EnerjiSA Ankara – Okan Benli / Ar-Ge Müdürü

Türkiye’de E- Mobilite ve
Elektrikli Araçlar
22.01.2016
Gizli
Üretim
Gizli
Toptan Ticaret &
Optimizasyon
Elektrik Dağıtımı
Perakende Satış
Enerjisa Dağıtım Bölgeleri
14 Bölge 110.000 km² Alan 20 Milyon Nüfus
9 Milyon
Müşteri
7.000 Çalışan
190.000 km Enerji
Hattı
Gizli
Akıllı Şebeke
Akıllı Şebekeler…
bilgi
ve
Sistemi
Elektrik Üretim Tesisi
Şebeke
Trafo Merkezi
iletişim
sistemleri
Operasyonlarıyla
arasında
aktif,
sağlayabilen
yeni
gerçek
nesil
aracılığıyla
(DSO)
zamanlı
bir
son
Dağıtım
kullanıcı
bilgi
şebeke
akışı
yönetim
anlayışıdır.
Akıllı Şebekeler
Akıllı Prosumer
Üretici + Tüketici
Tüketici
Tüketilen
Enerji
Akıllı Evler
Üretilen
Enerji

Optimize

Güvenilir

Sürdürülebilir

Yüksek Kalite

Verimli Enerji Networkleri
Sistemler oluşturmayı hedeflemektedir.
Temel Araştırma Alanlarımız
01
Mikro Şebekeler
-
Enerji Yönetimi
Akıllı Sayaç Altyapısı
Dağıtım Otomasyonu
Mikro şebeke ve Adalanma
02
Dağıtık Üretim &
Depolama
- Yenilenebilir Enerji Kaynakları
- Depolama Teknolojileri
- Şebeke Entegrasyonu
03
EV / V2G
- EV Etki Analizleri
- Araçtan Şebekeye
enerji aktarımı
- Elektrikli Araç
ŞarjTasarımı
04
Talep Tarafı
Katılımı
- Dinamik Fiyatlandırma
- Talep tarafı yönetimi
05
Akıllı Şehirler
- Enerji Verimliliği
- Kritik Altyapı Yönetimi
- Akıllı Aydınlatma
Sistemleri
- Entegre Enerji
Yönetimi
06
Büyük Veri &
Siber Güvenlik
- IT/OT Entegrasyonu
- Büyük Veri
- Siber Güvenlik
Dünyadaki Durum
Avrupa’daki Durum
Karbon Salınımı Hedefleri
KAYNAK: ICCT; Press search, McKinsey
Hedefler ve standartlar:
 CEN-CENELEC : eMobility Coordination Group (eMCG)
 CIGRE, IEC : Inter-operability Standards
 CIRED : Infrastructure Management
 EU – Çevreci Hedefler
Teşvikler
KAYNAK: Tax authorities; Press search;
McKinsey
Teşvik Sistemi:
 ÖTV-KDV
indirimi,
ücretsiz
otoban kullanımı, motorlu taşıtlar
vergisinde indirim, otobüs yolunu
kullanma hakkı, vb.
AB e-Mobility Projeleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Green eMotion - A pan-European Effort Towards an
Interoperable Electromobility system
ZeEUS - Zero Emission Urban Bus System
FREVUE - Freight Electric Vehicles in Urban Europe
E3Car - Nanoelectronics for Energy Efficient Electrical
Car
HEMIS, electric powertrain HEalth Monitoring for the
Increased Safety of FEVs
eCo-FEV, efficient Cooperative infrastructure for Fully
Electric Vehicles
MOBINCITY, Smart Mobility in Smart City
ELEVTRA - Electric Vehicles Training
Smart EV-VC - Smart Electric Vehicles Value Chains
eBRIDGE - Empowering Fleets for Business and
Private Purposes in Cities
ELE.C.TRA - ELEctric City TRAnsport
I-CVUE - Incentives for Cleaner vehicles in Urban
Europe
ENEVATE - European Network of Electric Vehicles
and Transferring Expertise
NISTO - New Integrated Smart Transport Options
AB e-Mobility Projeleri
>320 Proje
1,9 B€
% 65 public
funding
Demonstrasyon
135 Proje
470 M Euro
•
Depolama Ünitesi
•
Batarya Yönetim Sist.
•
Motor
•
Charger
•
Araç Kontrol
•
Altyapı
•
Şebeke entegrasyon
•
Piyasa kurgusu
Kaynak:
1) JRC, «Paving the way to electrified road transport», 2013
2) JRC, «A look at the EU's research on electric cars», 2013
3) JRC, EV-Radar Platform, http://iet.jrc.ec.europa.eu/ev-radar/index.php
Olgunluk Seviyeleri
Kaynak:
Roland Berger Strategy Consultans, «E-mobility Index 1st Quarter 2015», March 2015
Kısıtlar ve Çözüm Yolları
Pazarın
gelişimini
etkileyen
kısıtlar:
• Şarj için uzun
süreler
gerekmesi
• Fiyatların
yüksek olması
Şarj Altyapısı
 Batarya
Değişimi
 Kablosuz Şarj
 Hızlı Şarj
Hizmet Olarak
e-Mobilite
 MaaS – Mobility
as a Service
(Car-sharing)
Mevcut Durum - Türkiye
Otomotiv sanayisi için en
olumlu görülen stratejik
yatırımlar
Elektrikli Araç Pazarı:
Elektrikli araç sayısı ihmal edilebilir düzeydedir. Türkiye
yollarındaki toplam araç sayısı 1000 civarındadır. 500
civarında da şarj istasyonu vardır.
Otomotiv Sektörü :
Mevzuat eksikliği ve öngörülemezlik sebebi ile
elektrikli ve diğer çevreci araçlara yatırım olumlu
görünmemektedir. Fakat mevzuatın çıkmasının ardından
sektörde hızlı bir canlanma beklenmektedir.
Mevzuat Çalışmaları :
KAYNAK: : Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu, 2017
Öngörüleri, KPMG
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2015-2018 yıllarını
kapsayan yeni Strateji Belgesini ve Otomotiv Sektörü
Stratejik Belgesini yayınladı. Bu dokümanlarda Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile birlikte Elektrikli Araç Şarj
Altyapısı ile ilgili mevzuatın çıkarılmasına odaklanıldığı
görülmekte.
Fakat Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Strateji
Belgesinde aynı şekilde konunun yer almadığı
bilinmektedir.
Dağıtım Şirketi Açısından
BELİRSİZLİK..!
1)Puan zamanlardaki talep
artışı
2) Pazardaki konumlanma
3) Altyapı yönetim
4) Ticari beklentiler
Dağıtım Şirketi ve Perakende Açısından
• Kurulumu yapmak isteyen firma dağıtım
şirketine (gerekirse) kapasite başvurusunda
bulunmaktadır. Gerekmediği durumlarda
Dağıtım Şirketinin haberi olmamaktadır.
• Ayrıca şarj istasyonu için abonelik başvurusu
yapılmakta ve sayaç takılmaktadır.
• Kurulumu yapılacak şarj istasyonunun projesi
Dağıtım Şirketinin onayına gelmemektedir.
• Şarj hizmeti sağlayan firmaların özel bir lisansı
bulunmamaktadır.
• Hızlı Şarj istasyonlarının kurulumu için prosedür
bulunmamaktadır.
«Türkiye’nin, haberleşme özelliği
olmayan, birbiri ile uyumsuz ve
dağıtım şirketlerinin şebekeye
hangi fider üzerinden hangi güç
ile bağlı olduğunu bilmediği şarj
istasyonlarının çöplüğüne
dönmemesi için ELDER üzerinden
veya doğrudan dağıtım
şirketlerinin yapacağı görüşmeler
ile elektrikli araç şarj istasyonu
kurulumu, yönetimi, bununla
ilişkili olan ticari ilişkilerin nasıl
olması gerektiği gibi konular bir
yönetmelik, tebliğ veya kurul
kararı ile düzenlenmelidir.»
DAGSİS Projesi – (kısa bilgiler)
Dağıtıma Gömülü Sistemlerin Etki
Analizi ve Optimizasyonu Projesi
Süre
Bütçe
Paydaşlar
: 22 ay
: 2,3 MTL/6,8 MTL
: Boğaziçi EDAŞ
Çamlıbel EDAŞ
Meram EDAŞ
Dicle EDAŞ
Aras EDAŞ
Fon Kaynağı : EPDK
Danışman :
Yrd. Doç. Mithat Kısacıkoğlu
Hacettepe Üniversitesi
Kapsam:
Şebekeye teknik kalite anlamında etki
analizi,
• Lisanssız üretim tesisleri
• Elektrikli araçlar
• Depolama üniteleri
• Optimum konumlandırma
Proje Koordinatörü:
Başkent EDAŞ
Elektrikli Araçlar (EV)
Kontrolsüz ve plansız bir şekilde elektrikli araçların (EV)
şarj edilmesi elektrik dağıtım tarafında önemli etkileri
olacağı öngörülmektedir ve bu durum elektrik dağıtım
elemanlarının ömrünü doğrudan etkileyecektir.
Bu proje ile araştırılan;
 Ev batarya şarj istasyonunun oluşturacağı fazladan
yükün ve voltaj bozulmalarının dağıtım sistemlerine
etkileri
 Batarya şarj istasyonunun dağıtım trafosunun ömrüne
olan etkisi
Elektrikli Araçlar (EV)
 17 elektrikli araç batarya şarj istasyonlarının dağıtım araçlarına etkisini gözlemlemek
amacıyla, departmanımız tarafından temin edilmiştir.
 Farklı kullanıcı profilleri ve senaryoları günlük kullanım alışkanlıkları pratiğe dökülerek
simule edilmektedir.
Yöntem
Şebeke verisinin, kullanım verisinin ve teknik kalite verilerinin toplanması
Şebeke Modelinin Oluşturulması
Aracın ve Şarj Ünitesinin Modelinin Oluşturulması
Senaryoların Tanımlanması
Modelin İyileştirilmesi
Farklı Senaryolara Göre Analizlerin Yapılması
Çözüm Önerilerinin Oluşturulması
•
Bildiri : F. Erden, M. Kisacikoglu, O. Güreç «Examination of EV-Grid Integration Using Real Driving
and Transformer Loading Data», ELECO 2015, Bursa
Veri Toplama – Şebeke
DigSilent
Power
Factory
CBS
Proje kapsamında CBS ile Analiz programının entegrasyonu yapılmıştır. Şebeke
verisinin doğrudan analiz programına alınabileceği kod geliştirilmiştir.
Proje kapsamındaki senaryolar, Gölbaşı bölgesindeki TR-25 üzerinde analiz
edilecektir.
Veri Toplama – Kullanım
Veri setinde anormal
veriler hesaba
katılmamıştır. Günlük
10-80km arası mesafe
yapan ve16.00
sonrasında eve gelenler
dahil edilmiştir.
Araç takip sistemi ile tüm araçlar
takip edilmektedir. Farklı profillerdeki
kullanım durumları toplanmaktadır.
Bu farklı profiller:
1) Beyaz Yaka,
2) Mavi Yaka
• Endeks Okuma,
• Açma-Kesme
• Kalibrasyon
3) Yönetici
Eve Geliş
Zamanı
Elde edilen veriler
Gauss dağılımını
vermiştir. Buna göre;
Eve geliş zamanı:
mean 19.55
std dev. 01.40
Günlük katedilen
mesafe:
mean 39,5 km
std dev. 15,8 km
Günlük Katedilen
Mesafe
Veri Toplama – Teknik Kalite
Teknik Kalite verileri Hacettepe
Üniversitesi Elektrik-Elektronik
Mühendisliği Bölümünde kurulan
ENERJİSA Laboratuvarı’nda
hazırlanan düzenek ile ölçülmektedir.
Düzenek; Osiloskop, Elektrikli araç
simulatörü ve şarj ünitesinden
oluşmaktadır. Gerçek ortamı birebir
yansıtmaktadır.
Ayrıca sahada da güç kalitesi
cihazları ile ölçüm alınmaktadır.
Şebeke Modelinin Geliştirilmesi
ŞEBEKE VERİSİ
Envanter Bilgisi
Yük Profili
KULLANIM
VERİSİ
TEKNİK KALİTE
VERİSİ
Eve Varış Zamanı
Ortalama Mesafe
Gerilim Olayları
Harmonik
Fliker
ŞEBEKE MODELİ
Senaryoların Tanımlanması
Tüm dağıtım şebekesinin analizi için bir çok farklı senaryo proje kapsamında
tanımlanacaktır.
Ön çalışma olması açısından bildiri kapsamında 6 farklı senaryo tanımlanmış ve
analiz edilmiştir.
Bildiride kullanılan veriler Güç Kalitesi İzleme Sisteminden çekilmiştir. 01-30
Eylül 2014 dönemi yüklenme verileri baz alınmıştır.
Senaryolar
Case 1 : %10, %20, %30 penetrasyon
Case 2 : %10, %20, %30 penetrasyon
Analiz
TR2789, Eylül 2014 günlük ortalama yük profili.
Başlangıç Durumu: Case 0. %0 Penetrasyon
TR2789
34,5/0,4 kV
1000 kVA
Yaklaşık 900 müşteri
( %90 mesken - %10
ticari)
Analiz Sonuçları - %10
Analiz Sonuçları - %20
Analiz Sonuçları - %30
Sonuçlar & Öneriler
Mevzuat Oluşum Süreci
Bağımsız Kamu
Kuruluşu
Araştırma
Kuruluşu
Üretici
Firma
Yönetmelik + Uygulama
Dağıtım
Şirketi
Sonuçlar & Öneriler
EMSO
Piyasa Oyuncuları
Şarj İstasyonu İşletmecisi (CPO)
 Lisans
 Halka açık yere kurulum zorunlu
 Herkesin
kullanımına
uygun
olmalı
 Müşteri ile doğrudan kontratı
yok
e-Mobility Perakende (CPO/EMR)
 CPO
+
şarj
işlemi
için
perakende hakkı
 Müşteri ile doğrudan kontratı
var
3.



Parti Sistem İşletmecisi (EMSO)
Roaming
Ödeme Bilgisi
Dağıtım ile ilişki
B2B
contract
(CPO/E
MR)
B2B
contract
(CPO)
B2B
contract
B2C
contract
Şarj İşlemi
Sonuçlar & Öneriler
Mevzuat
Hükümet
•
•
•
Strateji, hedef
Genel Kanun
Tamamlayıcı
Kanunlar: iş, servis ve
teknik hk.
Teşvikler
•
•
•
Yönetmelik
Doğrudan ve Dolaylı
mali destek
Devlet filolarında EA
kullanımı
Ar-Ge Desteği
Teknik konuları genel
olarak tanımlayan
kanun
Halka açık ve kapalı
yerlerdeki Kurulum,
İşletme, test, ödeme,
güvenlik vb. konularla
ilgili kurallar
Kurumlar (Üni.,
Ar-Ge Ens., vb.)
•
Belediyeler
EPDK
Teknik Kurallar
•
Şehir planlamasında
EA için yerel kurallar,
Halka açık park
alanlarının tahsisi
•
•
•
EA öncelikli yollar, park
alanları, vb.
EA paylaşımı
Kendi filosunda
kullanım
Dağıtım ve perakende
sektörünün adaptasyonu
için yönetmelik
Teşekkürler…
21.1.2016
Gizli