İstanbul`un 100 Spor Kulübü

100 ayrı karede
İstanbul’un
100 Spor Kulübü
2012 Avrupa Spor Başkentliğine seçilen İstanbul'un 100 spor kulübünün
tarihçesi kitaplaştırıldı. 'İstanbul'un 100 Spor Kulübü' adıyla İstanbul
Büyükşehir Belediyesi İstanbul Kültür AŞ tarafından hazırlanan kitapta,
İstanbul'a golf ve futbolun girişi başta olmak üzere ilginç tarihi bilgiler yer
alıyor.
Günümüzün en önemli takımlarından Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş'ın kuruluş ve
tarihsel gelişimleri hakkında da bilgilerin verildiği kitapta, Osmanlı
İmparatorluğundaki azınlıkların kurduğu takımlar, futbolun Osmanlı'ya gelişi, atıcılık,
okçuluk, güreş ve değişik spor dallarında kurulan takımlar ve tarihsel gelişimleri
anlatılıyor.
'İstanbul'un Yüzleri Serisi' projesi kapsamında spor muhabiri Hacı Hasdemir
tarafından hazırlanan ve kapsamı genişletilerek 2011 baskısı yapılan kitapta, tarihsel
olarak İstanbul'da çeşitli spor dallarında faaliyet gösteren diğer kulüpler hakkında da
bilgiler veriliyor.
Her sayfada birbirinden ilginç 100 ayrı karenin yer aldığı İstanbul'un 100 Spor
Kulübü kitabında ayrıca Okmeydanı'nda golf oynayan şair Yahya Kemal'in ve
Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nun 1930'lu yıllardaki halini gösteren
fotoğraflar da yer alıyor.
Saltanat kayıkları arasında kürek yarışları
Askerlerin savaşta daha fazla yararlılık göstermesi ve dönemin padişahları tarafından
özel olarak desteklenen okçuluğun gelişimi amacıyla İstanbul'un 1453'te Fatih Sultan
Mehmet tarafından fethedilmesinin ardından, bugünkü 'Okmeydanı' semti bir fermanla
resmen okçuluk için ayrıldı ve bölgelerdeki okçuluk çalışmasının nasıl yapılacağına
dair bir nizamname dahi yayınlandı. O dönem kurulan ve ismine 'Okçuluk Tekkesi'
ismi verilen kuruluşların, bugünkü spor kulüplerinden pek bir farkı bulunmuyordu.
Çeşitli dönemlerde kurulan güreş tekkelerinin çalışma yöntemlerinin günümüzde bile
geçerliliğinin koruyacak kadar ileri ve modern olduğu da anlaşılıyor. Osmanlı
saraylarında özel padişah gösterileri için 'Hasan Pehlivan Bölüğü' kurulmuş, özellikle
padişahlar 4. Murat ve Abdülaziz dönemlerinde pehlivanlara büyük önem verilmişti.
Saltanat kayıkları arasında yapılan iddialı kürek yarışları da, büyük ilgi görürken, ilk
modern sporlar 1481'de kurulan Galatasaray Lisesi'nde yapılmaya başlandı.
İlk maç Rum takımıyla
Futbol, Osmanlı İmparatorluğunda ilk kez 1870'li yıllarda payitaht İstanbul'dan uzak
kentlerde, Selanik ve İzmir'de oynanmaya başlandı. Bu oyun o dönemlerde dini
inançların da etkisiyle Müslüman Türkler arasında rağbet görmediğinden ilk defa
gayrimüslim ve yabancı uyruklular arasında oynandı. 1890'lı yıllarda İstanbul'un Moda
semtinde yaşayan bazı İngiliz aileler futbolu İstanbul'a getiren ilk kişiler oldu.
O dönemlerde istibdat yönetiminin hüküm sürdüğü payitaht İstanbul'da, insanların
amacı ne olursa olsun bir araya gelmelerine şüpheyle yaklaşılıyor, en az 22 oyuncuya
ihtiyaç duyulan futbola da soğuk bakılıyordu.
Türk gençlerinin, gayrimüslim ve Levantenlerin oynadıkları bu oyuna uzak
kalmalarının temel nedeni bu olurken, Sultan 2. Abdülhamid'in tahtta olduğu bu
dönemde Türk gençlerinin dernek kurmaları da yasaktı.
Müslüman Türk gençleri bu oyunu oynamak için her türlü tehlikeyi göze alırken,
1899'da devrin hafiye ve jurnalcilerinin dikkatinden kaçmak için bazı gençler 1899'da
Black Stockings (Siyah Çoraplılar) takımını kurdu.
Siyah çorap ve kırmızı formalarla mücadele eden bu ilk Türk futbol takımı, ilk maçını
26 Ekim 1901'de bir Rum takımıyla yaptı. Rum takımına 5-1 yenilen Black
Stockings'in bu maçı aynı zamanda son maçı oldu. Tüm tedbirlere rağmen takımın
Türk oyunculardan oluştuğu anlaşılınca maçtan sonra kulüp, hafiyelerin baskınına
uğradı ve takım hemen dağıtıldı.
Bu arada, 1903'te Beşiktaş, 1905'te Galatasaray ve 1907'de Fenerbahçe futbolda yeni
bir dönem başlatırken, 1908'de 2. Meşrutiyet'in ilanıyla doğan özgürlük ortamıyla
birlikte art arda kulüpler kuruldu.
Okmeydanı'nda golf
İstanbul'a golfun ilk defa hangi tarihte oynandığı kesin olarak bilinmemekle beraber,
bu oyunu kentte ilk kez oynayan kişinin İskoçyalı bir iş adamı olan babası tarafından
İstanbul'daki St. Andrews Lisesi'ne eğitim görmesi için gönderilen Ernest Thompson
olduğu biliniyor.
Thompson'un bu oyunu İstanbul'daki birkaç arkadaşına öğreterek kısa sürede oyuncu
sayısının artmasını sağlamasına rağmen, o dönemde kentte golf sahası bulunmuyordu.
Bu nedenle Beyoğlu'na yakın tepelerdeki otlaklar da çok zor şartlarda oynanmaya
başlanan golf, 1. Dünya Savaşı öncesinde İstanbul'da hiç de elverişli olmayan
alanlarda yapılmaktaydı.
Avrupa'nın en eski dördüncü golf kulübü olan ve 1895'te 'Constantinapole Golf Club'
adı altında kurulan İstanbul Golf Kulübü, 12 çukurlu olarak Okmeydanı civarında
kurulmuştur. 1911'te kulübün adı 'Bosphorus Golf Club' olarak değiştirildi. Bebek
civarındaki 9 çukurlu olarak faaliyetini sürdüren bu yeni kulüp, 1920'a kadar varlığını
korudu.
Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk spor kulübü
Osmanlı İmparatorluğunun ilk spor kulübü olan Tatavla Heraklis Jimnastik Kulübü,
Tatavla (bugünkü Kurtuluş) semtinde oturan Rum gençleri tarafından 1896'da kuruldu.
Kırmızı siyah renklere sahip kulübün ilk sporcuları genellikle Galatasaray Lisesi ve
Robert Koleji öğrencilerinden oluşuyor.
Jimnastik ile başlayan sportif faaliyetleri daha sonra atletizm, boks, güreş, basketbol ve
futbol branşlarıyla devam etti.
Ankaragücü'nün temelleri İstanbul'da atıldı
Günümüzün Spor Toto Ligi takımlarından biri olan Ankaragücü kuruluş aşaması da
İstanbul'da gerçekleşti.
Sultan Ahmet Sanat Okulu'nun ikinci sınıf öğrencilerinin 1910'da 'Altın Örs', son sınıf
öğrencilerinin ise 'Sanatkârın Gücü' adı altında kurdukları iki kulüp, 1913'te bir araya
gelerek 'Turan Sanatkârın Gücü' adı altında birleşti.
7 yıl süresince İstanbul Cuma Ligi'ne katılan ve varlık gösteremeyen takımın
futbolcuları, 1920'de Milli Mücadelenin başlamasıyla Ankara'ya gitti. Böylece takım
Ankara'ya taşınmış olurken, Milli Mücadele'de görev alan takım oyuncularından
bazıları da şehit düştü.
Takım, 1930'da Ankaragücü adı altında faaliyetlerini sürdürme kararı aldı.
Ata sporlarından olan okçuluğa karşı büyük ilgi gösteren Atatürk'ün talimatıyla da,
okçuluğun geliştirilmesi, canlandırılması amacıyla 1937'de atılan ilk adımın sonucu
olarak, Beyoğlu Halkevi'nin bünyesinde Ok Spor Kurumu kuruldu.
İstanbul'un 100 spor kulübünün tarihçesi kitaplaştırıldı. Kitapta şair Yahya Kemal'in
golf oynarken çekilmiş fotoğrafı da Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nun
1930'lardaki halinin fotoğrafı da bulunuyor. Futbolcu geçmişi bilinen Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan'ın da daha önce görmediğimiz fotoğrafları kitapta yer aldı.
2012 Avrupa Spor Başkentliğine seçilen İstanbul'un 100 spor kulübünün tarihçesi
kitaplaştırıldı. ''İstanbul'un 100 Spor Kulübü'' adıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İstanbul Kültür AŞ tarafından hazırlanan kitapta, İstanbul'a golf ve futbolun, girişi
başta
olmak
üzere
ilginç
tarihi
bilgiler
yer
alıyor.
''İstanbul'un Yüzleri Serisi'' projesi kapsamında bir gazetede spor muhabirliği yapan
Hacı Hasdemir tarafından hazırlanan ve kapsamı genişletilerek 2011 baskısı yapılan
kitapta, tarihsel olarak İstanbul'da çeşitli spor dallarında faaliyet gösteren kulüpler
hakkında bilgiler veriliyor.
Kitapta Avrupa’nın en eski dördüncü golf kulübünün 1895'te ''Costantinapole Golf
Club'' adı altında Okmeydanı'nda kurulması, siyah çorap ve kırmızı formalarla
mücadele eden ilk Türk futbol takımının 1899'da Black Stockings adı altında
kurulduğu gibi ilginç bilgiler de yer alıyor. İlk maçını 26 Ekim 1901'de bir Rum
takımıyla
oynayan
Black
Stockings,
bu
maçın
ardından
dağıtıldı.
İstanbul'un 100 Spor Kulübü kitabında ayrıca Okmeydanı'nda golf oynayan şair Yahya
Kemal'in ve Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nun 1930'lu yıllardaki halini
gösteren fotoğraflar da yer alıyor.