İzolasyon Önlemleri Talimatı - Sağlık Araştırma ve Uygulama

İzolasyon Önlemleri Talimatı - Sağlık Araştırma ve Uygulama

İzolasyon Önlemleri
Talimatı
GOÜ Araştırma ve Uygulama Merkezi
Enfeksiyon Kontrol Komitesi
Talimat No : 3
Düzenleme Tarihi :01.01.2012
Revizyon Tarihi:19.07.2012
1. AMAÇ
İnfekte veya kolonize hastalardan diğer hastalara, ziyaretçilere ve sağlık personeline
mikroorganizmaların bulaşmasını önlemektir.
2. KAPSAM
Tanı, tedavi ve bakım uygulamaları yapan tüm birimleri ve bu birimlerde çalışanları kapsar.
3. UYGULAMA
3.1.STANDART ÖNLEMLER
Hastanın tanısına ve infeksiyonu olup olmadığına bakılmaksızın bütün hastalara uygulanan
önlemlerdir.
Tüm hastaların bakımında kan, vücut sıvıları ve çıkartılarına karşı ilk sırada uygulanacak önlemlerdir.
Bunların esasını temizlik ve riskli materyalle teması engelleyecek uygun bariyerlerin kullanılması
oluşturur.
1. Kontamine materyalle (kan, vücut sıvıları, ter dışındaki sekresyonlar ve bütün çıkartılar, bütünlüğü
bozulmuş deri ve mukoz membranlar, kontamine eşyalar…) temastan önce; eldiven, gerekli durumda
maske ve koruyucu önlük giyilir, damlacık oluşması ihtimalinde göz koruması (gözlük veya yüz
siperi) yapılır. Ancak temiz eşyalara veya bir diğer hastaya dokunmadan önce eldiven çıkartılıp “el
hijyeni ve eldiven kulanımı talimatına” göre eller yıkanır.
2. Kesici, delici aletler kullanıldıktan sonra delinmeye dayanıklı uygun kaplara atılır.
Kullanılan iğneler kılıfına geçirilmemelidir,, ucu bükülmemelidir,bölümlerinden ayrılmadan bütün
halde atılmalıdır.
3.Tek kullanımlık malzemeler tekrar kullanılmadan atılmalıdır.
4. Kan ve vücut sıvılarıyla kirlenen çarşaf ve diğer materyaller sızdırmaz özel torbalarla
uzaklaştırılmalıdır.Bu malzemeler toplanırken eldiven giyilmelidir.
5. Hasta bakım malzemeleri başka hastalar ve çevre kontamine edilmeden, eldiven giyilerek
uzaklaştırılmalıdır.
6. Solunumsal hijyen/öksürük işaretlemesi:
i. Öksürük, konjesyon, burun akıntısı veya solunum sekresyonlarında artış olan her hastaya
uygulanır,
ii.
Semptomatik hastalarda hastaya ilk kabul edildiği yerden itibaren öksürük/hapşırık
sırasında ağzının-burnunun kağıt mendille kapatılmasının sağlanması gerekir,
iii. Mendilin uygun kaplara atılması, el hijyeni, tolare edilebilirse cerrahi maske
uygulanması gerekir,
iv.
Mümkünse mekansal ayırım (diğer bireylerle arada en az 1 metre) yapılmalıdır.
7. Güvenli enjeksiyon uygulamaları
i. Her enjeksiyonda steril, tek kullanımlık, disposable iğne ve şırınga kullanılmalıdır.
ii.
Mümkünse tek kullanımlık vialler tercih edilmelidir.
8.Diğer Standart önlemler
i. Doğrudan ağızdan ağza resüstasyon yaptırılmamalıdır.
ii.
Özellikle hasta bakımı alanlarında sık temas edilen çevresel yüzeylerin rutin bakımı,
temizlenmesi ve dezenfeksiyonu ile ilgili talimatlara uyulmalıdır.
3.2. BULAŞMA YOLUNA YÖNELİK ÖNLEMLER
Bilinen veya şüpheli infeksiyon etkeni ile infeksiyon veya kolonizasyon durumunda uygulanır.
Standart önlemlerle birlikte yapılmalıdır.
Üç ana gruba ayrılır;
1.Temas önlemleri
2.Sıkı Temas önlemleri (VRE için)
3.Damlacık önlemleri
4..Solunum yolu önlemleri
1.TEMAS ÖNLEMLERİ
Mikroorganizmaların infekte ya da kolonize hastalardan direkt temas ya da indirekt temasla (infekte
objelerle temas) bulaşmasını engellemek için kullanılır.
i. Temas önlemleri endikasyonları
a.
MRSA, çoğul dirençli Acinetobacter spp, çoğul dirençli P.aeruginosa, ESBL-pozitif
Klebsiella, E.coli, vb. gibi çoğul dirençli bakteriler,
b.Viral/hemorajik infeksiyonlar (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo),
c. C.difficile, enterohemorajik E. coli, Shigella, hepatit A, rotavirus, kutanöz difteri, HSV,
impetigo, bit, uyuz, zoster (dissemine veya immünsuprese konakçıda),
d. RSV, PIV veya enteroviral infeksiyonlar için temas izolasyonu uygulanmalıdır.
ii. Temas önlemlerinde hastaya yaklaşım
a.
Hasta tek kişilik odaya alınmalı veya aynı mikroorganizma ile enfekte/kolonize hasta ile
aynı odaya yerleştirilmelidir (kohort uygulaması).
b.Hasta ile veya çevresindeki cansız yüzeylerle temas ederken steril olmayan temiz eldiven
giyilmelidir.
c.
Hasta ile veya odasındaki yüzeylerle temasın fazla olmasının beklendiği durumlarda,
hastada idrar veya gaita inkontinansı, ileostomi, kolostomi veya açık drenaj varlığında
odaya girerken eldivene ek olarak steril olmayan temiz bir önlük giyilmelidir.
d. Eldiven ve önlük hasta odasını terk etmeden önce veya hasta başından ayrılırken
çıkarılmalıdır.
e.
f.
Eldiven ve önlük çıkarılıp el hijyeni sağlandıktan sonra hastanın yakın çevresindeki
yüzeylerle temas edilmemelidir.
Odalar veya hastalar arasında eşya ve tıbbi malzeme transferi önlenmelidir.
g. İzolasyon odasının giriş kapısında KIRMIZI YILDIZ tanımlayıcıları kullanılmalıdır.
2.SIKI TEMAS ÖNLEMLERİ
Vankomisine Dirençli Enterekok (VRE) ile enfekte veya kolonize hastalara uygulanır.
a.VRE-pozitif bulunan hastanın klinik durumu uygun olur olmaz hastaneden taburcu edilmeli, yatış
süresi gereksiz uzatılmamalıdır.
b.VRE-pozitif olduğu saptanan hasta tek kişilik odada izole edilmelidir. Bu mümkün olmuyorsa aynı
mikroorganizma ile kolonize ve/veya enfekte olan hastalar aynı odaya yerleştirilmelidir (kohort).
c.Tek kişilik oda veya hastaların gruplandırılmasının mümkün olmadığı durumlarda sıkı temas
izolasyonu gereken hastalara yaklaşım konusunda enfeksiyon kontrol bölümünden yardım
istenmelidir.
d.Hastaların odasına girerken temiz, steril olmayan önlük ve eldiven giyilmelidir.
e.Hastanın odasını terk etmeden hemen önce önlüğün ve eldivenlerin çıkarılması, ellerin
antimikrobiyal bir ajanla yıkanarak ya da alkollü el antiseptikleri kullanılarak dezenfekte edilmesi
gerekir.
f.Hasta bakımı sırasında yoğun kontaminasyona neden olabilecek işlemleri takiben (gaita ve enfekte
yaraların drenajı ile direkt temas) eldivenler değiştirilmelidir.
g.Her türlü tıbbi cihazın diğer hastalarla ortak kullanımından kaçınılmalı, ortak kullanım gerekiyorsa
bu aletler diğer hastalar için kullanılmadan önce temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
h. Hastaların odalarındaki tüm yüzeyler ve ortak kullanılıp sık temas edilen alanlar(hemşire
deski,bilgisayar klavyesi ,telefon vb.)hergün Enfeksiyon Kontrol Komitesi önerilerine uygun olarak
dezenfekte edilmelidir.(Dezenfeksiyonda 1000 ppm’lik klor çözeltisi kullanılmalıdır.Kan ,vücut sıvı
ve salgılarıyla kirlenmiş yüzeylerde 10.000 ppm’lik klor çözeltisi kullanılmalıdır.)
ı. VRE ile kolonize veya enfekte olan hastaların taburculuğunu takiben hasta odalarındaki tüm
yüzeyler dezenfekte edilecek ve enfeksiyon kontrol ekibi tarafından bu odalardan ortam kültürleri
alınacaktır. (Dezenfeksiyonda 1000 ppm’lik klor çözeltisi kullanılmalıdır. Kan ,vücut sıvı ve
salgılarıyla kirlenmiş yüzeylerde 10.000 ppm’lik klor çözeltisi kullanılmalıdır.)
i.Ortam kültürlerinin sonuçları belli olana kadar bu odalara yeni hasta yatırılmaması ve odadaki
malzemelerin başka hastalar için kullanılmaması tercih edilir.
j.Eğer yeni hasta yatışı zorunlu ise dezenfeksiyon işleminin (ortam yüzeyleri ve aletler) enfeksiyon
kontrol hemşirelerinden biri veya servis sorumlu hemşiresinin denetiminde iki kez uygulanması
zorunludur.
k.İzolasyon odasının giriş kapısında KIRMIZI ÜÇGEN tanımlayıcıları kullanılmalıdır.
3. DAMLACIK ÖNLEMLERİ
Büyük partiküllü (> 5µm) damlacıkların geçişinin önlenmesinde kullanılır. Konuşma, öksürük, aksırık
veya tıbbi işlemler sırasında infekte kişiden saçılan damlacıkların mukozalara (burun, boğaz,
konjunktiva) bulaşmasını önlemek için standart önlemlere ek olarak yanında alınan tedbirlerdir.
i. Damlacık önlemleri endikasyonları
a.
İnvaziv H. influenzae tip B infeksiyonları (menenjit, pnömoni, epiglottit ve sepsis)
b.İnvaziv Neisseria meningitidis infeksiyonu (menenjit, pnömoni, sepsis)
c. Difteri, Mycoplasma pneumonia, boğmaca, pnömonik veba, çocuklarda grup A
streptokokal farenjit, pnömoni ve kızıl,
d. Adenovirus,
e.
İnfluenza,
f.
Kabakulak,
g. Parvovirüs B19,
h. Kızamıkçık
i. KKHA
ii. Damlacık önlemlerinde hastaya yaklaşım
a. Hasta tek kişilik odaya alınmalıdır.
b.Eğer tek kişilik oda yoksa aynı mikroorganizma ile infekte ve başka infeksiyonu olmayan
bir hasta ile aynı odayı paylaşabilir.
c. Eğer farklı tanılı hastalarla aynı odayı paylaşması gerekiyorsa yataklar arası mesafe en az
1 m olmalıdır.
d. Hasta odasına girerken cerrahi maske takılmalıdır.
e. Özel havalandırma gerekli değildir.
f. Oda kapısı açık olabilir.
g. Hasta çok gerekmedikçe oda dışına çıkmamalıdır. Oda dışına çıkacaksa cerrahi maske ile
çıkarılmalıdır.
h. İzolasyon odasının giriş kapısında MAVİ ÇİÇEK tanımlayıcıları kullanılmalıdır.
4. SOLUNUM YOLU ÖNLEMLERİ
Küçük partiküllerin (<5µm) geçişinin önlenmesinde kullanılır. Hava yolu ile bulaşabilen
infeksiyonları önlemek amacıyla standart önlemlerin yanı sıra alınan önlemlerdir.
i. Solunum yolu önlemleri endikasyonları
a. Aktif akciğer ve larinks tüberkülozu,
b.Kızamık,
c. Suçiçeği, yaygın zoster infeksiyonu,
d. SARS
e. Viral/hemorajik infeksiyonlar (Lassa, Ebola, bazı koşullarda Kırım-Kongo) solunum
izolasyonu uygulanmalıdır.
ii.Solunum yolu önlemlerinde hastaya yaklaşım
a. Özel havalandırma ya da ventilasyon sistemi gereklidir,
* Saatte 6-12 kez hava değişimi sağlanmalıdır.
* Hava akımı koridordan odaya olmalıdır (negatif basınç).
*Odadan çıkan hava sisteme tekrar dönüyorsa veya yakın boşluklara gidiyorsa HEPA filtre
kullanılmalıdır.
b. Uygun oda yoksa uygun odası olan bir merkeze hasta gönderilmelidir,
c.Oda kapısı kapalı tutulmalıdır,
d.Çok geçerli nedenler olmadıkça hasta oda dışına çıkarılmamalıdır. Çıkması gerekiyorsa
cerrahi maske takılır,
e.Pulmoner veya laringeal tüberküloz tanısı veya şüphesi olan hastanın odasına girerken N95FFP3 solunum maskesi takılmalıdır,
f. KKHA hastasına aerosol oluşturan işlemler (aspirasyon, entübasyon, bronkoskopi vb)
yapılıyorsa N95 maske kullanılır.
g.Kızamık, suçiçeği tanısı olan hasta odasına mümkünse riskli(bağışık olmayan) kişiler
girmemelidir.,
h.Mutlaka girmesi gerekiyorsa N95-FFP3 solunum maskesi ile girmelidirler.
i.Bağışık iseler maske takmalarına gerek yoktur,
j.İzolasyon odasının giriş kapısında SARI YAPRAK tanımlayıcıları kullanılmalıdır.
İZOLASYON ÖNLEMLERİNDE TANIMLAYICI FİGÜRLER TABLOSU
SOLUNUM İZOLASYONUNDA
SARI YAPRAK
DAMLACIK İZOLASYONUNDA
MAVİ ÇİÇEK
TEMAS İZOLASYONUNDA
KIRMIZI YILDIZ
SIKI TEMAS İZOLASYONUNDA
KIRMIZI ÜÇGEN