Slayt 1 - SASDER | Sağlık ve Sigorta Yöneticileri Derneği

Prof. Dr. Adnan Kısa
Zirve Üniversitesi
Sağlık ve Sigorta Yöneticileri Derneği 3. Ulusal Toplantısı, Antalya
06-Kasım-2014
 Sağlık hizmetleri; toplum sağlığının korunması,
geliştirilmesi, hastalıkların tedavi ve rehabilitasyonu
amacıyla sağlık kurumları ve sağlık profesyonelleri
tarafından sunulan hizmetlerdir.
 Sağlık hizmetleri, hizmet kapsamı bakımından üç
düzeye ayrılmaktadır:
Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri
İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri
Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri
 Sağlık hizmetleri, farklı sayıda sağlık kurumları
tarafından sunulmaktadır.
 Sağlık kurumları, değişik sağlık hizmetlerinin
(koruyucu, tedavi, vb) doğrudan sunulmasına olanak
tanıyan örgütsel yapıya sahip varlıklardır.
SAĞLIK HİZMETLERİ
Koruyucu sağlık hizmetleri
Tedavi Hizmetleri
SAĞLIK KURUMLARI
Sağlık Evi
Sağlık Ocağı
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri
İş Yeri Revirleri
Dispanserler
Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri
Okul sağlığı bölümleri-medikososyal
Halk Sağlığı laboratuarları
Belediye Çevre Sağlığı Bölümleri
Hastaneler
Özel Muayenehaneler
Ayaktan Cerrahi Hizmet Merkezleri
Dispanserler
Hemşirelik Bakım Merkezleri
Evde Bakım
Terminal Dönem Bakım Merkezleri
Rehabilitasyon hizmetleri
Rehabilitasyon Merkezleri
Hemşirelik Bakım Merkezleri
Evde Bakım
Terminal Dönem Bakım Merkezleri
Sağlığın Geliştirilmesi
Spor Merkezleri
Sağlık Eğitim Birimleri
Fitness Merkezleri
Sağlık işletmelerinin çağdaş sağlık kurumları
konumuna gelmelerini sağlayan etmenler





Tıp bilimindeki gelişmeler
Tıp Teknolojisinin gelişimi
Hemşirelik hizmetlerinin meslekleşmesi ve gelişmesi
Tıp eğitimindeki gelişmeler
Sağlık sigortasının gelişimi (örn. hastanelerin
kendilerini geliştirme olanağı, ekonomik hizmet
üretme konusunda baskı)
 Hükümetlerin (kamunun) etkisi (sağlığın bir yatırım
harcaması olduğunun vurgusu, bireylerin sağlıklı
yaşam hakkı)
Toplum ekonomisinin gelişmesinde sağlık
hizmetlerinin rolleri




En temel ekonomik yaklaşım olarak sağlık sektörü
faaliyette bulunulan bölgeler dışından maddi
kaynakları özellikle büyük nakit akışı çekmektedir.
(Para girişi: Yerel ekonominin ölçeğini ve gücünü
artırmaktadır. Para çıkışı: Yerel iş imkanı veya yerel
gelir oluşturmamaktadır).
Sağlık sektörü çalışanları çalıştıkları bölgede üretilen
mal ve hizmetleri satın almaktadırlar.
Bulunulan bölgedeki Arz-Talep açıkları tespit edilerek,
bireylerin ihtiyaç duydukları sağlık hizmetleri için
başka bir yere gitmesinin önüne geçilmesi.
Ticaret ve istihdam imkânlarının sağlanması. Yerel
endüstri ve şirketlerin yatırım yapmasının ve bölgede
kalmasının sağlanması.
Sağlık Kuruluşlarının Ekonomik
Etkisinin Ölçümünde Kullanılabilecek
Kriterler
Sağlık Kuruluşlarının Ekonomik Etkisi
 Doğrudan etki- sağlık sektöründeki son talebe bağlı
olarak sektördeki değişim ( istihdamda, çıktılarda vs.)
 Çalışan Tazminat-Maaş Etkisi- Ücret,ve aylıklar artı
sağlanan faydalardaki değişimler.
 Istihdam Etkisi– iş imkanlarının sayısındaki değişim.
 Son Talep- nihai tüketiciler tarafından satın alınan
ürün ve hizmetlerin maddi değeri
 Dolaylı İşletme Vergi Etkisi- satış vergisi, gider vergisi,
servet vergisi gibi vergilerdeki değişimler. Kâr yada
gelirdeki vergileri içermemektedir.
Sağlık Kuruluşlarının Ekonomik Etkisi
 Dolaylı etki- Sektörlerin satın alımlarının doğrudan
nihai talepte değişime neden olmasıdır. Diğer deyişle,
işletmeler arasındaki iş aktivitelerindeki
değişimlerden kaynaklanan etkilerdir.
 Kabartılmış etki (Induced Impact) – nihai talep
değişimlerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerin
meydana getirdiği hanehalkı tüketim talebindeki
değişim, çalışanların kazançlarını yerel
satılan/üretilen mal ve hizmet için harcaması, bunun
sonucunda yeni üretim ve iş imkanları
 İşgücü gelir etkisi– işçi tazminatındaki değişim ve
mülk sahibininin (proprietor) gelirindeki değişim.
 Sızmalar (leakage) – Coğrafik bölgenin dışında
gerçekleşmesi beklenen ekonomik aktivitelerdeki
değişimler. Lokal üretilemeyip, dışarıda üretilen mal
yada hizmetin alımı
 Diğer servet türü gelir etkisi– Kira, faiz ve şirket kârları
gibi diğer servet türü gelirlerdeki değişimler.
 Kendi işine sahiplerin gelirindeki etki– özel işletme
sahipleri, doktorlar, hukukçular gibi serbest meslek
sahiplerinin gelirlerindeki değişimler.
 Toplam çıktı etkisi– Bir işletme tarafından satılan ürün ve
hizmetlerin TL değerindeki değişimler. Işletme çıktılarının
bazıları nihai müşterilere satılmakta ve bazıları ise diğer
şirketlerin üretim faaliyetlerinde kullanılmaktadır. Bu aynı
zamanda toplam değer artı ara girdi olarak düşünülebilir.
 Toplam katkı değer etkisi– firmanın faaliyetlerinden elde
ettiği gelirdeki değişimler. Katma değer, firmanın çıktı
değeri eksi firmanın ara girdileri olarak hesaplanmaktadır.
(örneğin, ham maddeler, iş gücü hariç). Bu aynı zamanda
gayrisafi hasılaya olan katkıdaki değişim olarak
düşünülebilir.
Örnek: Hastanelerin Faaliyet Çeşitlendirmeleri
Hastaneler sağlıkla ilgili ve sağlıkla ilgili olmayan yatırımlara
yönelerek ekonomik faaliyetlerini genişletmektedir:








– ayakta tedavi hizmetleri, diyaliz gibi
– huzur evleri, emeklilik merkezleri
– perakende satış yapan eczanaler
– dayanıklı tıbbi malzeme dağıtıcılığı
– işitme cihazları ve gözlük dükkanları işletme
– tıbbı ofis yerlerinin yönetimi ve kiralanması
– yönetim danışma hizmetleri
– gayrimenkul yönetimi
ABD’de Genel Hastanelerin Sektörlere Etkisi
(Hospital Impact on Sectors of the U.S. Economy in $ billions), 2012
Industry
Economic Impact
Health care and social assistance
$876.2
Manufacturing
373.1
Real estate and rental and leasing
235.9
Finance and insurance
159.2
Professional, scientific and technical services
103.5
Retail trade
101.8
Wholesale trade
81.6
Information
81.5
Transportation and warehousing
77.5
Administrative and waste management services
77.2
Accommodation and food services
64.0
Other services
62.4
Management of companies and enterprises
50.1
Utilities
44.3
Agriculture, forestry, fishing and hunting
36.6
Educational services
20.1
Arts, entertainment, and recreation
17.8
Mining
15.7
Construction
12.3
$2,490.7
Total
Source: Avalere Health, using BEA RIMS-II (1997/2006) multipliers, released in 2008, applied to 2012
American Hospital Association Annual Survey data. Note: Multipliers released in 2010 and subsequent
years no longer include the national level multipliers needed for this chart.
Genel Hastanelerin ABD Ekonomisine Katkısı (Impact of Community Hospitals on U.S. Economy; All
States, DC, and Total U.S., 2012)
State Name
Alabama
Alaska
Arizona
Arkansas
California
Colorado
Connecticut
Delaware
District of Columbia
Florida
Georgia
Hawaii
Idaho
Illinois
Indiana
Iowa
Kansas
Kentucky
Louisiana
Maine
Maryland
Massachusetts
Michigan
Minnesota
Mississippi
Missouri
Montana
Nebraska
Nevada
New Hampshire
New Jersey
New Mexico
New York
North Carolina
North Dakota
Ohio
Oklahoma
Oregon
Pennsylvania
Rhode Island
South Carolina
South Dakota
Tennessee
Texas
Utah
Vermont
Virginia
Washington
West Virginia
Wisconsin
Wyoming
United States*
Number of
Hospital Jobs
(FT and PT)
Multiplier for
Employment
Effect of Hospital
Jobs on Total Jobs in
State Economy
Percent of Total
Employment Supported
by Hospital Employment
Hospital Payroll and
Benefits
($
millions)
Multiplier for
Earnings
Effect of Hospital
Payroll and Benefits on
Total Labor Income ($
millions)
Hospital
Expenditures
($ millions)
Multiplier for
Output
Effect of Hospital
Expenditures on Total
State Economic Output ($
millions)
81,104
11,190
82,960
50,683
520,641
72,055
67,078
21,339
26,285
294,524
138,334
18,151
28,532
241,429
129,882
68,257
54,967
81,522
88,300
35,789
103,627
182,811
210,019
120,905
58,450
140,819
23,463
2.0293
1.8145
2.3261
1.8577
2.3233
2.3607
2.1168
2.0789
1.6374
2.2413
2.3002
2.1635
1.886
2.2589
2.0612
1.7103
1.7657
2.0314
1.9489
2.1174
2.0626
2.1805
2.2037
2.235
1.8678
2.1876
1.8443
164,584
20,304
192,973
94,154
1,209,605
170,100
141,991
44,362
43,039
660,117
318,196
39,270
53,811
545,364
267,713
116,740
97,055
165,604
172,088
75,780
213,741
398,619
462,819
270,223
109,173
308,056
43,273
8.82%
6.18%
8.02%
8.12%
8.60%
7.54%
8.75%
10.63%
5.91%
9.08%
8.20%
6.63%
8.87%
9.63%
9.46%
7.90%
7.27%
9.25%
9.03%
12.77%
8.39%
12.42%
11.76%
10.10%
10.02%
11.62%
10.12%
$4,407
$925
$5,750
$2,657
$43,638
$5,209
$5,166
$1,495
$2,059
$19,033
$8,646
$1,508
$1,580
$15,533
$8,390
$3,871
$3,347
$4,831
$4,860
$2,400
$6,630
$11,758
$13,312
$8,369
$3,511
$8,506
$1,390
1.6538
1.4829
1.7473
1.5592
1.8782
1.8929
1.7191
1.5948
1.3241
1.7906
1.8813
1.6503
1.5086
1.9129
1.7103
1.4704
1.5244
1.6948
1.6285
1.6767
1.7266
1.8188
1.7709
1.8076
1.5474
1.8001
1.474
$7,288
$1,372
$10,047
$4,143
$81,961
$9,860
$8,881
$2,384
$2,726
$34,081
$16,265
$2,489
$2,384
$29,713
$14,350
$5,692
$5,102
$8,187
$7,915
$4,024
$11,448
$21,386
$23,574
$15,128
$5,433
$15,311
$2,049
$9,010
$1,766
$12,113
$5,759
$83,357
$10,942
$9,795
$2,662
$3,938
$40,816
$17,664
$2,856
$3,128
$31,915
$17,927
$7,710
$6,514
$10,401
$10,147
$4,422
$13,808
$24,081
$27,293
$15,069
$6,983
$17,024
$2,661
1.9782
1.7423
2.0921
1.8417
2.3155
2.3212
2.0802
1.8967
1.3378
2.1546
2.3035
1.9679
1.7539
2.3704
2.0808
1.7231
1.8186
2.0341
1.8985
1.9987
2.0773
2.2142
2.139
2.2165
1.8228
2.1788
1.7012
$17,823
$3,076
$25,341
$10,607
$193,013
$25,398
$20,376
$5,050
$5,268
$87,943
$40,689
$5,620
$5,486
$75,651
$37,302
$13,284
$11,846
$21,156
$19,264
$8,838
$28,684
$53,319
$58,380
$33,401
$12,728
$37,092
$4,527
42,828
26,196
31,965
143,927
28,198
439,222
175,654
25,478
282,039
60,049
58,244
285,487
20,718
73,990
23,350
117,026
343,203
41,007
14,557
113,880
113,054
44,397
112,110
9,712
5,579,407
1.7205
2.2397
2.0467
2.2526
2.0145
1.9938
2.2429
1.6142
2.2008
1.9603
2.3049
2.2071
2.1003
2.2139
1.5601
2.164
2.2946
2.3204
1.9799
2.0564
2.2617
1.8046
2.0695
1.6148
2.8048
73,686
58,671
65,423
324,210
56,805
875,721
393,974
41,127
620,711
117,714
134,247
630,098
43,514
163,806
36,428
253,244
787,514
95,153
28,821
234,183
255,694
80,119
232,012
15,683
15,649,121
7.81%
5.21%
10.44%
8.41%
7.06%
10.08%
10.04%
10.43%
12.21%
7.59%
8.30%
11.08%
9.46%
8.94%
8.97%
9.53%
7.46%
7.88%
9.62%
6.36%
9.07%
10.63%
8.47%
5.49%
11.70%
$2,394
$2,018
$2,237
$10,390
$1,958
$35,532
$11,044
$1,290
$18,228
$3,393
$4,667
$17,494
$1,682
$4,434
$1,395
$6,769
$23,728
$2,346
$1,113
$7,756
$8,590
$2,465
$7,278
$649
$377,633
1.4993
1.6295
1.7353
1.8654
1.5475
1.6732
1.8107
1.4083
1.8469
1.6445
1.7395
1.8641
1.7022
1.7258
1.3914
1.8163
1.8783
1.847
1.551
1.7199
1.7321
1.5245
1.7308
1.3738
2.4031
$3,589
$3,289
$3,882
$19,382
$3,030
$59,453
$19,998
$1,816
$33,665
$5,579
$8,118
$32,611
$2,863
$7,652
$1,941
$12,295
$44,568
$4,332
$1,726
$13,340
$14,879
$3,758
$12,598
$891
$907,489
$4,972
$4,200
$4,025
$19,791
$4,003
$62,123
$22,660
$2,666
$35,772
$7,463
$9,103
$37,279
$3,068
$9,730
$2,495
$14,708
$51,154
$5,117
$1,931
$16,505
$16,740
$5,151
$15,602
$1,182
$757,200
1.7508
1.9298
2.007
2.3092
1.7898
2.0617
2.212
1.6154
2.2541
1.9496
2.082
2.2768
2.0206
2.1104
1.6058
2.2215
2.3343
2.2759
1.7831
2.1081
2.1029
1.7444
2.0677
1.5703
3.2896
$8,705
$8,105
$8,078
$45,701
$7,165
$128,079
$50,123
$4,307
$80,634
$14,549
$18,952
$84,878
$6,199
$20,533
$4,006
$32,674
$119,409
$11,647
$3,444
$34,795
$35,202
$8,986
$32,260
$1,856
$2,490,884
Source: Avalere Health, using BEA RIMS-II (2002/2010) multipliers for hospital NAICS Code 622, released 2012, applied to American Hospital Association Annual Survey data for 2012. Hospital jobs are total part
time and full time jobs. Hospital labor income is defined as payroll plus benefits. The percent of total employment supported by direct and indirect hospital employment is based on 2012 BLS data. Expenditures are
defined as total expenditures minus bad debt. In previous years, expenditures were defined as net patient revenue plus other operating revenue.
*Multipliers released in 2010 and subsequent years no longer include the national level multipliers needed for the U.S. summary row. BEA RIMS-II (1997/2006) multipliers released in 2008 and applied to 2012 AHA
annual survey data were used instead.
Örnek: Kansas hastanaleri ve sağlık hizmetleri:
• Kansas’ta 4. en büyük işveren
• Kansas’ta toplam gelir ve toplam satışlarda 7. en büyük
üretici
• Toplamda 119.000’den fazla istihdam etkisi bulunmaktadır
(68 000 kişi doğrudan istihdam, 51 000 diğer işletme ve
sektörler)
• İstihdam sağladığı kişilere yıllık olarak toplamda 3.8 milyar
Dolar’dan fazla doğrudan gelir sağlamaktadır.
• Hastane sektöründe her 1 Dolar’lık gelir diğer işletmeler ve
sektörlerde 0.84 Dolar’lık bir gelire neden olmaktadır.
Eyalet genelinde toplam gelir etkisi 6.9 milyar Dolar’dan
fazladır.
• Çalışanlar işçiler sebze-meyve, giyim, mortgage ödemeleri,
kira gibi perakende mal ve hizmetlerde 2.5 milyar
Dolar’dan fazla harcamada bulunmaktadırlar.
 Kansas hastaneleri acil durumlara karşı hazırlıklı
olmak için yıllık 2.5 milyar Dolar’dan fazla harcama
yapmaktadır (Federal ve eyalet fonları/ödenekleri ile
desteklenmektedir).




1.6 milyon yatan hasta günleri
Yaklaşık 41.000 bebek doğumu.
6.7 milyondan fazla ayakta tedavi gören hasta sayısı
1 milyondan fazla acil bölümüne gelen hasta sayısı
Hastaneler Kansas’ta milyon dolarların tasarrufuna
yardımcı olmaktadır.
 Hastalık önleme programları
 Erken teşhis ile hastalık maliyetlerinin ve gelir kayıplarının
azaltılması.
Örn: San Francisco
 San Francisco şehri ve ilçelerinde, hastane ve hastane ile ilgili harcamalar





yıllık 15.3 milyar , 98.994 adet istihdam, San Francisco’nun iş gücünün
yaklaşık %18’ini temsil etmektedir.
2000 yılından itibaren sağlık hizmetlerinde istihdam yaklaşık %10 büyüme
göstermiştir, diğer sektörlerdeki istihdam ise aynı oranda düşüş göstermiştir.
Hastane çalışanlarına yapılan maaş ve aylık ödemeleri diğer meslektekilere
göre %22 daha yüksektir.
Hastaneler sağlık dışındaki sektörlerde 30.000 adet iş imkanı sağlamaktadır.
Özellikle, gelecek 4-5 yıl içinde inşaat harcamalarında ve iş imkanlarının
artış olacak (bu harcamaların toplam etkisi 7.7 milyar Dolar ve bu 47.471
adet iş imkanı yaratacaktır )
Hastaneler San Francisco’nun biyoteknoloji merkezi olarak gelişiminde
önemli bir faktördür. San Francisco’nun Bay Area biyeteknolojisindeki
hisseleri son 10 yıl içinde 5 misli değer kazanmıştır.
San Francisco hastanaleri sağlık hizmetleri geri ödemelerindeki açıkların
her yıl 232 milyon dolarını karşılamaktadır. faturalarının tamamını
ödenmemesi nedeniyle yıllık 41 milyon Dolar zarar
HASTANE VE YATAK SAYILARI
Yıllara Göre Sağlık Personeli
HEKİM
YILLAR
KAMU
DİŞ HEKİMİ
ÖZEL
KAMU
ÖZEL
HEMŞİRE
KAMU
ECZACI
ÖZEL
KAMU
ÖZEL
EBE
KAMU
ÖZEL
1988
22.701
10.903
1.988
6.610
31.245
688
1.327
12.163
23.465
1.572
1994
45.276
9.125
2.640
7.750
43.177
2.239
1.551
15.351
33.077
1.193
1999
56.813
11.329
3.261
9.595
51.798
4.020
1.627
19.006
38.117
1.280
2003
68.432
13.428
4.483
12.138
57.533
6.817
1.635
20.371
37.754
1.382
2010
97.880
24.077
8.288
12.987
93.324
17.209
2.072
23.499
46.076
4.253
2013
103.808
28.466
8.964
13.151 115.002
21.841
2.358
24.589
49.482
3.877
İş İlanlarının Sektörel Dağılımı
Sektör
2013
2014
Yüzde
14
Yüzde
9
10
8
Gıda
11,5
7,5
İnşaat
8,5
7
Bankacılık
5,5
7
Eğitim
11
6,5
Bilgisayar – BT - İnternet
7
6
Sağlık - Hastane
9
5
Otomotiv
6
4,5
Mağazacılık - Perakendecilik
Tekstil
secretcv.com
Grup Hastanelere Başvuran Hastaların Geliş Şekillerine Göre Dağılımı,
2012
Hasta Geliş Şekli
Toplam
Grup Hastaneler
İkili
Anlaşmalı
Ülkeler
Hasta
Sayısı
Hastane
Sayısı
705
0
8347
3
73
2
0
190
4
6599
190
324
0
7113
6
Özel Medline Hastaneleri
1935
67
1187
0
3189
6
Özel Universal Hastaneleri
2428
29
194
0
2651
7
Özel Medical Park Hastaneleri
21728
2568
0
26793
15
Özel Dünya Göz Hastaneleri
8029
2134
0
10328
13
Özel Acıbadem Hastaneleri
17584
231
2054
0
19869
15
Grup Hastaneler Toplamı
65987
5365
7128
0
78480
69
Diğer Hastaneler
103475
16165
63335
544
182975
830
169462
21530
70463
544
261999
899
Medikal
Turizm
SGK ile
Anlaşmalı
Ülkeler
Bayındır Hastaneler Grubu
Özel Hospitadent Ağız ve Diş
Sağlığı Merkezleri
7569
73
Özel Medicana Hospitals
Genel Toplam
115
Turistin
Sağlığı
2497
165
Medikal Turizm- Kliniklere Göre Hastanelere Gelen Hasta Sayısı,
2012
Klinikler
Romatoloji
Grup Hastaneler (69
hastane)
Toplam
Hasta Sayısı
Hastane
Başına Düşen
Hasta Sayısı
225
3,3
Göz Hastalıkları
14326
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Endokrinoloji ve Metabolizma
Hastalıkları
2116
618
Diğer Tüm Hastaneler (830
hastane)
Toplam Hasta
Sayısı
Hastane Başına
Düşen Hasta
Sayısı
Grup Hastane
Başına Düşen
Hasta Sayısı/Grup
Olmayan Hastane
Başına Düşen
Hasta Sayısı
56
0,1
33,0
207,6
6496
7,8
26,6
30,7
1368
1,6
19,2
9,0
456
0,5
18,0
Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik
Cerrahi
1581
22,9
1085
1,3
17,6
Deri ve Zührevi Hastalıklar
3599
52,2
2946
3,5
14,9
Gastroenteroloji
1490
21,6
1267
1,5
14,4
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
2947
42,7
3056
3,7
11,5
Radyasyon Onkolojisi
1010
14,6
1107
1,3
11,2
Üroloji
2538
36,8
3037
3,7
9,9
Diğer
35537
515,0
82601
99,5
5,2
65987
956,3
103475
124,7
7,7
Toplam
Medikal Turizm ve Turistin Sağlığı – 2012 Yılı Kamu ve Özel Sektör
Tahmini Gelirler
2012 Yılı
Hasta Sayısı
Kamu
Hasta Başına Gelir USD
Toplam Gelir USD
14.766
9.000
132.894.000
154.696
12.000
1.856.352.000
22.491
2.000
44.982.000
47.972
4.000
191.888.000
Medikal Turizm
Özel
Kamu
Turistin Sağlığı
Özel
Toplam
239.925
2.226.116.000
Gelirler, Sağlık Bakanlığının 2011/41 sayılı genelgesinde kamu sağlık kuruluşlarında
sağlık turizmi ve turistin sağlığı çerçevesinde sunulması planlanan seçilmiş işlemlerin fiyatlarından
yararlanılarak ve kamu ile özel sektördeki gelirler göz önünde bulundurularak Sağlık Bakanlığı tarafından
ortalama olarak hesaplanmıştır.
T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 6 Temmuz 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 10.
Kalkınma Planı’nda 2018 yılı için 750.000 medikal turistin geleceği ve 5,6 milyar dolar gelir elde edileceği
tahmin edilmiştir. Bu doğrultuda, 2018 yılında sağlık turizmi gelirlerin yaklaşık olarak 3 kat artacağı tahmin
edilmiştir.
2012 yılında medikal turistler en çok Libya, Almanya ve Irak’tan gelmiş, turistin sağlığı kapsamında hizmet alan
hastalar ise en çok Rusya, Almanya ve İngiltere’den gelmiştir.
SAĞLIK TURİZMİNDE 2023 VİZYONU
32
ÜLKEMİZE 2008-2012 YILLARINDA GELEN
SAĞLIK TURİSTLERİ ENVANTERİ
Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı
33
 Sağlık kuruluşları tüm ülkelerde bireylerin yaşam kalitesinde
anahtar bir unsurdur.
 Sağlık kuruluşları toplumların sağlığını korumakta ve canlı
tutmaktadır.
 Sağlık kuruluşları yerel ve ulusal ekonomiye önemli bir katkı
sağlamaktadır.
 Sağlık kuruluşlarının gereken sağlık hizmetini zamanında ve
yeterli miktarda sağlaması ile aileler sağlıklı ve güvenli
kalabilmektedirler.
 Sağlık kuruluşlarının açılış ve kapanışlarının sadece ekonomik
etkisine değil, sosyal ve sağlık düzeyi üzerine olan etkileride
değerlendirilmelidir.