всеки месец раздава надежди

Месечно списание за семейството, детето и културата
вс
HAZİRAN 2011, sayı: 160, yıl: 17, fiyatı: 1,50 lv.
ек
Aylık Aile, Çocuk
ve Kültür Dergisi
им
ес
ец
ра
зда
ва н
адеж
ди
Юни
2011
1
ЮНИ 2011, брой: 160, година: 17, цена: 1,50 лв.
içindekiler
4
ан
о сп ис
Ме се чн
ме йс
ие за се
все
тв от о,
де те то
ур
и ку лт
ат а
ки
, Çoc uk
gisi
Aylı k Aile
ür Der
ve Kült
ме
сец
разд
ава над
е жд и
2011 1 а: 1,50 лв.
на: 17, цен
Юни
1, брой:
ЮНИ 201
N 2011,
HAZİRA
, yıl: 17,
sayı: 160
lv.
fiyatı: 1,50
160, годи
8
4
6
8
12
15
18
20
24
29
30
34
37
40
42
15
2 Haziran
2011
Юни 2011, брой: 160
съдържание
Haziran 2011, Sayı: 160
12
Çocuk Yetiştirmede Altın Kurallar
Златни правила за възпитание на деца
Ne? Niçin? Nasıl?
Каква? Защо? Как?
Hayvanlar alemi: ALBATROSLAR
Светът на животните: АЛБАТРОСИТЕ
Basketbolun Tarihi ve Özellikleri
Баскетболът история и особености
Faydalı Meyveler
Полезни плодове
Edirne: Sultanların şehri…
Türkçe - Edebiyat
Annemizin Köşesi
Рубрика за майките
Nasreddin Hoca
Насреддин Ходжа
“Hristo Botev” İlkokulu – Ardino
Начално Училище „Христо Ботев” - гр. Ардино
Sizden Gelenler
Вашите отзиви
Genç Ressamlar
Млади художници
Mizah
Хумор
Bulmaca
Кръстословица
18
30
Editör’den
Merhaba sevgili dostlar!
Yazılılardı, sözlülerdi, ödevlerdi derken bir yıl daha bitti. Haziran ayı tatilin ayak
sesleri demek. Okulun son gününe şunun şurasında ne kaldı? Ellerimizde bayraklar gibi karnelerimiz seke seke evlerimize gideceğiz. O son gün yaklaştıkça
içi pır pır kanatlanmayan bir öğrenci var mıdır? Bakıyorum da tüm öğrencilerde
gün geçtikçe yükselen bir neşe var. Eee koca bir yılın ağırlığını çektiniz, olsun o
kadar!
Bir arkadaşınızın yazla ilgili planlarını paylaşmak istiyorum sizinle, örnek olsun
diye:
‘’Okulumuzun rehber öğretmeni bugün bir seminerle, yazın neler yapılabileceğini anlattı. Tavsiyelerini sıraladı bir bir. Ben kendi yaz planımı çizdim kafamda hemen. Derslerimden uzak kalmamak için her gün birkaç sayfa da olsa konu
tekrarı yapacağım. Yaz için ayırdığım beş kitabım var, onları okuyacağım. Odama
çekildiğim zamanları ayarladım okuma vakti olarak.
Akrabaları ziyareti de aldım planıma. Hem onları ziyaret edeceğim hem de
gönüllerini almış olacağım.
Ha! Yaz planıma aldığım önemli işlerden biri de hayâl kurmak. Evet, şaşırdın
mı, hayâl kurmak! Hayattaki hedeflerimle ilgili hayâller kuracağım. “İdealler hayâllerle gerçekleşir.” dedi rehber öğretmen seminerde. En ince ayrıntısına kadar hayal etmemiz iyi olurmuş, bu bizi hedefimize bağlarmış.’’
Bir de duyurum var sizlere! Eğitime katkı amacıyla başarılı öğrencileri ödüllendiriyoruz. Okullarını başarıyla bitirmiş veya lise kazanmış 7. ve 8. sınıf öğrencilerine, Ümit Dergisi aboneliği yıl sonuna kadar ücretsiz. Artık Ümit size daha yakın
olacak...
Здравейте скъпи приятели!
Писмени работи, изпити, домашни работи и учебната година приключи. През
месец юни се усеща наближаването на ваканцията. Колко остана до края на учебната година? Скоро ще си отидем вкъщи развявайки като знаме бележниците
си. А има ли ученик, който не се вълнува, очаквайки последния ден? Виждам, че
всички ученици се радват все повече. Нормално е, все пак годината беше тежка.
Искам да споделя с вас плановете за лятото на един ваш приятел, дано да ви
послужи за пример:
Класният ни учител ни обясни на семинар какво бихме могли да направим
през лятото. Изброи една по една всички препоръки. И аз веднага реших какъв
ще бъде моят план през ваканцията. За да не забравям уроците, всеки ден по
малко ще си припомням основните неща. Избрал съм си и пет книги,
които ще прочета през лятото. Ще ги чета, когато съм сам в стаята
си. Разбира се, отделих време и за посещение при роднините ми.
Освен, че ще ги посетя, най-вече ще ги зарадвам.
Едно от нещата, които съм предвидил за лятото е да си
мечтая. Да, учудихте ли се, ще мечтая! Ще мечтая за целите в
живота ми. Учителят на семинара ни каза, че „идеалите се
постигат с мечти”. Хубаво било да мечтаем до последния
детайл, това ни напътствало към постигане на целите.
Имам и едно съобщение за вас! С цел подпомагане
на образованието, награждаваме учениците завършили с отличие. Всички ученици от седми и осми
клас завършили с отличие, ще наградим с безплатен абонамент за списание Юмит, до края на годината. От сега нататък списание Юмит ще бъде
по-близо до вас...
Издава: „A-PRESS“ OOD
GENEL YAYIN MÜDÜRÜ
Главен редактор
Şevki ŞEN
[email protected]
YAYIN EDİTÖRÜ
GÖRSEL YÖNETMEN
Отговорен редактор и
Графично оформление
Nihat DAVUT
[email protected]
YAYIN KURULU
Издателски колектив
Sami Nuri
Mehmet Ömer
İlhan Halibryam
Ahmet Aptulov
ABONE - 2011 / АБОНАМЕНТ - 2011
6 месеца: 9.00 лв.
3 месеца: 4.50 лв.
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
BÜROLAR / ОФИСИ
Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53
Şumen/Шумен: 054 / 830 693
Varna/Варна: 052 / 612 634
Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58
Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67
Ruse/Русе: 082 / 87 55 32
Burgas/Бургас: 0897 080 117
Smolyan/Смолян: 0897 080 108
www.umitdergisi.com
e-mail: [email protected]
Adres: Sofya 1202, ul. “Timok” No: 2,
Tel/Faks: 02-832 31 11
Адрес: София 1202, ул. “Тимок” № 2,
тел./факс: 02-832 31 11
Dergiye gönderilen eserler iade
edilmez. Yayınlanan yazı ve şiirler
kaynak gösterilerek yayınlanabilir.
Yazılarda gerekli görülen düzeltmeler
yapılır. Yazıların sorumluluğu yazara
aittir.
Получени материали не се връщат.
Всички материали се публикуват
с посочен източник. Материалите
се редактират по необходимост.
Отговорност за материала носи
авторът.
NOT: Dergide yer alan tercümeler, harfiyyen olmayıp mana olarak
verilmiştir.
A iL E / С Е М Е Й С Т В О
Çocuk Yetiştirmede
Altın Kurallar
Ahmet YÜTER
Златни правила за възпитание на деца
Д
S
evme ve sevilme, çocuğun
en önemli ihtiyacı. Annebabasının ve çevresindeki
insanların ona sevgiyle yaklaşması, sağlıklı gelişimi için şart.
Sevgi çocuğun kendine güvenini sağlar.
Sevme ve sevilme, çocuğun
beslenme ve uykuyla birlikte
en zaruri, en önemli ihtiyacı.
Çocuk daha dünyaya yeni geldiğinde kendini sevgi ve şefkat
halesiyle çevrelenmiş bir ortamda bulur. Anne-babasının
ve çevresindeki insanların ona
sevgiyle yaklaşması sağlıklı gelişimi için şart.
Sevgi, kısaca çocukla ilgilenmek, onun sorunlarına, sevinçlerine ortak olmak, onunla bir
şeyleri paylaşmak ve ona güven
ve değer vermek... Her şeyde olduğu gibi duygularının gelişimi
için sevgide de denge önemli.
Yerinde ve zamanında gösteri4 Haziran
2011
Çocuk, sevildiğini
bildiği bir ortamda
güvenli hareket
eder. Davranışları,
konuşması, kendinden
emin hareketleri,
başarılı oluşu, kurduğu
arkadaşlıklar bunun
en büyük kanıtıdır.
Çocuk sevmeyi ancak
başkaları tarafından
sevilerek öğrenir. Bu
sayede insanlara karşı
sevecen ve sempatik
tavırlar sergiler.
етето се нуждае наймного от обич. За
здравословното
му
развитие е задължително родителите му и хората в неговото обкръжение да го даряват с
обич. Обичта развива неговата
самоувереност.
Наред с храненето и съня
обичта е едно от най-задължителните неща, които трябва да
се осигурят на едно дете. Още
с появата си на бял свят детето
е обградено от обич и любов.
Задължително е родителите
му и хората в близкото му обкръжение да проявяват своята
обич към него, за да се развива
правилно.
Обичта се изразява накратко в проява на внимание към
детето, в споделяне на неговите нужди и радости, в гарантирането на неговата сигурност…
Както във всичко друго, обичта играе важна роля в емоционалното развитие на детето.
Когато обичта е била прояве-
len sevgi, çocuğun geleceğe daha güvenli bakmasını sağlar. Çocuk, sevildiğini bilmeli.
Sevgiyle Bütün Engeller Aşılır
Sevgi, her türü engeli aşabilecek güce sahiptir. Sevilmediğini zanneden çocuk, uyumsuz
olur; kendine güvenmez, başarısız olur ve yalnızlık duygusuna kapılır. Yalnızlığın olumsuz
etkisiyle normalde kazanamadığı ilgiyi farklı
bir yöntemle açığa vurup, dikkatleri üzerine
çekme gayretine girişir. Tabii bu durum, hem
çocuk ve hem aile için hiç iç açıcı değil.
Sevilen Çocuk, İnsanlara Daha Kolay
Diyalog Kurar
Çocuk, sevildiğini bildiği bir ortamda güvenli hareket eder. Davranışları, konuşması,
kendinden emin hareketleri, başarılı oluşu,
kurduğu arkadaşlıklar bunun en büyük kanıtıdır. Çocuk sevmeyi ancak başkaları tarafından
sevilerek öğrenir. Bu sayede insanlara karşı sevecen ve sempatik tavırlar sergiler. En önemlisi
insanları sever. Bu da çocuğun insanlarla olan
ilişkisini daha güçlendirir. Çocuğa bir de sevgilerin en büyüğü, en yücesi olan Allah sevgisi
öğretilmeli. Kainattaki bütün güzelliklerin sahibi olan Allah sevdirilmelidir.
Sosyalleşmenin En Önemli Faktörü
Çocuk terbiye ve eğitiminde sevgi baş sırada
yer alır. Çocuğu sevgiyle büyütmek, gelecekteki bir çok hatanın önüne şimdiden geçmek demektir. Sosyalleşmenin en önemli faktörünün
sevgi olduğunu unutmayınız.
на навреме и на място, детето гледа по-оптимистично на своето бъдеще. Детето трябва да
чувства, че е обичано.
Всички препятствия
се преодоляват с обич
Любовта притежава сила, с която могат да
се преодолеят всякакви препятствия. Дете,
което не е почувствало обич, израства непокорно, неуверено. Такова дете няма успех в
живота, обрича се на чувството, че е самотно.
Под негативното влияние на чувството за самотност то се опитва да привлече внимание
към себе си по всякакви начини. Това положение има отрицателно влияние както върху
детето, така и върху родителите му.
Дете, което е обичано,
общува по-лесно с другите
Когато детето чувства, че е обичано, то е
по-самоуверено. Доказателство за това е неговото поведение, начин на общуване, самоувереността му, постигнатите успехи, приятелствата. Детето се научава да обича, когато
получава достатъчно обич от околните. Благодарение на това демонстрира приятелско
отношение към другите. Най-важното е, че
обича хората. Това прави отношенията му с
тях много по-приятни. Детето трябва да бъде
научено да обича и Бог като Създател на всички красоти и блага във вселената.
Най-важният фактор за социализация
Любовта заема първо място във възпитанието на детето. Отглеждането на детето с
обич е гаранция, че в бъдеще ще бъдат предотвратени много грешки. Не забравяйте, че
обичта е най-важният фактор за социализация на детето.
Юни
2011
5
A. Başak SEZGİN
BEBEKLER NİÇİN AĞLAR ?
ЗАЩО БЕБЕТАТА ПЛАЧАТ?
İ
lk altı ayda bebeğin en güçlü iletişim aracı ağlamaktır. Birinci aydan sonra bebeğin ağlama şekli
ihtiyaçlarına göre değişir. Dikkat edildiğinde uykusu
geldiği zamanla karnı aç olduğu zaman bebeğin ağlama şeklinin farklı olduğu anlaşılır. Aynı zamanda
bebekler, sadece ihtiyaçları için değil dikkat çekmek
ve iletişim kurmak için de ağlayabilirler. Bu iletişim
araçları, konuşmayı öğrenseler bile belirli bir yaşa
kadar devam eder. Bebekler genelde
ikinci üçüncü aylarda a-o-u gibi
sesleri çıkarmaya ve daha
sonra dördüncü aylarına
doğru bu sesleri uzatmaya başlarlar. Ağlamak henüz konuşma
kabiliyetleri verilmemiş bebekler için
verilmiş benzersiz
bir hediyedir. Çünkü
bebekler her türlü isteklerini ancak bu yolla
elde ederler.
П
лачът е най-доброто средство за комуникация
на бебето през първите шест месеца. След първия месец бебето плаче по различен начин в зависимост от потребностите му. При по-внимателно
наблюдение се вижда, че бебето плаче по различен
начин, когато му се доспи и когато е гладно. Бебетата
не плачат само когато имат потребност от нещо, но
и за да привлекат вниманието към себе си и за да
комуникират с околните. Те използват това
средство за комуникация известно
време и след като са проговорили. Обикновено когато станат
на два-три месеца, бебетата
издават звуци като „а-о-у“, а
към четвъртия месец започват да изговарят тези звуци
по-удължено. За бебетата,
които още не могат да говорят, плачът е несравним
дар, защото само чрез него
могат да покажат на околните,
че се нуждаят от нещо.
DOĞAL GAZ NEDİR?
D
oğal gaz renksiz, kokusuz ve havadan hafif olarak yaratılan yanıcı bir gazdır. Temizdir ve atık gazlar çevreyi kirletmez. Tam yanması, mavi renkli bir alevle olur.
Yer altına insanlığın istifadesi için depolanmış olan doğal
gaz rezervleri, petrol yataklarına yakın veya onlarla birlikte
bulunur. Doğal gaz çok düşük sıcaklıklarda, 160 derecede
ve atmosfer basıncında sıvılaşabilir. Dolayısıyla yaşanabilir mekânların tamamında gaz hâlindedir. Yani doğalgaz, gaz hâlinde
borularla taşınabileceği gibi sıvı
hâlde (LNG) olarak özel tankerlerle de taşınabilir. Kimyasal yapısının
basit olması sebebiyle yanma işlemi
kolaydır ve tam yanma gerçekleşir.
Dolayısıyla; duman, is, kurum ve
kül meydana getirmez.
6 Haziran
2011
КАКВО Е ПРИРОДЕН ГАЗ?
П
риродният газ е безцветен, без мирис и по-лек от
въздуха. Запалим е. Няма примеси и не замърсява
околната среда. Когато гори, има син пламък. Подземните резервоари, в които се съхранява природен газ,
за да се покрият нуждите на човечеството, се намират
в съседство или в близост до петролните резервоари.
Природният газ може да се втечни при ниска температура и при атмосферно налягане 160 степени. В населените места се съхранява газообразен вид, по тръбопроводите
също се пренася под формата на
газ, но може да се пренася и втечнен чрез танкери. Има проста химическа структура и затова е лесно
запалим и изгаря напълно. Следователно при изгарянето му не се
отделя дим и не остава пепел.
HABERLER/НОВИНИ
как
во
защ
о
как
BİR İNEK HAYATI
BOYUNCA KAÇ BARDAK SÜT VERİR?
КОЛКО МЛЯКО ДАВА ЕДНА КРАВА
ПРЕЗ ЦЕЛИЯ СИ ЖИВОТ?
К
İ
nekler dünyanın süt ihtiyacının %90’ını karşılarlar.
Doğum yapmadan önce süt veremeyen ineklerin
bir memesi, bir seferde 11-22 litre süt taşıyabilir. Bu
sebepledir ki inekler, sağılma zamanları geldiklerinde
pek rahat durmaz ve sütün hemen oradan alınmasını
isterler. Bir inek hayatı boyunca yaklaşık 200,000
bardak süt verir. İneklerin midesi dört bölmeli yaratılmıştır ve günde 40 kilo yemek
yeme kapasitesine sahiptirler. Sadece otla
beslenen bir inek günde yaklaşık 50 bardak süt verebilirken ot, ekin ve samanla beslenen bir inek günde 100 bardak
kadar süt üretir. Süt sağma makineleri
icat edilmeden önce çiftçiler ortalama
saatte altı inek sağabiliyorlardı. Bugün
ise çiftçiler saatte 100 ineği sağabilen
makineler kullanıyorlar. Ancak köylerde hâlen birçok insan ineklerini makine
kullanmadan sağmaktadır.
PENGUENLER (-) 88 SANTİGRAT
DERECEDE NASIL YAŞARLAR?
K
ainatta her varlık kendisine gerekli olan en mükemmel donanımla yaratılmıştır. Penguenler de
bu canlılardan birdir. Yaşayacakları mekanın özelliklerini çok iyi bilen Yaratıcı, penguenlerin vücutlarını
soğuktan korumak için kalın bir yağ tabakasıyla yaratmıştır. Bu kalın yağ tabakasının yanında, kendilerine ilham edildiği üzere soğuk günlerde birbirlerine
dayanırlar ve dıştaki halkada bulunan penguenleri
belirli aralıkla değiştirirler.
Bu da penguenleri soğuğun etkisinden korur.
равите покриват 90 на сто потребността от мляко в света. Кравите
не дават мляко, ако не са родили. В едно виме
се съдържат между 11 и 22 литра мляко. Затова,
когато вимето на кравата е пълно, тя изпитва
неспокойство и трябва да бъде издоена. Една
крава дава близо 200 хиляди чаши мляко през
целия си живот. Стомахът на кравите има четири отделения и може да поеме на ден
до 40 кг храна. Крава, хранена само с
трева, може да даде на ден близо 50
чаши мляко, докато крава, изхранвана със сено, може да даде и сто
чаши мляко дневно. Преди да бъдат изобретени доилните апарати, животновъдите са можели да
издоят средно шест крави на час.
В днешно време се използват доилни апарати, чрез които могат да
бъдат издоени сто крави на час. Но
в селата все още има животновъди,
които доят кравите си на ръка.
КАК ЖИВЕЯТ ПИНГВИНИТЕ ПРИ
МИНУС 88 ГРАДУСА?
В
сяко живо същество в природата има свое
уникално устройство. Това важи в пълна степен и за пингвините. Създателят познава много
добре особеностите на местата, които пингвините ще обитават, и затова ги е снабдил с дебел слой
мас, който покрива тялото им и ги предпазва от
студа. Освен това, когато е много студено, пингвините се допират един в друг, образувайки група под формата на кръг.
Пингвините, застанали
в най-външната част на
кръга, периодично се сменят, за да не настинат прекомерно.
Юни
2011
7
ALBATROSLAR
АЛБАТРОСИТЕ
Prof. Dr. Arif SARSILMAZ
Merhaba İnsanoğlu!
Uçan kuşların en büyüğü sizinle konuşmak istiyor.
Kartallar da büyük kuşlardır; ama ben onlardan daha
büyüğüm. Eğer yırtıcı olmayı bir üstünlük sayacaksanız,
onların benden üstün tarafı, parçalayıcı gaga ve pençelere sahip olmalarıdır. Balığı veya denizde ölmüş herhangi
bir canlıyı gagamla alıp havalanırım. Burun deliklerim
uzun iki tüp şeklinde, gagamın dibinde yer alır.
Hava, Su, Kara; Her Yerdeyiz!
Sadece üreme dönemimizde karaya çıkarız. Ömrümüzün % 70’ini uçarak veya yüzerek geçiririz. Karada yaşayan kuşlardan ve memeli hayvanlardan farklı
olarak su ihtiyacımızı bilen Yaratıcımız, hayat vesilelerinden olan suyu enteresan bir fizyolojik mekanizma ile bize ihsan etmiştir.
Tuzun Vücuttaki Önemi
Bildiğiniz gibi, kara hayvanlarının hepsi tatlı su içer.
Tuzlu deniz suyundan içmek zorunda olan insanların,
belli bir müddet sonra bu su sebebiyle öldüklerini biliyorsunuz. İster tuzlu, isterse tuzsuz yiyin, böbreklerinizin belli bölümlerinde, tuz gereken miktarlarda
emilerek veya tutularak vücudunuzun tuz dengesi
ayarlanmaktadır. Tuz deyip geçmeyin! Başta kas ve si-
8 Haziran
2011
Здравейте, хора!
С вас желае да разговаря най-едрата птица. И
орлите са големи птици, но аз съм по-голяма птица от тях. Ако смятате, че това да бъдеш хищна
птица, е предимство, тогава орлите ме превъзхождат със силната си човка и силните си крака.
Аз ловя с човката си риби или други мъртви организми в морето. Дупките на човката ми са разположени в нейната основа и имат форма на дълги
тръби.
Навсякъде сме – на небето, във водата
и на сушата!
Излизаме на сушата само в размножителния
период. Седемдесет на сто от нашия живот минава във въздуха или във водата. За разлика от
сухоземните животни и бозайниците, Създателят
е създал от водата уникален само за нас физиологичен механизъм.
Значението на солта за тялото
Както знаете, всички сухоземни животни пият
сладка вода. Знаете също така, че хора, принудени да пият само солена морска вода, умират след
определен период. Независимо дали пиете солена
nir fonksiyonları olmak üzere, hücre
içi ve hücre dışı elektrolit dengesi,
aldığınız tuz iyonları kullanılarak
yürütülmektedir. Tuz miktarındaki
aşırı azalma veya artmalar boşaltım
organlarının fizyolojik faaliyetiyle
dengelenmezse, vücut içi dengesi
bozulur ve canlı ölür.
Hareket Üzerine Kurulu
Bir Hayat
Yuva yapıp yumurta bırakmak için adaları seçtiğimizden, okyanusu bir baştan bir başa
büyük gruplar hâlinde geçeriz. Grup hâlinde uçma
bize büyük avantaj sağlar. Birçok türümüz okyanus
rüzgârlarının bol olduğu 45–70° güney enlemlerinde
yaşar. Güney Yarımküre’nin ılık sularında yaşayanlar
olduğu gibi, Kuzey Pasifik’te de üç türümüz hayat sürmektedir.
Süzülme Şampiyonları
Dev vücudumuzu havada tutmanın güç olduğunu
ve bunun bize büyük bir enerji harcatacağını düşünüp
bizim için üzülmeyin! Bu dev vücudu havada tutabilmek için bütün kuşlarda olduğu gibi bizim de kemiklerimizin içi boş yaratılmış ve vücut boşluklarımız
hava keseleriyle donatılmıştır. Ayrıca diğer kuşlardan
farklı olarak, enerji sarfiyatımı azaltmak için, havalandıktan sonra kanatlarımı açık vaziyette kilitleyerek
kanat kaslarımı yormadan saatlerce süzülmemi mümkün kılan özel tendonlarım mevcuttur.
Kuşun Yuvadan Uçması
Karabacaklı albatrosun yavruları yuvadan 25–30
m kadar uzaklaşıp serbestçe yüzerler, anne veya babaları yuvaya yiyecekle döndüğünde de evlerine dönerler. Erginleri ise, yuvadan çok fazla uzaklaşmaz. 3–4
yaşında erginlik belirtisi göstermeye başlayan gençlerimiz, ancak 6–7 yaşlarında yuva kurabilir. Hatta bazı
или сладка вода, определени части от бъбреците
ви задържат сол, за да осигурят необходимия за
тялото баланс. Но не подценявайте солта! Йоните
на солта гарантират електролитния баланс вътре
и извън клетката, което е важно за функциите на
мускулите и на нервната система. Прекалено или
недостатъчно количество сол води до дисбаланс
във физиологичните функции на отделителните
органи. Това от своя страна нарушава вътрешния
баланс на тялото и води до смърт.
Живот в движение
Понеже избираме да снасяме яйцата си на острови, прелитаме в групи океана от край до край.
Груповите прелети ни дават голямо предимство.
Повечето албатроси живеят в южното полукълбо
на географски ширини 45º-70°, където има и много въздушни течения. Има албатроси, които живеят в топлите води на южното полукълбо, но три
вида населяват и северната част на Тихия океан.
Шампиони по полет
Не се тревожете, че ни е трудно да летим с тези
огромни тела и че изразходваме много енергия за
това! Както при всички птици, така и нашите кости са кухи, а кухините в тялото ни са пълни също с
въздух. За разлика от останалите птици, за да намалим разхода на енергия, след като се издигнем
високо във въздуха, разтваряме широко крилата
си и така летим с часове, без да натоварваме прекомерно мускулите.
Отделяне от гнездото
Малките на чернокраките албатроси могат да
се отдалечат на 25-30 м и да плуват свободно, а когато майката или бащата се върне в гнездото с храна, те също се прибират. Възрастните не се отдалечават много далеч от гнездото. Малките навлизат
в периода на зрелостта на 3-4 години, но едва на
6-7-годишна възраст могат да свият гнездо. Някои
Юни
2011
9
türlerimizin yuva kurmaları 15 yaşına kadar
gecikebilir.
видове свиват гнездо
чак когато станат на
15 години.
Sadık Eşler
Erkek albatroslar
eşlerine sadık vefalı
kuşlardır. Boşanma,
erkek kuşun bir yavrunun dünyaya gelmesine vesile olamadığı durumlarda görülebilir.
Bu boşanmanın maliyeti de oldukça yüksektir, boşanan dişi kuşun,
yeni bir eş bulması 1–2
yıl sürebilir.
Верни съпрузи
Мъжките албатроси са моногамни
и са верни на своите половинки. Една
двойка може да се
раздели само ако
мъжкият албатрос
не е способен да създаде ново поколение.
Разводът има голяма
цена, защото женската търси нов партньор в продължение
на една-две години.
Örnek Bir Aile
Neslimizin devamı adına kendimize
en iyi eşi seçebilmek
için gagamızı takırdatarak eş adayına tanışmak için çağrıda bulunuruz.
Anne adayı kâse şeklinde yaptığı yuvanın içini çamur ve yosunlarla döşeyerek, yuvayı, yavrumuza
hazır hâle getirir.
Семейство за
пример
За да създадем
ново поколение, тракаме с човка, за да дадем знак,
че търсим най-добрата си половинка. Женската
свива гнездо във форма на купа от кал и водорасли,
в които снася яйцата.
Hayat Müşterektir
Eşimizin bıraktığı tek yumurtanın üzerinde nöbetleşerek kuluçkaya yatarız. Büyük türlerimizin yavrularının gelişme süresi daha uzundur. Kuluçka müddeti küçük türlerde 65 gün, büyüklerde ise 85 gün
kadardır. Beyaz üzerine küçük kırmızı benekler olan
yumurtamız da büyüklüğümüze göre 200–510 g arasında değişir ki, bu da anne kuşun ağırlığının % 5-10’u
kadardır.
Съвместен живот
Женската снася само едно яйце, което двете
половинки мътят на смени. Периодът на развитие
при по-едрите видове албатроси е по-дълъг. При
по-дребните видове периодът на мътене е 65 дни,
а при по-едрите – 85 дни. Яйцето е бяло с червеникави точици и големината му зависи от това
колко едри са родителите. То може да тежи между
200 и 510 грама, което представлява 5-10 % от тежестта на майката.
Yemek Mönümüzde Neler Var?
Genellikle su üzerindeki avları yeriz; yiyecek olarak yaralı veya ölü balıklar, mürekkep balığı ve kabuklular birinci tercihimizdir. Gemileri takip etmek son
50 yıldır bizim için cazipleşti. Çünkü gemilerden atılan yiyecekler bizim için iyi bir beslenme kaynağıdır.
Hele zenginlerin seyahat ettiği bir transatlantik geçtiğinde bayram ediyoruz. Tamamen yenmeden atılan
koca koca et ve yiyecek parçaları bizim için bir nimet.
Çoğunluğumuz su üzerinden beslenmeyi tercih ederiz. Akşam karanlığında da avlanırız. Çünkü bu saatlerde, bilhassa derinde yaşayan kalamar ve mürekkep
balıkları gibi birçok canlı su yüzünde parladıklarından
kolay yakalanmaktadır.
Какво има в менюто ни?
Храним се основно с морска храна от повърхността на водата – ранени или мъртви риби, сепии,
рапани. В последните 50 години следим и корабите, защото от тях се изхвърля храна, която ние с
удоволствие консумираме. Истинско пиршество
за нас са големите трансатлантически лайнери, с
които са тръгнали на круиз богаташи. Обожаваме големите парчета месо и друга храна, които се
изхвърлят от тях. Повечето от нас предпочитат
да се хранят от водната повърхност. Ловуваме и
в тъмните вечери, защото точно тогава по-лесно
забелязваме и ловуваме калмари и сепии, както и
други морски видове, които иначе живеят в подълбоки води.
Hoşça Kalın!
Şimdilik bu kadarı yeter. Yavrularımızı uçmaya hazırlamamız gerekiyor. Sevgiyle kalın.
Довиждане!
Засега толкова! Трябваме да подготвим малките си да летят. С обич!
10 Haziran
2011
A iALBEE/RСL ЕE МR /Е ЙНСОТВВИОН И
H
“Ümit” Dergisi’nden
Uçurtma Şenliği ve Resim Yarışması
H
avaların ısınmasıyla oyunlar ve şenlikler başladı.
“Ümit” dergisi daha önce de yaptığı gibi bu yıl da
uçurtma şenliklerini devam ettirdi. Geçtiğimiz nisan
ayında “Ümit” dergisi aboneleri ve sevenleri için Zvezdel köyünde uçurtma şenliği ve asvalt üzerinde resim
yarışması düzenledi. “Nikola Y. Vapstarov” okulu öğrencileri bu etkinliğe katılma konusunda çok istekli ve meraklı idiler. Tabi ki, yarışmanın sonunda başarılı olanlar
ve dereceye girenler ödüllerini aldılar. Dereceye giremeyenler ise göstermiş oldukları medeni cesaretten
dolayı “Ümit” dergisini ve balonunu hak ettiler.
Uçurtma şenliği üç kategoride yapıldı:
1. En güzel tasarlanmış uçurtma
2. En yüksek uçurtan
3. En doğru isabet
Resim yarışmasında ise dört yaş grubu yarıştı. Birinci olan bir yıl, ikinci olan ise 6 ay boyunca “ Ümit”
dergisini ücretsiz alacak. Bunun yanı sıra ilk üçe girenler teşvik olarak kitap ve kalemlik kazandılar.
Bu etkinliğin hayata geçirilmesinde emeği olan
herkese ve özellikle de jüri üyelerine çok teşekkür ediyoruz. İdris Ali ve Hüseyin Yusuf, Kırcali
Юни
2011
11
Basketbolun
Tarihi ve Özellikleri
Баскетболът
история и особености
Basketbol, bütün dünyada en çok sevilen sporlardan biridir. Basketbol, 19. yüzyılın sonunda ABD’de oynanmaya başladı.
Daha sonra Kanada, Fransa, İngiltere ve
dünyanın öteki ülkelerine yayıldı. 1936’da
Olimpiyat Oyunları arasında yer aldı.
Basketbol, çoğunlukla kapalı salonda
oynanır. Dikdörtgen biçimindeki basketbol alanının tabanı sert tahtadan yapılır.
Alanın boyutları değişiklik göstermekle
birlikte, ideal boyutlar 26 m x 14 m’dir.
Oyun alanı bir orta çizgiyle ikiye ayrılır.
Bu çizginin tam ortasında, orta yuvarlak
denen bir daire çizilidir. Basketbol alanının karşılıklı olarak kısa kenar çizgilerinde birer pota bulunur. Pota, kenar çizgisinden 1,2 metre içeridedir ve 1,8 m x 1,2
m boyutlarında bir sac veya buzlu cam
levhadır. Pota üzerinde, yerden 3,05
metre yükseklikte bir sepet vardır.
Sepet, 45 cm çapında demir bir
çember ile buna asılı, alt kısmı açık, beyaz bir fileden
oluşur. Basketbol elle
oynanır ve atılan top
yukarıdan çembere girip fileden geçerek aşağıya düşünce sayı olur.
Basketbol topunun çevresi
yaklaşık 75-78 cm, ağırlığı 600650 gram kadardır.
Basketbol beşer kişilik iki takımla
oynanır. Her takımın en çok yedi yedek oyuncusu bulunabilir. Oyuncu,
oyunun durduğu herhangi bir anda
değiştirilebilir ve oyuncu değiştirmede bir sınırlama yoktur. Genelde takımdaki beş oyuncunun ayrı
ayrı görevleri vardır. Her oyuncu
12 Haziran
2011
Баскетболът е един от най-популярните спортове в света. Той се появява
в края на XX век в САЩ. След това се
разпространява в Канада, Франция,
Англия и други страни по света. Баскетболът е включен в семейството на
олимпийските спортове на олимпиадата през 1936 г.
Баскетболът се играе предимно в
зала. Площадката за баскетбол има
правоъгълна форма и е с твърд дъсчен
под. Размерите на игралното поле могат да варират, но идеалните размери
са 26 на 14 метра. Полето се разделя на
две половини от една линия в средата.
В средата на тази линия има кръг. На
двете срещуположни къси страни има
кошове. Те са закачени на дъски с размери 1,8 на 1,2 метра, вдадени в полето навътре 1,2 метра. Кошът е закачен
на дъската на височина 3,05 метра от
пода. Обръчът на коша е с диаметър 45
см. На обръча е закачена бяла мрежа
с отвор в долния край. Баскетболът се
играе с ръце, като целта е да се отбелязват точки с вкарване на топката в коша.
Топката за баскетбол е с диаметър 7578 см и тежи 600-650 грама.
Баскетболните отбори се състоят
от пет души. Всеки отбор може да има
най-много седем резервни играчи. Играчите могат да се сменят при всяко
спиране на играта, като няма ограничение за броя на смените. Обикновено
петте играчи имат определени функции, но всеки може да стреля към коша
и трябва да прилага защита, когато
противниковият отбор атакува. Играчите заемат следните места на игралното поле – двама в нападение, един в
центъра и двама в защита. Най-високи-
atış yapabilir ve karşı takımın hücumu sırasında da savunma yapması zorunludur.
Oyuncular alanda, bir orta, iki ileri ve iki
savunma oyuncusu olarak yerini alır. En
uzun boylu oyuncu, genellikle orta oyuncusu olarak seçilir. Karşılaşma, oyunun
ve her devrenin başlangıcında hakemin,
topu orta yuvarlakta havaya atmasıyla
başlar. Topun, iki takımdan birer oyuncu
arasında, iki oyuncunun da sıçrayabileceğinden daha yukarıya atılması gerekir.
Top en yüksek noktaya ulaştıktan sonra,
iki rakip oyuncu sıçrayarak topu kendi takımına kazandırmaya çalışır. Topu kapan
takım paslaşarak ya da top sürerek rakip
takımın potasına doğru ilerler. Topa sahip
olan oyuncu, takım arkadaşıyla paslaşmadan önce bir adım atabilir. Top sürme,
her adımda bir topu yerde sektirerek yapılır. Top sürerek ilerleyen oyuncu durup
topu tuttuktan sonra ya pas vermek ya da
sepete atış yapmak zorundadır. Yeniden
top sürerek oyuna devam edemez, devam
ederse “çifte sürme” diye adlandırılan bir
hataya yol açmış olur. Her takımın 24 saniyelik hücum süresi vardır.
Oyuncu topu potaya herhangi bir nok-
ят играч обикновено застава в центъра.
Срещата и всяка част от нея започва,
като съдията хвърля топката нагоре в
централния кръг. Съдията трябва да
хвърли топката между двама противникови играчи по-високо, отколкото
те могат да подскочат. Когато топката
се извиси най-високо, двамата играчи
подскачат, за да я спечелят за своя отбор. Играчите от отбора, който е спечелил топката, си я подават с пасове
или дриблират с нея, като се стремят да достигнат противниковия
кош. Преди подаване на пас играчът може да направи само
една крачка. При
Юни
2011
13
tadan ve açıdan atabilir.
Sıçrayarak topu doğrudan doğruya sepetin içine de bırakabilir. Savunma yapan oyuncu, atış
yapanı, faul yapmadan
engellemeye çalışır. Topun çemberden girmesine “basket” denir. Üç
sayı çizgisi adı verilen
yarım dairenin dışından
yapılan isabetli atışlar üç
sayı kazandırır. Üç sayı
çizgisi içinden yapılan
atışlar ise iki sayıdır. Sayıdan sonra karşı takım
pota altından oyunu başlatır. Kenar çizgisinin dışında topu alan oyuncu, beş
saniye içinde alandaki takım arkadaşlarından birine
atarak topu oyuna sokmak zorundadır. Topu alan
oyuncunun ise, 10 saniye içinde topu karşı yarı alana taşıması gerekir. Bunu yapamazsa top rakip takıma geçer ve rakip takım topu yandan oyuna sokar.
Bir takım topu rakip yarı alana geçirdikten sonra,
topu bir daha kendi alanına geri taşıyamaz. Bunu
yaparsa bir kuralı çiğnemiş olur.
Tarihçesi
Basketbolu 1891’de Massachusetts’de beden eğitimi öğretmeni James A. Naismith geliştirdi. Amerikan futbolunu çok sert bulan
Naismith, bir salonun karşılıklı iki duvarına
sepet asarak yeni bir oyun oynatmaya başladı. Ama oyunda Amerikan futbolu
topu kullanılıyordu. Başlangıçta
dokuzar kişilik iki takımla oynanıyordu. 1932 yılında ise,
İsviçre, Yunanistan, İtalya,
Portekiz, Arjantin, Romanya ve Çekoslavakya’nın
işbirliği ile FIBA (Basketbol Federasyonları)
oluşmuştur. Basketbol
kısa sürede ilgi gördü ve hızla dünyanın öbür ülkelerine
de yayıldı. Basketbol
anavatanı Amerika’dan
başlayarak yıllar boyu
büyüye büyüye dünyaya
yayıldı ve popüler spor
dalları arasında kendine
yer edindi.
14 Haziran
2011
дриблирането пък всяка крачка трябва да е съпроводено с едно дриблиране. Когато играчът
спре след дриблиране, той е длъжен да подаде
топката на друг играч или да стреля в коша. След
като веднъж е спрял, няма право да продължи да
дриблира. Ако го направи, прави нарушение, което се нарича „двоен дрибъл“. Всеки отбор има 24
секунди за нападение. Играчът може да обстрелва коша от всяко място и разстояние. Може и да
подскочи и да забие топката направо в коша. Играчът в защита може да попречи на атакуващия
да вкара кош, без да го фаулира. Попадението в
обръча се нарича „кош“. Пред всеки кош има очертан полукръг. Когато попадението е реализирано от място извън тази линия, тогава се дават
три точки. Ако попадението е от полето, очертано от тази линия, се отчитат две точки. След
отбелязване на кош, играта се подновява от противника от линията под коша. Ако играч е хванал
топка извън крайната линия, е длъжен в рамките на пет секунди да върне топката в рамките на
игралното поле, като подаде на съотборник. Той
пък от своя страна е длъжен в рамките на десет
секунди да я пренасочи в полето на противника.
Ако не успее, топката се дава на противниковия
отбор, който вкарва топката в игра от страничната линия. Когато един отбор е пренесъл топката в противниковото поле, няма право да върне
топката в собственото си поле. В противен
случай ще допусне нарушение.
Кратка история
Баскетболът е измислен през 1891 г.
от Джеймс А. Нейсмит, учител по физкултура в Масачузетс. Той смятал американския футбол за прекалено груб
и затова измислил новата игра,
като поставил по един кош на
две срещуположни стени в един
салон. За топка използвал обаче типичната за американския
футбол топка. Първоначално
в отборите имало по девет
играчи. През 1932 г. Швейцария, Гърция, Италия, Португалия, Аржентина, Румъния
и Чехословакия основават
баскетболна
федерация
(FIBA). За кратко време
баскетболът печели многобройни привърженици и се
разпространява във всички
краища на света. Възникнал в
Америка, той постепенно придобива изключителна популярност в световен мащаб.
SAĞLIK/ЗДРАВЕ
ı
l
a
d
Fay
r
e
l
e
v
y
e
M
и
н
з
е
Пол ове
д
о
л
п
Bak Şu Cevizin
İçine
Погледни
ореха отвътре!
G
днешно време всички
вече са убедени в необходимостта от балансирано
и природосъобразно хранене.
Все повече нараства и информацията за полезните свойства
на растенията. В частност това
се отнася и за плода, на който
ще се спрем днес.
Нека да започна своя разказ за
ореха със следния въпрос: „Кое
е растението, което най-много
прилича по форма на човешкия
мозък?“ Отговорът е много лесен. Да, вярно, орехът! От тази
прилика може да се предположи,
че орехът е много полезен за мозъка и интелекта. Но не бива да
се осланяме на предположения.
Нека да видим какво казват учените по този въпрос.
Орехът укрепва преди всичко имунната система и предпазва от рак. Съдържа голямо
количество мастни киселини
омега 3 и затова е полезен при
заболявания на сърдечносъдо-
ünümüzde herkes dengeli ve tabii beslenmenin
ehemmiyetini kavradı.
Zaman ilerledikçe bitkilerle ilgili
malumatlar da o nispette artıyor.
Bugün size anlatacağım meyve de
bunlardan biri.
Cevizi anlatmaya şöyle başlayayım isterseniz. “İnsan beynine
en çok benzeyen bitki hangisidir?” desem hemen cevabı tahmin
edebilirsiniz. Evet, cevap cevizdir.
Buradan hareketle cevizin, insan
beynine ve zekâsına faydalı olabileceği ile ilgili fikir yürütmek
mümkündür. Ancak bu işler öyle
tahmin etmeyle olmaz. Bakalım
cevizle ilgili ilim adamları ne diyorlar:
Ceviz, öncelikle bağışıklık
sistemini güçlendirip kanserden
korunmayı arttırıyormuş. Sonra
yüksek oranda ihtiva ettiği omega
3 yağ asitleri sayesinde kalp hastalıklarına iyi geldiği gibi yüksek
kan basıncını da düzene sokuyor-
В
Юни
2011
15
muş. Ayrıca kan damarlarının içini tamir edip
güçlendirerek kanın düzenli deveranına müspet
katkı sağlıyormuş. Bir de
cevizin kolesterol seviyesini azalttığı görülmüş.
Asya’da öğrenciler sınavlardan önce ceviz yiyerek daha başarılı olacaklarına inandıklarından imtihan öncesi ceviz yemeye gayret ediyormuş. Eskiden
beri uygulanan bu âdetin günümüzde gerçekliğinin
ispatlanması herhalde en çok onları sevindirmiştir.
Fakat derste öğretmeni dinlemeyen, imtihana çalışmayan öğrenci kıyılmış cevizi şifalı balla karıştırsa
yine de faydasının olmayacağı muhakkak. Neyse
biz cevizden ayrılıp tertipli düzenli talebe konusuna girmeyelim.
Bakalım uzmanlar cevizin istihdam sahasıyla ilgili başka ne demişler: Omega 3 yağ asidi açısından
zengin olan cevizin, çocuklarda anlama zorluğu ve
uykusuzluk gibi sıkıntılara da iyi geldiği tespit edilmiş. Cevizin içindeki melatonin adlı madde, bunları yapmak için vazifelendirilmiş. Bunlardan başka
cevizin sinir sistemine de olumlu tesirinin olduğu,
Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların gelişimini ötelediği görülmüş. Bütün bunların yanında cevizin bakır ve manganez açısından zengin olduğu
da biliniyor.
İşte böyle sevgili Ümit severler. En başta da dediğim gibi dengeli beslenme önemli. “Neymiş bu ceviz, bir meyve değil sağlık küpü sanki.” deyip diğer
meyve ve sebzeleri ihmal etmek yok. Güzel dünyamızda abes (faydasız) hiçbir iş yok. Her meyve ve
sebzenin üstüne yüklenen vazife ayrı ayrı. Her birinden ihtiyacımız nispetinde almaya da zaten dengeli
beslenme diyoruz. Yoksa siz bunları hâlâ öğrenmediniz mi? Eğer öyleyse işte size Ümit okumanın bir
ayrıcalığı daha.
16 Haziran
2011
вата система и при високо кръвно налягане.
Освен това орехът има
свойството да възстановява вътрешността на
кръвоносните съдове и по този начин съдейства
за нормалното кръвообращение. Орехът понижава и нивото на лошия холестерол.
В Азия студентите преди изпит консумират
орехи, защото са убедени, че това ще им помогне да се представят добре. Тази практика е отколешна и потвърждението от научните изследвания със сигурност е зарадвало най-много именно
тях. Сигурно е също така, че колкото и орехи с
билков мед да погълнат, пак няма да имат успех,
ако не слушат внимателно лекциите или не се
подготвят надлежно за изпитите. Но да не се отвличаме от темата.
Нека да видим какво казват още специалистите за ореха. Богатият на мастни киселини омега
3 орех е полезен за деца, които изпитват затруднение с разбирането и страдат от безсъние. В
ореха се съдържа веществото мелатонин, което
има положителен ефект именно при такива ситуации. Освен това орехът влияе благотворно и
върху нервната система. Задържа развитието на
болести като Алцхаймер и Паркинсон. Известно
е още, че орехът е богат на мед и манган.
Ето това е, уважаеми приятели на сп. „Юмит“.
Както казах и в самото начало, най-важно е да се
храните балансирано. Не бива да се нахвърляте
само на ореха и да пренебрегвате и другите плодове и зеленчуци. Няма на света нещо, което да не
е полезно. Всеки плод и зеленчук си имат своите
специфични полезни качества. Трябва да ги консумираме балансирано. Нима досега не знаехте
за това? Ако е така, значи именно благодарение
на „Юмит“ научихте тази важна информация!
Kiraza Bak Kiraza
Merhaba sevgili Ümit severler! Vitamin
ve mineral deposu olan meyvelerin
faydaları saymakla bitmiyor. Yazın hemen başlarında kendini
al yanaklı, kara yanaklı çeşitleriyle gösteren kirazdan
bahsedeceğiz bu yazımızda.
İlmi araştırmalar sayesinde kirazın bilinen faydalarına ilaveler olmuş. 20 adet
kirazda 12–25 mg arası antosiyanin maddesi bulunuyor. Bu maddenin ağrı
kesici etkisi aspirinden on kat fazlaymış. Ne
güzel bir rahmet eseri değil mi? Havalar sıcak, bütün çocuklar neşeli ve koşup oynuyorlar. Bazıları oyunu fazla kaçırıp yorulup
sağı solu ağrıyacak olsa al sana al yanaklı
kiraz. Hem vitamin al hem de yan tesirsiz
bir ağrı kesici.
Виж я ти черешата!
Здравейте, приятели на сп.
„Юмит“! Полезните свойства
на богатите на витамини
и минерали плодове са
безброй. Тук ще ви разкажем за черешата, която узрява в началото на
лятото.
Научните
изследвания разкриват редица нови
свойства на черешата. В 20 череши се съдържат 12-25 милиграма антоцианин. Това вещество действа като
болкоуспокояващо и е десет пъти поефикасно от аспирина. Какъв прекрасен лек, нали? В топлото време децата
обичат да играят навън. Когато се преуморят от игри, ето ти лек – червени
череши! Хем ще си набавят витамини,
хем ще успокоят и болката.
HER DERDE DEVA
Kirazın içine konulmuş olan diğer faydaları da saymadan edemeyeceğim. Mesela çoğu meyvenin kolesterolü düşürme
özelliği kiraza da verilmiş. Ayrıca kirazın
kabızlığa iyi geldiği; bunun yanı sıra vücuttaki zehri temizlemeye yardımcı olduğu
gözlenmiş. Nikotinin atılmasına müspet
(olumlu) katkı sağladığı görülmüş. Sigarayı
bırakanlara müjde verebilirsiniz. Vücutlarının eski sıhhatine kavuşması için bol bol
kiraz yiyebilirler.
Ayrıca lif açısından zengin olan kirazın
asla kilo aldırmayacağı da ilave etmemiz
gereken bilgiler arasında. Bütün bunlara
ek olarak kirazın gerek böbrek taşı gerekse
safra kesesi taşı oluşumunu azalttığı görülmüş. Eğer bu taşlar söylenen organlarda
mevcutsa da onların kuma dönüşmesine
ve vücuttan atılmasına yardımcı olduğu
tespit edilmiş.
ЛЕК ЗА ВСЯКА БОЛКА
Нека да посочим и другите полезни свойства на черешата. Подобно на
повечето плодове и тя смъква нивото на лошия холестерол. Полезна е
при запек, прочиства организма и от
отрови. Полезна е при изхвърлянето
на никотина от организма. Можете
да зарадвате с тази новина отказалите се наскоро от цигарите. Ако ядат
много череши, ще прочистят организма си от вредния никотин по-бързо
и ефикасно.
Черешата съдържа и много фибри
и чрез нея не се пълнее. Консумацията
й намалява вероятността от образуване на бъбречни и жлъчни камъни. Ако
има такива камъни, черешата ги превръща в пясък, който по-лесно може
да се изхвърли от организма.
SİVİLCELERE SON!
Bunların dışında kirazın bir faydası daha
var ki genç kardeşlerimizin ziyadesiyle ilgilerini çekeceğini düşünüyoruz. Yüzümüzde
oluşan sivilcelerin giderilmesini sağlayan kirazı bol bol tüketirsek bizim yanaklarımız da
kirazınki gibi olabilirmiş. Ee, hâlâ ne duruyorsunuz? Evde kiraz yoksa hemen en yakın
manav ya da pazardan kiraz almaya… Ümit
КРАЙ НА ПЪПКИТЕ
Черешата има и още едно полезно
свойство, което безспорно ще ви заинтригува. Ако консумираме много
череши, няма да имаме проблеми с
пъпки по лицето. Бузите ни ще бъдат
гладки като череши. А, какво още се
чудите? Ако нямате череши вкъщи,
отскочете веднага до пазара…
Юни
2011
17
G E Z i/ П Ъ Т Е П И С
Edirne: Sultanların
şehri…
U
zun zamandır görmek istediğimiz Edirne’ye gitmek için
bir cumartesi, sabahın erken,
günün en serin saatinde Kırcali’den
İdris bey ve bazı okul müdürü arkadaşlarımızla birlikte yola koyulduk.
Yolumuz Haskovo’dan geçiyordu.
Oradaki Zaman gazetesi ofisine uğradık ve arkadaşların hazırladığı güzel
bir kahvaltının ardından tekrar yola
çıktık. Bir saatten sonra sınırdaydık.
Kapıkule sınır kapısını geçtikten sonra Edirne’ye varılmış sayılırdı.
Kazasız belasız şehre girdiğimizde
Selimiye bütün ihtişamı ile bizi karşıladı. Her noktadan görülebilen o
etkileyici mimarisi ile Edirne’de kay-
18 Haziran
2011
bolmak Selimiye var oldukça mümkün değil.
Odrisia, Adrianapolis, Edrinus ve
Edirne… Dilden dile, kavimden kavime değişen ismiyle suların ve kültürlerin birleştiği bir masal şehri.
Yolculuğumuz sırasında İdris bey
bizlere bir sağlık müzesinden bahsetti
ve Edirne’ye geldiğmizde ilk yaptığımız şey orayı ziyaret etmek olacaktı.
Yolda, Divan-ı Hümayun toplantılarının yapıldığı Adalet Kasrı’nın arkalarına doğru ilerlediğimizde II. Murat
tarafından yapımına başlanılan, Fatih
tarafından tamamlanan Yeni Saray’ın
kalıntılarını gördük. Durmadan yolumuza devam ettik ve kısa bir süre
sonra sağlık müzesinin yamacına kadar gelmiştik.
II. Bayezid tarafından yaptırılan
külliye ilk günlerinden itibaren halka sağlık dağıtmak üzere şifahane
içeriyormuş. Bina aynı zamanda Darüşşifa Medresesi yani tıp okuludur.
2004’te Avrupa’da yılın müzesi seçilen ve ücretli olan kısmına beş dakikada gezer yola çıkarız düşüncesi ile
girdik. Bir saat sonra çıktığımızda bu
yeri yaptıranlara olan saygımız daha
da artmıştı.
Su ve müzik ile psikiyatrik tedavilerin yapıldığı, hastalığa göre diyet
yemeklerin hazırlandığı bölümleri
görmek inanılmazdı. Balmumundan
heykellerle eski zamanlar gözlerimizin önünde canlandı. Bağışlarla
toplanılan eski tıp malzemeleri sağlığımızın kıymetini bildirecek, iyi ki
bu zamanda yaşıyoruz dedirtecek
cinstendi.
Gezimizi devam ettik ve nihayet
gezdiğimiz her yerden gördüğümüz,
Selimiye’ye girmek için arabalarımızı park ettik. Önce caminin avlusuna
sonra da içine girdik. Kentin tacı olarak bilinen ve dünyadaki tek kubbeli
yapıların zirvesi olarak kabul edilen
Mimar Sinan’ın eseri, Selimiye sizi
uzaktan büyüler ama içine girdiğinizde adeta çarpılır, sonsuzluğun
kubbesi içinde kaybolursunuz.
Mimar Sinan’ın 80 yaşında inşa
ettiği, ustalık eserim dediği 32 metre
çapındaki kubbesi ile Selimiye bize
huzurlu bir atmosfer sundu. Camiden
çıkar çıkmaz Selimiye’nin masraflarını çıkartmak için kurulan Arasta
Çarşısı’nın içinden geçip minareleri
seyretmek için ön taraftaki meydana
çıktık. O minarelerin içinde labirentler olduğunu duymak iyice etkileyiciydi. Labirent dediğime bakmayın,
sadece şerefelere çıkan merdivenlerden bahsediyorum. Her bir şerefeye
ayrı merdivenlerden çıkıldığını, üç
farklı kişinin birbirini hiç görmeden
üçüncü şerefeye üç ayrı yoldan çıkabileceklerinden bahsediyorum.
Selimiye’den Mimar Sinan’ın eserine hayran olmuş şekilde ayrılırken, Arasta Çarşısı’ndan Edirne’ye
has meyve sabunlarından ve
Keçecizade’nin meşhur badem ezmelerinden almayı unutmadık. Gezimizin iyi ki gelmişiz dedirten kısmını bitirdiğimizde öğlen olmuştu. Bu
nedenle bir kaç fotoğraf çektirdikten
sonra Edirne’nin meşhur köftelerinden yemeye karar verdik. Selimiye’nin
karşısında yer alan lokantalarda köftelerimizi yerken, gezimizin geri kalan kısmını nasıl tamamlayacağımızı
konuştuk. Yunanistan ve Bulgaristan
ile Türkiye arasındaki sınırı belirleyen Meriç ve Tunca nehirlerini görmeden dönmek olmazdı. Kısacık bir
yolculukla nehirlerin olduğu bölgeye
geldik. Nehir boyunca biraz gidelim
bakalım neler göreceğiz derken, eskiden gar olan şimdilerde ise Trakya
Üniversitesi rektörlüğü olarak kulla-
nılan binayı ve bahçesindeki Lozan
anıtını görebileceğimizi öğrendik.
Kısacık bir turdan sonra, Meriç
kıyısındaki çay bahçelerine döndük.
Sular şehri Edirne’nin taş köprüleri
çok etkileyiciydi. Bu köprülerin korkuluklarına tutunarak tarihin derinliklerine doğru bir zaman yolculuğuna çıktık adeta.
Evet Edirne, sultanların şehri…
Bir başka deyişle “Şehirlerin Sultanı”.
Geçmişe dair kökleri olan, tarihin
görkemini günümüze taşıyan, her
taşında, her sokağında tarih kokan
bir şehir. Edirne seyahatimiz, güneş
batımından sonra yaptığımız akşam
yolculuğu ile sonlandı. Harun Bekir,
Kırcali
Юни
2011
19
Derleyen: Şevki ŞEN
SAİT FAİK
ABASIYANIK
HAYATI (1907 - 1948)
Sait Faik Abasıyanık ya da Sait Faik Türk öykü ve
roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen
yazarlarından sayılan Abasıyanık, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılarla Türk edebiyatında bir dönüm
noktası sayılır.
Modern Türk hikâyeciliğinin öncülerinden olan
Sait Faik, getirdiği yeniliklerle ‘kökü kendisinde olan’
bir yazar olarak kabul edilir. Klasik öykü tekniğini yıkarak doğayı ve insanları basit, samimi, hem iyi hem
kötü taraflarıyla oldukları gibi fakat şiirsel ve usta
bir dille anlattı. Bunu yaparken Batı’daki gelişmelere
bağlı kalmadı, hiçbir edebî anlayışın etkisinde hareket etmedi ve belli bir tarzın takipçisi olmadı.
Toplumun problemlerine değil bireyin toplum
içindeki sorunlarına yönelen yazar, öykülerinde çoğunlukla kendisinden yola çıkıp bireyler hakkında
yazarak insan gerçeğini anlamaya çalıştı. Çoğunlukla şehirli alt sınıfın hayatını yazan Abasıyanık, balıkçı, işsiz, kıraathane sahibi gibi karakterleri anlattı.
İnsanların yaşama biçimlerini, isteklerini, tasalarını,
korkularını ve sevinçlerini irdeleyerek, toplum meselelerinden çok ‘insanı ele alan sanatçılar’ sınıfında
yer aldı.
Hikâye, roman, şiir yazan, çeviriler ve röportajlar
yapan sanatçı bütün bu türleri kendine özgü tarzı
ile kaynaştırdı. Yazarın, anlık heyecanlarını yansıtan
izlenimci ve fovist ressamların üslubunu anımsatan
bir tarzı olduğu söylenmiştir.
20 Haziran
2011
ESERLERİ
Hikâye kitapları: Semaver (1936, Remzi Kitabevi),
Sarnıç (1939, Çığır Kitabevi), Şahmerdan (1940, Çığır
Kitabevi), Lüzumsuz Adam (1948, Varlık Yayınları), Mahalle Kahvesi (1950, Varlık Yayınları), Havada Bulut (1951,
Varlık Yayınları), Kumpanya (1951, Varlık Yayınları), Havuz Başı (1951, Varlık Yayınları), Son Kuşlar (1952, Varlık
Yayınları), Alemdağ’da Var Bir Yılan (1954, Varlık Yayınları), Az Şekerli (1954, Varlık Yayınları), Tüneldeki Çocuk
(1955, Varlık Yayınları).
Roman: Medarı Maişet Motoru (1944, Ahmet İhsan
Basımevi), (1952, ikinci baskı, Birtakım İnsanlar adı ile),
Kayıp Aranıyor (1953, Varlık Yayınları).
Çeviri: Yaşamak Hırsı, Georges Simenon (1954).
Röportajları: Mahkeme Kapısı (1956, Varlık Yayınları).
SÖZ AÇINCA
Fırtınaları ayağınıza
Meltemleri saçınıza yollayacağım.
Yakamozlar tırmanacak göğsünüze
Martılara söyleyeceğim gelsinler.
Sivriada’nın boz tavşanları
Kulağınıza fısıldayacak.
Sandalsız balıkçılar da gelecek.
Ay ışığını
Martının sırtından alıp
Akşam üstlerini
Kordela balığından
Karabataklardan karanlığı
Ben alıp getirsem...
........................
Birkaç Atasözü
• Son pişmanlık fayda vermez (etmez): İş işten geçtikten sonra pişman olmanın yararı yoktur.
• Sona kalan dona kalır: Bir işte geç kalan istediği şeyi
elde edemez.
• Sorma kişinin aslını, sohbetinden bellidir: Bir
kişinin nasıl bir insan olduğu konuşmasından belli
olur, soyunu sopunu öğrenmeye gerek yoktur.
• Söz gümüşse sükût altındır: Susmak bazen konuşmaktan daha iyi sonuç verir.
• Söz sözü açar: Bir konu üzerinde konuşulurken ilgisi dolayısıyla söz başka bir konuya geçer, sohbet
uzar, gider.
Birkaç Deyim
Soğuk almak: Üşüyerek hastalanmak, üşütmek:
İliklerine kadar da ıslanmış ve soğuk almış.
• Solda sıfır kalmak: 1) Anlamı olmamak, değersiz
olmak: Benim hâlim memleketin düştüğü hâlin yanında solda sıfır kalır. 2) Sönük kalmak.
• Söz kesmek: Genellikle evlenmek için anlaşıp kesin
karar vermek: O evlenmek üzere söz kesmiş, işi pişirmiş.
• Söz yetiştirmek: 1) Laf yetiştirmek: Kadın, kocasına
söz yetiştirmeyi bıraktı, konuk kadına baktı. 2) Birinin söylediğini başkasına götürmek.
• Soğukkanlı olmak: Kolayca, öfke, telaş ve heyecana
kapılmamak: Önce ince manevralar denedi ama soğukkanlı olamadığı için göze çarpıyordu.
•
İsimler ve Anlamları
Erkek İsimleri
Paksoy: Temiz soydan gelen. Temiz soy.
Peker:
Güçlü erkek.
Pertev: Işık, Aydınlık, Parlaklık, Pırıltı.
Peyman: Yemin, Ant/And, Ahd/Ahit.
Polat:
Çelik; Güç, Kuvvet; Demir Gibi Güçlü.
Bayan İsimleri
Pakize: Çok temiz, hoş ve güzel.
Pelin:
Siyah ve beyaz renkte acı kokulu bir tür bitki.
Pervin: Ülker yıldız takımı. (süreyya)
Piraye: Süs, bezek.
Perran: Uçan, uçucu.
İmla Klavuzu
Kısa Çizgi ( - )
1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna
konur:
Soğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntüden
mi bil- mem. Havuzun suyu bulanık. Kapının saatleri 12’yi
geçmiş. Kanepe- lerde kimseler yok. Tramvay ne fena gıcırdadı! Tramvaydaki adam bir tanı- dık mı idi acaba? Ne diye
öyle dönüp dönüp baktı? (Sait Faik Abasıyanık)
2. Ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılır:
Küçük bir sürü -dört inekle birkaç koyun- köye giren geniş
yolun ağzında durmuştu. (Ömer Seyfettin)
3. Dil bilgisinde kökleri ve ekleri ayırmak için konur: al-ış,
dur-ak, gör-gü-süz-lük.
4. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır: al-,
dur-, gör-, ver-; başar-, kana-, okut-, taşla-, yazdır-.
5. Eklerin başına konur: -ak, -den, -ış, -lık.
6. Heceleri göstermek için kullanılır: a-raş-tır-ma, bi-lezik, du-ruş-ma, ku-yum-cu-luk, prog-ram, ya-zar-lık.
7. Kelimeler arasında “-den...-a, ve, ile, ila, arasında” anlamlarını vermek için kullanılır: Türkçe-Fransızca Sözlük,
Aydın-İzmir yolu, Ankara-İstanbul uçak seferleri, Türk-Alman
ilişkileri, Ural-Altay dil grubu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 09.30-10.30, Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması, Manas
Destanı’nda soy-dil-din üçgeni, 1914-1918 Birinci Dünya Savaşı, 2003-2004 öğretim yılı.
8. Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır: 5020=30
Uzun Çizgi (—)
Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için
kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.
Arabamız tutarken Erciyes’in yolunu:
“Hancı dedim bildin mi Maraşlı Şeyhoğlu’nu?”
Gözleri uzun uzun burkuldu kaldı bende,
Dedi:
— Hana sağ indi, ölü çıktı geçende! (Faruk Nafiz Çamlıbel)
Frankfurt’a gelene herkesin sorduğu şunlardır:
— Eski şehri gezdin mi?
— Rothshild’in evine gittin mi?
— Goethe’nin evini gezdin mi? (Ahmet Haşim)
Oyunlarda uzun çizgi konuşanın adından sonra da konabilir:
Sıtkı Bey — Kaleyi kurtarmak için daha güzel bir çare var.
Gerçekten ölecek adam ister.
İslam Bey — Ben daha ölmedim. (Namık Kemal)
UYARI : Konuşmalar tırnak içinde verildiğinde uzun çizgi
kullanılmaz.
Юни
2011
21
22 Haziran
2011
Юни
2011
23
Derleyen: Menevsiye BİLAL
Evinizde mikropların en Къде се крият най-много
fazla saklandığı yerler микробите във вашия дом
Mutfak süngerleri: Süngerlerinizi mikrodalgaya atın.
Evinizdeki en mikroplu şey mutfak süngerinizdir. Amerikan
Tarım Dairesindeki araştırmacılar, en yaygın dezenfeksiyon
yöntemlerini (çamaşır suyu veya limon suyuna bastırma,
mikrodalga ve bulaşık makinesinde yıkama) test ettiklerinde
bir dakika mikrodalgada tutmanın mikropların çoğunu öldürdüğünü tespit ettiler. Her akşam bulaşıklarınızı yıkadıktan
sonra süngerinizi mikrodalga fırında 1 dakika tutun.
Mutfak lavabosu: Süngerden sonra ikinci mikroplu yer
(hatta tuvaletinizden de fazla) mutfağınızdaki lavabodur.
Her kullanımdan sonra lavabonuzu temizleyici spreyle ovalayın, silip kurutun ve sıcak suyla durulayın.
Kesme tahtası: Arizona Üniversitesinde görevli bir mikrobiyolog tarafından yapılan araştırmaya göre, bir evdeki
kesme tahtasında klozet oturağından yaklaşık 200 kat daha
fazla bakteri bulunuyor. Tahtayı temizlemek için doğruca bulaşık makinesine atın; üzerine sirke püskürtün ve tüm gece
öylece bekletin; yaklaşık 30 saniye yüksek ısıda mikrodalga
fırında tutun.
Diş fırçası: Fırçanızı tuvaletten uzak bir yere, kapalı bir
dolapta dik bir şekilde yerleştirin. Böylece su damlaları fırçadan aşağıya süzülecektir. Asla ıslak diş fırçasını kapalı
bir kapta bırakmayın. Ayrıca diş fırçalarının kıllarının diğer
diş fırçalarıyla temasını önleyin.
Çamaşır makinesi: Çamaşır makinesi sizi hasta
edebilir. İç çamaşırlarınızla mendilleri aynı makinede
yıkamayın. İç çamaşırlarınızı hep ayrı şekilde yıkayın.
Makinenizdeki mikropları öldürmek için en az ayda
bir kez çamaşır makinenize sirke koyup sıcak bir
ayarda çalıştırın. Yıkanan çamaşırlarınızı ıslak bırakmayın, çünkü yaş çamaşırlarda mikroplar
çok hızlı gelişebilir.
Duş perdeleri: Her duştan sonra perdelerinizi silip kurutun. Duş perdeleri her gün
ıslanır ve sık sık ıslak kalır, bu nedenle küf için
mükemmel bir alan oluşur.
24 Haziran
2011
В кухненските гъби: Слагайте гъбичките за миене в
микровълнова фурна. В кухненската гъба има най-много
микроби. Изследователи доказаха, че сред дезинфектиращите средства (разтвор от белина или лимонов сок,
микровълнова печка или миялна машина) 1 минута подгряване в микровълнова фурна убива повечето микроби.
Всяка вечер след измиване на съдовете слагайте кухненската гъба в микровълнова фурна за една минута.
В кухненската мивка: След гъбата на второ място, на
което микробите се умножават сравнително бързо това
е кухненската мивка. След всяко използване третирайте
мивката със спрей за почистване, забърсвайте, подсушавайте и изплаквайте с гореща вода.
В кухненската дъска за рязане: Според изследване
на микробиолог от университета Аризона в кухненската
дъска има 200 пъти повече микроби отколкото по тоалетната чиния. За почистване на дъската я сложете направо
в съдомиялната машина, залейте я с оцет и оставете да
престои така една нощ, сложете я за около 30 секунди в
микровълновата фурна.
В четката за зъби: Оставяйте четката си за зъби далеч
от тоалетната чиния, в затворен шкаф и изправена нагоре,
за да може капките вода, останали по нея, да се стичат надолу. Никога не оставяйте мокра четка в затворена кутия и
внимавайте четката да не е в допир с други четки за зъби.
В пералната машина: Пералната машина може да ви
разболее. Не слагайте бельото си да се пере заедно с кърпите. Перете бельото винаги отделно от останалите дрехи.
За да убиете микробите в пералната си машина слагайте
в нея поне веднъж месечно оцет и я пускайте да работи с
гореща вода. Не оставяйте изпраното пране дълго време в
машината, в мокрите дрехи микробите виреят по-бързо.
В завесите за баня: Забърсвайте и подсушавайте завесите за баня след всяко къпане. Завесите за баня се мокрят всеки ден и остават мокри много често, а от това ще
се развие мухъл.
MANTARLI SALAMLI PİZZA ПИЦА С ГЪБИ И САЛАМ
Malzemeler: 3 su bardağı un, yarım paket yaşmaya, 1 tatlı kaşığı tuz, yarım çay bardağı sıvıyağ, aldığı
kadar ılık su. Sosu için: 2-3 tane domates ve biber, 1
tutam fesleğen, 2 çorba kaşığı zeytinyağı, tuz, karabiber. Üzeri için: salam, kaşar peyniri, mantar, mısır,
biber, domates.
Hazırlanışı: Karıştırma kabına unu alın. Ortasını havuz şeklinde açıp maya ve suyu alarak hamuru kulak
memesi kıvamında yoğurun. Hazır olan hamuru ikiye
ayırarak tepsinize göre açın. İç harcı için mantarları
doğrayarak sıvıyağda soteleyin. Sosu için ise domates, biber, fesleğen ve zeytinyağı koyarak doğrayın.
Tepsiye aldığınız hamuru sos ile sıvayın. Daha sonra üzerine rendelenmiş kaşar peyniri rendesi serpin.
Daha sonra sırasıyla doğranmış salam, sotelenmiş
mantar, biber ve domates dizin. En son üzerine tekrar
kaşar peyniri rendesi serperek 200 derecede pişirin.
Необходими продукти: 3 чаши брашно, половин пакетче прясна мая, 1 чаена лъжичка сол, половин кафяна чашка олио, хладка вода до оформяне на тестото. За соса: по 2-3 броя чушки и домати,
връзка босилек, 2 супени лъжици зехтин, сол, черен
пипер. За плънка: салам, кашкавал, гъби, царевица,
чушки, домати.
Начин на приготвяне: Сложете брашното в съд
за месене. Направете кладенче и поставяйки маята,
хладката вода омесете средно меко тесто. Готовото
вече тесто разделете на две части и разточете според големината на тавата за печене. Нарежете гъбите и леко ги задушете. Пригответе соса с доматите,
чушките, босилека и зехтина. Поставеното в тавите
тесто намажете първо със соса. След това поръсете
настърган кашкавал. Отгоре изредете продуктите
по ред – нарязаните парченца салам, леко задушените гъби, парченца чушки и домати. Най-отгоре отново сложете настърган кашкавал и печете на 200
градуса.
KAYISILI LOKUM
ЛОКУМ СЪС СУШЕНИ КАЙСИИ
Malzemeler: 1 kase kuru kayısı, 10 bisküvi, 100 gr.
tahin helvası, 2 çorba kaşığı badem. Üzeri için: dövülmüş antep fıstığı, çikolata.
Hazırlanışı: Kayısıları sıcak suda bekletiyoruz. Tahin
helvasını iyice eziyoruz. Büsküvileri ve bademi robota
vurup helva ile karıştırıyoruz. Kayısıları yandan kesip içine karışımımızdan
koyuyoruz. Çikolatayı
eritiyoruz. Kayısıların yarısını önce erimiş çikolataya sonra antep fıstığına batırıyoruz.
Необходими продукти: 1 купичка сушени кайсии,
около 10 бисквити, 100 грама таханова халва, около 2
супени лъжици бадеми. За украса: натрошен шамфъстък, шоколад.
Начин на приготвяне: Оставят се кайсиите в топла
вода да престоят до омекване. Намачква се добре тахановата халва. Смилат се в робот бисквитите
и бадемите и се омесват с халвата. Внимателно се срязват кайсиите от едната им
страна и се пълнят с приготвената смес.
Разтопява се шоколадът, след което една
част от пълнените кайсии се потапя първо в шоколад, а после в шамфъстък.
Юни
2011
25
26 Haziran
2011
Юни
2011
27
S İZ D E N G E L E N L E R / В А Ш И Т Е
ОТЗИВИ
СОУ “ОТЕЦ ПАИСИЙ” ГР. КУКЛЕН
УЧИЛИЩЕ НА РАДОСТТА
В
еликият Менделсон е казал, че “макар минутите да
пълзят, времето лети като
стрела”. За децата, участващи в
проектите “Три етноса в гр. Куклен - едно училище на радостта”
и “Фолклорна дъга”, финансирани от ЦОИДУЕМ, наистина
неусетно се изнизаха месеците
и дните, в които те разгърнаха
своите творчески сили и заедно покориха много върхове.
Останаха няколко седмици до
финализиране на проектните
дейности. Ние, екипът от 10
учители, провеждащи работата
с децата, в началото си обещахме да превърнем една мечта в
действителност. Да превърнем
СОУ “Отец Паисий” гр.Куклен
в училище на радостта. Някои скептици ни попитаха как
си го представяме това нещо,
не е ли утопия подобна идея в
днешни времена на отчуждение, агресия и безхаберие. Ние
с усмивка и кураж отвърнахме,
че за това ще ни помогнат както
планираните интересни занимания, така и самите родители.
Не всички ни повярваха. Но ден
след ден училището започна да
променя своя облик, появиха
се изложби от рисунки, апликации, предмети изработени
от децата. Появиха се стройни
мажоретки, облечени в красиви
костюми, малки гимнастички,
въртящи обръчи, смели колоездачи, яхнали нови велосипеди и
екипирани с каски и сигнални
жилетки. Изникнаха замъци и
градове конструирани с “Лего”,
млади дръвчета извисиха снага в училищния двор, красив
еко-кът зарадва всички ни във
фоайето. А емоциите в игрите,
28 Haziran
2011
песните и танците бяха ежедневен спътник в иначе сивото
училищно ежедневие. Именно
там, в игрите песните и танците,
децата откриха нови приятели,
независимо от етноса и религията им. Различни - да, заедно
- да, щастливи - да. И все пак
аз продължавах да търся голямото доказателство за това,
че нашата мечта за училище на
радостта се е сбъднала. И то
дойде, съвсем неочаквано, но и
съвсем истинско. На път за вкъщи след поредния работен ден
срещнах две майки, коити също
се прибираха от работа. Щом ме
видяха се оживиха и с радост
споделиха, че децата им вече
с желание всеки ден ходят на
училище, защото им било много
интересно. “Много са щастливи,
госпожо, нямат търпение пак
да облекат костюмите на мажоретки и да танцуват.” Усетих, че
и аз съм на върха на щастието.
И макар да звучи нескромно, си
казах: “Успяхме”. Да, успяхме да
прогоним училищната сивота
и най-важното - родителите ни
повярваха. С тяхната подкрепа
оттук нататък пътят е по-широк
и по-светъл. А ние, десетте учители осъществили проектните
дейности, искаме да дадем един
съвет на всички родители. Вечер, когато детето ви се прибере
вкъщи, вие го питате дали е изпитано и каква оценка е получило. Попитайте го и дали е било
щастливо в училище. Ако ви
отговори положително, знайте,
че се учи в училище на радостта.
Като това в гр. Куклен, носещо
името на “Отец Паисий”. Мария
Георгиева - ръководител на
проект
N A S R E D D iN H O C A / Н А С Р Е Д Д И Н
ХОДЖА
Onun her işi terstir
Nasreddin Hoca’nın bütün gayretlerine rağmen kötü huylarından vazgeçiremediği bir yakını varmış. Bir çocuk koşarak gelmiş ve o adamın suya
düştüğünü haber vermiş.
- “Falanca kişi ırmak kenarında gezerken ırmağa düştü. Azgın sularla boğuşuyor” demiş.
Hoca birkaç arkadaşıyla birlikte koşarak ırmak kenarına gelmiş ve suyun
geldiği tarafa doğru ilerlemeye başlamış.
Köylüler:
- “Su öbür yana doğru akıyor Hocam” demişler. “Aşağıda aramak gerekmez mi?”
Hoca başını sallamış;
- “Bu adamın ne aksi, ne ters biri olduğunu siz bilmezsiniz. Onun her işi
terstir.” demiş.
Öğüt: Kötü huylarında ısrar edenler, suyun tersine aktığını zannedenler
kadar yanılgı içindedirler.
Всяка работа му е
крива
Насреддин ходжа имал един роднина, който не можел да се откаже от лошите си нрави, въпреки усилията, които полагал. Веднъж едно дете дотичало
при ходжата и му казало, че роднината
му е паднал в реката:
- Докато вървеше покрай брега,
падна в реката. Буквално се дави.
Ходжата веднага изтичал с още няколко познати до реката и започнал да
върви по брега срещу течението.
Селяните му казали:
- Реката тече в другата посока, ходжа. Не трябва ли да го търсим в обратната посока?
Ходжата поклатил глава в знак на
несъгласие:
- Вие не знаете колко крив е този
човек. Всяка работа му е крива!
Поука: Който проявява лош нрав, е
толкова заблуден, колкото този, който
мисли, че реката тече в обратна посока.
Юни
2011
29
S AY I M I Z I N
OKULU/УЧИЛИЩЕ
НА
БРОЯ
“Hristo Botev” İlkokulu – Ardino
Начално Училище „Христо Ботев” - гр. Ардино
Kendinizi tanıtır mısınız?
Adım Rumyana Mladenova. 01.02.2011 tarihinden
bu yana, Ardino “Hristo Botev” İlkokulu müdürü olarak görev yapıyorum. Bu göreve gelmeden önce yine
bu okulda kıdemli öğretmen olarak çalıştım. Yeni müdür olarak okulumuzun, geçmişte büyük bir geleneğe
sahip olduğu izlenimini taşıyorum ve gelecekte de böyle olmasını ümit ediyorum.
Bize, okulunuzu tanıtır mısınız?
“Hristo Botev” İlkokulu, yaklaşık 90 yıl önce kurulmuştur. O zamandan bu yana bu okulda, belediye çapında meşhur olan birçok öğretmen, mühendis, hekim
ve siyasetçi öğrenim görmüştür. Son tamir ve tadilatlardan sonra, okulumuzun binası mükemmel
duruma gelmiştir. Böyle
şartlarda meslektaşlarımızla çalışmak zevkli tabi
ki, burası çocukların öğrenim ve eğitim almaları
için güzel bir yer. Bu yıl,
138 öğrencisi olan okulu-
30 Haziran
2011
Бихте ли се представили?
Казвам се Румяна Младенова и изпълнявам
длъжността директор на начално училище „Христо
Ботев” гр. Ардино от 01.02.2011 г. До този момент
бях старши учител в това училище. Като новопостъпил директор впечатленията ми са, че училището ни
е с дългогодишна история и традиции в миналото, и
се надявам и за бъдеще да бъде така.
Бихте ли представили вашето училище?
Начално училище „Христо Ботев” е създадено
преди около 90 години. Във всичките тези години
тук са започнали обучението си много известни за
общината и областта учители, инжинери, лекари
и политици. Сега след
последните ремонти и
обновяване
сградата
ни е в отлично състояние. В такива условия е
приятно да се работи с
колеги, разбира се, това
е прекрасно място за
обучение и възпитание
на децата. През настоящата учебна година тук
се обучават 138 ученика
muzda 7 sınıf, 2 etüt sınıfı ve ana dilini seçmeli ders
olarak okuyan 5 grup öğrenim görmektedir. Öğretmen
kadromuz usanmadan, yeni yetişen nesli eğiten 13 öğretmenden ibarettir.
Ne tür etkinlikler ve yarışmalar düzenliyorsunuz, hangi yarışmalara katılıyorsunuz?
Okulumuzda, il çapında olduğu gibi, ulusal çapta
düzenlenen yarışma ve olimpiyatlarda başarı gösteren birçok öğrencimiz var. 4/A sınıf öğrencisi, Denis
Metinova, İngilizce yapılan ‘’Dil Kangurusu’’ başlıklı
olimpiyatta birincilik elde etti. Avrupa çapında yapılan
‘’Matematik Kangurusu’’ yarışmasında ise 4 öğrencimiz yine birinci oldu. Öğrenciler, bayram ve törenlerde (Noel ve Yeni Yıl kutlamalarında, 8 Mart ve 24
Mayıs’ta, Ramazan ve Kurban Bayramları’nda) düzenlenen resim çizme ve genç yazarlar yarışması gibi farklı
yarışmalara katılıyorlar. Paskalya kutlamaları için, boyanmış ve süslenmiş yumurtalar, değişik oyuncaklarla
donatılmış güzel masalar hazırladılar. Böylece çocuklar, ülkemizde yaşayan farklı gelenekleri öğreniyor ve
bunlar hakkında bilgi almış oluyorlar.
Ülke içinden ve dışından diğer okullarla ortak
program ve projeleriniz var mı?
Bu yıl, Nisan ayında Türkiye’yi ziyaret ederek
Bursa’daki kardeş okulumuz olan Şahin Yılmaz İlköğretim okuluna gittik. 2003 yılında kardeş okul olmuştuk.
Yedi öğrenci, üç öğretmen ve müdürümüzle birlikte
Türkiye’de bulunuyorduk. Grup olarak, Bursa stadındaki
toplu kutlamalara katıldık, sonra da okul töreninde yer
aldık. Bizim öğrencilerimiz de bir program hazırladılar
разпределени в 7 паралелки, 2 ПИГ-а и 5 групи
изучаващи СИП майчин
език. Педагогическия ни
персонал е от 13 души,
които неуморно се трудят да обучават и възпитават подрастващото
поколение.
Какви мероприятия
и какви състезания организирате и участвате?
В училището имаме
много изявили се ученици в конкурси и олимпиади, както на областно,
така и на национално
ниво. Ученичката ни Денис Метинова от 4-ти
А клас спечели първо
място на олимпиадата
по Лингвистично Кенгуру по Английски език, а
на Европейско Кенгуру
по Математика четирима се класираха пак на
първо място. Учениците
участват в различни конкурси за рисунка, мисия
спасител, организират
Denis Metinova
се за всички празници и
тържества. Коледни и Новогодишни празници, за 8
март, за 24 май също така и за Байрамите. За Великденските празници бяха подготвили прекрасно подредени маси с боядисани и украсени яйца и играчки.
По този начин децата научават и се възпитават в различните традиции които са приети в страната ни.
Имате ли съвместни програми или проекти с
други училища от страната и чужбина?
През месец април тази година бяхме на посещение в Република Турция с нашето побратимено училище „Шахин Йълмаз” – Бурса, с което сме побратимени от 2003 г. В Турция бяхме със седем ученика,
трима учители и директорът. С нашата група участвахме в общи чествания в стадиона на Бурса и после
Юни
2011
31
ve çok memnun kaldılar.
Türkiye’ye hareket etmeden önce 23 Nisan Çocuk
Bayramı için, kardeş okulumuzla ilgili, öğrencilerimize kendi görüşlerini
yansıtacakları resim yarışması düzenledik. Resimler sergilendi. Öğrencilerimizin resimlerini ve
yazılı mesajını içeren özel
bir pano hazırladık. Böylece çocuklarımız, Türkiyeli arkadaşlarıyla görüş
ve tecrübe alış verişinde
bulundular, ortak konularda buluştular. Ayrıca
öğretmen arkadaşlarımız
da, Türkiye’deki eğitim
tecrübeleri ile kendi eğitim tecrübeleri hakkında
birbirlerinden yararlanma imkanı buldular. Her
yıl, bayramları beraber
kutlamak için gidiyoruz,
onlar Bulgaristan’a geliyor. 24 Mayıs kutlamalarına davet ettik, umarız
gelirler. Bu tür etkinliklerde öğrenciler, birbirlerini
seviyor, yeni arkadaşlar
ediniyorlar, birbirine misafirliğe gidiyorlar, kültür
ve eğlence mekanlarını
32 Haziran
2011
в училищното тържество. Нашите ученици
също подготвиха малка
програма и останаха
много доволни. Преди
да тръгнем организирахме конкурс за рисунка с техните виждания
да нарисуват за побратименото училище за
Деня на детето в Турция. Представихме изложба с рисунките, подготвихме и специален
транспарант с рисунки
и надпис с послание от
нашите деца. По този
начин децата обменят
своите виждания, интереси, опити с ученищите от Турция, така и
колегите обменят опит
между нашето обучение
и възпитание и тяхното.
Всяка година по празниците отиваме да празнуваме заедно, те също идват в България, сега сме
ги поканили за 24 май,
надяваме се да дойдат.
В такива мероприятия
учениците взаимно се
обичат, запознават се с
нови приятели, ходят
на гости по между си,
посещават културни и
ziyaret ediyorlar ve böylece inanılmaz
izlenimler ediniyorlar.
Okulun içini ve dışını yenilemek
için belediyenin projelerine başvurduk. Kendi bütçemizle ve Ardino
Belediyesi’nin desteğiyle, şu anki altyapımız gayet iyi durumdadır. Bilgisayar salonu, sınıf odaları yenilendi.
Tüm binanın içini ve dışını yeni malzemelerle donattık. Birinci sınıf öğrencilerine ve yolculuk yapan öğrencilere ücretsiz yemek, aynı zamanda
ücretsiz kahvaltı da veriliyor. Kırcali
Bölge Eğitim Müfettişliği’nin onayı ile 01-31 Haziran
tarihleri arasında, bir program çerçevesinde önümüzdeki yıl birinci sınıfa başlayacak öğrencilerle ilgilenmeyi planlıyoruz. Böylece onların okul hayatına atılan ilk
adımlarını kolaylaştırmış olacağız.
Biz, aramızda bulunduğu için Ümit dergisine candan teşekkür ediyoruz. Ümit, çocuğun çok yönlü ve
çağdaş gelişmesinde önemli rol oynuyor. Okulumuza
ilgi gösterdiğiniz için ekibinize teşekkür ediyoruz. Ali
Halil, Hüseyin Yusuf - Kırcali
забавни места и по този начин остават с невероятни впечетления. Участвахме в общински проекти за
подобряване на външния и вътрешния вид на училището. С нашия бюджет и с подкрепата на Община
Ардино, материално техническата ни база е в много
добро състояние. Обновена е компютърната зала,
залите за занимания, просто сме обновили цялата
сграда външно, вътрешно и материално техническата ни база. Имаме безплатна храна в столовата за 1ви клас и за пътуващите ученици, също така и безплатна закуска. Със съгласието на РИО на МОМН
Кърджали в периода 01-31 юни по определен график
планираме да започнем занимания с бъдещите първокласници. По
този начин ще улесним първите им
стъпки в училищния живот. Ние от
все сърце благодарим на месечното
списание „Юмит” за присъствието
му сред нас, тъй като то играе важна
роля в многостранното и съвременното развитие на детето. Също и на
вашия екип за проявения интерес
към нашето училище. Али Халил,
Хюсеин Юсуф, Кърджали
Юни
2011
33
Çocuk
Kulübü
Üyelerimiz
Linet Haşim, Selcan Erdinç, Esin Ertan ve Derya Neytin - İzgrev/Şumen
ЧЕСТ
Üyelerimizin kartları adreslerine
gönderilecektir.
34 Haziran
2011
Н
ИТ РОЖДЕН ДЕ
ХАМЗА ЕРДИНЧ - ГР. КЪРДЖАЛИ НА 3 ГОДИНИ
Selam sevgili Ümit Dergisi!
Ben üyelerinizden değilim, ama inşallah nasip
olursa olmak isterim. Sizlerle paylaşmak istediğim bir şiirim var. Eğer taktir edip beğenirseniz
bütün Ümit dergisi okuyucularına armağan olsun. Benim için büyük bir anlamı var bu şiirin...
Sen gözlerimin vazgeçilmezi.
Sen kalbimin ilacı.
Sen bedenimin taşıyıcısı.
Sen ruhumun tek ihtiyacı!
Sen kelimelerle tarifsiz!
Sevgimle anlatılacak kadar yetersiz.
Ruhumuz, bedenimiz.
Hayatın anlamı, yaşama nedenimiz.
Canan Hasan - Ptiçar/Kırcali
Sen merhameti tartışılmaz,
“Af” ediciliği anlatılmaz.
Dokunsam ellerim uzanmaz.
Koşsam ayaklarım sana varmaz...
Sen kelimelerin yetersiz,
sözlerin ifadesiz kaldığı tek şeysin.
Sen bu Can’da canansın.
Sen Güneşsin, Aysın.
Sen bizi mükemmel şekilde “YARADANSIN”!!!!
Gülcan Metin Durali - Progres/Kırcali
POSTA
ПОЩА
Cansel Cemil
İzgrev/Şumen
Esma ve
Meryem Bilal
Buk/Kırcali
Bize yazı, şiir ve resim gönderme zahmetinde bulunan; yarışmalara katılan fakat sayfa sayımızın sınırlı olması sebebi ile çalışmalarının
tamamını yayınlayamadığımız, aşağıdaki isimleri yazılı okuyucularımıza dergimize olan sevgilerinden dolayı çok teşekkür ederiz.
Özlem Mustafa-Miladinovo/Kırcali, Mehmet Keçici-Yasenkovo/Şumen, Ramadan Yakup-Pçelina/Razgrad,
Hüseyin Manav-Mıdrevo/Razgrad, Ömer Mehmed-Reçitsa/Burgas, Cemal Hasan-Reçitsa/Burgas, Mirem
Ahmed-Reçitsa/Burgas, Necibe Şerif-Reçitsa/Burgas, Ali Ahmed-Reçitsa/Burgas, Mecnun Hayrula-Reçitsa/Burgas, Hatçe Ahmed-Razboyna/Burgas, Esin Mehmet-Razboyna/Burgas, Samet Durmuş-Kazanlık, Furkan
Durmuş-Kazanlık/Stara Zagora,Sali Hayrulla-Borovitsa/Kırcali, İdris Orhan-Miladinovo/Kırcali, Salim Mustafa-Sredna Mahala/Burgas, Ruhten Apti-Koprinka/Stara Zagora, Atanas Stambolov-Kuklen/Plovdiv, Yoanna Kraleva-Kuklen/Plovdiv, Janet Petalareva-Kuklen/Plovdiv, Erkan Rasim-Kuklen/Plovdiv, Radoslava Ognyanova-Kuklen/Plovdiv,
Derya Yılmaz-Bursa/Türkiye, Saniye Hüseyin-Lıjiçnik/Kırcali, Ergün Ahmet-Topolka/Kırcali, Seda Ferat-Leştarka/
Kırcali, Esin Habip-Metlika/Kırcali, Sevgi Mehmet-Kandilka/Kırcali, Meryem Hüseyin-Paşintsi/Kırcali, Mustafa Latif-Lıjiçnik/Kırcali.
Юни
2011
35
Здравейте сп. Юмит,
афова, от с.Врани кон.
Казвам се Бедрие Муст
Обичам много литераУченичка съм в 6 клас.
“ Любители на литературата и съм в клуба
Редовно чета Вашето
турата” в училището.
о
научавам от него. Същ
списание и много неща
а и пиша стихове. Сега
обичам много поезият
стихотворение.
Ви изпращам едно мое
Е Д И Н С В Е Т Ъ Л ДОМ
Един светъл дом
един топъл дом
рце,
тупти рубиненото ми съ
разкъсва самотата ни
изпълва тишината ни,
жност.
зарежда ни с вечна не
Derler ya ormansız bir hayat olmaz
Gariptir, ağaç kesen iflah olmaz
Bilesin, erozyonu orman yapmaz
Ey kardeş, ormanları koruyalım!
Sakın ha! Kopmasın fidanın biri
Ve de hiç gitmez ağacın yeri
Ormanlar dünyamızın akçiğeri
Ey kardeş, ormanları koruyalım!
Baksana ormanın YEŞİLİ çamdır
Unutma ki orman vücüda kandır
En büyük cahil ormanı yakandır
Ey kardeş, ormanları koruyalım!
Протягам ръка,
протягам ръка,
рце...
тупти рубиненото ми съ
Върху силното рамо
отпускам глава
и не мисля за бягство,
и забравям
та.
за тишината, за самота
ОВ
А ЛБЕРТ С ТОЯН
ЛИВЕН
ЯБЛАНОВО - С
ORMAN
İstenen oksijene ağaç vesiledir
Sen bir fidan dikersen sevap gelir
Güzel iş insana mutluluk verir
Ey kardeş, ormanları koruyalım!
Ramadan Yakup – Pçelina/Razgrad
ANNECİĞİM
SONBAHAR
Sensin beni doğuran,
Sensin beni besleyen,
Sensin bana hayatını veren.
Sen olmazsan yaşayamam,
Sen olmazsan duramam.
Sen olmazsan hayatta,
Kuş ötmez ağaçta.
Bunu unutma anneciğim,
Senden tatlı söz yok biriciğim.
Mevsimlerden bahar,
Benim sevdiğim mevsim sonbahar.
Sonbaharı severim,
Meyvelerini yerim.
Yaprakları dökülür,
Annem süpürür.
Annem süpürmezse,
Yel alır götürür.
Taybe Ahmed – Çereşa/Burgas
36 Haziran
2011
EMİR MEHMET - STREMTSİ/KIRCALİ
EBRU HASAN - STREMTSİ/KIRCALİ
CANAN TUNCAY - PTİÇAR/KIRCALİ
AYGÜL HASAN - ZVEZDEL/KIRCALİ
NEHİME HAMİD - ZVEZDEL/KIRCALİ
MERT ERGÜN - LYASKOVO/KIRCALİ
MELİS REYHAN - RAVEN/KIRCALİ
HAZİM MEHMET - STREMTSİ/KIRCALİ
GÜLAY GÜNER - LEŞTARKA
FAHRİ ŞENOL - STREMTSİ/KIRCALİ
NEJLA NAİM - ZVEZDEL/KIRCALİ
YILDIZ SEDAT - RAVEN/KIRCALİ
ERAY RAMADAN - BOYAN BOTEVO
DUYGU MEHMET - LYASKOVO
BİLGE BASRİ - STREMTSİ
ASLI REYHAN - LYASKOVO
Юни
2011
37
SEVİM SEYHAN
SAFİYE ŞENOL - STREMTSİ/KIRCALİ
RAMDAN AHMET - BOYAN BOTEVO
OKAN MÜMÜN - ZVEZDEL/KIRCALİ
ALİ AHMED - REÇİTSA/BURGAS
RADOSLAVA OGNYANOVA - KUKLEN
YOANNA KRALEVA - KUKLEN/PLOVDİV
ERKAN RASİM - KUKLEN/PLOVDİV
SALİM MUSTAFA - SREDNA MAHALA
SALİ HAYRULLA - BOROVİTSA/KIRCALİ
ESRA AHMET - BUK/KIRCALİ
38 Haziran
2011
RAMADAN RASİM - BOYAN BOTEVO
ÖZLEM DENİSLAVOVA - ZVEZDEL
YILDIZ SEDAT - RAVEN/KIRCALİ
NURİYE RAMADAN-BOYAN BOTEVO
ESİN MEHMET - RAZBOYNA/BURGAS
NECİBE ŞERİF - RUEN/BURGAS
MİYREM AHMED - REÇİTSA/BURGAS
CEMAL HASAN - REÇİTSA/BURGAS
SARA ŞABANOVA - SOFYA
FURKAN DURMUŞ
ÖMER MEHMED-REÇİTSA/BURGAS
MECNUN HAYRULA - REÇİTSA/BURGAS
SAMET DURMUŞ
NURCAN İLYAZ - STAROVO/KIRCALİ
JANET PETROVA - KUKLEN/PLOVDİV
RUHTEN APTİ - KOPRİNKA
HATÇE AHMED - RAZBOYNA
RAMADAN İSMET - STREMTSİ
Юни
2011
39
Е
В
О
Ц
ВИ
Мъж влиза в бакалията и заявява:
– Искам всички развалени яйца.
– За какво са ви? – пита продавачът. – Освен
ако нямате билет за представлението на оня ужасен нов комик, който тая седмица играе в театъра.
Мъжът ледено отговаря:
– Аз съм новият комик.
☺
☺
☺
Художник продава картина. Клиентът го пита:
– Това какво е?
– Крава пасе трева.
– А къде е тревата?
– Кравата вече е изпасла всичко.
– Къде е кравата тогава?
– Да не е луда да стои, където няма никаква трева!
☺
☺
☺
Премиерната постановка на нова пиеса била
толкова слаба, че публиката започнала да напуска
театъра още в края на второ действие. Известен
критик се изправил от мястото си край пътеката,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....
40 Haziran
2011
вдигнал ръка и извикал:
– Чакайте! Първо
жените и децата!
☺
☺
☺
– Извинете – попитал
един човек, когато се върнал
на мястото си в театъра след
антракта, – настъпих ли ви на излизане?
– Да.
– А, добре, значи не съм сбъркал
мястото си.
☺
☺
☺
Поради лошо време самолет кръжи близо два часа над летището. Накрая пилотът
обявява по аудиосистемата:
– Госпожи и господа, имам една лоша и една
добра новина. Лошата е, че горивото ни свършва. Хубавата е, че скачам с парашут, за да повикам помощ.
☺
☺
☺
☺☺
ТАКЪВ Е ЖИВОТЪТ
☺☺
FEN BİLGİSİ
Babası okuldan dönen
oğluna sormuş:
— Bugün okulda ne yaptınız?
— Fen Bilgisi dersinde deney
yaptık.
— Peki, yarın ne yapacaksınız?
—Deneyde yıkılan duvarı yapacağız
babacığım.
NE YAPIYORSUN?
— Ne yapıyorsun?
— Telefonla konuşuyorum.
— Aaa sizin telefon konuşuyor mu?..
HER İKİNİZE DE
Doktor aldığı ücretten memnun kalmamıştı. Hastaya sordu:
— Verdiğiniz ücret benim için mi yoksa yardımcım
için mi?
Cimri hasta cevap verdi:
— Her ikiniz için.
HANGİSİ TEMBEL
Pencere kenarındaki çocuk, babasına,
— Şu Suphi de ne kadar tembel, dedi.
— Nereden anladın, diye sordu babası.
— İki saattir seyrediyorum, balkonda oturuyor.
Юни
2011
41
3*
1*
2
42 Haziran
2011
4*
5*
6
7*
Еднакви фигури
Две от плашилата са
напълно еднакви.
Открийте кои са те в
рамките на две минути.
Юни
2011
43
8*
9*
10*
ят
енира – цвлета с посоч айте
ф
и
ц
а
щ
о
п
ва
сяк
7. За вете празнитеве. Хайде, х
цвет и и цвето
О
р
зходте цифите...
вен път лезли на ра те ли
д
з
в
е
и
в
л
псв а
тите съ
з
е
з
о
м
ду
гн
аи
о да литите предме Открийте
щ
1. Межите чинии с . Ще им помо ?
и
н
8. Без от квадра осочените?
Летящ се изгубилиоите планети
а
в
с
В единнапълно с п зи квадрат?
с
и
а
а
н
к
а
рнат
жду
ъ
е
ш
в
а
М
падат я буква е то
е
п
с
.
к
а
да
квае
Исха Исхакпаш ки. Отт
ъ
ц
е
под ко
ифритте цифри в о по
и
р
ц
л
о
а
з
е
в
ц
а
т
е
р
е
Д
р
м
.
3
са
ни
ред
седем
те дво
9. Под дете посече използватепо хориВижда снимки имаинути.
и
е
г
е
р
т
о
д
т
и
о
а
р
м
е
П
к
т
ве
две
тата,
а циф
ги за д
като
дратчеж и сбора н да бъде 34.
крийте
, които рено
а
л
л
ъ
!
с
а
е
н
и
к
т
д
ч
и
ве
ти
.
циф
най
и верт
бус
втобус
4. Поз ете две прос олучи едно ра им да
зонтал
н авто двуетажен а -нисък
е
ж
а
т
Намер ожат да се псъберат, сбо
о
уе
а
10. Дв е шофьор н ст, който е птър. Пътя
се умн, а когато се ло.
е
ст
мо
м
е
а
и
и
т
с
да
м
о
В
н
и
л
и
а
ч
с
о
чи
ин с
я ви
могли
ифрен
имката
На път буса ви с едкакво бихте д моста?
н
и
с
к
н
а
е двуц
е
н
с
о
я
от авт ава от там, еминете по
чове и
тговар
5. Клю дна сянка о тя?
ви минвите за да пр
е
е
о
Сам овете. Коя
напра
ч
с клю
44 Haziran
2011
Юни
2011
45
КАК ЩЕ ГИ
ВИДИТЕ?
Тихата и спокойна среда ще
ви улесни. Поставете картината на стената
или я дръжте
с ръце, но без
да мърдате. Не
бива да се концентрирате върху преплетените
изображения
на картината. С
други думи, погледът ви трябва
да се съсредоточи не върху фигурите на самата
картина, а отвъд нея. Ако ви е
за първи път, бъдете по-търпеливи. Погрешно е да очаквате, че веднага ще видите триизмерни образи. Ако след две
минути гледане все още не сте
ги видели, не се измъчвайте.
Починете си малко и опитайте
пак с отпочинал поглед. Щом
веднъж “прогледнете” триизмерните образи, ще изпитате
истинско удоволствие. Освен
това, подобно взиране е добро
упражнение за очите, но не ги
претоварвайте.
Триизмерните картини, които се създават
с помощта на
компютър,
са
всъщност двуизмерни картини с
преплетени изображения, които
при внимателни заглеждане
изглеждат като
триизмерни.
ЩО Е
ТРИИЗМЕРНА
КАРТИНА?
МЕТОДИ НА ГЛЕДАНЕ
Метод на пресичане: Погледът се концентрира върху
точка между окото и обекта.
При този метод и двете очи
трябва да се фокусират върху една и съща точка. Дръжте картината много близо
пред очите си. Отпуснете очните си мускули. Представете си, че наблюдавате цялата
картина. Когато погледът ви
се успокои, започнете да отдалечавате картината от себе
си с два см на две-три секун-
ди. Продължете да наблюдавате цялата картина. Първоначално погледът ви ще се
премрежи, но след това ще
започнете да виждате триизмерните образи.
Метод на отражение: Изберете си някакъв образ, който
се отразява в картината. Например съсредоточете погледа си върху отражението
на носа или окото си. След
няколко секунди ще започнете да виждате триизмерните
образи.
В МИНАЛИЯ БРОЙ
GEÇEN AYKİ ÇÖZÜM
NASIL GÖRECEKSİNİZ?
Sessiz ve sakin bir ortam görmenizi kolaylaştıracaktır. Resmi hareket
etmeyecek şekilde sabit bir düzleme
yerleştirmeli ya da elinizle tutacaksanız kımıldatmamaya çalışmalısınız.
Hiçbir zaman resmin görünen şekli
Özel bilgisayar teknikleri ile elde
edilen bu resimler sayesinde, iki boyutlu ve karışık bir görüntü üzerinde,
üç boyutlu ve anlamlı şekilleri görmek
mümkün oluyor.
3 BOYUTLU
RESİM NEDİR?
GÖRME
METODLARI
Kesiştirme metodu: Bakış göz ile obje
arasında bir nokta
üzerinde odaklanır.
Bu metodda iki gözün de kaydırılmadan
aynı nokta üzerinde
odaklanması gerekir.
Resmi
burnunuza
değecek kadar yakından tutun. Gözlerinizi rahatlatın. Görüntüyü izliyor gibi
düşünün. Sakinleştikten sonra yavaş
yavaş resmi yüzünüzden uzaklaştırın.
2-3 saniyede 2 santim. Resmin tümüne
bakmaya devam edin. Okuma uzaklığında resmi uzaklaştırmayı durdurun
ve bakmaya devam edin. Önce görüntü bulanacak, ardından üçüncü boyuta
geçeceksiniz.
Yansıma metodu: Resmin üzerine
düşen bir yansımayı kendinize seçin.
Mesela görebiliyorsanız gözünüzü ya
da burnunuzu. Israrla bu yansımaya
bakmaya devam edin. Birkaç saniye sonra derinliği farkedecek, daha
sonra 3 boyutlu görüntüyle başbaşa
kalacaksınız.
olan karışık çizgi ve
renklere takılmamalısınız. Bakışlarınızı
resme değil de adeta resmin arkasına,
derinliğe yönlendirmelisiniz. Eğer ilk
kez böyle bir resme
bakıyorsanız biraz
sabırlı olmalısınız.
Hemen göreceğinizi
sanmak yanlış olur.
İki dakika baktıktan
sonra
görüntüyü
yakalayamazsanız,
kendinizi zorlamayın. Biraz ara verip,
sakin kafayla tekrar
deneyin. Bir kere
görmeye başladıktan
sonra büyük zevk
alacağınızı kesinlikle söyleyebiliriz. Bu
teknikler gözünüzün
sıhhati için iyidir,
ancak gözleri fazla
yormamaya dikkat
etmek gerekir.
DUYURU
СЪОБЩЕНИЕ
Proje:
Ümit Ödül Kampanyası
Konu:
Başarılı öğrenciler ödüllendiriliyor
Katılım şartları:
7. ve 8. sınıflar, not ortalaması 5,50’den yüksek olanlar.
Проект:
Награди на списание Юмит
Тема:
Награждава отличните ученици
Участие: Ученици от седми и осми клас с
средна годишна оценка над 5,50.
Başvuru adresi: ul.Timok 2, 1202 Sofya ve email: [email protected]
Başvuru için gerekli belgeler: Diploma veya
karne fotokopisi, aşağıdaki formun dolu hali
Son başvuru tarihi: 01.Temmuz.2011, Cuma
günü
Адрес за кореспонденция: ул. Томок 2, 1202
София, e-mail: [email protected]
Необходими документи: Копие от дипломата или документ, удостоверяващ средната годишна оценка и попълнете долния формуляр
Последен срок: 1 юли, 2011
Değerli okuyucular!
Derginiz Ümit’in eğitime verdiği destek devam ediyor. Yine faydalı bir projeyle huzurunuzdayız. Okulunda
başarılı olmuş ve diploma notu 5,50’den yüksek olan
öğrencileri ödüllendirmek amacıyla Ümit aboneliği yıl
sonuna kadar ücretsiz. Bu kampanya ile, Dergi’nin okuyucularıyla yakınlaşması hedeflenmektedir. Başvurular
yukarıda belirtilen adreslere olabileceği gibi bölge temsilciliklerimize de yapılabilir.
Скъпи читатели!
Списание “Юмит” продължава да допринася за
развитието на образованието. Отново сме пред вас с
един нов проект. Ще наградим с безплатен абонамент
до края на годината отличните ученици, на които успеха им е най-малко 5,50. целта на този проект е да
бъдем по-близо до читателите ни. Може да изпращате документите на посочения адрес или в бюрата ни
в страната.
NOT: Kampanya başvuran ilk 100 katılımcı için geçerlidir.
Бележка: Наградени ще бъдат първите 100 участника.
Katılım Formu
Fotoğraf
снимка
Формуляр за участие
................................................................................
Adınız, Soyadınız / Име, фамилия
................................................................................
Doğum Tarihi (Gün/Ay/Yıl) ve Doğum Yeri / Дата (ден, месец, година) и място на раждане
...........................................................................................................
Okuduğunuz Okul ve Sınıf / Училището, в което учите и клас
...........................................................................................................
Kazandığınız Okul / Училището, в което ще учите
...........................................................................................................
Adresiniz / Адрес
...........................................................................................................
Ev Telefonu, GSM ve e-mail Adresiniz / Домашен телефон, GSM и е-mail
%%%%%%%%%%%%%
%%%%%%%%%%%%%
%%%%%%%%%%%%%
%%%%%%%%%%%%%
Пазарувайте с отстъпки*
Всички членове на списание “Юмит” ползват отстъпки със членските си карти в следните фирми:
ХАСКОВО: Nikitex (Спортни облекла за Мъже и Жени), ул. Тих Труд 2, Намаление: 10%; ET ФАР (Книжарница и детски играчки), книжен пазар №6, (Зад Кино Клокотница) - Гюнер Расим, GSM: 0898 835 502, Намаление: 10%; Фризьорски Салон (Мъшко постригване), ул. Цар Освободител №19 - Мехмет Али, GSM: 0893 754 808,
Намаление: 20%; Стоматологичен Кабинет, ул. Македония №11, ет. 1, каб. 5, - Сейхан Мурат, GSM:0886 785 870, тел: 038/ 580 634, Намаление: 10%; Момина Сълза
(Строителни материали), бул. Съединение №43 (Зад автогарата) - Метин Хашим, тел: 038/ 624 314, GSM: 0889 552 476, Намаление: 5%; КЪРДЖАЛИ: DOĞTAŞ (Мебели),
кв. Възрожденци 1, магазин №1, тел: 0885 379 737, GSM: 0887 236 520, www.dogtas.com.tr, Намаление: 20%; POLİSAN (Усмихваща се Боя), кв. Възрожденци, блок: 58,
GSM: 0878 893 478, www.polisan.bg, Намаление: 10%; МЕЧО ПУХ (Верига Книжарници), гр.Момчилград, ул. Кокиче №6А, гр.Момчилград, ул. Момчил Войвода №2, GSM:
0887 640 048, Намаление: 10%; ВАРНА: Магазин Мъпет Мар (Верига магазини за дрехи втора употреба), ул. Константин Стоилов, №10, ул. Цар Симеон І, №1, тел: 052
631488, ул. Цар Симеон І, №21, ул. Тодор Влайков, №65А, тел: 052 636 449, Намаление: 10%; Болканоливен ЕООД (Дом на маслини и Хранителни Стоки), ул. Академик
Курчатов №1 (складова борса Лазур), тел: 052 74 23 10, Намаление: 2%; ПЛОВДИВ: ЕТ ‘’МЕХ-ХАЙ-СЕМРА АЛИМОЛЛА” (Търговия със спално бельо и дунапрен) м-н:
Пловдив, ул. Йоаким Груев 20, м-н гр. Асеновград, ул. 6-ти януари 19 (GSM: 0885 025051), Намаление:10%; ZLATNA TOPKA (спортни дрехи и аксесоари), бул. Източен 43
(GSM: 0894 357933), email:www.zlatnatopka.bg, Намаление: 10%.
* Отстъпките не важат за промоционални стоки или услуги.
48 Haziran
2011