matematik ve fen ve teknoloji dersi programına paralel bilgisayar

MATEMATĠK VE FEN VE TEKNOLOJĠ DERSĠ PROGRAMINA
PARALEL BĠLGĠSAYAR DESTEKLĠ, PROJE TABANLI ÖĞRETĠM
MODELĠ “BĠLĠM VE BĠLĠġĠM PROJESĠ”NĠN MATEMATĠK VE FEN
DERSLERĠNE ETKĠSĠ
Ġlksen Sevil ULUÇAY1
Sümeyra AKÇAY1
Hande TÖLÜV1
1
BaĢkent Üniversitesi Özel AyĢeabla Ġlköğretim Okulu
ÖZET
Teknolojinin günlük yaşama hızlı adaptasyonu, onun eğitim ortamlarına taşınmasını da kaçınılmaz kılmaktadır.
Yapılan araştırmalar, eğitimin teknoloji yoluyla farklılaştırılmasının, tutumu olumlu yönde etkilediğini ve bilginin kalıcılığını
arttırdığını ortaya koymaktadır. Bu sebeple, Fen ve Teknoloji ve Matematik gibi, günlük hayattan bağımsız düşünülemeyen
alanların, yine günlük hayatın kaçınılmaz gereksinimi olan teknoloji ile ilişkilendirilmesi ile temellendirilen bir öğretim
programı, bu alanlara ilişkin tutumlarda değişiklik yaratacaktır. Öğrencinin, öğrenme etkinliğine karşı tutumunun olumlu hale
getirilmesi, öğrenciyi güdüleyeceğinden öğretim etkinliklerinin verimliliğini artıracaktır. Çalışmanın amacı, “İlköğretim Fen
ve Teknoloji, Matematik ve Bilişim Teknolojileri dersleri konularının birbirine entegrasyonuyla oluşturulmuş “Bilim ve
Bilişim” proje tabanlı çalışma programının, öğrencilerin Matematik ve Fen derslerinde olan bilim algısı, motivasyonu ve
derse karşı olan tutumlarına etkisi nedir?” sorusuna cevap aramaktır. “Bilim ve Bilişim” projesi, bilgisayar destekli
Matematik ve Fen öğretimi yoluyla yapılmaktadır. Bu süreçte, çalışmaların, öğrencilerin Matematik ve Fen derslerine karşı
olan tutumlarına etkisi belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Matematik, Fen ve Teknoloji, Teknoloji, Bilişim, Proje Tabanlı Öğrenme
1.GĠRĠġ
Bilgi açısından zengin, teknoloji odaklı, küresel dünyada, düşünme becerileri, motivasyonları
ve bilgi birikimleri, öğrencileri kendi yaşamlarında tatmin etmek için yetersizdir (Blumendfeld ve
diğerleri, 2000, s.149). Günümüz eğitim sisteminin temel amacı öğrencilere mevcut bilgileri
aktarmaktan çok onlara bu bilgilere ulaşma becerilerini kazandırmak olmalıdır. (Kaptan, 1999).
Öğrencilerin bilgiye ulaşma becerilerini kazandırma yollarından birisi de proje tabanlı öğrenmedir.
Proje tabanlı öğrenme ortamları, öğrencilerin öğrenme süreçlerinde aktif katılımcı olarak,
proje zorlukları ile ilgili kendi öğrenme hedeflerini belirlemelerine, ve deneyimleri ile anlamlı ilişkiler
oluşturmalarına yardımcı olur (Barab ve Luehman, 2002). Barab ve Duffy(2000), Proje tabanlı
öğrenmenin tasarım ilkelerini ve eğitsel çıktılara etkilerini Tablo.1’deki gibi açıklamıştır.
Tablo1: Problem/Proje Tabanlı Öğrenme Ortamları İçin Tasarım Prensipleri (Kaynak: Barab
ve Duffy 2000, Akt. MaKinster, Barab, Keating(2001))
Tasarım Ġlkeleri
İlgi çekici problemler
Gerçek yaşam karmaşıklığı
İyi yapılandırılmamış problemler
Yaparak öğrenme
Öğrencilere sorumluluk verme
İşbirlikçi çalışma
Açıklamalar
Öğrenciler, yaşamlarında karşılaşacakları, çözümünde
uğraşmaları gereken problemlerle karşı karşıya getirilmelidir.
Problemler, gerçek yaşam döngüsünün karmaşık düşünce
yapısını yansıtmalı ve günlük yaşamda da işlevsel olmalıdır.
Sorunlar ya da problemler iyi yapılandırılmamalıdır.
Öğrenciler başkalarının deneyimlerini dinlemekten çok aktif
uygulamalar yapmalıdırlar.
Öğrenciler, sorun tespit etme ve çözüm geliştirmede sorumluluğu
üstlenmek zorundadır.
Çalışma işbirliğine dayalı ve sosyal bir ortamda olmalıdır.
Yansıma
Öğretmen rehberliği
Çalışma, süreçte ve sonrasında gerçek problemlerin yansıması
için bir fırsat merkezi olmalıdır.
Öğretmenin rolü, bir öğrenme ve problem çözme uzmanı yerine
bir içerik uzmanı olmaktır.
Farklı öğretim programlarının entegrasyonu yoluyla planlanan ders ortamlarında tüm bu
tasarım ilkelerinin bütünleştirilebilmesi sağlanabilir.
Matematik ve Fen eğitiminin öğrenme ve öğretme sürecinde, toplumun gelişiminden bağımsız
düşünülemeyen teknolojinin, bu alanlara entegre edilmesinin öğrenme öğretme sürecine etki edeceği
açıktır. Bilgisayar destekli öğretim tüm alanlarda olduğu gibi Matematik ve Fen öğretimi ile ilgili
eğitim süreçlerini de değiştirmeye başlamıştır. Öğrencilerin ilgilerini artırmak ve Matematik ve Fen
konularını anlamalarını kolaylaştırmak için öğretmenlerin teknolojiyi etkin kullanmaları gerektiği
kabul edilmektedir.
Fen ve Matematik öğretiminin kolaylaştırılmasında ve bilimsel düşüncenin geliştirilip
uygulanmasında bilişim teknolojilerinin kullanımı oldukça önemli fırsatlar sağlar. Öğrencilerin
derslerde verilen bilgileri kalıcı olarak öğrenmelerini sağlamak ve derse karşı ilgilerini sürekli canlı
tutmak çok önemlidir. Bilgisayar destekli öğretim, bu amaca ulaşmak için bir eğitim aracı olarak
görülmektedir (Geban ve Demircioğlu, 1996). Hayatta son derece karmaşık olan konular, bilgisayar
sayesinde benzeşim yoluyla daha basit ve kolay öğrenilebilir hale gelmektedir.
Bu çalışmanın amacı, “İlköğretim Matematik, Fen ve Teknoloji ve Bilişim Teknolojileri
dersleri konularının birbirine entegrasyonu ile oluşturulmuş Bilim ve Bilişim proje tabanlı çalışma
programının, öğrencilerin Matematik ve Fen derslerinde olan bilim algısı, motivasyonu ve derse karşı
olan tutumlarına etkisi nedir?” sorusuna cevap aramaktır. Çalışmanın bulguları Fen ve Teknoloji,
Matematik ve Bilişim Teknolojileri derslerinin programlarını birleştirerek günlük hayattaki
uygulamalarını proje temelli olarak öğrencilere yaptırmak üzere tasarlanacak öğrenme ortamlarının
tasarımında kullanılacak ilkelerin ortaya çıkarılmasına ve bu ortamların sistematik ve etkin şekilde
tasarlanmasına katkıda bulunacaktır.
Öğretim programlarının birleştirilmesinin eğitsel çıktılara etkisi olduğu bilinmektedir. Ancak
bu tür eğitim ortamlarını tasarlamak için gerekli ilkeleri araştıran yeterli sayıda araştırma
bulunmamaktadır. Bu araştırmanın disiplinler arası ilişkilendirme yoluyla tasarlanan ders ortamları ile
ilgili gelecek uygulamalara yön verebileceği düşünülmektedir.
2. YÖNTEM
Bu çalışma, yarı yapılandırılmış görüşmeler ile veri toplayan ve bu verileri içerik analizi
yöntemine göre sınıflandıran biçimsel araştırma olarak adlandırabilen bir nitel durum çalışmasıdır.
2.1. Bağlam
“Bilim ve Bilişim” Projesi, özel bir ilköğretim okulunun alanında uzman Fen ve Teknoloji,
Matematik ve Bilişim Teknolojileri öğretmenlerince içeriği oluşturulmuş ve bir program geliştirme
uzmanı tarafından programı hazırlanmış Matematik ve Fen Bilimleri derslerine destek amaçlı, ders
dışı etkinlik olarak düzenlenmiş bir proje çalışmasıdır. Proje bir okul yılında, bu çalışmada gönüllü
olarak yer almayı seçen 7. sınıf öğrencilerinden 10’u ile sürdürülmektedir. “Bilim ve Bilişim” Projesi,
öğrencilerin proje tabanlı olarak Matematik dersi ve Fen ve teknoloji dersi konularından birini seçerek
her ay farklı bir projeyi, bir hafta içinde belirlenen iki ders saatlik sürede araştırması ve bilgisayar
destekli bir ürüne çevirmesi şeklinde yapılandırılmıştır. Ders bilgisayar laboratuarında sürdürülmekte
ve yönergeler Twitter sosyal paylaşım sitesi üzerinden öğrencilere ulaştırılmaktadır. Çalışma ürünleri
Facebook ve Blogger sosyal paylaşım sitelerinde paylaşıma sunulmaktadır.
“Bilim ve Bilişim” projesi, öğrencilerin bağımsız biçimde seçtikleri Fen ve Matematik
konularını bilgisayar ortamında ürüne dönüştürdükleri bir süreci içermektedir. Süreçte Fen ve
Teknoloji öğretmeni, Matematik öğretmeni ve Bilişim Teknolojileri öğretmeni aynı anda derste,
bilgisayar laboratuarında bulunmuşlardır. Bu dersi seçen öğrencilerin büyük bir çoğunluğu bilgisayar
kullanabilme becerisine sahip veya bilgisayar kullanmayı seven öğrenciler grubundan meydana
gelmiştir. Ders süresince farklı bilgi ve becerilere yönelik bilgisayar programları belirlenmiş ve
bilgisayarlara yüklenmiştir. Süreçte kullanılan programlar aşağıda sıralanmıştır.
-
Sunum programı MS Powerpoint
Masaüstü yayıncılık programı MS Publisher
Görüntü düzenleme programı Adobe Photoshop
Video düzenleme programı MS Movie Maker
Logo oluşturma programı AAA Logo
Blog oluşturma sistemi Blogger
Sosyal Paylaşım Siteleri Facebook ve Twitter
Proje ürünleri Facebook sosyal paylaşım sitesinde ve öğrencilerin kişisel blog sayfasında,
ilgilenenler ile paylaşıma sunulmaktadır. Ayrıca, okulda gerçekleştirilen bilim şenliğinde, yapılan
çalışmalar, öğrenciler, veliler ve değerlendirme için farklı üniversitelerden gelen akademisyenler ile
paylaşılmıştır. Bu metin içerisinde “dersler” ifadesi; “Matematik ve Fen ve Teknoloji” derslerini
kapsamaktadır.
Söz konusu derste, katılımcı öğrenciler teknolojiyi araştırma yapma, ürün oluşturma, bilgiyi
paylaşma, yeni bilgisayar programları öğrenme ve iletişim kurma amaçlarıyla kullanmışlardır.
Öğrencilere ders kapsamında teknolojik araçları kullanmadan önce, araçların kullanımı konusunda
eğitimler verilmiştir. İlk olarak öğrenciler internet üzerinden araştırma yapmak ve güvenilir bilgi
kaynaklarına nasıl erişileceği amacıyla teknolojiyi kullanmışlardır. Daha sonra yapılmış olan yıllık
plana göre öğrencilere belirli sürelerde bilgisayar programları öğretilmiştir. Bu süreçte yönergeler
sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla verilmiştir. Bilgisayar programları, ürünü oluşturabilecek seviyede
kullanılmaya başlandığında, derslerle ilgili ürün oluşturma safhasına geçilmiş ve konulara göre
internetten çeşitli kaynaklar taranmıştır. Hazırlanan ürünler Facebook ve Blog sayfalarında paylaşıma
sunulmuştur.
2.2. Katılımcılar
Bu çalışmada iki grup katılımcı vardır, ilk grup çalışmaya katılan öğrencilerdir. Proje, bir okul
yılında, bu çalışmada gönüllü olarak yer almayı seçen 10 yedinci sınıf öğrencisi ile sürdürülmüştür.
Öğrencilerin 1 tanesi kız 9 tanesi erkektir. Öğrencilerin ebeveyn eğitimlerine baktığımızda;
annelerinin de babalarının da eğitim seviyesi lisans düzeyinde yoğunlaşmaktadır. Öğrencilerin okul
derslerindeki Matematik dersi ortalamaları 69, Fen ve Teknoloji dersi ortalamaları 75’tir.
İkinci katılımcı grubu çalışmayı uygulayan öğretmenlerdir. Çalışmada bir matematik, bir fen
ve teknoloji ve bir bilişim teknolojileri öğretmeni yer almıştır. Matematik öğretmeni 7, Fen ve
Teknoloji öğretmeni 4 ve Bilişim Teknolojileri öğretmeni 5 yıllık öğretmenlik tecrübesine sahip
öğretmenlerdir.
2.3. Veri Toplama Araçları ve Yöntemleri
Bu çalışmada veri toplama aracı öğrencilerle yılsonunda yapılan yarı yapılandırılmış
görüşmelerdir. Görüşme formunda yer alan sorular uzman görüşlerinden geçtikten sonra öğrencilere
uygulanmıştır. Öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşmeler bireysel olarak yapılmış ve yazıya
dökülmüştür. Bu görüşmelerde öğrencilere, “Ders ile ilgili olarak neyi sevdiler?”, “Hangi durumda
zorlandılar?” ve “Nasıl geliştirilebilirdi?” temaları etrafında sorular yöneltilmiştir.
Öğretmenlerden ise yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler ile veri toplanmıştır. Bu
görüşmelerde programın öğretmenler tarafından kullanımı, sınıf ortamında uygulanabilirliği ve
etkinliği konularında sorular yöneltilmiştir.
2.4. Veri Analizi
Görüşmeler yazıya aktarıldıktan sonra iki araştırmacı tarafından içerik analizi yapılmış ve
analizlerin tutarlılığına bakılmıştır.
Çalışma, Bilim ve Bilişim Projesi’nde bilgisayar destekli Matematik ve Fen öğretimi gören
öğrencilerin, bu çalışmaya ve bu çalışmanın Matematik ve Fen derslerine karşı olan tutumlarına etkisi
üzerine görüşlerinin alınması üzerine kurulmuştur. Öğrencilerin görüşlerinin alınması amacıyla yarı
yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve uygulamaya katılan on öğrencinin her biriyle görüşme
yapılmıştır. Görüşme soruları aşağıdaki gibidir:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Bilim Bilişim projesine katılmak için neden istekli oldun?
Bu projeye başlarken beklentilerin nelerdi?
Bu projeyi yaparken karşılaştığın zorluklar nelerdir?
Sınıf ortamı dışında Fen ve Matematik öğrenmenin sana olan yararları nelerdir?
Hazırlanan projeler Fen ve Matematik’in günlük hayatla bağlantısını kurabilecek nitelikte
miydi? Örnek verebilir misin?
Proje çalışmalarını yaparken dersler dışında farklı güncel ya da tarihsel konular ile ilgili
çalışma fırsatı sunuldu mu? Örnek verebilir misin?
Proje ile derslerde öğrendiğin standart bilgiler dışında ilgi duyduğun farklı konularda çalışma
fırsatı sunuldu mu? Örnek verebilir misin?
Projeler boyunca birbiri ile bağlantılı olduğunu fark ettiğin Fen ve Matematik konuları oldu
mu?
Proje boyunca bilgiyi daha geniş kitlelere dağıtmak için ne gibi çalışmalar yaptınız?
Projeden önce ve sonra sahip olduğun Fen ve Matematik becerilerini kıyaslayabilir misin?
Projeden önce sahip olduğun bilgisayar ve program kullanma becerilerin ile projeden sonraki
durumunu kıyaslayabilir misin?
Çalışmalarınız sırasında arkadaşlarınızla olan etkileşiminiz ve grup çalışmalarınız öğrenmenizi
nasıl etkiledi?
Proje hazırlama süreci eleştirel düşünme ve problem çözme becerinizi nasıl etkiledi?
Görüşmeler, video kaydı altına alınmıştır. Projeyi yürüten öğretmenler; alan uzmanı olarak
çalışma ile ilgili görüşlerini sunmuşlardır.
3. BULGULAR
Yapılan görüşmeler sonucunda içerik analizi, dört tema çerçevesinde yapılandırılmıştır. Her
tema için benzer cevaplar gruplandırılarak, içerik analizi yapılmıştır. Bu temalar; öğrenci motivasyonu
ve beklentisi, Fen ve Teknoloji, Matematik ve Bilişim Teknolojileri öğretim programlarını
birleştirmenin öğrenci açısından avantaj ve dezavantajları, Fen ve Teknoloji, Matematik ve Bilişim
Teknolojileri eğitim programlarının birleştirilmesi ile ortaya çıkan yeni öğrenme süreci ve
uygulamanın eğitsel çıktılara etkisi olarak belirlenmiştir. Bu temalar Tablo 2 de verilmiştir.
Tablo 2. Veri Analizi Sonucunda Ortaya Çıkan Temalar ve Alt Temalar.
Tema
Alt Tema
TEMA 1: Öğrenci motivasyonu ve beklentisi
TEMA2. Fen ve Teknoloji, Matematik ve Bilişim
Teknolojileri öğretim programlarını birleştirmenin
öğrenci açısından avantaj ve dezavantajları
TEMA 3. Fen ve Teknoloji, Matematik ve Bilişim
Günlük yaşamla bağlantı
Teknolojileri eğitim programlarının birleştirilmesi ile
ortaya çıkan yeni öğrenme süreci
Tarihsel ve güncel konular
Bireysel ilgi alanları
Birbiriyle bağlantılı ders konuları
Paylaşım ve yayılım
TEMA 4. Uygulamanın eğitsel çıktılara etkisi
Derslere ilişkin Beceriler
Bilgisayar ve program kullanım becerileri
Grup çalışmaları
Eleştirel düşünme ve problem çözme
Öğrencilerin gerçek isimleri bu çalışmadan çıkarılmış ve bunun yerine Öğrenci-1, Öğrenci-2
gibi isimlendirilmiştir.
3.1. TEMA 1: Öğrenci motivasyonu ve beklentisi
Bu bölümde öğrencilere; çalışma öncesindeki güdülenmişlik düzeylerinin belirlenebilmesi ve
çalışmalara ilişkin beklentilerinin anlaşılmasına yönelik sorular yöneltilmiştir. Öğrencilerin büyük bir
kısmı; çalışmaya yeni bilgisayar programları öğrenmek, kullanmayı bildikleri bilgisayar
programlarında kendilerini geliştirmek ve bilgisayar kullanım becerilerini iyileştirmek amacıyla bu
çalışmaya katılmaya istekli olduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğrenciler, derslerde edindikleri bilgi ve
becerileri bilgisayar programları ile bütünleştirmek istedikleri ve bilgisayar kullanmayı sevdikleri için
bu çalışmaya katıldıklarını ifade etmişlerdir. Az sayıda öğrenci ise, bu çalışmaya katılma sebebini;
merak etmek, eğlenmek ve profesyonel ürün oluşturmak olarak açıklamıştır.
Öğrenci-1, bu temadaki sorulara “Ders konularını pekiştirmek için.” şeklinde yanıt verirken, Öğrenci2; “Ben öncelikle bilgisayar becerilerimi geliştirmek istedim. Okuldaki çalışmalarıma yardımcı olur ve
eğlenceli olur diye düşündüm. Photoshop, Movie Maker gibi programları daha iyi kullanmak için
projeye katıldım.” şeklinde yanıt vermiştir.
Öğrenci-10, ise düşüncesini şöyle ifade etmiştir: “Öncelikle Fen ve Matematik’i zaten seviyordum.
Bilgisayarla uğraşmak da istiyordum. Hepsi bir araya gelince benim için yararlı olabileceğini
düşündüm.”
3.2. TEMA2. Fen ve Teknoloji, Matematik ve BiliĢim Teknolojileri öğretim programlarını
birleĢtirmenin öğrenci açısından avantaj ve dezavantajları
Bu bölümde öğrencilere yöneltilen sorularda; sözü geçen üç dersin kazanımlarını standart
yolla öğrenmek ile bu üç dersin öğretim programının entegrasyonu sonucu oluşan “Bilim ve Bilişim
Projesi”yle öğrenmek arasındaki farkları analiz etmeleri istenmiştir.
Bu kapsamda; projenin avantajları şu şekilde ifade edilmiştir:
Öğrencilerin büyük bir kısmı bilgisayar kullanmayı sevdikleri için, Fen ve Matematik
konularını daha kolay öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca, motivasyonun arttığı ve öğrenmenin
eğlenerek gerçekleştiği ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra öğrenciler, yeni programlar yoluyla yeni
bilgiler ve tecrübeler edindiklerini, bu yolla bilgisayar kullanabilme becerilerinin geliştiğini
belirtmişlerdir. Az sayıda öğrenci ise, bu yolla kolay ve hızlı dönüt alabildiklerini söylemişlerdir.
Öğrencilerin büyük bir kısmı “Projenin herhangi bir dezavantajı yok.” ifadesini kullanırken,
bir kısmı ise, programları iyi bilmemek, gerekli görselleri bulamamak ve internetin yavaşlığı gibi
teknik zorluklar yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Bazı öğrenciler ise, öğrenme sürecinde; proje konusu
ile bilgisayar programı arasındaki ilişkiyi kuramamak, bilgisayarın göz sağlığını olumsuz etkilemesi
ve dikkati çabuk dağıtması ile deneyler sırasında yaşanan aksilikleri dezavantaj olarak görmüştür.
Örneğin, Öğrenci-5, Öğrenci-7 ve Öğrenci-9 bu soruyu şu şekilde yanıtlamıştır:
Öğrenci-5: Artıları çok fazla. Çünkü tüm derslerimiz sınıf ortamında zaten, farklı bir ortamda olmak
motivasyonu artırıyor. Dersler daha güzel ve eğlenceli geçiyor.
Öğrenci-7: Artı yönü ağırlıkta. Sınıfta ders işlerken canımız sıkılabiliyor. Burada bilgisayar
ortamından çok rahat haberleşebiliyor ve Twitter yoluyla dönüt alabiliyoruz. Daha eğlenceli oldu ve
daha hızlı öğrendik. Eksi yönü, bilgisayar ortamı olduğu için dikkatimizin çabuk dağılabiliyor
olmasıydı.
Öğrenci-9: Dersler daha eğlenceli geçti. Sevdiğim programlar ile Matematik ve Fen konularını
ilişkilendirme fırsatı buldum.
3.3. TEMA 3. Fen ve Teknoloji, Matematik ve BiliĢim Teknolojileri eğitim programlarının
birleĢtirilmesi ile ortaya çıkan yeni öğrenme süreci
Fen ve Teknoloji ve Matematik derslerinde günlük hayatla bağlantıların kavranabilmesi; gerek
“Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre” kazanımları, gerekse “Bilimsel Süreç Becerileri”nin gelişmesi
açısından önem taşımaktadır. Geliştirilen projenin ana hedefi, bu kazanımların öğrencide
yapılandırılmasını temel almaktadır. Bu bölümde öğrencilere, yeni oluşturulan öğrenme süreci
içeriğinin, öğrencide yarattığı farkındalık düzeyinin anlaşılabilmesine yönelik sorular sorulmuştur.
Görüşmenin bu bölümünde, Tema 3’e ait sorular 5 ana başlık altında toplanmıştır.
3.3.1. Günlük yaĢamla bağlantı: Öğrencilerin 9’u yaptıkları projelerde, derslerin günlük hayatla olan
bağlantısını kurabilecek ürünler oluşturduğunu söylerken, bunlardan 7’si, hazırladığı projelerden
günlük hayatla bağlantılı örnekler verebilmiştir. 1 öğrenci ise, projelerin günlük hayatla bağlantılı
olmadığını söylemiştir.
Öğrenci-1, derslerin günlük hayatla olan bağlantılarını bilardo ve nesli tükenen hayvanlar gibi
konularla daha iyi fark edebildiğini belirtirken; Öğrenci-4, örümcekler ve ağ açıları çalışması ile
günlük hayatla olan bağlantıları görebildiğini söylemiştir. Öğrenci-10 ise, bu soruya şöyle cevap
vermiştir:
Öğrenci-10: Matematikte, şöyle bir proje hazırlamıştım. Tabağında ne kadar az yemek kalırsa o kadar
büyürsün. Günlük hayata daha bilgili bakabiliyorum.
3.3.2.Tarihsel ve güncel konular: Öğrencilerin 8’i projeler boyunca farklı tarihsel ve güncel
konularla ilgili çalışmalar yaptıklarını söylemiş ve bunlardan 7’si yapılan çalışmalardan güncel ve
tarihsel konuları örnekleyebilmiştir. 2 öğrenci ise, herhangi bir tarihsel ya da güncel konu
çalışılmadığını ifade etmiştir.
Örneğin; Öğrenci-9, nükleer enerji ve Çernobil üzerine bir çalışma yaptığını, Öğrenci-1, nesli
tükenen canlılar ile ilgili bir çalışma yaptığını, Öğrenci-4, geçmişten günümüze bilim insanları ve
buluşlarını anlatan bir takvim hazırladığını ifade etmiştir.
Öğrenci-7 ise, bu soruyu şöyle yanıtlamıştır:
Öğrenci-7: Evet. Uzaya fırlatılan yeni uyduları araştırmıştım. Bir de tarihsel olarak Apple’ın
geçmişten günümüze değişimini araştırmıştım.
3.3.3.Bireysel ilgi alanları: Öğrencilerin tamamı, projelerde, derslere ilişkin ilgi duyduğu konularda
çalışabilme fırsatı bulduğunu ifade etmiştir. Bunların 9’u yaptığı çalışmaları, ilgi alanları ile
ilişkilendirebilmiştir.
Örneğin Öğrenci-1 bilardoya ilgi duyup bununla ilgili Matematik’te açılar konusunu çalıştığını
ifade ederken, Öğrenci-2 deneylere ilgi duyup Movie Maker’da bununla ilgili çalıştığını belirtmiştir.
Öğrenci-3 küresel ısınmaya, Öğrenci-4 örümceklere ilgi duyduğunu söyleyerek çalışmalarını
anlatmıştır. Öğrenci-5 ise bu soruya şöyle yanıt vermiştir:
Öğrenci-5: Ben büyüyünce fotoğrafçı olmak istiyorum. Doğa ile insanı birleştirmiştim bir
çalışmamda. Bir arkadaşım hayvanın duruş pozunun aynısını vermişti ve bunu bir afişle
birleştirmiştik. Bu çalışma fotoğrafçılık anlamında çok fazla ilerlememi sağlamıştı.
3.3.4.Birbiriyle bağlantılı ders konuları: Öğrencilerin 8’i yapılan çalışmalarda, Fen ve Matematik
konularının birbiriyle bağlantılı olduğunu fark etmiş ve çalışmalardan örnekler verebilmiştir. Yalnız 2
öğrenci ise, çalışmalarında disiplinlerarası bir ilişki kuramadığını ifade etmiştir.
Örneğin; Öğrenci-1, Matematik’teki altın oran konusunda canlıların fizyolojik özellikleri ile
bağlantısından, Öğrenci-7, gezegenlerin özelliklerini incelerken sıcaklık ve uzaklık değerleriyle
karşılaştığından bahsetmiştir.
Öğrenci-6, ise bu soruya şöyle cevap vermiştir:
Öğrenci-6: Benim değil ama bazı arkadaşlarımın çalışmalarında oldu. Mesela bir tane arkadaşım,
örümcek ağları ile ilgili çalışmıştı. Fen dersi ile örümceklerin ekolojideki yeri açısından, Matematik
ile örümcek ağının şekli ve açıları açısından ilgiliydi.
3.3.5.PaylaĢım ve yayılım: Öğrencilerin büyük bir bölümü, çalışmalarını hazırladıkları blog
sayfalarında paylaştıklarını ifade ederken, bir kısmı Facebook ve Twitter paylaşımlarından
bahsetmiştir. Ayrıca birkaç öğrenci de bilim şenliğinde hazırlanan “Bilim ve Bilişim” standına
değinmiştir.
Örneğin; Öğrenci-3 ve Öğrenci-8 bu soruya şöyle yanıt vermiştir:
Öğrenci-3: Blog oluşturduk. Yaptığımız projeleri blog sayfamızda paylaştık. Twitter hesabı oluşturduk
ve burada paylaşımda bulunduk. Gmail adreslerimizi oluşturduk. Bu şekilde hazırladığımız
çalışmaları diğer insanlara sunabildik.
Öğrenci-8: Bilim şenliğimizde paylaştık. Facebook sitemiz var. Blogger sayfalarımız var ve Twitter’da
paylaştık.
3.4. TEMA 4. Uygulamanın eğitsel çıktılara etkisi
Projeler boyunca, sürecin biçimlendirilmesi yoluyla asıl hedeflenen; eğitsel çıktıların, standart
işlenişe göre daha verimli ve etkin olmasıdır. Bu bölümde öğrencilere yöneltilen sorular, projeler
sonunda öğrencilerin öz yeterlilik algılarını ölçmeye yöneliktir.
Görüşmenin bu bölümünde, TEMA 4’e ait sorular 4 ana başlık altında toplanmıştır:
3.4.1.Derslere iliĢkin Beceriler: Öğrencilerin büyük bir bölümü, derste anlaşılmayan konuları daha
rahat anladığını ve kendini derslerde daha yetkin hissettiğini ifade etmiştir. Bir kısmı ise, ders
programında yer almayan konuları öğrenebildiğini ifade ederken, bir öğrenci bu dersler bazında
bilgiye ulaşmanın yeni yollarını keşfettiğini belirtmiştir. Derslere ilişkin becerilerinde bir değişiklik
olmadığını ifade eden yalnızca bir öğrenci bulunmaktadır.
Öğrenci-1, önceden bilmediği ve anlamadığı konuları anlayabildiğini ifade ederken, Öğrenci-3 ve
Öğrenci-8 bu soruyu şöyle yanıtlamıştır:
Öğrenci-3: Fen dersinde geçen “Doğa” temalı konularla ilgili fazla bilgim yoktu. Ancak yaptığım
proje ve çalışmalarla pekiştirmiş oldum. Örneğin küresel ısınma konusunu daha iyi anladım.
Matematik dersi açısından geometrik şekiller konusunu ve görsel ilüzyonların içinde bulunan
matematiksel özellikleri daha iyi anladım.
Öğrenci-8: Matematikte bazı şekilleri adlandırmayı bilmiyordum. Publisher programında yaptığım
çalışmada bunları öğrendim. Fen dersinde fazla bir değişiklik olmadı.
3.4.2. Bilgisayar ve program kullanım becerileri: Öğrencilerin çoğu, proje sonunda bilgisayar ve
program kullanımı konusunda kendisini daha yetkin hissettiğini ifade etmiştir. Bir öğrenci bilgisayar
kullanımında hızlandığını ifade ederken, bir öğrenci ise becerilerinde herhangi bir değişim olmadığını
söylemiştir.
Öğrenci-5, bilgisayar kullanımında, öncesine göre daha hızlı olduğunu ve bunun diğer dersleri için çok
faydalı olduğunu ifade ederken, Öğrenci-8 Publisher, Movie Maker gibi programları kullanmayı
öğrendiğini belirtmiştir. Öğrenci-2 ise, bu soruya şöyle yanıt vermiştir:
Öğrenci-2: Eskiden bilgisayarı oyun oynamak için kullanırdım. Artık Photoshop, Movie Maker gibi
programları da kullanabiliyorum.
3.4.3. Grup çalıĢmaları: Öğrencilerin büyük bir bölümü grup çalışmalarında yardımlaştıklarını ve
bilgi paylaşımında bulunduklarını söylerken, yine büyük bir bölümü bu yolla daha nitelikli ürünler
ortaya çıkarabildiklerini belirtmiştir. Birer öğrenci, grup çalışmaları ile zorlukların üstesinden daha
kolay gelebildiğini ve çalışmalardan daha çok zevk aldığını söylerken, yalnız bir öğrenci grup
çalışmalarının kendisini yavaşlattığını ifade etmiştir.
Öğrenci-2, projesini arkadaşlarıyla yaptıklarında, kendisinin sahip olmadığı bilgileri arkadaşının
tamamlayabildiğini ifade etmiş, Öğrenci-5, grup çalışmalarında yardımlaştıklarını belirtmiş, Öğrenci-6
ise, bilgilerini bütünleştirerek yeni bilgiler ürettiklerini ifade etmiştir.
Öğrenci-9, bu soruyu şöyle yanıtlamıştır: “Arkadaşlarımla yardımlaşarak öğrenmemiz çalışmaların
daha yavaş yapılmasına rağmen olumlu etkiledi.”
3.4.4. EleĢtirel düĢünme ve problem çözme: Öğrencilerin büyük bir bölümü günlük yaşamda
karşılaştığı sorunlara farklı bakış açıları geliştirebildiğini ve projeden sonra çok yönlü eleştiriler
yapabildiğini ifade etmiştir. Yine çoğu öğrenci, kendilerine olan güvenin arttığını ve karar verebilme
yetilerinin geliştiğini belirtmiştir. 3 öğrenci, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinde bir
değişim olmadığını söylerken, bir öğrenci soruya cevap vermemiştir.
Öğrenci-1, önceden bilgi sahibi olmadığı takımyıldızlar gibi konularda şimdi yorum yapabildiğini
belirtirken Öğrenci-2 ve Öğrenci-7 bu soruları şöyle yanıtlamıştır:
Öğrenci-2: Projeden önce, eleştirilerim daha basitti. Şimdi düşünme açım değişti. Arkadaşlarımın
yaptığı tüm çalışmalar beni etkiliyor. Her çalışmanın farklı bir yönü var. Artık daha rahat yorum
yapabiliyorum. Hiç olmayacak şeylere inandım. Kuşların açıları çalışmasında bir şey
yapamayacağımı düşünmüştüm. Programları öğrendikçe güvenim arttı.
Öğrenci-7: Yeni şeyler yaptığımız için arkadaşlarımızınkine de bakarak geliştiğini düşünüyorum.
Çünkü, arkadaşlarımızın çalışmalarını da gördüğümüz için, onda gördüğümüz yanlışları kendimiz
yapmayarak… Mesela bir arkadaşımız çalışmamızı eleştiriyor onu düzeltiyoruz, biz de o eleştiriden
yola çıkarak daha dikkatli bakıyoruz. Eleştirel düşünme becerilerim arttı.
4. “BĠLĠM ve BĠLĠġĠM” PROJESĠ ÖĞRETMEN GÖRÜġLERĠ
Bu bölümde “Bilim ve Bilişim” projesinde görevli olan öğretmenlerin görüşlerine yer
verilecektir.
4.1. BĠLĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ ÖĞRETMENĠ GÖRÜġÜ
Bilim ve Bilişim dersi sadece öğrencilere değil biz öğretmenlere de katkılar sağlamıştır.
Süreçte edinilen deneyim öğretmenlerin de derse olan bakış açısını farklılaştırmıştır.
Dersin öğrencilere olan katkısı şöyle sıralanabilir;








Öğrenciler ön yargılı oldukları Fen veya Matematik derslerine karşı olumlu bir tutum
geliştirmeyi başarmışlardır.
Öğrencilerin bağımsız olarak seçtikleri Fen ve Matematik konularını, farklı bilgisayar
programlarıyla birlikte ürüne dönüştürüyor olmaları; bu konuları farklı açılardan
araştırmalarını ve öğrenmelerini sağlamıştır.
Öğrenciler bilgisayarı sadece bir oyun aracı olarak değil bilimsel bir araştırma-çalışma için de
kullanacaklarının farkına varmış ve önemini anlamışlardır.
Öğrencilerin hangi yaş düzeyinde olursa olsun yaşadıkları en büyük sıkıntılardan biri olan
“internetten doğru araştırma yapabilme” konusunda büyük bir aşama kaydedilmiştir.
Araştırdıkları konu ile ilgili olarak doğru anahtar kelimeleri bulmayı ve arama motoruna en
yakın sonucu verecek şekilde arama kelimelerini yazmayı öğrenmişlerdir. Arama sonuçlarına
göre doğru ve güvenilir siteleri belirlemeyi, birçok kaynaktan buldukları bilgileri doğrulamayı
ve bilgileri okuyarak önemli gördükleri kısımları depolamayı da bu süreçte öğrenmişlerdir.
Öğrenciler topladıkları verileri nasıl gruplayacaklarını, nasıl arşivleyeceklerini ve nasıl
yedekleyeceklerini öğrenmişlerdir.
Ders programında yer alan bilgisayar programlarına hâkim olduğunu düşünen bazı öğrenciler;
bilimsel konularda araştırma yapıp bu konuları ürüne dönüştürürken bu programların farklı
fonksiyonlarını kullanmayı öğrenmişlerdir. Bazı öğrenciler ise hiç görmedikleri bu
programları öğrenmenin keyfini yaşamışlardır. En önemlisi öğrenciler, ihtiyaca uygun olarak
hangi programın nasıl kullanılması gerektiğinin farkına varmayı başarmışlardır.
Bir araştırma projesinin ne gibi aşamalardan oluştuğunu (problemi belirleme, araştırma
yapma, veri toplama, uygulama, ürüne dönüştürme, değerlendirme) görmüşler ve farkında
olmadan bu aşamaları her projede yaşamış ve öğrenmişlerdir.
Öğrenciler bireysel hızlarıyla ilerlemişler, ihtiyaç duydukları konuya göre öğretmenlerden
anında geri bildirim almışlardır.
Dersin öğretmene olan katkısı ise şöyledir;
Bilgisayar destekli eğitimin öğrenci başarısını olumlu yönde etkilediği birçok kaynakta
belirtilmiştir. “Bilim ve Bilişim” projesini ise sadece bu platformda değerlendirmemek gerekir. Derste
işlenen konuların çeşitliliği ve zenginliği, uygulanan bilgisayar programlarının farklı bilgi ve becerileri
hedef aldığı düşünülürse bu ders beklenilenin üstünde verim alınan bir ders olmuştur. Bu durum derse
giren öğretmenlere de farklı bir bakış açısı ve deneyim kazandırmıştır.
4.2. FEN VE TEKNOLOJĠ ÖĞRETMENĠ GÖRÜġÜ
Fen ve Teknoloji dersinin vizyonu; bireysel farklılıkları ne olursa olsun bütün öğrencilerin Fen
ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesidir. “Bilim ve Bilişim” projesi, Fen ve teknoloji alanında
projeler hazırlayan tüm öğrenciler için bu hedef doğrultusunda çalışmalar yapılmasını mümkün
kılmıştır. Her alanda yapılan bilimsel araştırmalarda ve teknolojik tasarım süreçlerinde, benzer zihinsel
süreçlerin ve işlem basamaklarının kullanıldığı bilinmektedir. Bu anlamda, ders kazanımlarının,
Bilişim Teknolojileri kazanımları ile ilişkilendirilmesi; öğrencilere bu iki alandaki süreçleri
karşılaştırma olanağı tanıyarak çok boyutlu düşünebilme becerisi kazandırmıştır. Bunun yanı sıra
öğrenciler, toplumsal, tarihsel ve güncel olayların; Fen, çevre ve teknoloji ile etkileşimlerini
yorumlayabilme, analiz edebilme fırsatı bulmuş,
bu konulara ilişkin farklı bakış açıları
geliştirebilmiştir.
Proje ile her öğrenci kendi alanında, bireysel hızı ile araştırma, öğrenme, yorumlama ve analiz
etme fırsatı bulmuş, bu sayede rekabetten ziyade bireysel gelişim ön plana çıkmıştır.
Teknolojinin büyük bir hızla değişip geliştiği günümüzde, öğrencilerin bilgiye doğru
kaynakları kullanarak ulaşma ve ulaştığı bilginin güvenilirliğini ve paylaşılabilirliğini analiz etme
becerilerinin gelişmesi, toplumun geleceği açısından önem taşımaktadır. “Bilim ve Bilişim” projesi;
öğrencileri, teknolojik alanda bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanma, günlük yaşamda karşılaşılan
problemleri çözerken bilimsel-çok boyutlu düşünebilme, Fen ve Teknoloji ile ilgili sorunlar hakkında
olası riskleri, yararları ve eldeki seçenekleri dikkate alarak karar verme ve yeni bilgi üretme
konusunda teşvik etmiştir.
Bunun yanı sıra bu proje yoluyla öğretmen; süreci daha kolay yönetme, öğrencilerin ilgi ve
motivasyonunu yüksek tutma olanağı bulmuştur. Öğrencilerin güdülenmişlik düzeylerinin yüksek
olması, öğrenme sürecini olumlu etkilediğinden öğretmen de öğrenci ile sürece aktif katılabilmiş;
farklı bakış açılarına yön vererek öğrenen konumunda da yer almış, farklı alanlarda bilgi edinebilme
fırsatı bulabilmiştir.
4.3. MATEMATĠK ÖĞRETMENĠ GÖRÜġÜ
Günlük yaşamda en sık karşılaşılan sıkıntılardan biri okulda edinilen bilgilerin gündelik
etkinlikler içerisinde kullanılamamasıdır. Özellikle Matematik eğitimi, öğrencilerin günlük
yaşamlarına geçirmekte zorlandıkları başlıca derslerdir. Benzer şekilde bu Matematik dersinde
edinilen kazanımların disiplinler arası geçişi sağlanamamakta ve ilişkili olduğu diğer derslerin tutum
ve başarılarını da olumsuz şekilde etkilemektedir. Ayrıca teknolojinin hızla geliştiği ve bilgiye
ulaşmanın kolaylaştığı günümüzde, Matematik öğretiminin de farklılaşması gerektiği açıktır.
“Bilim ve Bilişim” Projesi bu konumda; öğrencilere, dünyayı ve çevrelerini anlamaya
yardımcı olacak geniş bir bilgi ve beceri birikimi sağlamaktadır. Öğrenciler kendilerinin ya da
arkadaşlarının projeleri sayesinde elde ettikleri çeşitli deneyimlerini analiz edebilmekte,
açıklayabilmekte ve günlük yaşam problemlerine farklı açılardan bakabilmektedir. Ayrıca çalışma
yaratıcı düşünmeyi kolaylaştırmakta ve estetik gelişimi sağlayarak özellikle şekiller ile sayılar
arasındaki ilişkiyi güçlendirmektedir. Ayrıca, çeşitli Matematiksel durumların incelendiği ortamlar
oluşturarak bireylerin akıl yürütme becerilerinin gelişmesine katkı sağlamaktadır.
Bilim ve Bilişim Projesi’nin matematik öğretmeni açısından yararları ise şöyle özetlenebilir.
Çalışmada öğrenciler matematik kavramlarını günlük yaşamla ilişkilendirmektedirler. Matematiği
diğer disiplinlerde kullanmanın önemini kavramaktadırlar. Problem çözme ve eleştirel düşünme
becerilerinde ilerleme olmaktadır. Matematiğe farklı açılardan baktıklarından ve bilgisayar desteği
aldıklarından matematiğe karşı olan tutumları olumlu yönde etkilenmektedir. Ders ortamının farklılığı,
öğrencilerin standart bir matematik dersine göre daha rahat öğrenebilmesini sağlamaktadır.
5. YORUM/TARTIġMA
Bu çalışma sonunda elde edilen verilere göre, öğrencilerin projeye başlarkenki amaçlarının
bilgisayar kullanma ve programlama becerilerini geliştirmek olduğu görülmüştür. Bu çalışma ile
öğrencilerin bilgisayar kullanmayı sevmelerinden faydalanarak daha motive ve eğlenceli bir şekilde,
Fen ve Matematik konularını öğrenebileceklerini göstermektedir. Bunun yanı sıra çalışma,
öğrencilerin yeni programlar öğrenmesini ve bilgisayar kullanabilme becerilerini geliştirmesini
sağlamıştır. Bilgisayar programlarının iyi kullanılamaması, internetin yavaşlığı ve iyi kullanılamaması
gibi teknik zorluklar ile öğrenme sürecinde; proje konusu ile bilgisayar programı arasındaki ilişkiyi
kuramamak çalışmanın olumsuz yönleridir. Ayrıca deneyler sırasında yaşanan aksilikler de dezavantaj
olarak görülmüştür.
Bilim ve Bilişim Projesi, öğrencilerin derslerle, günlük yaşam bağlantısı kurmalarında,
dersleri, güncel ve tarihsel olaylar ile ilişkilendirmelerinde, bireysel ilgi alanları ile dersler arasında
ilişkilendirme yapmalarında ve bu birikim ve ürünlerini başkaları ile paylaşmalarında katkı
sağlamıştır. Matematik ve Fen derslerinin birbiri ile ilişkilendirilmesini kolaylaştırmıştır.
Bu çalışma ile derste anlaşılmayan konuların tekrarı sağlanabilmekte ve öğrenciler daha
kapsamlı çalışmalar yaparak kendilerini derslerde daha yetkin hissetmektedir. Ayrıca, ders
programında yer almayan konuların öğrenilebilmesi öğrencilerin bilgiye ulaşmanın yeni yollarını
keşfetmesine yardımcı olmaktadır.
Çalışmanın büyük bir bölümü grup çalışmaları ile yapıldığından öğrenciler, yardımlaşmanın
ve bilgiyi paylaşımının önemini fark etmiştir. Bu şekilde öğrencilerin daha nitelikli ürünler ortaya
koyduğu gözlenmiştir.
Çalışma, öğrencilerin günlük yaşamda karşılaştığı sorunlara farklı bakış açıları
geliştirebilmelerine yardımcı olmakla birlikte öğrencilerin özgüvenlerinin artmasına katkı sağlamıştır.
6. SONUÇ
Bilim ve Bilişim projesi aynı anda bir Matematik, bir Fen ve teknoloji ve bir Bilişim
Teknolojileri öğretmeninin girdiği ve bilgisayar laboratuarında yapılan zahmetli bir ders olmasına
rağmen, dersler kapsamında hedeflenen birçok kazanımın ve becerinin gerçekleşmesinde standart bir
ders içeriğine göre daha etkilidir. Bu kazanım ve beceriler şu şekilde sıralanabilir:

Öğrenciler proje tabanlı bir öğretim ile araştırma yapmayı, bir konuyu derinlemesine analiz
etmeyi, buldukları verileri sentezleyerek konuyla ilgili ürün oluşturmayı öğrenmektedir.

Aynı anda birçok Matematik ve Fen konusunu inceleme ve tartışma fırsatı bularak, farklı bakış
açıları geliştirmekte ve yorum yapmayı öğrenmektedir. Aynı zamanda derslerle ilişkili
projelerde, ders konuları ile ilgili bilgilerini pekiştirmekte ve ek bilgiler öğrenmektedirler.

Yapılan grup çalışmaları ile işbirlikçi bir öğrenme ortamı elde edilmektedir. Öğrenciler, bu
sayede yardımlaşmayı ve bilgiyi paylaşmayı öğrenmektedirler.

Dersler arasında disiplinlerarası geçiş kolaylaşmakta ve derslerin günlük yaşamla olan
bağlantısı çok daha kolay kurulabilmektedir.

Öğrenciler, bilgisayar ve program kullanımı konusunda yaş düzeylerinin üzerinde bir bilgi
birikimine sahip olmuşlardır.

Öğrencilerin proje konularında genel kültürleri artmaktadır.

Sınıf ortamı dışında, öğrenci merkezli olarak yapılan çalışma sayesinde, öğrencilerin dersler
üzerindeki tutumunun olumlu etkilendiği gözlenmiştir.
7. ÖNERĠLER
Bir öğretim yılı boyunca haftada iki ders saati süresince uygulanan “Bilim ve Bilişim”
projesinin yeni uygulayıcılarının dikkat etmesi gereken durumlar şu şekilde sıralanabilir:

“Bilim ve Bilişim” Projesi yıllık planı ile ilişkili olduğu derslerin yıllık planları birbirine paralel
şekilde düzenlenmesi çalışmanın ders başarısına etkisini artıracaktır.

Bazı bilgisayar programları bazı ders konuları ile daha iyi uyum göstermektedir. Bu programların
öğretilme zamanları bu ders konuları ile uygun şekilde ayarlanabilir.

Çalışmanın daha büyük yaş gruplarında uygulanması halinde daha geniş kitlelere ulaşmak,
iletişimi, paylaşımı artırmak ve karşılıklı etkileşimi sağlayarak daha iyi ürünler oluşturmak
amacıyla Facebook, Twitter ya da Blogger kullanımı yerine WEB sayfaları açılabilir ya da forum
siteleri kullanılabilir.

Öğrencilerin öğrenebileceği, Geogebra, Yenka, Cabri, Sketch Up gibi eğitsel bilgisayar
programları da çalışmanın içine katılabilir.

Çalışmalar, hem matematik laboratuarı hem fen laboratuarı hem de bilgisayar laboratuarı olacak
şekilde dizayn edilmiş sınıflarda yapılabilir.

Çalışmaların uygun bir arşivleme sistemi ile saklanması gelecek yıllardaki çalışmalara ışık tutması
açısından önemlidir.

“Bilim ve Bilişim” Projesi olumlu birçok yönü olmasına rağmen, okul, öğretmen ve öğrenci için
fazladan yükler getirmektedir. Bu çalışmayı yapan bir okul, Matematik ve Fen ve Teknoloji ders
saatleri dışında bu çalışmaya katılması zorunlu üç alan öğretmenini bilgisayar laboratuarında derse
sokmak durumundadır. Öğretmenler, her öğrencinin hazırlayacağı projeye göre hazırlık yapmak
ve öğrenciyi yönlendirebilecek bilgi ve donanım birikimine sahip olmalıdır. Öğrenciler ise,
hazırlayacakları çalışmalar için gerekirse çalışma süresi dışında ön araştırma yapmalı ve gerekli
materyalleri toplamalıdır. Okulun teknik donanımının bu dersi verebilecek nitelikte olması
gerekmektedir.
8. TEġEKKÜR
Çalışmamız boyunca desteğini esirgemeyen hocamız Yrd. Doç. Dr. Hasan ÇAKIR’a teşekkür
ve şükranlarımızı sunarız.
Bu projenin yapılmasına destek veren yöneticilerimiz Sayın Hilal ERDİNÇ’e ve Sayın Sevgin
KURTULUŞ’a teşekkür ederiz.
9. KAYNAKLAR
Blumenfeld, F., Fishman, B. J., Krajcik, J., Marx, R. W. & Soloway. E.(2000), “Creating
Usable Innovations in Systemic Reform: Scaling Up Technology-Embedded Project-Based Science in
Urban Schools” Educational Physchologist, 35:3, 149-164
Barab, S. A. & Luehman, A. L. (2004). “Building Sustainable Science Curriculum:
Acknowledging and Accommodating Local Adaptation” Science Education, 87:4, 454 - 467
MaKinster J. G, Barab, S. & Keating, T. M.(2001). “Design and Implementation of an On-line
Professional Development Community: A Project-Based Learning Approach in a Graduate Seminar”
Electronic Journal of Science Education 5 : 3
Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi, İstanbul: MEB Yayınları.
Heddens, J,W. & Speer, R.W. (1997). Today’s Mathematics, (9.Edition), New Jersey: Merrill
an Imprint of Prentice-Hall., 336.
MEB (2004), “İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4.-5. Sınıflar) Öğretim Programı”, Ankara:
Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
Harwood, W. S. & McMahon, M. M. (1997), Effects of ıntegrated video media on student
achievement and attitudes in high school chemistry, Journal of Research in Science Teaching, 34(6),
617–631.
Demirel, Ö., Seferoğlu, S.S. & Yağcı, E. (2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal
Geliştirme. Pegem-A Yayıncılık 2. Baskı, 247s, Ankara.
Geban, Ö. & Demircioğlu H., (1996). Fen bilgisi öğretiminde bilgisayar destekli öğretim ve
geleneksel problem çözme etkinliklerinin ders başarısı bakımından karşılaştırılması. Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12 : 183-185