RECTR-LIFE-9Ocak-1990-2004-SON

Transkript

Türkiye’de İklim Değişikliği Politikalarının Tanıtılması
LIFE05-TCY/TR/000164
KAPANIŞ KONFERANSI
2006 ENVANTERİ IŞIĞINDA
1990-2004 DÖNEMİNDE TÜRKİYE’NİN
SERA GAZI SALIMLARININ DEĞERLENDİRMESİ
9 Ocak 2008, Ankara
Bilgi Kaynakları
Sıra No.
Belge Adı/Numara
Açıklama
1
Türkiye 2006 Yılı Sera Gazı Envanteri
Sera Gazları salım verileri
2
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2006 Enerji
Denge Tabloları
Enerji verileri
3
Dünya Bankası Kalkınma Göstergeleri Veri
Tabanı
Sosyo-ekonomik veriler
4
FCCC/ARR/2006/TUR
Türkiye 2006 Envanteri Gözden
Raporu
5
FCCC/TP/2007/1
Ek-I Ülkeleri Sera Gazı Tasarruf
Potansiyelleri Teknik Raporu
6
FCCC/SBI//INF.6/Add.1
BMİDÇS Sekretaryası 4. Ulusal
Bildirimler Sentez Raporu
7
Sector-based Approach to the Post-2012
Climate Change Policy Architecture
CCAP – Future Actions Dialogue
Report
KAPANIŞ KONFERANSI – 9 Ocak 2008
300,0
BMİDÇS Envanter
Formatına göre
Özet Durum
Milyon ton
eşdeğer CO2
27,5
15,2
250,0
26,4
200,0
6,4
18,5
150,0
13,1
227,4
100,0
132,1
50,0
1990
Enerji
2004
Sanayi
Tarım
Atık
Kilit Kaynaklar
milyon ton eş-CO2
80,0
70,7
68,7
70,0
60,0
1990
2004
50,0
41,2
37,7
40,0
30,8
30,4
26,3
30,0
26,4
26,7
20,0
13,1
10,0
0,0
Elektrik Üretimi
Sanayide Enerji
Tüketimi
Ulaşım
Konutlarda Enerji
Tüketimi
Sanayide Karbon
Kaynağı Sektörler
En Yüksek Salım Değerine Sahip İlk 10 Sektör
milyon ton eş-CO2
45,00
40,30
40,00
35,38
34,80
35,00
27,55
30,00
27,48
25,00
17,86
20,00
16,73
13,47
15,00
12,21
8,73
10,00
5,00
Is
ı
ıY
ak
ıt
Ç
Tü
im
ke
en
tim
to
i
Ü
re
t im
i(
Ba
kl
ğı
in
rs
ke
ak
r)
Fe
rm
en
ta
sy
Ko
on
u
nu
tla
r
da
Sa
Ka
na
yi
tı
de
Ya
G
kı
t
az
Ya
kı
tT
ük
et
im
i
Sı
v
lG
az
oğ
a
D
kt
rik
Sa
na
yi
de
da
n
tı
A
tık
El
e
De
p
ol
a
ve
m
a
lu
Ka
ra
yo
El
ek
t
rik
ve
Ka
ak
ı
tı
Y
Ka
Sa
na
y
id
e
Ka
tta
n
tı
Y
ak
ıt
Tü
ke
t im
i
Is
ı
-
Toplam Salımların %79’u
Enerji Dışı sektörler bu toplamın %17’si
En Yüksek Salım Artışına Sahip İlk 10 Sektör
25,00
milyon ton eş-CO2
22,04
21,16
20,00
16,92
13,77
15,00
10,30
9,68
8,79
10,00
6,39
5,24
4,47
5,00
Ya
kı
Is
ı
ve
rik
tta
n
E
Ya
kı
Sı
vı
Sı
vı
e
le
kt
tT
kl
in
ke
i(
ay
id
Sa
n
1990-2004 Toplam Artışın %94’ü
ük
et
im
i
r)
i
re
tim
im
Ç
Sa
na
yi
de
G
en
to
az
Ü
Y
D
ak
ıt
T
ük
et
im
az
oğ
al
G
ay
ol
u
Ka
r
Ko
nu
tla
rd
a
Is
ı
ve
k
El
ek
t ri
Ya
kı
Ka
tı
Ka
tı
Ya
kı
tta
n
tT
ük
et
im
i
At
ık
Ka
tı
Sa
na
yi
de
D
oğ
al
G
az
da
n
E
le
kt
rik
ve
Is
ı
-
En Yüksek Salım Artış Oranına Sahip İlk 10 Sektör
1000%
9271%
900%
800%
700%
600%
507%
500%
430%
405%
400%
331%
300%
200%
132%
119%
72%
100%
64%
i
Ka
tı
Ya
kı
tT
Ka
ük
tı
et
Ya
im
i
kı
tta
n
El
ek
t ri
k
Ç
ve
im
Is
en
ı
to
Ü
re
tim
i(
kl
in
ke
r)
re
tim
Is
ı
Ki
re
ç
Ü
ve
Sa
na
yi
de
Sı
vı
Ya
kı
tta
n
E
D
At
ık
le
kt
rik
ep
ol
am
a
Is
ı
ve
Ka
tı
le
kt
rik
E
av
ac
ıl ı
k
H
D
oğ
al
G
az
da
n
Si
vi
l
ük
et
im
Y
az
G
Sa
na
yi
de
Ko
nu
tla
r
da
D
ak
ıt
T
oğ
al
G
az
i
0%
62%
Salımları Azalan Sektörler
1990-2004 Dönemi Sera Gazı Azaltım Çabaları
•Enerji Verimliliği (TEP/1000 USD) ;
• OECD ortalaması ortalama %13,4 oranında ilerlemiştir (-).
• Bu dönemde İrlanda(-%40,3), Almanya (-%22,8), İngiltere (-%21,7), ABD (-%20,5),
Avustralya (-%18,6) oranında ilerleme kaydetmişlerdir
Gelişmekte olan ülkelerde bu alanda çok daha fazla potansiyelin bulunuyor
•Yenilenebilir Enerji;
• 1990-2001 döneminde küresel ölçekte Toplam Birincil Enerji Tüketimi yıllık %1,4
oranında artış göstermesine rağmen,
• modern yenilenebilir enerji (güneş, rüzgar) %19,1 (+)
• modern biyokütle kaynaklarının kullanımı (kentsel çöp, biyogaz) yıllık %7,6, (+)
• jeotermal enerji ise yıllık %2,3 oranında artmıştır. (+)
• Rüzgar enerjisi kurulu gücü 5,000 MW (1995) =>16,000 MW (2000) =>40.000 MW (2003)
• Güneş gözesi maliyetleri ise 40 cents/kWh (1990) => 20 cents/kWh (2000)
1990-2004 Dönemi Sera Gazı Azaltım Çabaları
•Enerji Verimliliği (TEP/1000 USD) ;
• OECD ortalaması ortalama %13,4 oranında ilerlemiştir (-).
• Bu dönemde İrlanda(-%40,3), Almanya (-%22,8), İngiltere (-%21,7), ABD (-%20,5),
Avustralya (-%18,6) oranında ilerleme kaydetmişlerdir
Gelişmekte olan ülkelerde bu alanda çok daha fazla potansiyelin bulunuyor
•Yenilenebilir Enerji;
• 1990-2001 döneminde küresel ölçekte Toplam Birincil Enerji Tüketimi yıllık %1,4
oranında artış göstermesine rağmen,
• modern yenilenebilir enerji (güneş, rüzgar) %19,1 (+)
• modern biyokütle kaynaklarının kullanımı (kentsel çöp, biyogaz) yıllık %7,6, (+)
• jeotermal enerji ise yıllık %2,3 oranında artmıştır. (+)
• Rüzgar enerjisi kurulu gücü 5,000 MW (1995) =>16,000 MW (2000) =>40.000 MW (2003)
• Güneş gözesi maliyetleri ise 40 cents/kWh (1990) => 20 cents/kWh (2000)
1990-2004 Dönemi Türkiye’de Sera Gazı Azaltım Çabaları
Sıra
Sektör
Alt Sektör
Yöntem
Açıklama
1
Enerji
Elektrik üretimi
Yakıt Değişimi
(kömürden doğalgaza)
1990’da fosil yakıtlardan elde edilen elektrikte kömürün payı
%65, 2004’te %50.
1990’da fosil yakıtlardan elde edilen elektrikte doğalgazın
payı %23, 2004’te %39.
2
Enerji
Elektrik üretimi
Yakıt Değişimi
(doğalgazdan
hidroelektriğe)
2001 YEK Payı: %20
2004 YEK Payı: %31
3
Enerji
Elektrik üretimi
Atıktan Enerji
Ankara AAT (1998), Bursa Demirtaş (1998), Kemerburgaz
(2002)
4
Enerji
Konutlar
Kömürden Doğalgaza
1990’da konutlarda kullanılan fosil yakıt içinde kömürün payı
%47, 2004’te %21.
1990’da konutlarda kullanılan fosil yakıt içinde doğalgazın
payı %1, 2004’te %47.
5
Enerji
Konutlar
Yalıtım
2000 yılından itibaren TS 825 standardı yeni yapılarda
geçerli.
2000; 10.6 m3 yalıtım malzemesi /konut
2004; 21.2 m3 yalıtım malzemesi /konut
6
Enerji
Ulaşım
Kentiçi Raylı Sistemler
Ankara (1997+1998), İstanbul (1996+2000+2003), İzmir
(2001), Bursa (2003)
7
Enerji
Ulaşım
Yakıt değişimi (benzinLPG)
1997 ulaşımda LPG Tüketimi; 405,000 Ton
2004 ulaşımda LPG Tüketimi; 1,260,000 Ton
8
Enerji
Ulaşım
Araç değişimi
2003/2004; 325,000 araç trafikten çekildi
EuroIII/IV standardındaki araç sayısı
9
Enerji
Sanayi
Verimlilik
10
Atık
Katı Atık Depolama
Metan Salımı Kontrolü
Demir-Çelik sektörü örneği; 1990 yılı entegre tesisi özgül
salım değeri;
2.59, 2004 yılı değeri 2.22
Türkiye’de İklim Değişikliği Politikalarının
Tanıtılması
1990 düzenli depolama sahası sayısı:0
2004:
16 2008
KAPANIŞ KONFERANSI
– 9 Ocak
1990-2004 Dönemi Türkiye’de Sera Gazı Azaltım Çabaları
1990-2004 arasında doğalgaz elektrik üretiminde kullanılmasaydı 9,7 milyon ton,
konutlarda kullanılmasaydı 9,8 milyon ton, demir çelik sektöründe verimlilik
artmasaydı 1,9 milyon ton (toplam 19,5 milyon ton) daha fazla sera gazı
salınacaktı.
SosyoEkonomik Veriler Işığında Sera Gazı Azaltım Çabaları
Fosil Yakıtlardan CO2 Salımının Ayrıştırma Yöntemiyle Analizi
Fosil Yakıtlardan CO2 Salımının Ayrıştırma Yöntemiyle Analizi
Ek-I Ülkeleriyle karşılaştırma
Ek-I Dışı Ülkelerle karşılaştırma
WRI, 2002
Ek-I Dışı Ülkelerle karşılaştırma
CCAP, 2006
SONUÇ
•Türkiye 1990-2004 döneminde, Sözleşme dışında kalmış olması nedeniyle, yenilenebilir enerji ve enerji
verimliliği alanındaki çok büyük potansiyelini harekete geçirememiştir.
•Türkiye Sözleşme’ye taraf bir ülke olarak, uluslararası çabalara aktif olarak katılmakla yükümlüdür.
•Türkiye, Sözleşme’ye Taraf olmadığı dönem içerisinde dahi, kendi olanaklarıyla ve her türlü olumsuz
ekonomik ve sosyal etkisine rağmen sera gazı salımlarının azaltılmasında belirli oranlarda çaba göstermiştir.
•Türkiye, uluslararası toplumla işbirliği içerisinde bu alanda daha aktif olabilir.
•Türkiye, Sözleşme’de Ek-I Listesinde yer alan ülkelerden farklı bir konumdadır. Ayrıca Türkiye’nin adı, Kyoto
Protokolü’nde Ek-I ülkelerinin yükümlülüklerinin belirlendiği Ek-B Listesi’nde yer almamaktadır.
•Türkiye, sosyo-ekonomik ve karbon verileri açısından ele alındığında, Ek-I ve Ek-I Dışı Ülkeler arasında bir
geçiş/köprü oluşturabilecek “ileri gelişmekte olan ülke” konumunda bulunmaktadır.
•AB Tam Üyelik perspektifi ve OECD üyeliği, Türkiye’nin 2012 sonrasında “ileri gelişmekte olan ülke”
tanımlamasıyla uluslararası iklim değişikliği rejiminde daha aktif olarak yer alması için bir engel değil,
avantajdır.
•Türkiye, 2012 sonrası dönemde, sera gazı salımlarının kontrolünde, mutlak salım azaltım hedefleri yerine,
sürdürülebilir kalkınma politika hedeflerini (belirli bir yıl için yenilenebilir enerji kaynaklarının ya da enerji
verimliliğinin arttırılması gibi), ya da sektörel hedefleri (belirli sektörlerde üretim ya da enerji başına sera
gazı salımlarının azaltılması gibi) diğer ülkelerle uygun şekilde müzakere ederek üstlenebilir. Bu tip hedefler,
Türkiye’de enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, toplu taşımacılık, sürdürülebilir atık yönetimi, sürdürülebilir
ormancılık, iklim değişikliğinin etkilerine uyum gibi pek çok alanda yepyeni ve çok önemli açılımlar
sağlayabilir.
•Öncelikleri adımlardan birisi olarak, bu raporda sunulan çalışmalar, Kyoto Protokolü kapsamında Ek-I
Ülkelerinin sunduğu “1990-2004 Gösterilebilir İlerleme Raporu”nun ilk taslak olarak değerlendirilip, gerekli
eklemelerin yapılmasının ardından, söz konusu rapor gönüllü olarak 2008 yılı içerisinde Sekretarya’ya
sunulabilir.
www.rec.org.tr/iklim.htm
[email protected]

RECTR-LIFE-9Ocak-1990-2004-SON

Transkript

Benzer belgeler

Son 50 yılda yaşanan ı

İNSANLAR DEĞERİNİ BİLEMEDİLER... “Bu yüzyılın

parıs pledge for actıon - Paris Pledge for Action

03.06.2015

Küresel İklim Değişimi ve Türkiye

COSTA RİCA `da İKLİM DEĞİŞİMİ ETKİLERİ

Ġklim DeğiĢikliğinin Etkileri, Etkilenebilirlik ve Uyum ÇalıĢtayı

09.12.2015

Kapsamlı, bütüncül ve işbirliğine dayalı bir strateji gerekli

Görüntülemek için tıklayın