Yaşar Nuri Öztürk 5 Vakit Namaz Meselesi

Yaşar Nuri Öztürk 5 Vakit Namaz Meselesi
Prof.Dr.YaĢar Nuri Öztürk; Öğle,ikindi ve yatsı namazının farzlarının iki rekat
olduğunu,geriye kalan iki rekatın ise müekket sünnet olduğunu iddia etti.Örneğin öğle
namazının farzını bizler 4 rekat olarak biliyoruz.YaĢar Nuri ise 2 rekatı farz,2 rekatı
sünnet,demiĢtir.Ayrı bir hata olarak namazların 5 vakit oluĢunu müekket sünnete
bağlamıĢtır.Böylece 5 vakit namaz kılmayanın haram iĢlemediğini,sadece sünneti terk ettiğini
iddia etmiĢ oldu.Bilindiği üzere sünnet terki haram değildir.Ayrıca 4 rekat olarak bildiğimiz
farz namazları,2 rekat olarak kılmanın Kur’an’a ve peygamberin sözlerine uygun olduğunu
iddia etti.4 rekat olarak namazların farzlarını yazan kitaplara da böyle yaparsanız dini tahrif
olur,bidat olur,peygamberi dıĢlamak olur dedi.Ayrıca Müslüman bir mabette öğle namazını 10
rekat kıldıramazsınız,böyle bir Ģey peygamberin hayatında yok, dedi.
Buna açıklık getirelim;
Bilindiği üzere Nebevi sünnet,Ġslamda Kur’an’dan sonra teĢri (kanun-kural koymak)
için,ikinci kaynaktır.Hadisler ,vahyin ikinci kısmını oluĢturur.Yani her Ģey ayet
değildir.(1) Esasında ulema bu anlayıĢa Ģahsi fikri ile varmamıĢtır.Konu ile ilgili pek çok ayet
(2) olduğu gibi hadis de mevcuttur.Ayetlerden sadece birisini buraya alıp diğerlerini
dipnotlara sakladık.
ُ ‫ َِا يَٕ ِط‬َٚ
َٜٛ ٌَٙ‫ك َع ِٓ ْا‬
’’Hevadan (arzusuna göre) söylemiyor.’’ (3) Allah’ın resulu kendi arzusuna göre konuĢmuyor
yani vahiy ile konuĢuyor.Dolayısı ile sözleri ictihattan ötedir.Bilindiği üzere ictihatlarda
yanılma payı her zaman vardır.(4) Peygamberin din ile ilgili söylemlerini ictihat diye
adlandırırsak onun da dini konularda yanılabileceğini iddia etmiĢ oluruz ki bu büyük bir
yanılgı olur.(5)Konuyla ilgili bir de hadise değinmek isteriz;
ٗ‫ِثٍٗ ِع‬ٚ ْ‫ذيد اٌمشآ‬ٚ‫’’ أال إٔي أ‬Uyanık olun !Bana Kur’an ve onunla beraber bir benzeri (ğayri
metluv vahiy yani hadisler) verildi.’’(6) Hadisin yerini,peygamberin din adına olan
söylemlerinin ictihat değil,vahiy olduğunu ifade ettikten sonra namaz konusuna gelelim;
Ġslamın baĢlangıç yıllarında namaz,sabah ve akĢamleyin kılınan ikiĢer rekattan ibaret
iken,yaygın kabul görüĢe göre,Mi’rac olayından sonra beĢ vakit namaz farz kılınmıĢtır.Araf
süresi 205. ayet de namazın baĢlangıçtaki durumuyla iliĢkili görülmektedir…Günlük farz
namazlar;sabah namazı 2 rekat,öğle namazı 4 rekat,ikindi namazı 4 rekat,akĢam namazı 3
rekat ve yatsı namazı 4 rekat olmak üzere toplam 17 rekattır.Cuma namazı da farzdır,farz olan
kısmı iki rekattır… (7)
Enes b. Mâlik’ten gelen rivayete göre :”Hz. Peygamber (s.a.s)’e Ġsrâ gecesi, namaz elli vakit
olarak farz kılındı. Sonra azaltıldı ve beĢ vakte düĢürüldü. Sonra Ģöyle seslenildi: ’Ey
Muhammed, Ģüphesiz bizim nezdimizdeki söz bir değiĢikliğe uğramaz. Senin için bu beĢ vakit
namaz, elli vakit namazın karĢılığıdır.” (8)
Miraç ile ilgili olan hadis bellidir.Bu hadise binaen,Ġslam’ın ilk yıllarında namazın beĢ vakit
olmadığı zaten bilinen bir Ģeydir.(9)Bununla birlikte 5 vakit namaz sadece mirac hadisi ile
sabittir, demekte yanılgı olur.BeĢ vakit namaz,tevatür ile de sabittir.Peygamberimiz evine
kapanıp duran bir kiĢi değildi.O,insanlara imamlık yapan bir Ģahsiyetti.Dolayısı ile kaç rekat
kıldığını,kaç vakit kıldığını herkes görüyordu ve kendisi ‫ٔي أصٍي‬ّٛ‫ا وّا سأير‬ٍٛ‫’ ص‬diyordu.Yani
beni nasıl namaz kılarken görüyorsanız siz de benim gibi kılın diyordu. (10) ve insanlar
ondan namaz kılınıĢ Ģeklini gördü,kıla kıla nesillerden aktarıla aktarıla günümüze bu namaz
kılıĢ Ģekli gelmiĢ oldu.Kur’an’da namazların rekatları geçmez.Rekatlar,ğayri metluv vahiy ile
tayin olmuĢtur ve bunun üzerine icma’ gerçekleĢmiĢtir. (11)
BeĢ vakit namaz,sünnet ile mi yoksa Kur’an ile mi sabittir ?Ayetler ile konuyu irdeliyoruz;
َُْٛ ِ‫ ِ يَٓ ذُ ْ ث‬َٚ َُْٛ‫َ ُغ ْث َ اَْ ِهَّللا ِ ِ يَٓ ذُ ّْغ‬
’’Öyle ise akĢama girdiğinizde, sabaha kavuĢtuğunuzda, Allah’ı tespih edin.’’(12) Mebsut’ta
belirtildiği üzere tespihten kasıt namaz kılmaktır.(13) َُْٛ‫’’ ِ يَٓ ذُ ّْغ‬AkĢama ulaĢtığınızda’’
ifadesinden maksat ikindi namazıdır.Bazılarına göre ise akĢam namazıdır.Ġmam ġafii’nin
belirttiğine göre bundan kasıt akĢam ve yatsıdır.(14) َُْٛ ِ‫’’ ِ يَٓ ذُ ْ ث‬sabaha ulaĢtığınızda’’
ifadesinden maksat sabah namazıdır.(15) ‫ َع ِشيّا‬َٚ ’’Gündüzün sonunda’’ (16) ifadesinden maksat
yatsı namazıdır. َُْٚ‫ش‬ِٙ ْ ُ‫’’ ِ يَٓ ذ‬Öğle vaktine eriĢtiğinizde’’ ifadesinden maksat öğle
namazıdır.(17) Esasında böylece 5 vakte değinmiĢ olduk.
‫دا‬ُٛٙ‫لُشْ آَْ ْاٌفَجْ ِش إِ ِهَّللاْ لُشْ آَْ ْاٌفَجْ ِش َواَْ َِ ْش‬َٚ ًِ ‫ك اٌٍِهَّللا ْي‬
ِ ٌُٛ‫أَلِ ُِ اٌ ِهَّللا الَجَ ٌِ ُذ‬
ِ ‫ َغ َغ‬ٌَِٝ‫ظ إ‬
ِ ّْ ‫ن اٌ ِهَّللاش‬
’’GüneĢin zevalinden (öğle vaktinde Batı’ya kaymasından) gecenin karanlığına kadar (belli
vakitlerde) namazı kıl. Bir de sabah namazını kıl. Çünkü sabah namazı Ģahitlidir.’’(18)
Ġbn Abbas (r.a) ’’ ‫ظ‬
ِ ٌُ‫ ُد‬GüneĢin batıya yönelmesi zeval demektir,bundan da maksat öğle
ِ ّْ ‫ن اٌ ِهَّللاش‬ٛ
vaktidir.’’demiĢtir.Ġbn Mesud (r.a) ’’ ًِ ‫ك اٌٍِهَّللا ْي‬
ِ ‫ َغ َغ‬GüneĢin batıya yönelmesi,batması
demektir.Bununla anlatılmak istenen Ģey akĢam namazıdır.Gecenin kararması ile kast edilen
yatsı namazıdır. ‫ لُشْ آَْ ْاٌفَجْ ِش‬Sabah kıraati ise sabah namazıdır.’’ demiĢtir.(19)Bu ayet ile de öğle
namazına,akĢam namazına,yatsı namazına ve son olarak sabah namazına tekrar delil getirmiĢ
olduk.
ْ ُِ ُٛ‫ل‬َٚ َٝ‫ ْعط‬ُٛ ٌ‫اٌ ِهَّللا الَ ِج ْا‬ٚ ‫خ‬
ْ ُ ِ ‫َا‬
َٓ‫ا ِ ّ ِ لَأِرِي‬ٛ
ِ ‫ا‬َٛ ٍَ ‫ اٌ ِهَّللا‬ٍَٝ‫ا َع‬ٛ
’’Namazlara ve orta namaza devam edin. Allah’a gönülden boyun eğerek namaza durun.’’(20)
Ayette geçen orta namaz,ikindi namazıdır.(21) Esasen ayette geçen ’’namazlara devam edin’’
ve ’’orta namaza devam edin’’ kavramları cümlelerinin vav atıf harfi ile ayrılması,onların bir
birinden cüz olmadığına delilidir.Namazlar,çoğul bir ifadedir ve en az üç vakit namazın kast
edildiği,Arapça lugatına hakim olan her birey tarafından bilinir çünkü Arapçada çoğul,en az
üç madde içerir.Bu üç maddeye ek olarak bir de ’’orta namaza devam edin.’’
cümlesi,Kur’an’da açıkça 3 vakitten fazla namaz vaktine değinildiğine delildir.
‫ ٌِ ِهَّللا‬ٜ‫خ َرٌِهَ ِر ْو َش‬
َٓ‫ٍزا ِو ِشي‬
ِ ‫خ ي ُْز ِ٘ ْثَٓ اٌ ِهَّللاغيِّم َا‬
ِ ‫ ُصٌَفا ِّمَِٓ اٌٍِهَّللا ْي ًِ إِ ِهَّللاْ ْاٌ َ َغَٕا‬َٚ ‫اس‬
ِ َٙ‫أَلِ ُِ اٌ ِهَّللا الَجَ َ َش َ ِي إٌِهَّللا‬َٚ
’’(Ey Muhammed!) Gündüzün iki tarafında ve gecenin gündüze yakın vakitlerinde namaz kıl.
Çünkü iyilikler kötülükleri giderir. Bu, öğüt alanlar için bir öğüttür.’’(22)
’’ ‫اس‬
ِ َٙ‫ – َ َش َ ِي إٌِهَّللا‬Gündüzün iki tarafında’’ ifadesi , Hasan b.Ziyad (r.a)’a göre sabah namazıdır.’’
‫ِهَّللا‬
ًِْ ‫ – ُصٌَفا ِّمَِٓ اٌٍي‬Gecenin de yakın saatlerinde namaz kıl.’’ ifadesinden maksat Muhammed b.Ka’b
(r.a)’a göre,akĢam ve yatsı namazıdır.Bu ayetle de sabah,akĢam ve yatsı namazının Kur’an’da
delalet ile geçtiğine delil getirmiĢ olduk. (23) Esasen bunun hadiste de yeri vardır.
Konuya kısaca hadis penceresinden bakalım.Hadislerin vahiy olduğunu unutmayalım.(24)
‫اٌٍِهَّللا ْيٍَ ِح‬َٚ َِ َْٛ‫خ ِي ْاٌي‬
‫ا ٍت‬َٛ ٍَ‫ص‬
َ ُ‫َ ّْظ‬
’’Gece ve gündüzde beĢ vakit namaz vardır.’’(25)
‫اٌٍيٍح‬ٚ َٛ‫ اٌعثذ ي اٌي‬ٍٝ‫ٓ ع‬ٙ‫اخ ورث‬ٍٛ‫ّظ ص‬
’’BeĢ vakit namazı gece ve gündüzün içinde Allah kulları üzerine faz kılmıĢtır.’’ (26)
Günde kaç vakit namaz farzdır ?
“Ne dersiniz? Birinizin kapısının önünde bir nehir olsa da, o kimse her gün bu nehirde beĢ
defa yıkansa, kirinden bir Ģey kalır mı?” Sahâbiler: – O kimsenin kirinden hiçbir Ģey kalmaz,
dediler. Resûl-i Ekrem: – “BeĢ vakit namaz iĢte bunun gibidir. Allah beĢ vakit namazla
günahları silip yok eder” buyurdular.(27)
Ġmam ġafii : ’’Günde beĢ vakit namaz farzdır.’’ demiĢtir.(28)Hanefi mezhebinin klasik fıkıh
kitaplarında da konu farklı değildir. ’’ġüphe yok ki Allah’teala Müslüman olan her erkek ve
kadına gece ile gündüzde beĢ vakit namazı farz kılmıĢtır.’’ hadisi Ģerifine binaen beĢ vakit
namazın farz olduğunu Hanefi fakihler belirtir.(29)Esasen bunu inkar eden tek mezhep yoktur.
Namazların farzları kaç rekattır ?
Ġmam ġafii :’’Öğle namazının farzı 4 rekat,ikindi namazının farzı 4 rekat,akĢam namazının
farzı üç rekat,yatsı namazının farzı 4 rekat,sabah namazının farzı iki rekat.Allah teala bunları
farz kılmıĢ,nebisinin dili ile beyan etmiĢtir.’’ (30)
Öğle namazını 10 rekat kıldıramaz mıyız ? Böyle bir Ģey peygamberin hayatında yok mu ?
Hadisler :
‫أَسْ تَعا تَ ْع َذَ٘ا ٌَ ُْ ذَ َّ ِهَّللاغُٗ إٌِهَّللاا ُس‬َٚ ‫ ِْش‬ٙ‫ أَسْ تَعا لَ ْث ًَ اٌ ُّظ‬ٝ‫صٍِهَّللا‬
َ ْٓ َِ
’’Her kim öğlenin farzından önce ve sonra 4 rekat kılarsa ,ona ateĢ dokunmaz.’’(31)
‫ تَ ْيرِي‬ٌَِٝ‫اط ثُ ِهَّللاُ يَشْ ِج ُع إ‬
ِ ‫ ِْش أَسْ تَعا ِي تَ ْيرِي ثُ ِهَّللاُ يَ ْخ ُش ُج َيُ َ ٍِّمي تِإٌِهَّللا‬ٙ‫َواَْ يُ َ ٍِّمي لَث ًَْ اٌ ُّظ‬
Hz.AiĢe’nin anlattığına göre ’’O (peygamber) öğle namazın (farzın)’dan önce evinde 4 rekat
namaz kılardı sonra evinden çıkıp insanlarla namazın geri kalan kısmını kılardı…’’ (32) Bu
hadiste öğle namazından önce 4 rekat sünnet olduğuna delildir.
“Hz. Peygamber benim odamda öğleden önce dört rekat kılar, ondan sonra çıkıp halka farz
namazı kıldırır, sonra tekrar iki rekat kılardı.” (33) Bu hadis öğle namazını peygamberimizin
10 rekat olarak kıldığına açık delildir.
Namazların rekatlarını en güzel açıklayan hadis Hz.AiĢe’den gelmiĢtir.
‫صيذ ي صالج اٌ ضش‬ٚ ‫ ؤُلِشخ صالج اٌغفش‬،‫اٌغفش‬ٚ ‫ا سوعريٓ سوعريٓ ي اٌ ضش‬ٙ‫شض اٌ الج يٓ شض‬
Hz. AiĢe´nin bildirdiğine göre; ” Allah namazı farz kılacağı zaman (ilk önce) namazı seferde
de yerleĢik hayatta da iki rekat olarak farz kıldı.Sonra seferi namaz iki rekat olarak
kaldı,yerleĢik hayattaki namaz için ziyade (2 rekat eklenildi.) olundu.’’ (34)
ٓ‫ف سوعري‬ٛ‫ ي اٌخ‬ٚ ٓ‫ ي اٌغفش سوعري‬ٚ ‫عٍُ ي اٌ ضش أستعا‬ٚ ٗ‫ عٍي‬ٍٝ‫ ٌغاْ ٔثيىُ ص‬ٍٝ‫شض اٌ الج ع‬
Ġbn Abbas’ın belirttiğine göre; ’’Allah ,yerleĢik hayatta (öğle, ikindi, yatsıyı) 4,seferde ve
korku halinde 2 rekat olarak namazı,nebinizin dili ile farz kıldı.’’ (35)
‫ذش‬ٚ ‫ا‬ٙٔ‫ا ّؤْ صاد سوعريٓ غيش اٌّغشب أل‬ٚ ‫عٍُ اٌّذيٕح‬ٚ ٗ‫ عٍي‬ٍٝ‫ي ِا شضد سوعريٓ ٍّا لذَ ٔثي ص‬ٚ‫إْ أ‬
’’Namaz ilk önce 2 rekat olarak farz kılındı.Allah’ın nebisi Medine’ye göçünce o 2 rekatın
üzerine akĢam namazı hariç,2 rekat daha ekledi.’’(36)
________________________
DĠPNOTLAR
1-Esasen peygamberin sözlerinin bağlayıcı olduğu,hem ayet hem icma hem sünnet hem
maslahat hem sahabi kavli hem de örf delili ile sabittir.Prof.Dr.Yusuf el Kardavi, es-Sünne:
Masdaran li’l-ma’rife ve’l-hadare,s.7,Daru’Ģ Ģuruk,3.B,2002;Ġmam ġafii (mezhep imamı) ,el
Risale,s.79,Tahkik ve ġerh,Ahmet Muhammet ġakir,Daru Kütübil Ġlmiyye,Beyrut;Ali el
Kari,El esrarul merfua fi ahbaril mevzua,s.5 ,Mektebetül Ġslami,2.B,1986 ;Dr.Ömer
B.Hasan,el Vaz’ Fil Hadis,(Ezher Üniversitesi) ,s.11,Mektebetül Ğazzali,1981;45 ciltlik dev
eser ,el-Mevsuatu’l Fıkhiyye,c.1, (Mesadirul ictihat baĢlığı), Kuveyt Vakıflar ve Din ĠĢleri
Bakanlığı,ikinci baskı,1983;Ġbn Hazm,el ihkam fi usuli’l ahkam,c.1,s.93;Prof.Dr.Muhammed
Ebu Zehra,el Hadis Ve’l Muhaddisun,s.11; Prof.Dr.Muhammed Ali Sabuni,el Tibyan fi ulumil
Kur’an,s.46,Alemül kütüb,1.Baskı,Beyrut;Ummül Kura üniversitesi de resmi sitesinde hadisin
vahiy olduğunu belirtmiĢtir; Ġmam Muhammed ibn Saud Üniversitesi de resmi sitesinde aynı
Ģeyi ifade etmiĢtir.
2- I. ’’De ki: “Allah’a ve Peygamber’e itaat edin.” Eğer yüz çevirirlerse Ģüphe yok ki Allah
kâfirleri sevmez.’’ (Ali imran,32)
II. ’’Allah’a ve Peygambere itaat edin ki size merhamet edilsin.’’ (Ali imran 132)
III. ’’Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. Peygamber’e itaat edin …’’ (Nisa 59)
IV. ’’Kim Allah’a ve Peygambere itaat ederse, iĢte onlar, Allah’ın kendilerine nimet verdiği
peygamberlerle, sıddîklarla, Ģehidlerle ve iyi kimselerle birliktedirler. Bunlar ne güzel
arkadaĢtır. ’’ (Nisa 69)
V. ’’Peygamber’e itaat eden, Allah’a itaat etmiĢ olur. Kim yüz çevirirse bilsin ki, Biz seni
onlara bekçi göndermedik.’’ (Nisa 80)
VI. ’’ Öyleyse Allah’a itaat edin, peygambere itaat edin ve Allah’a karĢı gelmekten
sakının…’’ (Maide 92)
VII. ’’…Peygamber size ne verirse onu alın, sizi neden menederse ondan geri durun;
Allah’tan sakının, doğrusu Allah’ın cezalandırması çetindir.’’ (HaĢr 7)
VIII. ’’Apaçık mucizeler ve kitaplarla (gönderildiler). Ġnsanlara,kendilerine indirileni
açıklaman için ve düĢünüp anlasınlar diye sana da bu Kur’an’ı indirdik.’’ (Nahl 44)
IX. ’’…O hâlde, eğer mü’minler iseniz Allah’a karĢı gelmekten sakının, aranızı düzeltin,
Allah ve Rasûlüne itaat edin.’’ (Enfal 1)
X. ’’ Ey iman edenler! Allah’a ve Resûlüne itaat edin ve (Kur’an’ı) dinlediğiniz hâlde
ondan yüz çevirmeyin.’’ (Enfal 20)
XI. ’’Allah’a ve Resûl’üne itaat edin ve birbirinizle çekiĢmeyin…’’ (Enfal 46)
XII. ’’Allah’a itaat edin, peygambere itaat edin” de. Eğer yüz çevirirseniz bilin ki ona
yüklenen sorumluluğu ancak ona ait; size yüklenen görevin sorumluluğu da yalnızca size
aittir. Eğer ona itaat ederseniz doğru yola erersiniz. Peygambere düĢen ancak apaçık bir
tebliğdir.’’(Nur 54)
XIII. ’’Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, Resûle itaat edin ki size merhamet edilsin.’’
(Nur 56)
XIV. ’’Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygamber’e itaat edin. Amellerinizi boĢa
çıkarmayın.’’ (Muhammed 33)
XV. ’’… Allah’a ve Resûlüne itaat edin. Allah, bütün yaptıklarınızdan hakkıyla
haberdardır.’’(Mücadele 13)
XVI. ’’Allah’a itaat edin, peygambere de itaat edin. Eğer yüz çevirirseniz, bilin ki elçimize
düĢen sadece apaçık bir tebliğdir. ’’ (Teğabun 12)
3-Necm 3
4-Buhari,Ġtisam,21;Müslim,Akdıye 6;Nesai,Adabu’l-Kudat 3;Tirmizi,Ahkam,2;Ebu
Davud,Akdiye,2
5-Peygamberlerden günah (fısk) sâdır olsaydı, bu onların Ģâhitlik ehliyetini ortadan kaldırırdı.
Kur’an’da: “Ey iman edenler! Size bir fâsık haber getirirse, onun doğruluğunu araĢtırın”
(Hucurat :6) buyurulur. Yüce Allah fâsığın Ģehâdetini kabulde tedbirli olmayı ve duraksamaya
‫‪emrediyor.Peygamberden fıskın sudûru halinde dünyadaki Ģahitliği düĢünce; ahiretteki‬‬
‫‪ümmetine olan Ģahitliği de düĢer. Halbuki Kur’an’da, “Böylece sizi orta bir ümmet yaptık ki,‬‬
‫‪insanlara Ģâhit olasınız. Peygamber de size Ģâhit olsun. ” (Bakara: 143) Kıyamette Ģâhitliği‬‬
‫‪bildirilen kimsenin, dünya Ģâhitiği de teyid edilmiĢ olmaktadır (Râzî, Ġsmetü’l-Enbiyâ, Kahire‬‬
‫)‪1986, s. 41-42; Mefatih’ul Gayb, III, 8‬‬
‫‪6- Ebu Davut,4604 ; A.B.Hanbel,4,130 /17213 . Elbani hadisin sahih olduğunu‬‬
‫‪kaydetmiĢtir.Bakınız Sahihi Sünen-i Ebu Davut. Azim Abadi’nin belirttiğine göre hadis‬‬
‫‪metninde geçen kitap’tan kasıt Kur’an’dır.Onun benzerinden kasıt ğayri metluv vahiydir veya‬‬
‫;‪zahir vahyin tevil hakkıdır.Beyhaki’nin belirttiğine göre bu hadis iki vecih üzere ihtimal taĢır‬‬
‫‪O zahir vahiyden bir kısım olarak ğayri metluv vahiydir.Ġkinci vecihse Kur’an’ın‬‬
‫‪yorumudur.(Avni’l Ma’bud,Sünen-i Ebu Davut Ģerhi,Kitabu’s sünnet,sünnetin luzumu‬‬
‫)‪babı,4604 numaralı hadis Ģerhi,Daru’l Fikr,1995‬‬
‫‪7-D.Ġ.B iki ciltlik ilmihal,c.1,s.221-223,Ankara,2006‬‬
‫‪8-Buhari,Salat,76,Enbiya,5;Müslim,Ġman,263;Ahmed b.Hanbel,Müsned,5,122,143‬‬
‫‪9‬‬‫ذثٕا أت‪ ٛ‬تىش لاي ذثٕا اٌ غٓ تٓ ِ‪ٛ‬ع‪ ٝ‬تٓ األشية لاي ذثٕا ّاد تٓ عٍّح لاي ‪ :‬أ ثشٔا ثاتد عٓ أٔظ أْ سع‪ٛ‬ي‬
‫صٍ‪ ٝ‬عٍيٗ ‪ٚ‬عٍُ لاي ‪ :‬أذيد تاٌثشاق ‪ ٛ٘ٚ‬داتح أتيض ‪ٛ‬ق اٌ ّاس ‪ٚ‬د‪ ْٚ‬اٌثغً ‪ ،‬يضع ا شٖ عٕذ ِٕر‪ ٝٙ‬ش ٗ ‪ ،‬شوثرٗ‬
‫غاس تي ر‪ ٝ‬أذيد تيد اٌّمذط شتطد اٌذاتح تاٌ ٍمح اٌري واْ يشتط ت‪ٙ‬ا األٔثياء ‪ ،‬ثُ د ٍد ٍيد يٗ سوعريٓ ‪ ،‬ثُ‬
‫شجد جاءٔي جثشيً تإٔاء ِٓ ّش ‪ٚ‬إٔاء ِٓ ٌثٓ ؛ ا رشخ اٌٍثٓ ‪ ،‬ماي جثشيً ‪ :‬أصثد اٌفطشج لاي ‪ :‬ثُ عشج تٕا إٌ‪ٝ‬‬
‫اٌغّاء اٌذٔيا اعرفرح جثشيً ميً ‪ ِٓ :‬أٔد ؟ ماي ‪ :‬جثشيً ‪ ،‬ليً ‪ِ ِٓٚ :‬عه ؟ لاي ‪ّ ِ :‬ذ ‪ ،‬ميً ‪ٚ :‬لذ أسعً إٌيٗ ؟ ماي ‪:‬‬
‫لذ أسعً إٌيٗ ‪ ،‬فرح ٌٕا إرا أٔا تآدَ ش ة ‪ٚ‬دعا ٌي تخيش ‪ ،‬ثُ عشج تٕا إٌ‪ ٝ‬اٌغّاء اٌثأيح اعرفرح جثشيً ميً ‪ ِٓٚ :‬أٔد ؟‬
‫لاي ‪ :‬جثشيً ‪ ،‬ميً ‪ِ ِٓٚ :‬عه ؟ لاي ‪ّ ِ :‬ذ ‪ ،‬ميً ‪ٚ :‬لذ أسعً إٌيٗ ؟ لاي ‪ :‬لذ أسعً إٌيٗ ‪ ،‬فرح ٌٕا إرا أٔا تاتٕي اٌخاٌح‬
‫ي ي‪ٚ ٝ‬عيغ‪ ٝ‬ش ثا ‪ٚ‬دع‪ٛ‬ا ٌي تخيش ‪ ،‬ثُ عشج تٕا إٌ‪ ٝ‬اٌغّاء اٌثاٌثح اعرفرح جثشيً ميً ‪ ِٓٚ :‬أٔد ؟ ماي ‪ :‬جثشيً ‪ ،‬ميً‬
‫‪ِ ِٓٚ :‬عه ؟ لاي ‪ّ ِ :‬ذ ‪ ،‬لاٌ‪ٛ‬ا ‪ٚ :‬لذ أسعً إٌيٗ ؟ لاي ‪ :‬لذ أسعً إٌيٗ ‪ ،‬فرح ٌٕا إرا أٔا تي‪ٛ‬عف ‪ٚ‬إرا ٘‪ ٛ‬لذ أعطي شطش‬
‫اٌ غٓ ش ة ‪ٚ‬دعا ٌي تخيش ‪ ،‬ثُ عشج تٕا إٌ‪ ٝ‬اٌغّاء اٌشاتعح اعرفرح جثشيً ميً ‪ ِٓٚ :‬أٔد ؟ ماي ‪ :‬جثشيً ‪ ،‬ميً ‪ِٓٚ :‬‬
‫ِعه ؟ لاي ‪ّ ِ :‬ذ صٍ‪ ٝ‬عٍيٗ ‪ٚ‬عٍُ ميً ‪ٚ :‬لذ أسعً إٌيٗ ؟ ماي ‪ :‬لذ أسعً إٌيٗ فرح ٌٕا إرا أٔا تإدسيظ ش ة ‪ٚ‬دعا ٌي‬
‫تخيش ‪ ،‬ثُ لاي ‪ :‬يم‪ٛ‬ي ‪ٚ‬س عٕاٖ ِىأا عٍيا ثُ عشج تٕا إٌ‪ ٝ‬اٌغّاء اٌخاِغح اعرفرح جثشيً ميً ‪ ِٓ :‬أٔد ؟ لاي ‪ :‬جثشيً ‪،‬‬
‫ميً ‪ِ ِٓٚ :‬عه ؟ ماي ‪ّ ِ :‬ذ ‪ ،‬ميً ‪ٚ :‬لذ تعث إٌيٗ ؟ لاي ‪ :‬لذ تعث إٌيٗ ‪ ،‬فرح ٌٕا إرا أٔا ت‪ٙ‬اس‪ ْٚ‬ش ة تي ‪ٚ‬دعا ٌي‬
‫تخيش ‪ ،‬ثُ عشج تٕا إٌ‪ ٝ‬اٌغّاء اٌغادعح اعرفرح جثشيً ميً ‪ ِٓ :‬أٔد ؟ لاي ‪ :‬جثشيً ‪ ،‬ميً ‪ِ ِٓٚ :‬عه ؟ لاي ِ ّذ ‪ ،‬ميً‬
‫‪ٚ :‬لذ تعث إٌيٗ ؟ لاي ‪ :‬لذ تعث إٌيٗ ‪ ،‬فرح ٌٕا إرا أٔا تّ‪ٛ‬ع‪ ٝ‬ش ة ‪ٚ‬دعا ٌي تخيش ‪ ،‬ثُ عشج تٕا إٌ‪ ٝ‬اٌغّاء اٌغاتعح اعرفرح‬
‫جثشيً ميً ‪ ِٓ :‬أٔد ؟ لاي ‪ :‬جثشيً ‪ ،‬ميً ‪ِ ِٓٚ :‬عه ؟ لاي ‪ّ ِ :‬ذ ‪ ،‬ميً ‪ٚ :‬لذ تعث إٌيٗ ؟ لاي ‪ :‬لذ تعث إٌيٗ ‪ ،‬فرح ٌٕا‬
‫إرا أٔا تإتشا٘يُ ‪ٚ‬إرا ٘‪ِ ٛ‬غٕذ إٌ‪ ٝ‬اٌثيد اٌّعّ‪ٛ‬س ‪ٚ ،‬إرا ٘‪ ٛ‬يذ ٍٗ وً ي‪ َٛ‬عثع‪ ْٛ‬أٌف ٍِه ال يع‪ٛ‬د‪ ْٚ‬إٌيٗ ‪ ،‬ثُ ر٘ة تي إٌ‪ٝ‬‬
‫عذسج إٌّر‪ ٝٙ‬إرا ‪ٚ‬سل‪ٙ‬ا وآراْ اٌفيٍح ‪ٚ‬إرا ثّش٘ا أِثاي اٌمالي ‪ٍّ ،‬ا غشي‪ٙ‬ا ِٓ أِش ِا غشي‪ٙ‬ا ذغيشخ ‪ّ ،‬ا أ ذ ِٓ ٍك‬
‫يغرطيع أْ ي ف‪ٙ‬ا ِٓ غٕ‪ٙ‬ا ‪ ،‬لاي ‪ :‬ؤ‪ ٝ ٚ‬إٌي ِا أ‪ ٚ ، ٝ ٚ‬شض عٍي ي وً ي‪ٌٚ َٛ‬يٍح ّغيٓ صالج ‪ٕ ،‬ضٌد‬
‫ر‪ ٝ‬أر‪ٙ‬يد إٌ‪ِٛ ٝ‬ع‪ ٝ‬ماي ‪ِ :‬ا شض سته عٍ‪ ٝ‬أِره ؟ لاي ‪ :‬لٍد ‪ّ :‬غيٓ صالج ي وً ي‪ٌٚ َٛ‬يٍح ‪ ،‬ماي ‪ :‬اسجع إٌ‪ٝ‬‬
‫سته اعؤٌٗ اٌرخفيف إْ أِره ال ذطيك رٌه ‪ ،‬إٔي لذ تٍ‪ٛ‬خ تٕي إعشائيً ‪ ٚ‬ثشذ‪ ، ُٙ‬لاي ‪ :‬شجعد إٌ‪ ٝ‬ستي مٍد ٌٗ ‪ :‬سب‬
‫فف عٓ أِري ‪ ،‬ط عٕي ّغا شجعد إٌ‪ِٛ ٝ‬ع‪ ٝ‬ماي ‪ِ :‬ا عٍد ؟ مٍد ‪ :‬ط عٕي ّغا ‪ ،‬لاي ‪ :‬إْ أِره ال ذطيك‬
‫رٌه ‪ ،‬اسجع إٌ‪ ٝ‬سته اعؤٌٗ اٌرخفيف ألِره ‪ ٍُ ،‬أصي أسجع تيٓ ستي ‪ٚ‬تيٓ ِ‪ٛ‬ع‪ ٝ‬عٍيٗ اٌغالَ ي ط عٕي ّغا ّغا‬
‫ر‪ ٝ‬لاي ‪ :‬يا ِ ّذ ٘ي ّظ صٍ‪ٛ‬اخ ي وً ي‪ٌٚ َٛ‬يٍح ‪ ،‬تىً صالج عشش ‪ ،‬رٍه ّغ‪ ْٛ‬صالج ‪ ُ٘ ِٓٚ ،‬ت غٕح ٍُ‬
‫يعٍّ‪ٙ‬ا ورثد ٌٗ غٕح إْ عٍّ‪ٙ‬ا ورثد ٌٗ عششا ‪ ُ٘ ِٓٚ ،‬تغي ح ‪ ٌُٚ‬يعٍّ‪ٙ‬ا ٌُ ذىرة ٌٗ شي ا ‪ ،‬إْ عٍّ‪ٙ‬ا ورثد عي ح ‪ٚ‬ا ذج ‪،‬‬
‫ٕضٌد ر‪ ٝ‬أر‪ٙ‬يد إٌ‪ِٛ ٝ‬ع‪ ٝ‬ؤ ثشذٗ ماي اسجع إٌ‪ ٝ‬سته اعؤٌٗ اٌرخفيف ألِره إْ أِره ال ذطيك رٌه ‪ ،‬ماي سع‪ٛ‬ي‬
‫صٍ‪ ٝ‬عٍيٗ ‪ٚ‬عٍُ ‪ٌ :‬مذ سجعد إٌ‪ ٝ‬ستي ر‪ ٝ‬اعر ييد‬
‫‪Hadisin senedinde yer alan ravilerin tamamı sikadır.Hadis metni,Ġbn Ebi ġeybe’nin‬‬
‫‪Musannef’inden alınmıĢtır.Darul Fikr,1994,8. cilt,Kitabu’l Megazi,s.444 ; Bununla birlikte bir‬‬
‫‪iki kelime farkı ile bu hadis, Müslim,A.B.Hanbel,Müsned-i Ebu Yala’da da geçer.YaklaĢık‬‬
‫‪tercüme ve daha fazlası için bakınız‬‬
‫‪10- Ġbn Hibban,Sahih;Darekutni,Sünen;Beyhaki,Sünen’ül Kübra‬‬
‫‪11-Kasani,Bedaiu’s Sanai ,Ġbn Münzir,el evsad fi’s Sünen ve’l icma’ ve’l ihtilaf‬‬
‫‪12-Rum,17‬‬
‫‪13-c.1,s.249,GümüĢev yayıncılık,No:1,2008,Ġstanbul‬‬
14-el Ümm,c.2,s.151,Daru’l Vefa
15-el Ümm,c.2,s.151,Daru’l Vefa
16-Rum 18
17-Mebsut,c.1,s.249,GümüĢev yayıncılık,No:1,2008,Ġstanbul
18-Ġsra,78
19-Mebsut,c.1,s.249
20-Bakara,238
21-Mebsut,c.1,s.249
22-Hud,114
23-Mebsut,c.1,s.249
24-Bir numaralı dipnota bakınız.
25-Bu hadis öncelikle Ġmam ġafii’nin el Ümm adlı kitabının 2.cildinin, 149. Sayfasında
geçer.Ayrıca;Buhari,Sahih;Müslim,Sahih;Tirmizi,Cami’;Nesai,Sünen-i Suğra;Ġbn
Hibban,Sahih;Hakim,Müstedrek;Beyhaki,Sünen-i Kübra;Darimi,SünenMuvatta
Ģerhi,Münteka;Suyuti Ģerhi Nesai,Sünen
26-Darimi,Sünen,1531;Malik,Müsned,248;A.B.H,Müsned,21690
27-Buhari,Mevakit,6;Müslim,Mesacid 283.Ayrıca bk.Tirmizi,Emsal,5;Nesai,Salât,7;Ġbni
Mace,Ġkamet,193
28-el Ümm,c.2,s.150,Daru’l Vefa
29-Mevkufat tercümesi,c.1,s.112,Sağlam yayın evi,Ġstanbul
30-el Ümm,c.2,s.151,Daru’l Vefa
31-Nesai,1817;Tirmizi,428/ Tirmizi’deki lafzı ُ ‫أَسْ تَ ٍتع تَ ْع َذَ٘ا َ ِهَّللاش َُِٗ ِهَّللا‬َٚ ‫ ِْش‬ٙ‫خ لَ ْث ًَ اٌ ُّظ‬
‫ أَسْ تَ ِع َس َو َعا ٍت‬ٍَٝ‫َِ ْٓ َ ا َظَ َع‬
‫اس‬
ِ ‫ إٌِهَّللا‬ٍَٝ‫’ َع‬dır.Tercüme ’’Her kim öğle namazından önce ve sonra 4 rekat namaz kılarsa,Allah o
kiĢiye cehennemi haram kılar.’’MüteĢeddit olan Elbani bile hadise sahih demiĢtir.Bk.Sahih-i
Nesai.Aynı manada baĢka bir hadisler de vardır ve onlardan birisi inkita’ sebebi ile zayıftır.
32-A.B.Hanbel,22892;Ebu Davut;Sahih,Ġbn Huzeyme/daha fazla ayrıntı için Buhari Ģerhi
Fethu’l Bari’nin teheccüt bölümüne bakabilirsiniz.
33- Müslim, 730
34- Buhâri, salat 1; ezan, 95; taksir 5, cenaiz 56; Müslim, müsafirin 1,3, 5; fedâil 52; Ebû
Davud,vitr 7; sefer,1,18; Tirmizi,cuma 41;Nesâi,taksir 1, 4; salâtü’1 havf 4; Ġbn Mâce
ikâme,73, 75; Dârimi, salât 152,179
35- Müslim, musafirin 5; Nesai, taksiru’s salat 1;Salati’l havf 1543;A.B.Hanbel,2333
36-Beyhaki’nin hem Sünen-i Sağir’inde hem de Sünen-i Kebir’inde geçmektedir.
http://ulumulislam.com/