Basit Guatr

Basit Guatr
Yrd.Doç.Dr. Okan BAKINER
Amaç
• Basit (nontoksik) diffüz ve nodüler guatrı
öğrenmek, tanı ve takip prensiplerini
irdelemek.
Öğrenim hedefleri
•
•
•
•
•
1.Tanım
2.Epidemiyoloji
3.Etiyoloji ve patogenez
4.Klinik belirtiler ve tanı
5.Tedavi ve takip
Tanım
• Tiroid bezinin herhengi bir nedenle
büyümesine ‘’guatr’’ denir.
• Normal tiroid bezi erişkinde 15-20 gr
ağırlığında, 10-25 ml hacmindedir. (E>K)
• Tiroid bezi normalin 2 katı hacme ulaştığında
veya >40 gr olduğunda guatrdan söz edilir.
Basit Guatr
• 1. Basit difüz guatr( difüz nontoksik guatr):
Nodül ve hipertiroidi yokluğunda tiroidin
diffüz büyümesidir.
• 2.Nontoksik multinodüler guatr
Epidemiyoloji
• Popülasyonun %12-20’si (iyot eksikliği
bölgelerinde daha sık)
• Her yaşta görülebilir, sıklığı yaşla birlikte artar.
• K>E
1.Endemik guatr (Popülasyonun >%5’i)
2.Sporadik guatr
Nontoksik Guatr etyolojisi
Endemik; iyot eksikliği, guatrojen yiyecekler
İlaçlar; iodid, amiodarone, lithium
Tiroidit; subakut kronik
Familiyal; Enzim yetersizliği nedendir
Tiroid hormonlarına direnç
Neoplazm
7
GUATR
Patoloji
• Tiroid bezi diffüz büyümüş ve düzgün yüzeyli
olabildiği gibi, büyük ve farkedilir nodüller de
içerebilir.
• Nontoksik nodüler guatr değişik ebad ve
sayıda nodüllerin olduğu multinodüler bezdir.
• Nodüller jelatinöz, kolloidden zengin materyal
içerir.
8
GUATR
Klinik Belirtiler ve Laboratuvar
• Birçok hasta asemptomatiktir.
• En yaygın semptom basıya bağlı disfaji veya dispne
oluşması.
• Retrosternal guatrda juguler vende venöz dönüş
engellenebilir.
• Ani ağrı tiroidin hızlı büyüdüğü durumlarda, kist içine
kanama nedeniyle oluşabilir.
• Fizik Muayenede; diffüz büyümüş yumuşak tiroid
saptanabilir. Değişik ebadlarda nodül saptanabilir.
• Laboratuvar inceleme genellikle normaldir.
13
Guatrlı Hastaların Değerlendirilmesi
Hikaye
• Radyasyona maruz
kalma hikayesi
• Benign veya malign
hastalık aile hikayesi
• İyottan yoksun
alanlarda yaşama
• Guatrojenik ilaç alımı
Semptomlar
Disfaji
Ses karakterinde değişiklik (malign proçes)
Dispne
Boğulma hissi
Ağrı (nadirdir)
Lokalize ağrı
Malignensi
Tiroidit
Tiroid bezi içine kanama
14
Tiroid Hastalıklı Hastaların Değerlendirilmesi
Fizik Muayene Bulguları
• Tiroiddeki kitleler yutkunmakla hareketlidir (normal tiroid bezi
nonpalpabldır).
• Tiroid bezinde diffüz ve bilateral büyüme
– Graves hastalığı
– Hashimoto tiroiditi
– BDG,Multinodüler guatr
• Tek Taraflı palpe edilen kitle
– Kolloid nodül
– Folliküler adenoma
– Karsinoma
• Delphian nodu palpasyonu: Tiroid isthmus ve krikoid kartilajın
hemen üstünde bulunur.
• Servikal zincir lenf nodüllerinin palpasyonu ( papiller tiroid Ca.’da
sıktır)
15
Evre 1 A
Evre 1 B
Evre 2
Evre 2
Evre 3
Evre 3
Laboratuvar
• Tiroid fonksiyon testleri (sT3,sT4 , TSH)
normaldir.
• Tiroid otoantikorları normal, yüksek olabilir.
• Kesin tanı normal tiroid fonksiyonlarında
USG’de tiroid bezinin diffüz yada nodüler
yapıda büyüdüğünün gösterilmesi ile konur.
Tiroid Sintigrafisi:
– Tiroscanning’i yalnızca tiroid nodüllerinin natürünü
belirlemek için kullanılır.
– Kullanılan Maddeler: I123, Tc99m, I131
– Soğuk nodüllerin (nonfonksiyonel veya
hipofonksiyonel) oranı %85. Bu lezyonların malignensi
şansı % 10-25’tir.
– Sıcak nodüllerin oranı %5’tir. Bunlarında %1’i maligndir.
24
Tiroid İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi
• Tüm tiroid nodüllerinin yaklaşık %5’i maligndir.
• TİİAB nodüldeki maligniteyi veya malign
potansiyeli belirlemek için yapılan bir
taramadır.
• %93 sensitivite, %98 spesiviteye sahiptir.
• TİİAB kör yada US eşliğinde yapılır.Ele gelen
nodüllerden kör TİİAB yapılabilir. Yetersizse US
eşliğinde tekrarlanır (3 ay sonra).
Soliter Tiroid nodüllerinde İncelemeler
İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi
Nodüller FNAC sonuçlarına göre aşağıdaki gruplara kategorize
edilirler
Sitoloji
Oran (%)
Benign
Şüpheli
Malign
Nondiagnostik
65
15
5
15
Malignensi ihtimali(%)
1-2
10-20
>95
10-20
False pozitif sonuç insidansı %1,
False negatif sonuç insidensi %5,
FNAC’ta kist saptanırsa tamamen aspire edilmelidir. Bu basit kistlerin
%75’inde kürabldır.
28
Soliter Tiroid nodüllerinde Malignensi varlığını
düşündüren bulgular
1. Boyun ve baş bölgesine düşük doz radyasyon uygulama hikayesi
2. Ailede tiroid kanseri gelişen diğer üyelerin bulunması
3. Yaş ve Cinsiyet: Çocuk (<20 yaş) ve Yaşlı (>60) hastalarda,erkek
cinsiyette
4. Eski veya yeni tiroid nodülünün hızlı büyümesi.
5. Lokal invazyon semptomları; tek taraflı vokal kord paralizisi
6. Bası semptomları; Disfaji, dispne
7. Sert, çevre dokulara fiksasyon gösteren lezyonlar
8. Palpabl servikal lenfadenopati bulunması.
9.US’de şüpheli malignensi bulguları
10.Sintigrafide soğuk, ılık nodül varlığı
29
Tedavi
Küçük diffüz basit guatrlı hastaların
çoğunda tedaviye gerek yoktur.
• 1.İyot suplemantasyonu (endemik iyot eksikliği
bölgelerinde)
• 2.L-thyroxin (100-200mcg/g)
• 3.Cerrahi (nontoksik MNG’de)
Cerrahi endikasyonları
•
•
•
•
1.Guatr kaynaklı bası semptom ve bulguları
2.Toksik hale gelmiş multinodüler guatr
3.Retrosternal (planjuan) guatr
4.TİİAB’da malignite veya kuşkulu (foliküler
neoplazi) saptanması, tekrarlayan yetersiz
TİİAB sonuçları
• 5.Kozmetik nedenler veya malignite korkusu
nedeniyle hastanın cerrahi talebi
Takip
• BDG ve nontoksik benign nodüler guatr
tedavisiz izlenilebilir.
• 6-12 ay aralarla USG ve TSH ile takip edilebilir.
• Tiroid nodüllerinde ve tiroidit zemini olan
ötiroid guatrlarda wolf-chaikoff etkisi
olmayabilir.Aşırı miktarda iyot alımından
sakınılmalıdır.