eagle 4 - KeciborluMyo.net

Transkript

1
EAGLE 4.0


Linux ve Windows için Başvuru Kılavuzu
Şema – Baskılı Devre-Otomatik Çizim
CadSoft Computer, Inc.
www.cadsoftusa.com
Copyright © 2000 CadSoft
Tüm Hakları Saklıdır.
Hazırlayanlar
İsa TETİK
Lütfü KAYIK
KONYA - 2003
Dr. Hakan IŞIK – İsa TETİK – Lütfü KAYIK
1- Bu Kitapla Öğreneceklerimiz.
Bu kitapla ile Eagle PCB-Dizayn Programına temel bir giriş yapacağız. Şema çizimi(Schematic Editor),
Baskılı Devre Çizimi(Layout Editor) ve de Otomatik Çizimini(Autorouter) göreceğiz. Bu kitapla şeması çizilen
bir devrenin, baskılı devre çizimini ve otomatik çimini yapmayı öğreneceğiz. Eagle programına tam olarak
hakim olabilmek için Kullanım Kılavuzunu ve komutların yardım mönüsünü kullanmalıyız. Ayrıca sık kullanılan
komutlarını öğreneğiz. Diğer karışık komutlar için yardım dosyasına bakabilirsiniz. Başlamadan önce
eagle\doc dizininin içindeki README.txt dosyasını incelemelisiniz. Bu kitap daha çok Windows versiyonu için
düzenlenmiştir. Linux versiyonu ile de fazla bir farklılık göstermemektedir.
2- Sistem Gereklilikleri
•
•
•
•
•
•
IBM destekli bilgisayar(486 ve üstü)
Windows 95/98, Windows NT/2000 veya
2.x çekirdekli, libc6 ve en az 8bit X11 içeren Linux Dağıtımı
En az 50Mb boş alan
En az 1024x768 çözünürlük tercih edilir(800x600 çözünürlükte ekran kullanımı kısıtlıdır).
3 tuşlu fare.
EAGLE Programının Özellikleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
En fazla 64x64 inçlik çizim alanı(1inç=2,54cm)
1/10.000mm(0.1 micro)
mm veya inçe göre ayarlanabilen çizim kılavuzları(ızgara).
Komut dosyaları
Bilgi giriş çıkışının c benzeri dille yapılması
Basit kütüphane oluşturma
Kütüphane kataloğu
Teknolojik özellik desteği (74L00,74LS00.. gibi)
CAM işlemci ile grafik çıktısını oluşturma ve test etme
Yazıcı çıktısı alma imkanı
Veritabanı destekli parça listesi
Sürükle-bırak yönetim paneli
Otomatik yedek alma fonksiyonu
Baskılı Devre Çizimi(Layout Editor)
• SMD desteği
• Çok tabakalı yol desteği(16 ya kadar)
• Tasarımda şartlar belirleme
• Bakır yol belirleme
Şema Çizim Birimi
• Her proje için 99 sayfa desteği
• Şema çizimindeki değişikliklerin anında baskılı devreye aktarılması
• Otomatik baskılı devreye aktarımı
• Kaynak sinyallerini otomatik yerleştirme
•
Elektriksel hata kontrolü ( Kısa devre ve şema ile baskılı devre arasında tutarlılık kontrolü)
Otomatik Çizim Birimi
• Dizayn kurallarını belirleme
• Otomatik baskılı devre çizimini elle değiştirebilme imkànı
• Otomatik çizimdeki beğenilmeyen bakır yolların şekillerini yeniden otomatik olarak
değiştirilmesi (ripup& retry algoritması)
• Maliyet faktörünü göz önünde bulundurarak baskılı devre özelliğini belirleme
• Kılavuz çizgilerini 0.02 mm ye kadar küçültme
• En fazla 16 sinyal katmanı (kullanıcının belirlediği )
• En fazla 14 kaynak katmanı
Standart Sürümü2
Aşağıdaki özellikler standart sürümünün baskılı devre çizimindeki kısıtlamalarıdır.
• Baskılı devre çizim alanı en fazla 160x100 mm ile kısıtlıdır.
• En fazla 4 tane kaynak katmanına izin verir. ( en üst ,en alt ve iki tanede iç katman)
Deneme Sürümü
Aşağıdaki özellikler deneme sürümünün baskılı devre çizimindeki kısıtlamalarıdır.(Eğitim ve
deneme amaçlıdır).
• Baskılı devre çizim alanı en fazla 100x80 mm ile kısıtlıdır
• Yalnızca 2 tane kaynak katmanına izin verir. (alt ve üst katman)
• Şema çizim yalnız tek sayfadan oluşur.
Büyük çizimler küçük olarak yazıcıya gönderilebilirler.
4 - Program Kurulumu ve Başlatılması
Windows için
CD yi sürücüye yerleştirin. CD başlangıç mönüsünden kurmak istediğiniz sürümü seçiniz.
Eğer CD otomatik olarak açılmazsa bilgisayarımdan cdrom simgesine tıklayın. Ekrandaki
yönergeleri izleyerek kurulumu yapın. Deneme sürümü için kullanıcı lisansına gerek yoktur.
Programı kaldırmak isterseniz Başlat>Programlar>Eagle>unInstallShield‘i çalıştırın. İsterseniz
cdrom üzerinden programı çalıştırabilirsiniz fakat projelerinizi cdye kaydedemezsiniz.
Linux İçin
CD yi sürücüye yerleştirin. İlişkili dizini seçiniz(/english/linux/install) ve README
dosyasındaki kurulum notlarını okuyunuz. Kurmak istediğiniz sürümü seçiniz. Deneme sürümü için
kullanıcı lisansına gerek yoktur. İsterseniz cdrom üzerinden programı çalıştırabilirsiniz fakat
projelerinizi cdye kaydedemezsiniz.
5 – Eagle Kurulumun Özelleştirilmesi
Kurulumda standart özelliklerin yerine mönülerin düzeni, fonksiyon tuşları, ekran rengi gibi
özelliklerini kendiniz belirleyebilirsiniz. Option seçeneğinde bununla ilgili birçok ayar mevcuttur.
Kullanıcı ara yüzü kişisel olarak düzenlenebilir. Control paneldeki Options/User interface den
gerekli ayarları yapabilirsiniz.
6- Eagle Kollanıcı Ara yüzü ile İlgili Kavramlar
Kullanmak istediğiniz komutu ara yüzdeki araç çubuğundan seçebileceğiniz gibi komut
satırına yazarak veya mönüden de kullanabilirsiniz.
7- Kitapta Kullanılan Kısaltmalar
• Mönü öğelerini seçmek,
⇒ işareti, mönü seçimini gösterir. ⇒ File/Save gibi
• Fare Tıklaması,
Sol fare tuşu tıklaması nokta ile gösterilmiştir. Örneğin . MOVE ve F1 in anlamı MOVE
komutuna sağ fare tuşuyla tıklayın ve F1 fonksiyon tuşuna basınız. . . linear.lbr nin anlamı da bu
dosyaya iki kere sol fare tuşuyla tıklamaktır.
Tuş Kombinasyonlarının Kullanımı
+ simgesi tuşların aynı anda basılacağını gösterir. Örneğin Alt+F1’in anlamı Alt ve F1
tuşlarının aynı anda basılacağını gösterir.
• Komut Satırından Girilen Komutlar ve Parametreleri
Komut dan sonra girilen ← simgesi enter yerine geçer. Komut satırında büyük/küçük
karakter ayrımı yapılmaz. Ayrıca change width 0.024 ← komutunu cha wid 0.024 ← şeklinde
kısaltabiliriz.
Baskılı Devre Çizim Penceresi
♦
♦
Şema Çizim ve Baskılı Devre Çizim Pencereleri için Komut Araç Çubuğu
8 – Kontrol Paneli(Control Panel)
Eagle programını ilk açtığımız zaman kontrol paneli açılır. Buradan projelerinizi
açabilir/kaydedebilirsiniz. Projelerin üstüne gelip farenin sağ tuşuna tıklaryarak yeni proje
oluşturabilirsiniz. Libraries bölümüne tıklayarak kütüphane bölümünü inceleyebilir ve istediğiniz
elemanı seçerek özelliklerini inceleyebilirsiniz.
Kontrol Paneli: Kütüphane kısmı da 74*00 elemanının özellikleri
Ayrıca kullanıcı tanımlı programlar, script dosyaları ve CAM çalışmalarına erişebilirsiniz.
Seçtiğiniz bölüme ait genel bilgiler sağ tarafta yer alır. Pencerelerde sürükle&bırak yöntemiyle
dosya kopyalayabilirsiniz.
EAGLE Program Dosyaları
Aşağıdaki listede yer olan dosyalar en yaygın kullanılan dosya tipleridir.
Tip
Baskılı Devre
Şema
Kütüphane
Script Dosyası
Kullanıcı Tanımlı Program
Herhangi bir yazı dosyası
Pencere
Layout Editor
Schematic Editor
Library Editor
Text Editor
Text Editor
Text Editor
Dosya Uzantısı
*.brd
*.sch
*.lbr
*.scr
*.ulp
*.*
Linux versiyonundaki farklılığı sadece dosyaların uzantısının küçük harfli olmasıdır.
♦
♦
EAGLE da Projeler
Öncelikle yeni bir proje başlatalım. Programı başlattıktan sonra sırasıyla
Project>4examples>tutorial ı açın. Burada daha önceden yapılmış örnek projeleri göreceksiniz. New
Project diyerek yeni bir proje oluşturalım.İsmini Projelerim olarak değiştirebiliriz. Projelerim
dizinlerinin istersek Options/Directory kısmından değiştirebilirsiniz. Yeni oluşturulan bir proje
dizininin içinde eagle.epf dosyası oluşturulur. Linux’ta bu dosyanın adı /.eaglerc dir. O anda
üzerinde çalışılan proje yeşil yuvarlak ile gösterilir. Programı yeniden kapatıp açınca kaldığımız
yerden program devam eder.
Alıştırmalara başlamadan önce demo1.sch, demo2.sch, ve demo2.brd dosyalarını Project>
examples> tutorial dizininden az önce oluşturduğumuz Projelerim dizinine ctrl tuşuna basılı halde
fare ile kopyalayalım. Demo1.sch dosyasını çift tıklayarak açabiliriz.
9 – Dosyayı Yükleme ve Görünümü Ayarlama
.
Az önce Project>examples> tutorial>Projelerim dizinine kopyalamış olduğumuz demo2.brd
dosyasını çift tıklama ile açalım. İsterseniz ⇒ File/Open/Board mönüsünden de istediğiniz dosyayı
açabilirsiniz.
Çizim alanını büyütmek için
Proje çizimin tamamını tam ekran göstermek için
Çizim alanını küçültmek için
Proje çiziminde seçilen alanı tam ekran göstermek için
Görünüm alanındaki bozuklukları düzeltir.
10 – Gösterilecek Katmanların Seçilmesi
Eagle da katman ayarları display komutu
ile
yapılır.
100
civarında
katman
bulunmaktadır.
İstediğimiz
katmanı
gösterebilir, istediğimizi kaldırabiliriz.
Bunların birkaçına örnek; üst katman, alt
katman, elemanların bacaklarının bulunduğu
deliklerin gösteren katman(pad katmanı), alt
katmanla üst katmanı birbirine bağlayan
deliklerin
katmanı(via
katmanı)
gibi
katmanlardır. İstersek katmanların hepsini All
seçeneği ile seçebiliriz. None seçeneği ile de
katmanların hepsini kaldırabiliriz
Önemli: Elemanların yerini değiştirmek için 1
Top katmanının yanında 23 tOrigins(Sıfır
noktası) katmanının açık olması gerekir. Aynı
durum 16 Bottom katmanı ile 24 bOrigins
katmanları için de geçerlidir.
Katman Ayarları
11- Kılavuz Çizgileri (Grid) Ayarları ve Birimleri
Kılavuz çizgileri ayarları grid komutuyla
yapılır. Çizgilerin gözükmesi için display
bölümünü açmamız(on) açmamız gerekir.
İstersek kılavuz çizgilerini dots seçeneğiyle
noktaya çevirebiliriz. İstediğimiz birimi unit
kısmından seçebilirsiz.
Kılavuz çizgileri ayarları
5
12 - Çizgiler, Çemberler, Yaylar, Dikdörtgenler ve Yazılar
Çizgiler, çemberler, dikdörtgenler, dikdörtgenler ve yazılar sırasıyla WIRE, CIRCLE, ARC,
RECTANGLE ve TEXT komutlarıyla yapılır. Bu komutlar sayesinde daha kolay çizim yaparız.
Şimdi bu komutları şema çizimi üzerinde deneyerek açıklayalım. Yeni bir şema çizimi
dosyası açalım. Bunu kontrol panelden ⇒ File/New/Schematic dan yapabilirsiniz
6
WIRE Komutu
WIRE komutu çizgi çizmek için kullanılır. Araç çubuğundaki
simgesine tıklayalım.
WIRE komutuna girdiğiniz zaman aşağıdaki parametre araç çubuğu gözükür. Şimdi bunları
açıklayalım.
Çizilen Katman
Çizginin şekli
Çizginin boyutu Çizginin tipi
Çizim katmanında her birim için farklı bir renk belirlenmiştir. Örneğin elektriksel yollar için
mavi renk, sembol için kahverengi, sembollerin isimleri ve özellikleri için gri renk kullanılır.
buradan yapılacak işleme uygun renk çeşidi seçilir. Çizginin şeklinde ise araç çubuğunda görülen
çizgi şekillerine göre çizebilirsiniz. Çizginin büyüklüğünü Width, tipini ise(düz, kesikli, kesikli
noktalı çizgi vb) Style kısmından yapabilirsiniz. Çizgi çizimi tek fare tıklamasıyla istediğimiz
yerden başlatıp çift fare tıklamasıyla istediğimiz yerde bitirebiliriz. Ayrıca çizginin şeklini sağ fare
tuşuyla aynı anda değiştirebiliriz.
Önemli: Semboller arasında bağlantı yaparken net ve bus komutlarını kullanmalıyız. WIRE komutu
sadece net veya bus renginde çizgi çizmek için kullanılır.
CHANGE WIDTH 0.017 ← tuşuyla çizginin boyutunu değiştirebilirsiniz.
CHANGE LAYER komutuyla seçili elemanın katmanını değiştirebilirsiniz.
İleri/Geri Alma
Eagle programının geri alam/ileri alma fonksiyonu neredeyse sınırsızdır.
CIRCLE Komutu ile Daire Çizme
CIRCLE komutu daire çizmek için kullanılır. İsterseniz araç çubuğundan
simgesine
tıklayarak ta çalıştırabilirsiniz. İlk fare tıklamanız dairenin merkezi, ikinci fare tıklamanız ise
yarıçapı belirler.
ARC Komutu ile Yay Çizme
ARC komutu yay çizmek için kullanılır. Komut satırına ARC yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak yay çizebilirsiniz. Birinci ve ikinci ilk iki tıklamanız daireyi üçüncü
tıklamanız ise yayı belirler. Yay için çizilen daire normal daire çizmekten farklıdır. Biraz deneme
yaparsanız nasıl olduğunu göreceksiniz.
RECT Komutu ile Dikdörtgen Çizme
RECT komutu dikdörtgen çizmek için kullanılır. Komut satırına RECT yazarak veya araç
çubuğundan
simgesine tıklayarak dikdörtgen çizebilirsiniz. İlk tıklamayla birinci başlangıç
köşesini ikinci tıklamayla ters köşeyi belirleriz. Dikdörtgenin rengi bulunduğumuz katmanın rengini
alır.
TEXT Komutu ile Yazı Yazma
TEXT komutu yazı yazmak için kullanılır. Komut satırına TEXT yazarak veya araç
simgesine tıklayarak yazı yazabilirsiniz. Komutu çalıştırdığınız zaman küçük bir
çubuğundan
pencere açılır. Buraya yazınızı yazınız. Sonra bu yazıyı istediğiniz yere bırakın. TEXT komutu
aktifken yazmak istediğiniz yazıyı komut satırına da yazabilirsiniz.
YazınınKatmanı
Yazının
durumu
CHANGE TEXT
CHANGE SIZE
CHANGE RATIO
fareye
göre Yazının
boyutu
Yazının
Kalınlığı
Yazının tipi
: Yazıyı değiştirir. Açılan ekrana yazıyı yazar.
: Yazının boyutunu değiştir.
: Yazının kalınlığını değiştirir.
Özel Yazı Değerleri
Projenin yazıcıya gönderirken sayfa sayısı, dosya değiştirilme tarihi gibi değerleri
yazdırabiliriz.
>LAST_DATE_TIME
>PLOT_DATE_TIME
>SHEET
>NAME
>VALUE
>DRAWING_NAME
:Dosyanın değiştirilme tarihi
:Çıktı alma tarihi
:Projenin sayfa sayısı.
:Kullanılan elemanın ismi
:Kullanılan elemanın değeri
:Dosyanın ismi
13 – Kütüphane Kullanımı
Eagle kütüphanesinde elemanlara ait birçok kütüphane dosyası bulundurur. Bu dosyaların
kendimiz kullandığımız gibi kendinize özel kütüphane dosyası oluşturabilirsiniz. Bu bölümde
kütüphane dosyalarının nasıl oluşturulduğunu ve nasıl kullanıldığını göreceğiz.
Yeni bir çizim dosyası açalım,
⇒ File/New/Schematic.
ADD Komutuyla Eleman Ekleme
ADD komutu eleman eklemek için kullanılır. Komut satırına ADD yazarak veya araç
çubuğundan
simgesine tıklayarak da kullanabilirsiniz. ADD komutunu verdiğiniz zaman
elemanları seçmek için kütüphane penceresi açılır. İsterseniz elemanı bulup seçersiniz veya
elamanın ismini biliyorsanız (Search) kısmına elamın ismini yazarak çabucak bulabilirsiniz. Arama
yaparken tek karakter yerine geçen ? simgesini ya da her türlü uzunluktaki karakter yerine geçen *
simgesini kullanabilirsiniz. Örnek olarak 74*00 arama sonucu olarak 74LS00N, 74LS00B,
74LS00FK, 74ALS00D, 74LS96D gibi elemanları bulduk. Arama sonucunu aşağıda görebilirsiniz.
555? arama sonucu olarak da 555N elemanı bulundu. Birkaç tane eklenen eleman sonuna artan
şekilde rakam eklenerek isimlendirilir. Mesela IC elamanı IC1, IC2, … diye isimlendirilirler. Aynı
entegrenin içinde birden fazla kapı bulunabilir.Bu kapıları belirtirken aynı entegrenin kapısı
olduğunu göstermek için A-B-C.. şeklinde alfabetik sıra izlenir(IC1A, IC1B, IC1C, IC1D). Ayrıca
aynı entegreye ait kapıların bacak numaraları da sembol üzerinde gösterilir. Elemanların Amerika ve
Avrupa standartlarına göre sembolleri vardır. Eleman eklemeyi Control Panel deki kütüphaneden de
yapabilirsiniz. Elemanı sürükleyip bırakmanız yeterli olacaktır. 7
Şimdi yeni bir eleman ekleyelim. ADD komutunu girerek 555* şeklinde arama yapalım.
Herhangi bir elemanı seçip OK tuşuna basın. Elemanı yerleştirirken yön değiştirmek için farenin sağ
tuşuna tıklamalısınız. ADD komutu aktifken ESC tuşuna basarak kütüphaneyi tekrar görüntüleyip
daha hızlı eleman ekleyebilirsiniz. Eklediğimiz eleman diğer elemanlara bağlı ise size onları
eklemek isteyip istemediğinizi soracaktır.
Gerilim kaynağı ve topraklamaların bacak(pin) bağlantıları şemada işaretlenmez ama baskılı
devreye işaretlenir.
INVOKE Komutu
Her entegrenin besleme kaynağına bağlanan bacak numarası farklıdır. Örneğin 16 bacaklı
CMOS entegrelerinde +VDD ucu genelde 16. bacak, GND ucu 8. bacaktır. Ya da 14 bacaklı bir
TTL entegrelerinde +VCC ucu genelde 14. bacak GND ise 7. bacaktır. Şema üzerinde besleme
kaynağına bağlanan bacakları gösterebilmek için INVOKE komutunu kullanırız.
Komut satırına INVOKE yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak
kullanabilirsiniz.
Önceden birkaç tane 4001N entegresine ait NOR kapısı ekleyelim. INVOKE komutunu
çalıştırıp elemanı üstüne tıklayın. Açılan pencerede PWRN’yi çift tıklarsanız, entegrenin besleme
bağlantısı yapılmış olur.
Bir entegrede 4 kapı olsun normalde kapıları A,B,C,D şeklinde sırayla eklenir. Ama biz A ve
C kapısını kullanmak istiyoruz. Bunu ise INVOKE komutu aktifken A kapısına tıklayarak açılan
pencereden C kapısını seçerek yapabiliriz.
14- Şema Çizimi
Bu bölümde yol ve bağlantı çizimlerinin nasıl yapıldığını öğreneceğiz. Önce boş bir şema
çizim penceresi açalım.
Hazır Proje Çerçevesi Ekleme
Eagle da hazır proje çerçevesi kullanabilirsiniz. ADD komutunu çalıştırıp arama(search)
penceresine frame veya letter yazıp ok tuşuna basın. Çıkan çerçevelerden size uygun olanı seçin ve
çizim alanına yerleştirin. Örnek olarak letter aramasında LETTER_P ve LETTER_L olmak üzere iki
tane çerçeve çıkacaktır. LETTER_P dikey çerçeve, LETTER_L ise yatay çerçeve oluşturur. Frames
aramasında ise daha ayrıntılı çerçeve türleri vardır. Ekranın dışına taşan çerçeveyi görmek için
Alt+F2 tuşlarına basabilirsiniz. Text komutunu kullanarak çerçevelere metin yazabilir,sayfa sayısı,
dosya oluşturma tarihi ve saati gibi özellikler ekleyebilir veya kendinize uygun bir çerçeve de
oluşturabilirsiniz. Bunların ayrıntılarını TEXT bölümde açıklamıştık.
Şema Çizimine Giriş
Hazır şemalarda eagle/examples/tutorial altındaki demo1.sch dosyasını açalım.F6 tuşuyla
kılavuz çizgilerini açıp kapatabilirsiniz.
Şemayla ilgili bilgileri aktarma : Şemayla ilgili bilgiler File/Export mönüsünden yapılır. Export
tuşuna tıkladığımızda bize seçenek verir. Bunlardan Partlist eleman listesini, Netlist bağlantı
listesini, Pinlist elemanların hangi bacaklarının nereye bağlantılarının ayrıntılı olarak dosya
kaydetmeye yarar. Image ise devrenin resmini kaydetmeye yarar.
Açılan dosyadaki elemanların yerlerini değiştirmek için MOVE komutunu kullanırız. MOVE
komutu aktifken üstüne tıkladığımız elemanı hareket ettirerek istediğiniz yere bırakabilirsiniz. .Sağ
fare tuşuyla da elemanı döndürebilirsiniz.
NET Komutu
NET komutu elemanların bacaklarını bağlamaya yarar. Komut satırına NET yazarak veya
araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Elemanlar arasındaki elektriksel
bağlantıyı çizmek için kullanılır. Elemanın bacaklarının DISPLAY PIN komutuyla görebilirsiniz.
NAME Komutu
Projede kullanılan elemanların isimlerini değiştirmeye yarar. Komut satırına NAME yazarak
veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken elemanın üstüne
fare ile tıklayıp açılan pencereden elemanın ismini değiştirebilirsiniz.
LABEL Komutu
Yaptığımız projede elektriksel yolların veya bağlantıların izlenmesini kolaylaştırmak için
etiket tanımlamak için kullanılır. Komut satırına LABEL yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. LABEL komutu aktifken yol veya bağlantının üstüne
tıklayarak çıkan yazıyı istediğiniz yere taşıyabilirsiniz. Böylece karmaşık devrelerde yolları daha
kolay bulabilirsiniz. LABEL komutuyla oluşan metinin boyutunu, tipini, CHANGE SIZE ve
CHANGE FONT ile değiştirebilirsiniz.
DELETE Komutu
Elemanları silmeye yarar. Komut satırına DELETE yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken silmek istediğiniz elemanın üzerine
tıklayınız. Eğer elemanları toplu olarak silmek istersek GROUP komutuyla küme haline getirip
silebilirsiniz. GROUP komutuna ilerde detaylı olarak değinilecektir.
GROUP Komutu
Elemanları küme haline getirip toplu olarak işlem yapmak için kullanılır(silme, kopyalama
vb). Komut satırına GROUP yazarak veya araç çubuğundan
çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken elemanları küme içine alıp uygulamak istediğiniz komuta tıklayın
(Örneğin MOVE komutu). Küme elemanlarına uygulamak istediğiniz komutu normalden farklı
olarak sağ fare tuşu ile çalışır.
JUNCTION Komutu
Elemanlar arasındaki çizilen kablo bağlantıları birbirinin üzerinden geçebilir. Bazen iki veya
daha fazla hat kesişip ve8 kesişme noktasında bir bağlantı söz konusu olabilir; bu komutla bu
bağlantıları belirtiriz. Komut satırına JUNCTION yazarak veya araç çubuğundan
simgesine
tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken istediğiniz yere fare ile tıklayınız.
SHOW Komutu
Bu komut elemanların yerini bulmamıza veya birden fazla bağlantıları tek bir hatta temsil
eden (bus) çizimlerde bir bağlantı ucunun nerelerle bağlantılı olduğunu gösterir. Komut satırına
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. SHOW komutu
SHOW yazarak veya araç çubuğundan
aktifken komut satırına elemanın ismini yazarsak o elemanı gösterir. Bağlantı noktasının yada
yolunun ismini yazarsak o yola bağlı tüm noktaları gösterir.
MOVE Komutu
Bu komut elemanların yerini ve yönünü değiştirmeye yarar. Komut satırına MOVE yazarak
veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken istediğiniz
elemanın üstüne tıklayın ve istediğiniz yere bırakın. Elemanları hareket ettirmek için merkezine
tıklamalısınız. Hatları hareket ettirmek için hattın en yakın yerine tıklamanız yeter. Eleman yada hat
seçiliyken sağ fare tuşuna tıklarsanız elemanın yönü değişir.
Değişiklikleri Geri/İleri Alma
simgesine tıklayarak yapılan değişiklikleri geri/ileri alabilirsiniz.
SMASH Komutu
Normalde eklenen bir elemanın taşımak istediğimiz zaman ismi ve etiketi ile birlikte taşınır.
SMASH komutu isim ve etiket yazılarını ayrı ayrı taşımamızı sağlar. Komut satırına SMASH
yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. SMASH komutu aktifken
ayırmak istediğiniz metinin üstüne tıklayın. Daha sonra MOVE komutuyla ayırdığınız metini
elemandan bağımsız istediğiniz yere taşıyabilirsiniz. Metinin boyutunu TEXT komutuyla
değiştirebilirsiniz.
VALUE Komutu
VALUE komutu bize elemanların değerlerini değiştirmemize yarar. Komut satırına VALUE
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. VALUE komutu aktifken
elemanın üstüne tıklayıp açılan pencereden elemanın değerini değiştirebiliriz.
INFO Komutu
Devreye ait herhangi bir bileşen(devre elemanları, bağlantı noktaları, vb.) hakkında bilgi
almaya yarar. Komut satırına INFO yazarak veya araç çubuğundan
çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken istediğiniz yere tıklayın.
8
ERROR Komutu
Hataları göstermeye yarar. Komut satırına ERROR yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz.
COPY Komutu
Elemanları kopyalamak için kullanılır. Komut satırına COPY yazarak veya araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz
PASTE Komutu
Kopyalanan elemanları yapıştırmak için kullanılır. Komut satırına PASTE yazarak veya araç
çubuğundan
CUT Komutu
Elemanları bulunduğu yerden silip panoya yapıştırmak için kullanılır. Komut satırına CUT
MIRROR Komutu
Elemanları ters görünüşünü almak için kullanılır. Komut satırına MIRROR yazarak veya
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken istediğiniz yere
araç çubuğundan
tıklayın. Ayrıca MOVE komutunu kullanırken
ROTATE Komutu
Elemanları yönünü değiştirmek için kullanılır. Komut satırına ROTATE yazarak veya araç
çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken istediğiniz yere tıklayın.
Elektriksel Hata Kontrolü(Electrical Rule Checking-ERC)
Yaptığımız projedeki elektriksel bağlantı hatalarını pozitif ve negatif besleme bağlantılarının
yapılıp yapılmadığının kontrolü uyarıları içeren bir liste oluşturur. Komut satırına ERC yazarak veya
araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. ERC komutunu çalıştırdığımızda bize
not defterinde açılmış bir şekilde hataları ve uyarıları verir ve bunu çalışılan dizine kaydeder.
Şema Çizimini Baskılı Devreye Aktarma
Yaptığımız projeyi baskılı devreye aktarmak için üst araç çubuğundaki
tıklarız. Yaptığımız devre baskılı devre olarak (Layout editöre) aktarılır.
simgesine
BUS Komutu
Bir entegredeki sıralı biçimde mevcut olan (A0,A1,A2,..An ) şeklindeki bacakları kümeleyip
tekbir hat halinde diğer entegrelerin aynı tür bacaklarına bağlanarak tek bir hat oluşturmasında bus
komutunu kullanırız. Bu oluşturulan tek hatta hafıza entegrelerindeki adres bağlantılarını
(A0,A1,A2,..An ) yada veri bağlantılarını (D0,D91,D2,...,Dn) örnek verebiliriz. Komut satırına BUS
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. BUS bağlantı işlemi iki
kısımdan oluşur. Önce entegrelere gidecek uygun bus hattı çizilir (adres bus hattı, veri bus hattı vb.)
Sonra da NET komutuyla entegrelerin bacakları bu BUS hattına bağlanır; BUS hattına bağlanırken
program bizden EN (pozitif ve negatif güç kaynağı için) VALVE[0..11] (diğer bağlantılar için)
şeklinde etiket belirlememizi ister. Bu etiketlerin isimleri bus hattıyla birbirine bağlanan iki veya
daha fazla entegrenin uçlarıyla aynı olmalıdır. Yani bir entegrenin A5 ucunun etiketi VALVE5 ise
bus hattına diğer entegrelerinde A5 ucunun etiketi VALVE5 olmalıdır.
15 –Fonksiyon Tuşları
Geri/İleri alma, devreyi ekrana sığacak şekilde gösterme, veya çok sık kullandığımız
komutlara tuş atamamızı sağlar. Komut satırına ASSIGN yazarak fonksiyon tuşlarını ve
kullandıkları komutları görebilir ve değiştirebiliriz.
Fonksiyon Tuşları
16 – Geri Kontrolü ve İlişkili Otomatik Çizim
Eagle da yeni bir şema çizimi(*.sch) açarsak varsa aynı dizindeki aynı projeye ait baskılı
devre çizim dosyası(*.brd) da açılır. Şema çiziminde yapılan değişiklikler aynen baskılı devre
çizimine de otomatik olarak aktarılır. Yani şema çizimiyle baskılı devre çizimi bir bütün olarak
çalışırlar. Aynı projeye ait şema ve baskılı devre çizim dosyalarının isimleri aynı fakat uzantıları
farklı olur (bus.brd, bus.sch). Eğer sadece biri açıksa ilişki olmaz. Bu durumda yeni bir açılışta
dosyalar arasında uyumsuzluk olur.
Not: Baskılı devrede çalışırken şema çizimini kapatmayın, sadece simge durumuna küçültebilirsiniz.
9
17 – Bir Baskılı Devre (PC Board) Tasarlama
Bu bölümde (Layut Editor kullanarak) küçük bir baskılı devre (PCB) dizaynı oluşturma veya
hazır yapılmış bir devreyi değiştirmeyi öğreneceğiz. Bu bölüm özellikle şematik birimi olmayan
kullanıcılar için daha önemlidir.
Şema Olmadan Baskılı Devre Çizimi
Kontrol panelinden yeni bir çizim dosyası açalım, (⇒ File/New/Board)
Baskılı Devre Şeklini Belirleme
İlk olarak baskılı devre kartının dış hatlarını belirlemek için WIRE komutunu girelim.
Yukarıdaki parametre kısmından katman olarak 20Dimension kısmını seçelim ve kartın dış hatlarını
belirleyelim. Başladığımız yerde bitirmemiz gerekir. MOVE komutuyla dış hatların yerlerini
değiştirebilirsiniz.
Eleman Ekleme
ADD komutunu kullanarak istediğimiz elemanları ekleyelim. Elemanları bulamazsanız
program mönüsünden ⇒ Library/Use
u tıklayarak iste10diğimiz elemana ait kütüphaneyi
yükleyerek elemanları kullanabilirsiniz. Eklenen elemanların isimlerini NAME komutuyla
değiştirebilirsiniz. Değerlerini VALUE komutuyla değiştirebilirsiniz. Eğer elemanlar arasındaki
bağlantıyı kart üzerinden bakır yolla(genelde tek yüzlü baskılı devrelerde) değil de kablo aracılığıyla
atlatarak yapmak istersek SIGNAL komutuyla bunu yapabiliriz. Araç çubuğundaki simgesi ise
şeklindedir. Bu yolları istersek Autorouter ile de otomatik olarak düzenleyebiliriz. Elemanları
DELETE komutuyla silebilirsiniz.
Yoların Tipini Belirleme
Eagle da kullandığımız
bakır yollara ait genişlik
(width), iki yol arasındaki
uzaklık (Clearance),
Mesela güç kaynağından gelen
bakır yolların akıma dayanıklı
olması için kalın olması
gerekir.
Bunu
CLASS
komutuyla yaparız. Yoların
genişliğini ancak kartın üstüne
eklediğimiz zaman belirir.
Kablo ile atlattığımız yollar
için genişlik vb ayarlar
10
yapılamaz. Aşağıda örnek
olarak farklı genişlikte yollar
verilmiştir.
CLASS komutuyla çıkan pencerede hazır gelen ayarları
kullanabileceğimiz gibi kendimizde farklı farklı değerler verip
kullanabiliriz.
Şema Çiziminden Baskılı Devreye Aktarma
Örnek olarak bus.sch dosyasını açın. Şe♦ma çiziminde yaptığımız devreyi baskılı devreye
aktarmak için
simgesine tıklamalısınız. Devre baskılı devre editöründe düzenlenmemiş olarak
açılır ve bus brd olarak aynı dizine oluşturulur. MOVE komutuyla elemanların yerini ve kartın dış
hattını değiştirerek istediniz şekilde yerleştirme yapın. RASTNEST komutunu çalıştırırsanız veya
araç çubuğundaki
simgesine tıklarsanız size kaç tane bağlantı olduğunu durum çubuğunda
gösterir gösterir. Örneğimizde 29 tane vardır.
Otomatik Baskılı Devre Çizimi
Baskılı devre editörüne aktarılan ancak düzenlenmemiş devremizi otomatik olarak
düzenleyelim.
simgesine tıklayarak otomatik çizim penceresini açalım. Bize katmanları gösteren
kısımdan devreyi tek katlı yapak için 16 Bottom kısmını N/A ya getirin. Böylece devremiz tek katlı
olarak ayarlanacaktır. OK tuşuna tıklarsanız devrenin çevrilmeye çalışıldığını göreceksiniz. Bu
devrenin karışıklığına ve bilgisayarınızın hızına göre zaman alır. Devre mükemmel şekilde
düzenlenmeyecektir ama sıkıntılı birçok işten sizi kurtaracaktır. Eğer uzun sürerse, durdurmak için
simgesine tıklayabilirsiniz. Devre elemanlarını az bir yer değiştirdiğinizde sonuç daha farklı
♦
çıkacaktır ve az önce yaptığını şimdi yapamayabilir. Buna yolların büyüklüğü, iki yol arası uzaklık,
elemanların sıkışıklığı gibi etkenler etki eder.
Aşağıda bizim yaptığımız örnekte devre durum-2 ye getirildi. Bunu yapmak için bazı yollar
kaldırıldı(RIPUP komutu ile) ve yeniden yapıldı(AOTUROUTER). Yapılan yolları eski haline
getirmek için araç çubuğundaki
simgesine tıklamalı veya komut satırına RIPUP yazmalısınız.
Komut aktifken kaldırmak istediğiniz bakır yolun üzerine tıklamalısınız. Bütün bakır yolları
kaldırmak için RIPUP komutu aktifken
simgesine tıklayıp açılan pencereye evet(yes) dersek tüm
bakır yollar durum-1 deki gibi eski haline döner.
⇒
Durum – 1
Durum - 2
Bakır Yolların Kullanıcı Tarafından Yapılması(Manual)
AUTOROUTER komutuyla yapılan bakır yolları beğenmezseniz RIPUP komutuyla silebilir.
ROUTE komutuyla yolları el ile yapabilirsiniz. Araç çubuğundaki simgesi ise
şeklindedir.
Komut aktifken elemanlar arasındaki kablo bağlantılarına tıklayarak bakır yola dönüştürme işine
başlayabilirsiniz. Çizim yaparken par♦ametre araç çubuğundan bakır yolun tipini,
büyüklüğünü,çizildiği katmanı gibi özellikleri WIRE komutundaki gibi belirleyebilirsiz.
ROUTE komutu için parametre çubuğu
SPLIT Komutu
Yapılan bakır yoların şeklini ve düzenini değiştirebiliriz. Komut satırına SPLIT yazarak veya
araç çubuğundan
simgesine tıklayarak çalıştırabilirsiniz. Komut aktifken bakır yolun üzerine
tıklayarak istediğiniz gibi düzenleyin.
NOT: Şema çiziminde olduğu gibi baskılı devre çiziminde de katmanları gösterip kaldırmak için
DISPLAY, elemanları taşımak için MOVE, elemanları kümelemek için GROUP, özellik değiştirmek
♦
için CHANGE, elemanları göstermek için SHOW, bakır yolları kaldırmak için RIPUP, bakır yol
oluşturmak için ROUTE, elemanların yerlerini göstermek için SHOW,
BAKIR KAPLAMA
Demo2.brd dosyasını açalım. Devredeki karışıklığı önlemek için DISPLAY komutuyla
sadece 1 Top, 17 Pads, 18 Vias, ve 20 Dimension katmanlarını gösterelim diğer katmanları
kaldıralım.( Durum-1 ) RIPUP GND komutuyla GND sinyalini kaldıralım. Araç çubuğundan
simgesine tıklayıp komut satırına GND yazıp enter tuşun♦a basalım. Devrenin sınırlarını istediğiniz
gibi belirleyebilirsiniz. Başladığınız yerde çift tıklama ile bitirin. ( Durum-2 ) Sonra komut satırına
RASTNEST yazın veya
simgesine tıklayın ( Durum-3 ). Aşağıda yaptığımız işlemlerin ekran
görüntüsünü görebilirsiniz.
Durum-1
Durum-2
Durum-3
18 – Tasarım Tipini Seçme(Design Rule Check)
Devreye tasarlarken elemanların şekli, bacak aralarının uzunlukları gibi farklı firmaların
değişik tipteki özelliklerini tasarıma aktarmak için belirli düzenlemeler yapmamız gerekir. Bu
simgesine tıklarız, aşağıdaki
düzenlemeleri yapmak için DRC komutunu yazarız yada
resimdeki gibi bir diyalog penceresi çıkar.
♦
DRC Diyalog Penceresi
Ayarları yaptıktan sonra OK tuşuna tıklayarak yaptığımız tasarımı karta aktarırız. Eğer hata
(Padlerin büyüklüğü, perçinlerin büyüklüğü, bakır yolların kalınlığı gibi)varsa bize düzeltmemiz
için gösterilir.
19 - Kütüphaneler
Bildiğiniz gibi şema çizimi ve baskılı devre tasarımında eklediğiniz elemanlar kütüphaneden
alınır. Kütüphane Editörü baskılı devre ve şema editörüyle aynı kullanıcı arabirimine sahiptir.
Kütüphane editörünü kullanabilmek için fazladan birkaç komut bilmemiz yeterlidir.
Kütüphane 3 tane elemandan oluşur.
• Paket(Package)
: Baskılı devre çiziminde elemanın bacak görüntüsü
• Sembol (Symbol) : Şema çizimindeki görüntüsü
• Aygıt (Device)
: Paket ve sembollerden oluşan gerçek görünüm
Yeni bir kütüphane dosyası açmak için ⇒ File/New/Library yi açalım.
Direnç Paketi (Resistor Package)
simgesiyle paket düzenleme modunu açın ve paket ismi olarak R-10 girin. Sorulan
soruyu evet olarak cevaplayın.
simgesiyle klavuz çizgileri olarak 0.05 inch olarak girin.
Oluşturulacak sembollerin baskılı devreye lehimlenecek kısımlarını (pad) oluşturmak için
simgesini seçtiğimizde aşağıdaki gibi parametre çubuğu çıkar. Pad in şeklini, çapını(diameter), delik
genişliğini (drill) ayarlamak için kullanılır. İstediğiniz uzaklıkta iki tane pad ekleyelim.
♦
simgesi film dirençleri ve film direnç boyutundaki kondansatörler ve hatta bazı firmalara
ait entegrelerin bacaklarının oluşturmak için kullanılır. Parametre araç çubuğu aşağıdaki gibidir.
Roundness ile elemanın yuvarlaklığını ayarlayabilirsiniz.
Parçanın kartın alt kısmına yerleştirilmesi için katman olarak 1 Top katmanının seçin.
MIRROR komutuyla eleman kartın arka tarafına aktarılır. Böylece t.. (Top) katmanlarından b..
(bottom)katmanlarına taşınır. 2 tane SMD pad ekleyelim.
simgesiyle elemanların isimlerini değiştirebilirsiniz. Elemanlar artan sıra ile
adlandırılırlar.
Elemanın nasıl görüneceğini 21 tPlace katmanına yapılan çizgiler belirler. Sembolünüzü ne
kadar ayrıntılı bir şekilde yapacağınız size kalmış. ARC, CIRCLE, RECT ve POLYGON
komutlarını da kullanabilirsiniz. Pad üzerinden teller 51 tDocu katmanına yapınız.
simgesiyle tel
ekleyebilirsiniz.
simgesiyle metin ekleyebiliriz. Şema çizimindeki gibi özel metinler de kullanılabilir
( > VALUE). SMASH ve MOVE komutuyla metin hareket ettirilebilir.
Araç çubuğundan
simgesine tıklayarak elemanlara ait özellikleri değiştirebilirsiniz.
Direnç Sembolü (Resistor Symbol)
Sembol düzenlemeye
simgesine tıklayarak geçebilirsiniz. Sembol ismi olarak R girin ve
kılavuz çizgilerini 0.1 inch olarak ayarlayın. Eagle nin tercih ettiği 0.1 dir.
PIN komutunu çalıştırmak için
çubuğundan istediğiniz gibi seçiniz.
simgesine tıklayınız. Parametre özelliklerini araç
simgesiyle pinlerin isimlerini değiştirebilirsiniz.
simgeleriyle 94 Symbols katmanına metin ve yol ekleyebilirsiniz.
Direnç Aygıtı (Resistor Device)
Şema çiziminden kütüphaneye eklediğimiz elemana erişmek için kullanmanız gereken ismi
simgesine tıkladığınız zaman giriniz. Biz R-10 girelim. Paket ismi ile aygıt isminin aynı olması
sadece çakışmaya sebep olur. Farklı paket ve teknolojide aygıt ismi tanımlamak için * ve ? işareti
kullanabilirsiniz. * teknoloji ismini, ? ise paket türünü ismi yerine geçer. İki tane farklı
teknolojide(L,LS) 7400 aygıtı tanımlamak için gerekli olan aygıt ismi 74*00 dür. Paket türü ismin
sonuna otomatik olarak eklenecekti. Yani 74*00? yazmaya gerek yoktur. Paket türünü ismin başında
görmek isterseniz ? simgesini ismin başına ?74*00 şeklinde ekleyebilirsiniz.
♦
PREFIX komutuyla şema editöründe eklenen
aynı tür elemanlara nasıl artan isim(IC1,IC2....ICn)
verileceği belirtilir. Şema editöründen elemanın
değerini değiştirmek için Value nin değerini On yapın.
simgesiyle kapıların ismini değiştirebilir. Bir
kapılı elemanlar için isim önemli değildir. Çünkü şema
çiziminde gösterilmezler ama birden fazla kapılar için
önemlidirler.
Yukarıdaki şekilde Connect düğmesine basarak yada
komut satırından CONNECT komutunu vererek
yandaki diyalog penceresini açalım. Bu pencerede
çizdiğimiz sembolün bacak bağlantılarıyla çizilen
paketteki bacakları tanımlarız. Bu tanımlama için
yandaki şekilde Pin ismiyle verilen G$1.P$2 ile Pad
ismiyle verilen P$2 seçip CONNECT düğmesine
bastığımızda ikisi arasında bağlantı yaparak sağ
taraftaki Connection kısmına ekler. Eğer bağlantıyı
yanlış yaptığınıza inanıyorsanız Connection kısmındaki
bağlantıyı seçip Disonnect düğmesine basarsak
bağlantıyı iptal ed♦er.
♦
oluşturulan eleman hakkında
açıklayıcı bilgi yazmak
istediğimizde
DESCRIPTION komutunu
girdiğimizde yandaki gibi bir
diyalog penceresi açılır.
Buradan yazacağımız
tanımlama bilgilerini HTML
kodları kullanarak
yazabiliriz
(<h2><b><u><i><font
color="#FF0000"> gibi)
Şema çiziminde bir elemanın birden fazla sembolü olabilir yada diyelim 40 serisi entegrelerin
belirtilen ayrı ayrı sembollerini oluşturmak için ADD komutunu kullanırız bu oluşturma sonucu
Device ismini 40XX yaptığımızda da kütüphane dosyasında ağaç yapısı şeklinde görünür ve eklene
yeni semboller alt dalları şeklinde görünür.
20 – Yapılan Çizimlerinin Çıktısının Alınması
Genel olarak Windows sürümü için şematik veya baskılı devre editörlerindeki çizimlerimizin
yazıcıdan çıktısını almak istiyorsak file mönüsünden ♦print seçenğini seçmemiz gerekir. Ayrıca
komut satırından da PRINT komutunu girdiğimizde aşağıdaki pencereler çıkar buradan yazıcı
çıktısıyla ilgili gerekli ayarlar yapıldıktan sonra yazıcıya gönderilir.
Linux versiyonunda çıktı almak biraz farlıdır önce postscricpt dosyası oluşturulur sonrada lpr
komutu ile yazıcıya gönderilir.
♦

eagle 4 - KeciborluMyo.net

Transkript

Benzer belgeler

Komut İstemi - Tolga Elbir

Ders Notu

MATEMATİK BİLGİSAYAR BÖLÜMÜ

EZCAM Versiyon 20

MS-DOS İşletim Sistemi Dosya (File) ve Dizin (Directory) Kavramı

Basecamp Kullanım Kılavuzu

Dyned Records Manager Kullanımı Klavuzu