PDF - Academic Food Journal

ryIDN
SIDASMEDYA
Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi
Akademik
Grda7(1)(2009)53-57
DerlemeMakale/ ReviewPaper
Bahkve BahkUrtinlerininModifiyeAtmosferdePaketlenmesi
PrnarO$uzhan,
SimayAngig
AtatiirkUniversitesi,
ZiraatFakriltesi,
SuUrrinleri
Bo[imii,25240Erzurum
[email protected]
E-posta:
6zet
Taze baltkve kabuklusu iirtinleribiyolojikyaprlarrndan
dolayrgok gabukbozulabilen
grdalardrr.
Normalbuzdolabr
gartlartnda
bu tirtinlerinrafomrirenzimatikve mikrobiyolojik
bozulmadan
dolayrsrnrrhdrr.
Bu nedenlerirrinlerin
rafomrtinri
uzatmak igin dtigtik dozda radyasyon,yriksek basrng ve modifiyeatmosferdepaketleme(MAP) gibi yontemler
kullantlmaktadtr.
MAP,gtintimtiztinen cinemligrda muhafazatekniklerinden
birisidir.Bu teknikoksidatifreaksiyonve
mikrobiyalgeligmeyiengelleyerekbaltk tirtinlerininraf omrtinrionemli olgiide uzatmaktadrr.
Bu derlemedemodifiye
atmosferdepaketlemeteknolojisininonemi, avantaj ve dezavantajlarrve bu teknigin bahk ve balrk tirrinlerinin
paketlenmesinde
yaprlangahgmalar
kullanrml
konusunda
iizerinde
durulmugtur.
AnahtarKelimeler:
Modifiyeatmosferpaketleme,
Rafomrri,Balrk,Balrkrirrinleri
ModifiedAtmospherePackagingof Fish and FisheryProducts
ABSTRACT
Freshfish and shellfishare highlyperishablebecauseof their biologicalstructure.The shelflivesof theseproductsare
restrictedby enzymaticand microbiologic
spoilageat normalrefrigeration
conditions.
The useof low doseradiation,high
pressureand modifiedatmospherepackaging(MAP)methodsmayextendthe shelf-lifeof theseproducts.Today,MAp is
one of the very importantmethodsused in food preservation.
This techniqueextendsshelf-lifeof fisheryproductsby
inhibitingoxidativereactionsand microbialgrowth.In this study,the importanceof MAP technology,advantagesand
disadvantages
of MAPapplications
werereviewed.
KeyWords: Modifiedatmosphere
packaging,
Shelf-life,Fish,Fisheryproducts
P. Oguzhan,S. AngigAkademikGrda7(1) (2009)53-57
ciRig
Son yrllardaartan diinya nrifusu,insan beslenmesinde
o n e m l i b i r y e r i o l a n h a y v a n s a lk o k e n l i p r o t e i n
yetersizligine
kaynaklarrnrn
neden olmakta,bu protein
agr$rnren iyi derecedeve ucuz bir gekildegidermede
yararlanrlacak
kaynaklarrn
bagrndagtin gegtikgeonem
gelmektedir
kazanansu r.irunleri
[ 1].
Modifiyeatmosferpaketlemenin
raf omrulnri%50urr-inr.in
400 oranrndaarttrrma,daha uzun raf omrri nedeniyle
ekonomik kayrplan azaltma, dagrtrm masraflarrnr
azaltma,yriksek kalitelirirtln temin etme, dilimlenmig
tirunlerinkolay bir gekildeaynmr,kokusuzve kullanrglr
paketleme
ve renk,aromagibikayrplarr
enazaindirmegibi
vardrr[19,20,211.
avantajlarr
Modifiyeatmosferpaketlemebilegenleri,
balrk,tek gaz
Ancak su rir0nleriyrikseknem igerikleri,azotlu besin
o$eleri,mineralve di$er geligmefaktorlerince
zengin veya karmagaz, gaz oranrve paketlememateryalinden
o l m a l a r ry a n r n d a b e l i r l i o r a n d a f e r m e n t e o l a b i l i r ibarettir
[15].
karbonhidrat(glikojen)igermelerive pH" de$erlerinin
MODiF|YEATMOSFERPAKETLEMEDE
b i r g o k o r g a n i z m a n r ng e l i g m e s i n ee l v e r i g l io l m a s r
KULLANILANGAZLAR
nedeniylemikrobiyalgeligmesonucukolaycabozulma
niteli$i
tagrmaktadrrlar
[ 2].
Modifiyeatmosferpaketlemede
kullanrlan
baglrcagazlar
ve karbondioksittir.
oksijen,azot (nitrojen)
Onerilendi$er
Balrklarrn
birgokig ve drgfaktorlerin
etkisiylesudangrkar
gazlarise, azot ve azotoksitler,
karbonmonoksit,
eten ve
grkmaz bozulmayabaglamasr,ttlketici agrsrndanda
klordur.Karbondioksit,
oksijenve azot (nitrolen)r.irr-lne,
rirtinrinkarlrlrkveya satrlabilirli$ini
etkileyenen onemli
rireticifirmayave trlketiciihtiyaglarrna
baglrolarakfarklr
unsurdur[3].Balrklarda
bozulmakendibtinyesinde
do$al
k o m b i n a s y o n l a r dvae o r a n l a r d a k u l l a n r l m a k t a d r r .
olarakbulununenzimlerin
aktiviteleri,
lipidoksidasyonu
ve
Perakendepaketlemeigin tavsiyeedilen gaz karrgrmr
balrgakontamineolmugmikroorganizmalarrn
metabolik
beyazetlibalrklar
ve kabuklular
igin40/30/30:
CO1N,/O,,
faaliyeti sonucu meydana gelmektedir[4]. Ozellikle
ya$lr
(somon,
ve
alabalrk,
ringa
uskumru)ve
tritsrilenmig
e n z i m l e r , d t i g r i k s r c a k l r k l a r d ab i l e a k t i v i t e l e r i n i
balrklar
igin
60/40:
CO,/
N,
olmaktadrr
19,
[15, 22,23,24,
srirdrirebildiklerinden,
balr$rn
kolaycabozularak
kalitesinin
251.
drigmesine
nedenolmaktadrr
[5,6].
(COr), balr$rnMAP'sindekullanrlanen
Karbondioksit
raf omrirlerihem
Su rirtinlerigibigabukbozulangrdalarrn
gazdtr.
gi$materyalin
Qtinkri COr, bakteri ve kuflerin tireyip
kontaminasyonuna
hemde katkrmaddeleri, onemli
engellemeozelli$ine
sahiptir
9,20,26. CO,
gibikorumatekniklerine geligmesini
ve paketleme
depolamasrcaklr$r
geligme
seviyesiarttrrrlmrgMAP'rn kullanrmrile,mikrobiyal
b a g l r d r r [87,9
, , 1 0 ,1 1 ] .
grdalann
geciktirilerek,
rafomrtiarttrrrlmrg
olur[27.]
Bu derlemede modifiye atmosferde paketleme
gazpaketligrdalarda
(CO,)karma
Karbondioksit
en onemli
teknolojisinin
onemi, avantajve dezavantajlarr
ve bu
tekni!in balrk ve balrk rlrrlnlerininpaketlenmesinde antimikrobiyal
maddeolmaktadrr.
Bugazetkilibirgazolup,
k u l l a n r m rk o n u s u n d ay a p r l a n g a l r g m a l a rt i z e r i n d e mikrobiyalhticrede ve onun gevresindekimyasal
durulmugtur.
yolagabilmektedir.
de$igimlere
CO,'ingrdalarr
korumadaki
asrl faaliyeti,bakteriyelmetabolizmaiqin mevcutolan
MODiFiYEATMOSFERPAKETLEME
ve bu
oksijeninbir krsmrveya hepsiile yer deSigtirmesi
yiizdenbakterigeligimini
yavaglatmaktad
rr [ 28.]
Modifiye atmosferde paketleme son yrllarda laze,
aktivitesinin
asidi olugturan
dondurulmugve so$utulmuggrdalardabozulmanrn COr'inantimikrobiyal
; karbonik
geciktirilmesi
ve ozellikletazesu rirrinlerinin
raf omrrinrin gazrngrdayrizeyindeso$urulmasr,
sonrasrnda
karbonik
poptilerbir metotolmugtur14,121. asidiniyonlagmasr
uzatrfmasr
agrsrndan
ve pH'dakiazalmanrn
birsonucuolarak
Raf omrrinrinuzatrlmasrtrirlere,balrgrnya$ igeri$ine, ortayagrktrgr
belirtilmigtir
[ 29.]
'na,gaz
poptilasyona,
gazkangrm
bagfangrgtaki
mikrobiyal
hacminintirrin hacmine,oranlna,iglemeve paketleme inertbir gazolanazotunsu ve yagdakiqoztintir[i$tiazdrr.
hijyeneve en onemlisidepolamasrcaklr!rna MAP'ta azot kullanrmrtig temel fonksiyonasahiptir.
esnasrndaki
b a g h d [r9r , 1 0] .
Bunlardanilki, ya$h balrklardaoksijeninyerini alarak
gibikimyasalbozulmayr
oksidatif
acrlagma
acrtat ve koku
Modifiye atmosfer paketleme, paketteki havanrn olugumunuve ktif geligiminiengellemektedir.
ikincisi,
ve bu havanrnyerinetek gazveyakarma
uzaklagtrrrlmasr
geligiminiengellemektedir.
aerobikmikroorganizmalarrn
gazeklenmesini
igerenbirpaketleme
bigimidir
devamrigindolgu
Ugiincustiise, paketinuygunlugunun
[13,14,15].
paketin
MAP'ta
igerisinden
oksijeninuzaklagtrrrlmasr
ve
gazrofarakkullanrlmaktad
r 113,1
4, 40,411.
farklr konsantrasyonlarda
CO, ve N, ile doldurulmasr
gokkuga$r
alabah$r
salatasrnrn
modifiye
bununlabirliktebuzdolabrnda
uygun depolamagartlarr Metinve ark.{421,
(
O
, : C O , : N , = 1 : 7 : 1v2e C O , : N , = 3 : 7 )
proteolitik
a
t
m
o
s
f
e
r
d
e
bakterilerin,
maya
aerobikmikroorganizmalarrn,
geligimini
ve ktlflerin
engellemektedir
ambalajladrktan
sonra normal hava ile ambalajlama
[16,17,181.
P. Oguzhan,S. AngigAkademikGtda 7(1) (2009)53-57
bulunmugtur.
itibaren
bozulduklart
k o n t r o l g r u b u o r n e k l e r i l e k a r g t l a g t t r m t g l a r d t r .grinrinden
alabalrksalatalart4"C'de14 gtin stire ile
Ambalajlanan
ve ark. [46],yapmtgolduklartgaltgmada
Paludan-Muller
MAP ile ambalajlanangrubun duyusal so$uk tritstilenmigsomonlart(Sa/mo sa/ar) vakum ve
depolanmrgtrr.
kontrol grubu alabalrksalatastnaoranla
ozelliklerinin
modifiyeatmosferlepaketleyipSoC'dedepolayarakraf
oldukga yriksek oldu$u belirlenmigtir.Uygulanan omrtiniibelirlemiglerdir.
vakumpaketlenen
Aragttrmactlar
mikrobiyolojikve kimyasalanalizlerneticesindekontrol
ise5 ile6
rafomnintin4hafta,MAP'Itgruplartn
salmonlarrn
grubununkabul edilebilirlik
stntrtna7 g0nde ulagtlgt, hafta olduklarrnrbildirmiglerdir.
Ayrtca aynt galtgmada
oldu$u
ise14.gtinekadarkabuledilebilir
MAP'Irorneklerin
engellendi$i
Gram(-)bakterigeligiminin
MAP'lrorneklerde
nagoreMAP'tnmikrobiyal
Aragttrmasonuglart
bildirilmigtir.
saptanmrgtrr.Vakum paketlenenorneklerdeGram (-)
azalttl$tayrtcaorneklerin
aktiviteve duyusalde$igiklikleri
florada Vibrio sp., V. marinus, Enterobacteriacea,
yaklagtk
orantnda uzattt$t rapor
%50
raf omurlerini
Aeromanas hydrophila; MAP uygulananlarda ise
edilmigtir.
Carnobacterium piscicola bakteri titrlerinin baskln
ortayakonulmugtur.
oldu$unu
beyazetli
Cannve ark. [43],yapmrgolduklartgahgmada
morina balrgr,siyah etli ringa balt$t ve t0tstilenmig Kolyozbalrklarr(Scombercoliasjaponicus)ile y0rtittilen
uskumru balrklarrtizerine yapttklartbir aragtlrmada bir galrgmada
(%50
hava,vakumve modifiyeatmosferde
balrklarryo40CO",%30N,,%30O, ve %60CO,,%40N, ile
+
muhafaza
edilen
3-6'C'de
Nr)
ambalajlamantn
CO, 7o59
ve raf omitrleriniaragttrmtglardtr.
ambalajlamrglar
o/o40
filetolarrnmikrobiyolojikve duyusal ozellikleritizerine
COr, %30 N,, %30 O, ile
Aragtrrmasonucunda
etkileriincelenmigtir
[42]. Mikrobiyalflorantn,Brochothrix
bu
kaliteindeksikullantlarak
morinalarda
ambalajlanan
o/o40-80
Pseudomonas,
Shewanellaputrefaciens,
thermosphacta,
arastnda uzattlgt
atmosferin raf omrtinit
olugtu$u,
ve
laktik
asit
bakterilerinden
Enterobacte
ri
ace
ae
Hem%40CO,,%30N,,%30O, hemde %60
belirlenmigtir.
geligiminin
MAP'da
ile
ambalajlamada
hrzlt,
hava
bakteri
CO, yo41 N, ile ambalajlananringa baltklartntnraf
yavag
tgttr.
seyrettigi
saptanm
ise
ve
tespitinindahabelirsizoldu$ubakteriyolojik
omtirlerinin
m
o
r
i
n
a
b
a
l
t
k
l
a
r
tna
a
g
t
s
t
n
d
a
n
k
r
i
t
e
r
l
e
r
kimyasal
ve ark. [48],vakumve modifiyeatmosferde(%60
Duyusalanalizlersonucunda Ozogul
benzedikleribildirilmigtir.
olo4g
4'C' de muhafazaedilen
Nr)ambalajlamantn
CO,+
dahauzunrafomru
kontrolgurubunda
vakumambalajlarrn
oh40
o/o30
CO,
rapor edilmigtir.Ayrtca
saglayamadrklart
sardalya (Sardina pilchardus)baltklartntnkimyasal,
morina
baltklartnda
ambalajlanan
O,
atmosferde
Nr,%30
duyusal ve mikrobiyolojikozelliklerineetkilerinin
tn raf
ballklart
belirlemekiizereytirtittUkleriaragtrrmada,sardalyan
Ancak bu
da benzersonuglarelde edilmigtir.
gurubundan
12,
vakum
ambalajlamada
atmosferde
modifiye
kontrol
daha
omr0nirn
duyusalolarakda rafomilrlerinin
MAP'ta
9 ve havada3 grin oldu$unu,bakterigeligiminin
uzun oldu$utespit edilmigtir.Ayrtca o/o40COr, %30 N,,
(TMA-N)
yavag
trimetil
amin
en
dtigtik
seyretti$ini,
oldukga
ttltsiilenmig
uskumru
Vo3OO, atmosferdeambalajlanan
degerini modifiye atmosferde depolanan orneklerin
bahklarrnrnraf omurlerininkontrol gurubundanfarklt
toplamugucubaz
verdi$ini,depolamas0resiilerledikge
olmadr{rda bildirilmigtir.
(TVB-N) de$erindearttgoldu$unubelirlemiglerdir.
Gimdnezve ark. [44], yapmtgolduklartbir galtgmada
COr+
Hava,vakumve modifiyeatmosferde(%5Or+ o/o7o
(%10
farkltgazoranlartnda
gokkuga$r
filetolannr
alabalrgr
o/o2o
Ar;
OrCOr-o/o4O
%25 Nr) paketlenen ve 4"C' de depolanan kolyoz
N,; %10 O2-o/o5O
Or-o/o5}COr-yo4O
o/o50CO"-o/o30
N,; %20 O,-V'5OCOr-%30Ar; ohSOOr-o/o50 (Scomber japonicus)filetolartntnraf omrti ve kalite
Ar),vakumve normal
Nr; %30 O,-o/o50
COr-o/o2O
COr-o/o2}
belirlemekamactylayaptlanbir galtgmada
degigimlerini
hava ile ambalajlayarak11C' de depolamtglardtr. duyusal,kimyasalve mikrobiyolojik
analizlerneticesinde
kimyasalve
mikrobiyolojik
Depolamanrn
belirligtinlerinde
raf
tamamtdikkatealtndt$tnda
incelenenparametrelerin
duyusalanalizlerneticesindeMAP'tnvakumve normal omrirnlrnhava ile ambalajlananorneklerde9, vakumve
onemlibir
kargrlagttnldt$tnda
hava ile ambalajlananlarla
isestrastyla
10ve 12gtin
orneklerde
MAPileambalajlanan
MAP
alttnda olduQu
tespit
edilmigtir.
salladtgt
raf omrtruzamasr
belirtilmigtir
[12.]
en iyigaz
onemlibirfarkolmadt$t
N,veArgazlarr
arastnda
o/o1O
Nr/Ar
oldugu
COr-o/o40
Or-o/o50
kartgtmtntn
dil balt$tnt
ve ark.[49],yapttklangaltgmada
Lopez-Galvez
o/o20
(So/ea
so/ea)
CO, + %80 hava ve o/o40CO, + %60
bildirilmigtir.
sonucunda
2"C'de depolamalan
havaile ambalajlayarak
gokkugagt
galtgmada
alabaltk
Erkanve ark.[45],yaptrklan
giinuzadtgtnt
belirtmiglerdir.
(Oncorhynchusmykiss) marinatlannaMAP uygulaytp rafomnintin4-8
4t1oC' de depolayarakraf omrtinti belirlemiglerdir.
filetolaryiiksek
Tilapiafiletolarrile yaprlanbir aragttrmada,
Nrve%30
COr+o7o69
Ornekferhava(kontrol),o/o5Or+o/o35
havave modifiyeatmosfer
materyalinde
bariyerliambalaj
CO, +o/o7j N2 olmak tizere tig grup halinde
(Yo75COr+o/o25
Nrve %25COr+ o7o75
Nr,%50CO,+ o7o5g
ambalajlanmtgtrY
r .a p t l a n d u y u s a l , k i m y a s a l v e
ambalajlanmrg
ve 4"C'de depolanmtgttr.
Nr)uygulanarak
mikrobiyolojikanalizsonuglartnagore kontrolgrubunun
raf omriin0n
90. g0n0nden,MAP' lt gruplartnise 120.
dikkatealtndt$tnda,
depolamanrn
Duyusalparametreler
P. Oguzhan,S. AngigAkademikGrda7(1) (2009)53-57
p,
havaileambalajlanan
filetolarda9 grin,%75CO,+ o7o25
of Liquid-Smoked
Swordfish(Xrphrasgladius)Slices.
FoodChemistryand TechnologyT
gaz karrgrmrnda13 gtin %50 CO, + oh50 N, gaz
0: 359-363.
N.,Ozden,O., Inugur,
o/o75
M.,2007.TheEffects
of
kangtmlnda
23 g0nveo/o25CO"+
Nrgazkarrgrmrnda [12]Erkan,
ModifiedAtmosphereand Vacuum Packagingon
g0n
ise30
oldu$usaptanmrgtrr
[50.]
Quality of Chub Mackerel.lnternationalJournal of
Food Scienceand Technology
42: 1297-1304.
soNU9
[ 1 3 ] C h u r c h ,1 . J . , P a r s o n s , A . L . , 1 9 9 5 . M o d i f i e d
Atmosphere Packaging Technology:A Review.
Sonugolarak,MAP'dakullanrlan
su tirtinlerinin
taze ve
Joumalof the Scienceof FoodandAgriculture67: 143hijyenikolmasrna,tiriintintriri.ineve yag igerigineuygun
152.
gaz karrgrmlarrnrn
ozellikteki
kullanrlmastna
ve depolama
l14lParry,R.T., 1993. lntroduction.In: Parry RT, editor.
srcakh$rnadikkat edilmesiyleuninrin raf omrri onemli
Principlesand Applicationsof MAPof Foods.Blackie
olgUdeuzatrlabilmektedir.
Academic
andProfessional.
NewYork,USA,1-18.
[15]Ozo$ul,Y., Ozogul,F., Kriley,E., 2006. Modifiye
KAYNAKLAR
Edilmig Atmosfer PaketlemeninBalrk ve Balrk
Urtinferine Etkisi.Ege U niversitesiSu Urtinleri Dergisi
(Oncorhynchus
alabahgr
t1l Angig,S.,2004.Gokkuga$r
23 (1-2):193-200.
mykrss)'nda
so$uk tritsrilemenin bazronemli kimyasal
H.,Unltisayrn,
M.,1999.Su Urrinleriigleme
[16]Grilyavuz,
ve duyusalozelIiklerir.izeri
neetkisi.Atatrirk UniversiTeknolojisi.
Srileyman
DemirelUniversitesi
EgridirSu
te si FenBilimled
Enstittisri
. YiiksekLisansTezi.
39 s.
UrtinleriFaktlltesi.lsparta.
Erzurum.
8., Qakh,$., 2001.Paketleme
Tekniklerinin
[17]Krhng,
[2] Alperden,i., 1995.Et ve su ririinlerimikrobiyolojisi.
Bahk ve Kabuklu Su Unlnleri MikrobiyalFlorasr
Grda sanayindemikrobiyolojive uygulamalarr.
UzerineEtkileri.Ege UniversifeslSu Ariinteri Dergisi
TUB|TAK Marmara AragtrrmaMerkezi Grda ve
18(1-2):279-291
.
So$utmaTeknolojileri
Bohimti,YayrnNo: 124,Gebze- [18]Swiderski,
F., Russel,S., Waszkiewiez-Robak,
8.,
Kocaeli.101-120.
Cholewinska,E., 1997. Evaluationof VacuumPackagedPoultryMeatand EatsProducts.J. Science
[3] Yetim, H., 1996. Sorbik asit ve taze ballk
muhafazasrnda
kullanrmimkanlarr.
Gda 21(3):205FoodAgriculture 48: 193-200.
213.
Aspects of
[19]Farber,J. M., 1991. Microbiological
Modified Atmosphere PackagingTechnology-A
[4] Ashie, l.N.A.,Smith, J.P., Simpson,B.K., 1996.
Review.J. FoodProtection54 (1):58-70.
Spoilageand Shelf-LifeExtensionof FreshFish and
S.K.., 1980. Use of CO and CO2 Enriched
[20]Wolfe,
Shelf- Fish. Critical Reviewsin Food Scienceand
Atmospheres
for Meats, Fish and Produce.Food
Technology36:87-121.
(3):55-58.
Tech
n
ol
ogy
34
R., Finne,c., 1980.Shelf-life
[5] Banks,H., Nickelson,
L.L.,
Reviere,
R.D.,Cole,A.B.,1988.Fresh
[21]Young,
studies on CO, packagedfin-fish from the gulf of
Red
Meats:
A
Place
to
Apply ModifiedAtmospheres.
-162.
Mexico.Journalof FoodScience45:157
(9):65-69.
Food
Tech
n
ol
ogy
42
andstructural
alterations
[6] Yetim,H.,1993.Biochemical
[22]Smith,J., Ramaswamy,H., Simpson,8., 1990.
of restructured
fishmuscleas influencedby eggwhite,
Developments
in FoodPackagingTechnology.
Part2:
tumblingand storagetime. FhD. Dissertation.
The
StorageAspects. TrendsFood Science Technology
OhioStateUniversity,
Columbus,
OH.222p.
N o v1 1 1 - 1 1 8 .
M.,Kautter,
D.A.,1995.Shelf
[7] Reddy,N.R.,Villanueva,
Atmosphere
Packaging.
[23]Lampila,L.E.,1991.Modified
Life of ModifiedAtmospherePackagedFreshTilapia
p. 373-393. In: Ward D. R. and Hackney C.
FilletsStored under Refrigerationand Temperature
Microbiology
of MarineFood Products.An AVI Book.
AbuseConditions.
J. FoodProtecf.
58:908-914.
Published
byVanNostrand
Reinhold
NewYork.
L.,Sampedro,
G.,Herrera,
J.J.,Cabo,M.L.,
[8] Pastoriza,
[ 2 4 ] C h u r c hN
, . , ' 1 9 9 4 . D e v e l o p m e n t isn M o d i f i e d
1998. Influenceof Sodium Chlorideand Modified
AtmospherePackagingand RelatedTechnologies.
Atmosphere
Packaging
on Microbiological,
Chemical
Trendsin Food Scienceand Technology5:345-352.
and SensorialPropertiesin lce Storage of Hake
B., Qakh,$., 2004.Su Urrinlerinin
Modifiye
[25]Krlrng,
(Merluccius merluccius). FoodChemistry61:23-28.
Atmosferde Paketlenmesi. Ege Liniverslfesl Su
[9] Sivertsvik,M., Jeksrud,W.K..,Rosnes,T., 2002.A
Arilnteri Dergisi21 (3-4):349-353.
Reviewof ModifiedAtmosferePackagingof Fishand
N.M.,Kell,D.8.,1989.TheInhibition
by CO2of
[26]Dixon,
Fishery Products-Significance
of MicrobialGrowth,
the Growth and Metabolismof Microorganisms.
J.
Activities and Safety. lnt. J. of Food Science and
Applied Bacteriology67:109-136.
Technology37(2):1O7- 127.
[27]StilesM
, . E . , 1 9 9 1 . S c i e n t i f i cP r i n c i p l e so f
M., Rosnes,J.T., Kleiberg,G.H., 2003.
[10]Sivertsvik,
Controlled/Modified
Atmosphere Packaging. In:
Effect of Modified Atmosphere Packaging and
ModifiedAtmospherePackagingof Food. London:
Superchilled
Storageon The Microbialand Sensory
EflisHorwood,lS-25.
Qualityof AtlanticSalmon(Sa/mosa/ar)fillets.J. Food
J.A.,Krishnamurthi,
R.,Rizvi,S.S.H.,1985.A
[28]Daniels,
Sct.68(4):
1467-1472.
Review
of
Effects
of
Microbial
CO,
on
GrowthandFood
G., Licciardello,
F.,2005.Effectof Vacuum
[11]Muratore,
QuaIity.JournaI of Food Protection 48:532-537.
and ModifiedAtmospherePackagingon the ShelfLife
P.Oguzhan,
S.AngigAkademik
Grda7(1)(2009)53-57
[29]Genigeorgis,C.A., 1985. Microbial and Safety
lmplicationsof the Use of ModifiedAtmospheresto
Extend the Storage Life of Fresh Meat and Fish.
InternationalJournalof FoodMicrobiology1:237-251.
Spoilageand
[30]Hobbs,G., 1991.Fish:Microbiological
Safety.Food ScienceTechnology Today5 (3):ZXl66173.
[31]Ho, C.S., Smith, M.D., Shanahan,J.F., 1987.
CarbondioxideTransfer in BiochemicalReactors.
Advancesin BiochemicalEngineering35:83-125.
[32]Knoche,W., 1980. ChemicalReactionsof CO, ln
Water. ln:Biophysicsand Physiology of Carbon
Dioxide.
3-11.
Berlin:Springer-Verlag,
R.8.,1933.The influenceof CarbonDioxide
[33]Haines,
of CertainBacteria,as
on the Rate of Multiplication
Judged by Viable Counts. Joumal of the Societyof
Chemicallndustry52: 13-17.
[34]Gill,C.O.Tan,K.H.,1980.Effectof CarbonDioxideon
Growth of lvieat Spoilage Bacteria. Applied and
EnvironmentalMicrobiology39: 317-319.
[35]Ogrydziak,D.M., Brown, W.D., 1982. Temperature
Effectsin Modified-Atmosphere
Storageof Seafoods.
Food Technology 36:86-96.
[36]Church,P.N., 1993. Meat Products.In: Parry RT,
Editor. Principles and Applicationsof Modified
AtmospherePackagingof Food.London(UK):Blackie
Academicand Professional,229-262.
J.T., Sivertsvik,M., Bergslien,H., 1997.
[37JRosnes,
Distribution of Modified Atmosphere Packaged
Salmon (Sa/mo sa/ar) Products. ln: Seafood from
Producer to Con$.Fner, lntegrated Approach to
Quality.Amsterdarn:Elsevior,2'11-220.
[38]Randell,K., Hattula,T., Skyfte,E., Sivertsvik,M.,
Bergslien,H., 1999. Qualityof FilletedSalmon In
VariousRetailPackages.Journalof Food Quality22:
483497.
[39]Church,N.,1998.Church,MAPfishandcrustaceansFood Scienceand Technology
sensoryenhancement.
Today12(2):73-83.
[40]Cann,D.C.,Houston,N.C.,Taylor,L.Y.,Stroud,J. C.,
Early,G. L., Smith,G.L., 1985.Studiesof Shellfish
Packed and Stored Under a ModifedAtmosphere.
TorryResearch
Station.Abendeen,
U. K.
J.N.,Haris,L.J.,Parish,M.E.,Beuchat,
L.R.,
[41]Farber,
Suslow,T.V.,Gorney,J.R.,Garrett,E.H.,Busta,F.F.,
2003. Microbiological
Safety of ControlledModified
Atmosphere Packaging of Fresh and Fresh-Cut
Produce.FoodScienceandFoodSafety2:142-160.
[42]Metin,S., Erkan,N., Baygar,T., Ozden,6, ZOOZ.
Modified Atmosphere Packaging of Fish-Salad.
FisherlesScience 68'.204-209.
D.C.,Smith,G.L.,Houston,
N.C.,1983.Further
[43]Cann,
Studiesof the Packagingof Marine Fish Products
underModifiedAtmospheres.
TorryResearchStation.
Abendeen,
U. K.
[44]Gimenez,8., Roncalds, P., Beltrdn, J.A., 2002.
ModifiedAtmospherePackagingof FilletedRainbow
Trout.J. of the ScienceFoodandAgriculture82: 11541159.
N., Metin,S., Varhk,C., Baygar,T., Ozden,O.,
[45JErkan,
Gtin, H., Kalafato$lu,H., 2000. ModifiyeAtmosferle
Paketlenen(MAP)PaneliAlabahkMarinatlannrn
Raf
Omni UzerineEtkisi.TurkishJoumatof Veterinaryand
AnimaI Sciences 24'.585-591.
C., Dalgaard,P.,Huss,H.H.,Gram,
[46]Paludan-Mriller,
L.. 1998. Evaluationof the Roleof Carnobacterium
piscicola in Spoilage of Vacuum and Modified
Atmosfere Pacged Cold Smoked Salmon Stored at
5C.lnt.J. of FoodMicrobiology39:155-166.
[47JStamatis,N., Arkoudelos, J., 2007. Quality
assessment of Scomber colias japomcus under
modified atmosphereand vacuum packaging.Food
ControllS:292-300.
[48]Ozo$ul,F., Polat,A., Ozogul,Y.,2004.The effectsof
modified atmosphere packaging and vacuum
packagingon chemicalsensoryand microbiological
changes of sardines (Sardina pilchardus).Food
ChemistrySi:49-57.
[49]Lopez-Galvez,D. E., Hoz,L., Ordonez,J. A., 1998.
Refrigeratedstorage(2C) of sole (So/easo/ea)Fillets
underCO, enrichedatmospheres.
J. Agricultureand
Food Chemistry 46: 1143-'l 149.
2. UrunGelistirmeUlusalOgrenciYonsmqsl
l6-17 Nison2OO9
pagaUniversitesi
Gaziosman
ZiraatFakultesi,
GrdaMuhendisli$i
Bolumu
Tokat
ilerlgltvt
Tel:356-2521616
Fax: 356-2521488