OLGU SUNUMU Krom Pikolinat Alımından Kaynaklanan

OLGU SUNUMU Krom Pikolinat Alımından Kaynaklanan

Baltacý D ve Ark.
OLGU SUNUMU
Davut Baltacý1
Adem Karaca2
Mehmet Soytürk3
Meltem Seymen1
Mehmet Halis Tanrýverdi4
1
Trabzon 3 nolu Aile Saðlýðý
Merkezi, Trabzon
2
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Týp Fakültesi, Fizik Tedavi ve
Rehabilitasyon AD. Trabzon
3
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Týp Fakültesi, Radyoloji AD.
Trabzon
4
Çorlu 1 nolu merkez Saðlýk
Ocaðý, Çorlu-Tekirdað
Krom Pikolinat Alýmýndan Kaynaklanan
Karaciðer Toksisitesi
ÖZET
Burada, raf üstü reçetesiz satýlan ve günlük kullanýmý önerilen krom
pikolinat içerikli ürünün alýnmasý sonrasý geliºen karaciðer toksisitesi
sunulmuºtur. Vakamýz, 32 yaºýnda bayan hasta üç gündür devam eden
kaºýntý ºikâyeti ile bize baºvurdu. Fizik muayenesinde ürtiker ya da
diðer deri döküntüleri ile deride renk deðiºikliði yoktu. Hastanýn detaylý
sorgulanmasýnda kilo vermek ve ince bir bedene sahip olmak için 15
gündür krom pikolinat içeren reçete dýºý raf üstü destek ilacý kullandýðý
öðrenildi. Hastanýn yapýlan biyokimya tetkiklerinde ALT: 484 U/I,
AST: 182 U/I, Total/ D. Bilirubin: 0,43/ 0,88 mg/dl olarak saptandý.
Hastaya kullandýðý ilacýn kesilmesi ve haftalýk enzim takibi önerildi.
Takiplerinde enzimleri normal seviyelere geriledi ve kaºýntý ºikâyetinde
düzelme görüldü. Sonuç olarak, krom vücut yapý elemanlarý için
esansiyel bir element olmakla beraber normal dozlarda kullanýlmasýna
raðmen reçetesiz satýlan ilaçlar ciddi yan etkilere neden olabilir. Bu
nedenle hastalarýn sorgulanmasýnda ilaç kullaným öyküsüne, reçetesiz
ilaçlar açýsýndan dikkat edilmelidir.
Anahtar Sözcük: Krom Pikolinat, Karaciðer Toksisitesi, Reçetesiz Ýlaç,
Kaºýntý
Liver Toxicity Resulted From Ingestion of
Chromium Picolinate
Ýletiºim adresi:
Uz. Dr. Davut BALTACI
Trabzon 3 nolu Aile Saðlýðý
Merkezi 61080 Trabzon
Tel: (90) 462- 325 2923
Mobil Tel: 541-7165619
Email:[email protected]
Konuralp Týp Dergisi
e-ISSN1309–3878
[email protected]
[email protected]
www.konuralptipdergi.duzce.edu.tr
ABSTRACT
Herein, liver toxicity resulted from chronic ingestion of chromium
picolinate, recommended daily allowance of over-the-counter (OTC)
have been presented. A woman of 32 years-old presented with pruritis
since three days. On physical examination, she had no skin rashes,
discoloration and urticarial lesions. With detailed inquiry of the patient,
it has been determined that she had been using over-the-counter
medicine containing chromium picolinate to enhance weight loss and
increase lean body mass. On blood test examination follows: ALT: 484
U/I, AST: 182, Total/direct Bilirubin: 0,43/0,88 mg/dl. Complete Blood
Count (CBC) was normal. Chromium supplements may cause serious
liver function impairment although when ingested within normal doses.
Medication histories should include attention to the use of OTC
nutritional supplements.
Key Word: Chromium Piconilate, Liver Toxicity, Over-The-Counter
Medication, Pruritis
Konuralp Týp Dergisi 2010;2(1):32-34.
32
Baltacý D ve Ark.
GÝRݪ
Krom insülin etkisini potansiye eden esansiyel bir
mineral olup bu nedenle karbonhidrat, yað ve
protein metabolizmasýný etkiler. Fakat krom ile
insulin iºlevi arasýndaki iliºkinin tabiatý açýkça
tanýmlanmamýºtýr. Diyete ilave krom kullanýmý
potansiyel olarak vücut bileºenleri üzerinde
özellikle yað kitlesinin azaltýlmasýnda ve yaðsýz
vücut kitlesine sahip olmada etkisi olduðu
varsayýlmaktadýr. Bu nedenle halk arasýnda,
özellikle kadýnlarda ºaºýrtýcý ºekilde krom pikolinat
içerikli herbal ürünlerin kullanýmý giderek artýº
göstermiºtir (1).
Doðada krom klorür, krom pikolinat, krom sitrat ve
krom nicotinate olmak üzere farklý krom tuzu
vardýr. Bu krom kaynaklarýnýn hepsi trivalent
(Krom III) formdadýr. Tabii nitelikli Heksavalent
(Krom IV) formda krom bileºenleri bulunmasý ise
seyrektir. Bundan dolayý heksavalent krom
bileºikleri doðal olarak kabul edilmemektedir.
Kromun besin yolu ile alýmý ile ilgili bilgi sýnýrlýdýr.
Yiyeceklerle alýnan kromun çoðu trivalent
formdadýr. Trivalent krom normal miktarlarla
alýndýðýnda güvenli olduðu varsayýlan esansiyel
nadir elementtir (2).
Ýlave krom kullanýmý özellikle obez ya da aºýrý
kilolu kiºilerde kilo vermek, vücut geliºtirme ile
uðraºan kiºilerde daha iyi bir kas yapýsý elde etmek
için reçetesiz olarak raf üstü ürün olarak sýkça
kullanýmý artmýºtýr (3).
Mevcut vakada hastamýz aºýrý kilosu nedeni ile kilo
vermek için kutu üzerinde önerilen dozlarda
kullanmasýna raðmen, kýsa zaman içerisinde akut
karaciðer toksisitesi geliºmiºtir.
Biz bu vakayý krom pikolinat kullanýmý sonrasý
toksik olmadýðý düºünülen dozlarda kullanýmýna
baðlý karaciðer toksisitesinin geliºebileceðini
göstermek amacý ile raf üstü ilaçlarýn kullanýmýna
dikkat çekmek için sunmayý uygun bulduk.
OLGU
32 yaºýnda bayan bir hasta kaºýntý ºikayeti ile
polikliniðimize baºvurdu. Hastanýn bir haftadýr
bulunan son 3 gündür dayanýlamayacak düzeyde
kaºýntýsý mevcut olup her hangi bir deri döküntüsü
ya da ürtiker benzeri lezyonlarý ve deri renginde
deðiºiklik bulunmamaktaydý. Hastanýn kaºýntýsýný
arttýran ya da azaltan bir faktör yoktu. Kaºýntýsý
vücudunun belli bir bölgesi ile sýnýrlý olmayýp
özellikle
ekstremitelerde
daha
belirgindi.
Kaºýntýsýna aðrý, yanma ya da parestezi gibi diðer
semptomlar eºlik etmiyordu. Hastanýn yapýlan
detaylý sorgulamasýnda kronik böbrek ya da
karaciðer hastalýðý, deri hastalýðý, mantar
enfeksiyonu
ve
böcek
ýsýrmasý
hikayesi
bulunmuyordu. Hastada alkol kullanýmý ve sigara
kullaným öyküsü yoktu. Hastanýn anamnezi ve fizik
muayenesi sonrasý hastadan hemogram, ALT, AST,
kreatinin, üre, bilirubin kan düzeylerine, tam idrar
tetkiki ve gaita direk bakýsý yapýldý. Bu testlerden
hemogram, kreatinin ve üre deðerleri, TÝT ve gaita
incelemesi normal bulundu. Diðer testlerden ALT:
484 U/L, AST: 182 U/L, Direkt bilirubin: 0,88
mg/dL ve total bilirubin: 1,42 mg/dl olarak tespit
edildi. Bunun üzerine hasta tekrar sorgulandý.
Hastanýn kilo vermek için 15 gündür kutu
üzerindeki kullaným önerisine uygun dozda krom
pikolinat içeren çay ºeklinde ürün kullandýðý
anlaºýldý. Hasta elma&krom zayýflatma ilacý olarak
bilinen ve içerisinde %0,05 krom (Her bir poºette
yaklaºýk 1000 mcg krom içermekte) ºeklinde krom
içeren üründen 15 gündür kullanmaktaydý. Hasta
günlük ortalama 3000 mcg krom tüketmiº. Bu bilgi
üzerine hastaya ürünü kullanmamasý önerildi.
Haftalýk karaciðer enzim ölçümü ile izlendi. Bunun
dýºýnda karaciðer fonksiyonunu bozabilecek viral,
otoimmün, karaciðer yaðlanmasý ve kistik ya da
solid lezyonlar gibi hepatobiliyer hastalýk açýsýndan
viral seroloji, lipid profili, otoimmün marker testleri
ve ultrasonografi ile hepatobiliyer incelemesi
yapýldý. Herhangi bir patoloji saptanmadý. Hastanýn
takiplerinde karaciðer enzimleri ve bilirubin
seviyesi bir ay içerisinde normal düzeylere döndü.
En son yapýlan ALT: 38 U/L, AST: 25 U/L, T.
Bilirubin: 0,01 mg/dl, D.Bilirubin: 0,43 mg/dl
olarak saptandý. Hastanýn kaºýntý ºikayeti ise
tamamen geriledi.
TARTIªMA
Toplumda diyete ilave krom kullanýmýna artmýº ilgi
nedeni ile birçok týbbi çalýºma bu konu üzerine
odaklanmýºtýr. Fakat vücut yapýlarýnda neden
olduðu deðiºiklikleri açýklýk kazanmadýðý için son
on yýlda yoðun bir tartýºma alaný olmuºtur. Bunlarýn
yanýnda, diyete ilave krom kullanýmýnýn insan
saðýlýðý üzerinde istenmeyen yan etkilere neden
olabileceði iddialar ortaya çýkmýºtýr (4).
Diyete ilave kromun glikoz-insulin hemostazý
üzerine birçok etkisi olduðu bilinmektedir. Sadece
kan ºekeri yüksek Tip 2 diyabetli hastalarda kan
ºekerinin düºürülmesinde deðil kan ºekeri
normalden düºük hastalarda hipoglisemiye baðlý
semptomlarýn iyileºtirilmesi ile ilgili birçok çalýºma
ve rapor mevcuttur (5). Glikoz regülasyonu yanýnda
LDL-kolesterol seviyesinin düºürülmesinde ve
osteoporozun engellenmesi ile ilgili bir çok çalýºma
yapýlmýº (6). Bu çalýºmalarda Krom genellikle
günlük 200 mcg olarak kullanýlmýº. Bazý
çalýºmalarda ise 1000 mcg gibi yüksek doz krom
güvenliði araºtýrýlmýºtýr. Bu çalýºmalarda Krom
trivalent formu kullanýlmýºtýr. Diyete ilave krom
kullanýmý ile ilgili doz kriteri konusunda ortak bir
konsensüs bulunmamaktadýr (7).
Kromun heksavalent formu trivalent formundan
10–100 kat daha toksiktir. Krom heksavalent doðal
olarak seyrek olarak bulunur ve genellikle suni
Konuralp Týp Dergisi 2010;2(1):32-34.
33
Baltacý D ve Ark.
üretimdir. Krom IV formuna baðlý sitotoksik
etkinin mekanizmasý tam olarak anlaºýlamamakla
birlikte büyük sayýda yapýlan çalýºmalar DNA
hasarý, oksidatif stres, apoptotik hücre ölümü ve
gen ekspresyonunda deðiºmelere neden olduðunu
göstermiºtir (8).
geliºen bir olguyu bildirmiºlerdir. Literatürdeki
vakalarda genelde renal yetmezlik rapor edilirken
bizde akut karaciðer toksisitesi görülmüºtür. Öykü
ve klinik olarak yine de bizim vakamýz literatürde
sunulan vakalarla birçok yönden benzerlik
göstermektedir
Martin ve arkadaºlarý vücut geliºtirmekle uðraºan
24 yaºýnda genç bir bayanda 1200 mcg/ gün
dozunda iki gün kullandýktan sonra ciddi kas
kramplarý ve sonrasýnda rabdomyoliz geliºen bir
olgu rapor etmiºlerdir (8). Baºka bir olguda Wasser
ve arkadaºlarý (9) ise 49 yaºýnda bir bayan hastada
günlük 600 mcg krom pikolinat kullanýmý sonrasý
renal yetmezlik (interstisyel nefrit) geliºen bir olgu
rapor etmiºlerdir. Cerulli J ve arkadaºlarý da (10) 33
yaºýnda bayan bir hastada krom pikolinat sonrasý
böbrek yetmezliði, hemoliz ve karaciðer toksisitesi
Krom elementinin bilinen çok sayýda yararlarýna
raðmen raf üstü krom içeren birçok ürünün bilinçsiz
bir ºekilde kullanýmýnýn artmasý biz aile
hekimlerine
bu
konuda
insan
saðlýðýnýn
korunmasýnda çok görev düºmektedir. Bunun
yanýnda benzer ürünlerin satýºý ile ilgili yeni yasal
düzenlemelerin getirilmesine ihtiyaç vardýr. Benzer
ürünlerin satýlmasý ve kullanýmý konusunda yerel
yönetimlerle iº birliði yapýlarak satýºý kontrol altýna
alýnmalý,
medya
aracýlýðý
ile
de
halk
bilinçlendirilmelidir.
KAYNAKLAR
1.
Ghosh D, Bhattacharya B, Mukherjee B et al. Role of chromium supplementation in Indians with type 2
diabetes mellitus. Nutr Biochem 2002;13(11):690-697.
2. Berner TO, Murphy MM, Slesinski R. Determining the safety of chromium tripicolinate for addition to
foods as a nutrient supplement. Food Chem Toxicol 2004;42(6):1029-1042.
3. Anderson RA, Polansky MM, Bryden NA et al. Chromium supplementation of human subjects: effects on
glucose, insulin, and lipid variables. Metabolism 1983;32:894-899.
4. Jeejeebhoy KN. The role of chromium in nutrition and therapeutics and as a potential toxin. Nutr Rev
1999;57(11):329-335.
5. Vincent JB. The potential value and toxicity of chromium picolinate as a nutritional supplement, weight loss
agent and muscle development agent. Sports Med 2003;33(3):213-230.
6. Broadhurst CL, Domenico P. Clinical studies on chromium picolinate supplementation in diabetes mellitusa review. Diabetes Technol Ther 2006;8(6):677-687.
7. Lamson DS, Steven MP. The safety and efficacy of high-dose chromium. Altern Med Rev 2002;7(3):218235.
8. Bagchi D, Stohs SJ, Downs BW, Bagchi M, Preuss HG. Cytotoxicity and oxidative mechanisms of different
forms of chromium. Toxicology. 2002;180(1):5-22.
9. Press RI, Geller J, Evans GW. The effect of chromium picolinate on serum cholesterol and apolipoprotein
fractions in human subjects. West J Med 1990;152: 41-45.
10. Martin WR, Fuller RE. Suspected chromium picolinate-induced rhabdomyolysis. Pharmacotherapy
1998;18:860-862.
11. Wasser WG, Feldman NS, D’Agati VD. Chronic renal failure after ingestion of over-the-counter chromium
picolinate. Ann Intern Med 1997;126:410.
12. Cerulli J, Grabe DW, Gauthier I et al. Chromium picolinate toxicity. Ann Pharmacother 1998;32:428-431.
Konuralp Týp Dergisi 2010;2(1):32-34.
34