uygun jeneratörün seçimi

UYGUN JENERATÖRÜN SEÇİMİ
JENERATÖRÜNÜZÜ HANGİ AMAÇLA KULLANMAYI PLANLIYORSUNUZ?
Jeneratörler bir çok farklı amaç için kullanılabilir. Honda hemen hemen tüm kullanıcıların ihtiyacına
uygun modeller sunmaktadır. Honda jeneratörler ürettikleri yüksek kalitede gücün yanısıra, son derece güvenilir ve kullanımı rahat jeneratörlerdir.
Kullanım alanları:
*Evlerde, işyerlerinde yedekleme veya ilave enerji ünitesi olarak
*Dışarıda elektrik kaynağının bulunmadığı ortamlarda, kamp yaparken veya hobi amaçlı işlerde
*Teknelerde, yatlarda
*İnşaatlarda elektrikli cihazların çalıştırılması ve gece çalışmalarında aydınlatma amaçlı olarak
*Akü şarjı için
*Seyyar satıcı, pazarcı vb. tezgahlarınının aydınlatılması
NE KADAR SESSİZ BİR JENERATÖRE İHTİYACINIZ VAR?
Honda jeneratörler muadillerine oranla daha sessiz çalışmalarıyla tanınmaktadırlar. Honda jeneratörler arasında farklı ses seviyelerine sahip modeller mevcut olup, kullanıcı ihtiyacı doğrultusunda bir
çok farklı model arasından kendisine en uygun jeneratörü seçebilir. Örneğin kamp amaçlı kullanım
için dünyanın en sessiz jeneratörleri olan EU serisinden bir model tercih edilebilirken, inşaatlarda
kullanmak üzere H serisi jeneratörler daha uygun bir seçim olabilir.
JENERATÖRDEN BESLENECEK CİHAZLARIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Günlük hayatımızda kullandığımız bilgisayar, plazma TV, müzik setleri, DVD oynatıcılar vb. elektronik ve hassas cihazların sayısı ve çeşidi her geçen gün artmaktadır. Bu tip cihazlar sinüs formu
düzgün, voltajında dalgalanma olmayan, temiz ve kaliteli enerjiye ihtiyaç duyarlar. Aksi taktirde cihazlar zarar görebilir ya da performanslarında düşüş meydana gelebilir. Honda’nın invertör teknolojisine sahip EU serisi jeneratörleri neredeyse evlerde kullandığımız elektriğe eş, kaliteli ve düzgün
elektrik üretirler. Bu nedenle elektronik ve hassas cihazlar için en uygun jeneratörlerdir.
MARŞLI BİR MODELE İHTİYAÇ VAR MI?
Honda motorlar, ipli (manuel) modelleri söz konusu olduğunda bile ilk çalıştırmadaki kolaylıklarıyla
ünlüdür. Ancak Honda’nın birçok marşlı modeli de mevcuttur. Diğer taraftan istenildiğinde bu marşlı
modeller otomatik çalışan jeneratörlere de dönüştürülebilmektedir. Böylelikle elektrik kesintisi meydana geldiğinde jeneratör kendiliğinden devreye girip kesinti sona erdiğinde yine kendiliğinden
devreden çıkmaktadır.
KOLAY TAŞINABİLİRLİK
Tüm Honda jeneratörler portatif sınıfta yer alan jeneratörler olmakla birlikte, nispeten daha fazla
ağırlığa sahip modellerde bir yerden başka bir yere hareketi ve taşımayı kolaylaşlaştırıcı tekerlek
ve taşıma kolu seçenekleri bulunmaktadır. Ayrıca 0,65 – 2 kVA arası “çanta tipi” modeller hafifliği ve
taşıma kolu sayesinde rahatlıkla taşınabilir. Tüm bu seçenekleri dikkate alarak sizin için en uygun
jeneratörü belirleyebilirsiniz.
NE KADARLIK BİR GÜCE İHTİYACINIZ VAR?
Cevaplanması gereken en önemli sorulardan bir tanesidir. Jeneratörler, evlerde kullandığımız
elektriğe çok benzer bir şekilde AC (alternatif akım) üretirler. Ancak şebekeden gelen enerji ile
evinizde elektrikli tüm cihazlarınızı çalıştırabilirken, portatif bir jeneratör ile motor gücüne bağlı olarak
sınırlı sayıda cihazınızı çalıştırabilirsiniz. Bir jeneratörün ürettiği güç kVA cinsinden ifade edilir. (1000
VA= 1 kVA) (VA=Volt x Amper)
Maksimum ve sürekli çalışma gücü
Jeneratörlerde iki farklı güçten söz edilir. Maksimum çalışma gücü jeneratörün ilk çalıştırılmasından
itibaren 15-20 dakika içinde ürettiği güçtür. Bu güç daha sonra makinenin rejime girmesi, motorun ve
alternatörün ısınması ile verimliliklerinin azalması sonucu düşer, bu da sürekli çalışma gücüdür.
Sürekli çalışma gücü, maksimum çalışma gücünün yaklaşık %90’ı seviyesindedir. Jeneratör ile ilgili
bütün hesaplamalarda sürekli çalışma gücünün dikkate alınması en güvenilir yöntemdir. Örneğin;
2500 VA’lık bir jeneratör maksimum 2500 VA üretir. Bu, jeneratörün maksimum güçte 100’lük ampullerden 25 adet yakabileceği anlamına gelir. Ancak bu jeneratörün sürekli çalışma gücü yaklaşık
2200VA olacağından, sürekli çalışmada ancak 22 adet ampul yakabilir.
Not: Jeneratörler kesinlikle 20 dakikadan daha uzun bir süre maksimum çalışma gücünde
çalıştırılmamalıdır.
Güç ihtiyacını belirlemek için aynı anda çalışması gereken cihazları ve bunların kalkış (demaraj)
anındaki (ilk çalışmada) ihtiyaç duydukları yükü belirlemek gerekir. Güç ihtiyacında öncelikle evlerdeki hidrofor veya şantiyelerdeki hava kompresörü gibi ilk çalıştıklarında normal çalışmalarına
oranla 3-4 kat daha fazla güç çeken cihazları tespit etmek gerekir. Bu tip genellikle elektrik motoru
ile çalışan cihazlar güç tespitinde belirleyici olacaktır.
Unutmamak gerekir ki, portatif jeneratörler genellikle belirli süreler için elektrik ihtiyacını karşılamakta
kullanılırlar. Dolayısı ile bu süre içinde kullanılması zorunlu olan cihazlar güç ihtiyacının tespitinde
dikkate alınmalıdır.
Her zaman için tespit edilen güç ihtiyacından %15-20 daha fazla güce sahip bir jeneratör seçilmelidir. Gerek güç tespitinde yapılabilecek hataları telafi etmek, gerekse ileri dönemde oluşabilecek yeni
ihtiyaçları göz önünde bulundurarak böyle bir tercih yapmak doğru olacaktır.
Yük tipleri
Yük, jeneratöre bağlı çeşitli cihazlar tarafından jeneratörden çekilen güç için yapılan genel
tanımlamadır. Sonuçta jeneratöre bağlanan her cihaz jeneratöre ilave bir yük getirir.
Aktif yükler: Ampul, fırın, müzik seti vb. genelde bir elektrik motoru ile çalışmayan ve etiketlerinde
belirtilen değerler kadar güç çeken cihazlardır. Örneğin; 100’lük bir ampulün 100 Watt, 2000’lik bir
ısıtıcının 2000 Watt güç çekmesi gibi.. Aktif yüklerin hesaplanması oldukça kolaydır. 10 adet 100’lük
ampulünüz var ise ihtiyacınız olan güç 1 kW’lık bir jeneratördür.
Reaktif yükler: Buzdolabı, klima,çamaşır makinesi , kompresör gibi genellikle elektrik motoru ile
çalışan ve demaraj akımı çeken cihazlardır. Bu cihazlar ilk devreye girişte (ilk çalışmada) ve sürekli
çalışmada (normal çalışmada) olmak üzere 2 farklı güç çekerler. En fazla gücü ilk çalışmalarında
çekerler. Bu güç yaklaşık olarak sürekli çalışma gücünün 3-4 katına kadar çıkabilir. Örneğin; bir
buzdolabı normal çalışmasında 400 Watt güç çekerken ilk çalışmasında bu güç 1200 Watt’a kadar
çıkabilir.
Reaktif yükler sözkonusu olduğunda güç tespiti için en garantili yöntem, vasıflı bir elektrikçinin pensampermetre cihazı kullanarak bu cihazların çektikleri demaraj akımlarını (ilk çalışmada çektikleri
güç) ölçmesidir.
Diğer bir yöntem ise bilgi etiketlerinin okunmasıdır. Bütün elektrik motorlarının gövdelerinde motorun gücü (hp), voltaj (V), akım (A), faz (trifaze/monofaze) vb. bilgileri içeren bir etiket bulunur. Bu
etiketler üzerinde bazen motorun ilk çalıştırma için ihtiyaç duyduğu akım (A) bilgisini içeren bir “yük
kodu” yer alır. Bir harfe karşılık gelen bu kod, motorun kalkış anında beygir gücü (BG = HP) başına
karşılık ihtiyaç duyduğu akımı temsil eder. Yük kodu tablosu aşağıda verilmiştir.
Yük kodu
A
B
C
D
E
F
G
H
J
Amper/ 1 BG
Yük kodu
26.0
29.5
33.3
37.4
41.6
46.6
52.4
59.0
66.6
L
M
N
P
R
S
T
U
V
Amper/ 1 hp
83.3
93.3
104.0
116.6
133.3
149.9
166.6
186.6
> 186.6
Örneğin; elektrik motorumuzun üzerindeki kodun “L” olduğunu ve motorumuzun gücünün de 1/3 BG
olduğunu varsayalım. Bu durumda motorumuzun ilk çalıştırmada çekeceği güç 1/3 X 84 A = 28 A
olacaktır.
Bazı cihazların çektikleri güçler yaklaşık olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Ev aletleri
Çalışma sırasındaki ihtiyaç
(Watt)
Kahve makinesi
1750
Bulaşık makinesi
700
Elektrikli fritöz
1300
Elektrikli fırın
2100
Elektrikli ızgara
1250
Mikrodalga fırın (625 W)
625
Ekmek kızartma makinesi
1100-1800
Buzdolabı
700
Çamaşır makinesi
1150
İlk çalışma için gerekli ilave ihtiyaç
(Watt)
0
1400
0
0
0
800
0
2200
2300
Ütü
Çamaşır kurutma makinesi
Kat kaloriferi
Kat hidroforu
Mikser
Blender
Mutfak robotu
Ekmek yapma makinesi
Saç kurutma makinesi
Video
CD Player
DVD player
Su ısıtıcısı
Pencere fanı
Aydınlatma
Elektrikli battaniye
Radyo
Televizyon
Nem alıcı
Klima (10.000 BTU)
İş aletleri
Çalışma sırasındaki ihtiyaç
(Watt)
Hava kompresörü (1 BG)
Hava kompresörü (1/2 BG)
El matkabı (1/2 inch)
Yüksek basınçlı
yıkama makinesi (1 BG)
Döner testere
Zincirli testere (2 BG)
Tarım
ekipmanları
Masaüstü
Dizüstü
Monitör
Faks makinesi
Yazıcı
Tarayıcı
0
1800
0
400
200
200
0
0
300
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2200
İlk çalışma için gerekli ilave ihtiyaç
(Watt)
1500
975
600
1200
4500
1600
0
3600
1400
1100
2300
0
Çalışma sırasındaki ihtiyaç
(Watt)
Süt soğutucu
Süt sağma makinesi
Portatif mazotlu ısıtıcı
50.000 BTU
Akü şarj cihazı (15A)
Elektrikli kaynak makinesi
(200A)
Bilgisayar
1200
5750
250
400
150-450
300
400
600
1300
100
85
80
3000
250
Ampul üzerindeki değer
400
50-200
300
650
1500
İlk çalışma için gerekli ilave ihtiyaç
(Watt)
1100
1000
400
1800
2300
600
380
9000
0
0
Çalışma sırasındaki ihtiyaç
(Watt)
600-800
200-250
200-250
600-800
400-600
50-100
İlk çalışma için gerekli ilave ihtiyaç
(Watt)
0
0
0
0
0
0
Not: Yukarıda belirtilen değerler tahminidir. Cihazınızın gerçek güç ihtiyacı yukarıda listelenenden
farklılık gösterebilir. Cihazınızın üzerindeki etiketi kontrol edin.
MONOFAZE / TRİFAZE JENERATÖRLER
Jeneratörden beslenecek cihazlar arasında bir veya daha fazla sayıda trifaze cihaz var ise, jeneratör
de trifaze olmalıdır. Trifaze jeneratörlerde monofaze yüklerin 3 faza da eşit olarak dağıtılması ve bu
esasa uygun olarak jeneratörün kullanılması zorunluluğu, bu jeneratörlerin monofaze jeneratörlere
oranla daha hassas ve dikkatli kullanımını gerektirmektedir.
Diğer taraftan tesisatın trifaze olması jeneratörün de trifaze olmasını gerektirmez. Eğer jeneratörden
beslenecek cihazların tamamı monofaze ise, tesisat trifaze olmasına rağmen sistemde yapılacak
gerekli uyarlamalar ile monofaze bir jeneratör kullanılabilir.
JENERATÖRÜN KULLANIMI VE GÜVENLİK
JENERATÖR MONTAJI
Jeneratörün güvenli bir şekilde kullanımında ilk adım doğru montajdır. Baştan hatalı yapılan montajlar, ileride jeneratörden beklenen verimin alınamaması bunun da ötesinde hayati tehlikeye varacak
sonuçlar doğurabilir.
Jeneratörün yerleştirileceği yerin belirlenmesi
Portatif benzinli jeneratörlerde nadiren su soğutmalı motorlar da kullanılmakla beraber çok büyük
oranda hava soğutmalı motorlar kullanılmaktadır. Dolayısı ile jeneratörün iki ana parçası olan benzinli motor ve alternatörün soğutma sistemleri hava sirkülasyonu yoluyla olmaktadır. Bu durumda
jeneratörün verimli bir şekilde çalışabilmesi, performansında düşüş olmaması ve ciddi hasarların
meydana gelmemesi için, jeneratörün çalıştığı ortamdaki hava sirkülasyonunun çok iyi sağlanması
gerekir. Bunun için asgari koşullarda jeneratörün her yönden en az 1 metre açık olmasına dikkat
edilmelidir. Ayrıca jeneratörün bulunduğu zeminin ıslak olmaması da önemlidir.
Egzoz gazının ortam dışına atılması
Jeneratör egzozundan çıkan gazlar mutlaka jeneratörün bulunduğu kapalı ortamın dışına atılmalıdır.
Aksi taktirde bu gazlar hava sirkülasyonu ile soğuyan motorun hava filtresi tarafından tekrar emilecek ve jeneratörde ciddi hasarlar meydana gelmesine neden olacaktır. Egzoz gazlarının zehirli
olduğu , solunması halinde insanlar ve hayvanları öldürebileceği unutulmamalıdır.
Jeneratör için ayrı bir elektrik tesisatının çekilmesi
Jeneratörler kendi başlarına bağımsız birer enerji kaynağıdır. Jeneratörlerin sabit bir yedekleme ünitesi olarak kullanılacağı ev veya iş yerlerinde, jeneratör için ayrı bir elektrik tesisatının çekilmesi gerekir. Ayrıca jeneratörün besleyeceği devrelerin baştan planlanarak belirlenmesi ve elektrik panosu
içinde buna uygun olarak ayırımının yapılması gerekir. Böylelikle jeneratör kullanıldığında evdeki
hangi cihazların jeneratörden besleneceği önceden tespit edilmiş ve sınırlandırılmış olur. Bu da jeneratörden kapasitesinin üzerinde yük çekilmesi ihtimalini azaltarak güvenli bir kullanım sağlar.
Ayrıca trifaze jeneratörlerde mutlaka 3 fazdan da eşit miktarlarda yük çekilmesini sağlayacak uyarlamalar elektrik panosu içinde yapılmalıdır.
Kutup değiştirici şalter kullanımı: Kutup değiştirici şalter, jeneratörün üretmiş olduğu elektrik ile
şehir şebeke elektriğinin birbiri ile çakışmasını önlemek amacı ile kullanılır. Jeneratörün kullanılacağı
durumlarda şalter üzerindeki anahtar buna uygun konuma getirilerek, daha önce elektrik panosu
içinde ayırımı yapılan devrelere elektrik verilir. Şehir elektriğinin kullanılacağı durumlarda da şalter
üzerindeki anahtar buna uygun konuma getirilerek tüm devrelere elektrik verilmesi sağlanır. Böylelikle
iki ayrı elektrik kaynağının birbirleri ile bağlantısı kesilir ve şehir elektriğinin jeneratöre verebileceği
hasarlar önlenmiş olur. Kutup değiştirici şalter manuel jeneratörlerde kullanılan bir sistemdir. Otomatik jeneratörlerde ise jeneratör ile birlikte verilen otomatik transfer panoları aynı işlevi görmektedir.
Not: Jeneratör montajı ile ilgili tüm işlemlerin yetkili servisler tarafından yapılması gerekmektedir.
JENERATÖR KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Günümüzde pek çok ev ve işyeri sahibi çeşitli amaçlarla jeneratör sahibi olmaktadırlar. Jeneratörler günümüzde en bağımlı olduğumuz şeyi, elektriği bize sağladığı için hayatımızı büyük ölçüde
kolaylaştırırlar. Ancak kolaylığın sıkıntıya dönüşmemesi, hatta insan hayatını tehlikeye düşürmemesi
için kullanıcıların bazı gereken önemli konulara dikkat etmesi gerekmektedir.
Jeneratör satın almadan önce mutlaka güç tespiti yaptırın
Jeneratörünüzü çalıştırmadan önce yakıt seviyesini kontrol edin
*Honda motorlar kurşunsuz benzin ile çalışma esasına göre dizayn edilmişlerdir. Pompa oktanı 86
ve daha yüksek kurşunsuz benzin kullanmaya özen gösterin. Bu; supap, alev tutucu, susturucu ve
buji gibi parçalarda tortu birikmesini önleyecektir.
*Uzun süre beklemiş ve kirli benzin kullanmayın.
*Honda’nın ürettiği tüm motorlar 4-zamanlıdır. 2-zamanlı motorlarda olduğu gibi benzine yağ
karıştırılmaz.
*Yakıt deposunun kirlenmesi ya da içine su girmesini önleyin.
*Yakıt ikmali yaparken motorun çalışmıyor olduğundan ve bulunduğunuz ortamın havalandırmasının
yeterli olduğundan emin olun. Benzin belirli koşullarda aşırı derecede yanıcı ve patlayıcı olabilir.
*Depoyu taşacak şekilde doldurmayın. Eğer taştıysa, depo çevresindeki benzinin iyice
temizlendiğinden emin olmadan jeneratörü çalıştırmayın.
Yağ seviyesi ve hava filtresini kontrol edin.
Jeneratörünüzü evinizi/ofisinizin içinde ya da kapalı ortamlarda kesinlikle çalıştırmayın.
*Jeneratör egzozundan çıkan gaz zehirli olup insan sağlığı için tehlikelidir.
Jeneratörünüzün fişini doğrudan evdeki prizlere kesinlikle takmayın.
Böyle bir durumda jeneratör şehir elektriği ile doğrudan karşı karşıya kalır ve bu farklı yapılardaki
fazlar kısa devre yaparak hem jeneratöre hem de çevresindeki insanlara ciddi zararlar verebilir.
Jeneratörünüzü parlayıcı ve yanıcı maddeler ile ocak, fırın, ısıtıcı gibi cihazlardan uzak tutun.
Elinizde sigara veya diğer yanan maddelerle ile jeneratöre yaklaşmayın.
Jeneratör çalışırken motor, egzoz vb. sıcak aksamlara dokunmayın.
Kullanma ve bakım el kitabında belirtilen periyodik bakım talimatlarına mutlaka uyun.
Jeneratörünüzü, elektrik kesintisi olmasa bile en az ayda bir kere 10-15 dakika çalıştırın.
Bu sayede yağın motor içinde dolaşarak yağlama yapması, karbüratöre temiz hava ve yakıtın girmesi ve akünün şarj olması sağlanır. Bunların hepsi, jeneratöre gerçekten ihtiyaç duyduğunuzda sorunsuz bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.
Jeneratörünüze yakın bir yerde mutlaka bir yangın söndürücü bulundurun.
Jeneratörünüzü ve varsa harici yakıt deponuzu çocukların ulaşamayacağı ortamlarda bulundurun.
Uzatma kablolarını düzenli olarak kontrol edin. Yıpranmış, eskimiş kabloları mutlaka
değiştirin.
Jeneratör ile ilgili bir problem olduğunda mutlaka yetkili servislere başvurun. Kendiniz problemi gidermeye çalışmayın.
JENERATÖRÜN TAŞINMASI VE DEPOLANMASI
Jeneratörünüzü bir yerden diğerine taşırken veya depolarken, yakıt musluğunu kapalı (OFF) konuma getirmeyi unutmayın. Aksi takdirde benzin karterin içine sızıp motor yağına karışabilir ve yağın
yağlama özelliğini kaybetmesine dolayısı ile motorun zarar görmesine neden olabilir. Jeneratörü 2
aydan fazla kullanmayacaksanız, yakıtı tamamen boşaltın.