ÖĞRENCİ MERKEZLİ EĞİTİME YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

ÖĞRENCİ MERKEZLİ EĞİTİME YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
TEACHERS VIEWS ON LEARNER CENTERED EDUCATION
** Nihat EKİZOĞLU, *** Hüseyin UZUNBOYLU
ÖZET: Bu araştırma ilkokul öğretmenlerinin öğrenci merkezli eğitime yönelik görüşlerini ortaya koyma amacıyla
genel tarama yöntemine göre yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 243 İlkokul öğretmeni oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak geçerlilik ve güvenirlilik çalışması yapılan “Öğrenci Merkezli Eğitime
Yönelik Öğretmenlerin Görüşleri” aracı kullanılmıştır. Araç 5’li likert tipinde 46 maddeden oluşmaktadır. Elde
edilen veriler yüzde (%), ortalama ( ) kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda “öğrenci merkezli
eğitim” uygulamasının eğitim açısından yararlı olacağını ancak bunun için öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin
hizmet içi eğitime ihtiyaç duyduklarını; eğitim bakanlığının yeterli ön hazırlıkları yapmadan yeni eğitim sistemine
geçtiğini ve öğrenci merkezli eğitimi uygulamaya koyduğunu; öğrenci merkezli eğitim uygulamasında okul
altyapısının, yönetiminin, ders programın, ders araç – gereçlerinin, materyallerin ve rehberlik hizmetlerinin yeterli
olması gerektiğini; velilerin ve öğrencilerin de yeni eğitim sitemi ve uygulamalarıyla ilgili bilgilendirilmeleri
gerektiğini öğretmenler görüş olarak ortaya koymuşlardır.
Keywords: öğrenci merkezli eğitim, öğretim, değerlendirme, rehberlik, eğitim
ABSTRACT: This research has been done according to the general research method to identify the opinions on
student based learning by the primary teachers. 243 primary school teachers constitute the working group of this
research. In this research, “to identify the opinions on student based learning by the teachers have been used as a
questionnaire to gather data where content validity and reliability have been made. This questionnaire is formed in 5
points likert types of 46 items. The data gained have been analyzed by using the percentage (%) mean ( ) and t-test
techniques. At the end of the research, the teachers opinions are “the teachers and school managers need in service
training to make the student based learning useful”, “the ministry of education passes to the new education system
and use student based learning without preparation.”, “there must be enough substructure of schools, management
of school, lesson programs, materials of the lessons and guidance service in schools to apply the student based
learning.”, “also the parents and the students must be got informed about the new education system and uses.” on
student based learning.
GİRİŞ
Dünyadaki bilgi birikiminin hızla arttığı ve bilginin kendini yenileme süresinin 6 aya kadar
düştüğü; teknoloji üretimin hızla arttığı ve rekabetin çok yoğun yaşandığı çağımızda “… eğitim
sürelerinden, okul türlerine ve eğitim programlarına kadar her alanda sürekli arayış ve değişim
olmaktadır. Yeni yüzyılın gereksinimleri ve herkes için yaşam boyu öğrenme yaklaşımıyla birlikte eğitim
sistemleri; her insana değer veren, bilgiye ulaşma yol ve yöntemlerini öğreten, etkin rehberlik hizmeti
içeren, yatay ve dikey geçişlere olanak veren, piyasa meslek standartlarına uygun, bilgisayar teknolojisini
hayatının bir parçası olarak gören, üretime dönük eğitime ağırlık veren, fırsat eşitliğini gözeten bir yapıya
dönüşmektedirler. Bu değişim ve gelişmeler doğrultusunda, ülkemizde kaliteli eğitime olan talep her
geçen gün artmaktadır…” (MEB Talim ve Terbiye Dairesi, 2005).
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı 2005 – 2006 eğitim
yılıyla birlikte yeni eğitim sistemini uygulamaya başlamıştır. Eğitimde çağdaş bir anlayış olan ve
öğrencilerin bireysel faklılıklarını, ilgilerini ve öğrenme hızlarını göz önüne alan öğrenci merkezli eğitim
uygulanmaya başlanmıştır. Bu eğitim anlayışına göre hazırlanan bazı ders kitapları okullara gönderilmiş
bazı ders kitaplar ise bu anlayışa göre yeniden hazırlanmaya başlanmıştır. Eğitim programları yeniden
düzenlenmeye alınmıştır. Ülkemizde yeni uygulanmaya başlanan öğrenci merkezli eğitim, “öğrencilerin
ilgilerini, isteklerini, becerilerini ve ihtiyaçlarını dikkate alacak biçimde öğretim yaşantılarının,
düzenlenmesidir.” (Aktaran: Ayşe Nur Çetinkaya ve diğerleri, 1999; Okul Gelişim Modeli, 1995) şeklinde
açıklanabilir veya TC Milli Eğitim Bakanlığının uygulama modelindeki gibi “Öğrencilerin bireysel
özellikleri dikkate alınarak, bilimsel düşünme becerisine sahip, öğrenmeyi öğrenmiş, üretken, bilgiye
ulaşıp kullanabilen, iletişim kurma becerisine sahip, evrensel değerleri benimsemiş, teknolojiyi etkin
kullanan ve kendini gerçekleştirmiş bireyler için eğitim sürecinin; her aşamada öğrenci katılımını
sağlayacak biçimde yeniden yapılandırılmasıdır.” (Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli) seklinde
tanımlanabilir.
94
* * Near East University, [email protected], North Cyprus
*** Near East University, [email protected], North Cyprus
Öğrenci merkezli eğitimin en öncelikli amacı “öğrenciye, kendi öğrenme profilini ve türünü
keşfetmeyi ve böylece öğrenmeyi öğretmek olmalıdır” (Vural, 2005). “Öğrenmenin etkililiğini
artırabilmek için de eğitim, öğretim, müfredat programları yada öğretim yöntem ve tekniklerinden önce
öğrenmenin kendisi ile yola çıkılmalı ve diğer kavramlar bunun üzerinde yapılandırılmalıdır” (Vural,
2005).
Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminin genel amacı ise; “bilgili insan, bilginin farkında olan, bilgiye
ulaşmanın yollarını bilen, ulaştığı bilgiyi anlamlandırarak öğrenen, öğrenmiş olduğu bilgilerden yeni
bilgiler üretebilen ve ürettiği bilgileri sorun çözmede kullanabilen bireyler yetiştirmektir”şeklinde
açıklanmaktadır. (KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı web sitesi, 2006). Bu da bize gösteriyor ki
KKTC eğitim sistemi ile TC eğitim sistemi birbirine paralellik göstermektedir.
Eğitim Sisteminin genel amacından da anlaşılacağı üzere; Kıbrıs Türk Yeni Eğitim Sisteminde de
öğrenci merkezli eğitim anlayışı benimsenmiştir. Bu sisteme göre belirlenen öncelikli hedefleri arasında
yer alan maddelerden bazıları aşağıdaki gibidir.

Düşünme, algılama ve problem çözme yeteneği gelişmiş, demokratik değerlere bağlı, yeni
fikirlere açık, kişisel sorumluluk duygusuna sahip, kültürünü özümsemiş, farklı kültürleri
yorumlayabilen, çağdaş uygarlığa katkıda bulunabilen, bilim ve teknoloji üretimine yatkın ve
beceri düzeyi yüksek, bilgisayar teknolojisini etkin bir şekilde kullanabilen, değişime açık, bilgi
çağı insanını yetiştirmek.

Kıbrıs Türk Eğitim Sistemini, herkes için yaşam boyu öğrenme yaklaşımıyla, bilgiye ulaşmanın
yol ve yöntemlerini öğreten, etkin bir rehberlik hizmetini ve performansa dayalı bir ölçmedeğerlendirmeyi içeren, yatay ve dikey geçişlere olanak sağlayan, AB meslek standartlarına
uygun, üretime dönük eğitime ağırlık veren; yerinden yönetim ve yerinden denetim esasına bağlı
olarak toplumun coğrafi özelliklerini dikkate alan, fırsat eşitliğini gözeten bir bütünlük ve uyum
içerisinde yeniden düzenlemek.

Öğretmen ve yöneticilerin, yeni eğitim sistemine uygun bilgi ve becerilerinin sürekli
geliştirilmesi amacıyla iç ve dış denetimle gereksinimler tespit edilerek hizmet içi eğitim
olanaklarını sürekli hale getirmek (MEB Talim ve Terbiye Dairesi, 2005)
Öğrenci merkezli eğitim veren bir okul; öğrencilerin isteklerini, becerilerini ve ihtiyaçlarını
dikkate alacak biçimde öğretim yaşantılarının düzenlenmesi gerekir. Burada amaç; öğrenciye kendi
öğrenme profilini ve türünü keşfetmeyi öğretmek olmalıdır. Temel kavramlar öğrenmenin kendisi üzerine
yapılandırılmalıdır (Vural, 2005). Öğrenci merkezli eğitim veren bir okulda okul yöneticisi; eğitimin
niteliğinin, kalitesinin arttırılmasında öğretmenlere destek ve yön veren, öğretmenlerin mesleki
motivasyonlarını ve bağlıklarını geliştirmek için olanaklar hazırlayan, öğretmenlerin okulda karar
süreçlerine katılmasını sağlayan, onların sağlıklı ilişkilerle ve koşullarda görev yapması için özen
gösteren, iletişim becerisi yüksek kişiler olması gerekir (Vural, 2005). Öğrenme için en uygun şartları
hazırlayan öğretmen; bilgi yükleyici olmaktan, öğrenmeyi yönlendiren durumuna geçer. Biliş yönlendirici
olarak öğretmen bu alanda sahip olduğu üst düzey becerilerini kullanarak, öğrencilerin düşünme sürecine
aracılık eder (Vural, 2005).
Öğrenme, bireyin kendi anlamasını yapılandırdığında en iyi şekilde gerçekleşir. İnsan beyni kalıp
arama aracıdır. Bir kalıp veya anlam bulamadığında gerçekleşen öğrenme kısa sürelidir ve hızla unutulur.
Öğrenci merkezli okul Vygotsky tarafından belirtilen etkin öğrenme ilkeleri doğrultusunda hareket
eder.Vygotsky’nin önemle vurguladığı bu ilkeler :

Öğrenci kişisel deneyimleri arcılığıyla,

Öğrenci başkalarının aracılığıyla,

Öğrenci diğer insanlarla deneyimleri paylaşarak,

Öğrenci diğer insanlarla işbirlikli iletişimler yaşayarak bilgiyi üretir.
Bu ilkeler öğrenci merkezli eğitim yöntemlerinin benimsendiği sınıflarda, farklı öğretim uygulamalarına
dönüştürülebilir.
95
1)
Her öğrenci öğrenme durumuna daha önce edindiği bilgi ve yaşantı birikimi ile gelir. Öğretmen
öğrenmeyi arttırmak için, öğrencinin yeni bilgilerini daha önce edindiği bu birikim üzerinde
yapılandırmasına yardım etmelidir.
2)
Öğretmen, öğrencinin öğrendiklerinden anlam çıkarmasına destek vererek öğrenmesine yardımcı
olabilir. Öğrenci yeni öğrendiği bir bilgiyi anlamlandırabilmek için eski bilgileri ile bağlantı
kurmalıdır.
3)
Öğrenciler en iyi şekilde öğrenebilmek için, nasıl düşüneceklerini öğrenmelidirler. Öğretmen
öğrencilerinin öğrenme yaşantılarını yapılandırırken onlara, soru sorma teknikleri, sorgulayıcı
düşünme becerileri, işlem yapma, grafikle açıklama, yöntemleri kullanmayı öğreterek,
önlerindeki hayat mücadeleleri için donanımlı olmalarını sağlar.(Vural, 2005)
Öğrenci merkezli eğitim yaklaşımda kullanılabilecek yöntemlerden bazıları; soru-cevap yöntemi,
tartışma yöntemi, deney yöntemi, araştırma yöntemi, gösteri yöntemi, gezi gözlem ve inceleme yöntemi,
psikodrama yöntemi, buluş yöntemi, kısa yazılar yazdırma, kısa sınavlar yapma, beyin fırtınası olabilir.
KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı yeni eğitim sitemi ile birlikte herkes için yaşam boyu
öğrenme yaklaşımını benimsenmiştir. Yeni sistemle herkesin kendi öğrenme hızında öğrenebileceğini
kabul edip, her insana değer veren, bilgiye ulaşma yol ve yöntemlerini öğreten, etkin rehberlik hizmeti
içeren, yatay ve dikey geçişlere olanak veren, piyasa meslek standartlarına uygun, bilgisayar teknolojisini
hayatının bir parçası olarak gören, üretime dönük eğitime ağırlık veren, fırsat eşitliğini gözeten bir yapıya
dönüştürmek hedeflenmektedir.
Öngörülen bu yapı öğrenci merkezli eğitimi yeni öğretim uygulama modeli olarak kabul
etmektedir. Bu yeni uygulamada öğretmen, uygulayıcı olarak ön plana çıkmaktadır. Modelin etkin bir
şekilde hayata geçirilmesi öğretmenin öğrenci merkezli eğitimi iyi algılayıp benimsemesi ve uygulaması
ile mümkün olacaktır.
Öğretmenin eğitim öğretim yaşantılarını oluştururken öğrenci merkezli eğitim ilkelerini göz
önüne alması önemlidir. Bu bağlamda, yeni eğitim sistemi ile hayata geçirilen öğrenci merkezli eğitime
ilişkin öğretmen görüşlerinin alınıp ortaya konması büyük yararlar sağlayabilir.
Amaç
Bu araştırmanın amacı ilköğretimde görev yapan öğretmenlerin öğrenci merkezli eğitime yönelik
görüşlerini belirlemektir.
Bu genel amaca ulaşabilmek için aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır.
1) Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin kendi yeterliliğine ve ihtiyaçlarına ilişkin
görüşleri nasıldır?
2) Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin program, öğretim
görüşleri nasıldır?
değerlendirmeye yönelik
3) Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin ortama ilişkin görüşleri nasıldır?
4) Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin okul yönetimine ilişkin görüşleri nasıldır?
5) Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri nasıldır?
6)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin eğitim bakanlığının görevlerine ilişkin görüşleri
nasıldır?
7) Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin veliye ilişkin görüşleri nasıldır?
Sınırlıklar
Araştırma;
1) KKTC Milli Eğitim Ve Kültür Bakanlığı bünyesinde hizmet veren ilkokullar ile,
2) Öğrenci merkezli eğitime yönelik öğretmen görüşlerinin ortaya konmasına için hazırlana anket
ile,
96
3) Öğrenci merkezli eğitime yönelik öğretmen görüşlerinin ortaya koymak için hazırlanan ankete
öğretmenin verdiği cevaplar ile,
4) 2005 – 2006 öğretim yılı ile, sınırlıdır.
YÖNTEM
Çalışma Grubu
Araştırma KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı İlköğretim Dairesi Müdürlüğüne bağlı
ilkokullarda görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Veri toplama aracı tüm bölgelerden rasgele
seçilmiş 246 öğretmene uygulanmıştır. Uygulanan anketlerden 243 adeti değerlendirmeye alınmış, 3
adedi ise tüm önermelere aynı cevapları verdiği için değerlendirmeye alınmamıştır. Bazı öğretmenler veri
toplama aracını evlerinde doldurarak kapalı zarf içerisinde teslim etmişlerdir.
Veri Toplama Aracı
Araştırmada “öğrenci merkezli eğitime yönelik öğretmenlerin görüşleri” veri toplama aracı
kullanılmıştır. Araç, araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir. Araç geliştirildikten sonra alanında uzman
akademisyenlerden içerik geçerliliği ve dil bakımından görüşler alınmıştır. Alınan görüşlere göre bir
kısım maddeler araçtan tamamen çıkarılmış bir kısım maddeler de yeniden yazılmıştır. Araç, 10
öğretmene ön deneme amacıyla uygulanmıştır. Uygulama sırasında araştırmacı tarafından gözlemler
yapılarak, deneklerin anlamakta zorlandıkları maddeler yeniden gözden geçirilmiş ve eksik olduğu ifade
edilen bazı maddeler araca eklenmiştir. Tekrar uzman görüşüne başvurulduktan sonra araç esas uygulama
için hazır hale getirilmiştir. Araç beşli likert tipinde olup 7 ana başlık (“öğretmen”, “program, öğretim,
değerlendirme”, “ortam”, “okul yönetimi”, “rehberlik”, “eğitim bakanlığı”, “veli”) ve bu başlıklara bağlı
46 maddeden oluşmaktadır.
Veri toplama aracı çalışma grubuna uygulanmadan önce
İlköğretim Dairesi Müdürlüğünden gerekli izin alınmıştır.
Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı
Verilerin Analizi
Araştırmada elde edilen veriler 5’ten (tamamen katılıyorum) 1’e (hiç katılmıyorum) doğru
puanlar verilerek SPSS programına girilerek analiz edilmiştir.
Veri toplama aracını yanıtlamaya yönelik elde edilen veriler yüzde (%), ortalama ( ), standart
sapma (SS) teknikleri ile analiz edilerek tablolaştırılmış ve açıklanmıştır. Maddeler tablolaştırılırken en
yüksek ortalamadan en küçük ortalama değere doğru sıralanmıştır. Analız sonuçlarının açıklanmasında
her bir maddeye ilişkin olarak hesaplanan ortalamalar öğretmenin öğrenci merkezli eğitime yönelik
görüşleri olarak kabul edilmiştir. Maddeler ortalamalarına göre aşağıda sınırları verilen seçeneklere göre
yorumlanmıştır.
Seçenekler
Ağırlıklar
Sınırları
Tamamen katılıyorum
5
4.20 – 5.00
Ortadan çok katılıyorum
4
3.40 – 4.19
Orta seviyede katılıyorum
3
2.60 – 3,39
Orta seviyenin altında katılıyorum
2
1.80 – 2.59
Hiç katılmıyorum
1
1.00 – 1.79
97
BULGULAR
Bu başlık altında araştırmanın alt amaçları doğrultusunda elde edilen veriler sırsıyla açıklanmıştır.
1)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin kendi yeterliliğine ve ihtiyaçlarına ilişkin görüşleri.
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin kendi yeterliliğine ve ihtiyaçlarına ilişkin görüşlerine yönelik elde
edilen bulgular Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin kendi yeterliliğine ve ihtiyaçlarına ilişkin görüşleri.
Öğrenci merkezli eğitimde
öğretmenlerin araç gereç
ihtiyaçlarına cevap verecek
birimler olmalıdır.
Öğrenci merkezli eğitimde
öğretmene rehberlik edecek
birimler olmalıdır.
Öğrenci merkezli eğitim için
öğretmenlerin hizmet içi
eğitime ihtiyacı vardır.
Öğrenci merkezli eğitim için
öğretmenler yeterince
bilgilendirilmiyor.
Öğrenci merkezli eğitim,
öğretmen için daha fazla
zaman harcamak demektir.
Öğrenci merkezli eğitim
uygulamada öğretme güçlük
yaratabilir.
Öğretmenler öğrenci
merkezli eğitim vermek için
gerekli bilgi donanımına
sahiptir.
Öğretmenler, öğretim
yöntemlerini öğrenci
merkezli eğitim anlayışına
uygun olarak
kullanabiliyorlar.
Öğrenci merkezli eğitimin
gerekliliğine inanmıyorum.
Ortadan
çok
katılıyorum
%
Orta
seviyede
katılıyorum
%
Orta
seviyenin
altında
katılıyorum
Hiç
katılmıyor
m
N
Tamamen
katılıyorum
%
ÖĞRETMEN
243
81,9
11,5
3,7
2,1
0,8
4,72
0,7
1
243
76,5
16,5
4,5
2,1
0,4
4,67
0,7
0
243
59,3
25,5
7,0
4,1
4,1
4,32
1,0
5
243
42,4
22,6
24,7
4,9
5,3
3,92
1,1
6
243
35,8
24,7
18,1
11,1
10,3
3,21
1,2
4
243
18,5
22,6
30,9
17,3
10,7
3,21
1,2
4
243
9,9
23,0
37,9
15,6
13,6
3,0
1,1
5
243
7,4
19,3
45,7
20,2
7,4
2,99
1,0
0
243
15,2
10,3
18,5
12,3
43,6
2,41
1,5
0
SS
Tablo 1’de öğrenci merkezli eğitimde öğretmenlerin kendi yeteneklerine ve ihtiyaçlarına ilişkin
elde edilen ortalama sonuçları büyükten küçüğe doğru sırasıylala verilmiştir. Öğretmenler; “öğrenci
merkezli eğitimde öğretmenlerin araç gereç ihtiyaçlarına cevap verecek birimler olmalıdır” ( = 4,72);
98
“öğrenci merkezli eğitimde öğretmene rehberlik edecek birimler olmalıdır” ( =4,67); “Öğrenci merkezli
eğitim için öğretmenlerin hizmet içi eğitime ihtiyacı vardır” ( = 4,32) ifadelerine “tamamen
katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “öğrenci merkezli eğitim için öğretmenler yeterince bilgilendirilmiyor” ( =3,92)
ifadesine “ortadan çok katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “öğrenci merkezli eğitim, öğretmen için daha fazla zaman harcamak demektir”
( =3,21); “öğrenci merkezli eğitim uygulamada öğretme güçlük yaratabilir” ( =3,21); “öğretmenler
öğrenci merkezli eğitim vermek için gerekli bilgi donanımına sahiptir” ( =3,00); “öğretmenler, öğretim
yöntemlerini öğrenci merkezli eğitim anlayışına uygun olarak kullanabiliyorlar” ( =2,99) ifadelerine
“orta seviyede katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “öğrenci merkezli eğitimin gerekliliğine inanmıyorum.” ( = 2,41) ifadesine “orta
seviyenin altında katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
2)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin program, öğretim ve değerlendirmeye yönelik
görüşleri.
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin program, öğretim ve değerlendirmeye yönelik görüşleri
Tablo 2’de verilmiştir.
Tablo 2. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin program, öğretim değerlendirmeye yönelik
görüşleri
Ortadan çok
katılıyorum %
Orta seviyede
katılıyorum %
İlkokul eğitim programının öğrenci
merkezli eğitime olanak verecek şekilde
iyileştirilmesi gerekmektedir.
243
61,3
26,7
8,2
2,5
1,2
4,4
4
0,84
Öğrenciyi merkeze alıp onun öğrenme
hızına göre eğitim verilmelidir.
243
62,1
24,7
9,5
2,9
0,8
4,4
4
0,84
Sınıf içi etkinliklerde öğrencilerin ilgilerini
dikkate alıyorum.
243
56,8
29,2
11,1
1,6
1,2
4,3
9
0,84
243
60,1
19,3
13,6
3,7
3,3
4,2
9
1,05
243
46,5
27,6
21,0
2,9
2,1
4,1
4
0,98
243
43,2
29,2
16,0
8,2
3,3
4,0
1
1,11
Öğrenciyi merkeze alıp onun bireysel
farklılıklarına göre eğitim verilmelidir.
Okullarımızda uygulanan eğitimin öğrenci
merkezli bir yapıya geçmesi öğrenci
başarısını arttıracaktır.
Öğretmenler
performansına
yapıyorlar.
öğrencinin
genel
dayalı
değerlendirme
Orta seviyenin altında
katılıyorum
%
Hiç katılmıyorum
%
N
Tamamen katılıyorum
%
PROGRAM, ÖĞRETİM ve DEĞERLENDİRME
SS
Öğretmenler öğrencinin sınıf içerisindeki
etkinliklerine
dayalı
değerlendirme
99
yapıyorlar.
Öğretmenler
sınıf
içi
etkinliklerde
öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate
alıyorlar.
Öğretmenler öğrencinin ödevlerine dayalı
değerlendirme yapıyorlar.
Öğretmenler öğrencinin proje çalışmasına
dayalı değerlendirme yapıyorlar.
İlkokul eğitim programı öğrenci merkezli
eğitimi uygulamaya olanak vermektedir.
Öğretmenler öğrencinin sınıf içerisindeki
ürün dosyasına dayalı değerlendirme
yapıyorlar.
Şu anda okullarda
öğrenci merkezlidir.
uygulanan
eğitim
243
31,3
32,5
18,5
13,2
4,5
3,7
2
1,17
243
24,3
27,6
31,7
11,1
5,3
3,5
4
1,13
243
10,3
23,3
26,3
22,2
18,1
3,2
6
1,13
243
10,3
23,0
26,3
22,2
18,1
2,8
5
1,25
243
12,3
16,9
24,3
20,2
26,3
2,6
9
1,35
243
7,0
22,2
25,1
18,5
27,2
2,6
3
1,28
243
8,2
11,5
22,2
24,7
33,3
2,3
7
1,28
Tablo 2’de Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin program, öğretim değerlendirmeye ilişkin elde
edilen ortalama sonuçları büyükten küçüğe doğru sırayla verilmiştir. Öğretmenler; “ilkokul eğitim
programının öğrenci merkezli eğitime olanak verecek şekilde iyileştirilmesi gerekmektedir” ( = 4,44);
“Öğrenciyi merkeze alıp onun öğrenme hızına göre eğitim verilmelidir” ( =4,44); “sınıf içi etkinliklerde
öğrencilerin ilgilerini dikkate alıyorum.” ( =4,39); “öğrenciyi merkeze alıp onun bireysel farklılıklarına
göre eğitim verilmelidir” ( =4,29) ifadelerine “tamamen katılıyorum” sınırları içinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler; “okullarımızda uygulanan eğitimin öğrenci merkezli bir yapıya geçmesi öğrenci
başarısını arttıracaktır” ( =4,14); “öğretmenler öğrencinin genel performansına dayalı değerlendirme
yapıyorlar” ( =4,01); “öğretmenler öğrencinin sınıf içerisindeki etkinliklerine dayalı değerlendirme
yapıyorlar” ( =3,75); “öğretmenler sınıf içi etkinliklerde öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate
alıyorlar” ( =3,54) ifadelerine “orta seviyeden çok katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler; “öğretmenler öğrencinin ödevlerine dayalı değerlendirme yapıyorlar” ( =3,26);
“öğretmenler öğrencinin proje çalışmasına dayalı değerlendirme yapıyorlar” ( = 2,85); “ilkokul eğitim
programı öğrenci merkezli eğitimi uygulamaya olanak vermektedir” ( =2,69); “öğretmenler öğrencinin
sınıf içerisindeki ürün dosyasına dayalı değerlendirme yapıyorlar “( =2,37) ifadelerine “orta seviyede
katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “şu anda okullarda uygulanan eğitim öğrenci merkezlidir” ( =2,63) ifadesinde
“orta seviyenin altında katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
100
3)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin ortama ilişkin görüşleri
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin ortama ilişkin görüşleri Tablo 3’te verilmiştir.
Tablo 3. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin ortama ilişkin görüşleri.
Orta seviyede
katılıyorum
%
Orta seviyenin altında
katılıyorum
%
Hiç katılmıyorum
%
Tamamen katılıyorum
%
Ortadan çok katılıyorum
%
ORTAM
243
35,
0
23,9
21,4
9,5
10,3
3,64
1,32
2005 – 2006 öğretim yılında
bakanlıkça okullara gönderilen ders
kitapları ile öğrenci merkezli eğitim
yapılabilmektedir.
243
11,
1
22,6
25,5
19,3
21,4
2,83
1,30
Öğretmenler öğrenci merkezli eğitim
için hazırlanmış olan ders kitaplarını
gereği gibi uygulayabiliyorlar.
243
7,0
16,5
33,7
25,5
17,3
2,70
1,14
Öğrenciler, öğrenci merkezli eğitime
hazırdırlar.
243
6,2
18,5
31,7
24,7
18,9
2,68
1,16
Okullarda öğrenci merkezli eğitim
için materyal desteği sağlayacak
maddi olanaklar bulunmaktadır.
243
7,8
8,6
17,7
23,9
42,0
2,16
1,28
Dersliklerin altyapısı öğrenci
merkezli eğitime uygundur.
243
4,1
10,7
17,3
23,5
44,4
2,07
1,90
Dersliklerin donanımları öğrenci
merkezli eğitime uygundur.
243
3,7
8,6
19,8
21,8
46,1
2,02
1,16
N
Okullarda geleneksel yöntemlerin
(öğretmenin anlatım yöntemini
ağırlıklı kullanıp öğrenciye bilgiyi
hazır bir şekilde sunduğu öğrencinin
pasif öğretmenin aktif olduğu öğretim
uygulaması) dışında diğer öğretim
yöntemlerini kullanmaya uygun alt
yapı bulunmamaktadır.
SS
Tablo 3’te öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin ortama ilişkin elde edilen ortalama sonuçları
büyükten küçüğe doğru sırayla verilmiştir.
Öğretmenler; “okullarda geleneksel yöntemlerin (öğretmenin anlatım yöntemini ağırlıklı kullanıp
öğrenciye bilgiyi hazır bir şekilde sunduğu öğrencinin pasif öğretmenin aktif olduğu öğretim uygulaması)
dışında diğer öğretim yöntemlerini kullanmaya uygun alt yapı bulunmamaktadır” ( =3,64) ifadesine
“orta seviyeden çok katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “2005 – 2006 öğretim yılında bakanlıkça okullara gönderilen ders kitapları ile
öğrenci merkezli eğitim yapılabilmektedir” ( = 2,83); “öğretmenler öğrenci merkezli eğitim için
hazırlanmış olan ders kitaplarını gereği gibi uygulayabiliyorlar” ( =2,70); “öğrenciler, öğrenci merkezli
eğitime hazırdırlar”
( = 2,68) ifadelerine “orta seviyede katılıyorum” sınırları içerisinde
katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “okullarda öğrenci merkezli eğitim için materyal desteği sağlayacak maddi
101
olanaklar bulunmaktadır” ( =2,16); “dersliklerin altyapısı öğrenci merkezli eğitime uygundur” ( =
2,07); “dersliklerin donanımları öğrenci merkezli eğitime uygundur” ( =2,02) ifadelerine “orta seviyeden
az katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
4)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin okul yönetimine ilişkin görüşleri
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin okul yönetimine ilişkin görüşleri tablo 4’te verilmiştir.
Tablo 4. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin okul yönetimine ilişkin görüşleri.
Ortadan çok
katılıyorum
%
Orta seviyede
katılıyorum
%
Öğrenci merkezli eğitim konusunda
okul yöneticilerinin eğitime ihtiyacı
vardır.
243
46,1
25,5
17,1
7,0
3,7
4,03
1,12
Öğrenci merkezli eğitim için okul
yöneticileri
243
6,2
12,8
30,9
26,3
23,9
2,51
1,17
Okul yöneticileri öğrenci merkezli
eğitim için gerekli altyapıya sahiptir.
243
5,3
11,5
22,2
26,3
34,6
2,27
1,20
Öğrenci merkezli eğitim için okul
yönetimi yeterli maddi kaynağa
sahiptir.
243
3,3
9,1
16,5
27,2
44,0
2,00
1,13
N
Orta seviyenin
altında
katılıyorum
Hiç katılmıyorum
%
Tamamen
katılıyorum
%
OKUL YÖNETİMİ
SS
yeterli bilgi donanımına sahiptir.
Tablo 4’te öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin okul yönetimine ilişkin elde edilen ortalama
sonuçları büyükten küçüğe doğru sırayla verilmiştir. Öğretmenler; “öğrenci merkezli eğitim konusunda
okul yöneticilerinin eğitime ihtiyacı vardır” ( = 4,03) ifadesine “ortadan çok katılıyorum” sınırları
içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “Öğrenci merkezli eğitim için okul yöneticileri yeterli bilgi donanımına sahiptir” (
= 2,51); “okul yöneticileri öğrenci merkezli eğitim için gerekli altyapıya sahiptir” ( = 2,27) “öğrenci
merkezli eğitim için okul yönetimi yeterli maddi kaynağa sahiptir” ( = 2,00) ifadelerine “orta seviyeden
az katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
5)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri Tablo 5’te verilmiştir.
Tablo 5. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri.
N
Rehberlik hizmetleri öğrencileri okul
yaşantısında destekleyecek motive
edecek nitelikte olmalıdır.
243
Tamamen
katılıyorum
%
Ortadan çok
katılıyorum
%
Orta seviyede
katılıyorum
%
Orta
seviyenin
altında
Hiç
katılmıyoru
m
REHBERLİK HİZMETLERİ
78,2
13,6
4,5
2,1
1,6
4,65
SS
0,80
Öğrenciye yönelik rehberlik hizmetleri
102
alanında yetişmiş kişiler tarafından
sağlanmalıdır.
243
76,5
12,3
8,2
1,2
1,6
4,61
0,82
Okullardaki rehberlik hizmetleri
yalnızca problemli öğrencilerin
yararlandığı bir birim haline
getirilmemelidir.
243
74,5
11,1
5,3
4,1
4,9
4,46
1,10
243
64,6
21,5
6,6
4,1
3,3
4,40
1,01
243
63,4
18,5
12,8
4,9
0,4
4,40
0,92
243
63,4
19,3
6,2
4,1
7,0
4,28
1,19
243
4,5
9,5
13,2
13,6
59,3
1,86
1,22
Öğrenci merkezli eğitimde öğrencilere
okul bünyesinde etkin bir rehberlik
hizmeti sağlanmalıdır.
Okullarda öğrencilere yönelik
rehberlik hizmetlerinin geliştirilmesi
öğrenci merkezli eğitime geçişi
olumlu yönde etkileyecektir.
Okullarda öğrenci merkezli eğitime
geçilebilecek nitelikte rehberlik
hizmeti yoktur.
Okullarımızda eğitsel ve bireysel
gelişim alanlarında etkili öğrenme
fırsatları yaratarak her öğrencinin
başarılı olmasını sağlayacak veya
teşvik edecek bir rehberlik hizmeti
vardır.
Tablo 5’te öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin rehberlik hizmetlerine ilişkin elde edilen
ortalama sonuçları büyükten küçüğe doğru sırayla verilmiştir. Öğretmenler; “rehberlik hizmetleri
öğrencileri okul yaşantısında destekleyecek motive edecek nitelikte olmalıdır” ( =4,65); “öğrenciye
yönelik rehberlik hizmetleri alanında yetişmiş kişiler tarafından sağlanmalıdır” ( =4,61); “okullardaki
rehberlik hizmetleri yalnızca problemli öğrencilerin yararlandığı bir birim haline getirilmemelidir”
( =4,46); “öğrenci merkezli eğitimde öğrencilere okul bünyesinde etkin bir rehberlik hizmeti
sağlanmalıdır” ( =4,40); “okullarda öğrencilere yönelik rehberlik hizmetlerinin geliştirilmesi öğrenci
merkezli eğitime geçişi olumlu yönde etkileyecektir” ( =4,40); “okullarda öğrenci merkezli eğitime
geçilebilecek nitelikte rehberlik hizmeti yoktur” ( =4,28); ifadelerine “tamamen katılıyorum” sınırları
içinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “okullarımızda eğitsel ve bireysel gelişim alanlarında etkili öğrenme fırsatları
yaratarak her öğrencinin başarılı olmasını sağlayacak veya teşvik edecek bir rehberlik hizmeti vardır”
( =1,86) ifadesine “orta seviyeden az katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
103
6)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin eğitim bakanlığına ilişkin görüşleri
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin eğitim bakanlığına ilişkin görüşleri tablo 6’da verilmiştir.
Tablo 6. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin eğitim bakanlığına ilişkin görüşle
Tamamen
katılıyorum %
Ortadan çok
katılıyorum
%
Orta seviyede
katılıyorum
%
Orta seviyenin
altında katılıyorum
%
Hiç katılmıyorum
%
EĞİTİM BAKANLIĞI
243
32,1
22,6
21,0
11,5
12,
8
3,5
0
1,38
243
5,8
11,9
22,2
24,3
35,
8
2,2
8
1,23
243
9,5
11,5
15,2
21,0
42,
8
2,2
4
1,36
243
5,8
9,9
14,4
26,7
43,
2
2,0
8
1,22
N
Eğitim bakanlığı yeterli ön hazırlıkları
yapmadan Öğrenci merkezli eğitimi tüm
okullarda uygulamaya başlatmıştır.
Eğitim bakanlığı öğrenci merkezli eğitme
geçmek için gerekli planlamayı yapmıştır.
Eğitim bakanlığı öğrenci merkezli eğitime
geçmeden önce yeterli hazırlıklarını
tamamlamıştır.
Eğitim bakanlığı bünyesinde öğrenci
merkezli eğitim uygulamasında öğretmene
danışmanlık yapıp destek verecek bir birim
vardır.
SS
Tablo 6’da öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin Eğitim Bakanlığına ilişkin elde edilen ortalama
sonuçları büyükten küçüğe doğru sırayla verilmiştir.
Öğretmenler; “Eğitim bakanlığı yeterli ön hazırlıkları yapmadan öğrenci merkezli eğitimi tüm
okullarda uygulamaya başlatmıştır” ( = 3,50) ifadesine “orta seviyeden çok katılıyorum” sınırları
içerisinde katılmaktadırlar.
Öğretmenler, “Eğitim bakanlığı öğrenci merkezli eğitme geçmek için gerekli planlamayı
yapmıştır” ( = 2,28); “Eğitim bakanlığı öğrenci merkezli eğitime geçmeden önce yeterli hazırlıklarını
tamamlamıştır” ( =2,24); “Eğitim bakanlığı bünyesinde öğrenci merkezli eğitim uygulamasında
öğretmene danışmanlık yapıp destek verecek bir birim vardır” ( = 2,08) ifadelerine “orta seviyeden az
katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
104
7)
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin veliye ilişkin görüşleri
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin veliye ilişkin görüşleri tablo 7’de verilmiştir.
Hiç katılmıyorum
%
Öğrencilerin ev etkinliklerinin yapılması
konusunda veli bilgilendirilmelidir.
243
77,8
14,0
4,1
1,6
2,5
4,6
3
0,8
5
Velilerin öğrenci merkezli eğitim
konusunda bilgilendirilmeye ihtiyacı
vardır.
243
74,9
16,5
4,5
2,5
1,6
4,6
0
0,8
2
N
Tamamen
katılıyorum %
Ortadan çok
katılıyorum
%
Orta seviyede
katılıyorum
%
Orta seviyenin
altında katılıyorum
%
VELİ
SS
Tablo 7. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin veliye ilişkin görüşleri.
Tablo 7’de öğrenci merkezli eğitimde öğretmenin veliye ilişkin elde edilen ortalama sonuçları
büyükten küçüğe doğru sırayla verilmiştir.
Öğretmenler; “öğrencilerin ev etkinliklerinin yapılması konusunda veli bilgilendirilmelidir” ( =
4,63); “Velilerin öğrenci merkezli eğitim konusunda bilgilendirilmeye ihtiyacı vardır” ( =4,60)
ifadelerine “her zaman katılıyorum” sınırları içerisinde katılmaktadırlar.
YORUM
Ülkemizde, öğrenci merkezli eğitim yeni eğitim sistemiyle birlikte uygulanmaya başlanmıştır. Bu
uygulamayla birlikte öğretmenin aktif, öğrencinin pasif olduğu geleneksel eğitim uygulamasından
uzaklaşmaya başlanmıştır. Bu uygulamanın yerini öğrencinin aktif öğretmenin rehber olduğu yeni
uygulama almıştır. Öğrenci merkezli eğitimde öğretmen öğrenciyi motive eden yeni konulara karşı ilgi
uyandıran yönetici konumundadır yani bir nevi rehberdir. Öğretmen konuyla ilgili bilgili kişidir fakat
bilgisini aktaran değil öğrenciyi bilgi kaynaklarına yönlendiren onu aktif hale getirip bu kaynaklardan
bilgi edinmesini sağlayandır.
Öğrenci merkezli eğitimde öğretmen görüşlerini içeren araştırma ile otaya çıkan bulgulardan yola
çıkarak söyleyebiliriz ki öğretmen, Eğitim Bakanlığının ortaya koyduğu yeni eğitim sistemiyle
uygulamaya başlanan öğrenci merkezli eğitim anlayışıyla ilgili yeterince bilgilendirilmemiştir.
Öğretmenler öğrenci merkezli eğitim uygulamaları ile ilgili hizmet içi eğitime ihtiyaçları olduğunu açıkça
ortaya koymuşlardır. Ayrıca öğrenci merkezli eğitimi uygulamada karşılaşacağı güçlükleri ortadan
kaldırmak ve gerektiği gibi uygulayabilmek için ona öncülük edecek, danışmanlık yapacak bir birimin
eğitim bakanlığında kurulması gerektiği görüşündedirler. Yeni uygulama ile ihtiyaç duyulacak araç
gereçlerin sağlanması için yine bakanlık bünyesinde bir birimin oluşturulması görüşündedirler. Öğrenci
merkezli eğitim hakkında yeterli bilgi sahibi olmadığını düşünen öğretmenler uygulamanın zaman
harcanmasına sebebiyet verdiği veya güçlük yarattığı konusunda tam karara varmamışlardır. Sistemin
uygulayıcısı olan öğretmen öncelikli olarak bilgilendirilmelidir. Öğretmenin anlamadığı veya anlayıp da
uygulanabilir bulmadığı, benimsemediği bir sistem değişikliğini hayata geçirmek pek mümkün
olmayabilir.
Öğrenci merkezli eğitimin verimli bir şekilde uygulanabilmesi için eğitimin tam gün olması
gerekmektedir. Öğrenci merkezli eğitim uygulamasında okulda geçirilen zaman öğrenciler açısından
oldukça önemlidir. Tam gün eğitimde öğretmen öğrencilerine daha çok zaman ayırabilecektir. Öğrenciler
sosyal aktivitelere daha kolay katılabilecektir. Öğrenci merkezli eğitimde öğrencinin bilgileri ezberlemesi
105
istenmez bilgiyi anlaması ve yeni bilgiler üretmek için kullanması istenir. Bu durumda öğretmen
öğrenciye bilgiyi kullanma alanları yaratmada yardımcı olmalı ve uygun ortamlar oluşturmalıdır. Bu da
ancak tam gün eğitimle mümkün olabilir. Tabii ki tam gün eğitime geçilirken eğitim programları, öğrenci
faaliyetleri iyi planlanmalıdır. Öğretmen ders saatleri iyi düşünülmelidir. Tam gün eğitimin öğrenciler
için olduğu unutulmamalıdır. Öğretmeni tam gün boyunca okulda tutmakla verimliliğin arttırılabileceğini
düşünmek büyük hata olacaktır. Öğretmenin ders saatlerinin planlanması ve okula geliş gidişlerinin
denetimi okul idarelerine bırakılmalıdır.
Öğretmenlerin öğrencinin merkeze alınmasına sıcak bakması; sınıf içerisindeki uygulamalarda
öğrencinin ilgisini, bireysel farklılıklarını dikkate alması; öğrenci merkezli eğitime geçebilme açısından
kolaylık sağlamaktadır. Öğretmenler, Öğrenci merkezli eğitimle öğrencilerin başarılarının artacağına
inanmaktadırlar buna karşın eğitim programının iyileştirilmesi gerektiğini de düşünmektedirler. Öğrenci
merkezli eğitim uygulaması ve değerlendirmesi geleneksel eğitimdeki uygulamalardan farklılık
göstermektedir. Bu bağlamda öğretmenler veri toplama aracındaki önermelerde verilen değerlendirme
çeşitlerinin uygulanmasında çekimser kalmışlardır. Bu da gösteriyor ki sitemin uygulayıcısı olan
öğretmen faktörü, bakanlık tarafından atlanmış ve öğretmene gerekli hizmet içi eğitim verilmeden yeni
uygulamaya geçilmiştir. Bu durum eğitimdeki tüm taraflara; bakanlığa, öğretmene ve öğrenciye oldukça
büyük zararlar vermektedir.
Öğretmen, öğrenci merkezli eğitimi tanımadığından ve yeterince bilgi sahibi olmadığından 2005
– 2006 öğretim yılında kullanılmaya başlana ders kitaplarının amaca uygun kullanılamadığı otaya
çıkmıştır. Öğretmen, öğrenci merkezli eğitimle ilgili yöntemleri kullanabilmek için okullarda uygun
altyapının bulunmadığını düşünmektedir. Öğretmenin tam olarak bilgi sahibi olmadığı ve uygulamada
hizmet içi eğitime ve konu ile ilgili bilgilendirilmeye ihtiyaç duyduğu bir ortamda öğrencilerin de yeni
sisteme hazır olmadığını düşünmek gayet doğaldır.
Öğretmenler, okul yöneticilerinin de öğrenci merkezli eğitim konusunda yeterince bilgi
donanımına sahip olmadıklarını ve hizmet içi eğitime ihtiyaç duyduklarını düşünmektedirler. Ayrıca
okulların maddi açıdan kaynağa ihtiyacı olduğunu ve eğitimin daha sağlıklı ilerleyebilmesi için okulların
gerekli altyapıya sahip olması gerektiğini düşünmektedirler.
Öğretmenler öğrenci merkezli eğitimde etkili bir rehberlik hizmetinin bulunması gerektiğini
düşünmektedirler. Rehberlik hizmetlerinin okul çatısı altında, alanında uzman kişiler tarafından verilmesi
gerektiği görüşüne öğretmen tamamen katılmaktadır. Ayrıca rehberlik hizmetleri sadece sorunlu
öğrencilere yönelik verilmemeli, bu hizmetler tüm öğrencilere yönelik olmalıdır. Öğrenci merkezli
eğitimde öğrencinin bireysel farklılıkları, ilgileri ve ihtiyaçları çok önemli olduğundan “öğrenciye
görelik” ilkesi uygulandığından öğrenciyi tanımak ve öğrencinin bireysel faklılıklarını ortaya koymak için
etkili ve bilinçli bir rehberlik hizmetine ihtiyaç vardır. Rehber öğretmen ile sınıf öğretmenin koordineli
çalışması öğrencinin özelliklerini, ihtiyaçlarını belirlenme açısından oldukça önemidir. Bu nedenle
rehberlik hizmetleri her okulun bünyesinde oluşturulacak rehberlik birimi tarafından yürütülmelidir.
Öğretmen Eğitim Bakanlığının yeterli ön hazırlıkları tamamlamadan yeni sistemi uygulamaya
koyduğu düşüncesine orta seviyeden çok katılarak görüşünü bildirmiştir. Bu da sistemin uygulamaya
konmasında bir acelecilik yapıldığını göstermektedir.
Eğitimin ayrılmaz bir parçası olan veliler de yeni uygulamayla ilgili olarak bilgilendirilmeli ve
onların da sistem içerisindeki yeri belirlenip ev etkinliklerindeki katkısı daha bilinçli hale getirilmelidir
görüşüne öğretmen tamamen katılmaktadır.
İlkokullardaki sınıf öğretmenlerinin sorumluluğundaki birden çok ders her gün ayrı ayrı hazırlık
gerektirdiğinden ve öğrenci merkezli eğitimde esas olan öğrenciyi öğrenmeye motive etmek ve onunun
bireysel faklılıklarına yönelik ders yapmak olduğu düşünüldüğünde sınıf öğretmeninin bunları yapmak
için yeterli zamanı bulması oldukça güçtür. Çünkü öğretmenin de öğretmenlik mesleği dışında
sorumlulukları ve görevleri vardır. Örneğin ailesi veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler gibi. Bu nedenle
sınıf öğretmeninden istenen sosyal bilgiler, fen bilgisi, matematik, Türkçe, trafik vb. derslerin öğrenci
merkezli eğitim anlayışına göre uygulanmasında gerekli desteği alamadığı sürece bu sistem
değişikliğimde eğitim bakanlığının başarıya ulaşması oldukça güç olacaktır.
106
ÖNERİLER
1) Öğrenci merkezli eğitimle ilgili öğretmenler ve okul yöneticileri hizmet içi eğitime alınmalıdır.
2) Eğitim bakanlığı bünyesinde öğretmene danışmanlık yapacak birimler oluşturulmalıdır.
3) Öğretmene, öğrenci merkezli eğitimin uygulanmasına yönelik destek verilmeli, öğretmenler
arasında iletişim sağlanarak bir eğitim uzmanı öncülüğünde “Work shop” şeklinde bilgi alışverişi
ve deneyim paylaşımı çalışmaları yaptırılmalıdır.
4) Okulların altyapı sorumları giderilmeli okullar öğrencilerin severek gittikleri mekanlar haline
getirilmelidir.
5) Öğretmenlerin materyal ve ders araç gereçleri temini konusunda desteklenmeli; okul yönetimleri
bu desteği sağlayacak maddi imkanlara kavuşturulmalıdır. Gerekirse okul bütçeleri
oluşturulmalıdır.
6) Okullarda kullanılan araç gereçlerin bakım ve onarımı için birimler oluşturulmalıdır.
7) Çalışan başarılı öğretmen ödüllendirilip taktir edilmelidir.
8) Okullarda eğitim ve öğretim faaliyetleri tam güne yayılmalıdır. Ancak bu uygulama iyi
planlanarak hayata geçirilmelidir.
9) Okul bünyesinde öğrenci, veli, öğretmen ve okul yönetimi arasında etkin bir rehberlik hizmeti
oluşturulmalıdır. Sınıf öğretmeni ile rehber öğretmen arasında iyi bir iletişim olmalıdır. Rehber
öğretmen ile sınıf öğretmeni birlikte hareket etmelidir.
10) Eğitim programı ve ders kitapları öğrenci merkezli eğitim uygulamasına olanak verecek şekilde
güncellenmelidir. Öğretmenler için el kitapları oluşturulmalıdır. Ders kitapları bilgisayar yazılım
programları, araç gereç ve aparatlar ile desteklenmelidir.
11) Velilere yönelik bilgilendirme toplantıları yapılmalı ve sistem değişikliği veliye anlatılmalıdır.
Çünkü; yıllardır alışıla gelmiş sistemde öncelikli öneme sahip sınav notu artık önemini
kaybetmektedir. Veli bunun farkına varmalıdır.
KAYNAKÇA
Binbaşıoğlu, Cavit. Genel Öğretim Bilgisi. Ankara:1991
EARGED. MLO Modeli, Ankara, Millî Eğitim Basım Evi, 1999.
Ertürk, Selahattin. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: 1972
Fidan, Nurettin. Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: 1986
Ginn, Silver Burdett. Professional HandBook 1996
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma yöntemi. Ankara: 1994
KKTC MEB Talim ve Terbiye Dairesi. Kıbrıs Türk Eğitim Sistemi. Lefkoşa: 2005
Okul Gelişim Modeli: Planlı Okul Gelişimi, Ankara, Millî Eğitim Basım Evi, 1997.
Sönmez, Veysel. Eğitim Felsefesi. Ankara: 1996
Yıldırım, Cemal. Eğitimde Ölçme Değerlendirme. Ankara: 1983
107
SUMMARY
The aim of this research is to identify the opinions on student based learning by teachers working in primary schools.
In order to be able to reach this aim answers have tried to be found regarding the following questions.
1. What are the teachers opinions about their sufficiency and needs on student based learning?
2. What are the teachers opinions about appraising the program and teaching on student based learning?
3. What are the teachers opinions about the environment on student based learning?
4. What are the teachers opinions about the school management on student based learning?
5. What are the teachers opinions about the guidance service on student based learning?
6. What are the teachers opinions about the ministry of educations functions on student based learning?
7. What are the teachers opinions about the parents on student based learning?
This research has been done according to the general research method to identify the opinions on student based
learning by the primary teachers. 243 primary school teachers constitute the working group of this research. In this
research, “to identify the opinions on student based learning by the teachers have been used as a questionnaire to gather
data where content validity and reliability have been made. This questionnaire is formed in 5 points likert types of 46
items. The data gained have been analyzed by using the percentage (%) mean ( ) and t-test techniques.
Findings of the research;
1.
The teachers opinions about their sufficiency and needs on student based learning.
The teachers agree with “there must be units to meet the teachers material needs on student based learning.”
( =4,72), “there must be units to guidance the teacher on student based learning.” ( =4,67), “The teachers need in-service
training need for student based learning.” ( =4,32) expressions in “definitely agree” limit.
The teachers agree with “the teachers are not enough informed about the student based learning.” ( =3,92)
expression in “I agree above average” limit.
The teachers agree with “the student based learning means too much wasting time for the teacher.” ( =3,21),
“Teaching have the recommended knowledge to teach the student based learning” ( =3,00), “The teachers can use the
appropriate for the student based learning comprehension.” Expressions in “I agree” limit.
2. The teachers opinions about appraising the program and teaching on student based learning.
The teachers agree with “the curriculum of the primary school must be improved to enable the student based
learning.” ( =4,44), “The student is taken into consideration and the education must be given according to the students
learning ability.” ( =4,44), “I take into consideration the students interests in classroom activities.” ( =4,39), “The student
is taken into consideration and the education must be given according to the individual differences of the students.”
( =4,29) expressions in “definitely agree” limit.
The teachers agree with “to turn into a student based structure will rise up the succession of the students in the
education is used our schools.” ( =4,14), “The teachers are doing evaluation according to the general performance of the
students.”( =4,01), “Teachers are taking into consideration the individual difficulties of the students in classroom
activities” ( =3,54), expressions in “I agree above average” limit. ,
The teachers agree with “the teachers are doing evaluation according to the work of students.”( =3,85), “The
curriculum of the primary school enables to put into practice the student based learning.” ( =2,69), “The teachers are
doing evaluation according to the product folder of the students in classroom.” ( =2,37) expressions in “I agree” limit.
The teachers agree with “the education is being used in our schools now is student based learning.” ( =2,63)
expression in “I agree below average” limit.
3. The teachers opinions about the environment on student based learning.
The teachers agree with “the usual techniques ( the teacher uses the lecture method, spoon-feeds knowledge,
remain active while the children are constantly passive) are still being used because of the lack appropriate substructures.
( =3,64) expression in “I agree above average” limit.
The teachers agree with “a student based learning that can be taught with the books sent by the ministry in 20052006 academic year”( =2,83), “The teachers can use the books which are prepared for student based learning properly.”
( =2,70), “Students are ready for the student based learning” ( =2,67) expressions in “I agree” limit.
The teachers agree with “there are monetary possibilities to make the material support the student based learning
in schools.” ( =2,16), “The substructure of the classrooms are appropriate for student based learning.” ( =2,07), “The
rigging of the classrooms are appropriate for the student based learning.” Expressions in “I agree” limit.
4.
The teachers opinions about the school management on student based learning.
The teachers agree with “The school managers nees more education about the student based learning.” ( =4,03)
expression in “I agree above average” limit.
The teachers agree with “The school managers have enough knowledge for the student based learning.” ( =2,51),
“The school managers have the needed substructure for student based learning.” ( =2,27), “The school management have
108
enough money for the student based learning.” ( =2,00) expressions in “I agree below average” limit.
5.
The teachers opinions about the guidance service on student based learning.
The teachers agree with “the guidance service must support the student in school life.” ( =4,65) “Guidance
service for the students must be done by experts.” ( =4,61), “Guidance service for the students should not be turned into
making use of the students that have problems” ( =4,46), “There must be effective guidance service for the students on
student based learning.” ( =4,40), “The improvement of these guidance services will positively effect the student based
learning once passed on.” ( =4,40), “There are not enough guidance services to pass the student based learning.” ( =4,28)
expressions in “definitely agree” limit.
The teachers agree with “there is an effective guidance service to make the students successful in educational and
individual development in our schools.” ( =1,86) expression in “I agree below average” limit.
6. The teachers opinions about the ministry of educations functions on student based learning.
The teachers agree with “the ministry of education had started to apply the student based learning without
preparation.” ( =3,50), expression in “I agree above average” limit.
The teachers agree with “the ministry of education had planned to pass the student based learning.” ( =2,28),
“The ministry of education had completed the preparation before passing to the student based learning.” ( =2,24), “There
is a unit in ministry of education to be a guide for the teachers to apply the student based learning.” Expressions in “I agree
below average” limit.
7. The teachers opinions about the parents on student based learning.
The teachers agree with “the parents had to be got informed about the students home activities” ( =4,63), “The
parents need more information about the student based learning” ( =4,60) expressions in “always agree” limit.
109