ARTER`de “Sesli Dizi”nin ilk sergisi “SİYAHA ÖZGÜRLÜK” 10

 ARTER’de “Sesli Dizi”nin ilk sergisi
“SİYAHA ÖZGÜRLÜK”
10 ŞUBAT’TA AÇILIYOR
ARTER, 10 Şubat’ta açılacak “Siyaha Özgürlük” sergisiyle, “Sesli Dizi” başlıklı yeni
bir proje dizisi başlatıyor. Melih Fereli küratörlüğünde gerçekleşen “Sesli Dizi”nin
bu ilk projesinde Erdem Helvacıoğlu, Fluxus’un öncülerinden George Maciunas’ın
“Piyano Parçası” (Piano Piece, 1970) adlı eserinden hareketle, yeni bir ses
yerleştirmesi oluşturacak.
Serginin küratörü Vehbi Koç Vakfı Kültür Sanat Danışmanı Melih Fereli, seçtiği
“Siyaha Özgürlük” başlığının, “‘siyah’ı önyargılardan kurtarmaya yönelik bir
girişim” olduğunu ifade ediyor ve ekliyor: “Bunu dilerseniz bir temenni, hatta bir
protesto olarak kabul edebilirsiniz”.
“Siyaha Özgürlük” projesinin esin kaynağı olan ve VKV Çağdaş Sanat
Koleksiyonu’nda yer alan “Piyano Parçası” adlı eser, Maciunas’ın bir performansı
sırasında oluşturulmuş. Bir başka Fluxus sanatçısı olan Ben Vautier, Maciunas’ın
talimatlarına uyarak bir duvar piyanosunun beyaz tuşlarının tamamını birer birer
çivileyerek kullanılmaz hale getirmiş ve böylelikle, çalınmak için geriye sadece siyah
tuşlar kalmıştı.
Besteci, ses tasarımcısı, gitarist ve prodüktör Erdem Helvacıoğlu, “Siyaha Özgürlük”
projesi için, Maciunas’ın beyaz tuşları çivilenmiş, dolayısıyla alışılmış biçimde
çalınması mümkün olmayan piyanosunun “ses haritası”nı çıkarmaya odaklandı.
İstanbul’daki bir stüdyoda dört günde gerçekleşen kayıt boyunca Helvacıoğlu, çeşitli
ofis ve mutfak gereçleri, yaylar, içi doldurulmuş oyuncaklar, ipek, yün, baget, çekiç,
tornavida gibi malzemeler kullanarak, piyanodan geniş bir yelpazede sesler kaydetti.
Kayıt aşamasında ayrıca alışılmışın dışında yerleştirme teknikleriyle 17 farklı
karakterde mikrofon kullanıldı. Erdem Helvacıoğlu, Maciunas’ın piyanosunun “ses
belleği”ni kaydetti ve daha sonra kaydettiği bu ses belleğiyle, yerleştirmeyle aynı adı
taşıyan 10 dakikalık etkileyici bir kompozisyon yarattı.
“Siyaha Özgürlük”ün ARTER’deki mekân tasarımı için, York Üniversitesi Müzik
Araştırmaları Merkezi’nin direktörü olan Dr. Tony Myatt’la birlikte çalışıldı. Bu
eser için ARTER’in giriş katında özel olarak tasarlanıp kurulacak ve içinde
Maciunas’ın piyanosunun da yer alacağı odada, Türkiye’de bir yerleştirme için ilk
defa “Ambisonic B-format” ses düzeni kurulacak. Tony Myatt’ın önerdiği bu sistemle
eser ve izleyicinin çevresinde üç boyutlu bir ses evreni kurulacak ve eserdeki tüm
sesler bu üç boyutlu evrende belirlenen özel noktalardan duyulacak.
Serginin kitabında, küratör Melih Fereli’nin sunuş ve kavramsal çerçeve
yazısının yanında, Fereli’nin Erdem Helvacıoğlu’yla yaptığı söyleşiye ve müzik
yazarı Tobias Fischer’in Helvacıoğlu’nun pratiği üzerine kaleme aldığı yazıya
yer veriliyor. Helvacıoğlu'nun kayıt ve çalışma sürecinden fotoğrafların da yer aldığı
kitapla birlikte izleyiciye, "Siyaha Özgürlük" eserinin stereo kaydını içeren bir CD de
sunuluyor. “Siyaha Özgürlük” sergi kitabı, ARTER’den temin edilebilir.
ARTER, “Siyaha Özgürlük” projesiyle başlattığı “Sesli Dizi” kapsamındaki
sergilerle, “ses sanatı” (sound art) alanındaki üretimi desteklemeyi hedefliyor.
“Siyaha Özgürlük”, ARTER’de 26 Şubat Pazar gününe kadar devam edecek.
ARTER’in açık olduğu gün ve saatler:
Salı–Perşembe
11:00–19:00
Cuma, Cumartesi ve Pazar
12:00–20:00
Mekân Pazartesi günleri kapalı.
ARTER sergilerine giriş ücretsizdir.
ARTER - sanat için alan
İstiklal Caddesi No: 211, Beyoğlu
Daha fazla bilgi için : www.arter.org.tr
Melih Fereli
1979–1995 yılları arasında London Philharmonia Orchestra and Chorus’ta yönetici ve
korist olarak görev yaptı. 1993–2001 yılları arasında İstanbul Kültür Sanat Vakfı
Genel Müdürlüğü görevinde bulunan Melih Fereli, 1998 yılında Türk–İngiliz kültür
ilişkilerine hizmetlerinden dolayı İngiltere Kraliçesi tarafından Britanya Büyük Nişanı
OBE ile onurlandırıldı. 2006 yılından itibaren İTÜ MİAM öğretim kadrosunda bulunan
Fereli, yine 2006 yılından bu yana Vehbi Koç Vakfı Kültür Sanat Danışmanı ve
Borusan Kültür Sanat Yönetim Kurulu Üyesi olarak çalışmaktadır. Melih Fereli
ARTER Yürütme Kurulu Üyesi’dir.
Erdem Helvacıoğlu
Besteci, ses tasarımcısı, gitarist ve prodüktör olarak gerçekleştirdiği çeşitli
çalışmalarla, uluslararası arenada aldığı başarı ödülleriyle dünyada en çok tanınan
çağdaş Türk bestecilerindendir. Bugüne kadar Amerika’dan Avrupa’ya, Arjantin’den
Yeni Zelanda’ya, Kanada’dan Kore’ye kadar dünyanın en prestijli elektro-akustik ve
çağdaş müzik festivallerinden davet alan Helvacıoğlu’nun eserleri, BBC, ABC, WDR,
Radio France gibi radyolarda sıkça yer almakta. Helvacıoğlu 2006 Dünya Futbol
Şampiyonası, 2009 Novelum Festivali, İKSV, TBA21, Bang on a Can All-Stars için
eser siparişleri aldı ve ses enstalasyonlarına 10. Uluslararası İstanbul Bienali, Los
Angeles Track16, Endonezya Soemardja, Köln Museum für Angewandte Kunst,
Londra Menier Sanat Galerisi gibi galeri ve müzelerde yer verildi. Helvacıoğlu’nun
yurt dışından New Albion, Sargasso Records, Sub Rosa gibi plak şirketlerinden
yayınlanan solo ve Per Boysen, Ros Bandt, Şirin Pancaroğlu gibi sanatçılarla beraber
ürettiği duo albümleri, yıllar içinde All About Jazz, Textura, Cyclic Defrost, Blogcritics,
Guitar Player ve Perfect Sound Forever gibi dergiler tarafından, “senenin en iyi
albümü” listelerine seçildi. Solo piyano eserlerinden oluşan “Eleven Short Stories”
adlı albümü, Mart 2012’de ABD’li plak şirketi Innova Records tarafından yayınlanacak
olan Erdem Helvacıoğlu halen Nathan Larson ve Nina Persson ile birlikte
hazırladıkları albümün ve kendi solo eserleri üzerinde çalışmaktadır.