Sinop İlinin Turizm Durumu - Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik

Sinop Turizm
Potansiyeli
SİNOP ÜNİVERSİTESİ
Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu
Veli AKYOL
Yüksekokul Sekreteri
13.06.2012
İçindekiler
İçindekiler _________________________________________________________________ 1
Sinop İlinin Turizm Potansiyeli _________________________________________________ 5
Turizm Merkezleri___________________________________________________________ 5
1-Sinop-Ayancık-A kgöl Turizm Merkezi _________________________________________________________ 5
2-Sinop-Gerze Ko zfındık-Bo zarmut Yaylası Turizm Merkezi _______________________________________ 5
3-Sinop-Türkeli-Kurugöl Turizm Merkezi ________________________________________________________ 5
4-Sinop-Akliman-Hams ilos Turizm Merkezi ______________________________________________________ 5
EKOTURİZM________________________________________________________________ 6
Boyabat Bazalt Kayaları ________________________________________________________________________ 6
Deniz Turizmi _____________________________________________________________________ 6
Akliman Yö resi________________________________________________________________________________ 6
Hamsilos Koyu ________________________________________________________________________________ 7
Ġnceburun _____________________________________________________________________________________ 7
Sarıku m Gö lü _________________________________________________________________________________ 7
Karaku m Mevkii_______________________________________________________________________________ 8
Bahçeler Mevkii (Orman Kamp ı) ________________________________________________________________ 8
Mobil ve Korucuk Köyü Mevkiileri ______________________________________________________________ 9
Mağara Turizmi ___________________________________________________________________ 9
Ġnaltı Mağarası ________________________________________________________________________________ 9
Buzlu k Mağarası______________________________________________________________________________ 10
Ağcaçal Mağarası _____________________________________________________________________________ 10
Yayla Turizmi ____________________________________________________________________ 10
Yaylalar _____________________________________________________________________________________ 10
Gü rfındık Bozarmut Yay lası ___________________________________________________________________ 11
Türkeli Kurugöl Yaylası _______________________________________________________________________ 11
Ayancık Akgöl Yaylası ________________________________________________________________________ 11
Durağan-Bu zluk Yaylası _______________________________________________________________________ 11
Durağan Diken liboğaz Yaylası _________________________________________________________________ 11
Karaçayır Yay lası _____________________________________________________________________________ 11
Hacıbey Yay lası ______________________________________________________________________________ 11
Gebegüneyi Yay lası ___________________________________________________________________________ 12
Kuz Tepesi ___________________________________________________________________________________ 12
Çukur Yazı___________________________________________________________________________________ 12
Mesire Yerleri ____________________________________________________________________ 12
BektaĢağa Köyü ve Göleti______________________________________________________________________ 12
Abalı Köyü Piknik Alan ı_______________________________________________________________________ 12
Boyabat Kale Bağ ı ____________________________________________________________________________ 12
Topalçam Mesire Yeri _________________________________________________________________________ 13
Bürnük Mevkii _______________________________________________________________________________ 13
Dıranaz Soğuksu Mevkii _______________________________________________________________________ 13
Gerze Ġdemli Mesire Yeri ______________________________________________________________________ 13
Şelaleler _________________________________________________________________________ 13
1
Erfelek Tatlıca Takım ġelaleleri ________________________________________________________________ 13
Hasandere ġelalesi ____________________________________________________________________________ 14
Deli Kızın ġelalesi ____________________________________________________________________________ 14
Av Turizmi ______________________________________________________________________ 14
Avcılık ______________________________________________________________________________________ 15
Balıkçılık ____________________________________________________________________________________ 15
Kültür Turizmi ve Tarihe Yolculuk _____________________________________________ 16
Sinop Arkeo loji Müzesi________________________________________________________________________ 16
Serapis Tapınağı ______________________________________________________________________________ 17
Sinop Etnografya Müzesi(Aslan Torun Konağı) __________________________________________________ 17
Sinop Saat Ku lesi _____________________________________________________________________________ 18
Sinop Kalesi _________________________________________________________________________________ 18
Tarih i Sinop Cezaevi - Tarihi Sinop Tersanesi ____________________________________________________ 19
Boyabat Kalesi _______________________________________________________________________________ 20
PaĢa Tabyası _________________________________________________________________________________ 20
Korucuk Tabyası______________________________________________________________________________ 21
ġehitlik ______________________________________________________________________________________ 21
Durağan Durakhan Kervansarayı________________________________________________________________ 21
Boyabat Kırkkızlar Kayası _____________________________________________________________________ 22
Boyabat Salar Köyü Kaya Mezarları ____________________________________________________________ 23
Durağan Terelek Kaya Mezarı __________________________________________________________________ 23
Göynükören A mbarkaya Mezarı ________________________________________________________________ 24
Dodurga Resimli Kaya Mezarı__________________________________________________________________ 24
Arım Kaya Tüneli ve Kaya Mezarları____________________________________________________________ 25
Yedi Harami Kaya Mezarları ___________________________________________________________________ 25
Gerze Yakupağa Konağı _______________________________________________________________________ 26
Tarih i Su Kanalı ______________________________________________________________________________ 26
Ro ma Köprüsü _______________________________________________________________________________ 26
Boyabat Yeralt ı ġehri__________________________________________________________________________ 27
Tarih i ÇeĢmeler_______________________________________________________________________________ 27
Edebiyat Turizmi ___________________________________________________________ 34
Ahmet Muhip Dıranas _________________________________________________________________________ 34
Dr. Rıza Nur _________________________________________________________________________________ 35
Dr. Rıza Nur Ġl Halk Kütüphanesi _______________________________________________________________ 36
İnanç Turizmi______________________________________________________________ 36
Cami, Mescit, Medrese, Türbe ve Kiliseler ___________________________________________ 36
Alâeddin Camii (Ulu Camii) ___________________________________________________________________ 36
Cezayirli A li PaĢa (Seyyit Bilal) Camii __________________________________________________________ 37
Saray Camii __________________________________________________________________________________ 37
Kefevi Camii _________________________________________________________________________________ 38
Meydankapı Camii ____________________________________________________________________________ 38
Ġskele Camii__________________________________________________________________________________ 38
Fetih Baba Mescidi____________________________________________________________________________ 39
Mehmet Ağa Mescidi__________________________________________________________________________ 39
Ulu Bey Mescidi ______________________________________________________________________________ 40
Durağan Ġsmail Bey Camii _____________________________________________________________________ 40
Gerze Es ma-zade Mustafa Camii _______________________________________________________________ 41
2
Süley man Pervane Medresesi (Alâeddin Medresesi) _______________________________________________ 41
Ġsfendiyaroğulları Türbesi______________________________________________________________________ 41
Tayboğa Türbesi ______________________________________________________________________________ 42
Seyyid Bilal Türbesi___________________________________________________________________________ 42
Gazi Çelebi Türbesi ___________________________________________________________________________ 43
Sultan Hatun Türbesi (Aynalı Kadın ) ____________________________________________________________ 43
Hatunlar Türbesi ______________________________________________________________________________ 44
YeĢil Türbe __________________________________________________________________________________ 44
Çeçe Su ltan Türbesi ___________________________________________________________________________ 44
Durağan Yağbasan Türbesi_____________________________________________________________________ 45
Yesari Baba Türbesi___________________________________________________________________________ 45
Balatlar Kilisesi_______________________________________________________________________________ 46
Ġkonalar______________________________________________________________________________________ 46
Sinop Yöre Mutfağı (Gastronomi) _____________________________________________ 46
Yö re Yemeklerinden Örnekler: _________________________________________________________________ 46
Yöresel Yemekler _________________________________________________________________ 47
Mısır çorbası I ________________________________________________________________________________ 47
Mısır Çorbası II_______________________________________________________________________________ 47
Ġçli Tava _____________________________________________________________________________________ 47
Ġçi Et li Hamur-Ku lak Hamuru (Sinop Mantısı) ___________________________________________________ 48
Gerze Noku lu ________________________________________________________________________________ 48
Kıy malı Nokul________________________________________________________________________________ 49
Mantar Kavurma ______________________________________________________________________________ 50
Kabuklu Bakla________________________________________________________________________________ 50
Kıy malı Tarhana Çorbası ______________________________________________________________________ 50
Tirit _________________________________________________________________________________________ 50
BoranaĢı _____________________________________________________________________________________ 51
Zıbıd ık ______________________________________________________________________________________ 51
Kazayak _____________________________________________________________________________________ 51
KaĢık Hamuru Mamalika - Hoptiri ______________________________________________________________ 51
Mamalika ___________________________________________________________________________________ 51
HoĢaf Çorbası ________________________________________________________________________________ 51
Ayran Çorbası ________________________________________________________________________________ 51
Sırık Kebabı__________________________________________________________________________________ 51
KeĢkek ______________________________________________________________________________________ 52
Ġncir UyuĢturması _____________________________________________________________________________ 52
Kestaneli Ġç Pilav _____________________________________________________________________________ 52
Çerkez Pastası ________________________________________________________________________________ 53
Mısır Pastası _________________________________________________________________________________ 53
Sirkeli Pırasa _________________________________________________________________________________ 53
Hamursuz Tat lısı______________________________________________________________________________ 54
Oğ maç Çorbası _______________________________________________________________________________ 54
Tarhana______________________________________________________________________________________ 54
Pilav ________________________________________________________________________________________ 55
Höbelenli Pilav _______________________________________________________________________________ 55
Un Kavurma Çorbası __________________________________________________________________________ 56
Un Helvası ___________________________________________________________________________________ 56
HöĢmerim (Boyabat Usulü) ____________________________________________________________________ 56
3
Sıcak Ekmek Arası Tereyağı ___________________________________________________________________ 57
Altüst Böreği _________________________________________________________________________________ 57
Mercimekli Bu lgur AĢı ________________________________________________________________________ 58
Hasuda ______________________________________________________________________________________ 58
Güveç _______________________________________________________________________________________ 58
Cizlembe ____________________________________________________________________________________ 59
Kestane Yemeğ i ______________________________________________________________________________ 59
Para Çorbası(Hamur Çorbası) __________________________________________________________________ 59
Taze Fasulye Çorbası__________________________________________________________________________ 60
Palamut Dolması______________________________________________________________________________ 60
Palamut Lakerdası ____________________________________________________________________________ 60
Balık Bileke __________________________________________________________________________________ 60
Cevizli Palamut _______________________________________________________________________________ 61
Palamut Pilaki ________________________________________________________________________________ 61
Geleneksel Kefal Havyarı Üretimi ______________________________________________________________ 61
KAYNAKÇA_____________________________________________________________________ 61
4
Sinop İlinin Turizm Potansiyeli
Sinop Anadolu'nun kuzey yönünde uç noktası olan Ġnceburun‟a doğu yönde bağlanan
Boztepe Burnu Kıstağında Kale-ġehir olarak kurulmuĢ ve tarih boyunca doğu yönünde
geliĢmiĢtir. Tarih boyunca kale dıĢına pek taĢmayan Ģehir doğal bir liman kenti özelliği taĢır.
ġehrin dıĢ limanı fırtınalara açık olduğu halde, iç limanı rüzgârlarca kapalı konumuyla ve
sakin deniziyle Güney Karadeniz'in en önemli limanı olma özelliğini göstermektedir.
Sinop, Turizm açısından zengin potansiyel kaynaklara sahiptir. Doğal güzellikler ve
tarihi eser yönünden oldukça zengindir. Coğrafi konumu, yer yer denize kadar uzanan zengin
orman örtüsü, Karadeniz‟deki 175 km uzunluğundaki kıyısı, bol su kaynakları, doğal ve
tertemiz denizi, ıssız koyları, pırıl pırıl kumlu plajları, yaylaları, mesire yerleri Ġl‟in baĢlıca
güzellikleridir. Sinop Ġlinin sürekli göç vermesi nedeniyle doğasında ve çevresinde hiç bir
bozulma olmamıĢtır.
M.Ö. 4500 yıllarından baĢlayarak günümüze kadar uzanan çeĢitli uygarlıkların izlerini
taĢıyan Kaleler, kaya mezarları, kiliseler, camiler, medreseler, hamamlar, çeĢmeler, tabyalar,
türbeler, vb. tarihi eserler bulunmaktadır.
Yağmur miktarının diğer illere göre az oluĢu, Karadeniz insanının tatil için Sinop‟u
tercih sebebidir. Ayrıca; Kastamonu, Çorum, Amasya, Samsun gibi çevre illerden Turizm
amaçlı gelen kiĢi sayısı oldukça fazladır. Ġlin 175 km uzunluktaki kumsallarının 70 km‟lik
bölümünde, Akdeniz plajlarındaymıĢ gibi rahat ve doğal bir Ģekilde denize girilebilmektedir.
Son yıllarda Ġldeki Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım Belgeli tesislerin bir kısmının
inĢaatının tamamlanarak hizmete girmesi, Sinoplu‟lar tarafından ev pansiyonculuğunun
benimsenerek geliĢtirilmesi, eğlence yeri sayısının ve kalitesinin artması Ġl Turizminin
geliĢmesine olumlu katkıda bulunmuĢtur. Bu konudaki yeni yatırımların teĢvik edilmesi,
Sinop‟un Karadeniz Bölgesinde turizm patlaması yapmasını sağlayacaktır.
Turizm Merkezleri
1-Sinop-Ayancık-Akgöl Turizm Merkezi
20 Eylül 199l tarih ve 20997 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanan Bakanlar Kurulu
kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiĢtir. Ayancık-Boyabat asfaltının 40. Km‟sinden 5 km
içeridedir.
2-Sinop-Gerze Kozfındık-Bozarmut Yaylası Turizm Merkezi
20 Eylül 199l tarih ve 20997 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanan Bakanlar Kurulu
kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiĢtir. Gerze Ġlçesine 47 km uzaklıktadır.
3-Sinop-Türkeli-Kurugöl Turizm Merkezi
20 Eylül 1991 tarih ve 20997 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanan Bakanlar Kurulu
Kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiĢtir. Türkeli Ġlçesi‟ne l2 Km uzaklıktadır.
4-Sinop-Akliman-Hamsilos Turizm Merkezi
9 Nisan 1987 tarih ve 199426 sayılı resmi gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu
Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiĢtir. 19 Nisan 1989 tarih ve 20144 sayılı resmi gazetede
yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile de turizm merkezinin sınırları geniĢ letilmiĢtir. Yöre
1991 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1. derece doğal sit alanı ilan edilmiĢtir.
5
EKOTURİZM
Boyabat Bazalt Kayaları
Sinop Boyabat‟taki bazalt sütunları, Boyabat ilçesinin 20 km batısında Harın deresi
Fındıklı mevkiinde bazalt yüzlekleri yer almaktadır. Bölge jeolojik olarak Pontid tektonik
kuĢağında yer alır. YaĢının oldukça genç olduğu düĢünülen Boyabat bazaltı, dünyadaki
bilinen örnekleri içinde belki de en güzeli. Jeolojik yapıları ile turizm açısından, tektonik
konumu ile jeolojik açıdan önem taĢır. Bu bazalt sütunları korumak, Milli park ya da Doğal
Koruma Alanı yapmak gerekiyor.
Deniz Turizmi
Akliman Yöresi
ġehrin batısındadır. Kent merkezine 9 km uzaklıktadır. Kilometrelerce uzunluğunda
ve 15-20 metre geniĢliğinde bir Ģerit gibi uzanan ince beyaz kumlu kumsalı vardır. Millî
Parklar BaĢmühendisliğince düzenlenen Akliman Piknik alanı, her türlü ihtiyaca cevap
verecek niteliktedir. Piknik alanında ormanla deniz iç içedir. Kumsal boyunca plajlar, motel
kamp ve mesire yerleri mevcuttur.
6
Hamsilos Koyu
YemyeĢil ormanı rengârenk çiçekleri ile denizin bir ırmak gibi kara içine girdiği,
çevresi çam ağaçlarıyla kaplı, güzelliğine doyum olmayan Hamsilos Koyu ve civarı bir doğa
harikasıdır. Koy Ģehir merkezine 11 Km uzaklıktadır. Koy içinde yüzme ve balık tutma
etkinlikleri gerçekleĢtirilmektedir. Birinci Dünya SavaĢında Ruslardan kaçan gemilerin
burada saklandığı söylenmektedir. Karadeniz'in kaya içlerine en çok sokulan koylarındandır.
Kefal, karagöz ve kaya balıklarının bol olduğu koy, dip avcılığına da elveriĢlidir. AklimanHamsilos yöresi Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1991 yılında 1.derecede Doğal Sit
alanı ilan edilmiĢtir.
İnceburun
Türkiye'nin en kuzey ucu olan Ġnceburun, il merkezine 22 km uzaklıkta olup
ormanlarla kaplıdır. Gemilere geçiĢ kolaylığı sağlamak üzere Ġnceburun'un en uç noktasında
fener bulunmaktadır.
Sarıkum Gölü
7
ġehir Merkezine 21 Km uzaklıktadır. Sinop Yarımadası'nın batısında yer alan ve
yörenin en ilginç doğal güzelliklerini sergileyen Sarıkum Gölü ve çevresi; Deniz, orman, göl
ve çölün bir arada bulunduğu eĢsiz bir piknik alanı olmasının yanı sıra göl, deniz, sulak saha,
orman ve çeĢitli tarla tarımının yapıldığı bir ekosistemler bütünlüğü gösteren Tabiat Koruma
Alanıdır. Bitki örtüsünün çeĢitliliğinin yanında çevrede görülen baĢlıca hayvan türleri: karaca,
yaban domuzu, çakal, tilki, vaĢak, gelincik ve vahĢi yılkı atları gibi memeliler; çok çeĢitli kuĢ
türleri ile çeĢitli sürüngen, kurbağa ile kefal gibi balık türleridir. Alan göç mevsiminde çok
sayıda kuĢ türü tarafından konaklama yeri olarak kullanılmaktadır. Gölün uzunluğu 2 Km
geniĢliği 750 metre ve alanı 400 hektardır. Gölün çevresi gür ormanlarla kaplıdır. Deniz
yüzeyine yakın olan gölün suları denize dökülmektedir. Göl ile deniz arasında çok dar bir
kara parçası vardır. Deniz kenarında, ince taneli kumların oluĢturduğu geniĢ ve uzun kumsal
bulunmaktadır. Adını kumun renginden almıĢtır.
Karakum Mevkii
ġehir merkezinden 1,5 km uzaklıktadır. Boztepe yarımadasının Güneydoğusunda yer
alan bu doğal plaj adını ince simsiyah volkanik kumundan almıĢtır. Bu doğal plajın kumları
ince tanelidir. Halk arasında kumunun romatizma, siyatik gibi hastalıklara iyi geldiği söylenir.
Bu Mevkide kamu ve özel kiĢilere ait otel, tatil köyü, kafe, restoran, bungalov tipi evler,
kamp, karavan ve çadır yerleri bulunmaktadır. Plaj ve tesisler Sinop Ġl Özel Ġdaresine aittir,
Güzel bir piknik yeridir. Karakum‟dan itibaren Sinop Yarımadası'nı dolaĢmak mümkündür.
Yolu asfalttır. Sinop halkının yürüyüĢ parkurudur.
Bahçeler Mevkii (Orman Kampı)
ġehrin giriĢinde iç limana bakan kısımda çam ağaçlarıyla kaplı kumsalı ve plajı
bulunan mesire, piknik, kamp ve çadır alanıdır. Yanında Orman ĠĢletme Müdürlüğünün sosyal
tesisleri ile kabinler bulunmaktadır. Bütün yaz boyunca hem piknik yapılabilen hem de denize
girilen güzel plajlardandır.
8
Mobil ve Korucuk Köyü Mevkiileri
Gelincik mahallesinin devamıdır. Sakin denizi ve tertemiz kumsalları vardır. Kültür ve
Turizm Bakanlığı Belgeli tesisleri, plajları, otel, motel, restoranları, kamp ve karavan
yerleriyle geniĢ bir hizmet alanı sağlamıĢtır. Ġl Turizminin en yoğun olduğu güzel bir tatil
yeridir.
Mağara Turizmi
İnaltı Mağarası
Mağara Ayancık ilçesine yaklaĢık 35 km uzaklıktaki Ġnaltı mağarası köknar
ormanlarının ortasında Ġnaltı köyü yanında 1070 m. yükseklikteki bir yaylada yer almaktadır.
Akgöl‟e 6 km uzaklıktadır. UlaĢımın toprak ancak güzel manzaralı bir yolla sağlandığı Ġnaltı
köyü ile mağara arasındaki uzaklık yaklaĢık 400-500 m. civarında olup eğim oldukça fazladır.
Ġnaltı Mağarası geniĢ ve yüksek bir giriĢle baĢlamakta ve 350-400 m‟lik kısma kadar bu
özelliğini korumaktadır. Mağara 3-6 m. geniĢliğe 5-25 m‟ye varan yüksekliğe sahip olup
büyük bir tünel Ģeklinde devam etmektedir. Ġlk 350-400 m‟lik bölümde mağara oluĢumları
açısından duvarlarda travertenler ile yer yer küçüklü büyüklü sarkıtlar bulunmaktadır.
MuhteĢem sarkıtları ve dikitleri hala oluĢma safhasında bulunmaktadır. Ġnaltı mağarası
jeolojik olarak kireçtaĢı katmanlarında oluĢmuĢtur. Mağaranın toplam uzunluğu 700 m. olup
400 m‟den sonrası sulu ve çamurludur.
Ġnaltı Mağarası‟nın Ġl Turizmine kazandırılabilmesi için l995 yılı sonunda Kültür ve
Turizm Bakanlığı tarafından proje çalıĢmaları yapılmıĢtır. 2001 Yılında Mağarada öncelikle
aydınlatma, Elektrik isale hattı, çevre düzenlemesi, yol çalıĢmaları ile ilgili projeler
hazırlanmıĢtır. ġu ana kadar mağara içi aydınlatma, elektrik isale hattı, yürüyüĢ merdivenleri,
giriĢ kapısı ve mağara önü çevre düzenlemesi çalıĢmaları ta mamlanmıĢtır. 2004 yılında
Jeneratör, Büfe ve çevre düzenlemesi yapılmıĢtır. Ayancık‟tan mağaraya ulaĢım yolu için
proje hazırlanmıĢtır. Mağara içi yürüyüĢ yollarının projesi hazırlanmıĢtır. Mağara bu haliyle
halkın ziyaretine açılmıĢtır.
9
Buzluk Mağarası
Buzluk Mağarası Durağan ilçesi sınırları içerisindedir. Dik olarak girilen mağaranın
giriĢ kapısı oldukça geniĢtir. En alt kısım ile giriĢ kısmı arasında yaklaĢık 30 metrelik bir
mesafe bulunmaktadır. Mağara 30 metre aĢağı indikten sonra batı yönüne doğru yaklaĢık 75
metre kadar uzanmaktadır. Buzluk Mağarasına adını veren yaz aylarında mağaranın en alt
kısmında oluĢan buzlardır. Ġçerideki hava akımı k ıĢ aylarında gayet ılık olurken yaz aylarında
büyük buz kütlelerinin oluĢmasına neden olmaktadır. Durağanlıların buzdolabının olmadığı
30-40 yıl önce buradan çıkardıkları buzları katırlarla götürüp Durağan halk pazarında
sattıkları söylenir. Mağaradaki oluĢumun halen daha devam ettiği görülmektedir.
Ağcaçal Mağarası
Durağan ilçesine 25 km uzaklıkta bulunan Cevizlibağ Köyünün üst kısmında yer alan
Ağcaçal adlı mevkide bulunan mağarada yapılan incelemelerin ardından mağaranın muhteĢem
bir doğal oluĢum sergilediği ve dünya çapında ünlü DamlataĢ mağarasına eĢdeğer bir yer
olduğu belirtilmektedir. Mağaranın giriĢ kısmında bulunan ve doğal olarak milyonlarca yılda
oluĢtuğu bildirilen sütunlardan bazılarının, defineciler ve bilinçsiz vatandaĢlar tarafından
kırılarak zarar verilmesine rağmen alt kesimlerde bulunan galerilerde mağaracılık açısından
çok önemli olan kireç taĢı erimesi sonucu oluĢmuĢ figürlerin bulunduğu ve eĢsiz değerde
olduğu uzmanlarca belirtilmektedir.
Yayla Turizmi
Yaylalar
Sinop ilinde fazla geniĢ olmayan bir kıyı kesiminin ardından yükselen dağların üst
kısımlarında yer yer ormanlarla çevrili yaylalar görülmektedir. Çevre insanlarının değiĢik
isimler verdiği bu yaylalar yazın serin suları iklimi ve yeĢil örtüsü ile hayvancılık yapılan
yerlerdir. Sinop yakınlarında yayla yoktur. Boyabat ve Gerze ilçeleri yayla bakımından
10
oldukça zengindir. Durağan ve Boyabat'ta Mehmetli, Aluç, Marif, Gündüzlü, Darıözü,
Doğaçam, Yaylacık, Uzunöz, Sakızlı, Bayat, Yassıalan, Gökalan, Buzluk yaylaları vardır.
Gerze'de AltmıĢdört, Güdek oğlu, Avlağısökü, Gürfındık, Çam Altınyayla bulunmaktadır.
Türkeli ilçesinde de Kurugöl yaylası bulunmaktadır.
Gürfındık Bozarmut Yaylası
Gerze-Çalboğazı beldesinin 35 km güneybatısında bulunan yaylalara stabilize yolla
ulaĢılmaktadır. UlaĢım Gerze plajlarından araçlarla 45 dakikada sağlanmaktadır. 350 m.
rakımlı yaylalarda altyapı tesisleri yoktur.
Türkeli Kurugöl Yaylası
Türkeli ilçesinin 12 km kuzeybatısındadır.800 m. rakımlı yayla Karadeniz‟de doğal bir
manzara ve seyir terası konumundadır. Yaylada su ve elektrik hizmetleri de sağlanmıĢ
durumdadır.
Ayancık Akgöl Yaylası
Ayancık Ġlçesindedir. Yayla turizmi merkezidir. Ayancık-Boyabat asfaltının
40.km‟sinden 5 km içeride bulunan Akgöl Yaylası denizden 1200 m. yüksekliktedir. Ġki çayın
birleĢerek oluĢturduğu yapay gölet ve çevresi gür Çam ormanları ve Çangal ormanı ile
çevrilidir. Gölünün çevresinde çok güzel piknik yerleri bulunmaktadır. Günü birlik piknik ve
mesire alanı olarak kullanılan gölde kırmızı benekli alabalık üretilmektedir. Akgöl Yaylası
bozulmamıĢ doğasında bulunan on bir bitki çeĢidiyle botanik araĢtırmaları için çok önemli bir
potansiyel oluĢturmaktadır.
Durağan-Buzluk Yaylası
Durağan ilçesinin kuzeyinde 15 km uzaklıkta bulunan Buzluk Yaylası çeĢitli turizm
olanaklarına (yayla, dağ-doğa vb.) sahiptir. Altyapı sisteminin geliĢmiĢ olduğu (stabilize yol
içme suyu elektrik telefon) 1150 m. yükseklikteki Buzluk Yaylası'nın en önemli özelliği
burada bulunan mağarada yaz aylarında buzların kıĢ aylarında ise s ıcak su oluĢumunun
izlenebilmesidir. Yayla çevresi tamamen ormanlık olup yaylanın bulunduğu alanda kısmen
ağaç toplulukları ve çayırlarla örtülü doğal bir desen vardır.
Durağan Dikenliboğaz Yaylası
YeĢillik içine bürünmüĢ bu yayla piknik için güzel olup halkında sık sık uğradığı yer
haline gelmiĢtir eĢsiz güzelliği ve manzarasıyla gerçekten gidip görülmesi gereken yerlerden
birisidir.
Karaçayır Yaylası
Erfelek Ġlçe merkezinin güneyinde yaklaĢık 8 km uzaklıkta Domuz Dağı ormanlarının
zirvesinde 1.100 m. rakımda etrafı köknar, çam ve kayın ağaçlarıyla adeta bir duvar gibi
örülmüĢ olup yaklaĢık 15,000 m2 alana sahiptir.
Hacıbey Yaylası
Erfelek Ġlçe merkezinin güney doğusunda yaklaĢık 20 km mesafede 1250 m. rakımda
Osmanlı Döneminde Kastamonu iline sancaklık yapmıĢ o zamanki adı Konak, Ģimdiki adı
Ormantepe olan Köyün sırtlarında Hacıbey ormanlarının zirvesinde Sinop ilini kuĢ bakıĢı
görebilme rakımına sahip 50.000 m2 civarında bir alanı olan tamamen köknar ve çam
ağaçlarıyla çevrili, müstesna bir yerdir.
11
Gebegüneyi Yaylası
Erfelek ilçesinin güney batı istikametinde 10 km uzaklıkta 1050 m. rakımda Sorkun
Köyü sınırları içinde Karaçayır Yaylasıyla adeta sırt sırta vermiĢ aynı özellikleri eksiksiz
taĢıyan 50.000 m2 ′lik bir alana sahip eĢsiz bir yayladır. 1960′lı yıllara kadar ilçe halkı ve tüm
civar köylülerin sivrisinekten korunmak ve hayvanlarını beslemek amacıyla her yaz turizm
amaçlı olmasa da kullanılan bu yaylalar o yıllardan sonra sadece çevre köylüler tarafından
mera olarak kullanılmaktadır. Bugüne kadar yöre halkı tarafından tanıtımı yapılamadığından
turizme açılamamıĢ olup, yayla turizmine her üç yaylada son derece elveriĢlidir.
Kuz Tepesi
Erfelek Ġlçe merkezinin güney yakasında kentin oturduğu alana dikey 500 m. uzaklıkta
300 m. rakımda içinde çocuk oyun alanları ve bir dağ evi bulunan çam, köknar, kayın ve
kestane ağaçları ile kaplı elit bir mesire alanıdır.
Çukur Yazı
Erfelek Ġlçe merkezinin güneyinde 2 km uzaklıkta, 40.000 m2 alana sahiptir, Ġlçe
Kaymakamlığı tarafından alanın tamamı viĢne, elma, armut, ceviz vb. meyve ağaçlarıyla
donatılmıĢ olup aydınlatması yapılmıĢ güzide bir mesire yeridir.
Mesire Yerle ri
Bektaşağa Köyü ve Göleti
Sinop- Erfelek yolu üzerinde Sinop'a 20 km uzaklıktadır. Geleneksel Ģenlikleri, orman
ve balık avcılığı yapılan göleti meĢhurdur.
Abalı Köyü Piknik Alanı
Sinop'a 13 Km uzaklıkta olan Abalı Köyü civarındaki Söğütler sırtı Mevkiinde 30
Hektar bir alanı kapsamaktadır. Alan düz ve çimenlik olup, karagürgen ve meĢe ağaçlarıyla
kaplıdır. Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 1994 yılında ormaniçi dinlenme yeri
olarak tescil edilmiĢtir.
Boyabat Kale Bağı
Boyabat ilçe merkezindeki kalenin alt tarafı mesire yeri olarak da kullanılmaktadır.
Burada iki adet havuz ve çevresinde de turistik tesisler ile piknik alanları vardır. Kale Bağı
Tesisleri, hem havası hem de tarihi kaleyi gören manzarasıyla misafirlere eĢsiz bir güzellik
sunar.
12
Topalçam Mesire Yeri
Topalçam Ģehir giriĢinde bulunan ormanlık alan olup, burası da yöre halkı tarafından
mesire yeri olarak kullanılmaktadır. Alanın en uç noktasında bir tesis bulunmaktadır, buradan
Boyabat Ģehrini, ovayı ve dağları görmek mümkündür.
Bürnük Mevkii
Sinop-Boyabat karayolunun 63. km‟sinde yer almaktadır. Orman içi piknik- mesiredinlenme alanlarının bulunduğu yaylada mola merkezi olarak değerlendirilebilecek potansiyel
alanlar vardır.
Dıranaz Soğuksu Mevkii
Sinop-Boyabat Karayolunun 47. Km. sindedir. Çevresi köknar ağaçlarıyla kaplıdır.
Orman içinde yer alan içme suyu Ģifalı olarak bilinmektedir.
Gerze İdemli Mesire Yeri
Sinop-Samsun devlet karayolu üzerinde, Sinop‟a 46 Km. Gerze ilçesine 7 Km.,
mesafede bulunan alan karayolunun deniz tarafında, karayoluna Ģose yolla bağlantılı, 7,5 Ha.
geniĢlikte, günü birlik piknik ve mesire yeridir. Deniz kıyısında olan mesire alanı çam ormanı
içinde olup hem piknikçiler hem de denize girmek isteyenler için ideal bir alandır. Sahada
büfe, WC, çocuk oyun grubu ve yeter sayıda piknik üniteleri vardır.
Gerze‟nin diğer mesire alanları; Çalboğaz Koyu, Bedre Koyu, Değirmenler Mevkii,
Uçuk, Hurma, Cayvaaltı, Kargasa‟dır.
Şelaleler
Erfelek Tatlıca Takım Şelaleleri
Ġl merkezine 42 km uzaklıkta, Erfelek Ġlçe merkezinin güney-batı istikametinde 15 km
uzaklıkta Tatlıca köyü sınırları içerisindedir. EĢsiz doğal güzelliklere sahip, bakir, adeta bir
merdiven biçiminde zirveye doğru dar ve 2 km uzunluğunda bir vadi içinde birbirini takip
ederek uzanan, irili ufaklı 28 adet doğa harikası Ģelalelerdir. Bu özelliği ile dünyada benzeri
yoktur. Bu doğa harikası Ģelalelerin her birinin aktığı yerde de yüzmeye elveriĢli göl
bulunmaktadır. ġelalelerin kenarında, kayın ormanları içinde yapılacak iki saatlik yürüyüĢ
oldukça zevkli ve heyecanlıdır. Doğal sit alanı olan bölgede yürüyüĢ, piknik, gezi ve av
turizmi olanakları sağlanmaktadır. Bölgede yeme içme, haberleĢme ve kamp çalıĢmaları ile
ilgili iyileĢtirme çalıĢmaları devam etmektedir.
13
Hasande re Şelalesi
Erfelek Ġlçesinin doğusunda 4 km uzaklıkta Hasandere Köyü‟nün tam ortasından
geçen dere üzerinde 20 m. uzunluğunda vahĢi bir güzelliğe sahip ender rastlanabilir bir doğa
harikasıdır. Döküldüğü yerde yüzmeye elveriĢli göl oluĢturur.
Deli Kızın Şelalesi
Erfelek Ġlçesinin Soğucalı Köyü Kıran Mahallesi‟nden doğarak toplu mahallesini
takiben Karasu Çayı‟na dökülen dere üzerinde, Erfelek-Sinop yolundan güneye doğru 1 km
uzaklıkta 15 m. civarında yüksekliği olan bir Ģelaledir.
Av Turizmi
Su altı ve su üstü sporları için Sinop ayrı bir potansiyel arz etmektedir. Ġlde deniz ve
kara avcılığı potansiyeli de yüksektir.
14
Avcılık
Ġl ve ilçelerdeki ormanlık alanlarda her mevsim kurt, çakal, yaban domuzu
avlanmaktadır. Yine mevsimine göre il genelinde yaban ördeği, yaban kazı, çulluk, bıldırcın
gibi uçan av hayvanlarının yanında tavĢan, domuz vb. yaban av hayvanlar avlanmaktadır.
Yörede belki de hiçbir yerde rastlanılamayacak kadar Karaca (elik) yaĢamas ına karĢın bu
güzide hayvan yöre halkının da bu konuda duyarlı davranması ile kesinlikle
avlanılmamaktadır.
Balıkçılık
Sinop Karadeniz'in en önemli liman kentlerinden biridir. Sığ kıyılara sahip oluĢu,
coğrafi konumu ve Karadenizli balıkçıların avlanma sezonuna iliĢkin ilk iĢareti aldıkları bölge
olması yanında Ülkemiz balık üretiminin % 5-7 si gibi bir paya sahip olması nedeniyle su
ürünleri üretimi içindeki ekonomik önemi büyüktür.
Sinop'ta genellikle deniz balıkçılığı hakim olup yetiĢtiricilikten ziyade avcılık
yaygındır. 556 adet balıkçı teknesi ve bu gemilerde çalıĢan 1.326 balıkçı bulunmaktadır.
Balıkçı, nakliyeci ve iĢçi gibi yan sektörlerle birlikte 4-5 bin kiĢi geçimini balıkçılıktan
sağlamaktadır.
Ġl Merkezi ile sahil ilçeler Ayancık, Gerze ve Türkeli‟de küçük ve amatör
balıkçılardan baĢka büyük tekne, gırgır ve trolcular tarafından balıkçılık yapılmaktadır. Ġlde
ayrıca olta balıkçılığı için uygun alanlar bulunmaktadır. Ağustos-Kasım ayları arasında lüfer,
palamut, Kasım-Nisan ayları arasında hamsi, Mayıs- Temmuz ayları arasında ise mevsimine
göre kalkan, kofana, orkinos ve köpek balığı avlanmakta olup yurt dıĢına ihraç edilmektedir.
Ancak, son yıllarda hamsi ve diğer balık avında oldukça düĢüĢ vardır. Ayrıca il genelindeki
göletlerde tatlı su balıkçılığı yapılmaktadır.
15
Kültür Turizmi ve Tarihe Yolculuk
Birçok medeniyetlerin gelip geçtiği Sinop‟ta tarihi, kültürel ve arkeolojik değerlerle
tabii güzellikleri bir arada görmek mümkündür.
Sinop Arkeoloji Müzesi
Müze, Sinop‟ un merkezi yerindedir. Hükümet binasının kuzeyinde yer alır.
Bahçesinde ġehitler Anıtı, Aynalı Kadın Türbesi ve Serapis Mabedi bulunur. Müzede Sinop
çevresinden derlenen eski Tunç Çağı‟ na ait (M.Ö. 3000) buluntular, Hitit (M.Ö. 1200-695),
Arkeik (M.Ö. 650-480) ve 5. , 4. yüzyıla ait eserler, Helenistik, Roma, Bizans çağına ait
(M.Ö. 330-M.S. 1453) çeĢitli eserler, piĢmiĢ topraktan yapılmıĢ objeler ile Helenistik, Roma,
Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Devri sikkeler teĢhir edilmektedir.
16
Serapis Tapınağı
Sinop Müzesi bahçesinde ġehitler Parkı içindedir. Güneyinde altarı olan mabet
dikdörtgen planlıdır. Helenistik çağda inĢa edilmiĢtir. Roma döneminde de kullanılmıĢtır.
1954'teki arkeolojik kazılarda da ortaya çıkarılan tapınaktan küçük kalıntılar ele geçirilmiĢtir.
Sinop Etnografya Müzesi(Aslan Torun Konağı)
Kefevi Mahallesi Kemaleddin Sami PaĢa Caddesi No: 9 bulunan yapı Osmanlı sivil
mimari örneklerindendir, XVIII. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Tapu kayıtlarında ise XIX.
yüzyıl baĢında yapıldığını gösteren bir kayıt bulunmaktadır. Temel ve zemin katı moloz taĢ,
ana katları ahĢap karkas-tuğla karıĢımı olan yapı 3 katlıdır. Çıta süslemeleri ve kalem
iĢlemelerindeki zarif iĢleme ve desenler seçilmiĢ. Konağın restorasyonu aslına uygun olarak
yapılmaya çalıĢılmıĢ.
17
Sinop Saat Kulesi
Sinop il merkezinde iç kale burçlarından birisi üzerinde bulunan saat kulesinin ne
zaman ve kimin tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Bunu açıklayan bir kitabe ve belgeye
rastlanmamıĢtır. Sinop‟un tüm eserlerinin isimlerini belirten 1310 (1892) tarihli Kastamonu
isimli eserde de saat kulesinden söz edilmemiĢtir. Bu nedenle saat kulesinin 1892 tarihinden
sonra yapıldığı sanılmaktadır. Ġç Kale burçları üzerindeki kule dikdörtgen bir prizma Ģeklinde,
üzeri mazgallı olup, dört köĢesine de birer saat kadranı yerleĢtirilmiĢtir.
Sinop Kalesi
M.Ö.7.yy.da Ģehri korumak amacıyla Boztepe yarımadasının en dar yerinde,
Gaskalılar tarafından yapılan kale, Pontuslular, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve
Osmanlılarca da kullanılmıĢ ve onarılmıĢtır. Kalenin iç burçları Selçuklu sultanı Ġzzeddin
Keykavus I tarafından 1215-18 arasında yaptırılmıĢtır.
Güneydeki içkale hapishane olarak kullanılmıĢtır. Savunma hendekleriyle çevrili
Sinop kalesi, bugün de ayaktadır. Kenti çevreleyen kale duvarlarının uzunluğu 2.050 m,
yüksekliği 25 m., geniĢliği ise 3 m.dir. Ġki ana giriĢ kapısı bulunmaktadır.
18
Tarihi Sinop Ce zaevi - Tarihi Sinop Tersanesi
Cezaevinin bulunduğu alan Osmanlıların Karadeniz‟deki en büyük tersanesiydi.
Cezaevi iç kalenin içinde eski tersane alanında yapılmıĢtır. 1887 yılından beri cezaevi olarak
kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Etrafı yüksek kale bedenleriyle çevrilidir. Bu özelliğinden dolayı
mahkûmların kaçıĢını imkânsız kılmıĢtır. Binanın önünde tek kubbeli bir Osmanlı hamamı
vardır. Güneydeki sur duvarlarında 2 adet tersane kapısı vardır. Binayı çevreleyen burçlar
Osmanlı devrinin zindanları olarak kullanılmıĢtır. Cezaevi günümüzde Müze olarak ziyarete
açıktır.
19
Boyabat Kalesi
Boyabat ilçesinin bulunduğu Gökırmak Vadisi'nde, karĢılıklı sarp iki kayalık tepeden
biri üzerinde kurulmuĢtur. Kale, kayaların doğal yapısına uygun Ģekilde inĢa edilmiĢtir. Kale
bedenleri arasındaki kulelerin bazıları dikdörtgen bazıları yuvarlak olarak yapılmıĢ olup iç
kısmında kulelere çıkan merdivenler yer almaktadır. Kaleye giriĢ güneydoğu köĢesinden
büyük yuvarlak kulenin yanındaki küçük bir kapıdan sağlanmaktadır. Geç Roma, Erken
Bizans dönemine ait buluntuların da sergilendiği yapı, bugünkü haliyle Osmanlı Kalesi
özelliği göstermektedir. Bu durum kalenin, Geç Roma döneminden Osmanlı dönemine kadar
kullanıldığını göstermektedir. Bugünkü durumu ile sur ve burçları ve yapım malzemesi,
Osmanlı Kalesi olduğunu açıkça ortaya koyar. Ancak kalenin temelleri daha önceden
atılmıĢtır. Bu nedenle kaleyi, eski ve yeni kale olarak iki bölümde incelemek mümkündür.
Eski kalenin temelleri M.Ö. 6. Yüzyılın baĢlarında Paflagonyalılar zamanında yapılmıĢtır.
Kalenin eski temellerinde kale iç duvarlarının bir kısmında Roma ve Bizans eserlerine
rastlamak mümkündür. Yeni kalenin bugünkü halinin Osmanoğulları zamanında yaptırıldığı
kesindir. Ancak kalenin bir kitabesine rastlanılmaması yüzünden yapılıĢ tarihi
bilinmemektedir.
Paşa Tabyası
Sinop yarımadasının güney doğusunda Karakum yolu üzerindedir. l9.yy.da OsmanlıRus savaĢları sırasında denizden gelen tehlikeleri önlemek amacıyla yapılmıĢtır. Yarım ay
Ģeklindedir. 11 top yatağı bulunan cephanelik ve mahzenlerden oluĢmaktadır. PaĢa Tabyası
yeme içme tesisi olarak hizmete açılmıĢ olup Ġlimiz turizmine hizmet vermektedir.
20
Korucuk Tabyası
Bu Tabya özel Ģahsın mülkiyeti içindedir. Güneydoğusunu deniz sınırlamaktadır.
Sinop limanını korumak amacıyla 19. yüzyıl baĢlarında Osmanlılar tarafından yaptırılmıĢtır.
Küçük bir kayalık tepe üzerinde kurulmuĢtur. Tabyaların top yataklarının 7 tanesi
sayılabilmektedir. Çok yakınında villa tarzı konutlar yer almaktadır.
Şehitlik
Sinop Müzesi bahçesinde olan Ģehitlik, 1853 Osmanlı- Rus SavaĢ‟ında Sinop
Limanı‟nda Ģehit olan denizcilerimiz için yaptırılmıĢtır. ġehitliğin altında Ģehit
denizcilerimizin kemikleri bulunmaktadır.2004 Yılında Sinop Valiliğince halkın dinlenmesi
amacıyla bahçe düzenlemesi yapılmıĢtır.
Durağan Durakhan Kervansarayı
21
Durağan-Vezirköprü yolu üzerindedir. Selçuklu dönemi vezirlerinden Muiniddün Süleyman
Pervane tarafından 1246 yılında yaptırılmıĢtır. Han Ġç Anadolu ile Karadeniz Ticaret yolu
üzerinde bulunmaktadır. Han moloz taĢ ve kesme taĢtan kireç harçlı olarak yapılmıĢtır.
Dikdörtgen planlı han 22.50x14.00 m. ölçüsünde bir iç avlusu bunun çevresinde de 13
odadan, aĢevi, hamam ve mescitten meydana gelmiĢtir. Selçuklu sanatının özelliklerini
yansıtan han, açık avlulu han örneklerindendir. Hanın giriĢi üzerinde geometrik bezemeler ve
kitabesi bulunmaktadır. GiriĢin iki yanında diğer han odalarından farklı iki oda
bulunmaktadır. Bu odalar hanın güvenliğini sağlayanlar ile hana giriĢi kontrol edenlere aittir.
Avludaki han odaları ve arkasına yaslandığı hanın duvarları oldukça kalındır. Aynı zamanda
buraya içerisinin aydınlatılması ve havalandırılması için mazgal pencereler açılmıĢtır.
Hücreler beĢik tonoz örtülüdür. Bunlardan ilk bölümdeki odalar hana konaklamak için
gelenlerin dinlendikleri yerlerdir. Ġkinci bölüm hanın sağ tarafında yer alır. Bu bölümün ne
amaçla kullanıldığı kesinlik kazanamamakla beraber ibadethane olarak kullanıldığı da iddia
edilmiĢtir. Durakhan döneminin en sağlıklı iĢlevi olan yapılarından birisidir. Sağdaki bölümde
hanın hamamı, mutfağı da bulunmaktadır. Bu hamamdan yalnızca bir duvar kalıntısı
günümüze gelebilmiĢtir.
Boyabat Kırkkızlar Kayası
Kalenin karsısında bulunan Kırkkızlar kayasıyla ilgili bir de yerel hikayemiz
bulunmaktadır; Kale ile Kırkkızlar kayası önceleri bitiĢik büyücek bir kaya imiĢ. Bu büyük
kaya üzerine Boyabat kalesi yapılmıĢ. Bu kaleyi baĢka baĢka uluslar ele geçirmiĢ ve orada
barınmıĢlar. Günlerden bir gün düĢmanları kaleye saldırmıĢlar. Kalenin yöneticisi, kadın kız
herkesi kaleyi korumaya çağırmıĢ. Kaledekiler topluca kale çevresinde düĢmana karĢı
çıkmıĢlar. Kırkkızlar Kayasının yönü kaleye girmeye ve saldırmaya daha müsait imiĢ. Kale
beyi düĢmanların çokluğunu görünce Kalenin bu durumda korunamayacağını anlamıĢ,
saldırıyı önlemek için hemen kılıcını çekmiĢ ve Allah'a sığınarak bu kaya kütlesine tüm
gücüyle vurmuĢ, kaya bir anda ikiye bölünüvermiĢ. Yarılan kaya arasından baĢlamıĢ bir çay
akmaya. KarĢı kaya üzerinde 40 kız kalakalmıĢ ve baĢlamıĢlar ağlamaya... Önlerinde
düĢmanlar arkalarında dik ve yüksek bir uçurum. KurtuluĢ umudu kalmayınca hep birden
baĢlamıĢlar Allah'a yalvarmaya “Ulu Allah'ım bizi kurtar. Ya taĢ yap ya da kuĢ yap” diye.
Allah dileklerini kabul etmiĢ kızlar bir anda orada tas oluvermiĢler. Bu nedenle bu kayaya
“Kırkkızlar kayası” denilmiĢ.
22
Boyabat Salar Köyü Kaya Mezarları
Boyabat Ġlçesine bağlı ve Boyabat-Kastamonu yolunun 15. km‟sinde bulunan Salar
Köyünün güneydoğusunda yer alan, yaklaĢık 200 metre yüksekliğindeki kalker kaya oyularak
yapılmıĢtır. Mezarda iç sütunun birer giriĢi bulunmakta olup, sütunlar üzerinde üçgen alınlık
yer almaktadır. Yuvarlak gövdeli sütunlar yukarı doğru incelmektedir. Sütun baĢ kısımları ve
sütun kaideleri kare Ģeklinde yapılmıĢtır. Sütun baĢlıkları aslan figürü Ģeklindedir, üzerinde
iki kademeli olarak oyulmuĢ düzgün kiriĢ bölümü vardır. Üçgen alınlığın ortasında aslan
kabartması ve alınlığın dıĢında sağ tarafta iki aslan kabartması daha yer almaktadır. Alınlığın
sol tarafında ise aslan ve insan kabartması yer almıĢtır. Mezar anıtının Paflagonyalılar
tarafından yapıldığı sanılmaktadır.
Durağan Terelek Kaya Mezarı
Durağan Köklen Köyü Kemerbahçe Mahallesi sınırları içinde (Gökdoğan-Kemerbahçe
arasında) bulunmaktadır. Terelek Kaya mezarının ilk defa 1944 yılında Ahmet GÖKOĞLU
adında bir araĢtırmacı görüp incelemiĢtir. Terelek Kaya mezarı çok yüksek bir yerde olup,
bulunduğu Gökırmak vadisine hakim durumdadır. Mezarın ön cephesi üç sütundan
23
oluĢmaktadır. Her sütun yükseldikçe incelenmektedir. Mezarın ön cephesindeki sütunların
üzerinde kabartma kompozisyonları vardır. Bir insanla aslanın mücadelesini konu alan resmin
sol yanında boynuzlar arasında bir insan baĢı görülmektedir. Terelek Kaya mezarının giriĢi
kare Ģeklindeki kapıdan oluĢmaktadır. Duvar ve tabanları dardır. Solda ve arkada iki ölü sediri
yapılmıĢtır. Sedirler birleĢik olup yükseklikleri 30 cm.dir. Bazı kaynaklarda bu yapının
Hititlerce, bazı kaynaklarda ise Paflogonyalılara ait olduğu belirtilmektedir. Terelek Kaya
mezarının M.Ö 7. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Göynükören Ambarkaya Mezarı
Sinop Durağan merkezine 4 km uzakta olan bu antik yerleĢim alanı Beybükü Köyü
Karadiğin Mahallesi sınırları içinde olup hemen altından Batı Karadeniz bölgesinin can
damarı Gökırmak(Amnias) akmaktadır. Ambarkaya Kral Mezarlarının bulunduğu alanı
önemli yapan Anadolu‟nun en büyük ırmağı Kızılırmak ile Batı Karadeniz‟in en büyük ırmağı
Gökırmak‟ın birbirine kavuĢtuğu noktada kurulmuĢ olmasıdır. Eski çağlarda suyun ve su
kaynaklarının ne kadar önemli olduğunu düĢündüğümüzde, Ambarkaya Kral Mezarlarının
bulunduğu bölgenin önemi daha iyi anlaĢılır. Durağan-Vezirköprü karayolu üzerinde
Karadiğin Köyü yakınında olup, ilçe merkezine 4 km mesafededir. Mezar odasının kapısı
dikdörtgen Ģeklindedir. GiriĢte 3 sütun vardır. Hiçbir yerinde kabartma ve süs yoktur. Mezara
girildikten sonra sağ tarafta bir ölü sediri görülür. Mezarın duvarları dik olup, tabanı kubbe
Ģeklindedir. ĠĢleme ve yontma usulü bakımından çevredeki diğer kaya mezarlarına çok
benzemektedir. MÖ. VI. yy.da yapıldığı tahmin edilmektedir. Mezar hakkında yeterli bilimsel
ipucunun bulunmamaktadır.
Dodurga Resimli Kaya Mezarı
Dodurga kaya mezarı, Sinop ili Boyabat - Durağan karayolu üzerinde Kayaboğazı
köyünün sapağının yaklaĢık 10 km içerisinde yer alır. Dodurga köyünün giriĢindeki köprünün
kuzeybatı yamacı ile yamacın kuzeyindeki kaya üzerine kayalara kazınmıĢ bir büst yer
almaktadır. Bu mezarın Mitridades dönemine ait olduğu düĢünülmektedir.
24
Arım Kaya Tüneli ve Kaya Mezarları
Boyabat ilçesinde, Arım çayı kenarında yukarı Arım mahallesi üstünde yüksek bir
kayada bir kaya tüneli vardır. Tünelin ağzı kayanın doğu yüzünde ve dip kısmındadır. Bu
boĢluktan içeri girilince merdivenler baĢlar. Kayaların oyulması ile meydana gelen
merdivenler çok aĢınmıĢtır. Arım köyü yukarı Arım mahallesinde, kuzeyinde "Gavur evi"
denilen bir kaya mezarı bulunmaktadır. Mezarın duvarları düz ve tavanı kubbemsidir.
Arım köyünün yukarısında bir boğaz bulunur bu boğazın iki tarafı yüksek kayalarla çevrilidir.
Kuzeyde buluna kaya üzerinde birçok mezara rastlanır. Bu eserlerin Roma ve Bizanslılardan
kaldığı varsayılmaktadır.
Ye di Harami Kaya Mezarları
Durağan-Alaçam Yolu üzerinde Yukarı Karacaören Köyü Eymür ovası mevkiinde
bulunan Yedi Harami Kaya Mezarlarıdır. Bu yerler zamanında Paflagonya ve Galatya
bölgelerinde eĢkıyalık yapan yedi kiĢiye aittir. Bu eĢkıyalar bölgenin Tekfuruna karĢı
yaptıkları eylemlere karĢılık Tekfurla mücadeleye girmiĢlerdir. Daha sonra Tekfurun
askerlerince bu bölgede sıkıĢtırılmıĢ ve mağaralara hapsedilmiĢlerdir. Arkalarından
mağaralara o dönemin zehirli maddelerinden olan sütleğen sütü atılmıĢ ve haramilerin hepsi
bir gece bu zehirle zehirlenerek öldürülmüĢlerdir. Daha sonra burası fakiri koruyan eĢkıyaları
seven halk tarafından anıtsallaĢtırılmıĢtır. Burası günümüze kadar korunup gelmiĢtir.
25
Gerze Yakupağa Konağı
Gerze Ġlçesinde olup sivil mimari örneklerinden biridir. Yapının tüm pencereleri
giyotin çerçevelidir. Üzeri kırma çatı olup oluklu kiremitle örtülüdür. Ġç kısımda odaların
tavan ve duvarları çok zengin bir süslemeye sahiptir. ÇeĢitli renkte çiçek ve geometrik
motifler tüm tavanı, dolap kapılarını ve duvarları süslemekte olup eĢsiz sanat eserleridir.
Tarihi Su Kanalı
Sülüklü Göl mevkiindedir. Antik döneme ait bu tünelde yapılan incelemelerde,
yaklaĢık 230 m. uzunluğunda ve 1,5 m. yüksekliğinde olduğu tespit edilmiĢtir. GiriĢ
kapısından itibaren doğal kayanın oyularak iĢlenmesinden oluĢan tünel, 20-30 m.
uzunluğunda ve 1.5 m. çapında silindirik bir havalandırma bacasına sahiptir. Bu havalandırma
bacaları, doğal kayalardan oyularak yapılmıĢ olup, üst kısımlardaki moloz taĢların birbirine
sıkıĢtırılması suretiyle kapatılmıĢtır. Sağa ve sola zikzak yaparak ilerleyen tünelde herhangi
bir kitabe bulunmamaktadır. Yapılan araĢtırmalara göre, Sinop'un su seviyesine yakın bir
yerleĢim yeri olması nedeniyle, kuyu gibi derinliğine değil yatay olarak yapılan bu tünelin su
kanalı olabileceği düĢünülmektedir.
Roma Köprüsü
Ġlimiz Çiftlik köyü, Sazlı imam mevkiinde bulunan köprü 20 metre uzunlukta 3.65
metre geniĢliktedir. Doğu-batı konumlu iki ayak üzerine oturtulmuĢtur. Tek kemerlidir.
Kemer kısmı iri yontulmuĢ taĢlarla çok az harç kullanılarak yapılmıĢtır. Üzerinde korkuluk
taĢları tamamen düĢmüĢ olup köprü bugün yayaların kullanabileceği durumdadır.
26
Boyabat Ye raltı Şehri
Sinop‟un Boyabat ilçe merkezinde yapılan kazılar sonrası sekiz katlı, “Erken Roma
Dönemi”ne ait, Türkiye‟nin Kapadokya‟dan sonra en büyük yeraltı Ģehri bulundu. YaklaĢık
iki yıl önce ilçe merkezindeki dört bin yıllık tarihi kalenin altından geçen gizemli dehlizlerin
bulunması ardından yapılan kazılar sonrası sekiz katlı yer altı kentinin giriĢ bölümleri ortaya
çıktı.
Tarihi Çeşmeler
Sinop il merkezi tarihi çeĢme yönüyle hayli zengindir. Bunlardan bazıları Ģunlardır:
Aslan Çeşmesi
Sinop Meydankapı Mahallesi, Aslan Sokak‟ta, Aslan Camisi‟nin güneybatısında
bulunan bu çeĢme Sinop‟taki çeĢmelerin en eskilerinden birisidir. DeğiĢik zamanlarda yapılan
onarımlardan ötürü mimari özelliğini yitirmiĢtir. ÇeĢmenin biri batıda, diğeri de kuzey
cephesinde olmak üzere iki kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabelere göre çeĢme, h.688
(1289)‟da Osmanoğlu Ġbrahim isimli bir kiĢi tarafından yaptırılmıĢ ve h.1157 (1744) yılında
27
da Boyabatlı DurmuĢ Molla tarafından onarılmıĢtır. ÇeĢme, kare planlı kesme taĢtan
yapılmıĢtır. Önünde yalak taĢı bulunmaktadır. Su deposu çeĢmenin içerisinde bulunmaktadır.
Aslan ÇeĢmesi
Ulu Bey Çeşmesi
Sinop Cami- i Kebir (Müftü) Mahallesi‟nde Ulu Bey Mescidi‟nin doğusunda bulunan
bu çeĢmeyi kitabesinden öğrenildiğine göre, Gündüzoğlu Ulu Bey h.760 (1358) yılında
yaptırmıĢtır. ÇeĢme kesme taĢtan 4.20x3.20 m. ölçüsündedir.
Şahabüddin Ağa (Tayboğa) Çeşmesi
Sinop Cami- i Kebir Mahallesi‟nde, AĢağı Hamam YokuĢu üzerinde bulunan bu
çeĢmeyi kitabesinden öğrenildiğine göre, ġahinoğlu ġahabüddin Ağa h.833 (1430) tarihinde
yaptırmıĢtır. ÇeĢme tek cepheli, 2.70x3.00 m. ölçüsündedir. Kesme taĢtan yapılan çeĢme biri
düz, diğeri de iç bükey iki silme ile çevrelenmiĢtir. ÇeĢmenin ayna taĢı bir kemer içerisine
alınmıĢtır. Burası üç dizi taĢ sırası ile örülmüĢ, üzerine kitabe, altına da çeĢmenin musluğu
yerleĢtirilmiĢtir. Kitabenin sağ ve soluna Selçuklu üslubunda kabartma olarak geometrik
bezemeli iki mermer levha yerleĢtirilmiĢtir. ÇeĢmenin yuvarlak kemeri altına da yalak kısmı
eklenmiĢtir.
İsmail Bey (Demirli Mescit) Çeşmesi
Sinop‟un kuzeyinde bulunan bu çeĢme kitabesinden öğrenildiğine göre h.853 (1448)
yılında Ġsmail Bey tarafından yaptırılmıĢtır. ÇeĢme kesme taĢtan 2.50x2.50 m. ölçüsündedir.
Yuvarlak kemerli çeĢmenin ayna taĢı içerisinde elips Ģeklinde kitabe, onun altına da musluk
ve yalak eklenmiĢtir. ÇeĢmenin bütünü dikdörtgen kabartma bir kuĢakla çevrelenmiĢtir.
28
Kefevi Çeşmesi
Sinop Kefevi Mahallesi‟nde, Kefevi Camisi‟nin batı duvarında bulunan bu çeĢmeyi
kitabesinden öğrenildiğine göre h.1267 (1851) yılında Sinop mutasarrıfı Ömer Tufan PaĢa
yaptırmıĢtır. ÇeĢme günümüze orijinalliğinden oldukça uzaklaĢmıĢ durumda gelebilmiĢtir.
Bugünkü çeĢme kesme taĢtan düz bir duvar ve bunun iki yanında yuvarlak iki sütundan
meydana gelmiĢtir. Ġki sütun arasına ayna taĢı ve yalak yerleĢtirilmiĢtir. Üstündeki kırık
hatlardan anlaĢıldığına göre ahĢap bir çatı ile örtülü idi.
Kethüda Mehmet Ağa (Balat) Çeşmesi
Sinop Ada Mahallesi, Kemalettin Sami PaĢa Caddesi üzerinde bulunan bu çeĢme,
Osmanlı döneminde Kethüda Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıĢtır. ÇeĢme kitabesinde
tarihlerin yazıldığı bölüm kırıldığından hangi tarihte yapıldığı kesinleĢememiĢtir. ÇeĢme sarı
kesme kalker taĢından yapılmıĢ olup, 3.50 m. uzunluğunda, 3.00 m. geniĢliğindedir. Cephesi
iki ayak üzerine sivri kemerlidir. Bu kemerin içerisine kitabesi, ayna taĢı ve altına da yalak
taĢı yerleĢtirilmiĢtir. Ayrıca ince, basit silmelerle de çevrelenmiĢtir.
29
Reci Çeşmesi
Sinop Yeni Mahalle Varıncı Sokak‟ta bulunan bu çeĢmenin sonradan yeni Türkçe
harflerle yazılmıĢ kitabesinde 1908 yılında yaptırılıp, Sinop Valiliği tarafından 1989 yılında
onarıldığı yazılıdır. Yapı üslubundan Osmanlı çeĢmelerinden farklı bir mimaride olup,
XIX.yüzyıl sonu ve XX.yüzyıl baĢlarına ait batı sanatı etkisinde yapıldığı görülmektedir.
ÇeĢme kesme taĢtan, dikdörtgen planlıdır. KöĢe çeĢmesi veya meydan çeĢmesi plan
tipindedir. Kuzey cephesinin köĢelerine dikdörtgen kaideler üzerine duvara gömme payeler
oturtulmuĢtur. Bu payelerle kademeli üst örtü birleĢtirilmiĢtir. Payeler üzerindeki duvar
blokları diĢ kesimi ile çeĢmeyi çepeçevre kuĢatmaktadır.
Bekir Paşa Çeşmesi
Sinop Ada Mahallesi, Kemalettin Sami PaĢa Caddesi Kaynak Yolu üzerinde bulunan
bu çeĢmenin kitabesinden öğrenildiğine göre h.1326 (1910) yılında Sinop Mutasarrıfı Bekir
PaĢa tarafından yaptırılmıĢtır. ÇeĢme kesme taĢtan yapılmıĢ olup, üzeri düz ve bezemesizdir.
Su haznesi çeĢme içerisindedir. Cephe görünümünde ayna taĢının üzeri yuvarlak olup,
ortasına dört köĢeli bir yıldız yerleĢtirilmiĢtir. Burada iki ucu yuvarlatılmıĢ kitabesi
bulunmaktadır. ÇeĢmenin üzerinde üçü dar, biri geniĢ olmak üzere dıĢa taĢkın bir saçaklığı
vardır.
30
Okulaltı Çeşmesi
Sinop Yeni Mahalle, Okulaltı Sokağı‟nda bulunan bu çeĢme 1902 yılında yapılmıĢtır.
ÇeĢme kesme taĢ ve devĢirme malzemelerden yapılmıĢtır. Cephe görünümü kareye yakın
planda olup, üçgen alınlıkla ayna taĢının üzeri sonuçlanmıĢtır. Bu alınlığın altında devĢirme
bir parça olan akantus kabartması vardır. Cephenin ortasına da mihrap Ģeklinde bir niĢ
yerleĢtirilmiĢ ve buraya musluk konulmuĢtur.
Şehitler Çeşmesi
Sinop Meydankapı Mahallesi, Tersane Caddesi üzerinde, Hacı Ömer Camisi‟nin
doğusunda bulunan ġehitler ÇeĢmesi kitabesinden öğrenildiğine göre 30 Kasım 1853‟te Rus
donanmasının Sinop‟a yapmıĢ olduğu baskın sırasında Ģehit olan Türk askerlerinin
ceplerinden çıkan paralarla yaptırılmıĢtır. Meydan çeĢmesi olarak yapılan bu çeĢme
3.80x3.80 m. ölçüsünde kare planlıdır. Kesme taĢtan yapılan çeĢmenin üzeri kubbe ile
örtülmüĢtür. ÇeĢmenin kuzey ve batı cephelerini birleĢtiren köĢelere zemin kaidesi ve bir de
silme yerleĢtirilmiĢ, taĢ duvar örgüleri de bunun üzerine yapılmıĢtır. En altta dar bir sıra,
onun üzerinde de daha geniĢ iki taĢ sırası ile duvarlara hareketlilik kazandırılmıĢtır. Kesme
blokların bitiminde çeĢmenin dört cephesini çevreleyen bir silme, onun üzerine de
madalyonlar halinde bezemelere yer verilmiĢtir. Üst kısmında dıĢarıya taĢkın, eğimli ve
silmeli bir saçaklık bulunmaktadır. Üst köĢelere de küçük birer küre yerleĢtirilmiĢtir.
Terazi Çeşmesi
Sinop Cami- i Kebir Mahallesi, Sakarya Caddesi üzerinde bulunan bu çeĢme
kitabesinden öğrenildiğine göre h.1274 (1858) yılında yapılmıĢtır. ÇeĢme 1917 yılındaki
Sinop yangınında büyük zarar görmüĢ ve Mutasarrıf Zihni Bey tarafından h.1337 (1921)
yılında yeniden yaptırılmıĢtır. ÇeĢme 2.85x2.34 m. ölçüsünde kesme taĢtan yapılmıĢtır. Yapı
üslubundan XIX. yüzyılın ikinci yarısında Türk sanatına egemen olan batı üslubunun
özellikleri görülmektedir. Bu nedenle de iki yanındaki kaideler üzerine sütunlar oturtulmuĢ ve
bu sütunların birbirleri ile bağlandığı kemer ve baĢlıkları XIX. yüzyıl üslubunu
31
yansıtmaktadır. Kilit taĢının ortasına konsol Ģeklinde bir de çıkıntı yapılmıĢtır. ÇeĢmenin
yüzeyi üç silme ile çevrelenmiĢtir. Ayrıca yuvarlak gülbezekler musluğun altına
yerleĢtirilmiĢtir.
Terazi ÇeĢmesi
Halk (Tuzcular) Çeşmesi
Sinop Kaleyazısı Mahallesi, Tuzcular Caddesi üzerindeki bu çeĢmenin kitabesi
günümüzde harap olduğundan okunamamıĢ bu nedenle de yapım tarihi ve banisi
öğrenilememiĢtir. Yapı üslubundan XVIII.-XIX. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. ÇeĢme
kesme taĢtan yapılmıĢ olup, 3.25x3.25 m. ölçüsünde kare p lanlıdır. Cephedeki duvar örgüsü
yedi sıra kalker bloktan meydana gelmiĢtir. En üstteki silmenin ortasında bulunan dikdörtgen
kitabesindeki yazılar silindiğinden okunamamıĢtır. Dikdörtgen bir silme içerisine alınan
çeĢmenin ayna taĢı sivri kemerli niĢ Ģeklindedir. ÇeĢmenin yalak kısmı toprağa gömülü bir
durumdadır.
Fışkıran Çeşmesi
Sinop, Cami- i Kebir Mahallesi FıĢkıran Sokak‟ta bulunan bu çeĢme, kitabesinden
öğrenildiğine göre h.898 (1500) yılında, Selçuklu döneminde yapılmıĢtır. ÇeĢme arkasındaki
duvara dayalı olup, kesme taĢtan yapılmıĢtır. 2.90 m. uzunluğunda, 2.71 m. geniĢliğindedir.
Cephe görünümünün iki yanına taĢtan destek duvarları yapılmıĢtır. Ayrıca kabartma silme ile
kuĢatılmıĢtır. Cephenin ortasında büyük, yanlarında da küçük birer yarım kubbeyi anımsatan
niĢ meydana getirilmiĢtir. Ayna taĢı dıĢarıya doğru kabartma Ģeklinde düz bir blok halindedir.
Önünde yalak taĢı bulunmaktadır.
32
Saray Çeşmesi
Meydankapı mahallesi Ergül sokaktadır. Osmanlı dönemi eseri olup yapılıĢ tarihi belli
değildir. Saray Camiinin kuzeyinde birbirine bitiĢik iki çeĢme yer almaktadır. Cephesi
güneyde olup silmeli bir çerçeve ile çevrelenmektedir. Kesme taĢlarla kaplanmıĢ yüzeyde yan
yana iki sivri kemer bulunmaktadır. Sağ ortasında tas koymak için oyuk vardır. Önünde kurna
ve korkuluk taĢları vardır.














Sinop‟ta bu çeĢmelerin dıĢında birçok çeĢme daha bulunmaktadır. Bunlar;
Seyit Hacı Ali‟nin h.1137 (1724) tarihinde yaptırdığı Arasta ÇeĢmesi,
Çilingir ÇeĢmesi,
Hacı Kaptan ÇeĢmesi,
Hoca Kemal ÇeĢmesi,
Dalbazoğlu ÇeĢmesi,
Gavizade Hasan Bey‟in h.1325 (1907) yaptırdığı Hasan Bey ÇeĢmesi,
Softaoğlu Hacı Süleyman‟ın h.1178 (1764)
Kaleyazısı ÇeĢmesi,
Mektep ÇeĢmesi,
Kaptan ÇeĢmesi,
Kara Hasanoğlu ÇeĢmesi,
Seyit Bilal ÇeĢmesi,
Ġsfendiyaroğlu Sultan Ġsmail‟in h.853 (1459) yılında yaptırdığı Sultan Ġsmail ÇeĢmesi
Sarmısaklı ÇeĢmesi (Hacı Ramazan ÇeĢmesi)
33
Edebiyat Turizmi
Ahmet Muhip Dıranas
(1908-1980)
Cumhuriyet dönemi Ģairlerinden Dıranas, 1908 yılında Sinop‟a bağlı Salı köyünde
dünyaya geldi. Ġlkokulu Sinop'ta okudu. Ankara'ya gelerek, öğretmenleri arasında Faruk Nafiz
Çamlıbel ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın da bulunduğu Ankara Erkek Lisesi‟nden 1930'da
mezun oldu. 1930‟lu yıllarda bir süre Ankara'da Hakimiyet- i Milliye gazetesinde çalıĢtı.
Ankara Hukuk Fakültesi'ne girdi ama 2 yıl sonra eğitimi bıraktı. Ġstanbul'a gitti. Güzel
Sanatlar Akademisi'nde kitaplık müdürü oldu. Bir süre Ġstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Felsefe Bölümü'ne devam etti. Ġstanbul Dolmabahçe Resim ve Heykel Müzesi
Müdür Yardımcılığı görevinde bulundu. 1938'de Ankara'ya döndü. 1942'ye kadar Halkevleri
Kültür ve Sanat Yayınları'nın yönetmenliğini üstlendi. 1946'da Çocuk Esirgeme Kurumu
yayın müdürü oldu.
1949'dan baĢlayarak Zafer gazetesinde köĢe yazıları yazdı. Politikaya girme
denemeleri baĢarılı olmadı. 1966 ve 1972 arasında Anadolu Ajansı, Türkiye ĠĢ Bankası
yönetim kurulu üyeliği, Devlet Tiyatrosu Edebi Kurul BaĢkanlığı gibi üst düzey bürokratik
görevler yaptı.
Ġlk Ģiiri "Bir Kadına" 15 Eylül 1926'da "Muhip Atalay" imzasıyla Milli Mecmua'da
yayınlandı. Servet-i Fünun, Varlık, Çığır, Ataç, Yücel, OluĢ, Ülkü, ġadırvan, Yeni Lisan,
Hisar dergilerinde yayınlanan Ģiirleriyle Cumhuriyet döneminin etkin Ģairleri arasına girdi.
Hecenin BeĢ ġairi ile Garip Akımı arasında yer alır. Ġlk Ģiirlerindeki Baudelaire etkisinden
sıyrılarak dil ve üsluba ağırlık verdi. ġiiri plastik bir söz bütünü haline getirene kadar yoğuran
bir Ģair oldu. "Olvido", "Kar", "Fahriye Abla" bu oluĢumun önemli ve yıllardır unutulmayan
örnekleri. Dıranas, Orhan Veli ve arkadaĢlarının çıkıĢından sonra unutulmaya baĢlanan hece
Ģairleri arasında geçerliliğini yitirmeyen, bir süre sonra da yeniden yüceltilen tek Ģairdir.
Çevirileri, düzyazıları ve oyunları da büyük ilgi gördü.
Hece Ģiirinin son kuĢağı denilebilecek Ģairler arasında Ahmet Muhip Dıranas, çağcıl
Batı Ģiirine (Baudelaire, Verlaine) en yakın, kendinden bir iki kuĢak sonrası Ģairler üzerinde,
az sayıda Ģiirle bile olsa, uzun süre etkili olan bir Ģairdir. O da hocası Tanpınar gibi az yazmıĢ,
seyrek yayımlamıĢ, Ģiirlerini Ģiire baĢladıktan nerdeyse elli yıl sonra (1974) kitaplaĢtırmıĢtır.
Gerek Fransız Ģiiri, gerekse kendinden önceki kuĢaktan ustaları Ahmet HaĢim ve Ahmet
Hamdi Tanpınar'dan aldığı etkileri sanatına yedirerek özgün bir Ģiire ulaĢmıĢtır. Hece ölçüsü
sınırlarında kalarak ama durak ve vurgu yerlerini değiĢtirerek gelenekselde çağdaĢlığı
yakalayan, çağrıĢım gücü yüksek, yurdu, insanı ve doğası ile barıĢık, alıĢılmadık deyiĢ
örgüsüyle unutulmaz Ģiirler yazdı. ġiirlerinde aĢk, tabiat, ölüm, hatıralar, sığ olmayan bir
anlatımla ve düĢündürücü boyutlar içinde verilmiĢtir.
Ahmet Muhip Dıranas, 21 Haziran 1980 yılında Ankara‟da öldü.
Yayımlanmış kitapları
Yazılar: Adam Yayınları, Haziran 1994.
Oyunlar: Gölgeler, Çıkmaz, Finten. Adam Yayınları 1995, Ġstanbul
Yazılar: Toplu Yazıları. YKY 2000, Ġstanbul
ġiirler: YKY Kasım 2006.
Eserleri:
Şiir
ġiirler (1974)
Kırık Saz (1975 T. Fikret'ten).
Oyun
Gölgeler (1947)
34
O Böyle Ġstemezdi(1948 - Bu iki oyun Devlet Tiyatrosu ile Ġstanbul ġehir Tiyatrosu'nda
oynanmıĢtır).
Çeviri Oyun
Aptal (1940 - Dostoyevski'den uyarlayanlar F. Neziere / S.W. Bienstock).
İnceleme
Fransa'da Müstakil Resim (1937 - Ġki Cilt C. Sıtkı ile birlikte).
Şiir çevirileri
Çalar Saat - Charles Baudelaire 1
Ahmet Muhip Dıranas‟ın Evi
Dr. Rıza Nur
(30 Ağustos 1879 Sinop - 8 Eylül 1942 Ġstanbul)
Hekimliğe, edebiyata ve bilhassa Türk tarihine ait eserleri ile milletvekili, bakan ve
sulh murahhası gibi sıfatlarıyla tanınmıĢ olan Dr. Rıza Nur 1879 yılında Sinop'ta doğdu.
Ġlköğrenimini Sinop'ta yaptıktan sonra Ġstanbul'a gelerek SoğukçeĢme Askeri RüĢtiyesi'ne
girdi. 1902 yılında Askeri Tıbbiyeden YüzbaĢı olarak mezun olmuĢ, bir süre Tıp Fakültesinde
öğretmenlik yapmıĢtır. 1903 yılında Kolağalığına terfi etmiĢ, 1905'de Gülhane Hastanesine
Doçent, 1907 yılında da Askeri Tıbbiyeye Cerrahi Profesörü olmuĢtur.
1908 yılında BinbaĢılığa terfi ettikten sonra, II. MeĢrutiyet sonrasında kurulan Meclis- i
Mebusan'a Sinop mebusu seçilmiĢ, 1910 yılında askerlikten istifa etmiĢtir.
Dr.Rıza Nur önceden mensup bulunduğu Ġttihat ve Terakki Partisine girmiĢtir. 1913
yılında Siyasi faaliyetlerinden dolayı birkaç kez hapse girmiĢ, hakkında sürgün kararı çıkınca
kaçarak 8 yıl kadar Fransa‟da kalmıĢtır. 1920 yılında T.B.M.M.'ne Sinop Milletvekili olarak
girmiĢtir. 09 Mayıs 1920'de toplanan ilk Bakanlar Kurulu'nda Maarif Vekili görevinde
bulunmuĢtur. Daha sonra Sağlık Bakanlığı yapmıĢtır. 1921 yılında Moskova ve 1922 yılında
Ukrayna'da yapılan anlaĢmalara delege olarak katılmıĢtır. 1924 yılında Lozan BarıĢ
AntlaĢmasına ikinci delege olarak katılmıĢtır. Ġkinci T.B.M.M.'ne Sinop Milletvekili olarak
katılmıĢtır. 1926 yılına kadar bu görevini fiilen devam ettirir. Bu dönemde Eğitim Bakanlığı
da yapan Nur, 1924‟de Sinop'ta bir kütüphane kurarak, gelir kaynakları ile birlikte maarife
vakfetti. 1926 yılında Milletvekilliğini bırakarak Paris'e yerleĢmiĢtir. Oradan Mısır‟a geçip 12
yıl Ġskenderiye‟de kaldı. 1938 yılında Atatürk‟ün vefatı üzerine Türkiye‟ye dönen Nur,
edebiyat ve tarih üzerine çeĢitli çalıĢmalar yapmıĢ ve çeĢitli eserler yazmıĢtır. 14 ciltlik Türk
Tarihi adlı eseri en önemli eseridir.
08 Eylül 1942'de Ġstanbul'da vefat etmiĢtir.
Başlıca eserleri:
Yeni Usul- i Hitan (Sünnet) ve Yeni Kıskaç (1909),
Fenni Cerrahi Ortopedi (1910),
Gurbet Dağarcığı (1919),
35
Hürriyet ve Ġtilaf Nasıl Doğdu Nasıl Öldü (1919),
Türk Tarihi (14 cilt, 12 cildi basıldı, 1924-1926),
Oğuzname (1928),
Namık Kemal (1936),
Hayat ve Hatıratım (1968).
Dr. Rıza Nur İl Halk Kütüphanesi
Sinop iç limanında, Zeytinlik Mahallesinde ve deniz kenarında bulunan kütüphane,
devrin Sağlık Bakanı Dr. Rıza Nur (1879-1942) tarafından Cumhuriyetin ilk yıllarında 9
Ekim 1924‟de kurulmuĢtur. Dr. Rıza Nur buradaki iki katlı evini kütüphane yapılması için
bağıĢlamıĢtır. Sinop sivil mimari örneklerinden olan iki katlı kütüphanenin mülkiyeti Dr. Rıza
Nur Vakfına aittir. Kurucusu Dr. Rıza Nur‟ dur. Kütüphane için gerekli kütüphane binası; 10
odalı ev ve büyük bir arsasının yanında, Sinop Yarımadasının Güney sahilinde Nisi Köyü
isimli çiftliği de vakfeden Rıza Nur, gelirleri ile kütüphanenin devamını ve geliĢmesini
sağlayacak olan; bu vakıfların ne suretle ve kim tarafından yönetileceğini gösteren
vakıfnameler düzenleyerek resmi mercilere tescil ettirmiĢtir. Amaç; Sinop halkının kültürel
yönden geliĢmesine yardım ederek kalkınmasını sağlamaktır.
İnanç Turizmi
Cami, Mescit, Medrese, Türbe ve Kiliseler
Alâeddin Camii (Ulu Camii)
Kentin ortasındadır. Eski Türk cami tiplerine güzel bir örnek teĢkil eden Alâeddin
Camii, 1214'te Selçuklu sultanı Ġzzeddin Keykavus I tarafından Sinop‟un fethinden hemen
sonra yapılmıĢtır. Rumların Sinop‟a yaptıkları baskında büyük zarar gören cami Selçuklu
veziri Müiniddin Süleyman Pervane tarafından 1268'de onarılmıĢtır. Daha sonraları
Candaroğullarından Celaleddin Beyazıt ve Ġsfendiyar Bey, Osmanlı çağında Mutasarrıf Tufan
PaĢa tarafından büyütülen camiinin planı Güneydoğu Anadolu camilerininkilere benzer.
Büyük bir avlunun güneyinde yer alır. Enine düzenlenen ibadet yeri dikdörtgen planlı ve beĢ
kubbeden oluĢan caminin bahçesinde, bir Ģadırvan ve Ġsfendiyaroğullarına ait bir türbe yer
alır. Zamanında Türk taĢ oymacılığının bir Ģaheseri olan minberi ne yazık ki büyük kubbenin
çökmesiyle yıkılmıĢtır.
36
Cezayirli Ali Paşa (Seyyit Bilal) Camii
Seyyit Bilal Türbesine bitiĢik olan caminin ilk olarak ne zaman ve kim tarafından
yapıldığı bilinmemektedir. 1866 tarihinde Cezayirli Ali PaĢa ve 1896 tarihinde de Sultan II.
Abdülhamit Han tarafından tamir ettirilmiĢtir. 1874 tarihinde inĢa ettirilmiĢ bir minaresi
vardır.
Cami kesme taĢtan dikdörtgen planlı olarak yapılmıĢ, üzeri ahĢap çatı ile örtülmüĢtür
Caminin köĢelerindeki kesme taĢlar yapıyı desteklemiĢtir Cepheler sıvalıdır Altlı üstlü
yuvarlak kemerli her cephede ikiĢer pencere ile ibadet mekânı aydınlatılmıĢtır Caminin bir
kuzey cephesinde, diğeri de yan cephesinde olmak üzere iki giriĢi vardır Bu giriĢler ahĢap
sundurmalıdır Minaresi kesme taĢ kaide üzerinde, yuvarlak gövdeli ve tek Ģerefelidir
Saray Camii
Tersane ÇarĢısının arkasındaki Meydankapı Mahallesi Ergül sokakta bulunan cami,
kesme taĢtan yapılmıĢtır. Tek kubbelidir. Cami 1374 yılında Candaroğullarından Celaleddin
Beyazıt Bey‟in zamanında yapılmıĢtır. Bu çağa ait iĢlemeli güzel bir mihrabı ile kitabesi
vardır.
Saray Camii
37
Kefevi Camii
Sinop il merkezindeki Kefevi mahallesinde bulunan bu cami kitabesinden
öğrenildiğine göre; h.983-989 (1575-1581) tarihleri arasında ġeyh Mahmut Kefevi tarafından
yaptırılmıĢtır. Harap bir halde iken Sancak Mutasarrıfı Bekir PaĢa tarafından 1896 yılında
tadilat yaptırılmıĢtır. Kefevi Camisi dikdörtgen planlı, moloz taĢ ve kesme taĢtan yapılmıĢtır.
Üzeri ahĢap çatı ile örtülmüĢtür. DeğiĢik zamanlarda yapılan onarımlar nedeniyle mimari
özelliğinden oldukça uzaklaĢmıĢtır. Ġbadet mekânı altlı üstlü ikiĢer pencere ile
aydınlatılmıĢtır. Mihrap ve minberinin herhangi bir özelliği bulunmamaktadır. Ġç bezemesinin
de sanat tarihi yönünden bir özelliği yoktur. Caminin yanındaki minare taĢ kaide üzerine,
yuvarlak gövdeli, tek Ģerefeli olup, yapıdan ayrıdır. Büyük olasılıkla da bu minare ilk
yapıldığı dönem aittir.
Meydankapı Camii
Meydankapı Sakarya Caddesi üzerinde bulunan bu caminin ilk yapılıĢ tarihi belli
değilse de ġeyh Ömer Efendi adında bir zat tarafından yaptırıldığı vakıf kayıtlarından
öğrenilmektedir. 1878 „de ise Mutasarrıf Ahmet Kamil PaĢa tarafından Kanuni Süleyman‟a
izafe edilmek üzere tamir edilmiĢtir. Caminin ahĢap minaresi Sinop minarelerinin en güzel
örneklerindendir.
Meydankapı Camii
İskele Camii
Sinop il merkezinde Tersane çarĢısında bulunan cami kitabesinden öğrenildiğine göre
Sinop eĢrafından Çerkez Hacı Ömer Bey h.1319 (1902) yılında yaptırmıĢtır. Cami, geç
Osmanlı devri ampir üslubunda yapılmıĢtır. Moloz taĢtan, dikdörtgen planlı bir yapı olup,
üzeri ahĢap çatı ile örtülmüĢtür. Ġbadet mekânı ampir üslubun özelliği olan yuvarlak kemer
içerisinde ikiz pencereler ile aydınlatılmıĢtır. Her cephede altlı üstlü ikiĢer pencere
38
bulunmaktadır. Mihrap yuvarlak bir niĢ Ģeklinde ve mimari yönden bir özellik
taĢımamaktadır. Yanındaki, minber kanatları üzerinde geç devir motifleri bulunuyorsa da
bunların üzeri boyandığından özelliğini yitirmiĢtir. Caminin yanındaki minare taĢ kaide
üzerine yuvarlak, yivli ve kısa gövdeli tek Ģerefelidir.
Ġskele Camii (Hacı Ömer Ağa Camii)
Fetih Baba Mescidi
Meydankapı çarĢısında yer alan mescit 1353 yılında Ġsmail Bin Uslu Bey tarafından
yaptırılmıĢtır. Mermerden yapılmıĢ süslü küçük mihrabın çevresinde kabartma olarak ”Ayetül
Kürsi” yazılıdır.
Fetih Baba Mescidi
Mehmet Ağa Mescidi
39
Kaleyazısında bulunan cami, 1648 yılında yapılmıĢtır. 1910 yılında bir minare
eklenmiĢtir.
Ulu Bey Mescidi
Sinop, Cami- i Kebir (Müftü) Mahallesi‟nde, Alaaddin Camisi‟nin de kuzeyinde
bulunan bu mescit, Müftü Mescidi olarak tanınmaktadır. Vakıf kayıtlarında da mescidin ismi
Ulu Bey Mescidi olarak geçmektedir. Ulu Bey, Sinop ümerasından olup, bazı kayıtlarda
Sinop fatihi olarak gösterilmektedir. Mescit moloz taĢtan 7.40x8.30 m. ölçüsünde, kareye
yakın dikdörtgen planlı, üzeri çatılı iki katlı bir yapıdır. Mimari bir değeri bulunmayan
mescidin yapım tarihi kesinlik kazanamamıĢtır. Bununla beraber mescidin doğusundaki
çeĢme üzerinde Ulu Bey Bin Gündüz tarafından h.760 (1358) yılında yapıldığı yazılıdır. Bu
mescidin de çeĢme ile aynı tarihte yapıldığı sanılmaktadır. Yanındaki minaresi kare kaide
üzerine yuvarlak gövdeli ve tek Ģerefelidir.
Durağan İsmail Bey Camii
Osmanlılar zamanında 1867 yılında yapılan cami Durağan Kervansarayı‟nın hemen
yanındadır. 1943 yılında depremden zarar görmüĢ ve adı Ġsmail olan bir usta tarafından
onarılmıĢtır. Bu tarihten sonra cami, Ġsmail Bey Camii diye anılmıĢtır. Caminin kapısı,
minberi ve kürsüsü ağaç kabartma ve oyma tekniğiyle yapılmıĢ ve çok süslüdür.
40
Gerze Esma-zade Mustafa Camii
YapılıĢ tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, 1704 yılında onarım gördüğü ve asıl
adının ElmaspaĢazade Mustafa PaĢa Camii olduğu kayıtlardan öğrenilmektedir.
Süleyman Pe rvane Medresesi (Alâeddin Medresesi)
Alâeddin caminin kuzeyinde olan medrese Sinop‟un düĢman baskısından
kurtarılmasının bir hatırası olarak 1262 tarihinde Selçuklu Veziri Müiniddin Süleyman
Pervane tarafından yaptırılmıĢtır. Binanın giriĢini mermer süslü bir portal süslemektedir.
Ġçinde eyvan karĢısında geniĢ avlu ortasında Ģadırvan vardır. Avlunun her iki yanında mermer
sütunlu revak ve arkalarında 16 küçük oda bulunmaktadır.
İsfendiyaroğulları Türbesi
Alâeddin Camiin avlusunda kuzeydoğu köĢede bulunan Türbe, Candaroğullarından
Celalettin Beyazıt ile oğlu Ġsfendiyar ve Ġsfendiyar‟ın oğlu Ġbrahim Bey‟ler ile bu aileye
mensup zatların kabirlerini ihtiva etmektedir. Yapım kitabesi olmayan türbenin hangi tarihte
ve kimin tarafından yaptırıldığı bilinememektedir. Vakfiyesi “Ġbrahim Bey” diye kayıtlıdır.
Türbe; kuzey- güney konumlu, dikdörtgen planlı bir yapıdır. Yapının içerisi giriĢ kısmı ve ana
41
kısım olmak üzere iki bölümden oluĢmaktadır. GiriĢ bölümün üzeri yüksek kasnaklı ve Türk
üçgenleriyle taĢınan bir kubbe ile örtülüdür. Türbenin ana bölümünün üzeri ise çapraz tonozla
kapatılmıĢtır. Türbe giriĢ ve ana bölümündeki pencereler dikdörtgen planlı olmakla beraber
yüksek kubbe kasnağındaki pencere sivri kemerlidir. Ayrıca Türbe ana kısım batı duvarı
ortalarında yüksekte bir ıĢıklık bulunmaktadır. Ön yüzü kesme taĢ, diğer duvarları moloz
taĢtan inĢa edilmiĢtir.
Tayboğa Türbesi
Camiikebir Mahallesi AĢağı Hamam YokuĢu‟nda ve ġehabeddin Ağa ÇeĢmesi‟ nin
bitiĢiğinde yer alan türbe, doğu-batı konumlu ve dikdörtgen planlıdır. Yan duvarları moloz taĢ
örgü, üst kısmı yarım ahĢap çatı ve alaturka kiremit ile kapatılmıĢtır. Güney cephesinde
kemerli bir giriĢ kapısı ve iki adet dikdörtgen pencere yer almaktadır.
Halk arasında Tayboğa Türbesi olarak anılan türbenin kime ait olduğuna dair
kayıtlarda ve yayınlarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Tayboğa‟nın kabri de kitabeli
sandukasından anlaĢılacağı gibi Seyit Bilal Türbesi‟nin içerisinde yer almaktadır.
Türbe, 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü‟nce restore edilerek onarılmıĢtır.
Seyyid Bilal Türbesi
Hıdırlık Tepesi'ndedir. Selçuklu devrinde yapılmıĢtır. Türbe 10. yüzyılda Hz. Hüseyin
soyundan ve Arap orduları komutanlarından Seyyid Bilal'in Ģehit olduğu yerde yapılmıĢtır.
Duvarlarında yazılar bulunan türbedeki sanduka, iĢlemeli parmaklıklarla çevrilidir. Seyyid
Bilal'ın makam türbesi sonradan Çaça (Çeçe) Türklerinden Tayboğa tarafından tamir
edilmiĢtir. Eskiden beri Sinopluların ziyaret ve adak yerlerindendir.
42
Gazi Çelebi Türbesi
Türbe Süleyman Pervane Medresesi‟nin sağ taraf bitiĢiğindeki küçük bir bahçe
içindedir. Pervane oğullarının son hükümdarı olan Gazi Çelebi, Mühessebüddin Mesut
Çelebinin oğludur. 1322 yılında ölümü üzerine bu türbeye gömülmüĢtür.
Sultan Hatun Türbesi (Aynalı Kadın)
Arkeoloji Müzesi bahçesinde bulunan ve halk arasında “Aynalı Kadın Türbesi” adıyla
bilinen yapı; kemerli kapı giriĢin üzerinde bulunan kitabeye göre H. 797 Ramazan ayında (M.
1395 Haziran ayında) inĢa ettirilmiĢ olup içerisinde bulunan 3 sandukadan birisi (büyük
ihtimalle en büyüğü) H. 797 (M. 1395) tarihinde vefat eden Orhan Bey‟in oğlu Süleyman
PaĢa‟nın kızı Sultan Hatun‟a aittir. Sultan Hatun aynı zamanda Candaroğlu Beyi Süleyman
PaĢa‟nın da karısıdır. Diğer kabrin kime ait olduğu belli değildir. Her iki sandukanın da
Ģahide kitabeleri yarısından kırılmıĢ durumdadır. Kare planlı olan türbe kesme taĢtan
yapılmıĢtır. Dönemindeki diğer kare planlı türbelere bakıldığında orijinal üst örtüsü kubbe
olması gereken yapı, bugün ahĢap çatı ve alaturka kiremitle örtülüdür. Ön cephesi hariç üç
cephesinde birer adet olmak üzere toplam 3 adet penceresi bulunmaktadır.
43
Hatunlar Türbesi
Cezayirli Ali PaĢa Camii önündeki bahçenin alt sekisinde yer almaktadır. Kareye
yakın dikdörtgen planlı olan yapı 6.30 x 5 m ebatlarındadır. Kesme taĢtan yapılmıĢ olan
türbenin üzeri bir kubbeyle örtülmüĢtür. Binanın inĢa kitabesi olmadığından ne zaman ve
kimin adına yapıldığı hakkında açık bir malumat yoktur.
Yeşil Türbe
Alâeddin Camiin doğusunda ve Sakarya Caddesi üzerinde yer alan türbe; kare planlı
ve üzeri kubbeyle örtülü bir 15. yy. yapısıdır. GiriĢ üzerinde kitabesi bulunmayan binanın
yapım tarihi meçhuldür. Ġçerisinde 5 adet sanduka bulunmakta olup bu sandukaların üzerleri
ahĢap kafeslerle kapatılmıĢtır. Kabirlerden birinin Seyit YeĢil Mustafa Baba olduğu rivayet
edilirse de bunu teyit edecek ne bir kitabe ve ne de baĢka bir tarihi vesika vardır.
Çeçe Sultan Türbesi
Gerze‟ye 15 km uzaklıkta Yenikent‟e (Gürzüvet) bağlı Çeçe köyü‟ndedir. Yaz-KıĢ
yerli ve yabancı ziyaretçilerin akınına uğrayan Çeçe Sultan Türbesi Selçuklular döneminden
kalma bir yapı. Türbe dikdörtgen planlı, tek katlı ve tek mekanlı bir yapıdır. Kesme taĢtan
yapılmıĢ kemerli bir kapısı var. Ayrıca kapı üzerinde Selçuklu Dönem yazı sitilinde yazılmıĢ
bir kitabesi vardır. Sinop Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kayıtlarında Türbenin Çepni
44
Türkleri Beyi Tayboğa‟nın kardeĢi Mehmet Çeçe Bey‟e ait olduğu beyan edilmektedir.
Horasan‟dan gelen Mehmed Çeçe Bey‟in babası Seyyid Abdullahu Ekber Hazretleri, Dedesi
12 imamdan biri olan Seyyid Ġmam Musa Kazım(RA) Hazretleridir.
Durağan Yağbasan Türbesi
Sinop ili Durağan ilçesi Yağbasan Köyü Alan Mahallesi‟nde bulunan bu türbenin
kitabesinde Süleyman, Polat, KutluĢah ve Emir-Ül Kebir Hasan Bey‟in isimleri geçmektedir.
Kitabesinden öğrenildiğine göre türbe 1395 yılında yapılmıĢtır. Türbe kare kaideli olup, üzeri
kubbe ile örtülüdür. Duvarlar moloz taĢ ve kireç harçla yapılmıĢtır. Doğu yönünde küçük bir
kapısı bulunmaktadır. Günümüzde kubbenin üzeri yıkılmıĢ ve harap bir durumdadır.
Yesari Baba Türbesi
Yesari Baba (1804-1879): Doğum yeri Batum‟a bağlı Murgul bucağıdır, asıl adı
Mehmet‟tir. Küçük yaĢta ailesiyle Sinop‟a göçmüĢ, medrese öğrenimi görmüĢtür. Daha sonra
BektaĢi Tarikatı‟na girmiĢ, Sinop‟ta dedeliğini yaptığı bir tekke açmıĢ, yaĢamının sonuna
kadar burada kalmıĢtır.
Aynı zamanda Ģair olan Yesari Baba, Ģiirlerinde aruz ve hece ölçüsünü kullanmıĢtır.
Heceyle yazdıkları oldukça fazladır. Bağlı olduğu tarikatın inanç ve geleneklerini iĢlediği
Ģiirlerinde oldukça yalın ve öğretici bir dil kullanmıĢtır. Farsça Ģiirleri de vardır.
Türbe: BektaĢi Tekkesi adıyla bilinen mevkide yer alan küçük bir türbedir. Bu
alandaki temel kalıntılarından burada bir tekke yapısının olabileceği; türbe ve çevresindeki
muhtemel mezarların tekkenin hazire kısmını oluĢturduğu düĢünülebilir.
Tarihi eser olarak tescilli olan türbe içerisinde ve tam ortasında H. 1297 - M.1880
tarihinde vefat eden BektaĢi ġeyhi Yesari Baba‟nın kabri bulunmaktadır. Orijinalinde güney
duvarı üzerinde olması gereken ve bugün batı duvarı üzerinde bulunan mer mer kitabesine
göre ilk yapı H. 1300 – M. 1882 yılında yapılmıĢtır.
45
Balatlar Kilisesi
Roma çağında tiyatro ya da hamam olarak kullanıldığı düĢünülen bu yapı Ada
Mahallesindedir. M.S 660'lı yıllarda Bizanslılar tarafından yaptırılan kilise, Bizans tuğla ve
taĢ iĢletmeciliğinin en güzel örneklerindendir. Kilisedeki fresklerin bir bölümü günümüze
ulaĢabilmiĢtir. Apsis ve geniĢ avlu duvarları ile döneminin mimari ve sanat özelliklerini
göstermektedir. Çevresindeki yapı kalıntılarıyla birlikte büyük bir alanı kaplamaktadır.
Mülkiyeti özel Ģahsa ait olan yapı Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2000 Yılında
KamulaĢtırılarak gerekli bahçe düzenlemesi yapılarak halkın ziyaretine açılmıĢtır.
İkonalar
Sinop Müzesi'nde teĢhir edilen eserler arasında ayrı bir yeri ve önemi bulunan, sanat
tarihi bakımından seçkin bir örnek teĢkil eden ikona koleksiyonudur. Koleksiyonda yer alan
ikonalar; Ġkona Aziz Minas, Melek Mihail, Ġkona Ġsa, Ġkona Meleklerin DüĢmanlarla SavaĢı,
Ġkona Ġsa ve Meryem, Ġkona Büyük Ruh, Ġsa ve Azizler yer almaktadır.
Sinop Yöre Mutfağı (Gastronomi)
Yöredeki Kültürel çeĢitlilik yörenin beslenme biçimini ve mutfağını da etkilemiĢtir.
Beslenmede genellikle tahıl ürünleri ağır basmaktadır. Bunun yanı sıra ayva ve kestanede
yemeklerde kullanılır. KıĢ sebzelerinin çokluğu da mutfağı zenginleĢtiren bir etmendir
özellikle karalahana Sinop halkının vazgeçilmezleri arasındadır. Kestane, ayva gibi
meyvelerden yemeklik olarak da yararlanılır Kazayak, ıspıt adını verdikleri otlardan yapılan
yemekleri yöresel mutfaklarda yerini alır.
Yöre Ye meklerinden Örnekler:
Nokul (üzümlü cevizli, kıymalı, yoğurtlu), ayva ve kestane yemeği, pilaki, katlama
pilaki (hıdırellez yemeği), mısır pastası, kaĢık çıkartması (mamalika), hamsi dolması, keĢkek,
46
içi etli hamur (kulak hamuru), ıslama, mısır çorbası, mısır tarhanası, sirkeli pırasa, sirkeli
patlıcan, içli tava, eriĢte, sırık kebabı, saç kebabı, zılbıt böreği ısırgan mıhlaması, hasuda,
gazıyak mıhlaması, kabak katıklaması, katlama, hamsi dolması, kabak millesi, hamursuz
tatlısıdır.
Yöresel Ye mekler
Mısır çorbası I:
Mısır Çorbası (Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
1 su bardağı mısır yarması 1/2 su bardağı barbunya fasulyesi 1 soğan 8 su bardağı su
500 gr. kemikli kuzu eti 4 çorba kaĢığı katı yağ 1/2 çorba kaĢığı domates salçası tuz
Çorbalık mısır ve barbunya bir akĢam önce bir kapta soğuk suyla ıslatılır. Ertesi gün
içine su ilave edilerek biraz haĢlanması sağlanır. Daha sonra ayrı bir tencerede kavrulan
kemikli et haĢlanan bu karıĢıma eklenir ve piĢirmeye devam edilir. Ne et ne de mısır tam
olarak piĢmemelidir ki her ikisi bir araya gelince piĢme olayı devam edebilsin. Ġyice piĢtikten
sonra ayrı bir kapta ince kıyılmıĢ soğanı, yağda pembeleĢtirin. Salçayı da katıp karıĢtırın tuz
ile birlikte yemeğe ilave edilir. Suyunu koyup bir taĢım kaynatıp, köpüğünü alın. AteĢi kısıp,
yaklaĢık 45 dakika kadar piĢirin.
Mısır Çorbası II
500 gr dondurulmuĢ mısır veya 1 büyük kutu konserve mısır 3 Çorba kaĢığı margarin
1 Adet küçük soğan 2 Çorba kaĢığı un 4 Su bardağı süt 2 Su bardağı su etsuyu veya tavuk
suyu (et suyu kullandığınızda yağı 2 kaĢığa indirin.) 5-6 Dal maydanoz Tuz karabiber
Soğanı ince yarım halka Ģeklinde doğrayın. Mısırları yıkayıp süzün, yarısını robotta
püre haline getirin. Bir tencerede margarini eritin ve soğanı ekleyip, pembeleĢene kadar
kavurun. Sonra unu ilave edin ve kısık ateĢte un kokusu gidene kadar kavurun. Püre haline
getirdiğiniz mısırı tencereye ekleyin ve devamlı karıĢtırarak kısık ateĢte 2 dakika piĢirin.
Soğuk suyu ve sütü tencereye ekleyin iyice karıĢtırın. Kaynadıktan sonra kalan tane mısırları,
tuz ve karabiberi ilave edin. 10 Dakika kısık ateĢte kaynadıktan sonra, servis kaselerine alın.
Üzerlerini kıyılmıĢ maydanozla süsleyerek servis yapın.
İçli Tava:
Ġçli Tava
1 kg Hamsi, 250 gr pirinç, 1 baĢ soğan, 200 gr tereyağı (ya da arzuya göre sıvı
yağ ), 1/2 bardak su, 2 yumurta, maydanoz, nane, tuz, karabiber
Hamsiler ayıklanır ve kılçıkları çıkarılır (eğer kılçıkları kolay çıksın istiyorsanız
hamsiyi bir gün dinlendirmelisiniz). Diğer tarafta soğanlar yağda sarartılıp içine pirinç eklenir
47
ve karıĢtırılarak kavrulur. Tuz eklenerek üzerini kapatacak kadar su konularak piĢirilir.
Pirinçler diri diri olmalıdır. Pilav suyunu çekince karabiber, bol maydanoz, nane konularak
demlenmeye bırakılır. Sırtları unlanan hamsiler yağlanmıĢ tepsiye sırtları gelecek ve tavanın
her yerini kapatacak Ģekilde dizilir. Burada dikkat edilecek husus hamsilerin hep aynı Ģekilde
ve yarı yarıya birbirinin üzerine gelecek Ģekilde dizilmesidir. Bu Ģekilde dizilmezse piĢirme
esnasında araları açılır. Tepsinin kenarlarına da bir kısmı tepsiden sarkacak Ģekilde
dizilmelidir ki sonradan üzeri kapatılabilsin. DinlenmiĢ pilav bunun üzerine dökülür ve
yerleĢtirilir. Kalan hamsiler ve tepsinin kenarından sarkanlar ile pilavın üzeri tamamen
kapatılır. (Görünüm olarak pasta Ģeklini almalıdır) Hamsilerin üzerine çırpılmıĢ yumurta
sürülür. Fırına sürülür ve çevire çevire piĢirilir.
İçi Etli Hamur-Kulak Hamuru (Sinop Mantısı):
Yumurta, un, tuz ve suyla orta sertlikte bir hamur yoğrulur ve parçalara ayrılır. Hamur
bir süre dinlendikten sonra oklavayla orta kalınlıkta açılıp yaklaĢık beĢer santimlik karelere
bölünür. Karelerin içine kıyma, soğan, tuz ve karabiberden oluĢan karıĢımdan konur. Üçgen
Ģeklinde katlanarak uzun uçları bir araya getirilir. Böylece hamur kulak Ģeklini almıĢ olur.
Katlanan mantılar kaynayan tuzlu suya atılır. Bir iki taĢım kaynadıktan sonra piĢip piĢmediği
kontrol edilerek tencerenin altı kapatılır ve yapıĢmaması için üzerine soğuk su dökülür. Daha
sonra süzgeçten geçirilerek tabaklara alınır. Ġki ayrı tabağa alınan mantılardan birinin üzerine
sarımsaklı yoğurt, diğerine de bol ceviz serpilir. Üzerlerine kızdırılmıĢ tereyağı dökülerek
servis yapılır. Tereyağına bir miktar salça karıĢtırılabilir. Arzuya göre nane, kırmızıbiber ya
da sumak konabilir.
Mantı evlerde büyük tepsilerde hazırlanarak servis yapılır. Eğer cevizli mantı tepsiye
döĢenecekse ceviz önce tepsinin dibine biraz serpilir, üzerine biraz piĢmiĢ hamur konur tekrar
üzerine ceviz serpilerek kat kat döĢenir. En son üzerine kızdırılmıĢ tereyağı gezdirilir.
Gerze Nokulu: (Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
Sinop‟ un da en yaygın ve bilinen yemeği nokuldur. Bu bir börek çeĢididir. Bilhassa
dini bayram günlerindeki ziyaretlerde gelen misafirlere ikram edilenlerin baĢında gelir.
Hemen her aile mutlaka nokul yapar. Kıymalı, üzümlü-cevizli ve yoğurtlu olmak üzere üç
çeĢidi vardır.
48
Üzümlü ve Cevizli Nokul
Kıymalı Nokul
1 adet yumurta, 1 çay bardağı sıvı yağ, 1 çay bardağı ılık su 2 çorba kaĢığı sirke yarım
paket kabartma tozu bir tatlı kaĢığı tuz alabildiği kadar un
ĠÇ MALZEMESĠ: Yarım kilo kıyma 1 orta boy soğan
Yumurta, Un, su, sıvı yağ, sirke ve tuz bir kap içinde karıĢtırılır ve yarım paket
kabartma tozu ilave edilip kulak memesi yumuĢaklığında mayalı bir hamur yoğrulur ve
dinlenmeye bırakılır. Hazırlanan hamur 6 bezeye ayrılır. Her beze oklavayla ayrı ayrı tepsi
büyüklüğünde açılır. Diğer tarafta ince doğranmıĢ soğanlar yağla sararıncaya kadar kavrulur.
Kıyma, karabiber ve tuzla içi hazırlanır. Arzuya göre karanfilde ilave edilebilir. Açılan yufka
yağlanır, üzerine hazırlanan içten bir miktar konup dağıtılır ve yufka içle birlikte rulo Ģeklinde
yuvarlanır. Bükülen hamur, eĢit büyüklükte parçalara ayrılarak kızdırılmıĢ ve yağlanmıĢ
tepsiye döĢenir ve Yumurta sürülür ve üzerine çörekotu serpilerek orta ısıdaki fırında piĢirilir.
Ġç malzemesi olarak üzüm ceviz karıĢımı ya da süzme yoğurt da konulabilir. Üzümlü nokulun
kesme tarzı baklava dikiĢi Ģeklindedir.
Kıymalı Nokul
Maya, ılık su ve toz Ģeker çukur bir kaba konur. Maya eriyene kadar parmak uçlarıyla
karıĢtırılır. Daha sonra yumurta beyazı yumuĢak tereyağı, ayçiçek yağı, tuz ve ılık su eklenir.
Üzerine ele yapıĢmayan ve fazla sert olmayan kıvama gelene kadar un eklenerek
yoğrulur. Elde edilen hamurun üzeri kapatılır 1 saat dinlendirilir.
Bu arada içi hazırlanır. Ġnce kıyılmıĢ soğan ve sıvı yağ, soğan sararana kadar kavrulur.
Üzerine kıyma eklenir. Kıyma suyunu bırakıp çekene kadar kavrulur.
Ġç malzemeye tuz katılır, ateĢten alınır, soğumaya bırakılır.(Arzuya göre karabiber
eklenebilir.)
49
Dinlenen hamur 4 eĢit parçaya bölünür. Her parça unlu zeminde merdaneyle kare ya
da dikdörtgen Ģeklinde ve yarım santim kalınlığında açılır.
Hamurun yüzeyine kıymalı için dörtte biri yayılır ve fazla sıkı olmayacak biçimde rulo
yapılır. Diğer 3 hamur parçasına da aynı iĢlemler yapılır.
Hazırlanan 4 rulo yağlanmıĢ fırın tepsisine birer parmak ara ile yerleĢtirilir. 20 dakika
ılık ortamda bekletilir.
Daha sonra üzerlerine yumurta sarısı sürülür. 2 parmak ara ile çizik atılır.
Tepsi önceden ısıtılmıĢ 200 derece fırında çörekler kızarana kadar piĢirilir.
Fırından çıktıktan 10 dakika sonra çizik yerlerden kesilerek, ikram edilir.
Not: Kıymalı nokul Sinop'ta bayram ikramı olarak hazırlanır. Üzümlü ve cevizli içten
hazırlanan tatlı çeĢidi de vardır.
Mantar Kavurma :
Dağdan toplanan taze mantarlar ayıklanarak tencerede suyu çektirilir. Ardından
tencerenin içinde soğan, salça ve yağ karıĢımıyla çevrilir. Bu yönte mle yapılan mantara
"mantar kavurma" denilir. (PiĢirme esnasında karıĢıma az su ilave edilirse "mantar yahni"
yapılmıĢ olur.) Mantara, et ilavesi tercih edilmemiĢ. Aslında dağ mantarının kendi tadı yetip
artmıĢ bile, etten aĢağı yanı kalmamıĢ. Hatta farklı lezzeti ile kimi zaman etin yerine dahi
tercih edilebilir. (Sinoplular mantarları kurutarak kıĢın da tüketmektedirler.)
Kabuklu Bakla:
Kabuklu Bakla taze fasulye ile yapılan bir yemek çeĢidi. Sinoplular dalından körpe
olarak toplanan taze fasulyeleri ayıklayıp, yıkarlar. Ardından kurutur ve kabuklu Bakla
yemeği yapmak üzere saklarlar. Özellikle kıĢ sofralarının en zevkli yemekleri arasına giren
kabuklu Bakla, soğan yahnisiyle birlikte yenildiğinde lezzetine lezzet katılır. Ayrıca haĢlanıp
sarımsaklı yoğurt ile de servis yapılabilir.
Kıymalı Tarhana Çorbası :
Diğer tarhanalarla arasındaki en önemli farkı adından anlaĢılacağı gibi, piĢirme
esnasında içine konulan satır kıymadan daha önce kavrulmuĢ kıymasıdır.
Tirit :
DinlendirilmiĢ hamur normal kalınlıkta yufka gibi açılır, sacda piĢirilir. Hazırlanan
yufkalar üçgen Ģeklinde kesilir. PiĢmiĢ tavuk suyuna her bir tanesi ıslatılarak tepsiye dizilir.
50
EritilmiĢ tereyağı ve ceviz serpilir. Bütün katlar aynı Ģekilde yapılır. Yeteri kadar yapıldıktan
sonra piĢmiĢ tavuk tepsinin üzerine konur ve yenmeye hazırlanır.
Boranaşı :
Mantıda olduğu gibi hamur hazırlanır. Normal yufkadan biraz kalınca açılır ve
karelere bölünür. Her bir karenin içine süzme yoğurt, dereotu karıĢımı konur ve üçgen
Ģeklinde bükülür. Kaynayan suda piĢtikten sonra tepsiye konur ve üzerine bol karartılmıĢ
tereyağı dökülür.
Zıbıdık :
Zıbıdıkların kök kısmı ayıklanarak bol suda yıkanır, haĢlanır. Süzgeçten süzülür.
Diğer yerde kavrulmuĢ yağ soğan izine haĢlanmıĢ zıbıdıklar ince ince do ğranır, ilave edilir.
Ayrıca yoğurt sarmısaklı da yapılır.
Kazayak :
Kök kısmı ayıklanır, bol suda yıkanıp haĢlanır. Diğer yerde süzülmüĢ kazayaklara tuz,
sarımsak ve sirke ilave edilerek çukur bir kabın içine konur. Sirke üstüne çıkacaktır.
Kaşık Hamuru Mamalika - Hoptiri :
Kaynayan suya bir miktar tuz konur. Ġçine un ilave edilir ve hızlı karıĢtırılır. Kulak
memesi yumuĢaklığında bir hamur elde edilir. Hamuru iki kaĢıkla, kaĢıkları suda ıslatılarak
lokma Ģeklinde kesilir. Cevizle Ģeker karıĢımı tepsiye serperek kat kat hazırlanır. Üstüne
karartılmıĢ tereyağı dökülür.
Mamalika :
1 litre su 200 mısır unu 200 gr margarin 250 gr beyaz peynir 1 çay kaĢığı kırmızı biber
1 çay kaĢığı tuz
Su ve tuzu kaynatın. Ġçine mısır unu ilave edip, karıĢtırarak katılaĢana dek piĢirin.
Tepsiye döküp, üzerine rendelenmiĢ peynir serpin ve kızdırılmıĢ biberli yağı gezdirin. Sıcak
servis yapın.
Hoşaf Çorbası
1 su bardağı dolusu erik ve elma kurusu, 1 yemek kaĢığı katı ekĢi pekmez, 1 yemek
kaĢığı un, tuz
Erik ve elma kurusu yıkandıktan sonra tencereye konur, üzerine yeteri kadar su ilave
edilir. Ġyice piĢene kadar kaynatılır. Kaynadıktan sonra içine su ile ezilen un ilave edilir, daha
sonra pekmez ve yeteri kadar tuz eklenir. 1-2 dk. kaynadıktan sonra ocaktan alınır. Ġsteğe
bağlı olarak sıcak veya soğuk servis yapılır.
Ayran Çorbası:
AĢurelik buğdaylar akĢamdan, üzerine bir parmak çıkacak kadar soğuk su ilavesiyle
ıslatılır. Ertesi gün iki su bardağı su ile tencerede veya düdüklü tencerede orta ısıdaki ateĢte
iyice yumuĢayıncaya kadar piĢirilir. Sonra da soğumaya bırakılır. Soğuyunca kısık ateĢ
üzerine alınır ve ayran yavaĢ yavaĢ içine eklenir. KarıĢtırılarak çorbanın kıvamı sağlanır ve 10
dakika sonra ocaktan alınır.
Diğer tarafta tavada sıvıyağ ile pul biberi ve nane 2-3 dakika kadar piĢirilir. Naneli ve
pul biberli karıĢım çorbaya ilave edilir, tuzu eklenir ve servise sunulur.
Sırık Kebabı:
51
Bütün olarak kesilen kuzunun derisi yüzülür ve içi temizlenir. Uzunca bir sırığa tam
ortadan geçirilerek, özel olarak hazırlanmıĢ çöplerle kuzunun karnı dikilir. Ocakta yakılan
ateĢin baĢında çevrilerek piĢirilir. PiĢirilirken akan yağ bir kapta toplanır. Buna serit adı
verilir. Serit de ayrıca kaynatıldıktan sonra, ekmekle beraber yenir. 2-3 saat sonra iyice piĢen
kuzu, sırıktan çıkarılarak parçalanır ve servise sunulur. Her zaman bulunur.
Keşkek :
KeĢkek iki türlü piĢirilir: Birincisi, ramazan ayında fırına verilir. Ġftara hazır yemektir.
Zahmetsiz hazırlanır. Ġkincisi de düğünlerimizde büyük kazanlarda piĢirilenidir. Bu çok
zahmetlidir. Düğün keĢkeğini herkes piĢiremez, ustalık ister. Bu iĢi yapanların sayısı bir elin
parmaklarını geçmez. Bunlara “KeĢkekçi” denir.
KeĢkek
Boyabat'ın düğünleri, sünnetleri, niĢanlarındaki değiĢmeyen tek lezzet keĢkek.
Fırın keşkeği :
Fırına konulacak çömleğin büyüklüğüne, küçüklüğüne göre keĢkekliğin miktarı
ayarlanır. Bir ölçek keĢkekliğe 4.5 bardak su konulur. KeĢkekliğin durumuna, damak zevkine
göre ölçü değiĢebilir. KeĢkeğin yumuĢak olmasını isteyenler suyunu biraz fazla koyabilirler.
Bunun ayarını kadınlarımız en iyi bilir. Yemeklik Ģeklinde doğranan soğanlar ile büyükçe bir
parça sığır eti veya tavuk eti çömleğe konulup maha lle fırınına verilir. Sığır eti daha iyi olur.
Ġftara 45 dakika kala çömlekler fırından çıkar. Artık zamana karĢı yarıĢ baĢlamıĢtır. KeĢkeğin
iftara yetiĢmesi için acele edilir. Çömleğin içindeki et parçası, kemiklerinden ayrılır ve ince
ince didilir, tekrar çömleğin içine konulup tahta kaĢıkla karıĢtırılır. KarıĢtırma iĢlemi etle
keĢkeğin sakız gibi birbirine karıĢıncaya kadar devam eder. Bu iĢ tamamlandıktan sonra
keĢkek servis tabağına boĢaltılır, kaĢığın arkasıyla keĢkeğin üzeri düzeltilir. Sonra kaĢığın ön
yüzüyle keĢkekte süs Ģeklinde çukurluklar oluĢturulur. Üzerine kızgın tereyağı katılıp servise
sunulur.
İncir Uyuşturması :
Ġftar sofrası tatlısız olur mu? Ġftar sofralarımızın vazgeçilmez tatlısı “Ġncir
UyuĢturması” dır. Ġncir uyuĢturması incir, süt ve Ģekerden yapılır. Ġncirler, küçücük parçalar
halinde doğranır, bir tepsi içerisinde üzerine toz Ģekeri karıĢtırılarak tahta kaĢığın tersiyle
iyice ezilir. Bu arada süt ocakta kaynamaktadır. Ezilen incirlerin üzerine bir miktar süt
konulur ve tekrar karıĢtırılır. KarıĢtırma iĢlemi tamamlandıktan sonra kaynamakta olan süt
iyice ezilmiĢ incirlerin bulunduğu tepsilere konulur ve karıĢtırılır, tepsiler kapatılır, üzerleri
bir çarĢaf veya battaniye ile örtülür. Ilık bir ortamda mayalanmaya bırakılır. Ġki sa at sonra
servise hazırdır.
Kestaneli İç Pilav:
52
Kestane, kuĢbaĢı et, pirinç, soğan, nohut, kavrulmuĢ fıstık, kuĢ üzümü, kekik,
karabiber, tuz
KuĢbaĢı et yıkanır, yağsız olarak kavrulur. Suyunu çekince kekik, karabiber de eklenip
biraz tereyağında hep birlikte kavrulur. Et piĢince tuzu eklenip tencere ateĢten alınır. Ayrı bir
tencerede iki baĢ soğan tereyağında, sararana dek kavrulur. Diğer yanda bademler suda
bekletilip kabukları çıkartılır, soğan tenceresine atılır. Kavurma iĢlemi bademler de kızarana
dek sürer. Dolmalık fıstık ayrıca kızartılır. Pirinç sıcak suyla haĢlanıp, soğuk suda yıkanır ve
bademlerin üzerine eklenir. Ama istenirse pirinç, etle birlikte de kavrulabilir. Bademli karıĢım
tenceresi sürekli karıĢtırılarak kavrulur. Sırayla önce kuĢ üzümleri, sonra haĢlanmıĢ nohut ve
kavrulmuĢ fıstık eklenir. Tencereye et, tuz ve karabiber de ilave edilince, malzemeler
pembeleĢene dek kısık ateĢte kavrulmaya devam edilir. Sonra malzemeyi bir parmak geçecek
kadar su eklenip pilavın piĢmesi beklenir. PiĢtikten sonra demlenmeye alınan pilava
haĢlanmıĢ ya da kavrulmuĢ kestaneler eklenip tencerenin kapağı kapatılır.
Sinop‟un kestanesi meĢhurdur. Daha çok Karasu-Erfelek ve Ayancık‟ta yetiĢir. Sinop
kestanesi adıyla bilinir. HaĢlama, kebap gibi çerezlik çeĢitleri yapılsa da kestane burada kimi
yemeklerin ana malzemesi olur.
Çerkez Pastası :
1 su bardağı fırınlanmıĢ mısır unu 5 bardağı su Tuz 1-2 çorba kaĢığı tereyağı.
Suyu tencereye koyup kaynatın. Tuzunu ekleyin. Mısır ununu kaĢık kaĢık ekleyerek
sürekli karıĢtırın. Tüm mısır ununu koyduktan sonra karıĢtırmaya devam edin. KoyulaĢınca
ateĢten alın. Bir tabağa kubbe Ģeklinde koyup ortasını açın ve tereyağını koyup erimeye
bırakın. Tabaktan kaĢıkla alarak yiyin.
Mısır Pastası :
Mısır Pastası
4,5 su bardağı su, 2,5 su bardağı mısır unu, 2 yemek kaĢığı tereyağı, 2 adet yumurta,
tuz, pul biber.
Kaynayan tuzlu suya mısır unu eklenir. KarıĢtırarak iyice koyulaĢması sağlanır. Ayrı
bir yerde tereyağına yumurta kırılır. Mısırın üzerine yerleĢtirerek servis edilir. Üze rine tuz,
pul biber serpilir. Tereyağında yumurtanın alternatifleri var. DövülmüĢ biber salçası da
eklenerek bol soğanlı kıyma kavrulur.
Sirkeli Pırasa :
1 bağ pırasa 250 gr yoğurt 2 diĢ sarımsak bir tutam kırmızı pul biber 1 çorba kaĢığı
sirke
Pırasaların sadece soğan kısmını 7-8 cm. uzunluğunda doğrayın, bol suda haĢlayın.
Ġyice yumuĢadıktan sonra süzgece alın ve suyunu iyice çektirin. Elinizle her bir pırasayı yassı
hale getirdikten sonra una bulayıp kızgın yağda kızartın. Soğuduktan sonra çatalla lif hale
gelinceye kadar ezin. Ġçine 1 çorba kaĢığı sirke konmuĢ sarmısaklı yoğurtla pırasaları
karıĢtırın.. Tabağa aldıktan sonra kızartma yağından biraz alın içine kırmızı pul biber
karıĢtırıp üzerinde gezdirin. Bu Sinop ilinin bir yemeğidir. Aynı tarifi patlıcanla da
yapabilirsiniz.
53
Sirkeli Pırasa
Hamursuz Tatlısı:
1 yumurta, süt, un, niĢasta, su, ceviz, yağ, Ģeker, limon
Yumurta, süt ve un karıĢtırılarak tatlı hamuru yumuĢaklığında hamur yoğrulur.
Yoğrulan hamur biraz dinlendirildikten sonra ufak parçalar bölünür. Bir miktar un ve
niĢasta birbirine karıĢtırılır ve bu karıĢım ile yufkalar açılır. Açılan yufkaların her iki
tarafı da sacda hafif kızarana dek piĢirilir ve ayrı bir tepsinin içine su konur. BaĢka bir
tepsi ise yağlanır. Yufkalar su dolu tepsiye batırılıp çıkarılarak yağlanmıĢ tepsiye üst
üste döĢenir. Yalnız her yufkanın arası sıvıyağ ile yağlanmalı ve kırık ceviz
serpilmelidir. ĠĢlem bittikten sonra üzeri yağlanıp börek Ģeklinde kesilerek fırına verilir.
O arada tatlı Ģerbeti hazırlanır. Fırından çıkan tatlının üzerine Ģerbeti yedirilerek
dökülür. Yalnız burada dikkat edilecek husus birinin sıcak, birinin soğuk olmasıdır.
Oğmaç Çorbası
4 su bardağı su, 1 su bardağı un, Tereyağı, Tuz, Nane, Pul biber
GeniĢ ve derin bir kabın içine un koyulur üzerine az su ilave edilerek el ile ovulur
küçük küçük topaklar haline getirilir. Tencerenin içine 4 su bardağı su katılarak kaynatılır.
Topak topak yapılan hamurlar kaynayan suyun içine yavaĢ yavaĢ atılır. Arada sırada
karıĢtırılır. KoyulaĢmaya baĢladığı zaman, ufak bir tavanın içine tereyağı konur ve kızdırılır,
içerisine kuru nane ve pul biber ekleyip birkaç dakika kavurulur. Hazırlanan bu sos ocaktaki
çorbanın üzerine dökülür ve karıĢtırılıp, koyulaĢtığından emin olunduktan sonra ocaktan
alınır. Sıcak sıcak servis edilir.
Tarhana :
Mısır Tarhanası
Ġlk iĢ olarak tarhananın “düzgün”ü hazırlanır. Düzgün; bir leğenin içerisine bir miktar
yoğurt, üzerine soğan, sarımsak, acı biber, domates, maydanoz, nane, dereotu, fesleğen iri
parçalar halinde doğranıp, iyice karıĢtırılarak hazırlanır. Tuz katılır. Bir hafta sonra, yeteri
miktarda unla, hazırlanan düzgün, yoğrulup mayalanmaya bırakılır. Havanın güneĢli olduğu
bir gün tarhana dökme iĢlemi yapılır. Tarhana hamuru ufak parçalar halinde bir çarĢaf üzerine
dökülür. Hafif kurumaya yüz tutunca ufalama iĢlemi yapılır. Ġyice ufalanan tarhana elekten
elenerek ayrı bir çarĢafa serilir. Kuruyunca bez torbalar içerisinde muhafaza edilir.
Tarhananın soğanı çok lezzetlidir. Mahallenin kadınları soğan yemek için tarha na yapanlara
yardıma gelirler. Tarhana dökme, ufalama iĢlemi çok ağır ve yorucu olduğundan imece usulü
54
yapılır. ĠĢ bitince bir tencere tarhana piĢirilip yenir. Taze tarhananın tadına doyum olmaz.
Tarhana çorbası sofralarımızın baĢyemeğidir. Tencere içerisine bir miktar yağ, salça ve kıyma
konur. Üzerine istenilen miktarda su konulup, birkaç kaĢık tarhana ilave edilir. Kaynayana
kadar karıĢtırılır. Sıcak sıcak servis yapılır.
Pilav :
Pirinçleri 15-30 dk. sıcak suda bırakın. Daha sonra tereyağını tencerede eritin.
Tereyağını eritirken bir taraftan da su ısıtın. (Kaynar oluncaya kadar) Pirinçleri süzgeçte iyice
süzün. Daha sonra erittiğiniz tereyağında pirinçleri yüksek ateĢte kavurun. (Pirinçler
tencerenin içinde pıt pıt atana kadar veya pirincin miktarına göre değiĢir 5dk. veya 10 dk.)
Daha sonra kaynamıĢ suyu pirinçlerin üstünü çok ama çok az kaplayacak kadar dökün.
(Yarım santimden de az ama pirinçler suyun üstünden çıkmasın) Ġstediğiniz kadar tuz dökün
ve karıĢtırın. Daha sonra kısık ateĢte 10 dk. piĢirin ve 10dk. sonunda kapağı açıp karıĢtırın ve
5dk. daha bekletin sonra servis yapın.
Höbelenli Pilav :
2 su bardağı pirinç 8- 10 adet Höbelen mantarı 2 yemek kaĢığı tereyağı Tuz Karabiber
Yeterince su
Mantarları bol suyun içine koyup biraz bekletiriz, suyunu döküp birkaç su daha
yıkadıktan sonra istediğimiz küçüklükte doğrarız, tekrar bol suyla yıkarız. Mantarlar çok
topraklı olduğu için çok güzel temizlemek gerekir. Yıkadığımız mantarları bir tencereye
koyarız, üzerine su ilave ederiz, mantarlar yumuĢa yıncaya kadar haĢlarız. HaĢladığımız
mantarların suyunu dökmeden piĢireceğimiz pilava göre suyunu ve tuzunu ayarlarız ve
kaynamaya bırakırız. Diğer tarafta daha önce sıcak su ile ısladığımız pirinci yıkayıp kaynayan
mantarlı suya ilave ederiz, pilavımızı b ildiğimiz gibi piĢirip, demlenmeye bırakırız.
Tereyağını eritip pilavımıza ilave ettikten sonra pilavımızı telleyip sıcak servis yaparız. Bizim
Höbelen dediğimiz, ülkemizde ise Kuzu Göbeği mantarı denilen mantar hakkında biraz bilgi
verelim. Morchella cinsine ait olan kuzu göbeği mantarları ortalama 5-15 cm boyunda,
kremden koyu kahverengiye kadar değiĢen renklerde bal peteğini andıran Ģapkası ile kolayca
tanınabilecek bir yapıdadır. Üremelerini sağlayan sporlar, askus adı verilen bir kese içinde
bulunur. Bu keseden atılan sporlar uygun sıcaklık ve nemde toprakta çimlenerek mantarı
meydana getirirler. Kuzu göbeği mantarının dünyada yaklaĢık olarak 30 civarında türü
bilinmektedir. Türkiye‟de ise en yaygın olarak rastlanan türleri, Morchella Crassipes, M.
Conica, M. Deliciosa, M. Esculenta, M. Elata, M. Distans ve M. Rotunda‟dır. Yurdumuzda
çam ormanlarında, bazen meĢe, diĢbudak gürgen ve elma ağaçlarının çevresinde, ilkbaharda
özellikle Nisan ve Mayıs aylarında yağmurlardan sonra kuzu göbeğini bol miktarda bulmak
mümkündür. Genellikle Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde yetiĢen bu mantarlar ĠzmirBergama, Muğla, Kastamonu, Aydın, Denizli, Çanakkale, UĢak, Balıkesir, Sinop illeri ve
çevresinde yaygın olarak tanınmakta ve toplanmaktadır.
55
Un Kavurma Çorbası
1 su bardağı un, 3 yemek kaĢığı tereyağı, 4 su bardağı su.
Tereyağı eritilir un ilave edilerek hafif pembeleĢinceye kadar kavrulur. Ocaktan alınıp
biraz ılıtılır. KavrulmuĢ un elekten geçirilerek 4 su bardağı su ile birlikte karıĢtırılarak
piĢirilir. PiĢtikten sonra kâselere konur ve üzerlerine eritilmiĢ tereyağı ilave edilerek sıcak
servis yapılır.
Un Helvası
1 paket margarin (250 gr) 2 su bardağı toz Ģeker (500 gr) 2 – 2,5 su bardağı un 3,5 su
bardağı su
2 su bardağı Ģekere, 3 su bardağı su ilave ed liip kaynatılır, sulu bir Ģerbet elde edilir.
Diğer tarafta derince bir tencerede eritilmiĢ margarinin içine unu azar azar ilave edilir, unun
rengi pembe renk alana kadar topaklanmaması için hiç durmadan karıĢtırılır, meyanesinin
geldiğini anlayınca, önceden hazırlamıĢ Ģerbeti üstüne ilave edip tencerenin kapağı kapatılır.
Kaynamaya baĢlayınca kapağını açıp katılaĢana kadar karıĢtırılır. KatılaĢınca ateĢten alınır ve
istenilen Ģekillerde tabaklara koyup servis yapılır
Höşmerim (Boyabat Usulü)
2 su bardağı un 2 bardak süt 2 yumurta 1 dilim peynir ½ demet maydanoz Tuz Sıvıyağ
(Kızartmak için)
Derince bir kâsenin içine peynir rendelenir, üzerine yumurtalar kırılır, sütü ilave edilir,
küçük küçük kıyılmıĢ maydanozu ve tuzu konur, hepsini beraber karıĢtırdıktan sonra,
karıĢımın içine en son un ilave edilir. Çok yumuĢak bir karıĢım elde edilir. (Hamur katı olursa
biraz daha süt veya su ilave edilebilir). Diğer tarafta bir tavaya çok az sıvı yağ ko narak,
hazırlanmıĢ karıĢım bir kaĢık yardımı ile kızdırılmıĢ yağın içine dökülür ve düzeltilir, bir
tarafı kızarınca çevirip öbür tarafı kızartılır. Hamurları istediğiniz büyüklükte kızartabilirsiniz.
56
Hamuru sıcak servis yapınız. Not:( Kızartılan hamurların çok yağ çekip ağır olmaması için
her seferinde çok az yağ koyarak kızartınız.)
Sıcak Ekmek Arası Te reyağı
1 tane sıcak somun ekmek 150 gr tereyağı
Fırından sıcak ekmek alınır, üzeri yukarıda resimde görüldüğü gibi açılır, içine isteğe
bağlı tuzlu tereyağı veya tuzsuz tereyağı konur, ekmeğin açılan yeri yağın üzerine kapanır.
Yağın erimesi beklenir. Yağ eridikten ve ekmek yağı iyice içine çektikten sonra yanında çay
ile ekmek bölünerek afiyetle yenir. Bu Ģimdilerde pek yapılmıyor ancak eskiden ani misafir
gelince verilen en büyük ikrammıĢ. Bu yemek kolesterolü olanlara tavsiye edilmemektedir.
Altüst Böreği
2 çorba kasesi un Su Tuz Tereyağı Ġç malzemeleri Peynirli için: 2 dilim beyaz peynir,
kıyılmıĢ maydanoz Kıymalı için: 2 parça kavrulmuĢ kıyma, 1 tane kıyılmıĢ kuru soğan,
karabiber Ispanaklı için: Ispanak yaprağı, 3 yumurta, 1 parça kavrulmuĢ kıyma, 1 tane
kıyılmıĢ kuru soğan, 1 çorba kaĢığı tereyağı (Ispanaklı altüst böreğinin iç malzemesi bir kapta
daha önce piĢirilerek hazırlanır.)
Un bir kaba konur, tuz ve su ilavesi ile hamurun açılabileceği yoğunlukta hazırlanır.
YoğurulmuĢ hamur on eĢit parçaya bölünür, her bir parça pasta tabağı büyüklüğünde açılır.
AyırılmıĢ 5 parça hamurun araları, eritmeden yumuĢatılmıĢ tereyağı ile yağlayarak üst üste
konur, en üstteki hamur yağlanmaz, hepsi birlikte börek yapılacak tepsiye göre açılr, içi
yağlanmıĢ tepsiye açılmıĢ hamur serilir, üzerine yukarıda tarif edilen iç malzemelerinden
hangisini arzu ederseniz onu koyduktan sonra, yine arzuya göre yağ ilave edip, kalan 5 parça
hamuru da aynı Ģekilde açarak onu da malzememizin üzerine seriniz. En üstüne de bir
yumurtayı güzelce çırpıp, bir yemek kaĢığı süt veya yoğurt, bir kaĢık sıvı yağ ilave ederek,
hepsini karıĢtırıp sürünüz. Önceden kızdırılmıĢ fırında böreğinizi kızartınız. Yanında ayran ile
afiyetle yiyebilirsiniz.
57
Mercimekli Bulgur Aşı
1 su bardağı mercimek ½ su bardağı bulgur 1 büyük soğan 1 yemek kaĢığı tereyağı 1
kase yoğurt Kuru nane Tuz
YeĢil mercimek 5 bardak su ile haĢlanır. Diğer tarafta bir tencerede ince doğranmıĢ ve
tuzla ovulmuĢ soğan az kavrulduktan sonra haĢlanmıĢ mercimek ve bulgur ilave edilir.
Bulgurlar piĢince ocaktan alınır, üstüne yoğurt koyup karıĢtırılır, kuru nane ve eritılmiĢ
tereyağı dökülüp servis yapılır.
Hasuda
1 çay bardağı buğday niĢastası 1 çay bardağı pekmez 2 yemek kaĢığı Ģeker 1 yemek
kaĢığı tereyağı
Buğday niĢastası, biraz su ve pekmez, Ģeker ilavesi ezilir, tereyağı bir tavada eritilir,
hazırlanan karıĢım yavaĢ yavaĢ karıĢtırılarak yağın içine dökülür. Pilav Ģeklini alana kadar hiç
durmadan karıĢtırılır, pilav Ģeklini alması için azar azar yağ ilave edilir, pilav gibi olduktan
sonra sıcak servis yapılır. Bu tatlı yapılırken istenirse pekmez yerine biraz daha Ģeker ve su
ilave edilerek de yapılabilir.
Güveç
1 kg kuĢbaĢı kuzu eti 500 gr sivri biber 3 adet kuru soğan 3-4 adet domates 2 adet orta
boy patates 2 adet patlıcan 1 yemek kaĢığı tereyağı Tuz Karabiber
58
GeniĢçe bir kaba soğanlar, kabukları soyulan domates küp küp doğra nır, sivri biberleri
de küçük doğrayıp, etinizi de içine koyduktan sonra, hepsini güzelce karıĢtırınız. (Arzu
edilirse patlıcanlar da doğranıp ilave edilir.) SoyulmuĢ patatesler çömleğin tabanına yuvarlak
bir Ģekilde keserek yerleĢtirilir. Üzerine tuzu ve karabiberi ilave edilmiĢ karıĢım boĢaltılır.
Ayrılan domatesler yuvarlak Ģekilde kesilip üzerine yerleĢtirilir. Etin yağı az ise bir yemek
kaĢığı tereyağı ilave edilebilir. Önceden ısıtılmıĢ fırında piĢirilir.
Cizlembe
1 su bardağı un Tuz 3 bardak su Tereyağı
Un, tuz ve su karıĢtırılarak çok sulu bir bulamaç yapılır, kızdırılmıĢ saçın üzeri özel bir
çubukla yağlanır, hazırlanmıĢ hamur saçın üzerine bir cezve yardımıyla dökülür, yanlara
doğru hamur inceltilir, piĢen hamur bir büsleğeç yardımıyla çevrilir ve diğer tarafının piĢmesi
sağlanır, piĢince saçtan alınır, tereyağı ile yağlanır ve servis yapılır. Yanında isteğe göre
peynir, zeytin, domates ve salatalık ile yenebilir.
Kestane Yemeği
1 kg kestane 1 adet kuru soğan 1 tatlı kaĢığı salça 200 gr kıyma 1 tatlı kaĢığı tuz 1 su
bardağı su 2 çorba kaĢığı tereyağı
Kestanelere çizik atılır. Kaynayan suya konur, az tuz ve az Ģeker eklenir. YumuĢayana
kadar haĢlanır. Sonra kabukları soyulur. Bu arada ince kıyılmıĢ soğan yağda pembeleĢtirilir,
kıyma ve salça eklenir. 10 dakika sonra tuz ve ayıklanmıĢ kestaneler ilave edilir. Su konur,
kapak kapatılır. Orta ateĢte yarım saat piĢirilir.
Para Çorbası(Hamur Çorbası)
1 litre kaynar su, 3-4 yemek kaĢığı çorbalık eriĢte, 3-4 yemek kaĢığı yoğurt, 1 yemek
kaĢığı tereyağı, tuz, pul biber, nane, maydanoz
KaynamıĢ suya çorbalık eriĢte katılır ve yumuĢayana kadar kaynatılır. Yoğurt çırpılır
ve altı kapatılmıĢ çorbanın içine eklenir. Tuzu ayarlanır. Üzerine tereyağı eritilerek pul biber,
doğranmıĢ maydanoz ve nane ekleyip çorbanın üzerine gezdirilir. Sıcak servis yapılır.
59
Taze Fasulye Çorbası
250 gr taze fasulye, 3-4 yemek kaĢığı un, 4-5 yemek kaĢığı ekĢi yoğurt, 1 yemek
kaĢığı zeytinyağı, 1 su bardağı et suyu, 1 domates, ½ bağ maydanoz, 1 yumurta, tuz, karabiber
Fasulyeler yıkanıp ayıklandıktan sonra küçük küçük doğranır. Tencereye 1 su bardağı
et suyu ve 4 su bardağı su ile birlikte fasulyeler ilave edilerek 25 30 dk. Fasulyeler piĢinceye
kadar kaynamaya bırakılır. Un, Yumurta yoğurt çırpılır ve piĢen fasulyenin içine yavaĢ yavaĢ
ilave edilir. KarıĢtırılarak 1-2 taĢım kaynatılır. Ayrı bir kapta tereyağı eritilir, içine domates
rendelenir ve biraz piĢirilir. Hazırlanan sos çorbaya ilave edilerek karıĢtırılır, üzerine
doğranmıĢ maydanoz ilave edilerek sıcak servis yapılır.
Palamut Dolması:
4 adet palamut, 1.5 su bardağı pirinç, 6 adet kuru soğan, yarım demet maydanoz, 1
tatlı kaĢığı tuz, 1 çay kaĢığı yenibahar, yarım çay kaĢığı tarçın, 1 çay kaĢığı karabiber, 2 çay
kaĢığı toz kırmızı biber, 3 çay kaĢığı nane, 1 çay bardağı zeytinyağı.
Soğanlar küçük küçük doğranır, 1 kaĢık tuzla yağ içerisinde kavrulur. Ġçerisine 1 su
bardağı yıkanmıĢ pirinç, baharatlar eklenir. Baharatlarla iyice karıĢan harca yarım bardak
sıcak su, maydanoz eklenip kapağı kapatılarak demlemeye bırakılır. Temizlenip karın
kısmından içi açılan palamutların içerisine bu harç yerleĢtirilerek balıklar birinin kuyruğu
diğerinin baĢında olacak Ģekilde sıkıca yerleĢtirilir ve üzerine tereyağı sürülerek 200 o C‟lik
fırında 20 dakika piĢirilir ve sıcak servis yapılır.
Palamut Lake rdası:
Palamut veya torik, inceltilmiĢ kaya tuzu,
Palamut balıkları karınları yarılmadan göğüs yüzgecinin arkasından ve kuyruk
kısmının en ince yerinden çok keskin bir bıçakla kesilir. Kalan gövde balığın iriliğine göre 45 parmak eninde eĢit parçalara ayrılır. Ayrılan parçalardan iç organları çıkartılır. Kanlı bölge
V Ģeklinde kesilip atılır. Karın boĢluğu iyice temizlenir. Omurilik ince bir telle çıkarılır.
TemizlenmiĢ parçalar tuzsuz soğuk su içerisinde, su pembeliğini kaybedinceye kadar yıkanır
ve serin bir ortamda süzülmeye bırakılır. BaĢka bir yerde inceltilmiĢ kaya tuzu düz bir zemine
serpilir. SüzülmüĢ parçalar tek tek temiz bir bezle kurulanır ve üzerinde kalan nemin
kapabileceği kadar tuzlamak üzere kesik yüzleri ve deri kaplı yüzü dairesel hareketlerle tuzlu
zemin üzerinde çevrilir. Tabanına tuz serpilmiĢ olan temiz kuru bir kap içerisinde kesik yüzler
üst üste gelecek Ģekilde sıkıca dizilir. Sıralar arasına defne yaprağı konulabilir. DoldurulmuĢ
kap üzerine düz bir ağırlık konularak ağzı kapalı serin bir ortamda tercihen buzdolabında
beklemeye bırakılır. Lakerda 20-30 gün içerisinde yemeğe hazır hale gelir.
Balık Bileke
4 büyük parça palamut lakerda, 6 sap pırasa, 1 demet pazı, 3.5 su bardağı pilavlık
bulgur, 3 adet büyük boy soğan, 4 yemek kaĢığı tereyağı, karabiber, tuz, pul biber
Soğanlar küp Ģeklinde doğranır ve 4 yemek kaĢığı tereyağı ile kavrulur. Pırasaların
beyaz kısımları incecik doğranarak soğanların içine ilave edilir. Pırasalar yumuĢayınca pazı
yaprakları eklenerek yapraklar iyice yumuĢayıp suyunu çekene kadar beklenir ardından
yıkanmıĢ pilavlık bulgur eklenerek tüm malzemelerle kavrulur. Ġsteğe göre baharat ve tuz
ilave edilir. Lakerda zaten tuzlu olduğundan normalden biraz daha az tuz eklenmesi daha
uygundur. Kavrulan harç geniĢ bir kap içine yayılır ve harç üzerinde boĢluklar açılarak
lakerda parçaları yerleĢtirilerek üzerleri bulgur ile tamamen kapatılır. Üzerini bir parmak
geçecek kadar su ilave edilir ve kısık ateĢte suyunu çekene kadar piĢirilir ve 10 dakika
bekledikten sonra sıcak servis edilir.
60
Cevizli Palamut
4 adet 25 cm boyunda palamut balığı, 2 kase iri dövülmüĢ ceviz, 2 adet orta boy
soğan, 5 sap maydanoz, karabiber, tuz, 4 yemek kaĢığı tereyağı, 3 yemek kaĢığı ayçiçek yağı.
Filetosu çıkarılan palamut balıkları tuzlu suda bekletilir ve kanı iyice uzaklaĢtırılır.
Suyu sızdırılıp kurulanan filetolar ayçiçek yağında ters düz edilerek kızartılır. Kızartılan
balıklar büyük fırın tepsisinde yan yana dizilir. Ayrı bir tavada soğanlar küçük küçük
doğranarak kavrulur, üzerine ceviz, maydanoz, baharat ve tuz ilave edilerek kavurmaya
devam edilir. Hazırlanan harç balıkların üzerine yerleĢtirilir, üzerine tereyağı küçük parçalar
halinde doğranarak 200o C‟lik fırında 15 dakika piĢirilerek sıcak servis edilir.
Palamut Pilaki
2 adet palamut, 2 su bardağı pirinç, 3 çorba kaĢığı tereyağı, 1 orta boy soğan, 1 tatlı
kaĢığı toz Ģeker, 1 çorba kaĢığı çam fıstığı, 2 çorba kaĢığı kuĢ üzümü, tarçın, yenibahar, tuz
Palamut balığının baĢ ve kuyruk kısımları kesilerek iç organları uzaklaĢtırılır. Ġyice
yıkanır ve fileto çıkarılır. Pilav için soğanlar ince ince doğranır, yağ ile pembeleĢinceye kadar
kavrulur ve fıstık eklenir. Önceden yıkanmıĢ pirinçler eklenerek yenibahar, kuĢ üzümü, tarçın,
maydanoz, tuz ve Ģeker ilave edilir. Pirinçlerin üzerine çıkma yacak kadar su ilave edilir ve
hafif çiğ kalacak Ģekilde piĢirilir. Bir fırın tepsisinin tabanına bir sıra palamut filetoları dizilir
üzerine pilav harcı yayılır ve en üste tekrar palamut filetoları dizilerek fırında balıklar piĢene
kadar tutulur, sıcak servis yapılır.
Geleneksel Kefal Havyarı Üretimi
YaĢ (natürel) tuzlama için kefal yumurtaları tuzlu suyla yıkanıp temizlendikten sonra
%25-35‟lik tuz çözeltisinde 1 ile 2 gün salamura edilir ya da kuru tuzlama için; yumurtalar
tuzlu suyla yıkandıktan sonra ince tuz ile kuru tuzlama yapılır. Belirli aralıklarla ovalanarak
tuzun yumurtalara eĢit olarak dağıtılması sağlanır. Suyu bir miktar uzaklaĢan yumurtalar, oda
sıcaklığında ya da açık alanda gölge bir bölgede tahta veya plastik plaka yardımıyla hafif
baskı yapılması sağlanır. Bu Ģekilde birkaç gün boyunca yassılaĢması ve kalan suyun da
uzaklaĢtırılması amaçlanır ve yumurtaların fazla baskı nedeniyle ezilmemelerine özen
gösterilir. Gerekli süre tamamlandıktan sonra yumurtaların tuzdan arındırılmaları için yeniden
yıkama yapılır ve güneĢ gören bir alanda 5-7 gün kuruması beklenir. Son aĢama olarak
tüketim süresine ve raf ömrüne bağlı olmak üzere ya preslenip dilimlenir ya da tüketim
süresinin daha uzun olması amaçlanıyorsa sıcak balmumu eriyiğine daldırılıp hemen ardından
sertleĢmesi için birkaç defa suya batırılır. Bu Ģekilde hazırlanan havyarlar soğuk bir alanda
muhafaza edilmelidir. Balmumu ile kaplanmıĢ havyarlar 6 aya kadar tüketim tazeliğini
koruyabilirken pelet havyarlar 1.5 ay kadar tazeliklerini koruyabilmektedir.
KAYNAKÇA
Sinop Valiliği http://www.sinop.gov.tr
Sinop Belediyesi http://www.sinop.bel.tr
Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü http://www.sinopkulturtuizm.gov.tr
Boyabat Sanayi ve Ticaret Odası http://www.boyabattso.org.tr
Boyabat Gazetesi http://www.boyabatgazetesi.com
Yrd.Doç.Dr. Demet KOCATEPE “Sinop‟a Özgü Balık Yemekleri”
www.sinop.edu.tr Sayı: 6
www.sinoppostasi.com/content/view/555/41/
http://tr.myturkeytravel.com/sinop/mutfagi
61
http://www.gezikolik.com/tr/Ne_Yenir_Icilir/Genel_Bilgiler/Turkiye/SINOP/Sinop_Yoresel_
Mutfagi/e_2460.aspx
http://www.turkish- media.com/forum/topic/179614-sinop- mutfagi/
http://www.tatilgezituru.com/sinop-yemekleri.html
http://www.sinopkulturturizm.gov.tr/belge/1-41509/yore- mutfagi- gastronomi.html
http://www.forumalev.net/karadeniz-bolgesi/276345-sinop- mutfagi.html
http://www.forumlord.net/sinop/64751-sinopun-yemekleri-sinopun- yoresel- yemekleri.html
http://www.forumlord.net/sinop/64828-sinopun-yoresel- yemekleri-sinop-yemek-kulturu.html
http://www.sinop.biz.tr/forum-oku-13-sinop_yoresel_yemekleri.html
http://www.sinop.biz.tr/forum-oku-59-boyabat_yoresel_yemekleri.html
http://yoreselyemekler.net/tag/sinop-yoresel- yemekler
http://lezzetler.com/sinop.yemekleri
www.sinoprehberi.org/sinop- yemekleri
http://bilgiyelpazesi.blogcu.com/sinop- un-yoresel- yemekleri-sinop-a-gidince-neleryeni/4406985
62