mg/L - Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Transkript

TÜRKİYE’DE SU YÖNETİMİ VE GELECEĞİ
KULLANILMIŞ SULARIN YENİDEN
KULLANILMASI
PROF.DR. MEHMET ÇAKMAKCI
Yıldız Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü
[email protected]
27-29 KASIM 2014 AFYONKARAHİSAR
SU ÇEVRİMİ
SU KITLIĞI
Yaklaşık 1,1 milyar kişinin
(dünya nüfusunun %18’i) temiz
su
kaynaklarına
ulaşımada
sorun yaşamaktadır.
 2,4 milyar kişi yeterli sağlıklı
suya sahip değildir.

Su kaynakları çoğalmıyor
Su kaynakları kirleniyor
Su ihtiyacı hızla artıyor...
Hızlı nüfus artışı / Şehirleşme
SU KITLIĞI
2025 yılı tahmini
global su sıkıntısı:
Kuzey Afrika, Orta Doğu
ülkeleri, Pakistan, Hindistan ve
kuzey Çin’in ciddi su kıtlığı
yaşayacağı öngörülmektedir.
Fiziksel su kıtlığı
Ekonomik su kıtlığı
Su kıtlığı az ya da hiç
Hesaplanmayan alan

İhtiyacı karşılayacak yeterli miktarda
ve kalitede su teminini etkileyen
faktörler;
 Coğrafi
 Hidrolojik
 Ekonomik
 Sosyal faktörler
Kronik ve yaygın su sıkıntısı:
• Yiyecek kıtlığı krizi
• Bölgesel su çatışmaları
• Ekonomik gelişimin
kısıtlanması
• Çevresel bozunma
Su Savaşları
SU KITLIĞI
Ulaşılabilir tatlı su kaynakları
 < 1000 m3/ kişi.yıl (Su fakiri ülke)
 ≥ 5000 m3/ kişi.yıl (Su-zengini ülke)
Dikkat!!!
Türkiye su
fakiri bir
ülke olma
yolunda
 1519 m3/kişi.yıl (DSİ, 2013) ;
 Türkiye nüfusu: 76 667 824 kişi
(2013)
: 94 600 000 kişi (2050’de)
Ülkemizin tüketilebilir yerüstü
ve yeraltı su potansiyeli yılda
ortalama toplam 112 milyar
m3 (DSİ, 2013)
1184 m3/kişi-yıl (2050)
KULLANILMIŞ SULARIN GERİ KAZANIMI
VE YENİDEN KULLANIMININ GEREKLİLİĞİ
Yerel ölçekte hidrolojik döngüyü kapamak ve ulaşılabilir
tatlı su kaynaklarının korunumasını sağlamak amacıyla
atıksuları yeniden kullanmalıyız.
Yeni su kaynağı: Kullanılmış atıksuyun yeniden kullanımı
AVANTAJLAR:
• Çevrenin ve doğal kaynakların korunumu
• Sürekli var olan bir su kaynağı (Güvenilir)
• Çevresel
bozunmaya
yol
açacak
nütriyentlerin
değerlendirilmesi
• Su kaynakları üzerindeki baskının azaltılması
• Yeni su kaynakları ve ilgili alt yapı masraflarının azaltılması
KULLANILMIŞ SULARIN YENİDEN KULLANIM ALANLARI
Uygulama alanı
Uygulama çeşitleri
Tarımsal sulama
Tarlalar, ticari fidanlıklar, vb.
Arazi sulama
Parklar-bahçeler, okul bahçeleri, refüj, golf
sahaları
Endüstriyel kullanım
Soğutma suları, buhar kazanı suları, proses
suları, inşaatlar
Yeraltı suyuna deşarj
Yeraltı suyu havzasını besleme, tuzlu su
girişini
engelleme,
toprak
çökmesini
engelleme
Rekreasyonal / çevresel
uygulamalar
Göl, havuzlar, balık üretme çiftlikleri, kar
yapımı,sulak alanlar, nehir debisini arttırma
İçme suyu dışında kentsel Yangın söndürme suyu, havalandırma, sifon
kullanım
suyu, araba yıkama
İçme suyu
İçme suyu barajlarına, yüzeysel
rezervuarlara, yeraltı suyuna besleme
sulara,
KULLANIM ALANLARI
Kullanılmış atıksular yeniden kullanım amacına uygun
kaliteye getirilecek uygun proseslerde arıtılmalıdıktan
sonra kullanılmalıdır.
Sokak temizleme
Park sulama
Toz / Isı kontrolü
Yangın söndürme
KULLANIM ALANLARI
Yılda 600,000-700,000 m3 karın
eritilmesinde (Sapporo-Japonya)
Golf sahası sulama
Pirinç tarlası (Kumamoto, Japonya)
Araba yıkama
KULLANIM ALANLARI
Kanal suyu:
5000 m3/gün evsel atıksu;
üçüncül arıtım (kum filtre) +
klorlama
Osaka-Japonya
Önce
Meguro Nehri / Tokyo: Arıtılmış su + UV (biyoçeşitliliğin artması)
Sonra
KULLANIM ALANLARI
Shinjuku, Tokyo, Japan
KULLANIMI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
Kaliforniya - Atıksu Geri kazanımı / Kullanımı Kriterleri (1978 / 2000)
(California Code of Regulations, Title 22, Division 4)
WHO (Dünya Sağlık Örgütü)
1989. “WHO Guidelines for Agriculture and Aquaculture”
2006. “WHO Guidelines for the Safe Use of Wastewater,
Excreta and Greywater”
diğer yönetmelik ve kılavuzlara kıyasla daha az kısıtlayıcı..
US EPA: ‘Guidelines for Water Reuse’ (1992 / 2004/2012)
A.B.D: Bazı eyaletler EPA 2012 veya kendi geri kazanım yönetmeliklerini
uyguluyor; bazı eyaletler uygulamıyor; bazıları içme suyu su kalitesini
hedefliyor (Teksas)
Avrupa: WHO veya Kaliforniya-Title 22
TÜRKİYE : Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği
(Resmi Gazete: 27527, 20 Mart 2010)
EK 7 : Arıtılmış Atıksuların Sulama Suyu Olarak Geri Kullanım Kriterleri
GENEL SULAMA SUYU KRİTERLERİ
Kalite Kriteri
Tuzluluk (Bitkinin suya erişimini etkiler)1
Elektriksel İletkenlik (ECw)1
Toplam Çözünmüş Madde (TÇM)
Birim5
dS/m
mg/L
Yok
Kullanım Kısıtlaması
Az-Orta
< 0,7
< 450
0,7 – 3,0
450 – 2000
Yüksek
> 3,0
> 2000
Geçirgenlik (Suyun toprakta emilim oranını etkiler. SAR ve ECw birlikte değerlendirilmelidir.)2
0-3
3-6
6 - 12
SAR
12 - 20
20 - 40
Özgül İyon Toksisitesi (Hassas bitkiler için)
Yüzey sulama
3
Sodyum (Na)
Püskürtme sulama
Klorür (Cl)3
> 0,7
> 1,2
> 1,9
> 2,9
> 5,0
0,7 – 0,2
1,2 – 0,3
1,9 – 0,5
2,9 – 1,3
5,0 – 2,9
< 0,2
< 0,3
< 0,5
< 1,3
< 2,9
SAR
<3
3–9
>9
meq/L
<3
>3
Yüzey sulama
meq/L
<4
4 – 10
Püskürtme sulama
meq/L
<3
>3
mg/L
< 0,7
0,7 – 3,0
> 3,0
mg/L
mg/L
< 5(10)
<0,01
5(10) – 30(45)
0,01-0,1
> 30(45)
> 0,1
meq/L
< 1,5
1,5 – 8,5
> 8,5
Bor (B)
Diğer Etkiler (Hassas bitkiler için)
Nitrat (NO3-N)4
Pestisit
Bikarbonat (HCO3) (sadece tepeden püskürtme
sulama için)
pH
ve ECw1
Normal Aralık 6,5 – 8,4
> 10
Atıksuların yeniden kullanımı Sulama Suyu Kriterleri (EPA)
Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği
Tablo E7.1 : Sulamada geri kullanılacak arıtılmış atıksuların sınıflandırılması
Geri kazanım türü
Arıtma tipi
Geri kazanılmış suyun
kalitesia
Sınıf A
İzleme periyodu
Uygulama
mesafesib
a-Tarımsal sulama: Ticari olarak işlenmeyen gıda ürünleri
b-Kentsel alanların sulanması
a)Yüzeysel ve yağmurlama sulama ile
sulanan ve ham olarak direkt olarak
yenilebilen her tür gıda ürünü
b)Her türlü yeşil alan sulaması (Parklar,
golf sahaları vb.)
-İkincil arıtma
-Filtrasyon
-Dezenfeksiyon
-pH=6-9
-BOİ5 < 20 mg/L
-Bulanıklık < 2 NTU
-Fekal koliform: 0/100 mL
-Bazı durumlarda, spesifik virüs, protozoa
ve helmint analizi istenebilir.
-Bakiye klor > 1 mg/L
-pH: Haftalık
-BOİ5: Haftalık
-Bulanıklık: Sürekli
-Koliform: günlük
-Bakiye klor: sürekli
İçme suyu temin edilen
kuyulara en az mesafede
Açıklamalar:
-Tarımsal sulamada tavsiye edilen ağır metal analizlerine dikkat edilmelidir.
-Standarları sağlamak üzere filtrasyon öncesinde koagülant ilavesi yapılabilir.
-Geri kullanılacak arıtılmış atıksu renksiz ve kokusuz olmalıdır.
-Virüs ve diğer parazitlerin yok edilmesi için daha uzun dezenfeksiyon temas süreleri kullanılabilir.
-Arıtılmış atıksu dağıtım sisteminde (en son uygulama noktasında) bakiye klor değeri 0.5 mg/L’nin üzerinde olmalıdır.
-Virüs ve diğer parazitlerin yok edilmesi için daha uzun dezenfeksiyon temas süreleri kullanılabilir.
-Yüksek nütrient içeriği besinleri büyüme aşamasında etkileyebilir.
Sınıf B
a-Tarımsal sulama: Ticari olarak işlenen gıda ürünleri
b-Girişi kısıtlı sulama alanları
c- Tarımsal sulama: Gıda ürünü olmayan bitkiler
a)Meyve bahçeleri ve üzüm bağları gibi
ürünlerin salma sulama ile sulanması
b)Çim üretimi ve kültür tarımı gibi halkın
girişinin kısıtlı olduğu yerler
c)Otlak hayvanları için mera sulaması
-İkincil arıtma
-Dezenfeksiyon
-pH=6-9
-BOİ5 < 30 mg/L
-AKM < 30 mg/L
-Fekal koliform < 200 ad/100 mL
-Bazı durumlarda, spesifik virüs, protozoa
ve helmint analizi istenebilir.
-Bakiye klor > 1 mg/L
-pH: Haftalık
-BOİ5: Haftalık
-AKM: günlük
-Koliform: günlük
-Bakiye klor: sürekli
-İçme suyu temin edilen
kuyulara en az 90 m
mesafede.
-Yağmurlama sulama
yapılıyor ise halkın
bulunduğu ortama en az
30 m mesafede
Açıklamalar:
-Tarımsal sulama için tavsiye edilen limitlerde gözönünde bulundurulmalıdır.
-Püstkürtmeli sulama yapılıyor ise AKM < 30 mg/L olmalıdır.
-Yüksek nütrient içeriği besinleri büyüme aşamasında etkileyebilir.
-Süt hayvanlarının meralara girişi sulama yapıldıktan 15 gün sonra olmalıdır. Bu süre kısa olması gerektiği durumlarda, fekal koliform değeri en fazla 14 ad/100 mL olabilir.
Tablo E7.2 Sulama suyunun kimyasal kalitesinin değerlendirilmesi için geliştirilmiş tablo
Parametreler
Birimler
İletkenlik
Toplam çözünmüş Madde
SARTad
0-3
3-6
6-12
12-20
20-40
Kullanımında zarar derecesi
Yok
Az – orta
(I. sınıf su)
(II. sınıf su)
Tuzluluk
µS/cm
< 700
mg/L
< 500
Geçirgenlik
EC  0.7
 1.2
 1.9
 2.9
 5.0
Tehlikeli
(III. sınıf su)
700-3000
500-2000
>3000
>2000
0.7-0.2
1.2-0.3
1.9-0.5
2.9-1.3
5.0-2.9
< 0.2
< 0.3
< 0.5
< 1.3
< 2.9
Özgül iyon toksisitesi
Sodyum (Na)
Yüzey sulaması
Damlatmalı sulama
Klorür (Cl)
Yüzey sulaması
Damlatmalı sulama
Bor (B)
mg/L
mg/L
<3
< 70
3-9
> 70
>9
mg/L
mg/L
mg/L
< 140
< 100
< 0.7
140 –350
> 100
0.7-3.0
> 350
> 3.0
Evsel nitelikli atıksular hariç sulama amaçlı kullanılacak arıtılmış atıksular
Tablo E7.7 : Sulama Sularında İzin Verilebilen Maksimum Ağır Metal ve Toksik Elementlerin
Konsantrasyonları
Elementler
Alüminyum (Al)
İzin verilen maksimum konsantrasyonlar
Birim alana
Her türlü zeminde
pH değeri 6,0-8,5 arasında
verilebilecek
olan killi zeminlerde 24
maksimum toplam sürekli sulama
yapılması durumunda
yıldan daha az sulama
miktarlar, kg/ha
sınır değerler, mg/L
yapıldığında, mg/L
4600
5,0
20,0
Arsenik (As)
90
0,1
2,0
Berilyum (Be)
90
0,1
0,5
Bor (B)
680
-
2,0
Kadmiyum (Cd)
9
0,01
0,05
Krom (Cr)
90
0,1
1,0
Kobalt (Co)
45
0,05
5,0
Bakır (Cu)
190
0,2
5,0
Florür (F)
920
1,0
15,0
Demir (Fe)
4600
5,0
20,0
Kurşun (Pb)
4600
5,0
10,0
...
...
...
...
Sanayi tesislerinden kaynaklanan atıksular
Tablo E7.10 Atıksu geri kazanımı için uygulanan arıtma teknolojileri ve
giderdikleri kirleticiler
Arıtma birimleri
İkincil arıtma
AKM
Kolloida
l madde
Partiküle
r organik
madde
Çözünmüş
organik
madde
P
Eser
madde
Bakteri
Protozoa
X
X
X
X
X
X
N
TÇM
Virüs
X
Nütriyent
giderimi
X
X
X
Filtrasyon
X
Yüzey filtrasyonu
X
Mikrofiltrasyon
X
X
X
X
X
Ultrafiltrasyon
X
X
X
X
X
X
Flotasyon
X
X
X
X
X
Nanofiltrasyon
X
Ters osmoz
Elektrodiyaliz
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
İyon değiştirme
Dezenfeksiyon
X
X
X
Karbon
adsorpsiyonu
İleri oksidasyon
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
ARITIM TEKNOLOJİLERİ VE SU KALİTESİ
Ham
atıksu
K.aktif
çamur
K.AÇ +
Filtrasyon
TAKM (mg/L)
120-400
5-25
2-8
5-20
BOİ (mg/L)
110-350
5-25
<5-20
KOİ (mg/L)
250-800
40-80
TOK (mg/L)
80-260
TN (mg N/L)
TP (mg P/L)
Parametre
MBR
AÇ+ MF
+ RO
1-4
<2
≤1
5-15
1-5
<1-5
≤1
30-70
20-40
20-30
<10-30
≤2-10
10-40
8-30
8-20
1-5
0,5-5
0,1-1
20-70
15-35
15-35
3-8
2-5
<10
≤1
4-12
4-10
4-8
1-2
≤2
<0,3-5
≤0,5
2-15
0,5-4
2-8
0,3-2
≤1
0,01-1
1,5-2,5
1-1,5
1-1,5
1-1,5
1-1,5
eser
≤?
270-860
500-700
500-700
500-700
500-700
500-700
≤5-40
106-109
104-105
103-105
104-105
104-105
<100
~0
101-104
101-102
0-10
0-10
0-1
0-1
~0
101-104
101-103
101-103
101-103
101-103
100-103
~0
Bulanıklık (NTU)
Metaller (mg/L)
TÇKM (mg/L)
T.Koliform
AÇ + AÇ+ BNR+
BNR Filtrasyon
(No/100mL)
Protozoa
(No/100mL)
Virüs
(PFU/100mL)
K.AÇ: Konvansiyonel Aktif Çamur, MBR: Membran Biyoreaktör, MF: Mikrofiltrasyon, RO: Ters osmoz
BNR: Biyolojik Nütriyent Giderim, TAKM: Toplam askıda katı madde, TÇKM: Toplam çözünmüş katı madde
SULAMADA KULLANILMIŞ ATIKSULARIN
YENİDEN KULLANIMI İÇİN ARITMA İHTİYACI
Türler
Tarla bitkileri
Lif ve tohum bitkileri
Çiğ tüketilebilir sebzeler
Tüketilmeden önce
işlenecek sebzeler
Yem bitkileri
Meyve bahçeleri ve üzüm
bağları
Fidanlık
Ticari ormanlık
Örnek Bitkiler
Arıtma İhtiyacı
Arpa, mısır, yulaf
Pamuk, keten
Avokado, lahana, marul, çilek
Enginar, şeker pancarı, şeker
kamışı
Yonca, arpa, börülce
Kayısı, portakal, şeftali, erik,
üzüm
Çiçekler
Kereste
İkincil arıtma, dezenfeksiyon
ARITILMIŞ ATIKSUYUN TARIMDA YENİDEN
KULLANIMI İÇİN ÖRNEKLEME FREKANSI
Sürekli- haftalık
Mikrobiyolojik
analiz
Ayda bir veya
iki
E.coli., Salmonella,
bakteriyofaj
pH, iletkenlik,
bulanıklık, AKM, SAR, UV254, ÇOK,
Fiziko-kimyasal,
KOİ, BOİ, ÇO, AOX, NO3-N, SO42-, CI-,
inorganik
TN, NH4-N, artık TP
Cl2
Ağır metaller
-
-
Organik
kirleticiler
-
-
Mikrokirleticiler
-
-
Aylık - yılda
1-5 yılda bir
bir
Helmint
Legionella,
yumurtası,
Giardia,
Taenia
Cryptosporidium
B
-
Al, Ba, Be, Co, Fe,
Li, Mn, Mo, Se, Sn,
Pe, Th, V
Aldehid, fenoller,
Yüzey aktif
diuron, 2,4-D,
maddeler,
EDTA, benzen ve
hidrokarbonlar benzo(a)piren,
PAH
PhAc, EDC, DBP
As, Cd, Cr, Cu,
Hg, Ni, Pb, Zn
KULLANILMIŞ ATIKSULARIN YENİDEN KULLANIMI
DÜNYADA;
En yüksek paya sahip uygulama; tarımsal sulama (%70)
Endüstriyel: %20, Evsel: %10
Atıksuyun geri kullanımında en önemli gelişmeler/uygulamalar
kuraklık yaşanan ülkelerde gerçekleşmektedir: Portekiz, İspanya,
İtalya, Güney Fransa gibi Avrupa-Akdeniz ülkeleri, İsrail, Ürdün,
Kuveyt, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri…
İSRAİL: Üretilen kentsel atıksuyun %72’si geri kazanılmaktadır
(öncelikli alan tarımsal sulama )
Geri kazanılan arıtılmış atıksu miktarı, İsrail’in su kaynaklarının
yaklaşık %15’ini oluşturmaktadır.
KULLANILMIŞ ATIKSULARIN YENİDEN KULLANIMI
Geri kullanılan arıtılmış atıksu /
Çekilen temiz su miktarı (%)
Geri kullanılan kullanılmış
atıksu miktarı (m3/gün)
35,2
424 657
İsrail
18,1
1 014 000
Singapur
14,4
75 000
ABD
0,6
7 600 000
Türkiye
0,1
136 966
Ülke
Kuveyt
• Konya AAT-çıkış suyunun bir kısmının (1000 m3/gün) yeşil
•
•
•
alan sulama amaçlı kullanımı planlanıyor
Afyonkarahisar AAT-çıkış suyunun tarımsal sulamada
kullanılması amacıyla bir proje hazırlandı.
Antalya-Belek yöresi: Otellerin paket arıtma tesisi çıkış
sularının golf sahalarında kullanımı
Muğla-Bodrum: Konacık evsel atıksu arıtma tesisi (MBR,
1500 m3/gün) çıkış suyu- bahçe sulama ve araba yıkama
amaçlı
ERGENE HAVZASI’NDAKİ EVSEL
ATIKSULARIN GERİ KAZANIMI VE
TARIMSAL SULAMADA
KULLANILABİLİRLİĞİNİN BELİRLENMESİ
ÇALIŞMANIN AMACI
Ergene Havzası’ndaki evsel atıksuların geri
kazanımı ve tarımsal sulamada kullanılabilirliğinin
belirlenmesi amaçlanmaktadır.
ERGENE HAVZASI VE NÜFUS
TEKİRDAĞ İLİ TARIM ARAZİ KULLANIM DURUMU
Yıl
A
B
C
D
E
2003
3.657.310
0
83.790
95.160
0
2004
3.667.750
0
102.940
91.840
0
2005
3.694.190
50
87.390
85.110
0
2006
3.608.243
0
79.918
91.704
0
2007
3.403.202
0
83.242
92.031
0
2008
3.496.719
0
71.933
92.473
0
2009
3.399.827
0
66.186
92.699
0
2010
3.446.773
765
58.338
98.528
0
2011
3.415.027
565
59.881
98.607
34,36
2012
3.079.715
700
53.121
95.746
16,71
2013
3.059.231
1.042
51.318
96.889
34,5
A:Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı (Da)
B: Nadas Alanı (Da)
C:Sebze Bahçeleri Alanı (Da)
D:Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı (Da)
E: Süs Bitkileri Alanı (Da)
EDİRNE İLİ TARIM ARAZİ KULLANIM DURUMU
Yıl
A
B
C
D
E
2003
3.367.110
7.890
111.500
28.740
0
2004
3.529.630
7.360
116.320
29.710
0
2005
3.611.870
10.010
113.280
27.550
0
2006
3.549.520
11.410
113.078
27.949
0
2007
3.368.376
50
104.215
31.896
0
2008
3.359.380
0
111.054
33.376
0
2009
3.294.847
0
103.919
33.508
0
2010
3.487.679
1.108
93.275
34.470
0
2011
3.157.336
1.446
84.218
35.716
3.050
2012
2.888.491
1.546
85.068
45.740
2.500
2013
2.779.302
2.731
77.747
57.834
2.500
KIRKLARELİ İLİ TARIM ARAZİ KULLANIM DURUMU
Yıl
A
B
C
D
E
2003
2.365.250
0
52.480
9.510
0
2004
2.417.550
0
49.410
9.720
0
2005
2.391.730
0
48.260
11.080
0
2006
2.326.975
0
46.661
11.345
0
2007
2.233.081
5.369
41.928
12.807
0
2008
2.281.470
10.374
40.540
14.147
0
2009
2.237.176
11.513
40.187
16.586
0
2012
1.747.971
108.691
36.338
21.189
0,0
2013
2.029.891
38.707
26.545
22.165
4,3
2010
2011
ERGENE HAVZASI’NDAKİ İLLERDE SULANAN
TARIM ALANI
Evsel Atıksuyun Tipik Özelliği
Kirleticiler
Toplam katı (TS)
Toplam çözünmüş Katı(TDS)
Sabit
Uçucu
Askıda Katı (SS)
Sabit
Uçucu
Çökebilen Katılar
BOI5 (20oC)
Toplam Organik Karbon (TOK)
KOI
Azot (Toplam N olarak)
Organik azot
Serbest amonyum azotu
Nitrit azotu
Nitrat azotu
Fosfor (Toplam Fosfor olarak)
Organik
İnorganik
Klorürler
Sülfat
Alkalinite (CaCO3 olarak)
Yağ-Gres
Toplam Koliform
Uçucu Organik Bileşikler (VOCs)
Birim
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mL/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
no/100 mL
gL
Zayıf
350
250
145
105
100
20
80
5
110
80
250
20
8
12
0
0
4
1
3
30
20
50
50
106-107

Konsantrasyon
Orta
720
500
300
200
220
55
165
10
220
160
500
40
15
25
0
0
8
3
5
50
30
100
100
107-108
100-400
Kuvvetli
1200
850
525
325
350
75
275
20
400
290
1000
85
35
50
0
0
15
5
10
100
50
200
150
107-109

Çerkezköy
(2 kademe)
(2
Çorlu
kademe)
Uzunköprü
(2 kademe)
Kırklareli merkez
(2 kademe)
(2
Saray
kademeli)
Pınarhisar
27,787
18,254 12,196 10,789 22,315 19,215 62,152 40,154
59,240 226,921 15,682
2030
33,916
33,959
21,196 16,459 12,767 38,390 24,065 79,000 50,000
85,712 362,395 30,118
2045
36,250
38,588
25,859 19,987 14,822 52,948 27,440 94,000 60,500 108,485 473,577 45,574
2010
yok
yok
2,468
yok
yok
2,496
2030
5,266
6,000
4,077
2,545
2,604
7,166
2045
6,651
7,320
5,339
3,034
yok
yok
Keşan
27,712
Muratlı
Malkara
2010
Vize
Babaeski
Hayrabolu
Yıl
Q (m3/gün)
Nüfus (kişi)
Parametre
ERGENE HAVZASI EVSEL ATIKSU ARITMA TESİSLERİ
TASARIM NÜFUSU VE DEBİLERİ
yok
9,370
36,000 27,528
8,476
13,766
60,000 52,678
3,349 10,631 5,236 17,268 11,110
18,096
84,000 85,780
4,276 13,398
Çerkezköy
(2 kademe)
(2
Çorlu
kademe)
Uzunköprü
(2 kademe)
Kırklareli merkez
(2 kademe)
(2
Saray
kademeli)
Pınarhisar
27,787
18,254 12,196 10,789 22,315 19,215 62,152 40,154
59,240 226,921 15,682
2030
33,916
33,959
21,196 16,459 12,767 38,390 24,065 79,000 50,000
85,712 362,395 30,118
2045
36,250
38,588
25,859 19,987 14,822 52,948 27,440 94,000 60,500 108,485 473,577 45,574
2010
yok
yok
2,468
yok
yok
2,496
2030
5,266
6,000
4,077
2,545
2,604
7,166
2045
6,651
7,320
5,339
3,034
yok
yok
Keşan
27,712
Muratlı
Malkara
2010
Vize
Babaeski
Hayrabolu
Yıl
Q (m3/gün)
Nüfus (kişi)
Parametre
TASARIM NÜFUSU VE DEBİLERİ
yok
9,370
36,000 27,528
8,476
13,766
60,000 52,678
3,349 10,631 5,236 17,268 11,110
18,096
84,000 85,780
4,276 13,398
PLANLANAN ÇIKIŞ SUYU KALİTESİ
AAT
Parametreler (mg/L)
KOİ
TN
TKN
125
15
2
125
15
125
10
2
125
10
2
125
10
2
125
10
2
125
10
2
Babaeski
Malkara
Hayrabolu
Vize
Pınarhisar
Saray (2 kademeli)
Muratlı
BOİ5
25
25
25
25
25
25
25
AKM
35
35
35
35
35
35
35
Kırklareli merkez (2 kademe)
25
35
125
10
Uzunköprü (2 kademe)
Keşan
Çorlu (2 kademe)
Çerkezköy (2 kademe)
25
25
25
25
35
35
35
35
125
125
125
125
10
<10
10
10
NO3-N
8
8
8
8
8
8
TP
2
2
2
2
2
2
2
2
8
2
2
8
2
2
8
8
2
<1
2
2
KIRKLARELİ VE VİZE AAT ANALİZLERİ
Parametre
Sonuçlar
Analiz metodu Birim
Vize
Kırklareli
Giriş Çıkış
Giriş Çıkış
SM 4500-H+-B
7,12
7,20
6,80 6,65
SM 2510-B
µS/cm 1054
917
1089 850
pH
İletkenlik
Toplam çözünmüş
SM 2540-C
madde
Klorür
SM 4500-Cl-B
Nitrat
EPA 352.1
Bikarbonat (HCO3-)
SM 2320-B
Karbonat (CO3-2)
SM 2320-B
Florür
SM 4500-F:B,D
Biyokimyasal
SM 5210.D
oksijen ihtiyacı
(BOİ5)
Bakiye klor
SM 4500-Cl :G
Askıda katı madde
SM 2540.D
(AKM)
Kimyasal oksijen
SM 5220.D
ihtiyacı(KOİ)
Krom (Cr+6)
SM 3500-Cr:B
SM 3030 K/ EPA
Sodyum (Na)
200.7
SM 3030 K/ EPA
Bor (B)
200.7
mg/L
722
604
mg/L
64
44
mg/L 3,08
1,32
mg/L 422
345
mg/L
mg/L <0,25 <0,25
908
606
97
3,43
342
<0,25
86
1,13
164
0,64
mg/L
136
22
304
16
mg/L
<1
19
<1
6,8
mg/L
48
<10
268
16
mg/L
218
50
518
55
mg/L
<0,1
<0,1
<0,1
<0,1
mg/L
47
48
65,8
52,4
mg/L
0,09
0,09
<0,05 <0,05
Parametre
Kalsiyum (Ca)
Magnezyum (Mg)
Alüminyum (Al)
Arsenik (As)
Berilyum (Be)
Kadmiyum (Cd)
Kobalt (Co)
Bakır (Cu)
Demir (Fe)
Kurşun (Pb)
Lityum (Li)
Sonuçlar
Analiz metodu Birim
Vize
Kırklareli
Giriş Çıkış
Giriş Çıkış
SM 3030 K/ EPA
mg/L
94
124
52,2 49,4
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L 10,2
12,8
9,96
9,2
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L 0,16
0,08
0,74 0,27
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,01 <0,01 <0,01 <0,01
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L 0,15
0,13
0,59 0,23
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
Parametre
Mangan (Mn)
Molibden (Mo)
Nikel (Ni)
Selenyum (Se)
Vanadyum (V)
Çinko (Zn)
Bulanıklık
Toplam koliform
Fekal koliform
Eşheriya koli
SAR
RSC
Sonuçlar
Analiz metodu Birim
Vize
Kırklareli
Giriş Çıkış
Giriş Çıkış
SM 3030 K/ EPA
mg/L 0,058 0,09
0,1 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,01 <0,01 <0,01 <0,01
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,02 <0,02 <0,02 <0,02
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 0,165 0,43
200.7
SM 2130 B/EPA
NTU 33,5
12,5
130 14,9
180.1 Rev2.0
adet/1
321x10 1380x1 10x10
SM 9223
60x107
3
7
00 mL
07
adet/1 50×10 100× 250×10 50×1
SM 9223
5
5
00 mL
103
03
adet/1
SM 9223
0
0
31x107 0
00 mL
mg/L 6.51
5.80
11.80 9.68
mg/L 338.2 233.8 299.76 123.8
Parametre
Mangan (Mn)
Molibden (Mo)
Nikel (Ni)
Selenyum (Se)
Vanadyum (V)
Çinko (Zn)
Bulanıklık
Toplam koliform
Fekal koliform
Eşheriya koli
SAR
RSC
Sonuçlar
Analiz metodu Birim
Vize
Kırklareli
Giriş Çıkış
Giriş Çıkış
SM 3030 K/ EPA
mg/L 0,058 0,09
0,1 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,01 <0,01 <0,01 <0,01
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,02 <0,02 <0,02 <0,02
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 0,165 0,43
200.7
SM 2130 B/EPA
NTU 33,5
12,5
130 14,9
180.1 Rev2.0
adet/1
321x10 1380x1 10x10
SM 9223
60x107
3
7
00 mL
07
adet/1 50×10 100× 250×10 50×1
SM 9223
5
5
00 mL
103
03
adet/1
SM 9223
0
0
31x107 0
00 mL
mg/L 6.51
5.80
11.80 9.68
mg/L 338.2 233.8 299.76 123.8
Parametre
Mangan (Mn)
Molibden (Mo)
Nikel (Ni)
Selenyum (Se)
Vanadyum (V)
Çinko (Zn)
Bulanıklık
Toplam koliform
Fekal koliform
Eşheriya koli
SAR
RSC
Sonuçlar
Analiz metodu Birim
Vize
Kırklareli
Giriş Çıkış
Giriş Çıkış
SM 3030 K/ EPA
mg/L 0,058 0,09
0,1 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,01 <0,01 <0,01 <0,01
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,02 <0,02 <0,02 <0,02
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
200.7
SM 3030 K/ EPA
mg/L <0,05 <0,05 0,165 0,43
200.7
SM 2130 B/EPA
NTU 33,5
12,5
130 14,9
180.1 Rev2.0
adet/1
321x10 1380x1 10x10
SM 9223
60x107
3
7
00 mL
07
adet/1 50×10 100× 250×10 50×1
SM 9223
5
5
00 mL
103
03
adet/1
SM 9223
0
0
31x107 0
00 mL
mg/L 6.51
5.80
11.80 9.68
mg/L 338.2 233.8 299.76 123.8
Arıtılmış atıksuları ile potansiyel
sulanabilecek ürün deseni ve sulama
yöntemi
yöntemi
yöntemi
yöntemi
24000
20000
16000
12000
8000
4000
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Agustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0
Ocak
Aylık bitki su ihtiyacı, m3/ha
ERGENE HAVZA’SINDAARITILMIŞ ATIKSULARI
İLE POTANSİYEL SULANABİLECEK TARIM
ALANLARINDA BİTKİ SU İHTİYACI
ARITILMIŞ ATIKSULARI İLE POTANSİYEL
SULANABİLECEK TARIM ALANI
Sulanacak tarım alanı, ha
30.000
25.000
20.000
15.000
2030 Yılı
10.000
2045 Yılı
5.000
0
40
50
60
70
80
90
100
Arıtılmış atıksuyun tarım alanına ulaşma oranı, %
Yerleşim yeri
Aylar
Kırklareli
ARITILMIŞ ATIKSULARIN (N, P, Mg VE Ca
GİDERİLMEDEN) TARIM ALANLARINA GÜBRE
KATKISI- KIRKLARELİ AAT ÖRNEĞİ
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Sulama
suyu
ihtiyacı,
m3/ha
0
0
0
0.22
150.94
813.45
1418.35
1152.89
374.49
44.82
0
0
Atıksu ile sulanan arazide birikebilecek miktar, kg/ha
NH4+-N
Fosfor
Magnezyum
Kalsiyum
3.62
19.52
34.04
27.67
8.99
0.91
4.88
8.51
6.92
2.25
1.51
8.13
14.18
11.53
3.74
9.06
48.81
85.10
69.17
22.47
Azotlu ve fosforlu gübre kullanımı azalacaktır.
Yerleşim yeri
Aylar
Vize
ARITILMIŞ ATIKSULARIN (N, P, Mg VE Ca GİDERİLMEDEN)
TARIM ALANLARINA GÜBRE KATKISI- VİZE AAT ÖRNEĞİ
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Sulama
suyu
ihtiyacı,
m3/ha
0
0
0
0
88.98
454.81
1284
1112.93
351.88
36.48
0
0
NH4+-N
Fosfor
Magnezyum
Kalsiyum
1.78
9.10
25.68
22.26
7.04
0.44
2.27
6.42
5.56
1.76
0.89
4.55
12.84
11.13
3.52
8.01
40.93
115.56
100.16
31.67
Yerleşim yeri
Aylar
Vize
ARITILMIŞ ATIKSULARIN (N, P, MG VE CA
GİDERİLMEDEN) TARIM ALANLARINA GÜBRE
KATKISI- VİZE AAT ÖRNEĞİ
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Sulama
suyu
ihtiyacı,
m3/ha
0
0
0
0
88.98
454.81
1284
1112.93
351.88
36.48
0
0
NH4+-N
Fosfor
Magnezyum
Kalsiyum
1.78
9.10
25.68
22.26
7.04
0.44
2.27
6.42
5.56
1.76
0.89
4.55
12.84
11.13
3.52
8.01
40.93
115.56
100.16
31.67
MEVCUT AAT’LERİN TARIMSAL SULAMA AMAÇLI
KULLANIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ
AAT çıkış suları analiz sonuçlarında BOİ ve koliform
parametrelerinin standartlardan daha yüksek olduğu görülmektedir.
İlgili parametrelerin standartlara uygun hale getirilebilmesi için
mevcut İleri Biyolojik AAT’ye hızlı kum filtresi veya MF/UF
membran ve UV dezenfeksiyon ünitesinin ilave edilmesi
önerilmektedir.
İlave edilecek prosesler sulama suyunun güvenle kullanılabilmesi
için de önemlidir.
Ön arıtma
İleri
Biyolojik
Arıtma
Hızlı Kum
Filtresi
UV
Dezenfeksiy
on
Tarla
Sulama
Suyu
MEVCUT AAT’LERİN SULAMA SUYUNDA
KULLANILABİLMESİ İÇİN İLAVE EDİLEBİLECEK
MUHTEMEL PROSESLERİN İLK YATIRIM VE İŞLETME
MALİYETLERİ
Yatırım Maliyeti
(€/m3)
İşletme ve Bakım Maliyeti
(€/m3)
350
0.07 - 0.18
200 – 350
0.05-0.15
Ultrafiltrasyon
200
0.10
Hızlı Kum Filtresi
25
0.01 - 0.05
4–9
0.004
Prosesler
Mikrofiltrasyon*
Membran Biyoreaktör*
Ultraviole Radyasyonu
*€/kişi
İLAVE EDİLEBİLECEK MUHTEMEL PROSESLERİN İLK
YATIRIM VE İŞLETME MALİYETLERİ – 2030 YILI
Mikrofiltrasyon
Yıl
MBR
Ultrafiltrasyon
Hızlı Kum Filtresi
Ultraviole
Radyasyonu
İşletme Yatırım İşletme Yatırım İşletme Yatırım İşletme Yatırım İşletme
Yatırım
Maliyeti, Maliyeti, Maliyet Maliyeti, Maliyeti, Maliyeti, Maliyeti Maliyeti Maliyeti,
Maliyeti, €
€/gün
€
i, €/gün
€
€/gün
€
, €/gün
,€
€/gün
Babaeski
11.870.600
948
11.870.600
790
1.053.200
527
131.650
263
47.394
21
Malkara
11.885.650
1.080
11.885.650
900
1.200.000
600
150.000
300
54.000
24
Hayrabolu
7.418.600
734
7.418.600
612
815.400
408
101.925
204
36.693
16
Vize
5.760.650
458
5.760.650
382
509.000
255
63.625
127
22.905
10
Pınarhisar
4.468.450
469
4.468.450
391
520.800
260
65.100
130
23.436
10
Saray
13.436.500
1.290
13.436.500
1.075
1.433.200
717
179.150
358
64.494
29
Muratlı
8.422.750
770
8.422.750
641
855.200
428
106.900
214
38.484
17
Kırklareli
27.650.000
2.412
27.650.000
2.010
2.679.600
1.340
334.950
670
120.582
54
Uzunköprü
17.500.000
1.526
17.500.000
1.271
1.695.200
848
211.900
424
76.284
34
Keşan
29.999.200
2.478
29.999.200
2.065
2.753.200
1.377
344.150
688
123.894
55
126.838.250
10.800
126.838.250
9.000
12.000.000
6.000
1.500.000
3.000
540.000
240
Çerkezköy
10.541.300
9.482
10.541.300
7.902
10.535.600
5.268
1.316.950
2.634
474.102
211
Lüleburgaz
53.945.500
7.137
53.945.500
5.947
7.929.600
3.965
991.200
1.982
356.832
159
329.737.450
39.582
329.737.450
32.985
43.980.000
21.990
5.497.500
10.995
1.979.100
880
Çorlu
Toplam
İLAVE EDİLEBİLECEK MUHTEMEL PROSESLERİN İLK
YATIRIM VE İŞLETME MALİYETLERİ – 2045 YILI
Mikrofiltrasyon
Mikrofiltrasyon
YılYıl
Hızlı Kum
Ultrafiltrasyon
Ultrafiltrasyon Hızlı Kum
Filtresi
Filtresi
MBR
MBR
Ultraviole
Radyasyonu
İşletme Yatırım İşletme
İşletme Yatırım İşletme
İşletme Yatırım
Yatırım İşletme Yatırım İşletme
Yatırım
Yatırım
Yatırım
Maliyeti, Maliyeti, Maliyeti,
Maliyeti, Maliyeti, Maliyeti,
MaliyetiMaliyeti,
Maliyeti Maliyeti Maliyeti Maliyeti,
Maliyeti,
Maliyeti,€ €
Maliyeti, €
€/gün
€
€/gün
€/gün
€
€/gün
, €/gün
€, €
, €/gün
,€
€/gün
Babaeski
11.870.600
12.687.500
948
1.197
11.870.600
12.687.500
790
998
1.053.200
1.330.200
527
665
166.275
19.953
333
47.394
59.859
21
27
Malkara
11.885.650
13.505.800
1.080
1.318
11.885.650
13.505.800
900
1.098
1.200.000
1.464.000
600
732
183.000
21.960
366
54.000
65.880
24
29
Hayrabolu
7.418.600
9.050.650
734
961
7.418.600
9.050.650
612
801
815.400
1.067.800
408
534
133.475
16.017
267
36.693
48.051
16
21
Vize
5.760.650
6.995.450
458
546
5.760.650
6.995.450
382
455
509.000
606.800
255
303
75.850
9.102
152
22.905
27.306
10
12
Pınarhisar
4.468.450
5.187.700
469
603
4.468.450
5.187.700
391
502
520.800
669.800
260
335
83.725
10.047
167
23.436
30.141
10
13
Saray
13.436.500
18.531.800
1.290
1.914
13.436.500
18.531.800
1.075
1.595
1.433.200
2.126.200
717
1.063
265.775
31.893
532
64.494
95.679
29
43
Muratlı
8.422.750
9.604.000
770
942
8.422.750
9.604.000
641
785
855.200
1.047.200
428
524
130.900
15.708
262
38.484
47.124
17
21
Kırklareli
27.650.000
32.900.000
2.412
3.108
27.650.000
32.900.000
2.010
2.590
2.679.600
3.453.600
1.340
1.727
431.700
51.804
863
120.582
155.412
54
69
Uzunköprü
17.500.000
21.175.000
1.526
2.000
17.500.000
21.175.000
1.271
1.667
1.695.200
2.222.000
848
1.111
277.750
33.330
556
76.284
99.990
34
44
Keşan
29.999.200
37.969.750
2.478
3.257
29.999.200
37.969.750
2.065
2.714
2.753.200
3.619.200
1.377
1.810
452.400
54.288
905
123.894
162.864
55
72
126.838.250
165.751.950
10.800
15.120
126.838.25
165.751.95
0
9.000
12.600
12.000.000
16.800.000
6.000
8.400 2.100.000
252.000
4.200
540.000
756.000
240
336
Çerkezköy
10.541.300
15.950.900
9.482
15.440
10.541.300
15.950.900
7.902
12.867
10.535.600
17.156.000
5.268
8.578 2.144.500
257.340
4.289
474.102
772.020
211
343
Lüleburgaz
53.945.500
66.308.200
7.137
10.705
53.945.500
66.308.200
5.947
8.921
7.929.600
11.894.400
3.965
5.947 1.486.800
178.416
2.974
356.832
535.248
159
238
329.737.450
415.618.700
39.582
57.111
329.737.45
415.618.70
0
32.985
47.593
43.980.000
63.457.200 21.990
31.729 7.932.150
951.858
15.864
1.979.100
2.855.574
880
1.269
Çorlu
Toplam
ARITILMIŞ ATIKSULARIN HAYVAN SU İHTİYACI İÇİN
KULLANIMI
Su ihtiyacı, m3/ay
Hayvan sayısı, adet
İl
Büyükbaş
Küçükbaş
Büyükbaş
Küçükbaş
Toplam
Tekirdağ
153,269
204,375
2,797,159
1,118,953
3,916,112
Edirne
174,229
237,885
3,179,679
1,302,420
4,482,100
Kırklareli
156,464
321,788
2,855,468
1,761,789
4,617,257
ARITILMIŞ ATIKSULARIN YENİDEN KULLANIMI
Karaiğdemir
Barajı
Gönence
Göleti
Türkgücü
Göleti
Türkgücü
Göleti
Çıkrıkçı
Barajı
Çeltik tarlaları
Kurtbey
Göleti
Hamzadere
Barajı
SONUÇ / ÖNERİLER
• Değerli bileşenleri nedeniyle atıksuların geri kazanımı / kullanımı
sağlanmalıdır.
• Ülkemiz için gelecekte zorunluluk olabilecektir.
• Atıksuyun arıtımı, geri kazanımı ve kullanımı entegre su kaynakları
yönetimi kapsamında değerlendirilmelidir.
• Başarılı bir atıksu geri kazanım / kullanım projesi için haklın
katılımına her aşamada yer verilmelidir.
Atıksuyun geri kazanımı-kullanımı proje planlarında
Mühendislik açıdan önemli noktalar
• Su kalitesi / Halk sağlığının korunumu
• Atıksu arıtma ve bertaraf ihtiyacının değerlendirilmesi
• Su temini ve talebinin değerlendirilmesi
• Atıksuyun geri kazanımının su kaynaklarına yararının
değerlendirilmesi
• Teknik ve ekonomik analizler
• Halk bilgilendirme programı
İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER...

mg/L - Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Transkript

Benzer belgeler

İSTANBUL CERRAHİ HASTANESİ