Ropörtaj - Uluslararası Tanıtım

RÖPORTAJ
Ali Kaya
“Avrupa birliği hukuk
sistemlerinde elektronik
adalet uygulamaları
konusunda yapılan
mukayeseli araştırmalar
sonucunda, UYAP ile
ülkemizin, yargıda bilişim
teknolojilerinin kullanımı
alanında çağdaş devletlerden
eksiğinin değil fazlasının
olduğu anlaşılmıştır.”
“According to comparative
investigation results
about electronic judiciary
applications in European
Union’s judiciary systems,
it is seen that our country
does not fell short of utilizing
informatics technology in
judiciary but rather keep
ahead of many modern
countries.”
56
TELEKOMDÜNYASI2010MART
TELEKOM DÜNYASI: UYAP nedir?
KAYA: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP); günümüzün gerekli tüm teknolojik gelişmelerini kullanarak,
Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının, bağlı ve
ilgili kuruluşlarının, tüm yargı ve yargı destek birimlerinin donanım ve yazılım olarak fonksiyonel entegrasyonunu gerçekleştiren, teknik altyapısı tamamlanmış, diğer
kamu kurum ve kuruluşları ile dış birim entegrasyonunu
sağlayan bir bilişim sistemidir.
TELEKOM DÜNYASI: UYAP’ın başarısının sırrı
nedir?
KAYA: UYAP’ın başarı faktörleri arasında en önemlisinin takım çalışması ve bu takımda yer alan insanların her
TELEKOM DÜNYASI: What is UYAP?
KAYA: National Judiciary Informatics System (UYAP)
is an informatics system that conducts functional integration of hardware and software of the Ministry of Justice’s
central and provincial organizations and its associated
institutions, and all judicial support units by making use
of available technological advancements. Its technical
infrastructure is complete and provides the outer unit
integration with many other public institutions.
TELEKOM DÜNYASI: What is the secret of success of UYAP?
KAYA: I believe that UYAP’s most important factor for its success is teamwork and everybody in this
team wants to bring in something enthusiastically to
Ali KAYA
Hâkim, Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı
Judge, the Head of Information Processing
Department of the Ministry of Justice
türlü zorluğa göğüs gererek ülkeye bir şeyler kazandırma heyecanının olduğuna inanmaktayım. Bu takım ise;
projenin başlangıcından itibaren en üstte görev yapan
Adalet Bakanlarımız ve müsteşarlarımız, Bakanlık merkezde ve yerel mahkemelerde çalışan hâkim- savcılar,
her seviyedeki personelimiz ile bu projede görev almış
şirketler ve çalışanlarından oluşmaktadır. Bu sisteme
dâhil olan herkes yapılmak istenilenlerin yargıya ve
dolayısı ile ülkemize çok büyük faydalar sağlayacağına
inandılar ve bu inançla UYAP’a sahip çıkarak gelişmesi
ve büyümesi için ellerinden gelenleri yaptılar. Bilişim
projelerinde kullanıcıların ortaya konulan eseri sahiplenmeleri büyük önem arz etmektedir.
this country by confronting against many difficulties.
This team is consisted of our Ministers of Justice and
counselors that are on duty from the beginning of this
project, judges and prosecutors working in central
ministry and local courts, staff from every level, and
corporations with its employees that take part in this
project. Everyone involved with this system believes
that the things we want to achieve will be a great benefit to our judiciary and to our nation accordingly. And
with this faith they did all their best for UYAP’s progress and growth. In information projects it is gravely
important that users are adopting the product that is
carried out.
UYAP kullanıcıları, ilk defa 2004 yılında kullanmaya
başladıkları bu sistemi, çok benimsediler ve gelişip serpilmesi için büyük gayret sarf ettiler. Düşünün UYAP’ın
başından gelen beri sistemin iyileştirilmesi için gelen
resmi öneri sayısı 8.000 civarındadır ki inancıma göre
bu şifahi olarak gelen ve sisteme yansıtılan gayri resmi
önerilerin ancak üçte birini oluşturmaktadır. Bu önerilerin ise yüzde 90’ı yapılmıştır. Yani bu sistem 12.000
hâkim ve Cumhuriyet savcısı, 30.000’ni aşkın personel,
60.000’i aşkın avukat ve pek çok vatandaşımızdan ge-
UYAP users, who began to use this system first in
2004, have adopted the system very well and made
an effort for it to become developed. The number of
official suggestions, received from the very beginning
about UYAP’s system improvement is around 8.000
and I believe these are just the quarter of total unofficial and nuncupative suggestions that are reflected to
the system. And %90 of these suggestions is taken into
consideration. In other words, this system is continually developing with the suggestions that are received
TELEKOMDÜNYASI2010MART
57
RÖPORTAJ
len öneriler dikkate alınarak onların süregelen katkısı ile geliştirilmektedir. Sistemin
merkezinde ise 200’ü aşkın personel, taşrada ise 1.000’i aşkın uzman kullanıcı, teknik
ofis ve UYAP hâkim-savcılarından oluşan
bir destek ekibi sistem mükemmel olsun
diye uğraşmaktadır. Bu ekibi oluşturan her
bir ferdin işinde profesyonel ama ruhunda
amatör olduğuna inanmaktayız. Ekibimiz,
boş durmamayı alışkanlık haline getiren, çalışmayınca rahatsız olan özverili ve fedakâr
insanlardan oluşmaktadır.
TELEKOM DÜNYASI: UYAP kapsamında hangi uygulamalar var?
KAYA: Bugün itibariyle UYAP ülkemizde
yargı birimlerinin yaklaşık yüzde 100’ünde
işletimde olup, yargı birimlerinin tüm yargısal, idari, mali ve personel uygulamaları
istisna olmaksızın bu sistemle elektronik
ortamda yürütülmektedir. UYAP sisteminde
savcılık, ceza mahkemeleri, hukuk mahkemeleri, idari yargı, ceza evleri, denetimli
serbestlik, adli tıp, idari işlemler ve personel, ayniyat, demirbaş, finans, eğitim işlemleri adı verilen temel modüller altında yüzlerce alt modüller vardır.
UYAP uygulamaları elektronik imza alt
yapısına uygun olarak geliştirilmiştir. Bu
yapının sonucu olarak UYAP kapsamındaki
yargı birimleri ile idari birimlerin tüm bilgi
ve belgeleri doğru ve tutarlı, değişmez ve
güvenli bir şekilde merkezi yapıda saklanmakta ve yetkisiz erişimlere izin verilmemektedir.
UYAP’ın tam entegrasyonu ve merkezi
elektronik ortamda tutulan arşivi sayesinde,
doğru ve tutarlı bilgi, mevzuatın tanıdığı yetkiler çerçevesinde başta hâkim ve savcılar
ile yargı personeli olmak üzere tüm kullanıcıların paylaşımına açılmaktadır. Kullanıcılar
bu bilgilere ihtiyaç duyduklarında hızlı ve
kolayca ulaşabilmekte, keza, yargı birimleri de aralarında her türlü bilgi ve belge alış
verişini elektronik ortamda ve anlık denebilecek sürelerde gerçekleştirmektedir.
Öte yandan UYAP kapsamında diğer
kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi sistemleriyle entegrasyon çalışmaları yapılmış ve
yapılmaya devam edilmektedir. Bu çerçevede sabıka kayıtları, nüfus kayıtları, adres kayıtları, ehliyet kayıtları, döviz kurları, sistem
58
TELEKOMDÜNYASI2010MART
Düşünün
UYAP’ın
başından
gelen beri
sistemin
iyileştirilmesi
için gelen
resmi öneri
sayısı 8.000
civarındadır
ki inancıma
göre bu şifahi
olarak gelen
ve sisteme
yansıtılan
gayri resmi
önerilerin
ancak
üçte birini
oluşturuyor.
The number
of official
suggestions,
received
from the very
beginning
about UYAP’s
system
improvement
is around
8.000 and
I believe
these are just
the quarter
of total
unofficial and
nuncupative
suggestions
that are
reflected to
the system.
from 12.000 judges and public prosecutors, over 30.000 staff members and
from attorneys exceeding the number of
60.000 besides a great number of citizens.
At the heart of the system the staff number is over 200, and in the province there
are expert users exceeding the number
of 1.000 besides of the support team
consisted of judges and prosecutors who
are working for the perfection of the system. We believe that each person in this
group is professionally working but has
an amateurish enthusiasm for his job. Additionally, our crew is very active in their
work and far from idleness with complete
devotion and dedication.
TELEKOM DÜNYASI: Could you
give some information about the
applications carried out within the
scope of UYAP?
KAYA: As of today, UYAP is operating
in nearly %100 of judiciary units and carrying out all judiciary, financial and administrative applications of these units in
electronic environment. In the system of
UYAP there are sub-modules available
under the basic modules of prosecution,
criminal courts, civil courts, administrative justice, prisons, supervised liberty,
forensic medicine, administrative acts,
belongings and fixtures, finance and
educational procedures. UYAP applications are developed accordingly to the
electronic signature substructure. With
this structure all information and documents about the judiciary units and administrative units are saved coherently
and securely in central structure and not
permitted to unauthorized access. By full
integration of UYAP and its archive that
is kept in central electronic environment;
reliable and true information is opened
to the share of all users, foremost to the
judges, prosecutors and judiciary personnel within the frame of the authorization that is allowed by regulation. When
users need information they access to it
fast and easily, and also judiciary units
too could make information and document exchange in electronic area within
a very short time.
On the other hand there is an ongoing
study of integration with other public institutions within the scope of UYAP. In this
üzerinden otomatik olarak alınabilmektedir
2009 yılı içerisinde yargı birimlerince araçların trafik
sicil kayıtlarına “Hak Mahrumiyeti” ekleme ve kaldırma
işlemlerinin elektronik ortamda yapılabilmesi ve araç
hak mahrumiyeti ve sakınca bilgilerinin elektronik ortamda paylaşılması için Emniyet Genel Müdürlüğü-Araç
Kayıt Sistemi ile entegrasyona ilişkin protokol 21.01.2009
tarihinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir.
UYAP ile İçişleri Bakanlığı-KİHBİ sistemi arasında sağlanan entegrasyon sonucu, kolluk kuvvetleri tarafından
UYAP üzerinden aranan (hakkında yakalama emri ya
da tutuklama kararı bulunan) kişilerin sorgusu yapılabilmektedir. PTT ile sağlanan entegrasyon sonucu tebligatların akıbetleri hangi postacıda olduğuna varıncaya
kadar UYAP sistemi üzerinden takip edilebilmektedir.
UYAP ile Yargıtay Bilgi Sistemi arasında gerçekleştirilen
entegrasyon ile temyiz edilen dosyaların sistem üzerinden Yargıtay’a gönderilmesi ve geri dönüşü sağlanmaktadır. Yargıtay’ın UYAP Sistem Merkezini, Yüksek Seçim
Kurulu-SEÇSİS’in ise UYAP bilişim ağı alt yapısını kullanabilmesi sağlanmaktadır.
UYAP uygulamaları içerisinde yargının hızlanması
için mahkemelerde ve Cumhuriyet savcılıklarında iş yoğunluğu, yasa değişikliği ve benzeri hususlardan kaynaklanan maddi hata ve usul hatalarının asgari seviyeye
indirilebilmesi için tüm süreçlerde öneri ve uyarılarda
bulunacak “Karar Destek (Uyarı) Sistemi” geliştirilmiştir.
Sistemde 1.300’ü aşkın akıllı uyarı (sanığın yaşının küçüklüğünden dolayı duruşmanın gizli yapılması gerektiği, sanığın öldüğü tespit edildiğinden dolayı davanın devam ettirilmesinin mümkün olamayacağı, aranan sanığın
…. Cezaevinde bulunduğu, sanık hakkında başka yerde
aynı suçtan dosyanın varlığı,… gibi.) bulunmakta olup,
bunların artırılması ya da azaltılması mümkündür.
Yine UYAP kapsamında e-imza alt yapısına uygun olarak çalışan, fonksiyonel kapsamdaki uygulamalara girdi
olarak gelen veya bu uygulamalar dâhilinde üretilen tüm
evrakların elektronik ortamda yönetimini, onay işlemlerinin gerçekleştirilmesini, arşivlenmesini sağlayan “Doküman Yönetim Sistemi (DYS)” geliştirilmiştir.
TELEKOM DÜNYASI: UYAP’ın mobil ayağını
açıklayabilir misiniz?
KAYA: UYAP’nin mobil ayağını SMS bilgi sistemi
oluşturmaktadır. Yargı hizmetinin vatandaşlara cep telefonları aracılığıyla hızlı bir şekilde ulaştırılabilmesi
için UYAP SMS Bilgi Sistemi kurulmuş, 01.04.2008 tarihi
itibariyle TÜRKCELL ve AVEA kullanıcılarının, 2008 yılı
Kasım ayında da VODAFONE kullanıcılarının hizmetine
sunulmuştur. UYAP SMS Bilgi Sistemi, dava dosyaları ve
icra takibi bilgileri de dâhil olmak üzere, UYAP üzerinden yapılan işlemler ile ilgili uyarı, veri ve duyuruların,
context, criminal registers, registers of person, address registers, driving license registers, exchange
rates could be automatically received through the
system. In 2009, transaction of applying and removing ‘’Deprivation of Rights’’ to the traffic record registers in electronic environment became possible.
Also electronic share opportunity for deprivation of
rights for vehicles and prejudiciary information about
the protocol of integration the Security Directorate –
Vehicle Register System is signed in 21.01.2009 and
came into force.
With the integration between UYAP and the Ministry of Internal Affairs-KIHBI system, police forces
could investigate through UYAP about wanted people
(about whom there is an escape or arrest warrant).
Also by the integration with PTT, denouement of notifications, including postmen who have the post, could
be tracked over the system of UYAP. The integration
between UYAP and The Supreme Court Information System makes possible the transfer and return
of appealed cases to the Supreme Court. Also The
Supreme Court could use UYAP System Center and
The Supreme Election Committee - SECSİS and UYAP
informatics network substructure. UYAP developed
the ‘’Decision Support System’’ which could make
suggestions and warnings in order for accelerating
the judiciary and the workload of the Public Prosecution Office; and reducing the error of facts and
misleads resulting from law amendments and such. In
this system there are over 1.3000 smart alerts (such
as the obligation of making a closed hearing because
of underage, impossibility of continuing to the case
because of the death of accused, informing about the
accused that is already in jail or existence of the same
case in another place about the same crime…) that
could be increased or decreased in number.
Again within the frame of UYAP, the ‘’Document
Management System’’ was developed which is working accordingly to the e-signature substructure, making entries into functional applications or managing
all documents in electronic environment inside these
applications or conducting and conducting approval
procedures.
TELEKOM DÜNYASI: Could you explain the
mobile aspect of UYAP?
KAYA: UYAP’s mobile segment is formed by SMS
data system. In order for communicating with citizens
about judiciary services UYAP SMS data system is
founded and this system is put in service by 01.04.2008
for TURKCELL and AVEA users and by November 2008
for VODAFONE users. Including information about
court files and execution proceedings, UYAP SMS data
system enables to send users information, alerts and
TELEKOMDÜNYASI2010MART
59
RÖPORTAJ
kısa mesaj (SMS) aracılığı ile kullanıcılara sunulabilmesi
amacını taşımaktadır.
UYAP SMS Bilgi Sistemiyle avukatlar ve vatandaşlar
dava açılması, icra takibi başlatılması, dava safahatı,
duruşma tarihi gibi bilgileri adliyeye gitmeden cep telefonlarına otomatik olarak gönderilen kısa mesajlarla
öğrenebilmektedir. Söz konusu sistemde vatandaşların
sisteme abone olarak UYAP’ta kayıtlı tüm dosyalarının safahat bilgilerinin tamamını ya da bir kısmını kısa
mesajla öğrenmesi ya da belirli bir dosyada belirli bir
safahat bilgisini kısa mesajla sorgulayarak, öğrenmesi
mümkündür. Avukatların da aynı şekilde sisteme abone
olarak vekil sıfatıyla takip ettikleri dosyaların tüm safahat
bilgilerini ya da sorgu SMS’i ile belirli bir dosyanın belirli bir safahat bilgisini kısa mesajla öğrenmeleri mümkündür.
Ayrıca soruşturma ve ceza dava dosyalarındaki taraflara (sanık, tanık, müdafii, vekil, şikâyetçi, müdahil vs.)
yargı birimlerine gelmeleri için tebligat gerektiren durumlarda UYAP ekranlarından SMS gönderilebilmektedir. Bu SMS’ler resmi tebligat yerine geçmemektedir.
Söz konusu SMS’e rağmen avukat ya da vatandaş mahkemeye gelmezse bilinen usulde tebligat çıkarılmaktadır. Ancak uygulamada vatandaşların yüzde 90 oranında
bu SMS’lere uyarak mahkemeye geldikleri görülmüştür.
Bu çerçevede vatandaşların SMS’lere uyarak mahkemeye gelmeleri sayesinde tebligat ücretlerinden önemli
oranda tasarruf sağlandığını ve yargı sürecinin de hızlandığını söylemek mümkündür.
Bunun yanında 2008 yılı Kasım ayı itibariyle UYAP SMS
gönderme ekranından ev telefonlarına sesli mesaj gönderme uygulaması da başlatılmıştır.
UYAP SMS Bilgi Sistemi, TÜSİAD ve Türkiye Bilişim
Vakfı (TBV) tarafından ekonomide ve toplumsal yaşamda kalitenin, verimliliğin ve rekabet gücünün artırılmasına; şeffaf ve etkin yönetimin oluşturulması yolunda bilgi
toplumuna dönüşümün gerçekleştirilmesine birer sivil
toplum örgütü olarak katkıda bulunmak amacıyla, 2003
yılından bu yana düzenlenen “e-TR Ödülleri” yarışmasında “Kamudan Vatandaşa e-Hizmetler” kategorisinde 2008 yılı birincilik ödülünü kazanmıştır. Son olarak
İsveç’in Malmö şehrinde Avrupa e-Devlet Bakanlar Konferansı kapsamında düzenlenen 2009 Avrupa e-Devlet
Ödüllerinde, UYAP SMS Bilgi Sistemi “Devletin Vatandaşı
Güçlendiren Hizmetleri” açısından Halk Ödülü kategorisinde Avrupa birinciliğini kazanmıştır. (http://www.uyap.
gov.tr/.)
TELEKOM DÜNYASI: UYAP’ın portallar ayağını
açıklayabilir misiniz?
KAYA: UYAP kapsamında bulunan “Avukat Bilgi Sistemi (Avukat Portalı)” (http://avukat.uyap.gov.tr/portal_
60
TELEKOMDÜNYASI2010MART
memorandums about the operations made over UYAP
through short message service.
Thanks to UYAP SMS Data System, citizens and lawyers without going to the court have the opportunity
to get information about bringing a lawsuit, execution proceedings or lawsuit phases and dates by short
messages sent automatically to their mobile phones.
In this system, by subscribing to it citizens are able to
get information about the summary of all documents
recorded in UYAP or check a specific lawsuit by short
messages. By the same way, lawyers too can subscribe
to the system and learn all about the lawsuits that they
are tracking by SMS as a proxy.
Apart from these, it is possible to send SMS from
UYAP to the parties (accused, witness, defense, proxy,
petitor, intervener, etc.) in the court files when notifications are needed to call them to judiciary units.
These SMS are substitute for official notifications. If
lawyers or citizens do not come to the court in spite
of the short messages; further notifications are carried
out accordingly. However, it is observed that %90 of
citizens stick to the short messages and come to the
court. In this context, this system provides disposition
on a large scale and accelerates the judiciary process.
Additionally, the application for sending voice messages to home phones is put into service by October
2008.
UYAP SMS Information System, was honored with
the award of ‘’e-Services to Citizens’’ in the contest
of ‘’e-TR Awards’’ in 2008 by TÜSİAD and Turkish Science Foundation for contributing to enhancing social
life quality, productivity and competitive capacity;
for providing effective management and contributing to transforming into a knowledge-based society
as a civil society organization. Lastly, in European eGovernment Ministers Conference in 2009, UYAP SMS
Information System received European championship
within the frame of ‘’ Enriching Services of State for
Citizens’’. (http://www.uyap.gov.tr/)
TELEKOM DÜNYASI: Could you explain the
portals aspect of UYAP?
KAYA: By means of ‘’Lawyer Information System’’
(Lawyer Portal) (http://avukat.uyap.gov.tr/portal_giris.
html) and ‘’Citizen Information System’’ (Citizen Portal) (http://vatandas.uyap.gov.tr/portal_giris.html) online judiciary service for lawyers and citizens became
possible. Lawyers, within their authorizations, could
check the court cases (by taking the necessary permissions from the judge if they are not authorized),
take copy of them, add documents to the court cases
with e-signature, bring in a new court cases or pay
charges online.
giris.html) ve “Vatandaş Bilgi Sistemi (Vatandaş Portalı)” (http://vatandas.uyap.gov.
tr/portal_giris.html) aracılığıyla avukatlara
ve vatandaşlara da İnternet üzerinden online yargı hizmeti sunulmaktadır. Avukatlar,
İnternet üzerinden, yetkileri dâhilinde sistemdeki vekâleti bulunan dava dosyalarını
(vekâleti bulunmayan dava dosyalarını da
ilgili hâkiminden onay alarak) inceleyebilmekte, bu dosyalardan suret alabilmekte;
elektronik imza ile sistemdeki dava dosyalarına evrak katabilmekte, yeni dava dosyası açabilmekte ve on-line harç ödeyebilmektedirler.
Vatandaşlar ise İnternet aracılığıyla T.C.
kimlik numaralarını kullanarak UYAP kapsamında adli ve idari yargı birimlerinde görülmekte olan dava dosyalarının belli başlı
safahat bilgilerini (duruşma günleri, dosyanın Yargıtay’dan dönüp dönmediği gibi)
görebilmektedirler. Ancak bu sistemde bilgi güvenliği bakımından vatandaşlara dosyalarının tüm ayrıntıları açılamamaktadır.
İşte bu nedenle, vatandaşların avukatlarda
olduğu gibi İnternet üzerinden e-imza ya
da mobil imza ile UYAP Vatandaş Portalına
bağlanarak yeni dava dosyası açabilmeleri, harç ödeyebilmeleri, yetkileri dâhilinde
sistemdeki dava dosyalarını ayrıntılarıyla
inceleyebilmeleri, dava dosyalarına evrak
katabilmeleri ve bu dosyalardan suret alabilmeleri için 2009 yılı Ocak ayında UYAP
Vatandaş Portalına e-imza ile erişim çalışmaları tamamlanarak vatandaşların kullanımına açılmış, ayrıca e-Devlet Kapısı ile de
entegrasyonu sağlanmıştır.
TELEKOM DÜNYASI: UYAP şu anda
hangi aşamaya geldi?
KAYA: UYAP şu anda yurt dışına ihraç
edilme aşamasına gelmiştir. Adalet Bakanlığı yargıyı modernleştirme çalışmalarına
1999 yılında başlamış ve çok kısa bir sürede yargıda bilişimden faydalanma konusunda çağdaş devletler seviyesini yakalamaktan öte onları aşmış bulunmaktadır.
UYAP ile adalet hizmetlerinin daha etkin,
hızlı, saydam ve verimli şekilde yapılması
sağlanarak yargıya olan güvenin artması
amaçlanmıştır. Avrupa birliği hukuk sistemlerinde elektronik adalet uygulamaları
konusunda yapılan mukayeseli araştırmalar sonucunda, UYAP ile ülkemizin, yargıda
bilişim teknolojilerinin kullanımı alanında
UYAP
SMS Bilgi
Sistemiyle
avukatlar ve
vatandaşlar
dava
açılması,
icra takibi
başlatılması,
dava safahatı,
duruşma
tarihi gibi
bilgileri
adliyeye
gitmeden cep
telefonlarına
otomatik
olarak
gönderilen
kısa
mesajlarla
öğrenebiliyor.
Thanks to
UYAP SMS
Data System,
citizens
and lawyers
without going
to the court
have the
opportunity
to get
information
about
bringing
a lawsuit,
execution
proceedings
or lawsuit
phases and
dates by short
messages sent
automatically
to their
mobile
phones.
Citizens, by using their T.R. identity
numbers could see the general summaries (such as hearing dates or return
from Supreme Court) about court cases
that are in judiciary courts or administrative justice units within UYAP, via internet.
However, for security not all the details
about cases are open to the citizens. For
this reason, studies about creating an opportunity for citizens connecting to UYAP
Citizen Portal by e-signature in order to
bring in new lawsuits, paying charges,
reviewing court cases in details, adding
documents to cases and taking a copy,
etc. was completed in January 2009 and
integrated with e-Government Gateway.
TELEKOM DÜNYASI: Which stage
UYAP has reached at the moment?
KAYA: Now, the further step is to export UYAP to abroad. Ministry of Justice
began to the modernization studies in
1999 and within a short time became well
away from many other modern countries
in terms of utilizing informatics in judiciary. By UYAP it is aimed that judiciary
services are carried on effectively, reliably, efficiently and fast in order to make
people’s trust in law enhanced. According to comparative investigation results
about electronic judiciary applications in
European Union’s judiciary systems, it is
seen that our country does not fell short
of utilizing informatics technology in judiciary but rather keep ahead of many
modern countries. (http://www.uyap.gov.
tr/edergi/sayi1/e-dergi/d2.htm). As John
Hunter, Head of IT Department in European Court of Human Rights, states, ‘’UYAP
is one of the most advanced judiciary systems in the world and bears the qualification of an exquisite example for the courts
of other countries. ‘’ (John Hunter, report,
http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2008/
kasim08/uzman.htm )
UYAP was granted the award of e-TR in
years of 2004,2005, 2008 and 2009 by its
contributions to the Turkish judiciary. Also
in 2008, in the contest of Crystal Scale has
won the award of special prize.
In Computerworld Honors Programme
which took place in Washington DC in
June 2009, UYAP was granted the award
of ‘’Laureate’’ and won a golden medal by
TELEKOMDÜNYASI2010MART
61
RÖPORTAJ
çağdaş devletlerden eksiğinin değil fazlasının olduğu
anlaşılmıştır
(http://www.uyap.gov.tr/edergi/sayi1/edergi/d2.htm). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Bilgi İşlem Dairesi Başkanı John Hunter’ın da dediği gibi; “UYAP,
ülke çapında kullanılan adalet sistemleri içinde dünyada
en gelişmişlerden birisi olmak özelliğindedir ve diğer
ülkelerin mahkemeleri için iyi bir uygulama örneği niteliği taşımaktadır” (John Hunter, report, http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2008/kasim08/uzman.htm ).
UYAP 2004, 2005, 2008 ve 2009 yıllarında Türk yargısında gerçekleştirdiği önemli gelişmelerden ötürü e-Tr
birincilik ödüllerine layık görülmüştür. 2008 yılında ise
Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen Kristal Terazi yarışmasında özel ödüle layık görülmüştür.
1 Haziran 2009’da ABD’nin başkenti Washington DC’
de yapılan ve Dünya çapında üstün başarıya ulaşmış
yenilikçi bilişim projelerinin ödüllendirildiği Bilgisayar
Dünyası Onur Programı’nda (The Computerworld Honors Program) “Seçkin (Laureate)” onuruna layık görülerek altın madalya alan UYAP, e-devlet alanında dünya
çapında en iyi beş projeden birisi seçilmiş ve bu beş
proje içerisinde, tek e-Adalet projesi olma başarısını
göstermiştir.
ABD’nin San Francisco şehrinde 12 Ekim 2009 tarihinde Oracle tarafından düzenlenen “En Çevreci Projeler”
yarışmasında UYAP, Dünya’daki 15 projeden birisi seçilmiştir. “Oracle Açık Dünya” etkinliğinde UYAP, çevreye faydalı bir etki oluşturan, kâğıt tüketimini azaltan, iş
süreçlerini etkili hale getirip zaman, işgücü ve kâğıttan
tasarruf sağlayan, maliyetleri düşüren, iş verimliliğini
arttıran çevreci uygulamalardan biri olarak seçilmiş ve
ödüllendirilmiştir.
İsveç’in Malmö şehrinde Avrupa e-Devlet Bakanlar Konferansı kapsamında düzenlenen 2009 Avrupa
e-Devlet Ödüllerinde, UYAP SMS Bilgi Sistemi “Devletin
Vatandaşı Güçlendiren Hizmetleri” açısından Halk ödülü
kategorisinde Avrupa birinciliğini kazanmıştır.( http://
www.uyap.gov.tr/.)
Ulu önder Atatürk’ün çağdaş medeniyetler seviyesini
aşma ideali ve bu yöndeki direktiflerinin yerine getirmede
UYAP önemli bir rol oynamakta, dahası yargıda teknoloji
kullanımı açısından Türkiye’yi çağdaş sayılan devletlere
örnek bir hale getirmektedir. Almanya, İngiltere, Suriye,
İran, Azerbaycan, Kosova, Makedonya, Polonya, Gürcistan
gibi ülkeler UYAP kapsamında işbirliği talep edenler arasındadır. Ayrıca Bosna Hersek Cumhuriyeti Yargı sistemine
UYAP’nin bazı modülleri kurulmuş, bu ülke yargı bilişim
uzmanlarına eğitim verilerek, Bosna Yargısı desteklenmiştir. Türk Yargısı bilişimden faydalanma anlamında diğer ülkelere destek verebilecek aşamaya gelmiştir.
62
TELEKOMDÜNYASI2010MART
being selected as one of the best five projects in the
field of e-Government and was the only e-law project
within these five projects. With “The Most Ecologist
Projects” contest organized by Oracle and took place
in San Francisco in 12 October 2009, was chosen as
one of the fifteen projects. In “Oracle Open World”
event UYAP was awarded because of its ecologist applications that reduce the paper use rate, and save labor force, time and paper by making business process
effective. Also in Malmö European e-Government
Ministers Conference in 2009, UYAP SMS Information
System received European championship within the
frame of ‘’ Enriching Services of State for Citizens’’. (
http://www.uyap.gov.tr/.)
UYAP plays an important role for Atatürk’s ideal of
exceeding the limit of contemporary civilizations by
taking into consideration his directions and depicts
Türkiye as an example for other countries by using
high technology in judiciary. Countries like Germany,
England, Syria, Iran, Azerbaijan, Kosovo, Macedonia,
Poland, Georgia demand cooperation with UYAP. Apart
from this, UYAP applied some of its modules in Bosnia
Herzegovinian Republic judiciary system and trained
its judiciary information experts. So, Turkish Judiciary
reached the level to support other countries.
TELEKOM DÜNYASI: Could you tell us the coherence between e-Government Gateway and
the Project?
KAYA: Now, citizens are able to review the court
cases that they’re a party to. (Cover information) The
studies about enabling citizens, institutions and lawyers to review court cases through e-Government
Gateway are in progress and planning to be completed by the end of this month. Also while making
online exam applications; verifying operations can be
conducted through e-Government Gateway.
TELEKOM DÜNYASI: What are you doing for informing the citizens about UYAP and its functions?
KAYA: UYAP performs important ease and services
for citizens and it is significant to advertise these practices. Citizens now are able to reach court information via internet or mobile phones without going to
courts. We know that hundreds of people are visiting
courts for having information about things they need.
Reducing this number to minimum rate will be a great
benefit both to the judiciary and citizens also will be
a help to the milieu by decreasing the transportation
difficulties.
Our Internet Services that was founded in the basis
of IT Department carries out advertorial activities with
this aim. Banners explaining the facilities that UYAP
TELEKOM DÜNYASI: Projenin e-Devlet kapısı
ile uyumu hangi aşamadadır?
KAYA: Şu anda e-Devlet Kapısı üzerinden vatandaşlar kendi taraf oldukları dosyalarını görebilmektedirler.
(Kapak bilgilerini)
Elektronik imza ile vatandaşların, avukatların ve kurumların davalarını e-devlet kapısı üzerinden görebilmeleri için çalışmalar devam etmekte olup, bu ay sonunda tamamlanması planlanmaktadır.
Ayrıca online sınav başvurusu yapılırken de doğrulama işlemleri e-Devlet Kapısı üzerinden yapılmaktadır.
TELEKOM DÜNYASI: Vatandaşın UYAP’ı ve
fonksiyonlarını tanıyabilmesi için neler yapıyorsunuz?
KAYA: UYAP, vatandaşlarımız için ciddi kolaylık ve
hizmetler getirmekte olup, bu hizmetlerin tanıtılması
önem arz etmektedir. Vatandaşlar artık adliyelere gitmeden İnternet üzerinden veya cep telefonlarından dava
bilgilerine erişebilmektedirler. Her gün yüz binlerce
insanın adliyelere uğradığını biliyoruz ki çoğu vatandaşımız bilgi almak için gelmektedir. Bu rakamın asgari seviyelere inmesi vatandaşlarımıza olduğu kadar yargıya,
hatta seyahatleri minimize etmesi nedeni ile çevreye de
fayda sağlayacaktır.
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı bünyesinde kurulan
İnternet Hizmetleri Birimimiz bu bilinçle tanıtım faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Bu birim öncülüğünde
hazırlanan ve UYAP sisteminin getirdiği kolaylıkları anlatan afişler Adliyelerimizde vatandaşlarımızın kolaylıkla görebileceği yerlere asılmakta ve vatandaşlarımızın
sıkça uğradığı birimlerde kendilerine el broşürleri verilmektedir. Ağır Ceza Başsavcılıklarımız ve diğer adli
birimlerimiz bu kapsamda teşvik edilerek kendilerinden adliyelerde bilgi işlem personeli vasıtası ile adliye
girişinde tanıtım sergisi açmaları, yerel basın ve televizyon kanalları ile irtibata geçerek konunun yerel medya
organlarınca duyurulmasının sağlanması istenmektedir.
Hatta bu konu ile ilgili olarak Bilgi İşlem Dairesi Başkanı
olarak şahsım, başkan yardımcılarım, hâkim arkadaşlarım ve bazen UYAP birim sorumluları ulusal kanallara da
çıkarak sağlanan kolaylıkları bizzat anlatmışlardır.
Bunun haricinde adliyelerde, bilişim sergi ve seminerlerinde Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı olarak sergiler
açmaktayız. Yine bu kapsamda çok izlenen TV dizilerinin yapımcıları ile görüşülerek popüler bazı dizilerde
SMS sistemi ile ilgili bilgi verici repliklerin yer alması
sağlanmıştır. Ayrıca GSM operatörleri ile de görüşülerek abonelerine SMS sistemi ile ilgili tanıtım mesajı
göndermeleri sağlanmıştır. Şimdiye kadar yapılan tanıtım faaliyetleri ile ilgili bünyemizde ayrı bir İnternet
system provides are posted to the places which could
be easily seen by citizens and brochures are handed
out to the most visited units. Heavy Criminal Lawyer
General Office and other administrative units are being encouraged to have a promotional activity conducted by data processing personnel and requested
to come into contact by local media and television in
order to announce the facilities. Even me, as the Head
of IT Department and co-heads, judges and some
UYAP unit supervisors by going on national television
channels to tells about these facilities.
Apart from these, we as IT Department are giving
exhibitions in courts, displays and seminars of informatics. In this context some informative cues about
SMS systems are inserted into popular TV series and
also GSM operators started to send information about
SMS system to their subscribers after our negotiations. A web page about our advertorial activities so
far is designed and could be reach by http://www.
sms.uyap.gov.tr/smstan/smstan.htm link.
TELEKOM DÜNYASI: What do you think about
the e-Government Law Draft?
KAYA: Türkiye’s budget for informatics area is approximately 847 million TL according to the May 2009
figures. Our country is around the rank of 70 according
to the United Nations e-Readiness Report and should
make best of the budget by effective and planned expenditures also by planned managements.
Currently, e-Government and Information Society affairs are conducted by more than one authorities and
the regulation that forms a basis to the authorizations
are different from each other. For example; while the
Executive Board formed by the Prime Ministry Notice
is responsible for the e-Transformation Türkiye Project,
general coordination of e-Transformation Türkiye Project is given to DPT by another Prime Ministry Notice
for the tasks like defining policies, general coordination,
publishing directories, defining standards or resource
reservation. On the other hand, the configuration and
operation task is given to TURKSAT by the Cabinet Decision, and the authorization for the betterment of public
affairs and deducing the bureaucracy task and general
coordination about this is given to the Prime Ministry
Administrative Development Department. With another
Prime Ministry Notice, task for making research about
information security is given to TUBITAK; managing the
sector of electronic communication and e-signature,
domain name management and researches about information security tasks are committed to Information
Technologies and Communications Authority. With the
Electronic Communication Law, the assignment of formulating the electronic communication sector policy is
bailed to the Ministry of Transportation.
TELEKOMDÜNYASI2010MART
63
RÖPORTAJ
sayfası da tasarlanmış olup, http://www.sms.uyap.gov.tr/
smstan/smstan.htm adresinden hizmet vermektedir.
TELEKOM DÜNYASI: e-Devlet Kanun Taslağı
hakkında ne düşünüyorsunuz?
KAYA: Türkiye’nin Genel Bütçeden Mayıs 2009 rakamlarına göre bilişim alanına yaklaşık 847 milyon TL
yıllık (590 milyon ABD doları) bütçe ayrılmaktadır. Ülkemizin Birleşmiş Milletlerin e-Readiness Raporuna göre
2008 yılında 70’li sıralarda olması bilişim alanına ayırdığı
bu kısıtlı bütçenin daha verimli ve planlı harcanmasını ve
daha iyi yönetilmesini gerektirmektedir.
Mevcut durumda ise e-Devlet ve Bilgi Toplumu işleri
Türkiye geneli için birden fazla otorite tarafından yürütülmekte olup bu yetkilerin dayanağını teşkil eden mevzuat faklılık arz etmektedir.
Örneğin Başbakanlık Genelgesi ile kurulan İcra Kurulu e-Dönüşüm Türkiye Projesi’nin yönlendirilmesinden
sorumlu iken, yine başka bir Başbakanlık Genelgesi ile
e-Dönüşüm Türkiye Projesi’nin genel koordinasyonu Politika belirleme, genel koordinasyon, rehber yayımlama,
standart belirleme, kaynak tahsisi gibi görevler DPT’ye
verilmiştir. Diğer taraftan ise e-Devlet Kapısı teknik altyapısı kurulum ve işletme işi Bakanlar Kurulu Kararı ile
TÜRKSAT’a, kamunun genel olarak idari anlamda iyileştirilmesi ve bürokrasinin azaltılması görevi ile bu konuda
genel koordinasyon yetkisi Kanun ile Başbakanlık İdareyi Geliştirme Dairesi Başkanlığına verilmiştir. Bir başka
Başbakanlık Genelgesi ile bilgi güvenliği konusunda çalışma yapma görevi TÜBİTAK’a, elektronik haberleşme
sektörünün düzenlenmesi ve e-İmza, alan adı yönetimi,
haberleşme ile ilgili bilgi güvenliği konuları konusunda
çalışma yapma görevi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığına tevdi edilmiştir. Elektronik Haberleşme
Kanunu ile elektronik haberleşme sektörü politikasını
belirleme görevi ise Ulaştırma Bakanlığına verilmiştir.
64
As you see, more than one institution is commissioned about the affairs of e-Government and Information Society. Tasks and powers are shared by different authorities. So, it is very difficult for us to issue
the investments about information area, adoption of
projects and carrying out e-Government projects in
such a dispersed planning.
For this reason, we need an effective coordination
and a central administration that could distribute the
scarce sources efficiently besides dealing with e-Government as a whole and could determine a vision in
order to direct the institutions and create a synergy
within the frame of this vision.
When we look at our country which is at the top
of the field of e-Government, we see the necessity to
have chief information officer or as officially named
in the project; an e-Transformation Manager that is
directly and closely connected to the high level management. This person, by being different from the
common administrative structures, should be the head
of a flexible and active core of the foundation. The anticipation of drafting is as such. ‘e-Government and
Information Society Law Draft’ aims for making benefit of resources effectively that are allocated for the
investments in this field, and by constructing a central
planning and coordination intends to defragment the
e-Government services.
Görüldüğü üzere e-Devlet ve Bilgi Toplumu konusunda birden çok kurum ve kuruluş görevlidir. Yetki ve görev birden çok otoriteye dağıtılmıştır. Bu kadar çok dağıtık idari yapıda planlamadan başlamak üzere, bilişim
alanındaki yatırımların dağıtılması, projelerin kabulü ve
e-Devlet projelerinin idamesini sağlamak oldukça zor
bir iş olarak karşımıza çıkmaktadır.
Today, we see that whole services conducted in
Ministry, public institutions and local governments are
performed by utilizing information and communication technology. However, although there are many
information projects and systems, It is a fact that society and citizens have not fully adopted these facilities
yet, and the assumed acts about the strategies of eTransformation and Information Society have not accomplished. As It is stated in the ‘General Preamble’
document of ‘e-Government and Information Society
Law Draft’, our country has not reach the desired level
for actualizing e-Government services. Also we know
that, by virtue of various data processing systems used
in different institutions, the collaboration among the
institutions could not be carried out efficiently. That
is why a self regulating organization is needed for coordination and the planning of transforming in to an
information society.
Bu nedenle ülkemizde kıt kaynakları en verimli şekilde dağıtacak, e-Devlet ülke sathında bir bütün olarak
ele alacak, ortak bir vizyon çizerek kurumlara bu vizyon
çerçevesinde bir yön ve sinerji verecek merkezi bir idareye, etkili bir koordinasyona ihtiyaç bulunmaktadır. e-Devlet alanında ilk sıralarda yer alan ülkelere baktığımızda genelde en üst idareciye doğrudan bağlı,
onunla sıkı bir ilişki içerisinde görev yapan “chief infor-
We are defining fundamental principles in the law
draft for e-transformation and It is our aim to construct an administrative structure in order to achieve
information sharing among institutions (with exceptions), and by prioritizing the e-Government Gateway
preventing the request of receiving shareable data
from citizens. This Agency will define standards for
information and communication technologies and will
TELEKOMDÜNYASI2010MART
mation officer”a yani Tasarıdaki adı ile “e-Dönüşüm
Yönetici”sine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu yöneticiyi tek
bir idareci anlamında anlamamak gerekir. Bu kişiyi
kendisine bağlı olarak çalışacak alışılmış idari yapılardan farklı, esnek ve aktif bir çekirdek yapının başı olarak düşünmek gerekir. Tasarı bunu öngörmektedir.
“E-Devlet ve Bilgi Toplumu Kanun Tasarısı Taslağı”
bilgi ve iletişim teknolojilerinin sunduğu imkânlardan
en üst seviyede faydalanılmasını, bu alanda yapılan
yatırımlar için harcanan kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını, merkezi planlama ve koordinasyon
sağlayarak e-devlet hizmetlerini daha bütünleşik hale
getirilmesini hedeflemektedir.
Bu gün, bütün Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile yerel yönetimlerinde yürütülen her türlü kamu
hizmetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak
sunulmaya çalışıldığını görmekteyiz. Ne var ki; birçok
bilişim projesi ve sistemler kurulmasına rağmen, vatandaş ve toplumun bunları yeterince özümseyemediği, e- dönüşümün gerçekleşmesi ve bilgi toplumu
stratejindeki öngörülen eylemlerin hayata geçirilemediği bir gerçektir. “e- Devlet ve Bilgi Toplumu Kanun
Tasarısı Taslağı’nın “Genel Gerekçe” metninde de belirtildiği üzere maalesef ülkemiz e-devlet hizmetlerinin
hayata geçirilmesi konusunda istenilen seviyeye henüz
gelememiştir. Kamudaki farklı kurumlarda kullanılan
farklı bilgi işlem sistemleri nedeniyle kurumlararası
işbirliğinin de etkin bir şekilde sağlanamadığını biliyoruz. Bu nedenle bilgi toplumuna dönüşüm sürecini
planlamak ve koordine etmek üzere özerk bir kuruluşun varlığına ihtiyaç bulunmaktadır.
Söz konusu kanun tasarısında e-dönüşümü gerçekleştirmek için gerekli temel ilkeler belirlenmekte, bilginin kurumlar arasında paylaşımının-istisnalar dışında- sağlanması, hizmetlerin sunumunda, e-Devlet Kapısının öncelikli hale getirilerek paylaşıma açık verinin
vatandaştan istenmesini yasaklayan merkezi bir idari
yapı kurulması hedeflenmektedir. Kurulması öngörülen Ajans, bilgi ve iletişim teknolojilerine standartlar
getirecek, ulusal ve uluslararası standart kurumlarının
belirlemiş olduğu kurallara ve standartlara uyulmasını
temin ve bunların denetimine yönelik tedbirleri alabilecek dolayısı ile e dönüşüm hedefine dönük projeler
daha hızlı şekilde hayata geçirilebilecektir.
Taslak kanunda öngörülen e-Devletin ileri hedefi
olan Kurumlararası veri paylaşımı ve birlikte çalışabilirlik prensibi bugün Bakanlığımızın yürüttüğü UYAP
kapsamında Kamuda yapılmış ve devam eden pek
çok entegrasyonlarla hayata geçirilmiştir. Bu süreçte
yazışmalar ortadan kalkarak doğrudan veri tabanları
seviyesinde web servisleri ile bütünleşme sağlanarak
mevcut bilgi ortak amaç doğrultusunda kullanılabilmektedir.
Mayıs 2009 rakamlarına göre
bilişim alanına yaklaşık 847
milyon TL yıllık (590 milyon ABD
doları) bütçe ayrılmaktadır.
Türkiye’s budget for informatics
area is approximately 847 million
TL (590 million USD) according to
the May 2009 figures.
maintain to comply with regulations and standards
determined by national and international institutions
in addition by taking measures for controlling these
compliances. So e-transformation projects will be actualized faster with these arrangements.
Inter-institutional data sharing and interworking
principles which are the targets of e-Government in
the law draft are put into action with much integration
conducted by our Prime Ministry within the scope of
UYAP. With these processes, government correspondences are left behind by databases with integrations
of web services and information become able to be
used for the common purposes.
TELEKOMDÜNYASI2010MART
65