HAREKET, VÜCUT MEKANİĞİ ve HASTANIN HAREKET

HAREKET, VÜCUT MEKANİĞİ ve HASTANIN HAREKET

HAREKET, VÜCUT MEKANİĞİ ve HASTANIN
HAREKET ETTİRİLMESİ STANDARTLARI
Elevasyon Uygulanan Hasta Bakımı
Bacak–Ayak Egzersizleri
Hastanın Yatak İçinde Mobilizasyonu
Ameliyat Sonrası Dönemde Yatak İçinde Oturma ve Dönme
Egzersizi
Hastaya Pozisyon Verme
Hastanın Taşınması
Elevasyon Uygulanan
Hasta Bakımı
AMAÇ
Kanamanın önlenmesi/ durdurulması ya da dolaşımın rahatlatılarak
ödemin önlenmesi ve geriletilmesidir.
TEMEL İLKELER
Tanımlar
Elevasyon: Ekstremitenin kalp hizasının üstüne kaldırılmasıdır.
Dikkat Edilecek Noktalar
• Elevasyon aşağıdaki sağlık sorunlarında/ durumlarında uygulanmalıdır;
• Sistemik hastalıklar (lenfoid, lenfanjit vb.),
• Ameliyat,
• Derin ven trombozu,
• Yanık,
• İnfeksiyon,
• Açık yaralar,
• Ödem,
• Kanama,
• Ortopedik uygulamalar
• Elevasyonda verilecek pozisyon hastanın mevcut olan hastalığı göz önüne alınarak yapılmalıdır.
560
Elevasyon Uygulanan Hasta Bakımı
• Cerrahi işlem yapılan bölge ya da ameliyat bölgesi korunmalı, yara ya da
ameliyatlı bölgeye bası olmamalıdır.
• Elevasyon uygulanan bölgedeki dolaşımın bozulmamasına dikkat edilmelidir.
• Elevasyon sırasında tüm eklemler ve kaviteler boşluk bırakılmadan desteklenmeli, artere bası olması engellenmelidir.
• Elevasyon uygulanan bölgeye zorunlu haller dışında invaziv girişim yapılmamalıdır.
• Elevasyon uygulanan bölge ısı, renk, ödem ve nabız yönünden izlenip
kaydedilmelidir.
• Hasta ve yakınlarına elevasyonun amacı ve uygulanışı ile ilgili bilgi verilmeli ve uygulamaya katılımları sağlanmalıdır.
• Elevasyon sırasında gelişebilecek komplikasyonlar karıncalanma, ağrı,
yorulma, rahatsızlık hissi, doku perfüzyonunda değişmedir. Bu belirtilere yönelik değerlendirme yapılmalıdır.
İŞLEM BASAMAKLARI
Not: İşlem sırasında kullanılacak malzemelere kitap sonu Ek-1’de yer verilmiştir.
1. Hastaya yapılacak işlem hakkında bilgi verilir, hastanın katılımı ve mahremiyeti sağlanır.
2. Eller el yıkama standardına yıkanır.
3. Hasta yatağının elevasyona uygunluğu kontrol edilir.
4. Destek yastıkları/ özel askıya alıcı materyaller hazırlanır.
5. Elevasyon uygulanacak bölgeye göre, hastaya uygun pozisyon verilir.
6. Hastanın yatağı uygun pozisyona getirilir.
7. Elevasyona alınan bölgenin yükseklik derecesi ve pozisyonu, ameliyat
yeri (extremite, baş, gövde), ameliyat özelliği (greft, flep, atel vb.) ve sistemik hastalıkların varlığı (hemipleji, kalp, akciğer hastalıkları) göz önüne alınarak belirlenir.
8. Üst ekstremite elevasyonunda; bölgeye uygun olarak aksiller bölge
omuz alt bölgesi ve bilek/ parmakların desteği sağlanır (Bkz. Resim 1).
9. Alt ekstremite elevasyonunda; bölgeye uygun olarak skrotum desteği,
diz altı desteği ve taban desteği sağlanır (Bkz. Resim 2).
10. Hastaya verilen pozisyona uygun olarak, elevasyona alınan bölge yastıklarla desteklenir.
561
Hemşirelik Bakım Standartları
Resim 1. Kol Elevasyonu
Resim 2. Alt Ekstremite Elevasyonu
11. Hasta gelişebilecek komplikasyonlar yönünden izlenir, hekime bilgi verilir.
12. Hasta ve ailesi bilgilendirilerek elevasyonun korunması ve devamlılığı
sağlanır.
13. Elevasyon süresine ve sonlandırılmasına hekim ile işbirliği yapılarak karar verilir.
14. Uygulama bölgesi, başlama saati, uygulamanın etkinliği hemşire gözlem formuna kayıt edilir.
Kaynaklar
1. Yakındoğu Üniversitesi Hemşirelik Bakım Protokolü. 2012. http://jci.med.neu.edu.tr/
Joınt_Commıssıon_Internatıonal_ıcı_kalıte_belgelerı/hemsırelık_hızmetlerı/talımatlar/hem_t29_rv00_elevasyon_uygulama_protokolu.pdf .(Erişim Tarihi 17.07.2013).
2. Yıldırım A. (2001). Hemşirelik Bakım Protokolleri El Kitabı, s. 251-253. http://www.istanbul.edu.tr/itf/attachments/021_hemsirelik.bakim.protokolleri.el.kitabi.pdf. (Erişim
Tarihi 17.07.2013).
Hazırlayanlar
Uzm. Hem. Esma GÜNEY KIZIL (Güney Genel Sekreterliği Sağ. Bak. Hiz. Koor.)
Hem. Gülizar EŞ (İKÇÜ Atatürk EAH Beyin Cerrahi Yoğun Bakım Sorumlu Hemşiresi)
Hem. Fatma ANA KILIÇ (İKÇÜ Atatürk EAH Beyin Cerrahi Yoğun Bakım Hemşiresi)
Danışman
Yrd. Doç. Dr. Medine YILMAZ (İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği A.D.)
562