özel tek kitap

İÇİNDEKİLER
TARİH
BÖLÜM.1..İLK.TÜRK.DEVLETLERİ.
VE.KÜLTÜR.-.MEDENİYET. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 1
TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI . . . . . . . . . . . . . 3
ORTA ASYADAN YAPILAN İLK TÜRK GÖÇLERİ . . . . . . 3
İLK TÜRK DEVLETLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
KAVİMLER GÖÇÜ (375) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
DİĞER TÜRK DEVLETLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
İLK TÜRK DEVLETLERİNDE
KÜLTÜR VE MEDENİYET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

DAĞILMA VE PARÇALANMA DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . 73
TEST. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..82
BÖLÜM.5..OSMANLI.DEVLETİ’NDE.
KÜLTÜR.VE.MEDENİYET . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 85
DEVLET YÖNETİMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
SOSYAL YAPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
ORDU SİSTEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
TOPRAK YÖNETİMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
HUKUK SİSTEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
EKONOMİK YAPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
TEST. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..17
EĞİTİM VE ÖĞRETİM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
BÖLÜM.2..İLK.TÜRK.İSLAM.DEVLETLERİ.VE.
KÜLTÜR.-.MEDENİYET. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 19
BİLİM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
İLK TÜRK-İSLAM İLİŞKİLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
SANAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
TALAS SAVAŞI (751) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
MİMARİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
TESTLER.(1,.2). .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..105
EDEBİYAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
BASIN VE YAYIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ (1038-1157) . . . . . . . . . . 23
TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE
KÜLTÜR VE MEDENİYET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
ANADOLU TÜRK TARİHİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
BÖLÜM.6..TRABLUSGARP,.BALKAN.
VE.I ..DÜNYA.SAVAŞI. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 109
TRABLUSGARP SAVAŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ . . . . . 33
I . BALKAN SAVAŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
ANADOLU (TÜRKİYE) SELÇUKLU DEVLETİ . . . . . . . . 35
II . BALKAN SAVAŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
ANADOLU'DA KURULAN İKİNCİ TÜRK BEYLİKLERİ . . 37
I . DÜNYA SAVAŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
ANADOLU SELÇUKLULARI VE BEYLİKLER
DÖNEMİNDE KÜLTÜR - MEDENİYET . . . . . . . . . . . . . . 39
OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER . . . . 112
TEST. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..46
BÖLÜM.3..AVRUPA.TARİHİ.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 49
İTİLAF DEVLETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’Nİ
PAYLAŞMA TASARILARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI . . . . . . . . . . . . . . 117
İZMİR’İN İŞALİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
A . ORTA ÇAĞ’DA AVRUPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
CEMİYETLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
B . YENİ ÇAĞ’DA AVRUPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
TEST. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..123
C . YAKIN ÇAĞ AVRUPASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
D . YAKIN ÇAĞ’DA AVRUPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
TEST. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..56
BÖLÜM.7..KURTULUŞ.SAVAŞI.
HAZIRLIK.DÖNEMİ . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 127
SAMSUN RAPORU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
BÖLÜM.4..OSMANLI.TARİHİ.VE.
ISLAHATLAR. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 59
HAVZA GENELGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
AMASYA GENELGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
KURULUŞ DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
ERZURUM KONGRESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
YÜKSELME DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
DİĞER KONGRELER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
DURAKLAMA DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
SİVAS KONGRESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
GERİLEME DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
AMASYA GÖRÜŞMELERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
IV
DATA ÖZEL TEK KİTAP
TEMSİL KURULUNUN ANKARA’YA GELMESİ. . . . . . . . 132
1980 SONRASI TÜRKİYE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİNİN
TOPLANMASI VE MİSAKIMİLLİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
KÜRESEL SORUNLAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
İSTANBUL’UN İŞGALİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
I. TBMM’NİN AÇILMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
I. TBMM’YE KARŞI ÇIKARILAN AYAKLANMALAR . . . . 135
SEVR ANTLAŞMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
BÖLÜM 8 ULUSAL KURTULUŞ SAVAŞI. . . . . 141
DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI . . . . . . . . . . . . . . . . 141
CEPHELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
TEST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
COĞRAFYA
BÖLÜM 1 DÜNYA’NIN ŞEKLİ, HAREKETİ VE
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU. . . . . . . . . . 215
COĞRAFYA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ . . . . . . . . . . . . . 215
DÜNYA’NIN ŞEKLİ ve SONUÇLARI. . . . . . . . . . . . . . . . 216
I. İNÖNÜ SAVAŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
DÜNYA’NIN HAREKETLERİ VE
SONUÇLARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
II. İNÖNÜ SAVAŞI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU. . . . . . . . . . . . . . . . 218
KÜTAHYA-ESKİŞEHİR SAVAŞLARI. . . . . . . . . . . . . . . . 146
TÜRKİYE’NİN MATEMATİK KONUMU. . . . . . . . . . . . . . 221
SAKARYA MEYDAN SAVAŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
TÜRKİYE’DE MEVSİM
BAŞLANGIÇLARI VE ÖZELLİKLERİ . . . . . . . . . . . . . . . 222
BÜYÜK TAARRUZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASI . . . . . . . . . . . . . . . 149
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
II. TBMM’NİN AÇILIŞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDEKİ GELİŞMELER . . . . 152
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
BÖLÜM 9 ATATÜRK’ÜN İLKE .
VE İNKILAPLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
A. SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR . . . . . . . . . . 159
B. HUKUK ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR. . . . . . . . 163
C. E
ĞİTİM ve KÜLTÜR ALANINDA
YAPILAN İNKILAPLAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
HARİTA BİLGİSİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
BÖLÜM 2 TÜRKİYE’NİN .
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
YERİN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ . . . . . . . . . . . . . . 231
TÜRKİYE’NİN YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ. . . . . . . . . . . . . . . 231
TÜRKİYE’DE DAĞLARIN OLUŞUMU VE
COĞRAFİ DAĞILIŞLARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
TÜRKİYE’DE DEPREMLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
TÜRKİYE’NİN PLATOLARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
TÜRKİYE’NİN OVALARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
D. S
OSYAL ALANDA
YAPILAN İNKILAPLAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
TÜRKİYE’NİN AKARSULARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
E. E
KONOMİK ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR . . . . . . 168
TÜRKİYE’DEKİ BARAJLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
TÜRKİYE’DE GÖLLER ve OLUŞUMLARI . . . . . . . . . . . 241
ATATÜRK İLKELERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
TÜRKİYE’DE HEYELANLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
ATATÜRK’ÜN HAYATI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
TÜRKİYE’DE EROZYON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
TESTLER (1, 2). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
TÜRKİYE’DE ÇÖLLEŞME. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
BÖLÜM 10 ATATÜRK DÖNEMİ .
TÜRK DIŞ POLİTİKASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
1. 1923-1930 DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
2. 1930-1935 DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
3. 1935-1938 DÖNEMİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
TEST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
BÖLÜM 11 ÇAĞDAŞ TÜRK VE .
DÜNYA TARİHİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
I. YİRMİNCİ YÜZYIL BAŞLARINDA DÜNYA. . . . . . . . . . 189
TÜRKİYE’DEKİ TOPRAKLAR VE
TOPRAK ÇEŞİTLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
TÜRKİYE’DE ÇIĞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
TÜRKİYE’DE DALGALARIN OLUŞTURDUĞU
YER ŞEKİLLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
TÜRKİYE’DE KIYILARIN ÖZELLİKLERİ. . . . . . . . . . . . . 247
TÜRKİYE’DE RÜZGÂRLARIN
OLUŞTURDUĞU YERŞEKİLLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
TÜRKİYE’DE BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU
YERŞEKİLLERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
TÜRKİYE’DE KARSTİK ŞEKİLLER. . . . . . . . . . . . . . . . 248
TESTLER (1, 2). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
II. İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
III. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
IV. YUMUŞAMA DÖNEMİ VE SONRASI. . . . . . . . . . . . 199
BÖLÜM 3 TÜRKİYE’NİN İKLİMİ .
VE BİTKİ ÖRTÜSÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
V. KÜRESELLEŞEN DÜNYA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
ATMOSFER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
V
İÇİNDEKİLER
TÜRKİYE’NİN İKLİMİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
D. NÜFUS PİRAMİTLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
DÜNYA'DA İKLİM TİPLERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
E. GRAFİKLERDE ORANTI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
BÖLÜM 4 TÜRKİYE’DE NÜFUS .
VE YERLEŞME. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
TÜRKİYE’DE NÜFUS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
TÜRKİYE’DE YERLEŞME. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
BÖLÜM 5 TÜRKİYE’NİN EKONOMİK .
COĞRAFYASI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
TÜRKİYE EKONOMİSİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER. . . 283
l. TÜRKİYE’DE TARIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
II. TÜRKİYE’DE HAYVANCILIK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
III. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
IV. TÜRKİYE’DE MADENCİLİK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
V. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
VI. TÜRKİYE’DE ULAŞIM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
TÜRKİYE’DEKİ BAZI ÖNEMLİ PROJELER . . . . . . . . . . 309
VII. TÜRKİYE’DE TİCARET. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
VIII. TÜRKİYE’DE TURİZM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARI
TAMAMLANAN PROJELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
TESTLER (1, 2). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
ANAYASA
BÖLÜM 1 TEMEL HUKUK BİLGİLERİ . . . . . . . 377
TOPLUMSAL DÜZEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
I. HUKUK KAVRAMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
HUKUKUN KAYNAKLARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
HUKUK KURALLARININ DALLARI. . . . . . . . . . . . . . . . . 382
1. ÖZEL HUKUK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
2. KAMU HUKUKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
3. KARMA HUKUK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
II. KİŞİ KAVRAMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
III. HAK KAVRAMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
TÜRK VATANDAŞLIĞI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
BÖLÜM 2 DEVLET, DEMOKRASİ, .
HÜKÜMET VE İKTİDAR KAVRAMLARI . . . . . . 395
1. DEVLET KAVRAMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
2. DEMOKRASİ KAVRAMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
3. HÜKÜMET KAVRAMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
4. İKTİDAR KAVRAMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
BÖLÜM 6 BİYOÇEŞİTLİLİK .
VE ÇEVRE SORUNLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
5. ANAYASA KAVRAMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
BİYOÇEŞİTLİLİK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
DOĞAL KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ. . . . . . 331
KITALARIN KEŞFİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
BÖLÜM 7 TÜRKİYE’NİN .
COĞRAFİ BÖLGELERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
6. ADALET KAVRAMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
BÖLÜM 3 TÜRK ANAYASA TARİHİ . . . . . . . . . 401
OSMANLI’DA ANAYASAL GELİŞMELER. . . . . . . . . . . . 401
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASALARI. . . . . . . . . . . 402
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
MARMARA BÖLGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
BÖLÜM 4 1982 ANAYASASI’NA GİRİŞ .
TEMEL HAK VE ÖDEVLER. . . . . . . . . . . . . . . . 407
EGE BÖLGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
1982 ANAYASASI’NIN SİSTEMATİĞİ. . . . . . . . . . . . . . . 407
KARADENİZ BÖLGESİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
AKDENİZ BÖLGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
ANAYASANIN TEMEL İLKELERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
GENEL ESASLAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
İÇ ANADOLU BÖLGESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
TEMEL HAK ve ÖDEVLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ . . . . . . . . . . . . . . . 362
A. KİŞİNİN TEMEL HAKLARI VE ÖDEVLERİ. . . . . . . . . 411
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
B. SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR VE ÖDEVLER. . 415
BÖLÜM 8 GRAFİK VE .
TABLO YORUMLAMA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
C. SİYASİ HAKLAR VE ÖDEVLER. . . . . . . . . . . . . . . . . 418
A. ÇİZGİ GRAFİKLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
BÖLÜM 5 YASAMA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
B. SÜTUN GRAFİKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ. . . . . . . . . . . . . . . . 423
C. PASTA GRAFİK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
ANAYASAYA GÖRE TÜRKİYE’DE
SEÇİM İŞLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ. . . . . . . . . . . . . . . . 430
VI
DATA ÖZEL TEK KİTAP
TÜRK SEÇİM SİSTEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432
BÖLÜM 10 SOSYAL KURUMLAR VE .
BANKACILIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499
BÖLÜM 6 YÜRÜTME. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
CUMHURBAŞKANI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
BÖLÜM 11 GENEL KÜLTÜR VE .
GÜNCEL KONULAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
CUMHURBAŞKANLIĞI GENEL SEKRETERLİĞİ. . . . . . 440
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
SİYASİ PARTİLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
DEVLET DENETLEME KURULU. . . . . . . . . . . . . . . . . . 440
BAKANLAR KURULU (HÜKÜMET) . . . . . . . . . . . . . . . . 440
TÜRKÇE
YÜRÜTMENİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ . . . . . . . . . . 442
OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ. . . . . . . . . . . . . . 444
BÖLÜM 1 SÖZCÜKTE ANLAM VE .
SÖZCÜK BİLGİSİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
İDARE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
I. ANLAM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
II. SÖZCÜKLERDE ANLAM İLİŞKİLERİ. . . . . . . . . . . . . 520
MİLLÎ SAVUNMA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
BÖLÜM 7 YARGI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
III. SÖZCÜKLERDE ANLAM ZENGİNLİĞİ . . . . . . . . . . . 523
IV. SÖZ GRUPLARINDA ANLAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
YÜKSEK MAHKEMELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
V. SÖZCÜKLER ARASINDAKİ ANLAM OLAYLARI . . . . 526
HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU . . . . . . . 456
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
SAYIŞTAY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
TÜRK YARGI SİSTEMİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
BÖLÜM 2 CÜMLEDE ANLAM. . . . . . . . . . . . . . 531
MALÎ HÜKÜMLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
I. A
NLAM ÖZELLİKLERİ
BAKIMINDAN CÜMLELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531
EKONOMİK HÜKÜMLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
SON HÜKÜMLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
BÖLÜM 8 İDARE HUKUKU VE .
TÜRKİYE’NİN İDARİ YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . 465
İDARE HUKUKU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
İDARE HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER. . . . . . . . . 465
BAZI HİZMET KURULUŞLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
KAMU GÖREVLİLERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
TÜRKİYE’NİN İDARİ YAPISI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
I. GENEL İDARE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
II. YERİNDEN YÖNETİM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
BÖLÜM 9 ULUSAL VE .
ULUSLARARASI KURULUŞLAR . . . . . . . . . . . 485
ULUSAL KURULUŞLAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
ULUSLARARASI KURULUŞLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
TÜRKİYE’NİN TARAF
OLDUĞU BAZI ANTLAŞMALAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
II. ANLATIM ÖZELLİKLERİ
BAKIMINDAN CÜMLELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
BÖLÜM 3 PARAGRAF BİLGİSİ. . . . . . . . . . . . . 541
I. PARAGRAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541
II. DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI . . . . . . . . . . . . 549
III. ANLATIM BİÇİMLERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
BÖLÜM 4 YAZIM KURALLARI . . . . . . . . . . . . . 559
I. EKLERİN VE BAĞLAÇLARIN YAZIMI . . . . . . . . . . . . 559
II. SAYILARIN YAZIMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
III. B
ÜYÜK VE KÜÇÜK HARFLERİN
KULLANILDIĞI YERLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561
IV. BİRLEŞİK SÖZCÜKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
V. KISALTMALARIN YAZIMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
TEST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
BÖLÜM 5 NOKTALAMA İŞARETLERİ . . . . . . . 567
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
TÜRKİYE’NİN ÜYESİ OLDUĞU ULUSLARARASI
KURULUŞLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
BÖLÜM 6 ANLATIM BOZUKLUKLARI. . . . . . . 581
DİĞER BAZI ULUSLARARASI
ÖRGÜTLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
B. YAPI İLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI. . . . . . . 584
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
A. ANLAM İLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI . . . . . 581
VII
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 7 SES BİLGİSİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
BÖLÜM 4 ÜSLÜ SAYILAR. . . . . . . . . . . . . . . . . 667
I. SÖZCÜKTE YAPI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
A. KÖK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
B. EK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
BÖLÜM 5 KÖKLÜ SAYILAR. . . . . . . . . . . . . . . 675
II. SES BİLGİSİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
TESTLER (1 - Çözümlü, 2, 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681
A. ÜNLÜLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
ÜNLÜLERLE İLGİLİ SES OLAYLARI . . . . . . . . . . . . . . . 594
B. ÜNSÜZLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
ÜNSÜZLERLE İLGİLİ SES OLAYLARI . . . . . . . . . . . . . 595
BÖLÜM 6 DENKLEM ÇÖZME. . . . . . . . . . . . . . 687
BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ
DENKLEMLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 687
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
BİRİNCİ DERECEDEN İKİ BİLİNMEYENLİ
DENKLEMLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 687
BÖLÜM 8 SÖZCÜK TÜRLERİ. . . . . . . . . . . . . . 599
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690
A. AD (İSİM). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
B. SIFAT (ÖN AD). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
C. ZAMİR (ADIL). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
D. ZARF (BELİRTEÇ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
E. EYLEM (FİİL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
F. İLGEÇ (EDAT). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
G. BAĞLAÇ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
H. ÜNLEM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608
BÖLÜM 9 CÜMLE BİLGİSİ . . . . . . . . . . . . . . . . 611
1. CÜMLENİN ÖGELERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
II. CÜMLE TÜRLERİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
BÖLÜM 10 SÖZEL MANTIK . . . . . . . . . . . . . . . 617
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
BÖLÜM 7 BASİT EŞİTSİZLİKLER .
VE MUTLAK DEĞER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
BASİT EŞİTSİZLİKLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
MUTLAK DEĞER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
BÖLÜM 8 ÇARPRANLARINA AYIRMA. . . . . . . 701
HARFLİ İFADELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
ÖZDEŞLİKLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703
TESTLER (1 - Çözümlü, 2, 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707
BÖLÜM 9 ORAN - ORANTI. . . . . . . . . . . . . . . . 713
DOĞRU ORANTI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
TERS ORANTI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
BİLEŞİK ORANTI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
GEOMETRİK ORTALAMA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
ARİTMETRİK ORTALAMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718
MATEMATİK
HARMONİK ORTALAMA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718
BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE .
İŞLEM YETENEĞİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
BÖLÜM 10 PROBLEMLER. . . . . . . . . . . . . . . . 723
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
BÖLÜM 2 SAYILAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
A) SAYI PROBLEMLERİ – KESİR
PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 723
B) YAŞ PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 725
C. İŞÇİ PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 726
SAYILAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
D. HAVUZ PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 727
BÖLÜNEBİLME KURALLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
E. HAREKET PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728
OBEB – OKEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
F. YÜZDE – KÂR – ZARAR PROBLEMLERİ . . . . . . . . . 729
TABAN ARİTMETİĞİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
G. KARIŞIM PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 732
TESTLER (1 - Çözümlü, 2, 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
BÖLÜM 3 RASYONEL SAYILAR . . . . . . . . . . . 655
H. FAİZ PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
TESTLER (1 - Çözümlü, 2, 3, 4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
RASYONEL SAYILARDA DÖRT İŞLEM. . . . . . . . . . . . . 655
BÖLÜM 11 GRAFİK VE TABLO .
PROBLEMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747
ONDALIK SAYILAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
A. GRAFİK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747
TESTLER (1 - Çözümlü, 2, 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
B. TABLO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
KESİR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755
VIII
DATA ÖZEL TEK KİTAP
BÖLÜM 12 İŞLEM VE .
MODÜLER ARİTMETİK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763
EŞKENAR ÜÇGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 833
İŞLEM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763
BENZERLİK TEOREMLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 835
ÜÇGENDE BENZERLİK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 835
MODÜLER ARİTMETİK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 764
ORANTILI DOĞRU PARÇALARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 836
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766
ÜÇGENDE KESEN DOĞRULAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 837
BÖLÜM 13 FONKSİYONLAR . . . . . . . . . . . . . . 771
ÜÇGENDE ALAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 837
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
BÖLÜM 14 KÜMELER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784
BÖLÜM 3 ÇOKGENLER VE .
DÖRTGENLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 847
ÇOKGENLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 847
DÜZGÜN ÇOKGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 847
BÖLÜM 15 PERMÜTASYON - .
KOMBİNASYON VE OLASILIK. . . . . . . . . . . . . 789
PERMÜTASYON. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 789
KOMBİNASYON. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 790
OLASILIK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 790
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792
BÖLÜM 16 SAYISAL MANTIK. . . . . . . . . . . . . . 797
DÖRTGENLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 848
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 850
BÖLÜM 4 ÖZEL DÖRTGENLER. . . . . . . . . . . . 851
PARALELKENAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 851
EŞKENAR DÖRTGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 852
DİKDÖRTGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853
KARE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 854
ŞEKİL YORUMLAMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797
YAMUK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 855
TABLO YORUMLAMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800
DELTOİD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 856
GRAFİK YORUMLAMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 802
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 857
MATEMATİKSEL MANTIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
SAYI DİZİLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 809
SAYI TABLOLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 810
TEST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 811
GEOMETRİ
BÖLÜM 1 ÜÇGENLER -1 . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
BÖLÜM 5 ÇEMBER VE DAİRE. . . . . . . . . . . . . 865
ÇEMBER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
DAİRENİN ÇEVRESİ VE ALANI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 868
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 869
BÖLÜM 6 KATI CİSİMLER. . . . . . . . . . . . . . . . . 873
PRİZMALAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
GEOMETRİK KAVRAMLAR VE DOĞRUDA AÇI . . . . . . . 817
DİKDÖRTGENLER PRİZMASI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
AÇILAR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
KÜP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
PARALEL DOĞRULAR VE AÇILAR. . . . . . . . . . . . . . . . 818
DİK SİLİNDİR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
ÜÇGENLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818
PİRAMİT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
ÜÇGENDE AÇI VE KENAR BAĞINTILARI. . . . . . . . . . . . 818
KONİ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
ÜÇGENDE AÇI BAĞINTILARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818
KÜRE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
ÜÇGENDE KENAR BAĞINTILARI. . . . . . . . . . . . . . . . . 819
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
ÜÇGENDE AÇIORTAY – .
KENARORTAY BAĞINTILARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820
BÖLÜM 7 ANALİTİK GEOMETRİ . . . . . . . . . . . 879
ÜÇGENDE AÇIORTAY BAĞINTILARI. . . . . . . . . . . . . . . 820
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 885
ÜÇGENDE KENARORTAY BAĞINTILARI . . . . . . . . . . . 821
TESTLER (1 - Çözümlü, 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
BÖLÜM 2 ÜÇGENLER -2 . . . . . . . . . . . . . . . . . 831
ÖZEL ÜÇGENLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831
DİK ÜÇGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831
İKİZKENAR ÜÇGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832
KPSS
ÖZEL TEK KİTAP
TARİH
DATA YAYINLARI
GENEL YETENEK
GENEL KÜLTÜR
KPSS
KONU VE SORU SERİSİ
%100
BAŞARI
ÖZEL TEK KİTAP
21
İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ VE KÜLTÜR - MEDENİYET
İstanbul
Edirne
Selanik
Ankara
İznik
BİZANS İMPARATORLUĞU
Sivas
Kayseri
Konya
İzmir
Trabzon
rabzon
Harran Diyarbakır
Adana
Nusaybin
Antakya
Humus
HAMDANİLER
KIBRIS Trablus
rablus
GİRİT
A K D E N İ Z
Şam
Akka
Y
Yafa
Kudüs
TO
L
Kahire
(Fustat)
UN
F A T I M Î L E R
Gazze
Süveyş
OĞ
UL
Kene
1000 Km
Medine
N
750
E
500
D
250
IL
T
Teb
0
A R A B İ S T A N
IZ
Tinis
İZ
Ɖ
Kısa sürede, Suriye, Filistin, Lübnan ve Bingazi’yi ele
geçirdi.
Ɖ
Resmi dili Arapçadır.
Ɖ
Mısır, bayındırlık ve zenginlik bakımından en zengin
dönemini yaşamıştır.
Ɖ
Ɖ
Ɖ
Ɖ
Abbasileri, Fatımilere karşı korumaya çalıştılar.
Ɖ
Tarih alanında çalışmalar yapan El-Kindi bu dönemde
yaşamıştır.
Ɖ
Fatimiler tarafından yıkıldı.
 NST
Mısır’da kurulan Türk-İslam devletlerinden yöneticileri ve askeri gücü Türk olup hakim oldukları toplum
Arap’tı. Bu sebeple çabuk yıkılmışlardır. Mısır’da sırasıyla Tolunoğulları, Akşitler, Eyyubiler ve Memlükler
hüküm sürmüşlerdir.
GAZNELİLER (962-1187)
KA
RA
BİZ
İM ANS
PA
RA
TO
R
Ötüken
DE
Nİ
Sinop
Z
LU
Tolunoğlu Ahmet Mısır'da Maristan adı verilen hastaneler yapmıştır.
ĞU
Halep
Şam
Tolunoğlu Devleti’nden kalan en önemli sanat eseri
Tolunoğlu Ahmet Camii (Mısır’da Türk mimari eseri
örneği) dir.
Kudüs
Tiflis
Diyarbakır
Van
V
Urfa
Tebriz
Tebriz
Musul
ABBASİLER
Bağdat
Kazvin
Hemedan
A R A B İ S TA N
Þiraz
Mekke
Abbasiler
Gazneliler Devleti’nin en geniş sınırları
SAMANOĞULLARI (887-999)
Ɖ
Firdevsi bu dönemde yaşamıştır.
Ɖ
Bilim, şiir ve edebiyata önem vermişlerdir.
Ɖ
Karahanlılar ve Gazneliler tarafından yıkılmışlardır.
FATIMİLER (909-1171)
Urumçi
BALKAŞ GÖLÜ
Almalık
Turfan
Otrar
Harezm Buhara
Aşkabat
Rey
Karaşar
Taşkent
T
Kaşgar
Semerkant
Kumul
Aksu
Hoten
Merv
E R
İ L
E L
Kâbil
Herat
Z N
A
G
Gazne
Kaþmir
Simia
Sistan
Medine
Abbasilere karşı kuruldu, Abbasiler tarafından yıkıldı.
Saman Hudat tarafından kurulmuştur.
Cend
Nişabur
Nil nehrinin akışını düzenleyip sulama kanalları yaptılar.
Ɖ
ARAL GÖLÜ
HAZA R DEN İZİ
Ɖ
Suriye ve Filistin topraklarının yanı sıra, Kutsal toprakları Hicaz sınırlarına dahil eden ilk Türk devletidir.
Basra
K
RI
Bağdat
ER
İL
AS
B
AB
T
Tebük
LA
Ɖ
Musul
Sidon
İskenderiye
Bakü
V
Van
HAZAR DENİZİ
K A R A D E N İ Z
Sinop
BULGARLAR
Kandehar
Mekran
Delhi
Multan
Benares
Agra
UMMAN DENİZİ
TAN
DİS 0
HİN
450
900
1350
1800 Km
Ɖ
Alp Tigin tarafından temelleri atılan devletin asıl kurucusu Sebük Tigin'dir.
Ɖ
Gazneli Devleti, Afganistan’ın Gazne şehrinde kurulmuştur.
Ɖ
Gaznelilerin en büyük hükümdarı Sultan Mahmut’tur.
Ɖ
Sultan Mahmut’tan sonra yerine oğlu Mesut geçti
(1030). Mesut 1040 yılında Selçuklularla yaptığı Dandanakan Savaşını kaybetti. Bu savaş Gaznelilerin
çöküşünü hızlandırdı.
Ɖ
Ebu Muhammed Ubeydullah tarafından Tunus’ta
kurulmuştur.
Ɖ
Fatımiler döneminde batınilik tarikatı yayılmıştır.
(Hasan Sabbah)
Ɖ
Çok uluslu bir imparatorluktur. Bu yüzden ağır yasalar
hazırladılar.
Ɖ
Eyyubiler tarafından yıkılmıştır.
Ɖ
Birden fazla etnik unsura sahip olması, kısa sürede
yıkılmalarına da etkili olmuştur.
Ɖ
Gaznelilerin Türk - İslam tarihinde devşirme sistemini
(Gulam) ilk uygulayan devlettir.
Ɖ
Gazneliler döneminde İbni Sina El Kanun Fit-tıp,
İsmail Cevheri Arapça sözlük, Utbi Tarihi Yemin’i yazmıştır.
AKŞİDLER (İHŞİTLER) (935-969)
Ɖ
Mısırda kurulan ikinci Müslüman Türk devletidir.
Ɖ
Kurucusu Ferganalı Mehmet’tir. (Muhammed Bin
Toğaç)
Ɖ
Kurucusuna Abbasi halifesi tarafından Ak-şit (Beyaz
Güneş) anlamına gelen ünvan verilmiştir.
Ɖ
Firdevsi’nin Şehname adlı eseri Gazneli Mahmut
adına yazılmıştır.
Ɖ
Resmi dili Arapçadır.
Ɖ
Ɖ
Abbasiler ve Fatimilerle savaştılar.
Gazneli Mahmut tarafından "Sarayın en değerli hazinesi" olarak adlandırılan Biruni bu dönemde yaşamıştır.
46
DATA ÖZEL TEK KİTAP
İLK TÜRK İSLAM
DEVLETLERİ VE
KÜLTÜR - MEDENİYET
TEST
1
4. Kutsal toprakları (Hicaz bölgesidir) sınırlarına
dahil eden ilk Türk-İslam Devleti aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Akşidler
B) Tolunoğulları
1. Mısır’da kurulan Türk devletlerinin yıkılmasında,
C) Eyyübiler
I. Yönetilenlerin Arap, yöneticilerin Türk olması
D) Memlükler
II. Moğol istilasının başlaması
E) Harzemşahlar
III. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması
gelişmelerden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
5.
I. Malazgirt zaferinden sonra fethedilen
toprakların fetheden komutanlara verilmesi
II. Orta Asya’da Moğol istilasının başlaması
III. Anadolu’da ilk Türk beyliklerin kurulması
Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin Anadolu’nun Türkleşmesini hızlandırdığı savunulabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
2. Selçuklularda yoksul ve muhtaç insanların yemek
ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan mimari
eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kümbet
B) Külliye
C) İmaret
6.
D) Medrese
I. Talas Savaşı’ndan sonra ilk Müslüman Türk devletlerinin kurulması
E) Kervansaray
II. Malazgirt Savaşı’nda Bizans ordusunun yenilmesi
III. Memlüklerin Ayn-u Calut Savaşı’nda Moğolları durdurması
Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin Haçlı Seferlerine neden olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
3. Büyük Selçuklu Devleti’nde matematik ve astronomi alanında önemli çalışmalar yapan ve Celali
Takvimini geliştiren ünlü Türk bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
C) I ve III
E) I, II ve III
7. İlk Türk-İslam sözlü edebiyat örneği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Harezmî
A) Dede Korkut Hikayeleri
B) Farabi
B) Battalname
C) İbni Sina
C) Satuk Buğra Han Destanı
D) Ömer Hayyam
D) Danişmentname
E) İmam-ı Gazali
E) Nasreddin Hoca Fıkraları
52
DATA ÖZEL TEK KİTAP
Rönesans’ın İtalya’da doğmasının
nedenleri ise şunlardır:
Ɖ
Coğrafi konumundan dolayı doğu uygarlıklarına
diğer Avrupa devletlerinden daha yakın olması
Ɖ
Zengin bir bölge olması
Ɖ
Roma imparatorluğu ile papalığın merkezi olması
Ɖ
Özgür bir ortamın bulunması
Ɖ
Bizans’ın yıkılmasından sonra İstanbul’daki ünlü
adamlarının İtalya’ya yerleşmesi
Rönesans Hareketinin Sonuçları

Avrupa’da okuma yazma oranı arttı.

Halk bilinçlendi.

Reform hareketlerine zemin hazırladı.

Avrupa ülkeleri bilim ve sanat alanında ilerledi.


REFORM HAREKETLERİ
XVI. yy’da Avrupa’da Hıristiyanlığın Katolik mezhebinde
meydana gelen din alanındaki yenilik hareketidir.
Reform Hareketlerinin Nedenleri

Katolik kilisesinin bozulmasından dolayı, Katolik
Kilisesinin halkı baskı altında tutması

İncil’in diğer dillere de çevrilmesi
Almanya’da Martin Luther öncülüğünde ortaya çıkan
Protestanlık mezhebi, 1555’te imzalanan Obsburg
Antlaşması ile resmen kabul edildi. Bu yeni mezhep
Fransa’da Kalvinizm İngiltere’de ise Anglikalizm adıyla
yayılma imkanı bulundu.
Skolastik düşünce, yerini serbest düşünceye
bıraktı.
Katolik kilisesi etkisini daha da kaybetti.
Rönesans’ın Ülkelere Göre Gelişimi
Ülke
Gelişmeler
Leonardo da Vinci:
(Resim)
Mona Lisa Portresi
Son Akşam Yemeği
Şehir Planları
Modern Tekerlek Tasarımı
İtalya
Galile’nin Dünya’nın Döndüğünü Söylediği İçin Yargılandığı Engizisyon Mahkemesi
 NST
Michalengelo:
(Heykel)
Rafael (Heykel)
Musa Heykeli
Donatello (Heykel)
Erasmus (Din):
Almanya
"Deliliğe Övgü" eseriyle
katolik kilisesini eleştirmiştir.
İncil'i Almancaya çevireMartin Luther (Din): rek reform hareketini başlatmıştır.
Shakespeare:
İngiltere (Edebiyat)
Hamlet, Otello, Kral Lear,
Makbet, Venedik Taciri,
Romeo ve Juliet
Montaigne:
(Edebiyat)
Denemeler yazmıştır.
Polonya
Kopernik (Bilim):
Dünyanın yuvarlak olduğunu ve güneş etrafında
döndüğünü söylemiştir.
İspanya
Cervantes:
(Edebiyat
İlk modern roman olan
Don Kişot'u yazmıştır.
Fransa
Osmanlı’daki Hıristiyanlar inanç hürriyetine sahip
olduklarından reform hareketlerinden etkilenmemişlerdir. Ayrıca Avrupa’daki reform hareketleri Osmanlıyı
olumlu yönde etkilemiştir (sınıfların batıya doğru
genişlemesi).
Reform Hareketlerinin Sonuçları

Laik düşünce doğdu.

Katolik kilisesi kendini yenilemek zorunda kaldı.


Mezhep savaşları (30 yıl savaşları) yapıldı.
(1618-1648) Bu savaşlar Vestfalya Antlaşmasıyla
sonuçlanmıştır.
Augsburg Antlaşması ile Protestanlık, Nant Fermanı ile Kalvenizm mezhebinin varlığı tanındı.

Eğitim, kilise denetiminden çıktı.

Fransız ihtilaline zemin hazırladı.


Protestanlara karşı Engizisyon mahkemeleri
kuruldu.
Kilisenin mallarına el konuldu.
63
OSMANLI TARİHİ VE ISLAHATLAR
Bu ayrıcalıkların verilmesinin nedenleri
Ɖ
Hristiyan birliğini bozmak
Ɖ
Ticareti geliştirmek
 NST
Venedikler İstanbul’da elçi (balyos) bulundurabilme
hakkı elde ettiler ve ticari anlamda imtiyaz kazanan ilk
devlettir.
Diğer Etkinlikler
Ɖ
İlk defa II. Murat döneminde verilen cülus bahşişi, bu
dönemde gelenek haline geldi.
Ɖ
Saltanatın hukuku, Kanunname-i Ali Osman adıyla ilk
kez yazılı hale getirildi.
Bu kanunname ile

Sancak sistemi

Cülus bahşişi

Kardeş katli

Müsadere sistemi yasallaştırılmıştır.

Amaç; merkezi otoriteyi güçlendirmektir.
Ɖ
Sahn-ı Seman ve Tetimme Medreseleri açılarak ilk
kez yüksek öğrenime geçildi. Sahnı Seman medresesi İstanbul’daki ilk medresedir.
Ɖ
Molla Hüsrev, Gürani, Akşemseddin ve Ali Kuşçu'nun
deneyimlerinden yararlandı.
Ɖ
Topkapı Sarayı yaptırılmış.
Ɖ
Osmanlının en eski köşkü olan Çinili Köşk'ü yaptırdı.
Ɖ
İstanbul’un fethini kolaylaştırmak amacıyla Rumeli
Hisarı (Boğaz Kesen), Çimenlik Kalesi, Kilitbahir
Kalesi ve Bozcaada Kalesi’ni yaptırmıştır.
Ɖ
Fatih Camisi ve Eyüp Sultan Camisini yaptırıp Ayasofya'yı camiye çevirdi.
II. BEYAZIT (1481-1512)
Ɖ
İstanbul'da tahta çıkan ilk padişahtır.
Cem Olayı (1481-1494)
Fatih’in ölümünden sonra II. Beyazıt
hükümdar olunca kardeşi Cem ayaklandı. Önce Karamanoğulları, ardından da sırasıyla
Memlükler, Rodos Şövalyeleri, Fransızlar ve Papalık tarafından siyasi ve ekonomik koz olarak kullanıldı.
Devşirme-Türkmen çekişmesine de neden olan bu
olay, Cem’in ölümüyle tamamen sona erdi. Cem sultan
olayı bir iç mesele iken dış mesele haline gelmiştir. Bu
dönemde aktif bir siyaset izlenememiştir.
Osmanlı Memlük Savaşları (1485-1491)
Memlüklerin; Cem olayında kışkırtıcılık yapması,
Osmanlı sınırını sık sık ihlal etmesi, sebepsiz yere
Çukurova yöresini Osmanlılardan istemesi, Dulkadiroğullarını kışkırtması, Venedikliler ve Safevilerle Osmanlılara karşı iş birliği yapması ve Fatih döneminde başlayan Hicaz su yolları sorununu daha da büyütmesi bu
dönemde başlayan savaşların önemli nedenlerindendir.
Altı yıl süren savaşlar her iki tarafın da kesin başarı elde
edememesiyle sonuçlandı. Çukurova yöresi Memlüklere
bırakıldı. İlk Osmanlı Memlük Savaşı’dır.
 NST
Memlük ile yapılan savaşta yeniçeri ilk kez silah
kuşanmıştır.
Şahkulu İsyanı (1511-1512)
Safevi Devletinin Doğu Anadolu’da başlattığı kışkırtmalar üzerine başlayan bu isyan, bu dönemde tamamen
bastırılamadı. Şahkulu İsyanı Yavuz’un tahta çıkışını
hızlandırdı.
Ɖ
Karamanoğullarına kesin olarak son verilmiştir.
Ɖ
Divan başkanlığını sadrazama bırakmıştır.
Ɖ
İlk kez kağıthane'de barut yapımevi kurulmuştur.
Ɖ
Kapalı Çarşı ve Mısır Çarşısını yaptırmıştır.
Ɖ
İlk kez avarız vergisi toplanmaya başlamıştır.
Ɖ
İtalyan ressam Gentili Bellini’ye resmini çizdirmiştir.
Ɖ
1943 yılında İstanbul'da Museviler basımevi açmıştır.
Ɖ
Batlamyos'un haritasını tercüme ederek yeniden
çizdi.
Ɖ
Edirne'de Osmanlı'nın ilk akıl hastanesi olan Beyazıt
Darüşşifası yaptırıldı.
Ɖ
Altın para bastırıldı.
Ɖ
Halkın dilek ve şikayetlerini dinlemek amacıyla arz
odası kuruldu.
Ɖ
Divan başkanlığı sadrazamlara bırakılmış ve divanın
toplantıları haftada dört güne indirildi.
Ɖ
Vezir, kazasker ve defterdar sayısı arttırıldı.
Ɖ
Kaptan-ı deryalık ve Şeyhülislamlık makamı oluşturuldu.
Ɖ
Haliç, Camialtı, Taşkızak ve Rusçuk tersanelerini
yaptırdı.
Ɖ
Doktoru Yakup Paşa'nın zehirlemesiyle vefat etti.
YAVUZ SULTAN SELİM (1512-1520)
Ɖ
Çevik, sert ve cesur olması nedeninyle kendisine “Yavuz” unvanı verilmiştir.
Ɖ
İlk Osmanlı Devleti halifesidir.
Çaldıran Savaşı (1514)
Kardeşleriyle yaptığı taht mücadelesini kazandıktan
sonra Safevilerin başlattığı kışkırtmayı tamamen önlemek için doğuya yöneldi. Çaldıran’da yapılan savaşı
kazanarak amacına büyük ölçüde ulaştı. Doğu Anadolu
81
OSMANLI TARİHİ VE ISLAHATLAR
GEÇERLİLİĞİ
AKIMIN
TEMSİLCİLERİ
TEMEL DÜŞÜNCESİ
AMACI
ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ
OSMANLI DEVLETİ’NDE DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI
OSMANLICILIK
İSLAMCILIK
TÜRKÇÜLÜK
Osmanlı Devleti’nde
yaşayan değişik etnik
grupların Fransız
İhtilali’nin getirdiği
milliyetçilik fikirlerinden
etkilenerek bağımsız
olma düşüncesinin
ortaya çıkması
Balkanlardaki
panslavizm politikasını
etkisiz hâle getirmek,
Müslümanların devlete
bağlılığını sağlamak ve
içerideki siyasi
rakiplerinin halk içindeki
gücünün kırılmak
istenmesi
İttihat ve Terakki iktidarı
döneminde Osmanlı
sınırları içinde yaşayan
Türkleri dil ve kültür
birliği etrafında birleştirip
yönetime destek
sağlama isteği
Batı’nın her alanda
Osmanlı’nın önüne
geçmesi, Osmanlı
Devleti’nin tek kurtuluş
yolunun bu yüzyılın
ihtiyaçlarına uygun
medeni bir devlet ve
millet hâlini alması
gerektiği düşüncesinin
ortaya çıkması
Osmanlı Devleti’ni
oluşturan bütün milletleri adalet, eşitlik, hürriyet ölçüleri içinde bir
arada tutup Osmanlılık
duygusu ile “Osmanlı
Toplumu”nu oluşturmak
Millet olmanın en
önemli özelliği dindir.
Dinî birlik devleti ayakta
tutabilir, düşüncesiyle
İslam toplumlarının
devletten ayrılmalarını
önlemek
Türkleri millî bir duygu
ile birleştirerek Osmanlı
bayrağı altında kuvvetli
bir unsur olarak yeniden
dünya devletleri arasına
sokmak
Türk toplumuna Batı’da
gelişen düşünce,
yönetim biçimi, yaşama
tarzını getirerek ülkenin
gelişmesini, kalkınmasını sağlamak
Osmanlıcılık düşüncesi
geçmişteki gibi uygulandığında tekrar başarılı olabilir.
Devletin kurtuluşu
halifelik makamının
bütünleştirici etkisi ile
Müslümanların bir çatı
altında toplanması ile
olabilir.
Dili, dini, soyu ve
idealleri bir olan topluma
dayanan devlet kalıcı
olabilir. Dilde Türkçülük
parolasıyla hareket
ederek Türk tarihini,
uygarlığını geliştirip
dünyaya duyurmak
Askerî ve idari alanda
Avrupa’nın seviyesine
ancak Avrupalıların izlediği yol ile ulaşılabilir.
Ziya Paşa
Mithat Paşa
Namık Kemal
Mehmet Akif
Said Halim Paşa
Ahmet Hamdi Akseki
Ziya Gökalp
Mehmet Emin Yurdakul
Yusuf Akçura
Ömer Seyfettin
Dr. Abdullah Cevdet
Tevfik Fikret
Celal Nuri
Milliyetçilik akımını
etkisiyle Balkan
milletlerinin isyan
ederek Osmanlı’dan
ayrılmasıyla geçerliliğini kaybetmiştir.
I. Dünya Savaşı sırasında halifenin cihat
çağrısına rağmen Müslüman Arapların İngilizlerle birlikte hareket etmeleri ile geçerliliğini
kaybetmiştir.
Bilim ve teknikte
Batı’nın örnek alınması,
kültürel yapının
korunması düşüncesiyle
Yeni Türk Devleti’nin
kurulmasında Mustafa
Kemal Atatürk’ün ortaya
koyduğu milliyetçilik
ilkesinin oluşmasında
etkili olmuştur.
Batı’nın sadece bilim
ve tekniğinin alınması
gerektiğini savunan
anlayış Yeni Türk Devleti’nin temel taşlarından birini oluşturmuştur.
BATICILIK
112
DATA ÖZEL TEK KİTAP
Almanya’nın Osmanlı’yla Yakınlaşmasındaki
Amaçları
Neh
ri
es
i
na
ph
Ce
Su
r i ye
Ce
phes
i
Zİ
Ça
Nİ
C
Ɖ Çanakkale Cephesi
450
F
Ce ilis
ph tin
es
i
ı
Sina
Yarımad
as
h
es
Cidde
600 km
i
an
ad
Ab
BA
SR
R
AK
A
Medine
si
h e
ep
Galibiyet Cephesi
300
p
Mekke
Ö
B
RF
EZ
İ
İ
S
T
A
N
Yemen Cephesi
Bu cephede Enver Paşa, İzzet Paşa, Hafız Hakkı
Paşa ve Mahmut Kamil Paşa komutanlık yapmıştır.
Kafkas Cephesinin Açılma Nedenleri;

Rus ordusunun ilerleyişini Doğu Anadolu’da durdurma

Orta Asya Türkleriyle bağ kurup Rusya’ya karşı
geniş bir cephe açma (Turancılık idealini gerçekleştirme)

Bakü petrollerini ele geçirme.

İngiliz hakimiyetindeki Hindistan'ı ele geçirme.
Ɖ
Osmanlının ilk açılan ve resmen ilk kapanan cephesidir.
Ɖ
Bu cephedeki en önemli olay, Enver Paşa’nın Pantürkizm hayaliyle Orta Asya’ya geçmek üzere orduyu
harekete geçirmesi ve Sarıkamış’ta 90.000 dolayında
askerimizin soğuktan donarak ölmesidir.
 NST
Ɖ Hicaz - Yemen Cephesi
Ɖ Galiçya Cephesi
A
i
C
150
e
Basra
İZ
Ɖ
Ɖ Irak Cephesi
Ɖ Romanya Cephesi
Bağdat
i
1. KAFKAS CEPHESİ
Ɖ Suriye - Filistin Cephesi
Ɖ Makedonya Cephesi
ehr
Kutü’l Âmare
OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI
TAARUZ CEPHELERİ
Ɖ Çanakkale Cephesi
Osmanlı Devleti’nin Müttefiklerine Yardım için Açtığı
Cepheler
at N
Musul
Kerkük
I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler
Ɖ Kafkas Cephesi
Osmanlı Devleti’nin Savunma Cepheleri
H
EN
0
Osmanlı Devleti’nin Taarruz Cepheleri
Ɖ Kanal Cephesi
hri
z
OSMANLI DEVLETİ’NİN
SAVAŞTIĞI CEPHELER
R
Nil Nehri
 NST
Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesiyle savaşta yeni
cepheler açılmış (savaş geniş bir alana yayılmış) ve
I. Dünya Savaşı’nın süresi uzamıştır.
I
ILD
Osmanlı bu teklifleri kabul etmedi. Enver Paşa, İstanbul’da, Almanlarla gizli bir antlaşma imzaladı. Daha
sonra Osmanlıya sığınan iki Alman gemisinin (Osmanlı
bu gemileri satın alarak isimlerini Yavuz ve Midilli olarak
değiştirmiştir) Karadeniz’e açılarak Rus limanlarını bombalamasıyla Osmanlı resmen savaşa girmiştir.
S
Fır
a
Her türlü ekonomik yardımın yapılması
I
Şam
Kudüs
Gazze
Van
Gölü
Bitlis
Ne
c
Ɖ
Z
KIZ
Dış borçların silinmesi
İ
Kanal
Cephesi
Osmanlının savaşa girmesini istemeyen İtilaf devletleri tarafsız kalması şartı ile Osmanlıya bazı tekliflerde
bulundular.
Ɖ
N
Süveyş Kanalı
M
Halep
Kıbrıs
E
DE
Girit
Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesi
Kapitülasyonların kaldırılması
Muş
Dic
ak
I r
D
as
K
Ka
C
fk
A
E
rzu e
k
rum
ırma
Kızılehri
N Erzincan
Ankara
le
Süveyş kanalını ele geçirerek, İngilizlerin sömürgelerle olan bağlantılarını kesmek
Ɖ
KARADENİZ
ul
nb
İsta
kk
al
e
si
R
Cephe
Tra
bz
on
onya
Sicilya
Azak
Denizi
Tun Bükreş
aN
ehri
Ro
m
Ce any
a
ph
es
i
i
esi
ph
Ɖ
hr
İ
NİZ
DE
Boğazları, kontrolleri altında tutarak, Rusya’ya yapılabilecek yardımları engellemek
Ne
E
EG
Ɖ
Ural Nehri
Tisa Nehri
Maked
Zİ
Ortadoğu petrollerini denetim altında tutmak
va
Nİ
Ɖ
Sa
İtil (Volga ) Nehri
Budapeşte
ZA
Halifelik konumundan yararlanmak
Osmanlının askeri gücü ile Alman tekniğini birleştirmek
hri
HA
Savaşı geniş bir alana yaymak
Ne
DE
Ɖ
va
TİK
YA
Rİ
Ɖ
Viyana
Dra
AD
Ɖ
Açılacak yeni cephelerle üzerindeki ağır yükü hafifletmek
Tun
a
Ɖ
VARŞOVA
Galiçya Cephesi
Sarıkamış Faciası, devletin Pantürkizm politikasından
vazgeçmesine sebep oldu.
Ɖ
Bu olayı fırsat bilen Ruslar, saldırıya geçerek Trabzon, Erzincan ve Muş’a kadar olan yerleri işgal ettiler.
Ɖ
Çanakkale Cephesinden beklediği yardımı alamayan
Rus çarlığı 1917’de çıkan Bolşevik İhtilali'yle yıkıldı
(Ekim Devrimi). Bu rejim değişikliğini fırsat bilen
KPSS
ÖZEL TEK KİTAP
COĞRAFYA
DATA
YAYINLARI
GENEL
YETENEK
GENEL
KPSS
KONU VE SORU SERİSİ
%100
BAŞARI
KÜLTÜR
ÖZEL
TEK KİTAP
219
DÜNYANIN ŞEKLİ, HAREKETİ VE TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ KONUMU
Paralel
Çizgisi
60°
30°
Enlem derecesi
60°
1 Enlem
derecesi
0°
40.000 km
Ekvator
0°
Enlemin Etkileri
Ɖ
Güneşışınlarınındüşmeaçısınabağlıolaraksıcaklık
kutuplaradoğruazalır.
Ɖ
ÇizgiseldönüşhızıEkvator’dankutuplaradoğruazalır.
Ɖ
Tanvegurupvakitlerikutuplaragidildikçeuzar.
Ɖ
Yerçekimikutuplaragidildikçeartar.
Ɖ
Gecevegündüzsürelerikutuplaradoğruartar.
Ɖ
Cisimleringölgeboylarıkutuplaragidildikçeuzar.
Ɖ
Güneşin öğle vakti ulaşabileceği yükselti kutuplara
doğrusüreklidüşer.
Ɖ
Güneşışınlarınıngelişaçısınabağlıolarakfarklıiklim
kuşaklarıoluşur.
 NST

Güneşışınlarınındüşüşaçılarıenlemegöre
değişir;ancakyerşekillerine,mevsimevegünün
saatinebağlıolarakdaGüneşışınlarınındüşüş
açısıdeğişmektedir.
I RNEK SSRR
Aşağıdakilerden hangisinin Akdeniz Bölgesi’yle
Karadeniz Bölgesi arasında farklılık göstermesi
enlem etkisine bağlanamaz?
A)Ormanüstsınırı
B)Denizturizmineuygunsüreninuzunluğu
C)Yağışınmevsimleregöredağılışı
D)Tarımürünlerininolgunlaşmasüresi
E)Gündüzsüresininuzunluğu
˜
Çözüm:
Yağışın mevsimlere göre değişiklik göstermesi enlem
etkisinden değil, özel konum farklılıklarından kaynaklanmaktadır.
CevapC
I RNEK SSRR
Aşağıdakiharitadagösterilenüçkentbütünyılboyunca
öğlevaktindeGüneşışınlarınıyaklaşıkaynıaçıylaalır.
Zonguldak
Samsun
Trabzon
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur?
A)Aynıyarımküredeyeralmalarının
B)Ekvator’ahemenhemenaynıuzaklıktaolmalarının
C)Aynıdenizinkıyısındaolmalarının
D)Aynıcoğrafibölgedeolmalarının
E)Dağlarınkıyıyaparaleluzanmasının
CevapB
 NST
Aynıenlemyadaparalelüzerindebulunannoktaların;
Enleme bağlı olarak iklimin değişmesi kutuplara doğru
gidildikçeaşağıdakilerindedeğişmesinesebepolur;
Ɖ
Bitkiörtüsü
Ɖ
Nüfusveyerleşme
Ɖ
Yetiştirilentarımürünleri
Ɖ
Ekonomikfaaliyetler
Ɖ
Akarsurejimleri
Ɖ
Denizsuyununsıcaklıkvetuzluluğu
Ɖ
Hayvantoplulukları
Ɖ
Tarım, orman ve yerleşmenin üst sınırı ile kalıcı kar
altsınırı

Ekvator’auzaklıkları

Çizgiselhızları

Yerçekimleri

Güneşışınlarınıalmaaçıları

Gecevegündüzsüreleri

Gece-gündüzarasındakisürefarkları

Güneşindoğuşvebatışsüreleriaynıdır

HaritadagösterilenAydınveDiyarbakır’ınEkvator’auzaklıklarıçizgiselhızları,yerçekimleri,
Güneşışınlarınıalmaaçıları,gecegündüzsüreleri,
gece–gündüzarasındakisürefarkıaynıdır.
248
DATA ÖZEL TEK KİTAP
Buzulların Oluşturduğu Yer Şekilleri
Sıcaklığın yıl boyunca 0°C ve altında olduğu yerlerde
kar, yaz döneminde de erimez ve üst üste birikir. Üst
üstebirikenbusüreklikartabakasınakalıcıveyatoktağankardenir.Bukarlarzamanlaneveadıverilenbuzullarıoluşturur.Bubuzullar,yağankarınüstüstebirikerek
oluşturduğu basıncın etkisiyle zamanla glasiye olarak
tanımlananbuzullaradönüşür.
Buzul Gölleri: Buzulların aşındırarak oluşturduğu
çukurluklardasularınbirikmesonucubuzulgöllerimeydanagelir.
Örtü Buzulu:Buzullarınbüyükkaraparçalarıüzerinde
genişalanlarayayılmasınadenir.
Vadi Buzulu:Buzullarınvadiboyundahareketetmesiyle
vadininUşeklinialmasısonucuoluşanvadilerdir.
Takke Buzulu:Yüksekdağlarınzirveleriniörtenbuzullaradenir.
Sirk Buzulu:Dağlardakiçukuryadaçanaklarayerleşmişbuzullaradenir.
Moren (Buzul Taş): Buzullar, aşındırarak taşıdıkları
çeşitli boyuttaki malzemeyi hareketin bittiği yerlerde
biriktirirler.Bumalzemeyemorenadıverilir.
Sander Düzlüğü: Morenler, buzul erimesi sonucu oluşanakarsulartarafındantaşınarakeğiminazaldığıyerlerde biriktirilir ve bu yerlerde sander düzlüklerini meydanagetirirler.
Hörgüçkaya:Buzullarınsertkayalarıçizerekvecilalayarakhörgüçkayaadıverilenşekilleroluşturur.
Traverten:Yeryüzüneçıkansularınbünyesindekikalsiyumkarbonatınçökelmesiilemeydanagelenyerşeklidir.
Erime Sonucu Sluşan Yer Şekilleri
Lapya:Erimesonucuoluşanküçükkanalcıkveoluklar
şeklindekikarstikyapılardır.
Düden: Yer üstü sularını yer altı suları ile birleştiren
oluklardır.
Dalin: Karstik kayaçların çözünmesi sonucunda meydanagelenküçükçukurluklaradenir.
Uvalalar: Dalinlerin birikmesi ile meydana gelen yer
şekilleridir.
Polyeler: Birkaç uvalaların birleşmesi ile meydana
gelenyerşekilleridir.
Obruk:Mağaratavanlarınınveyaderinliğiartandalinlerinçökmesiilemeydanagelençukurluklardır.
Mağaralar:Karstikarazideyeraltınasızansularburada
çatlaklarboyuncakendisineyolbulurveçözünmeylebu
yolu genişletir. Çatlakların zamanla büyüyüp genişlemesiilemağaralarmeydanagelir.
Galeri:Birdenfazlamağaranınbirleşmesiyleoluşanyer
şekilleridir.
Polye
Suçıkan
Körvadi
Düden
(Subatan) Uvala
Dolin
Kanyon
TÜRKİYE’DE KARSTİK ŞEKİLLER
Kalker(Kireçtaşı),jipsvekayatuzugibikolayçözünebilenkayaçlarınyaygınolduğuyerlerdegörülenaşındırma
(kimyasalayrışma)vebiriktirme(kimyasaltortul)sonucu
oluşanşekillerdir.
Karstik Alanların zellikleri
Türkiye’nin Karstik Şekilleri
Karstik Yapıların Oluşturduğu Yer Şekilleri
¡
Bitkiörtüsündenyoksunzeminlergenişyertutar.
¡
Toprak,erimelersonucundaoluşançukurlarda
toplanmıştır(Terra-rossa).
¡
Karstlaşmışkayalarınyüzeyisubakımındanfakirdir.
¡
Tarımolanaklarısınırlıdır.
¡
Yerleşmelerazvedağınıktopraklarabağlıolarak
serpilmiştir.
¡
Turizmpotansiyellerifazladır(mağara,traverten
gibi).
Biriktirme Şekilleri
Sarkıt: Su damlacıkları içindeki kalsiyum karbonatın
mağaratavanındabirikmesiyleoluşanyerşeklidir.
ÜlkemizdekarstikşekillereenfazlaAkdenizBölgesinde
(AntalyaBölümü)rastlanır.
Dikit: Su damlacıkları içindeki kalsiyum karbonatın
mağaratabanındabirikmesiyleoluşanyerşeklidir.
Denizli Pamukkale travertenleri, Karain, Damlataş,
İnsuyumağaraları,CennetveCehennemobruklarıturistikdeğeriolankarstikoluşumlardır.
Sütun:Sarkıtvedikitlerinzamanilebirleşmesisonucu
oluşanyerşeklidir.
249
TÜRKİYE'NİN YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
TEST
1
TÜRKİYE'NİN YERYÜZÜ
ŞEKİLLERİ
5. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizdeki akarsuların
özelliklerinden değildir?
A)Uzunluklarıfazladeğildir.
B)Enfazlasuyutaşıdıklarıdönemkıştır.
C)Enerjipotansiyellerifazladır.
1. “Yerşekilleriiçvedışkuvvetlerinetkisiyleoluşur.”
Türkiye’de yeryüzü şekillenmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır?
D)Ulaşımvetaşımacılıktayararlanılmaz.
E)Ağızvekaynakarasıyükseltifarkıfazladır.
A)Buzulaşındırması
B)Karstlaşma
C)Akarsuaşındırması
D)Yeraltısuları
E)Dalgalarveakıntılar
6. Doğu Anadolu akarsularının rejimlerinde, aşağıdakilerden hangisi en fazla etkili olmaktadır?
A)Yağışmiktarları
2. Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümü’nde, yer altı ve
kaynaksularıgürdür.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?
B)Karerimeleri
C)Buharlaşma
D)Yatakeğimi
E)Yatakgeçirgenliği
A)Yağışrejimine
B)Dağlarınuzanışdurumuna
C)Bitkiörtüsüne
D)Buharlaşmaya
E)Jeolojikyapıya
7. Çanakkale’de,İstanbulgibiboğazdayeralmasınarağmenyeterincegelişememiştir.
3. Türkiye’de dağların yükseltisi ve konumu aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili değildir?
Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A)Yolların genellikle doğu-batı doğrultusunda uzanması
A)Akıntıdurumuyla
B)Erzurum – Kars Bölümü’nde hayvancılığın gelişmesi
C)İklimözellikleriyle
C)Madenciliğingelişmişolması
D)Kıyıbölgelerindeyağışlarınfazlaolması
B)Endüstriyelfaaliyetleriyle
D)Doğalkaynaklarla
E)Nüfusyoğunluğuyla
E)Yolyapımındakilometrebaşınadüşenyapımmasrafınınfazlaolması
4. Bir Türkiye fiziki haritasında aşağıdaki illerimizden hangi ikisi birbirine en yakın renklerle gösterilir?
A)Rize-Konya
B)Adana-Diyarbakır
C)Konya-Kayseri
D)İstanbul–Çorum
E)Erzurum-Afyon
8. Aşağıdaki coğrafi bölgelerimizin hangisinde platolara daha az rastlanır?
A)İçAnadolu
B)Marmara
C)Akdeniz
D)Karadeniz
E)DoğuAnadolu
274
DATA ÖZEL TEK KİTAP
c. Arı Kovanına Benzeyen Piramit
yaş grupları
65+
60-64
55-59
50-54
60
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
15
10-14
5-9
milyon
0-5
0 5 10 15 20
Fransa
Avrupa ülkeleri içinde en düşük nüfus artışı oranına
sahiptir. Sadece 1950 ile 1975 yılları arasında nüfusu
artmıştır.1975’tensonranüfusugözlegörülürbirşekilde
azalmıştır.
Rusya
Tabanı çok dardır. Taban ile orta bölümü birbirine eşit
gibidir.Doğumveölümoranınındüşükolduğunugösterir.Gelişmişülkelereaittir.
Sovyetler Birliği Döneminde herhangi bir nüfus politikası uygulanmamıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra nüfusta duraklama ve azalma görülmüştür.
Dağılma sürecinde ülkeye dışardan göçler başlamıştır.
Rusya Devleti Dönemi’nde nüfusu arttırmaya yönelik
politikalarizlenmiştir.
d. Çan Biçimli Piramit
Nijerya
6 4 2 0 2 4 6
yaş grupları
65+
60-64
55-59
50-54
60
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
15
10-14
5-9
milyon
0-5
0 5 10 15 20
8 6 4 2 0 2 4 6 8
Afrika’nınnüfusuençokolanülkesidir.1990yılınakadar
nüfus politikası uygulanmamıştır. Bu nedenle nüfus
sürekliartmıştır.1990’dansonranüfusartışhızınıdüşürmekiçinnüfuspolitikalarıuygulanmıştır.2007’denüfus
artışhızıdüşmüştür.
Hindistan
Butippiramitgeçmiştedoğumveölümoranınındüşük
olduğunu,dahasonraarttığınıifadeeder.Gelişmişülkelereaittir.
Etnik yapının farklı olması belli bir nüfus politikasını
uygulamayı zorlaştırmıştır. 1947’den sonra nüfus artış
hızı yükseldi. 1970’de nüfus artış hızı azaldı. 1970’den
sonra artış hızını düşürme için nüfus politikaları uygulandı.
e. Asimetrik Şekilli Piramit
TÜRKİYE’DE NÜFUS HAREKETLERİ
yaş grupları
65+
60-64
55-59
50-54
60
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
15
10-14
5-9
milyon
0-5
0 5 10 15 20
8 6 4 2 0 2 4 6 8
Doğumoranındahızlıbirdüşüşgörülen,ölümoranının
dadüşükolduğupiramittipidir.Ülkemizinnüfusyapısını
en iyi temsil eden piramittir. Hızlı gelişen ülkelere ait
nüfuspiramitidir.
İnsanlarındoğduklarıyerdenbaşkayerleregeçiciyada
sürekliolaraktaşınmasınagöçdenir.
Yapılış amaçlarına göre göçler;
İşgücü
göçü
Çalışmakamacıylabaşkayerlereyapılangöçlerdir.
Mevsimlik
göç
Tarımda, turizmde veya hayvancılıkta
çalışmakamacıylayapılangöçlerdir.
Beyingöçü
Bir ülkedeki eğitimli insanların başka
ülkeleregöçetmelerinedenir.
Ülkelerin Nüfus Politikaları
Japonya
Ülkegelişmeyıllarındanüfusuarttırmayıteşviketmiştir.
1948yılındahızlıartannüfusunönünegeçmekiçinsıkı
bir aile planlaması başlatmıştır. 1990’larda nüfus artışı
hızlı düşünce nüfus arttırmak için teşvik kampanyaları
başlatmıştır. Ancak günümüzde de ülke nüfus artışını
istenendüzeyeulaştıramamıştır.
Çin
Dünyanınenfazlanüfusunasahipülkesidir.1950yılına
kadarnüfusugüçolarakgördüğüiçinyayılmapolitikası
uygulamıştır.1953’tensonranüfusartışınıazaltmakiçin
kampanyalar başlatılmıştır. 1979’da tek çocuk uygulamasıbaşlamıştır.
Yapıldıkları yerlere göre göçler;
A. İÇ GÖÇLER
Ɖ
Ülke içerisinde nüfusun yer değiştirmesine iç göç
denir.
Ɖ
İç göçler sürekli ve mevsimlik göçler olmak üzere
ikiyeayrılır.
 NST
İçgöçülkeningenelnüfusmiktarınıetkilemez.Ülke
içindekikentvebölgelerinnüfusmiktarınıetkiler.
BİYOÇEŞİTLİLİK VE
ÇEVRE SORUNLARI
BİYOÇEŞİTLİLİK
Bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin, ekolojik
olayların oluşturduğu bütüne biyoçeşitlilik denir. Hava,
su,toprakvecanlılardanoluşanyaşamalanınabiyosfer;
benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran yaşam
ortamlarına biyom, belirli bir canlı türünün yaşam alanınaisehibitatdenir.
Biyoçeşitliliği Etkileyen Etmenler
a) Doğal Faktörler
Ɖ
İklimsıcaklık,(Sukaynakları)
Ɖ
Yerşekilleri(Dağlar,karavedenizlerindağılışı)
Ɖ
Toprak
b) Biyolojik Faktörler
Ɖ
İnsan(Endüstriyel
tarımsalfaaliyetler)
Ɖ
Hayvanlar
Ɖ
Bitkiler
c) Palecoğrafya
Ɖ
Kıtalarınkayması
Ɖ
İklimdeğişiklikleri
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN ÖNEMİ
Yeryüzündeyaşayanbirbirindenfarklıtümcanlılarbiyolojik çeşitliliği oluşturur. Biyolojik çeşitlilik genetik, tür
veekosistemçeşitliliğiolmaküzereüçdüzeyesahiptir.
Genetik çeşitlilik, bir türdeki bireylerin farklılığını; tür
çeşitliliği, belli bir alandaki farklı türlerin sayısını ifade
eder.Ekosistemçeşitliliğiisecanlılarıncansızlarlaolan
etkileşimlerindeki farklılıkları gösterir. Ülkemiz sahip
olduğu zengin biyolojik çeşitliliği ve endemik türleri ile
dünyaüzerindeönemlibirkonumasahiptir.Nüfusugittikçe artan dünyamızda ülkelerin en büyük zenginliği
biyolojik çeşitliliktir. İnsanların başta gıda olmak üzere
temel ihtiyaçlarını karşılamasında vazgeçilmez bir yeri
olan canlı kaynaklar, biyolojik çeşitlilik içinde saklıdır.
Biyolojik çeşitlilik bir ülkenin ekonomisi üzerinde de
önemli bir yere sahiptir. Örneğin reçete ile satılan ilaçların%25ʼibitkilerdeneldeedilenmaddeleriiçermekte,
bitki türlerinin üçte biri besin kaynaklarımızı oluşturmakta,birçokbitkitürü(pamuk,ketenvb.)sanayihammaddesi olarak kullanılmakta, milli parklar ve doğal
koruma alanları gibi yerler turizm geliri sağlamanın
yanındaülkenintanıtımındaönemlibirrolüstlenmektedir. İnsanların günümüzde ve gelecekte biyolojik çeşitliliğe olan gereksinimleri kaçınılmazdır. Ancak biyolojik
BÖLÜM
6
çeşitlilik insan faaliyetleri yüzünden gün geçtikçe daha
fazlaorandayokolmatehlikesiiçindedir.Oysadoğadaki
tüm türler ekosistemin bir parçasıdır ve varlıklarını sürdürmeye hakları vardır. Bu hak o canlıların bize yararlı
olmasından değil ekosistemin bir parçası olmasından
doğar.Yanisadeceinsanınyararlandıklarınındeğiltüm
türlerinkorunmasıgerekir.İnsanlardaharahatyaşamak
içinoluşturduklarıyapayyaşamalanlarındadiğertürlerintükenmesinenedenolmamalıdır.
TÜRKİYE’DEKİ BİYSLSJİK ZENGİNLİĞİN
SEBEPLERİ
Türkiyesahipolduğuzenginbiyolojikçeşitliliğiileılıman
iklim kuşağının önemli ülkeleri arasında yer alır. İklim
farklılıkları,jeolojikgeçmişi,deniz,göl,akarsugibiçeşitli
ortamlarınvarlığı,yükseltifarklılıklarıTürkiye’dekibiyolojik çeşitliliğin nedenlerindendir. Türkiyeʼnin biyolojik
çeşitlilik açısından zengin olmasının bir başka nedeni
ise coğrafik özellikleridir. Güneyde ve kuzeyde kıyıya
paraleluzanansıradağlarvebusıradağlarıncanlıgruplarıarasındaengelleroluşturmasıbubölgelerdeçeşitliliğin artmasına yol açmıştır. Ayrıca doğal göller, geniş
ovavevadiler,ırmaklar,suvekaracanlılarıiçinuygun
ortamoluşturur.Bununlabirliktecoğrafikonum,yükselti
farklılıklarıvedenizler,bölgelerarasındaiklimaçısından
farklılıklaroluşmasınanedenolur.Ülkemizinbuşekilde
zengin bir yapıya sahip olması birçok canlının kendine
özgüyaşamalanıbulmasınısağlar.
Türkiyebitkitürleri(flora)vehayvantürleri(fauna)bakımındanoldukçazenginolup,çoksayıdaendemiktürede
sahiptir. Yeryüzünün sınırlı bölgesinde örneğin bir ekolojikortamdayadabirbirülkeninsiyasisınırlarıiçinde
yayılışgösterentürlereendemiktürlerdenir.Anadolu’da
bulunan yaklaşık 9000 bitki türünün 1/3ʼü Türkiye’ye
özgü türlerdir. Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç
AnadoluveAkdenizbölgelerimizendemikbitkivehayvan türleri bakımından oldukça zengindir. Ülkemizdeki
endemikağaçtürlerininenönemlilerindenbirkaçı;Kaz
Dağı göknarı, Eğridirʼin güneyindeki kasnak meşesi,
Köyceğiz- Dalaman arasında yaygın olan sığla ağacı,
Beşparmak dağlarındaki kral eğreltisi, Datça ve Teke
yarımadalarındakiDatçahurmasıileKastamonu,Yozgat
veİspirçevresindekiİspirmeşesiʼdir.AyrıcaİçAnadolu
veDoğuAnadolubölgelerimizdekisteplerdeyetişentürlerinbazılarıtarım,endüstrivesağlıkalanlarıiçindeğerlidir.Bualanlarözelliklebazıendemiktürlerbakımından
genmerkezidir.Genmerkezi,türlerinortayaçıktığıveilk
yayılmayabaşladığıyerdir.
Türkiye’de kültüre alınmış bitkiler için beş ayrı bölgede
genmerkezibelirlenmiştir.Ülkemizbitkiçeşitliliğikadar
hayvan türleri açısından da oldukça zengindir. Ülke-
KPSS
ÖZEL TEK KİTAP
ANAYASA
DATA
YAYINLARI
GENEL
YETENEK
GENEL
KPSS
KONU VE SORU SERİSİ
%100
BAŞARI
KÜLTÜR
ÖZEL
TEK KİTAP
TEMEL HUKUK BİLGİLERİ
TOPLUMSAL DÜZEN
Toplumsal düzeni sağlayan kuralların bireyleri ortak
inanç ve ölçülere uygun davranışlarda bulunmaya zorlamasına toplumsal denetim (sosyal kontrol) denir.
İnsan sosyal bir varlıktır. İnsanların toplu halde bir arada
düzenli bir şekilde hayatlarını sürdürebilmeleri için
bir takım kurallara ihtiyaçları vardır. Toplumsal hayatı
düzenleyen kurallar, insanların birbirleri ile ilişkilerinin
bir gereği olarak ortaya çıkmıştır.
BÖLÜM
1
Sübjektif ahlak kuralına aykırı davranışın yaptırımı o
davranışı yapan kişinin vicdanıdır. Objektif ahlak kurallarına aykırı davranışlarda ise yaptırım yalnızca vicdani
değil, aynı zamanda bu durum toplumsal nitelik kazanır.
3.IGörgüIEKurallarıI
Ɖ
İnsanların birbirleriyle ve diğer insanlarla birlikte
olduklarında göstermeleri gereken davranışlardır.
(Oturma, yeme, içme, giyinme.. vb) Başka bir ifade ile
sosyal hayatta uyulması gereken kurallardır. Görgü
kurallarının yaptırımı manevidir.
BuIkurallarınIişlevleriIşunlardır:

Bireyin, toplumun diğer üyeleriyle normal ilişkiler
kurmasını sağlar.

Toplumsal birliğin gelişmesine ve sürdürülmesine
yardımcı olur.
4.IHukukIEKurallarıI
Ɖ
Sosyal hayatı düzenleyen düzenleyici kurallar içinde
büyük önem taşıyan hukuk kuralları, insanların birbiriyle ve toplum ile olan ilişkilerini düzenler.
Ɖ
Hukuk kurallarının, diğer kurallardan farkı, zorlayıcı
olmasıdır. Bu kuralların yaptırımı ile diğer kuralların yaptırımları arasındaki fark, hukuk kurallarının
yaptırımının devlet gücüyle desteklenmiş olmasıdır.
Bu nedenle herkes bu kurallara uymak zorundadır.
Örneğin, suç işleyen bir kişi hapis cezasına çarptırılır.
Hukuk kurallarının yaptırımı maddidir.
TOPLUMSAL DÜZENİ SAĞLAYAN
KURALLAR
1.IDinIEKurallarıI
İnsanın inançlarıyla ilgili ilişkilerini düzenleyen kurallardır. Günümüzde insanı din kurallarına uygun davranmaya zorlayan yaptırımlar yaşadığımız dünya ile ilgili
değil, ahirette verileceğine inanılan cezalar ile ilgilidir.
Din kurallarının yaptırımı, manevi yaptırımdır.
 NOT

Toplumsal düzeni sağlayan sosyal kurallar, manevi
müeyyideli olduğundan yeterince etkili olamazlar.
Toplum hayatının etkin biçimde düzenlenmesi,
maddi yaptırımı olan hukuk kurallarıyla mümkündür.

Ahlak kuralları iyi davranışın, hukuk kuralları ise
haklı davranışın ne olduğu sorularına cevap verir.
2.IAhlakIEKurallarıI
İnsanların birbirleriyle ve diğer insanlara karşı olan
görev ve sorumluluklarını düzenleyen kurallardır. Yoksullara yardım etmek, verdiği sözü tutmak, başkalarının
canına, malına, namusuna saygılı olmak gibi kurallar
ahlak kurallarıdır. Ahlak kurallarına uygun hareket edilmediği takdirde kişi toplumsal çevre tarafından kınanır.
Ahlak kurallarının yaptırımı manevi yaptırımdır. Ahlak
kurallarını iki ayrı kategoride inceleyebiliriz.
Ɖ
Ɖ
Subjektif Ahlak Kuralları: Kendi nefsimize karşı
nasıl davranmamız gerektiğini belirten ahlak kurallarıdır. Örneğin; yalan söylememek
Objektif Ahlak Kuralları: Sosyal hayatta şahısların
birbiriyle ilişkilerinde nasıl davranmaları gerektiğini
belirten kurallardır. Örneğin; yoksul ve kimsesizlere
yardım etmek.
Ahlak kuralları, din kuralları gibi manevi yaptırımlarla
desteklenmiştir.
HUKUK VE SOSYAL DÜZEN ARASINDAKİ İLİŞKİ
HUKUK
GÖRGÜ
Yaptırımı
AHLAK
DİN
Yaptırımı
Maddi
(Ayıplanma, pişmanlık, kınanma)
Kaynağı
Kaynağı
Kaynağı
Kaynağı
İnsan
Toplum
Toplum
İlahi
393
TEMEL HUKUK BİLGİLERİ
5. Sahibine tek taraflı bir irade açıklaması ile yeni
bir hukuki durum yaratma veya mevcut hukuki
durumu değiştirmek ya da tamamen ortadan kaldırma yetkisini veren hak aşağıdakilerden hangisidir?
9. Satış sözleşmesinde satılan malın kusurlu olması
halinde alıcının bu malı kusursuz sağlam olan ile
değiştirilmesini veya satış bedelinden indirim
yapılmasını isteme hakkı ne tür nitelikte yenilik
doğuran bir haktır?
A)Yenilik doğuran haklar
A)Bozucu yenilik doğuran hak
B)Bozucu yenilik doğuran haklar
B)Değiştirici yenilik doğuran hak
C)Değiştirici yenilik doğuran haklar
C)Kurucu yenlik doğuran hak
D)Kişiler üzerindeki mutlak haklar
D)Alelade hak
E)Sınırlı ayni haklar
E)Nisbi hak
10.Fiil ehliyetinin en önemli koşulu aşağıdakilerden
hangisidir?
6. Aşağıdakilerden hangisi Türk vatandaşlığının
ispat şekillerinden biri değildir?
A)T.C. nüfus ve sicil kayıtları
B)Nüfus hüviyet cüzdanları
C)Pasaport
A)Ayırt etme gücüne sahip olmak
B)Ergin olmak
C)Kısıtlı olmamak
D)18 yaşından büyük olmak
E)15 yaşından büyük olmak
D)Pasavan
E)Adli sicil kayıt belgesi
11.Aşağıdakilerden hangisi Türk hukuk düzenindeki
yaptırım türlerinden biri değildir?
A) Ceza
7. Tarafların uymak zorunda oldukları ve aksine bir
hukuksal işlem yapılması mümkün olmayan kurallara ne ad verilir?
A)Tanımlayıcı hukuk
B)Tamamlayıcı hukuk
C)Emredici hukuk
D)Yetki verici hukuk
E)Yorumlayıcı hukuk
B) Hükümsüzlük C) İptal
D) Küçük görme
E) Tazminat
12.Aşağıdakilerden hangisi geçersizlik yaptırımının
kapsamına dahil değildir?
A)Butlan
B)Yokluk
C)Cebri icra
D)Nisbi butlan
E)Tek taraflı bağlamazlık
8. Tüzüklerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A)TBMM tarafından çıkarılır.
B)Resmi Gazete’de yayımlanması zorunlu değildir.
C)Tüzükler Anayasa Mahkemesinin incelemesinden
geçirilerek çıkarılır.
D)Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.
E)Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri tarafından çıkarılır.
13.Aşağıdakilerden hangisi kamu hukuku dallarından
biri değildir?
A)Borçlar hukuku
B)Yargılama hukuku
C)İdare hukuku
D)Anayasa hukuku
E)Vergi hukuku
462
DATA ÖZEL TEK KİTAP
SON HÜKÜMLER
Anayasanın değiştirilmesi, seçimlere ve
halkoylamasına katılma
ÝÝ
Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin
kanunların yürürlüğe girmesi için halkoylamasında
kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul
oyu olması gerekir.
ÝÝ
Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabulü sırasında, bu Kanunun halkoylamasına sunulması halinde, Anayasanın değiştirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte
hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar.
ÝÝ
Halkoylamasına, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve mahallî genel seçimlere iştiraki temin için,
kanunla para cezası dahil gerekli her türlü tedbir
alınır.
Anayasa Değiştirilme Usulü
Teklif 1/3 (184)
3/5 (330) ile
2/3 (367)
arası
2/3 ile aynen
kabul edilirse
Kabul
Başlangıç ve kenar başlıklar
Cumhurbaşkanı
Zorunlu
Halkoylaması
Cumhurbaşkanı
Meclise Geri
Gönderir
İsteğe Bağlı
Onaylar
Halkoylaması
2/3 yani 367 ile
ƉƉ
Anayasanın dayandığı temel görüş ve ilkeleri belirten
başlangıç kısmı, Anayasa metnine dahildir.
ƉƉ
Madde kenar başlıkları, sadece ilgili oldukları maddelerin konusunu ve maddeler arasındaki sıralama ve
bağlantıyı gösterir. Bu başlıklar, Anayasa metninden
sayılmaz.
Cumhurbaşkanı
İsteğe Bağlı Halkoylaması
ƉƉ
Onaylar
Anayasanın değiştirilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla
teklif edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki
teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme
teklifinin kabulü Meclisin üye tamsayısının beşte üç
çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür.
ƉƉ
Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında,
kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tâbidir.
ƉƉ
Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin
kanunları, bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük
Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen kanunu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile
aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu kanunu halkoyuna sunabilir.
ƉƉ
ƉƉ
Meclisçe üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise
iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere
Resmî Gazetede yayımlanır.
Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine,
Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul
edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya
gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından
halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasına sunulmayan
Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya ilgili maddeler Resmî Gazetede yayımlanır.
II ÖRNEK SOR
1982 Anayasası’nın değiştirilmesi ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A)Anayasa’nın değiştirilmesi, TBMM üye tam sayısının
en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir.
B)TBMM Genel Kurulu, anayasa değişikliğine ilişkin
kanunların kabulü sırasında, bu kanunun halkoyuna
sunulması hâlinde, anayasanın değiştirilen hükümlerinden hangilerinin birlikte, hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar.
C)Anayasa’nın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin
kabulü, meclisin üye tam sayısının en az beşte üç
çoğunluğunun gizli oyuyla mümkün olabilir.
D)TBMM Genel Kurulu tarafından üye tam sayısının en
az üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen bir anayasa değişikliğini, cumhurbaşkanı dilerse halkoyuna sunabilir,
dilerse yürürlüğe girmesi için Resmî Gazete’de yayımlanmasına karar verebilir.
E)TBMM Genel Kurulu acil hâllerde anayasa değişikliğine ilişkin tekliflerin bir kez oylanmasının yeterli
olacağına karar verebilir. Ancak, böyle bir kararın
alınabilmesi, TBMM üye tam sayısının en az üçte iki
çoğunluğunun oyu ile mümkün olabilir.
Cevap E
BÖLÜM
İDARE HUKUKU VE
TÜRKİYE'NİN İDARİ YAPISI
8
İDARE HUKUKU
İdare Fonksiyonu
İdare Hukuku; idareye kamu hizmetleri sağlanması için
tanınan üstünlük ve ayrıcalıkları idarenin örgütlenmesini
ve idare ile bireyler arasındaki ilişkileri düzenleyen kamu
hukuku dalıdır.
İdare fonksiyonun temel amacı, kamusal yararı sağlamaktır. Yani topluma hizmet sunarak toplum yararını
gerçekleştirmektir.
İdariIFonksiyonunI zellikleri
İdareIHukukununI zellikleri

Konusu kamu hizmetidir.

Yeni gelişen bir hukuktur.

İdari fonksiyon, idari işlemlerle yerine getirilir.

Kanunlaştırılmamış hukuktur.


İçtihat hukukudur.
İdari fonksiyon, üstün ve ayrıcalıklı yetkiler kullanılarak yerine getirilir.

Statü ve kural hukukudur.

İdari fonksiyon, sürekli bir devlet fonksiyonudur.

Kamu hukuku dalıdır.

İdari fonksiyon, kendiliğinden harekete geçer.

Bağımsız müstakil bir hukuktur.

İşlemleri tek taraflıdır.
İdarenin Görevleri
İdareIHukukununIEKaynaklarıII
İdarenin görevi genel anlamda; toplumun gündelik ve
ortak ihtiyaçlarını karşılamak suretiyle kamu yararını
gerçekleştirmeye yönelik tüm faaliyetlerdir.

Anayasa (En önemli kaynaktır),

Kanun,

Kanun Hükmünde Kararname,

Tüzük,

Yönetmelik,



Yargı İçtihatları,
İdari teamül ve tatbikatlar,
Öğretiler (Doktrin, Bilimsel görüş).
Asli
Kaynaklar
Yardımcı
Kaynaklar
TürkiyeICumhuriyetiIİdaresininIGörevleri

Milli güvenliğin korunması

Kolluk faaliyetleri

İç düzen faaliyetleri

Planlama faaliyetleri

Özendirme ve destekleme faaliyetleri

Kamu hizmeti
İdare Hukukunun Uygulama ve Düzenleme
Alanı
İDARE HUKUKUNA HAKİM OLAN
İLKELER
Kamu hizmetleri devamlı, düzenli, adil,
EKamuI
eşitlikçi ve kendi kendini yenileyici olup
HizmetiI burada amaç toplumun ihtiyaç duyduğu
ve karşılanmadığı takdirde sarsılacağı ihti lçütü
A. HUKUK DEVLETİ İLKESİ
yaçları karşılamaktır.
HukukIdevletininIüçItemelIşartıIvardır;I
EKamuI
GücüI
lçütü
Devlet gücünün kullanılması bakımından
idarenin egemenlik işlemleri (temsiliyet
tasarrufları) diye ikiye ayrılır.
Ɖ
Yasama organı hukuka bağlı olmalı,
Ɖ
Yürütme organı hukuka bağlı olmalı,
Ɖ
EKarmaI
lçüt
İdari faaliyetler kural olarak kamu hukukuna tabi olmakla birlikte idari bir takım
faaliyetlerini özel hukuk usullerine göre de
yürütür.
İdarenin bütün eylem ve işlemleri yargı denetimine
tabi olmalı.
EKamuI
YararıI
lçütü
Her türlü eylem ve işlemlerinde idari faaliyetlerin amacı kamu yararını gerçekleştirmektir.
Hukuk devletinin gerçekleşmesi, idaresi hukuka dayanmayan mülk devleti ve polis devleti aşamalarından
sonra mümkündür.
472
DATA ÖZEL TEK KİTAP
Ɖ
Devlet malını korumak
Ɖ
Resmi araç ve gereçleri geri verme
Ɖ
Kıyafet düzeni
Ɖ
İkamet mecburiyeti
Memurlara Uygulanan Disiplin Cezaları
Ɖ
Uyarma (ihtar)
Ɖ
Kınama,
Ɖ
Aylık kesme,
Ɖ
Kademe ilerlemesin durdurulması,
Ɖ
Devlet memurluğundan çıkarma
 NOT
TÜRKİYE’NİN İDARİ YAPISI
Hiyerarşi
Merkezden yönetim sisteminde hizmetlerin daha sağlıklı
yürütülmesi için başkent teşkilatının yanında taşra teşkilatı da oluşturulmuştur.
Hizmetler ancak başkent teşkilatı ile taşra teşkilatı arasındaki bütünlük tam anlamıyla sağlandığı zaman sağlıklı gerçekleşebilir.
Başkent teşkilatı ile taşra teşkilatı arasındaki hiyerarşi
denilen hukuki bağ, aynı yerinden yönetim kuruluşunun
çeşitli birimleri arasında da geçerlidir.
İdariITeşkilat,IGenelI(merkeziIidare)IveI“Yerinden
(mahalli) idare”IolmakIüzereIikiyeIayrılır.
Mit Müsteşarı ve Müşaviri ülkemizde devlet memurluğuna alım işlemleri Devlet Personel Başkanlığınca
yapılır.
TÜRKİYE’NİN İDARİ YAPISI
MERKEZİ İDARE
Memurluk Mesleğinin Temel İlkeleri
Sınıflandırma: Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu
görevlerde çalışan devlet memurlarını görevlerinin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır.
Kariyer: Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için
lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıflar içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânı
sağlamaktır.
Liyakat (Yeterlilik): Devlet kamu hizmetleri görevine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona
erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında devlet memurlarını
güvenliğe sahip kılmaktır.
MERKEZ
TEŞKİLATI
TAŞRA
TEŞKİLATI
YERİNDEN YÖNETİM
MAHALLİ
İDARELER
(YEREL
YÖNETİMLER)
1. Cumhurbaşkanı
1. İl Yönetimi
1. İl Özel İdareleri
2. Bakanlar
Kurulu
2. İlçe Yönetimi
2. Belediyeler
3. Bucak Yönetimi
3. Köyler
3. Merkeze
Yardımcı
Kuruluşlar
4. Bölge Kuruluşları
▪ Sayıştay
▪ DPT
d. İdari Denetimi: İdarenin kendi kurumlarınca denetlenmesine denir.
e. Vesayet Denetimi: Merkezi idarenin yerinden idare
kuruluşlarını kanunda öngörülen şartlar çerçevesinde denetlenmesidir.
f.
Özel Denetim: Sayıştay, Devlet Denetleme Kurumu
ve Başbakanlık.
g. Yargı Denetimi: Yüksek Denetleme Kurulunca
yapılan denetimdir.
2. İktisadi Kamu
Kurumları
(Örneğin KİT)
4. Bilimsel, Teknik
ve Kültürel
Kamu Kurumları (Örneğin;
TRT)
▪ MGK
5. Kamu Kurumu
Niteliğindeki
Meslek Kuruluşları (Örneğin; Barolar)
a. Ombudsman: Konu hakemi, kanun denetçisi, arabulucu gibi anlamları vardır.
c. Siyasi Denetim: İdarenin başı olan bakanların hem
kendi işlerinde hem de emri altında çalışan personelin eylem ve işlerinden dolayı meclise karşı sorumlu
olmalarıdır.
1. İdari Kamu
Kurumları (Örneğin; DSİ)
3. Sosyal Kamu
Kurumları (Örneğin; Emekli
Sandığı)
▪ Danıştay
İDARENİN DENETİM YOLLARI
b. Kamuoyu Denetimi: Kitle iletişim araçları aracılığı
ile oluşturulan baskı unsurlarının kamuoyunun tepkilerini belirtmesidir.
HİZMET
KURULUŞLARI
I. GENEL İDARE
Genel idare, bütün ülkeyi kapsayan idare olup, “Merkez
teşkilatı” ve “Taşra teşkilatı”ndan meydana gelmektedir. Mahalli idare de “Yerel yerinden yönetim” ve “Hizmet
yerinden yönetim” olmak üzere ikiye ayrılır.
A. MERKEZ TEŞKİLATI
GenelIidareninImerkezIteşkilatında;
1.
Cumhurbaşkanı
2.
Başbakan
3.
Bakanlar Kurulu
4.
Bakanlıklar
5.
Yardımcı Kuruluşlar yer alır
SOSYAL KURUMLAR VE
BANKACILIK
Türkiye’deI zerkliğiIBulunanIEKurumlar
1.
Sermaye Piyasası Kurulu
2.
Radyo Ve Televizyon Üst Kurulu
3.
Rekabet Kurumu
4.
Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu
5.
Telekomünikasyon Kurumu
6.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
7.
Şeker Kurumu
8.
Tütün, Tütün Mamulleri Ve Alkollü İçkiler Piyasası
Düzenleme Kurumu
9.
Kamu İhale Kurumu
Ɖ
Yukarıdaki kurumlar kamu tüzel kişiliğe sahiptirler ve
idari ve mali özerklikleri vardır.
Ɖ
Kurulların başkan ve üyeleri Bakanlar Kurulunca
atanmaktadır.
Ɖ
Kurulların işleri ilgili ve ilişkili olduğu bakanlıklar tarafından yürütülür.
Ɖ
Ülkemizde kurumsallaşma çalışmaları Sermaye Piyasası Kurulu ile başlamıştır.
Ɖ
Kurumların denetimlerini Başbakanlık müfettişi,
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu denetçisi ve
Maliye Müfettişinden oluşan üç kişilik bir komisyon
yürütmektedir.
Ɖ
RTÜK üyeleri, TBMM ve Bakanlar Kurulu, diğer üyeler ise Bakanlar Kurulu tarafından seçilmekte ve atanmaktadırlar.
BDDEKI(BAREKACILIEKIDÜZNRLNMNIveII
DNRNTLNMNIEKRÖRLRI-I1999)I
Bankaların düzenli ve emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye sokacak her türlü işlem ve uygulamaların önlenmesini sağlayarak sektörün ekonomi üzerinde yaratabileceği zararları asgariye indirmek, tasarruf sahiplerinin
hak ve menfaatlerini korumak temel amaçlarındandır.
Ɖ
BDDK, biri başkan, bir de ikinci başkan olmak üzere
7 üyeden oluşur.
Ɖ
Üyelerin görev süresi 6 yıldır. Görev süresi dolanlar
yeniden atanamazlar.
Ɖ
Üyelerin atamasını Bakanlar Kurulu yapar.
BÖLÜM
10
 NOT
Türkiye’de bir bankanın kurulmasına veya yurt dışında
kurulmuş bir bankanın Türkiye’deki ilk şubesinin
açılmasına veya bir bankanın fona devredilmesine
bu kanunda öngörülen şartların yerine getirilmesi
kaydıyla Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun 7 üyesinden en az beş üyesinin kabul yönündeki
oyuyla alınacak kararla izin verilir.
TA AÖÖRFIMNVDRATII İGSÖTAIFSRRI
(TM F-1983)
TMSF, Bankacılık işlemleri yapma izni kaldırılan bankaların yönetim ve denetimini üstlenmek, mevduat sahiplerine sigorta kapsamında bulunan mevduatı önlemek
ve mevduat sahipleri yerine bankanın istemek, bankalardaki sigorta mevduatını sigortalamak gibi görevleri
vardır.
I NÖMAYNIPİYA A IIEKRÖRLRI( PEK)
Kurulun temel görevi sermaye
piyasasının güven, açıklık ve
kararlılık içinde çalışmasını,
tasarruf sahiplerinin yani yatırımcıların hak ve yararlarını
korumaktır.
Ɖ
Bir başkan ve bir ikinci başkan olmak üzere 7 üyeden
oluşur.
Ɖ
Üyelerin atamasını Bakanlar Kurulu yapar.
Ɖ
Üyelerin görev süresi 6 yıldır. Görev süresi dolan
üyeler yeniden seçilebilir. Üyelerin üçte biri 2 yılda bir
yenilenir.
ÖTÜEKI(1983)
Kurul, Radyo ve Televizyon yayınlarını düzenleyerek
Ulusal ve bölgesel frekans planlarını yapar. Kuruluşlara
yayın ve lisans izni verir.
Ɖ
Kurul 9 üyeden oluşur.
Ɖ
Üyeler TBMM tarafından seçilir, üyelerin görev süresi
6 yıldır. Üyelerin üçte biri iki yılda bir yenilenir.
 NOT
RTÜK üyeleri TBMM tarafından seçilmektedir.
KPSS
ÖZEL TEK KİTAP
TÜRKÇE
DATA
YAYINLARI
GENEL
YETENEK
GENEL
KPSS
KONU VE SORU SERİSİ
%100
BAŞARI
KÜLTÜR
ÖZEL
TEK KİTAP
524
DATA ÖZEL TEK KİTAP
pp ÖRNEK SOR
İkilemelerle ilgili önemli kurallar:
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi soyut anlamıyla kullanılmamıştır?
İkilemeler ayrı yazılır.
A)Gerçekleri göremediğine göre kör olmalısın.
Aralarına noktalama işareti gelmez.
B)Kalbimin tek sahibi sensin.
İkilemeler arasına sözcük ya da bağlaç girebilir.
C)Her zaman gençlere güvenmişimdir.
šš Yaman mı yaman bir eşkıya yaşarmış burada.
D)Onun yolu bizi aydınlığa taşıdı.
Tamlama biçiminde olabilir.
E)İnsanda biraz yüz olmalı.
šš Beterin beteri var, haline şükret dostum.
˜˜ Çözüm:
šš Şu güzeller güzeli yar gibi geldi bana.
A’da kör “anlayışsız”, B’de kalp “sevgi”, D’de yol “düşünce”,
E’de yüz “utanma” yerine kullanıldığı için soyut anlamlıdır.
C’de ise “gençler” sözcüğü somut anlamıyla kullanılmıştır.
Cevap C
IV. SÖZ GRUPLARINDA ANLAM
1. İKİLEMELER
Anlatıma “ayrıntı, güç ve pekiştirme” anlamı katmak için
aralarında değişik anlam ilgisi bulunan sözcüklerin yan
yana kullanılmasına ikileme denir. İkilemeler dilde çeşitli
yollarla oluşmuş söz gruplarıdır.
Anlamsal – Yapısal Özellikleri
Aynı sözcüğün tekrarlanması:
šš Hızlı hızlı yürüyerek karşıya geçti.
šš Olanları bana bir bir anlattı.
Eş ya da yakın anlamlı sözcüklerin kullanılması
šš Ortalıkta ses seda yoktu.
šš İşler ağır aksak yürüyordu.
Karşıt anlamlı sözcüklerin kullanılması
šš İleri geri konuşup durma!
šš Ben de az çok futbol oynarım.
Biri anlamlı, biri anlamsız sözcüklerin
kullanılması
Çekim eki alabilir.
šš Aldığı parayla ucu ucuna geçiniyordu.
šš Bu çocuk durdan sustan anlamaz ki!
Yapım eki alabilir.
šš Evinde sazlı sözlü bir eğlence düzenlendi.
šš Sessiz sedasız dışarıya çıkmıştı.
Bazı ikilemeler bileşik ad olarak kullanılabilir.
šš Ailece alışverişe çıkmışlar.
šš Eteğin beline çıtçıt diktik.
pp ÖRNEK SOR
Aşağıdakilerin hangisinde ikilemeyi oluşturan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?
A)Yalan yanlış bilgilerle doğru bir karar veremezsin.
B)Karşıdan güçlü kuvvetli görünüyordu.
C)Mırın kırın etme de olanları anlat
D)Aradan aşağı yukarı on yıl geçti.
E)İngilizceyi şöyle böyle bilir.
˜˜ Çözüm:
A, B, D ve E’de ikilemeyi oluşturan sözcüklerin her birinin anlamı olduğu için tek başlarına kullanılabilir. C’de ise
anlamları olmadığı için “mırın kırın” tek başlarına kullanılamaz.
Cevap C
šš Bizde yalan dolan olmaz.
šš Saçma sapan bir fıkra anlattı.
Anlamsız iki sözcüğün kullanılması
šš Abur cubur yiyeceklerle karnını doyurma.
šš Paldır küldür salona girdi.
Yansıma sözcüklerin kullanılması
šš Haşır huşur sesler duyunca çok korktuk.
šš Çocuk zırıl zırıl ağlıyordu.
2. DEYİMLER
Deyimler iki ya da daha fazla sözcükten oluşmuş, toplumun hafızasında zamanla yer ederek dilde kalıplaşmış
özel ifadelerdir. Deyimler toplumun yaşama ve olaylara
bakışını yansıtırlar. Anlatıma çekicilik ve güç kazandırırlar. Az sayıda deyim dışında hemen hemen tüm deyimler
mecaz anlamlıdır. Deyimlerle ilgili başlıca özellikler ve
kurallar şunlardır:
528
7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili sözcük temel anlamıyla kullanılmıştır?
A)Elini incittiği için yazı yazamıyormuş.
B)Karşı sokağın ağzında duran çocuk ağlıyordu.
C)Beşiktaş sırtları pırıl pırıl, Boğaz masmaviydi.
D)Kolu yırtık, örme bir ceketle gelmiş.
E)Yokuşun başında derin bir nefes aldı.
DATA ÖZEL TEK KİTAP
11.Bu sorunuz üzerine, öykünün kişileriyle ilgili geniş
çaplı açıklamalar yapmayı düşünmüyorum. Sizin,
öykünün içinde kalmak koşuluyla bu sorunun yanıtını
bulmanızı istiyorum. Sorunuzun, benimkinden başka
yanıtları da olabilir, bunun farkındayım.
Bu parçada geçen “öykünün içinde kalmak” sözüyle
anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yorum yapmadan, yazarca düşünüleni yansıtmak
B)Anlatılanları, değişik açılardan değerlendirmek
C)Her öyküyü diğerlerinden bağımsız olarak yorumlamak
D)Öykü kişilerinin kimliğini, öykünün olay örgüsüyle
uyumlu hâle getirmek
E)Teknik olanakları sınırlı biçimde kullanmak
8. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, konuya bakış
açısı yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A)Allah kulunu kısmeti ile yaratır.
B)Baykuşun kısmeti ayağına gelir.
C)Her kaşığın kısmeti bir olmaz.
D)Kısmet gökten zembille inmez.
E)Kısmetinde ne varsa, kaşığında o çıkar.
12.Romanlar, öyküler, şiirler herkesin dilinde fakat,
deneme deyince çevremde kimseyi göremiyorum.
Sohbetlerde deneme, hep kapı kenarındaki taburede
kalıyor. Öyle canım sıkılıyor ki buna!
Bu cümledeki altı çizili sözle denemeye ilişkin
olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A)Oluşturulmasında katı kurallara uyulduğu
B)Değerlendirmenin güç olduğu
C)Gereken değerin verilmediği
9. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi anlamca ötekilere ters düşmektedir?
D)Her okurun farklı algıladığı
E)Okuyucusunun donanımlı olması gerektiği
A)Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır.
B)Akıl adama sermayedir.
C)Akıllı köprü arayana dek, deli suyu geçer.
D)Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.
E)Akıl olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta.
13.Romancımız, bu yeni romanında da kişilerini kendi
sesleriyle konuşturarak anlatımına büyük bir inandırıcılık kazandırıyor.
10.Aşağıdaki cümlelerde geçen deyimlerden hangisi
ötekilerden farklı anlamdadır?
A)Acele hazırlanıp yola koyuldu.
B)Haberi alınca, yağmur kar demeden yola düştü.
C)Sıcağa kalmamak için erkenden yola çıktı.
D)Birkaç yıl sonra gerçekleri görerek yola geldi.
E)İşini gücünü bırakıp yola düzüldü.
Bu parçada geçen “roman kişilerini kendi sesleriyle
konuşturma” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A)Kişileri, kendi gerçekliklerine bağlı kalarak anlatma
B)Kişilerin özlemlerini dile getirme
C)Kişileri, birbirleriyle olan ilişkilerine göre verme
D)Kendi duygularını gizlemek için çaba harcama
E)Kişilerin yalnızlıklarını ortaya koyma
YAZIM KURALLARI
1. EKLERİN VE BAĞLAÇLARIN YAZIMI
a. -ken eki
Büyükünlüuyumunauymayanbuekinaslıi-ken’dir.
Getirildiğisözcüğünsonsesineolursaolsuninceyazılır:
š okur-ken,yazar-ken,gelir-ken,söyler-ken.
İstenildiğitakdirde“iken”olarakayrıdayazılabilir:okur
iken,yazariken,geliriken,söyleriken.
BÖLÜM
4
I ÖRNEK SÖR
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı
vardır?
A)Banayardımedermiki?
B)Öylesineyoruldukibayıldı.
C)Oysakibenbunubilmiyordum.
D)Sendekievraklarıgetirdinmi?
E)Evdeekmekkalmamışki.
Çözüm:
b. “ki”nin yazımı
˜
Türkçedekullanılanüçfarklı“ki”vardır.
B seçeneğindeki “ki” bağlaçtır ve ayrı yazılması gerekirkenbitişikyazılarakyazımyanlışıyapılmıştır.
ǝ
Sıfat yapan “-ki”:
Eklendiği sözcüğe bitişik yazılır. Sözcüğe aitlik anlamı
katar.Cümledençıkarıldığındaanlambozulur.Ekhalindedir.
š Altsatırdakicümleleroldukçagüzel.
CevapB
c. “mi” soru edatının yazımı
ǝ
š Evdekiçiçeklerisulamalısın.
š Akşamkidüğünehepberabergittik.
ǝ
İlgi zamiri olan “-ki”:
š Gördünmü?Kaldımı?Yazıyormu?Uzakmı?
ǝ
Ek halindedir. Sözcüğe bitişik yazılır. Daima bir ismin
yerinitutarvecümledençıkarılırsaanlambozulur.
š Benim kalemim bozuk, seninki sağlam (senin kalemin)
š Romanınkurgusu(romanınki)
š çocuğundefteri(çocuğunki)
ǝ
Bağlaç olan “ki”:
Sözcükgruplarınıyadacümlelerianlamilgisiylebirbirine
bağlayan ki bağlacı her zaman ayrı yazılır. Cümleden
çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz. Yüklemden
veçekimlifiillerdensonragelen“ki”lerdaimabağlaçtır.
š Türk dili dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil
şuurlaişlensin.
š Havaokadargüzelkikendimisokağaattım.
š Sandımkiçokdeğerveriyorbana.
š Bu sonuca bakarak şöyle diyebiliriz ki güzel işler
başarmışız.Oysaki,meğerki
‘‘mi’’ soru edatı ayrı yazılırken son sese bağlı
olarak ünlü uyumlarına uyar:
“mi” soru edatı kendinden önceki sözcüklerden
ayrı, kendinden sonraki kişi ve ek fiil ekleriyle
bitişik yazılır:
š Bahçedekiçiçeklerisulayabilirmisin?
š Busözlerisöyleyenomuydu?
ǝ
“mi”, soru görevi dışında, belirteç yapma
durumunda da ayrı yazılır:
š Akşamoldumuvadilerkararır.
š ŞutepeyideaştıkmıYeşilVadi'yevardıkdemektir.
d. “de”nin yazımı
ǝ
“de” bağlacının yazımı
Bağlaç olan “de” daima ayrı yazılır. Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı daralabilir, ama bozulmaz.
Genellikle‘’dahi,bile‘’anlamlarınasahiptir.
š Seninlebirliktebendegeleceğim.
š Sendeonlarkadarçabalamalısın.
 RST
Bazısözcüklerde"ki"bağlacıbitişikyazılır.(oysaki,
mademki,çünkü,halbuki,meğerki,sanki,belki)
š Kurununyanındayaşdayanar.
š Gel deçıkişiniçinden.
BÖLÜM
SÖZEL MANTIK
10
ŞEKİL YORUMLAMA
GRUP OLUŞTURMA
Bu tarz sorularda verilen şekillerden hareketle mantık
ve karar verme yeteneğiniz ölçülmeye çalışılmaktadır.
Görselyeteneğinizigösterirkenakılyürütme,mantıkkullanma, veriler arası ilişkileri ortaya koyma yöntemlerini
kullanabilirsiniz.
Bu tarz sorularda, verilerin bazen farklı bazen benzer
özelliklerine bağlı olarak gruplanması istenmektedir.
Genellikle verilen özelliklere bağlı olarak iki ya da üç
sorununbağımlı/bağımsızolarakçözümüistenmektedir.
Grupoluşturmasorularındanseçilerekyadadağıtılarak
oluşturulması istenen gruplar karşımıza çıkmaktadır.
Dağıtmada bahsi geçen nesnelerin tamamı yönergeler
gözönündebulundurularakikiye,üçe,dördevb.ayrılır.
Seçmedeisebahsigeçennesnelerinsadeceseçilenleri
(bir kısmı) yönergeler göz önünde bulundurularak ayrılabilir.
Şekil soruları bireylere karmaşık, anlaşılmaz gibi görünebilir, ancak bu sadece yanıltıcı bir durumdur. Sonuç
olarakşekilsorularıdamantıkiçeriklisorulardır.Görüntü
olarak karışık gibi görünen bu soruların zihin karışıklığınanedenolmasınaizinverilmemelidir.
Bu tarz soruların çözümünde birinci derecede önemli
olan,soruyudoğruanlamaktır.Dahasonraşekillerdikkatlice incelenmeli, yönergeler doğrultusunda çözüm
aranmalıdır.
Bu tür soruları çözerken dikkat edilmesi
gerekenler:
Ɖ
Soru,anlaşılıncayakadarokunmalıdır.
Ɖ
Verilenşekillerdoğruolarakanalizedilmelidir.
Ɖ
Sorudatamolaraknesorulduğuanlaşılmalıdır.
Ɖ
Soruyuokurkenanahtarkelimeolarakseçilensözcükyadasözcüklerinaltıçizilmelidir.
Ɖ
Verilenler doğrultusunda şekil üzerinde çizimler
yapılarakzamandankazanılabilir.
I ÖRNEK SÖR
Aşağıdaki şekillerden III numaralı şekil bir dizinin ilk
adımını oluşturursa daha sonraki adımda kaç numaralı şekil kullanılır?
A)I
˜
B)II
C)III
D)IV
E)V
Çözüm:
Yukarıdakiörnekteverilenşekillerinyorumlanmasıistenmektedir.Buşeklegöreiçidoludaireiçiboşolandaireninüzerindenveönündengeçecekşekildehareketetmiş
kabul edilmektedir. Buna göre şekil hareketinden doğan
sıralama III-II-I-V-IV olur ve 2. adımda II numaralı şekli
alır.
CevapB
Bu tür sorular çözülürken dikkat edilmesi
gerekenler:
Ɖ
Yönergeler göz önünde bulundurulup, doğru bir
gruplamayapılmalıdır.
Ɖ
Grup oluştururken her zaman tek bir olasılıkla karşılaşmayabiliriz. Bazen birden çok olasılığın olma
ihtimaliolduğunudikkatealmalıyız.
Ɖ
Gruplamayapılırkengerekirsetablolarkullanılmalıdır.
Ɖ
Verilerin özelliklerine bağlı olarak * + - / gibi
simgeler kullanılarak, kodlama yapılarak zaman
kazanılabilir.
Ɖ
Hersoruiçinayrıayrıverilmişveistenmişolanverilerdeğerlendirilmelidir.
ŞİFRELEME
Daha önceki sınavlarda karşılaştığımız bölümlerden
birisözelmantıksorularındanoluşanbölümdür.Butarz
sorular mantık oyunlarından, bulmacalardan, dil oyunlarından meydana gelir. Bu bölüm sorularını çözerken
genelolarakyapılmasıgereken,önceliklesoruyusakin
birşekildeokuyupanlayarakyorumlamaktır.Önemliolan
soruyudoğrubirşekildeanlamaktır.Sorununtamolarak
anlaşılması,verilenlerinzihindeyorumlanabilmesi,sorununçözümünükolaylaştırır.Aksihaldeçözümeulaşmak
çokzorolur.
Size yardımcı olmak amacıyla sınavlarda çıkmış soruları gruplamaya çalıştık. Gruplandırılan sorular bazı alt
başlıklaraltındabirleştirilmişvesorularınçözümlerinde
dikkatedilecekönemlidurumlaradikkatçekilmiştir.
Örneğin “Matematik, Türkçe ve İngilizce” derslerinden
sınava giren bir öğrenci, “Matematik sınavı Türkçeden
KPSS
ÖZEL TEK KİTAP
MATEMATİK
DATA
YAYINLARI
GENEL
YETENEK
GENEL
KPSS
KONU VE SORU SERİSİ
%100
BAŞARI
KÜLTÜR
ÖZEL
TEK KİTAP
BÖLÜM
RASYONEL SAYILAR
KESİR
a
ifadesi bir kesirdir. Kesirb
lerin oluşturduğu kümeye rasyonel sayılar kümesi denir.
a, b ∈ Z ve b ≠ 0 olmak üzere
3
Bileşik kesri tam sayılı kesre çevirirken payı paydaya
bölüp elde ettiğimiz bölümü tam sayı olarak kesrin önüne
yazmak, kalanı paya, paydayı da değiştirmeden yazmak
gerekir.
13
3
= 2 gibi
5
5
ïì a
ïü
Q = ïí a,b Î Z ve b ¹ 0ïý Her tam sayı aynı zamanda bir
ïîï b
ïþï
rasyonel sayıdır.
–
13
5
payda
10
2
tam kısım
3 , 40 , 3 , 7 ………… gibi
4 13 8
3
pay
 NST
KESİR ÇEŞİTLERİ

Basit Kesir:
b
b
a× ¹ a ,
c
c
b a.c + b
a+ =
dir.
c
c
Payı paydasından mutlak değerce küçük olan kesirlere
denir. Tam sayı olarak sadece 0 (sıfır) basit kesirdir.
2
1
9
, - , 0,
............gibi.
7
3
13
Bileşik Kesir:
Payı paydasından mutlak değerce büyük veya eşit olan
kesirlere denir.
3 7 12
50
, ,
, .............gibi.
2 5 5
8
Tam Sayılı Kesir:
Bir tam sayı ile basit kesrin bir arada yazıldığı kesirlere
tam sayılı kesir denir. Her bileşik kesrin içinde mutlaka bir
tamsayılı kesir vardır.
3
8 5 1
1 , 2 ,
, 1 ..............gibi.
4
9 4 4
RASYONEL SAYILARDA DÖRT İŞLEM
1. Toplama ve Çıkarma İşlemi:
Rasyonel sayılarda toplama ve çıkarma işlemi yapabilmek için rasyonel sayıların paydalarının eşit olması gerekir. Rasyonel sayıların paydaları eşit değilse paydalar
eşitlenir. Tam sayıların paydası 1 olarak alınır.
Ɖ
Ɖ
Ɖ
Ɖ
Tam sayılı kesri bileşik kesre çevirirken tam sayılı kesrin tam kısmını payda ile çarpmak ve elde edilen sonucu
paya eklemek gerekir. Payda aynı yazılır.
4
2 4.7 + 2 28 + 2 30
=
=
=
gibi.
7
7
7
7
Ɖ
a
a
sayısının toplamaya göre tersi - ' dir.
b
b
a c a+c
+ =
b b
b
a c a-c
- =
b b
b
a
c (a.d) (c.b) (a.d) + (c.b)
+
=
+
=
b
d
b.d
b.d
b.d
(d) (b)
a c (a.d) (c.b) (a.d) - (c.b)
=
=
b d
b.d b.d
b.d
(d) (b)
656
DATA ÖZEL TEK KİTAP
ė Çözü
è Örnekler
2 4 5 25 125
20
1 ×3 = ×
=
=5
3 7 3 7
21
21
1 2 1+ 2 3
+ =
=
7 7
7
7
Cevap B
5 2 5-2 3 1
- =
= =
6 6
6
6 2
3. Bölme İşlemi:
13 1 13.2 1.15 26 15 26 - 15 11
=
=
=
=
15 2 15.2 2.15 30 30
30
30
Rasyonel sayılarda bölme işlemi yapılırken paydaların
eşit olması gerekmez. Bölme işlemi yapılırken birinci
kesir aynen yazılır, ikinci sayı ters çevrildikten sonra iki
rasyonel sayı çarpılır.
(15)
(2)
b≠0, c≠0, d≠0 olmak üzere;
„ Örne
Ɖ
8 3 2 5
+ - - işleminin sonucu kaçtır?
11 11 7 7
A) -
1
7
B) 0
C)
4
77
D)
2
11
E)
è Örnek:
1
7
8 1 8 4 32
: = × =
5 4 5 1
5
 NST
ė Çözü

8
3 2 5 (8 + 3) (2 + 5) 11 7
+ - - =
= - =0
11 11 7 7
11
7
11 7
2. Üslü ifadeli işlem yapılır.
2. Çarpma İşlemi:
3. Çarpma-Bölme yapılır.
a
b
sayısının çarpmaya göre tersi
'dır.
b
a
a éê b ùú
=
b êë a úû
işleminin sonucu kaçtır?
A)
1
2
B)
1
3
C) 1
D) 2
E) 3
ė Çözü
2 4
1 × 3 işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
3 7
2
7
é
1ù
ê1+ ú
ê
3ú :2
ê
ú
ê 1- 1 ú
ê
3 úû
ë
-1
„ Örne
A) 5
4. Toplama-Çıkarma yapılır.
„ Örne
Rasyonel sayılarda çarpma işlemi yapılırken paydaların
eşit olması gerekmez. Çarpma işlemi yapılırken pay ile
pay çarpılır, pay olarak yazılır. Payda ile payda çarpılır,
payda olarak yazılır. Tam sayılı kesirler çarpma işlemi
yapılırken mutlaka bileşik kesre çevrilmelidir. Sadeleştirme işlemi yapılabiliyorsa, sadeleştirme işlemi kolaylaştıracaktır.
Ɖ
Rasyonel Sayılarda dört işlem yapılırken işlem
sırası;
1. Parantez içindeki işlem yapılır.
Cevap B
Ɖ
a c a.d
: =
b d b.c
B) 5
20
21
C) 3
21
23
D) 3
8
21
E) 4
6
21
é 1 1ù
é
ê + ú
é 3 + 1ù
1ù
ê1+ ú
ê 1 3ú
ê
ú
ê
ú
ê
ú
ê
ú
(3)
(1)
3 :2=
:2= ê 3 ú:2
ê
ú
ê
ú
ê 1- 1 ú
ê 1 - 1ú
ê 3 -1ú
ê
ê 1 3ú
ê
ú
3 úû
ë
ë 3 û
ê (3)
ú
(1) û
ë
é4ù
ê ú
é 4 2ù
4 3
12
ê3ú
: 2 = 2: 2 =1
ê 2 ú : 2 = êê : úú : 2 = ( . ) : 2 =
3 2
6
ê ú
ë3 3û
ê3ú
ë û
Cevap C
780
DATA ÖZEL TEK KİTAP
13.Reel sayılar kümesi üzerinde tanımlı aşağıdaki
fonksiyonlardan hangisi tek fonksiyondur?
9. 3
2
-3
A) x 2+1
B) x+3
C) x4+x 2
D) |2x+1| E) x3+x
5
Yukarıda y = f(x) fonksiyonun grafiği verilmiştir.
Buna göre f(0) + f(5) + f-1(3) toplamı kaçtır?
A) -3
B) -1
C) 3
D) 7
E) 10
14.f(x) = 2x-3 ve (fog)x = 2x+3 olduğuna göre g-1(8) kaçtır?
A) 2
B) 3
C) 5
D) 6
E) 8
10. f(x) = 2x+1, g(x) = 2x-1 ise
(fog)(x)'in değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 4x-1
B) 4x+1
C) 4x
D) 4x 2-1
E) 4x 2-4
15. y
f(x+1)
6
4
 x + 5,
11. f(x) 
2x − 8,
Şekilde y = f(x+1) fonksiyonunun grafiği verilmiştir.
x≤5
x>5
Verilenlere göre f-1(4) + f-1(6) + f(-3) toplamı kaçtır?
biçiminde tanımlanana f fonksiyonu için fof(3) kaçtır?
A) -2
B) 3
C) 5
x
2
-4
D) 8
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
E) 12
TEST 1 CEVAP ANAHTARI 12.f(x+1) = x+6+f(x) biçiminde verilen f fonksiyonu için
f(3) = 1 ise f(10) kaçtır?
A) 16
B) 17
C) 36
D) 43
E) 85
1
C
6
D
11
D
2
A
7
B
12
E
3
E
8
A
13
E
4
B
9
B
14
C
5
A
10
A
15
D
KPSS
ÖZEL TEK KİTAP
GEOMETRİ
DATA
YAYINLARI
GENEL
YETENEK
GENEL
KPSS
KONU VE SORU SERİSİ
%100
BAŞARI
KÜLTÜR
ÖZEL
TEK KİTAP
BÖLÜM
ÜÇGENLER -1
1
Açıortay:
GEOMETRİK KAVRAMLAR VE
DOĞRUDA AÇI
O
Bir açıyı iki eş açıya ayıran
ışına açıortay denir.
Nokta:
m (AÔK)= m (KÔB) ise
A
Tanımsızdır. Uzunluğu genişliği veya derinliği yoktur. “.”
ile gösterilir.
[OK ışınına açıortay denir.
Doğru:
Açı Çeşitleri
İki yönde sonsuza giden noktalar kümesidir.
Noktalar kümesi
d
A
B
Sembol ile
gösterilmesi
Okunuşu
d doğrusu
B
[ AB[ doğrusu
[ AB[
B
]AB[ doğrusu
]AB[
A
A
A
Ölçüsü 0° ile 90° arasında
olan açılara dar açı denir.
m(A OB) = α
[ AB ]
AB doğrusu
[ AB ]
B
Dar açı:
Ù
AB doğru parçası
A
B
K
O
0° < α < 90°
Dik Açı
α
B
A
Ölçüsü 90° olan açıya
dik açı denir.
Işın:
Ù
Başlangıç noktası belli ve bir yöne doğru devam eden
noktalar kümesidir.
Noktalar kümesi
A
B
A
B
m (A OB) = α = 90°
O
Okunuşu
Sembo ile
gösterilmesi
AB ışını
[ AB
Geniş Açı:
[BA
Ölçüsü 90° ile 180° arasında olan açılara geniş
açı denir.
BA ışını
AÇILAR
α
O
m(A OB) = α
B
90° < α < 180°
Başlangıç noktaları ortak
ve doğrusal olmayan iki ışının birleşim kümesine açı
denir.
O noktasına açının köşesi
denir.α ∈ R sayısına açının
ölçüsü denir.
A
Ù
Açı:
B
A
Doğru Açı:
O
α
α
[OA ve [OB ışınlarına açının kenarları denir.
B
A
α=180°
Ölçüsü 180° olan açılara doğru açı denir.
B
853
ÖZEL DÖRTGENLER
ƉƉ
Bir kenarı a
olan eşkenar
dörtgenin
içinde alınan bir
noktadan
kenarlara
çizilen
paralellerin
uzunlukları
toplamı 2a dır.
D
C
t
x
y
a
z
A
ƉƉ
Karşılıklı kenarlar paralel ve uzunlukları eşittir.
AB]// [DC] ve
[AD]// [BC] dir.
|AB| = |DC| = a
|AD|= |CB|= b
B
x + y = a | z + t = a | x + y + z + t = 2a
„„ Örne
D
H
ABCD eşkenar dörtgen
C
A
4
O
b
A
a
B
|AC| = |BD| ve
|OA|= |OC|= |OD|= |OB| dir.
ƉƉ
A(ABCD) = a. b
∧
m(A DC) = 3.m(DCB)
b
ƉƉ
O
|AB| = 4 cm
C
Köşegen uzunlukları eşittir ve birbirini ortalar.
x
a
ƉƉ
[OH] ⊥ [DC]
∧
D
AC = e ⇒ e =
a2 + b2
D
Dikdörtgenin köşegenleri çizildiğinde alanı 4
eşit parçaya böler.
a
S
b
B
O
S
a
A
ėė Çözü
3α+α = 180°
H
K
x
4
[BK] ⊥ [DC] çizelim.
C
B
D
E dikdörtgenin içinde
herhangi bir nokta ise
C
E
S4
S2
S1
|ED|2+|EB|2 = |AE|2+|EC|2
S3
4
O
A
45°
A
ƉƉ
2 2
BKC (45°-45°-90°) özel
üçgeni olduğundan
|BK|.
α
3α
4α= 180° ⇒ α=45°
b
S
S
ise |OH| = x kaç br dir?
D
C
4
B
2 =4 ⇒ |BK| = 2 2 olur.
DOH ∼ DBK olduğundan;
| BK | 2 2
|OH| = = = 2 bulunur.
2
2
B
ƉƉ
E dikdörtgenin içinde herhangi bir nokta ise karşılıklı
alanlar toplamı eşittir.
S1 + S2 = S3 + S4
E
ƉƉ
E dikdörtgenin dışında
herhangi bir nokta olsun.
|EA|2+|EC|2=|BE|2 + |DE|2
D
C
A
B
DİKDÖRTGEN - KARE - DELTOİD
DİKDÖRTGEN
Açıları 90° olan paralelkenara
dikdörtgen
denir.
D
a
C
„„ Örne
ABCD dikdörtgen
b
b
D
F
[DE] ⊥ [EF]
4
[DE] // [FB]
A
a
B
Özellikleri
ƉƉ
Özel bir paralelkenar olduğundan paralelkenarın
bütün özelliklerini taşır.
|BC| = 4 cm
|AE| = 2 cm
ise |EB| = x kaç cm dir?
C
A 2 E
x
B
868
DATA ÖZEL TEK KİTAP
DAİRENİN ÇEVRESİ VE ALANI
„„ Örne
Çevre
8
T
A
Şekilde
O
O merkezli iki daire veriliyor.
Yarıçap uzunluğu r olan bir dairenin çevresinin uzunluğu 2.π.r’dir.
[AB], T noktasında küçük çembere teğet
O
r
B
|AB| = 8 cm ise taralı alan kaç cm2’dir?
A
Alan
Çember
ile
iç
bölgesinin
birleşimine daire denir. Yarıçap
uzunluğu r br olan dairenin alanı
π.r 2 dir.
ėė Çözü
O
r
4 T 4
A
[OT] ⊥ [AB] çizelim
r1
|AT| = |TB| = 4 cm olur
|OT| = r1 ve |OB| = r 2 olsun.
A
B
r2
O
OTB üçgeninde pisagor bağıntısından
r 22-r1 2=42
Yay Uzunluğu
r 2 2-r1 2 = 16
Yarıçapı r olan bir çemberde mer-
Taralı alan = π (r 2 2-r1 2)
 = 2πr.α dır.
 ise AB
luğu AB
360°
α
r
= 16π cm2
r
B
A
„„ Örne
B
H
Şekildeki O merkezli
çeyrek dairede
Daire Diliminin Alanı
Daire diliminin alanı=
= π.16
O
kez açının gördüğü yayın uzun-
O
2
πr α
dir.
360
α
r
C
x
[OB] ⊥ [HC]
r
∧
30º
m (B O C)= 30°
B
A
taralı alan= 2π cm2
O
A
ise, |HC| = x kaç cm’dir?
Daire Halkasının Alanı:
Merkezleri O ve yarıçapları r ile R
olan daireler arasındaki halkanın
alanı
ėė Çözü
O
m(BO A) = 90° ve
r2
Taralı alan= π r 22- π r12
[AB] büyük çember için kiriş,
küçük çember için teğet ise
Taralı alan = π (r 2 -r )
2
2
1
|TB|= r 22-r12 =
(| AB |)2
22
2
 | AB | 
Taralı alan = 
 .π
 2 
2x
∧
30º
m(HCO) = 60° (iç ters açı)
A
T
r1
O
B
r2
Taralı Alan = π.(2x)2.
π.4x 2
6
x = 3 cm bulunur.
60º
O
|OC| = 2x olur.
2π=
|TB|2+r12= r 22
60º
∧
2
1
C
x
m(CO A) = 60° dir.
= π (r 2 -r )
2
B
H
∧
r1
60°
360°
A
BÖLÜM
ANALİTİK GEOMETRİ
İki reel sayı doğrusunun başlangıç noktasında dik olarak
kesiştiği düzleme koordinat düzlemi denir.
Oy
Ɖ
Ox doğrusuna
apsis eksen:
Ɖ
Oy doğrusuna
ordinat ekseni
denir.
II. Bölge
(-,+)
Bu iki eksenin
kesiştiği O
noktasına başlangıç noktası
veya orijin denir.
III. Bölge
(+,-)
Ɖ
7
ė Çözü
|AB|=
(6 − 3)2 + (8 − 4)2 = 9 + 16 =
Cevap C
I. Bölge
(+,+)
Ox
O
„ Örne
IV. Bölge
(+,-)
A (3,4) noktasının orijine olan uzaklığı kaç cm’dir?
A) 3
B) 4
C) 5
„ Örne
ė Çözü
A(m, n) noktası koordinat düzleminin II. bölgesinde ise D
(n, m) noktası hangi bölgededir?
Orijin O (0, 0) noktasıdır.
A) I
B) II
25 = 5 br’dir.
C) III
D) IV
E) Orijin
O halde |AO| =
D) 6
E) 7
(3 − 0)2 + (4 − 0)2 =
5 br
Cevap C
BİR DOĞRU PARÇASININ ORTA NOKTASININ
KOORDİNATLARI
ė Çözü
A (m, n) II. bölgede ise mn < 0
m < 0 olur.
(-, +)
y
 x + x 2 y1 + y 2 
C 1
,
2 
 2
n>0
D (n, m)
B
y2
C
D (+, -) noktası IV. bölgededir.
y1
Cevap D
O
(x2,y2)
A
(x1,y1)
x1
x
x2
İKİ NOKTA ARASINDAKİ UZAKLIK
ABC üçgeninde pisagor
bağıntısından
y
y2-y1
2
AB = (x 2 − x1 )2 + (y 2 − y1 )2
AB =
2
2
(x 2 − x1 ) + (y 2 − y1 )
„ Örne
B
y2
y1
O
A
x2-x1 C
x1
x
A (3, 5), B(7, 3) olduğuna göre [AB] nin orta noktasının
koordinatları kaçtır?
A) (3,2) B) (5,4)
C) (5,5)
D) (5,6)
E) (6,4)
x2
ė Çözü
„ Örne
A (3,4), B (6,8) noktaları arasındaki uzaklık kaç br’dir?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
E) 7
7+3 5+3
 2 , 2  = (5,4)


Cevap B