T100 Teleskobu Kullanım Kılavuzu

Transkript

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
1.0-m ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu*
Created By:
Astronomical Consultants & Equipment, Inc.
Çeviren: Murat KOÇAK – Nisan 2013
* Bu kılavuzda yeralan bilgilerin anlaşılması, düşük veya orta düzeyde teknik bilgi gerektirebilir. Ayrıca bazı tanımların
anlaşılabilmesi için ilgili yazılımlar ve donanımlar üzerinde çalışılmış olunması konuların kavranmasını kolaylaştıracaktır.
1
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Astronomical Consultants & Equipment Inc.
CHANGE RECORD
Version
Date
-
10 December 2009
Affected
Sections
N/A
Reason/initiation/remarks
Initial Release
2
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
1.0
Tanıtım................................................................................................................................. 5
1.1
Amaç ..................................................................................................... 5
1.2
Genel Bakış ...................................................................................................................... 5
2.0
Bilgisayarlar ......................................................................................................................... 6
2.1
Network Genel Bakış ................................................................................................... 6
2.2
Uzaktan Kontrol Bağlantıları ..................................................................................... 6
2.2.1
Remote Administrator Yazılımı - RADMIN ...................................................... 6
2.2.2
Real VNC/Radmin Viewer Yazılımı .................................................................. 7
2.2.3
APC Kesintisiz Güç Kaynağı ve Güç Dağıtım Ünitesi ................................................. 7
3.0
ACE - TELESKOP KONTROL YAZILIMI......................................................................... 9
3.1
Sistemin Tam Kapalı(Lightning Shutdown) Halden Çalıştırılması ......................... 9
3.2
ACE Yazılımının Başlatılması .............. ...........................................................9
3.3
Logon - Sisteme Giriş ..................................................................................................... 10
3.4
ACE Başlangıç Ekranı .................................................................................................. 1 1
3.5
STOP (Durdurma) Butonu ............................................................................................. 12
3.6
R.A., Offset ve H.A. Sekmeleri ...................................................................................... 12
3.7
Kataloglar .............................................................................................................................................................. 13
3.7.1
Bir Kataloğun Açılması .............................................................................................. 13
3.7.2
Bir Kataloğun Filtrelenmesi ..................................................................................... 13
3.7.3
Bir Kataloğun Sıralanması ....................................................................................... 14
3.7.4
Katalogların Düzenlenmesi ..................................................................................... 14
4.0
TELESKOP Menüsü .......................................................................................................... 16
4.1 Genel Bakış ........................................................................................... 16
4.2
ACE SoftPad™ Modülü ................................................................................................ 16
4.3
Teleskobun Park Edilmesi .............................................................................................. 17
4.4
Teleskop Ayna Kapakları......................................................................................... 17
4.5
Pozisyon Sensörlerinin Tekrar Ayarlanması .............................................. 18
4.6
Home .................................................................................................................... 18
4.7
Odak ..................................................................................................................... 18
4.8
Takibin Aktif Edilmesi ................................................................................................... 20
4.9
Takip Hızları ....................................................................................................... 20
4.10 Center CCD Modülü ........................................................................................................... 21
5.0
Kubbe Kontrol Menüsü ....................................................................................................... 22
5.1
Genel Bakış .................................................................................................................... 22
5.2
Home ............................................................................................................................ 22
5.3
Azimut ...............................................................................................................................................................................23
5.4
Pozisyon Sensörlerinin Tekrar Ayarlanması ................................................................... 24
5.5
Kubbe Kapaklarının Açılması .......................................................................................... 24
5.6
Kubbe Kapaklarının Kapatılması ......................................................................................... 24
5.7
Otomatik Kubbe Özelliği................................................................................................. 25
5.8
SmartDome Modülü ............................................................................................... 25
6.0
Enstrümantasyon Menüsü .................................................................................................. 26
6.1
Genel Bakış .................................................................................................................... 26
6.2
Filtre Tekerleri ................................................................................................................ 26
6.3
X-Stage Guider - Takip Kamerası Konumlandırma Mekanizması......................................... 27
6.4
OtoTakip Birimi ................................................................................................. 29
6.5
Röle Kutusu .......................................................................................................... 30
6.6
Cassegrain Rotator ......................................................................................................... 30
3
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
7.0
Gözlem Menüsü ......................................................................................................... 31
7.1
Genel Bakış .................................................................................................................... 31
7.2
Observer(s) ........................................................................................................... 32
7.3
Simple ............................................................................................................................ 33
7.4
Sequence............................................................................................................... 34
8.0
MaxIm-DL YAZILIMI .............................................................................................. 35
8.1 MaxIm-DL Yazılımının Lokal Kontrolu ........................................................................... 35
8.2 MaxIm-DL Yazılımının ACE ile Kontrolü................................................................. 43
ŞEKİLLER DİZİNİ
ŞEKİL 2-1 Switched Rack - Güç Dağıtım Ünitesi Arayüzü............................................................... 8
ŞEKİL 3-1 ACE Yazılımı İkonu ............................................................................................... 9
ŞEKİL 3-2 ACE Yazılımı Giriş Ekranı............................................................................................ 10
ŞEKİL 3-3 ACE Başlangıç Ekranı .......................................................................................... 11
ŞEKİL 3-4 Uygun Olmayan Veri Girişi ................................................................................ 12
ŞEKİL 3-5 Veritabanı Menüsü...................................................................................................... 13
ŞEKİL 3-6 Filtre Kataloğu .............................................................................................. 14
ŞEKİL 3-7 Kullanıcı Tarafından Oluşturulan Kataloglar .................................................. 15
ŞEKİL 6-1 FiltreTekerleri ve Takip Enstrümantasyonu .................................................................. 27
ŞEKİL 6-2 X-Stage Taki pMenüsü ............................................................................................................................... 28
ŞEKİL 6-3 X-Stage Takip Alanları ................................................................................................. 28
ŞEKİL 6-4 Otomatik Takip ............................................................................................................ 29
ŞEKİL 6-5 Güç Dağıtım Çıkış Modülü ....................................................................................... 30
ŞEKİL 6-6 Cassegrain Rotator Modülü .............................................................................................. 30
ŞEKİL 7-1 “Setup Observing” Sekmesi .......................................................................... 32
ŞEKİL 7-2 “Simple” Gözlem Pencesi ............................................................................................. 33
ŞEKİL 7-3 “Sequence” Gözlem Penceresi .................................................................................. 34
TABLO Lİ ST E S İ
TABLO
TABLO
TABLO
TABLO
2-1 T100 IP Adres Dağılımı ........................................................................................ 6
2-2 Radmin Port Tanımlaması ............................................................................ 6
2-3 Switched Rack - Güç Dağıtım Ünitesine Ait Tanımlamalar .................................... 8
3 SI-CCD Okuma Süreleri .......................................................................................... 41
4
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
1.0 Tanıtım
1.1 Amaç
Bu kullanım kılavuzu, ACE Teleskop kontrol Sisteminin detayları hakkında bilgi vermektedir. Burada
bulunan tüm bilgiler Astronomical Consultants & Equipment, Inc. (A.C.E.) firmasına aittir ve
habersizce paylaşılamaz ve çoğaltılamaz.Bu kılavuzda, kubbe, teleskop ve teleskoba bağlı sistemlerin
günlük işletimi için gereken bilgiler bulunmaktadır. Anlamakta güçlük çekilen konu veya konular
hakkında “Teknik Kullanım Kılavuzuna”bakabilirsiniz. Teknik Kullanım Kılavuzu, sisteme ait
elektro-mekanik detayları içermektedir.
1.2 Genel Bakış
ACE T100 Teleskobu, bir dizi enstrümanı içeren tam otomatik bir teleskoptur. Teleskop, T100
teleskop binasının ikinci katında yeralırken, kontrol sistemi zemin katta bulunmaktadır. Kontrol
sistemi; Duvara monte edilmiş endüstriyel kabinin içinde yeralan çeşitli donanımlardan,
bilgisayar montaj biriminden ve bazı harici destek birimlerinden oluşmaktadır. Sisteme bağlı
hava durumu istasyonu, “Tüm Gökyüzü Kamerası” ve kubbe içi izleme video kameraları adı
geçen harici destek birimlerini oluşturmaktadır. Bunlardan “Tüm Gökyüzü Kamerası”
yıldırımın yıkıcı etkilerinden korunması için TUG ana binası çatısına yerleştirilmişken diğer
birimler T100 binasında kubbe içinde bulunmaktadır. TUG misafirhanesinde(ana bina) T100
teleskobunun uzaktan kontrolu için özel bir oda düzenlenmiştir. Bu odada bulunan
bilgisayarlar ile T100 sistemine internet üzerinden bağlanılarak gözlem yapılabilir.
5
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
2.0 Bilgisayarlar
2.1 Network Genel Bakış
Kontrol sistemi sırasıyla “TELESCOPE”, “CAMERA” ve “OBSERVATORY” olmak üzere 3
bilgisayardan oluşmaktadır.
Uzaktan Kontrol edilebilmeleri için her cihaza/ bilgisayara TABLO2-1 de görüldüğü gibi statik IP
adresleri atanmıştır.
TABLO 2-1 T100 IP ADRES DAĞILIMI
Cihaz
IP Adresi
TELESKOP Bilgisayarı
KAMERA Bilgisayarı
GÖZLEM Bilgisayarı
VIDEO SWITCHER
SWITCHED POWER RACK
193.140.96.101
193.140.96.102
193.140.96.103
193.140.96.108
193.140.96.105
İsim
T100TEL
T100CAM
T100OBS
Video Switcher(Seçici) cihazı, kullanıcının web üzerinden kubbe içi kameraları izlemesine imkan
sağlamaktadır. İzlenmek istenen kamera, video switcher ile seçilerek izlenebilir. Bu video switcher
cihazının beslemesi “güç dağıtım ünitesi” üzerinden kontrol edilebilmektedir.
Normal şartlar altında yukarıda adı geçen cihazlara ve bilgisayarlara ait çıkışlar aktiftir ve besleme
kesilmesi/ statik elektrik deşarjlarına karşı koruma altındadır. Güç Dağıtım Ünitesine ait çıkışlar sadece
yıldırım tehlikesi durumunda deaktif olarak çıkış voltajlarını kesmekte ve bağlı cihazları kapatmaktadır.
2.2 Uzaktan Kontrol Bağlantıları
2.2.1 Remote Administrator Yazılımı - RADMIN
Radmin istemci ücretsiz olarak www.radmin.com sitesinden yüklenebilir.Radmin yalnızca Windows
işletim sistemi altında çalışmaktadır. Radmin yazılımı, Real VNC yazılımından daha hızlı çalışmakta
olup aynı zamanda uzaktan kapatma, dosya transferi, anlık mesajlaşma ve uzaktan erişim özelliklerine
de sahiptir.
Radmin istemcinin T100 sistemine erişiminde Kullanıcı adı: *** ve Şifre: *** olarak belirlenmiştir.
Bağlantı sırasında IP a d r e s i n ya n ı n d a a ş a ğ ı d a g ö r ü l e n p o r t l a r ı n d a b e l i r t i l m e s i
gerekmektedir.
TABLO 2-2 RADMIN PORT Tanımlaması
Bilgisayar
T100TEL
T100CAM
T100OBS
IP Adresi
193.140.96.101
193.140.96.102
193.140.96.103
Port Adresi
5101
5102
5103
Etkin bir uzaktan bağlantı için ekran çözünürlüğü maksimum 1024x768 olarak seçilmelidir. Aksi halde
bağlantı sırasında gelen görüntüde kısa süreli donmalar, yavaşlamalar ve kesintiler yaşanacaktır.
6
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
2.2.2
Real VNC/Radmin Viewer Yazılımı
Real VNC yazılımı uzaktan kontrol için kullanılabilir.İstemci(Client) sürümü ücretsiz olarak
www.realvnc.com adresinden indirilebilir. İstemcinin tüm işletim sistemlerine ait sürümleri
bulunmaktadır. Diğer bir deyişle herhangi bir platformdan T100 sistemine bağlarak gözlem yapılabilir.
Ancak, karşılıklı mesajlaşma ve dosya transferi modülleri alternatif “Radmin” yazılımında olduğu gibi
hızlı çalışmamaktadır.
2.2.3
APC Kesintisiz Güç Kaynağı ve Güç Dağıtım Ünitesi
APC Güç Dağıtım Ünitesi Network üzerinden kontrol edilebilen 8 çıkışa sahiptir. Bu çıkışlar, grup veya
tekil olarak “ON/OFF” ya da “tekrar başlatma” modlarında çalıştırılabilir. Reboot İmmediate modu
seçilen bir çıkış önceden belirlenmiş bir bekleme süresi sonunda çıkışı kapatacak(OFF) ve ardından
tekrar açacak şekilde ayarlanmıştır. Burada tekrar başlatma modu için belirlenebilecek en uzun süre 25
saniyedir.
APC güç dağıtım ünitesine/cihazına web tarayıcı üzerinden ulaşılarak yukarıda belirtilen işlemler
gerçekleştirilebilir. Bunun için http://193.140.96.105 adresine girilerek aşağıdaki kullanıcı adı ve
şifre kullanılması yeterlidir.
Kullanıcı Adı:
Şifre:
***
***
Kontrol arayüzü Şekil 2-1. de gösterilmiştir. Aynı anda sadece bir kullanıcı sisteme
girebilmektedir. Girilen sistemde 9 dakika boyunca herhangi bir işlem yapılmaması
durumunda bağlantı otomatik olarak kesilir.
7
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Şekil 2-1 Switched Rack Güç Dağıtım Ünitesi Arayüzü
TABLO 2-3 Switched Rack Güç Dağıtım Ünitesine ait Tanımlamalar
Çıkış
Açıklama
1
TELESKOP BİLGİSAYARI
2
CAMERA BİLGİSAYARI
3
GÖZLEM BİLGİSAYARI
4
VIDEO KAMERALAR & USB UZATICI
5
TELESKOP ÇATAL KOLU #1
6
TELESKOP ÇATAL KOLU #2
7
KONTROL PANOSU
8
HAVA DURUMU İSTASYONU
Teleskop, Kontrol Bilgisayarının beslemesinin kapatılıp açılmasının gerektiği durumlarda
“Warm boot” adı verilen işlemin yapılması sağlanmalıdır. Bu sayede tüm sürücülerin doğru
şekilde yüklenmesi gerçekleştirilir.
8
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
3.0 ACE TELESKOP KONTROL YAZILIMI
3.1 SİSTEMİN TAM KAPALI (Lightning Shutdown) HALDEN ÇALIŞTIRILMASI
Normal şartlar altında tüm birimler çalışır yada çalışmaya hazır olacak şekilde bulunmaktadır. Sistemi
tam kapalı halden(lightning shutdown) çalışır hale getirebilmek için aşağıdaki prosedürü izleyiniz:
□
Kontrol panosu ile teleskop kontrol bilgisayarı arasındaki kablo bağlantılarını yapın. Bu
sırada bilgisayara besleme voltajı uygulanmamış olmalıdır.
Motion Kontrol kartının “gümüş AMP” konnektörlü siyah kablosu
Motion Kontrol’e ait Beyaz renkli 25 pinli konnektör
Gri renkli “dual ribbon” tipindeki siyah konnektörlü kablo
Smart Dome bağlantısı için gri renkli D-Sub 9 pinli konnektör
□ UPS sistemlerinin açık olduğundan emin olunuz. (Sürekli açık tutulmalıdır)
□ Güç Anahtarını çalışır duruma alınız yada güç kablosunu bilgisayarın arkasına takınız.
□ Teleskobun batısında bulunan ACE SmartDome kontrol kutusu üzerinde bulunan
“Acil Durdurma Butonunun” basılı olmadığından emin olunuz. Bu butonun basılı olması her
türlü hareketin iptal edilmesine neden olacaktır. Basılı ise saat yönünün tersi yönünde
çevirerek normal pozisyonuna getiriniz.
□ ACE SmartDome siteminin bağlantısını kontrol ediniz ve üzerindeki LCD ekranın
çalıştığından emin olunuz.
Tüm bilgisayarların biosları, bilgisayarlar enerjilendiğinde açılacak şekilde ayarlanmıştır. Böylelikle
uzaktan bilgisayarların başlatılması mümkün olmaktadır. Bilgisayarların tam kapalı durumdan
çalıştırılmasının hemen ardından tekrar çalışıtırılması tavsiye edilir. Böylece yeni algılanacak olası bir
birimin sürücülerinin yüklenme işlemi, tam anlamıyla gerçekleşmiş olacaktır.
3.2 ACE YAZILIMININ BAŞLATILMASI
ŞEKİL 3-1 ACE YAZILIMI İKONU
ACE YAZILIMI D: DİSKİNDE YERALAN CURRENTRELEASE İSİMLİ KLASÖR İÇİNDE
BULUNMAKTADIR. YAZILIMA AİT KISA YOL HEM BAŞLANGIÇ MENÜSÜNDE HEM DE
MASAÜSTÜNDE BULUNMAKTADIR.
Yazılımın çalıştırıldıysa ikinci kez çalıştırılması engellenir ve teleskop daha önce çalıştırılan ACE
tarafından kontrol edilir. Yani aynı anda iki ACE yazılımı çalıştırılamaz.
9
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
3.3 LOGON – Sisteme Giriş
Sistem yöneticisi T100 kontrol sistemine girmek istediğinde aşağıdaki gibi bir giriş penceresi
belirecektir.
Şekil 3-2 ACE Yazılımı Giriş Ekranı
DİKKAT.
BU TELESKOP KONTROL BİLGİSAYARIDIR. GENEL AMAÇLI BİR
BİLGİSAYAR DEĞİLDİR. İLGİSİZ YAZILIMLAR VE DONANIMLAR
YÜKLENMEMELİ VE VERİ YAPISI BU KILAVUZDA BELİRTİLEN
PROTOKOLLER ÇERÇEVESİNDE TEMİZ TUTULMALIDIR.
Sisteme standart giriş bilgileri aşağıdaki gibidir.
Kullanıcı Adı:
Şifre
:
***
***
Sisteme giriş ve çıkış fonksiyonlarına User menüsü kullanılarak ulaşılabilir. Sistemle ilgili işlemler
bitirildiğinde çıkış yapılmalıdır. Takip ve diğer kritik uygulamaları etkilemeksizin başka bir kullanıcı
sisteme giriş yapabilir. ACE içinde gösterilen menüler kullanıcı düzeyine bağlıdır.
Aksi
belirtilmedikçe bu kılavuzda belirtilen özellikler tüm kullanıcılar için geçerlidir.
10
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
3.4 ACE BAŞLANGIÇ EKRANI
Herhangi bir kullanıcı giriş yapmaksızın ACE yazılımı çalıştırıldığında Şekil 3-3’deki gibi bir ekranla
karşılaşılacaktır. (Not: Bazı ekran görüntülerinde, farklı ACE kurulumlarına bağlı olarak küçük
farklılıklar görülebilir.)
Şekil 3-3 ACE BAŞLANGIÇ EKRANI
ACE Kontrol sistemi, trafik ışıkları renklendirmesini kullanmaktadır.
“Kırmızı öğeler”, kapalı bir durumu, sınır değerlerdeki bir durumu veya gözlenemeyen bir durumu ifade
etmektedir.
“Sarı öğeler”, değişmekte olan bir durumu veya geçici olarak “home” pozisyonunda bulunulduğunu
göstermektedir. Son olarak “Yeşil öğeler” kullanıma hazır durumu bildirmektedir.
Kubbenin durumu, teleskop ve enstrümanlar hakkında bilgiler ekranın sol tarafında yeralmaktadır.
Ekranın merkezinde “katalog alanı”, GO TO ve STOP butonları ile birlikte bir dizi mesaj kutuları
bulunmaktadır. Ekranın sağında göstergeler, sistem saati ve teleskobun bulunduğu koordinat hakkında
bilgiler yerleşiktir.
Diğer özelliklere menüler aracılığı ile ulaşılabilir.
11
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
3.5 STOP (Durdurma) Butonu
Yazılımsal Stop Butonu, kubbe katında bulunan “Acil Stop” butonuna denktir ve aynı etkiyi
göstermektedir. Basılması durumunda var olan tüm çalışma durdurulacak ve bu sisteme bildirilecektir.
Aynı zamanda bu buton birçok hız, hızlanma ve diğer parametrelerin varsayılan değerlerine
ayarlanmasına neden olacaktır.
Stop butonun basılmasını takiben sistem herhangi bir posizyon vb. kaybı olmaksızın tekrar
çalıştırılabilir. GOTO ile bir hareket verildiğinde ve hemen ardından işlemin iptal edilmesi istendiğinde
CANCEL butonu kullanılabilir. Böylelikle herhangi bir bildirim penceresi ile karşılaşmadan
yürütülmekte olan işlem iptal edilecektir.
3.6 R.A., OFFSET ve H.A. SEKMELERİ
GOTO butonu teleskobu R.A., Offset veya H.A. sekmelerine girilen hedef koordinatlara doğru
yönlendirir.
R.A. sekmesinin kullanımı ile teleskop girilen RA ve DEC koordinatlarına gönderilecek ve hedefe
ulaştığı anda takip otomatik olarak başlayacaktır. Burada bulunan kutucuklar yeşile dönecek ve ekranın
sağında bulunan RA ile DEC sekmeleri belirgin hale gelecektir.
H.A. sekmesinin kullanımı ile teleskop HA ve DEC koordinatlarına gönderilecek ve hedefe ulaştığında
hemen duracaktır. Kutucuklar turuncuya dönecek ve ekranın sağında bulunan HA ve DEC sekmeleri
belirginleşecektir.
Offset sekmesinin kullanımı ile teleskobun RA ve DEC eksenlerinde açı saniyesi biriminde verilen
değer kadar gitmesi sağlanmaktadır. Bu özellik kullanılırken takip aktif edilmelidir. Sarıya dönen
kutucuklar içinde kırmızı renkli değerler görülecektir ve ekranın sağ tarafındaki RA ve DEC
kutucukları belirgin hale gelecektir.
Bu alanlardaki veri girişi gerçek zamanlı olarak kontrol edilmektedir. Eğer kullanıcı veri girişinde bir
hata yaparsa uyarı mesajı ortaya çıkacaktır. Örneğin deklinasyon için - 10 11 76 gibi uygun olmayan
bir giriş yapıldığında Şekil3-4’de görülen uyarı mesajı ile kullanıcı uyarılacaktır. Bu durumda GOTO
butonu teleskobu yönlendirmeyecektir.
Şekil 3-4 Uygun Olmayan Veri Girişi
12
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
3.7 KATALOGLAR
Veri girişi sekmelerinin üzerindeki alan kataloglar için ayrılmıştır. Üç standart katalog sunulmaktadır.
Yale Bright Star Catalog (ACE_BSC5.cat)
Messier Catalog (Messier.cat)
NGC Catalog
(NGC.cat)
Diğer kataloglar import edilebilir. Kullanıcılar aynı zamanda kendi kataloglarını oluşturabilir,
düzenleyebilir ve kaydedebilir.
3.7.1
Bir Kataloğun Açılması
Ekran üzerinde herhangi bir nokta üzerindeyken farenin sağ butonuna basılarak Şekil 3-5’deki menünün
ortaya çıkması sağlanır.
Şekil 3-5 Veri Tabanı Menüsü
Daha sonra bu menüden Open Existing Catalog seçilir.… Uygun olan katalogların listesi
görünecektir. Bunların tümü “.cat” uzantılıdır.
Bu anda katalog yüklenmiştir ve katalog içindeki objeler, sekme panelinin sağında yeralan Items box
içinde gösterilecektir.
Eğer katalog alanında beliren öğe bulunmazsa veritabanı filtresi tüm öğeleri dışlayacak şekilde
ayarlanmış olabilir.
(Aşağıda detaylı şekilde açıklanmaktadır)
3.7.2
Bir Kataloğun Filtrelenmesi
Kataloglar kullanıcının isteği doğrultusunda filtrelenebilir (Şekil 3-6). Örneğin gözlemevi
yerleşkesinin konumuna göre deklinasyon limitinin altında bulunan objeler filtrelenerek
gösterilmeyebilir. Bu Objeler hala katalogta yeralmalarına rağmen sadece gösterilmeleri
engellenmektedir. Ancak istenen objelerin kalıcı olarak çıkarılması da mümkündür.
13
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Şekil 3-6 FILTRE KATALOGU
Yukarıda gösterilen örneğe benzer olarak; Eğer minimum RA, maksimum RA’dan büyük ise
gözlenemeyen pozisyon için sıfır saate geri sarma durumu oluşacaktır.
Filtre(ler) bir kez uygulandığında kırmızı X butonuna basılarak diyalog penceresinden çıkılır.
3.7.3
Bir Katalogun Sıralama
Kataloglar, sütun başlığına tıklanarak sıralanabilir. Dikkat edilmelidir ki; ACE_BSC5 kataloğu
magnitude(kadir) değerine göre sıralanmıştır. R.A. değerine göre sıralanmış bir katalog farklı bir
isimde kaydedilebilir. Bunun için önce R.A. değerine göre sıralama yapınız ve ardından Save
Catalog As ile farklı bir isimde kaydediniz. Dikkat edilmesi gereken nokta, filtreleme işleminin
sonucunda gizlenen objeler kaydedilen dosya içinde yeralmazlar.
3.7.4
Katalogların Düzenlenmesi
Kataloglar Catalog Cells Editable opsiyonu seçilerek düzenlenebilir. Kataloğun ardalan rengi
yeşilden pembeye dönüşür. Bu anda değeri değiştirilmek istenen hücreler seçilerek gerekli
düzenlemeler yapılır. Eğer üç standart katalogdan birini düzenlemek isterseniz lütfen farklı bir isim
altında kendi özel versiyonunuzu oluşturunuz. Böylelikle orjinal standart katalog dosyasını bozmamış
olursunuz.
Bir katalog değiştirildiğinde, ancak kaydedilmediğinde Şekilde 3-7’de görüldüğü gibi sütun başlıkları
kırmızı rengi alarak kullanıcıyı uyaracaktır.
14
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Şekil 3-7 Kullanıcı tarafından oluşturulan kataloglar
Kullanıcıya özel bir katalog oluşturmak için ilk yol mouse sağ butonuna tıklanması ile açılan menüden
Open New Catalog aracı veya, ikinci yol ise Toolkit menüden Import Catalog tool aracını
kullanmaktır.
Aynı zamanda GOTO butonu üzerindeki kutulara istenen objenin verileri girilip ardından Add butonu
kullanılarak bu objenin kataloğa eklenmesi sağlanır.
15
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
4.0 TELESKOP MENÜSÜ
4.1 G ENEL BAKIŞ
Teleskop menüsü teleskoba ait ana ekranda yeralmayan ek fonsiyonlara ulaşımı sağlamaktadır.
Menünün sol kenarında bulunan ikonlar, aynı zamanda ana ekranın tepesinde bulunan yatay şerit
alanda da bulunmaktadır.
4.2 ACE SOFTPAD™ MODÜLÜ
ACE SoftPad™ ACE yazılımı çalıştırıldığında otomatik olarak ortaya çıkar. Bu pencereyi
kapatmanın tek yolu ya menü(Telescope->SoftPadddle) üzerinde tıklamak veya ana ekranın
tepesindeki ilgili ikona tıklamaktır.
Dört adet koyu renkli kare sırasıyla N- Kuzey, S- Güney, E- Doğu ve W- Batı yönlerini temsil
etmektedir. Bu alanlara tıklanarak teleskobun yönlendirlmesi sağlanabilmektedir. Ayrıca NE NW SE
SW butonlarına basılarak aynı anda iki eksende yönlendirme yapılabilmektedir.
16
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Herhangi bir eksende yönlendirme için mouse istenen eksene ait kare bölge üzerine getirilerek mouse
sol butonuna basılır. Hareketin devam etmesi istendiği sürece mouse sol butonuna basılı tutulur.
Yönlenme hızı Guide ya da Set seçeneklerinin hangisinin seçildiğine bağlıdır. Aynı
pencerede bulunan sürgü ile hız değiştirilebilir.
Aynı şekilde Fine ve Course seçenekleri ile Odak Hızı seçimi yapılabilir. Lock seçeneği işaretlenerek
sürgü barların gizlenmesi mümkündür.
Kubbe içinde bulunan elektronik el cihazı, Softpad hızlarını okumakta ve kendisini ayarlamaktadır.
EyePiece den bakılırken odak hızını ayarlanmasını bu yolla yapabilirsiniz. Bunun dışında odak ile ilgili
her türlü ayarlamalar için Focus Tool adlı aracın kullanılması gerekir.
Olağan gözlemler sırasında ACE SoftPad™ ve Elektronik el cihazı nadiren kullanılmaktadır.
Uzaktan kontrol için RA, Offset ve HA sekmelerine koordinatlarınızı girerek GOTO butonunu
kullanınız.
4.3 TELESKOBUN PARK EDİLMESİ
Park, teleskop takibinin deaktif olduğu pozisyondur. Üç adet ön tanımlı
pozisyon bulunmaktadır. Bunlara basıldığında HA sekmesi veri giriş
alanlarına uygun verinin girilmesi otomatik olarak gerçekleşir. Zenith Park,
Yes/No onayına YES cevabı verildiğinde harekete başlarken, diğerleri için
GOTO butonuna basılması gerekmektedir.
Teleskobun parkedilmesi sistemden ayrılmanın en güvenli yoludur. Takip deaktif olacaktır.
4.4 Teleskop Ayna Kapakları
Teleskobun birinci ve ikinci aynaları otomasyon ile kontrol edilen kapaklara
sahiptir. Tek komut ile her iki kapakta kontrol edilebilmektedir. Bu
kapakların
mevcut
durumları
Telescope
Status
penceresinde
gösterilmektedir.
Bilgisayarın besleme voltajı kesilirse veya bilgisayar yeniden başlatılırsa ayna kapakları otomatik olarak
kapanacak şekilde tasarlanmıştır.
17
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
4.5
Pozisyon Sensörlerinin Tekrar Ayarlanması - RESET
ENCODERS
Bu işlemin rastgele kullanımının engellenmesi için sadece ToolBar içinden gerçekleştirilebilmektedir.
Bu fonksiyon, teleskobun pozisyonunun bilinen parlak bir yıldız ile senkronize edilmesini sağlamaktadır.
Bu fonksiyon dikkatlice kullanılmalıdır. Yanlış senkronizasyon, yönlendirme problemlerini
beraberinde getirir.
4.6 HOME
Sık kullanımını özendirmemek için toolbar üzerinden erşilebilmektedir.
Bu fonksiyonun kullanım amacı, pozisyon dedektörleri devre dışı kaldığında teleskop
pozisyonu ile tekrar bağlantı kurulmasını sağlamaktır.
Home işlemine başlamadan önce mümkünse teleskobu ZENITH pozisyonuna getirin veya 15 derecelik
koni içinde yeralacak şekilde bırakın.
Sonra Toolbar-> Home ikonunu seçerek işlemi başlatın.
Teleskop, home dedektörlerini bulacak ve hafifçe geçecek. Daha sonra yavaş hızda geri dönecektir.
Son olarak pozisyon dedektörlerinin sıfırlanmasını isteyecektir. Bunu onaylanmasını takiben
pozisyonlar kaydedilerek işlem tamamlanacaktır.
4.7 ODAK
Telescope->Focus menüsü Odak diyalog penceresinin görünmesini
veya gizlenmesini sağlamaktadır. Bu diyalog multi-tasking çalışmaktadır.
Diğer görevler işletilirken ekranda kalmaya devam edecektir.
Teleskobun mevcut odak değeri Odak diyalog penceresinin
tepesinde ve ekranın solunda bulunan teleskop durum panelinde
görülebilmektedir. Odak değerini gösteren display limitler içinde yeşil
renkte iken limit aşımı anında kırmızı rengi almaktadır.
Go To Focus butonuna basılarak Odak mekanizması, yeşil kutuda
gösterilen mutlak değeri, görülen pozisyona gönderilir.
Odak sistemi 24 bit Mutlak çok türlü pozisyon sensörüne
sahiptir.
Setup Butonuna basıldığında ortaya çıkan pencerede 4 farklı enstürman
için belirlenen ön tanımlı değerler girilebilir.
İlgili enstürmanın butonuna tıklanması (ör: Newt) o enstrümana ait
varsayılan değer GOTO Focus yeşil düzenleme kutusuna yüklenir.
Böylelikle farklı enstrümanlar için belirlenen yaklaşık odak değerleri
gerektiğinde kolayca ulaşılacak şekilde kaydedilmiş olur.
18
18
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Aynı zamanda odak değerini, belirli adım değerleriyle hareket etmekte mümkündür. Bunun için Sarı
renkli düzenleme kutusuna, istenen değer (Ör:50) girilerek, JOG + ve JOG - butonlarına her
basıldığında 50 birim kadar azaltılarak yada arttırılarak odak değerine ulaşılmaya çalışılır.
Drive to Zero Butonuna basıldığında, odak mekanizması maksimum hızla sıfır noktasına doğru
birinci aynadan uzaklaşarak (dışa doğru) hareket eder. Sıfır Noktası ikinci ayna ile birinci aynanın
maksimum uzaklıkta olduğu noktadadır.
Drive to In Butonuna basıldığında odak mekanizması birinci aynaya yaklaşacak şekilde (içeri
doğru) hareketlenir. Bu hareket miktarı bir “limit switch” elektromekanik parçası ile
sınırlandırılmıştır. Bu noktada odak, birinci ayna ile ikinci aynaya en yakın konumdadır.
STOP butonuna basılması Focus mekanizmasını frenleyerek durduracaktır. Bu gerçek zamanlı video
kamera kullanıldığında veya istenmeyen bir pozisyona doğru hareket ettiğinde, odak mekanizmasını
hemen durdurmak için oldukça yararlıdır.
Odak değerinin ACE filtre tekerleği içinde yeralan farklı kalınlıklarda filtreler için kompanse edilmesi
mümkündür. Bunun için teleskobu odaklayıp ardından Bias butonuna basınız. Bu şekilde DC level
değeri belirlenerek salt-okunur düzenleme kutusunda gösterilir. İstenen filtre için Offset değerinin
hesaplanması için Filter Offset butonuna basınız.
Backlash kutucuğunun seçili olması durumunda, odak sistemi mekanizmasında bulunabilecek
boşluklar kompanse edilir. Bunun için, sistem istenen odak değerine hemen yönlenmez. Önce
maksimum odak değerine gider ve ardından istenen odak değerine azalarak yönlenir.
19
19
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
4.8
T AK İ Bİ N AK T İ F E Dİ LM ES İ
Teleskobun takibini elle çalıştırmak için kullanılır. Bunun dışında takip ile ilgili tüm işlemleri sisteme
bırakınız. Sistem, yapılan işleme göre takibi, uygun şekilde devreye alacaktır ya da devreden
çıkaracaktır.
4.9
T AK İ P H I ZLARI
Track Rates menüsü komutu yıldız veya yıldızdan
farklı cisimlerin takibine izin vermektedir. İstenen hız
değeri açısaniyesi/saniye biriminde girilmiştir. Girilecek
olan hız değerleri aşağıdaki gibi sınırlandırılmıştır:
•
•
R.A.
Dec
15.000 ±3.000 arc_seconds/s
0.000 ±3.000 arc_seconds/s
Sidereal butonuna basılması ile standart takip hızları
yüklenir. Burada Ortalama Ay ve Güneş takip hızları da
mevcuttur. Bir Astroit veya kuyruklu yıldız için kullanıcı
tarafından belirlenen takip hız değerleri daha sonra
kullanılmak üzere kaydedilmesi mümkündür. Bu
değerlere ulaşmak için Load Custom Rates butonuna
basmak yeterlidir.
Mevcut takip hızı ana ekranın solunda yer alan teleskop
panelinde gösterilmektedir. Bu göstergenin ardalan rengi;
Yıldız takibi yapılırken yeşil iken yıldızdan farklı bir
cismin takibinde sarı rengi almaktadır.
Minor Planet Circulars gibi web adreslerinde bulunan
yıldızlardan farklı cisimlere ait takip hızlarını kullanmakta mümkündür.
Yandaki seçimde, hız açısaniyesi/dakika biriminde girilmesi
gerekirken pozisyon açısı derece biriminde girilmelidir.
Buradaki seçimde R.A. ve DEC. için istenen hızların her ikisi
de açısaniyesi/dakika biriminde girilmesi gerekir.
20
20
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
4.10 CENTER CCD MODÜLÜ
Bu araç teleskobu merkezlemek için kullanıldığı için teleskop menüsünde bulunmaktadır.
Yıldızın CCD üzerinde görülen piksel koordinatlarını girildiğinde
teleskobun merkezlenmesi için gereken R.A. ve DEC eksenlerindeki
Offset değerleri hesaplanacaktır. Eğer Maxim DL yazılımı
kullanılıyorsa, yıldızın piksel koordinatları pencerenin altında
merkezinde görülebilir.
Setup Options
Bu butona basıldığında pencere aşağı doğru uzayarak yandaki pencereye
dönüşecektir. Bu pencerede iki farklı kamera için gerekli ayar
seçenekleri girilip saklanabilmektedir. Yanda OWL ve NEWT
kameraları için gereken ayar değerleri görülmektedir.
Burada en önemli nokta; Alınan CDD görüntülerinde yukarı taraf Kuzey
yönünü gösterirken sol tarafın Doğu yönünü göstermesidir. Öyle değilse
görüntüleme aracındaki parametreleri değiştiriniz.
Şimdi KuzeyDoğu bölgesinden bir yıldız seçiniz. Bu yıldızın
ortalanması için Teleskobun Kuzey-Doğu yönüne hareket etmesi
gerekir. Bu da OFFSET sekmesinde RA ve DEC pencerelerinin her
ikisinin de pozitif değerlerle yükleneceği anlamına gelir.
Center Star butonuna basarak Offset
sekmesindeki pencerelerin aldığı değerleri
inceleyiniz:
Gerekirse R.A. ve DEC. değerlerinin
her ikisinin de pozitif değerle
yüklenmesi
için
FlipRows
and
FlipCols seçeneklerini değiştiriniz.
.
Not:
T100 için gereken tüm ayarlar yapılmış durumdadır. Burada
gerektiğinde yeni bir konfigürasyon için yapılması gerekenler
anlatılmştır.
Yukarıda görülen pencerede Scale bölümünde kullanılan CCD için
mevcut Binning değeri gösterilmektedir. Binning faktörü 1 olan
görüntüde her pikselin açısaniye cinsinden gördüğü alan ile birlikte
CCD’nin chip ölçüsünün satır ve sütun değerlerinin girilmesi ile
istenenler tamamlanmış olur.
21
21
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
5.0 K U B B E K O N T R O L M E N Ü S Ü - DOME MENU
5.1 Genel Bakış
Kubbe, kubbe katında bulunan ACE SmartDome™ Controller butonları ile kontrol edilebilir.
ACE SmartDome™ ait alt ve üst cihazlar kablosuz olarak birbirlerine veri gönderip almaktadır.
Kablosuz bağlantıda bir sorun oluştuğunda üstte bulunan cihaz üzerindeki butonlar aracılığı ile kontrol
edilebilir.
Kubbe, iki kapaktan oluşmaktadır. Üst tarafta bulunan ana kapağın açılması yaklaşık 2 dakika alırken
alt kapağın açılması yaklaşık 1 dakika almaktadır. İki kapak birbirlerine bağlı olarak çalışır.
Alt kapağın açılması için ana kapağın bir miktar açılması gerekir.
Kubbe kontrol sistemi teleskop kontrol sistemine RS-232 seri portu üzerinden bağlıdır.
Aşağıdaki fonksiyonlar yazılımsal kontrol için geçerlidir.
5.2 HOME
Kubbe pozisyon sensörü ile donatılmıştır. Home pozisyonuna geçildiğinde, kubbe azimut değeri,
otomatik olarak home pozisyon değerine tekrar ayarlanır. Bu home fonksiyonunun ana amacı, elektrik
kesintisi anında pozisyon bilgisinin tekrar sağlıklı bir şekilde alınabilmesidir. Bu nedenle kubbe home
pozisyonunda park edilmelidir (~162 Açı derecesi).
22
22
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
5.3 AZİMUT
Dome>Azimuth menüsünden yanda görülen pencereye
ulaşılarak ve istenen azimut değeri girilerek kubbenin
yönlendirmesi yapılabilir. “Azimut” değeri, kuzey sıfır olmak
üzere batıya doğru alınan açı derecesini temsil etmektedir.
Bu anda eğer AutoDome aktif ise devreden çıkarılması için
yandaki pencere belirecektir. Bu sorgu penceresi “Yes” olarak
yanıtlanırsa Autodome devreden çıkacak ve kubbe yukarıda
girilen azimut değerine yönlenecektir. “No” olarak yanıtlanırsa
yukarıda istenen yönlenme iptal edilecektir.
23
23
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
5.4
POZİSYON SENSÖRLERİNİN TEKRAR AYARLANMASI
Eğer SmartDome kont rol sistemi kapalı iken kubbe hareket ettiril di yse kubbe pozis yon
bilgisi ka ybedilecektir. Bu durumda kubbeyi güneye getiriniz. Pozisyon bilgisi sağlıklı şekilde
alınmaya başlanacaktır. Bunun için şu yöntemi takip ediniz; Kutup eksenin altında Pilyenin kuzey
bölümünü karşınıza alarak durun ve güneye doğru bakın. Teleskop kutup ekseni, kubbe yarığını ikiye
bölmelidir. Bu durumda kubbenin pozisyonu 180° dir. Bu işlem “home” fonksiyonunu kullanarak da
kolayca yapabilir.
Dome->ResetEncoder adımlar izlenirse yandaki
pencereye ulaşılır. Burada Current Azimut değerini,
Reset bölümüne girerek RESET butonuna basıldığında
Kubbe Pozisyonun reset işlemi gerçekleştirilmiş
olacaktır.
5.5
KUBBE KAPAKLARININ
AÇILMASI
Dome->OpenShutter seçildiğinde yandaki pencereye ulaşılır.
Üst kapak açılmadan alt kapağın açılması mümkün değildir. Kubbe
kapaklarının durumu hakkındaki bilgi, ana pencerenin sol üst
bölümünde yeralan Kubbe(Dome) panelinde gösterilmektedir. Open
butonuna basıldığında önce Üst kapak açılacak bundan yaklaşık 5
saniye sonra alt kapak açılmaya başlayacaktır veya iç kilit (switch)
sistemi SmartDome kontrol sistemini senktronize açılış moduna
alacaktır.
5.6
KUBBE KAPAKLARININ
KAPATILMASI
Dome->CloseShutter adımları izlendiğinde yandaki
pencereye ulaşılır.
Eğer SmartDome™ senkronize kapanma modunda ve ana kapak
tam açık ise her iki kapak birlikte kapanmaya başlayacaktır. Aksi
halde alt kapağın kapanmasını ana kapağın kapanması
izleyecektir. Kubbe kapaklarının durumu hakkındaki bilgi, ana
pencerenin sol üst bölümünde yeralan Kubbe(Dome) panelinde
gösterilmektedir. Close Butonuna basıldığında alt kapak
kapandıktan yaklaşık 5 saniye sonra ana kapak kapanmaya
başlayacaktır.
24
24
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
5.7 OTOMATİK KUBBE ÖZELLİĞİ
Kubbe yarığının teleskobu takip etmesi istendiğinde
Dome->AutoDome adımları takip edilerek Kubbe AutoDome moduna alınır. Böylelikle kubbe ve
teleskobun senkronize olması sağlanır. Bu çalışma modunda, teleskop takip ederken kubbe her 2
dakikada bir pozisyonunu kontrol etmekte akabinde gerekirse hareket etmektedir.
Eğer el cihazı kullanılırsa kubbe bir sonraki GOTO komutuna kadar uyku moduna girecektir. Bu özellik
kubbenin belirli bir offset değeriyle hareket etmesine olanak sağlamakla birlikte harici bir enstrümanın
kubbe yarığını merkezlemesi sağlanacaktır.
5.8 SMARTDOME MODÜLÜ
SmartDome penceresi, SystemEngineer tarafından kullanılan kubbenin alt seviyeden kullanımına ve
ayarlanmasına imkan vermektedir.
25
25
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
6.0 ENSTRÜMANTASYON MENÜSÜ
6.1 GENEL BAKIŞ
Yanda görülen Instruments menüsü sistem üzerinde kurulmuş olan
cihazlara göre değişiklik gösterir. “Filtre Tekerleği” seçeneği ikonuna
tıklanması,
sekmeli
instruments
penceresinin
ortaya
çıkmasını
sağlayacaktır.
6.2 FİLTRE TEKERLERİ
Teleskop üzerindeki filtre kutusunda, herbirinde 8
filtre yuvası bulunan iki filtre tekerleği bulunmaktadır.
Filtre tekerlekleri üst üste bindirilmiştir. Böylelikle
ışık, her iki filtre yuvasından geçebilmektedir.
Tandem çalışmaya olanak sağlamak için her filtrenin
0 numaralı filtre yuvası boştur.
Filtrenin değiştirilmesi için istenen filtre yanında
yuvarlak butonlara basmak yeterlidir. Filtre tekerleği
“mutlak pozisyon dedektörü” barındırmasından dolayı
herzaman pozisyonunu bilmektedir. Filtre tekerleği
dönerken veya istenen pozisyonda değilken silik bir
renk alacaktır. Sistem mutlak pozisyon dedektörü
sayesinde en yakınındaki filtre yuvasını kullanarak
kendisini çalışmaya hazırlayabilmektedir. Bunun için
her filtre tekerleği için yerleştirilmiş “Init Wheel 1”,
“Init Wheel 2” butonlarına basılmalıdır.
Filtre adlarını değiştirebilmek için filtre isimlerinin üzerine
tıklanır. Yanda görülen pencerenin açılmasını takiben
istenen isimlendirme yapılabilir. Burada tanımlanan isimler
FITS
uzantılı
görüntü
dosyasının
HEADER) aynen yazılacaktır.
26
26
başlığına
(FITS
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
6.3 X-STAGE G u i d e r - TAKİP KAMERASI KONUMLANDIRMA MEKANİZMASI
Küçük bir diyagonal ayna parçası ile ana odaktaki görüntünün küçük bir bölümü alınarak takip
kamerasına iletilmektedir. Doğrusal hareket mekanizmaları ile bu ayna parçası, güney kenarında DoğuBatı doğrultusunda hareket ettirilerek bu alanı taramakta ve takip için kullanılacak uygun bir yıldızın
bulunmasına olanak sağlamaktadır. Ana odaktaki ana ccd alanını hiçbir şekilde kapatmamaktadır.
ŞEKİL 6-1 FİLTRE TEKERLERİ VE TAKİP ENSTRÜMANTASYONU
ST402 Oto-takip kamerası standart 2 inçlik odaklama mekanizmasının üzerinde monte edilmiştir.
Harici bir cihazla veya EyePiece mercekle yer değiştirebilir.
Takip kamerası diyagonal ayna parçası ile görüntü almaktadır ve dijital odak motoru ile donatılmıştır.
27
27
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
ŞEKİL 6-2 X-STAGE TAKİP MENÜSÜ
Takip yıldızı bulmak için mekanizma sağa ve sola (doğuya- batıya) doğru east ve west butonlarına
basılarak hareket ettirilebilir. 0 butonuna basılarak mekanizmayı varsayılan pozisyona almak da
mümkündür. <-1/2 and 1/2-> butonları kullanılarak iki bölge arasında (yarım adım)
konumlama da yapılabilmektedir.
Oto–takip ünitesinin odak ayarı Şekil 6-2 de görülen penceredeki butonlar kullanılarak
yapılmaktadır.
Goto kutusunun yanındaki sarı kutuya istenen odak değeri girilerek GoTo butonuna basılırsa odak
mekanizması bu girilen mutlak pozisyona gidecektir. Odak değerini adımlı olarak değiştirmek için
<-JOG ve JOG-> butonları kullanılmaktır. Initialize Focus Stage butonuna basıldığında odak
mekanizması önce birinci aynaya en yakın pozisyona gidecek kendini sıfırlayarak SystemEngineer
ile ön tanımlı değere hareket edecektir.
Şekil 6-3 X-Stage mekanizmasının W3 alanı ile yanında iki alan arasında ½ butonlarının
kullanılarak hareket ettirilmesi ile alınan görüntüleri göstermektedir. CCD kuzey güney
doğrultuda oryante edilmişken mekanizma doğu batı doğrultusunda hareket etmektedir.
Böylece takip yıldızının bulunması için gökyüzünün en iyi kapsama durumu elde
edilmektedir.
Şekil 6-3 X-STAGE Takip Alanları
28
28
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
6.4 OTO TAKİP BİRİMİ
Oto-takip uzun poz süreleri için yada bir objenin uzun süreyle takibi için kullanılmaktadır.
Oto-Guider’ın sağlıklı kullanımı için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
MaxIm-DL, ACE üzerinden çalıştırılmış olmalıdır. (Observations menü bölümüne bknz.)
Oto-takip kamerası çalışır durumda ve MaxIm-DL kullanılarak görüntü alabilir durumda
olmalıdır.
Teleskop bir objeyi takip ediyor olmalıdır.
ŞEKİL 6-4 OTOMATİK TAKİP
Takip sırasında yapılan düzeltmeler Şekil 6-4 de görülen pencerenin altında yeralan Corrections
bölümünde gösterilmektedir. Burada saniyede 2 açı saniyesine kadarlık düzeltmeler görülebilmektedir.
29
29
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
6.5
RÖLE KUTUSU
ŞEKİL 6-5 GÜÇ DAĞITIM ÇIKIŞ MODÜLÜ
Power Outlets sekmesi farklı harici cihazların kontrolünü sağlamaktadır.
RED LIGHTS: Video kameralar için kullanılan kubbenin iç cidarı boyunca yerleştirilmiş ışık
şeridini kontrol eder.
FLAT FIELD: Kubbe içi flat için yerleştirilen lambaları kontrol etmekte
DOME FANS: Kubbe içinde bulunan aspiratorlerin kontrolünü
sağlamaktadır.
6.6 CASSEGRAIN ROTATOR
Teleskop mutlak pozisyon dedektörü içeren bir Cassegrain rotator ile donatılmıştır. Pozisyonunu
değiştirmek için aşağıda görülen şekilde GoTo butonu yanında görülen kutuya istenen değer girilerek
GoTo butonuna basılır.
Şekil 6-6 CASSEGRAIN ROTATOR MODÜLÜ
Yukarıdaki pencerede, hedefinizi derece biriminde giriniz.
Home butonuna basılması Kuzey(sıfır) pozisyonuna yönlenmeyi sağlayacaktır.
30
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
7.0 GÖZLEM MENÜSÜ
7.1 GENEL BAKIŞ
Bu kullanıcı kılavuzu ACE teleskop kontrol sisteminin detayları hakkında bilgi vermektedir.
Teleskoba bağlı kameralar bu Observations menüsü ile kontrol edilmektedir.
Kameraların Maxim-DL ile kontrol edilmesinden önce kamera bilgisayarı kullanılarak. Ana kamera ve
takip kamerası ile görüntü alındığında görüntünün üst kenarı kuzey iken doğu sol kenarıdır. Kameraların
bu şekilde çalıştığından emin olduktan sonra ACE ile kontrol edilmesi mümkün olur. Bunun için
Maxim-DL yazılımı kapatılmalı ve ACE üzerinden çalıştırılmalıdır. Bundan hemen sonra gereken
ayarlar tekrar yapılmalıdır çünkü ACE yazılımı Maxim-DL in hangi ayarlarla çalıştığını bilmemektedir.
Bu nedenle yukarıdaki oryanyasyonu elde etmek için girilen ayarlar kaydedilerek ACE üzeriden çalışma
sırasında tekrar girilmelidir.
ACE Kontrol sistemi kameraları MaximServ adlı DCOM mimarisindeki bağlantı ile kontrol
edebilir. Bu yazılım service modunda çalışmakta olup sürekli kullanıma hazırdır.
TELESKOP ve K AMERA bilgisayarları açılmış ve bu bilgisayarlara girişin yapılmış olması gerekir.
Dahası kameralar çalıştırılmış ve bilgisayar ile arasındaki veri bağlantısı sağlıklı olmalıdır.
Eğer Maxim-DL ACE tarafından başlatılırsa FITS header bilgisi sağlanmakta olup kameralar ACE
veya Maxim-DL üzerinden aynı anda kontrol edilebilir durumdadır.
Eğer Maxim-DL ya z ı l ı m ı K AMERA b i l g i s a y a r ı n d a t e k b a ş ı n a ç a l ı ş t ı r ı l ı r s a F I T S
h e a d e r b i l g i l e r i A C E t a r a f ı n d a n s a ğ l a n a m a m a k t a d ı r . A yr ı c a k a m e r a n ı n A C E i l e
kontrolü de mümkü n olmamaktadır.
Auto Guider’in görüntülenmesi ile birlikte MaximDL yazılımı kamera bilgisayarında otomatik olarak
çalışmaya başlayacaktır. Eğer bu otomatik çalışmada sorun çıkar ve MaximDL çalışmazsa, kamera
bilgisayarı üzerinden çalıştırılması denenmelidir. Bu çalıştırma sağlandıktan sonra yazılım
kapatılmalı ve ACE üzeriden tekrar çalıştırılmalıdır.
Observation menüsü 3 farklı sekmeden oluşmaktadır:
Observers: Temel iletişim ve bilgi girişlerinin yapıldığı sekmedir.
Simple: Tek objenin, tek filtre ile gözlemi içindir.
Sequence: Çok renkli fotometri yapılması içine gereken bilgi ve
araçları içermektedir.
31
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
7.2 OBSERVER(S)
ŞEKİL 7-1 “SETUP OBSERVING” SEKMESİ
Observer(s) menüsüne tıklandığında gözleme ilişkin tüm parametrelerin girilebildiği “Setup
Observing penceresi açılır. Buradan, alınan görüntülerin kaydedileceği adres olan
Directory
penceresine
girilmektedir.
Bu
adres
kamera
bilgisayarında
F:\data\YYYYAAGG (Y:Yıl, A:Ay, G:Gün) şeklinde açılmış klasörün adresini
göstermelidir. Bu alana girilen değerler direkt FITS Header içine yazılmaktadır.
Not: Yukarıdaki bilgileri girdikten sonra örnek bir görüntü alınız ve bu görüntünün doğru yere ve istenen
isimle yazılıp yazılmadığını kontrol ediniz.
DATE kutusu seçilirse alınan görütülerin ismi direkt bulunulan tarihle adlandırılacaktır,
YYMMDD Date kutusu seçilirse yıl bilgisi 2 hane olarak seçilmezse 4 hane olarak seçilecektir.
Alınan görüntülerin dosya isimlerinin önüne ya da arkasına ek açıklama konulması isteniyorsa
bunlar prefix, suffix ve/veya extention kutularına girilmelidir. Bu pencerede bulunan Kill MaxImDL butonu ile kamera bilgisayarındaki MaxIm-DL Yazılımı sonlandırılabilir.
32
ACE T100
100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 Dec
ecember, 2009
7.3 SIMPLE
ŞEKİL 7-2 “SIMPLE” GÖZLEM PENCERESİ
Simple gözlem penceresi seçilir seçilmez Şekil 7-2deki pencere açılacak ve gözlem
tamamlanmadan kapatılamayacaktır. Bu pencerede; Dark veya Flat seçildiğinde
seçildi
bu bilgi FITS
Header içinde “Image Type”” bölümüne girilir.
Binning 2x2 ve 4x4 binning
binnin faktörünün seçimine imkan vermektedir. Bu seçim aynı zamanda alınan
görüntünün boyutunu ve okuma süresini belirlemektedir.
Sub arraying CCD alanı üzerinden belirli bir alanın alınmasını sağlamaktadır.
sağlamaktadır. Sol üst köşede
bulunan konum bilgisi ile alınmak istenen görüntü parçasının genişlik
genişlik ve yükseklik bilgisinin
verilmesi gerekir.
Yukarıdaki şekilde
ekilde pencerenin altında görülen bilgilendirme kutusu,
kutusu, gözlem bekleme modunda iken
sarı rengi alırken, görüntü
örüntü pozlama ve okunması sırasında ye
yeşil
il rengi almaktadır. Bu pencerede,
görüntü alımı sırasında kalan görüntü sayısı ve kalan poz süresi hakkında bilgiler
bilgi de gösterilmektedir.
33
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
7.4 SEQUENCE
ŞEKİL 7-3 “SEQUENCE” GÖZLEM PENCERESİ
Bu bölüm çok renkli fotometri için tasarlanmıştır. 10 adet alanı bulunmaktadır ve bunlar sadece seçili
haldeyken işletilmektedir. Her alan için filtre, poz zamanı ve tekrarlama sayısı girilebilmektedir.
Aynı zamanda her giriş için farklı binning faktör değeri de tanımlanabilmektedir.
Yukarıdaki şekildeki örnekte; Filtre B bandına alınacak ardından 10s lik bir görüntü alınacaktır. Daha sonra filtre
V bandına alınarak arka arkaya 2 adet 5s lik görüntüler alınacaktır. Buna 1 set denilmektedir. Number of Sets
kutusuna girilen sayı kadar bu set tekrarlanır. AutoSave seçili ise alınan görüntüler kaydedilir. Yukarıdaki
seçenekler daha sonra kullanılmak için Save butonu ile kaydedilebilir veya daha önce bu şekilde kaydedilmiş
konfigürasyonlar Load ile çağırılarak kullanılabilir. 1Put2 ve 2Put1 butonları Filtrelerden biri kullanılırken
diğerinin nerede konumlanacağını gösterir. Burada 100 ve 200 birinci ve ikinci filtrenin Empty(boş)
konumlarıdır.. Tekerlek 1 için konumlar 101, 102, 103.... gibi sıralanırken, tekerlek 2 için 200, 201, 202..
gibidir.
34
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
8.0 MAXIM-DL YAZILIMI
MaxIm-DLYazılımı Kamera Bilgisayarında kuruludur.
Normal koşullarda kameraların MaxIm-DL yazılımının ayarları yapılmış ve kullanıma hazırdır. Bu bölümde
bunu nasıl yapıldığı açıklanmaktadır. Eğer kamera oryantasyonu yanlış ise veya bağlantı problemi
yaşanıyorsa çözüm için burada açıklanan işlemler uygulanabilir.
ACE ile kamera arasında bir bağlantı sorunu yaşanıyorsa öncelikle kamera bilgisayarında MaxIm-DL ile
kameraların lokal olarak sorunsuz şekilde kontrol edilmesi sağlanmalıdır. Sorunlar yazılımsal ya da
donanımsal olabilir.
8.1
MaxIm-DL Yazılımının Lokal Kontrolu
MaxIm-DL yazılımını, kamera bilgisayarı başlangıç menüsünü kullanarak çalıştırınız.
Kamera ayar penceresine kısa yoldan ulaşmak için <CRTL>W kısayolunu veya “view” menüsünü
kullanabilirsiniz. Sistemde 2 adet kamera tanımlıdır; Bilimsel Kamera ve Takip Kamerası.
1 numaralı 4096 x 4096 piksellik SI-CCD Bilimsel kamera için Setup Camera butonuna basarak ASCOM
kamerayı seçiniz.
Sonra Advanced butonuna tıklayınız:
Yanda görülen pencere belirdiğinde
Combobox(Seçim kutusunda) “SI Camera by
ACE, Inc.” Opsiyonu seçili olmalıdır.
İki kez OK butonuna basarak açılan yukarıda ve
yanda görülen pencereleri kapatınız.
Şimdi Guider (Takip) kamerası ayarlarına kendi bölümündeki Setup Camera butonuna basarak ulaşınız.
35
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Yukarıdaki takip kamerasına ait pencerede tüm ayarların görüldüğü gibi olduğundan emin olunuz.
ST-402 listede yoksa öncelikle bunun sağlanması gerekir. Çözüm için kameraya ait USB kablosunun veya
besleme girişinin bir kaç kez sökülüp tekrar takılması gerekebilir. Bu konuda teknisyeni bilgilendiriniz.
Yukarıdaki durum sağlandıktan sonra aşağıdaki pencereye dönünüz.
Connect butonuna tıklayarak kameraların bağlantısını aktif ediniz. Daha sonra “Coolers” bölümünde On
butonuna tıklayarak soğutucuları çalıştırınız.
36
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Hedef sıcaklık SI-CCD için -95C iken ST402 takip kamerası için -20C ye ayarlanmalıdır.
Bu hedef değerleri değiştirmek için her kamera için ayrı ayrı mevcut olan “cooler” butonlarına basılmalıdır.
37
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Alınan görüntülerde kuzeyin üst bölüme, doğunun ise sol tarafa düşmesi için kameralar aşağıda
görüldüğü gibi monte edilmelidir. Bu oryantasyonlarda SI camera logosu ile ST402 konnektör
pozisyonları referans olarak alınabilir.
38
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Kamera ayar penceresinde her kamera için ayrı ayrı bulunan “Options” butonuna basılarak ilgili
kameranın ayar pencerelerine ulaşılabilir. Aşağıda bilimsel gözlem kamerasına ait ayar penceresi
görülmektedir.
Hemen altta ise takip kamerasına ait ayar penceresi görülmektedir.
Yapılan değişiklikler “ok” butonlarına basılarak çıkıldığında kaydedilir.
39
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
SI-CCD kameranın okuma hızı ve kazanç değerleri değiştirilebilmektedir. Okuma hızının artması okuma
gürültüsünün de artamasına neden olacağı gözönünde bulundurulmalıdır. SI-CCD’de farklı hız ve
kazançlara ait 5 seçenek (Mode0...Mode4) vardır. Bu seçeneklere aşağıdaki şekilde görünen yolla
“camera settings” seçilerek ulaşılabilir. Bunun sonucunda aşağıdaki pencere belirecektir.
40
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Yukarıdaki pencerede farklı okuma hızları ve kazanç değerlerine ait seçenekler görülmektedir.
Aşağıda ise binning faktörü 1 iken 4096 x 4096 piksellik bir görüntünün okuma süreleri farklı seçenekler
için görülmektedir.
Mode
0
1
2
3
4
Okuma Süreleri (s)
48
48
24
15
11
TABLO 3-SI-CCD Okuma Süreleri
Takip kamerasına ait ayarlar penceresine(Guider Settings) ulaşmak için, kamera ayar penceresinde
Guide sekmesine tıklanıp ardından “Settings” butonuna basınız.
41
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
Guider Settings sekmesinde “Advanced” sekmesi seçilerek aşağıdaki “gelişmiş ayarlara” ulaşılabilir.
Genel olarak ayarlar aşağıdaki gibi olmalıdır ancak bu tür ayarlamalar için T100 teknik ekibine danışınız.
Takibin Alfa ve Delta eksenlerinde aktif olması için “Enable simultaneous RA and Dec corrections”
seçeneği seçili olmalıdır.
Takip sistemini çalıştırmak için;
Guide sekmesinde “Start” butonuna basınız. Gelen görüntüde uygun bir takip yıldızı varsa bu yıldız
mouse ile işaretlenerek “Track” butonuna tıklanır. Burada “Calibrate” butonuna basılmamalıdır.
Aksi halde varolan takip ayarları değişecektir.
42
ACE T100 Teleskobu
Kullanım Kılavuzu
10 December, 2009
8.2
MaxIm-DL Yazılımının ACE ile Kontrolü
Kamera kontrolu lokal olarak kamera bilgisayarında MaxIm-DL ile yapıldıktan sonra “Disconnect”
butonuna basılarak kamera bağlantısı kesilir.
Disconnect butonuna basılmadan MaxIm-DL yazılımından çıkılması SI-CCD kamerasına bağlı
soğutucunun kapanmasına neden olacaktır.
MaxIm-DL yazılımını ve bağlı kameraları ACE üzerinden kontrol etmek için ACE yazılımında
Observation menüsünden “Simple” veya “Sequence”seçililir.
Bu durumda kamera bilgisayarında MaxIm-DL otomatik olarak çalışacaktır. Kameraların ve soğutucu
sistemin devreye girdiğine dikkat ederek bir kaç test görüntüsü alınız ve sistemin tam olarak gözleme
hazır olduğundan emin olunuz.
İyi Gözlemler
TUG
43

T100 Teleskobu Kullanım Kılavuzu

Transkript

Benzer belgeler

DJ ACE - Biyografi

Slayt 1 - Kreiken Rasathanesi

internet explorer ayarları

ev hizmetlerinde çalıştırılmak istenilen yabancılara

ev hizmetlerinde çalıştırılmak istenilen yabancılara ilişkin

ProgDVB

Alt-DVB

StelthRG300 Radar ve GPS Detektör Kullanıcı Kılavuzu. „Stelt

GEPA RA-06 6 KANAL ANONSİYATÖR

MEADE BRESSER Messier R-80 MODELİ (80/900) TELESKOP

Türkçe İçindekiler

Surround Ses Sistemi

bülten

Chapter 8 Recommendations for Developing a Qualification System