1 Basın Bülteni SURİYE`Lİ HATTAT BEDEVÎ EL-DİRANÎ

Basın Bülteni
SURİYE’Lİ HATTAT BEDEVÎ EL-DİRANÎ
(1312-1387 H. /1894-1967) ADINA DÜZENLENEN VE
ABU DHABİ KÜLTÜR VE MİRAS HEYETİ’NİN MADDİ
KATKILARIYLA HAZIRLANAN 8. MİLLETLERARASI HAT
YARIŞMASI SONUÇLARI
Abu Dhabi, İstanbul, 15 Nisan 2010
İslam Konferansı Teşkilatı'na bağlı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi
(IRCICA), Hattat Bedevi el-Dirani (1312-1387 H. /1894-1967) adına düzenlenen Sekizinci
Milletlerarası Hat Yarışması'nın sonuçlarını ilan etmekten memnuniyet duyar.
IRCICA, İslam sanatı mirasını korumak ve geliştirmek amacıyla yaptığı faaliyetler
çerçevesinde periyodik olarak hat yarışmaları tertip etmektedir. Bu yarışmaların gayesi,
klasik İslam hat sanatının korunması, yaşatılması, teşviki ve geliştirilmesi; İslam
kültürü dışından gelen tesirlerle orijinal ve otantik klasik hat sanatı dışında ortaya
çıkan yeni yaklaşımlardan koruyarak, geleneklere bağlı prensip ve kaidelere uygun
şekilde devam etmesini sağlamaktır. Milletlerarası hat yarışmaları üç yılda bir
düzenlenmektedir.
Sekizinci Hat Yarışması Jüri Heyeti Şeref Başkanı Sayın Prof.Dr. Ekmeleddin
İhsanoğlu, IRCICA'nın İstanbul Yıldız Sarayı'ndaki merkezinde, (20 Rabiu-l Ahar-1
Camad-i Evvel 1431 H. / 5-15 Nisan 2010) tarihleri arasında toplanan Jüri heyeti
toplantısının bazı oturumlarına katılmış ve toplantı daha sonra Hasan Çelebi Hoca’nın
başkanlığında ve aşağıda adı geçen üyelerin huzurunda devam etmiştir:
1.
Dr. Halit Eren, IRCICA Genel Direktörü, Yarışma Düzenleme Komitesi Başkanı
2.
Prof. M.Uğur Derman, Hat uzmanı, IRCICA
3.
Mus’ad Khudair Al-Borsaidi, Hat sanatı hocası, Mısır
4.
Ubaida Muhammed Salih al-Banki, Hat sanatı hocası, Suriye
5.
Belaid Hamidi, Hat sanatı hocası, Fas
6.
Dr. Abdurrıda Behiye, Hat sanatı hocası, Irak
7.
Celil Resûli, Hat sanatı hocası, İran
8.
Mehmet Özçay, Hat sanatı hocası, Türkiye
9.
Davut Bektaş, Hat sanatı hocası, Türkiye
Jüri toplantısına Yarışma Sekreteri Mohammed Tamimi, yardımcısı Said Kasımoğlu ve
Sekreterlikten Özlem Bulut katılmışlardır.
1
IRCICA Genel Direktörü ve Yarışma Düzenleme Komitesi Başkanı Dr. Halit Eren, Jüri
toplantısını açarken yaptığı konuşmada, IRCICA'nın geçen üç yıldan beri bu
yarışmanın uluslararası bir düzeyde gerçekleşmesi için Merkezin ve Yarışma
Sekreterliğinin yaptığı çalışmaları anlattı.
Sekizinci hat yarışması, tanınan belli başlı 10 hat dalında düzenlenmiş olup, bu dallar
celi sülüs, sülüs, nesih, celi talik, talik, celi divani, divani, kufi, rik'a ve mağribi’dir.
Sekizinci hat yarışmasına katılan 31 ülkeden 683 yarışmacıya ait 969 hat eseri, Yarışma
Sekreterliği tarafından önceden sınıflandırıp numaralanarak Jüriye teslim edilmiştir.
Jüri, yarışmanın şartlarına ve kaidelerine uygun olarak ve bu çaptaki bir milletlerarası
yarışmanın asgari kalite standartlarını göz önünde bulundurarak, etaplar halinde
yürüttüğü çalışmasında, eserler arasında belirli sayıda seçim yaparak, her dalda
öngörülen ödül sayısına uygun en iyi eserleri elde edinceye kadar elemeler yapmıştır.
Dağıtılan ödül ve mansiyonlar ekteki listelerde görülmektedir.
Jüri değerlendirmesinde yazıda kesinliğe önem vermiş, ayrıca kararlarını verirken,
yayınlanacak olan kazanan eserler katalogunda açıkça görülebileceği gibi belirli
ekollerin kaide ve uygulamalarına itibar etmemiştir. Hat sanatının kaidelerine
uygunluk, istifte yaratıcılık ve yarışma şartlarına uygunluk kriterlerini takip etmiş,
sonuncusuyla ilgili olarak küçük sayılabilecek hataları dikkate almamıştır.
Celi talik hat dalında istenilen seviyeye ulaşılamadığını gören Jüri, bu dalda birinci ve
ikinci ödüllerin verilmemesini kararlaştırmıştır. Bazı çalışmaların seviyelerinin ise celi
sülüs, sülüs, nesih ve divani dallarında iyi olmasından dolayı Jüri bu dallarda her biri
1000 Amerikan Doları değerinde sekiz mansiyon ödülü vermeyi kararlaştırmıştır.
Ekteki listede görüleceği gibi yarışma sonucunda (28) ödül, (32) mansiyon ve (8) teşvik
mükâfatı (toplam 68), 15 ülkeden 64 yarışmacı arasında paylaşılmıştır. Toplam ödül ve
mükâfat tutarı (126,500) Amerikan Doları olmuştur.
Kazanan eserler önce İstanbul'da IRCICA’nın bulunduğu mekânda birkaç gün süreyle
sergilenip, daha sonra Abu Dhabi’de bulunan Abu Dhabi Kültür ve Miras Kurumu’nun
himayelerinde 2 Haziran 2010 tarihinde Abu Dhabi’de düzenlenecek Ödül Töreni
sırasında sergilenecektir. Kazanan eserlerin katalog kitabı basılıp, yarışmada
kazananlara dağıtılacaktır. Ayrıca Yarışmada ödül kazananlara birer sertifika
verilecektir.
İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) ile Abu Dhabi Kültür ve
Miras Kurumu Jüri üyelerine çalışmalarından dolayı teşekkürlerini ve takdirlerini
sunar, bu vesileyle ödül kazananları tebrik eder ve diğer yarışmacılara gelecek
yarışmalarda başarılar diler.
2
M.BEDEVÎ el-DİRANÎ
(1312-1387/1894-1967)
Yirminci yüzyılda Suriye’de yetişmiş olan, hat sanatının en büyük ustalarından biri olan
Muhammed Bedevi el-Dirani, 1894’de Şam’da doğdu. Şam’ın taşra kesiminde bulunan
Daria köyü ile olan bağlantısı sebebiyle kendisine el-Dirani lakabı verildi.
Çocukluğundan itibaren Kur’an derslerine devam ederek Kur’an-ı Kerim’in bazı
surelerini hıfz etti. On iki yaşından itibaren hat sanatı ile ilgilenmeye başladı. Sahib
Kalem (ö. 1897)’in talebesi hattat Mustafa Sibâ‘î (ö. 1919)’den ta’lik hattını öğrenerek
bu sahada ustalaştı. Daha sonra Sultan II. Abdülhamid tarafından, Emevi Camii’nin
geçirdiği yangından sonra levha hatlarını yazmak göreviyle Şam’a gönderilen ve Resa
olarak tanınan hattat Yusuf Agâh bin Muhammed’den divanî, sülüs, nesih ve rik’a
hatlarını öğrendi. Meşhur hattat Memduh el-Şerif’den kûfî ve celî divanî dersleri aldı.
Onun bürosunda on yedi sene çalıştıktan sonra Emevi Camii civarında Süleymaniye
bölgesinde el-Bus sokağında kendi bürosunu açtı.
Bedevî ta’lik hattında şöhret kazandı. Sahib Kalem’inkine benzeyen üslûbuyla Bilad elŞam’daki hattatlar üzerinde etkili oldu. Meslektaşları ve halk arasında takdir topladı ve
birçok hattat onun yolunu takip etti. Sülüs hattında Resa ve Memduh’dan etkilendi
ancak daha sonra hat sanatında Şefik Bey ve Aziz el-Refaî’yi örnek aldı. Celî sülüs
hattında kazandığı ustalık eserlerinde görülmektedir. Bunlar arasında Osman, Ravza ve
Süreyya Camileri, Adalet Bakanlığı ve Meclis Binası sayılabilir.
Şam’daki okullarda hat dersi veren el-Dirani’nin öğrencileri arasında Zuheyr Manîni,
Abdül Rezzâk Kusaybâti, Osman Taha, Ahmed el-Müfti ve Mahmud el-Havâri gibi
günümüzün tanınmış Suriyeli hattatları bulunmaktadır. el-Dirani ayrıca Nizâr Kabbâni,
Dr. Şâkir Mustafa, Dr. Nejât Kassâb Hassan, Yasser el-Mâlih gibi yazar ve şairleri de
hat sanatı alanında yetiştirmiştir.
Istanbul’a giderek oradaki hat eserlerini inceledi ve tanınmış hattat Hamid Aytaç (elAmidî)’ı ziyaret etti. el-Dirani İskenderiye seyahati sırasında üstad Muhammed
İbrahimle tanıştı. Daha sonra Kahire’de hattat Husni el-Baba’yı ziyaret etti ve 1965
senesinde İstanbul’a döndü.
25 Temmuz 1967 senesinde vefat eden Bedevi el-Dirani’nin mezar taşı kitabesi, yakın
arkadaşı hattat Haşim el-Bağdadî tarafından yazılmıştır.
Bedevi el-Dirani 1968 yılında Suriye Birinci Sınıf Liyakat Nişanı’na layık görüldü. elDirani geriye yüksek estetik ve sanat değeri taşıyan, birçoğu ta’lik hattıyla yazılmış çok
sayıda mükemmel hat eserleri bıraktı.
3
ÖDÜLLER
1- CELÎ SÜLÜS
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
7.500 $
5.000 $
2.500 $
Adı, Soyadı
Ülkesi
Muhammed Yaman
Abdurrahman Depeler
Ahmed Faris Rızk Avadallah
TÜRKİYE
TÜRKİYE
MISIR
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Ülkesi
Muhammad Ali Zahid
Ali Memduh A. M. Ahmed
Halid M. El-Seyyid Mücahid
PAKİSTAN
MISIR
MISIR
TEŞVİK ARMAĞANI (1.000 $)
Adı, Soyadı
Ahmed Nafiz M. El-Esmer
Ülkesi
FİLİSTİN
Milliyeti
Milliyeti
Milliyeti
2- SÜLÜS
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
7.500 $
5.000 $
2.500 $
Adı, Soyadı
Sabah Erbilli
Eymen Abdullah Hasan
Mahfuz Zennun El-Ubeydi
KUVEYT
IRAK
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Ülkesi
Nuria Garcia Masip
Ahmed M. Seyyid Mustafa
Casim Muhammed Mirac
ALMANYA
MISIR
KUVEYT
TEŞVİK ARMAĞANI (1.000 $)
Adı, Soyadı
Fatih ÖZKAFA
Ahmed Faris Rızk Avadallah
Abde M. Hasan El-Cemal
4
Ülkesi
Milliyeti
İNGİLTERE
Ülkesi
TÜRKİYE
MISIR
MISIR
Suriyeli
Milliyeti
İspanyol
Milliyeti
3- NESİH
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
7.500 $
5.000 $
2.500 $
Adı, Soyadı
Sabah Erbilli
Hadi Kazım Naif El-Deraci
Halil Ömer Dabba
Ülkesi
Milliyeti
IRAK
SURİYE
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
İhab İbrahim Ahmed Sabit
Sâmân Kake Divane Hüseyin
A. El-Abdi bin Ahmed
Ülkesi
FİLİSTİN
IRAK
SURİYE
Milliyeti
TEŞVİK ARMAĞANI (1.000 $)
Adı, Soyadı
Mahmud El-Ban
Ülkesi
SURİYE
Milliyeti
Ülkesi
Milliyeti
İNGİLTERE
4- CELÎ TA’LÎK
Adı, Soyadı
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
Ödüle layık eser görülememiştir
Ödüle layık eser görülememiştir
2.000 $
Eymen Abdullah Hasan
KUVEYT
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Me’mun Mahmud Yağmur
Ülkesi
KUVEYT
Ferhat Kurlu
Muhammed Kına
Şeyh Muhammed İshak
Ceylani El-Garbi
TÜRKİYE
SURİYE
İNGİLTERE
TUNUS
5
Milliyeti
Suriyeli
5- TA’LÎK
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
5.000 $
3.000 $
2.000 $
Adı, Soyadı
Ali Rıza Muhibbi Şeyhlari
Ülkesi
İRAN
Milliyeti
Gasem Memarzade Gaffari
Mehdi Foruzandeh
İRAN
İRAN
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Ali Rıza Taljangani
Muhammed Rıza Rahimipur
Rezai Mustafa
Ülkesi
İRAN
İRAN
İRAN
Milliyeti
Adı, Soyadı
Muhanned El-Sai
Abdülrezzak M. El-Mahmud
Cemal Mahmud Afifi
Ülkesi
SURİYE
B.A.E
MISIR
Milliyeti
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Muayyed El-Sai
Ülkesi
SURİYE
Hüseyin Hüsnü Türkmen
Seyit Ahmet Depeler
TÜRKİYE
TÜRKİYE
Adı, Soyadı
Abdülrezzak Karakaş
Hüseyin Ali Şakule
Abdülrezzak M. El-Mahmud
Ülkesi
SURİYE
SURİYE
B.A.E
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Muhammed İyd Nasif
İhab İbrahim Ahmed Sabit
Muhammed Ali El-Mustafa
Ülkesi
SURİYE
FİLİSTİN
SURİYE
Milliyeti
Ülkesi
FAS
SURİYE
KUVEYT
Milliyeti
6- CELÎ DÎVANÎ
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
5.000 $
3.000 $
2.000 $
Suriyeli
Milliyeti
7- DÎVANÎ
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
3.000 $
2.000 $
1.000 $
TEŞVİK ARMAĞANI (1.000 $)
Adı, Soyadı
Abdüssamed Mahfaz
Ahmed Faris El-Umari
Ahmed Abid Ebu Naif
6
Milliyeti
Suriyeli
8- KÛFÎ
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
2.000 $
1.500 $
1.000 $
Adı, Soyadı
Ülkesi
Muhammed Eşref Hira
PAKİSTAN
TUNUS
TUNUS
Kemal Bin Abdülkadir El-Bahri
Amr Bin Ceddu
TEŞVİK ARMAĞANI (1.000 $)
Adı, Soyadı
Osman Hamid Hasan İbrahim
Muhammed El-Muallimin
Mustafa Kuvadri
Milliyeti
Ülkesi
MISIR
FAS
CEZAYİR
Milliyeti
Ülkesi
SURİYE
Milliyeti
Ülkesi
MISIR
SURİYE
SURİYE
Milliyeti
Ülkesi
FAS
Milliyeti
9- RIKA
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
2.000 $
1.500 $
1.000 $
Adı, Soyadı
Ahmed Macid Hayata
Mahmud Abdullatif Duşu
Fatma Cuma İbrahim
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Velid Ali Muhammed Abidin
Muhammed Ferhan El-Trablusi
Muhammed Bahsiti
10- MAĞRİBÎ
Birincilik Ödülü
İkincilik Ödülü
Üçüncülük Ödülü
2.000 $
1.500 $
1.000 $
Adı, Soyadı
Cemal Binsaid
Nur Hamidiye
Muhyiddin Haşarim
MANSİYON (1.000 $)
Adı, Soyadı
Muhammed Tafrant
Hasanin Muhtar A. Semi’
Mehdi Ramiz Hasan Turkavi
7
ENDONEZYA
TUNUS
Ülkesi
FAS
MISIR
MISIR
Milliyeti
Fransz