Final Sınavı - veyseldinler.com

ANAYASA DERSĐ
(2011–2012 GÜZ DÖNEMĐ FĐNAL SINAVI)
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
1- Hükümet sistemleriyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Meclis hükümeti sistemi tam kuvvetler ayrılığına dayanır.
B) Kuvvetler ayrılığının en sert gerçekleştiği sistem başkanlık sistemidir.
C) Parlamenter sistem ile monarşi bağdaşır.
D) Yarı-başkanlık sistemi kurumlar itibariyle parlamenter sisteme daha yakındır.
E) Kuvvetlerin yürütmede birleşmesi sadece monarşilerde olur ve mutlak monarşi adını alır.
AÇIKLAMA: Meclis Hükümeti sistemi güçlerin parlamentoda birleştiği bir sistemdir.
2- Yarı-başkanlık sistemiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Yürütme organı çift başlıdır.
B) Devlet başkanı doğrudan halk tarafından seçilir
C) Devlet başkanı siyaset geliştirebilecek geniş yetkilere sahiptir.
D) Kuvvetlerin mutlak bir biçimde ayrıldığı bir sistemdir.
E) Devlet başkanının konumu dışındaki hususlar parlamenter sisteme benzer.
AÇIKLAMA: Yarı-başkanlık sisteminde kuvvetler başkanlık sisteminde olduğu gibi mutlak bir ayrılık
içinde değildir. Nitekim yürütmenin diğer kanadı olan Bakanlar Kurulu parlamento içinden çıkar ve
yasama faaliyetlerine katılır.
3- Aşağıdakilerden hangisi parlamenter sistemin özelliklerinden biri değildir?
A) Yürütme organı çift başlıdır.
B) Yürütme organı yasama organı içinden çıkar.
C) Yürütme organının göreve başlaması ve kalması yasamanın güvenoyuna bağlıdır.
D) Yürütme organı yasama faaliyetlerine katılabilir.
E) Yürütme organının faaliyetleri Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir.
AÇIKLAMA: Yürütme organının faaliyetleri yasama organı tarafından denetlenir.
4- Temsilde adalet, yönetimde istikrar ilkesiyle ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Temsilde adalet, siyasi partilerin aldıkları oy nispetinde temsilidir.
B) Yönetimde istikrar, hükümetin kolay kurulması için parlamentoya az sayıda siyasi partinin girmesidir.
C) Temsilde adalet ve yönetimde istikrar birbiriyle ters orantılıdır.
D) Temsilde adalet ve yönetimde istikrarı birlikte sağlayabilmek için seçim barajı getirilir.
E) Seçim barajının yükselmesi, temsilde adaleti güçlendirir, yönetimde istikrarı azaltır.
AÇIKLAMA: E şıkkındaki ifadenin aksine, seçim barajının yükselmesi temsilde adaleti zayıflatır;
yönetimde istikrarı ise artırıcı bir etkiye sahiptir.
5- Yarı-doğrudan demokrasi araçlarıyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Halk teşebbüsü, liberal ekonominin benimsenerek, halkın müteşebbis olmasına imkan tanımaktır.
B) Halk vetosu, parlamento tarafından çıkan bir kanunun kaldırılması için, belli sayıda seçmen imza
toplaması halinde, parlamentonun bunu görüşme zorunluluğudur.
C) Yarı-doğrudan demokrasi araçları halkın karar alma sürecinde, karar almaya etkisi içindir.
D) Halkoylaması, parlamento tarafından alınan bir kararın son olarak halkın tasdikine sunulmasıdır.
E) Halk oylaması, bir anayasa değişikliği veya kanunun yürürlüğe girmesine yönelik olabilir.
AÇIKLAMA: Halk teşebbüsü, halkın belli bir sayıda imza karşılığında sunmuş olduğu kanun teklifinin
parlamento tarafından görüşülmesinin zorunlu olması anlamına gelir.
6- Aşağıdaki ifadelerden hangisi demokratik bir rejimle bağdaşmaz?
A) Çoğunluk seçim sistemi
B) Tek parti sistemi
C) Aşırı çok partili sistem
D) Devlet başkanının belli bir hanedandan gelmesi
E) Seçmenlerin temsilciler üzerinde seçmek/seçmemek dışında bir tasarrufta bulunamaması
AÇIKLAMA: Tek parti sisteminde seçimlerde alternatif olmadığı için, seçim gerçekleşmez. Bu da
demokrasinin asgari koşullarının gerçekleşmemesi anlamına gelir. Devlet başbakanının bir hanedandan
gelme zorunluluğu demokrasiyle bağdaşır. Örnek, Đngiltere, Đsveç, Norveç, Belçika vs.
7- “Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun”un tarih ve kanun numarası
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 26 Nisan 1961 tarih ve 298
B) 22 Nisan 1965 tarih ve 318
C) 22 Nisan 1983 tarih ve 2820
D) 10 Haziran 1983 tarih ve 2839
E) 18 Ocak 1984 tarih ve 2972
8- Seçim ilkeleriyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Genel oy ayrım yapmaksızın herkesin oy kullanmasıdır. Bunun karşısında tahsile, gelire, cinsiyete ve
ırka bağlı oy vardır.
B) Eşit oy, oy kullanan herkesin oylarının eşdeğerde olması demektir.
C) Mecburi oy ilkesi, seçimlerin serbest olmaması nedeniyle, belli bir tercih dışında başka bir oy
kullanamamayı ifade eder.
D) Gizli oy ilkesi, bireylerin özgür iradelerini ortaya koyabilmesi içindir.
E) Bireysel oy ilkesi, oyların kolektif olmadığını, bireylere mahsus olduğunu ifade eder.
AÇIKLAMA: Mecburi oy, oy kullanmanın zorunlu olmasıdır ve millet egemenliği anlayışından
kaynaklanır. Bir tercihe zorlamak anlamında değildir.
9- Seçim sistemleriyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Çoğunluk sistemi, çok oy alanın fazla temsilci çıkarması nedeniyle en adaletli sistemdir.
B) Nispi temsil sistemi partilerin aldıkları oy oranında temsilci çıkarmasını amaçlar.
C) Çoğunluk sisteminin uygulandığı ülkelerde nispi temsil uygulananlara göre, yönetim daha istikrarlı
olur.
D) Oyların kolay sayılması ve temsilcilerin kolay belirlenmesi için istisnasız her ülke, coğrafi olarak
seçim çevrelerine bölümlenmiştir.
E) Gerrymandering seçim çevrelerinin belli bir siyasi partinin kazanacağı şekilde belirlenmesine verilen
addır.
AÇIKLAMA: Çoğunluk sistemi adaletli değildir. Nispi temsil adaletlidir.
10- Aşağıdakilerden hangisi siyasi partilerden kitle partilerinin işlevleri arasında sayılamaz?
A) Benzer siyasal düşünceleri ve eğilimleri bir araya getirmek.
B) Seçim döneminde adayların halka tanıtılmasını sağlamak.
C) Gelecekteki siyasal yöneticileri yetişmesini sağlayan bir eğitim sağlamak.
D) Đktidarda olsun muhalefette olsun, siyasal iktidarın kullanımına katılmak ve etki etmek.
E) Sadece seçim dönemlerinde faaliyette bulunarak, iktidarı ele geçirmeye odaklanmak.
AÇIKLAMA: E şıkkında sayılan kadro partilerinin özelliğidir.
11- Aşağıdakilerden hangisi siyasi partilerle diğer baskı grupları arasındaki farktır?
A) Siyasi partiler geniş halk kitlelerine dayanır.
B) Siyasi partiler üyelerinin menfaatlerini gerçekleştirmek için çabalarlar.
C) Siyasi partiler düşüncelerini gerçekleştirmek için çeşitli organlara sahiptir.
D) Siyasi partiler belli konulardaki düşüncelerin örgütlü ifadesidir.
E) Siyasi partilerin temel amacı siyasal iktidarı ele geçirmektir.
AÇIKLAMA: Diğer şıklarda belirtilenler siyasi partilerle baskı gruplarının ortak özelliğidir. Bununla
birlikte siyasal partileri onlardan ayıran en önemli unsur siyasal iktidarı ele geçirme amacıdır.
12- 1982 Anayasasına göre, siyasi partilerin temelli kapatılmasıyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A) Ticari faaliyette bulunan siyasi parti temelli kapatılır.
B) Tüzük veya programında bölünmeyi savunan bir siyasi parti temelli kapatılır.
C) Tüzük veya programında halk egemenliğini savunan bir siyasi parti temelli kapatılır.
D) Yabancı devletlerden maddi yardım alan siyasi partiler temelli kapatılır.
E) Üyelerinin faaliyetleri ve parti yönetiminin desteğiyle laikliğe aykırı eylemlerin odağı olan siyasi parti
temelli kapatılır.
AÇIKLAMA: Siyasi partilerin ticari faaliyette bulunması yasaktır. AY, m. 69/2. Ancak bu bir temelli
kapatma sebebi değildir.
13- Aşağıdakilerden hangisi insan haklarının özelliklerinden değildir?
A) Đnsan hakları devletin mutlak saygı duyduğu bir alan olduğu için sınırlandırılamaz.
B) Đnsan hakları evrenseldir, zamana ve mekana bağlı olmaksızın vardır.
C) Đnsan hakları sadece devlete karşı ileri sürülebilir.
D) Đnsan hakları doğuştan gelir.
E) Đnsan haklarından vazgeçilemez ve devredilemez.
AÇIKLAMA: Mutlak olan haklar bulunmakla birlikte, insan hakları mutlak sınırlandırılmaz haklar
değildir.
14- 1982 Anayasasına göre, temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasıyla ilgili olarak, aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması anayasanın sözüne ve ruhuna aykırı olamaz.
B) Temel hak ve özgürlükler ancak kanun veya kanun hükmünde kararnameler ile sınırlandırılabilir.
C) Sınırlandırma demokratik devlet ilkesine aykırı olamaz.
D) Yapılan sınırlandırmaya elde edilmesi amaçlanan kamusal yarar arasında ölçülülük olmak zorundadır.
E) Olağan üstü hal rejimlerinde anayasaya aykırı tedbirlere başvurulabilir.
AÇIKLAMA: Temel hak ve özgürlükler ancak kanunla sınırlandırılabilir. KHK ile sınırlandırılması mümkün
değildir. AY, m. 13/1.
15- Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasasına göre, olağanüstü hal yönetimlerinde dahi devletin hiçbir
şekilde müdahale edemeyeceği “çekirdek alan” (m. 15/2) içindeki haklardan değildir?
A) Yaşama hakkı
B) Đşkence görmeme hakkı
C) Mülkiyet hakkı
D) Düşünce ve inanç özgürlüğü
E) Masumiyet karinesi
Veysel DĐNLER
Öğretim Görevlisi
+90 364 2257700–1457
[email protected]
http://web.hitit.edu.tr/veyseldinler
www.veyseldinler.com
Hitit Üniversitesi
Đktisadi Đdari Bilimler Fakültesi
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
TOKĐ Yerleşkesi 19040
Çorum/TURKEY
Posta/for correspondence: PK.45 Çorum/TR