Kolostomi İle Yaşam

KorosroMl ft.n YA$AM
H asta B ilgile ndirme Kitapg$t.
NO:2
finmeraffeffiffi
.&nmmffiK{prvmR
xK
Z
Kotssrorwi ir,u YASAtvr:
iinosroMi irn YA9AM:3
c
f;r,m
YAsAfff,:
*romrqlmx$marus
KIT APQI KLARI HAZI RLAYAIVLAR
YaseminAKIL
dmer ALABAZ
g
ZehraG. BAYKARA
Rabiacintu
NeslihanCO$KUN
GiilaynsnnnCit
DenizHARPaTLU
Ayise KARADAG
Hatice KORKaT
Biilent MENTE$
nrsindzrtinx
SegilTAYLAN
CemTERZ|
Birgiil ULUSOY
Tuncay YILMAZLAR
Y azarlarn isimleri soyadr srralamasrnagciredizilmiqtr.
Igindekiler:
Haztrlayanlar...............
............
2
igindekiler..
............3
Giri9..........
. . . . . . . . .4. .
SindirimSistemi........
...............
4
KolostomiAgilmasmtGerektirenDurumlar...
...............4
KolostomiTipleri.........
............
5
KolostomiTorba/Adaptdr Sistemleri...
........................
6
TorbalAdaptrirSistemininDe{iStirilmesi...............
iki ParEah Torba / Adaptdr SisteminiDe{iEtirme.
Kolostomiirrigasyonu.
........7
..................7
.............9
Kolostomiye
uyum...........
.........10
C i l tB a k t m t .
.....................10
Banyo.........
. . . . . . . . . . . . . . .1. 0
....
Beslenme....
. . . . . . . . . . . . . . .I .0. . . .
Kabrclftveishal.......
.......11
G a zQ f t a r m a . . . . . . . . . . . . . . . . .
.....................11
Koku...........
.....................12
FizikselAktivite.......
Seyahat.......
........12
.......?r..........
CinselYa5am.........
Giyinme......
iSeDdnmeVe SosyalYa5am.........
ibadet
StkgaSorulanSorular....
. . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . 1
..........13
.....................13
........................14
..........14
.........I4
Ameliyattan dnce YapndtmBiitiin Aktiviteleri Yapabilir Miyim?
Dokundu{umda Kolostomi Acr Mt?
Kolo stomi NiEin Krmtztdtr ?
Kolo stomiden Gelen Qtktmtn A zellikleri N astldr ?
Nasil Banyo YapmalryrmTorbah Mt YoksaTorbayt Qtkartarak Mt?
Torbayr Ne S*l*la BoSaltmahytm?
Kaynaklar..
iletigimAdresleri....
............15
..................16
cinis
Kolostomi kahn barsa$rn (kolon) ameliyatla kann
duvanna a[rzlaqtrrrlmasrdrr
(Bkz. $ekil-1). Kolostomi,
drqkrmnviicuttan atrlmasrmsaflar. Kolostomisi olan birey,
barsakhareketlerinive drqkrmnboqaltrmrmkontrol edemez.
Drqkrlama kolostomi torbasrnakendilifinden olur.
Bu kitap ile kolostomili bireylere, kolostominin ne
oldufu, nedenolugturuldulu ve giinliik yaqamdakarqrlaqrlan
sorunlannnasil iistesindengelinebilecefikonusundabilgi
verilmesi amaglanmrqtrr.
$ekil- 1
sixninint sisrnnti
Sindirim sistemi a$rzdanbaqlar.Yemek borusu,mide, ince bafrrsak,kahn ba[rsak, rektum
ile devam eder ve aniisde(makat) sonlanrr(Bkz. $ekil-2). Besinlerin sindirim ve emilimi,
atrklannrn aynqtrrilmasrve saklanmasrsindirim sistemindegergekleqir.
Sindirim, besinlerin aprzdagilnenmesi ile
baqlar.Buradanyemek borusunave daha sonra
da mideye geger. Midede sindirilen besin,
besinlerinemildifi yer olan ince ba[rrsaklara
geger. ince ba[rrsaktan emilmeyen besin
maddeleri ise kahn ba[rrsaklara geger. Bu
krsrmda kalan su ve elektrolitler (sodyum,
potasyumgibi) emilir ve besinatrklan katr drgkr
halini alr. Drqkr aniisdenallana kadar rektumda
depolanrr.Drgkrbelli bir hacmeulaqrncakiqide
drqkrlamaihtiyacr dofar. Drgkr rektumdan
makata itilir ve buradan drsanva atrlrr.
$ekil- 2
KOLOSTOM i AQr LMASINI GE REKTiRETV
DURUMLAR
Kolostomi acil durumlardahayatkurtarmak amacrylaveya uygulananbir giriqimi korumak
igin yaprlabilir. Bunun yanmda uygulanacakolan cerrahi iqlemdeaniisiin tamamenortadan
kaldrnlma gere$iveya aniistin kullamlamamasrdurumlanndadrqkrlamaiqlevinin gergekleqtirilmesi
amacrylada yaprlabilir. Bu nedenleiki tip kolostomi vardrr. Bunlar;
Gepici kolostomi:
1- Kahn bafirrsaktrkanmalan
2- Bafrrsak yaralanmalan
3- Ba$rrsak
delinmesi
4- Dofumsal balrrsak anormallikleri
5- Ba$rrsak yaprlanbir iqlemin emniyetli iyileqmesini
sallamak
6- Ciddi aniishastahklanve yaralanmalardauygulamr.
Kahct kolostomi:
1- Antisiin grkartrlmasr gerefi olan hastahklar
2- Kaln ba$rrsa[rn son krsmr ve antisiin grkarfilmasr
gerekenhastahklar
3- Aniis kas yaprsmmgorevini yapamadrfrhastahklar
4- Kahn bafirrsafrnson krsmrndakahcr hastahklarda $ekil- 3
uygularur.
KOLOSTOM|
riprnni
Kolostomiden grkan drqkrnrnkrvam ve srkhfrnrn
diizenli olup olmadrlrnr anlamak rjnemlidir. Bunu
anlayabilmekigin, kolostomi tiplerini bilmek gerekir.
Kolostomiler iizerinde bulunduklarrbaErrsakboltimtine
gdre dort ana tiptedir:
Qftan Kolonda Bulunan Kolostomi (Bkz. $ekil-3)
Drqkrnz stomagevresindekideriye zararverebllenve
sindirim enzimlerindenzengin, slvr veya yan srvr halde
olacaktrr.
$ekil- 4
Yatay Kolonda Bulunan Kolostomi (Bkz. $ekil-a)
Drgkmz genellikle slvr veya yan kafl olacaktr. Qiinkii
stoma Yatay kolonun solunadofru yaklaqtrkgasindirim
enzimi iqeri[i azahrve krvamr giderek koyulaqrr/sertleqir
inen Kolonda Bulunan Kolostomi (Bkz. $ekil-S)
Drqkrnrz yarr katr veya katl halde olacaktrr. Qiinkii
drqlc grkankolon ve yatay kolonda ilerlerken suyunbiiyiik
bir krsmr emilmis olacaktr.
$ekil- 5
SigmoidKolondaBulunan Kolostomi(Bkz.$ekil'6)
Dtqkrnrznormalyaprve igerikte olacaktrr.Qiinktidtqkt
inerkensuyuntamamremilmiqolacaktrr.
kahnba$rrsakta
KOLOSTOM i TORBA -ADAPTOR
sisrnmtnni
1) Tek Pargah Sistem: Tek pargahtorba sistemindeadaptor
ve torba birliktedir (Bkz. $ekil-laveTb:). Ancak bu torbalan
ameliyatrnrzdanhemen sonra kullanmak uygun defildir.
ilerleyen donemlerde Stomaterapi hemqirenizin onerileri
dofrultusunda bu torbalarr kullanabilirsiniz.
$ekil- 6
$ekil- 7a. Alttsn boSaltmauz
tek pargah torba sistemi
$ekil- 7b. Alttun boSaltmah,
tek pargah torbs sistemi
2) iki Pargah Sistem: Torba ve adaptoriinbirbirinden ayn oldufu sistemdir. Torba ve
adaptorbirbirine gegirilebilir ya da yaprqtrrrlabilir.iki pargahsistemde,adaptoriidefigtirmeden
torbayr degigirebilir, ayflcatorbayr grkarlarakboqaltrmve temizlemeiqlemi yapabilirsinizB$et
alttanboqaltmasrztorbamodelini (kapalt
torba sistemi) kullanryorsantz(Bkz.
$ekil-Sb) torba dolduktan sonratorbayt
atrp yerine yeni torba takabilirsiniz.
Alttan boqaltrlabilir torba kullaruyorsamz
(Bkz. $ekil-Sa),torbantnya da yanst
kadar doldu[unda boqaltrlmasrgerekir.
Torba gok dolarsaaqafryadofru alrltk
yapar ve torbanrnderidenaynlmasrna
ve srzrnfiyanedenolur. Alttan boqaltmalt
torbalarboqaltarakiki giin kullantlabilir. $ekil- 8a.Alttun boSaltmah
torba sistemi
$ekil- 8b.Kapah
torbasistemi
iki pargah torba sistemde
herhangibir sorun geliqmedi[i
takdirde cilde yaprganadaptrir
krsmr 3-5 giin kalabilir. Adaptor
$ekil- 9a. Kesilmis
Adaptiir
$ekil- 9b. Kesilebilir
Adaptiir
Qapmrnstomagaprnauygunlulu
onemlidir. Kesilebilir
adaptiirlerde stoma gaprn:.zr
cilgiip,bu olgiime gore adapt<irii
kesmenizgerekmektedir(Bkz.
$ekil-9b). Kesilmig adaptcirise
stoma qaptntza gcire
hazrrlanmrqtrr(Bkz. $ekil-9a). Kesmenizegerek yoktur. Zamanlastomanrzkiigiilece[i igin
kullandrlrnrz adaptorilngaprbiiytik gelecektir.Bu nedenledaha kiigiik adaptorile defiqim
y apmanfl gerekmektedir.
ToRBA-ADApr
dRsi srnu i x i x nnGiSri ninu nsi
Giiniimiizde geqitli qekillerde torba tiretilmektedir. Ancak stomanrzaen uygun torba
modelinin kullanrmt konusunda Stomaterapi hemqiresinin onerilerini dikkate aymz.
iki PargahTorba I Adaptiir Sistemini De{iEtirme
Malzemeler:
.
Yeni Kolostomi torbasr ve adaptorii
.
Krvnk uglu makas
.
Stomagaprolgiim cetveli
'
ihtiyacrmz olan yardtmcr bakrm iiriinleri (pasta, pudra, cilt bariyeri vb.)
Ihk su
.
'
Temizleme malzemesi (kA[rt havlu, kesilmiqgazhbez, alkolsiizrslak mendil
eibi
malzemelerdenherhangi biri).
.
Qcippoqeti / atrk koyma kabr
iElem Basamaklan
1) Oncelikle size uygun rahat edebileceliniz bir ortam
hanflay rp malzemelerinizi kolay ulaqabilecefiniz btr yere koyun,
2) Adaptorii yukarrdan aqalrya dolru deriden ayrrrn (Bkz.
$ekil- 10a). E[er adaptciriideriden ayrrmaktazorlanryorsamz
adaptortingevresini ilrk su ile rslatarakdaha kolav avnlmasrnr $ekil- 10a
sa$layabilirsiniz.
3) Stomagevresinirhk suyla mlatttfmz bez pargasrveya
gazhbez ile siliniz (Bkz. $ekil-10b). Stomagevresiniiyice
kurulaymrz. Stoma gevresininkuru olmasr adaptor/torbarun
cilde daha kolay yaprqmasmrsa$lar.
4) Stomanrzmgaprnmkag mm oldu[unu stoma cetveli
yardrmrylaolgiin (Bkz. $ekil-10c). Uygun olan olgii torbamn
kenan ile stomaarasrnda2mm bogluk olmasrdr. Bu mesafe
onemlidir gtinkii gok dar olursa stoma adapttirti basr yaparak
stomayl tahriq eder, geniqolursa stamaetrafindaki deri agftta
kalrr ve drqkr deriye bulagarak tahriqe yol aqar.
$ekil- 10c
5) ESer kesilebilir adapttir kullaruyorsantz stomantztn
olgtiiltiniiz gapma gtire ucu efiri bir makas yardrmryla
adaptdrtiniizii kesin (Bkz. $ekil- 10d).
$ekil- 10d
6) Kestifiniz adaptoriin yaprgkankrsmrndaki ka[tdt
grkarrn ve ig ktsmma diq macunu krvamrnda "pasta" siiriin
(Bkz. $ekil-10e). Pastastoma ile torba arasrndaengel olup
srzrntryr tjnler. Pastanrn gdrevi stoma etrafindaki deriyi
drgkrdan korumaktrr. Pasta drgkrnrn deriye bulaqmasrnt
enseller.
7) ortadaki delik stomayr igine alacak qekilde adaptor{i cilde
yerleqtirin (Bkz. gekil-lOf). Elinizin rslsl ile adaptortn daha iyi
y apl $masrnr sall ayacalrnrzdan, p armaprnrzl yanm dakika
adaptdriin tizerinde gezdirin. Adaptdr vticut rsrsrnaulagtrkga
yumuqayacakve daha kolay gekillendirilebilir bir hal alacakttr.
l
tr'
$ekit- 10f
8) Adapttiriiniize uygun
stoma torbasrnr bir noktadan
baqlayarak dairevi hareketle
adaptcireyerlegtirin (Bkz. $ekil-
1oe).
$ekil.10g
9) Torbayr yerleqtirdikten
sonratorbamnklempini (kapatma
gubulu) takrn (Bkz. gekil-10h)
4 gekil- 10h
l
10) Torbayr kendinize hafifge
gekerek adaptore iyice yerleqip
yerleqmedi[ini kontrol edin (Bkz.
$ekil- 10i
$ekil-10i).
'
KOLOSTOM|LNNfiCISYONU
Kolostomi irrigasyonu, stomaaracrhlryla kahn balrsak igerisine belli miktarda srvr
verilerek
ba$rrsak igeri[inin (gaz, dtgkt, bakteri vb) boqaltrlmasriglemidir. Kolostomi irrigasyonu
ile
baltrsak hareketleridtizenlenir,bciyleceirrigasyonlar arasrgaz,drqkr grlagrdnlenir
u" tont ottti
drgkrgrkrqrsaflamr. Kolostomi irrigasyonu balrsafrn boqaltrlmasrmsaflamak igin
kullamlan
bir ycintemdir.
Kolostomi inigasyonu kahcr kolostomisi olan bireylerin siirekli torba kullanmaya alternatif
olarak uygulayabilecekleribir ydntemdir. Kolostomi irrigasyonu ciddi fiziksel ve zihinsel
smrlamalan olmayan,irrigasyon teknifini o[renebilen, iyi beslenmeahqkanhlr olan, ameliyat
cincesidonemdedtizenli ba[rrsak ahqkanh$rolan, inen kolon ve sigmoid kolona stomaagtlan
hastalarauygulanmaktadrr.
KOLOSTOMrYEUYUM
CiTT BAKIMI
Sabunve su stomayazararvermez,bu nedenlebanyo ve duqtansakrnmanrzagerek yoktur.
Ancak kahntr brakmayan bir sabunkullanmanrzgereklidir. Stoma gevresicildinizin rengi,
karrn cildinizle aynr olmahdrr. Stoma gevresinde krzarrkhk ve tahriq olmamahdtr.
Deri tahriqineadaptorveya torbadangelen szmfl veya torba sistemininyanhqyerleqtirilmesi
nedenolabilir. Deri tahriqinin olugmamasrigin; her adaptcirdefiqiminde stoma etrafindaki cilt,
su ile giizelcetemizlenmelive kurulanmah ardrndanadaptortorbayauygun olarak kesilmeli
ve torba yerleqtirilmelidir.
BAI]YO
Stoma torbaruztakrh iken ya da torbaruzrgrkartarakbanyo
yapabilirsiniz.Torbalarsuyadayanildrdr.Ancak stomatorbaruzn
banyo yaparkengrkabilecefiniveya yerindenoynayabilecefini
unutmaylnz. Cildinizi temizlemekigin stomatorbanrztadaptorii
ile birlikte (torba+adaptor)grkarmanrzdahaiyi olur. Sabunve
su, stomanlzazatar vermez,igine kagmaz.Ba[rrsak igine bir
miktar su ve sabunkagsada bir sorunayol aEmaz.Banyo soffasl
stomagevresicildine ya[h kremler ve losyonlar kullanmaymz.
Bu iirtinler torbanrzrn cildinize yapl$maslnr engeller.
BESLEIVME
Viicuttaki tiim sistemve dokulanngtirevleriniyerinegetirmesi,
yeterli ve dengelibeslenmeile saflanabilir. Doktorunuztarafindan
ozel bir diyet uygulamanTzonerilmediyse,istedifiniz her qeyi
yiyebilirsiniz.
Beslenme ile ilgili problemleri en aza indirmek igin;
* Yemekler her giin diizenli olarak yenmeli,
10
+
+
+
+
+
Diyet ile ilgili
krsrtlamalar deneme yanrlma yoluyla bulunmalrdrr.
Bir besin ilk kez yenecekse,az miktard,ave yamnda bir gey yemedenyenmelidir,
Yiyecekleri iyice gifnem eye ozengcisterilmeli,
Giinde 2-3litre su igilmelidir,
ideal vticut a[rrh!i
korunmah, kilo ahp vermekten kagrnrlmahdrr.
KABIZLIK VE ISHAL
Ameliyattan cince oldufiu gibi ameliyat sonrasrdonemde de kabrzhk
ve ishal ile
karqrlaqabilirsiniz.Yetersiz srvt ahmr, lifli ve posah grdalann az ahnmasr,
hareketsizlikvebazr
ilaglar kabrzhF.a neden olabilir. Kab:z oldufunuzda, drqkr grkrgrnr
azalttrpr bilinen;
+ Beyaz ekmek ve bulday ekme[i
+
Az pigmiq kahverengi veyabeyazpiring
+
Elma ptiresi
+
Yer fistr[r
+ Muz gibi besinlerden uzak durulmasr cinerilir. Bununla birlikte, gtinltik
srvr ahmrm
artflrmak, taze sebzeve meyve ttiketmek ve kepek ekmeli yemek kabrzhfrn
cinlenmesinisa$lar.
ishale ise, birgok etken sebepolabilir. Bunlar arasmda,bir bakteri ya da virtis
enfeksiyonu
gegirmig olmak, antibiyotik tedavisi, iyi yrkanmamrgsebzeve meyve
yemek, kemoterapi ve
radyoterapi tedavileri sayrlabilir. ishali azaltmak igin, lif ve lifin
oliinlerde olan a!rr1!rm
azaltmahsmu' Ayncabeyazpiing,m.uz,patatespi.iresi,geftal{gibi drgkrruzr
normaledondtirecek
besinler tiiketmelisiniz. ishal siiresince, drqkr grkrqrnr
arttrrdr!r bilinen :
+ Kuru iiztim
+
Ham meyveler
+
Qay, kahve, kola gibi igecekler
+
Qok ya[h besinlerdenuzak durulmahdr
GAZ QIKARMA
Besinlerin sindirimi esnasrndagaz olugur. Kolostomili bireyler, gaz grkrqrnr
kontrol
edemezler.Fazla gaz oluqumunudnlemek igin;
- yemekler diizenli olarak yenmelidir,
- yemek yerken hava yutmamak igin konugulmamahdrr,
- gaz oluqumunuarttrrdrfr bilinen;
11
+
Fasulye,Nohut
+
Bira ve asitli igecekler,
+
Lahana,
+
Salatahk,
+
Siit iiriinleri,
+
Mantar gibi besinleri azaltmakonerilir.
KOKU
Kolostomili bireylerin go[u, kolostomilerinden hoq olmayan kokunun grkacalr endiqesini
taqrlar. Giiniimiiz teknolojisinde iiretilen torbalar, koku sorununu onemli <ilgiide azaltrnaktadr.
E[er kullandrfntz torbayr iyi yerleqtirdiyseniz, koku normalde drgan grkmaz.Filtreli torba
kullanrmr da koku grkrqrmengellemektedir.
Aynca, beslenmenin de koku iizerine etkisi biiyiiktiir. Koku oluqturdurtu bilinen;
+
Bahk,
+
Yumurta,
+
So[an ve sanmsak,
+
Yegil sebzeler,
+
Salatahk,
+
Peynir,
+
Lahana.
+
Kuru baklagil gibi besinlerin azaltrlmasronerilir.
.r.
Bunun yanr.nda,
S
yofurt,
S
yayrk ayranr,
S
nane qekeri gibi besinlerin ise kokuyu baskrladr!r bilinmektedir.
pizixsnr AKrivirE
Yiiriiyiiq, yiizme gibi hafif sporlan yapabilirsiniz. Doktorunuzun cinerileri dofrultusunda
kendinizi iyileqmiq hissettilinizde, (yaklaqrk 1-2 hafta iginde) ameliyat oncesi spor ve
aktivitelerinizin hepsinegeri donebilirsiniz.
Sporabaqlamadan{ince,dzellikle yrizme dncesitorbamzrboqaltmahsrmz.Alrhk kaldrmadan
ve stomaruzigin ozel birkoruma olmadanboks, giireqve futbol gibi afrr sporlardankagrnmamz
gerekir.
t2
SEYEHAT
Seyahatetme konusundaherhangi bir krsrtlama
yoktur. iyileqtifiiniz ve stoma bakrmrm yapabildifiniz
siireceistediliniz yere istedili niz ar aglagidebilirsiniz.
Yolculufa grkmadanonce mutlak a torbantzrbo qaltrn
ve mutlaka yantmzda yedek torba ve stoma
malzemelerinizin bulundulu bir ganta tagryrn. yaz
aylarrndahavanrn srcak olmasr nedeniyle yanntzda
dahafazla stomabakrm iiriinti bulundurmayr unutmaym.
CINSEL YASAM
Viicudunuzdaki depiqikliklerle ilgili duyarhhklar
y agamanrz,bazr endiqel erinizin olmasr normaldir. E giniz
ile duygulanmzr paylaqmakve onun endigelerinede cevap
vermek dnemlidir. Eqiniz, cinsel iliqkinin stomanrzazarar
vermeyecelini bilmelidir.
Zamanla, anlayrg ve olumlu tutum ile iyi bir cinsel
ya$arruruzolacaktr. Ktigtik torba, kep veya trpa gibi iiriinler
kullanmayr tercih ederek, torbanrzrnboq olmasrna dikkat
ederekrahatbir cinselyaqamsaflayabilirsiniz.E$ereginizin
torbayr gormesininiyi olmayaca$rnrdiiqiiniiyorsamz,torba
krlrflarr veyabazr ig gamaqrrlarile torbayr ortebilirsiniz.
Ancak bazr tip ameliyatlar sonucundacinsel iqlevlerle
ilgili sinirlerde hasar oluqmuqsa,geqitli problemlerle
karqrlaqabilirsiniz.Bunlar, kadmlardacinsel iliqki esnasrnda
a$rr, cinsel organm ig yiizeyinde sertleqme,daralma ve
kuruluk, erkeklerdeise, serllegmedezorluk(impotans)ya
da boqalmadaproblemler gibi durumlardr. Boyle bir durumla
kargrlagtrlrnzda doktorunuzabagvurmahsmrz.
civivun
Korkmayrn! Yeni bir gardrobaihtiyacrnrz olmayacak. Modern kolostomi
torbalan viicudu tam olarak sardrklarr igin hemen hemen biitiin kryafetleri
giyebilirsiniz.Kryafetlerinizin altrndan torbanrzbelli olmaz. 6zelbir giyim
gerekli defildir. Yalnrzca stomanrz bel hizasrndaysa,kemer ve beli srkr
pantolonlardankagrnmahslnlz.Kemerinizin stomanlzln altrnda veya iistiinde
olmasrnadikkat etmelisiniz.
I3
iSnndxtis vn SoSYALYA;AM
Ameliyattan 6-8 hafta sonra doktorunuzun tavsiyesi
do$rultusundaEahqmahayatrmzabaqlayabilirsiniz.iqyerinizde
stomatemizlifinde kullamlan bazt malzemeleribulundurmamz
size stomabakrmrndakolayhk saflar. Safhfrntza kavuqur
kavuqmazdaha tinceki sosyal yaqamlnlzadonebilirsiniz'
Arkadaq-akrabaziy arctlerine,davetlere,sinemagibi yerlere
gidebilirsiniz. Sizi seven ve defer veren arkadaq ve
akrabalanmzla ayntortamt paylaqmaksadecesosyalyonden
delil, ruhsal ytinden de kendinizi tyt hissetmenizi
stomaameliyatrgeqirmiq
saglayacaktrr.
Qo[u insan sizi gordi.ifiinde, e$er siz sdylemezseniz,
olJ.rjunuru anlamayacaktrr.Akraba ve arkadaqlannrzlngolu zatenbir safhk probleminizin
oldufiunu ve bunun ameliyat gerektirdifini biliyor olacak.E[er siz daha fazlasrnranlatmak
istemiyorsanz veyaonlann stomalarhakkrndanegatifdtiqiincelerininolmasmdankorkuyorsaruz;
ya onlara stoma hakkrnda bilgi verin veya stomamzdan hig bahsetmeyin'
IBADET
Diyanet kurumu, stomaholmamn abdestalmak ve namazhknak igin bir engel oluqturmadrfmr
belirtmektedir.Bu konuda stomaameliyatroncesindeyapttklannrzrde[igtiren bir duruma gerek
olmadrfr, ibadetiniz esnasrndatorbantzagaz ya da drqkr grktqrolmasrnrnibadetinizi olumsuz
etkilemeyecefi belirtilmektedir.
Stomanrzrnolmasr orug tutmanva engeldefildir. Fakat oruq tutma; yetersiz stvt altmrna,
bafrrsaktaki slvlnln azalmasrna,kabrzhk ve bulanflya nedenolabilir. iftarda aqrn yemek de 2448 saat devam edebilen ishale neden olabilir. Doktorunuzun izin verdifi durumlarda oruq
tutabilirsiniz.
SIKQASORULANSORULAR
Ameliyattan tince yapfi{tm biitiin aktiviteleri yapabilir miyim?
Doktorunuzunonerileri dofrultusunda kendinizi iyileqmiq hissettifinizde, (yaklaqtk 1-2
hafta iginde) ameliyat oncesi spor ve aktivitelerinizin hepsinegeri donebilirsiniz. Yalnrzca
agrrlk kaldrrmadanve stomanlz igin ozel bir koruma olmadan boks, giireq ve futbol gibi afr
sporlardankagrnmanrzgerekir'
Dokundu{umda kolostomi act mt?
Kolostomide sinir uglan bulunmaz. Bu nedenle afrr veya difer duyular hissedilmez.
Kolo stomi nigin ktrmtztdt?
Kolostomi kan damarlalnca zengindir.Bu nedenlekolostomi parlak krrmrzr veya krrmlztya
yakm, a|ztmtzrn ig krsmrnabenzerbir goriiniimdedir.
t4
Kolostomiden gelen gtkfintn iizellikleri nasildtr?
Kolostomiden gelen drqktnm ozellikleri kolostominin bulundu[u balrrsak boliimiine gore
de[iqir.
Kolostominiz grkankolondabulunuyorsa,drqkrruzstomagevresindekideriye zararvercbilen
ve sindirim enzimlerindenzengin, stvr veya yan slvl halde olacaktrr.
Kolostominiz yatay kolonda bulunuyorsa,drqkrmzgenellikle slvr veya yan katr olacaktrr.
Qiinkii stoma yatay kolonun soluna dofru yaklaqtrkgasindirim enzimi igerili azafu ve krvamr
giderek koyulagrr/sertleqir
Kolostominizinenkolonda bulunuyorsa,drqkrmzyan kafi veya kafi halde olacaktr. Qiinkii
dtqkr grkan kolon ve yatay kolonda ilerlerken suyun biiyiik bir krsmr emilmiq olacaktrr.
Kolostominiz sigmoid kolonda bulunuyorsa, drqkrnrznormal yapl ve igerikte olacaktrr.
Qiinkii drqkrkahn bafrrsakta inerken suyun tamamr emilmiq olacaktr
Nasil banyo yapmalrytm torbah mt yoksa torbayt gtkararak mt?
Kolostomi torbanrz takrh iken ya da torbanm grkartarakbanyo yapabilirsiniz. Torbalar
suya dayantkhdrr. Ancak kolostomi torbamzm banyo yaparken grkabilecefini veya yerinden
oynayabilecefini unutmayrn:.z.Cildinizi temizlemek igin kolostomi torbanrzradaptorii ile
birlikte (torba+adaptor)grkarmanrzdahaiyi olur. Sabunve su, stomanrzazararvermez, igine
kagmaz. Ba[rrsak igine bir miktar su ve sabun kaqsa da bir soruna yol agmaz.
Torbayt ne srkhkta boEaltmalryrm?
Eler alttanboqaltmasztorbamodelini (kapahtorba sistemi)kullamyorsanrz,torbadolduktan
sonra torbayr attp yerine yeni torba takabilirsiniz. Alttan boqaltrlabilir torba kullanryorsanrz,
torbamn ya da yarrst kadar doldu$undaboqaltrlmasrgerekir. Torba gok dolarsa aqalrya do[ru
afrhk yapar ve torbanm deriden aynlmasrnave srzrntryaneden olur.
KAYNAKLAR
1. A Guide to Living with a Colostomyand Ileostomy.http://www.caet.com.G.T:23.03.2006.
2. Erkogak, E. ve ark. Stoma. Alemdaroglu, K., Akgal, T., Bufra, D. editdrler, Kolon rektum ve
Anal Bolge Hastahklan, istanbul, Tiirk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneli Yaynr, 2004, s:309-330.
3. Dramah, A. (2005). Sindirim SistemininAlt Brjliimiine Yapilan Cenahi Giriqim SonrasrBakrm,
Qukurova Kolo-proktoloji ve StomaterapiSempozyumuOzet Kitabr, Adana.
4. Herek,Y. ve ark. (2003). Stomanrnibadet UzerineEtkisi, Ostomi Dergisi, sayr:1,Adana.
5. Karada!, A. ve ark. (2003). Kolostomili ve ileostomili Hastalann Bakrmrna ycinelik Rehber
Kitap, Aytun Ofset, Ankara.
6. Living with Confidence After Colostomy Surgery, Booklet, Convatec.
7. Living with Confidence After Ileostomy Surgery, Booklet, Convatec.
8. Myers, C. (1996). StomaCareNursing, St EdmundsburyPress,London.
9. Ostomy-Questions& Answers, Booklet, American Society of Colon and Rectal Surgeon.
10. Soru-Cevap(2006).http://www.diyanet.gov.rr.
11. $elimen,D. ve ark. (1998).StomaBakrmr,MarmaraU. Basrmevi,istanbul.
12. Taylan,S.ve ark. (2005). StomaKomplikasyonlarr,Ostomi Dergisi, sayr2, Adana.
15
imrisiu ADRESLER|
Qukurovati niversitesiTry F akiiltesi
Stomaterapitinitesi
QukurovaUniversitesiTrp Fakiiltesi
GenelCerrahiAnabilimDah
Qukurova/ Adana
T el: (322\3386060-3
840
Fax 0322-3386432
e-mail:[email protected]
Gazi tiniversilesi Try Fakiiltesi Hastanesi
Stomaterapitinitesi:
GaziUniversitesiTrp FakiiltesiHastanesi
GenelCerrahiAnabilimDah,7. Kat
06500Ankara
Tel: (312)2025123
e-mail:rabiya.cihan@
gazi.edu.tr
D okuzEyliil Ttp F akiiltesi
Stomaterapitinitesi:
DokuzEyliil UniversiteHastanesi
GenelCerrahiAnabilimDah, 3. Kat
izmk
Tel: (232) 4122935
e-mail: deniz.stoma@
yahoo.com
Tiirk OstomiCenahi Derne{i
Gazipaga
Bulvan Ayral Apt. Kat:lD:2
Seyhan/ Adana
Tel: (322\ 45846 46
Faks:(322) 45846 46
Web:www.ostomi.cu.edu.tr
Tiirk Cerruhi Deme{i
Koru Mah.IhlamurCad.No:2606810
Qayyolu/ ANKARA
Tel: (312)24199 90
Faks: (312)24199 9l
E-mail : [email protected]
Tiirk Kolon ve Rel<tumCerrahisi Derne{i
Web:http://www.turkishcolorectal.org/
YaraOstomiinkontinansHemsirelcriDernepi
www.yoihd.org.tr
e-mail:[email protected]
Itluita! tiniversitesi Try F akiiltesi
Stomaterapitinitesi
Uluda! UniversitesiTrp Fakiiltesi
GenelCerrahiAnabilimDah
Bursa
Tel: (224) 4428400llOI4
Bu Kitapgtk Hastalann kullantmr.igin Tiirk OstomiCerrahi Derne{i Tarafindan
hanrlanmtg olup izinsiz olaruk hig bir Sekildekopyalanarnaz
veyabaqkabir amagigin kullnntlamaz.