Duvarları olmayan çalıştay

Güncel
Duvarları
olmayan çalıştay
NASA’nın gezegenimizde yaşamın başlangıcını ve uzaydaki potansiyel
yaşamı araştırdığı Workshop Without Walls Çalıştayı, bütünüyle
internet üzerinden yapıldı.
Betül Kacar Arslan
Georgia Teknoloji Enstitüsü NAI Ribozom ve Evrim Merkezi
N
Fotoğraflar: Wendy Dolci, Estelle Dodson (NASA) Lockheed Martin Space OPNS
ASA Enstitüleri’nin
düzenlediği, Dünya’da ve
uzayda yaşama odaklanan
astrobiyoloji araştırmalarını ele alan son toplantı, 8-10 Kasım
tarihleri arasında yapıldı. İnternet
bağlantısı olan herkesin katılımına açık
olan çalıştayı Tanzanya’dan ABD’ye,
İran’dan Japonya’ya 500’ün üzerinde
astrobiyoloji meraklısı takip etti. Çalıştayın ana teması, moleküler canlandırma yöntemiyle yaşamın evrimsel
kayıtlarını başa sarmak, geriye almak
olarak belirlendi. Çalıştayda tartışılan
başlıklar kısaca şöyle:
• Metabolizmayla ilişkili anahtar
enzimlerin evrimsel geçmişi nedir?
• Protein sentezinin evrimsel geçmişi nedir?
• Metal tabanlı abiyotik ve biyotik
kimya arasındaki boşluklar nasıl dolar?
• Organizmalar arası evrimsel değişimleri inceleyen “soyoluş analizi” yön-
temiyle yokolmuş genler nasıl canlandırılır?
• Modern biyolojik enerji taşınım sistemleri, ilkel yeryüzü koşulları hakkında ne söylüyor?
• Gezegenimizin evrimine ilişkin moleküler tarihçe jeolojik kayıtlarla bağdaşıyor mu?
ve bu miktarın zamanla arttığını
gösteren paleogenetik verilere
bağlaması son derece renkliydi.
Genlerimizdeki farklılıkların
sebeplerini tam olarak bilemesek
de paleogenetik geçmişi günümüze taşımak bazı sırları çözmemize
yardımcı olabilir.
Alkol tarihi
Antikçağların DNA kodu
Peki, bu toplantıda neler öğrendik?
Sentetik biyoloji ve yaşamın temeli alanının öncülerinden Dr. Steve
Benner, vücudumuzdaki alkol yıkımında önemli rol oynayan ADH (Alkol
Dehidrojenaz) enziminin miktarının
alkol toleransı üzerinde etkili olduğunu ve ADH miktarının kişiden kişiye
değiştiğini anlattı. Dr. Benner’ın alkol
tüketiminin insan türünün çeşitliliğine
olan etkisini 4,4 milyon yıl öncesine,
Ardipithecus ramidus’un da aralarında bulunduğu atalarımızın ADH miktarına
NASA çalıştayının görsel arayüzü: Herkes, her yerde, hep beraber...
16 NTVBLM ARALIK 2010
Yaklaşık 20 yıl önce Dr. Steve
Benner’ın çabalarıyla oluşan paleogenetik, geçmişin DNA alfabesini bilgisayar algoritmalarıyla canlandırmaya
çalışan bir disiplin. Benner’a göre antik
genlerin soylarından gelen bazı genleri
laboratuvar ortamında oluşturarak
dinozorların yokoluşundan kanserin evrimine çoğu bilmeceyi aydınlatabiliriz.
NASA’nın astrobiyoloji çalıştayında
paleogenetik dışında, hayatın DNA
alfabesine ve hücrelerin protein yapım
mekanizmasının evrimsel geleceğine odaklanan sunumlar da yapıldı.
“Kaçırdım, keşke izleseydim” diyenler
geç kalmış sayılmaz. Sunumların ve
konuşmaların tamamı http://tiny.cc/
mdq4a adresinde.
Türkiye’den benzer çalışmalarla
ilgilenenler için güzel bir haber: Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde
ve ODTÜ’de astrobiyolojinin
tayı
NASA Astrobiyoloji Çalış
esi
yaygınlaşması için çalışmalar
Küny
s)
Wall
out
With
p
ksho
(Wor
gerçekleştiriliyor. Üniversitelerde
Organizatörler: Dr. Loren Williams,
astrobiyoloji eğitimi verilmemesiDr. Betül Kacar Arslan, Dr. John
ne
rağmen NASA’daki çalışTech
rgia
(Geo
Boyd
Peters, Dr. Eric
taya katılımın yüzde 10’unun
ve Montana State NASA Birimleri)
Wendy Dolci, Marco Boldt, Estelle
Türkiye’den olması ülkemizde
Dodson ve Dr. Carl Pitcher (NASA
astrobiyoloji alanına duyulan
ez)
Merk
tüsü
Ensti
Astrobiyoloji
büyük ilgiyi gösteriyor.