve Ġtalya‟nın önemli bir üstünlüğünü
görürüz. Diğer yandan geliĢme trendi olarak Türkiye ve Çin dikkat çekicidir. Türkiye, 1990
yılında Dünya genelinde 24. sırada bulunmakta iken 2010 yılında 7. sıraya yükselmiĢtir.
17
Tablo 3-2: Ülkeleri ziyaret eden Turist Sayıları ve Ülke Sıralaması
Turist VarıĢları (milyon kiĢi)
Ülkeler/ Yıllar
Fransa
Ġspanya
ABD
Çin
Ġtalya
Ġngiltere
Meksika
Türkiye
1990
1995
2000
2005
2010
52.5
34.1
39.4
10.5
26.7
18.0
17.2
5.3
60.1
39.3
43.3
23.3
31.0
24.0
20.0
6.6
71.4
51.9
46.9
27.0
35.8
25.7
20.2
7.5
76.0
55.6
49.4
46.8
36.5
30.0
21.9
21.1
74.2
52.2
54.9
50.9
43.2
28.0
21.5
27
Dünya Genelinde Ülke
Sıralaması
1990
2005
2010
1
4
2
12
4
7
8
24
1
2
3
4
5
6
7
8
1
3
2
4
5
6
9
7
Kaynak: Dünya Turizm Örgütü (WTO), (1990-2009), World tourismstatisticsandrankings , 2010
18
Bu tablonun yanı sıra WTO‟nun yayınlamıĢ olduğu raporlara göre, Çek Cumhuriyeti‟nin
2020 yılında turizm sektöründe dünya genelinde ilk on ülke içinde yer alacağı tahmin
edilmekte, günümüzün cazibe merkezlerinin zamanla önemini kaybederek yeni yerlerin daha
çekici hale gelebileceği öngörülmektedir. Günümüz itibariyle Ģunu diyebiliriz ki Avrupa, hem
turist giriĢi ve çıkıĢı hem de uluslararası turizm gelirleri açısından Dünyanın en önemli
bölgesidir.
2005-2010 döneminde Türkiye‟ye ziyaretçi gönderen ülkeler arasında Almanya, Ġngiltere
ve Rusya Federasyonu ilk sıralarda yer alırken, bu üç ülkenin vatandaĢları Türkiye‟ye gelen
yabancı ziyaretçilerin yaklaĢık % 36‟sını oluĢturmaktadır. Bu ülkelerle sağlık turizmi alanında
yapılacak çalıĢmalara özel önem verilmelidir.
Yukarıdaki verilere ek olarak, turizm sektöründe gelecekteki eğilimlere bakacak olursak;
WTO‟ya göre Çin‟in 2020 yılında 137,1 milyon turist giriĢi ve % 8,6‟lık turizm geliri payıyla
Dünya genelinde lider ülke konumuna geleceği belirtilmiĢtir. ABD‟nin ise 2020 yılında 102,4
milyon turist giriĢi ve % 6,4‟lük gelir payıyla dünya sıralamasında 2. sırada bulunacağı tahmin
edilmektedir.
19
Tablo 3, uluslararası turizm kazançları açısından ilk dokuz ülkenin turizm gelirleri ve
sıralamalarını göstermektedir. Tabloya bakıldığında, ABD, Ġtalya, Ġspanya ve Fransa‟nın
önemli bir üstünlüğü olduğu göze çarpmaktadır. Tabloda yine Çin‟in önemli bir geliĢme
gösterdiği görülmektedir. Türkiye ise 1990 yılında Dünya genelinde 21.sırada bulunmakta
iken 2010 yılında 9. sıraya yükselmiĢtir.
Türkiye‟nin turizm sektöründeki büyüme hızı sektörün küresel büyüme hızının
üzerindedir. Türkiye‟ye gelen yabancı ziyaretçilerin küresel toplam içindeki payı 1990 yılında
% 1,1 iken, 2008 yılında % 2,7‟ye ulaĢmıĢtır. Aynı Ģekilde, 1990 yılında % 1,2 olan turizm
gelirlerinin GSYĠH‟si içindeki payı da 2008 yılında % 2,3‟e yükselmiĢtir.Türkiye 2008 yılında,
dünya çapında kötüleĢen koĢullara rağmen, 26 milyonu yabancı ve 4 milyonu yerli olmak
üzere
toplam
30
milyon
ziyaretçi
ağırlayarak
20
tarihinin
en
iyi
yılını
geçirmiĢtir.
Tablo 3-3: Uluslararası Turizmden ÇeĢitli Ülkelerin Sağladığı Kazançlar
Ülkeler/ Yıllar
Gelirler (milyar USD)
Dünya Genelindeki Ülke
Sıralaması
1990
2010
1990
1995
2000
2005
2010
ABD
43.0
61.1
82.4
81.8
94.2
1
1
Ġtalya
20.0
27.4
27.5
35.4
40.2
3
4
Ġspanya
18.5
25.3
30.0
48.0
53.2
4
2
Fransa
20.1
27.5
30.8
44.0
48.7
2
3
Ġngiltere
14.9
19.1
21.9
30.7
30.1
5
7
Çin
2.2
8.7
16.2
29.3
39.7
25
5
Avusturya
13.4
14.6
9.8
16.1
21.8
6
8
Almanya
11.4
12.8
18.7
29.2
34.7
7
6
Türkiye
2.7
4.9
7.6
18.2
21.3
21
9
Kaynak: Dünya Turizm Örgütü (World Tourism Organisation, World tourism statistics and rankings ,
2010, www.Wikipedia.org (19.01.2011 tarihli araĢtırmaya göre)
21
3.2. Sektörün Tanımı ve Yasal Çerçeve
3.2.1.Sektörün Tanımı
Birtakım hastalıkların iyileĢtirilmesi için içmeler, kaplıcalar, ılıcalar, deniz, dağlar,
mağaralar, sanatoryumlar, prevantoryumlar ve benzerlerinden, yararlanmak üzere yapılan
seyahatler “Sağlık Turizmini” oluĢturmaktadır. Termomineral su banyosu, içme, inhalasyon,
çamur banyosu gibi çeĢitli yöntemlerin yanında iklim kürü, fizik tedavi, rehabilitasyon,
egzersiz, psikoterapi, diyet gibi destek tedavilerinin birleĢtirilmesi ile yapılan kür ( tedavi)
uygulamalarının yanı sıra termal suların eğlence ve rekreasyon amaçlı kullanımı ile meydana
gelen turizm hareketi “Termal Turizm” olarak tanımlanmaktadır.
Ġdeal bir termal turizm tesisinin, konaklama, kür merkezi ve kür parkı birimlerinin
entegrasyonundan oluĢması gerekir;
22
1-Termal Otel:
En az üç yıldız standardında bir konfor düzeyine sahip olan, talebe göre yıl boyunca aynı
hizmet olanaklarını sunabilen, hem geceleme yapan hem de günübirlik ziyaretçilere hizmet
verebilecek donanım, mekân ve personele sahip olan tesistir.
Kür: Tedavi etkeninin belli dozda, seri halde, düzenli aralıklarla belli sürelerle
tekrarlanarak verilmesi ile uygulanan tedavi yöntemidir.
Kaplıca Kürü: Toprak, yeraltı ve deniz kaynaklı mineralli sular, gazlar, peloidler
(çamurlar) ve iklimsel unsurlar gibi doğal tedavi unsurlarının yöredeki iklim olanakları ve
gerekli görülen diğer tedavilerle birlikte kür Ģeklinde uygulandığı bir tedavi sistemidir. Kür
süresi tıbbi deneylere dayanılarak kabul edilen maksimum 21 günlük bir süredir.
23
2-Termal Kür Merkezi:
Termal turizm iĢletmelerinde teĢhis-tedavi birimlerinin bulunduğu ve kür uygulamalarının
yapıldığı bölümdür. Kür merkezi bünyesindeki birimler Ģöyle sıralanabilir.
a-) Balneoterapi Birimleri:
Termomineral sular, peloidler ve gazlar gibi doğal tedavi unsurları ile yapılan kür
uygulamalarını kapsar. Genel yüzme havuzu, terapi havuzu, çamur banyosu, duĢlar, buhar
banyosu, masaj gibi birimlerde gerekli görülen diğer tedavilerle birlikte küristlere tedavi
amaçlı kullandırılmak suretiyle hizmet verilir.
Ġnhalasyon Uygulamaları; Termomineral su buharı ile yapılan soluma uygulamalarıdır.
Ġçme Kürleri; Mineralli sularla kaplıcalarda ya da yaĢanan yerde yapılan içme kürleridir.
Peloıdterapi ( ġifalı çamur); Doğal, jeolojik ve/veya biyolojik olaylar sonucu oluĢan
organik ve/veya inorganik maddeler olan peloidlerin bir balneoterapi yöntemi olarak
kullanılmasıdır.
Klimaterapi; Hava sıcaklığı, nem, rüzgar Ģiddeti ve hızı, güneĢ ıĢını ve benzeri faktörlerin
sistematik ve dozlanmıĢ kür tarzında uygulanmasıdır.
24
Hidroterapi; Termomineral sular ile yapılan yıkama, duĢ, dökme gibi uygulamalardır.
Ayrıca, her kürist için özel olarak düzenlenen ve ideal olarak amaca uygun inĢa edilmiĢ
havuzlarda gerçekleĢtirilen sinir-kas-iskelet sistemiyle ilgili fonksiyonları geliĢtirme-iyileĢtirme
amaçlı bir havuz tedavi programı uygulamasıdır.
b-) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Birimleri:
Tesisin büyüklüğü oranında geniĢletilebilen bu birimlerde, kaplıca tedavisinde kullanılan
elektroterapi, egzersiz-masaj tedavisi ve ıĢın tedavisi uygulamaları yapılır.
c-) Medikal Tedavi:
Kaplıca tedavisi sırasında hastaya lokal veya sistematik olarak uygulanan ilaç tedavi
yöntemidir.
d-) Destek Uygulamalar:
Sağlık eğitimi, diyet uygulamaları, günlük yaĢam aktivitelerinin düzenlenmesi, davranıĢ
değiĢikliği eğitimleri ve psikolojik destek yöntemidir.
25
3- Kür Parkı:
Termal tesise gelen kullanıcıların kür uygulaması dıĢındaki zamanlarını dolduracak
aktiviteleri içeren ünitelerden oluĢmaktadır. Açık-kapalı spor alanları, yürüme parkurları, çay
bahçeleri, oyun salonları, alıĢveriĢ merkezi, açık ve kapalı yüzme havuzları gibi tesisin
büyüklüğüne bağlı olarak çoğaltılabilen hizmetlerin sunulduğu ve tesise ek kazanç sağlayan
çeĢitli hizmet birimlerini içerir.
Termal turizm, termal su ile sadece her gün 2-3 kez banyo yapmak değildir. Amaç;
termal suyun tıbben belirlenmiĢ endikasyon ( Ģifa ) özelliği ile uzman doktor denetiminde etkin
ve uygun bir tedavinin yanı sıra; dinlenme, rekreasyon, eğlence, spor gibi özellikle insan
sağlığını korumak, zinde kalmak amacıyla sağlıklı bir yaĢam ortamı sunmaktadır. Termal su
kullanacak termal tesisler ne bir hastane, klinik ne de bir hamamdır. Termal turizmi oluĢturan
ana unsurlar, doğa güzelliği, güneĢ, temiz hava, uygun iklim ile birlikte termal suyun
özelliklerinin doğru kullanımı sayesinde insan sağlığı ve turizm olgularını birleĢtirmektir.
26
Nitelikli Bir Termal Tesiste Olması Gereken Standartlar :
Termal turizm tesislerinin nitelikli termal bir tesis olabilmesi için bir takım standartları
sağlaması gerekmektedir. Termal turizm tesisinde bulunması gereken standartlar aĢağıda
yer almaktadır.
 Balneo-terapinin su evsafına uygun Ģeklinin olması,
 Klima-terapi imkanlarının bulunması,
 GüneĢ terapi imkanlarının sağlanması,
 Açık hava terapi imkanlarının sağlanması,
 Aktif ve pasif hareket, terapi ve değiĢik Ģekilde terapatik jimnastik ve sağlık kazandırıcı
spor imkanlarının bulunması,
 Hidro-terapi imkanlarının sağlanması,
 Thermo- terapi imkanlarının bulunması,
 IĢın tedavi imkanlarının bulunması,
 Ġnhalasyon-terapi imkanlarının sağlanması,
 Parafin ve çamur banyosu imkanlarının bulunması,
 Aletli, aletsiz masaj imkanlarının olması,
 Diyet-terapi imkanı,
27
 Diognastikimkanlar,
 Rötgen ve laboratuvar imkanları,
 Tedavi imkanlarına uygun uzman hekim, terapist ve hastabakıcı bulunması,
 Otel etrafında, kür parkı yapılma imkanları yoksa ağaçlandırma ve çiçeklendirme ile bir
park yapılması,
 Açık hava spor imkanlarının bulunması (tenis, mini golf, açık yüzme havuzu vb.),
 Kür merkezinin otelin çatısı altında yapılmamasının mümkün olmaması halinde, otel ile
kür merkezi arasında ısıtılmıĢ bir yeraltı tüneli gibi kapalı bir bağlantı biriminin mevcut olması,
 Otel odalarındaki banyolarda termal su bağlantısının olması,
 Yıldız kategorisine göre otel konforunun sağlanması.
28
3.2.2.Yasal Çerçeve ve TeĢvik Durumu
- Termal Sularla Ġlgili Mevzuat
Termal sular arazi mülkiyetine tabi olup, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.
“Madenlerin Arama ve ĠĢletilmesi Hakkındaki 4268 ve 6977 Sayılı Kanun” ile “Sıcak ve Soğuk
Maden Sularının Kullanılması ile Kaplıcalar Tesisatı Hakkındaki 927 Sayılı Kanuna” göre;
termal suların arama, çıkarma, kullanma, kiralama ve tahsis yetkisi Ġl Özel Ġdarelerine
verilmiĢtir. Özel Ġdareler bu yetkilerini Belediyelere, Köy Tüzel KiĢiliklerine devredebilir.
1593 sayılı Umumi Hıfsızsıhha Kanununa göre; Türkiye Cumhuriyeti arazisi dahilinde
bulunan her nevi maden suları ile kaplıcaları iĢletmek için özel hükümlere bağlı olarak
alınması gerekli izin ile birlikte, bu suların Ģifa özelliklerinin Sağlık Bakanlığı tarafından
onaylanması gerekmektedir. Bakanlıkça Ģifa özellikleri veya kaplıca tesisatının tekniğe
uygunluğu tasdik edilmeyen maden suları, bu ad ve unvan ile ticarete çıkarılamayacağı gibi
kaplıcalara da tedavi amacıyla ziyaretçi kabul edilemez.
Maden suları ve kaplıcalar sağlık yönünden, Sağlık Bakanlığı‟nın denetimine tabidir.
Bakanlık tesisatın yeterliliğine ve müracaat eden hastaların sayısına göre sağlıklı iklim
29
yöresinde yer alan içme ve kaplıcalarda fenni hususlardan da sorumlu olmak üzere
Bakanlıkça ihtisası onaylı bir hekimin istihdamını yatırımcı veya iĢletmeden talep edebilir.
27.10.1988‟de 2634 sayılı Turizm teĢvik Kanunu‟na ilave edilen 3487 sayılı kanunla;
termal suların yatırım yapmak isteyen özel sektör tarafından kullanılmasını teĢvik etmek,
kaplıcaları çağdaĢ düzeye çıkarmak, iyileĢtirmek, kamu tarafından kullanılan suların özel
sektörle birlikte değerlendirilmesini, doğru olarak kullanılmasını teminen, Ġl Özel Ġdarelerine
ait yetkiler “Turizm alan ve Merkezleri” içerisinde (rüsum ve temettü hakları saklı kalmak Ģartı
ile) Kültür ve Turizm Bakanlığı‟na geçmiĢtir. Bu alanlarda yer alan, kullanılmayan veya artan
termal sular, etrafındaki kamu arazileri ile birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı‟nca imar planları
hazırlanarak, tahsisi çıkarılıp 49 yıllığına yatırımcılara kiralanabilir.
Turizm alan ve merkezlerinde yer alan termal suyun ve suyun kullanıldığı termal kür
merkezi tesislerine ( kaplıcaya ) ait projelerin Kültür ve Turizm ile Sağlık Bakanlığı tarafından
belirlenmiĢ olan teknik koĢullara uygunluğu Sağlık Bakanlığı tarafından da onaylanmasını
takiben kür merkezleri ile konaklama tesisi ve diğer birimlere ait projeler birlikte incelenerek
“Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesi ve Niteliklerine ĠliĢkin Yönetmelik” hükümlerine uygun
bulunması halinde onaylanarak tesise “Turizm Yatırım Belgesi“ verilir.
30
-Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine ĠliĢkin Yönetmelik
21.06.2005 tarih ve 25852 sayılı resmi gazetede yayınlanan “Turizm Tesislerinin
Belgelendirilmesine ve Niteliklerine ĠliĢkin Yönetmelik” „in 29. Maddesinde termal tesisler
tanımlanmıĢtır.
“Madde 29 - Termal tesisler; toprak, yer altı, deniz ve iklim kaynaklı doğal
tedavi unsurlarının tedavi edici faktör olarak kullanıldığı kaplıcalar, içmece ve
iklim kür merkezleri ile buralarda kurulan tedavi ve rekreasyon amaçlı üniteleri
içeren, bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde yer alan tanımlardan birine giren
tesislerdir. Bu tesislerdeki tedavi edici unsurların özellikleri, bu unsurların tıbbi
yönden değerlendirilmeleri ile doğal özelliklerinin ve çevrelerinin korunmalarına
iliĢkin esaslar, tedavi sırasındaki tıbbi ve teknik koĢullar, tıbbi personelin nitelik ve
nicelikleri gibi konular Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Turizm yatırımı ve iĢletme
belgesi taleplerinde bu Bakanlıktan alınacak izin yazısı ile Bakanlığa baĢvurulur.
31
a) Termal konaklama tesisleri; Bu Yönetmelikte tanımlanan asli konaklama
tesisleri ile birlikte iĢletilip belgelendirilen ve bünyesinde yer aldıkları konaklama
tesislerinin tür ve sınıfı da belirtilerek isimlendirilen termal tesislerdir. Bu tesisler
ilave olarak aĢağıda belirtilen nitelikleri taĢırlar:
1) Tesis bünyesinde bulunmaması halinde ikinci sınıf lokanta,
2) ÇeĢitli spor aktivitelerine imkan verecek düzenlemeler,
3) Açık alanlarda özenli çevre düzenlemesi.
b) Termal kür tesisleri: Bünyesinde konaklama yapılmadan kür programı
çerçevesinde iĢletilip belgelendirilen termal tesislerdir. Bu tesisler aĢağıda
belirtilen nitelikleri taĢırlar:
1) GiriĢ tesisleri ve satıĢ ünitesi,
2) Birinci sınıf lokanta veya ikinci sınıf lokanta ile kafeterya,
3) ÇeĢitli spor aktivitelerine imkan verecek düzenlemeler,
4) Açık alanlarda özenli çevre düzenlemesi. “
32
- Termal Tesis Yatırımlarında Yetkili Birimlerden Alınması Gereken Onaylar:
Termal tesis yatırımının yapılabilmesi için, yeterli ve uygun sıcak mineralli suyun
bulunduğu sahanın jeoloji-hidrojeloji-jeofizik-sondaj, koruma alanları vb. etütleri yapılarak
jeotermal potansiyelin belirlenmiĢ ve özel idareden jeotermal iĢletme ruhsatının alınmıĢ veya
ruhsat sahibinden kiralanmıĢ olması,
Sağlık Bakanlığı‟ndan bu suyun endikasyon raporunun alınmıĢ olması,
Kaplıca sahasının imar planının yapılmıĢ olması,
Eğer tesis turizm belgeli olacaksa Kültür ve Turizm Bakanlığı‟ndan Turizm Yatırım
Belgesinin alınarak inĢaata baĢlanması,
Tesis iĢletmeye açıldığında konaklama tesisi için Kültür ve Turizm Bakanlığı‟ndan
iĢletme belgesi, kür merkezi için Sağlık Bakanlığı‟ndan kaplıca iĢletme ruhsatı alması gerekir.
Kaplıca Yönetmeliği gereği kaplıca iĢletme ruhsatı olmayan tesis termal tedavi merkezi olarak
hizmet veremez.
Ayrıca tesiste fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi bulunacaksa Sağlık Bakanlığı‟nca
“Ayakta tedavi Kür” merkezi olarak ruhsatlandırılması gerekir. Aksi takdirde Sosyal Güvenlik
Kurumu kanalıyla tesise tedavi amaçlı gelecek hastalara hizmet veremez.
33
-Yöre Ġçin Öngörülen Devlet Yardımları ve TeĢvikler
Muğla ili ve ilçeleri Yatırımlarda Devlet Yardımları yönünden 1nci bölge kapsamında yer
almaktadır. Ġldeki teĢvik belgeli yatırımlar 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazete‟de
yayımlanan 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” çerçevesinde
1nci bölgedeki baĢlıca destek unsurları aĢağıdaki gibidir;
Gümrük Vergisi Muafiyeti: TeĢvik belgesi kapsamındaki yatırım mallarının ithalinde,
yürürlükteki Ġthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır.
Katma Değer Vergisi Ġstisnası: TeĢvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve
teçhizatın ithali ve yerli teslimleri katma değer vergisinden istisna edilir.
Sigorta Primi ĠĢveren Hissesi Desteği: Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama
kapsamında
desteklenen
yatırımlardan,
tamamlama
vizesi
yapılmıĢ
teĢvik
belgesi
kapsamında kayıtlı istihdamı aĢmamak kaydıyla ;
- Komple yeni yatırımlarda, teĢvik belgesi kapsamında gerçekleĢen yatırımla sağlanan,
34
- Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma baĢlama
tarihinden önceki son 6 aylık dönemde Sosyal Güvenlik Ġl Müdürlüğü‟ne verilen aylık prim ve
hizmet belgesinde bildirilen ortalama iĢçi sayısına ilave edilen,
Ġstihdam için ödenmesi gereken sigorta primi iĢveren hissesinin asgari ücrete tekabül
eden kısmı aĢağıda belirtilen sürelerde MüsteĢarlıkça karĢılanır.
Vergi
Bölgeler
31.12.2013 tarihine
kadar baĢlanılan
yatırımlar
31.12.2013 tarihinden
sonra baĢlanılan
yatırımlar
I
2 yıl
-
Ġndirimi:
Büyük
ölçekli
yatırımlar
ile
bölgesel
uygulama
kapsamında
gerçekleĢtirilen yatırımlarda, kurumlar vergisi veya gelir vergisine uygulanacak indirim
oranları ile yatırıma katkı oranları aĢağıdaki gibidir.
Bölgesel Uygulama
Bölgeler
Yatırıma Katkı
Oranı (%)
I
10
Büyük Ölçekli Yatırımlar
Kurumlar veya
Gelir Vergisi
Ġndirim Oranı (%)
30
35
Yatırıma Katkı
Oranı (%)
20
Kurumlar veya
Gelir Vergisi
Ġndirim Oranı (%)
30
Ancak yatırıma iliĢkin teĢvik belgesi varsa ve yatırıma 31.12.2013 tarihine kadar
baĢlanılmıĢsa;
Bölgesel Uygulama
Bölgeler
Yatırıma Katkı
Oranı (%)
I
15
Büyük Ölçekli Yatırımlar
Kurumlar veya
Gelir Vergisi
Ġndirim Oranı (%)
50
Yatırıma Katkı
Oranı (%)
25
Kurumlar veya
Gelir Vergisi
Ġndirim Oranı (%)
50
Ġndirilen kurumlar veya gelir vergisi tutarı, yatırıma katkı tutarına ulaĢıncaya kadar
indirimli vergi uygulamasına devam edilir.
Arazi-arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tabi olmayan diğer harcamalar yatırıma
katkı tutarının tespitinde dikkate alınmaz ve bu harcamalar indirimli vergi uygulamasından
yaralanamaz.
Yatırım Yeri Tahsisi: Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel desteklerden yararlanacak
yatırımlar için Maliye Bakanlığı‟nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis
edilebilir.
TeĢvik mevzuatına göre Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢtirme Bölgelerinde yapılacak
turizm yatırımlarından bölgesel desteklerden yararlanabilecek turizm konaklama yatırımları
36
5nci bölgeye uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir. Fethiye Girmeler bölgesi Kültür
ve Turizm Koruma ve GeliĢtirme Bölgelerinden değildir. Bu nedenle Muğla ilinin de dahil
olduğu 1nci bölge için öngörülen bölgesel teĢviklerden yararlanma durumundadır. Fethiye
ilçesinde sadece Seki-Eren Dağı KıĢ Sporları Merkezi Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢtirme
Bölgeleri içindedir.
3.3. Dünyada ve Türkiye’de Termal Turizm ve Önemi
3.3.1.Dünyada Termal Turizm Ve Önemi
Dünyada çeĢitli ülkeler, termal turizmin insan sağlığında önemli bir yeri olduğunun
bilincinden hareketle termal turizm konusuna önem vermektedir. Termal turizm amaçlı olarak
yılda, Almanya ve Macaristan‟a 10 milyon kiĢi, Rusya‟ya 8 milyon kiĢi, Fransa‟ya yaklaĢık 1
milyon kiĢi, Ġsviçre‟ye 800.000 kiĢi gitmektedir. 126 milyon nüfuslu Japonya‟nın Beppu
kentine sadece 13 milyon kiĢinin termal turizmden faydalanma amaçlı olarak gittiği
bilinmektedir.
Termal turizmde geliĢme göstermiĢ Avrupa ülkeleri Almanya, Fransa, Ġtalya, Macaristan,
Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Ġsviçre, Ġspanya, Yunanistan, Belçika ve Ġngiltere olarak
sıralanabilir. Amerika‟da termalizmin önemi Avrupa‟ya göre daha geç fark edilmiĢ olmakla
37
beraber özellikle Arkansas ve Colarado Eyaletlerinde nitelikli tesisler yer almaktadır.
Rusya‟da termal merkezler bulunmasına rağmen tesisler yeterli düzeyde değildir. Japonya,
Çin, Cezayir ve Tunus da termal turizmde önemli ülkeler arasında sayılabilmektedir.
Termal turizm Avrupa ülkelerinden özellikle Almanya‟da önemli bir sektör haline
gelmiĢtir. Almanya yaklaĢık olarak 260 adet resmi belgeli termal merkezi ile toplam 750.000
yatak kapasitesine sahip olup, yılda termal turizm amaçlı gelen 3 milyon turist tarafından
ziyaret edilmektedir. Almanya‟nın Stuttgart kentinde bulunan Das Leuze Kaplıca ve
Rekreasyon Tesislerini yaz aylarında günde 8.000 kiĢi tarafından ziyaret edilmektedir. Bu
rakam da yıllık ortalama 3.000 kiĢi/gün olmaktadır. Almanya‟da bulunan 200‟den fazla termal
turizm tesislerinde direkt ve indirekt yaratılan ekonomik faaliyet yılda 30 milyar $ civarındadır.
Almanya‟daki Kür ve Tedavi Merkezlerinin sayısı 241 olup, bu tesislerdeki geceleme sayısı
65 milyon, toplam ziyaretçi sayısı ise 12 milyon‟dur. Almanya, hekim teĢhisi ve raporu olması
Ģartıyla, kaplıca tedavilerinin hem özel hem de kamu sağlık sigorta Ģirketleri tarafından tam
veya kısmen karĢılandığı ülkelerden biridir.
Macaristan‟da sağlık ve termal turizminin hızla geliĢmekte olduğu, yılda 10 milyondan
fazla turistin termal turizm amaçlı olarak ülkeye geldiği bilinmektedir. Ülkede 120 tedavi edici
termal merkez bulunmakta olup, bunların 80‟den fazlası BudapeĢte‟dedir. Her sene bu ülkeye
38
gelen insanların % 22‟si bu merkezlere gitmektedir. Macaristan‟da, hekim teĢhisi ve raporu
olması kaydıyla, mevcut olan sosyal sağlık sigorta sistemi, tedavi masraflarının tümünü veya
bir kısmını karĢılamaktadır.
Fransa‟da yalnızca 120 kadar termal su kaynağı bulunduğu ve resmi olarak 104 adet
termal merkezden turizm amaçlı yararlanıldığı bilinmektedir.
Çek Cumhuriyeti ve Slovakya‟da son yıllarda çok geliĢmiĢ tedavi edici kaplıca merkezleri
kurulmuĢtur. Ġki ülkede yaklaĢık olarak 60 adet tedavi edici termal merkez bulunmakta olup,
yılda 500.000‟e yakın hastaya tedavi hizmetleri verilmektedir. Bu ülkelerde de sigorta
Ģirketlerince, hekim raporuna dayanılarak tedavi masraflarının tamamı veya bir kısmı
karĢılanmaktadır.
Doğu Avrupa ülkesi olan Romanya‟da insan sağlığına yararlı yaklaĢık 160 adet termal su
kaynağı bulunmakta olup, toplam 56.000 yatak kapasitesi ile yaklaĢık 15 adet termal tedavi
merkezi yıl boyu hizmet vermektedir. Ancak Romanya‟da tesislerin eskimiĢ ve önemlerini
yitirmiĢ olduğu bilinmektedir.
39
Avusturya‟da 300 adedi sadece kür ve 100 adedi ise hastane Ģeklinde termal su, çamur
ve buhar ile tedavi yapan nitelikli tedavi merkezleri yer almakta olup, buradaki kür
merkezlerinde 200.000‟den fazla termal otel odası bulunmaktadır.
Ġspanya‟da 128 adet termal tesis bulunmakta olup, yılda 400.000 turist gelmektedir.
Ġtalya‟da ise 360 civarında termal tesis bulunmaktadır. Japonya‟da ise 1.500 adet merkezde
100 milyon geceleme kapasiteli termal turizm yapılmaktadır. Beppu‟da 1.000 litre/saniye
jeotermal su termal turizm amaçlı kullanılmaktadır. Amerika BirleĢik Devletleri‟ndeki Arkansas
eyaletinde ise 55 bin kiĢinin yararlanacağı termal tesislerin yapılmıĢ olduğu, Hawai‟de de
turizmin 12 aya yayılması amacıyla, termal turizm ağırlıklı uygulamalara baĢlanıldığı
bilinmektedir
insan sağlının korunmasında, doğal kaynakların
kullanılmasına da öncelik verilmesiyle doğal tedavi unsuru olan termal suların daha verimli
yılında % 20‟ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Özellikle alım gücü çok yüksek olan 3.
40
kuĢak olarak tabir edilen 50 yaĢ ve üstü insanlar, sağlıkta önleyici tedavi ve zinde kalma
arzusu ile sürekli artan yüksek kaliteli wellness olanaklarına yönelik talep oluĢturmaktadır.
Gerek tedavi gerekse zinde kalma ihtiyacında yaĢlanan Avrupa nüfusunun daha fazla
temin edilmesi eğilimini artmaktadır. Ġsveç, Norveç ve Danimarka‟dan sonra Almanya ve
Ülkemiz çok zengin jeotermal potansiyele ve tedavi edici özeliği yüksek termal sulara
sahip olmasına rağmen kür parkı, kür merkezi ve konaklama tesisi bütünlüğü sağlayan
tesislerin nicelik ve nitelik yönünden yetersizliği, uluslar arası standartlarda termal tesislere
41
sahip termal kent niteliğindeki destinasyonların oluĢturulamaması nedenleriyle Avrupa
ülkeleri ile rekabet ortamı sağlanamamıĢtır.
Tablo 3-4: Bazı Avrupa Ülkelerinde Kaplıca sayısı ve Tedavi Masrafları
Tedavi Masrafları (Euro)
Kaplıca
Sayısı
7 Günlük
14 Günlük
21 Günlük
Almanya
250-300
900-1.200
1.700-2.200
2.600-3.300
Macaristan
120
450-900
800-2.000
1.400-2.400
Çek Cum. Ve
Slovakya
60
Ülke
950-1.500$
Kaynak: AYDIN, Dursun, Sağlık Turizmini GeliĢtirme Derneği, “Yurt DıĢı Kaplıcaların Genel
Değerlendirmesi”, (www.saglikturizmi.org.tr /10.09.2010)
(*) Fiyatlar, konaklama, her türlü otel imkanından faydalanma ve hekim eĢliğinde tedavi dahil
olmak üzere HD (HerĢeyDahil) kiĢi baĢı fiyatlarıdır.
42
3.3.2.Türkiye’de Termal Turizm ve Önemi
- Jeotermal Kaynak Potansiyeli
Ülkemizin genel jeolojik konumuna göre; Batı Anadolu‟da graben sistemlerinde, Orta ve
Doğu Anadolu‟da volkanik alanlarda ve Kuzey Anadolu boyunca yoğun sıcak su kaynakları
bulunmaktadır.
Ülkemiz, derin kırık fay hatları, aktif deprem kuĢakları, zengin ve çeĢitli maden
yataklarının bulunduğu yapısal duruma bağlı olarak yeryüzünün derinliklerinden gelen ve
yüzey sularının derinlere inerek ısınması, maden eriyikleriyle yüklenmesi ve basınç
kazanarak tekrar yüzeye çıkması sonucu oluĢan sıcak ve soğuk maden suları bakımından
zengin kaynaklara sahip bulunmaktadır.
Jeotermal kaynak kısaca yer ısısı olup, yerkabuğunun çeĢitli derinliklerinde birikmiĢ
ısının oluĢturduğu, kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır.
Türkiye jeotermal kaynaklar açısından Dünyada ilk yedi ülke arasında yer almakta olup,
Avrupa‟da kaynak potansiyeli açısından birinci, kaplıca uygulamaları konusunda ise üçüncü
43
sıradadır. Ülkemiz, sıcaklıkları 20 – 110 ºC arasında, debileri ise 2 – 500 lt / sn arasında
değiĢebilen 1.500‟ den fazla kaynağa sahip bulunmaktadır.
Türkiye Jeotermal Kaynaklar Haritası (MTA)
Alpin-Orojenik KuĢağı olarak adlandırılan genç bir dağ zinciri ve aynı zamanda önemli
bir jeotermal kuĢağın Akdeniz bölümünde yer alan ülkemizde 1.500‟ün üzerindeki kaynaktan
temin edilen termal sular, gerek debi ve sıcaklıkları gerekse de çeĢitli fiziksel ve kimyasal
özellikleri ile Avrupa‟daki termal sulardan daha üstün nitelikler taĢımaktadır.
44
Ülkemiz, yüksek mineralizasyon içeriği sayesinde etkin tedavi edici özelliklere sahip
termal su potansiyelinin, zengin kültürel, doğal değerleri ve iklimsel özellikleri ile birleĢmesi
sonucunda benzersiz bir sağlık ve termal turizm ortamı sunmaktadır.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Türkiye‟deki bütün sıcak su kaynaklarının 350
milyon litre/günlük debisi olduğunu belirtmiĢtir. Bu da Sağlık Bakanlığı ve Kültür ve Turizm
Bakanlığı‟nın verilerine göre termal sulardan günde 1 milyon kiĢinin yararlanabileceği
anlamına gelmektedir.
Maden suları sıcaklık derecelerine göre sınıflandırıldığında; Türkiye‟de soğuk su
kaynakları (19ºC ye kadar olanlar); Ġç Anadolu, Marmara, Ege Bölgelerinde, sıcak su
kaynakları (36ºC – 45º C arası); Ege, Ġç Anadolu, Marmara Bölgelerinde, çok sıcak su
kaynakları (46ºC üzeri); Ege, Marmara, Ġç Anadolu Bölgelerinde yoğunlaĢmıĢtır. Toplam Ģifalı
su kaynaklarının en yüksek bölümünü çok sıcak sular grubu oluĢturmaktadır. En fazla Ģifalı
su kaynağına sahip olan bölge Ege Bölgesidir. Ege Bölgesini Marmara, Ġç Anadolu, Doğu ve
Güneydoğu Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri takip etmektedir.
45
Ülkemiz, yüksek mineralizasyon içeriği sayesinde etkin tedavi edici özelliklere sahip
termal su potansiyelinin, zengin kültürel, doğal değerleri ve iklimsel özellikleri ile birleĢmesi
sonucunda benzersiz bir sağlık turizmi ortamı sunmaktadır.
- Mevcut Durumun Değerlendirilmesi
Doğal zenginliklerden, tedavi edici özelliği olan termal suları, birçok Avrupa ülkesinin
gerek iç, gerekse dıĢ turizminde önemli yer tutmaktadır. Türkiye, Termal turizmin
hammaddesi olan 1300 dolayındaki termal su kaynağı ile zengin bir termal turizm
potansiyeline sahiptir. Ancak bunlardan sadece 229 adedi tedavi amacıyla kullanılmaktadır.
Termal kaynakların çoğunluğu belediye veya özel idareler tarafından iĢletilmektedir. Yerel
idarelerin deneyim, bütçe, mevzuat darboğazları nedeniyle mevcut tesislerin çoğunluğu
nicelik ve nitelik olarak yetersizdir ve daha çok hamam olarak kullanılmaktadır.
Türkiye‟de sağlık turizmi kesiminde en önemli dar boğazlardan biri, özellikle dıĢ aktif
turizm açısından, talep oluĢturma hususundaki yetersizliktir. ĠĢletmelerin tanıtım ve
promosyon oluĢturmada daha gayretli olmaları gerekmektedir. Kamu ve Özel Sektör
iĢletmeleri kendi sivil teĢkilatlarını kurarak, ihtiyaçları doğrultusunda (Pazar araĢtırma,
finansman, sektördeki tıbbi-teknik geliĢmeleri izleme, turist eğilimlerini araĢtırma, seyahat
46
acenteliği vs.) icraata geçmeleri ve yabancı ülkelerdeki sosyal kurum ve sigortalarla
anlaĢmalar yapmaları gerekmektedir.
Özellikle son yıllarda sağlıklı ve zinde insan olma arzusu ile daha nitelikli ve kaliteli bir
turizm arzı talep edilmektedir. Bu kapsamda, Türkiye‟de de bir yanda tedavi imkanlarının
diğer yanda da eğlence ve dinlence olanaklarının sunulduğu termal turizm tesislerinin
oluĢturulması giderek önem kazanmaktadır. Ülkemiz insanının tarihi ve geleneksel olarak
yıkanma ve Ģifa bulma amaçlarıyla yoğun olarak kaplıcalara gitme talebi ile birlikte iç
turizmde sağlık ve termal turizm alanında geliĢmeler yaĢanmaktadır. Ancak termal turizmin
dıĢ turizme açılması ve dünya ülkeleriyle rekabet edebilir seviyeye ulaĢması nitelikli tesislerin
oluĢturulması ve konaklama, kür merkezi ve kür parkı entegrasyonunun uluslar arası
niteliklere sahip olan tesislere entegre edilmesiyle mümkün olabilecektir.
Termal tesislerin bünyesindeki kür merkezleri, maliyetleri yüksek olan yatırımlardır. Her
otel için tek bir merkez açılması yerine, oteller grubu ve özel idare-belediye ortaklığı (birlik)
vasıtası ile ortak Ģekilde kullanılacak, çevre tesislere hizmet verebilecek uluslararası düzeyde
ve sertifikalı merkezi bir tesisin yapılması sonucu gereksiz yatırımların önlenmesi sağlanmıĢ
olacaktır. Ayrıca kaliteli uzman personel temini kolaylaĢacak, yatırım ve iĢletme maliyetleri de
47
azalmıĢ olacaktır. Bu grupların kuracağı spesifik seyahat acenteleri aracılığı ile tanıtım ve
pazarlama yapılarak etkin müĢteri kitlesi oluĢturulabilecektir
Son dönemlerde Özel sektör ve kamu yatırımları ile ülkemizde termal turizmde var olan
potansiyel verimli bir Ģekilde değerlendirilerek iç turizmin bu anlamda hareketlendirilmesi için,
uluslararası düzeyde, termal otel + kür merkezi + kür parkı entegrasyonunu sağlayan nitelikli
tesisler oluĢturulmaya baĢlanmıĢtır. Böylelikle dıĢ turizmin ülkemize çekilerek turist sayısının
arttırılması ve sonuç olarak ekonomik kalkınmanın gerçekleĢtirilmesi amaçlanmaktadır.
Ancak, Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan tahsis sayılarının ve belgelendirilen tesis
sayılarının diğer turizm tesislerine oranla oldukça düĢük olduğu görülmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığından termal amaca yönelik olarak (Sağlık Bakanlığınca kür
merkezi uygun görülen) turizm yatırım belgesi almıĢ 16 tesisin yatak sayısı 8.435, turizm
iĢletme belgesi almıĢ 50 tesisin yatak sayısı ise 16.302dir. YaklaĢık olarak 6.174 yatak
kapasiteli 35 tesis ise yerel idare tarafından belgelendirilmiĢtir.
48
Tablo 3-5: Termal Turizm Tesislerinin Sayı ve Yatak Kapasiteleri
2006
Termal Turizm Tesisleri
Turizm ĠĢletmesi Belgeli
Turizm Yatırımı Belgeli
Belediye Belgeli
Toplam
Tesis
Sayısı
37
8
33
78
Yatak
Kapasitesi
9.736
2.438
5.593
17.767
Tesis
Sayısı
50
16
35
101
2010
Yatak
Kapasitesi
16.302
7.757
6.174
30.233
Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Ülkemizde Kaplıcalar Yönetmeliğine göre Sağlık Bakanlığından kaplıca iĢletme izni alan
tesis sayısı 140, izinli Talassoterapi merkezi sayısı 10 ve izinli peloid tesisi sayısı 5‟dir.
Tablo 3-6: Sağlık Bakanlığından Ruhsatlı-Ġzinli Tesis Sayıları (Nisan 2011)
ĠġLETME ĠZĠNLĠ KAPLICA SAYISI
140
ĠZĠNLĠ TALASSOTERAPĠ MERKEZLERĠ
10
ĠZĠNLĠ PELOĠD TESĠSLERĠ
5
(http://www.saglik.gov.tr/TSHGM)
49
-Termal Turizmi Alanında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Planlama ÇalıĢmaları:
2007 yılında hazırlanan Türkiye Turizm Stratejisi, turizm sektöründe, kamu ve özel
sektörlerin iĢbirliğini gündeme taĢıyan ve stratejik planlama çalıĢmalarının yönetim ve
uygulanmasına yönelik açılımların sağlanmasını hedefleyen bir çalıĢmadır. Katılımcı
planlama anlayıĢı doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan Türkiye Turizm
Stratejisi ve Eylem Planı ile üretim, yönetim ve uygulama süreçlerinde turizm sektörünün
önüne bir yol haritası konularak yönlendirilmesi temel amaç olarak kabul edilmiĢtir.
Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Eylem Planı 2007-2013 çalıĢmasının Türkiye Turizmi
için en önemli açılımı, ülkemizin sahip olduğu alternatif turizm potansiyellerinin tespiti ve
planlı bir Ģekilde koruma-kullanma dengesi içerisinde ülke turizmine kazandırılması için
izlenecek olan stratejileri belirleyip eylem planı haline getirmiĢ olmasıdır. Bu kapsamda
ülkemizin sahip olduğu jeotermal potansiyele bağlı olarak en önemli alternatif turizm
türlerinden biri olan Termal Turizm konusunda öncelikli olarak ülke genelindeki potansiyel
alanlar belirlenmiĢ ve bu potansiyel alanlar bölgeleme esasına göre analiz edildikten sonra
genel planlama yaklaĢımı içerisinde Termal Turizm Master Planı hazırlanmıĢtır.
50
Termal Turizm Master Planı kapsamında ülkemizdeki jeotermal potansiyeller dikkate
alınarak öncelikli olarak geliĢtirilecek dört bölge ve 17 ilde toplam 42 adet kaplıca alanı yeni
turizm merkezi ilan edilmiĢ veya sınırları geniĢletilmiĢtir. Ülkemizin zengin Ģifalı termal
kaynaklarının, kültürel ve doğal güzellikler ile bütünleĢtiği, benzer iklimsel özelliklere ve ortak
ulaĢım imkanlarına sahip olan, diğer turizm türleri ile entegre olabilecek ve destinasyon
oluĢturabilecek kapasiteye sahip olan;
 Güney Marmara Termal Turizm Bölgesi (Çanakkale, Balıkesir, Yalova)
 Frigya Termal Turizm Bölgesi (Afyonkarahisar, Kütahya, UĢak, EskiĢehir, Ankara)
 Güney Ege Termal Turizm Bölgesi (Ġzmir, Manisa, Aydın, Denizli)
 Orta Anadolu Termal Turizm Bölgesi (Yozgat, KırĢehir, NevĢehir, Niğde, Aksaray)
öncelikli geliĢtirilecek bölgeler olarak belirlenmiĢtir.
Termal Turizm Master Planı ile termal yatak kapasitesinin kısa dönemde (2007-2012)
50.000, orta dönemde (2012-2017) 100.000 ve uzun dönemde 500.000 yatağa ulaĢtırılması
hedeflenmektedir.
51
Termal Turizmin Avantajları
Alternatif bir turizm türü olan termal turizmin kitle turizmine göre bazı avantajlara sahip
olması yanında, ülkemiz de termal turizmin geliĢmesi, Avrupa ve Dünya ülkeleriyle rekabet
edebilecek düzeye ulaĢmasında birçok avantaja sahiptir. Termal turizmin gerek ülke
ekonomisine katkısı yönünden gerekse termal turizme özgü özellikler açısından sahip olduğu
avantajlar aĢağıdaki Ģekilde sıralanmaktadır :
 12 ay turizm yapma imkanı,
 Tesislerde yüksek doluluk oranına ulaĢılması,
 Sürekli istihdam oluĢturulması,
 Diğer alternatif turizm türleri ile kolay entegrasyon oluĢturarak bölgesel dengeli
turizm geliĢmesinin sağlanması,
 Termal tesislerde insan sağlığını iyileĢtirici aktiviteler yanı sıra sağlıklı - zinde
insan yaratma, eğlence ve dinlenme olanaklarının da bulunması,
 Kür merkezi (tedavi) entegrasyonuna sahip tesislerin maliyetini çabuk geri ödeyen
karlı ve rekabet gücüne sahip yatırımlar olması,
 Yatırım ve iĢletme karlılığı (kür uygulamalarının 10-21 gün arasında olması),
 Yüksek iç turizm talebi,
52
 Bölgesel kalkınma aracı olması,
 YaĢlanan Avrupa nüfus yapısı,
 Orta Doğu pazar payının olması.
3.4.Arz ve Talep Durumu
3.4.1.Türkiye’de Termal Turizm Konaklama Arzı
T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve ĠĢletmeler Genel Müdürlüğü‟nden temin edilen
verilere göre 2007-2010 yılları arasında Turizm Yatırımı ve Turizm ĠĢletmesi Belgesi‟ne sahip
Termal
Otellerin
tesis,
oda
ve
yatak
sayısındaki
geliĢmeler
aĢağıdaki
tabloda
gösterilmektedir.
2007 yılında 2.795 yatak kapasitesine sahip 12 termal otel mevcutken 2010 yılına
gelindiğinde termal otel sayısı yaklaĢık %316 oranında artarak 50‟ye ve yatak kapasitesi ise
yaklaĢık %483 artarak 16.302 rakamına ulaĢmıĢtır. Halen yatırım aĢamasında bulunan 8.435
yatak kapasitesine sahip 16 termal otelin hizmete girmesiyle yatak kapasitesinin yaklaĢık
%52 artarak 24.737 düzeyine ulaĢması beklenmektedir.
53
Tablo 3-7: Turizm Belgeli Termal Tesislerin Sınıflarına Göre Tesis, Oda,
Yatak Sayıları
5 YILDIZLI
2007
2008
2009
Turizm Yatırımı Belgeli
Tesis
Oda Sayısı Yatak Sayısı
Sayısı
6
1 587
4 348
Turizm ĠĢletmesi Belgeli
Tesis
Yatak
Oda Sayısı
Sayısı
Sayısı
3
748
1 692
4 YILDIZLI
1
400
1 593
1
150
303
3 YILDIZLI
3
216
458
7
350
758
2 YILDIZLI
-
-
-
1
21
42
TOPLAM
10
2 203
6 399
12
1 269
2 795
5 YILDIZLI
6
1 587
4 348
3
769
1 764
4 YILDIZLI
1
400
1 563
1
207
417
3 YILDIZLI
3
216
458
7
350
758
2 YILDIZLI
-
-
-
2
55
110
TOPLAM
10
2 203
6 369
13
1 381
3 049
5 YILDIZLI
6
1 460
3 654
5
1 251
3 132
4 YILDIZLI
3
530
1 917
9
1 186
2 519
3 YILDIZLI
2
140
294
6
406
849
2 YILDIZLI
-
-
-
2
55
110
TOPLAM
11
2 130
5 865
22
2 898
6 610
54
2010
5 YILDIZLI
10
2 432
5 480
17
4 151
9 296
4 YILDIZLI
5
971
2 795
17
2 457
4 896
3 YILDIZLI
1
80
160
9
626
1 307
2 YILDIZLI
-
-
-
3
122
251
1 YILDIZLI
-
-
-
1
47
104
ÖZEL TESĠS
-
-
-
3
205
448
TOPLAM
16
3 483
8 435
50
7 608
16 302
Tablo 8 „de de görüleceği üzere özellikle son 10 yıl içinde Afyon, Denizli-Pamukkale,
Ġzmir-ÇeĢme, Ankara-Kızılcahamam ve NevĢehir-Kozaklı bölgelerinde önemli tesisler
iĢletmeye açılmıĢtır.
ÇeĢme‟de termal turizmini geliĢtirme yönünde yeni projeler hazırlanmıĢtır. Ġzmir Ġl Özel
Ġdaresi, yerel yönetim ve özel sektör kuruluĢlarının katılımıyla kurulan ÇEġTAġ Ģirketi, ilçede
“Jeotermal 2001 Projesi” isimli bir proje yürütmektedir. Bir termal su köyünü ihtiva eden
ÇeĢme Termal Tedavi Merkezi Projesi için Ġl Özel Ġdaresi arsa tahsisi yapacaktır. Yapılması
hedeflenen kür merkezi ile bölge deniz, kum, güneĢ, kültür, kent ve sağlık turizmi türlerini
kapsayan geniĢ bir ürün yelpazesine sahip olacaktır.
55
Son yıllarda termal turizm alanında önemli bir geliĢme gösteren diğer bir bölgede
NevĢehir-Kozaklı turizm merkezidir. 1970‟li yıllarda küçük çaplı konaklama tesislerinin
iĢletmelerin mevcut olduğu bölge, son yıllarda gerçekleĢtirilen yatırımlarla ivme kazanmıĢtır.
Tablo 3-8: Turizm ĠĢletme Belgeli Termal Oteller ( 2010 )
ĠL
AFYON
AFYON
AFYON
AFYON
AMASYA
ANKARA
ĠLÇE
ĠSĠM
ĠKBAL TERMAL
MERKEZ
OTEL
SANDIKLI TERMAL
SANDIKLI
PARK OTEL
KÜTAHYA
KOREL TERMAL
YOLU
OTEL
KÜTAHYA
ORUÇOĞLU
YOLU
TERMAL RESORT
GÖZLEK TERMAL
MERKEZ
TESĠSLERĠ
PATALYA TERMAL
KIZILCAHAMAM
OTEL
ANKARA
KIZILCAHAMAM
ANKARA
KIZILCAHAMAM
ANKARA
ABUHAYAT
RESORT OTEL
ġĠFA HAYAT SUYU
KAPLICA OTELĠ
KIZILCAHAMAM ASYAFĠN
56
SINIF
H5
TÜR
ODA YATAK
OTEL+TERMAL
286
604
TUR. TES.
H5
TERMAL OTEL
188
380
H5
TERMAL OTEL
329
780
H5
TERMAL OTEL
306
624
H2
OTEL +
TERMAL TESĠS
28
63
H4
TERMAL OTEL
257
311
H3
OTEL+SAĞLIK
VE
TERMALTUR.
TES.
93
203
H3
TERMAL OTEL
52
114
H5
TERMAL OTEL
94
190
ANKARA
HAYMANA
ANKARA
HAYMANA
ANTALYA
KEMER
AYDIN
KUġADASI
BALIKESĠR MERKEZ
BALIKESĠR EDREMĠT
BALIKESĠR GÖNEN
BALIKESĠR EDREMĠT
BALIKESĠR EDREMĠT
BOLU
MERKEZ
BURSA
OSMANGAZĠ
BURSA
OSMANGAZĠ
DOKTORUN
YAġAM OTEL
SARAÇOĞLU
TERMAL OTEL
TURKĠZ OTEL
NATUR-MED
DOĞAL TEDAVĠ
VEKAPLICA KÜR
OTELĠ
ASYA PAMUKÇU
TERMAL
ADRAMĠS TERMEL
OTEL
GÖNEN KAPLICA
OTELĠ
ENTUR TERMAL
OTEL
GÜRE SARUHAN
TERMAL OTEL
BOLU TERMAL
OTELĠ
KERVANSARAY
TERMAL OTEL
GÖNLÜFERAH
OTELĠ
57
H3
TERMAL OTEL
36
72
H2
TERMAL OTEL
34
68
H5
TERMAL OTEL
152
324
H3
TERMAL OTEL
55
116
H5
TERMAL OTEL
85
218
H4
TERMAL OTEL
66
135
H4
TERMAL OTEL
250
414
H3
OTEL +
TERMAL TESĠS
38
80
H4
TERMAL OTEL
122
275
H4
TERMAL OTEL
77
164
H5
TERMAL OTEL
211
422
H4
TERMAL OTEL
70
139
BURSA
OSMANGAZĠ
ÇORUM
MERKEZ
DENĠZLĠ
MERKEZ
DENĠZLĠ
MERKEZ
DENĠZLĠ
MERKEZ
DENĠZLĠ
PAMUKKALE
DENĠZLĠ
SARAYKÖY
HATAY
MERKEZ
ĠSTANBUL TUZLA
ĠZMĠR
BALÇOVA
ĠZMĠR
ÇEġME
ĠZMĠR
ÇEġME
ĠZMĠR
ÇEġME
MARĠGOLD
TERMAL
OTEL&SPA
ÇORUM TERMAL
PENEZ OTEL
PAM TERMAL
OTEL
COLOSSEA HOTEL
THERMAL
LYCUS RĠVER
OTELĠ
RĠCHMOND OTEL
UMUT TERMAL
OTEL
ANTAKYA
OTTOMAN PALACE
THERMAL RESORT
TUZLA ĠÇMELER
OTEL
BALÇOVA TERMAL
OTEL
DELMAR OTEL
RADĠSSON BLU
RESORT & SPA
ALTINYUNUS TATĠL
KÖYÜ
58
H5
TERMAL OTEL
120
246
H4
TERMAL OTEL
63
126
H5
TERMAL OTEL
236
472
H5
TERMAL OTEL
231
462
H4
TERMAL OTEL
272
544
H4
TERMAL OTEL
315
642
H4
TERMAL OTEL
106
312
H5
TERMAL OTEL
252
504
H1
TERMAL OTEL
47
104
H4
TERMAL OTEL
204
408
H3
TERMAL OTEL
92
192
H5
TERMAL OTEL
312
636
H5
TERMAL OTEL
465
1080
ĠZMĠR
ÇEġME
ĠZMĠR
ÇEġME
KIRġEHĠR MERKEZ
KÜTAHYA
ESKĠġEHĠR
YOLU
MANĠSA
SALĠHLĠ
MUĞLA
DALAMAN
NEVġEHĠR KOZAKLI
NEVġEHĠR KOZAKLI
NEVġEHĠR KOZAKLI
NEVġEHĠR KOZAKLI
NEVġEHĠR KOZAKLI
SHERATON ÇEġME
HOTEL
RESORT&SPA
ILICA SPA &
WELLNESS
THERMAL RESORT
BÜYÜK OTEL
TERME
GÜRAL HARLEK
TERMAL OTEL VE
SPA
HOTEL LĠDYA
SARDES TERMAL
&SPA
SPA OTEL CLUB
THERMEMARĠS
YAPISEL OTEL
ROSA RESORT
OTELĠ
KOZAKLI GRAND
TERMAL OTEL
TERMALYA
TERMAL OTEL
DADAK TERMAL
SPA & WELLNESS
HOTEL
59
H5
TERMAL OTEL
398
942
H5
TERMAL OTEL
256
548
H3
TERMAL OTEL
132
264
ÖZEL TESĠS
98
200
H4
TERMAL OTEL
123
292
H4
TERMAL OTEL
72
153
H2
TERMAL OTEL
60
120
H5
TERMAL OTEL
230
864
H4
TERMAL OTEL
152
308
H4
TERMAL OTEL
138
332
H4
TERMAL OTEL
89
178
RĠZE
ÇAMLIHEMġĠN
SAMSUN
HAVZA
SAKARYA AKYAZI
YALOVA
TERMAL
YOZGAT
SARIKAYA
KAPLICA
TESĠSLERĠ FĠZĠK
VE
REHABĠLĠTASYON
MERKEZĠ
ANCERE TERMAL
OTEL
KUZULUK TERMAL
OTEL
YALOVA TERMAL
KAPLICALARI
MEHMETOĞULLARI
OTEL
TOPLAM
ÖZEL
TESĠS(SAĞLIK
MERKEZĠ)
H4
TERMAL OTEL
81
163
H3
TERMAL OTEL
65
140
ÖZEL TESĠS
107
248
TERMAL OTEL
63
126
H3
7.608 16.302
Turizm iĢletme belgeli termal otellerde Ġzmir bölgesi toplam 3806 yatak kapasitesi ile
toplam yatak arzından %23‟lük bir pay almaktadır. Ġzmir‟i sırasıyla 2432 yatak kapasitesi ile
Denizli ve 2388 yatak kapasitesi ile Afyon bölgesi takip etmektedir. Ancak, Afyon bölgesinde
6 adet modern tesis toplamda 4002 yatak kapasitesi ile yatırım aĢamasındadır. Önümüzdeki
yıllarda bu tesislerin iĢletmeye açılmasıyla yatak kapasitesi 6390 adete ulaĢacaktır. Son
dönemlerde termal turizm için cazibe merkezi olmaya baĢlayan bölge, ülke bazında en fazla
yatak kapasitesinin olduğu il konumuna gelecektir.
60
Tablo 3-9: Turizm Yatırımı Belgeli Termal Oteller (2010)
ĠL
ĠSĠM
SINIF
AFYON
FUAR TERMAL OTEL
5 YILDIZLI
AFYON
SAFRAN AQUA RESORT SPA
& TERMAL KAPLICA
4 YILDIZLI
AFYON
SĠDAR THERMAL OTEL & SPA 5 YILDIZLI
AFYON
AFYON
AFYON
PALA'S PREMĠUM TERMAL &
SPA CENTER
ALĠLA ROYAL TERMAL
RESORT OTEL & SPA
ALĠLA ROYAL TERMAL
RESORT OTEL & SPA
5 YILDIZLI
5 YILDIZLI
5 YILDIZLI
AFYON
KIRKPINAR TERMAL OTEL
5 YILDIZLI
AKSARAY
ATASU TERMAL OTEL
5 YILDIZLI
ANKARA
BAġAK TERMAL OTEL
4 YILDIZLI
ANKARA
SOĞUKSU MĠLLĠ PARKI ÇAM
OTEL
5 YILDIZLI
ANTALYA
RAĠNBOW CLUB OTEL
3 YILDIZLI
BOLU
SAROT KOZA TERMAL OTEL
4 YILDIZLI
61
TÜR
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
ODA
YATAK
377
860
320
648
305
640
123
286
193
672
138
456
320
440
156
344
110
268
198
396
80
160
74
152
ĠZMĠR
HAMMAM OTEL
4 YILDIZLI
KIRġEHĠR
ARTEKS TERMAL OTEL
5 YILDIZLI
NĠĞDE
NARLIGÖL TERMAL OTEL
4 YILDIZLI
YOZGAT
DEDEMAN CAVLAK TERMAL &
5 YILDIZLI
SPA
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TERMAL
OTEL
TOPLAM
400
1593
200
418
67
134
422
968
3.483
8.435
Türkiye‟de Turizm Bakanlığı‟nca belgeli 50 adet tesisten (tablo 8) çok azı fizik tedavi
ünitelerini bünyesinde barındırmaktadır. Afyon ilindeki oteller, Ġzmir Ġlindeki Balçova Termal
Otel, Ankara Ġlindeki Ab-u Hayat ve Asyafin, Balıkesir ilindeki Gönen Kaplıca Oteli bu tarzdaki
otellerin baĢlıcalarıdır.
Türkiye‟de turizm iĢletme belgeli tesisler dıĢındaki kaplıca tesislerinin büyük bir
çoğunluğu mevsimlik olarak iĢletmecilik faaliyetinde bulunmaktadır. Yıllık olarak faaliyet
gösterebilmeleri için, öncelikle geniĢ yatak kapasitesine sahip nitelikli konaklama ve yan
hizmet birimlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü ülkemizdeki söz konusu iĢletmelerin büyük
bir çoğunluğu, küçük yatak kapasiteli aile iĢletmeleri veya belediyelerin sınırlı mali olanakları
çevresinde gerçekleĢtirdikleri niteliksiz iĢletmelerdir. Termal merkezlerdeki konaklama
62
iĢletmelerinden nitelikli olanların çoğunlukla otel ve motel türünde olmalarına karĢılık,
niteliksiz olanların pansiyon ve baraka türünde oldukları görülmektedir. Açıklamalardan da
anlaĢılacağı gibi, Türkiye‟de termal su potansiyeli ile termal yatak arzı arasında önemli bir
farklılık bulunmaktadır. Büyük bir termal su potansiyeli olmasına karĢın, mevcut yatak
kapasitesinin sayıca çok az olması ve iĢletmelerin elveriĢsiz Ģartlarda bulunması, varlık içinde
yokluk çekilmesinin en belirgin örneği olmaktadır.
2010 yılı itibariyle Türkiye genelinde 6.174 yatak kapasiteli 35 tesis ise yerel idare
tarafından belgelendirilmiĢtir. Belediye belgeli kaplıcaların sayıları, oda ve yatak kapasiteleri
2007-2010 dönemi itibariyle tabloda gösterilmektedir.
Tablo 3-10: Belediye Belgeli Kaplıca Tesis, Oda ve Yatak Sayıları
2007
2008
2009
2010
TESĠS
SAYISI
33
33
34
35
ODA SAYISI YATAK SAYISI
2.021
5.593
2.021
5.593
2.088
5.883
2.226
6.174
63
3.4.2.Türkiye’de Termal Turizm Konaklama Talebi
Dünyada ve Türkiye‟de, insanlar giderek dinlenme ve tatil dönemlerinde sağlıklarının
düzenli bir geliĢim sağlamasını amaçladıklarından, termal turizmine olan talebin derecesi de
artmakta ve dolayısıyla termal merkezlerde tatillerin geçirilmesi de yaygınlaĢmaktadır.
SanayileĢme ve kentleĢme süresine girmiĢ bulunan Türk halkı da yüzyıllardan beri
sürdürdüğü "kaplıca-yaylacılık” geleneğine sahip bulunmaktadır. Termal merkezlere gitmek,
ülke düzeyinde yaygın bir toplumsal olay niteliğindedir. Türkiye‟de resmi olmayan kayıtlara
göre 10 milyondan fazla insanın romatizma hastalığına sahip olduğu söylenmektedir. Bu
talebin yanı sıra Türkiye‟de denize ve kıyılara gitmeyen, ekonomik durumu yeterli olan ve
harcama yapabilecek önemli bir müĢteri potansiyeli bulunmaktadır.
Türk Ekoloji ve Hidro-Klimatoloji Derneğinin yaptığı bir araĢtırmaya göre; Türkiye‟de
daha çok orta yaĢ (40 – 60 yaĢ) grubu kaplıcalara gitmektedir. Küristlerin % 42‟sinin
romatizmal hastalıklar, % 26‟sının genel vücut ağrıları, % 11‟inin bel ağrısı, % 2‟sinin kadın
hastalıkları, % 2‟sinin refakat, % 11‟inin de gezi amacıyla kaplıcalara gittiği tespit edilmiĢtir.
Kaplıcalara giden küristlerin % 42‟sinin doktor tavsiyesi ile gittiği ve gidenlerin % 75‟inin
kaplıcalarda 10 gün kaldığı tespit edilmiĢtir.
64
Türkiye‟deki termal turizm iĢletme belgeli tesislerde konaklayan kiĢiler ve yapılan
gecelemelerle ilgili olarak sağlıklı ve sistemli istatistiki verilere ulaĢılamamıĢtır. Kültür ve
Turizm Bakanlığı konaklama istatistikleri incelendiğinde yıllar itibariyle konaklama ve
geceleme sayılarında tutarsızlıklar olduğu gözlenmiĢtir. Dolayısıyla bu çalıĢmada daha
gerçekçi olduğuna inanılan 2010 yılı verileri esas alınmıĢtır. AĢağıdaki tabloda Turizm ĠĢletme
Belgeli Tesislere milliyetlere göre geliĢ, geceleme sayıları ve ortalama kalıĢ süreleri
verilmiĢtir. Görüldüğü üzere yabancı turistlerin tesise geliĢ sayılarına göre toplam içindeki
payı yaklaĢık %6,5, gecelemelere göre ise %14 civarındadır. Termal tesisleri ziyaret eden
yabancı turistlerin yaklaĢık %44‟ü Avrupa orijinlidir. Buna rağmen termal turizm için gelen
turist sayısına ülke bazında bakıldığında 2.712 kiĢiyle Suriye birinci, 2.684 kiĢiyle Almanya
ikinci, 2.611 kiĢiyle Norveç üçüncü sırada yer almaktadır. Ortalama kalıĢ sürelerine
bakıldığında ise 13,3 gün ile Norveç birinci, 9 gün ile Hollanda ikinci, 6,7 gün ile Almanya
üçüncü sıradadır.
65
Tablo 3-11:Turizm ĠĢletme Belgeli Termal Tesislerde Milliyetlerine Göre
Konaklama Sayıları
ĠKAMET ÜLKESĠ
GENEL TOPLAM
TÜRKĠYE
YABANCI TOPLAM
TOPLAM AVRUPA
SURĠYE
ALMANYA
NORVEÇ
YUNANĠSTAN
ĠNGĠLTERE
ĠTALYA
B.D.T.
A.B.D.
HOLLANDA
FRANSA
JAPONYA
RUSYA FED.
TESĠSE GELĠġ SAYISI
284.250
265.611
18.639
8.177
2.712
2.684
2.611
987
405
312
287
268
266
212
183
178
GECELEME
657.365
563.232
94.133
64.424
5.095
17.993
34.814
2.913
1.399
567
1.473
966
2.406
841
298
987
66
ORT. KALIġ
SÜRESĠ
2,30
2,10
5,10
7,90
1,90
6,70
13,30
3.0
3,50
1,80
5,10
3,60
9,00
4.0
1,60
5,50
Tablo 12 „de 2010 yılı itibariyle Belediye Belgeli Tesislere milliyetlere göre geliĢ,
geceleme sayıları ve ortalama kalıĢ süreleri verilmiĢtir. Görüldüğü üzere yabancı turistlerin
toplam içindeki payı yaklaĢık %9,3 civarındadır. Kaplıca tesislerini ziyaret eden yabancı
turistlerin yaklaĢık %78‟i Avrupa orijinlidir. Gelen turist sayısına ülke bazında bakıldığında
17.513 kiĢiyle Almanya birinci, 1.968 kiĢiyle Fransa ikinci, 1.559 kiĢiyle ABD üçüncü sırada
yer almaktadır. Ortalama kalıĢ sürelerine bakıldığında ise 4,7 gün ile BDT birinci, 3,6 gün ile
Rusya ikinci, 1,3 gün ile Almanya ve Ġspanya üçüncü sıradadır.
67
Tablo 3-12: Belediye Belgeli Kaplıca Tesislerinde Milliyetlerine Göre
Konaklama Sayıları
ĠKAMET ÜLKESĠ
GENEL TOPLAM
TÜRKĠYE
YABANCI TOPLAM
TOPLAM AVRUPA
ALMANYA
FRANSA
A.B.D.
POLONYA
BELÇĠKA
ĠSVEÇ
ĠSPANYA
B.D.T.
JAPONYA
RUSYA FED.
DANĠMARKA
SLOVAKYA
319.449
289.671
29.778
23.173
17.513
1.968
1.559
1.064
818
485
394
335
296
232
178
156
GECELEME
778.034
738.069
39.965
30.506
23.465
2.256
1.604
1.084
857
529
494
1.579
357
835
178
156
68
ORT. KALIġ SÜRESĠ
2,4
2,5
1,3
1,3
1,3
1,1
1.0
1.0
1.0
1,1
1,3
4,7
1,2
3,6
1.0
1.0
Tablo 13‟de 2007-2010 dönemi için Belediye Belgeli tesislere geliĢ sayısı, geceleme,
ortalama kalıĢ süresi ve doluluk oranları verilmektedir. 2009 yılı itibariyle yabancı ve yerli
turistler, belediye belgeli tesisleri turizm belgeli tesislere göre daha çok tercih etmiĢtir.
Belediye belgeli tesisleri 2010 yılında 319.449 kiĢi ziyaret etmiĢken turizm belgeli tesisleri
284.250 kiĢi ziyaret etmiĢtir. Söz konusu dönem itibariyle belediye belgeli tesislere geliĢ
sayısı ve ortalama kalıĢ süresinde de artıĢ eğilimi gözlenmektedir.
Tablo 3-13: Kaplıcalara GeliĢ Sayısı, Geceleme, Ort. KalıĢ Süresi, Doluluk
Oranı
ORT. KALIġ SÜRESĠ
DOLULUK
Yıllar
ORANLARI
YABANCI YERLĠ TOPLAM YABANCI YERLĠ TOPLAM YABANCI YERLĠ TOPLAM
(%)
GECELEME
2007
13.118
236.048 249.166
15.779
610.575 626.354
1,2
2,6
2,5
38,51
2008
15.668
413.984 429.652
20.218
835.098 855.316
1,3
2,0
2,0
42,38
2009
18.702
256.383 275.085
34.748
668.738 703.486
1,9
2,6
2,6
33,83
2010
29.778
289.671 319.449
39.965
738.069 778.034
1,3
2,5
2,4
35,68
69
Tablodan da anlaĢılacağı gibi ziyaretçiler tesislerden daha çok günü birlik ya da hafta
sonu ziyaretleri Ģeklinde faydalanmaktadır. Oysa özellikle tedavi amaçlı olarak termal
kaynaklardan faydalanma durumlarında kalıĢ sürelerinin daha uzun olması beklenmektedir.
Tesislerin fiziki donanım yetersizliği ve uzman kadro eksiklikleri kısa süreli ziyaretlerin
baĢlıca nedeni olarak gösterilebilir. Daha önce de ifade edildiği gibi bu tesislerin çoğu küçük
yatak kapasiteli aile iĢletmeleri ya da belediyelerin sınırlı bütçeleriyle geliĢtirdikleri düĢük
kaliteli iĢletmelerdir.
insan sağlının korunmasında, doğal kaynakların
kullanılmasına da öncelik verilmesiyle doğal tedavi unsuru olan termal suların daha verimli
yılında % 20‟ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Özellikle alım gücü çok yüksek olan 3. kuĢak
olarak tabir edilen 50 yaĢ ve üstü insanlar, sağlıkta önleyici tedavi ve zinde kalma arzusu ile
sürekli artan yüksek kaliteli wellness olanaklarına yönelik talep oluĢturmaktadır.
70
Gerek tedavi gerekse zinde kalma ihtiyacında yaĢlanan Avrupa nüfusunun daha fazla
temin edilmesi eğilimini artmaktadır. Ġsveç, Norveç ve Danimarka‟dan sonra Almanya ve
71
3.5.Pazar Analizi ve Pazarlama
3.5.1.Sektörün Rekabet Durumu ve Pazarlama Stratejileri
Zengin jeotermal kaynaklara sahip olan ülkemizde, kaynakların en verimli Ģekilde
kullanılarak insan sağlığı için iyileĢtirici, dinlendirici ve zinde kalma etkilerini kullanmak
amacıyla son yıllarda sektöre olan ilgi artmaya baĢlamıĢtır. ÇalıĢmanın baĢlarında da
anlatıldığı üzere özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığı 2007 yılında Türkiye Turizm Stratejisi ve
Eylem Planı doğrultusunda “ Turizm Master Planı” hazırlamıĢ ve ülkemizdeki 17 Ģehri öncelikli
geliĢtirilmesi gereken termal kentler ilan etmiĢtir. Öncelikli bölgeler kapsamında olan Afyon,
NevĢehir ve Ġzmir illerinde faaliyet gösteren termal otellerden örnekler verilmeye çalıĢılacaktır.
Afyon Bölgesi :
Termal sularının sıcaklıkları, debileri ve içerdiği mineralizasyon çeĢitliliği açısından diğer
illere nazaran daha yüksek seviyede olan Afyon ili, son yıllarda termal turizmi konusunda ciddi
yatırımlar kazanmıĢtır. Ġstanbul, Ankara, Antalya ve Ġzmir gibi önemli destinasyonlara yakınlığı
yanında termal tedavi konusunda geniĢ imkanları ile ülkenin en tanınmıĢ termal Ģehridir. Ġl,
birçok büyük Ģehri birbirine bağlayan karayollarının kesiĢtiği noktada yer alması nedeniyle
özellikle termal turizm ve kongre turizmini birbiriyle entegre etmeyi baĢarmıĢtır. Ayrıca, sağlık
72
amaçlı uzun konaklamalar dıĢında karayolları transit bölgesinde olmasından dolayı güneye
veya batıya tatile giden insanların 1-2 günlük konaklamaları ile tatil baĢlangıç noktası da
olmaktadır. Havaalanının olmayıĢı ilin en büyük dezavantajıdır. Ancak, Afyon-Kütahya arasına
yapılmakta olan Zafer Havaalanı inĢası hızla devam etmekte olup, 2012 yılında iĢletmeye
açılacağı yetkililerce ifade edilmektedir.
Bölgede faaliyet gösteren 5 yıldızlı 4 adet otelde balneoterepi dıĢında, fizik tedavi ve
rehabilitasyon hizmetleri de verilmektedir. Bölgedeki iĢletmecilerle yapılan görüĢmelerde
ortalama yıllık doluluk oranlarının % 70-80 „ler seviyesinde olduğu öğrenilmiĢtir. Termal
tesislerin en önemli pazarı Ġstanbul‟dur. Ġkinci sırada Ankara yer almaktadır. Temmuz ve
ağustos aylarında ise yurt dıĢında oturan Türkler tarafından tercih edilmektedir. ġehir
merkezine yakın olmalarından dolayı iĢletme gelirleri açısından günübirlik termal müĢterileri
de önemli bir paya sahiptir.
Sağlık Bakanlığı‟ndan ruhsatlı olan Fizik tedavi üniteleri için Sosyal Güvenlik Kurumu ile
anlaĢmalıdırlar. Ayrıca yurt içi özel sağlık sigortalarından olan Acıbadem, Promed gibi sigorta
Ģirketleri ile de çalıĢılmaktadır. Yurt dıĢı taleplere yönelik olarak daha çok Hollanda‟da
yaĢayan Türkler tarafından tercih edilen Hollanda orijinli AGĠS Sigorta ġirketi ile de
çalıĢtıklarını ifade etmiĢlerdir. Fizik tedavi hizmetleri için ünitelerine gelen hastalarından,
73
hastalık tanısı için bir defaya mahsus olmak üzere 80 TL muayene ücreti, diğer iĢlemlerden
ise yapılacak tedavi çeĢidine göre günlük 50 ile 70 TL arasında ücret talep edilmektedir.
YurtdıĢından Özel Sağlık Sigortası kanalıyla tedavi amaçlı gelen hastalardan alınan ücret ise
30 Euro ile 60Euro arasında değiĢmektedir.
NevĢehir-Kozaklı Bölgesi :
NevĢehir Ġli, Kozaklı Turizm Merkezi‟nde Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre bir
adet 5 yıldızlı, 3 adet 4 yıldızlı ve 1 adet 2 yıldızlı olmak üzere toplamda 5 termal otel sektörde
hizmet vermektedir. Termal havuzlar, uzman hekim denetimi olmadan müĢteriler tarafından
eğlenme ve dinlenme amaçlı olarak kullanılmaktadır. Otellerde, fizik tedavi üniteleri teknik
olarak mevcut olmasına rağmen, balneolog, fizyoterapist, uzman hekim gibi tıbbi elemanların
temininin zorluğu ve maliyetlerinin yüksekliğinden dolayı faaliyete geçememiĢtir. Bölgedeki
termal otellerdeki en dikkat çekici nokta özellikle yaz aylarında devre tatilcilerin yoğunluğudur.
Otellerde hafta içi ve hafta sonları için farklı fiyat uygulamaları yapılmaktadır. KırĢehir, Kayseri,
Gaziantep, Kahraman MaraĢ gibi civar illerden talep almaktadır. Otel yetkilileri ile yapılan
görüĢmelerden
bölgedeki
ortalama
doluluk
öğrenilmiĢtir.
74
oranının
%60-%65‟ler
civarında
olduğu
Ġzmir Bölgesi :
Ġzmir
Bölgesindeki
Balçova
Termal
Tesisleri
termal
otel+kürmerkezi+kür
parkı
entegrasyonu ile Avrupa standartlarını en iyi yakalayabilmiĢ termal kompleksidir. Tesis son 15
yıldır dıĢ turizme dönük olarak çalıĢmaktadır. Norveç Sağlık Bakanlığı ile yapılan anlaĢmaya
göre nisan-kasım ayları arasında Norveçli turistler tesiste konaklamaktadır. Norveçliler dıĢında
Danimarka, Almanya ve Hollanda‟dan da tedavi amaçlı hastalara hizmet verilmektedir.
Norveçli turistler tesiste 28 gün konaklarken, diğer Avrupa ülke vatandaĢlarında konaklama 14
gündür. Otelde konaklayan genel müĢteri profiline göre Nisan-kasım aylarında %80 yabancı
müĢterilere hizmet verilirken, Kasım-nisan ayları arasında %70 Türk, %30 yabancı müĢteri
geceleme yapmaktadır. Ġzmir gibi metropolde bulunmasından dolayı ayakta tedavi olan
hastalar ve termal havuzları günübirlik kullanan müĢteri sayısı da oldukça yoğundur.Tesisteki
ortalama doluluk oranları yaz aylarında %100‟lere ulaĢırken, kıĢ aylarında bu oran %70%80‟lerde seyretmektedir.
75
3.5.2.Termal Amaçlı Konaklama Tesislerinde Uygulanan Fiyatlar
Fizibilite konusu yatırıma emsal olabilecek termal tesislerde 2011 yılı itibariyle sezon
fiyatları aĢağıda verilmiĢtir.
Balçova Termal Otel (H4) Ġzmir (KDV Dahil Yarım Pansiyon)
Tek KiĢi Konaklama:170 TL
Çift KiĢi Konaklama: 250 TL
(*) Emekli Sandığı, SSK ve Bağkur Emeklilerine %25 indirim uygulanmaktadır.
Oruçoğlu Termal Otel (H5) Afyon(KDV Dahil Yarım Pansiyon)
Tek KiĢi Konaklama: 210 TL
“ 7 gece kal 5 gece öde kampanyası”
Korel Termal Otel (H5) Afyon (KDV Dahil Yarım Pansiyon)
76
“Sağlık Paketi”
Sağlık Giderlerinin SGK tarafından karĢılanması koĢuluyla tedavi amaçlı konaklama yapan
hastalara uygulanan konaklama fiyatları:
Çift KiĢinin 14 gece Konaklama yapması halinde KiĢi baĢı Yarım Pansiyon Konaklama ücreti : 85 TL/gece
Çift KiĢinin 10 gece Konaklama yapması halinde KiĢi baĢı Yarım Pansiyon Konaklama ücreti : 95 TL/gece
Sandıklı Termal Park Otel (H5) Afyon (KDV Dahil Yarım Pansiyon)
Gönen Park Termal Park Otel (H4) Gönen-Balıkesir (KDV Dahil Yarım Pansiyon)
77
RosaTermal Otel (H5) Kozaklı-NevĢehir (KDV Dahil Yarım Pansiyon)
Asya Termal Otel (H5) Kızılcahamam-Ankara (KDV Dahil Yarım Pansiyon)
Kaplıcalarda SGK Ödemeleri:
Termal kompleksler, bir hastane veya klinik değildir. Hepsi birbirinden ayrı özellikte
çalıĢan sistemlerdir. Geleneksel kaplıca uygulamalarıyla birlikte çeĢitli tedavi merkezlerinin
bulunduğu sistemlerden (kür merkezi, klinik, hastane vb.) insanlar yararlanırken aynı zamanda
farklı özellikteki konaklama tesislerinde konaklayarak tüm ihtiyaçlarını karĢılamaktadır.
“Kaplıcalar Yönetmeliği” ne göre Sağlık Bakanlığı‟ndan kaplıca iĢletme ruhsatı almıĢ olan
kaplıcalardaki tedavilerin bir kısmını Devlet karĢılamaktadır. Sağlık Bakanlığı‟nca yayınlanan
Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) 2010 da kaplıca tedavilerinin SGK tarafından karĢılanma Ģekli
“4.5.4.L” bölümünde açıklanmıĢtır.
78
- “4.5.4. L” Kaplıca tedavileri
(1) Kaplıca tedavileri için, resmi sağlık kurumlarınca en az bir fiziksel tıp ve
rehabilitasyon veya tıbbi ekoloji ve hidroklimatoloji uzman hekiminin yer aldığı sağlık kurulları
tarafından sağlık kurulu raporu düzenlenecektir. Sağlık raporunda tanı, önerilen tedavi, seans
ve gün sayısı bilgilerinin yer alması zorunludur.
(2) Sağlık kurulu raporunun düzenlendiği tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde tedaviye
baĢlanamaması halinde yeniden sağlık kurulu raporu düzenlenmesi gerekmektedir.
(3) Kaplıca tedavisine gerek görülenler, Sağlık Bakanlığınca iĢletme izni verilen kaplıca
tesislerine müracaat edebilirler. Sağlık Bakanlığınca iĢletme izni verilmeyen kaplıcalarda
tedavi görenlerin, kaplıca tedavilerine ait bedeller Kurumca karĢılanmaz.
(4) Sağlık Bakanlığınca iĢletme izni verilen kaplıca tesisleriile sözleĢme yapılıncaya
kadar kaplıca tedavilerine ait giderler, hasta tarafından karĢılanacak olup tedaviye iliĢkin
fatura ve sağlık raporuna dayanılarak her bir gün için bir adet olmak üzere, SUT eki EK-8
Listesinde 702.020 kodu ile yer alan “banyo-kaplıca” bedeli hastaya ödenir. SUT‟ta yer alan
diğer iĢlemler faturalandırılsa dahi bedelleri ödenmez.
79
(5) Kaplıca tedavileri ile ilgili yol, gündelik ve refakatçi giderleri SUT‟un 5 numaralı
maddesi hükümlerine göre karĢılanır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hizmetlerinde SGK Ödemeleri:
Sağlık Bakanlığı‟ndan onaylı fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinde Sağlık
Uygulama Tebliği (SUT) 2010 da belirtildiği üzere tedavilerinin SGK tarafından karĢılanma
Ģekli “4.5.4.F” bölümünde açıklanmıĢtır. Aynı tebliğin EK-8 , 7.5 bölümünde tedavilerin
fiyatları tek tek verilmiĢtir. Hizmetlerin paket olarak uygulanması durumunda; hastalıklar aynı
tebliğ EK-9 da A, B, C ve D olarak gruplara ayrılmıĢ ve her bir grup ayrı fiyatlandırılmıĢtır.
Fiyatlar seans baĢı 20 TL ile 85 TL arasında değiĢmektedir.
En çok fizik tedavi gerektiren, kas geliĢtirme, el, ayak ve bacaklara yapılan uygulamalar D
grubunda olup, SGK tarafından seans baĢına ödenecek ücret 20 TL olarak açıklanmıĢtır. Belboyun fıtığı gibi nörolojik rahatsızlarla ilgili fizik tedaviler ise A grubunda değerlendirilip seans
baĢına ödenecek ücret 85 TL olarak belirlenmiĢtir. SGK‟nın “B” grubuna ödeyeceği seans
ücreti 60 TL, “C” grubu ise 30 TL‟dır.
80
3.6.Fethiye Ġlçesi Turizm Potansiyeli
3.6.1.Tarihçe
Antik çağlardaki adı Telmessos olan Fethiye, Anadolu uygarlıklarının en eskilerinden biri
olan Likya Devletinin batıda Karya sınırındaki en önemli kentidir. KuruluĢuna iliĢkin kesin bir
bilgi bulunmamasına rağmen elde edilen yazılı belgelerde kentin geçmiĢinin M.Ö 5.YY a kadar
uzandığı belirtilmektedir. Bir Likya efsanesine göre Finike Kralı Agenor‟un kızına sevdalanan
Tanrı Apollon küçük bir köpek kılığına girerek kral kızının gönlünü çalar ve bu evlilikten doğan
çocuklarının ismini de Telmessos koyarlar. Apollon‟un kurduğu kente de oğluna ithafen
Telmessos adı verilir. Adını Tanrı Apollon‟un oğlundan aldığı söylenen kent MÖ 547 yılında
Pers Kralı Harpagos‟un tüm Likya ve Karya kentleri ile birlikte Telmessos‟u da ele
geçirmesiyle Perslerin 1. Satraplığını oluĢturur. MÖ 5. YY ortalarında kurulan Attik-Delos
Birliğine katılan Telmessos bir müddet sonra bağımsız bir kent olarak birlikten ayrılmasına
rağmen MÖ 4.YY a kadar birlikle iliĢkisini sürdürmeye devam eder.
MÖ 344-343 kıĢında Asya seferine çıkan Büyük Ġskender tarafından ele geçirilen kent, bir
rivayete göre kendi isteği ile Büyük Ġskender‟e teslim olmuĢ, bir baĢka efsanede ise
“Anadolu‟yu fethe çıkan Büyük Ġskender donanması ile Telmessos Limanına girer
81
.Kumandanları Nearkos o dönemin kent yöneticisi Antipatrides‟ten müzisyen ve esirlerin kente
girmeleri için izin ister. Ġsteği kabul edilince flüt kutularının içine gizledikleri silahlarıyla kente
giren savaĢçılar gece düzenlenen Ģölenler sırasında Akropol‟u ele geçirirler” diye
anlatılmaktadır.
MÖ 240 yılında 3.Ptolomy tarafından Lysimachos‟un oğluna verilen kent MÖ 189 yılında
Magnasia savaĢından sonraki antlaĢmada Romalılar tarafından Bergama Kralı Eumenes‟e
verilmiĢtir. Bergama Krallığının çöküĢünden sonra MÖ 133 yılında Likya Federasyonuna
bağlanan Telmessos, federasyonun en önemli 6 kentinden biri durumundaydı. 8.YY da kentin
adı Bizans Ġmparatoru II.Anastasios‟un onuruna Anastasiopolis olarak değiĢtirildi.1284 yılında
MenteĢeoğullarının eline geçen kent,1424 yılında Osmanlı topraklarına katılmasıyla uzak
Ģehir anlamında Meğri adını aldı.1934 yılında ġehit Pilot Fethi Beyin anısına Ģehre “Fethiye”
adı verilmiĢtir.
82
3.6.2.Coğrafi Durum ve Ġklim
Doğa güzellikleri ve zenginlikleri ile olduğu kadar da tarihi ve turistik önemiyle dikkati
çeken Muğla Ġline bağlı Fethiye ilçesi; Anadolu‟nun Güneybatısında, 37 00 Kuzey, 36 15‟ 28
50‟batı, 29 50 doğu boylamı çizgileri arasında, güneyde EĢen Çayı‟nın Akdeniz‟e döküldüğü
Çayağzı ve KaĢ ilçesi, batıda Kapıdağ Yarımadası ve Dalaman Ġlçesi; doğuda Korkuteli,
Elmalı, kuzeyinde Gölhisar ve Çameli Ġlçeleriyle çevrili olarak, Akdeniz bölgesi ile Ege
bölgesini ayıran hattın Akdeniz bölgesi içinde kalan tipik bir kıyı kentidir.
Yüzölçümü 2686,411 Km2 olup, önemli Akarsuları Kargı ve EĢen çayıdır. En yüksek
dağları sırasıyla Babadağ, Akdağ, Mendos ve Girdev Dağları teĢkil etmektedir. Önemli ovaları
EĢen ve Fethiye ovalarıdır. Ġlçe hudutlarında birbirinden güzel çoğunluğu Denize dik olarak
inen 180 koy-körfez bulunmaktadır. Kıyı uzunluğu 167 Km. olan Ġlçede 18 adet ada mevcut
olup, bu adaların önemlileri ġövalye, Kızılada, Katrancı, Tersane, Domuz, Yassıca, Gemile,
Ayanikola, Karacaören adalarıdır.
Karakteristik Akdeniz ikliminin görüldüğü ilçede; yazlar sıcak ve kurak, kıĢlar ılık ve
yağıĢlı geçer. Ġlçe yüzölçümünün %72‟lik bölümü ormanlık ve makiliklerle alanlarla kaplıdır.
83
3.6.3. Doğal ve Kültürel Değerler
Florasında 10.000 tür bitki yer alan Fethiye‟yi, çam ve sedir ormanlarıyla kaplı Toros
Dağları çevreliyor. Bölgedeki ekolojik yapının değerini keĢfetmek isteyenler ve doğa – tarih –
kültür meraklıları için Fethiye çok ilginç değerlere sahip.
Ölüdeniz
Yüzme ve su sporları için ideal özelliklere sahip, kristal berraklığında turkuvaz renkli
denizi, bembeyaz kumsalı ve gökyüzünden hiç eksik olmayan güneĢi ile dünyanın gözde tatil
merkezi. Durgun suyu ve korunaklı yapısıyla ölü bir denize benzeyen lagün: Kumburnu Ulusal
Parkı ve Belcekız Plajı doğal bir cennet manzarası içinde tatil yapma olanağı sunuyor.
Kelebekler Vadisi
Pieri Rapos, Euglapia Quadripunctia, Danaus Chtsippus ve diğerleri. Derin bir vadinin
tabanında yer alan Kelebek vadisi Fethiye‟nin en güzel koylarından birisidir. Vadide Ġlkbahar
aylarından baĢlayarak yılın büyük bölümünde Jersey Tiger (kaplan Kelebekleri) nin de
aralarında olduğu 40 dan fazla tür kelebeği gözlemlemek mümkündür.
84
Saklıkent
Saklıkent, Fethiye‟nin hemen arkasında, yüksek Toros Dağlarından gelen coĢkun suların
aĢındırması ile oluĢan bir doğal güzelliktir. Sıcak yaz günlerinde kanyonda sular içinde
yapılacak bir yürüyüĢle serinlenilir, yöre mutfağından örneklerin ve taze alabalıkların
sunulduğu restoranlarda yemek yenilebilir. 300 m. derinliğinde ve 18 km uzunluğundaki
kanyon, fotoğraf meraklılarının da gözdesidir.
ÇalıĢ Plajı
Kent merkezine 5 km. mesafede, ġövalye Adası karĢısındadır. 4 km‟lik kumsal boyunca
oteller, pansiyonlar, kampingler ve lokantalar bulunmaktadır. Yeryüzünde gün batımının en
güzel izlendiği yerlerden biri olarak nitelendirilen ÇalıĢ Plajı, su sporlarına elveriĢli denizinin
yanında, “Caretta caretta” adıyla bilinen deniz kaplumbağası türünün kuluçka alanlarından biri
olması dolayısı ile de ilçe turizminin en gözde yerlerinden biridir.
85
Gemiler Koyu ve Adası
Kaya Köyünün arkasındaki tepeyi aĢarak gelen yol, zeytin ve çam ağaçlarıyla
çevrelenmiĢ bir baĢka güzelliğe, Gemiler Koyuna ulaĢıyor. Gemiler Koyunun tam karĢısındaki
kaplı St. Nicholas (Gemiler Adası), Bizans döneminden kalma kalıntılarla doludur. 1990
yılında bir Japon Arkeoloji heyetinin Fethiye Müzesi ile birlikte baĢlattığı kazılarda gün ıĢığına
çıkartılan buluntulardan, adanın erken Hıristiyanlık döneminde önemli bir ziyaret merkezi
olduğu ve denizler azizi Nicholas‟ın bu adada yaĢadığı anlaĢılıyor.
Günlüklü (Küçük Kargı)
Orman içi dinlenme kampı olarak kullanılan Günlüklü, Latince Liquidi-Ambar Orientalis
olarak adlandırılan Günlük (Sığla) ağaçlarıyla kaplı bir ulusal parktır. Çadır tatili ve günübirlik
piknik için her türlü olanağa sahip olan kampingin Ģirin bir plajı da bulunmaktadır.
Katrancı
Fethiye – Muğla karayolunun 15nci kilometresinde çam ağaçlarının denizle kucaklaĢtığı,
irili ufaklı koylarla çevrelenmiĢ olan Katrancı da bir Orman içi dinlenme kampı olarak hizmet
vermektedir. Çadır turizmi – kampçılık için ideal olanaklara sahip olan Katrancı parkında
günübirlik piknik yapmak da mümkündür.
86
Kıdrak
Belceğiz‟in 3 km. güneyindeki koy, sık çam ağaçları, temiz kumsalı ve berrak denizi ile
ideal bir günü birlik dinlenme yeridir.
Girmeler (Gebeler) Kaplıcası
Tlos hamamlarını hatırlatan Girmeler Kaplıcası, birçok hastalığa Ģifa veren yüksek klorin
ve sülfat içerikli termal su kaynaklarıyla bölgenin ilginç bir sağlık merkezidir. YaklaĢık 15 metre
derinlikteki kuyulardan alınan termal suyun romatizma ve çeĢitli cilt hastalıklarının tedavisinde
yarar sağladığı belirtilmektedir.
Kaya Köyü
Tarihi Fethiye Kalesinin arkasından güneye doğru giden dağ yolunu izlenirse, 7 km ötede
Anadolulu Rumların 1922 yılına kadar yaĢadıkları büyüleyici bir yerleĢim yerine ulaĢılır.
GeçmiĢte Kaya Köyü, “Levissi” olarak isimlendirilmiĢti. 1922 yılında iki ülke arasında yapılan
bir nüfus değiĢimi anlaĢması gereği, Trakyalı Türkler ve Anadolulu Rumlar karĢılıklı olarak yer
değiĢtirmiĢler, ancak bu bölgeye gelen Trakyalı göçmenler çevre koĢullarına uyum
sağlayamadıkları için, köyü kısa sürede terk etmiĢlerdir. Kaya Köyü, 1923 yılından buyana
terkedilmiĢ bir “hayalet kent” görüntüsüyle ziyaretçilerini ağırlıyor.
87
Yakapark
Ġnsan emeği ve yaratıcılığı ile doğanın engin zenginliğinin birlikte oluĢturduğu, su sesi ve
kuĢ sesinin gizeminde unutulmaz anların yaĢanacağı bu eĢsiz dinlenme yerine Yaka
köyünden 2 km‟lik bir yolla ulaĢmak mümkündür.
Göcek
Fethiye‟ye 30 km. uzaklıkta, Fethiye-Muğla karayolu üzerindedir. ġirin bir balıkçı kasabası
görünümünde olan Göcek, son yıllarda yat turizminin en önemli merkezlerinden biri haline
gelmiĢtir. Doğal limanının yanı sıra etrafını çevreleyen çamlık tepeleri, yakınındaki ören
yerleri, çok sayıdaki adaları ve koyları ile eĢsiz bir turizm cennetidir. Son yıllarda sayıları hızla
artan modern konaklama tesisleri ve marinası ile eĢsiz bir turizm cenneti olma yolunda olan
Göcek, Dalaman Havaalanı‟na 20 km. mesafededir.
Adalar
Birbirinden güzel sayısız koylarla süslü Kapıdağı Yarımadası ve adalardan oluĢan,
balıkçıların “Karanlık Ġçi” olarak tanımladıkları bölge mavi yolculukların vazgeçilmez uğrak
yerlerinden biridir. Fethiye ve Göcekten düzenlenen günü birlik turlarla da ulaĢılabilen Yassıca
Adalar, Hamam Koyu, KurĢunlu Koyu, Yavansu, Bedri Rahmi Koyu, Tersane Adası, Göbün
88
Koyu, Boynuzbükü, Göcek Adası, Domuz Adası, Zeytin Adası, Kızıl Ada yörede “12 Adalar”
olarak da anılmakta ve önemli bir çekim alanı özelliğini taĢımaktadır.
Oyuktepe Koyları
Ġlçedeki iki büyük tatil köyünün de yer aldığı yarım adadaki MempaĢa, Küçük Samanlık,
Boncuklu, Kuleli, Aksazlar, Akvaryum, Turunç Pınarı gibi doğal koylar, özellikle yöre halkının
sıkça gittiği günü birlik mesire yerleridir.
Hisarönü – Ovacık
Ölüdeniz beldesinde bulunan bu iki tipik Türk köyü, son yıllarda turizm potansiyellerini
yoğun konaklama, alıĢveriĢ ve eğlence merkezi haline dönüĢtürebilmiĢlerdir. Ölüdeniz,
Babadağ, Kaya köyü gibi çekim alanlarına da yakın olan bu iki köy, günümüzde özellikle
yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmektedir.
Araxa
Fethiye'ye 40 km. uzaklıkta Antik Xanthos Çayının çıktığı yerde kurulmuĢtur. Bu olağan
üstü su kaynağı mitolojik öykülere konu olmuĢtur. Bugün Ören Köyü sınırları içerisinde kalan
kentten günümüze sur kalıntıları, hamam ve Bizans dönemine ait su yolu kalmıĢtır.
89
Tlos
Fethiye'ye 45 km. uzaklıktadır. Likya Federe Birliğinin 6 büyük kentinden biri ve birliğin
''spor merkezi'' dir. Uçan kanatlı atı Pegasus ile ünlenen Mitolojik kahraman Bellaforonte'nin
yaĢadığı kent olarak bilinir. Likya bölgesindeki en eski kent olduğu ve kuruluĢunun M.Ö.
2000'lerden önceye dayandığı arkeoloji kazıları ile tespit edilmiĢtir. Kent akropolünün doğal
kayası üzerinde oluĢturulan mezarlığı, Likya'nın en güzel ev tipi mezarları ile süslenmiĢtir.
Nekropoldeki Ġ.Ö. yy.a tarihlenen kral tipi mezarın ise Bellaforonte'ye adandığı bilinir.
Letoon
Fethiye'ye 55 km. uzaklıkta, Likya Federe Birliğinin dinsel merkezidir. Tanrıça
Leto,Tanrıça Artemis ve Tanrıça Apollon'a adanmıĢ 3 tapınağı ile ünlüdür. Arkeoloji kazıları
1962 yılından bu yana sürdürülen Letoon'da bölgenin erken Hıristiyanlık dönemine iliĢkin
kiliseleri de ortaya çıkartılmıĢtır.
Pinara
Akdağ'ın eteklerinde Fethiye'ye 55 km uzaklıktadır. Likya'nın en büyük kentlerinden
biridir. Bölgedeki ilk güzellik yarıĢmasının yapıldığı kent olarak bilinir ve tanrıça Afrodit'e
90
adanan ilginç mimari özellikteki tapınağı ile önem kazanmıĢtır. Yüzlerce ''güvercin yuvası''
biçiminde hazırlanmıĢ halk tipi mezarları Nekropolis'ini benzersiz kılar.
Cadianda
Fethiye'den 25 km. uzaklıktaki Üzümlü sınırlarındadır. Likya Federe Birliğine en son
katılan kent olarak bilinir. Ġlginç fizik yapısı içinde kurulan kent doğal nedenlerle oldukça
yıpranmıĢtır. Fethiye Müzesince gerçekleĢtirilen kazılar sonrası ortaya çıkan Tiyatrosu,
Agorası,Stadyum-Hamam kompleksi ve anıt mezarları ile son yıllarda bölgenin ilgi odağı
haline gelmiĢtir.
Likya Kaya Mezarları
ġehir içinde Likya döneminden kalma M.Ö. 4. yüzyıl eserleri dikkati çeker. Bunlar, Ģehrin
simgesi haline gelen doğal kayaya oyulmuĢ mezarlardır. Çok sayıda düzgün basamaklarla
mezarların en güzel ve en görkemlisi olan Amintas'a ulaĢılır. Bu mezar aĢağıdaki düzlükten de
kolaylıkla görülür ve yaklaĢtıkça, büyüklüğü karĢısında duyulan hayranlık artar. Soldaki
sütunun orta kısmında, M.Ö. 4. yüzyıl alfabesi ile ''herpamiasoğlu amintas'' yazılıdır. Bu kiĢinin
kimliği tam olarak bilinmemektedir. Ġlçede görülmeye değer pek çok lahit mezar
bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi Likya dönemine ait olanıdır. Deniz içerisinde yükselen
91
mezarın ilginç bir görünümü vardır. Ġki katlı ön yüzünde dörtgen, ahĢap kiriĢleri andıran
oymalar ve gotik stili kemerli bir kapağı bulunmaktadır. Kapağın her iki yanı savaĢları
resmeden fresklerle bezenmiĢ olup, bunların kiĢinin yaĢamı ile ilgili olduğu sanılmaktadır.
Cezayirli Cami
Cami, 1791 yılında Cezayirli Hasan PaĢa tarafından yapılmıĢtır. Hasan PaĢa ayrıca
Kemer Köprüsü, Yayla yolundaki PaĢa Hanı, Yaka köyündeki su kemerleri gibi birçok yapıtı
Fethiye'ye kazandırmıĢtır.
Fethiye Kalesi
ġehrin güneyinde yükselen kalenin, Aziz John'un Ģövalyelerine ait olduğu sanılmaktadır.
Duvarlara oyulmuĢ birkaç yazı, tarihi belirsiz bir sarnıç dıĢında, tepenin doğu yüzünde küçük
ve basit iki kaya mezarı bulunmaktadır.
Hanlar
Fethiye'nin baĢlıca hanları; Ilıca Hanı (Üzümlü yolu üstünde), Ġncir Hanı, Karatoprak Hanı
(Ġnbecik yolunda), Kemer-Seki yolunda PaĢa Hanı, Daydur Hanı ve Naldöken Hanlarıdır.
92
Sportif Etkinlikler
Yamaç ParaĢütü: Fethiye'de 1975 metre yükseklikteki Babadağı'n doruklarından
gerçekleĢtirilen yamaç paraĢütüne ilgi tüm dünyada bir çığ gibi büyümektedir. Termik
noktalarının zengin ve yaygın olması, atlayıĢtan sonra, daha da yükselerek deniz üzerinde
uçabilme özelliği, çevredeki bitki örtüsünün zenginliği, doyumsuz güzellikteki Ölüdeniz
manzarası, denize sıfır inen tatlı bir eğim ve daha pek çok nedenle Babadağ, rakipsiz bir
yamaç paraĢütü merkezi konumundadır.
Diving (DalıĢ): Fethiye'de çok sayıda dalıĢ okulu ve kulübü tarafından dalıĢ turları
düzenlenmektedir.
Rafting: Seyahat Acentaları tarafından EĢen çayı ve Dalaman Çaylarında rafting ve kano
hizmeti verilmektedir.
3.6.4.Sosyo-Ekonomik Durum
Adrese
Dayalı
Nüfus
Kayıt
sistemine
göre
(27/01/2009
tarihi
itibariyle);
Fethiye Merkez 68.285 Ġlçeye bağlı 12 Beldede 50444 ve 72 Köyde 62686 olmak üzere
Toplam:181.415 kiĢi ilçede ikamet etmektedir. Nüfus yoğunluğu kilometre kareye 56 kiĢidir.
93
Fethiye‟nin eğitim altyapısı görece olarak iyi durumdadır. Ġlçede okuryazar oranı % 95,5
iken Türkiye genelinde bu oran % 87,30‟dur. Ġlçede 75 ilköğretim okulu, 16 ortaöğretim
kurumu bulunmaktadır. Ġlçe Milli Eğitim Müdürlüğü‟nün 2009 yılı verileri incelendiğinde 117‟si
ana sınıfı olmak üzere toplam 208 sınıf, 2.370‟i ana sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 32.482
öğrenci ve 48‟i ana sınıfı öğretmeni olmak üzere toplam 1.644 öğretmen bulunmaktadır.
Fethiye‟de sağlık hizmetleri 18 Sağlık Ocağı, Verem SavaĢ Dispanseri, Halk Sağlığı
Labaratuvarı, 112 Acil Sağlık Hizmetleri Ġstasyonu, AÇS ve AP Merkezi, Çamköy Sağlık
Birimi, 1 No‟lu Enjeksiyon–Pansuman Sağlık Birimi, Çiftlik Sağlık Birimi, Karadere Sağlık
Birimi, Fethiye Devlet Hastanesi, Ağız ve DiĢ Sağlığı Merkezi, 15 adet Özel Hastane ve
Poliklinikler ile sağlanmaktadır.
Fethiye verimli toprakları ve elveriĢli iklimiyle tarım sektöründe söz sahibi olan ilçelerden
birisi olmuĢtur. 2000 yılı verilerine göre GSYĠH‟nın % 1,1‟lik kısmını Fethiye tarım sektörüyle
karĢılamaktadır. Bu Fethiye‟de tarımın önemini gözler önüne seren önemli bir göstergedir.
Ġlçede arazi çeĢitleri büyüklükleri incelendiğinde verimli arazi büyüklüğünün 2007 yılına
göre 2009 yılında arttığı gerçeği görülmektedir. 2007 yılında verimli olmayan ürün getirmeyen
arazi 37.850 hektardan 2009 yılında 40.245 hektar olmuĢtur. Çayır-mera alanı büyüklüğü
değiĢmeyip 35.000 hektarda, orman akanı
büyüklüğü de değiĢmeyip 166.100 hektarda
94
kalmıĢtır. Fakat tarım arazisi iki yılda 66.800 hektardan 64.405 hektara gerilemiĢtir. Bu tarım
arazilerinin 38,5 bin hektarı sulu tarım arazisi, 25,9 bin hektarı kuru tarım arazisidir. Tarım
arazilerinin %54.8‟i tarla arazisi olarak kullanılmaktadır. Fethiye ilçe sınırları içinde bulunan
20.642 çiftçi haneden 1.700 hanesi kendi toprağına sahip değildir.
Ġlçede birçok sebze ve meyvenin üretimi yapılmaktadır fakat bu sebze ve meyveler
arasında GSYH‟ya en büyük katkıyı yapan ve bölge meyve sebze ihracatının %97‟sini
oluĢturan en önemli kalem “domates”tir. 2009 yılında Fethiye‟de 65.875.875 kg domates ihraç
edilmiĢ ve bu ihracatın GSYH‟ya katkısı 52.700.696 TL değerinde olmuĢtur. Bu değer 2007 ve
2008 yıllarına göre yaklaĢık 15 milyon kg daha azdır çünkü son yıllarda domateslerde görülen
bir tür böcek domates üretimini oldukça olumsuz etkilemiĢtir.
Domatesin ihracatı yıllardır
birçok dünya ülkesine yapılmaktadır. Bu ülkelerden ihracat hacmi en fazla olanlar Bulgaristan,
Romanya, Ukrayna, Rusya, Yunanistan ve Polonya‟dır. Bu ülkelerle geliĢen ihracatın bir
nedeni
de
denizyolu
taĢımacılığı
ile
bu
ülkelere
kolaylıkla
taĢımacılığın
gerçekleĢtirilebilmesidir.
Domates ihracatı dıĢında biber, greyfurt, hıyar kabak, kavun, limoni mandari, marul, nar,
patlıcan, portakal, Ģeftali ve fasulye ihracatı da yapılmaktadır. Bunlar Fethiye‟nin toplam yaĢ
sebze meyve ihracatının %3‟nü oluĢturmaktadır.
95
Ġlçede sera alanlarının toplamı 24.180 dekardır. Sera alanlarının yıllara göre artıĢ
gösterdiği gözlenmektedir. Örtü altı yetiĢtiriciliğinde %80 oranında yılda iki ürün alınmaktadır.
Örtü altı sebzecilikte domates, patlıcan, kavun, salatalık, fasulye ve biber yetiĢtirilmektedir.
Tarım dıĢında Fethiye‟de hayvancılık da gittikçe yaygınlaĢan bir geçim kaynağıdır. 2009
yılında hayvansal ürünlerden elde edilen GSYĠH 32.765.000 TL olmuĢtur. BaĢta sığır ve
koyun olmak üzere ilçede keçi, kanatlı, tek tırnaklı ve arı yetiĢtiriciliği de yaygındır.
96
Fethiye sınırları içinde birçok su kaynağı bulunduğu gibi balıkçılık da önemli bir geçim
kaynağıdır. Fethiye‟de avcılık ve yetiĢtiricilik yöntemleri ile balık üretimi gerçekleĢtirilmektedir.
Avcılık yönteminin 2008 ve 2009 yıllarında gelir miktarı değiĢmeyerek 1.500.000 TL olmuĢtur.
Fakat yetiĢtiricilik yöntemlerinde 2008 yılında toplam 18.000.000 TL gelir elde edilirken, 2009
yılında 32.900.000 TL gelir elde edilmiĢtir.
Fethiye‟nin güzel ormanları geniĢ bir alana yayılmıĢtır. Ġlçe arazilerinin % 58‟i ormanlık
alanlardır. Bu oran yaklaĢık 179.000 hektar alan demektir. Orman ilçeye güzellik ve zenginlik
katarken yangın tehlikesi ile de karĢı karĢıya kalmaktadır. 2009 yılında çeĢitli nedenlerden
dolayı 48 adet yangın yaĢanmıĢ ve 36 hektarlık orman arazisi zarar görmüĢtür.
Yatırımın yapılacağı yer ise Girmeler Köyüdür. Girmeler Köyü‟nün Adrese Dayalı Nüfus
Kayıt Sistemi 2009 yılı verilerine göre toplam nüfusu ..... kiĢidir.
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Seracılık köyün en baĢta gelen
uğraĢılarındandır.
97
3.6.5.UlaĢım
Uçakla :
Dalaman havalimani Fethiye sehir merkezine 30 dakika mesafededir. Dalaman
havalimanindan kiralanacak bir araçla veya transfer yapan firmalar ile Fethiye‟ye
gelinebileceği gibi, 10 dakika taksi ile Dalaman merkezine gelip buradan Fethiye`ye 30
dakikada bir kalkan otobüsler ile de ulaĢım sağlanabilir.
Karayolu ile:
Hemen hemen tüm büyük Ģehirlerden Fethiye`ye direkt olarak otobüs bulunmaktadır.
Özel araç ile Fethiye‟ye gelmek de mümkündür. Karayolları düzgün ve akıcıdır.
98
Denizyolu ile:
Tekne ve yat ile de Fathiye‟ye gelinebilir. Fethiye‟de yat limanı bulunmakta olup oldukça
iyi bir konumdadır. Ggüzergâh üzerinde birçok doğal koylar bulunmaktadır.
Girmeler köyü Muğla iline 162 km, Fethiye ilçesine 32 km uzaklıktadır. Dalaman
havaalanına uzaklığı ise 80 km‟dir. Köye ulaĢımı sağlayan yol asfalttır.
Fethiye-Ankara
Fethiye-Antalya
Fethiye-Denizli
Fethiye-Ġstanbul
Fethiye-Ġzmir
Fethiye-Marmaris
Fethiye-Dalaman
635 km.
199 km.
217 km.
814 km.
359 km.
130 km.
55 km.
99
3.7. Fethiye Konaklama Arzı
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı‟ndan elde edilen verilere göre 2010 yılı itibariyle Fethiye
Ġlçesinde Turizm ĠĢletmesi Belgeli 64 adet konaklama tesisi 6.829 oda – 15.955 yatak
kapasitesi ile hizmet vermektedir. Bu tesislerin dökümü Tablo 14‟de verilmiĢtir. Ġlçede ayrıca,
Turizm yatırım belgeli 8 tesis bulunmaktadır. Yerel belgeli tesislerin sayısı 700 adettir.
Tablo 3-14: Fethiye Ġlçesi Belgeli Otel, Oda ve Yatak Sayıları
YILLAR
2007
2008
2009
2010
TURĠZM YATIRIMI BELGELĠ
TURĠZM ĠġLETMESĠ BELGELĠ
TESĠS SAYISI ODA SAYISI YATAK SAYISI TESĠS SAYISI ODA SAYISI YATAK SAYISI
29
2.949
5.424
68
5.598
11.980
5
8
1.499
2.012
3.485
4.575
61
64
5.774
6.829
Tablo 3-15: Fethiye Ġlçesi Belediye Belgeli Otel, Oda, Yatak Sayıları
YILLAR
2008
2009
2010
Tesis
750
700
Oda
Yatak
-
26.845
22.550
100
12.272
15.955
Tablo 3-16: Tesislerin Sınıflara Göre Dağılımı (2010)
Turizm ĠĢletme Belgeli Tesisler
Türü
Turizm Yatırım Belgeli Tesisler
Adedi Oda Yatak Türü
Adedi Oda Yatak
5 yıldızlı tatil köyü
6
3369 8784 5 yıldızlı tatil köyü
3
1457 3401
4 yıldızlı otel
9
1013 2086 4 yıldızlı otel
2
357
778
3 yıldızlı otel
18
1455 2984 3 yıldızlı otel
2
164
328
2 yıldızlı otel
24
830
1715 2 yıldızlı otel
1
34
68
1 yıldızlı otel
1
10
20
Özel tesis
2
74
176
Pansiyon
3
49
96
Apart
1
29
94
101
Yakın Bölgede Termal Turizm
Dalaman ilçesinde Sağlık Bakanlığı ve Turizm Bakanlığından ruhsatlı kaplıcalar
arasında yer alan ve çevresinde kükürtlü göl, içinde astım mağarası bulunan, Termal suyu ve
çamuru en yüksek mineralizasyon oranına sahip olan SPA ve ThermeMaris Termal Otel kıĢ
aylarında da yerli ve yabancı misafirlere hizmete hizmet sunmaktadır. Otelin pazarlama ve
satıĢ müdürü otelin bölgedeki tek termal otel olması, özel plajı, engellilere özel odası ve Ģehir
merkezine 10 kilometre, uluslararası Dalaman havalimanına 4 kilometre mesafede olması
ThermeMaris Spa Termal Otel‟in cazibesini daha da artırdığını belirtmektedir. Yaz aylarında
yüzde 70 Rus, yüzde 30 iç pazar misafirleriyle doluluk oranının yüzde yüzlere ulaĢtığını
belirten pazarlama ve satıĢ müdürü, bu yıldan itibaren kıĢ aylarında da açık olan otelde yöre
insanına da günlük olarak hizmet vermeye hazır olduklarını kaydetti.
Tesisin termal özelliğinin birçok rahatsızlıklarda alternatif olarak kullanıldığını ve sağlık
turizmine ağırlık verdiklerini söyleyen müdür yaptığı açıklamada “SPA ve Thermal Hotel
ThermeMaris‟te tüm uygulamalar doktor kontrolünde gerçekleĢtiriliyor. Sağlık Merkezi, Fizik
Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi (Fizyoterapi , Balneoterapi , Hidroterapi, Talassoterapi)
Likya Tai Masaj, Doktor Balıklar, Doğal Astım Mağarası bulunuyor. Yapılan incelemelerde
birçok deri hastalıkları, kemik eklem hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları ve akciğer
102
hastalıklarında yüksek tedavi edici özelliği olduğu belirlenmiĢtir. Bu, tesisin doğal iklim ve
termal kaynaklarından dolayı eĢi olmayan bir özelliğe sahip olmasından kaynaklanmaktadır.
Genel olarak bu kaynaklar yüksek miktarda Potasyum iyonları, Magnezyum, Kükürt,
Hidroksil, Çinko ve diğer elementlerle zenginliğe sahip. Tesiste bulunan havuzlar farklı
mineral yoğunluğunda ve farklı hastalıkların tedavilerinde kullanılıyor. 5 adet termal havuzun
her birinden saniyede 10 lt. termal kaynak suyu göle karıĢıyor ve bu termal suların sıcaklıkları
27-28 derece ve yılın on iki ayı değiĢmiyor. Kapalı alanda bulunan jakuzili havuzlardaki
termal suyun sıcaklığı 35 derece ve romatizmal hastalıkların tedavisinde öneriliyor. Tesiste
Uzman sağlık personeli ve tecrübeli elemanlar görev yapıyor”
Doğal Mağaralar ve Doktor Balıklar
“ThermeMaris in olağanüstü önemli faktörlerinden biride karstların (sarkıtların) ve tuz
minerallerinin bulunduğu doğal mağaralardır. Bu mağaralarda tamamen steril hava ortamında
yüksek miktarda aeronlar bulunmaktadır. Özellikle astım mağarasında bunları destekleyen
termal su kaynağının oluĢumu bu mağaranın tedavi önemini arttırmaktadır. Diğer Galitlerin
olduğu yüksek tansiyonu düĢürmek, bronkiyolların spazmnı çözmek, anti alerjik iltihap çözücü
özelliklerdir. Böbrek üstü bezleri stimule etmekle kortikoitlerin yüksek ifrazını sağlamak
hususuna da sahiptir. Tesiste zooterapi yani Kangal‟ın ünlü “doktor” balıklarının da sedef
103
hastalığının tedavisinde kullanılması dikkat çekici faktörlerdendir. Ġki çeĢidi bulunan balıklar
iki ayrı havuzda tedavi etmektedirler. Birinciler operatör olarak ölü deri dokusunu (keratoz)
temizlemekle, ikinciler epitel hücrelerinin rejenerasyonunu sağlamakla tedavi ediyorlar.
Zooterapi ile birlikte kükürtlü termal sular, güneĢ, deniz banyoları ve özel ThermeMaris
çamuru
psoriazis
(sedef)
tedavisinde
%90
hastalarda
baĢarı
sağlamaktadır”dedi.
Termal suların ve Tersakan çayının beslediği gölde bulunan ve otel müĢterileri tarafından
günün her saati gözlemlenebilen Nil Kaplumbağalarının bulunduğu (Trionyx) ThermeMaris
gölünün Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)) tarafından koruma altında olduğu da bildirildi.
Görüldüğü gibi bölgede termal turizme önemli bir talep vardır ve bu konuda sadece tek
bir otel hizmet vermektedir. Fethiye‟de bu tesisin yapılması diğer turizm çeĢitleri ile sinerji
yaratacak ve Fethiye‟de turizmin geliĢmesine katkıda bulunacaktır.
104
3.8.Fethiye Ġlçesi Konaklama Talebi
Diyarbakır ili genelinde Turizm ĠĢletmesi Belgeli tesislerde yapılan geceleme, ortalama
kalıĢ süreleri ve doluluk oranları Tablo 17‟de verilmektedir.
Tablo 3-17: Fethiye Ġlçesi Turizm Belgeli Tesislere GeliĢ Sayısı, Geceleme,
Ort. KalıĢ Süresi, Doluluk Oranı
ORTALAMA KALIġ SÜRESĠ DOLULUK
ORANI
YABANCI YERLĠ TOPLAM YABANCI YERLĠ TOPLAM YABANCI YERLĠ TOPLAM
(%)
2007 227.345 99.564 326.912 1.118.943 252.632 1.371.575
5
3
4
58
2008
2009 363.834 298.252 662.086
1.
65
2010 525.364 314.535 839.899 500.000 300.000 800.000
15
10
25
72
GECELEME
2007 yılında Fethiye Ġlçesi turizm belgeli tesisleri yerli ve yabancı olarak toplam 326.912
kiĢi ziyaret etmiĢken 2010 yılına gelindiğinde bu rakam 839.899 kiĢiye ulaĢmıĢtır. Ġlçe
genelinde bakıldığında 2007 yılında % 58 olan tesis doluluk oranı da yıllar itibariyle artarak
2010 yılında % 72 düzeyine yükselmiĢtir. Turistlerin ortalama kalıĢ sürelerine bakıldığında ise
2007 yılında 4 gün olan kalıĢ süresi 2010 yılına gelindiğinde de değiĢmeyerek aynı düzeyde
105
kalmıĢtır. Dolayısıyla ilçe genelinde tesis doluluk oranının artmasında gelen turist sayısındaki
artıĢ etken olmuĢtur.
3.9.Fizibiliteye ĠliĢkin Doluluk Oranları, Varsayımlar ve Fiyatlar
Fethiye ilçesi Girmeler bölgesinde inĢa edilecek olan fizibilite konusu termal tesiste
sağlık amaçlı konaklamalar yanında dinlenme, eğlenme, zinde kalma (tatil) amaçlı
konaklamalar da yapılacağı varsayılmıĢtır.
Tesisin, profesyonel iĢletmeci kadrosu ile
iĢletileceği ve tesis bünyesinde uzman sağlık personelinin çalıĢtırılacağı öngörüsü altında,
fizibilite konusu yatırımın iĢletmeciliğine iliĢkin ekonomik varsayımlar aĢağıda verilmiĢtir.
a-) Tesisin Yıl Ġçinde ĠĢletmeye Açık Olma Süresi:
Fizibilite konusu tesisin tüm yıl iĢletmeye açık olacağı varsayılmıĢ olup, sezon ve sezon
dıĢı çalıĢma süreleri aĢağıdaki gibidir.
Sezon Gün Sayısı
122 gün (1.6-30.09)
Yarı Sezon Gün Sayısı
243 gün (1.1.-30.5/1.10-31.12)
106
b-) Öngörülen Doluluk Oranları :
Fizibilite çalıĢmalarının hazırlanmasında özellikle konaklama talebine yönelik olarak sağlıklı
istatistiki verilere ulaĢılamamıĢtır. Dolayısıyla piyasa araĢtırması yapılarak Kültür ve Turizm
Bakanlığı‟nca termal tesis olarak belgelendirilmiĢ otellerin yetkilileri ile görüĢülmüĢ ve
tesislerde yıllar itibariyle gerçekleĢen doluluk oranları araĢtırılarak ortalama doluluk oranları
belirlenmeye çalıĢılmıĢtır.
- Sezon
- Yarı Sezon
Ortalama
2013
60
40
47
2014
65
45
52
2015
70
50
57
2016 +
80
50
60
c-) Öngörülen Varsayımlar ve Fiyatlar (KDV Hariç)
Kür Merkezi yani sağlık hizmetleri ile ilgili varsayımların oluĢturulmasında, emsal
otellerde uygulanan sağlık paketleri, yurtdıĢı özel sağlık kuruluĢlarının Türkiye için karĢılamıĢ
olduğu tedavi giderleri ve sosyal güvenlik kurumunun bu tür tedavi hizmetlerine uygulamıĢ
olduğu fiyatların ortalaması dikkate alınarak, ortalama bir sağlık paketi fiyatı verilmeye
çalıĢılmıĢtır.
107
ÇalıĢmada tedavi amacıyla konaklama yapanlarla, tatil amaçlı tesiste konaklama
yapanlar ayrı değerlendirilmiĢtir. Toplam gecelemelerin %50‟sinin tedavi (sağlık) amaçlı,
fizyoterapi, hidroterapi, inhalasyon,
soğuk hava kabinleri vs. gibi tesisteki mevcut terapi
ünitelerinden yararlanacakları, bu hizmetlerin sağlık paketi kapsamında pazarlanacağı ve
konaklamaların da 14 gün, tam pansiyon olarak yapılacağı varsayılmıĢtır.
Tedavi amaçlı müĢterilerin yurt içi ve yurt dıĢından SGK, özel sigorta kanalları ve kendi
finansman olanakları (özellikle Ortadoğulu müĢteriler) ile gelecekleri varsayılarak ortalama
fiyatlar verilmiĢtir.
Dinlenme amaçlı müĢteriler otelin termal havuzlarından ücretsiz olarak yararlanacak ve
yarım pansiyon konaklama yapacaklardır.
Tedavi (Sağlık) Amaçlı Konaklamalar :
- Çift KiĢi Konaklama Oranı
- Tam Pansiyon Alma Oranı
- Alkollü Ġçecek Alma Oranı
- Alkolsüz Ġçecek Alma Oranı
- Ekstra Yiyecek Alma Oranı
- Diğer Gelirler Oranı
% 100
% 100
% 30
% 100
% 30
%5
108
KiĢi baĢı ortalama SPA hizmetleri fiyatı: 100 TL
KiĢi baĢı ortalama sağlık (kür-terapi) paketi fiyatı : 65 TL
Tedavi + Tam Pansiyon
Konaklama Fiyatları (TL)
- Çift KiĢi (*)
Sezon
Yarı Sezon
320
290
(*) Çift kiĢilik odada iki kiĢinin tam pansiyon (sabah+öğle+akĢam yemeği) konaklama ve
ortalama sağlık harcamalarının toplamıdır.
Bu tutarın açılımı aĢağıdaki gibidir;
Sezon
Çift kiĢi tam pansiyon konaklama ücreti 190 TL
Çift kiĢi Sağlık harcamaları tutarı
130 TL
Toplam
320 TL
Sezon DıĢı
160 TL
130 TL
290 TL
Tatil Amaçlı (Dinlenme, zinde kalma, eğlenme )Konaklamalar:
- Çift KiĢi Konaklama Oranı
- Yarım Pansiyon Alma Oranı
- Alkollü Ġçecek Alma Oranı
- Alkolsüz Ġçecek Alma Oranı
- Ekstra Yiyecek Alma Oranı
- Diğer Gelirler Oranı
% 100
% 100
% 30
% 100
% 70
%5
109
Tedavisiz KonaklamaYarım
Pansiyon Fiyatları (TL)
- Çift KiĢi
Sezon
Yarı Sezon
195
165
Her Ġki Grup Ġçin Yiyecek-Ġçecek Fiyatları :
Yiyecek Fiyatları (kiĢi baĢı) (TL)
- Kahvaltı
- Tabldot (tek öğün)
- Ortalama Ekstra Yiyecek Harcaması
9
20
15
Ġçecek Fiyatları (kiĢi baĢı) (TL)
- Alkollü Ġçecek
- Alkolsüz Ġçecek
13
6
d-) Otel MüĢterilerinin Kür –Terapi (Sağlık) ve SPA Hizmetlerinden Yararlanma
Oranı
- Kür-Terapi (Sağlık) Hizmetlerinden Yararlanma Oranı: % 50
- SPA Hizmetlerinden Yararlanma Oranı
: % 10
110
Tablo 3-18: Tam Dolulukta ĠĢletme Gelirleri Tablosu (TL)
SEZON
Tedavili Konaklama Oda Gelirleri
-Çift Yatak
Tedavisiz Konaklama Oda Gelirleri
-Çift Yatak
Yiyecek Gelirleri
-Yarım Pansiyon
-Tam Pansiyon
-Ekstra Yiyecek
Ġçecek Gelirleri
-Alkollü
-Alkolsüz
Kür Merkezi Gelirleri
-Fizik Tedavi-Hidroterapi
-SPA
SATIġ BĠRĠM
MĠKTARI
12.200
oda
6.100
6.100
12.200
12.200
12.200
7,320
48.800
12.200
2.440
Diğer Gelirler
oda
oda
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
FĠYATLAR
92
TOPLAM
GELĠRLER
4.000.563
561.200
561.200
137
835.700
835.700
29
49
15
1.134.600
353.800
597.800
183.000
13
6
241.560
95.160
146.400
65
100
1.037.000
793.000
244.000
190.503
111
YARI SEZON
Tedavili Konaklama Oda Gelirleri
-Çift Yatak
Tedavisiz Konaklama Oda Gelirleri
-Çift Yatak
Yiyecek Gelirleri
-Yarım Pansiyon
-Tam Pansiyon
-Ekstra Yiyecek
Ġçecek Gelirleri
-Alkollü
-Alkolsüz
Kür Merkezi Gelirleri
-Fizik Tedavi-Hidroterapi
-SPA
24.300
12.150
12.150
24.300
24.300
24.300
14.580
48.600
24.300
4.860
Diğer Gelirler
oda
7.202.885
oda
62
753.300
753.300
107
1.300.050
1.300.050
29
49
15
2.259.900
704.700
1.190.700
364.500
13
6
481.140
189.540
291.600
65
100
2.065.500
1.579.500
486.000
oda
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
kiĢi
342.995
TOPLAM ĠġLETME GELĠRLERĠ
11.203.448
112
3.10.Tam Dolulukta ĠĢletme Giderleri
-Yiyecek Giderleri: Yiyecek gelirlerinin % 30‟u
alınmıĢ olup, yıllık
1.018.350 TL
hesaplanmıĢtır.
-Ġçecek Giderleri: Ġçecek gelirlerinin % 22'si alınmıĢ olup, yıllık 158.994 TL
hesaplanmıĢtır.
-Pazarlama ve Tanıtım Giderleri: Tam doluluktaki iĢletme gelirlerinin % 5‟i alınmıĢ olup,
560.172 TL hesaplanmıĢtır.
-Diğer Giderler: Diğer gelirlerin % 50' si alınmıĢ olup, yıllık 266.749 TL hesaplanmıĢtır.
-ĠĢletme Malzemesi Giderleri: Tam doluluktaki toplam iĢletme gelirlerinin % 4'ü alınmıĢ
olup, yıllık 448.138 TL hesaplanmıĢtır.
-Elektrik Giderleri: Tam doluluktaki toplam iĢletme gelirlerinin % 2'si alınmıĢ olup, yıllık
-Yakıt Giderleri: Tam doluluktaki toplam iĢletme gelirlerinin % 1'i alınmıĢ olup, yıllık
113
-Su Giderleri: Tam doluluktaki toplam iĢletme gelirlerinin % 1,5'u alınmıĢ olup, yıllık
-ĠĢçilik ve Personel Giderleri:
Otel Bölümü:
Personel
Genel Müdür
Genel Müdür Asistanı
Muhasebe Müdürü
Muhasebe ġefi
Muhasebe Bölümü ÇalıĢanları
ġef Kasiyer
Satın Alma Ambar ġefi
Satın Alma Elemanları
Bütçe-Maliyet Sorumlusu
Bütçe-Maliyet Bölümü ÇalıĢanları
Personel ġefi
Ġnsan Kaynakları ÇalıĢanları
Yiyecek-Ġçecek Müdürü
AĢçı BaĢı
AĢçı BaĢı Yardımcısı
114
Sayı
1
1
1
1
2
1
1
3
1
1
1
2
1
1
1
Mutfak Bölümü ÇalıĢanları
BulaĢıkçı
ġef Garson
Servis Elemanları
Önbüro Müdürü
Önbüro ÇalıĢanları
Rezervasyon Elemanı
Halkla ĠliĢkiler Müdürü
Halkla ĠliĢkiler Bölümü ÇalıĢanları
Güvenlik ġefi
Güvenlik Elemanları
ÇamaĢırhane ġefi
ÇamaĢırhane ÇalıĢanları
Aktivite ġefi
Aktivite sorumluları
Kat Hizmetlileri ġefi
Kat Hizmetlileri
Bellboy
Teknik ġef
Teknik Bölüm ÇalıĢanları
Bahçe ÇalıĢanları
ġoför
Toplam
115
6
2
1
12
1
3
2
1
2
1
2
1
3
1
2
1
18
3
1
4
2
2
90
Otel bölümünde tam dolulukta toplam 90 kiĢinin çalıĢacağı varsayılmıĢtır. Ortalama aylık
brüt personel gideri 1.270 TL/kiĢi kabul edilmiĢ ve yıllık personel ve iĢçilik gideri 1.371.600 TL
olarak hesaplanmıĢtır. Ancak yatırım teĢvik belgeli olacağından ilk iki yıl Sosyal Sigorta Primi
iĢveren payı (asgari ücret üzerinden) istisnası olacaktır. Bu istisna 2011 yılında 163
TL/kiĢidir‟dir.
Kür Ünitesi:
Personel
Doktor
Fizyoterapist
Masör-Masöz
HemĢireler
Hidroterapi Teknikeri
Fizyoterapi Teknikeri
Laborant
Röntgen Teknisyeni
Diyetisyen
Estetisyen
Termal Havuz Sorumluları
Toplam
116
Sayı
2
7
6
2
2
2
2
1
1
2
2
29
Kür Ünitesi bölümünde tam dolulukta toplam 29 kiĢinin çalıĢacağı varsayılmıĢtır.
Ortalama aylık brüt personel gideri 2.250 TL/kiĢi kabul edilmiĢ ve yıllık personel ve iĢçilik
gideri 783.000 TL olarak hesaplanmıĢtır. Sosyal sigorta primi iĢveren payı istisnası burada da
geçerlidir.
-Bakım-Onarım Giderleri: Tam doluluktaki toplam iĢletme gelirlerinin % 2,5‟ u alınmıĢ
olup, yıllık 280.085 TL hesaplanmıĢtır.
-Genel Giderler: Buraya kadar olan hizmet gider kalemleri toplamının % 1'i kabul
edilmiĢ olup, yıllık 53.912 TL hesaplanmıĢtır.
-Beklenebilecek Farklar: Genel Giderler dahil buraya kadar olan hizmet gider kalemleri
toplamının % 2 'si kabul edilmiĢ olup, yıllık 81.677 TL hesaplanmıĢtır.
117
Tablo 3-19: Tam Dolulukta Yıllık ĠĢletme Giderleri Tablosu
GĠDER UNSURLARI
TUTAR (TL)
1-Yiyecek Giderleri
SABĠT
DEĞĠġKEN
1.018.350
100%
2-Ġçecek Giderleri
158.994
100%
3-Pazarlama ve Tanıtım Gider.
560.172
4-Diğer Giderler
266.749
100%
5-ĠĢletme Malzemesi Giderleri
448.138
100%
6 - Elektrik
224.069
70%
30%
7 - Yakıt
112.034
70%
30%
8 - Su
168.052
30%
70%
2.154.600
50%
50%
10 - Bakım-Onarım
280.085
90%
10%
11 - Genel Giderler
53.912
80%
20%
81.677
5.526.833
2.186.853
3.339.981
30%
70%
9 - ĠĢçilik-Personel
12 - Beklenebilecek Farklar
TOPLAM ĠġLETME GĠDERLERĠ
Sabit Giderler Toplamı
DeğiĢken Giderler Toplamı
118
90%
10%
3.11.ĠĢletme Sermayesi Ġhtiyacı
Otel için:
Dört yıldızlı bir otelde yatak baĢı iĢletme sermayesi ihtiyacı 3.880 TL‟dir.
2013 için
öngörülen ortalama doluluk oranı % 47 olduğundan 2013 yılı için iĢletme sermayesi ihtiyacı:
3.880 * 200 (yatak) * 0,47 (ort. doluluk) = 364.720 TL.
Kür Ünitesi için:
Kür ünitesi için, benzer tesislerle yapılan değerlenditmede bu ünitenin 30 günlük giderlerine
karĢılık gelecek tutarda iĢletme sermayesine ihtiyaç duyulacağı belirlenmiĢtir.
Kür ünitesi iĢletme giderlerinin gelirlenin % 40‟ı olacağı değerlendirilmektedir.
Tam dolulukta kür ünitesi toplam geliri: 3.102.500 TL
Tam dolulukta kür ünitesi toplam iĢletme gideri: 3.102.500 * 0,4 = 1.241.000 TL
Giderlerin % 25‟i sabit % 75‟i değiĢkendir.
119
Sabit gider oranı
: %25
DeğiĢken Giderler Oranı : %75
Sabit gider tutarı
: 310.250 TL
DeğiĢken giderler Tutarı : 930.750 TL
2013 yılı için beklenen ortalama doluluk % 47. 2013 yılı için beklenen gider toplamı:
Sabit giderler (310.250) + değiĢken gider * ort. doluluk (930.750 * 0,47) = 747.703 TL.
2013 yılı için iĢletme sermayesi ihtiyacı: 747.703 * 30/365 = 61.455 TL.
OTEL + KÜR ÜNĠTESĠ ĠġLETME SERMAYESĠ ĠHTĠYACI (2013):
hesaplanmıĢtır.
120
=
426.175
TL
olarak
4.TEKNĠK ANALĠZ
4.1.Projenin Tanımı
Fethiye ilçesi Girmeler köyünde yaptırılmak istenen termal otel ve sağlık merkezi için
satın alınacak arazi 2 parselden oluĢmaktadır. Her iki parsel kurumuĢ bir dere yatağı ile
birbirinden ayrılmaktadır. Parsellerden biri Fethiye ilçesi Girmeler Köyü, .......... Mevkii‟nde
olup 30.614 m² yüzölçümlüdür. Arsa tapuda .... ada ve .... No‟lu parselde kayıtlıdır. Diğer
parsel, Girmeler Köyü, ...... Mevkii‟ nde olup, yüzölçümü 60.220 m²dir. Arsa tapuda ..... Ada
ve ...... parsel olarak kayıtlıdır. Arazilerin imar izni .......... tarihinde alınmıĢtır.
Tesisin yapılacağı yer Muğla Ġli Fethiye Ġlçesi Girmeler Köyü sınırları içerisinde olup,
Turizmi TeĢvik Kanunu uyarınca ilan edilen herhangi bir Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim
Bölgesi ile Turizm Merkezi kapsamında bulunmamaktadır.
121
Fethiye'ye 35 km. mesafede, Saklıkent yolu üzerinde, Girmeler (Gebeler) Köyü‟ne 100
m. mesafede bulunan Girmeler Kaplıcası, mağaralar içinde bulunmaktadır. Üç ayrı kaynağın
sıcaklığı 36 C civarındadır. Kaplıca yolu, çam ormanları ve doğal zeytinlikler arasından geçer.
Sular, üç mağaradan kaynar. Kaynaklardan birine 50 basamakla inilir. Derinliği 15 metredir.
Daha uzaktaki mağaraya ise 20 basamakla inilir. Derinliği 5 metredir. Bu kaynaktan 30 metre
ilerdeki mağaranın derinliği ise 3 metredir. Kaynaklardan birinden dıĢarıya alınan su, köy
tüzel kiĢiliğine ait arazide yapılan kapalı havuza aktarılmıĢtır. Diğer kaynaklar, mağara
içerisinde oluĢturdukları havuzlardan sonra labirentler içerisinde kaybolmaktadır. Kaplıcanın
bulunduğu mağaraların önünde 50 odalı ve köye ait konaklama tesisleri mevcuttur. Tesis yaz
aylarında açıktır. Tesisin açık olduğu dönemde günübirlik ve konaklayan yaklaĢık 2.0003.000 kiĢinin kaplıcayı ziyaret ettiği belirtilmektedir.
Fethiye Ġlçesi Girmeler Köyü‟nde yapılması planlanan Termal Otel ve Sağlık Merkezi
sadece bir termal otel olmayıp, aynı zamanda fizik tedavi, rehabilitasyon, kozmetik ve sağlıklı
beslenme üzerine hizmet verecek olup, uygulanacak tedavi metotları Avrupa‟da uygulanan
en yeni metotlar olacaktır. Tesisin yapılması ile bölgenin kalkınmasına ve istihdam
yaratılmasına da olanak sağlanacaktır.
122
4.2.Girmeler Termal Suyunun Özellikleri
Fiziksel
Özellikler
Kimyasal
Özellikler
Hipotonik (72,80 milimol/lt)
Klorür, sülfat, sodyum, kalsiyum, hidrojen sülfür ve bromür ve
karbondioksit içermektedir
Fiziko Kimyasal
Özellikler
Ph:7,35
Toplam
Mineralizaston
3118,5423 mg/lt
Sıcaklık
36,5°C
123
Termal Suyun Tedavi Edici Özellikleri:
Yrd. Doç. Dr. AyĢen DAVRAZ'ın araĢtırmasına göre, Gebeler Kaplıcasının suyu sodyum
klorürlü (Na-Cl) sular sınıfına girdiğinden, su içerisinde bulunan kükürt, demir ve magnezyum
miktarından dolayı romatizmal hastalıklara, deri hastalıklarına, kadın hastalıklarına, göz
hastalıklarına, solunum yolu rahatsızlıklarına iyi geldiği; su ile temas içinde olmanın bağıĢıklık
sistemini uyararak stres karĢıtı hormonların üretimini hızlandıracağı; hidroterapinin kan
dolaĢımı ve metabolizmayı canlandıracağı, ağrıları hafifleteceği; suyun cilde teması ile sinir
uçlarını uyarılacağı, örneğin suyun enseye ve yüze dokunuĢunun nevraljiden (sinir iltihabı)
migrene, kas tutulmasından eklem atrozlarına kadar birçok soruna çözüm olabileceği; damar
çeperlerini de etkileyen suyun, hemeroid (basur) ve varisleri rahatlatacağı, dolaĢım
bozukluklarını düzelteceği bulgularına ulaĢılmıĢtır.
4.3.Termal Su Miktarının Hesaplanması
Termal tesislerin termal su miktarının hesaplanmasında, T.C. Turizm Bakanlığı‟nın
Turizm Alan ve Merkezlerinde Yer Alan Termal Suların Kullanma Hakkı ve ĠĢletilme Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmeliği ve T.C. Sağlık Bakanlığı Kaplıcalar Yönetmeliği‟nden
yararlanılmıĢtır.
Termal su otel odalarında kullanılmayacak olup sadece kür merkezinde kullanılacaktır.
124
Kür Merkezi için Su Miktarı:
Özel Banyolar:
Bir günde bir kiĢinin 400 litre su kullanacağı varsayılmıĢtır. Özel banyo sayısı 35, bir
kiĢinin banyodan faydalanma süresi ise 1 saat olarak kabul edilmiĢtir.
12 saat çalıĢacak 35 özel banyo için gerekli su miktarı:
35 banyox12 saat/günx400 l/saat/banyo =168 000 l/gün=168m³/gün(1,94 l/sn)
Terapi Havuzları:
Boyutları 5m x 8m x 1,5m olan, günde 8 saat çalıĢacak ve 8 saatte bir suyu değiĢecek
olan 7 adet terapi havuzu için gerekli su miktarı;
5m x 8m x 1,5m x 7 = 420 m³/gün (4,86 l/sn)
125
Çamur Havuzları DuĢları:
Havuzlar günde 8 saat çalıĢacak olup, her birinde kiĢi baĢına 400 litre (400 l/kiĢi) termal
su kullanılacaktır. 21 adet termal duĢ için gerekli su miktarı;
8 saat x 21 adet x 400 l/kiĢi = 67 200 l/gün = 67,20 m3/gün (0,777 l/sn)
Genel Termal Havuzlar:
Suları 12 saatte bir değiĢtirilecek olan ve boyutları (10m x 5m x 1,5m) olan 5 adet, (20m
x 30m x 1,5m) olan 1 adet ve (10 m x 7 m x 1,5 m ) olan 3 adet termal havuz için gerekli su
miktarı;
10m x 5m x 1,5m x 5 =
375 m³/gün
20m x 30m x 1,5m x 1= 900 m³/gün
10m x 7m x 1,5m x 3 =
Toplam
315 m³/gün
1.590 m³/gün (18,40 l/sn)
126
Kneipp Havuzu:
Boyutları 5m x 10m x 0,40m olan bir adet Kneipp havuzu için su miktarı;
5m x 10m x 0,40m x1 = 20 m³/gün (0,23 l/sn)
Hidro Masaj Küvetleri:
3 No‟lu Terapi Pavyonunda yer alan 4 adet hidro masajlı küvetten bir hastanın günde
ortalama 20 dakika faydalanacağı ve bu ünitenin günde 8 saat çalıĢacağı kabul edilmiĢtir.
Buna göre hidro masaj hizmetinden faydalanacak kiĢi sayısı:
4 x 8 saat x 3 = 96 kiĢi /gün olarak bulunmuĢtur.
Boyutları 1,85 m x 1,40 m x 0,75 m olan masaj küvetleri için kullanılarak termal su
miktarı:
1,85 m x 1,40 m x 0,75 m x 96 kiĢi/gün = 186,48 m3/gün (2,16 l/sn)
127
Dört Bölümlü Banyo:
5 No‟lu Terapi Pavyonunda yer alan 2 adet dört bölümlü banyodan bir hastanın günde
ortalama 40 dakika faydalanacağı ve bu ünitenin günde 8 saat çalıĢacağı kabul edilmiĢtir.
Buna göre Dört Bölümlü Banyo ünitelerinden faydalanacak kiĢi sayısı:
2 x 8 saat x 60 dakika / 40 dakika = 24 kiĢi/gün olarak bulunmuĢtur.
Dört Bölümlü Banyolarda bir hasta için kullanılacak termal su miktarı ortalama 0,25
m3‟tür. Buna göre bu banyolarda yapılacak termal su tüketimi:
0,25 m3 x 24 kiĢi/gün = 6,0 m3/gün (0,069 l/sn)
128
Santorini Maxi Jakuzi:
6 No‟lu Terapi Pavyonunda yer alan 4 adet Santorini Maxi Jakuziden bir hastanın günde
ortalama 30 dakika faydalanacağı, bu sürenin sonunda suyun yenileneceği, her jakuzinin 5
kiĢi kapasiteli olduğu ve jakuzilerin günde 8 saat çalıĢacağı kabul edilmiĢtir. Jakuziler,
ortalama 1,420 m3 su alarak çalıĢmaktadırlar. Buna göre Santorini Maxi Jakuzilerin termal su
tüketimi:
4 x 1,42 m3 x 8 saat x 2 = 90,88 m3/gün (1,052 l/sn)
GENEL TERMAL SU MĠKTARI TOPLAMI = 2 548,56 m3/gün = 29,50 l/sn’dir.
Termal su,en fazla büyük termal havuzlarda sarf edilmektedir. Sağlık ve Turizm
Bakanlıkları arasında yapılan protokolde havuzlara filtrasyon ve ilaçlama koĢulu getirilmiĢtir.
Havuzlardan çıkan kirli sular su arıtma sisteminde arıtılarak bahçe sulamasında
kullanılacaktır.
129
4.4.Tesis Hakkında Bilgiler
4.4.1.KuruluĢ Yeri
Tesis Muğla Ġli, Fethiye Ġlçesi, Girmeli Köyü sınırları içerisinde yer alacaktır. Tesis
Fethiye Ġlçesine 32 km. Dalaman Havaalanına 80 km. uzaklıktadır.
4.4.2.Altyapı
UlaĢım: Fethiye ve Dalaman havaalanından karayolu ile ulaĢım imkanı vardır. Yol asfalt
kaplıdır.
Elektrik: Köyde elektrik vardır ve tesisin elektriği Ģebekeden sağlanacaktır.
Su ve kanalizasyon: Ġçme suyu Ģebekesi vardır ancak kanaizasyon Ģebekesi yoktur.
Arıtma: Bölgede halen arıtma tesisi bulunmamaktadır.
130
4.4.3.Kapasite
Fethiye Girmeler‟de yapılması düĢünülen termal tesis 4 yıldızlı otel niteliğinde olup, 100
oda – 200 yataklıdır.
Tesisin ana binası 4 katlı olacaktır. Toplam kapalı inĢaat alanı 10 355 m2, yatak baĢına
düĢen kapalı alan ise yaklaĢık 50 m²‟dir.
4.4.4.Mekânsal Düzenleme
Otel binası, garaj, terapi pavyonları, dinlenme pavyonları, yüzme havuzları ve yürüyüĢ
yollarından meydana gelecek olan termal tesiste bulunacak mekanlar aĢağıda ayrıntıları ile
verilmiĢtir.
OTEL BÖLÜMÜ
Otel ana binası, bodrum kat + zemin kat + 3 yatak katı Ģeklinde projelendirilmiĢtir.
Ana binanın her iki tarafında yer alan ek binaların yüksekliği ana binaya göre daha az
olacaktır. Çünkü arazinin bu kısımları daha düĢük kotta bulunmaktadır. Otel ana binası
arazinin en yüksek kottaki noktasında yer alacaktır.
131
Bodrum Kat:
Yarı açık yarı kapalı yüzme havuzu, konferans salonu ve yer altı otoparkı bulunacaktır.
Zemin Kat:
Resepsiyon, ön büro, personel hacimleri (WC ve soyunma mahalleri), asansör, bar, baybayanWC‟leri, mutfak, soğuk hava deposu, yiyecek içecek deposu, restoran, konferans
salonu ve CafeTeehouse yer alacaktır.
Yatak Katları : (1- 2 - 3 katlar)
Yatak katlarında, 100 adet iki yataklı oda bulunacaktır.
Terapi Pavyonları : (7 adet)
Terapi Pavyonları prefabrik yapılardır. Bodrum + zemin + 1. kat olmak üzere 3 katlı
olarak planlanmıĢtır. Terapi Pavyonları arazinin batı kısmındaki en eğimli noktasında yer
alacaktır.
Bodrum Kat : Terapi havuzu, tuz mağarası ve hamam yer alacaktır.
132
Terapi Pavyonlarının en önemli özelliği zemin kat ve 1. katlarda sabit bölme duvarlarının
olmayıĢıdır. Mekanlar paravan duvarlarla birbirinden ayrılacaktır.
Terapi Pavyonlarında 2 adet jakuzi, 2 adet buhar banyosu, 2 fin hamamı, 2 adet biyo
sauna, 4 adet solaryum bulunacaktır. Burada uzman doktorlar (Ortopedi, Dahiliye, Üroloji)
görev yapacaktır. Ayrıca;
Soğuk Hava Kabinleri,
Tıbbi Fitness Aletleri
CO2Kurugas – CO2 Yoğun Banyolar
Egzersiz Havuzları
Banyo Üniteleri
Elektroterapi ve Ġnhalasyon
Sualtı Masajı
Carbomovtret ve
Fango Ünitesi
2 adet Kozmetik Ünitesi bulunacaktır
Jimnastik Ünitesi
133
KÜR PARKI
DıĢ mekânların doğal yapısı ve arazinin eğimi, mümkün olduğu kadar korunacaktır.
Tesis arazisinde yürüyüĢ yolları ve bu yollar üzerinde dinlenme pavyonları yapılacaktır. Tesis
arazini oluĢturan parseller sadece yayalara açık kemer Ģeklinde bir köprü ile birbirine
bağlanacaktır. Arazinin güney kısmında gizli derenin gün yüzüne çıktığı noktada Kneipp
havuzu yapılacak ve burada Kneippterapisi uygulanacaktır. Ayrıca burada bir CafeHause
inĢa edilecektir. Arazide 3 adet yüzme havuzu bulunacak ve arazi içinde ulaĢım akülü araçlar
ile sağlanacaktır.
FĠZĠK TEDAVĠ TEÇHĠZATI
Fizik Tedaviye yönelik teçhizatlar ve bunlara ait yapılacak harcamalar genel baĢlıklar
halinde aĢağıda verilmiĢtir:
134
Teçhizat Grubu
Birim Fiyat (Euro) Adet Tutar (Toplam)
Tuz Mağarası
80 200
Lenfatik Drenaj
5 200
2
10 400
Masaj Sedyesi
600
2
1.200
4 990
6
29 940
60 112,50
2
120 225
Hidro Masaj
9 255
4
37 020
IĢık Terapisi
3 255
4
13 020
Elektro-Akustik Terapi
11 200
4
44 800
Masaj Sedyesi Comfort XIV
2 180
4
8 720
Kozmetik Kabinleri
2 482
4
9 928
Elektro Terapi
11 235
4
44 940
Masaj Sedyesi
900
6
5 400
Enfraruj IĢını Ünitesi
920
4
3 680
Konveksiyon Çamur ile Kompres
1 350
3
4 050
Kozmetik Kabin Hidrolik
2 482
4
9 928
TitreĢimli Antrenman
Soğuk Terapisi için Kabinler
135
TheraVital Ünitesi
4 900
6
29 400
MotomedViva 2 egzersiz terapisi
2 800
4
11 200
Dört Bölümlü banyo
9 725
2
19 450
Fitness salonu (komple paket)
120 000
Santorini Maxi Jakuzi
16 849
4
67 396
Manyetik Terapi
16 298
2
32 596
Lazer ile Terapi
6 225
2
12 450
No-Needle Mezoterapi Sistemi
6 675
2
13 350
GENEL TOPLAM
729.293
1 Euro = 2,2 TL‟den toplam tutar 1.604.445 TL‟dir. Yukarıda dökümü verilen fizik tedavi
teçhizatı, tesiste yer alan 7 adet Terapi Pavyonunda bulunmaktadır. Günde 8 saat çalıĢacağı
varsayılan fizik tedavi cihazlarında, iki kullanıcı arasında geçen süre de düĢünülerek, bir
hasta için ortalama kullanım süresi hesaplanmıĢtır. Buna göre tedavi ünitelerinin bir günde
tedavi edebileceği maksimum hasta kapasiteleri aĢağıda verilmektedir:
136
Terapi Pavyonu 1
Tuz Mağarası:
150 m2 büyüklüğündeki Tuz Mağarasından aynı anda 10 hastanın yararlanabileceği, bir
hastanın ortalama 30 dakika kalacağı ve ünitenin günde 8 saat çalıĢacağı varsayılmıĢtır.
Buna göre Tuz Mağarasından faydalanacak kiĢi sayısı:
10 hasta x 8 saat x 2 = 160 kiĢi/gündür.
Lenfatik Drenaj:
2 adet Lenfatik Drenaj Ünitesinde bir hastaya yapılan tedavinin süresi yaklaĢık 60
dakikadır. Buna göre Lenfatik Drenaj Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
2 x 8 saat = 16 kiĢi/gündür.
TitreĢimle Antrenman Ünitesi:
6 adet TitreĢimle Antrenman Ünitesinden bir hastanın 15 dakika yararlanacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre TitreĢimle Antrenman Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
6 x 8 saat x 4 = 192 kiĢi/gündür.
137
Terapi Pavyonu 2
Soğuk Terapisi Ġçin Kabinler:
2 adet Soğuk Terapisi Kabinlerinde bir hastanın 15 dakika kalacağı öngörülmüĢtür. Buna
göre Soğuk Terapisi Kabinlerinden faydalanacak kiĢi sayısı:
Terapi Pavyonu 3
Hidro Masaj:
4 adet Hidro Masaj ünitesinde bir hastanın ortalama 20 dakika kalacağı öngörülmüĢtür.
Buna göre Hidro Masaj ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
IĢık Terapisi:
4 adet IĢık Terapisi ünitesinde bir hastanın ortalama 30 dakika kalacağı öngörülmüĢtür.
Buna göre IĢık Terapisi ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
138
Terapi Pavyonu 4
Elektro Akustik Terapisi:
4 adet Elektro Akustik Terapisi ünitesinde bir hastanın ortalama 15 dakika kalacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre Elektro Akustik Terapisi ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
Terapi Pavyonu 5
Elektro Terapi:
4 adet Elektro terapi ünitesinde bir hastanın ortalama 30 dakika kalacağı öngörülmüĢtür.
Buna göre Elektro terapi ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
Enfraruj IĢını Ünitesi:
4 adet Enfraruj IĢınıünitesinde bir hastanın ortalama 45 dakika kalacağı öngörülmüĢtür.
Buna göre Enfraruj ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
4 x 8 saat x 60 dakika / 45 dakika = 43 kiĢi/gündür.
139
Konveksiyon - Çamur ile Kompres Ünitesi:
3 adet Konveksiyon - Çamur ile Kompres Ünitesinde bir hastanın ortalama 30 dakika
kalacağı öngörülmüĢtür. Buna göre Konveksiyon - Çamur ile Kompres Ünitesinden
faydalanacak kiĢi sayısı:
Kozmetik Kabinler:
Kozmetik bakımların yapılacağı 4 adet kabinde bir kiĢinin yaklaĢık 60 dakika kalacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre Kozmetik Kabin Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
4 x 8 = 32 kiĢi/gündür.
Thera Vital Ünitesi:
Aktif-pasif egzersizlerin yapıldığı 6 adet TheraVital Ünitesinde bir kiĢinin yaklaĢık 30
dakika kalacağı öngörülmüĢtür. Buna göre TheraVital Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
140
Motomed Viva 2 Egzersiz Terapisi:
Tekerlekli sandalye kullanıcıları, yürüme problemleri olanlar, parmak – el fonksiyonu
sorunu ve/ veya görme bozukluğu olanlar için kullanılan egzersiz cihazları olan 4 adet
MotomedViva 2 Egzersiz Terapisi ünitesinde bir hastanın yaklaĢık 20 dakika kalacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre MotomedViva 2 Egzersiz Terapisi Ünitesinden faydalanacak kiĢi
sayısı:
Dört Bölümlü Banyo:
2 adet Dört Bölümlü Banyo Ünitesinde bir hastanın ortalama 40 dakika kalacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre Dört Bölümlü Banyo Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
2 x 8 saat x 60 dakika /40 dakika = 24 kiĢi/gündür.
Fitness Salonu:
Fitness Salonunda 8 adet jimnastik aletinin bulunduğu ve bir kiĢinin salonda ortalama 60
dakika egzersiz yaptığı varsayılmıĢtır. Buna göre Fitness Salonundan faydalanacak kiĢi
sayısı:
8 x 8 saat = 64 kiĢi/gündür.
141
Terapi Pavyonu 6
Santorini Maxi Jakuzi:
Her biri 5 kiĢi kapasiteli 4 adet Santorini Maxi Jakuzide bir kiĢinin ortalama 30 dakika
kalacağı varsayılmıĢtır. Buna göre Santorini Maxi Jakuzilerden faydalanacak kiĢi sayısı:
4 x 5 kiĢi x 8 saat x 2 = 320 kiĢi/gündür.
Terapi Pavyonu 7
Manyetik Terapi:
2 adet Manyetik Terapi Ünitesinde bir hastanın ortalama 30 dakika kalacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre Manyetik Terapi Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
142
Lazer ile Terapi:
2 adet Lazer ile Terapi Ünitesinde bir hastanın ortalama 30 dakika kalacağı
öngörülmüĢtür. Buna göre Lazer ile Terapi Ünitesinden faydalanacak kiĢi sayısı:
No-Needle Mezoterapi:
Ġğne kullanılmadan yapılan cilt yenileme, saç dökülmesini önleme ve selülit tedavisi gibi
bakımların yapıldığı 2 adet No-Needle Mezoterapi Ünitesinde bir hastanın ortalama 30 dakika
kalacağı öngörülmüĢtür. Buna göre No-Needle Mezoterapi Ünitesinden faydalanacak kiĢi
sayısı:
143
4.5.Yatırım Kalemleri Hesabı ve Yıllara Dağılımı
4.5.1.Arsa Yatırımı
2 adet parsel için 64.000 TL harcama hesaplanmıĢtır.
4.5.2.Etüt - Proje Giderleri
Etüt-proje giderleri olarak 700.000 TL hesaplanmıĢtır.
4.5.3.Teknik Hizmet Giderleri
Teknik
hizmet
ve
kontrollük
bedeli
olarak
öngörülmüĢtür.
144
400.000
TL
harcama
yapılacağı
4.5.4.ĠnĢaat, Tesisat, TefriĢ Ve Teçhizat Değerlendirme Esasları
ĠnĢaat ĠĢleri
Tesisin inĢaat maliyeti 2010 yılı yatak baĢı ortalama maliyetlerinden 4 yıldızlı oteller için
ortama maliyet olan 26.896 TL/yatak üzerinden hesaplanmıĢ ve 2010 yılı yeniden değerleme
oranı olan % 7,7 fiyat farkı uygulanmıĢtır.
Buna göre inĢaat harcaması:
(26.896 TL/ yatak x 200 yatak) x 1,077 = 5.793.398 TL olarak hesaplanmıĢtır.
Mekanik ve Elektrik Tesisatı
Tesisin tesisat maliyeti 2010 yılı yatak baĢı ortalama maliyetlerinden 4 yıldızlı oteller için
ortalama maliyet olan 15.328 TL/ yatak üzerinden hesaplanmıĢtır.
Buna göre tesisat harcaması:
(15.328 TL/ yatak x 200 yatak) x 1,077 = 3.312.421 TL.
145
TefriĢ Giderleri
Tesisin tefriĢ maliyeti 2010 yılı yatak baĢı ortama maliyetlerinden 4 yıldızlı oteller için
ortalama maliyet olan 5.748 TL/ yatak üzerinden hesaplanmıĢtır.
Buna göre tefriĢ harcaması:
(5.748 TL/ yatak x 200 yatak) x 1,077 = 1.238.119 TL olarak hesaplanmıĢtır.
Teçhizat Giderleri
Tesisin konaklama ünitelerine ait teçhizat maliyeti 2010 yılı yatak baĢı ortama
maliyetlerinden 4 yıldızlı oteller için ortalama maliyet olan 2.371 TL/ yatak üzerinden
hesaplanmıĢtır. Bulunan maliyete terapi ünitesine ait teçhizat bedeli ilave edilmiĢtir.
Buna göre konaklama ünitelerine ait teçhizat harcaması:
(2.371 TL/ yatak x 200 yatak) x 1,077 = 510.713 TL olarak hesaplanmıĢtır.
Terapi Pavyonlarında yer alan ithal fizik tedavi teçhizatına ait harcama ise 1.604.445
TL‟dir.
Buna göre tesisin toplam teçhizat harcaması 2.115.158 TL‟dir.
146
4.5.5.TaĢıma ve Sigorta Giderleri
Tesiste, 7 adet terapi pavyonunda yer alacak ithal teçhizat için FOB bedelinin %10‟u
kadar navlun gideri ile, FOB bedeli + Navlun giderinin % 3‟ü düzeyinde sigorta gideri
hesaplanmıĢtır.
Buna göre:
729.293 Euro x 0,10 =
72.929 Euro Navlun gideri
(729.293 + 72.929) x 0,03 =24.067 Euro Sigorta gideri
TOPLAM
96.996 Euro TaĢıma Sigorta gideri verilmiĢtir.
TL karĢılığı = 96.996 * 2,2 = 213.391 TL.
4.5.6.Ġthalat Ve Gümrükleme Giderleri
Tesiste yer alacak olan teçhizatın teĢvik belgesi kapsamında ithal edileceği
varsayıldığından Ġthalat Gümrükleme harcaması öngörülmemiĢtir.
147
4.5.7.Genel Giderler
Genel giderler inĢaat, tesisat, tefriĢ ve teçhizat harcamaları toplamının %3‟ü olarak
verilmiĢtir.
4.5.8.Beklenebilecek Farklar
Yapılacak sabit tesis yatırım tutarının % 4‟ü olarak verilmiĢtir.
4.5.9.Yatırımın Termin Planı
Yapılacak tesise ait etüt-proje çalıĢmalarının 2011 yılının Ocak ayı baĢında baĢlayıp,
aynı yılın Mart ayı sonuna kadar devam edeceği öngörülmüĢtür.
Tesis inĢaatının 2011 yılı Nisan ayı baĢında baĢlayacağı ve 2012 yılı Mayıs ayı sonunda
tamamlanacağı varsayılmıĢtır.
Tesisat iĢlerinin 2011 yılı Eylül ayı baĢında baĢlayacağı, 2012 yılı Ağustos ayı sonunda
tamamlanacağı kabul edilmiĢtir.
TefriĢ ve teçhizat çalıĢmalarının ise 2012 yılı Eylül ayında baĢlayıp, 2012 yılı Aralık
sonunda tamamlanacağı öngörülmüĢtür.
148
Tablo 4-1: Toplam Yatırım Tutarı ve Yıllara Dağılımı Tablosu (TL)
KÜMÜLATĠF
YILLAR
YATIRIM UNSURLARI
TOPLAM
ĠÇ
2011
DIġ
ĠÇ
A - Arsa Yatırımı
64.000
64.000
0
64.000
B - Sabit Tesis Yatırımı
14.697.159 12.980.404 1.716.755 3.731.284
1 - Etüd, Proje
700.000
700.000
0
700.000
2 - Teknik Yardım ve Lisans
400.000
400.000
0
120.000
3 - ĠnĢaat
5.793.398 5.793.398
0 2.027.688
4 - Tesisat
3.312.421 3.312.421
0
662.484
5 - TefriĢ
1.238.119 1.238.119
0
0
6 - Teçhizat
2.115.158
510.713 1.604.445
0
7 - TaĢıma ve Sigorta
213.391
213.391
0
0
8 - Ġthalat ve Gümrükleme
0
0
0
0
9 - Genel Giderler (%3)
373.773
325.640
48.133
80.705
10 - Beklenebilecek Farklar(%4)
550.899
486.722
64.178
140.407
SABĠT YATIRIM TUTARI
(Arsa Dahil)
Yatırım dönemi faizler
14.761.159 13.044.404 1.716.755 3.795.284
540.000
540.000
149
162.000
2012
DIġ
ĠÇ
DIġ
0 9.249.119 1.716.755
0
280.000
3.765.710
2.649.937
0
1.238.119
0
510.713 1.604.445
213.391
0
0
244.934
48.133
0
346.315
64.178
0 9.249.119
378.000
1.716.755
5.MALĠ ANALĠZ
5.1.Mali Değerlendirmeye Yönelik Varsayımlar
5.1.1.Finansal Varsayımlar
Bütün Hesaplamalar TL cinsinden yapılmıĢtır.
Iskonto oranı % 15 olarak dikkate alınmıĢtır.
ĠĢletme gelir ve giderlerinin yıllık % 6 oranında artacağı kabul edilmiĢtir.
5.1.2.Öngörülen Özkaynak ve Yabancı Kaynak KoĢulları
Toplam yatırım tutarının %60‟ının özkaynaklarla ve % 40‟ının yabancı kaynaklarla
finanse edileceği hesaplanmıĢtır.
Fizibilite konusu yatırımın sabit tesis harcamalarının finansmanında kullanılmak üzere
6.000.000 TL yatırım kredisi öngörülmüĢ ve 3 dilim halinde kullanılacağı varsayılmıĢtır.
Yatırım kredisi, 2 yılı anapara ödemesiz dönem olmak üzere toplam 7 yıl vadelidir ve faiz
oranı % 10‟dur.
150
5.1.3.Yatırımın Yararlanabileceği TeĢvik Tedbirleri
Yatırım için teĢvik belgesi alınacağı ve Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Sigorta
primi iĢveren hissesi desteği, vergi indirimi desteklerinden yararlanabileceği öngörülmüĢtür.
5.2. Yatırımın Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları
Toplam Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları Tablo 5-1‟de verilmektedir.
Tablo 5-1: Toplam Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları Tablosu (TL)
KÜMÜLATĠF
YILLAR
TOPLAM FĠNANSMAN ĠHTĠYACI
A - Arsa Yatırımı
TOPLAM
ĠÇ
2011
DIġ
ĠÇ
2012
DIġ
ĠÇ
DIġ
64.000
64.000
14.697.159
12.980.404
540.000
540.000
15.301.159
13.584.404
426.175
426.175
15.727.334
14.010.579
1.716.755
3.957.284
10.053.294
1.716.755
9.187.334
8.010.579
1.716.755
2.277.284
5.733.294
1.716.755
9.187.334
8.010.579
1.716.755
2.277.284
5.733.294
1.716.755
6.000.000
6.000.000
1.680.000
4.320.000
1 - Orta ve Uzun Vadeli Borçlar
6.000.000
6.000.000
1.680.000
4.320.000
- Öngörülen TL Yatırım Kredisi
6.000.000
6.000.000
1.680.000
4.320.000
15.727.334
14.010.579
3.957.284
10.053.294
B - Sabit Tesis Yatırımı
C – Yatırım Dönemi Faizleri
Sabit Yatırım Toplamı
D- ĠĢletme Sermayesi Yatırımı
GENEL YATIRIM TUTARI
(TOPLAM FĠNANSMAN ĠHTĠYACI)
TOPLAM FĠNANSMAN KAYNAKLARI
A - Özkaynaklar
1 - Sermaye
B - Yabancı Kaynaklar
TOPLAM FĠNANSMAN KAYNAKLARI
151
64.000
1.716.755
1.716.755
3.731.284
9.249.119
162.000
378.000
3.957.284
9.627.119
1.716.755
1.716.755
426.175
1.716.755
1.716.755
5.3. Nakit Akım Tablosu
Nakit akım tablosu Tablo 5-2‟de verilmiĢtir.
Tablo 5-2: Nakit Akım Tablosu (TL)
Yıllar
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
47
52
57
60
60
60
60
60
60
60
Toplam ĠĢletme Geliri
5.265.621 6.175.341 7.175.271 8.006.091 8.486.457 8.995.644 9.535.383 10.107.506 10.713.956 11.356.794
Toplam ĠĢletme Giderleri
3.585.563 3.971.547 4.596.246 4.991.359 5.290.841 5.608.291 5.944.789
Amortismanlar
1.507.750 1.235.602 1.032.327
Vergi Matrahı
172.308
968.192
Vergi
17.231
96.819
Vergi sonrası kar
155.077
871.373
878.176
759.383
786.131
552.542
1.546.699 2.136.556 2.436.233 2.601.222 3.038.052
309.340
427.311
487.247
520.244
607.610
1.237.359 1.709.245 1.948.986 2.080.977 2.430.442
Amortismanlar (geri ekleme)
1.507.750 1.235.602 1.032.327
Nakit akımı
1.662.827 2.106.974 2.269.685 2.587.421 2.708.369 2.867.109 2.982.984
Yıllar
2023
60
2024
60
2025
60
878.176
2026
60
759.383
2027
60
786.131
2028
60
552.542
2029
60
6.301.476
6.679.565
7.080.339
505.424
464.561
694.969
3.300.605
3.569.831
3.581.486
660.121
713.966
716.297
2.640.484
2.855.865
2.865.189
505.424
464.561
694.969
3.145.909
3.320.425
3.560.158
2030
60
2031
60
2032
60
Toplam ĠĢletme Geliri
12.038.201 12.760.494 13.526.123 14.337.691 15.197.952 16.109.829 17.076.419 18.101.004 19.187.064 20.338.288
Toplam ĠĢletme Giderleri
7.505.159
7.955.469
8.432.797
8.938.764
9.475.090 10.043.596 10.646.212 11.284.984 11.962.083 12.679.808
Amortismanlar
344.215
327.004
310.654
295.121
280.365
266.347
253.029
240.378
228.359
216.941
Vergi Matrahı
4.188.828
4.478.021
4.782.673
5.103.805
5.442.497
5.799.887
6.177.178
6.575.642
6.996.622
7.441.539
837.766
895.604
956.535
1.020.761
1.088.499
1.159.977
1.235.436
1.315.128
1.399.324
1.488.308
Vergi sonrası kar
Amortismanlar (geri
ekleme)
3.351.062
3.582.417
3.826.138
4.083.044
4.353.997
4.639.909
4.941.742
5.260.513
5.597.297
5.953.231
344.215
327.004
310.654
295.121
280.365
266.347
253.029
240.378
228.359
216.941
Nakit akımı
3.695.277
3.909.421
4.136.792
4.378.165
4.634.362
4.906.256
5.194.772
5.500.891
5.825.657
6.170.172
Vergi
Tablolarda teĢvikler dikkate alınmıĢtır.
152
5.4. Net Nakit Akımları
Net Nakit Akımları Tablo 5-3 verilmiĢtir.
Tablo 5-3: Net Nakit Akımları Tablosu (TL)
Yıllar
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Nakit Akımı
0
0 1.662.827 2.106.974 2.269.685 2.587.421 2.708.369 2.867.109 2.982.984 3.145.909 3.320.425
Sabit Yatırım Giderleri -3.957.284 -11.343.874
0
0
0
0
0
0
0
0
0
ĠĢletme Sermayesi
0
-426.175
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Ek iĢletme sermayesi
0
-70.797
-77.712
-64.941
-38.377
-40.680
-43.121
-45.708
-48.451
-51.358
Artık Değer
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Kur Farkları
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Net Nakit Akımı
-3.957.284 -11.770.049 1.592.031 2.029.263 2.204.744 2.549.043 2.667.689 2.823.988 2.937.276 3.097.458 3.269.068
Yıllar
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
Nakit Akımı
3.560.158 3.695.277 3.909.421 4.136.792 4.378.165 4.634.362 4.906.256 5.194.772 5.500.891 5.825.657 6.170.172
Sabit Yatırım Giderleri
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
ĠĢletme Sermayesi
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Ek iĢletme sermayesi
-54.439
-57.706
-61.168
-64.838
-68.728
-72.852
-77.223
-81.856
-86.768
-91.974
0
Artık Değer
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 1.624.871
Kur Farkları
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Net Nakit Akımı
3.505.719 3.637.571 3.848.253 4.071.954 4.309.437 4.561.510 4.829.033 5.112.915 5.414.124 5.733.683 7.795.043
153
5.5.Borç Ödeme Gücü
Borç ödeme gücü Tablo 5-4‟de verilmiĢtir.
Tablo 5-4: Borç Ödeme Gücü
Yıllar
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
A. Net Nakit Akımı 1.592.031 2.029.263 2.204.744 2.549.043 2.667.689 2.823.988 2.937.276
B. Faiz ödemeleri
448.816 675.182 608.873 471.418 333.965 196.510
76.714
C. Ana para
ödemeleri
Borç ödeme gücü
(A/(B+C)
238.700
2,32
710.323 1.110.624 1.110.624 1.110.624 1.041.566
1,46
1,28
154
1,61
1,85
2,28
701.536
3,77
5.6. Değerlendirme Sonuçları
5.6.1.Geri Ödeme Süresi
Geri ödeme süresi 7 yıl 4 ay olarak bulunmuĢtur.
5.6.2.Net Bugünkü Değer
% 15 ıskonto oranına göre 1.213.738 TL olarak hesaplanmıĢtır.
5.6.3.Fayda Maliyet Oranı
Fayda maliyet oranı‟ye göre hesaplanmıĢ olup, 1,1‟dir.
5.6.4.Ġç Verimlilik Oranı
% 16,32 olarak hesaplanmıĢtır.
155

FETHİYE GİRMELER 4 YILDIZLI TERMAL OTEL VE SAĞLIK

Transkript

Benzer belgeler

izmir seferihisar doğanbey termal turizm merkezi k

tur i zm yatırımları bülteni

Özeti için tıklayınız.

Turizm Haftası - afyon il millî eğitim müdürlüğü

indir

2013 Yılı Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu

programı yazdır