www.tsb.org.tr

30.1.2014
TSB ve CFA Society tarafından gerçekleştirilen panelde Finansın Geleceği ve Emeklilik Tasarrufları
tartışıldı.
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) ve CFA Society of Istanbul işbirliğiyle, İstanbul Sabancı Center’da
“Future of Finance: Emeklilik Tasarrufları” konulu bir panel gerçekleştirildi. 28 Ocak Salı günü
düzenlenen panele, yurtdışında finans uzmanlarına davranışsal finans konusunda danışmanlık
yapan Santa Clara Üniversitesi Finans Profesörü Meir Statman ve CFA Enstitüsü Asya-Pasifik
Bölgesi Genel Müdürü Dr. Ashvin Vibhakar katıldı. Türkiye Sigorta Birliği ve CFA Society of Istanbul
işbirliği, Akportföy’ün desteğiyle, finansın geleceğini konuşmak ve emeklilik tasarrufları konusunda
yatırımcıların davranışsal eğilimlerini daha iyi anlamak amacıyla gerçekleştirilen “Future of Finance:
Emeklilik Tasarrufları” panelinin açılış konuşmasını CFA Istanbul Başkanı Ertunç Tümen yaptı. Ertunç Tümen bu panelle kamuoyunun dikkatini tasarruf açığı konusunun çözüm yollarına çekmek
istediklerini belirtti. Panelde ilk konuşmacı olarak yer alan TSB Yönetim Kurulu Üyesi Meral Eredenk,
Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminin gösterdiği gelişimi ve tasarruf açığı konularını ele aldı.
Konuşmasında tasarrufla ilgili 2012 yılına ait verilere dayanarak bilgi veren TSB Yönetim Kurulu
Üyesi Meral Eredenk “Türkiye’de 1998 yılında tasarruf oranı % 24 iken, bu rakam 2012 yılına
geldiğimizde % 12’ye kadar düştü. Emeklilerimizin % 28’i emekli olduktan sonra çalışmaya devam
ediyor, çünkü ülkemizde emeklilik dönemi için oldukça az tasarruf yapılıyor. Yapılan küresel bir
araştırmaya göre, Türklerin emeklilik döneminde yaşamak için gerek duydukları miktar, Avrupa
ülkelerine göre oldukça düşük. Hâlbuki bizler de zamanında birikim yaparsak, emeklilik dönemine
geldiğimizde daha rahat bir yaşam sürebiliriz” dedi. BES’e gelen devlet katkısının tasarruf
konusunda çığır açtığını vurgulayan Eredenk sözlerine şöyle devam etti: “Ülkemizde cari açık ve
tasarruf sorunu var. Bu sebeple hem kamuda, hem de bireysel anlamda sermaye birikimi yapmak
gerekli. Mevcut SGK sistemi emeklilerimizi desteklemiyor, bu yüzden BES ile ufak miktarlarda da
olsa birikim yaparsak emeklilik dönemini daha rahat geçirebiliriz. Üstelik unutmayalım, devletin % 25
katkısıyla bu birikimlerimiz ödüllendiriliyor. Pek çok insanın tüketim yaptıktan sonra kalan parasını
tasarruf etmeye çalıştığını, ancak bu anlayışı doğru bulmadığını ifade eden Eredenk “Eğer
kazancımızdan tasarruf etmek istediğimiz oranı en başta çıkartıp, sonrasını tüketimimize harcarsak
ve bu anlayışı benimsersek emeklilik dönemimizde oldukça rahat ederiz” dedi. Panele yurtdışından
konuşmacı olarak katılan CFA Enstitüsü Asya-Pasifik Bölgesi Genel Müdürü Dr. Ashvin Vibhakar ise
yatırım piyasalarında etik bir anlayışın benimsenmesine öncülük eden, bu alandaki know-how’ın
paylaşılmasını sağlayan, yatırım piyasalarında üstün standartlarda profesyonellerin gelişmesine
katkı sunan ve kar amacı gütmeyen CFA organizasyonun kuruluş amacını anlattı. Vibhakar,
konuşmasının ikinci bölümünde CFA tarafından yürütülen “Finansın Geleceği” Projesinin detaylarını
katılımcılarla paylaştı. Panelin son bölümünde ise finans danışmanlarına, yatırım davranışları
konusunda danışmanlık yapan Santa Clara Üniversitesi Finans Profesörü Meir Statman “Yatırımcılar
gerçekte ne ister: Zorunlu emeklilik hakkında davranışsal finans dersleri” konulu bir sunum
gerçekleştirdi. Temelde her insanın daha fazla para kazanmak istediğiyle yatırım yaptığını
vurgulayan Statman “Korku ve cesaret çok olası duygular, bu duygular kimi zaman yanıltıcı da
olabiliyor. Örneğin 2008 küresel ekonomik krizinde birçok yatırımcı korkuyla piyasadan çekildi.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu duyguları bilimin de ışığında faydalı hale getirebilmek.
Eğer yatırımcılar ihtiyaçları, kavramsal hataları anlayabilirlerse ve müşterilerini bilimsel olarak eğitip,
onları yönlendirebilirse, kısacası bilimi ve insan davranış bilimini uygulamaya alabilirlerse oldukça
başarılı olabilirler” dedi. Statman “ Birçok insan emeklilik dönemi için yeterince tasarruf yapmıyor ve
çoğu da yeterli kazanç elde edemedikleri için birikim yapamadıklarını söylüyor. Aslında bu yapısal
bir hata, bazen insanlara bazı şeyleri zorunlu kılmak gerekli… Türkiye’de gönüllülük temeline
dayanan Bireysel Emeklilik Sistemi’nin ülkenin tüketim alışkanlıkları ve tasarruf sorunu çerçevesinde
zorunlu hale getirilebileceğini düşünüyorum” dedi. Yatırımcıların davranışsal eğilimlerini ve gerçekte
ne istediklerini çözümlemeye çalışan Statman, çeşitli nedenlerle bireylerin tasarruf eğilimlerinin
farklılaşabildiğini ve Avustralya, İngiltere gibi ülkelerde uygulamaları görülen zorunlu özel emeklilik
sistemlerinin bireylerde oto-kontrol sistemini ikame ederek tasarruf oranlarını artırmayı amaçladığını
belirtti.
www.tsb.org.tr