Tarihi yığma yapıların mekanik özelliklerinin yerinde yapılan Flat-jack

Tarihi yığma yapıların mekanik özelliklerinin yerinde yapılan Flat-jack

Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi
Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test
TA R İ H İ YIĞM A YA PI L A R I N MEKA Nİ K
ÖZELLİ KLER İ Nİ N YER İ NDE YA PI L A N
FL AT-JACK (YA SSI KR İ KO)
DENEYİ İ LE BELİ R LENMESİ
Deter minat ion of Mechanical Proper t ies of
Hi stor ical Masonr y Str uctures
Using in- situ Flat-Jack Test
Fikret KURAN | İnşaat Y. Müh,, Vakıflar Genel Müdürlüğü
Ömer DABANLI | İnşaat Y.Müh.- Mimar, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Ün. - KURAM
180
Fikret Kuran, Ömer Dabanli
T
arihi eserlerde ve aynı zamanda yeni yapılarda, yapıda
gerçekleştirilecek müdahalenin kapsamını ve sınırlarını
belirleyecek olan en önemli parametrelerden birisi taşıyıcı
elemanların dayanımıdır. Dayanımın ise dış yükler etkisiyle
ortaya çıkan içi kuvvetten daha büyük olması sağlanmalıdır.
Bu sebeple taşıyıcı elemanların dayanımının makul bir yaklaşım ve yaklaşıklıkla belirlenmesi gerekmektedir. Ancak, bazı
durumlarda ülkemizdeki tarihi yapı uygulamalarında, yapıyı
oluşturan duvar, kemer, tonoz gibi elemanların basınç dayanımı, kayma dayanımı, elastisite modülü gibi mekanik parametreler belirlenmeden, bazı kabullere dayalı hesaplamalar
yapılmaktadır. Bu kabuller, yapıya gereğinden fazla yapısal
müdahale yapılmasına neden olabileceği gibi, bazen yetersiz
müdahalelere de sebep olabilmektedir. Bu makalede tarihi
yığma yapıların basınç dayanımı, elastisite modülü ve poisson oranı gibi mekanik parametrelerin belirlenmesi amacıyla
yapı üzerinde gerçekleştirilen ve literatürde hafif tahribatlı
veya yarı tahribatlı olarak tanımlanan ve yapıda kolayca
tamir edilebilir nitelikte hafif bir hasar oluşturan flat-jack
deneyi ve ülkemizdeki bir tarihi camide uygulanması ve sonuçları hakkında bilgiler verilmektedir.
Anahtar kelimeler: tarihi yığma yapılar, mekanik özellikler,
flat-jack
T
he strength of the structural elements is very important
parameter to determine the limits and extent of structu-
ral interventions in both historical and modern buildings. It
have to be provided that, the strength must be greater than
internal forces as a result of external loads. For this reason,
the strength of structural elements has to be obtained with
a reasonable approach and precision. However, in some
implementations of historical structures in our country,
the interventions are going on with some hypothesis but
without any determination of the mechanical parameters of
structural elements such as walls, arches and vaults. Furthermore, sometimes the hypothesis about the mechanical
properties of structures causes over intervention or inadequate intervention problems. The paper gives information
about flat-jack test which is named as semi-destructive test
to determine the compressive strength, modulus of elasticity
and poisson ratio of historical masonry structures. Also the
paper discusses the results of a flat-jack test results of a
case study in Turkey and compares the with laboratory test
results..
Keywords: historical masonry, mechanical properties, flat-jack
181
Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi
Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test
GİRİŞ
Ülkemizin büyük bir kısmı deprem kuşağında yer almaktadır. Bu nedenle mevcut yapıların taşıyıcı sistemlerinin
güvenlik tahkiklerinde çoğu durumda düşey yüklerle birlikte deprem kuvveti altında oluşan gerilme veya iç kuvvetler
kritik olmaktadır. Hesaplanan iç kuvvet veya gerilmelerin ise
taşıyıcı sistemi oluşturan malzeme dayanımı ile karşılaştırılması gerekmektedir. Ancak birçok projede taşıyıcı elemanların dayanımları belirlenmemekte, sadece bazı kabuller
yapılmakta veya literatürde benzer duvar örgü biçimleri için
tanımlanmış yine pek çoğu kabule dayalı dayanım değerleri kullanılmaktadır. Taşıyıcı sistem güvenliği açısından en
önemli parametre olan dayanımdaki bu gelişigüzel yaklaşım, yapının hassas biçimde modellenerek buna bağlı olarak
oluşan iç kuvvetlerin belirlenmesini ve ayrıca söz konusu hesapların sonuçlarına dayalı biçimde müdahale kararlarının
verilmesini bazı durumlarda anlamsızlaştırmaktadır.
nilir veriler elde etmek homojen olmayan malzeme-yapı
özellikleri ve ayrıca referans verisinin bulunmaması gibi sebeplerle çoğu zaman mümkün değildir. Bu yöntemlerle ancak dayanım değerlerinin yapının duvarlarında dağılımı ve
homojenliği veya büyük değişim gösteren bölgeleri göreceli
olarak tespit edilebilmektedir. Ancak duvarın basınç dayanımı ve elastisite modülü gibi mekanik özellikleri yeterli
yaklaşıkla belirlenememektedir. Araştırmalar bu yöntemler
ile elde edilen parametrelerin dayanım ile ilişkisinin düşük olduğunu ve yüksek hata payı içerdiğini göstermektedir. Benzer durum, günümüzde yapılmış mevcut binaların
deprem güvenliklerinin belirlenmesinde de söz konusudur.
Türk Deprem yönetmeliğinde olduğu gibi, hiçbir yönet-
Yığma yapılarda malzemenin mekanik özelliklerini
belirlemek için yapıdan numuneler alarak laboratuvar ortamında deneye tabi tutmak suretiyle duvar parçasının basınç dayanımı tespit edilebilmektedir. Örnek olarak, Edirne
Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı’nda restorasyon
uygulamaları sırasında tonozlarda basınç çatlaklarının gözlenmesi üzerine, zaten açık olan tonozlardan en az 3 derzi
kapsayacak şekilde prizma numuneler alınmış ve tuğla örgülü tonozdan alınan numunelerin tek eksenli basınç dayanımı ortalama 0.90 MPa olarak tespit edilmiştir (Fotoğraf
1). Uygulanan yük doğrultusu, tonozdaki yük doğrultusu
ile aynı olacak şekilde, derzlere dik olarak uygulanmıştır.
Tarihi yapılarda duvar, tonoz, kemer ve kubbe gibi taşıyıcı elemanlardan kârgir örgüyü tamamen temsil edecek
nitelikte kompozit halde numunelerin alınması çoğu zaman
mümkün olamamaktadır. Nadiren yapının ancak kısmen
yıkılmış veya açılmış olan bölümlerinden numuneler alınabilmekte ve laboratuvarda çeşitli deneyler yapılabilmektedir. Ancak bu yöntemin nadiren uygulanabilmesi ve yapıya
önemli derecede hasar vermesi gibi önemli kısıtlamaları
olduğu aşikârdır.
Tarihi yığma yapılarda, taşıyıcı duvarların mekanik
özellikleri, duvar içine ses dalgası hızının ölçülmesi ve malzemenin yoğunluğundan dayanımı tahmin edilebilmektedir. Ancak bu yöntemlerle mühendislik anlamında güve182
Fotoğraf 1. Edirne Ekmekcizade Kervansarayı tonozundan alınan
prizma numunelerin tek eksenli basınç deneyi.
Fikret Kuran, Ömer Dabanli
melik tek başına ses dalgaları yöntemi veya yüzey sertliği
ölçümü ile mevcut bir binanın malzeme dayanımlarının belirlenmesini önermemektedir. Eğer mevcut bir betonarme
bina söz konusu ise, tüm yönetmelikler beton dayanımının
yapıdan alınacak numunelerin laboratuvarda kırılması ile
belirlenmesini zorunlu tutmaktadır.
Geleneksel kârgir yapı malzemelerinin homojen özellikte olmaması yanı sıra, yapılarda taş, tuğla veya almaşık
örgüler biçiminde bağlayıcı harçla kompozit bir bileşimde
kullanılmış olması, bu malzemelerin mekanik özelliklerinin
belirlenmesini güçleştirmektedir. Sözgelimi, bir duvardan
alınan taş, tuğla ve harç içeren numunenin, yapının kârgir
elemanlarında kullanılmış olan kompozit durumdaki malzemeyi ne kadar temsil ettiği oldukça tartışmalıdır. Bu duruma, tarihi yapılardan laboratuvar deneyleri için gerekli
sayı ve ebatta numune alınması hususunda, yapıya zarar
verilmemesi için, çeşitli haklı kısıtlamalarla karşılaşıldığı
da eklenirse, yapılacak deneysel çalışmaların mühendislik
ve istatistik açısından güvenilirliği daha da tartışmalı hale
gelmektedir. Bu karmaşık durum, yapıdan numune almadan hasarsız veya tamir edilebilir hafif hasarla yerinde yapılan deneylerin önemini artırmaktadır. Bu anlamda, tarihi
yapılarda etkin bir biçimde kullanılan, hafif hasarlı bir deney tekniği olan flat-jack yöntemi ile tarihi kârgir yapıların
kompozit malzeme özelliklerini yerinde, numune almadan
ve güvenilir bir biçimde belirlemek mümkündür.
Yapıya hemen hemen hiçbir önemli zarar vermeden
ve yapı kullanımda iken flat-jack deneyi ile duvar, ayak,
tonoz, kubbe gibi taşıyıcı elemanların mekanik özellikleri
belirlenebilmektedir. İtalya, Yunanistan, Portekiz gibi deprem tehlikesi yüksek ve tarihi yapı stoku açısından zengin
olan ülkelerde flat-jack deneyi sıklıkla kullanılmakta, projelendirme aşamasında duvarların basınç dayanımı, elastisite modülü gibi mekanik parametreler belirlenmektedir.
Ülkemizde ise bu deneyle ilgili yeterli sayıda çalışma bulunmamakta, hatta çoğu mühendis ve mimarın bu deneyin
varlığı hakkında dahi bilgi sahibi olmadığı görülmektedir.
Yine benzer olarak tarihi yapıların proje ve uygulamalarını denetleyen ve karar verici durumundaki koruma kurulu raportör ve üyeleri ile kamu kurumlarındaki teknik
sorumluların da söz konusu deney hakkında bilgi birikimi
bulunmamakta, bu durum bazen deneyin yapılmasını için
izin aşamasını zorlaştırmaktadır. Ancak bu tür deneylerin
ülkemizde de yaygın bir biçimde yapılması ve koruma alanındaki tüm paydaşların bu deney ile ilgili bilgi birikimine
sahip olması gerektiği aşikârdır.
Flat-jack deneyinin uygulanması temel olarak ikiye ayrılmaktadır. Birinci yöntemde, iki yassı plaka kullanılmakta (double flat-jack) ve duvarın basınç dayanımı, elastisite
modülü ve poison oranı belirlenebilmektedir. İkinci deney
türünde ise, tek yassı plaka (single flat-jack) kullanılmakta
ve duvardaki mevcut basınç gerilmesi seviyesi tespit edilebilmektedir.
Her iki deney düzeneği de yassı çelik plakalar, hidrolik
pompa, deformasyon ölçerler ve sayısal kayıtçıdan oluşmaktadır. Yassı çelik plakalar dikdörtgen veya yarı oval
şekilde olabilmektedir. ASTM standardına göre çelik plakanın genişliği kârgir birimin genişliğinin iki katından ve 200
mm’den az olmamalı, plakanın derinliği ise duvar tabaka
kalınlığından ve 75 mm’den az olmamalıdır. Söz konusu sınırlamaların kompozit haldeki malzemeyi yeterli bir yaklaşıklıkla deneye tabi tutulmasını sağlamaya yönelik olduğu
söylenebilir.
Hidrolik pompa ile yassı plaklara iletilen basınç değerleri, yük transducerleri ile ölçülmektedir. Yük ölçümlerinde en az % 1 hassasiyet olmalı, pompa yardımıyla hidrolik
yağıyla doldurulan plakalardaki basınç değeri, maksimum
işletim basıncı olan 50 bar’da en az 5 dakika azalmadan
sabit kalabilmelidir. Deney sırasında düşey ve yatay deformasyonlar mekanik deformasyon ölçerler veya LVDT yardımı ile belirlenmektedir. Deformasyon ölçerler 5 mm’ye
kadar en az 0.005 mm hassasiyetinde ölçüm yapabilmelidir.
FLAT-JACK DENEYİ
Flat-jack deneyi ile yerinde duvarın basınç dayanımı,
elastisite modülü ve poisson oranı gibi mekanik özellikleri
ve ayrıca duvardaki mevcut düşey basınç gerilmesi miktarı
tespit edilebilmektedir. Deneyin yapılmasına ilişkin ASTM
C1197, ASTM C1196 ve RILEM standartları bulunmaktadır.
Şekil 1 a) Çift Yassı Kriko Deneyi (üstte)
b) Tek Yassı Kriko Deneyi (altta) [RILEM TC 177].
183
Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi
Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test
firmalar da verebilmektedir. Yassı plakalar kolay deforme
olabildikleri için her plakanın kalibrasyon deneylerinin 4-5
deney sonrasında yeniden yapılması tavsiye edilmektedir.
Deneyden elde edilen duvar basınç dayanımı aşağıdaki
denkleme göre hesaplanmaktadır
sr = Km(p) · Ka · p
Bu denklemdeki;
Şekil 2. Yassı Plaka Çeşitleri [RILEM TC 177].
ASTM standardında deformasyon ölçerlerin hassasiyetinin
deformasyon ölçer uzunluğunun ±0.005% kadar olması gerektiği belirtilmektedir. RILEM’de ise bu değer ±0.1% olarak verilmektedir.
Flat-jack deneyi ile bir kârgir duvarın basınç dayanımını belirlemek için iki yassı plaka, matkap veya karbür uçlu
dairesel testere ile duvar içinde derz hizalarından açılan
yuvalara yerleştirilmektedir. RILEM’de iki plaka arasındaki mesafe en az 40 cm olarak tanımlanmaktadır. Hidrolik
pompa ile plaklara yağ verilmesi suretiyle plakalarda hacim genişlemesi meydana gelmekte ve iki plaka arasında
kalan bölgedeki kârgir duvar parçası sıkıştırılarak duvara
yük uygulanmaktadır. İki yassı plaka arasına düşey şekil
değiştirmeleri ölçmek için 3 adet ekstensometre, yanal şekil değiştirmeleri ölçmek için ise bir adet yatay ekstensometre yerleştirilmektedir. Deney esnasında hidrolik pompadaki basınç miktarı ve düşey/yatay ekstensometrelerdeki
deformasyonlar ölçülmekte ve bu veriler sayısal kayıtçı
tarafından kaydedilmektedir. Deney, duvar dayanımına
ulaştıktan sonra en az 3 yükleme çevrimi uygulanarak tekrarlanmaktadır.
Deney esnasında ölçülen yük değerleri, pompadan uygulanan hidrolik yağ basıncına karşılık gelmektedir. Yassı
plakanın duvara uyguladığı basınç değeri ise, pompa çıkışındaki yağ basıncından daha düşük olmaktadır. Plakalardaki hacimsel genişleme ile kârgir birime uygulanan gerçek
basınç değerinin pompa çıkışındaki basınç değerine oranı
kalibrasyon katsayısı (Km) olarak tanımlanmakta ve her plaka için bu kalibrasyon katsayısı laboratuvarda yapılan deneylerle belirlenmektedir. Kalibrasyon katsayılarını üretici
Şekil 3. Yassı Plaka Tipik Kalibrasyon Eğrisi
[Gregorczyk ve Lourenço, 2000].
184
Km(p) :Plakada oluşan basınç ile pompadan
çıkan basınçoranını ifade eden ve kalibrasyon katsayısı olarak tanımlanan katsayı(<1),
Ka : Plakaları yerleştirmek için açılan derz boşluğu ve
plaka arasındaki farkı hesaba katan ve plaka alanının açılan
derz alanına oranını ifade eden katsayı (<1),
p : Basınç ölçer tarafında deney esnasında ölçülen
basınç değeridir.
Deneyde her yük durumu için ölçülen deformasyonlardan, duvarın yük-birim şekil değiştirme eğrisi elde edilebilmektedir. Bazen deney esnasında duvarın basınç dayanımına ulaşılamamakta, bu durumda ölçülen en büyük gerilme
duvar basınç dayanımı olamamaktadır. Ancak, deney esnasında plakalara daha fazla yük verilemediği durumlarda
basınç dayanımına ulaşılmış olup, ölçülen en büyük gerilme
duvarın basınç dayanımına (fm) karşılık gelmektedir.
Duvar elastisite modülü ise, ASTM C1314-3’de duvar basınç dayanımının % 5’i ile % 33’ü arasından geçen
doğrunun eğimi olarak tanımlanmaktadır. EN 1052-1
(2002) ve Eurocode 6’da ise elastisite modülü, başlangıç ile
basınç dayanımının 1/3’ünden geçen doğrunun eğimi olarak tanımlanmaktadır. Elastisite modülü çeşitli yönetmeliklerde basınç dayanımının sabit bir katsayısı olarak da
tanımlanmakta, söz gelimi FEMA 356’da, 550fm, Eurocode
6’da ise 1000fm olarak tanımlanmaktadır.
FLAT-JACK DENEYİ UYGULAMALARI
Eskişehir İli, İnönü İlçesinde bulunan Sultan Alaaddin
Camii’inde flat-jack deneyi uygulanarak duvarın basınç dayanımı ve elastisite modülü tespit edilmiştir. Alaaddin Camii tek kubbeli bir yapı olup, kubbeyi taşıyan kemerlerin
altında taş veya tuğla dolgu yapacak bir beden duvarı bulunmamaktadır. Kubbe ve kemerler yaprak tuğladan yapılmıştır. Caminin dört tarafını çevreleyen yer yer kaba yonu
ve yer yer moloz taş niteliğindeki beden duvarları ise, ana
kemerlerin dış yüzeyine hemyüz olarak inşa edilmiştir. Bu
nedenle kemerlerden beden duvarlarına düşey yük aktarımı
bulunmamaktadır.
Camide Beden duvarında bir adet, kemerlerde ise iki
adet olmak üzere toplam 3 noktada flat-jack deneyi gerçekleştirilmiştir. Beden duvarındaki deney caminin doğu cephesinde yapılmış ve 1 nolu deney olarak isimlendirilmiştir.
Cami içerisinde tuğla örgülü ana kemer ayaklarında yapılan
deneylerden, kuzey köşede yapılan deney 2 nolu, güney kö-
Fikret Kuran, Ömer Dabanli
şede yapılan deney ise 3 nolu deney olarak isimlendirilmiştir. Gerçekleştirilen deneylerdeki amaç duvar basınç dayanımını bulmak olduğu için, çift yassı plaka kullanılmıştır (double flat-jack). Sahada gerçekleştirilen çift plakalı Flat-jack
deneyleri ASTM C1196-04 (Standard Test Method for InSitu Compressive Stress Using Flatjack) standardına uygun
olarak gerçekleştirilmiştir. Deneyler 352mm×261mm×4mm
ebadında yarı oval plakalar kullanılarak yapılmıştır. Plakaları
yerleştirmek için duvarların derzlerinde 35 cm çapında karbür uçlu dairesel testere vasıtasıyla plaka yuvaları açılmıştır.
Yük verme işlemi, plaka içerisine hirdolik yağı pompalamak
ve plakaların hacimsel olarak genişlemesini sağlamak için
hidrolik pompa ile gerçekleştirilmiştir. Yükleme esnasında
deney sisteminde oluşan basınç sayısal olarak kaydedilmekle birlikte, aynı zamanda pompanın ucuna bağlanan 100 bar
ölçekli manometreden (basınç ölçer) de kontrol edilmiştir.
Yüke bağlı olarak oluşan şekil değiştirmeler ise veri kayıt sistemine bağlı deformasyon ölçerler (strain gauge) ile ölçülmüş ve kaydedilmiştir.
Duvarda açılan iki yarığa yerleştirilen yassı plakalar vasıtasıyla kârgir duvara tek eksenli basınç yüklenmiş ve iki
plaka yarığı arasına yerleştirilmiş transdüserler aracılığıyla
düşey ve yataydaki eksenel şekil değiştirmeler eş zamanlı
olarak kaydedilmiştir.
Kârgir duvarın basınç dayanımına ulaşılmasıyla yükte
boşaltma yapılmış ve iki yük çevrimi daha yapılarak deney
tekrarlanmıştır.
Kaydedilmiş değerlerden, üç adet deformasyon ölçerin
ortalaması alınarak duvara ait gerilme-birim şekildeğiştirme ilişkileri elde edilmiş, yapı elemanının mekanik özellikleri belirlenmiştir.
Her yük çevriminde ölçülen en büyük gerilme, duvarın
basınç dayanımı olarak alınmıştır.
Duvar elastisite modülü, gerilme- birim şekildeğiştirme eğrisinden, basınç dayanımın % 5 ile % 33’ü arasındaki
noktaların eğimi (ASTM C1314-3) ve basınç dayanımının
1/3’ünden geçen doğrunun eğimi (EN 1052-1 ve Eurocode
Uygulama aşamalarının açıklaması:
Birbirlerine yaklaşık olarak düşeyde 50-60 cm uzaklıkta
derzlerden geçen yatay iki plaka yuvası oluşturulmuştur.
6) olarak hesaplanmıştır.
Yarı oval plakalar, açılan derz boşluklarına düşeyde
aynı hizaya gelecek şekilde yerleştirilmiş ve plakalar,
pompa bağlantıları vebasınç ölçerlerin sistem bağlantıları
yapılmıştır.
3 adet düşey deformasyon ölçer iki plaka arasına
düşeyde paslanmaz çelik vida ile sabitlenmiş ve sayısal
kayıtçı ile bağlantısı yapılmıştır. Ayrıca bir adet yatay deformasyon ölçer de yerleştirilmiş ve bağlantıları yapılmıştır.
b
a
c
Fotoğraf 2. Alaaddin Camii deneylerine ait fotoğraflar a) Doğu cephesi taş duvar b) Kuzey köşetuğla kemer ayağı c) Güney köşe tuğla kemer ayağı.
185
Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi
Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test
a
b
c
Şekil 4. Deneylere ait gerilme-birim şekil değiştirme ilişkileri
a) Harim doğu cephesi - taş duvar b) Harim kuzey köşe-tuğla kemer ayağı c) Harim güney köşe tuğla-kemer ayağı.
Deneyler sonucunda taş duvarın basınç dayanımı 1.5
MPa olarak tespit edilmiştir. Cami iç mekânında, harimin
kuzey köşesinde tuğla örgülü kemerin basınç dayanımı
ise 1.5 MPa olarak hesaplanmıştır (Şekil 5). Harimin
güney köşesinde yapılan deneyde ise tuğla kemerin basınç
dayanımı 1.35 MPa olarak bulunmuştur (Şekil 5). Flatjack deneyinden elde edilen bu sonuçların benzer nitelikte sayılabilecek Edirne Ekmekcizade Kervansarayı
tonozundan alınan numuneler üzerinde laboratuvarda
gerçekleştirilen tek eksenli basınç deneyi sonuçlarıyla da
mertebe açısından uyumlu olduğu söylenebilir.
Doğu cephedeki taş duvarda yapılan deneyden elde
edilen gerilme birim şekil değiştirme eğrisinden ASTM
C1314-3, EN 1052-1, FEMA 356 ve Eurocode 6’ya göre elastisite modülü değerleri hesaplanmıştır. Diğer deneylerden
elde edilen birim şekil değiştirme değerlerinde bazı sorun-
Deney No
ASTM C1314-3
(%5-%33fm)
(MPa)
EN 1052-1
(%33fm)
(MPa)
FEMA 356
(550fm)
(MPa)
Eurocode 6
(1000fm)
(MPa)
Moloz Taş
Duvar
1500
2050
825
1500
Tablo 1: Farklı yönetmeliklere göre elastisite modülünün basınç mukavemeti ile ilişkisi
186
Fikret Kuran, Ömer Dabanli
lar görüldüğünden tuğla kemer ayaklarındaki deneylerden
elastisite modülleri hesaplanmamıştır. Tablo 1’de görüldüğü üzere, elastisite modülünün tanımına bağlı olarak her
yönetmeliğe göre elde edilen elastisite modülleri arasında
önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu durum söz konusu
parametrelerin belirlenmesi için yeterli sayıda deneyle desteklenmiş veriye ihtiyaç olduğunu da ortaya koymaktadır.
SONUÇ
karşılaştırılarak yapıya uygulanacak müdahale yöntemlerine daha uygun bir biçimde karar verilebilir. Tek yassı plaka
ile ise yapının herhangi bir taşıyıcı elemanında düşey yükler altında oluşan mevcut gerilme düzeyi belirlenebilmekte ve böylece elde edilecek veri ile, yapı modelinin elastik
davranıştaki yaklaşıklığı ve hassasiyeti, yapının doğrusal
olmayan gerçek davranışı nedeniyle herhangi bir çatlak/
hasar sonrası oluşan yeniden dağılım mekanizması tespit
İki yassı plaka ile yapılan flat-jack deneyi ile tarihi kargir yapıların basınç dayanımı, elastisite modülü gibi mekanik özellikleri belirlenebilmektedir. Buradan elde edilecek dayanım değerleri ile, düşey ve deprem gibi dış etkiler
edilebilmektedir. Tarihi yapılarda gerçekleştirilen onarım
altında yapının taşıyıcı elemanlarında oluşan iç kuvvetler
ği düşünülmektedir.
çalışmalarındaki hassasiyeti artırmak ve daha isabetli uygulamalar yapabilmek için flat-jack deneyinin ülkemizdeki
tarihi yapılarda da yaygın bir biçimde kullanılması gerekti-
Kaynakça
ASTM C1196-91. Standard test method for in situ compressive stress within solid unit masonry estimated using flat-jack
measurements., Philadelphia.
ASTM C1314-03 Standard test method for compressive strength of masonry Prisms., Pennsylvania.
ASTM C1197. Standard test method for in situ measurement of masonry deformability properties the using flat-jack
method., Philadelphia.
CEN–EN 1996-1-1 Eurocode 6– Design of masonry structures–Part 1: General rules for reinforced and unreinforced
masonry structures
CEN- EN 1052-1 Methods of test for masonry. Part I :Determination of compressive strength
FEMA 356 Prestandard and commentary for the seismic rehabilitation of buildings, ASCE for the Federal Emergency
Management Agency, Washington, D.C., November 2000.
Gregorczyk P., Lourenço P.B.(2000), “A Review on Flat-Jack Testing”, Engenharia Civil No:9, pp-39-50
RILEM, LUM.D.2. In-situ stress tests on masonry based on the flat jack,
RILEM, LUM.D.3. In-situ strength/elasticity tests on masonry based on the flat-jack
RILEM Technical Commite 177, RILEM Recommendation MDT. D. 4: In-situ stress tests based on the flat jack, Materials
and Structures / Matériaux et Constructions, Vol. 37, August-September 2004, pp 491-496
187
FERRERA FUARI VE KONFERANSI
V
akıflar Genel Müdürlüğü, İtalya ile ortak yürütülmekte olan “Med-Art 1 - Şeyh Süleyman Mescidi Restorasyonu ve Uygulamaları” kapsamında 3-10 Nisan 2016 tarihlerinde, İtalya’nın Ferrara kentindeki fuar
ve konferansa davet edilmiştir. Amerika, Kanada, İran, Rusya, Ermenistan, Küba, Şili, gibi ülkelerin de katıldığı delegasyon tarafından konferansta sunumlar İngilizce yapılmış, farklı ülkelerden yaklaşık 30 kişi katılmıştır.
Fuar, İtalya Kültür Bakanı tarafından da ziyaret edilmiştir. 5-6 Nisan 2016’da Ferrera’daki fuar organizasyonu
kapsamında düzenlenen konferansta Genel Müdürlüğümüz de temsil edilerek, bir sunum yapılmıştır.
188
DİVRİĞİ ULU CAMİİ VE DARÜŞŞİFASI’NDA
RESTORASYONA BAŞLANIYOR
Suat Faruk GİRAY | Vakıflar Genel Müdürlüğü, Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı
D
ivriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Kuzey kapısı
üzerinde yer alan yazıta göre H. 626/M.1228H.638/M.1240 tarihleri arasında Mengücekoğulları tarafından, Mimar Muğisoğlu Ahlat’lı Hürremşah’a yaptırılarak, vakfedilmiştir. Darüşşifanın banisi Fahrüddin
Behram Şah’ın kızı Melike Turan; Ulu Caminin banisi ise,
Mengücekoğlu Ahmet Şah’tır. Ayrıca Cami ve Darüşşifanın
H.641/M.1243 tarihli bir vakfiyesi vardır.
Bu yapı Anadolu Selçuklu sanatının mimari, sanat tarihi, bezeme programı ve yapım tekniği ile bütünüyle bir
sanat şaheseri olan ve daha sonra bir benzeri de yapılmamış, ünik bir eseridir. Birbirine bitişik olarak inşa edilen darüşşifa ve caminin meydana getirdiği dikdörtgen planlı yapı
bloğu, Divriği Kalesi’nin bulunduğu kayalık tepenin güney
batı yamacına yapılmıştır.
Dikdörtgen planlı camiye biri kuzey, diğeri batı cephesinin ortasında yer alan birer taç kapı ile girilir. Caminin
kuzey, batı ve doğu cephesinde bulunan ve dışarıya doğru
çıkma yapan taç kapıların her biri kendine özgü yaratıcı tasarımlar içermektedir. Caminin güney cephesine bitişik olarak yapılan darüşşifa, kendi kitlesi içinde düzgün ve caminin
mihrap eksenine dik olarak inşa edilmiş olup, simetrik bir
plana sahiptir. Darüşşifanın mimari düzeni içinde yer alan
türbe, ana eyvan ile caminin güney duvarı arasında kalan
dikdörtgen planlı köşe odadadır. Anıt yapıda bilinen en kapsamlı onarımlar 16.yy.da ve 20 yy. başlarında yapılmıştır.
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde bulunan
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Vakıflar Genel Müdürlüğü
mülkiyetinde olup anıt eserin korunması ve restorasyonu
amacıyla projelendirme ve uygulama çalışmalarının yapılmasına yönelik olarak 28.06.2004 tarihinde Vakıflar Genel
Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sivas Valiliği
arasında bir protokol düzenlenmiştir. Ardından Divriği Ulu
Camii ve Darüşşifası’nın korunması ve geliştirilmesi amacıyla 2006 yılında Anıt Eser Kurulu oluşturulmuştur.
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Malzeme Analizinin
Yapılması; Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon Yapısal Onarım
/ Güçlendirme ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması İşi
kapsamında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce 2010 yılı içerisinde bir ihale gerçekleştirilmiştir.
Anıt Eser Kurulu danışmanlığında, Genel Müdürlüğümüz
ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün ortak çalışmasıyla yürütülen projeler, 2013 yılında Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmıştır. Onaylanan projeler doğrultusunda anıt yapının
restorasyonuna yönelik Genel Müdürlüğümüzce 2015 yılı
Haziran ayında, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası 20152019 yılları restorasyonu işi ihalesi yapılmıştır. Restorasyon sürecini doğru bir şekilde yönetmek ve yönlendirmek
amacıyla konusunda uzman bilim insanlarından-aralarında İtalyan uzmanın da bulunduğu-bir Bilim Danışma
Kurulu oluşturulmuştur.
Yapının yaklaşık 4 yıl sürmesi planlanan restorasyon
uygulamaları sırasında, üst örtüsü üzerinde bulunan ve
sonradan yapılan çimento içerikli imalatlardan arındırılması, çalışmalar sırasında olumsuz hava koşullarından ve
dış etkenlerden korunması amacıyla, ayakları anıt yapının
dışında konumlandırılacak şekilde çelik konstrüksiyondan
geçici çatı yapılacaktır.
Restorasyon uygulaması aşamasında ise, Venedik
Tüzüğü’nün rehberliğinde yapının özgün dokusuna müdahalenin mümkün olduğu kadar az olmasına, özgün yapım tekniği ve malzemesine uygun onarım yapılmasına
özen gösterilecek olup, yapının en büyük sorunlarından
biri olan tuzun temizlenmesi için çimentodan arındırılması, yapı çevresinde drenajın sağlanması öncelikli müdahaleler olacaktır.
Uygulama süreci başlangıcından itibaren Bilim Danışma Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, Genel
Müdürlüğümüz ve Yüklenici ile ayda bir kez toplanarak,
çalışmaların ve araştırmaların sürekli takibi yapılmakta ve
uygulamaya yön verilmektedir.
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın Divriği ilçesine
kattığı değer göz önüne alınarak, restorasyon süresince
hafta sonları ziyarete açılması için de gerekli düzenleme
yapılmıştır.
189
Dışa doğru çıkma yapan taç kapılar (Esin SerttaşYaren).
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın genel görünümü (Esin Serttaş Yaren).
190
Yapıdaki kabartma motiflerden detaylar (Orhan Kaymak).
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın genel görünümü (Esin Serttaş Yaren).
191
VAKIFLAR İSTANBUL 1. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Faaliyet Özeti
2003-2015 YILLARI ARASINDA
RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER
1
Bakırköy Bezm-i Alem Valide Sultan Camii Minaresi
2
Beşiktaş Asariye Camii Minaresi 3
Beşiktaş Ertuğrul Tekke Camii
4
Beşiktaş Küçük Mecidiye Camii 1.etap
5
Beşiktaş Küçük Mecidiye Camii ile Meşrutası
6
Beşiktaş Neşet Ağa Camii
7
Beşiktaş Sinan Paşa Camii 1. etap
8
Beşiktaş Sinan Paşa Medresesi Tamalama
9
Beşiktaş Şeyh Yahya Efendi Camii ve Külliyesi
10
Beyoğlu Arap Camii Tamamlama- 2. etap
11
Beyoğlu Beyazıt-ı Cedid Camii (Basit Onarım)
12
Beyoğlu Camii kebir Bahçe Duvarı ve Şadırvan
13
Beyoğlu Dolmabahçe Camii
14
Beyoğlu Dolmabahçe Camii Aydınlatma
15
Beyoğlu Ebu Fadıl Mehmet Efendi Camii
16
Beyoğlu Kasımpaşa Emin Camii Minaresi
17
Beyoğlu Kasımpaşa Güzelce Camii Avlu Tanzimi
18
Beyoğlu Kasımpaşa Güzelce Camii Sebili, Şadırvan
19
Beyoğlu Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii
20
Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Camii Tamamlama - 2. etap
21
Beyoğlu Nusretiye Camii 1.etap
22
Beyoğlu Ömer Avni Bey Camii Minaresi
23
Beyoğlu Sahaf Muhittin Camii
24
Beyoğlu Sinan Paşa Camii
25
Beyoğlu Sinan Paşa Camii Çevre düz. Ve Türbesi
26
Beyoğlu Sütlüce Humbarhane Camii 1.etap
27
Beyoğlu Sütlüce Humbarhane Camii 2.etap
28
Eminönü Abdurrahman Şami Sancaktar Türbesi (B)
29
Eminönü Ayasoya İmareti (1. Etap)
30
Eminönü Ayasoya İmareti (2. Etap)
31
Eminönü Bali Paşa Camii 2007 Yılı Uygulama İşi
32
Eminönü Hacı Beşir Ağa Camii, Çeşme ve Sebili
33
Eminönü Hidayet Camii , Tıbbiye Camii
34
Eminönü Hobyar Cami Minaresi (B)
35
Eminönü Mercan Ağa Cami Minaresi Platform ve İskelesi
36
Eminönü Sultan Ahmet Külliyesinde Sıbyan Mektebi (B)
37
Eminönü Sülaymaniye Camii
38
Eminönü Süleymaniye Camii Tamamlama
39
Eminönü Süleymaniye Camii ve Çevre Düzenlemesi
40
Eminönü Üç Mihraplı Camii (B)
41
Eminönü Vilayet Camii (Nallı Mescid) (2011)
42
Eminönü Vilayet Camii (Nallı Mescid) 2012
43
Eminönü Vilayet Camii (Nallı Mescid) 2013
44
Eminönü Yusuf Ağa Sıbyan Mektebi
45
Eminönü Zeynep Sultan Mektebi (B)
46
Eyüp
Çeribaşı Camii, Şahsultan Camii
47
Eyüp
Defterdar Nazlı Çelebi Minaresi, çatısı ve türbesi
48
Eyüp
Karaali Çavuş (Sofu Karaali) Camii 49
Eyüp
Nişancı Mehmet Paşa Camii 2007 Yılı Uygulama İşi
50
Eyüp Şah Sultan Camii 2013-2014 Yılı Uygulama İşi.
51
Fatih
1. Mahmut Çeşmesi
52
Fatih
Ayasofya Hazine Dairesi ve Bitişik Odalar
53
Fatih
Bala Süleymanağa Camii
54
Fatih
Bali Paşa Camii
55
Fatih
Behruzağa Odabaşı Camii 56
Fatih
Bezm-i Alem Val Sultn Vakıf Gureba Hast.
57
Fatih
Bezm-i Alem Valide Sultan Eski Gure HasT.
58
Fatih
Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Camii
59
Fatih
Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba (Eski Bina)
60
Fatih
Bıçakçı Alaaddin Camii Minaresi
61
Fatih
Canfeda Kadın Çeşmesi
62
Fatih
Cendericizade Muhittin Çelebi Türbesi
63
Fatih
Cerrah Mehmet Paşa Camii 2006 Yılı Onarımı
192
64
Fatih
Damat İbrahimpaşa Medresesi (Esekapı)
65
Fatih
Edirnekapı Mihrimah sultan Camii Tamamlama
66 Fatih
Fatih Camii ve 1.Mahmut Kütüphanesi 2007-2008 Yılı
67
Fatih
Fatih Camii ve 1.Mahmut Kütüphanesi 2009-2010
68
Fatih
Hadım İbrahim Paşa Camii 2007 Yılı Uygulama İşi
69
Fatih
Haseki Külliyesi (I.Kısım)
70
Fatih
Haseki külliyesi Tamamlama İşi.
71
Fatih
Haseki Külliyesinde Yeralan Ahşap Ev
72
Fatih
Hidayet Camii ile Tıbbiye Camii 2007 Yılı
73
Fatih
Hobyar Camii Minaresi Basit Onarımı
74
Fatih
Hoca Ali Camii
75
Fatih
II. Mahmut sebili 1.etap
76
Fatih
II. Mahmut Sebili Uygulama İşi.
77
Fatih
II.Beyazıt Medresesi ve Müze Teşhir Tanzimi
78
Fatih
Kazgancıbaşı Sıbyan Mektebi 79
Fatih
Mahmutpaşa Camii ve Haziresi 2012-2013-2014
80
Fatih
Mehmet Ağa Camii
81
Fatih
Mesih Mehmet Paşa Cami Minaresi
82
Fatih
Mesnevihane Camii Uygulama İşi
83
Fatih
Mihrimah Sultan Camii Tamamlama
84
Fatih
Mihrişah Hacı Kadın Camii Minare Külahı, Osman-
ağa Türbesi Kubbe Kurşunu, Molla Fenari İsa Camii ve Hırka-i Şerif Camii Paratonerleri Basit Onarımı
85
Fatih
Neslişah Sultan Camii Uygulama İşi
86
Fatih
Nişancı Mehmet Paşa Camii
87
Fatih
Nuruosmaniye Camii
88
Fatih
Nuruosmaniye Camii 2008-2009 Yılı Uygulama İşi
89
Fatih
Nuruosmaniye Camii Çevre Düzenlemesi
90
Fatih
Nuruosmaniye Camii Tamamlama 2010-2011 Y
91
Fatih
Odabaşı Behruzağa Camii Onarımı 92
Fatih
Pertevniyal Valide Sultan Camii 2007-2008 Yılı 93
Fatih
Pertevniyal Valide Sultan Camii Uyg. İşi 2009- 2010
94
Fatih
Pertevniyel Valide Sultan Camii Tamamlama
95
Fatih
Selçuk Sultan Camii 2007 Yılı Uygulama İşi
96
Fatih
Sofular Camii
97
Fatih Sultanahmet Ayasofya İmareti Halı Müzesi Onarımı,
98
Fatih Şehit Ahmet Paşa Sıbyan Mektebi 99
Fatih Tetümeler Medresesi 100 Fatih Üç Mihraplı Camii
101 Fatih Vasat Atik Ali Paşa Camii
102 Fatih Vilayet Camii Uygulama İşi
103 Fatih Yavuz Sultan Selim Camii 2006-2007 Yılı
104 Fatih Yavuz Sultan Selim Camii Tamamlama
105 Fatih Yayla Kambur Mustafa Paşa Camii Minaresi
106 Fatih Yayla Kambur Mustafa Paşa Camii ve Minaresi
107 Fatih Debbağı Zade Hacı Piri Mehmet Efendi Camii
108 Fatih Zembilli Ali Efendi Türbesi ve mektebi
109 Güngören Genç Osman Camii 2012-2013 Yılı Uygulama
110 Sarıyer
Ali Pertek Camii Minaresi 111 Sarıyer Ali Pertek Camii ve Çevre Düzenlemesi
112 Silivri
Akören Köyü Cedit Ali Paşa Camii 113 Tekirdağ Çorlu
Fatih Camii 2012 Yılı Uygulama
114 Tekirdağ Çorlu
Fatih Camii wc’si Uygulama İşi
115 Tekirdağ HayraboluÇelebi Mehmet Paşa Camii Minaresi
116 Tekirdağ HayraboluÇelebi Sultan Mehmet Camii
117 Tekirdağ HayraboluÇorumi Mustafa Bey (Meydan) Camii
118 Tekirdağ HayraboluÇorumi Mustafa Bey (Meydan)
119 Tekirdağ HayraboluGazi Ömer Bey Camii 2007
120 Tekirdağ HayraboluGüzelce Hasan Bey Camii Onarımı
121 Tekirdağ Malkara Gazi Süleyman Paşa Camii 2007
122 Tekirdağ Malkara Hacerzade İbrahim Bey Camii
123 TekirdağMerkez
124 Tekirdağ Saray
Ayaspaşa Camii 2013- 2104 yılı
125 Tekirdağ Şarköy
Mürefte Kebir Camii ve Kebir Camii
2003-2015 YILLARI ARASINDA
RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER (PROTOKOL)
1
Beşiktaş Büyük Mecidiye(Ortaköy) Camii 2. Etap
2
Beşiktaş Büyük Mecidiye(Ortaköy) Camii 1. Etap
3
Beşiktaş Defterdar İbrahim Paşa Camii
4
Beyoğlu Arap Camii
5
Beyoğlu Galata Mevlevihanesi ve Külliyesi
6
Beyoğlu Hacı Ferhat Camii
7
Beyoğlu Hacı Ferhat Camii (Çevre Düzenlemesi)
8
Beyoğlu Hüseyin Ağa Camii (1.Kısım)
9
Beyoğlu Hüseyin Ağa Camii (2.Kısım)
10
Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Camii 1. Etap
11
Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Külliyesinde Medrese
12
Beyoğlu Piyale Paşa Camii 13
Beyoğlu Süheylbel Camii
14
Eminönü Ahi Çelebi Camii
15
Eminönü Bosnalı İbrahim Paşa Türbesi
16
Eminönü Destari Mustafa Paşa Türbesi
17
Eminönü Fatma Sultan Türbesi
18
Eminönü Hadım Hasan Paşa Medresesi 19
Eminönü Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi
20
Eminönü Hızır Bey Camii (Hacı Kadın Camii)
21
Eminönü Hürrem Sultan Türbesi
22
Eminönü I. Abdülhamit Türbesi
23
Eminönü Kanuni Sultan Süleyman Türbesi
24
Eminönü Küçük Ayasofya Camii
25
Eminönü Laleli Cami Restorasyonu (İmaret ve Wc)
26
Eminönü Laleli Camii Restorasyonu Tamamlama
27
Eminönü Mimar Sinan Türbesi
28
Eminönü Mustafa Reşit Paşa Türbesi
29
Eminönü Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi
30
Eminönü Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi
31
Eminönü Rüstem Paşa Medresesi 32
Eminönü Süleymaniye Külliyesinde Rabi Medresesi
33
Eminönü Süleymaniye Meydan Çeşmesi
34
Eminönü Süleymaniye Tabhane Med, (1. Etap)
35
Eminönü Şehzade Mahmud Türbesi
36
Eminönü Yeni Cami Hünkar Kasrı
37
Eyüp
Akbaba Camii
38
Fatih
Altıboğaça Camii 39
Fatih
Aşık Paşa Camii
40
Fatih
Fatih Külliyesi İçinde Yer Alan Türbeler
41
Fatih
Fındıkzade Mescidi
42
Fatih
Gazanferağa Medresesi
43
Fatih
Kaptan Sinan Paşa Camii
44
Fatih
Kasap Halil Camii
45
Fatih
Kazasker Abdurrahman Camii
46
Fatih
Kazasker Abdurrahman Efendi Camii
47
Fatih
Murat Molla Kütüphanesi
48
Fatih
Sadabat Camii
49
Fatih Uzun Yusuf Camii
50
Sarıyer
Emirgan Hamid-İ Evvel Camii
51
Zeytinburnu Fatih Camii (783 Ada 4 Parsel)
52
Zeytinburnu Hacı Mahmutağa Camii Ve Kagir Fırın
53
Zeytinburnu Merkez Efendi Camii
54
Zeytinburnu Merzifonlu Kara Mustafa Camii
55
Zeytinburnu Takkeci İbrahimağa Camii
56
Zeytinburnu Yenikapı Mevlevihanesi
2003-2015 YILLARI ARASINDA
RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER (TAHSİSLİ)
1
Beyoğlu Bereketzade Sıbyan Mektebi
2
Beyoğlu Galata Mevlevihanesi
3
Beyoğlu Kasımpaşa Turabi Baba Türbesi
4
Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Külliyesinde Türbe
5
Beyoğlu Loğusa Sultan (Rahime Kadın) Türbesi
6
Beyoğlu Okçular Tekkesi
7
Beyoğlu Sütlüce Elif Efendi Tekkesi
8
Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Medresesi
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
Beyoğlu Şeyh Galip Dede Türbesi
Beyoğlu Türabi Baba Tekkesi Beyoğlu Zevki Sultan Sıbyan Mektebi
Eminönü Ataullah Efendi Sıbyan Mektebi
Eminönü Atıf Efendi Kütüphanesi
Eminönü Beyazıd İmareti (1. etap)
Eminönü Caferiye Tekkesi
Eminönü Cevri Kalfa Sıbyan Mektebi
Eminönü Ekmekcizade Ahmet Paşa Med. Türbe ve Mescid
Eminönü Hasanpaşa Hanı (Süpürgeciler) Eminönü İbrahimpaşa Sarayı Eminönü Kabasakal Medresesi
Eminönü Kızlarağası Mehmet Ağa Medresesi
Eminönü Koca Sinan Paşa Medresesi
Eminönü Köprülü Mehmet Paşa Medresesi
Eminönü Kuyucu Murat Paşa Medresesi
Eminönü Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Mescid
Eminönü Özbekler Tekkesi
Eminönü Siyavuşpaşa Medresesi Restorasyon işi
Eminönü Ragıp Paşa Kütüphanesi, Sıbyan Mektebi, Türbe,
Eminönü Recai Efendi Sıbyan Mektebi
Eminönü Seyid Hasan Paşa Medresesi
Eminönü Sultanahmet Külliyesinde Medrese
Eminönü Süleymaniye - Salis Medresesi
Eminönü Şehzade Camii Türbeleri
Eyüp
Abdurahman Paşa Türbesi Eyüp
Adile Sultan Türbesi
Eyüp
Afife Hatun Tekkesi (Balcı Dergahı) Eyüp
Ahmed Pir Edirnevi Türbesi
Eyüp
Balcı Dergahı
Eyüp
Bulak Mustafa Paşa Türbesi Eyüp
Cafer Paşa Medresesi Eyüp
Ebu Şeybetül Hudri Türbesi
Eyüp
Eyüp Sultan Camii Türbesi
Eyüp
Hacı Beşir Ağa Medresesi
Eyüp
Hasan Hüsamettin Efendi Tekkesi
Eyüp
Hüsrev Paşa Kütüphanesi Eyüp
İsmihan Sultan Kütüphanesi
Eyüp
Makbul Mustafa Paşa Tekkesi
Eyüp
Mustafa Selami Efendi Tekkesi Eyüp Şeyh Murat Efendi Dergahı
Eyüp Şeyh Murat Efendi Tekkesi
Eyüp Vezir Tekkesi
Fatih
Bala Sıbyan Mektebi
Fatih
Gazanfer Ağa Türbesi
Fatih
Hırka-İ Şerif Muhafızlık Konağı Fatih
Nazperver Kalfa Sıb. Mektebi
Fatih
Sümbül Efendi Dergahı
Fatih
Abdulmecid Evi
Fatih
Abdülmecit Türbesi Fatih
Adile Sultan Sıbyan Mektebi
Fatih
Ahmet Kamil Efendi Tekkesi
Fatih
Başmaki Şerif Tekkesi.
Fatih
Beşikçizade Tekkesi Fatih
Dimitri Kantemir Evi Fatih
Eftelzade Medresesi Fatih
Elhaç Ahmet Paşa Mektebi
Fatih
Gazi Ahmet Paşa Medresesi
Fatih
Hacı Beşirağa Mektebi
Fatih
Hacı Hüseyin Ağa Mektebi
Fatih
Haydar Medresesi
Fatih
Hırka-ı Şerif Muhafazza Konağı
Fatih
Hindular Tekkesi
Fatih
Kasımağa Sıbyan Mektebi
Fatih
Nazperver Kalfa Sıbyan Mektebi
Fatih
Odabaşı Behruzağa C.Basit Onarımı 2012
Fatih
Sofular Tekkesi
Fatih Zembilli Ali Efendi Ahşap Ev
Zeytinburnu Abdülbaki Paşa Kütüphanesi
193
RESTORASYONU DEVAM EDEN İŞLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Eminönü Ayasofya Hazine Dairesi Ve Bitişik Odaları
Eminönü Beyazıt Camii
Eminönü Iı. Beyazıt Medresesi Eminönü Kirazlı Mescit Camii Eminönü Mercan Ağa Camii Ve Haziresi
Eminönü Mısır Çarşısı
Eminönü Sarı Beyazıt Camii Eminönü Sultanahmet Camii Minaresi Eminönü Tavaşi Süleyman Ağa Camii
Fatih
Edirnekapı Ayayorgi Kilisesi Ve Meşrutaları
Fatih
Molla Fenari İsa Camii 2012-2013-2014 Yılı
Fatih
Davut Paşa Camii 2015-2016 Yılı Uygulama (
Fatih
Kürkçübaşı Ahmet Şemsettin Camii
Beşiktaş Şeyh Yahya Efendi Haziresi
Beşiktaş Yıldız Hamidiye Camii Uygulama İşi
Beyoğlu Cihangir Camii, Müştemilat, Türbe, Hazire, Su Haznesi, Çeşme, İhata Duvarları Ve Çevre Düzenlemesi
Beyoğlu Fındıklı Molla Çelebi Camii 2013 Yılı
Beyoğlu İlyas Çelebi Camii Ve İmam Evi 2015-2016 Yılı
Beyoğlu Nusretiye Camii Tamamlama
Beyoğlu Piyale Paşa Camii Haziresi Ve Hazire
Beyoğlu Şahsuvar Bey Camii
Eyüp
Arakiyeci Cafer Ağa Camii 2015-2016 Yılı
Eyüp
Şah Sultan Camii
Fatih
Mahmutpaşa Camii Tamamlama, Hazire
Fatih
Sarıbeyazıt Camii 2014-2015 Yılı
Fatih
Sofular Molla Hüsrev Camii 2013-2014 Yılı
Fatih
Şeyh Süleyman Mescidi 2013-2014 Yılı
Fatih
Sümbül Efendi Külliyesi (Camii, Tekke Odaları, Bizans Sarnıcı, Türbeler, Çeşme, Şadırvan, Sıbyan Mektebi,
Tekirdağ Çorlu Süleymaniye Camii Kubbe Kurşunları
Tekirdağ Hayrabolu Ömer Efendi Camii
Tekirdağ Merkez Orta Camii 2013- 2104 Yılı
RESTORASYONU DEVAM EDEN İŞLER
(PROTOKOL/TAHSİSLİ/İHYA)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
6
25
26
27
28
29
194
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Eyüp
Eyüp
Eyüp
Eyüp
Eyüp
Eyüp
Sarıyer
Fatih
Fatih
Fatih
Salis Medresesi İle Mülazımlar Medresesi
Gazi Atik Ali Paşa Medresesi Uygulama İşi
Hacı Beşir Ağa Medresesi Restorasyon İşi
Kaygusuz Baba Tekkesi
Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi Müştemilat
Kuyucu Murat Paşa Medresesi
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi
Saffeti Paşa Tekkesi Müştemilatı
Sultanahmet Türbesi
Süleymaniye Külliyesi Darülşifa Binası
Süleymaniye Külliyesi Evvel Ve Sani Medreseleri
Süleymaniye Külliyesi Tabhanesi Güçlendirme
Şehzade Mehmet Medresesi
Şehzade Mehmet Tabhanesi
Turhan Hatice Valide Sultan Türbeleri
Zeynep Sultan Camii
Hacı Ferhat Camii
Hacı Piri Camii Ve Tekkesi
Kasımpaşa Mevlevihanesi
Şaban Kaptan Camii
Esbak Mustafa Efendi Medresesi Müştemilatı
Eyüp Hamamı
Mihrişah Sultan Mektebi
Otakçıbaşı Hüseyin Ağa Camii
Alaca Tekkesi
Zal Mahmut Paşa Camii Ve Külliyesi
Osman Reis Camii
Adile Sultan Mektebi
Ahmet Buhari Tekkesi
Ahmet Kamil Efendi Tekkesi
30
Fatih
31
Fatih
32
Fatih
33
Fatih
34
Fatih
35
Fatih
36
Fatih
37
Fatih
38
Fatih
39
Fatih
40
Fatih
41
Fatih
42
Fatih
43
Fatih
44
Fatih
45
Fatih
46
Fatih
47
Fatih
48
Fatih
49
Fatih
50
Fatih
51
Fatih
52
Fatih
53
Fatih
54Fatih
55
Fatih
56
Fatih
57
Fatih
58
Fatih
59
Fatih
60
Fatih
61
Fatih
62
Fatih
63
Fatih
64
Fatih
65
Fatih
66
Fatih
67
Fatih
16
Fatih
17
Fatih
18
Fatih
19
Fatih
20
Fatih
68
Fatih
69
Fatih
70
Fatih
71
Fatih
72
Fatih
73
Fatih
74
Fatih
75
Fatih
76
Fatih
77
Fatih
78
Fatih
79
Fatih
80
Fatih
81
Fatih
82
Fatih
83
Fatih
84
Fatih
85
Fatih
86
Fatih
87
Fatih
88
Fatih
89
Fatih
90
Fatih
91
Fatih
Akşemsettin Mektebi
Altıboğaça Camii Arsası
Ankaravi Mehmet Efendi Medresesi
Avcı Bey Camii
Ayşe Hatun Tekkesi
Ayvansaray Mescidi
Bahçeli Ahşap Ev
Bahçeli Ahşap Ev
Bahri Sefit Kurşunlu Medresesi
Bahri Siyah Kurşunlu Medresesi
Bayram Paşa Medresesi
Bayrampaşa Medresesi Derviş Hücreleri
Bayrampaşa Medresi, Ahşap Ev
Cedit Abdurrahman Efendi Medresesi
Cedit Ali Paşa Medresesi
Çelebizade Mehmet Efendi Mektebi
Çırağı Hamza Camii Arsası
Davutpaşa Medresesi.
Dimitri Kantemir Evi
Ebubekir Paşa Sıbyan Mektebi
Elhaç Mehmet Emin Efendi Camii
Emir Buhari Tekkesi
Erdi Baba Tekkesi
Fatih Cami, Türbe, Sebilhane, Kabristan, Müştemilat
Fener-Balat
Fethiye Camii
Feyzullah Efendi Medresesi
Gazi Ahmet Paşa Medresesi.
Gevher Sultan Medresesi
“Hacı Mustafa Ağa Mektebi
Hafız Ahmet Paşa Medresesi
Halveti Tekkesi
Has Odabaşı Hasan Ağa Medresesi
Hatice Sultan Sıbyan Mektebi
Hattat Rakım Efendi Medresesi
Haydarpaşa Camii
Hekimoğlu Ali Paşa Kütüphanesi
Hırka-İ Şerif Camii Avlusundaki Tek Katlı Bina
Katip Musluhittin Camii
Yavuz Mehmet Ağa Camii
Sucuettin Camii
Defterdar Yahya Efendi Mescidi
Hatuniye Mescidi
Hırka-İ Şerif Camii Müştemilatı
Hindular Tekkesi
Hoca Timur Camii
Hoca Üveys Camii ve Osman Ağa Türbesi
İnce Sarıca Cebeci Camii Müştemilatı
Kaba Halil Medresesi
Kadıasker Mehmet Efendi Parmakkapı Camii
Kariye Müzesi
Kaşıkçı Mustafa Efendi
Kazasker İvaz Efendi Camii
Kılıçcı Tekkesi
Kırkağaçlı Mehmet Emin Tekkesi
Koca Mustafa Paşa Medresesi.
Leblebiciler Camii
Mahmut Efendi Mescidi Zaviyesi
Manyasızade Medresesi
Mehmet Çelebi Vakfından Cami Arsası
Mehmet Çelebi Vakfından Camii Arsası
Mehmet Şemsettin Kadiri Tekkesi
Mihrinaz Sultan Camii Arsası
Mimar Acem Camii Müştrmilatı
Molla Aşkı Camii (Bitişik Bina)
Moravi Osman Efendi Medresesi
Muid Ahmet Efendi Ve Ulayı Hüseyini Medreseleri
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Murat Molla Halk Kütüphanesi
Nişanca Mehmet Paşa Medr.
Öksüzce Hatip Camii
Öküz Mehmet Paşa Camii
Remli Mehmet Efendi Camii Arsası
Samanizade Medresesi
Sarmaşık Tekkesi
Seydibey Camii
Sivasi Tekkesi Ve Camii
Sofular Tekkesi
Sohta Sinan (Haremeyn Şeremeyn)
Şah Sultan
Şahuban Kadın Mektebi.
Şerife Hatun Vakfından Sıbyan Mektebi
Şeyh Mecit Arsası
RESTORASYONU DEVAM EDEN İŞLER
(RESTORASYON VEYA ONARIM KARŞILIĞI KİRALAMA )
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Eminönü
Fatih
Sarıyer
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beşiktaş
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Alemdar Mahallesi, 89 Pafta, 54 Ada, 2 Parsel
Dükkanı Olan Ahşap Ev Vasıflı Taşınmaz
I. Vakıf Han
II. Vakıf Han Restorasyon Karşılığı Kialama İşi
Kagir Yeni Han Restorasyon Karşılı Kiralama İşi
Mehmet Ağa Mektep Ve Sebili
Muhsine Hatun Mahallesi, Bahçeli Kagir Ev
Sansaryan Han Restorasyon Karşılığı Kiralama İşi
Sarraf Han Restorasyon Karşılığı Kiralama İşi
V. Vakıf Han Restorasyon Karşılığı Kiralama İşi
Yeni Valide Han
Ayşe Kadın Hamamı
Ahşap Ev
Kagir Bina
Kagir Ev Ve 3 Dükkan
Kagir Ev Ve Dükkan
Tamamen Yıkılmış Kagir Mektep, Mevcutta Boş.
Ahşap Ev (157 Ada, 11 Parsel)
2507 Ada, 100 Parsel (Kagir Apartman)
347 Ada, 11 Parsel (Ev)
Ahşap Ev (1709 Ada, 100-101 Parsel)
Apartman 340 Ada, 5 Parsel
Kagir Ev (573 Ada, 11 Parsel)
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
Fatih
Şeyhülislam Mehmet Celalettin Efendi Camii Arsası
Fatih
Tabhane Medresesi
Fatih
Tercüman Yunus Mektebi
Fatih
Tetümmeler Medresesi
Fatih
Toklu Dede Mescidi
Fatih
Uzun Yusuf Camii
Fatih
Üçbaş Nurettin Hamza Medresesi
Fatih
Ümmü Sinan Tekke Arsası
Fatih
Vani Efendi Dergahı
Fatih
Yahya Tevfik Efendi Medresesi Arsasıı
Fatih
Yahyazade Çeşmesi
Fatih
Yavuz Sultan Selim Sıbyan Mektebi
Fatih
Zembilli Ali Efendi Vakfında Ahşap Okul
K.Çekmece Ziraat Mektebi
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
Beyoğlu
Sarıyer
Beşiktaş
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Beyoğlu
Eyüp
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Fatih
Sarıyer
Sarıyer
Sarıyer
Şişli
Ortaköy, Andonian Manastırı (615 Ada, 95 Parsel)
Kagir Ev Ve Dükkan (478 Ada, 12 Parsel)
Kavafyan Konağı
Eser Tescilli 2 Dükkan ve Apartman
Eski Eser Kagir Apartman
Emperyal Otel.
Kagir Ev
Kagir Ev
Eski Eser Hamam
Serdar-I Ekrem Sokak, 37 Pafta, 285 Ada, 53 Parsel
(Hacı Mimi)-Otel
Dükkanlı Kagir Ev
Dükkanlı Ahşap Ev
Abdülkerim Efendi Tekkesi
Bahçeli Ahşap Ev Restorasyon
Eski Eser Ahşap Ev
Eski Eser Ahşap Ev
Eski Eser Ahşap Ev
Eski Eser Tescilli Kagir Mektep
Kagir Ev
Kagir Ev
Yusufpaşa Sıbyan Mektebi
Kagir Ev
Yavuz Sultan Selim Medresesi
Ahşap Ev
Kagir Ev ve Dükkan
Kagir Apartman, Butik Otel
2003-2016 YILLARI ARASINDA RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER 259
RESTORASYONU DEVAM EDEN ESER SAYISI
31
RESTORASYONU DEVAM EDEN ESER SAYISI (Protokol/Tahsisli/İhya) 120
RESTORASYON VEYA ONARIM KARŞILIĞI KİRALAMA (Devam Eden İşler)
50
KURULDA GÖRÜŞÜLEN PROJELER
49
KAT KARŞILIĞI MODELİ İLE DEVAM EDEN İŞLER 123
YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ İLE DEVAM EDEN İŞLER
34
195
196