Marmara Üniversitesi`nde IPv6 Deneyimi

Marmara Üniversitesi’nde
IPv6 Deneyimi
Bilişim Merkezi
Ö.Tuğrul Boztoprak
6 Mayıs 2010
ISCTurkey IPv6 Çalıştayı
İçerik

Ne Değişiyor ?

IPv6 adresleme

IPv6 yönlendirme

IPv6 servisleri

Güvenlik değerlendirmesi
Ne Değişiyor?

En çok etkilenenler:
MIN
MAX
Son kullanıcı < ağ yöneticisi < ağ (cihaz-yazılım) tasarımcısı
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Adresleme: 32 bit  128 bit
NAT yok!
IPSec standartlaşıyor; IPSec desteği zorunlu
Adres türleri
Broadcasting (genel yayın) yerine birçok multicast (çoklu yayın)
Stateless Auto-Configuration
Paket başlık yapısı değişiyor, daha sade bir hal alıyor…
ICMPv6 (Neighbour Discovery)
Fragmantasyon yok…
IPv6 Protokolü
IPv6 Adresleme

IPv4 32 bit, 232 toplam adres
adres 

4.2 x 109
ddd . ddd . ddd . ddd
8 + 8 + 8 + 8 = 32 bit
IPv6 128 bit, 2128 toplam adres
3.4 x1038
xx.xx.xx.xx
adres  XXXX : XXXX : XXXX : XXXX : XXXX : XXXX : XXXX : XXXX
16 + 16 + 16 + ………………………
= 128 bit
Dünya üzerindeki her M2 ye
655.570.793.348.866.943.898.599 ~= 6.5 x 1023 IP
IPv6 Adresleme
2001:98:ab::1
::  bu arada ne kadar bit olması gerekiyorsa o kadar 0 (sıfır) anlamına
gelir.
2001:0098:00AB:0000:0000:0000:0000:0001
2001:98:AB:0:0:0:0:1
2001:98:AB::1

::1
0:0:0:0:0:0:0:1
0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0001


:: bir adres içerisinde yalnızca bir defa kullanılabilir.
Adres Türleri
•Unicast
• Global
 2xxx, 3xxx
• Link-Local  fe8x, fe9x…
• 6to4 adresler  2002
•Loopback [::1]
•Multicast-çoklu yayın ffxx
Otomatik Yapılandırma
(Stateless Auto-configuration)
Üretilen Adres
Subnet prefix (64 bit)
FE80:0000:0000:0000
Auto-configured ID (64 bit)
0219:DBFF:FE9F:5D0D
Auto-conf

EUI-64
MAC: 00:01:23:45:67:89  fe80::1:23ff:fe45:67:89

Randomized Interface ID: mac adresinde rastgele türetilen
netsh interface ipv6 set global randomizeidentifiers=disabled

Privacy: Değişen interface ID adresi
(windows server 2008’de varsayılan olarak devredışı)
netsh interface ipv6 set privacy=enabled
FreeBSD’de bu özellik varsayılan olarak devredışı,
açmak için:

sysctl net.inet6.ip6.use_tempaddr=1
ICMPv6

Neighbor Discovery Protocol
NS: Neighbor Solicitation
NA: Neighbor Advertisement
RS: Router Solicitation
RA: Router Advertisement
 Duplicate Address Detection
RA Yönlendirici Yayını
IPv6 Adresleme Yapısı
3fff:abcd:1234:: /48 (bitmask)
FFFF:FFFF:FFFF:0:0:0:0:0 (hexmask)
255.255.255.255.255.255.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0 (onluk netmask)
^ böyle bir şey yok 
3FFF:ABCD:1234:XXXX::/64
XXXX: 65536 adet alt ağ oluşturulabilir.
Her bir alt ağda 18.446.744.073.709.551.616 adet IP
IPv6 Adresleme Planı
64 bitlik, 80 bitlik, hatta p2p bağlantılar için 126 bitlik
altağ maskeli bloklar;


127 bitlik mask’lar da kullanılabilir, ancak RFC 3627!
80 bitlik bloklarda auto-conf çalışmıyor, RA yayını
yapılmıyor


IPv4 adresleri ile tutarlı adres şeması
Örnek: 192.168.2.0 bloğu için
3FFF:ABCD:1234:A802::/64 (0xA8=168d; 0x02=2d)
IPv6 Yönlendirme
Yönlendiricide IPv6 Desteği yoksa tünelleme
IPv6 Ağı
IPv6 Ağı
IPv4
tünel
IPv4 başlıklı IPv6 paketleri tüneli
V6
…
V4
Tünel Yönlendirici
V6
…
V6
TünelYönlendirici
…
IPv6 Tünel

Tam otomatik (6to4, Teredo)
netsh interface ipv6 6to4 set relay 192.88.99.1
netsh interface ipv6 set teredo client


Yarı otomatik (Sixxs, Tunnelbroker-Hurricane Electric)

hesap açılır,

web arayüz yapılandırma,

belli bir süre kullanılmadığında tünel otomatik kalkar.
Manual – Elle Yapılandırma

tünel varlığının garantisi

kontrollü
Cisco'da Tünel Yapılandırması
FreeBSD Gateway – rc.conf (tünel)
ipv6_enable="YES“
ipv6_gateway_enable="YES"
hostname="rtmar.marmara.edu.tr"
keymap="tr.iso9.q"
keyrate="fast"
moused_enable="YES"
moused_flags="-3"
sshd_enable="YES"
ifconfig_em1="inet 193.255.0.6 netmask 255.255.255.252"
defaultrouter="193.255.0.5“
gif_interfaces="gif0"
ipv6_network_interfaces="gif0 em0“
####################
gifconfig_gif0="193.255.0.6 193.255.0.249"
ipv6_ifconfig_gif0="2001:ffff:1::2 prefixlen 126"
ipv6_defaultrouter="2001:ffff:1::1"
####################
ipv6_static_routes="dmz bim"
ipv6_route_dmz="2001:ffff:abcd:1:: -prefixlen 64 2001:ffff:abcd::1"
ipv6_route_bim="2001:ffff:abcd:2:: -prefixlen 64 2001:ffff:abcd::1“
############# Packet Filter #############
pf_enable="YES"
pf_rules="/etc/pf.conf"
pflog_enable="YES"
Firewall: Packet Filter – pf.conf (tünel)
FreeBSD Gateway – rc.conf
(tünelsiz doğrudan – dot1q)
defaultrouter="193.255.92.1"
hostname="rtmar.marmara.edu.tr"
ifconfig_fxp0="inet 192.168.2.33 netmask 255.255.255.192"
inetd_enable="YES"
ipv6_enable="YES"
keymap="tr.iso9.q"
moused_enable="YES"
sshd_enable="YES"
ipv6_gateway_enable="YES"
ipv6_defaultrouter="2001:ffff:1::1“
cloned_interfaces="vlan9 vlan11 vlan130 vlan140 vlan211"
## Sanal Arayuz Trunk em0 ##
ifconfig_em0="up" #iceri bakan trunk arayuz
ifconfig_vlan9="vlan 9 vlandev em0"
ifconfig_vlan11="vlan 11 vlandev em0"
ifconfig_vlan130="vlan 130 vlandev em0"
ifconfig_vlan140="vlan 140 vlandev em0"
ipv6_ifconfig_vlan9="2001:ffff:abcd:1::1 prefixlen 64"
#BIM
ipv6_ifconfig_vlan11="2001:ffff:abcd:2::1 prefixlen 64"
# rektorluk
ipv6_ifconfig_vlan130="2001:ffff:abcd:3::1 prefixlen 64"
# DMZ
ipv6_ifconfig_vlan140="2001:ffff:abcd:4::1 prefixlen 64"
#OBM
## Sanal Arayuz Trunk em1 ##
ifconfig_em1="up" #disari bakan trunk arayuz
ifconfig_vlan211="vlan 211 vlandev em1"
ipv6_ifconfig_vlan211="2001:ffff:1::2 prefixlen 126"
### Router Advertisement acik"
rtadvd_enable="YES"
rtadvd_interfaces="vlan9 vlan11 vlan140"
############# Packet Filter #############
pf_enable="YES"
pf_rules="/etc/pf.conf"
pflog_enable="YES"
Packet Filter Güvenlik Duvarı
pf.conf
########### ARAYUZLER #####################
ext_if="vlan211" # disariya bakan arayuz
rek_if="vlan11"
obm_if="vlan140"
dmz_if="vlan130"
bim_if="vlan9“
########### TANIMLAMALAR
######################
block in inet6 all
pass out inet6 all keep state
pass
pass
pass
pass
pass
pass
pass
pass
pass
pass
pass
pass
in
in
in
in
in
in
in
in
in
in
in
in
on
on
on
on
on
on
on
on
on
on
on
on
$bim_if
$obm_if
$dmz_if
$rek_if
$ext_if
$ext_if
$dmz_if
$bim_if
$obm_if
$rek_if
$ext_if
$ext_if
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
inet6
proto
proto
proto
proto
proto
proto
proto
proto
proto
proto
proto
proto
icmp6 all icmp6-type { $tiEx, $ecReq, $ecRes, $RS, $NS,
icmp6 all icmp6-type { $tiEx, $ecReq, $ecRes, $RS, $NS,
icmp6 all icmp6-type { $tiEx, $ecReq, $ecRes, $RS, $NS,
icmp6 all icmp6-type { $tiEx, $ecReq, $ecRes, $RS, $NS,
icmp6 all icmp6-type { $tiEx, $ecRes, $NS, $NA }
icmp6 from $ulaknet to $IPv6_uc icmp6-type { $ecReq }
{ tcp, udp } from $DMZ to any
{ tcp, udp } from $BIM to any
{ tcp, udp } from $OBM to any
{ tcp, udp } from $REK to any
{ tcp, udp } from any to $nameserver port domain
tcp from any to $webserver port $webports
$NA
$NA
$NA
$NA
}
}
}
}
RA Servisi – /etc/rtadvd.conf
vlan140:\
:addrs#1:addr="2001:ffff:abcd:11::":prefixlen#64:tc=ether:
vlan9:\
:addrs#1:addr="2001:ffff:abcd:10::":prefixlen#64:tc=ether:
vlan11:\
:addrs#1:addr="2001:ffff:abcd:21::":prefixlen#64:tc=ether:
servislerin IPv6 desteği
Dhcp Sunucu: ISC 4.x; Dibbler server, Server
2008


Dhcp istemci: Dibbler client

Web sunucu: Apache 2.0,

DNS: Bind 9.x
SMTP Qmail IPv6 Patch
(http://www.brandonturner.net/blog/2009/08/qmail
-ipv6-jms1/)


Netflow 9 (http://en.wikipedia.org/wiki/Netflow)

Smokeping: fping, fping6, echohttp
Smokeping
ve MRTG
Smokeping www.ipv6.org.tr ipv6 üzerinden http erişimi:
ISC-DHCPv6

4.1.1

Ağ geçidi atama?

host-identifier option dhcp6.client-id

DUID - DHCP Unique Identifier
İstemci sistemi tanımlar

IAID - Identity Association Identifier
İstemci sistemdeki arayüzü tanımlar (eth)
DHCPv6
ISC DHCP Yapılandırması
default-lease-time 600;
max-lease-time 7200;
log-facility local7;
subnet6 2001:db8:0:1::/64 {
# Range for clients
range6 2001:db8:0:1::129 2001:db8:0:1::254;
# Additional options
option dhcp6.name-servers fec0:0:0:1::1;
option dhcp6.domain-search "domain.example";
# Prefix range for delegation to sub-routers
prefix6 2001:db8:0:100:: 2001:db8:0:f00:: /56;
# Example for a fixed host address
host specialclient {
host-identifier option dhcp6.client-id 00:01:00:01:4a:1f:ba:e3:60:b9:1f:01:23:45;
fixed-address6 2001:db8:0:1::127;
}
}
http://tldp.org/HOWTO/Linux+IPv6-HOWTO/hints-daemons-isc-dhcp.html
DHCPv6 Süreçleri
Dhcp-request
# tcpdump -ni vlan11 ip6
tcpdump: WARNING: vlan11: no IPv4 address assigned
tcpdump: verbose output suppressed, use -v or -vv for full protocol decode
listening on vlan11, link-type EN10MB (Ethernet), capture size 96 bytes
12:54:33.323390 IP6 fe80::207:e9ff:fe12:5452.546 > ff02::1:2.547: dhcp6 solicit
12:54:33.324342 IP6 fe80::2b0:d0ff:fe78:fd34.547 > fe80::207:e9ff:fe12:5452.546: dhcp6 advertise
12:54:35.378816 IP6 fe80::207:e9ff:fe12:5452.546 > ff02::1:2.547: dhcp6 request
12:54:35.379847 IP6 fe80::2b0:d0ff:fe78:fd34.547 > fe80::207:e9ff:fe12:5452.546: dhcp6 reply
12:54:35.386924 IP6 fe80::207:e9ff:fe12:5452 > ff02::16: HBH ICMP6, multicast listener report v2, 2 group record(s),
length 48
12:54:35.794898 IP6 :: > ff02::1:ff00:13: ICMP6, neighbor solicitation, who has 2001:ffff:abcd:21::13, length 24 (DAD)
DHCP-Release
12:52:35.504171 IP6 fe80::207:e9ff:fe12:5452.546 > ff02::1:2.547: dhcp6 release
12:52:35.505451 IP6 fe80::2b0:d0ff:fe78:fd34.547 > fe80::207:e9ff:fe12:5452.546: dhcp6 reply
DNS Sunucusu 1 - named.conf
options {
…………….
listen-on-v6 { any; };
allow-query { internal-net; };
…………….
};
acl internal-net {
127.0.0.1;
192.168.0.0/16;
::1/128;
2001:ffff:abcd::/48;
};
zone “d.c.b.a.f.f.f.f.1.0.0.2.ip6.arpa" {
type master;
file “ipv6.rev";
}
DNS Sunucusu - 2
İleri ve Ters sorgu kayıtları
ns.marmara.edu.tr
ftpv6.tr.freebsd.org
www6.marmara.edu.tr
monitor6.marmara.edu.tr
proxy6.marmara.edu.tr
AAAA
AAAA
AAAA
AAAA
AAAA
2001:ffff:abcd:aabb::2
2001:ffff:abcd:aabb::25
2001:ffff:abcd:aabb::7
2001:ffff:abcd:aabb::40
2001:ffff:abcd:aabb::1883
$ORIGIN d.c.b.a.f.f.f.f.1.0.0.2.ip6.arpa.
2.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.b.b.a.a IN PTR ns.marmara.edu.tr.
5.2.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.b.b.a.a IN PTR ftpv6.marmara.edu.tr.
4.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.b.b.a.a IN PTR www6.marmara.edu.tr.
0.4.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.b.b.a.a IN PTR monitor6.marmara.edu.tr.
3.8.8.1.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.b.b.a.a IN PTR proxy6.marmara.edu.tr.
Güvenlik

ip dhcp snooping, ip arp inspection, ip verify source
- Cisco henüz desteğini vermiyor 
- HP H3C’de olduğu söyleniyor:
ipv6 dhcp snooping enable
ipv6 nd detection enable
ip check source ipv6 ip-address mac-address

RA yayınları : ipv6 ra snooping?

41 tünel protokolü, Teredo servis UDP 3544

The hackers choice-THC IPv6 Attack Toolkit
http://freeworld.thc.org/thc-ipv6/
IPv6 Saldırı Örnekleri
- DAD – DoS
- DAD – New Address
- Smurf Attack
- Redirect
Redirect
•
•
•
Sadece yönlendiriciler redirect yapabilir,
ICMP Redirect type = 137 istekleri son kullanıcılarda denetlenmeli
Sonuç = MitM
Sonuç
IPv4’e göre güvenlik anlamında çarpıcı bir üstünlük
görünmüyor.


Ancak IPv4’ten geri kaldığı da söylenemez.
Geri sayım devam ediyor; zorunlu olduğunda zaten
hazırım?

Kaynaklar
http://docs.sun.com/app/docs/doc/816-4554/gefli?a=view
http://technet.microsoft.com/en-us/magazine/2007.08.cableguy.aspx
http://ipv6int.net/systems/freebsd-ipv6.html
http://www.isc.org/software/dhcp
RFC Dokümanları ve man pages
Bilişim Merkezi çalışmaları
• Sorular ?
Teşekkürler