151 tetanoz - yasin bozkurt

Transkript

TETANOZ
KEAH ACİL TIP - Dr. Yasin Bozkurt
İNSİDANSI 1.000.000 VAKA/YIL
 MORTALİTESİ %20-30
 GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜR VE
BEBEK ÖLÜMLERİNİNDE ÖNEMLİ BİR SEBEBİDİR.
 ABD DE; YAYGIN AŞILAMA, TARIMIN MEKANİKLEŞMESİ,
HAYVANSAL GÜBRE KULLANIMININ AZALMASI ..... TETANOZ
İNSİDANSINI YILDA 50 VAKANIN ALTINA İNDİRMİŞTİR.
 HASTALARIN ÇOĞUNDA AŞILAMA YETERSİZ BULUNMUŞ
 HASTALARIN ÇOĞU; YARALANMA İLE BERABER PROFİLAXİ
ALMAYANLARDIR.
 EROİN BAĞIMLILARI YÜKSEK RİSK TAŞIRLAR.
PATOFİZYOLOJİ






C.TETANİ İLE OLUŞUR.
C.TETANİ; HAREKETLİ, KAPSÜLSÜZ, SPORLU, ANAEROB,
GRAM (+) BASİLDİR.
SPOR FORMU TOPRAK, DIŞKIDA BULUNUR.ÇEVRE
KOŞULLARINA DİRENÇLİDİR.
SPOR FORMUNDA VE NONİNVAZİF İKEN YARAYA GİRER,
OKSİJEN GERİLİMİ AZALINCA TOKSİN ÜRETEN VEJETATİF
FORMA DÖNÜŞÜR.
CANLILIĞINI KAYBETMİŞ DOKU, YABANCI CİSİM, ENFEKSİYON
ÇOĞALMASINI KOLAYLAŞTIRIR.
TETANOLİZİN, TETANOSPAZMİN OLMAK ÜZERE 2
EKZOTOKSİN ÜRETİR.
C.TETANİ
PATOFİZYOLOJİ





ENFEKSİYON LOKALİZE OLMASINA RAĞMEN,
TETANOSPAZMİN HEMATOJEN YOLLA PERİFERİK SİNİRLERE
YAYILIR.
TOKSİN; KAN BEYİN BARİYERİNİ GEÇEMEZ FAKAT
RETROGRAD İNTRANÖRONAL TRANSPORT İLE SSS’E GEÇİŞİ
SAĞLAR.
İSKELET KASININ MOTOR SON PLAĞI ÜSTÜNDE ETKİ EDER.
PRESİNAPTİK İNHİBİTÖR NÖROTRANSMİTTERLERİN (GLİSİN
VE GABA) SALIMINI ENGELLER.
İNHİBİSYON KAYBI NÖRONLERI ETKİLEYEREK YÜKSEK
KATEKOLAMİN DÜZEYLERİNE NEDEN OLUR.
KLİNİK ÖZELLİKLER

JENERALİZE MUSKULER RİJİDİTE, MUSKULER
KONTRAKSİYONLARDAN TETANOSPAZMİN SORUMLUDUR.
YARALAR GENELLİKLE DERİNDİR.

%10 HASTADA YARA TESPİT EDİLEMEZ.

İNKÜBASYON 24 SAAT- 1 AY ARASINDADIR.
İNKÜBASYON NE KADAR KISA İSE, HASTALIK O KADAR AĞIR
VE KÖTÜ PROGNOZLU SEYREDER.



LOKAL, JENERALİZE, SEFALİK, OLMAK ÜZERE 3 FORMDA
OLABİLİR.
LOKAL TETANOZ




YARA PROKSİMALİNDE KAS RİJİDİTESİNE BAĞLIDIR.
HAFTALAR YADA AYLAR İÇİNDE TAMAMEN ÇÖZÜLÜR.
JENERALİZE FORMA İLERLEYEBİLİR.
VAKALARIN YAKLASIK %1’İ FATALDIR.
JENERALİZE TETANOZ






EN SIK FORMUDUR (VAKALARIN %80’İ)
EN SIK MASSATER KASINDA AĞRI VE SERTLİK GÖRÜLÜR.
YÜZ KASLARINDA BAŞLAR BOYUN, GÖVDE,
EKSTREMİTELERE YAYILIR.
TRİSMUS VE KARAKTERİSTİK RİSUS SARDONİKUS GÖRÜLÜR.
REFLEKS KONVULZİV SPAZMLAR, TONİK SPAZMLAR, DİSFAJİ,
OPİSTOTONUS, KOLLARDA FLEKSİYON, YUMRUKLARDA
KİLİTLENME, BACAKTA EKSTANSİYON GÖRÜLÜR.
BİLİNÇ AÇIK VE UYANIKTIRLAR.(LARINGOSPAZM,
RESPİRATUVAR KASLAR TUTULMADIKÇA)
RISSUS SARDONIKUS
OPİSTOTONUS-RİSSUS
SARDONIKUS

TAŞİKARDİ

YOĞUN TERLEME

ATEŞ GÖRÜLÜR

ANLAMLI MORBİDİTE VE MORTALİTEYE NEDEN OLUR.
NEONATAL TETANOZ




GENERALİZE TETANOZUN BİR ALT FORMUDUR
ANNESİ AŞISIZ OLAN ÇOCUKLARDA
UMBLİKAL KORD BAKIMININ İYİ YAPILMAMASI DURUMUNDA
GÖRÜLÜR
GÜÇSÜZLÜK, EMMEDE AZALMA, İRRİTABİLİTE İLE PREZENTE
OLUR.
SEFALİK TETANOZ





KAFA YARALANMASI
OTİTİS MEDİA
KRANİYAL SİNİR DİSFONKSİYONU İLE SONUÇLANIR
EN SIK 7. SİNİRİ TUTAR
KÖTÜ PROGNOZLUDUR.
TANI
,TAMAMEN KLİNİĞE DAYANIR.




ÇOĞU HASTADA BİLİNMEYEN VEYA YETERSİZ AŞILANMA
ÖYKÜSÜ VARDIR.
SPESİFİK LABORATUVAR TESTİ YOKTUR FAKAT 0,01 IU/ML
ÜZERİNDEKİ SERUM ANTİTOKSİN TİTRESİ HEM KORUYUCU
OLABİLİR HEM DE GERİYE DÖNÜK FAYDA SAGLAYABİLİR.
YARA KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMİ ÇOK YOKTUR.
AYIRICI TANIDA STRİKNİN ZEHİRLENMESİ DÜŞÜNÜLMELİDİR.
TEDAVİ



YBÜ DE TEDAVİ EDİLMELİ
RESPIRATUVAR DEKOMPANSASYON İCİN ACİL
NÖROMUSKULER BLOKAJ VE OROTRAKEAL ENTÜBASYON
GEREKLİDİR.
KONVULZİF SPAZMLARIN ÖNLENMESİ İÇİN ÇEVRESEL UYARI
AZALTILMALI.
TEDAVİ

TETANOZ İMMÜNGLOBULİNİ- TIG

YARA İCİNDEKİ TETANOZSPAZMI VE TOKSINLERIN
DOLASIMINI ETKİSİZ HALE GETİRİR FAKAT BUNLAR SİNİR
SİSTEMİNE FİKSE OLDUYSA ETKİ ETMEZ.
3000-6000 UNITE VERİLİR.
TIG, YARA DEBRİDMANINDAN ONCE VERİLMELİ CUNKU YARA
MANUPULASYONU ESNASINDA EKZOTOKSİN ACIGA
CIKABİLİR.
ANTITOKSIN YARI OMRU 28 GUN OLDUGU İCİN TIG TEKRAR
EDEN DOZLARDA VERİLMEZ.



TEDAVİ

YARA YONETIMI

YARA DEBRİDMANI YAPILARAK ENFEKTE DOKUNUN OKSİDOREDUKSIYON POTANSİYELİ DÜZENLENİR VE DAHA FAZLA
TOKSIN URETIMI ÖNLENİR

ANTIBIYOTIKLER

ANTİBİYOTİK FAYDASI KESİN ETKİLİ OLMAMAKLA BERABER
METRONİDAZOL TERCİH EDİLMELİ
PENİSİLİN GABA ANTOGONİSTİ OLDUĞUNDAN
TETANOSPAZMİNİN ETKİSİNİ ARTIRABİLİR, KAÇINILMALIDIR.

TEDAVİ

KAS GEVŞETİCİLER

KAS GEVSETİCİ OLARAK MİDAZOLAM VERİLİR.

NÖROMUSKULER BLOKAJ

VENTİLASYON VE SPAZM KONTROLÜ AYRICA FRAKTÜRLERİN
VE RABDOMYOLİZİN ENGELLENMESİ İÇİN GEREKLİ.
SÜKSİNİLKOLİN, VEKURONYUM NÖROMUSKOLER BLOKAJ
İÇİN VERİLİR
NARKOTİKLER, BARBİTURATLAR, BENZODİAZEPİNLER
SEDATİF OLARAK VERİLİR.


TEDAVİ

AKTIF IMMUNİZASYON

HASTALAR İYİLEŞTİKTEN SONRA AKTIF IMUNIZASYON
ALMALI CUNKU TETANOZ BAGISIKLIK KAZANDIRMAZ.
TETANOZ TOKSOİDİ YARALANMADAN 6 HAFTA VE 6 AY
SONRA YAPILMALI
7 YAŞINDA VE 7 YAŞINDAN BÜYÜKLERE DİFTERİ TETANOZ
AŞISI YAPILMALI
7 YAŞINDAN KÜÇÜKLERE DİFTERİ BOĞMACA TETANOZ AŞISI
YAPILMALI



AŞI TAKVİMİ
GEBELİKTE AŞILAMA
 15-49 yaş doğurganlık çağındaki veya gebe kadınlara yönelik
tetanoz aşı takvimi
 Td1 Gebeliğin 4. ayında-ilk karşılaşmada (Koruma süresi yok)
 Td2 Td1'den en az 4 hafta sonra (1-3 yıl korur)
 Td3 Td2'den en az 6 ay sonra (5 yıl korur)
 Td4 Td3'den en az 1 yıl sonra veya bir sonraki gebelikte (10 yıl
korur)
 Td5 Td4'den en az bir yıl sonra veya bir sonraki
gebelikte (Doğurganlık çağı boyunca koruru)
TEDAVİ


TETANOZ TOKSOİDİ TAKİBEN LOKAL ERİTEM, AĞRI, ŞİŞLİK,
YAYGIN ÜRTİKER, ANAFLAKSİ, PERİFERAL NÖROPATİ,
GUİLLAN-BARRE, KARDİYOVASKÜLERKOLLAPS, AKUT
SOLUNUM YETMEZLİĞİ GÖRÜLEBİLİR.
BU TİP YAN ETKİLER GÖRÜLDÜĞÜNDE İLERİKİ AŞILAMALAR
KONTRENDİKEDİR VE TIG İLE PASİF İMMÜNİZASYON
YAPILMALIDIR.
Tetanoz profılaksı








aFor
example, wounds >6 hours old, contaminated with soil, saliva, feces, or dirt; puncture or crush wounds;
avulsions; wounds from missiles, burns, or frostbite.
bDTaP for children <7 years of age (DT if pertussis vaccine is contraindicated); Td for persons 7 years of age. A
single booster dose of Tdap is recommended for adolescents and adults to replace 1 Td booster. Td preferred to
Tdap in pregnancy. Tdap is not licensed for age >64.
cThe primary immunization series should be completed. Three doses total are required, with the second dose
given at least 4 weeks after the first and the third dose 6 months later.
dIf only three doses of fluid toxoid have been received, then a fourth dose of absorbed toxoid should be given.
eYes, if >10 years since last dose.
fYes, if >5 years since last dose. Boosters more frequent than every 5 years may predispose to side effects.
Abbreviations: DTaP = diphtheria and tetanus toxoids and acellular pertussis vaccine; DT = diphtheria-tetanus
toxoids; Td = tetanus-diphtheria; Tdap = tetanus toxoid with lower doses of diphtheria and acellular pertussis
than DTaP; TIG = tetanus immunoglobulin.
Adapted from Kretsinger K, Broder KR, Cortese MM, et al: Preventing tetanus, diphtheria and pertussis among
adults: use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis vaccine. MMWR Recomm Rep 55:
1, 2006.
Profilakside dikkat



Primer doz aşıları tamamlanmış kişilerin her
10 yılda bir rapel dozuna ihtiyac var
Tetanoz yatkınlığı olan yaralı kişilerin
primer aşılanmalarından 5 yıl geçmişse tek
doz rapel uygulanır.
Primer aşıları tamamlanmış son dozdan
veya rapelınden 5 yıl geçmemiş
yaralanmalarda bişey yapmaya gerek yok
TEŞEKKÜRLER

151 tetanoz - yasin bozkurt

Transkript

Benzer belgeler

Önceki Yıllara Ait Yayın, Sözlü Bildiri ve Poster Künye Örnekleri

ÖZGEÇMİŞ Yrd. Doç. Dr. YASİN ÖZARSLAN

LISTA TURSKIH KOMPANIJA