Sürgü

9.Sınıf
Meslek Esasları ve Tekniği
10. Ünite Ördek ve Sürgü Verme
ÖRDEK ve SÜRGÜ VERME TEKNİĞİ
27.28. Hafta ( 31.03-11.04 /04 / 2014)
6.Slayt
ÖRDEK ve SÜRGÜ VERME
Ördek
er
Sürgü
Er
er
2
..Yatağa bağımlı olan hastaların boşaltım
ihtiyaçları ;
a.) Ördek,
b.) Sürgü
kullanarak giderilir.
3
Hataya SÜRGÜ Verme Tekniği
Sürgü : Hastanın dışkı ve idrarını yatağında
yapmaya elverişli , kalçanın anatomik yapısına
uygun olarak üretilmiş araçtır.
..Metal ve plastik olanları vardır.
.. Hastanelerde,plastik olanlar kullanılır
..Sürgü,o hastaya özel olur,hasta taburcu
olunca,atılır.
4
Sürgü ; yataktan kalkması sakıncalı olan veya
yataktan kalkamayan hastalara verilir.
Gerekli Gereçler :
..Sürgü ( kapağı ile )
..Yatak koruyucu örtü,
..Tuvalet kağıdı,
..Sıcak su ve sabun
5
1.) Hemşire, eldiven
giyip,gerekli
malzemeler ile
hastanın yanına gelir.
2.) Hastaya sürgü
verileceği anlatılır.
3.) Oda kapısı
kapatılır, paravan veya
perde çekilir.
6
4.) Yatak koruyucu serilir
5.) Hastaya dorsal recumbent pozisyonu verilir
6.) Sürgü hastanın altına yerleştirilir
7.) Hastanın başı biraz yükseltilir( gerekirse)
8.) Hastanın yanından uzaklaşılır
9.) Boşaltım ihtiyacı tamamlandıktan sonra,
Perine ve rektum temizliği yapılır
10.) Sürgü hastanın altından alınıp,kapağı
kapatılır
7
11.) Hastanın el temizliği yapılır
12.) Sürgü dökülmeden,içindeki muhtevanın
içeriği kontrol edilir ( kanlı, diyare vb
açısından)
13.) Eldiven çıkarılır,eller yıkanır
14.) İşleme ilişkin bilgiler,kaydedilir.
Not : Sürgü verilen hastanın beli ve sakral
bölgesi boşlukta kalır. Bazı hastalar bu
pozisyondan rahatsız olur.
8
.Hastanın beli ve sakral bölgesi altına ,
katlanmış çarşaf veya yastık konabilir.
..Kalçasını kaldıramayan veya kaldırmasında
sakınca olan hastalara, önce yaış pozisyonu
verilir.
Daha sonra sürgü üzerine geri çevrilir.
Not : Boşaltım bittikten sonra,oda derhal
havalandırılır ve oda spreyi sıkılabilir( hastanın
allerjisi yoksa ).
9
Not : Bazı hastanelerde, sürgü temizliği
için,sürgü yıkama makineleri kullanılır.
10
Hastaya ÖRDEK Verme Tekniği
Ördek ; Sadece erkek hastalara , idrar
yapmaları için verilen bir araçtır.
..Metal ve plastik olmak üzere 2 çeşittir.
..hastanede her hastaya özel olarak,plastik olan
kullanılır ve hasta taburcu olunca atılır.
11
Gerekli Gereçler :
..Ördek ( kapağı ile ),
..Yatak koruyucu örtü,
..Tuvalet kağıdı,
..Antiseptikli bez
12
1.) Hemşire eldiven giyip, gerekli malzemeler
ile hastanın yanına gelir,
2.) Hastaya öredek verileceği anlatılır,
3.) Oda kapısı kapatılır,paravan veya perde
çekilir,
4.) Hasta yan dönebilirse yan, dönemezse sırt
üstü ördek yerine yerleştirilir,( penis ördeğin
içine yerleştirilir )
5.) İşlem bittiğinde dezenfaktanlı bezle silinir,
tuvalet kağıdı ile kurulanır,
13
6.) Hastaya el temizliği yaptırılır,
7.) Ördek dökülmeden, içindeki muhtevanın
içeriği kontrol edilir ( kanlı vb.açısından )
8.) Eldiven çıkarılır,eller yıkanır,
9.) İşleme ilişkin bilgiler,hemşire gözlem
formuna kaydedilir.
14
HASTANIN BOŞALTIM İHTİYACI
Boşaltım, insanın temel fizyolojik
gereksinimlerinden biridir.
BOŞALTIM :
1.) Üriner boşaltım,,
2.) Barsak boşaltımı
Olmak üzere ikiye ayrılır.
15
ÜRİNER BOŞALTIM :
Üriner Sistem;
.kanı böbrekler aracılığı ile süzen,
.oluşan idrarı
mesane
üreterler
ve
üretra aracılığı ile vücuttan
uzaklaştıran sistemdir.
16
17
Üriner sistemin görevi : oluşan idrarın
vücuttan atılmasını sağlamaktır.
..İdrar çıkarmaya MİKSİYON denir.
..Erişkin bir insan günde yaklaşık 1000-1800 cc
İdrar çıkarır.
..İdrarın içeriği :
..su, tuz, üre, ürik asit ve kreatinin gibi
atıklardan oluşur.
18
Normal idrarda : glikoz ve plazma proteinleri
bulunmaz.
.Kendine has rengi ve kokusu vardır.(
berraktır),Ancak,çeşitli hastalıklarda, bazı diyet
ve ilaçlara bağlı olarak idrarın rengi değişebilir.
..İdrarın dansitesi ( yoğunluğu) :1015-1025 tir.
..İdrarın pH’ı : 5,5 tir.
..İdrar asitik özelliktedir.
19
BARSAK BOŞALTIMI :
SİNDİRİM : Besin maddelerinin;
..vücuda alınması,
..gerekli organlara ulaştırılması,
..tüm hücrelere taşınması,
..kana karışması
ve
..atık ürünlerin dışarı atılması olayıdır.
20
21
DIŞKI ( gaita, feçes ) : Besinlerin sindirilmesi
sonucu oluşan ve sindirim kanalıyla atılan atık
maddelere denir.
Defekasyon : Dışkının rektumdan dışarı
atılmasıdır.
..Dışkı, gelişim dönemlerine göre;
.içerik,miktar ve isim olarak değişiklik gösterir.
22
a.) yenidoğan : yeşilimsi-siyah renkte ve
yapışkan özelliktedir. İlk dışkıya mekonyum
denir.
b.) bebek : sarı rekli,yumuşak ve parlaktır.
c.)süt çocuğu : soluk renkli ve kötü kokuludur.
d.) yetişkin : kahverengi ve silindirik yapıdadır.
Günlük dışkı miktarı : 150-250 gr. kadardır.
Günlük dışkılama günde 2 kezdir.
23
Sağlıklı bireyler,boşaltım gereksinimlerini
kendileri karşılar.
Yatağa bağımlı veya çeşitli nedenlerle
gereksinimini kendi karşılayamayan
hastalarda boşaltım ihtiyacı yardımla karşılanır.
..Boşaltım ihtiyacı için:
a. Ördek
b. Sürgü
kullanılır.
24
HASTA OTURAĞI : Hareket edebilen veya
hareket yeteneği kısıtlı olan hastalar, tuvalete
gidemiyorsa boşaltım ihtiyacını karşılamak için
özel tasarlanmış sandalyeye oturtularak ( hasta
oturağı) ihtiyacı giderilir.
25
Hasta Oturağı
26
27
Ördek-Sürgü Kullanımında Dikkat Edilecek
Noktalar :
1.)Hastanın başkasına bağımlı olması,
psikolojik olarak etkilenmesine sebeb olur.
utanma,
bağımlılık duyma
acizlik hissetme gibi duygular hisseder.
Hemşire etkin bir iletişim kurarak,hastayı
rahatlatmalıdır.
28
2.)Tıbbi asepsi kurallarına uymalıdır
3.)Boşaltımın yatarak yapılması,boşaltımı
zorlaştırır
3.)Yatağa bağımlı olma,boşaltım alışkanlığında
değişime yol açar.Beslenme düzeni ve hareket
gereksinimi değerlendirilmelidir
4.)Konstipasyon,diyare,inkontinans
durumu,idrar ve dışkının renk,miktar ve
kokusundaki değişiklikleri
değerlendirip,kaydedilir
29
5.)Hastanın mahremiyetine özen gösterilir
6.)İdrar miktarı ölçülecekse, idrar miktarını
ölçmeli,, biriktirilecekse şişe veya kavanozda
biriktirmelidir
7.)Kontaminasyonu önlemek amacıyla uygun
önlemler alınmalıdır
8.)Tek kullanımlık ördek ve sürgü kullanılmalı
veya her hastaya özel olmalıdır.
9.)Ördek ve sürgü yere konmamalıdır.
30
10.)Sürgü ve ördek çok soğuk olmamalıdır.
11.) Ördek ve sürgü kuru olmalıdır
12.)Hasta gereğinden uzun süre, sürgü
üzerinde bırakılmamalıdır
13.)Yatak yarası,tahriş, enfeksiyon belirtileri vb.
değerlendirilir
14.)Hastanın refakatçısı varsa,ördek-sürgü
verme ve temizleme eğitimi verilmelidir.
31
PERİNE TEMİZLİĞİ
32
Perine Bölgesi Temizliği ;
..boşaltım sonrası
ve
..genel vücut banyosu
Sırasında düzenli olarak yapılır.
AMACI ;
…yatağa bağımlı hastanın perine temizliği,
…enfeksiyonu önlemek
33
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
İDRAR ve DIŞKISINI TUTAMAYAN
HASTANIN BAKIMI
52
ANAL İNKONTİNANS (Gaz-gaita kaçırma)
İNKONTİNANS NEDİR?
Anal inkontinans gaz ve dışkının istem dışı kontrolsüz olarak anüsten dışarı
kaçırılmasıdır.
İnkontinansın şiddeti nadiren kontrolsüz gaz kaçırılmasından, iç çamaşırların sıvı
dışkı ile
kirlenmesine kadar olabileceği gibi çamaşırında katı dışkı istemsiz olarak
görülmesi ve de hastanın
bezle yaşamasına kadar değişmektedir. Dışkı inkontinensi yaygın bir problem
olmasın rağmen
utanma duygusu nedeni ile çok konuşulamamaktadır. Bu problem hastanın sosyal
aktivitelerini
etkileyecek ve yaşam tarzında değişikliklere neden olabilecek kadar önemli bir
sorundur. Her yaştaki
kadın ve erkeklerde görülebilir.
53
Dışkı İnkontinansına Yol Açan Faktörler
..Anal sfinkteri kontrol eden sinirlerin
yaralanması,
..Anal sfinkter kaslarının yaralanması,
..Kas tonusunun kaybolması,
..Sindirim kave anal bölgedeki hemoroid ve
tümörler,
54
..İleostomi,kolostomi,
..Rektal prolapsus,
Bazı mental, ruhsal ve nörolojik hastalıklar
Konstipasyon : Kabızlık( dışkılama haftada 2
veya daha azdır)
Diyare : İshal
55
Diyare
Barsak hareketlerinde ve sıvı içeriğinde
artış olması ile birlikte miktar olarak gaita
ağırlığının 200 g/gün’ün üzerinde
bulunması şeklinde tanımlanmaktadır.
56
İdrar İnkontinansı
Üriner kas tonusunun azalması sonucu idrar
kontrolunun kaybolması ve istemsiz idrar
kaçırmaya idrar inkontinansı denir.
a.) kısmi
b.)tam idrar kaçırma olarak iki çeşidi vardır.
57
58
Geçici idrar inkontinası sebebleri ;
..sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonları,
..deliryum,
..atrofik vaginit,
..bazı ilaçlar,
..idrar çıkışında artış,
..hareket kısıtlılığı
59
Kalıcı İdrar İnkontinansı Sebebleri
..çok doğum yapmış kadınlar,
..prostat hastalığı olan erkekler
İdrar İnkontinanslı Hastada Bakım Amacı :
..Doku bütünlüğünü korumak,,
..enfeksiyon gelişimini engellemek,,
..hastaya idrar çıkış kontrolünü yeniden
kazandırmak.
60
61
İdrar İnkontinanslı Hastada
Hemşirelik Bakımı
..Etkin iletişim kur,
Tıbbi asepsi uygula,
..Cildi kuru ve temiz tut,
Perine bakımı ver,
..Bilgileri kaydet,
Yatak koruyucu ve hasta bezi kullan,
62
..Gerekirse foley sonda kullan,
Erkek hastalarda kondom sonda
kullanılabilir( enf.riski daha az),
..Mesane eğitimi ver ve uygula.
63
64
İdrar Ret ansiyonu :
Mesanede idrar olmasına rağmen, çeşitli
sebeblere bağlı olarak, idrar yapma zorluğudur.
İdrar Retansiyon Sebebleri :
.yatağa bağımlılık,
.psikolojik faktörler,
.tuvalet alışkanlığının değişmesi,
65
İdrar Retansiyonlu Hastada Yapılacaklar :
..Hastayı psikolojik olarak rahatlat,
Hastayı oturur pozisyona getir, sürgüye
oturt, hafif öne eğilmesini sağla, (mesaneye
basınç uygulanmış olur),
..Su musluğu açılarak veya bardaktan bardağa
su aktararak , su sesiyle idrar gelmesi
sağlanmaya çalışılır,
..Mesaneye bölgesine termofor konulabilir,
..Gerekli bilgiler kaydedilir.
66
KULLANILAN MALZEMENİN
TEMİZLİĞİ ve BAKIMI
Kullanılan malzemenin ;
..temizliği,
bakımı,
ve
atıkların imhası
önemlidir.
67
Ördek-Sürgü
İmha Makinesi
68
Ördek-Sürgü
Yıkama
Makinesi
69
Kirli atıkların imhasında
‘’ Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ‘’
kullanılır.
…Hasta bakımında kullanılan malzemeler,
…Ördek, sürgü gibi malzemeler,
Kısaca,,hastaya kullanılan tüm malzemeler,
tıbbi atık kovasına atılır.
70
Enfeksiyon geçişini önlemek için,
disposable ( TEK KULLANIMLIK ) malzeme
kullanımı tercih edilir.
Bu mümkün değilse, kullanılan
malzemeler steril edilerek kullanılır.
Ördek,sürgü ortak kullanılıyorsa,,,
dezenfekte edilir.
Günümüzde, ördek ve sürgü imha edici
ve yıkayıcı makineler vardır.
71