Önceliklendirme - Halk Sağlığı A.D.

Önceliklendirme
Shiroishi Ailesi
„
„
„
Baba: Mazda-Miata
Anne: Çocukların eğitimi için hisse seneti
Çocuklar: Joy-o-polis’e sezonluk bilet
Yazbeck A S, HNP WB
Son karar…..
1.
2.
3.
4.
Kısa vadeli tatmin mi?
Uzun vade de kazanım mı?
Aile üyelerinin koalisyon yeteneği
Miatanın renk seçenekleri
Neden önceliklendirme?
„
Kaynaklar yetersiz, istekler sonsuz
sağlık hizmetlerinde önceliklerin
belirlenmesi
sağlık kazanımlarını artırmak ve sağlık kaynakları
dağılımını seçilen kriterlere göre gerçekleştirmek
amacı ile ilk önce verilmesi gereken hizmetlerin
seçimini içerir
sağlık sektörüne ayrılan kaynakların öncelikle hangi
hizmetlere, bölgelere, programlara, hastalara ya
da hastalıklara ayrılması gerektiği ile ilgili olan ve
yapısında birçok dinamik ve karar vericinin yar
aldığı karmaşık bir karar verme süreci
Farklı öncelik belirleme düzeyleri
1.
2.
3.
4.
5.
Sağlık hizmetlerine göre kaynak dağıtımı düzeyi
Coğrafi alanlar ve hizmetler arasında bütçe
dağıtımı
Belli tedavilere göre kaynak dağıtımı
Tedavi edilecek hasta veya hastalıkların tedavisi
Bireysel hastalara ne kadar harcama yapılacağı
kararı
Önceliklendirme kriterleri
„
„
„
„
„
„
Hakkaniyet
Hastalık yükü
Maliyet etkinlik
Kamu malı
Dışsallık
Riskleri toplamak
„
„
„
„
Kapasite
Sistem yaklaşımı
Bütçenin katılığı
Değişimin maliyeti
Önceliklendirme
Nasıl?
Basit yöntem
Basit bir anket hazırlanır
•
Kapalı uçlu
•
Ör: her sağlık durumu için 2 soru
•
Puanlar toplanır, sıralanır
•
Kesme noktası alınır
Bu sağlık durumu kimleri etkilemektedir?
a.Çok az kişiyi
b. Toplumun yarısından azını
c. Toplumun yarısını
d. Çoğunluğu
e. herkesi
Bu sağlık durumunun yol açtığı ağrı, rahatsızlık
ve/veya zorluk düzeyi nedir?
a.Hiç
b. Az
c. Fark edilebilecek düzeyde
d. Ciddi
e. Çok ciddi
Nominal Grup
„
„
„
„
„
„
En az 6-10 kişi
En çok 15-20 kişi
Lider seçilir
Herkes fikrini yazar 4-8 dakika
Tartışılır
Grup tekrar sıralama yapar
Kriter ağırlıklandırma
„
Kriterler belirlenir
‰
‰
‰
„
Maliyeti, ciddiyeti
Sıklığı, fizibiletisi
Hst yükü.....
Kriterleri açıklayan tartışma
‰
‰
‰
Her üyenin 1-5 arası puanlaması
Puanların ortalaması alınır
Kriter ağırlığı saptanır
Basit yöntem
„
„
„
„
„
Etkili
Çabul
Yapılandırılmış
Grubun büyüklüğü
serbest
Ağırlıklandırma yapılır
„
„
Anket oluşturmak
gerekir
Ğırlıklı olarak sorulara
bağlı
Nominal grup
„
„
„
„
„
„
Motive edici
Herkes katılır
Diğer tekniklerle
beraber kullanılabilir
Kısa zamanda pek çok
fikir
Yaratıcı düşünme
olanağı
Demokratik
„
„
„
„
Birbirlerini
etkileyebilirler
Lider yönlendirici
olabilir
Büyük grupla
yapılamaz
Tartışma yetersiz ise
çakışma
Kriter ağırlıklandırma
„
„
„
„
Sayısal
Matematiksel süreç
Nesnel
Kriterleri farklı
ağırlıklandırma olanağı
„
„
Karmaşık
Kriterleri önceden
belirlemek gerekir
Hızlı ve renkli yaklaşım
„
„
„
„
Basit
Alışkanlıklara uyar
Kapalı oylama
etkilenmeyi kaldırır
Az zamanda yapılır
„
„
„
Sofistike değil
Açık oylamada
etkileşim
Yasa ve kaynak
açısından olası
olmayan düşünceleri
ortadan kaldıramaz
„
Her olgu, her kriter için puanlanır
‰
„
„
„
„
-10 ile 10 arası
Her kriter için ortalama alınır
Ortalama, kriter ağırlığıyla çarpılır: Anlamlılık
düzeyi
Tüm anlamlılık düzeyleri toplanır, kriter
sayısına bölünür
Olgular bu puana göre sıralanır
Hızlı ve renkli yaklaşım
„
„
„
„
Açık veya kapalı oylama
Her olgu için bir sandık
Kırmızı-yüksek /sarı-orta/ yeşil-düşük
Oylar sayılır, sıralama yapılır
Öncelik belirlemede taraflar
Ekonomistler
Amaç
Hakkaniyet önemlidir ama
….
„ Etkinlik,
„ Mal ve hizmetlerin
‰
‰
optimal üretimi
Optimal kullanımı
asıl konularıdır
Araç
Kimse onları anlamaz?
Tartışma konuları
Kamu malı
Dışsallıklar
Riskleri toplamak
Epidemiyologlar / Halk Sağlığı Uzmanları
Amaç
„ Kaynaklar hastalık
yükünü oluşturana
„ Kim takar müşteriyi?
„ Kamu finansmanı her
zaman ki cevapları
Araç
„ İşe her zaman
insanların ne kadar acı
çektiklerinden başlarlar
„ Hastalık yükü
çalışmaları
„ Maliyet etkinlik
analizleri
Politikacılar / Yöneticiler
Amaç
„ Var olan sistemi
sürdürmek
„ Özel sektörü
ekonomistler gibi,
arkadaş görmez
„ Siyasi gerçekler
„ Politik ve teknik riskler
Araç
„ Halkın sesi olma iddiası
„ Yasa koyucular her
girişimin sahibi
Sağlık hizmeti sunucuları
Amaç
„ İş,iş,iş.....
„ Reform=işten atılma
„ Sendika amaçları,
politik ilkeler
Araç
„ Grev
„ Muhalafet partileri
Hakkaniyet savunucuları
Amaç
„ Her fırsatta eşitsizliği,
cinsiyet ayrımcılığını
işler
„ “Güçlendirmek” anahtar
söz
Araç
„ Kazanç-insidans analizi
„ Çıktı-insidans analizi
‰
‰
Kimler kullanıyor?
Neye mal oluyor?
Yardımseverler / Bağışçılar
Amaç
„ Reformla araları yok
„ Yönetimden anlamaz
Araç
„ Para
„ Deneyleri için
epidemiyolog ve
ekonomist tutarlar
Health Technology Assessment
International
HTAI
„
„
Amaç: Tüm dünyada sağlık teknoloji
değerlendirilmesinin anlaşılması, kullanımı,
gelişimi ve iletilmesi
Birey/kurumlar/kamu/özel
sektör/hastalar/sağlık hizmeti sunucuları
The International Network of
Agencies for Health Technology
Assessment - INAHTA
„
„
1993
45 üye 23 ülkeden
Arjantin- Institute for Clinical
Effectiveness and Health Policy (IECS)
„
„
„
„
Bağımsız
Kar amacı gütmeyen
Tıp ve sosyal bilimcilerden kurulu
Amaç: etkin, hakkaniyetli, kaliteli sağlık
sistemi ve politikalar
Avustralya- Adelaide Health
Technology Assessment (AHTA)
„
Üniversitenin bir bölümü
Avustralya-Medical Services Advisory
Committee (MSAC)
„
Bakanlığa bağlı (Australian Minister for
Health and Ageing)
Avusturya- The Ludwig Boltzmann
Institute of Health Technology
Assessment
„
Enstitü tarafından 7 yıl için
Canadian Coordinating Office for
Health Technology Assessment
(CCOHTA)
„
Kanada’daki tek ulusal
Finlandiya - Finnish Office for Health
Technology Assessment (FinOHTA)
„
„
Bağımsız
the National Research and Development Centre
for Welfare and Health’a bağlı
Fransa- Committee for Evaluation and
Diffusion of Innovative Technology
(CEDIT)
„
„
1982
Hastane tabanlı
Fransa - French National Authority for
Health (HAS)
„
„
„
„
Hükümet tarafından kuruldu
Bağımsız
Finansman özerk
Meclise rapor sunar
Macaristan – Unit of Health Economics
and Technology Research Center
(HunHTA)
„
„
„
2003
Üniversiteye bağlı (Corvinus)
Department of Public Policy and
Management
İsrail - The Israeli Center for Technology
Assessment in Health Care (ICTAHC)
„
„
„
1998
Gertner Enstitüsü
Epidemiyoloji ve Sağlık Politikaları
Araştırmaları
Hollanda -The Health Care Insurance Board
(CVZ)
Kurul: bakanlıktan başkan + 7 bağımsız üye
The Health Council of the Netherlands
(Gezondheidsraad)
bağımsız, bakanlık ve parlemento danışmanı
the Netherlands Organisation for Health
Research and Development (ZonMW)
bakanlık, bilim araştırmaları kurumuna bağlı
Yeni Zelanda- New Zealand Health
Technology Assessment (NZHTA)
„
Bakanlık finanse eder
Norveç- Norwegian Knowledge Centre
for the Health Services (NOKC)
„
„
„
2004
Bakanlığa bağlı (The Directorate for Health
and Social Affairs)
Bilimsel ve profesyonel olarak bağımsız
İspanya
„
„
„
The Andalusian Agency for Health Technology
Assessment (AETSA)
The Catalan Agency for Health Technology
Assessment (CAHTA)
The Healthcare Technology Evaluation Agency
(AETS)
İsveç - The Center for Medical
Technology Assessment (CMT)
„
„
„
1984
Linköping Üniversitesi
Üniversite ile bölge meclisi ile protokol
NICE (National Institute for Clinical
Excellence)
„
„
„
1999 /Bağımsız / NHS’in parçası
Programı SB+Meclis belirler
Amaç:
‰
‰
‰
‰
Teknolojileri kullanımda bilimsel kanıt
Standartizasyon
Eşitlik
Etkinliği artırmak (maliyet etkili teknoloji)
NICE işlevleri
„
„
„
Koruyucu hekimlik ve halk sağlığı
programlarının değerlendirilmesi
Yeni sağlık teknolojilerinin değerlendirilmesi
Klinik tanı ve tedavi rehberlerinin
oluşturulması
Önceliklendirme Öyküsü
Bengaldeş Örneği
1995-1998
DB
Evre - 1
„
9 evre
„
SB+DB toplantıları
Proje uygun ancak pahalı
Hizmet sunanlar entegre değil
Hastalık yüküne yönelik plan kararı
Konsorsiyumda amaç birliği, planlamaya
başlama
„
„
„
„
Teknik çalışma grupları -2
„
„
„
Girişim seçimi
Başlangıç: HYÇ
Kapasitenin saptanması
‰
‰
„
3.5 $ / kişi / yıl
oysa DB 1993: 12$
Bengaldeş’e özgü her girişim için maliyet
etkinlik analizi
Evre - 3
Teknik çalışma grupları
1.
•
•
•
•
2.
3.
Çocuk sağlığı
Üreme sağlığı
Bulaşıcı hst
Temel tdv
Gruplar genişledi
‘wish list’ oluşumu
Kararlar
1.
2.
3.
DSÖ sağlık ekonomistlerini finanse edecek
SB, maliye grubu kaynakların dökümünü
yapacak
Öncelikli temel hizmet paketi oluşturulacak
(12 değil 3.5$lık)
DSÖ - 4
„
„
DSÖ’nün kamu harcamaları tahmini yapması
Maliyet analizleri
DB ekonomisleri + çalışma gr - 5
„
Kriterlerde anlaşma
‰
‰
‰
‰
‰
„
Maliyet etkinlik
Maliyet
Teknik kapasite
Özel finansman
Ekonomik kriterler (kamu malı, dışsallık...)
Tüm girişimlerin kriterler açısından
incelenmesi
Matriks - 6
„
„
„
„
„
Şimdi ne olacak? (oylama)
Kriterlerin ağırlıklandırılmasında anlaşmazlık
(eşit ağırlık)
Bengaldeş’e özgü maliyet etkinlik verisinin
olmaması (1993 DB Raporunu temel alma)
Katılan gruplar çeşitli, beklenti yüksek: paket
daraltılamıyor (temsilci katılımı)
Proje programa dönüşecek (diğer reformları
beklemek)
Work shop - 7
„
„
„
Önceliklendirme kriterlerine göre girişimleri
sıralama
Modifiye Delphi (17 katılımcı)
2 aşamalı
‰
‰
‰
‰
‰
10’lu skala, tekrar skorlama
Maliyet etkinlik
Maliyet
Teknik kapasite
ardından ekonomik kriterlere göre (projeciler+SB
mali işler)
„
„
„
„
Taslak Bütçe 1. yıl harcama :519 milyon$
Zarflama: 440 milyon$
79 milyon$ açık
Paketi küçültmek gerekecek!
Konsorsiyum+ Projeciler - 8
„
„
Planın kabulü
DB ile görüşmelerin başlamasına karar almak
‘Mutlu’ son - 9
„
„
DB:5 yıllık 2.9 milyar$’lık projeyi onaylıyor
DB: 250 milyon$