T.C. Zafer Kalkınma Ajansı

T.C. Zafer Kalkınma Ajansı
RAPOR
BELÇİKA-FRANSA ÇALIŞMA ZİYARETİ
8-16 EKİM 2011
İÇİNDEKİLER
ZİYARETİN AMAÇLARI ________________________________________________________ 3
ZAFER KALKINMA AJANSI HEYETİ ______________________________________________ 5
SANAYİ VE TEKNOLOJİ GELİŞİM BÖLGELERİ_______________________________________ 6
Aeropole, Charleroi ve IGRETEC Kalkınma Ajansı ______________________________________ 6
CENAERO Araştırma Enstitüsü _____________________________________________________________ 7
Technofutur Mesleki Eğitim Kurumu ________________________________________________________ 8
Biopark Biyoteknoloji Kümelenmesi ________________________________________________________ 9
Strazburg İnovasyon Parkı ve Alsace International Ajansı ______________________________ 11
Alsace International Ajansı _______________________________________________________________ 11
Strazburg İnovasyon Parkı _______________________________________________________________ 12
Sophia Antipolis Teknokenti ve İdaresi _____________________________________________ 13
AVRUPA BİRLİĞİ PROGRAMI _________________________________________________ 15
AB Bölgeler Komitesi ___________________________________________________________________ 15
AB Genişleme Genel Müdürlüğü __________________________________________________________ 16
TUR&BO - Türk AR-GE ve İş Dünyası İrtibat Ofisi ______________________________________________ 16
AB Komisyonu Araştırma ve Yenilik Genel Müdürlüğü _________________________________________ 17
Avrupa Konseyi Ziyareti _________________________________________________________________ 17
Avrupa Parlamentosu Ziyareti ____________________________________________________________ 18
İŞADAMLARI DERNEKLERİ İLE GÖRÜŞMELER_____________________________________ 19
Brüksel Büyükelçiliğimizde Türk Dernekleri İle Buluşma ________________________________________ 19
TÜMSİAD _____________________________________________________________________________ 19
FEDACTIO ____________________________________________________________________________ 20
MEDEST ______________________________________________________________________________ 20
DİĞER GÖRÜŞME VE ZİYARETLER______________________________________________ 21
Strazburg- Aşağı Ren Bölge Valisi Görüşmesi_________________________________________________ 21
Strazburg Oda Başkanı Görüşmesi _________________________________________________________ 22
Daimi Temsilci Büyükelçi Selim Kuneralp’i Ziyaret ____________________________________________ 22
Yunus Emre Enstitüsü Ziyareti ____________________________________________________________ 23
DEĞERLENDİRME: Zafer Kalkınma Ajansı Faaliyetleri Açısından Çıktılar Ve İleriki Dönemde
İşbirliği Olanakları _________________________________________________________ 24
İRTİBAT TABLOLARI_________________________________________________________ 27
KALKINMA AJANSLARI VE SANAYİ BÖLGELERİ ________________________________________________ 27
AVRUPA BİRLİĞİ KURUM VE BİRİMLERİ _____________________________________________________ 28
İŞ DERNEKLERİ _________________________________________________________________________ 28
GÖRÜŞÜLEN DİĞER KURUM VE MAKAMLAR _________________________________________________ 28
2
ZİYARETİN AMAÇLARI
1. Bilgi ve teknoloji yoğunluklu organizasyon, kurumsal yapı ve üretim sistemlerini yerinde
incelemek ve Kalkınma Ajanslarının bu oluşumların geliştirilmesindeki rolünü anlamak
Bölgesel gelişme alanında üniversite-sanayi, kamu-özel sektör gibi işbirliği metotları büyük önem
arz etmektedir. Söz konusu stratejik işbirliklerini kolaylaştırmak adına dünya genelinde kurulmuş
pek çok organizasyona tanık olmak mümkündür. Bunlar arasında teknokent, sanayi parkı, endüstri
gelişim bölgesi, teknoloji gelişim bölgesi, bilim parkı gibi farklı isimlerle anılan pek çok örnek
mevcuttur.
Zafer Kalkınma Ajansı’nın faaliyet gösterdiği TR33 Bölgesi’nde hâlihazırda yukarıda anılan
organizasyonlara örnek bir yapı bulunmamaktadır. Zafer Kalkınma Ajansı bazı stratejik sektörlerde
ileri teknoloji odaklı üretime geçişi kolaylaştırmak adına yukarıda anılan örneklerin bölgede
kurulabilirliği üzerinde durmaktadır. AR-GE, ÜR-GE ve Tasarım Merkezleri ile birlikte Mesleki
Eğitim kurumlarını üretici firmalarla buluşturacak, aynı zamanda multi-model lojistik imkânlarla
desteklenecek söz konusu oluşumların bölgenin maden, seramik, mermer, gıda, tarıma dayalı
sanayi, tekstil ve deri gibi farklı sektörlerine yeni kapasiteler sağlaması mümkün kılınabilecektir.
Bu kapsamda Belçika ve Fransa’da kurulu üç oluşumun incelemesine karar verilmiştir:
 “Aeropole”, Belçika ve IGRETEC Kalkınma Ajansı:
Belçika’nın Charleroi kenti ve Güney Hainaut bölgesinde faaliyet gösteren IGRETEC
Kalkınma Ajansı’nın kurulmasına öncülük ettiği bir havaalanı gelişim bölgesi olan
“Aeropole”, Belçika’nın ikinci en büyük havaalanının yanı başında kurulması ve araştırma
kuruluşları ile birlikte çok sayıda firmanın AR-GE merkezini sınırları içerisinde
bulundurması açısından ilginç bir örnek teşkil etmektedir.
“Aeropole” örneği özellikle bölgemizde 2013 yılında faaliyete geçecek ve
Türkiye’nin ilk bölgesel havaalanı olacak Zafer Havaalanı açısından önem taşımaktadır.
 Strazburg İnovasyon Parkı, Fransa ve Alsace International Ajansı:
Tarihi boyunca önemli bir sanayi merkezi olmuş Alsace bölgesinde Strazburg
havaalanına yakın bir mesafede bulunan İlkirch (Strazburg) İnovasyon Parkı
üniversitelerin araştırma merkezleri ile birlikte işletmelere ait önemli sayıda AR-GE
merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Alsace International Ajansı Alsace bölgesinin gelişimi
ile ilgili faaliyet gösteren bir kuruluştur.
 Sophia Antipolis Teknokenti ve Vakfı, Fransa:
Fransa’nın Nice kentinde bulunan Sophia Antipolis teknokenti Avrupa’nın en eski
teknokenti olup 1964 yılında kuruluşundan bu yana gösterdiği gelişimle günümüzde
Avrupa’nın en büyük teknokentlerinden biri olma özelliğini taşımaktadır. Fransa’nın
önemli bir turizm bölgesi olmasıyla birlikte Nice söz konusu teknokent sayesinde önemli
firmaların AR-GE merkezlerini çekebilmiştir. Teknokentin gelişimi ile ilgili bir Vakıf ve
yatırım çekilmesi ile ilgili bir de Yatırım Ajansı (Team Cote D’Azur) bulunmaktadır.
3
2. AB kurumları ve AB fonlarının bölgesel gelişme ile ilgisini yakından tanımak; bölgemizin ve
ajansımızın proje üretme kapasitesini güçlendirmek
Ajansımız için bir öncelik konusu olan bölgenin proje geliştirme kapasitesini artırmak ve bu
bağlamda Avrupa Birliği destek mekanizmalarını yakından tanımak için Brüksel ve Strazburg’da AB
ile ilgili temaslar planlanmıştır. Türkiye’nin üyelik sürecinde faydalandığı kaynakların ötesinde
Avrupa Birliği’nin bölgesel gelişme ve politikalarla ile ilgili çalışmalarını yakından tanımak
amaçlanmıştır. Bu nedenle AB Bölgeler Komitesi, Araştırma ve İnovasyon Genel Müdürlüğü,
Genişleme Genel Müdürlüğü, TUR&BO Ofisi gibi birimlerle doğrudan görüşmeler planlanmıştır.
3. Bölgemizin dış ticaret ve yatırım olanaklarını geliştirmeye yönelik Türk ve yabancı iş çevreleriyle
temaslarda bulunmak
Gidilen kentlerdeki Türk işadamları federasyon ve derneklerine bölgemiz ve Ajansımız hakkında
bilgilendirme yapılması planlanmıştır. Bu kapsamda Belçika TÜMSİAD, FEDACTIO ve Strazburg
MEDEST gibi organizasyonlarla görüşmeler planlanmıştır.
Bunun yanında Strazburg ve Aşağı Ren Bölge Valisi ile Ticaret ve Sanayi Odası Başkanından
randevu alınmıştır.
4
ZAFER KALKINMA AJANSI HEYETİ
1
Sn. Özdemir ÇAKACAK
Uşak Valisi (Yönetim Kurulu Başkanı)
2
Sn. İrfan BALKANLIOĞLU
Afyonkarahisar Valisi
3
Sn. Kenan ÇİFTÇİ
Kütahya Valisi
4
Sn. Mustafa İÇA
Kütahya Belediye Başkanı
5
Sn. Salih SEL
Afyonkarahisar İl Genel Meclisi Bşk.
6
Sn. Seyit Ömer DURMUŞ
Kütahya İl Genel Meclisi Bşk.
7
Sn. Hayrullah SOLMAZ
Manisa İl Genel Meclisi Bşk.
8
Sn. Ali İhsan UZUN
Uşak İl Genel Meclisi Bşk.
9
Sn. Hüsnü SERTESER
Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası Bşk.
10.
Sn. Dr. Yılmaz ÖZMEN
Genel Sekreter
11.
Sn. N. Bahadır ŞANVER
Tanıtım ve Koordinasyon Birimi Bşk.
12.
Sn. İskender Cem LEBLEBİCİ
Planlama ve AR-GE Birimi Bşk.
13.
Sn. Tuğrul ÇINAR
Afyonkarahisar Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü
14.
Sn. Kürşad MURAT
Uşak Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü
15.
Sn. Gökçe ÖZAYDIN
Uzman, Program Yönetimi Birim
16.
Sn. Dilek UNCUOĞLU CAN
Uzman, Manisa Yatırım Destek Ofisi
17.
Sn. Raziye DEMİR
Uzman, Planlama ve AR-GE Birimi
5
SANAYİ VE TEKNOLOJİ GELİŞİM BÖLGELERİ
Aeropole, Charleroi ve IGRETEC Kalkınma Ajansı
Zafer Kalkınma Ajansı heyeti 10 Ekim Pazartesi günü Belçika’nın Charleroi kentindeki IGRETEC
Kalkınma Ajansını ziyaret etti ve Aeropole Gelişim Bölgesi’nde incelemelerde bulundu. Aeropole’ün
yapısı, kuruluşu ve IGRETEC’in rolü hakkında bilgi alındı. Ayrıca Aeropole içerisinde faaliyet gösteren
CANAERO, Technofutur ve Biopark gibi araştırma ve mesleki eğitim kurumları ziyaret edilerek
yetkililerden bu kurumların işlevleriyle ilgili detaylı bilgi alındı.
Stratejik Kalkınma Komitesi Başkanı Antonia Di SANTO tarafından karşılanan heyete, ilk olarak, Sayın
SANTO IGRETEC Kalkınma Ajansı ve Aeropole Bölgesi hakkında bilgi verdi. Sonrasında İş Geliştirme
Müdürü Cecile HONG tarafından Ajans faaliyetlerine ilişkin bilgilendirme sunumu yapıldı.
IGRETEC Kalkınma Ajansı Charleroi-Güney Hainaut bölgesinde 21 Belediye’den oluşan ve 460,000
kişinin yaşadığı bir bölgeye hitap etmektedir. Bölgede 18 ayrı sanayi bölgesi bulunmakta, 520 işletme
ve 20,500 çalışan ile faaliyet göstermektedir.
IGRETEC Ajansının faaliyetlerinin finansmanı için 21 Belediye’de nüfus başına katkı payı (vergi)
alınmaktadır. Avrupa Birliği ve diğer fonlar IGRETEC Ajansı için bir diğer finansman kaynağını teşkil
etmektedir. Ayrıca sanayi bölgelerinde arazi satışı ve bina kiraları farklı bir gelir kalemini teşkil
etmektedir. Ajans 265 personelle faaliyet göstermektedir.
Charleroi bölgesinin en dikkat çekici yapılanması “Brüksel Güney Charleroi Havaalanı” etrafında
kurulmuş olan Aeropole Endüstriyel Gelişim Bölgesidir. IGRETEC bu gelişim bölgesinin arazi
planlanması, yatırım çekilmesi ve yatırımların cazip kılınması ile ilgili altyapıları ve diğer teşvikleri tesis
etmekle sorumludur.
6
Güney Charleroi Havaalanı Paris, Köln, Londra, Strazburg gibi metropollere yakın bir konumda olup
Belçika’nın ikinci büyük havaalanıdır. Yıllık 5 milyon yolcu kapasitesi vardır. Havaalanının çevresinde
işletmelerin, AR-GE merkezlerinin ve mesleki eğitim kurumlarının bir arada yer aldığı, üniversitesanayi işbirlikleri ile AR-GE ve inovasyonu teşvik edici Aeropole adı verilen bir özel bölge yaratılmıştır.
Aeropole’ün konumu Charleroi Autonomous limanı ile demiryolu, karayolu ve suyolu ulaşımları ile
desteklenerek stratejik hale getirilmiştir.
Aeropole’de biyoteknoloji, havacılık ve uzay sanayi, bilgi ve iletişim teknolojileri alanlarında
kuluçkalar mevcuttur.
Sunum sonrasında Aeropole Bölgesi’nde faaliyet gösteren bazı araştırma ve mesleki eğitim
kuruluşları gezilerek bu tür kuruluşların işlevi ve sanayi ile ilişkisi incelenmiştir:
CENAERO Araştırma Enstitüsü
Genel Müdür Michel DELANAYE tarafından heyete sunum yapılmıştır. CENAERO havacılık ve uzay
simülasyon teknolojileri üzerinde çalışan bir araştırma kuruluşudur. Bilgisayar simülasyon teknolojileri
sayesinde gerçek üretim maliyetleri minimize edilerek yenilikçi teknolojiler geliştirilmesi yönünde
çalışmaktadır.
2002’de Avrupa Birliği Yapısal Fonlarından yararlanarak kurulmuştur. Hepsi doktora seviyesinde olan
52 personeli mevcuttur.
Örnek faaliyet konuları arasında turbo-makine tasarımı ve gelişmiş aerodinamik sistemleri, enerji
yapıları, kompozit yapısı, biyomedikal mühendisliği, metal yapısı bulunmaktadır. Bu çalışma
konularında araştırma geliştirme ve yazılım üretimi yapmaktadırlar.
CENAERO barındırdığı araştırma kadrosu ile işletmeler için önemli bir çözüm ortağı görevi
görmektedir. CENAERO gelirlerini sağladığı danışmanlık hizmetleri ile birlikte yazılım satışı ve ortak
AR-GE projelerinden sağlamaktadır. İşletmeler AR-GE konularında CANAERO’nun kaynaklarından
maliyet-etkin bir şekilde istifade edebilmektedir.
7
Örneğin CANAERO 2007’den bu yana sektörün önde gelen markalarından Fransız SAFRAN’ın resmi
AR-GE ortaklığını üstlenmiştir. Airbus gibi pek çok projeye danışmanlık sağlamaktadır. CANAERO
ayrıca Yüksek Performans Bilgisayar Merkezinde bölgenin en gelişmiş ve dünyanın en gelişmişleri
arasında yer alan bir bilgisayarı barındırmaktadır.
Doktora seviyesindeki araştırmacılar CANAERO aracılığıyla araştırmalarını endüstrinin ve sektörün
ihtiyaçları ve güncel projeler doğrultusunda şekillendirebilmekte, araştırma konuları için uygulama
zemini bulabilmektedir.
Gizlilik ve fikri hakların korunması noktasına da önem atfedilmektedir. Savunma Sanayi ile ilgili
projeler yürütüldüğünden NATO üyesi olmayan ülkelerin vatandaşlarından personel istihdamı
gerçekleşmemektedir.
Technofutur Mesleki Eğitim Kurumu
Waloon Bölgesi’nin farklı düzeylerde kalifiye insan kaynağı yetiştirme strateji belgesine dayanarak
2005 yılında kurulmuştur. Technofutur çok amaçlı bir eğitim merkezidir. Temel mesleki eğitimin
yanında sürekli eğitim konsepti ile hâlihazırda çalışanlara yeni yetenekler kazandırmaya yönelik
programlar uygulamaktadır. Ayrıca diğer okulların ve eğitim kurumlarının öğretmen ve öğrencilerine
eğitim vermekte veya atölye tahsis ederek destek olmaktadır.
Kaynağının önemli bir bölümü bölgesel kamu kaynaklarından karşılanmakla birlikte özel sektöre
yönelik ücretli eğitim programları bir diğer gelir kalemini teşkil etmektedir.
Mekanik, Metal ve Bakım-Onarım alanlarında yoğunlaşmaktadır.
kurumuyla ortaklaşa çalışmaktadırlar.
İşçi sendikaları ve işçi bulma
8
Hâlihazırda eğitim görenlerin %45’i iş arayanlardan, %27’si farklı eğitim kurumlarının öğrencilerinden
ve %22’si iş yerleri çalışanlarından oluşmaktadır. Uzaktan eğitim de verilmektedir.
Technofutur, Aeropole’deki stratejik konumundan faydalanarak özellikle ara eleman düzeyinde
çalışan yetiştirmekte veya mevcut çalışanların potansiyellerini geliştirmektedir. Sanayi ile iç içe
olması, endüstri tarafından talep edilen meziyetleri yakından takip etmesi ve müfredatının buna göre
şekillendirmesine imkan vermektedir. Ayrıca işlevsel ve modern atölyeler oluşturulmasına özen
gösterilmektedir. Technofutur gibi bir kurumun Aeropole’de bulunması bölge işletmeleri için de
önemli bir avantaj sağlamaktadır. İşletmeler personelini düşük bir maliyetle eğitime tabi tutabilmekte
veya yeni personel ihtiyacını daha kolay temin edebilmektedir.
Biopark Biyoteknoloji Kümelenmesi
Brüksel Özgür Üniversitesi (Free University of Belgium) öncülüğünde Aeropole bünyesinde gelişmiş
bir biyoteknoloji kümelenmesidir. Üniversitenin bu alanda 1999 yılında kurduğu bir araştırma
enstitüsü günümüzde 3 farklı enstitü ile araştırmalar sonucunda kurulan 11 şirketi ortaya çıkarmıştır.
269’u bu şirketlerde olmak üzere 535 kişilik istihdam sağlanmıştır.
Fonksiyonel genetik, hücre biyolojisi ve hücre görüntülemesi, parazitler gibi biyoteknoloji alanında
ileri düzey AR-GE ve ÜR-GE çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Üniversite-Sanayi-Devlet-Hastane ortaklığına vurgu yapılmaktadır. Enstitü kuruluşları
araştırmaların sürdürülmesinde önemli devlet ve AB destekleri söz konusu olmaktadır.
ve
Araştırma aşamasından, ürün (ekonomik değer) yaratma aşamasına kadar olan süreçte farklı
ölçeklerde kurumsal yapılar devreye girmektedir. 3 enstitü araştırma bacağını teşkil etmektedir.
Araştırmaların teknolojilere transfer edilebilmesi için ilgili uzman ve ekonomistlerden oluşan küçük
kurullar teşkil edilmektedir. Bu kurullar araştırma çalışmalarını ele alarak firmalarla ve patent
yetkilileriyle gerekli irtibatları kurmaya çalışmaktadır. Bir sonraki aşama olarak yeni bir kurulda,
seçilen araştırma veya projeler üzerinden taslak iş planları yapılmaktadır. Üçüncü aşamada finansman
kaynakları (hibe, kredi destekleri vs.) üzerinde durulmaktadır. Zincirin son aşamasında araştırmaların
9
ticarileşmesi, ürün ve istihdam yaratma, yeni marka veya firmalar ortaya çıkarma üzerinde
durulmaktadır. Belirtildiği gibi her aşamada birbiriyle iletişimde olan farklı ölçekteki kurumsal yapılar
(kurullar, örgütler vs.) süreci gözetmektedir. Ürün geliştirme ve ekonomik getirinin yanında araştırma
kurumlarının da tüm bu süreçlerle daha da gelişmesine akademik mükemmeliyete daha fazla
yaklaşmasına önem verilmektedir.
Biopark Teknoloji Transferi Şeması:
ŞİRKETLER VE
İNOVASYON
PARKLARIYLA İŞ
BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI
AKADEMİK
ARAŞTIRMALAR
BİLGİ
TEKNİK BİLGİ
YAN ŞİRKETLERİN
OLUŞUMUNU
DESTEKLEMEK
ÖĞRENCİ VE BİLİM
ADAMLARINA YÖNELİK
EĞİTİMLER
Heyet, IGRETEC Kalkınma Ajansı tarafından düzenlenen kokteyl ve değerlendirme oturumuna
katıldıktan sonra ziyaretini tamamlamıştır.
ÖNE ÇIKAN HUSUSLAR:
1. “Aeropole” Havaalanı Gelişim Bölgesi, ileri teknoloji araştırma kurumları ve mesleki eğitim
kuruluşlarını içinde bulunduran, bunları havaalanı ve demiryolu gibi lojistik imkanlarla
destekleyen özel bir yatırım bölgesidir.
2. Araştırma kurumları işletmelere önemli bir AR-GE kapasitesi sağlamaktadır. İşletmeler
kendi bünyelerinde bu yatırımları yapmak yerine araştırma kuruluşlarının mevcut
kapasitelerinden faydalanarak bu kurumlarla işbirliği halinde AR-GE ve ÜR-GE çalışmaları
yürütebilmektedir.
3. Avrupa Birliği kaynakları gerek Aeropole’ün gerekse Charleroi bölgesinin gelişiminde
önemli rol oynamış olup halen önemli bir finansman kaynağı teşkil etmektedir.
10
4. IGRETEC Ajansı 1983 yılında kurulmuştur. Aeropole’e ilk yatırım 1993 yılında
gerçekleşmiştir. Bu düzeyde bir ‘teknoloji gelişim bölgesinin’ oluşması yaklaşık 20 yıl
almıştır.
5. Aeropole gibi bir özel gelişim bölgesi özelinde, CANAERO, ileri teknoloji alanındaki bir
araştırma enstitüsünün, Technofutur, bir mesleki eğitim kuruluşunun, Biopark ise
üniversitenin rolleri ve işlevleri ile ilgili önemli örnekler sunmaktadır.
Strazburg İnovasyon Parkı ve Alsace International Ajansı
Alsace International Ajansı
Alsace International Ajansı Uluslararası İlişkiler Direktörü Jean-Michel STRASBACH tarafından Alsace
International Ajansı hakkında heyete bilgilendirme yapılmıştır. Alsace International ilk olarak geniş
kapsamlı bir kalkınma ajansı olarak kurulmuş, daha sonra kendisini yatırım tanıtım ve destek
faaliyetleri ile sınırlayarak bir yatırım ajansı kimliğine bürünmüştür.
Farklı ülkelerdeki ofisleri ile birlikte 40 civarında personelle hizmet veren Ajans potansiyel yabancı
yatırımcılara Alsace da iş kurmaları için yardımcı olmaktadır. Ayrıca Alsace’da kurulmuş işletmelerin
uluslararası pazara açılmasına destek olmakta yabancı ülkelerdeki ihaleler hakkında bilgilendirme
görevi görmektedir.
Ajansın Kuzey Amerika, Çin ve Japonya’da ofisleri bulunmaktadır. Ayrıca pek çok ülkede irtibat kişileri
ile çalışmaktadır. Yerelde özel sektör ve kamu kesimi ile önemli bir “networkleri” olup faaliyetlerinde
bu network ’den faydalanmaktadır.
Yabancı yatırımcıya yer seçimi, teşvikler ve olası finansman destekleri hakkında bilgi sunmaktadır.
Bunun yanında yerelde ortak bulma ve işçi/çalışan transferi hususlarında destek sağlamaktadır.
Yatırım çekme noktasında ülke ve sektör hedeflemesi yaptıklarından bahseden STRASBACH, yakın
geçmişte Japonya, Kore üzerinde yoğunlaşarak ileri teknoloji odaklı AR-GE ve ÜR-GE yatırımlarını
çekmeyi hedeflediklerini belirtmiştir.
11
Alsace International Ajansı Alsace bölgesinin tarih boyunca edinilmiş sanayi birikiminden ve ayrıca
Almanya sınırında bulunan stratejik konumundan hareketle bölgenin yatırım kapasitesini geliştirmeye
çalışmaktadır. Konum olarak Ren Nehri ve Ren-Main-Danube kanalı ile Antwerb ve Roterdam
limanlarına erişim imkanı Alsace için önemli bir değer olarak sunulmakta. Bunun yanında sanayi
deneyimi hali hazırda 1200 yabancı menşeli firmanın Alsace’da faaliyet gösteriyor olması ön plana
çıkartılmakta.
Yatırımcılara bazıları sınır ötesi nitelikte olan 5 kümelenme oluşumu tanıtılmaktadır: Biyoteknoloji
alanında Alsace Bio Vadisi (BioValley); çevre dostu ve yenilikçi araçlar alanında Geleceğin Araçları
(Vehicles of the Future) Kümesi; tekstil alanında Yenilikçi Kumaş (Innovative Fiber) kümesi; bina enerji
tesisatları alanında Alsace Energivie kümesi ve son olarak su teknolojileri alanında Hydroes kümesi
dikkat çekmektedir.
Strazburg İnovasyon Parkı
Strazburg İnovasyon Parkı hakkında direktör Nicholas PELLERİN tarafından bir sunum
gerçekleştirilmiştir. Strazburg İnovasyon Parkında çok sayıda firmaların üretim haricindeki ar-ge, ürge ve tasarım merkezlerinin yerleşik olduğu görülmüştür.
Park Strazburg havaalanının yanında 170 hektarlık bir alanda kurulmuştur. Fotonik, elektronik ve
bilişim teknolojileri üzerinde bir yoğunluk görülmektedir. Parkta özel sektörle birlikte üniversitelerin
araştırma enstitü ve laboratuvarları bulunmaktadır.
İnovasyon Parkı yönetimi özel sektöre arazi tahsisinde gerekli desteği ve yönlendirmeyi sağlamakta,
parkın kaynaklarından yararlanma konusunda rehberlik etmektedir. Araştırma kurumları, fikri
mülkiyetle hakları ile ilgili kurum ve kuruluşlarla gerekli irtibatın sağlanmasında firmalara destek
olunmaktadır.
İnovasyon Parkında ayrıca restoranlara, otele, konferans salonları ve alışveriş merkezleri gibi sosyal
ve rekreasyonel tesisler yer almaktadır.
PELLERİN İnovasyon Parkının oluşturulması ve geliştirilmesinde yerel aktörlerin önemli katkı
sağladığını, inovasyon süreçlerine pek çok teşviklerin söz konusu olduğunu vurgulamıştır. KOBİ’lerin
12
inovasyon süreçlerini destekleme amaçlı faaliyet gösteren OSEO isimli bir özel bir finansal
kuruluşundan da bahsetmiştir. PELLERİN aynı zamanda Park bünyesinde geliştirilen teknolojilere
birkaç örnek vermiş ve “Vehicle of the Future” projesi kapsamında üzerinde çalışılan çok amaçlı
taşıma aracını tanıtmıştır.
PELLERİN aynı zamanda Almanya ile ortaklaşa bir sınır ötesi işbirliği ağı olan 79 belediye, 800.000 kişi
ve 10 üniversiteyi içinde barındıran “Eurodistrict” isimli bir işbirliğinin parçası olduklarından söz
etmiştir.
ÖNE ÇIKAN HUSUSLAR:
1. Charleroi’da olduğu gibi AB kaynaklarının bölgenin geliştirilmesine yönelik altyapı
projelerinde önemli yer tuttuğu görülmüştür.
2. Yerel yönetimlerin Sanayi parkının oluşturulmasında sorumluluk aldıklarını, bölgesel ve
ulusal hükümetlerin de önemli teşvik mekanizmaları ile sanayi parkını desteklemeye
devam ettiği anlaşılmıştır.
3. Parkta imalat gerçekleştirilmemekte, yatırımı bulunan firmalar tamamen ar-ge faaliyeti
yürütmektedir.
Sophia Antipolis Teknokenti ve İdaresi
1969 yılında kurulan Sophia Antipolis Teknokenti bugün Avrupa’nın en büyük teknokentidir. 2400
hektarlık alanı kaplamaktadır. Pierrre LATIFFE’in girişimciliği sonucunda kurulan Teknokent
içerisindeki ilk yatırım 1974 yılında gerçekleşmiştir. Bugün teknokent içerisinde toplamda 1400 firma
ve diğer kurum ve kuruluşlar mevcut olup 30,000 kişiyi barındırmaktadır.
Sophia Antipolis Teknokenti’nin idaresi ile ilgili birkaç kurumsal yapı oluşmuştur. Temel otorite
SYMSIA olarak bilinen Sophia Antipolis Sendikasıdır. Sendika bölgesel ve yerel yönetim temsilcileri ile
sanayi odası temsilcilerinden oluşan bir heyetten müteşekkildir. Sendika ile birlikte Teknokent
içerisinde bilimsel ve kültürel aktivitelerden sorumlu bir vakıf (Foundation Sophia Antipolis) ve
teknokentin tanıtımından ve pazarlanmasından sorumlu olan bir de Ajans (Team Cote D’Azur)
bulunmaktadır.
13
Sophia Antipolis Teknokentinde 4 ana sektör ön plana çıkmaktadır:




Bilişim Teknolojileri: elektronik, yazılım geliştirme, telekomünikasyon, multimedya,
elektronik ticaret ve internet
Biyoloji ve Kimya Endüstrisi: Eczacılık, dermatoloji, biyoteknoloji, medikal görüntüleme
Çevre ve Enerji tasarrufu: Güneş enerjisi odaklı
Eğitim / Öğretim: Orta öğretimden mühendislik okullarına farklı eğitim kurumları
Sophia Antipolis kurumların ve firmaların sayısındaki çokluk ve çeşitlilik ile başlı başına bir kent
görünümü vermektedir. Teknokent bünyesinde 68 milletten 4500 araştırmacı ve 5500 öğrenci
bulunmaktadır.
148 yabacı sermayeli şirket faaliyet göstermektedir. Son on yılda yıllık ortalama 900 yeni istihdam
yaratılmıştır. Kuruluşundan bu yana ileri teknoloji kapsamında 6 milyar $ ciro yaratılmıştır.
Teknokentte çevreye büyük önem atfedilmektedir. 2400 hektarlık alanın 1/3’ünde sanayi ve diğer
yapılaşmaya izin verilirken 2/3’ü doğal alan olarak korunmaktadır. Hiçbir bina 3 katı geçememektedir.
Teknokentin gelişiminde ve faaliyetinde ulusal ve yerel teşviklerin büyük önem taşıdığı görülmektedir.
AR-GE tesisi veya yatırımları ve ar-ge personeli istihdamı başta olmak üzere pek çok yatırım ile ilgili
faizsiz kredi, vergi muafiyeti, vergi indirimi ve hibe şeklinde çok farklı teşvik mekanizmalarının
teknokent bünyesindeki firma ve diğer kuruluşlara yoğun şekilde aktarıldığı görülmektedir.
Oldukça büyük bir oluşum olan Sophia Antipolis içerisindeki aktörler arasında sosyal iletişimi
destekleyen pek çok platform geliştirilmiştir. Cafe Sophia Antipolis’de rutin olarak kahvaltı toplantıları
gerçekleştirilmektedir. Bu tür toplantılar seçilmiş konularda dünyanın farklı yerlerinden uzmanları
Sophia Antipolis’de bulunan profesyoneller, iş insanları ve araştırmacılarla bir araya getiren nitelikli
buluşmalardır. Bu tür buluşmalar teknokent içerisindeki farklı kesimden insanları bir araya getiren,
kaynaştıran, bilgi ve fikir alışverişlerini kolaylaştıran etkinlikler olarak değerlendirilmekte ve
önemsenmektedir. Benzer şekilde öğrencileri, araştırmacıları, proje sahiplerini, potansiyel yatırımcılar
14
veya proje yöneticileri ile bir araya getiren “Startup Factory” ismiyle bir proje pazarı mekanizması
işletilmektedir. Bir diğer etkinlik KOBİ’leri büyük ölçekli firmalarla bir araya getiren “PactePME”
faaliyetidir.
Yine Sophia Antipolis İdaresi ve Vakfınca çeşitli konferans veya sempozyum gibi uluslar arası
akademik etkinlikler gerçekleştirilmektedir. I.A.S.P ( Uluslararası Bilim Parkları Birliği), E.E.N ( Avrupa
İşletmeler Ağı), AFAST ( Fransa- Almanya Teknoloji İşbirliği Ortaklığı) gibi Uluslararası işbirliği
platformlarına üyelikleri söz konusudur.
Sophia Antipolis teknokenti büyüklüğü itibariyle sanayi ve inovasyon bölgesi olmanın ötesinde başlı
başına bir kent olma niteliği kazanmıştır. Uluslararası lisesi, 2 adet koleji ve 4 adet ilköğretim
okulunun yanı sıra 30 tenis kortu, 1 spor merkezi, 1 yüzme havuzu ve golf sahası gibi tesisler bunun
göstergesidir.
ÖNE ÇIKAN HUSUSLAR:
1. Uzun vadeli bir planlama çerçevesinde teknokent içerisindeki yatırımların gerçekleşmesi ve
yaygınlaşması uzun zaman almıştır.
2. Teknokentteki işletmelere yönelik avantajlar, sosyal aktivite ve olanaklarla
desteklenmektedir: Çalışanlar ve yöneticilere yönelik sosyal aktiviteler, bilgi paylaşımını
kolaylaştırıcı etkinlikler sistematik bir şekilde düzenlenerek gerçekleştirilmektedir.
AVRUPA BİRLİĞİ PROGRAMI
AB Bölgeler Komitesi
Heyetimiz 11 Ekim Salı günü Avrupa Birliği
Komisyonu bünyesinde yer alan AB
Bölgeler Komitesini ziyaret etmiştir. AB
mevzuatı gereği Komisyon, Parlamento ve
Konsey, bölgesel meselelerle ilgili yeni
mevzuat yaratmadan önce Bölgeler
Komitesine danışmak durumundadır ancak
Komitenin görüşleri bağlayıcı değildir. 27
üye ülkeden nüfus oranlarına göre atanan
344 üyesi mevcuttur. Bu üyeler
ülkelerindeki yerel yönetim mensuplarıdır.
Böylece Komisyon yerel yöneticilere AB
mekanizması içerisinde belli ölçülerde söz sahibi yapmayı hedeflemektedir.
15
Ortak Danışma Kurulu (Joint Consultative Comitees-JCC) yapılanması altında aday ülkelere yönelik
çalışmalar yapılmaktadır. Eş başkanlık sistemiyle yürütülmektedir. Türkiye aday ülke statüsünde
olduğu için bir komite de Türkiye için oluşturulacaktır. Bunun için Türk Hükümetinin bir “Niyet
Mektubu” oluşturması ve JCC’ye başvurması gerektiği anlaşılmıştır.
Komite içerisinde sosyal politikalar, bölgesel farklılıklar, eğitim ve gençlik, çevre gibi alt çalışma
grupları mevcuttur. Ayrıca bölgelerarası özel guruplar kurularak farklı bölgeler arasında etkileşimi
teşvik etmeye çalışmaktadır.
Aynı zamanda çeşitli zamanlarda panel veya sempozyum gibi AB üye ülkelerinden yerel yönetim
temsilcilerini bir araya getiren etkinlikler düzenlenmektedir. Bunların başında gelen AB Açık Günleri
(Open Days) heyetimizin Brüksel’de olduğu tarihlerde gerçekleşmiştir.
AB Genişleme Genel Müdürlüğü
AB Genişleme Genel Müdürlüğü ziyaretinde
Türkiye-AB müzakere süreci ve IPA (Katılım
Öncesi Mali Yardımları) Genel Müdürlük
uzmanları ile birlikte gözden geçirildi. 20072013 dönemi için Türkiye’ye ayrılan payın 4,8
milyar€ olduğu zikredilmiştir. Bu yardımların 5
bileşeni vardır: Geçiş Desteği ve Kurumsal
Kapasite, Sınır Ötesi İşbirliği, Bölgesel
Kalkınma, İnsan Kaynakları Gelişimi ve Kırsal
Kalkınma.
Genel Müdürlük bu fonları Türkiye’deki makamlar (kurum ve kuruluşlar) eliyle kullandırmaktadır.
Proje çağrılarını onaylamakta ve süreçleri denetlemektedir.
2011-2013 önceliklerinin Adalet, Temel Hak ve Özgürlükler, Özel Sektör Gelişimi, Çevre ve İklim
Değişimi, Enerji, Ulaştırma, Sosyal Kalkınma olacağı ve 2,6 milyar €’luk bir kaynağın aktarılacağı
belirtilmiştir.
TUR&BO - Türk AR-GE ve İş Dünyası İrtibat Ofisi
Heyetimiz TUR&B0 direktörü Sayın Mehmet GÖKGÖZ tarafından TUR&BO’nun yapısı ve çalışmaları
hakkında bilgilendirildi. TUR&BO 2004 yılının başında TOBB-TÜBİTAK-KOSGEB-TESK işbirliğiyle
Brüksel’de kurulmuştur. Avrupa Birliği kaynaklarından Türkiye’nin daha fazla yararlanması için
çalışacak bir irtibat, bilgilendirme ve lobi ofisi olarak tasarlanmıştır. Hâlihazırda 4 tam zamanlı
personel ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
AB Araştırma ve Teknoloji Gelişim ve İşletme
Programları hakkında bilgi yayınlamak,
kaynaklarla ilgili erken uyarı sistemleri
oluşturmak,
projelerde
ortak
arama
16
faaliyetlerine destek olmak hedefleri arasındadır.
AB Lizbon Stratejisi kapsamında Türkiye’nin araştırma ve teknolojik gelişim ile özel sektör odaklı
programlarda başarısını artırma kurumun temel çıkış noktasını teşkil etmiştir.
Ajansımız ve TUR&BO Ofisi arasında yakın irtibat kurulması ve ortak proje faaliyetleri yürütülmesi
noktasında mutabakata varılmıştır.
AB Komisyonu Araştırma ve Yenilik
Genel Müdürlüğü
AB Komisyonu Araştırma ve Yenilik Genel
Müdürlüğü’nden Tania FRIEDERICHS tarafından 7.
Çerçeve Programı ve içeriği hakkında bir sunum yapıldı.
Heyet fonların dağılımı ve proje yazımı hakkında
bilgilendirildi.
Avrupa Konseyi Ziyareti
Heyetimiz Avrupa Birliği Kurumları ziyaretleri kapsamında Strazburg’ta Avrupa Konseyini ziyaret etti.
Bu ziyaret kapsamında kısa bir sunum izleyen heyetimiz ayrıca Avrupa Konseyi tarihi, yapısı ve çalışma
alanları hakkında bilgilendirildi. Türkiye’nin konseydeki şu andaki durumu konusunda da bilgi
alışverişi yapan heyet ziyaretini konsey binasını gezerek tamamladı.
17
Avrupa Parlamentosu Ziyareti
Heyetimiz Avrupa Birliği Kurumları ziyaretlerinin sonuncusu olarak Strazburg’ ta bulunan Avrupa
Parlamentosunu gezdi. Gezi kapsamında Türkiye’nin ilerleme raporu ve Avrupa Birliğine üyeliği ve
parlamento yapısı hakkında bilgi alan heyet sonrasında Avrupa Birliği Parlamentosunu gezdi. Heyet
daha sonra sırasında parlamentoda düzenlenen Avrupa Birliği Üye ülkelerinden gelen gençlerin
katılımıyla oluşturulan “Euroscola” oturumunu izledi.
ÖNE ÇIKAN HUSUSLAR:
1. Bölgesel kalkınma ve bölgesel farklılıkların azaltılması konularının AB için halen canlı ve
önemli konulardır.
2. AB içerisinde Bölgesel kalkınma ve özellikle inovasyonla ilgili çok çeşitli finansman
kaynakları mevcuttur.
3. Üyelikten önce bazı fonlardan yararlanmanın mümkün olmamakla birlikte projelerde
ortak veya iştirakçi olarak yer alınabilecektir; bununla ilgili Brüksel’de faaliyet gösteren
TUR-BO ofisi ile işbirliği yürütülebilecektir.
18
İŞADAMLARI DERNEKLERİ İLE GÖRÜŞMELER
Brüksel Büyükelçiliğimizde Türk Dernekleri İle Buluşma
Heyetimiz Brüksel Büyükelçiliğimizin toplantı salonunda Belçika’da faaliyet gösteren Türk sivil toplum
kuruluşları ve dernek yetkilileriyle bir araya geldi. Belçika Aktif İşadamları Derneği Başkanı Kenan
SEZER tarafından heyetin gelişinden duyulan memnuniyet ifade edildi. Ayrıca yatırım amacıyla bölgeyi
daha iyi tanımak istediklerini söyleyen SEZER’e heyet tarafından bölge illerinde bulunan yatırım ve
potansiyel yatırım olanakları hakkında bilgi sunuldu. Bu bilgilendirme kapsamında bölgedeki illerin
rekabet gücünün yüksek olduğu termal turizm, madencilik, seramik tarımsal üretim ve elektronik
sanayi hakkında bilgi verildi. Ayrıca bölgemizin hızlı tren güzergâhlarında kesişen bir noktada
bulunduğu ve bu ulaşım olanaklarla gelişime ve yatırıma açık olduğu ifade edildi. İşbirliği konusunda
ise Avrupa’daki Türk gençleriyle Bölgedeki iş adamlarını bir araya getirecek bir veri tabanı
oluşturulması ve insan kaynakları ile ilgili bir fuar organize edilebileceği konusunda fikir beyan edildi.
TÜMSİAD
Heyet Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği
(TÜMSİAD) Brüksel Şubesi’ni ziyaret etti.
TÜMSİAD’ın faaliyetleri hakkında bilgi alan heyet,
TÜMSİAD üyelerine Bölge illeri ve yatırım
olanakları hakkında bilgiler verdi. İşbirliği
kapsamında,
TÜMSİAD’ın
TR33
illerine
düzenleyeceği iş ziyaretleri, değerli taş
işletmeciliği ve şifa turizmi konuları görüşüldü.
TÜMSİAD ziyaretinin ardından Brüksel’de açılmış
olan Afyonkarahisar Kültür Evi gezildi.
19
FEDACTIO
Heyetimiz 9 Ekim Pazar günü 52 derneği barındıran Aktif Dernekler Federasyonu’nu (FEDACTIO)
ziyaret etti. Burada federasyon başkanı Sayın İsmail CİNGÖZ tarafından karşılanan heyet, derneğin
faaliyetleri hakkında bilgi alarak gelecekte yapılabilecek işbirliklerine ilişkin istişareler gerçekleştirdi.
FEDACTIO 52 tane derneğin içinde yer aldığı bir çatı kuruluştur. 5 tane ana platform bulunmaktadır:
1.
2.
3.
4.
5.
İş adamı ve profesyoneller Platformu
Eğitim ve gençlik Platformu
Toplum ve Kadın Platformu
Medya, Kültür, Sanat Platformu
Toplumsal Uyum ve Gelişim platformu
Mevcut durumda Avrupa’da farklı sektörlerde satılmak istenen pek çok şirket bulunduğunu ve bu
fırsattan Türkiye’nin ve Türk işadamlarının yararlanmasını istediklerini belirten FEDACTIO Başkan
Yardımcısı Ahmet KAPLAN TR33 bölgesindeki yatırımcıları bu fırsatları değerlendirmek üzere davet
etti.
Toplantı sonrasında, Zaman Gazetesi Brüksel Temsilcisi Sayın Selçuk GÜLTAŞLI AB üyelik süreci ve
farklı konularda fikir alışverişinde bulunuldu.
MEDEST
Fransa’nın Strazburg kentinde Hilton Otelinde Ajansımız onuruna Fransa Mouvement des
Entrepreneurs de l’est Derneği (MEDEST) tarafından kokteyl düzenlendi. Kokteyle Ajans heyetine ek
olarak Strazburg Başkonsolosumuz Sibel ALGAN, Strazburg Belediye Encümeninden Strazburg
Belediye Başkanını Temsilen bir üye ve MEDEST Derneği üyeleri katıldı.
Toplantı MEDEST Derneği Genel Sekreteri Sayın Abdurrahman ATLI tarafından derneğin kuruluş
amacı ve faaliyetleri hakkında verilen genel bir tanıtımla başladı. Sonrasında konuşan Strazburg
20
Başkonsolosumuz, karşılıklı etkileşim ortamından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Başkonsolosumuzun konuşması ardından önce Zafer Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı Sayın
Uşak Valisi Özdemir ÇAKACAK, sonrasında ise Ajans Genel Sekreteri Sayın Yılmaz ÖZMEN kalkınma
ajanslarının görevleri ve ziyaretin amacı hakkında bilgi verdi.
ÖNE ÇIKAN HUSUSLAR:
1. Yurtdışında faaliyet göstermekle birlikte Türkiye’de yatırım yapabilecek pek çok Türk
kökenli iş insanının olduğu; bu kimselere Ajansımızın Yatırım Destek Ofisleri aracılığıyla
bölgeyle ilgili bilgi aktarılması ve destek olunması gerekmektedir.
2. Yurtdışı iş çevreleri ile irtibatta yurtdışında kurumsallaşmış ve deneyim kazanmış Türk
derneklerinin aracı rol üstlenebilecektir.
DİĞER GÖRÜŞME VE ZİYARETLER
Strazburg- Aşağı Ren Bölge Valisi Görüşmesi
Ajansımız Yönetim Kurulu Üyelerinden Afyon Valisi Sayın İrfan BALKANLIOĞLU, Kütahya Valisi Sayın
Kenan ÇİFTÇİ ve Uşak Valisi Sayın Özdemir ÇAKACAK’ın katılımıyla Strazburg- Aşağı Ren Bölgesi Valisi
Pierre-Etienne BISCH makamında ziyaret edildi. Heyet idari sistemde ve bölgesel kalkınmada
valiliklerin rolü hakkında bilgi alışverişinde bulundu. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişimesi
vurgulanırken, yerel yönetimlerdeki deneyimler paylaşıldı. Ziyaret Ajansımız adına sunulan plaketin
verilmesiyle son buldu.
21
Strazburg Oda Başkanı Görüşmesi
Ajansımız Yönetim Kurulu üyelerinden Kütahya Belediye Başkanı Sayın Mustafa İÇA, Afyonkarahisar İl
Genel Meclisi Başkanı Sayın Salih SEL, Kütahya İl Genel Meclisi Başkanı Sayın Seyit Ömer DURMUŞ,
Manisa İl Genel Meclisi Başkanı Sayın Hayrullah
SOLMAZ, Uşak İl Genel Meclisi Başkanı Sayın Ali İhsan
UZUN, Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası
Başkanı Sayın Hüsnü SERTESER ve Planlama ve Ar-Ge
Birim Başkanı Sayın İskender LEBLEBİCİ, MEDEST
Genel Sekreteri Sayın Abdurrahman ATLI ile birlikte
Strazburg Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Jean-Luc
HEIMBURGER’yi makamında ziyaret etti.
Türkiye’nin son 10-15 yıl içerisinde önemli mesafeler
kat ettiğinin vurgulandığı toplantıda, Afyonkarahisar
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sayın Hüsnü
SERTESER tarafından Türkiye’deki Kalkınma Ajansları
ve TSO’ların yapılarına ilişkin bilgilendirme yapıldı.
SERTESER’den sonra söz alan HEIMBURGER, Türkiye
ve Fransa firmaları arasındaki işbirliklerinden bahsetti. 1.5 saate yakın süren toplantı, Yönetim Kurulu
üyeleri tarafından bölge illerindeki yatırım olanaklarının anlatılmasıyla sona erdi. Toplantı sonucunda
TR33 Bölgesi ve Strazburg arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi adına somut adımlar atılması
kararı alındı ve bu çerçevede Strazburg heyetinin önümüzdeki aylarda TR33 Bölgesi’ni ziyaret etmesi
konusunda fikir birliğine varıldı.
Daimi Temsilci Büyükelçi Selim Kuneralp’i Ziyaret
Heyetimiz Türkiye’nin AB nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Sayın Selim KUNERALP’i makamında
ziyaret etti. TR33 Bölgesi ve çalışma ziyaretimiz hakkında bilgi verildi. Avrupa Birliğindeki son
22
zamanlarda olan gelişmeler ve değişiklikler hakkında Büyükelçiden bilgi alarak görüşmesini
tamamladı.
Yunus Emre Enstitüsü Ziyareti
Heyetimiz Belçika’da kurulmuş olan Yunus Emre Enstitüsünü ziyaret etti. Direktör Sayın Rahmi
GÖKTAŞ’tan çalışmalar hakkında bilgi alındı. Kütahya Valimiz Sayın Kenan ÇİFTÇİ Brüksel’de bir Evliya
Çelebi sergisi açılması için Enstitü ile birlikte ortak hareket etme kararı aldı.
23
DEĞERLENDİRME: Zafer Kalkınma Ajansı Faaliyetleri Açısından
Çıktılar Ve İleriki Dönemde İşbirliği Olanakları
Belçika-Fransa çalışma ziyareti kapsamlı ve yoğun bir program çerçevesince icra edilmiştir.
Ziyaretin çıktıları üç ana başlık altında toplanabilmektedir:
1. Üniversite-Sanayi İşbirliği, AR-GE ve İnovasyonun Desteklenmesi
Belçika-Fransa çalışma ziyareti kapsamında Charleroi, Strazburg ve Nice kentlerinde özel endüstri
bölgeleri incelenmiştir. Bu bölgelerde üniversite-sanayi işbirliklerinin hangi şekillerde tesis edildiği ve
ileri teknoloji ürün geliştirme süreçlerinin nasıl desteklendiği incelenmiştir.
TR33 Bölgesi için üniversite-sanayi işbirliklerinin desteklenmesi, yüksek katma değerli ürünlerin
gelişmesi ve çeşitlenmesi büyük önem arz etmektedir. Bölgenin doğal kaynakları ve sanayi altyapısı
göz önüne alındığında ar-ge çalışmalarının artması bölge ekonomisi için önemli çarpan etkileri
yaratabilecek, bölgesel potansiyeller daha iyi değerlendirilecektir.
Başta Aeropole-Charleroi olmak üzere, Strazburg İnovasyon Parkı ve Sophia Antipolis teknokenti,
araştırma kurumlarını, özel sektörü, mesleki eğitim kurumlarını ve kamu desteklerini kenetleyebilmiş
iyi örnekler olarak değerlendirilmiştir. Söz konusu özel bölgelerde, bahsi geçen unsurların bir arada
bulunabilmesi için gerekli altyapılar kurulmuş ve teşvik mekanizmaları geliştirilmiştir.
TR33 Bölgesi’nde hâlihazırda teknokent veya benzeri bir yapılanma bulunmamaktadır. Ülkemiz
genelinde ise ODTÜ Teknokent veya İTÜ Arı Teknokent gibi üniversite öncülüğünde kurulmuş
oluşumları görmek mümkündür. Ayrıca ESBAŞ İhracat İşleme Bölgesi gibi oluşumlarla birlikte Serbest
Bölgelerde farklı teşvik mekanizmaları uygulanmaktadır.
Bölgemizde bu oluşumların gerçekleşebilmesi için başta yerel yönetimler olmak üzere yerel
aktörlerce konunun sahiplenilmesi ve kuruluş aşamasında yakın işbirliği oluşturması gerekmektedir.
Etkin bir kurumsal yapı tesis edilmesi ve “Sophia Antipolis” örneğinde olduğu gibi kurumsal yapı
paralelinde bir “marka” yaratılması gerekmektedir.
Zafer Kalkınma Ajansı çalışma ziyareti ile özel endüstri gelişim bölgeleri ile ilgili olarak Yönetim Kurulu
üyeleri ve Ajans personeli nezdinde önemli bir farkındalık ve bilgi birikim sağlanmıştır. Ajans
önümüzdeki dönemde bölgede bu tür oluşumların planlanması ve kurgulanabilmesi için kolaylaştırıcı
bir görev üstlenebilecektir.
Zafer Bölgesel Hava Alanı Projesi:
TR33 Bölgesi’nde, mevcut durumda, önemli bir ulaşım ve lojistik projesi olan ve bölgemizde üç ile
hitap edecek Zafer Bölgesel Havaalanı’nın inşasına devam edilmektedir. Belçika’nın Charleroi
kentinde incelenen Aeropole Havaalanı Gelişim Bölgesi (Bilim Parkı) Zafer Havaalanı için önemli bir
örnek teşkil edebilecek niteliktedir.
Zafer Havaalanı’nın çevresinde oluşturulabilecek bir bölge başta Afyonkarahisar, Kütahya ve Uşak
illeri ile birlikte TR33 Bölgesi’nin geneline hitap edebilecektir. Bölge illerinin yerel yönetimleri, özel
sektör kuruluşları ve üniversiteleri işbirliğine gitme imkanı yakalayabilecektir. En önemlisi havaalanı
24
etrafında oluşturulacak bölge, kara yolları ve yeni demiryolu ve hızlı tren projeleri de göz önüne
alındığında lojistik açıdan da önemli avantajlar sağlayabilecektir.
Zafer Kalkınma Ajansı önümüzdeki dönemde Zafer Havaalanı başta olmak üzere bölge genelinde bu
tür oluşumların gerçekleşebilmesi için fizibilite çalışmalarını üstlenebilecektir. Yerel aktörler nezdinde
iletişim ve işbirliğini sağlayan rolüne devam edecektir.
Aeropole örneğinden yola çıkarak;
-
CANEARO gibi ileri teknoloji odaklı bir araştırma ve tasarım (simülasyon) merkezinin nasıl
kurulduğu ve neden Aeropole’de faaliyet gösterdiğine ilişkin CANEARO özelinde daha ayrıntılı
araştırmalar yapılabilir. CANEARO yetkilileriyle istişarelere devam edilebilir. Bu istişarelere
bölge üniversitelerinden yetkili ve temsilciler dahil edilerek onların bu yönde inisiyatif
geliştirmeleri teşvik edilebilir. Bu tür araştırma kurumlarının özel gelişim bölgelerinin temel
ve öncü unsurları olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, TR33 Bölgesi’nin potansiyelleri göz önünde
bulundurularak, örneğin madenler (bor, gümüş vs.) veya ileri teknoloji seramik, gıda sanayi,
geri dönüşüm teknolojileri gibi alanlarda araştırma enstitüsü ve/veya tasarım merkezlerinin
özel bir bölge içerisinde kurulması yönünde girişimler başlatılabilir.
-
CANEARO’dan kısmen farklı olarak Aeropole’da yer alan BIOPARK’ın tamamıyla üniversite
öncülüğünde geliştiği görülmüştür. Bu çerçevede, üniversite yetkilileriyle birlikte BIOPARK
örneği daha detaylı çalışılabilir.
Belçika-Fransa çalışma ziyaretinin ‘özel gelişim bölgelerine’ ilişkin çıktıları göz önünde
bulundurulduğunda, Zafer Kalkınma Ajansı yakın ve orta vadede yerel aktörlerin de katılım ve
talepleri çerçevesinde fizibilite çalışmaları ve farkındalık yaratma faaliyetlerini yoğunlaştırabilecektir.
Aynı zamanda başta Kalkınma Bakanlığı ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere ulusal
düzeyde ilgili kurum ve kuruluşlarla görüşmeler üstlenilebilecektir.
2. Avrupa Birliğinde Bölgesel Politikalar ve Mali Kaynaklar
Kalkınma Ajanslarının kendi gelirleri dışında farklı kaynakları bölgenin kullanımına doğrudan veya
dolaylı olarak yönlendirilmesi kalkınmanın finansmanı için büyük önem arz etmektedir. Alternatif
finansman kaynaklarının en başında AB fonları gelmektedir. Mali kaynakların yanında Avrupa Birliği,
bölgesel gelişme ilgili önemli bir deneyimi haizdir. Bu nedenle Belçika-Fransa çalışma ziyaretinin
önemli bir bölümünü AB’nin bölgesel politikalarla ilgili farklı kurum ve birimlerine ziyaretler teşkil
etmiştir.
Ziyaretler, başta Katılım Öncesi Mali Ortaklık kaynakları olmak üzere AB kaynakları ile ilgili olarak
Yönetim Kurulu ve Ajans uzmanları nezdinde farkındalık geliştirilmiştir. AB Komisyonu Araştırma ve
Yenilik Genel Müdürlüğü ile görüşme çerçevesinde inovasyon ve bölgesel kalkınma ile ilgili önemli
kaynakların varlığı tespit edilmiştir. Zafer Kalkına Ajansı uzmanlarının ilgili Genel Müdürlük eliyle
yürütülen programları daha yakından takip etmesiyle ilgili karar alınmıştır.
Çalışma ziyareti sonucunda TR33 Bölgesi’nde AB kaynakları ve projecilikle ilgili farkındalığın ve
yetkinliğin artırılması noktasında Ajansın çalışmalarını artırmasına karar verilmiştir. Zafer Kalkınma
25
Ajansı bu çerçevede bölgede Teknik Destek Programı kapsamında verdiği Proje Yazma ve Yürütme
Eğitimi olanağı sunmaya devam edecektir. Bunun yanında bölge üniversiteleri ile imzalanan işbirliği
protokolünde de öngörüldüğü üzere üniversitelerle ortak proje çalışmalarına hız verilecektir. Bu
kapsamda üniversitelerden akademisyenler ve Ajans uzmanlarının katılımı ile oluşturulan Bölgesel
Kalkınma Çalışma Grubu çatısında bu konuya ağırlık verilmesi planlanmıştır.
Orta vadede Ajans içerisinde Program Yönetimi Birimi başta olmak üzere Genel Sekreterin
görevlendireceği uzmanlar aracılığıyla bölge planı ve bölgesel ihtiyaçlar çerçevesinde Ajansın AB
fonlarına doğrudan proje sunması ve kaynak talep etmesine karar verilmiştir.
3. İşadamları Dernekleri İle İşbirliği ve Yatırım Çekme
Zafer Kalkınma Ajansı’nın görevlerinden bir tanesi de bölgeye yabancı ve yerli yatırım çekmek,
yatırımcıya destek olmaktır. Bu çerçevede önemli büyüklükte Türk nüfus barındıran Belçika ve
Fransa’da yerleşik ve kurumsallaşmış iş dernekleri ile istişareler yapılmıştır. Söz konusu derneklerin
Ajansımız için iki açıdan önemli işbirliği fırsatları sunduğu tespit edilmiştir:
-
Türk iş insanları ve sermayedarlarını Türkiye’de önemli yatırımlarda bulunmaya davet etmek
-
İş derneklerinin yurt dışındaki işbirliği ağlarından istifade ederek potansiyel yabancı
yatırımcılara ulaşmak
Ajansımız önümüzdeki dönemde TR33 Bölgesi özelinde iş fuarları ve proje pazarları
gerçekleştirecektir. Söz konusu faaliyetlerde görüşülen iş dernekleri ile işbirliği yapılması hususunda
mutabakata varılmış, farklı zamanlarda ziyaretlerin gerçekleştirilmesi ve iletişimin sürekli kılınması
kararlaştırılmıştır.
26
İRTİBAT TABLOLARI
Şehir - Ülke
Kurum
IGRETEC Kalkınma Ajansı
Charleroi BELÇİKA
CENAERO – Havacılık ve Uzay
Sanayi Simülasyon
Teknolojileri Kurumu
TECHNOFUTUR Industrie –
Mesleki Yeterlik Kurumu
BIOPARK -
Strazburg FRANSA
Alsace International
Kalkınma Ajansı
Strazburg İnovasyon Parkı
KALKINMA AJANSLARI VE SANAYİ BÖLGELERİ
İrtibat Kişisi
Unvan
Lucyan Papiernik
Başkan
Antonio DiSanto
Stratejik Kalkınma Komitesi Başkanı
Cecile Hong
İş Geliştirme Müdürü
Michel DELANAYE
C.E.O.
Pierre VANASSCHE
Müdür
Arnaud Termonia
Direktör
Andre Reichardt
Başkan
Olivier Eck
Direktör
Jean-Michel Strasbach
İş Geliştirme Müdürü
Nicolas Pellerin
Gelişmeden Sorumlu Direktör
Colin Ruel
Uluslararası İlişkiler Proje Direktörü
Sophia Antipolis Teknokenti
Yana Lazarova
Nice – FRANSA
Sophia Antipolis Geliştirme
İdaresi (Sophia Antipolis
Development Authority)
Jacques Masboungi
Genel Müdür
Şehir-Ülke
Brüksel –
Belçika
AVRUPA BİRLİĞİ KURUM VE BİRİMLERİ
İrtibat Kişisi
Unvan
Kurum
AB Bölgeler Komitesi
Avrupa Komisyonu
Genişleme Genel Müdürlüğü
TUR&BO Ofisi
Avrupa Komisyonu Araştırma
ve Yenilik Genel Müdürlüğü
Victor Tilea
Ivo Schutte
Marie Lundkvist
F. Mehmet Gökgöz
Uzman
Uzman
Uzman
Direktör
Uzman
Tania FRIEDERICHS
İŞ DERNEKLERİ
Şehir-Ülke
Kurum
TÜMSİAD – BELÇİKA
Brüksel –
Belçika
Strazburg –
Fransa
Şehir-Ülke
Strazburg –
Fransa
İrtibat Kişisi
Unvan
Basir Hamarat
Mehmet Cengiz Metin
Başkan
Genel Sekreter
Dr. Abdulkadir Kara
Başkan
Yüksel Kaya
Genel Koordinatör
Oktay Yıldırım
Başkan
Abdurahman Atlı
Genel Sekreter
FEDACTIO – Belçika Aktif
Dernekler Federasyonu
MEDEST
Kurum
Strazburg ve Aşağı Ren
Bölgesi Ticaret Odası
GÖRÜŞÜLEN DİĞER KURUM VE MAKAMLAR
İrtibat Kişisi
Unvan
Pierre-Etienne BISCH
Strazburg ve Aşağı Ren Bölge Valisi
Jean-Luc HEIMBURGER
Oda Başkanı
28