bitki koruma makineleri

BĐTKĐ KORUMA MAKĐNELERĐ
Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci
Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalışanlar için
Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employees in Rural - SAFER projesi
için üretilmiştir.
Koordinatör:
Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ
Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü
Türkiye
Ortaklar:
Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO
Đspanya
Asesoria Declerq SL Estudios Europeos
Đspanya
Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA
Đtalya
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM
Türkiye
Ankara Üniversitesi -AÜ
Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü
Türkiye
Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR
Türkiye
Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB
Türkiye
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM
Türkiye
2
Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma
işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen
diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması
gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından
uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır.
Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen
görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü
hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır.
Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve
animasyonlara,
http://safer-omu.net/
adresinden ulaşılabilir.
Bu projeye ait eğitim modül ve materyallerinin tamamı ya da bir kısmı proje yasal
sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz, başka
internet sitelerinde yayınlanamaz
Proje materyallerini edinmek için;
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarım Makineleri Bölümü
55139 Kurupelit-Samsun
adresi ile temasa geçilebilir.
3
ĐÇĐNDEKĐLER
A. GENEL BĐLGĐ
B. TANIM VE FONKSĐYON
C. TEMEL ĐŞLEMLERDE RĐSK DEĞERLENDĐRMESĐ
1. Makinenin Hazırlanması
1.1. Makinenin traktöre bağlanması
1.2. Kuyruk mili bağlantısının yapılması
1.3. Makineyi traktörden ayırma
2. Depoyu Doldurma ve Boşaltma
3. Ayarlama
4. Pülverizatör ile Çalışma
5. Hareket Etme ve Taşıma
6. Temizleme ve Bakım
D. GENEL TEKNĐK AÇIKLAMALAR
1. CE Đşareti
2. Tanıtım Plakası
3. Resim Yazılar
4. Kullanma Kılavuzu
5. CE Uygunluk Beyanı
Ek I. Traktör – pülverizatör kombinasyonunun stabilite durumu
Ek II. Pülverizatörlere uygulanabilecek güvenlik işaretlemelerine ilişkin örnekler
KAYNAKLAR
4
BĐTKĐ KORUMA MAKĐNELERĐ
Türkiye’ de bitki koruma makineleri içerisinde tarla, bağ-bahçe ve sırt pülverizatörleri
yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle, oluşturulan modüle tozlayıcılar,
sisleyiciler, toprak aplikatörleri, kendi yürür pülverizatörler ile ilaçlama yapan uçak ve
helikopterler dahil edilmemiştir.
A. GENEL BĐLGĐ
Pülverizatörler, etkili maddeyi, taşıyıcı bir sıvı ile karışmış olarak damlalar halinde
hedef yüzeylere ileten bitki koruma makineleridir.
Pülverizatörler aşağıdaki şekilde sınıflandırılır;
1) Tarla pülverizatörleri: Tarla bitkilerine pestisit, gübre ve yabancı ot ilaçlarını
uygulayan makinelerdir.
2) Bağ-Bahçe pülverizatörleri: Daha çok meyve bahçelerinde kullanılan, pestisit,
gübre ve bitki düzenleyicileri uygulayan makinelerdir.
3) Sırtta veya elde taşınır pülverizatörler: Đlaçlanacak alanın küçük ya da arazi
yapısının uygun olmadığı koşullarda kullanılan makinelerdir.
Tarla ve bağ-bahçe pülverizatörleri, traktöre asılır ya da çekilir tipte bağlanabilir
(Şekil 1 ve 2). Đlaçlama makinelerine hareket, traktör kuyruk milinden mafsallı mil
ile ya da hidrolik transmisyon ile sağlanır.
Şekil 1. Asılır tip pülverizatör
Şekil 2. Çekilir tip pülverizatör
5
B. TANIM VE FONKSĐYON
Bu makinelerin fonksiyonu esas olarak iki şekilde mümkündür;
a) Hidrolik (mekanik) Pülverizasyon: Bu pülverizasyonda, sıvı ilaç karışımı
pompa tarafından basınçlandırılarak, farklı tipteki memelere gönderilip küçük
damlacıklar halinde pülverize edilmektedir. Bu makineler iki şekilde
fonksiyonunu yerine getirebilir. Đlk durumda yeterli kinetik enerji kazandırılan
damlacıklar hedef
yüzeye doğrudan ulaştırılırken,
ikinci durumda
damlacıklar bir fan tarafından sağlanan hava akımı yardımıyla hedef yüzeye
iletilirler.
b) Pnömatik Pülverizasyon: Bu pülverizasyonda sıvı ilacın damlalar şeklinde
parçalanması ve oluşan damlaların hedefe taşınması pnömatik etki ile
sağlanır. Sıvı ilaç ince bir boru veya hortumla hava akımının geçtiği kanalın
içine iletilir. Bir vantilatör tarafından sağlanan hava akımı, hava kanalı çıkış
ağzında sıvı ile karşılaşır. Çıkış ağzındaki daraltılmış kısımda (venturi bölgesi)
oluşan alçak basınç, sıvının hava içine akışını sağlar ve sıvı damlalar halinde
parçalanarak hedef yüzeylere taşınır.
Sonuç olarak, pülverizatörler aşağıdaki temellere göre sınıflandırılabilir:
-
Hidrolik pülverizasyon (Şekil 3a),
Yardımcı hava akımlı hidrolik pülverizasyon (Şekil 3b ve 3c),
Pnömatik pülverizasyon (Şekil 4),
a
b
Şekil 3. Hidrolik ve yardımcı hava akımlı hidrolik pülverizasyon
Şekil 4. Pnömatik pülverizasyon
6
c
Depo: Genellikle korozyona dayanıklı fiberglas ve polietilen malzemeden kalıpla şekil
verilerek yapılmaktadırlar. Temizleme ve karıştırma işlemlerinin kolay yapılabilmesi
için köşeleri yuvarlatılmıştır. Her bir tankın üst kısmında doldurma işlemleri ve
pülverizatörün temizlenmesi için geniş bir kapak, alt kısımda ise boşaltma için daha
küçük bir kapak kullanılmaktadır.
Depo içerisinde işlem süresince ilacın homojenliğinin sağlanması için bir karıştırıcı
bulunmaktadır. Karıştırma işlemi hidrolik, mekanik ya da pnömatik olarak yapılabilir.
Hidrolik karıştırmada pompa tarafından basınçlandırılan sıvı ilacın bir kısmı ayrı bir
boru ile depoya geri gönderilmektedir. Mekanik karıştırmada ise genellikle deponun
dip kısmına yakın yerleştirilmiş ve üzerinde kanatlar bulunan bir milden
yararlanılmaktadır. Pnömatik karıştırma hava akımlı pülverizatörlerde bulunur.
Vantilatörün sağladığı basınçlı havanın bir bölümü ayrı bir kanalla depoya geri
gönderilir.
Ülkemizde, yaygın olmamakla birlikte, su deposu ve ilaç deposunun ayrı olduğu
pülverizatörler de bulunmaktadır. Bu tip pülverizatörlerde karıştırma işlemi ilaç
uygulamasından hemen önce yapılır ve böylece su ile karıştırılmayan kimyasal ilaç
ziyan olmaz.
Pülverizatörlerde, operatör kullanımı için mutlaka 15 ℓ kapasiteli bir temiz su deposu
bulunmalıdır.
Bazı modellerde, pülverizatör temizliğinde kullanılmak üzere ayrı bir temiz su deposu
da bulunabilir.
Pompa: Pompa görevi, pülverize edilecek karışımın basınçlandırılmasını
sağlamaktır. Pnömatik sistemlerde bulunan pompa sadece karıştırma işlemi için
kullanılmaktadır.
Sıvı sirkülasyon hattı: Bu hatta, metal ve plastikten yapılmış boru ve hortumlar,
ayar düzenekleri, dağıtma vanaları ve filtreler yer almaktadır. Dağıtma vanaları sıvı
akışını yönlendirmek ya da kesmek için kullanılır. Filtreler genellikle doldurma
kapağında, pompadan önce ve pülverizasyon hattında yer almaktadırlar. Filtreler
genellikle 50-80 mesh ölçüsüne sahip ağlardan oluşmaktadır.
Taşıyıcı sistem: Makine kategorisine göre farklılık göstermektedir. Hidrolik
pülverizatörlerde, borular ve memelerin üzerine bağlandığı bum sistemi yatay ya da
düşey olarak yerleştirilebilir. Aynı makineler elle kumanda edilen püskürtme
tabancasına da sahip olabilir.
Pnömatik pülverizatörlerde ise, sıvıyı taşıyan hortumlar hava akımı için kullanılan ana
borunun içerisine yerleştirilmiştir.
Memeler: Pülverizatörlerde sistemin en sonunda bulunan ve ilacın dış ortama huzme
şeklinde çıkmasını sağlayan parçaya meme adı verilir. Bunlar, basınç enerjisi, hava
akımı, merkezkaç kuvvetin sağladığı enerji, ısı enerjisi ve elektrostatik-elektrodinamik
7
enerji ile çalışabilirler.
damlacıklar oluşturulur.
Memenin şekil ve ölçüsüne göre farklı büyüklüklerde
Uygulamada sıklıkla kullanılan basınç enerjisi ile çalışan memeler (hidrolik memeler)
hüzme şekline göre konik hüzmeli ve yelpaze hüzmeli olarak iki tiptedir.
Her iki meme tipinde de iç kısımda ilacın yer aldığı bir odacık ve çıkış ağzında ölçüsü
genel olarak 0.6 ile 2 mm arasında değişebilen bir çıkış deliği bulunmaktadır.
Hava akımı devresi: Hava akımıyla pülverizasyon yapan makinelerde
bulunmaktadır. Hava akımı, hareketini traktör kuyruk milinden alan bir vantilatör
(aksiyal ya da radyal vantilatör) vasıtasıyla oluşturulmaktadır. Kapasiteleri, makine
ve pülverizasyon sistemlerine göre olduğu kadar sıvı akış hızına da bağlı olarak
değişkenlik göstermektedir.
Bu sistemler, aynı zamanda yardımcı hava akımlı pülverizatörlerde bulunmaktadır.
Yardımcı hava akımı kullanılan sistemlerde dağılım tekdüzeliği iyileşmekte ve
sürüklenme azalmaktadır.
Kumanda ve ayar düzenekleri: En önemli olan manometre olup pompa çıkışında
ya da memelerin bağlı olduğu bar üzerinde yer alabilir. Yapılan ilaç uygulamasının
güvenilirliği büyük ölçüde manometrelerin kalibrasyonu ve doğruluğuna bağlıdır.
Diğer düzenekler, hektara atılan sıvı ilaç miktarını ya da kapasite, basınç ve
makinenin ilerleme hızı arasındaki oranı optimize etmektedir.
Bu optimizasyonlara, DPM (motor devir sayısına bağlı çıkış) ya da DPC (sabit basınç
düzenleyici) gibi mikro hesaplayıcıların yüklü olduğu sistemlerle de ulaşılabilir.
Sonuç olarak, bu makineler operatörlerin ilaç ile temasını önlemek ve çevre koruma
açısından damla koruma sistemleri (güvenlik) ile donatılmışlardır.
8
C. TEMEL ĐŞLEMLERDE RĐSK DEĞERLENDĐRMESĐ
Temel işlemler, makinelerin kullanımından önce ve sonra mutlaka yapılmalıdır. Bu
operasyonlar şu şekilde sıralanabilir:
1. Makinenin hazırlanması (Makinenin traktöre bağlanması, makinenin güç aktarma
ünitesine bağlanması, makinenin traktörden ayrılması),
2. Depoyu doldurma ve boşaltma,
3. Ayarlama ve kalibrasyon,
4. Pülverizatör ile çalışma,
5. Hareket etme ve taşıma,
6. Temizlik ve bakım.
Bu kılavuz kendi yürür makineleri karayolunda dolaşım esaslarını tanımlamamaktadır.
Genel olarak kendi yürür makine kullanıcıların uyması gereken kurallar şunlardır:
a. Makinelerin çalışma sahası içinde dolaşımı için gerekli olan kurallara uymak,
b. Kendi yürür makinelerin etrafında bulunan çalışanların yaralanma riskini
engellemek için gerekli çalışma kurallarına uymak,
c. Tarım makineleri (örneğin traktörler) ile tarım işçilerini taşımak sadece özel olarak
bu amaçla ayrılmış güvenli yer varsa mümkündür. Aynı zamanda bir işin
yapılması gerekiyorsa, makinenin çalışma hızı uygun olmalıdır.
Bir veya daha çok işçi taşınabilen hareket eden iş ekipmanlarının normal çalışma
koşullarında devrilme riskini azaltma zorunluluğu nedeniyle:
a. Ekipmanın 90 0’den fazla devrilmesini önleyecek bir koruyucu yapı yerleştirilmelidir,
b. veya, makinenin tamamıyla devrilmesi durumunda, makine tam olarak devrildiğinde
makine tarafından taşınan kişi etrafında yeterli güvenlik bölgesi kalmasını garanti
altına alacak bir yapı bulunmalıdır,
c. veya, buna eşdeğer emniyeti garanti eden bir donatıma sahip olmalıdır.
Yukarıda adı geçen koruyucu yapılar iş ekipmanı ile bütünleşik yapılar olabilir.
Ekipman devrildiğinde, operatör için ekipmanla toprak arasında sıkışma riski varsa,
makineye yuvarlanmaya karşı koruyucu yapı (ROPS) monte edilmiş olmalıdır.
9
1. Makinenin Hazırlanması
1.1. Makinenin traktöre bağlanması
Ekipmanın traktöre bağlanması asılır tip pülverizatörlerde üç nokta askı sitemi ile çekilir
tiplerde ise oynar başlı çeki oku ile sağlanmaktadır. Bağlantı uyumluluğu (TS 660
kategorileri 1, 2, 3) kontrol edilmelidir.
Ayrıca taşıma ve çalışma sırasında
salınımlardan kaçınmak için ekipmanın üç yönde de bağlantıları kontrol edilmelidir
(Şekil 5).
Şekil 5. Taşıma ve çalışma sırasında salınımlardan kaçınmak için ekipmanın üç nokta bağlantı
noktası ayarı
Risk
Bağlantı sırasında,
makinenin
dengesizliğinden
kaynaklanan operatör
ezilmetehlikesi.
Düzenleme
Çözüm
Pülverizatör, makine-traktör ikilisinin
dengesizliğine neden olabilecek sarsıntı
ve titreşimlerden sakınılacak şekilde
kurulmalıdır.
Bağlantı yapılmadan önce, kuyruk mili
bağlantısı kavramasının boşta olduğu
kontrol edilmelidir, mümkünse motor
stop edilmeli ve anahtar çıkartılmış
TS ISO 11684
olmalıdır. Makinin tehlikeli noktaları
doğru tehlike işaretleri ile donatılmalıdır.
Daima
kullanma
kılavuzu
takip
edilmelidir.
Bağlantı
sırasında
pülverizatörün
devrilmesi ya da yer değiştirmesinden
TS EN ISO 4254-1 kaçınmak
için
makine
uygun
destekleme tertibatı ile donatılmalıdır.
Tarktör-pülverizatör ikilisinin stabilitesi
kontrol edilmelidir (Ek I).
10
Basınç altında akışın
kontrolü.
Bağlama hatalarını önlemek için
makinenin
hızlı
bağlantı
(quick
TS EN 982
coupling) ile yağ borusu ağızları tanıtım
kodları ile donatılmalıdır.
TS EN ISO 4254-1 Hidrolik borular kırılma durumunda sıvı
kaçaklarını önlemek için muhafaza
TS EN 982
altına alınmalıdır.
1.2. Kuyruk mili bağlantısının yapılması
Traktörden pülverizatöre güç iletimi genellikle bir mafsallı mil ile yapılmaktadır (Şekil
6).
Mafsallı mil (CE işareti taşıyan), kuyruk mili ve makineye, dönü yönüne dikkat
edilerek doğru bir şekilde bağlanmalıdır. Ayrıca;
— tutma kancası (zincir için), muhafazanın dönmesini engellemek için uygun bir
noktaya bağlanmalıdır (Şekil 7);
— çalışma sırasında, teleskobik borular, maksimum uzunluklarının en az 1/3 kadar
birbirini örtmelidir (Şekil 8);
Şekil 6. Traktör ile pülverizatör arasındaki güç aktarımı için mafsallı mil bağlantısı
Şekil 7. Mafsallı mil, üzerinde işaretli bulunan dönü yönüne dikkat edilerek kuyruk miline
bağlanmalı ve muhafazanın dönmesini engellemek için bir zincir ile sabitlenmelidir.
11
Şekil 8. Her tür çalışma pozisyonunda, teleskobik borular, maksimum uzunluklarının en az
1/3 kadar birbirini örtmelidir.
— Mafsal açısı imalatçısının belirttiği değerden fazla olmamalıdır. Her durumda
mafsallı mil traktör-pülverizatör ikilisine uygun olmalı ve sadece imalatçının uygun
gördüğü şekilde değişiklik yapılmalıdır.
Makine, mafsallı mil traktör kuyruk milinden ayrıldığı zaman taşınması için uygun bir
taşıyıcı ile donatılmalıdır.
Risk
Düzenleme
Çözüm
Mafsallı mil tüm uzunluğunca ve mafsallı
bağlantı bölümlerinde uygun muhafaza
TS EN ISO kullanılmalıdır.
5674
Bağlantı parçaları ve muhafazada her hangi
Yetersiz mafsallı mil
bir kırılma olmamalıdır.
muhafazası
Pülverizatör üzerindeki muhafaza mafsallı mili
nedeniyle dolaşma,
en az 50 mm örtecek uzunlukta olmalıdır.
sürüklenme, sarılma.
TS EN ISO Makine, mafsallı mil muhafazasının dönmesini
engellemek için kullanılan sabitleme elemanını
4254-1
(örneğin zincirler) tutacak uygun bir kanca ile
donatılmalıdır.
1.3. Makineyi traktörden ayırma
Makine traktörden sert ve düz bir zemin üzerinde ayrılmalıdır.
Risk
Düzenleme
Çözüm
Makinenin
traktörden
ayrılması
sırasında
makinenin
kararsızlığı
nedeniyle
operatörün
ezilmesi.
TS EN ISO
4254-1
Gerek
duyuluyorsa
makinenin
devrilmesinin
önlenmesi için uygun bir destek düzeneği ile
donatılması ve destek ayağının yere yaptığı basıncın
400 kPa’dan az olması kontrol edilmelidir (Şekil 9).
Çekilir tip makineler kazara oluşacak hareket
etmenin önüne geçmek için bir tekerlek durdurma
sistemine sahip olmalıdır (Şekil 10).
TS EN ISO
4254-1
Makine traktörden ayrıldığında sert bir zeminde her
yönde 8,5 derecede kararlı kalmalıdır.
12
Şekil 9. Kazara olacak devrilmeleri önlemek için destek tertibatı
Şekil 10. Pülverizatörün kazara hareketini engellemek için takoz
2. Depoyu Doldurma ve Boşaltma
Pülverizatörler genellikle depo doldurma sistemi ile donatılmışlardır. Bu sistemler enjektör
ya da yardımcı bir santrifüj pompa şeklindedir. Bunlar, suyu su kaynağından direk olarak
çekerler ve suyun kirlenmesini önlemek için su kaynağına geri dönmesine engel olurlar.
Deponun doldurulması ayrıca, doğrudan çiftlikte, yüksek miktarlar için basınçlı su
borularıyla, hızlı doldurmaya olanak sağlayan kaldırılabilir depolarla, ayrı bir pompa ile
doldurulan yardımcı büyük depolar ile sağlanabilir (Şekil 11).
Şekil 11. Deponun su ile doldurulması
13
Risk
Düzenleme
TS EN 907
Sıvı ile temas
TS 4077 ISO 5681:
3. 9. 5
Çözüm
Pülverizatörler bir ilaç aktarma düzeneği ile
donatılmalıdır. Eğer böyle bir düzenek yoksa
doldurma ağzı yerden ya da operatörün
kullandığı platformdan itibaren 1500 mm’den
daha yukarda olmamalıdır. Bu ağzın depo
kenar kısmından olan en yüksek yatay
mesafesi 300 mm olmalıdır (Şekil 12).
Depoyu doldurmak için kullanılan emme
hortumları
suyun
depodan
doldurma
düzeneğine geri kaçışına izin vermeyecek
şekilde
tasarlanmış
olmalıdır.
Çapı
400 mm’den büyük silindir biçimli ve ölçüleri
400x300 mm’den büyük dikdörtgen biçimli
depo doldurma ağızları, sadece alet
kullanılarak sökülebilen ızgara ile donatılmış
olmalıdır. Sıvı seviyesi doldurma ve
boşaltma sırasında operatör tarafından
açıkça
görülebilmelidir
(Şekil
13).
Basınçlandırılmamış her depo, doldurma ve
boşaltma sırasında depo içinde basınç
dengelenmesini sağlayacak bir düzeneğe
sahip olmalıdır. Operatör, daima sıvı karışım
ile temasa karşı korunmuş olmalıdır. Özellikle
operatör depoyu boşaltırken; boşaltma ağzı
herhangi bir alet kullanılmadan kolayca
açılabilmeli (örneğin basit bir musluk ile) ve
ilaçlı sıvının akışı operatörden uzağa doğru
olmalıdır. Pülverizatörler, operatörün kullanımı
için en az 15 ℓ kapasiteli temiz bir su
deposuna sahip olmalıdır. Bu depo,
makinelerin diğer parçalarından tamamen
ayrılmış olmalı ve devamlı basılmaya ihtiyaç
göstermeyen bir musluğa sahip olmalıdır
(Şekil 14).
Şekil 12. Doldurma ağzının yerden ya da platformdan olan yüksekliği ve depo kenarına olan
uzaklığı (mm) (TS EN 907)
14
Şekil 13. Sıvı seviyesi doldurma ve boşaltma sırasında operatör tarafından açıkça
görülebilmelidir.
Şekil 14. Pülverizatörler, operatörün kullanımı için en az 15 ℓ kapasiteli temiz bir su deposuna
sahip olmalıdır.
3. Ayarlama
Etkili pestisit uygulaması için, ekipmanın doğru olarak seçilmesinin yanı sıra mekanik
ya da güç iletimi ile bumların açılması ya da kapanmasını da içeren (Şekil 15), doğru
ayarlamaların yapılması (çalışma basıncı, memeler, püskürtme bumu vb) gereklidir.
Şekil 15. Bumların elle katlanması/açılması
15
Mekanik ayarlamalar söz konusu olduğunda aşağıdaki kurallar uygulanmalıdır:
Risk
Düzenleme
Çözüm
Motoru kapat ve anahtarı çıkart. Makinenin
en tehlikeli parça ve komponentleri
yakınında tehlike uyarıları kullanılmalıdır.
Daima kişisel koruyucu ekipman (KKE)
kullan, daima kullanma kılavuzunu uygula.
TS ISO 11684
Ezilme,
pülverizatörün
düşmesi ya da
hareket etmesi
nedeniyle
pülverizatör ile
traktör arasında
sıkışma tehlikesi.
Elle katlanabilen ve açılabilen püskürtme
kolları, en yakın mafsaldan en az 300 mm
uzaklıkta yerleştirilmiş iki tutamak ile teçhiz
edilmiş
olmalıdır.
Uygun
biçimde
tasarlanmış ve açıkça tanımlanmış olan
tutamaklar, püskürtme kolunun ayrılmaz
bir parçası durumunda olabilir. Püskürtme
kolunun yükseklik ayarı için gerekli kol
kuvveti 250 N’nu geçmemelidir. Püskürtme
kolunu aşağıya doğru en büyük düşme
hızı 10 mm/s ile sınırlayan bir tertibat
bulunmalı veya zemin ile püskürtme kolları
arasındaki mesafeyi 500 mm olarak
sınırlayan
bir
tertibat
bulunmalıdır.
Püskürtme kolu yükseklik ayarı bir vinç
yardımı ile yapılıyorsa, bu vinç püskürtme
kolları ağırlığının en az 1,3 katı ağırlığı
sürekli olarak taşıyabilmeli ve otomatik bir
durdurma tertibatına sahip olmalıdır. Vinç,
zeminden
veya
bir
platformdan
çalıştırılabilmeli ve zemin ile bum
arasındaki minimum mesafeyi koruyacak
bir donanıma sahip olmalıdır.
TS EN 907
16
Hidrolik ayarlamalar konusunda aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:
Risk
Düzenleme
Çözüm
Tüm kumandalar açıkça görünebilir,
algılanabilir
ve
uygun
etiketlerle
belirginleştirilerek
uygun
konuma
yerleştirilmeli, tehlikeli pozisyonlardan
kaçınılmalıdır.
Sistemin her bir parçası normal çalışma
koşullarından daha büyük basınçlara karşı
korunmalı ve tasarlanmalıdır (yüksek
basınç koruma valfi vb). Herhangi bir
kaçak (iç ya da dış) tehlikeye neden
olmamalıdır.
Sistem,
komponenetlere
kolay ulaşacak şekilde tasarlanmalı ve
imal edilmeli ve ayarlamalar güvenli olarak
yapılabilmelidir.
TS EN 982
Ezilme,
pülverizatörün
düşmesi ya da
hareket etmesi
nedeniyle
pülverizatör ile
traktör arasında
sıkışma tehlikesi.
TS EN 907
TS EN ISO 4254-1
17
Püskürtme kolları yükseklik ayarının bir
güç
kaynağı
kullanılarak
yapılması
durumunda, güç kaynağının kumandası
kendiliğinden eski konumunu alan tipte
olmalı ve operatör aynı zamanda
kumandaya
kabinden
de
kumanda
edebilmelidir. Püskürtme kolunu aşağıya
doğru en büyük düşme hızı 10 mm/s ile
sınırlayan bir tertibat bulunmalı veya zemin
ile püskürtme kolları arasındaki mesafeyi
500 mm olarak sınırlayan bir tertibat
bulunmalıdır. Bu minimum yüksekliği daha
da azaltmak ancak isteğe bağlı olarak
mümkün olmalıdır. Bir kilitleme tertibatı ile
püskürtme kollarının düşey konumu
sabitleştirilmelidir. Bu kilitleme tertibatı
doğrudan silindire bağlı olmayan bir
hidrolik valf ise, valften silindire kadar olan
devre elemanlarının patlama basıncı,
müsaade edilen çalışma basıncının 4 katı
olmalıdır.
Kumandalar,
makine
ve
komponenetlerinin hareketini gösteren
sembollerle donatılmalıdır.
4. Pülverizatör ile Çalışma
Pestisit uygulanması sırasında işlemler dikkatli bir şekilde gerçekleştirilmelidir
(Şekil 16). Bu bölümde belirtilen risklerden sakınmak için önerilen çözümler
aşağıdaki tabloda verilmektedir:
Şekil 16. Çalışma pozisyonunda bumlu tarla pülverizatörü
Risk
Düzenleme
Fırlayan nesneler ve
TS EN ISO 4254-1
hareketli parçalarla
temas (vantilatör).
TS EN ISO 13857
TS EN ISO 12100-2
TS ISO 11684
Çözüm
Dişliler, kasnaklar, dişli çarklar vb diğer dişli
çark
parçaları
koruyucu
muhafazalarla
kapatılmalıdır ya da uygun kapatıcılarla
bunlara erişilmesi önlenmelidir.
Makinenin
çalışan organları ya da bu alanlar olası risklere
karşı muhafaza altına alınmalı, izole edilmeli
ya da güvenlik tertibatları ile donatılmalıdır.
Makine işlevini yaparken fırlayabilecek nesne
ve parçalara karşı kapatılmalı ya da muhafaza
altına alınmalıdır.
Makinenin hareketli parçaları, herhangi bir
temas riskini ortadan kaldırmak için sabit
muhafazalarla kapatılmalıdır. Bu muhafazalar
kendi başlarına tehlikelere neden olmamalıdır.
Fırlayan nesnelerin neden olacağı risklere
karşı makine üzerine yerleştirilecek resim
yazılarla dikkat çekilmelidir.
18
TS EN 907
TS EN ISO 13857
Operatörün sıvı ilaç
karışımı ile teması.
TS EN 907
TS ISO 11684
TS EN 907
TS ISO 11684
Vantilatör, çalışma sırasında operatörün
yaralanmasını önlemek için herhangi bir
yabancı materyalin fırlamasını engelleyecek
konumda yerleştirilmeli ya da muhafaza altına
alınmalıdır. Vantilatör girişi TS EN ISO 13857
Madde 1. 3. 4 ve 6’daki çizelgelere uygun
olarak kapalı ve delikli sabit muhafazalarla
korunmalıdır. (Şekil 17 ve Tablo 1). Vantilatör
ve pompa bağımsız bir kumanda ile
çalıştırılamıyorsa,
operatör bunlara elle
kumanda edebilmelidir.
Operatörün pestisite maruz kalmasını ve olası
kaçakları önlemek için ilaçlı sıvı ileten horum
ve bağlantılar, çarpmalara karşı uygun
boyutlarda koruyucu altına alınmalıdır. Basınç
altında çalışan hortumların üzerine izin verilen
basınç değeri uzun süre kalıcı olacak şekilde
yazılmalıdır. Đzin verilen hortum ve bağlantı
parçalarının basıncı, en azından imalatçının
belirttiği maksimum devre basıncına eşit
olmalıdır. Basınçlı sıvının neden olacağı olası
yaralanma risklerine karşı makine üzerine
yerleştirilecek
resim
yazılarla
dikkat
çekilmelidir.
Püskürtme bumu önde olan kendi yürür
pülverizatörler, operatörü püskürtülen sıvı ilaç
hüzmesinden korumak için, bir kabinle
donatılmalıdır. Ya da sürücü oturağı ön bumun
maksimum çalışma yüksekliğinden 1000 mm
yüksekte olacak şekilde yerleştirilmelidir (EN
25353:1988 standardı 3. Paragraf). Operatör,
çalışma sırasında kumanda kollarını sürücü
oturağından
kontrol
edebilmelidir.
Elle
çalıştırılan püskürtme elemanları (örneğin
püskürtme tabancası) kazara olacak kaçakları
önleyecek şekilde tasarlanmış olmalıdır. Elle
çalıştırılan püskürtme elemanları için, kilitleme
kapalı durumda mümkün olmalı, ancak açık
durumda
kilitlenmemelidir.
Đlaçlamayı
durdurma kumandası devreye girdiğinde, her
bir püskürtme memesinden damlayan sıvı
miktarı 5 dakikalık süre içinde 2 ml’yi
geçmemelidir. Bu durumu doğrulamak için
yapılacak ölçme işlemi, püskürtme kollarına
sıvı akışı durdurulduktan 8 s sonra
başlatılmalıdır.
Pülverizatörler, operatörün
kullanımı için en az 15 ℓ kapasiteli temiz bir su
deposuna
sahip
olmalıdır.
Bu
depo,
makinelerin diğer parçalarından tamamen
ayrılmış olmalı ve devamlı basılmaya ihtiyaç
19
TS EN 907
göstermeyen bir musluğa sahip olmalıdır. Sıvı
ilaç karışımına temas riskine karşı makine
üzerine yerleştirilecek resim yazılarla dikkat
çekilmelidir.
Depo toplam hacmi, depo anma hacminden
en az % 5 daha büyük olmalıdır. Depo kapağı,
makineye bağlı kalmalı, kapalı pozisyonun
devamlılığını sağlayacak bir düzeneğe sahip
olmalı (örneğin vidalı kapak gibi) ve ilaç
karışımını sızdırmayacak özellikte olmalıdır
(Şekil 18).
Basınç hattında, imalatçı tarafından belirtilen
maksimum basıncın % 20’sinden fazla basınç
yükselmesini önlemek için bir emniyet valfi
bulunmalıdır. Emniyet valfinin ayarı yetkili
olmayan
kişilerin
müdahalesine
karşı
korunmuş
olmalıdır.
Emniyet
valfinin
çalışması, sıvı sızıntısına ya da damlamasına
neden
olmamalıdır.
(Santrifüj
pompalı
pülverizatörlerde, pompanın en büyük basınç
verimi, basınç hattında izin verilen basıncın %
20’sini aşamayacağı için, bu kurallar
uygulanmaz).
Pülverizatörde bir basınç göstergesi olmalıdır
(Şekil 19). Çalışma basıncı sürücü oturma
pozisyonunda, sürücünün başını ya da
omzunu çevirmesiyle açıkça okunabilmelidir.
Analog manometrenin çapı; basınç göstergesi
operatörün ulaşabileceği bir noktada ise,
kontrol paneline bağlı ve içerde is ve
pülverizatör ile traktör arasında ise 63 mm,
diğer durumlarda 100 mm olmalıdır. Đzin
verilen basınç değeri, gösterge üzerinde
kırmızıçizgi ile belirtilmelidir. Manometre,
herhangi bir kaçak ya da patlama durumunda
operatör için risk oluşturmayacak şekilde imal
edilmeli ya da yerleştirilmelidir.
20
Şekil 17. Vantilatör kanatları ile kazara teması önlemek için kullanılan ızgara
şeklinde koruyucu
Şekil 18. Depo kapağı, makineye bağlı kalmalı, kapalı pozisyonun devamlılığını sağlayacak
bir düzeneğe sahip olmalı (örneğin vidalı kapak gibi) ve ilaç karışımını
sızdırmayacak özellikte olmalıdır.
Şekil 19. Çalışma basıncının kontrolü için manometre
21
Tablo 1. Koruma ızgarası ölçüleri (TS EN ISO 138571).
Güvenlik mesafesi sr (mm)
Vücut uzvu
Şekil
Açıklık şekli2
Yarık
Kare
Daire
12<e<20
≥120
>120
>120
20<e<30
8503
≥120
>120
10<e<12
≥100
≥80
≥80
12<e<20
≥9004
≥120
>120
El
(1) Bu tablodaki uzaklıklar normal açıklıklara ait güvenlik mesafelerini (sr)
verir. Yeşil renkli değerler 14 yaş ve yukarısındaki kişiler için, mavi renkli
olanlar ise 3-14 yaş arasındaki kişiler içindir.
(2) “e” boyutu; kare açıklığın bir kenarını, yuvarlak açıklığın çapını, yarık
biçimli açıklığın ise dar yerini gösteren değerdir.
(3) Yarık açıklığı, 65 mm veya daha küçük olduğunda, başparmak elin ileriye
doğru hareketine engel olarak durdurucu olarak etki edebilir ve güvenlik
mesafesi 200 mm’ye kadar azaltılabilir.
(4) Yarık açıklığı, 40 mm veya daha küçük olduğunda, başparmak elin ileriye
doğru hareketine engel olarak durdurucu olarak etki edebilir ve güvenlik
mesafesi 120 mm’ye kadar azaltılabilir.
5. Hareket Etme ve Taşıma
Asılır makinelerde, herhangi bir işleme başlamadan önce her üç yönde makinenin
kaymadan dengeli bir şekilde durduğu kontrol edilmelidir.
Yana doğru katlama tertibatları olan pülverizatörler, mekanik ya da hidrolik kilit
sistemi (Şekil 20) ile donatılmalıdır. Gerek görülüyorsa, otoyolda dolaşım için yanal
ölçüyü gösteren bir işaretleme bulunmalıdır.
22
Şekil 20. Çekilir tip pülverizatör, taşıma için yana doğru katlama pozisyonu
Risk
Makinenin
hareketli
parçaları
nedeniyle ezilme
tehlikesi.
Düzenleme
Çözüm
Makine, çarpma ve titreşimin neden olacağı
stabilite bozulma durumlarını engelleyecek
şekilde tasarlanmalı ve çalıştırılmalıdır.
Makine
(ve
elemanları,
parçaları
vb),
fonksiyonunu yerine getirirken stabilitesi,
operatörü devrilme, düşen nesneler ve yer
TS EN ISO 4254-1 değiştirmeye
karşı
koruyacak
şekilde
tasarlanmalı ve çalıştırılabilmelidir. Makinenin
TS ISO 11684
ve parçalarının olası düşmelerinden kaynaklı
ezilmelere karşı makine üzerine yerleştirilecek
resim yazılarla dikkat çekilmelidir.
Püskürtme
bumları,
katlama/açma
TS EN 907
mekanizmasından
bağımsız,
istenmeyen
açılmaları engellemek için bir blokaj sistemine
TS EN ISO 4254-1 sahip olmalıdır. Bu mekanik bir kilit de olabilir.
6. Temizleme ve Bakım
Bakım temel işlemlerden olup bir takvime bağlı olarak bazı işlemleri operatörün
kendisi yapabilir. Bunlar: filtrelerin kontrolü, temizlenmesi ve ihtiyaç duyulduğunda
değiştirilmesi; memelerin kontrolü: pozisyonlarının kontrolü, temizlenmesi ve belirli
bir takvimime bağlı olarak ya da sıvı akışındaki değişkenliğinin % 5’i aşması
durumunda (TS EN 907) değiştirilmesi; boruların (hortum) ve contalar sızdırmazlığının
kontrolü; hareketli parçaların yağlanması; her uygulama sonrasında makinenin
dikkatlice yıkanması; sezon sonunda fitle ve memelerin sökülmesi.
Risk
Düzenleme
Makinenin
düşmesi
nedeniyle
ezilme
riski.
Pülverizatör ile
traktör arasında
TS ISO 11684
sıkışma.
Çözüm
Motoru kapat ve kontak anahtarını çıkart. Her
zaman kişisel koruyucu ekipman kullan; kullanım
kılavuzu bilgilerini güncelle.
Pülverizatörün tehlikeli noktaları doğru tehlike
uyarıları ile işaretlenmelidir. Her zaman kullanım
kılavuzu izlenmelidir.
23
Dayama ayağı üzerindeki yük 400 kPa’dan az
olmalı ve makine bu yükü karşılamalıdır.
Gerektiğinde devrilmeyi önlemek için uygun
TS EN ISO 4254-1
destekler kullanılmalıdır (Şekil 10). Çekilir tip
makinelerde kazayı önlemek için tekerlek blokaj
(kilit) sistemi olmalıdır (Şekil 11).
Bakım
yapmak
için
makine
traktörden
ayrıldığında, sert ve düz bir yüzeyde 8,5° açıda
dört
yönde
dengeli
olacak
biçimde
tasarlanmalıdır.
D. GENEL TEKNĐK AÇIKLAMALAR
05. 06. 2002 tarih 24776 sayılı Resmi Gazete
Mecburi Uygulama Tarihi 05.12. 2003
sonra pazara giren pülverizatörler, CE işareti, tanıtım plakası, resim yazılar ve CE
uygunluk beyanı bulundurmalıdır.
1. CE Đşareti
CE işareti, makine 2006/42/AT Makine Yönetmeliği’ne uygun olarak imal edilmiştir
anlamına gelir (Şekil 21).
Şekil 21. CE Đşareti: 05.12.2003’ten sonra piyasaya giren tüm bitki koruma makinelerinde,
CE işareti olmalıdır.
2. Tanıtım Plakası
Pülverizatörlerin en az aşağıdaki bilgileri taşıması gerekir (TS EN 907; TS EN ISO
4254-1):
24
Pülverizatör
Tanıtım plakasında aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
-
Đmalatçının adı soyadı ve adresi,
-
Đmalat yılı,
-
Serisi ve tip tanımı
-
Seri numarası (varsa),
-
Đzin verilen devre basıncı,
-
Boş durumdaki ağırlık (sıvı olmadan),
-
Đzin verilen toplam ağırlık (sıvı ile).
Pompa
Tanıtım plakasında aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
- Đmalatçının adı soyadı ve adresi,
- Seri numarası,
- En yüksek pompa debisi,
- En yüksek pompa basıncı,
- En yüksek basınçta en yüksek pompa debisi,
- Anma ve en yüksek devir sayısı.
Hortumlar
- Hortumların üzerine izin verilen en yüksek çalışma basıncı yazılmalıdır.
3. Resim Yazılar
Makine üzerinde olası riskleri belirten ve operatörün dikkatini bunlara çekecek resim
yazılar bulunmalıdır:
25
- Mafsallı mili üzerinde nominal hız ve dönüş yönü (okla gösterilerek) işareti,
- Depo içerisine girmenin yasak olduğuna dair uyarı işareti,
- Katlı durumda püskürtme bumlarının zeminden yüksekliği 4 m’yi aşan makinelerde
elektrik bağlantıları ile temas risklerini belirten uyarı işareti,
- Temiz su deposu üzerinde, yalnız temiz su ile doldurulması gerektiğini gösteren bir
uyarı işareti bulundurulmalıdır.
Güvenlik uyarılarına ilişkin resim yazı örnekleri Ek II’de verilmektedir.
4. Kullanma Kılavuzu
Makinenin güvenli kullanımı ve bakımı için kapsamlı bilgiler ve açıklamalara kullanma
el kitabı içinde yer verilmelidir (TS EN ISO 4254-1; TS EN 907).
Kullanma el kitabında özellikle aşağıdaki bilgiler vurgulanmalıdır:
a) Kış sonrasında makinenin yeniden çalıştırmaya hazırlanması işlemleri,
b) Basınç ayar metotları,
c) Değişik püskürtme memeleri kullanıldığı zaman pülverizatörde yapılan ayarların
ayrıntıları,
d) Püskürtme kollarının katlanma ve açılması işlemleri,
e) Makinenin tamir ve bakım hizmetleri ve özellikle kaynak işlemlerinin makinenin
püskürtme devresi yıkandıktan sonra yapılması gerektiği,
f) Tarlada püskürtme memelerinin tıkanması ve diğer arızalarda takip edilebilecek
işlemler,
g) Aşağıdaki işlemlerin yapılması sırasında, ilacın bulaşmasını önlemek için operatör
tarafından alınması gereken, personeli koruyucu elbise vb giyilmesi, ilaçla
doğrudan temas eden uzuvlarda kişisel koruyucu ekipmanların kullanılması ya da
depoya pestisitin direk konulmasını kolaylaştıracak düzenekler kullanılması vb
tedbirler:
- Deponun doldurulması, ilacın konulması,
- Püskürtme,
- Ayarlar,
26
- Deponun boşaltılması ve temizlenmesi,
- Pestisit değiştirilmesi,
- Bakım ve onarım hizmetleri.
h) Kabinsiz traktörde
kullanılmaması,
püskürtme
kollarının
traktör
ön
kısmına
bağlanarak
i) Deponun içine girilmesinin yasaklanması,
j) Hiçbir kimsenin makinenin yanında ve özellikle
bulunmadığından operatörün emin olması gerektiği,
fana
yakın
bir
yerde
k) Püskürtme kollarının zeminden yüksekliği 4 m’yi aşan makinelerde, elektrik
tellerine temas riski olduğu,
l) Makineyi kullanım dışında garaj vb alanlarda muhafaza ederken uygulanacak
işlemler.
5. CE Uygunluk Beyanı
CE Uygunluk Beyanı ile pülverizatörlerin imalatçısı ya da yetkili satıcısı (bayii),
ürünün 2006/42/AT Makine Yönetmeliği’nin gerektirdiği asgari sağlık ve güvenlik
gereksinimlerini karşıladığını beyan etmektedir. Bu beyan imalatçıya ilişkin bilgiler ile
pülverizatörlere uygulanan standartlar vb ile yasal zorunlulukların neler olduğunu
içermelidir (Şekil 22).
27
AB UYGUNLUK BEYANI
Biz,
(imalatçının adı ve adresi)
.....................................................................................................................................................
aşağıda adı, tipi veya modeli ile seri numaraları verilen ürününün /ürünlerin belirtilen standartlara
(veya dokümanlara) uygun olarak 2006/42/AT Makine Yönetmeliği (ilgili yönetmeliğin/yönetmeliklerin
adı) yönetmeliğin/yönetmeliklerin gereklerini karşılayacak şekilde ürettiğimizi beyan ederiz.
Đlgili standartlar
Ürünlerin Adı, Tipi/Modeli, Seri No
TS EN 907: 1999,
TS EN ISO 4254-1:2006 vb
Đlgili dokümanlar
TS ISO 11684: 1999 vb
Tarih ve Yer
Yetkili Kişinin Đmzası ve Kaşe
Şekil 22. CE Uygunluk Beyanı örneği
Ek I - Traktör – pülverizatör kombinasyonunun stabilite durumu
Traktör – pülverizatör kombinasyonunun stabilite durumunu incelemek için aşağıdaki
denklemelere uygunluğun kontrol edilmesi gereklidir*:
M s ≤ 0,2 T i + Z (d + i) M ≤ 0,3 T
(M s) - (0,2 T i)
Z ≥ –––––––––––––– (Karşı ağırlık için hesaplama)
(d + i)
Burada (Şekil 23):
i
d
s
T
Z
M
: Traktör iz genişliği,
: Traktör ön aksı ile traktör ön ağırlığının ağırlık merkezi arasındaki yatay
mesafe,
: Traktörün arka aksı ile pülverizatör ağırlık merkezi arasındaki yatay mesafe,
: Kullanıma hazır olduğu andaki traktör ağırlığı,
: Traktör ön ağırlığı,
: Pülverizatör ağırlığı.
28
Şekil 23. Traktör- pülverizatör kombinasyonunun stabilite durumunu hesaplamak için
yukarıdaki denklemler, ağırlık ve tırnak içindeki bilgiler kullanılmıştır.
(*) Bu bilgiler kullanım kılavuzunda yazılmış olmalıdır.
Ek II - Pülverizatörlere uygulanabilecek güvenlik işaretlemelerine ilişkin
örnekler (TS ISO 11684; TS EN 907)
(1)
(2)
(3)
1. DĐKKAT- Pülverizatörle ilgili bir şey yapmadan önce kullanım kılavuzunu
dikkatlice okuyunuz.
2. DĐKKAT- Motoru kapat ve anahtarı çıkart, kullanım kılavuzunu dikkatlice oku.
3. DĐKKAT- Hareketli parçalara elinizi yaklaştırmayın.
29
(4)
(5)
(6)
4. DĐKKAT- El için yaralanma tehlikesi. Tüm hareketli parçalar durmadan önce
makineye yaklaşmayınız.
5. DĐKKAT- Mafsallı mili bağlamadan önce traktör kuyruk milinin dönü yönü ve
dakikadaki devir sayısını (şekilde gösterilen 540 d/d) kontrol edin.
6. DĐKKAT- Basınç altındaki akışkan kaçağından sakınınız: Servis işlemleri için
kullanma kılavuzuna başvurunuz.
(7)
(8)
(9)
7. DĐKKAT- Platform ve basamak üzerine binmeyiniz.
8. DĐKKAT- Pülverizatörde katlanır bumun düşme olasılığı.
9. DĐKKAT- Ezilme ve kesilme tehlikesi. Elinizi hareketli parçalara yakın yerlere
koymayınız.
30
(10)
(11)
(12)
10. DĐKKAT- Elektrik çarpması/elektrik çarpması ile ölme (Bumun elektrik şebekesi
ile temas riski).
11. ÖLÜM TEHLĐKESĐ- Depo içine girmek yasaktır.
12. DĐKKAT- Fan hareket halinde iken koruma ızgarasını çıkartmayınız. El
yaralanma tehlikesi.
(13)
(14)
(15)
13. TEHLĐKE- Her ne için olursa olsun depo içine girmeyiniz.
14. DĐKKAT- Makineden nesne fırlama olasılığı, güvenli mesafede durunuz.
15. DĐKKAT- Makinenin kaldırılması için bağlantı noktası.
31
(16)
(17)
(18)
16. DĐKKAT- Gürültüye karşı kişisel koruyucu ekipman kullanınız.
17. DĐKKAT- Solunum için kişisel koruyucu ekipman kullanınız.
18. DĐKKAT- Güvenli ayakkabılar kullanınız.
(19)
(20)
19. DĐKKAT- Uygun iş tulumu kullanınız.
20. DĐKKAT- Eller için kişisel koruyucu ekipman kullanınız.
(21)
(22)
21. DĐKKAT- Maksimum 20 bar basınçta kullanınız.
22. DĐKKAT- Maksimum 50 bar basınçta kullanınız.
32
KAYNAKLAR
1. ENAMA Working Group, 2007. Safety Requirements of Crop Protection
Machines. Leonardo da Vinci Project “FORMAAGRI: Training for the Correct Use of
Farm Machinery” ENAMA Guidelines, Rome, Italy.
2. TS 660: 1986 Üç Nokta Askı Düzeni – Tekerlekli Tarım Traktörlerinde, Hidrolik
Kumandalı
3. TS EN 907: 1999 Tarım ve Ormancılık Makineleri- Pülverizatörler ve Sıvı Gübre
Dağıtıcıları- Güvenlik
4. TS 4077 ISO 5681: 2005 Bitki Koruma Alet ve Makineleri ile Đlgili Terimler ve
Tarifler
5. TS EN ISO 4254-1:2006 Tarım Makineleri – Güvenlik – Bölüm 1: Genel Kurallar
(Yürürlükten kalkan TS 5066 EN 1553)
6. TS ISO 11684:1999 Tarım ve Orman Makineleri, Traktörler, Motorlu Çim Biçme
Makineleri ve Bahçe Ekipmanları Đçin Güvenlik Đşaretleri ve Tehlikelerin Resimli
Gösterilmesi – Genel Kurallar
7. TS EN ISO 12100-1:2007 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için
genel prensipler – Bölüm 1: Temel terminoloji, metodoloji (Yürürlükten kalkan TS EN
292-1)
8. TS EN ISO 12100-2:2006 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için
genel prensipler – Bölüm 2: Teknik prensipler (Yürürlükten kalkan TS EN 292-2)
9. TS EN ISO 13857:2009 Makinelerde güvenlik- Kol ve bacakların ulaşabileceği
bölgelerde tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri (Yürürlükten kalkan TS EN
294)
10. 2006/42/AT Makine Yönetmeliği (Resmi Gazete Sayısı: 27158, Tarih: 03.03.2009)
33