Pratik-1 KAN İNCELEME YÖNTEMLERİ 2016

• Protozoa ve helmintlerin bir çok türü,
evrelerinin bir kısmını veya tamamını
kanında geçirirler.
• Bu parazitler kan hücreleri arasında serbest
veya eritrositlerin içine yerleşerek hücre
parazitlenirler.
hayat
insan
olarak
içinde
Bu türler arasında en önemlileri;
Plasmodium
Trypanosoma
Leishmania
Babesia
Filaryal
nematodlar
Plasmodium’lar
Trypanosoma’lar
Leishmania’lar
Babesia
Filaryal nematodlar
Kan Alma Tekniği
• Parmak ucundan,
• Alkollü pamukla silinerek temizlenir,
• Kan alınacak parmak, elin baş ve işaret parmağı arasında
sabitlenir,
• Tek bir hızlı vuruş ile parmak ucu delinir,
• Parmak ucuna basınç uygulanmamalıdır.
İNCE YAYMA PREPARAT YAPMA TEKNİĞİ
•
Temiz bir lamın kenarından 1 cm kadar mesafede orta
noktaya,
•
Lam sol elin baş ve işaret parmakları arasında,
•
Kan damlası işaret parmağının olduğu tarafta olmalıdır
İNCE YAYMA PREPARAT YAPMA TEKNİĞİ
•
Sağ elin baş ve işaret parmakları arasına alınan bir lamel
veya lam, kan damlasının ön kısmına işaret parmağına bakan
45º’lik bir açı yapacak şekilde temas ettirilir.
•
Kanın lamelin iki köşesine yayılması için kısa bir süre beklenir
ve açı muhafaza edilerek sol tarafa doğru sürülür.
İNCE YAYMA PREPARAT YAPMA TEKNİĞİ
• Lamelin peşinden sürüklenen kan içindeki hücreler bozulmadan
ince bir tabaka halinde yayılır.
• Preparat oda ısısında kurutulur.
KALIN DAMLA PREPARAT YAPMA TEKNİĞİ
• Lama birbirlerine yakın mesafede olacak şekilde 3 küçük
damla kan üçgen oluşturacak şekilde alınır.
KALIN DAMLA PREPARAT YAPMA TEKNİĞİ
• İkinci bir lam veya lamelin köşesi ile alınan damlalar
pıhtılaşmadan, dairesel hareketlerle çapı 2 cm kadar bir daire
olacak şekilde yayılır böylece eritrositlerin çeperleri
parçalanarak Plasmodium’ların kan plazmasına çıkması
sağlanır.
• Preparat oda ısısında kurutulur.
Eritrositlerin
parçalanmadan tek tek
düşmesini sağlamak
Daha küçük alanda
daha fazla kan
incelemek
İnce Yayma
Kalın Damla
NELERE DİKKAT ETMELİYİZ ?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Kan pıhtılaşmamalı
Kan damlası büyük olmamalı
Kullandığımız lam ve lameller temiz olmalı
Lamın yüzeyine tam temas edilmeli
Yağlı lamlar kullanılmamalı
Kan yayılırken lamel çok yavaş hareket ettirilmemeli
Lamelin hareket sürati kesik kesik olmamalı
KAN YAYMALARININ
GİEMSA İLE BOYANMA YÖNTEMLERİ
• Kan Yaymalarının Tespiti:
– İnce yayma kan preparatları boyamadan önce metil alkol
(methanol) ile tespit edilmelidir.
– Kalın damla kan preparatları ise tespit edilmez.
KAN YAYMALARININ
GİEMSA İLE BOYANMA YÖNTEMLERİ
1.
Preparatlar kurutulur,
2.
İnce yayma kan preparatları
metil alkol ile tespit edilir
ve havada kuruması
beklenir. Kalın damla kan
preparatları ise tespit
edilmez.
KAN YAYMALARININ
GİEMSA İLE BOYANMA YÖNTEMLERİ
GİEMSA BOYASI
• Genellikle stok şeklinde ticari olarak
satılmaktadır.
• Boyanın hazırlanması: 1 ml saf su
içerisine 1 damla stok Giemsa boyası
damlatılarak hazırlanır.
KAN YAYMALARININ
GİEMSA İLE BOYANMA YÖNTEMLERİ
3.
Kurutulan preparatlar boya köprüsü
üzerine konulur ve stoktan hazırlanan
boya preparatın üzerini tamamen
kaplayacak şekilde dökülür.
4.
İnce yayma kan preparatları 30 dk, kalın
damla kan preparatları ise 45 dk boyada
bekletilir.
5.
Preparatların boyası dökülür.
– İnce yayma kan preparatları yavaş akan
musluk suyunda,
– kalın damla kan preparatları ise bir petri
kutusu içindeki suda yıkanır ve oda ısısında
kurutulur.
KARŞILAŞTIRMA
Özellik
İnce yayma preparatlar
Kalın damla preparatlar
Preparat yüzeyi
250-450 mm²
50-90 mm²
İnceleme zamanı
Uzun
kısa
Kan hacmi
1 damla
2-3 damla
Parazit yapılarının
morfolojik özellikleri
Bozulma yok
Bozulmuş olabilir
Artefaklar
Sık değil
Oldukça sık
Tür tayini
Yapılabilir
Çok zor