Dayanıklılığın Tanımları, Teori ve İtirazlar: Disiplinlerarası

Dayanıklılığın Tanımları, Teori ve İtirazlar: Disiplinlerarası Yaklaşımlar
Steven M Southwick, George A. Bonanno, Ann S. Masten, Catherine Panter-Brick, Rachel
Yehuda
2013 yılı Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları (ISTSS) toplantısında gerçekleştirilen genel
panelden esinlenilen bu çalışmada Dr Steven Soutwick (başkan) ve multidisipliner panelistler
Drs. George Bonanno, Ann Masten, Catherine Panter-Brick, ve Rachel Yehuda dayanıklılık
araştırmaları alanındaki güncel sorunların en acillerinden bazılarını ele almıştır: a.) dayanıklılığı
nasıl tanımlarız?, b.) dayanıklılığın en önemli belirleyici etmenleri nelerdir? c.) yeni teknolojiler
dayanıklılık bilimine nasıl bilgi sağlar? ve d.) dayanıklılığı güçlendirmenin en etkili yolları
nelerdir?
Bahsedilen multidispliner uzmanlar bu zor soruların anlaşılmasını sağlamaktadır ve her
panelistin dayanıklılığa dair birbirinden biraz farklı tanımları olsa da önerilen tanımlardan çoğu
sıkıntılı bir süreci takip eden zaman aralığında sağlıklı, adaptif veya bütünleştirici olumlu bir
işleyişi içermektedir.
Panelistler dayanıklılığın karmaşık bir kavram olduğu ve bireyler, aileler, örgütler, toplumlar ve
kültürler bağlamında farklı şekillerde tanımlanabileceği üzerinde hemfikirdiler.
Dayanıklılığın belirleyici etmenlerine dair, bu yapının deneysel çalışmalarının genetik,
epigenetik, gelişimsel, demografik, kültürel, ekonomik ve sosyal değişkenleri içeren çok seviyeli
bir analiz perspektifinden yaklaşılması gerektiği konusunda bir fikir birliğine varılmıştır.
Dayanıklılığın belirleyici etmenleri üzerine yapılan deneysel çalışmalar dayanıklılığın birçok
seviyede (örn. birey, aile, organizasyon, toplum, kültür) güçlendirilebilir olduğunun farkına
vararak dayanıklılığın geliştirilmesi için yapılan çalışmalara bilgi sağlayacaktır.
Anahtar kelimeler: Dayanıklılık; stres; travma; travma sonrası stres bozukluğu
Name of translator: Emek Yuce Zeyrek-Rios
Citation: European Journal of Psychotraumatology 2014, 5: 25338 - http://dx.doi.org/10.3402/ejpt.v5.25338