Araçlar ve Trafik Dûzenleme Yasası

FASIL 335
ARAÇLAR VE TRAFİK DÜZENLEME YASASI
ÖZEL OLMAYAN ARAÇLARIN VE ARABALARIN
NUMARALANDIRILMASINI VE ÖZEL OLMAYAN
ARABALARLA İLGİLİ YOLCU TAŞIMA ÜCRETLERİNİN
DÜZENLENMESİNİ ÖNGÖREN YASA
(10/1983 , 45/199, 55/2005 ve 8/2014 sayılı değişiklik yasalarıyla değiştirilmiş
ve birleştirilmiş şekliyle)
MADDE DİZİNİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
1949
Fasıl 180
10/83
45/1991
55/2005
Kısa İsim
Tefsir
Bazı Araçlar İçin Plaka Numarası Alma Yükümlülüğü
Numarası Alma Yükümlülüğü
Numara Kayıt Defteri
Devir Yöntemi
Salim Olmayan Özel Olmayan Arabaların Kullanılmasının Yasaklanması
Plaka Numarası Olmaksızın Veya Plakaa Numarası Okunmayan Taşıt
Kullanmanın Suç Sayılması
Tehlikeli Sürüş Veya Biniş
Süre Ruhsatı Sahibinin Yaşı
Sürme Ruhsatı
Suçlar
Ruhsatların İptali
Özel Olmayan Arabalar İçin Durak Yeri
Yolcu Taşıma Ücretleri Tarifesi
Yolcu Taşıma Ücretleri Tarifesinin Arabanın İç Kısmına Yapıştırılması
Yasai Yolcu Taşıma Ücre- Tinden Fazla Bir Ücret Alan Sürücülere Ceza
Ceza
Bazı Cezaların Tahsisi
Yürütme Yetkisi
(17 Mayıs 1907)
Kısa İsim
1. Bu Yasa Araçlar ve Trafik Düzenleme Yasası olarak isimlendirilir.
Tefsir
2. Bu Yasada"araba" bir veya birkaç hayvanla çekilen veya makine kuvvetiyle hareket eden
veya çekilen herhangi bir taşıma aracını anlatır ve özel olmayan araçlarla
özel olmayan arabaları da kapsar;
“Aylık Asgari Ücret”, suçun işlendiği tarihte yürürlükte olan bir aylık asgari
ücret miktarını anlatır.
"özel ' olmayan araba", yolcu taşımaya özgü olan ve ücret karşılığı yolcu
taşıyan herhangi bir arabayı anlatır.
"özel olmayan araç" mutad olarak ücret karşılığı yolcu veya eşya taşıyan ve
bir veya birkaç hayvanla çekilen herhangi bir aracı anlatır ve bir özel
olmayan arabayı da kapsar;
"sahip" yalnız olarak veya başka bir kişiyle ortaklaşa elinde araba
bulunduran herkesi anlatır;
"Sorumlu Emniyet Memuru" İlçe Emniyet Müdürünü veya İlçeden sorumlu
Emniyet Memurunu anlatır.
2,55/2005
Bazı Araçlar
İçin Plaka
Numarası
Alma
Yükümlülüğü
3. (a) Herhangi bir kişinin özel olmayan bir aracı,bu Yasa uyarınca tahsis
edilmiş bir plâka numarası olmadıkça herhangi bir umumi yol veya sokakta
sürmesi; ve
(b) ticari mal veya başka madde veya eşya taşımak için imal edilmiş
herhangi bir araba sahibinin, arabasını bu Yasa uyarınca tahsis edilmiş plâka
numarası olmadıkça herhangi bir umumi yolda veya sokakta kullanması
veya kullanılmasına izin vermesi, yasalara aykırıdır.
Üzerine
Numara
Yazılmış
Plakaa
Verilmesi
4. (1) Ticari mal veya başka madde veya eşya taşımak için imal edilmiş
arabaların veya özel olmayan araçların sahipleri, bu gibi araba veya
araçlar için kendilerine plâka numarası tahsis edilmesi için sorumlu,
Emniyet memuruna başvururlar.
(2) Sorumlu Emniyet Memuru, bu gibi araba veya özel olmayan araçlar için
plâka numarası tahsis ettiğinde, onların sahiblerine üzerinde verildiği
ilçenin adı veya adını
gösteren harf veya harfler ve tahsis edilen plâka numarası okunaklı bir
şekilde basılmış
veya işaretlenmiş olan bir de plâka verir ve bu gibi araba veya özel olmayan
aracın sahibi de verilen plâkayı, söz konusu araba veya aracın, sorumlu
Emniyet Memurunca uygun görülecek ve plâka numarasının her zaman
açıkça ve ayırdedilebilir şekilde görûnmesini en iyi şekilde sağlayacak olan bir
yerine takar.
(3) Bir plaka verildiğinde, araba veya özel olmayan aracın sahibi 10,000 (On
Bin) Türk Lirası harç öder.
45/1991
Numara Kayıt
Defteri
5. Sorumlu Emniyet Memuru, söz konusu plâkayı vermeden önce plâka
numarasının ve plâkanın verildiği kişinin adını ve adresini bu amaçla
tutulan bir deftere kaydeder ve kaydı imzalar ve bundan sonra söz konusu
defterden çıkarılan ve sorumlu Emniyet Memurunca aslına mutabık olduğu
tasdik edilen bir suret, içerdiği tüm hususlar bakımından kesin delil olarak
kabul edilir.
Devir Yöntemi
6. (1) Bu Yasanın verdiği yetkiye dayanarak plâka numarası verilmiş olan
bir arabanın veya özel olmayan aracın sahibi sözkonusu arabayı veya özel
olmayan aracı başka bir kişiye devrederse, araba veya aracın sahibi ve onu
devralan kişi devir muamelesinin
yer aldığı ilçenin sorumlu Emniyet
Memuruna devir yapıldığını yazılı olarak veya şahsen ihbar eder. Devralan
kişi araba veya aracın plâka numarasının bu Yasa kuralları
uyarınca kendi adına geçirilmesi için başvuruda bulunmakla görevlidir. Bu
madde kurallarına uymayı ihmal etmek bu Yasaya karşı işlenmiş suç sayılır.
(2) Sorumlu Emniyet Memuru, devirle ilgili ihbarı aldığında, bu Yasa
uyarınca tutulması gereken deftere,devir işleminin kayda geçirilmesi için
gerekli olan kayıtları yapar ve devir işleminin yapıldığını devir işlemiyle ilgili
olan diğer Sorumlu Emniyet Memuruna bildirir.
Salim
Olmayan Özel
Olmayan
Arabaların
Kullanılmasının
Yasaklanması
7. (1) Sorumlu Emniyet Memuru, herhangi bir zaman özel olmayan
herhangi bir arabanın kullanılmasının, teftiş sonucu, salim olmadığı
kanısına varırsa, söz konusu arabanın sahibine arabanın neden salim
olmadığını ve araba sorumlu Emniyet Memurunca yeterli sayılacak salim
bir duruma getirilinceye kadar kullanılmasının yasaklandığını bildiren bir
ihbarname verir:
Ancak, Sorumlu Emniyet Memurunun bu fıkra uyarınca verilen karardan
kendini mağdur hisseden herhangi bir özel olmayan araba sahibi İlçe
Kaymakamına başvurabilir ve Kaymakam sözkonusu arabayı mümkün olan
en erken bir zamanda teftiş eder ve uygun gördüğü takdirde sözkonusu
ihbarnameyi iptal eder.
(2) Söz konusu ihbarnamenin Kaymakam veya sorumlu emniyet memurunca
iptal edilmediği ve yürürlükte kaldığı süre içinde sözkonusu araba kullanılırsa,
araba sahibi arabanın bu şekilde her kullanışılında bir suç işlemiş olur ve
mahkumiyeti halinde bir aylık asgari ücrete kadar para cezasına çarptırılabilir.
45/1991
3, 55/2005
Plaka
Numarası
Olmaksızın
Veya Plaka
Numarası
Okunmayan
Taşıt
Kullanmak
45/1991
4, 55/2005
8. (1) Ticari eşya veya başka madde veya eşya taşımak için imal edilmiş
herhangi bir özel olmayan arabanın veya herhangi bir arabanın sahibi,
özel olmayan arabasını veya arabasını, bu Yasa uyarınca üzerinde
plaka takılmamış olarak veya okunmaması için plakası kasten silinmiş
veya örtülmüş olarak herhangi bir umumi yolda veya sokakta
kullanırsa veya kullanılmasına izin verirse;ve
(2) Herhangi bir özel olmayan arabanın sahibi, arabasını aşırı
sayılacak sayıda yolcu veya aşırı sayılacak miktarda ağırlık veya yük
taşımak için kullanırsa veya kullanılmasına izin verirse,
bir suç işlemiş sayılır ve mahkumiyeti halinde bir aylık asgari ücrete kadar para
cezasına çarptırılabilir.
Tehlikeli Sürüş 9. (1) Herhangi bir kişi herhangi bir umumi yolda veya sokakta insan hayatını
Veya Biniş
tehlikeye sokacak veya herhangi başka bir kişiyi zarara uğratabilecek veya
yaralayabilecek derecede acele ile ve dikkatsiz bir şekilde herhangi bir arabayı
45/1991
sürer veya herhangi bir hayvana binerse, bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti
5, 55/2005
halinde bir aylık asgari ücrete kadar para cezasına veya bir aya kadar hapis
cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.
(2) Herhangi bir arabanın sorumlusu olan herhangi bir kişi,sorumlu olduğu
arabayı uyurken veya içkili olduğu halde sürerse ,bir suç işlemiş olur ve
mahkumiyeti halinde bir aylık asgari ücrete kadar para cezasına veya üç aya
kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
(3) Herhangi bir kişi, herhangi bir bisikleti veya üç tekerlekli bir bisikleti
herhangi bir umumi yolda veya sokakta başka bir kişiyi zarara uğratabilecek
veya yaralayabilecek şekilde sürerse, bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti
halinde bir aylık asgari ücrete kadar para cezasına çarptırılabilir.
(4) Herhangi bir kişi idaresindeki bir arabayı ehliyetli bir kişinin idaresinde
olmaksızın umumi bir yolda bırakırsa bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti
halinde bir aylık asgari ücrete kadar para cezasına çarptırılabilir.
Süre Ruhsatı
Sahibinin Yaşı
45/1991
10. Hiçbir kimse on yedi yaşını tamamlamadıkça ve bu Yasa uyarınca ruhsat
almadıkça özel olmayan araba süremez.
Sürme Ruhsatı
45/1991
11. (1) Özel olmayan araba sürme ruhsatları bu Yasaya ek Cetvelde
gösterilen biçimde veya aynı sonucu doğrudan bir biçimde olur ve 10.000
Türk Liralık bir harcın ödenmesi üzerine sorumlu Emniyet Memurunu bir
yıldan az olmayan sürüş tecrübesine sahip olduğuna dair ikna eden ve
köyünün veya mahallesinin Muhtar ve bir azasından veya güvenilir iki
kişiden iyi karakterde olduğunu gösteren bir belge ibraz eden kişilere
sorumlu Emniyet Memurunca verilir.
(2) Bu gibi ruhsatlar aşağıda gösterildiği biçimde iptal edilinceye kadar
yürürlükte kalır.
Suçlar
12. (a) Bu Yasa uyarınca ruhsatlandırılmadan özel olmayan araba süren; veya
(b) Bu Yasa uyarınca ruhsatlandırılmış bir kişi olarak geçerli bir sebebi
olmaksızın
ruhsatını ibraz etmeyi reddeden; veya
(c) Bu Yasa uyarınca ruhsatlandırılmış bir kişi olarak 8. maddenin (b)
bendinde sözü edilen suçu işleyen, herkes bu Yasaya karşı suç işlemiş sayılır.
Ruhsatların
İptali
13. Özel olmayan araba sürmek için bu Yasa uyarınca ruhsatlandırılmış
herhangi bir kişi bu Yasaya karşı bir suçtan üçüncü defa veya daha fazla
mahkum edilirse, böyle bir kişinin ruhsatı çarptırılabileceği herhangi başka bir
cezaya ek olarak, Mahkemenin takdirine göre mahkûmiyeti emreden
Mahkemece iptal edilebilir.
Özel Olmayan
Arabalar
İçin Durak
Yeri
2, 9/29
14. Belediye Meclislerinin, zaman zaman,özel olmayan arabaların fülen
kiralanmamış oldukları zamanlarda ücret karşılığı yolcu almak veya
kiralanmak amacıyle duracakları durak yerlerini saptayan Tüzükler
yapmaları yasaldır; ve herhangi bir özel olmayan arabanın sürücüsü,
arabası fiilen kiralanmamış olduğu halde, kiralanmak veya yolcu almak
amacıyla herhangi bir umumi sokakta dolaşır veya arabasını yukarıda
belirtildiği gibi saptanmış durak yerleri dışındaki yerlerde durdurursa, bu
Yasaya karşı suç işlemiş sayılır.
Yolcu Taşıma
Ücretleri
Tarifesi
15. (1) Her Belediye Meclisi, Belediye sınırları içinde veya Kaymakamlık
binasından beş millik mesafe içinde olan yerlere seyahat etmek için araba
kiralamak isteyen kişilerin ödeyecekleri yolcu taşıma ücretlerini saptar ve
bu ücretlerde zaman zaman değişiklik yapabilir.
(2) Söz konusu yolcu taşıma ücretleri tarifesi Bakanlar Kurulunca
onaylandıktan ve Resmi Gazetede yayımlandıktan sonra yürürlüğe girer.
Yolcu Taşıma
Ücretleri
Tarifesinin
Arabanın İç
Kısmına
Yapıştırılması
16.
(1) Belediye Meclisi, araba sahiblerine, sahip oldukları her özel
olmayan araba için üzerinde yolcu taşıma ücretleri tarifesi İngilizce, Türkçe
ve Rumca lisanlarında okunaklı bir şekilde basılmış olan bir kart verir ve
kartın üzerine hangi araba için verilmişse o arabanın plâka numarası yazılır.
45/1991
6, 55/2005
(2) Bu gibi araba sahipleri, söz konusu kartı, özel olmayan bu gibi
arabayla seyahat eden kişilerin açıkca görebileceği araba içindeki bir yere
yapıştırır ve orada yapıştırılmış olarak tutar. Bu kurala uymayan araba sahipleri,
bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde bir aylık asgari ücrete kadar para
cezasına çarptırılabilir.
(3) Bu gibi bir kart, kullanma sonucu yıpranır veya okunmaz bir duruma
gelirse, araba sahibi Belediye Meclisinden yeni bir kart alır ve onu yukarıda
belitildiği biçimde arabasına yapıştırır ve bu kurala uymayan araba sahipleri
ikinci fıkrada belirtilen para cezasına çaptırılabilir.
Yasal Yolcu
Taşıma Ücretinden Fazla
Ücret Alan
Sürücülere Ceza
17. Herhangi bir özel olmayan arabanın sürücüsü, herhangi bir kişiden, hakkı
olan ücretin üstünde bir yolcu taşıma ücreti alırsa veya almaya teşebüs ederse,
bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde bir aylık asgari ücrete kadar para
cezasına çarptırılabilir.
45/1991
7, 55/2005
Ceza
10/1983
45/1991
8, 55/2005
18. Herhangi bir kişi, bu Yasaya karşı yukarıdaki maddelerde özel olarak
belirtilmemiş bir suç işlerse mahkumiyeti halinde bir aylık asgari ücret kadar
para cezasına çaptırılabilir.
Bazı Cezaların
Tahsisi
19. Bu Yasaya karşı Belediye sınırları içerisinde işlenen suçlar için ödenen tüm
cezalar, İlgili Belediye Fonuna yatırılır.
Yürütme
Yetkisi
8/2014
20. Bu Yasa, Ulaştırma İşleri ile görevli Bakanlık tarafından yürütülür.
CETVEL
(Madde 11)
RUHSAT ŞEKLİ
Bu ruhsatın
hamili,………….……………………………lı………………………… özel
olmayan araba sürmek için ruhsatlandırılmıştır.
Tarih: ……………….
(İmza)
İlçenin Sorumlu Emniyet Memuru