atatürk`e aşık olan bulgar kızı dimitrina kovaçev

ATATÜRK’E AŞIK OLAN
BULGAR KIZI
DİMİTRİNA KOVAÇEV
BAKİ SARISAKAL
ATATÜRK’E AŞIK OLAN BULGAR KIZI DİMİTRİNA KOVAÇEV
Mustafa Kemal’in Sofya’da Ateşemiliter İken Tanıştığı Dimitrina Kovaçev
Dimitrina Resmin Altına Kısaltılmış İmzasını Atmış Ve O Günün Tarihini Koymuştur.
(20 Haziran 1917)
Mustafa Kemal Paşa bir yıl süreyle Sofya’da Ateşemiliterlik yapmıştır. Bu süre
zarfında Sofya’da Bulgar Kralı Ferdinad ve o zaman ki Bulgar Başbakanı Rodoslavof,
Harbiye Nazırı General Kovaçev, General Petrofve milletvekili Askof ile sıkı ilişkiler
kurmuştu.
Rodoslavof’un kızı Mikolina, Askof’un kızı Elena ve özellikle Kovaçev’in kızı
Dimitirna ile Mustafa kemal’in arkadaşlığı bilinmektedir. Bazı iddialara göre Mustafa Kemal,
Sofya’da bulunduğu sürede hepsiyle aşk hayatı yaşamıştır. Hatta bu arada Kovaçev’in kızını
babasından istediği ve Harbiye Nazırı’nın Dimitrina’yı Mustafa Kemal’e vermediği
yazılmıştır.
Lord Kinross kitabında bu iddiayı ileri sürer ve Mustafa Kemal’in Dimitrina ile
evlenememesini Müslüman-Hıristiyan ayrılığına bağlar.
Oysa olay Sofya’daki arkadaşı Şakir Zümre’nin anlattığına göre başka şekildedir.
Gerçi Mustafa Kemal adı geçen üç kızla arkadaşlık kurmuştur. Hatta o zaman Büyükelçilikte
çalışan Bulgar Sekreter Mara ile olan arkadaşlığı da bilinmektedir. Ancak bu arkadaşlıklar
sonra’dan kadınların iddia ettikleri veya söylenti haline getirildiği gibi evlenme isteğine kadar
giden bir aşk değildir. Mustafa Kemal, Kovaçev’in ailesine ve ve kızı Dimitrina’ya özellikle
yakınlık duymuş,aile işle birlikte Çam Koru’ya yapılan gezintiler, evlerdeki, gazinolardaki
yemekli toplantılar hayli sık olmuştur.
Verilen bir maskeli baloda Mustafa Kemal’in, Dimitrina ile dans etmesi, o günlerde
siyasi karışıklıklar içinde olan Sofya’da söylentilerin artmasına vesile olmuş ve zaten bu
balodan sonra da görüşmeler yavaş yavaş seyrekleşmiştir.
Bulgar Harbiye Nazırının kızı Dimitrina Koveçeva’nın 1966 yılı Ekim ayı
sonlarında 73 yaşında ölmesinden sonra Bulgar Telgraf Ajansı Muhabiri Paraskev Parushev,
Dimitrina’nın erkek kardeşi Mimar Todor Kovaçev’le bir söyleşi yapmış, Todor bu söyleşide
Ablası Dimitrina ile Mustafa Kemal arasındaki ilişki yi şöyle anlatıyor:
“ 1914 yılında Sofya’da sık sık balolar tertip ediliyordu. Bu balolara Bulgaristan’da
görevli bulunan Türklerde davet edilirdi. O sıralarda Sofya’da, Türkiye’nin Ataşemiliteri
Mustafa Kemal Bey idi. Mustafa Kemal Bey Savaş yıllarında Gelibolu’daki Türk Ordusunda
babam General Stilyan Kovaçev idaresindeki 4. Bulgar Ordususuna karşı savaşmıştı.
Bir akşam, Sofya Şehir Gazinosunda tertiplenen bir eğlence de Kemal Bey, ailemize
takdim edildi.
Aynı akşam Kemal Bey kız kardeşim Dimitrina ile tanışmıştı. Bütün gece Kemal
Bey bizimle beraberdi. O’nu çok sevmiştik, O’da bizlere karşı fevkalâde yakınlık
gösteriyordu.”
Mustafa Kemal Sofya’da Baloya Gittiği Yeniçeri Kıyafetiyle
O geceki eğlence de bulunan diğer Türkler bu karşılaşmayı yakınlarına şöyle
anlatmışlardı: “ Dimitrina, Sofya sosyetesinin gözbebeğiydi. Genç subaylar etrafında pervane
gibi dönerlerdi. Mustafa Kemal’le karşılaştığı gece, fildişi rengi tenine son derece uyan krem
bir tuvalet giymişti. Büyük, hüzün dolu gözleri vardı. Etrafındakilerle ilgilenmiyor gibiydi.
Erkeklerin daima kendine yönelik bakışlarından sıkılmıştı. Sonra, salona Mustafa Kemal
girdi. Yakışıklı Türk subayı, gecenin diğer ilgi toplayan simasi idi. Atatürk zaten her mecliste
dikkatleri üzerinde toplar, konuşmaların, tartışmaların merkezi olur, kadınların hayranlığını
kazanırdı. O gece, mıknatısın iki ucu gibi, Dimitrina ve Mustafa Kemal birbirlerinin
cazibesine kapıldılar. Salonun uzak köşelerinde olmalarına rağmen bakışları sık sık
karşılaşıyordu. Etrafındaki insanlardan ve konuşmalardan sıkılmışlardı. Nihayet bu iki genç
ve güzel insan yan yana geldiler. “
Dimitrina’nın kardeşi Todor Kovaçev, hatıralarını anlatmaya şöyle devam ediyor:
“ Bundan sonra Mustafa Kemal Bey, ailemizin devamlı misafiri olmuştu. İlk
resmi ziyaretin hemen ertesi günü başlayan bu hususi ziyaretler bizler için çok ilginç
oluyordu. Bütün konuşmalar Kemal Beyin mükemmel bildiği Fransızca ile yapılmakta idi.
Kemal Bey’in babam Kovaçev’le dostlukları harp ve askeri konulara
dayanmakta idi. İkisi sık sık Balkan Yarımadası haritasını açar ve kahvelerini içerek harbin
gelişmesini tahlil ederlerdi. “
“ O zamanlar Sofya’da Patinaj’dan başka kış sporu yapılmazdı. Patinaj, Hürriyet
parkı’nın gölünde yapılırdı. Balolarda olduğu gibi patinaj’da da Kemal Bey, Dimitrina’nın
partöneri idi.
Kemal Bey, buz üstünde büyük bir maharetle kayardı. İki güzel insanın
hareketleri, sanki dünmüş gibi gözümdedir. Patinaj genellikle sabahları yapılırdı. Sonra gölün
kıyısındaki bir yerde hep beraber yemek terdik. Kemal Bey tatlı hikayeler anlatır.,
meclistekileri neşeye boğardı.”
O sıralarda sosyete kulislerinde >Kemal Bey ile Dimitrina’nın arkadaşlıkları
günün mevzuu idi. Dimitrina ile Kemal Bey arasındaki samimi dostluğu aşan ilişkilerin
bulunduğunun herkes farkındaydı.
Dimitrina seneler sonra bize şunları anlatmıştır:
“ Ben ne zaman piyanonun başına geçsem, Kemal Bey, salonun en uzak
köşesine gider ve yapayalnız beni dinlerdi.
Tuşlara basarken Mustafa kemal’in zaman zaman gözlerini bana diktiğini fark
ederdim. Bu gözlerde hiçbir insanda rastlamadığım mânâ, derinlik vardı. Hem sevgi, hem
şefkat, hem de arzuyla bakardı. Sonra o gözler salonun bir başka köşesine takılır, yüzündeki
ifade sertleşirdi. O anlarda memleketini ve ileride yapacağı mücadeleyi düşündüğünü
anlardım. “
Todor Kovaçev, Dimitrina’nın bu sözlerini naklettikten sonra, gene hatıralarına
devam ediyor:
“ Bütün Sofya sosyetesi aralarındaki münasebetleri bilmesine rağmen birbirlerine
karşı duydukları hisleri bütün hayatları boyunca muhafaza edeceklerini tahmin edemezdi. “
Daha sonra Dimitrina’nın kardeşi, Mustafa kemal’in ablasıyla evlenmek istediğini
ileri sürmekte ve şöyle demektedir:
“ Kemal bey, Dimitrina’yı babasından istediği zaman General Kovaçev daima
kaçamaklı cevaplar vermiştir. Bunun esas sebebini bizim aile çok iyi bilmektedir. Dimitirna,
General Kovaçev’in üstüne titrediğive en çok sevdiği kızı idi. Ondan ayrı yaşayamayacağına
inanıyor ve onu uzaklara göndermeyi düşünemiyordu.
Seneler geçti, Dimitrina evlend. Fakat daima Atatürk’le ilgili kaldı. Türkiye’deki
bütün olayları büyük bir dikkatle takip ederdi.
Vefatından bir gün evvel ablasına “ Dün gece rüyamda Kemal’i gördüm “ dedi.
Dimitrina’nın son sözlerinden biriydi bu. “ 1
Sofya’da yaşanan bu anı 32 yaşında yakışıklı Türk Binbaşısı Mustafa Kemal’e
karşı, 17 yaşındaki Bulgar Kızı Dimitrina’nın duyduğu sempatinin bir hikayesiydi.
1
Cumhuriyet 1 Kasım 1966, Sayı: 15179