Disiplin nedir - Imdat Artan Sosyal Hizmet Uzmanı

1 of 3
3/12/2015
Çocuk ve Disiplin
Disiplin nedir?
Doğal gelişiminin bir parçası olarak, çocuklar bazen ebeveynlerin ya da
yetişkinlerin beklentilerini ve otoritelerini denemek ya da zorlamak isterler. Bazen,
çocuklar basitçe bir şeye karşı kötü davranırlar (örn. Dikkat çekme, bir nesne güç,
yaşıt onayı). Bu çocukların büyüme sürecinin çok önemli bir parçasıdır, yine de
sonuçsuz kalmamalıdır. Disiplin, çocukların yanlıştan doğruyu, kabul edilebilirden
kabul edilemezi nasıl öğrendikleridir.
Ebeveynin ya da yetişkinin çocukları disiplini onların başkaları ile daha iyi
ilişkiler kurmalarında ve davranışlarını değiştirmelerinde ya da kontrol etmelerinde
onlara yardım etmeye uygun olmalıdır. Çocuklara uygun disiplin sağlamak bir
ebeveynin en önemli sorumluluklarından biridir. Ve tutarlı ve pozitif disiplin
sağlamak çocukların sorumlu yetişkinler olarak büyümelerine yardım eder.
The Committee for Children’a göre (2004), disiplinin amacı “çocukların moral,
fiziksel ve zihinsel gelişimini ve sorumluluk düşüncesini desteklemektir. Nihayetinde, büyük
çocuklar (gençler) dışsal misillemeden korktukları için değil, fakat başlangıçta onların
ebeveynleri ya da gözetenleri tarafından sunulan standartları içselleştirdikleri için doğru
şeyleri yapacaklar. Ebeveynlerinin kaynaklarına dayanmaktansa kendi kaynaklarına
güvenmeyi öğrenmek çocuklara özgüven ve bir pozitif öz-imaj kazandırır.”
Fiziksel disiplin kullanımı ne durumda?
American Humane, bir politika olarak, evde, toplumda, ya da okulda
çocuklara karşı fiziksel disiplin kullanımına karşı koymaktadır. İki ulusal araştırmada
Murray A. Straus, Family Research Laboratory at the University of New Hampshire
(aile araştırma labaratuarı) eş-yöneticisi, üç-dört yaş çocukların ebeveynlerinin
%90’ı çocuklarına vurmaktadırlar ve ebeveynlerin %22’si bir yaş altındaki
çocuklarına da vurduklarını tespit etmiştir. İkinci çalışma 1997’de yapılmış,
annelerin %44’ü önceki haftada çocuklarını tokatladıklarını söylemişlerdir ve
haftada iki kez çocuklarını tokatladıklarını rapor etmişlerdir (Starus, Sugarman &
Giles Sims, 1997).
Fiziksel disiplin çocukları nasıl etkiler?
1997’deki çalışmanın kullanıldığı çocukların ebeveynleri dayağa başvurarak
onların anti-sosyal davranışlarını azaltmak istemişlerdi, aslında çocuklarından
beklentilerinin aksini yaşadılar, geçen zamanda çocuklarının saldırganlığında ve
diğer antisosyal davranışlarında artış oldu.
Dayakla çocukları disipline etmek öğrenmeyi kolaylaştırmıyor. Aksine, sadece
çocuk yetişkinin huzurunda iken istenmeyen davranışları duraksatabilir veya çocuğu
boyun eğmesi için korkutabilir. Çocuğa ne yapmaması gerektiğini öğretirken,
çocuktan ne beklendiğini ve alternatif davranışın ne olduğunu öğretmede başarısız
olur. Ayrıca, fiziksel disiplin çoğunlukla ebeveynin yılmış olduğunda ya da başka
www.psikososyalhizmet.com
2 of 3
3/12/2015
çaresi kalmadığında kullanılır. Tokatlama durumları kasıtsız yaralanmalara ya da
daha çok istismara yöneltebilir. Aşağıdaki örnekler fiziksel disiplinin ne yaptığını
göstermektedir:
•
Anksiyete ve korkuyu arttırır
•
Başkalarına karşı empati ve merhamet hissinin gelişimini engeller
•
Karşılık vermede çocukları öfkelendirir
•
Başkalarına karşı öfkesini arttırır
•
Uyumu azaltır ve direnci arttırır
•
Ebeveynlerle ve gözetenlerle ilişkilerine zarar verir
•
Potansiyel olarak kasıtsız ve ciddi fiziksel yaralanmalara sebep olabilir
•
Benlik saygısını azaltır
•
İstenmeyen birçok sosyal ve psikososyal davranışların artmasına neden
olur
•
Çatışmaları çözmede şiddetin kabul edilebilir bir yol olduğunu öğretir
Pozitif olarak nasıl disipline edebilirim?
American Humane ebeveynleri ve diğer bakıcıları-gözetmenleri çocuklarda pozitif
ve uygun disiplin tekniklerini kullanmada desteklemektedir. Örneğin:
•
Sevgi ile disiplin
•
Dinleme ve İletişim
•
Davranışa odaklanın, çocuğa değil
•
Anında cevap verin
•
Suçlu davranışın süreci ve şiddeti ile disiplini ilişkilendirin
•
Gerçekçi olun
•
Sakinliğinizi sürdürün
•
Adil olun
•
Zarar vermeyin, yaralamayın
•
Sınırlar koyun
www.psikososyalhizmet.com
3 of 3
3/12/2015
•
Bir öğrenme fırsatına dönüştürün
•
Tutarlı olun
•
Yaratıcı olun
•
İlerisi için kurallar ve beklentiler geliştirin
•
Timeout-ları kullanın
•
Arzulanan davranışları övün ya da ödüllendirin
•
Arzulanan davranışlarda örnek olun
•
Çocuğu işbirliğine ve anlamaya cesaretlendirin
•
Davranış sözleşmesi ve ödül grafiği geliştirin
Başka neler yapabilirim?
Rol model olun. Bu bir yandan onun özsaygısını geliştirmesine yardım ederken
çocuğunuza uygun davranış, öz-kontrol, sorumluluk ve güvenirliği öğretmenize
yardım edebilir. Kendi davranışınızı yönetmede eğer yardıma ihtiyaç duyarsanız ya
da daha iyi ebeveynlik teknikleri öğrenmek istiyorsanız, yerel çocuk koruma
servisleri, toplum merkezleri, ruh sağlığı uzmanları ya da okulların rehberlik
servisleri ile iletişim kurabilirsiniz.
Çeviren: Imdat Artan Sosyal Hizmet Uzmanı
Kaynaklar
Committee for Children. Retrieved January 28, 2004.
Strauss, Murray A. (1994). Beating the devils out of them: Corporal punishment in
American families. San Francisco, CA: Jossey-Bass/Lexington.
Straus, M.A., Sugarman, D.B., & Giles-Sims, J. (1997). Spanking by parents and
subsequent anti-social behavior of children. Archives of Pediatrics & Adolescent
Medicine 151, 761-767.
www.psikososyalhizmet.com