Aile İşletmeleri

Aile İşletmeleri
Doç. Dr. Aykut GÖKSEL
Kurumsallaşma Süreci
1. Aşama: Alışkanlıkların Yerleşmesi
(Habitualization)
2.Aşama: Nesnelleştirmek
(Objectification)
3.Aşama: Olgunlaşma (Sedimentation)
9.BÖLÜM.Kurumsallaşma Süreci

Kurumsallaşma, örgütler için süreç gerektiren bir olgudur.
Kurumsallaşma süreci gelişimi açısından öncelikle kurumlarla
ilgili yapılmış olan analizler sonrasında sırasıyla iki süreç
ortaya konulmuştur ki bu süreçler «alışkanlıkların yerleşmesi»
ve «nesnelleştirme»’dir. Bu analizlerin sonrasında Berger ve
Luckman’ın (1967) ortaya koymuş olduğu ve Zucker
tarafından da ifade edilmiş olan «olgunlaşma» kavramının
eklenmesiyle bu süreç üç aşamada ifade edilmiştir.
Kurumsallaşma Süreci
Kaynak:Tolbert&Zucker,1996
Kurumsallaşma Süreci
Kurumsallaşma Öncesi
Aşama
Yarı Kurumsallaşma
Aşaması
Kurumsallaşmanın Tamamen
Gerçekleştiği Aşama
Alışkanlıkların Yerleşmesi
(Habitualization)
Nesnelleştirmek
(Objectification)
Olgunlaşma (Sedimentation)
Uyarlayıcıların Yapıları
Homojen
Heterojen
Heterojen
Yayılım İçin İtici Güçler
Taklit
Taklit/Normatif
Normatif
Uygulamadaki
Değişkenler
Yüksek
Orta
Düşük
Yapılardaki Başarısızlık
Oranları
Yüksek
Orta
Düşük
Boyut
Süreçler
Kurumsallaşma Sürecinin Aşamaları
Örgütsel çerçevede alışkanlıkların yerleşmesinin süreci:




İşletmenin bir spesifik sorununa cevap vermek amacıyla yeni
yapısal düzenlemelerin oluşturulmasını,
Sorunların saptanmasını,
İşletmenin politika ve prosedürlerinin oluşturulmasında
gerekli formülüzasyonların yapılmasını,
Benzer veya aynı problemlerin belirlenmesi faaliyetlerini
içermektedir.
1.Aşama: Alışkanlıkların Yerleşmesi
(Habitualization)
Boyut
Kurumsallaşma Öncesi
Aşama
Yarı Kurumsallaşma
Aşaması
Kurumsallaşmanın Tamamen
Gerçekleştiği Aşama
Nesnelleştirme aşaması, toplumsal konsensus
Süreçler
Alışkanlıkların Yerleşmesi
Nesnelleştirmek
Olgunlaşma (Sedimentation)
derecesinin (Habitualization)
gelişim gösterdiği,
karar
(Objectification) örgütteki
vericilerin yapısal değerin oluşumu üzerinde önemli
Uyarlayıcıların
Homojen
Heterojen
Heterojen
etkisinin olduğu ve örgütlerde fikir birliği temelinde
Yapıları
Yayılım İçin İtici
Taklit
Taklit/Normatif
Normatif
adaptasyonun
arttırılmasını
içeren
bir
aşamadır.
Güçler

Uygulamadaki
Değişkenler
Yüksek
Orta
Düşük
Yapılardaki
Başarısızlık Oranları
Yüksek
Orta
Düşük
2.Aşama: Nesnelleştirmek
(Objectification)

Süreç içerisinde karar alıcıların kullandıkları subjektif değer saptama yönteminin
yanında “en iyi” seçime karar verebilmeleri için diğer gözlemlerden elde edilen
objektif bilgileri kullanmaları söz konusu olmaktadır. Böyle bir karar alma süreci
işletmenin hareketlerini daha nesnel bir boyuta taşımaktadır. Yaşanan bu süreç ise
kurumsallaşma süreci aşamaları içinde nesnelleştirme aşaması (objectification) olarak
isimlendirilecektir. Kalite çemberleri, takım bazlı üretim, yönetim için eğitim
programları
gibi
aktiviteler,
bu
aşama
için
yapılacak
sınıflandırılması içinde yer alabilecektir.
2.Aşama: Nesnelleştirmek
(Objectification)
örnek
faaliyetlerin

Nesnelleştirme sürecinin, yarı kurumsallaşma boyutunda var olduğu ve bu
boyut içerisinde, yapısal başarısızlık oranlarının orta düzeyde olduğu
görülecektir. Bu aşamada uygulamada karşılaşılan uyumsuzluklar ise
alışkanlıkların yerleşmesi (habitualizaiton) aşamasında yaşandığı kadar
yüksek düzeyde olmayacaktır. Ancak bir geçiş süreci olarak da
nitelendirilebilecek bu evrede yaşanabilecek uyumsuzluklar, bir sonraki
aşama olan kurumsallaşmanın tamamen gerçekleşmiş olduğu olgunlaşma
(sedimentation) aşamasındaki kadar düşük düzeyde olmayacaktır.
2.Aşama: Nesnelleştirmek
(Objectification)

İlk aşamada değişimin itici gücü olan taklit unsuru,
nesnelleşme aşamasında profesyonelleşmeyle birlikte
yerini normatif bir forma bırakmaya başlayacaktır.
2.Aşama: Nesnelleştirmek
(Objectification)
Boyut
Kurumsallaşma Öncesi
Yarı Kurumsallaşma
(Habitualization)
(Objectification)
Kurumsallaşmanın Tamamen
Aşama
Aşaması
Gerçekleştiği
Aşama
Bu süreç, esas olarak yapıların
sürekliliğinin
sağlandığı, örgütün
nesiller
boyu hayatta kalabilmeyi sağladığı zaman dilimini kapsamaktadır. Hayatta
kalabilmenin sağlanmasıyla, yapıların boyutları hem derinlik hem de genişlik
Süreçler
Yerleşmesi
kazanmıştır. Yani Alışkanlıkların
örgüt köklü
bir kurum Nesnelleştirmek
haline gelmiştir. Olgunlaşma (Sedimentation)

Örgütler kurumsallaşma süreci içerisinde kuralların yerleşmeye başladığı,
nesnelliğin
arttığı aşamada
Bu engeller Heterojen
son
Uyarlayıcıların
Yapıları
Homojenengellerle karşılaşabilir.
Heterojen
aşamaya geçişe kadar çıkar gruplarının direnişi şeklinde gerçekleşebilir.
Yayılım
İtici kurumsallaşmanın
Taklit
Taklit/Normatif
Normatif
Ancakİçin
örgütsel
tamamen
gerçekleştiği aşamada
yaşanan
Güçler
engeller düşük düzeyde kalacaktır. Zira bu aşama içerisinde bir önceki
aşamadaki çıkar gruplarının direnişi yerini çıkar gruplarının desteğine
bırakacaktır.

Uygulamadaki
Değişkenler
Yüksek
Orta
Düşük
Yapılardaki Başarısızlık
Oranları
Yüksek
Orta
Düşük
3.Aşama: Olgunlaşma
(Sedimentation)

Olgunlaşma (sedimentation) aşamasında gözlemlenen bir diğer durum ise
itici güç olan taklit, bu aşamada artık yerini tamamen normatif bir forma
bırakmıştır. Olgunlaşma evresinde uygulamada yaşanabilecek uyumsuzluklar
ve yapısal başarısızlık oranı artık düşük düzeydedir.
3.Aşama: Olgunlaşma
(Sedimentation)